CENA 2,90 ZŁ V0L.7 NR 3 KWIECIEŃ 1998

ip 1 "~ ff! Ba b I łt b1

WINNICĄPANA ZASTĘPÓW J E S T D O M I Z R A E L S K I

Fot. J. P. RutMoek Tyberiada, miasto nowoczesna

REDAKTOR: JOYCE I . HUNTING

WYDAWCA: DAYID PRESS

P a s c h a

Nadszedł miesiąc Paschy, w tym roku cclcbrowaucj w żydowskich domach od 11 kwietnia. Wszyscy pamiętamy o tym, jak niegdyś Pan Bóg wyzwołił z niewołi swój iud - uciskany

i zagrożony zagładą w Egipcie. A oto w naszych czasach widzimy sytuację podobną do tam­tej sprzed tysiącieci, kiedy to naród izraełski znajdował się w nicbezpicczciistwic, doznając nienawiści faraona.

Wiciu przywódców światowych i wiciu komentatorów wydarzeń poUtycznych nic traci ża­dnej okazji, by ubiiżyć Żydom, i to zarówno tym osiadłym w Izraciu, jak i w innych krajach. Wielu takich łudzi podważa nawet prawo Żydów do istnienia i chętnie zmietliby Izrael z powierzchni ziemi. Tak chorobliwa niechęć ma szatański rodowód i usiłuje przeciwsta­wiać się zamysłom Bożym.

Odżyła więc znów postawa i taktyka faraona. A przecież ten człowiek, wielbiony niegdyś jako bóg i sam siebie uważający za boga, ośmielił się wystawić swoje wojsko przeciwko Wszechmocnemu - i przegrał sromotnie, jako człowiek i jako przywódca państwa.

Podczas pierwszej Paschy krew baranka paschalnego dawała ochranę przed Amołem Śmierci, który przeszedł przez wszystkie domostwa Egiptu. Obietnica brzmiała: „Gdy ujrzę krew, ominę was, i nie dotknie was zgubna plaga" (2 Ks. Mojżeszo^'a 12,13).

W noc pierwszej Paschy każdy Egipcjanin - a także każdy nie-Żyd - który schronił się za osłoną krwi zabitego baranka, rozmazaną na odrzwiach i progach domów, został ocalony.

Jakże więc wspaniałą wieścią jest ta, że Boży Baranek Paschalny i przelana przez Niego krew są wciąż dostępne dla każdego człowieka jako przebłaganie za grzech i osłona przed sądem Bożym. Jochanan (Jan), który przygotowywał drogę dla Mesjasza, kiedy Go wresz­cie ujrzał, rzeld: „Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata".

Baranek Boży oddał swoje życie i przelał swoją krew dla naszego wyzwolenia. Rabbi Saul (Paweł) w swoim Rerwszym Liście do Koryntian ujął to tak: „Mesjasz bowiem złożony został w ofierze jako nasza Pascha" (5,7; przekład BibUi Tysiąclecia). Oto dobra nowina dla nas wszystkich z okazji tegorocznego święta Paschy!

Syjonistyczna Hagada

„Ci, którzy s i a l i ze łzami, n i e c h zbierają z radością" ( P s a l m 1 2 6 , 5 ) . F r a g m e n t i l u s t r a c j i z s y j o n i s t y c z n e j H a g a d y . F o t . S a m m y A v n i s a n [ W Z P S ]

G a i l L i c h t m a n

[ W o r i d Z l o n i s t P r e s s S e r v l c e ]

„W każdym w i e k u i p o k o l e n i u człowiek obowiązany j e s t patrzeć n a s i e b i e t a k , j a k b y t o o n s a m wyszedł z n i e ­w o l i e g i p s k i e j " - z a l e c a H a g a d a , t r a d y c y j n y t e k s t o p o ­wiadający o wyjściu z E g i p t u , o d c z y t y w a n y p o d c z a s p a ­s c h a l n e g o s e d e r u .

Z d a n i e t o , w y p o w i a d a n e p r z e z naród żydowski już o d s t u l e c i , zainspirowało D a w i d a i Chaję Harelów d o p o ­święcenia aż c z t e r e c h l a t n a s t w o r z e n i e niezwykłego dzieła s z t u k i o p a r t e g o n a t r a d y c j i H a g a d y P a s c h a l n e j o O d r o d z e n i u I z r a e l a , a zatytułowanego „Hagada s y j o n i ­s t y c z n a " . U k a z u j e o n o powrót n a r o d u żydowskiego d o o j c z y z n y i n a r o d z i n y nowożytnego państwa I z r a e l .

„Szukaliśmy s p o s o b u n a przybliżenie n a s z y m d z i e ­c i o m i n a m s a m y m p r a w d y o E x o d u s i e . U t w o r z e n i e n o ­wożytnego Państwa I z r a e l s k i e g o j e s t j a k b y współczes­n y m o d p o w i e d n i k i e m t e g o b i b l i j n e g o wydarzenią gdyż naród żydowski znów w r a c a z w y g n a n i a d o s w e j z i e m i . Chcieliśmy połączyć t e d w a f a k t y i ukazać, że i m y j e s t e ­śmy częścią wciąż trwającej h i s t o r i i Żydów".

Spośród p o n a d t r z e c h tysięcy różnych h a g a d , j a k i e powstały n a p r z e s t r z e n i wieków, H a g a d a P a s c h a l n a 0 O d r o d z e n i u I z r a e l a j e s t jedyną łączącą wyzwoleńczy wątek p i e r w s z e j P a s c h y z e współczesnym p o w r o t e m Żydów n a S y j o n i u t w o r z e n i e m niepodległego państwa.

H a r e l o w i e przydają t r a d y c y j n y m ustępom n o w e g o , świeżego w y m i a r u . Słowa: „Oto c h l e b u c i s k u , j a k i n a s i p r z o d k o w i e spożywali w z i e m i e g i p s k i e j " i l u s t r u j e o b r a z konwojów, które wiozły żywność d o oblężonej J e r o z o l i ­m y p o d c z a s w o j n y o niepodległość. P r z y słowach: „Byli­śmy n i e w o l n i k a m i f a r a o n a w E g i p c i e " widać „nielegal­n y c h " imigrantów usiłujących dostać się d o o j c z y z n y w o k r e s i e M a n d a t u B r y t y j s k i e g o ; p r z y słowach: „W k r w i t w o j e j żyć będziesz" - płonącą synagogę p o d c z a s K r y s z ­tałowej N o c y ; p r z y słowach: „Egipcjanie źle n a s t r a k t o ­w a l i " - fotografię b r a m y głównej o b o z u w Oświęcimiu.

N i e b r a k i r a d o s n y c h obrazów: o d z y s k i w a n i e o j c z y s ­t e j z i e m i , b u d o w a T e i - A w i w u , p i e r w s z a o r k i e s t r a R i s z o n L e C j o n , o d r o d z e n i e języka h e b r a j s k i e g o . W s z y s t k o t o z n a j d u j e p u n k t k u l m i n a c y j n y w słowach: „Następnego r o k u w O D B U D O W A N Y M J e r u z a l e m ! " , będącym połą­c z e n i e m J e r u z a l e m z i e m s k i e g o i n i e b i e s k i e g o , przeszłoś­c i , teraźniejszości i przyszłości.

A b y nadać dziełu c h a r a k t e r „autentyku" z o k r e s u p i o ­n i e r s k i e g o , t e k s t n a p i s a n o czcionką przypominającą tę używaną w p i e r w s z y c h g a z e t a c h hebrajskojęzycznych, 1 uzupełniono s t a r y m i zdjęciami i p l a k a t a m i .

