Inhoudsopgave · 2020. 11. 12. · Hieronder leg ik dat verder uit. ... Meestal is er een lichamelijke oorzaak. Bijvoorbeeld een infectie of ontsteking in je ogen. Het kan ook komen

Eerste Hulp Bij Prikkelgevoeligheid. Pagina 2 van 20 ® 2020 Prikkelgevoelig

Inhoudsopgave

1 INLEIDING .............................................................................................................................................. 3

2 PRIKKELGEVOELIGHEID ..................................................................................................................... 4

2.1 GELUIDSOVERGEVOELIGHEID ....................................................................................................................... 4 2.1.1 Misofonie ............................................................................................................................................. 4 2.1.2 Hyperacusis ......................................................................................................................................... 4 2.1.3 Fonofobie ............................................................................................................................................ 5 2.1.4 Recruitment ........................................................................................................................................ 5

2.2 OVERGEVOELIGHEID VOOR LICHT OF FOTOFOBIE ......................................................................................... 5 2.3 OVERGEVOELIGHEID VOOR AANRAKING OF HYPERESTHESIE .......................................................................... 6 2.4 FYSIEKE IMPULSEN ...................................................................................................................................... 6

3 FILTERING .............................................................................................................................................. 7

3.1 FYSIEKE FILTERS ......................................................................................................................................... 7 3.2 FILTEREN DOOR SELECTIE VAN INFORMATIE ................................................................................................. 8 3.3 DE INVLOED VAN FILTERS OP PRIKKELGEVOELIGHEID .................................................................................... 8

4 WAAROM JE ALLES BELANGRIJK VINDT ........................................................................................ 9

5 WAAR KOMT DIE ONVEILIGHEID VANDAAN? ............................................................................ 10

6 VIJF OEFENINGEN .............................................................................................................................. 12

6.1 OEFENING 1 - FAKE IT TILL YOU MAKE IT (1). ........................................................................................... 12 6.2 OEFENING 2 - FAKE IT TILL YOU MAKE IT (2)............................................................................................. 13 6.3 OEFENING 3 - ANKEREN ............................................................................................................................ 14 6.4 OEFENING 4 - HET KLEEDJE ...................................................................................................................... 16 6.5 OEFENING 1 T/M 4 COMBINEREN .............................................................................................................. 17 6.6 OEFENING 5 - DRAAIENDE SYMBOLEN ........................................................................................................ 18

7 TOT BESLUIT ........................................................................................................................................ 20


1 Inleiding

Mijn vader was erg gevoelig voor geluid. Wij woonden in Amsterdam in zo’n oude arbeiderswoning met houten vloeren en bordkartonnen muren. Ik heb al vroeg

geleerd om zachtjes te doen. Zachtjes lopen, zachtjes met de deuren. Denk om de buren! Ik lijk veel op m’n vader. En vroeg me vaak af wat er ‘mis’ met me was. Ik zag dat ‘anderen’ kroegen en discotheken serieus prettig en zelfs ontspannend vonden. Het ontging me totaal hoe dat kon, maar blijkbaar was het de norm en daar voldeed ik niet aan. Ik voelde me raar.

Dat was het begin van een zoektocht. Op internet en in boeken vertelden ze me dat ik nou eenmaal een gevoeliger zenuwstelsel had. Maar als dat zo is, waarom hou ik dan wel van snoeiharde metal muziek en waarom zet ik die dan graag op vol volume in de auto? Heb ik dan geen gevoelige zenuwen? Ik geloofde geen bal van dat gevoeligere zenuwstelsel. Ik heb die gevoeligheid van me eens onder de loep genomen. Ik kwam erachter dat er iets heel anders aan de hand is. En dat ik zelf invloed heb. Ik heb mijn eigen gevoeligheid flink verminderd. Dat wens ik anderen ook van harte toe! Dit boek bevat mijn theorie over wat prikkelgevoeligheid veroorzaakt en hoe je ermee aan het werk kan. Alhoewel ik dit in de praktijk keer op keer bevestigd heb gezien is het niet bedoeld als absolute waarheid. Voel je dus vrij om dit zelf te onderzoeken en voorzie me van feedback!! Eerst ga ik in op ‘prikkelgevoeligheid’. Wat is dat nou precies? Daarna vertel ik iets over de rol van je zintuigelijke filters op het verwerken van prikkels. En hoe je overtuigingen daar invloed op hebben. Spoiler: dat is waar het ‘mis’ gaat. Ik leg je uit hoe je die filters kan aanpassen door je overtuigingen om te buigen. Dat heeft direct invloed op je gevoeligheid. Het boek sluit af met een aantal oefeningen die je helpen om gemakkelijker om te gaan met omgevingen waar veel prikkels zijn. Ze halen de oorzaak van je prikkelgevoelig niet weg, maar helpen je flink om er gemakkelijker mee om te gaan. Nieuwsgierig? Lees snel verder!


