Internet – globalna računarska mreža

Sandra Vukoje 591/12Dejana Jeremić 641/12

Razvoj interneta

Internet je infrastruktura koja povezuje racunare putem telekomunikacija. Nastao je 1969. godine, kada je pseudo–nezavisna Agencija za napredne istraživacke projekte (Advanced Research Projects Agency — ARPA), koju je osnovala americka vlada pri Ministarstvu odbrane Sjedinjenih Država u cilju razvoja strateških projekata iz oblasti komunikacija, finansirala malu grupu racunarskih programera i elektronskih inženjera da redizajniraju nacin na koji racunari funkcionišu. Rezultat ovih napora bio je ARPANET.

o ARPANET je trebao da obezbijedi komunikaciju vojnih laboratorija, vladinih biroa i univerziteta na kojima se realiziju brojni projekti od interesa za armiju. Prva javna prezenacija održana je 1972. godine.

o 70-ih godina razvijeni su protokoli i pravila za p renos podataka između različitih mreža računara pod nazivom TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol).

o Mreže različitih standarda počinju da se povezuju preko tzv. Gateway računara. Ovi računari su povezani na dvije različite mreže i vrše razmjenu podataka između njih.

Povezivanje s internetom

Za povezivanje s Internetom potrebna je veza preko nekog računara koji je već povezan s Internetom. Firme koje imaju takve računare nazivaju se Internet provajderi.

Postoje dva tipa veza s provajderom:

1) Terminalski (način povezivanja s Internet provajderom gdje se računar korisnika koristi kao udaljena tastatura i monitor računara Internet provajdera)

2) Mrežni (nastaje instalacijom komunikacionog računara koji se s jedne strane povezuje s Internet provajderom, a s druge strane u lokalnu mrežu)

Kao komunikacioni računar obično se koristi računar pod nekom od verzija Unix-a, Windowsa...

Najbolje rješenje je postavljanje specijalizovanih uređaja (rutera). Ruter održava vezu s Internetom,ali se mora koristiti drugi računar na kome će se nalaziti prezentacija, softver za elektronsku poštu i drugi servisi.

Svaki računar na Internetu ima jednoznačnu adresu tipa: aurora.ekof.bg.ac.rs

Organizacija mreže

Kako bi se obezbijedilo efikasno lociranje računara na Internetu, uveden je dvojni sistem adresiranja:

1) Numeričke (IP) adrese – 32-bitni brojevi koje koristi IP protokol za prosleđivanje datagrama od jednog do drugog računara,a koji na jedninstvan način određuje adresu npr. 152.73110.2

2) alfanumerički (FQDN) nazivi računara koji služe za lakše adresiranje računara od strane krajnjih korisnika

Uveden je standardizovan sistem adresiranja za sve Internet servise (URL-Uniform Resource Locator) , npr. ftp://aurora.ekof.bg.ac.rs/net/inform.zip .

TCP /IP je protokol po kome funkcioniše Internet i obezbjeđuje jedinstven način komunikacije između interneta.

IP adresa domena se ne dodjeljuje proizvoljno već se upućuje zahtjev mrežnom informacionom sistemu. Postoje tri klase adresa prema veličini mreže:

1. Adrese klase A dodjeljuju se najvećim mrežama.

2. Adrese klase B dodjeljuju se srednjim po veličini mrežama.

3. Manjim mrežama, s manje od 256 čvorova , dodjeljuje se adresa klase C.

Opšta formula Internet adrese je:

korisnik>ime-računara

petar>aurora.ekof.bg.ac.rs

Ime računara sastoji se iz dva dijela.

mjesto.domen

aurora.ekof.bg.ac.rs

Ime domena se sintaksno predstavlja skupom imena koji su razdvojeni tačkom.Domeni mogu biti sljedeći:

com – komercijalni domen; edu-obrazovni dome;gov-državna organizacija;mil-vojna organizacija; us- SAD;uk – Velika Britanija; it-Italija. Oznake it,us,uk nazivaju se domeni adresa, dok se co.uk, ac.uk nazivaju poddomeni domena uk.

Internet u Srbiji Internet u Jugoslaviji (Srbiji) pojavio se u februaru 1996. godine kada je

nacionalna akademska mreža preko provajdera BeoTelNet-a spojena na Internet. Iste godine pocinju s radom prvi domaci komercijalni provajderi.Trenutno u Srbiji preko 1.800.000 ljudi koristi Internet. Pristup Internetu je uglavnom iz kuce (63%) i radnog mesta (23%), dok pristup iz internet kafica cini zanemarljivih jedan odsto.

Vecina racunara u Srbiji još uvek se na Internet pozvezuje putem telefonske linije - tzv. "Dajl Ap" (Dial Up) pristup, putem kablovskog Interneta na svetsku mrežu se povezuje oko 60.000 korisnika, a preko ADSL-a oko 65.000 korisnika. Primena novih tehnologija i povecanje kapaciteta u sferama ADSLa i kablovskog Interneta, kao i sporadicno snižavanje cena ucinili su širokopojasnu (eng. broadband) vezu dostupnijom i traženijom, te je s toga primetan mesecni rast ADSL korisnika koji iznosi oko 20% mesecno, kao i rast korisnika kablovskog Interneta oko 15% mesecno. Bežicni Internet je osrednje zastupljen. Broj korisnika koji se na Internet povezuju na ovaj nacin je par hiljada.

http://racunarstvoiinformatika.wordpress.com/2012/03/26/koriscenje-interneta-kao-globalne-svetske-mreze/

http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82

http://www.newyorker.com/online/blogs/newsdesk/2014/04/putins-fear-of-the-internet.html

Servisi interneta

Postoji više grupa servisa: osnovni, javni, servisi za pretraživanje, sigurnosni i sistemski servisi.