P i e r w o t n i e H a g a d a t a ukazała się p o h e b r a j s k o w p o ­s t a c i książkowej, p r z y d a t n e j p r z y p a s c h a l n y m s t o l e . A l e w o s t a t n i m j e j w y d a n i u znalazły się k o l o r o w e l i t o g r a f i e , d r u k o w a n e n a i m p o r t o w a n y m z Włoch p a p i e r z e , całość zaś włożono w wykładaną a k s a m i t e m drewnianą s z k a t u ­łę, d o której dołączono też f a k s y m i l e I z r a e l s k i e j D e k l a r a ­c j i Niepodległości.

N o w a , dwujęzyczna e d y c j a j e s t g o d n y m u c z c z e n i e m wysiłków pionierów nowożytnego I z r a e l a , których o d d a ­n i e i niezłomność zaowocowały p o w s t a n i e m państwa.

W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8 3

,,Błogosławieni c z y s t e g o s e r c a ,

M e s j a s z znalazł się pośród s w o j e g o l u d u , ałe G o n i e r o z p o z n a n o . „Do swej wła­sności przyszedł, ałe swoi Go nie przy­

jęli" ( E w . J a n a l , ł l ) . O w s z e m w y c z e k i w a n o M e s j a ­s z a - t y l e t y l k o , że n i e wyobrażano s o b i e , iż mógłby N i m być ktoś t a k i ! Sądzono, że M e s j a s z p o w i n i e n być kimś w s p a n i a l s z y m niż t e n właśnie człowiek.

D l a t e g o g d y przyszedł, n i e p o w i t a n o G o z b y t e n ­t u z j a s t y c z n i e . T a k zresztą przepowiadał p r o r o k I z a ­j a s z : „Wyrósł bowiem przed Nim jako latorośl i jako korzeń z suchej ziemi. Nie miał postawy ani urody, które by pociągały nasze oczy, i nie był to wygłąd, który by nam się mógł podobać" ( 5 3 , 2 ) .

J e d n a k z a pośrednictwem p r o r o k a H a b a k u k a P a n objawił, że „...sprawiedliwy z wiary żyć będzie" ( 2 , 4 ) . T r u d n o wytłumaczyć, c z y m j e s t w i a r a , a j e s z ­c z e t r u d n i e j t o pojąć. J e s t o n a s i l n i e j s z a niż n a j ­t r w a l s z y m e t a l , a m i m o t o z c z a s e m może zanikać. N i e widać j e j , a j e d n a k może u l e c u s z k o d z e n i u w s k u t e k d o t k l i w y c h ciosów. Może skłaniać d o d z i a ­łania całe n a r o d y , a z a r a z e m istnieć w s e r c u p o j e ­d y n c z e g o człowieka. W i a r a może góry przenosić, l e c z może też dać się pokonać u p r z e d z e n i o m .

W i a r a c z y n i d o s t r z e g a l n y m f a k t , że M e s j a s z przyszedł, głosił dobrą nowinę i nauczał n i e t y l e p o t o , b y nawrócić cały naród i z r a e l s k i , łecz p o t o , b y wypełnić t o , c o zostało o b i e c a n e : „Nie mniemajcie, że przyszedłem rozwiązać zakon albo proroków; nie przyszedłem rozwiązać, lecz wypełnić" ( E w . M a t e u s z a 5 , 1 7 ) .

W i a r a u w i d a c z n i a się w s e r c a c h t y c h , którzy n i c trzymają się bezwzględnie własnych uprzedzeń:

„Następnego dnia chciał [Jeszua] udać się do Galilei; i spotkał Filipa, i rzekł do niego: Pójdź za Mną! A Filip był z Betsaidy, miasta Andrzeja i Piotra.

„Filip spotkał Natanaeła i rzekł do niego: Zna­leźliśmy Tego, o którym pisał w zakonie Mojżesz, a także prorocy: Jeszuę, syna Józefa, z Nazaretu.

„Wtedy Natanaeł rzekł do niego: Czy z Na­zaretu może być coś dobrego? Filip na to: Pójdź i zobacz!

„A gdy Jeszua ujrzał Natanaeła, idącego do Niego, rzekł o nim: Oto prawdziwy Izraelita, w którym nie ma fałszu.

„Rzecze Mu Natanaeł: Skąd mnie znasz? Od­powiedział mu Jeszua i rzekł: Zanim cię zawołał Filip, widziałem cię, gdy byłeś pod drzewem figo­wym.

„Odpowiedział Mu Natanaeł: Mistrzu! Ty je­steś Synem Bożym, Ty jesteś królem Izraela" ( J 1 , 4 3 - 5 0 ) .

„A Jeszua znowu przemówił do nich tymi sło­wy: Ja jestem światłością świata; kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, ale będzie miał światłość żywota. [...] Ja jestem droga i pra­wda, i żywot, nikt nie przychodzi do Ojca, tylko przeze Mnie" ( J 8 , 1 2 ; 1 4 , 6 ) .

C z y s t e s e r c e j e s t o t w a r t e n a przyjęcie p r a w d y i n i e o d g r a d z a się o d n i e j s z e r e g i e m „argumentów". N a w e t Jeśli żywi p e w n e u p r z e d z e n i a , t o J e s t g o t o w e z n i c h zrezygnować i przyjąć o b j a w i e n i e Boże. „Bo myśli Moje to nie myśli wasze, a drogi wasze to nie drogi Moje - mówi FAN" ( I z 5 5 , 8 ) .

C z y s t e s e r c e łaknie p o z n a n i a rzeczywistości Bożej. D l a t e g o M e s j a s z powiedział: „Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą" ( M t 5 , 8 ) .

S e r c e l u d z k i e pielęgnuje t o , c o m u d r o g i e i c e n ­n e , człowiek p o w i n i e n j e d n a k uważać, żeby były t o s k a r b y p r a w d z i w e . M e s j a s z J e s z u a powiedział: „Nie gromadźcie sobie skarbów na ziemi, gdzie je mól i rdza niszczą i gdzie złodzieje podkopują i krad­ną; ale gromadźcie sobie skarby w niebie, gdzie ani mól, ani rdza nie niszczą i gdzie złodzieje nie podkopują i nie kradną. Albowiem gdzie jest skarb twój - tam będzie i serce twoje" ( M t 6 , 1 9 -2 1 ) .

4 W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8

a l b o w i e m o n i B o g a oglądać będą"

P o p r z e z w i e k i h i s t o r i i P a n Bóg pozostał w i e m y s w o j e m u l u d o w i w y b r a n e m u i s w e m u Słowu, n a w e t w t e d y , k i e d y I z r a e l został r o z p r o s z o n y wśród i n n y c h narodów i w s w y m t r u d n y m położeniu starał się 0 i c h przychylność i w s p a r c i e . T a k i e s t a r a n i a d o p r o ­wadzały n i e r a z d o uległości względem o b c y c h z w y ­czajów i w r e z u l t a c i e odwodziły o d P a n a B o g a .

„I na pewno nie stanie się to, co wam na myśl przychodzi, gdy mówicie: Chcemy być jak inne narody, jak plemiona innych ziem, służąc drzewu 1 kamieniowi. Jakom żyw - mówi Wszechmocny PAN - zaiste będę królował nad wami, ręką moc­ną i ramieniem wyciągniętym, i wylewem zapal-czywości" ( K s . E z e c h i e l a 2 0 , 3 2 - 3 3 ) .