2 Prikkelgevoeligheid

Om te beginnen moet ik natuurlijk uitleggen wat ‘prikkelgevoeligheid’ is. ‘Prikkels’ zijn zintuigelijke prikkels die je waarneemt met je vijf zintuigen: zien, horen, proeven, ruiken en fysiek voelen. Prikkelgevoeligheid betekent dat je moeite hebt met het verwerken van veel zintuigelijke prikkels. Dus bijvoorbeeld: veel- of hard geluid, intens licht, doordringende geuren, sterke smaken of een fysiek gevoel. Een combinatie daarvan kan natuurlijk ook. Bij prikkelgevoeligheid raak je ‘overprikkeld’ door (te) veel zintuigelijke prikkels. Dat merk je meestal door vermoeidheid, uitputting, irritatie, een kort lontje hebben, boos worden, het gevoel een druk- of vol hoofd te hebben of moeite hebben om je te concentreren. Prikkelgevoeligheid kan bij ieder zintuig voorkomen.

2.1 Geluidsovergevoeligheid

Er zijn verschillende soorten geluidsovergevoeligheid:

• Misofonie • Hyperacusis. • Fonofobie. • Recruitment.

Hieronder leg ik dat verder uit.

2.1.1 Misofonie

Mensen met misofonie hebben een afkeer van één of meer bepaalde geluiden. Dat gaat dus over geluiden die vervelend zijn omdat er een negatieve betekenis aan zit. Geluiden die een positieve betekenis hebben (muziek bijvoorbeeld) zijn geen probleem. Ook al klinken die veel harder dan de geluiden met een negatieve betekenis.

2.1.2 Hyperacusis

Hyperacusis betekent letterlijk ‘ik hoor te veel’. Bij Hyperacusis klinken ‘normale’ geluiden te hard en heb je er last van. Dat komt door een probleem met de verwerking van het geluid. Je oren werken normaal. Toch denken veel mensen met hyperacusis dat er iets mis is met hun gehoor.


2.1.3 Fonofobie

Fonofobie wil zeggen dat je een grote hekel hebt aan bepaalde (dus niet alle) geluiden. Het is eigenlijk geen echte fobie omdat er geen angstgevoelens zijn. Alleen maar afkeer. Een voorbeeld van fonofobie zijn ouders van pubers die (moeten) luisteren naar ‘moderne muziek’ of het geluid van krijt op een schoolbord. Hyperacusis en Fonofobie komen vaak tegelijk voor.

2.1.4 Recruitment

Een normaal oor kan heel zachte en heel harde geluiden waarnemen. Als je problemen hebt om zachte geluiden en harde geluiden tegelijk te verwerken dan noemen ze dat recruitment. Bij recruitment geeft een kleine verandering in geluidssterkte een grote verandering in het binnenoor. Als een geluid een beetje harder wordt dan klinkt het dus ineens veel harder. De oorzaak van recruitment is een probleem in het binnenoor.

2.2 Overgevoeligheid voor licht of Fotofobie

Fotofobie staat voor: ‘lichtschuwheid’ of ‘lichtgevoeligheid’. Die naam klopt eigenlijk ook niet. Het is geen echte fobie want Fotofobie is geen angst.

Lichtschuwheid is een overgevoeligheid voor alle soorten licht. Het zorgt vaak voor hoofdpijn, pijn aan je ogen en wazig worden van je zicht. Lichtgevoeligheid herken je door het volgende:

• De noodzaak om de ogen te sluiten. • De noodzaak om scheel te kijken. • Een brandend gevoel in de ogen. • Overmatig tranen van de ogen.

De klachten zijn niet altijd even erg. Meestal is er een lichamelijke oorzaak. Bijvoorbeeld een infectie of ontsteking in je ogen. Het kan ook komen door een onderliggende probleem zoals een virus of ernstige hoofdpijn of migraine. Bij sommige mensen is er geen aanwijsbare fysieke oorzaak voor de lichtgevoeligheid. Toch hebben ze er toch last van.


2.3 Overgevoeligheid voor aanraking of Hyperesthesie

Hyperesthesie is een grote gevoeligheid van de uiteinden van de gevoelszenuwen in je huid. Die kan daardoor tintelend, irriterend of pijnlijk zijn. Soms komt het in je hele lichaam voor. Soms alleen in een bepaald lichaamsdeel. Hyperesthesie is het tegengestelde van Anesthesie (verdoving). Hyperesthesie betekent overgevoeligheid voor de aanraking van mensen en

voorwerpen. Je hebt bijvoorbeeld last van een klein labeltje in de kleding. Douchen, haren wassen of knippen en tandenpoetsen kunnen moeilijk zijn. In veel gevallen is er geen fysieke oorzaak voor Hyperesthesie te vinden en heb je er toch last van.

2.4 Fysieke impulsen

Bij prikkelgevoeligheid heb je last van werkelijk bestaande zintuigelijke impulsen. Wat voor soort gevoeligheid het dan ook is. In vrijwel alle gevallen gaat het om prikkels van buitenaf. Het is dus interessant om te onderzoeken hoe je zintuigelijke prikkels verwerkt. Bij prikkelgevoeligheid gaat daar blijkbaar iets mis. Dat beschrijf ik in het volgende hoofdstuk.