Osnovni servisi

Da bi se koristili potrebni su : korisničko ime na nekom od servera i lozinka za pristup.آل Istovremeno slanje na veći broj adresa;آل Provjera autentičnosti poruke;آل Korišćenje nadimka umjesto adrese;آل Slanje više ko pija iste poruke;آل Automatsko kreiranje nove poruke;آل Automatsko odgovaranje na primljenu poštu;آل Postojanje mehanizma fascikli radi lakše organizacije pošte;آل Izdvajanje poruka. Telnet- prijavljujemo se na udaljeni računar i koristimo programe na tom računaru pomoću

naredbe telnet i mrežne adrese računara: telnet afrodita.rcub.bg.ac.rs Ftp – pokreće se naredbomftp adresa poslije čega se kuca korisničko ime i lozinka na

udaljenom računaru.

Javni servisi

WWW je najpopularniji servis na Internetu kojim se dokument na mreži povezuje u obliku hiper-veza.Protokol kojim www klijent i server komuniciraju naziva se HTTP (Hiper Text Transfer Protocol)

IRC (Internet Relay Chat) omogućava interaktivni razgovor velikog broja korisnika.

Servisi za pretraživanje

Omogućavaju pronalaženje odgovarajućih dokumenata na javnim servisima.

Google – specijalizovan servis za pretragu i reklamiranje na Internetu.

Yahoo – poznati svjetski Internet pretraživač.Smatra se da Yahoo ima najpoznatiji besplatan Web Mail.

Sigurnosni servisi

Sigurnosni servisi su neophodni kad želimo da zaštitimo podatke koji se prenose preko Interneta.

PGP –tehnikom tajnog i javnog ključa šifrira elektronsku poštu;

SSH-šifrira interaktivnu situaciju; KERBEROS – obezbjeđuje vezu s računarom koji

provjerava identitet servera i korisnika.

Sistemski servisi

Namjenjeni su administratorima servera i mreža radi provjere da li su računari priključeni na mrežu i da li postoje problemi s vezama.

PING-služi za provjeru postojanja i kvaliteta veze među računarima u mreži.

TRACEROUTE-provjerava vezu i ispisuje putanju kojom paket putuje od servera do servera

WORLD-WIDE WEB

Hypertext – kompjutersko čitanje elektronskih dokumenata

Internet protokol

Tim Berners 1989. godine stvorio WWW projekat da bi se obezbijedio prenosni hipermedijani sistem kome se može lako pristupiti s bilo kog personalnog računara.

Za uspjeh WWW bile su potrebne tri ključne stvari: Trebalo je napraviti lako pristupačan program koji će omogućiti upotrebu

Weba dostupnu prosječnoj osobi. Pristup Internetu je morao postati široko dostupan. Sadržina samog Interneta (knjižare počinju prodaju knjiga preko

Interneta,poznati modni kreatori nude odjeću i parfeme...)

Finansijskim institucijama na raspolaganju su cetiri podrucja primene World Wide Web–a: (1) prezentacija informacija; (2) prezentacija informacija sa dvosmernom (asinhronom) komunikacijom; (3) interakcija sa korisnicima i 4) on–lajn bankarske transakcije. 

Internet browser ili Web browser je program koji je potrebno pokrenuti prije nego što korisnik pristupi Internetu koji korisniku omogućuje pregled Web stranica i multimedijalnih sadržaja vezanih uz njih.

Najpopularniji browser-i danas su: Firefox, Internet Explorer, Mozilla, Opera, Safari, Google Chrome...

Hipermediji

Hipertekst je razvio Daglas Engelbert sredinom 60-ih godina. HyperText Transport Protocol(HTTP) je projektovao Tim Berners Li.

Komunikacija izmedju klijenata i servera obavlja se putem HTTP protokola, koji je vrlo jednostavan. On omogucava krace vreme odgovora i manje opterecenje servera. Sa druge strane, veza mora da se uspostavi za svaki upit. Svaki dokument adresiran je na jedinstven nacin. Jedinstveni lokator resursa (Uniform Resource Locator — URL) sastavljen je od adrese servera, putanje do direktorijuma ili datoteke, i naziva datoteke.

HyperText Markup Language (HTML) Komunikacija između klijenata i servera obavlja se putem HTTP protokola, koji je vrlo jednostavan. On omogućava kraće vrijeme odgovora i manje opterećenje servera. Sa druge strane, veza mora da se uspostavi za svaki upit. Svaki dokument adresiran je na jedinstven način. Jedinstveni lokator resursa (Uniform Resource Locator — URL) sastavljen je od adrese servera, putanje do direktorijuma ili datoteke, i naziva datoteke.