M e s j a s z przyszedł w o k r e s i e , g d y Żydzi s t a r a l i się przetrwać p o d u c i s k i e m R z y m i a n . C z y w y t r z y ­mają t e n u c i s k uciekając się t y l k o d o s w o j e g o W y ­b a w c y i P a n a , c z y też p o w i n n i zabiegać o litość c e ­s a r z a ? M e s j a s z p o d o b n i e j a k i n n i r a b i n i napominał: „Nikt nie może dwom panom służyć, gdyż albo je-

• ; • • •• • . % £ « A - 6 : . ' :

dnego nienawidzić będzie, a drugiego miłować, albo jednego trzymać się będzie, a drugim pogar­dzi. Nie możecie Bogu służyć i mamonie" ( M t 6 , 2 4 ) .

I m p e r i u m r z y m s k i e obejmowało wielką liczbę k r a i n i k u l t u r . A b y zapewnić s o b i e skuteczną władzę n a d p o k o n a n y m i k r a j a m i , powoływano niektórych spośród i c h o b y w a t e l i n a e k s p o n o w a n e s t a n o w i s k a . S t a n o w i s k a t e , choć najczęściej w z g a r d z o n e p r z e z m i e j s c o w y l u d , n a g r a d z a n o r o z m a i t y m i p r z y w i l e j a ­m i i środkami pozwalającymi n a d o s t a t n i e życie.

M e s j a s z nauczał: .i <,,i;

„...powiadam wam: Nie troszczcie się o życie swoje, co będziecie jedli albo co będziecie pili, ani o ciało swoje, czym się przyodziewać będziecie. Czyż życie nie jest czymś więcej niż pokarm, a ciało niż odzienie?

M a r k W a r r e n

W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8 9

„Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą"

„Spójrzcie na ptaki niebieskie, że nie sieją ani żną, ani zbierają do gumien, a Ojciec wasz niebie­ski żywi je; czyż wy nie jesteście daleko zacniejsi niż one? A któż z was, troszcząc się, może dodać do swego wzrostu jeden łokieć?

„A co do odzienia, czemu się troszczycie? Przypatrzcie się liliom polnym, jak rosną; nie pracują ani przędą. A powiadam wam: Nawet Sałomon w całej chwałę swojej nie był tak przyo­dziany jak jedna z nich.

„Jeśli więc Bóg tak przyodziewa trawę polną, która dziś jest, a jutro będzie w piec wrzucona, czyż nie o wiele więcej was, o małowierni?

„Nie troszczcie się więc i nie mówcie: Co bę­dziemy jeść? albo: Co będziemy pić? albo: Czym się będziemy przyodziewać? Bo tego wszystkiego poganie szukają; albowiem Ojciec wasz niebieski

:••sty;^Ł';^^*y viy.- . "^c^'.^ •'"'.^ y-y ' 'y..yy' • ":

wie, że tego wszystkiego potrzebujecie" ( M t 6 , 2 5 -3 2 ) .

„...będziecie Mi królestwem kapłańskim i na­rodem świętym" ( 2 K s . Mojżeszowa 1 9 , 6 ) . Już o d z a r a n i a dziejów - także i dziś - P a n Bóg dąży d o t e ­g o , a b y J e g o zamysł względem J e g o l u d u u r z e c z y ­wistnił się. M e s j a s z wyjaśniał: „...szukajcie naj­pierw Królestwa Bożego i sprawiedliwości jego, a wszystko inne będzie wam dodane. Nie troszcz­cie się więc o dzień jutrzejszy, gdyż dzień jutrzej­szy będzie miał własne troski. Dosyć ma dzień swego utrapienia" ( M t 6 , 3 3 - 3 4 ) .

Życie w w i e r z e i u f a n i e P a n u w każdej s p r a w i e życiowej n i e z a w s z e b y w a łatwe. Ałe t y l k o w t e d y , g d y postępujemy w z g o d z i e z wiarą doświadczymy pełni życia i p r a w d z i w e j radości. W i a r a r o d z i b o ­w i e m błogosławieństwo i d o b r y o w o c .

f . - ^ ; : - . :.,.. : ą , S & , . : --v; ; ; -V'--Ątai ^.'i i.;'.:',.

„Błogosławieni, którzy się smucą, albowiem oni będą pocieszeni."

„Błogosławieni cisi, albowiem oni posiądą ziemię."

„Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią."

„Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą."

Z rozdziału 5 Ewangelii Mateusza

' Mój ż y d o w s k i b o h a t e r

K i e d y w t r u d a c h i samotności towarzyszących n i e r z a d k o p r a c y przywódcy z a c z y n a m tracić odwagę, p r z y p o m i n a m s o b i e p r a o j c a A b r a h a m a . J e g o o j c i e c n a j p r a w d o p o d o b n i e j n i e znał p r a w d z i w e g o B o g a -- a m i m o t o A b r a h a m posłuchał głosu Bożego. Opuścił s w o j e s t r o n y , u k o c h a n y c h k r e w n y c h i b e z p i e ­

czeństwo r o d z i n n e g o d o m u , a b y podążyć w n i e z n a n e , z a p r o w a d z e n i e m n i e w i d z i a l n e g o B o g a . „Nie w i e m , dokąd idę, a l e Bóg m n i e t a m d o p r o w a d z i ! " - mówił być może A b r a h a m z d u m i o n e j r o d z i n i e i sąsiadom.

Pierwszą więc lekcją j a k i e j u d z i e l a m i A b r a h a m , j e s t posłuszeństwo P a n u n a w e t w t e d y , g d y t o , c o m i n a ­k a z u j e czynić, niezupełnie o d p o w i a d a m o j e m u l u d z k i e m u rozsądkowi.

Drugą lekcją j e s t wielkoduszność. A b r a h a m i j e g o b r a t a n e k L o t t a k b a r d z o się w z b o g a c i l i , że i c h majątek i s t a d a wypełniły zamieszkiwaną p r z e z n i c h okolicę. Dochodziło d o sporów między sługami o b u mężów. A b r a h a m w i e l k o d u s z n i e polecił L o t o w i , a b y wybrał s o b i e odpowiadającą m u część z i e m i , a o n , A b r a h a m weźmie t o , c o p o z o s t a n i e . L o t c h c i w i e wziął t o , c o n a j l e p s z e : „cały okręg nadjordański - [...] obfity w wo­dę, jak ogród PANA", c z y l i równinę S o d o m y i G o m o r y .

P o d o k o n a n i u podziału P a n oznajmił A b r a h a m o w i : „Podnieś oczy swoje i spojrzyj Z miejsca, na którym jesteś, na północ i na południe, na wschód i na zachód, bo całą tę ziemię, którą widzisz, dam tobie i potomstwu twemu na wieki". P o z o s t a w i a n i e P a n u wolności w y b o r u w n a s z y c h s p r a w a c h n i e j e s t więc d e ­cyzją chybioną!

I n n a l e k c j a , j a k i e j u d z i e l a m i A b r a h a m , wiąże się z p r z e b a c z e n i e m . L o t a u p r o w a d z o n o j a k o jeńca. A b r a ­h a m mógł łatwo powiedzieć: „Dostał, n a c o zasłużył. N a r e s z c i e pozbyłem się t e g o c h c i w e g o c w a n i a k a " . L e c z s e r c e A b r a h a m a było z b y t c z y s t e , b y pozwolić się trawić t a k i e m u z g o r z k n i e n i u . Wziął z e sobą 3 0 0 - o s o b o w y oddział w i e r n y c h sług i puścił się w pościg z a nieprzyjaciółmi. O d b i l i L o t a . T e n zaś - być może właśnie p o d wpływem wielkoduszności s t r y j a - wyszlachetniał; P i o t r b o w i e m w s w o i m D r u g i m Liście w y s t a w i a m u t a k i e świadectwo: „[Bóg] wyrwał sprawiedliwego Lota, udręczonego przez rozpustne postępowanie bezbożni­ków, gdyż sprawiedliwy ten, mieszkając między nimi, widział bezbożne ich uczynki i słyszał o nich, i trapił się tym dzień w dzień w prawej duszy swojej" ( 2 , 7 - 8 ) . P r z e b a c z a n i e n a w e t „ludziom n i e g o d n y m p r z e b a c z e n i a " j e s t z a t e m kolejną lekcją j a k i e j u d z i e l a m i A b r a h a m .