3 Filtering

Door je zintuigen (zien, horen, voelen, ruiken en proeven) krijgen je dus continue prikkels van buitenaf te verwerken. Onderzoek laat zien dat dat tussen de vier en elf miljoen prikkels per seconde zijn. Dat hangt af van het aantal zenuwuiteinden in je lichaam die zintuigelijke prikkels waarnemen en pulsjes naar je hersenen sturen. Je huid hoort daar ook bij. Vandaar dat het er zoveel zijn. Bewust kan je al die miljoenen prikkels niet tegelijk verwerken. De beperking zit in je werkgeheugen. Dat kan tegelijkertijd maar ongeveer zeven informatie eenheden bevatten. Dat betekent dat je ook maar ongeveer zeven prikkels tegelijk kunt verwerken. Om te zorgen dat al die prikkels je niet overspoelen heb je filters. Die filters maken een selectie uit die grote berg prikkels en negeren de rest. Filtering is een belangrijk beschermingsmechanisme. Je snapt nu waarschijnlijk al dat je filters een belangrijke rol spelen bij prikkelgevoeligheid. Filteren doe je op twee manieren.

3.1 Fysieke filters

Je zintuigen zelf werken als fysieke filters. Er zijn namelijk grenzen aan je zintuigen. Zo kan je alleen geluiden waarnemen met een frequentie tussen ongeveer 20 Hz en 20 KHz (toonhoogte). Alles wat daar buiten valt hoor je niet. Dat geldt ook voor beeldinformatie. Je ogen nemen alleen voor een mens zichtbare kleuren waar. Bijvoorbeeld infrarood- en ultraviolet licht zie je niet. Fysieke objecten kan je aanraken en dus fysiek voelen. Maar voor bijvoorbeeld gas of straling gaat dat niet op. Er is veel radiostraling in de lucht die je niet voelt. Net zo goed kan een ruimte vol met gas hangen dat je niet voelt. Ook op dat gebied mis je veel. Er is dus heel veel in de wereld aanwezig die je vanwege de beperking van je zintuigen niet kunt waarnemen. Je zintuigen zelf zijn dus filters.


3.2 Filteren door selectie van informatie

Filteren doe je ook door selectie van de informatie. Je laat binnen wat belangrijk voor je is. Wat niet belangrijk is filter je weg. Dat is een beschermingsmechanisme uit de tijd dat we nog in een berenvel rondliepen. Een grote bruine beer moet je bijvoorbeeld waarnemen omdat die gevaarlijk (dus belangrijk) is. Gras of de blauwe lucht niet, dus die kan je wegfilteren. Deze filters zorgen dat je veilig blijft.

3.3 De invloed van filters op prikkelgevoeligheid

De werking van je filters bepaalt je prikkelgevoeligheid. Ga maar na: Als je teveel waarneemt (prikkelgevoelig) dan filter je te weinig. Je laat letterlijk te veel binnen. Je filters staan (wagen)wijd open. Dat moet iets te maken hebben met wat belangrijk voor je is. Want dat stuurt de selectie van informatie van je filters! Logisch toch? Het moet dus zo zijn dat je heel veel, of alles, om je heen belangrijk vindt. Als dat niet zo was, dan filterde je het wel weg. Als je iets wilt veranderen aan prikkelgevoeligheid dan moet je dat dus onderzoeken. Laten we eens kijken hoe dat werkt.


4 Waarom je alles belangrijk vindt

Je laat prikkels dus door je filters heen als je ze belangrijk vindt. Als je te weinig filtert, en te veel doorlaat, dan vind je blijkbaar heel veel, of alles, belangrijk. Je wilt of mag niets missen. Het is een soort van superalertheid. Je lijkt wel een stokstaartje. Je laat belangrijke dingen door je filters heen om te zorgen dat je veilig blijft. Als je teveel doorlaat dan voel je je blijkbaar niet veilig.

Ik heb veel mensen met prikkelgevoeligheid begeleid. Hun alertheid heeft in alle gevallen inderdaad te maken heeft met een gevoel van onveiligheid. Die superalertheid is een beschermingsmechanisme. Je mag niets missen, want de wereld om je heen of een situatie is onveilig voor je. Dat zet alle filters open, met prikkelgevoeligheid als resultaat.

Die onveiligheid kan allerlei vormen hebben:

• Je kunt gekwetst worden door anderen. • Je kunt afgewezen worden door anderen. • Je kunt afgekeurd worden door anderen. • Je mag er niet bij horen. • Je wordt niet gezien. • Je kunt fysiek aangevallen worden. • Er kan je een fysiek ongeluk overkomen.

Dat je niet veilig bent is een overtuiging. Het is iets dat je, om wat voor reden dan ook, op dit moment voor waar aanneemt. Je gelooft het. In veel gevallen werkt dat onbewust. Je bent niet bewust bang, maar onbewust speelt het wel. Die overtuiging dat je niet veilig bent zorgt dat je al je filters open gooit. En zorgt daardoor dat je overprikkelt raakt. Geen wonder als je miljoenen prikkels probeert te verwerken terwijl er maar zeven passen! Wil je iets doen aan je prikkelgevoeligheid, dan moet je iets doen aan je overtuiging dat je niet veilig bent. Hoe dan? Laten we eens kijken hoe dat werkt!