C z w a r t a l e k c j a wiąże się z dziećmi. W P i e r w s z e j Księdze Mojżeszowej 1 8 , 1 9 z a p i s a n o t a k i e słowa P a n a B o g a : „Wybrałem go bowiem, aby nakazał synom swoim i domowi swemu po sobie strzec drogi PANA, aby zachowywali sprawiedliwość i prawo..." A b r a h a m n i e „sugerował" s w o i m d z i e c i o m , że p o w i n n y kroczyć ścieżkami P a n a - o n i m t o nakazywał! T a k i e podejście n i e zostałoby z a l e c o n e p r z e z dzisiejszą przyzwalającą psychologię - a l e P a n u B o g u się o n o podobało.

N a k o n i e c uczę się o d A b r a h a m a , że n i c z e g o n i e p o w i n i e n e m P a n u B o g u żałować. P a n wypróbował z a u ­f a n i e Abrahamą polecając m u złożyć n a ofiarę I z a a k a . A k i e d y zobaczył, że A b r a h a m u f a M u z całej d u s z y n a w e t w t e d y , g d y n i e p o j m u j e J e g o zamiarów, oznajmił: „Ponieważ to uczyniłeś i nie wzbraniałeś się ofiarować Mi jedynego syna swego, będę ci błogosławił obficie [...] i w potomstwie twoim błogosławione będą wszystkie narody ziemi za to, że usłuchałeś głosu Mego" ( 1 Mojż 2 2 , 1 6 - 1 8 ) .

Jakże j e s t e m P a n u B o g u wdzięczny z a Abrahamą m o j e g o żydowskiego bohaterą z a przykład, n a którym mogę wzorować m o j e życie.

Frank Eiklor, dyrektor Shalom International

W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8

Widok z Jeziora Galilejskiego

Migawki z Izraela Ruiny budowli krzyżowców

J . I . Hunting

N a z a c h o d n i m b r z e g u J e z i o r a K i n n e r e t , z w a n e g o t e ; p r a s t a r e , a l e i n o w o c z e s n e m i a s t o T y b e r i a d a . Szczególr o n o o d s t r o n y j e z i o r a , a l e pięknie wygląda również z ' wzgórz G a l i l e i .

O b e c n i e m i a s t o rozciąga się c o r a z d a l e j o d brzegów o s i e d l a i o b i e k t y użyteczności p u b l i c z n e j . S t a r a a r c h i t e k t n a k k o n k u r u j e z nowoczesnością.

M i a s t o l i c z y s o b i e d w a tysiące l a t , a nazwę wzięło o d i s t u d i o w a l i w i e l c y r a b i n i , o c z y m świadczą pamiątkowe ic n y p r a s t a r e j s y n a g o g i o r a z - całkiem n i e d a w n o - b u d o w l łeżącą niegdyś d o Nasiego, czyli przywódcy l u d u .

O b o k n o w o c z e s n e g o b u d o w n i c t w a możemy w T y b e t pozostałości b a z a l t o w y c h umocnień, w z n i e s i o n y c h w 1 7 s k i e g o s z e j k a , który zbuntował się p r z e c i w T u r k o m i z a p i mieście. D o dziś przetrwały również b a z a l t o w e m u r y k r z n i e zmogły n a w e t trzęsienia z i e m i .

L u d z i e z całego świata przyjeżdżają d o T y b e r i a d y , a l w o d a c h gorących źródeł m i n e r a l n y c h . T u t e j s z y k l i m a t s p b y t o m , choć i l a t e m j e s t p r z y j e m n y i s t o s u n k o w o łagodni

Nauczając n a d J e z i o r e m G a l i l e j s k i m J e s z u a zganił k i l k r e odrzucały J e g o słowa: „Biada t o b i e . Chorążynie, b i ; K a f a m a u m ? " N i e skarcił n a t o m i a s t T y b e r i a d y . Dziś, g d n a u m słyną j a k o r u i n y i m i e j s c a w y k o p a l i s k , T y b e r i a d a j e w i e przepięknego k r a j o b r a z u .

8 W I N N I C i

Panorama miasta

J . I . Hunting Tyberiada N a z a c h o d n i m b r z e g u J e z i o r a K i n n e r e t , z w a n e g o też „Morzem G a l i l e j s k i m " ' , leży

p r a s t a r e , a l e i n o w o c z e s n e m i a s t o T y b e r i a d a . Szczególnie m a l o w n i c z o p r e z e n t u j e się o n o o d s t r o n y j e z i o r a , a l e pięknie wygląda również z wierzchołków otaczających j e wzgórz G a l i l e i .

O b e c n i e m i a s t o rozciąga się c o r a z d a l e j o d brzegów j e z i o r a . Powstają n o w o c z e s n e o s i e d a i o b i e k t y użyteczności p u b l i c z n e j . S t a r a a r c h i t e k t u r a T y b e r i a d y s k u t e c z n i e j e d ­n a k k o n k u r u j e z nowoczesnością.

M i a s t o l i c z y s o b i e d w a tysiące l a t , a nazwę wzięło o d c e s a r z a T y b e r i u s z a . T u t a j żyli i s t u d i o w a l i w i e l c y r a b i n i , o c z y m świadczą pamiątkowe i c h g r o b y . O d k r y t o t u także r u i ­n y p r a s t a r e j s y n a g o g i o r a z - całkiem n i e d a w n o - budowlę, którą uważa się z a willę n a ­leżącą niegdyś d o Nasiego, czyli przywódcy l u d u . j

O b o k n o w o c z e s n e g o b u d o w n i c t w a możemy w T y b e r i a d z i e oglądać między i n n y m i pozostałości b a z a l t o w y c h umocnień, w z n i e s i o n y c h w 1 7 4 p r o k u p r z e z p e w n e g o a r a b ­s k i e g o s z e j k a , który zbuntował się p r z e c i w T u r k o m i z a p r o f i l Żydów, a b y o s i e d l a l i się w mieście. D o dziś przetrwały również b a z a l t o w e m u r y krzyżowców z X I I w i e k u , których n i e zmogły n a w e t trzęsienia z i e m i .

L u d z i e z całego świata przyjeżdżają d o T y b e r i a d y , a b y zażyć kąpieli w l e c z n i c z y c h w o d a c h gorących źródeł m i n e r a l n y c h . T u t e j s z y k l i m a t s p r z y j a szczególnie z i m o w y m p o ­b y t o m , choć i l a t e m j e s t p r z y j e m n y i s t o s u n k o w o łagodny.

Nauczając n a d J e z i o r e m G a l i l e j s k i m J e s z u a zganił k i l k a leżących n a d n i m m i a s t , któ­r e odrzucały J e g o słowa: „Biada t o b i e . Chorążynie, b i a d a t o b i e , B e t s a i d o ; [ . . . ] A t y , K a f a m a u m ? " N i e skarcił n a t o m i a s t T y b e r i a d y . Dziś, g d y ( " h o r a z y n , B e t s a i d a i K a f a r -n a i n i słyną j a k o r u i n y i m i e j s c a w y k o p a l i s k , T y b e r i a d a j e s t kwitnącym m i a s t e m w o p r a ­w i e p izepięknego k r a j o b r a z u .