5 Waar komt die onveiligheid vandaan?

De overtuiging dat je niet veilig bent ontstaat meestal door een indringende gebeurtenis. Bijvoorbeeld:

• Een verkeersongeval. • Het overlijden van een naaste. • Mishandeling/misbruik. • Een moeilijke bevalling. • Een problematische thuissituatie. • Niet geaccepteerd worden door anderen (buiten sluiten). • Het gevoel hebben er niet bij te horen. • Gepest worden.

Zo’n gebeurtenis kan soms op het eerste gezicht weinig voorstellen. Voor een kind is de impact soms toch groot. Je kan het ook overnemen van iemand dicht bij je (bijvoorbeeld één van je ouders) die een indringende gebeurtenis heeft meegemaakt. Meestal is een gevoel van onveiligheid geen bewust angstgevoel. Het is veel meer een onbewust gevoel dat je ‘fundament van zekerheid’ of controle weg is. Soms ben je daar zo aan gewend dat het je niet meer opvalt. Stel jezelf nu eens de vraag: “herken ik dit?” Herken je dat gevoel van onveiligheid, controleverlies of onzekerheid? Meestal is het zo dat je die onveiligheid vooral voelt op bepaalde plekken of in een bepaalde context. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je er thuis geen last van hebt, maar wel op je werk. Of andersom. Het kan ook zo zijn dat je het alleen bij bepaalde activiteiten of bij bepaalde mensen hebt. Locatie afhankelijke prikkelgevoeligheid is een duidelijk teken dat er niets mis is met je filters. Maar dat je ze in bepaalde situaties of op bepaalde plekken open zet doordat je je niet veilig of zeker voelt. Dat is dan weer een teken dat je het kunt veranderen. En verminderen! Prikkelgevoeligheid verminderen doe je niet door aan het werk te gaan met geluid, licht of een fysiek gevoel. Prikkelgevoeligheid verminderen doe je door je overtuiging van onveiligheid om te buigen naar veiligheid, kracht of zelfvertrouwen. Als je je veilig/zeker voelt, dan hoef je niet meer alles waar te nemen. Dan kunnen je filters hun werk doen.


Een overtuiging ombuigen die je al sinds je jeugd hebt is minder gemakkelijk dan het lijkt. Mijn ervaring leert dat je dat in je eentje niet voor elkaar krijgt. Ik heb er zelf destijds ook hulp bij gezocht. Het is dus lastig om je oefeningen te geven, waarmee je een overtuiging zoals deze zelf kunt veranderen. Daar heb je vrijwel altijd hulp van buitenaf bij nodig. Ik beschrijf daarom, in plaats daarvan, in het volgende hoofdstuk een aantal oefeningen die zorgen dat je in een situatie meer vertrouwen of kracht ervaart. Dat maakt zo’n situatie een stuk gemakkelijker. Je kunt er beter mee om gaan. Wil je echt fundamenteel aan de slag met je prikkelgevoeligheid, neem dan contact met me op. Ik help je graag verder. Bel me of stuur een WhatsApp: 06 – 208 947 81 Stuur een e-mailbericht: [email protected]

mailto:[email protected]


6 Vijf oefeningen

De volgende paragrafen beschrijven een aantal oefeningen die je helpen om gemakkelijker om te gaan met situaties met veel prikkels. De oefeningen zijn gemakkelijk te doen zonder hulp van een coach of therapeut en hebben een krachtig effect.

6.1 Oefening 1 - Fake it till you make it (1).

In een onderzoek aan de Harvard Business School liet men studenten vóór het houden van een belangrijke presentatie voor een sollicitatie gesprek een zogenaamde ‘high-power pose’ (krachthouding) of juist een ‘low-power pose’ (gesloten houding) aannemen. De ‘high-power posers’ lieten de beste presentaties zien en werden vrijwel allemaal meer geschikt geacht voor de baan. Dat toont aan dat je fysieke houding en gebaren niet alleen invloed hebben op de mensen om je heen maar ook direct op je eigen stemming. ‘Doen alsof’ heeft misschien een slecht imago, maar het is ook een krachtige hulpbron. Door ‘te doen alsof’ ervaar je na een tijdje werkelijk wat je imiteert. Als je een situatie tegenkomt met veel externe prikkels (bv. een vol café, een feest of een vergadering) dan helpt het als je doet alsof je er geen enkele last van hebben. Sterker nog, je kunt doen alsof je de overvloed van licht, geluid, geuren fantastisch vindt! Dat is gemakkelijker dan je denkt. Volg het volgende stappenplan:

1. Stap 1 - Krachthouding Ga na welke fysieke houding je aanneemt als je zelfvertrouwen en rust ervaart. Als je dat lastig vindt ga dan eens, in gedachten, terug in de tijd naar een moment dat je dit werkelijk ervaren hebt. Ga zo goed als je kunt terug in dat moment. Zie, hoor en voel alles wat je toen ook hebt ervaren.