Mozaika

W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8

Grób Majmonidcsatf

Panorama miasta |

eriada M o r z e m G a l i l e j s k i m " , leży m a l o w n i c z o p r e z e n t u j e się rzcholków otaczających j e

o r a . Powstają n o w o c z e s n e T y b e r i a d y s k u t e c z n i e j e d -

i a r z a T y b e r i u s z a . T u t a j żyli r o b y . O d k r y t o t u także r u i -tórą uważa się z a willę n a ­d e oglądać między i n n y m i ręku p r z e z p e w n e g o a r a b -, Żydów, a b y o s i e d l a l i się w 'A/ców z X I I w i e k u , których

ażyć kąpieli w l e c z n i c z y c h i szczególnie z i m o w y m p o ­jących n a d n i m m i a s t , któ-t o b i e , B e t s a i d o ; [ . . . ] A t y , l o r a z y n , B e t s a i d a i K a f a r -vitnącym m i a s t e m w o p r a -

;CIEŃ 1 9 9 8

Mozaika posadzkowa w ruinach synagogi

4 r - . . .

W: C _ ~ z w

' iblię można porównać d o wspaniałej m o z a i ­k i , której w i e l e elementów składa się n a n i e ­zwykły o b r a z p l a n u p r z y g o t o w a n e g o p r z e z

Stwórcę.

B i b l i a t o księga całkowicie żydowska. P i s a l i j ą Żydzi przebywający pośród żydowskiego o t o c z e n i a . Część z n i c h tęskniła z a t y m , a b y królestwo żydows­k i e znów zaistniało n a z i e m i , a b y dzięki c h w a l e b ­n y m rządom Mesjasza-Króla cały świat powrócił d o h a r m o n i i i p o k o j u z n a n y c h z czasów o g r o d u E d e n .

M u s i m y rozumieć żydowski p u n k t w i d z e n i a i ży­dowską atmosferę czasów b i b l i j n y c h , jeśli c h c e m y właściwie pojąć t r z y o b r a z y u k a z a n e p r z e z p r o r o ­ków zapowiadających w y d a r z e n i a związane z D r u ­g i m Przyjściem Mesjaszą który d a w n o t e m u z a p o ­wiedział, że powróci.

C i , którym z n a n e są p i s m a S t a r e g o T e s t a m e n t u poświęcone przyjściu Mesjaszą wiedzą że p r o r o c y w o p i s i e J e g o przyjścia częstokroć łączą p i e r w s z e przyjście z d r u g i m . P r z y j r z y j m y się t r z e m d o b r z e z n a n y m t e k s t o m b i b l i j n y m , w których możemy z a ­obserwować t a k i e właśnie z j a w i s k o .

dziewiątym r o z d z i a l e s w o j e g o p r o r o c t w a ' ( w e r s e t y 2 4 - 2 6 ) D a n i e l p r z e p o w i a d a „przed­

wczesną" śmierć M e s j a s z a :

„Ustalono siedemdziesiąt tygodni nad twoim narodem i twoim świętym miastem, by położyć kres nieprawości, grzech obłożyć pieczęcią i od­pokutować występek, a wprowadzić wieczną sprawiedliwość, przypieczętować widzenie i pro­roka i namaścić to, co najświętsze.

„Ty zaś wiedz i rozumiej: Od chwili, kiedy wypowiedziano słowo, że nastąpi powrót i zosta­nie odbudowana Jerozolima, do Władcy-Poma-zańca - siedem tygodni i sześćdziesiąt dwa tygo­dnie; zostaną odbudowane dziedziniec i wał, w czasach jednak pełnych ucisku.

„A po sześćdziesięciu dwóch tygodniach Po­mazaniec zostanie zgładzony i nie będzie dla nie­go..." (przekład B i b l i i Tysiąclecia. X V I I - w i e c z n y przekład a n g i e l s k i B i b l i a Króla J a k u b a p o d a j e : „...będzie zgładzony, lecz nie za siebie...").

W I N N I C A KWIECIEŃ 1

D a n i e l p o d a j e , że o d c h w i l i w y d a n i a e d y k t u 0 o d b u d o w i e J e r o z o l i m y ( e d y k t t a k i w y d a l w 4 4 5 r . p . n . e . A r t a k s e r k s e s ) m a upłynąć 4 9 0 l a t d o c z a s u , aż n a s t a n i e k r e s g r z e c h u , z a p a n u j e w i e c z n a s p r a w i e ­dliwość, a M i e j s c e Najświętsze z o s t a n i e n a m a s z ­c z o n e . D o d a j e j e d n a k wyraźnie, że p o 4 8 3 l a t a c h M e s j a s z z o s t a n i e z a b i t y .

S i r R i c h a r d A n d e r s o n , w y b i t n y m a t e m a t y k , p o d r o b i a z g o w y c h b a d a n i a c h wykazał p o n a d wszelką wątpliwość, że j e d y n y m w y d a r z e n i e m h i s t o r y c z ­n y m , które o d p o w i a d a s c h e m a t o w i p r o r o c t w a D a ­nielą j e s t w j a z d M e s j a s z a d o J e r o z o l i m y n a osiołku n a c z t e r y d n i p r z e d ukrzyżowaniem.

C h a r a k t e r t e g o w j a z d u w uderzający sposób w y ­pełnia i n n e p r o r o c z e słowa - Z a c h a r i a s z a : „Oto twój król przychodzi do ciebie, sprawiedliwy On 1 zwycięski, łagodny i jedzie na ośle, na oślęciu, źrebięciu oślicy" ( 9 , 9 ) .

Z d r u g i e j j e d n a k s t r o n y wypełnienie t e j części p r o r o c t w a D a n i e l o w e g o , w którym m o w a , iż „dope­łni się zbrodnia, przypieczętowany będzie grzech i zmazana wina, i przywrócona będzie wieczna sprawiedliwość, i potwierdzi się widzenie i pro­rok, i Najświętsze zostanie namaszczone", nastąpi d o p i e r o p r z y D r u g i m Przyjściu M e s j a s z a ; żadne b o ­w i e m z t y c h wydarzeń j e s z c z e n i e nastało. A l e n a ­stąpi. Nastąpi n i e c h y b n i e .

o l e j n y o b r a z , w którym o b a przyjścia M e s j a ­s z a zlewają się w j e d n o w y d a r z e n i e , z n a j d z i e ­

m y u M i c h e a s z a w r o z d z i a l e 4 i 5 . Z o s t a j e t a m w y ­m i e n i o n e B e t l e j e m j a k o m i e j s c e n a r o d z i n M e s j a s z a , p r o r o k w i d z i też J e g o c i e r p i e n i a z rąk l u d z i : „...ki­jem biją po twarzy sędziego Izraela".

P i e r w s z e przyjście M e s j a s z a i s t o t n i e wiąże się z t a k i m t r a k t o w a n i e m C o p r z e z ludzkość - a l e n a szczęście n i e powiedział O n j e s z c z e o s t a t n i e g o słowa! „Ale ty, Betlejemie Efrata, najmniejszy z okręgów judzkich, z ciebie mi wyjdzie Ten, któ­ry będzie władcą Izraela. Początki Jego od pra­wieku, od dni zamierzchłych".

T e n ktoś m a być władcą I z r a e l a , który „będzie stał mocno i będzie pasł w mocy PANA [...] Jego

moc będzie sięgać aż po krańce ziemi". M o w a t u właśnie o J e g o d r u g i m przyjściu, k i e d y przybędzie, a b y odbyć sąd n a d ziemią i w s z y s t k i m i j e j m i e s z ­kańcami. Okaże się O n wówczas „władcą Izraela" i będzie rządzić „aż po krańce ziemi".

Prorok (3l2a|a:sz ; ' r l T u d o w n e n a r o d z i n y M e s j a s z a z d z i e w i c y z o s t a -

' ły o b j a w i o n e p r o r o k o w i I z a j a s z o w i , w którego w i z j i o b a J e g o przyjścia łączą się w j e d n o :

„Słuchajcie, domu Dawidowy! Czy mało wam tego, że nużycie ludzi, to jeszcze mojego Boga nużycie? Dlatego sam PAN dam wam znak: Oto panna pocznie i porodzi syna, i nazwie go imie­niem Immanuel" ( 7 , 1 3 - 1 4 ) .

„Albowiem dziecię narodziło się nam, syn jest nam dany, i spocznie władza na Jego ramieniu, i nazwą Go: Cudowny Doradca, Bóg Mocny, Oj­ciec Odwieczny, Książę Pokoju.

„Potężna będzie władza i pokój bez końca na tronie Dawida i w jego królestwie, gdyż utrwali ją i oprze na prawie i sprawiedliwości, odtąd aż na wieki. Dokona tego żarliwość PANA Zastę­pów" ( 9 , 5 - 6 ) .

J e d y n y m w y d a r z e n i e m w h i s t o r i i świata, które i d e a l n i e p a s u j e d o t e g o p r o r o c t w a Iząjaszowego j e s t d z i e w i c z e n a r o d z e n i e Mesjaszą o p i s a n e w E w a n g e ­l i i M a t e u s z a :

„A z narodzeniem Jeszuy Mesjasza było tak: Gdy matka jego, Miriam, została poślubiona Jó­zefowi, okazało się, że zanim się zeszli, była brze­mienna z Ducha Świętego.

„A Józef, mąż jej, będąc prawym i nie chcąc jej zniesławić, miał zamiar potajemnie ją opuścić. I gdy nad tym rozmyślał, oto ukazał mu się we śnie anioł Pański i rzekł: Józefie, synu Dawidowy, nie lękaj się przyjąć Miriam, żony swej, albo­wiem to, co się w niej poczęło, jest z Ducha Świę­tego.

„A urodzi syna i nadasz Mu imię Jeszua; al­bowiem On zbawi lud swój od grzechów jego" ( 1 , 1 8 - 2 1 ) .

W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8 f f

W i d z i m y t u z a t e m p i e r w s z e przyjście M e s j a s z a . Jeśli n a t o m i a s t i d z i e o zapowiedź: „Potężna będzie władza i pokój bez końca [...] utrwali ją i oprze na prawie i sprawiedliwości, odtąd aż na wieki", t o wciąż c z e k a o n a n a wypełnienie, t a k j a k n i e w y ­pełniły się j e s z c z e słowa p r z e p o w i e d n i anioła s k i e ­r o w a n e d o M i r i a m : „I będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a Jego królestwu nie będzie ko­ńca" ( E w . Łukasza 1 , 3 3 ) . . . .

' z y n a p o d s t a w i e P i s m a Świętego można wyjaś-vJ^nić, d l a c z e g o M e s j a s z musiał pojawić się n a z i e m i d w u k r o t n i e ? Odpowiedzią może być Boża w o l a p r z y g o t o w a n i a o d k u p i e n i a z g r z e c h u d l a każ­d e g o człowieka, który z a a k c e p t u j e Mesjaszą t a k Żydą j a k i nie-Żyda.

D l a t e g o t o M e s j a s z złożył doskonałą ofiarę z e s w o j e g o życią a z i m n y grób n i e mógł G o zatrzymać w s w y c h o k o w a c h . M e s j a s z powstał z m a r t w y c h , a później w t r i u m f i e wstąpił n a niebiosą n a o c z a c h

w i e l u świadków. Król D a w i d zapowiadając w s w o ­i c h P s a l m a c h odkupieńcze dzieło M e s j a s z a i J e g o wstąpienie d o n i e b a napisał: „Rzekł PAN Panu me­mu: Siądź po prawicy Mojej, aż położę nieprzyja­ciół Twoich jako podnóżek pod nogi Twoje!" ( P s 1 1 0 , 1 ) .

P r o r o k O z e a s z przekazał Bożą zapowiedź: „Zno­wu wrócę na swoje miejsce, aż zaczną szukać w skrusze Mojego oblicza, zatęsknią za Mną w swo­jej niedoli" ( 5 , 1 5 ) .

Spośród c h a o s u , j a k i o g a m i e t e n świat w d n i a c h o s t a t n i c h , I z r a e l wyłoni się j a k o naród o c z y s z c z o n y , g o t o w y , a b y być światłością d l a nie-Żydów. P i s m o powiadą że w c h w i l i , g d y zgaśnie w s z e l k a n a d z i e j a o c a l e n i a i k i e d y zbiorą się „wszystkie narody do walki z Jeruzalemem", l u d Boży u j r z y s w e g o M e s ­j a s z a i J e g o p o m o c , i w t e d y zawoła:

„Oto nasz Bóg, któremu zaufaliśmy, że nas wybawi; to PAN, któremu zaufaliśmy. Weselmy i radujmy się z Jego zbawienia" ( I z 2 5 , 9 ) .

•••m^-i'-:-.

A l

w języku h e b r a j s k i m słowo „święty" m a z n a ­c z e n i e b y c i a o d d z i e l o n y m , w y d z i e l o n y m o d t e g o , c o n i s k i e i p o w s z e d n i e . W i e m y , że P a n Bóg j e s t święty, „odłączony od grzeszników" ( L i s t d o H e ­brajczyków 7 , 2 6 ) . I p r a g n i e O n , a b y J e g o święci także b y l i odłączeni o d g r z e s z n e g o świata, który i c h o t a c z a .

W B i b l i i c z y t a m y o s z e r e g u r z e c z y także n a z y ­w a n y c h świętymi. Z T r z e c i e j Księgi Mojżeszowej d o w i a d u j e m y się, że święty był P r z y b y t e k n a p u s ­t y n i i całe j e g o wyposażenie o r a z n a c z y n i a używa­n e d o k u l t u Bożego. Jeśli uważnie c z y t a m y Słowo Boże, t o d o w i e m y się i o i n n y c h r z e c z a c h świę­t y c h .

12 W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8

święte dzieje

Można powiedzieć, że istnieją „święte d z i e j e " , c z y l i h i s t o r i a działania P a n a B o g a w d z i e ­

j a c h świata. P o d t y m względem P a n Bóg różni się o d w s z y s t k i c h d o m n i e m a n y c h „bóstw". W żadnej i n n e j r e l i g i i bóstwa n i e kierują p r z e b i e g i e m d z i e ­jów świata. L e c z n a s z P a n działa w h i s t o r i i .

G d y o t o I z r a e l znalazł się w n i e w o l i w E g i p c i e , P a n Bóg „wyciągniętym ramieniem" wyzwolił swój l u d i uczynił z n i e g o p r a w d z i w y naród. Właś­n i e w s p r a w i e t e g o niezwykłego w y d a r z e n i a z a d a j e P a n Bóg p y t a n i e : „Albo czy spróbował jakiś bóg przyjść i wziąć sobie jakiś naród spośród innego narodu przez doświadczenia, znaki i cuda oraz przez wojnę, ręką możną i wyciągniętym ramie­niem, przez wielkie i straszne czyny, jak to wszy­stko, co PAN, wasz Bóg, na oczach twoich uczy­nił dla was w Egipcie?" ( 5 K s . Mojżeszowa 4 , 3 4 ) .