2. Stap 2 - Lichaamshouding Hoe stonden je voeten op de grond? Hoe was de stand van je rug? Hoe hield je je hoofd? Wat deed je met je armen en handen? Neem nu, zo nauwkeurig mogelijk, dezelfde lichaamshouding aan.

3. Stap 3 - Gezichtsuitdrukking Hoe was je mimiek? Waar keek je naar? Welke spierspanning had je in het gezicht? Had je een (glim)lach op je gezicht? Fronste je? Imiteer je gezichtsuitdrukking zo goed als je kunt.

4. Stap 4 - Stemgebruik Hoe gebruikte je je stem? Praatte je snel of langzaam? Welke toonhoogte? Wat voor volume? Gebruik je stem nu op precies dezelfde manier.


Klinkt dit te simpel voor woorden? Dat kan toch nooit werken? Het is belangrijk om niet teveel over de oefening na te denken. DOE het gewoon en hou dit minimaal 10 minuten vol. Voel en ervaar dan wat het effect is en laat je verbazen!

6.2 Oefening 2 - Fake it till you make it (2)

De vorige ‘doe-alsof’ oefening ging helemaal over fysieke lichaamshouding. Er is echter ook nog zoiets als een ‘mentale houding’. Dat zijn de gedachten die je op een bepaald moment hebt. Die gedachten hebben veel (of misschien wel alles) te maken met je overtuigingen. De gedachten die je op enig moment hebt bepaal je uiteraard zelf. Het zijn tenslotte toch je eigen hersenen die ze produceren? Wie anders dan jij heeft daar controle over? Je kunt dus altijd bepalen wat je wel (en niet) denkt. En dus kan je op een ‘moeilijk’ moment (bijvoorbeeld een moment met veel externe prikkels) bewust bekrachtigende gedachten denken. Ook hier geldt dat die gedachten dan een positieve invloed hebben op je stemming. Wat voor bekrachtigende gedachten kan je gebruiken? Bij deze een lijstje: “Mensen beschikken over alle interne hulpbronnen om hun resultaten te bereiken.” Er bestaan geen mensen zonder hulpbronnen, wel stemmingen zonder gewenste hulpbronnen. Je hebt alles in je om te bereiken wat je wilt.

“Er bestaat geen mislukking, enkel feedback.” Je kunt geen fouten maken. Je kunt wel leren van hetgeen je doet, en anderen doen.

“Er zijn geen problemen, alleen kansen waarvan je kunt leren.” Een probleem is een ongewenste situatie en de uitdaging is om tot een gewenste situatie te komen. Op deze manier is elk probleem de springplank naar wat je echt wilt. Een probleem nodigt je uit om nieuwe dingen te leren en je verder te ontwikkelen.


“Beperkingen- en mogelijkheden liggen in het wereldmodel.” Je kijk op de wereld stelt je in staat om dát te bereiken wat je wilt, en wat goed is voor jou en je omgeving. Net zo geldt dat je kijk op de wereld je ook kan verhinderen om je doelen te bereiken. Je maakt bewust- of onbewust zélf de keuze voor belemmeringen of mogelijkheden.

“Iedereen heeft de leiding over zijn geest en daarom over zijn resultaten.” Als je je gedachten onder controle hebt, controleer je ook je gedrag en ben je dus zélf verantwoordelijk voor je resultaten.

“De persoon met het meest flexibele gedrag heeft de grootste invloed.” Ben je in staat om je gedrag aan te passen aan de situatie dan ben je in staat om er flexibeler mee om te gaan. Als je star reageert, kan er een patstelling ontstaan waarin je geen resultaten meer behaalt.

“Je hebt altijd een (andere) keuze.” Wanneer je je bewust wordt van de keuzes die je hebt gemaakt, kun je opnieuw vaststellen of het nog steeds de beste keus is die je beschikbaar hebt. Je hebt op ieder moment de vrijheid om een andere keus te maken.

Waarschijnlijk spreken één of meer van deze gedachtes je meer aan dan de rest. Als je in een lastige (stressvolle) situatie bent, denk dan bewust deze gedachte(s) een aantal maal achter elkaar. Laat goed tot je doordringen wat het betekent. Ervaar daarna wat er gebeurt. Deze oefening werkt erg goed in combinatie met oefening 1 (fysieke houding). Ook hier geldt: DOE dit gewoon een keer.

6.3 Oefening 3 - Ankeren

Een zogenaamd ‘anker’ is een hulpmiddel om een bewust gekozen gewenste stemming te krijgen met behulp van een bewust gekozen fysiek gebaar.