P o d o b n i e P a n Bóg zmienił b i e g h i s t o r i i , p o w i e ­rzając C y r u s o w i , pogańskiemu władcy, święte z a ­d a n i e u w o l n i e n i a n a r o d u żydowskiego z n i e w o l i , a b y mógł powrócić d o s w o j e j z i e m i . C y r u s , który w c a l e n i e był c z c i c i e l e m j e d y n e g o p r a w d z i w e g o Bogą otrzymał n a w e t z a s z c z y t n y p r z y d o m e k „po­mazańca" ( K s . I z a j a s z a 4 5 , 1 ) .

J i m G e r r i s h [Bridges for Peace]

Z a czasów i m p e r i u m p e r s k i e g o P a n Bóg p o w o ­łał spośród Żydów dziewczynę i m i e n i e m Esterą czyniąc j ą królową m o c a r s t w a . Uczynił t o w k o n ­k r e t n y m c e l u - b y ocalić swój l u d p r z e d t r a g i c z n y m h o l o k a u s t e m , j a k i obmyślił n i e g o d z i w y H a m a n .

T e święte d z i e j e są z a p i s e m działania Bożego w e w s z y s t k i c h w i e k a c h , działania p o d e j m o w a n e g o z myślą o Bożych o d k u p i o n y c h . Z a p i s t y c h w y d a ­rzeń z a w i e r a Biblią a także p o części h i s t o r i a p o z a -b i b l i j n a p i s a n a piórem niewierzących.

C z a s a m i może się wydawać, że światem rządzą bezwzględne, ślepe p r a w a - l e c z wierzący wiedzą d o b r z e , że n a d d z i e j a m i c z u w a ręka P a n a B o g a . W Księdze Przypowieści 2 1 , 1 c z y t a m y : „Serce króla w ręku PANA jest jak strumienie wód: On je kieruje, dokąd chce".

Święta geografia

Można mówić n i e t y l k o o świętej h i s t o r i i , a l e i o świętej g e o g r a f i i . I s t n i e j e b o w i e m s z c z e ­

gólna święta krainą w której t o P a n Bóg r e a l i z u j e zasadniczą część s w o j e g o dzieła o d k u p i e n i a . Tą świętą krainą j e s t z i e m i a i z r a e l s k a . P a n Bóg w y ­dzielił j ą z e w s z y s t k i c h pozostałych z i e m i k i l k a ­k r o t n i e nazwał: „Moja ziemia" ( I z 1 4 , 2 5 ; J e r 2 , 7 ; 3 Mojż 2 5 , 2 3 ) . : i

Powiedział również o n i e j : „Jest to ziemia, o którą PAN, Bóg twój, się troszczy. Stale spo­czywają na niej oczy PANA, Boga twego, od po­czątku roku do końca roku" ( 5 Mojż 1 1 , 1 2 ) .

W tej świętej z i e m i z n a j d u j e się święte m i a s t o : J e r u z a l e m , będące światowym ośrodkiem Bożego działania zmierzającego k u o d k u p i e n i u . O d n i e p a ­miętnych czasów n a t y m właśnie m i e j s c u r o z g r y w a się d r a m a t o d k u p i e n i a świata. D a w n o t e m u A b r a ­h a m miał złożyć t u - n a górze M o r i a - n a ofiarę s w e g o s y n a I z a a k a .

M e l c h i s e d e k , król t e g o miastą który wyszedł n a s p o t k a n i e A b r a h a m o w i , t o t a j e m n i c z a zapowiedź w i e c z n e g o kapłaństwa i w i e c z n e j władzy mającego nadejść M e s j a s z a . P o w i e k a c h stanęła t u Świątynią w której służbę s p r a w o w a l i kapłani J e d y n e g o B o g a . P a n Bóg powiedział o t y m mieście: „Oto na

W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8 13

Moich dłoniach wyrysowałem cię, twoje mury stoją Mi zawsze przed oczyma" ( I z . 4 9 , 1 6 ) .

P a n Bóg mówi też: „Tu miejsce odpoczuieuia Mego ua wieki; tu zamieszkam, bo upodobałem je sobie" ( P s a l m 1 3 2 , 1 4 ) .

W s w e j świętej z i e m i i w s w y m świętym mieście P a n Bóg wzniósł n a p r z e s t r z e n i wieków całą „infra­strukturę" pomocną w p r z e k a z a n i u światu - s z c z e ­gólnie światu nieżydowskiemu - głębokich p r a w d d u c h o w y c h o P a n u B o g u i o J e g o z b a w i e n i u . A b y b o w i e m pojąć, k i m j e s t Bóg i p o c o p o t r z e b n y J e s t Z b a w i c i e l , t r z e b a rozumieć, c z y m j e s t g r z e c h .

P a n Bóg ukazywał t o m . i n . n a Wzgórzu Świą­t y n n y m , g d z i e składano n a ofiarę s e t k i zwierząt: o b r a z c e n y g r z e c h u , którą j e s t życie. A p o t e m , g d y nadeszła pełnia czasów, P a n Bóg posłał n a świat p r a w d z i w e g o Baranką własnego Syną który miał r a z n a z a w s z e zapłacić z a g r z e c h .

Święty l u d

Po z a świętymi d z i e j a m i i świętą geografią i s t ­n i e j e też l u d święty, l u d z k r w i i kości, n a któ­

r y , j a k w i e m y , składają się c i , c o z a u f a l i M e s j a s z o ­w i w s p r a w i e o d p u s z c z e n i a grzechów, a z a t e m z o ­s t a l i w s k u t e k t e j ufności wyłączeni z e świata.

L e c z n a t y m świecie j e s t też - już o d tysiącleci -- i n n y l u d święty, święty w t y m z n a c z e n i u , iż został w sposób szczególny w y d z i e l o n y d o „Bożego c e ­l u " : „Gdyż ty jesteś świętym ludem PANA, Boga twego. Ciebie wybrał PAN, Bóg twój, spośród wszystkich ludów na ziemi, abyś był Jego wy­łączną własnością" ( 5 Mojż 7 , 6 ) .

P a n Bóg n i g d y n i e zmienił zamiarów względem n a r o d u , który s o b i e obrał: Izraelą n a w e t p r z e z dłu­g i e w i e k i r o z p r o s z e n i a . Obiecał przecież: „...gdy przebywać będą w ziemi swoich wrogów, nie wzgardzę nimi i nie obrzydzę ich sobie tak dale­ce, by ich wytępić i naruszyć Moje przymierze z nimi, gdyż Ja, PAN, jestem ich Bogiem" ( 3 Mojż 2 6 , 4 4 ) .

Dziś zaś n a n a s z y c h o c z a c h d z i e j e się niezwykły c u d . W t y m właśnie szczególnym m o m e n c i e świę­t y c h dziejów l u d święty p o w r a c a d o s w e j świętej z i e m i .

Święte Słowo

Święte Słowo Boże j e s t dziś lekceważone p r z e z w i e l k i e r z e s z e l u d z i bezbożnych, a n a d o d a t e k

„rozcieńczane" p r z e z s a m y c h wierzących. T e o l o ­d z y usiłują rozkładać j e n a c z y n n i k i p i e r w s z e n i ­c z y m „obiekt badań" w k o s t n i c y . A m i m o t o Słowo Boże p o z o s t a j e „żywe i skuteczne, ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdo­lne osądzić zamiary i myśli serca" ( L i s t d o H e b ­rajczyków 4 , 1 2 ) .

N i c z y m w y s u s z o n y n a pozór korzeń a l b o n a s i e ­n i e , p o t r a f i o n o n a g l e wypuścić pędy i dać n o w e Z y c i e - p o j e d y n c z e m u człowiekowi i światu.