Het gebruik van een anker stelt je in staat om op ieder moment dat je dat wilt een gewenste stemming (bv. kracht, zelfvertrouwen of rust) op te roepen en te ervaren. Dat is iets dat je prima kunt gebruiken in een situatie waar je veel externe prikkels ervaart. Ankeren is een oefening die wat voorbereiding vraagt. Het anker installeren doe je op een rustig moment. Eenmaal


geïnstalleerd kan je het zo vaak als je maar wilt toepassen in iedere gewenste situatie. Neem werkelijk de tijd en de rust om dit goed te doen! Het installeren van een anker doe je als volgt:

• Stap 1 - bepaal een duidelijk uniek gebaar dat nog niet is verbonden met een gevoel/emotie. Kies voor jezelf een fysiek gebaar dat je wilt gebruiken om het anker te activeren als je het nodig hebt. Dat kan van alles zijn. Bijvoorbeeld je wijsvinger en duim tegen elkaar houden, in je oorlelletje knijpen, je hand op je buik leggen of wat dan ook. Er zijn twee dingen van belang:

o Het gebaar mag nog geen betekenis voor je hebben. Een opgestoken middelvinger is bijvoorbeeld geen goed idee.. ;0)

o Je moet het gebaar op ieder moment kunnen reproduceren. Een hand in je broekzak steken werkt bijvoorbeeld niet op het strand of in het zwembad.

• Stap 2 - Kies een stemming die je graag wil kunnen oproepen met behulp van het anker. Kies een stemming die je ondersteunt in een situatie waar je veel externe prikkels ervaart (geluid, licht, veel mensen). Dat kan bijvoorbeeld vertrouwen, rust of kracht zijn. Denk hier goed over na en kies iets dat je werkelijk bekrachtigt.

• Stap 3 - Neem een moment in je leven in gedachten waar je de gewenste stemming maximaal hebt ervaren. Ga na wanneer, op welke plaats en in welke situatie je de gewenste stemming heel sterk hebt ervaren. Wanneer heb je werkelijk vertrouwen, rust of kracht (of wat je ook maar wilt) gevoeld?

• Stap 4 - Sluit je ogen en ga in gedachten terug naar het moment waarop je de stemming hebt ervaren. Wat zie je, hoor je, voel je, ruik je, proef je, zeg je tegen jezelf ? Maak de ervaring echt sterk. Concentreer je vervolgens op de stemming die je ervaart. Hoe en waar voel je die stemming? Welk gevolg heeft de stemming op je lichaamshouding? En je ademhaling? Voel de stemming zo geconcentreerd mogelijk. Ga er helemaal in op. Deze stap is cruciaal om het anker goed te installeren.

• Stap 5 - Als je de stemming maximaal ervaart, activeer dan het fysieke gebaar dat je hebt gekozen om het anker te activeren. Maak het gebaar dat je gekozen hebt en houdt dit minimaal 10 seconden vast. Gedurende die tijd blijf je de stemming ervaren. Concentreer je!

• Stap 6 - Laat het ankergebaar los, open je ogen en ga met je gedachten weer naar het nu.


Laat het gebaar en het moment in je gedachten helemaal los en concentreer je weer op waar je bent. Ga even een rondje lopen of ga iets anders doen.

Test na een minuut of tien het anker. Dat is heel simpel. Maak het fysieke gebaar dat je hebt gekozen om het anker te activeren. Denk er vooral niet bij na. Logisch nadenken heeft hier niet zo veel zin. Je hoeft verder ook niets te doen om het anker te activeren. Voel gewoon wat er gebeurt. Wat ervaar je? Ervaar je de stemming niet sterk genoeg? Herhaal dan gewoon de oefening nog een keer. Net zolang tot het naar je zin werkt. Daarna is het een kwestie van veel gebruiken. Je kunt dat zo vaak doen als je wilt in iedere situatie waar je dat nodig vind. Zorg dat je het anker vaak toepast. Dat maakt het alleen maar sterker.

6.4 Oefening 4 - Het kleedje

Het ‘kleedje’ is een bijzondere en extra krachtige manier van ankeren. Het gebruikt een aantal verschillende ankers in combinatie. Dat is wat het zo krachtig maakt. Het proces van ankeren in paragraaf 6.3 is de basis voor het kleedje, met een variatie.

Ook hier is weer wat voorbereiding nodig. Onderstaand is beschreven hoe je werkt met ‘het kleedje’. • Stap 1 - Kies drie stemmingen die je graag wilt kunnen oproepen met behulp van het kleedje. Dit zijn drie stemmingen die goed kunt gebruiken als je in een situatie bent met veel externe prikkels. Bijvoorbeeld rust, vertrouwen en kracht. Of iets anders. Kies stemmingen die je werkelijk

ondersteunen op zo’n moment.

• Stap 2 - Visualiseer een vloerkleedje voor je op de grond. Ja inderdaad, het kleedje ligt er niet echt. Doe gewoon alsof. Geef het kleedje maar een vorm, kleur en structuur die je leuk vind. Alles wat je kiest is oké. Kijk er eens goed naar. Voer stap 3 t/m 5 uit voor iedere stemming die je hebt gekozen. Je voert deze stappen dus drie keer uit!

• Stap 3 - Neem een moment in je leven in gedachten waar je de gewenste stemming maximaal hebt ervaren. Ga na wanneer, op welke plaats en in welke situatie je de gewenste stemming heel sterk hebt ervaren. Wanneer heb je werkelijk vertrouwen, rust of kracht (of wat je ook maar wilt) gevoeld?


• Stap 4 - Sluit je ogen en ga in gedachten terug naar het moment waarop je de stemming hebt ervaren. Wat zie je, hoor je, voel je, ruik je, proef je, zeg je tegen jezelf ? Maak de ervaring echt sterk. Concentreer je vervolgens op de stemming die je ervaart. Hoe en waar voel je die stemming? Welk gevolg heeft de stemming op je lichaamshouding? En je ademhaling? Voel de stemming zo geconcentreerd mogelijk. Ga er helemaal in op. Deze stap is cruciaal om het kleedje goed te installeren.

• Stap 5 - Als je de stemming maximaal ervaart, stap dan op je kleedje en veranker het gevoel daar. Neem de stemming mee en stap op het midden van je kleedje. Ga daar staan en ervaar de stemming. Maak nu de stemming vast aan het kleedje. Het maakt niet uit hoe je dat doet. Je kunt het erop leggen, vast spijkeren, vastlijmen of iets anders. Het maakt niet uit. Doe wat goed voelt. Gedurende die tijd blijf je de stemming ervaren. Concentreer je! Stap daarna weer van je kleedje af.

• Stap 6 - Ga voor je kleedje staan. Pak het kleedje, vouw het op en berg het weg om later te kunnen gebruiken. Het maakt niet uit waar je het wegbergt. Je kunt het in je zak stoppen, in je rugzak doen of iets anders. Zolang je maar zorgt dat je het er altijd weer uit kunt halen als dat nodig is.

• Stap 7 - Laat de stemmingen en het kleedje helemaal los. Kom met je gedachten weer in het nu. Concentreer je weer op waar je bent. Ga even een rondje lopen of ga iets anders doen.

Test na een minuut of tien het kleedje. Pak je kleedje en leg het voor je op de grond. Kijk er even naar en ga er dan midden op staan. Ook hier geldt: Denk er vooral niet te veel bij na, maar DOE het gewoon. Logisch nadenken heeft erg weinig zin als je werkt met een denkbeeldig kleedje... ;0) Je hoeft verder ook niets fysieks of mentaals te doen om het kleedje te gebruiken. Voel gewoon wat er gebeurt. Wat ervaar je?

6.5 Oefening 1 t/m 4 Combineren

De voorgaande vier oefeningen zijn ‘los’ bruikbaar. Je kunt ze echter ook prima combineren. Het is heel krachtig om een krachthouding aan te nemen, bekrachtigende gedachten te hebben en dan ook nog eens een anker te activeren of je kleedje te gebruiken. Probeer het gewoon uit en ervaar wat het beste voor jou persoonlijk werkt. Ervaar ook vooral wat er gebeurt als je dit soort bekrachtigende oefeningen gebruikt in een omgeving waar je last hebt van externe prikkels zoals veel licht of geluid. Of


waar veel mensen om je heen zijn. Als je vertrouwen, kracht en rust ervaart in hoeverre heb je dan nog last van geluid, licht of mensen? Hoe moe word je er nog van? Raak je nog overprikkeld?

6.6 Oefening 5 - Draaiende symbolen

De voorgaande oefeningen zijn bedoeld om toe te passen in lastige situaties (met veel prikkels). De oefening met de draaiende symbolen werkt op een fundamenteler niveau. Het is de bedoeling dat je na het doen van deze oefening permanent effect merkt. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je de oefening maar één keer mag doen. De oefening bestaat uit een visualisatie. Zoals bij de voorgaande oefeningen ook al gold: denk niet teveel na bij wat je doet, maar DOE het gewoon en ervaar wat er gebeurt. Deze oefening is het gemakkelijkst te doen als je je ogen sluit, maar als je dat onprettig vindt dan mag je je ogen natuurlijk ook openhouden. Lees de oefening eerst goed door voordat je hem uitvoert. De oefening gaat als volgt:

1. Stap 1 - Ga in gedachten naar een situatie waar je overprikkeling hebt ervaren. Ga in gedachten naar een moment waarop je in een omgeving was met veel prikkels en waar je er echt last van had. Ga echt in het moment. Zie de beelden. Hoor de geluiden. Voel wat je daar ervaren hebt.

2. Stap 2 - Concentreer je op het gevoel van overprikkeling. Wat voel je precies op het moment van overprikkeling? Wat voor fysiek gevoel heb je? En in welk gedeelte van je lichaam zit dat gevoel? Concentreer je op het gevoel.

3. Stap 3 - Wat voor symbool hoort er bij dit gevoel? Wat voor symbool hoort er precies bij dit gevoel? Neem het eerste wat er bij je op komt en denk er niet over na. Alles is oké. Kijk eens naar dat symbool. Wat voor vorm en kleur heeft het?

4. Stap 4 - Strek je linkerarm- en hand uit met je handpalm naar boven. Zet het symbool op je linkerhand. Zet het symbool dat hoort bij het gevoel van overprikkeling in gedachten op je linkerhand. Voel het gewicht en de vorm. Hoe zwaar is het? Hoe voelt dat?