Słowo Boże n i e może zawieść, b e z względu n a t o , c o twierdzą współcześni t e o l o d z y . J e s z u a w y r a ­żał swą wiarę w n i e i O n s a m był i p o z o s t a j e Ży­w y m Słowem: „Pismo nie może być naruszone" ( J 1 0 , 3 5 ) . „A Słowo ciałem się stało i zamieszkało wśród nas..." ( L w . J a n a 1 , 1 4 ) .

Choć „uczeni" kpią s o b i e z ksiąg t a k i c h j a k Księga Jonaszą t o J e s z u a oparł swoją naukę o z m a r t w y c h w s t a n i u właśnie n a h i s t o r i i t e g o p r o ­r o k a . „Albowiem jak Jonasz był w brzuchu wie­loryba trzy dni i trzy noce, tak i Syn Człowieczy będzie w łonie ziemi trzy dni i trzy noce" ( L w . M a t e u s z a 1 2 , 4 0 ) . N i e ośmielajmy się patrzeć n a P i ­s m o Święte i n a c z e j , niż patrzył s a m M e s j a s z .

U c z e n i drwią wierzący ziewają z nudów, świat p o d n o s i k r z y k o b u r z e n i a - a P a n Bóg n a n a s z y c h o c z a c h s p r o w a d z a swój l u d święty z z i e m i północ­n e j i z i e m i południowej i u m i e s z c z a g o n a powrót w s w e j świętej z i e m i , w z g o d z i e z e s w y m świętym Słowem, w w y z n a c z o n y m p r z e z S i e b i e świętym c z a s i e !

IZRAEL O D ŚRODKA

Coś znajomego w ziemi obiecanej żydów przybywających jako imigranci do Izraela można ogólnie rzecz biorąc podzielić na dwie kategorie:

„popchnięci" i „pociągnięci". „Popchnięci" zostali do emigracji zmuszeni, uciekli ze swego dawnego kraju, a Izrael stał się dla nich schronieniem; „pociągnięci" przybyli z własnego pragnienia, wynikającego z pobudek religijnych bądi etnicznych. Wyjątkiem w tej regule są Żydzi z Etiopii, których wyrwano ze szponów rewolucji, jaka mogła ich wszystkich zgładzić, ale przybywając do Izraela wypełnili oni jednocześnie marzenia swych przodków, którzy od 2 500 lat pragnęli tu powrócić.

ż niezwykłością Żydów etiopskich wiążą się jednak pewne problemy. 5prawne przeprowadzenie ich transportu do Izraela zdążyło już urosnąć do rangi legendy. 5zok kulturowy wywołany wyprowadzką spośród glinianych lepianek i wiejskich ścieżek i przybyciem do eleganckich pokojów hotelowych i całej infrastruktury nowoczesnego państwa rodzi sporo kłopotów. Aby szybciej się zaaklimatyzować, pewien etiopski Żyd postanowił zająć się tym, co robi najlepiej. W Etiopii budował synagogi - a w Izraelu właśnie ukończył pierwsze swe dzieło na nowej ziemi: synagogę „w stylu etiopskim" na terenie przejściowego obozu kempingowego dla imigrantów pod Akrą.

5twierdził: „Bóg zrobił mi prezent przywożąc mnie tutaj [podczas Operacji 5alomon], to i ja zrobiłem Mu prezent". Ten prezent to budynek o 15-centymetrowej grubości bielonych ścianach z gliny i słomy. Przy budowie pomagali etiopscy ochotnicy, koszt materiałów wyniósł około 15 tysięcy dolarów. 5ynagoga pomieści 50 mężczyzn; kiedy zaś znajdą się odpowiednie środki, powstanie również synagoga dla kobiet. Nawet w czasie, gdy w synagodze nie odbywają się nabożeństwa, jej wygląd, architektura i skojarzenia z nimi związane są dla nowych imigrantów z Etiopii czymś pocieszająco znajomym w nowej ziemi.

Różnice pomiędzy imigrantami z Rosji a imigrantami z Etiopii dobrze oddaje wypowiedź rosyjskiego imigranta, poproszonego o zdanie w sprawie nowej synagogi. 5twierdził: „To miło, że zbudowali synagogę, ale myśmy przez 70 lat nie mieli religii. Na nas to nie działa".

Negew przyciąga uczonych ze wszystkich stron Naukowcy zajmujący się badaniem pustyni zjechali z 14 krajów świata, w tym z Egiptu, Chin i Indii, aby

uczestniczyć w warsztatach mających wyjaśnić fenomenalne sukcesy Izraela we wprowadzaniu naturalnej roślinności na tereny dotąd pustynne. Chińczycy byli pod wrażeniem izraelskich technik nawadniania kropelkowego, sieci szkółek nasiennych oraz programu zalesiania.

Egipcjanie wyrazili nadzieję, że ich kraj nawiąże współpracę z Izraelem, aby osiągnąć podobne wyniki na swoich obszarach pustynnych. Dzięki nawadnianiu Izrael nie tylko sprawił, że pustynia zakwitła i rodzi plony, ale I połączył prastare metody irygacyjne z osiągnięciami współczesnej techniki, tworząc gaje drzew, którym wystarczają skąpe miejscowe opady. Metoda nazywa się „zbieraniem wody" I oznacza, że 90% danego obszaru dostarcza wodę pozostałym 10% tego obszaru.

Uczeni i turyści odwiedzający instytut Badań Wodnych w 5de Boker przy Uniwersytecie Ben Curiona na Negewie za każdą nową wizytą przekonują się, że następuje tu coraz większa ekspansja obszarów sawannowych. Jeszcze dziesięć lat temu trudno było dojrzeć jakąkolwiek roślinność pomiędzy poszczególnymi osadami - dziś jadąc autobusem mija się gaj za gajem. W gorącym I suchym klimacie Negewu rosną one bardzo szybko.

jerozolimski Ośrodek Studiów Biblijnych

W I N N I C A KWIECIEŃ 1 9 9 8 15

M E L B O U R N E A U S T R A L I A

P O L S K A

T H E D A V I D P R E S S C E L : walczyć z antysemityzmem i głosić światu prawdę o Mesjaszu

ZAŁOŻYCIEL: Dr Lawrenee Duff-Forbes

D Y R E K T O R : Mark G. Warren

Mr. M. G. Warren T H E D A Y I D P R E S S 908 North Road, B E N T L E I G H E A S T , Yic. 3165 P.O. Box 25, C A R N E G I E 3163 Tel. (03) 570 5582 . • E-mail: vineyard@ozonIine.coni.au ; . t t - f ' . i * a

Adam Czwojdrak O F I C Y N A W Y D A W N I C Z A „TIQVA" skr. poczt. 2300 53-413 WROCŁAW 47 E-mail: tiqva@silesia.pik-net.pl .

„Albowiem dziecię narodziło się nam, , , synjest nam dany, i spocznie władza na Jego ramieniu, » - i si is!* ('.iR . i . i nazwą Go: IX-. '-' Cudowny Doradca, Bóg Mocny, ' ° , Ojciec Odwieczny, Książę Pokoju. ..X.. . Potężna będzie władza i pokój bez końca na tronie Dawida i w jego królestwie, gdyż utrwali ją i oprze na prawie i sprawiedliwości, odtąd aż na wieki. Dokona tego żarliwość PANA Zastępów..."

z Księgi Izajasza, rozdział 9

Druk i oprawa: Drukarnia przy ul. Waliców 25, 00-865 Warszawa

Prenumeratę należy wpłacać do B a n k u Zachodniego, I Oddz. we Wrocławiu. N u m e r konta Oficyny Wydawniczej „TIQVA": 1 1 2 0 1 6 5 2 - 6 1 8 3 9 3 - 1 3 6 - 1 0 0 0 . Koniecznie z adnotacją WINNICA.