5. Stap 5 - Ga in gedachten naar een situatie waar je een bekrachtigende stemming hebt ervaren. Ga naar een moment waar je een stemming hebt ervaren die tegengesteld is aan overprikkeling. Dat kan bijvoorbeeld rust, kracht of (zelf)vertrouwen zijn. Ga echt in het moment. Zie de beelden. Hoor de geluiden. Voel wat je daar ervaren hebt.


6. Stap 6 - Concentreer je op het bekrachtigende gevoel. Wat voel je precies? Wat voor fysiek gevoel heb je? En in welk gedeelte van je lichaam zit dat gevoel? Concentreer je op het gevoel.

7. Stap 7 - Wat voor symbool hoort er bij dit gevoel? Wat voor symbool hoort er precies bij dit gevoel? Neem het eerste wat er bij je op komt en denk er niet over na. Alles is oké. Kijk eens naar dat symbool. Wat voor vorm en kleur heeft het?

8. Stap 8 - Strek je rechterarm- en hand uit met je handpalm naar boven. Zet het symbool op je rechterhand. Zet het symbool dat bij het bekrachtigende gevoel hoort in gedachten op je rechterhand. Voel het gewicht en de vorm. Hoe zwaar is het? Hoe voelt dat?

9. Stap 9 - Laat de symbolen op je twee handpalmen om elkaar heen draaien. Laat de symbolen die op je linker- en rechterhand staan om elkaar heen draaien. Eerst langzaam en daarna steeds sneller en sneller. Laat ze na een tijdje zó snel draaien dat ze een soort wervelwind vormen waardoor je de

individuele symbolen niet meer kunt zien. Ervaar hoe dat is. 10. Stap 10 - Laat de symbolen stoppen met draaien. Kijk welk nieuw symbool verschijnt. Als de symbolen uitgedraaid zijn zie je dat er één nieuw symbool is verschenen dat tussen je linker- en rechterhand in zweeft. Wat voor symbool is het? Wat voor kleur heeft het? Wat voor vorm?

11. Stap 11 - Pak het nieuwe symbool met twee handen beet en breng het naar je hart. Neem het nieuwe symbool in je handen. Breng het langzaam naar je hart. Accepteer het nieuwe symbool, heet het welkom en breng het naar binnen. Leg dan je handen op je hart en ervaar.

12. Stap 12 - Ga in gedachten naar een plaats waarvan je weet dat er veel externe prikkels zijn. Je kent vast een plek waarvan je weet dat er veel geluid, licht of mensen zijn. Zo’n plek die je normaal gesproken vermijdt. Ga in gedachten naar binnen. Laat alle prikkels maar op je af komen. Ervaar. Wat zie, hoor en voel je nu?

Het kan prettig zijn om deze oefening met twee personen te doen. Een van de twee kan dan de stappen voorlezen terwijl de ander de oefening doet. Het is echter ook heel goed mogelijk om de oefening alleen te doen. Zorg dan wel dat je de stappen van te voren goed hebt doorgenomen zodat je er niet te veel bij na hoeft te denken.


7 Tot besluit

In dit boekje beschrijf ik een nogal afwijkende kijk op prikkelgevoeligheid. Ik ben er van overtuigd dat gevoeligheid in veel gevallen niets te maken heeft met een afwijkend zenuwstelsel. In plaats daarvan is het je filtersysteem dat te veel zintuiglijke prikkels doorlaat waardoor je (letterlijk) overprikkeld raakt. Je overtuigingen sturen je filtersysteem. In het bijzonder de overtuiging dat je fysiek en/of mentaal niet veilig bent. Overtuigingen kan je ombuigen naar iets dat je bekrachtigd. Je filtersysteem verandert dan mee, wat je prikkelgevoeligheid vermindert. Dat klinkt simpeler dan het is. Overtuigingen kunnen behoorlijk hardnekkig zijn. Een ervaren begeleider kan er echter goed mee werken. Voor de duidelijkheid: je werkt dus met je overtuiging(en) en niet met de prikkels. Ik heb als laatste in dit boekje een aantal oefeningen beschreven die je helpen in situaties waar veel prikkels zijn. Die lossen de oorzaak van je prikkelgevoeligheid niet op, maar ze helpen je om gemakkelijker met dat soort situaties om te gaan. Ik vertrouw er op dat dit boekje inzicht geeft en praktische handvaten voor je oplevert. Heb je vragen, opmerkingen of onduidelijkheden neem dan contact met me op. Een telefoontje kost niets en is helemaal vrijblijvend. Doe dat ook als je graag aan de slag wilt om je prikkelgevoeligheid aan te pakken. Ik heb ervaring en help je graag. Prikkelgevoeligheid hoeft je niet te hinderen of beperken! René Voortwist https://www.prikkelgevoeligheid.eu [email protected] 06 – 208 947 81

https://www.prikkelgevoeligheid.eu/

mailto:[email protected]

Documents

Inhoudsopgave · 2020. 11. 12. · Hieronder leg ik dat verder uit. ... Meestal is er een lichamelijke oorzaak. Bijvoorbeeld een infectie of ontsteking in je ogen. Het kan ook komen