Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Inhoud 1. INLEIDING ..................................................................................................................... 2
2. BESCHOUWING ALGEMENE TRENDS EN ONTWIKKELINGEN ................................................ 3 2.1 FINANCIEEL ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN ............................................................................ 3 2.2 MONITOR EXTERNE ONTWIKKELINGEN ........................................................................................ 4
3. ONTWIKKELINGEN GEMEENTEBEGROTING ..................................................................... 15 3.1 INGESCHATTE AFWIJKINGEN 2013 (MET BANDBREEDTES) .........................................................16 3.2 OVERIGE AFWIJKINGEN 2013 ..................................................................................................25
4. RESUMÉ ..................................................................................................................... 25
2
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
1. Inleiding
Bij deze ontvangt u de 3e crisismonitor van het begrotingsjaar 2013. In deze crisismonitor wordt op basis
van trends in een aantal macro economische- en sociaal maatschappelijke variabelen een relatie gelegd
met de ontwikkeling van de crisisgerelateerde exploitatieonderdelen van onze gemeentebegroting. De
indeling van deze crisismonitor is als volgt:
Hoofdstuk 2 bestaat uit een beschouwing van algemene trends en ontwikkelingen. Binnen paragraaf 2.1
is ter illustratie een persbericht opgenomen, dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op 14
augustus 2013 heeft uitgebracht en waarin wordt ingegaan op opnieuw een forse toename van de
landelijke werkloosheid.
Paragraaf 2.2 bestaat vervolgens uit de monitor met de voor de gemeente Lelystad meest relevante
externe ontwikkelingen en is onderverdeeld in vijf thema’s, te weten: werkgelegenheid, bedrijvigheid,
huizenmarkt, consumentengedrag en macro economische ontwikkelingen.
Hoofdstuk 3 legt vervolgens de relatie tussen deze trends en ontwikkelingen en de gemeentebegroting.
Paragraaf 3.1 gaat in op de ingeschatte crisisgerelateerde afwijkingen (met bandbreedtes) en paragraaf
3.2 geeft een overzicht van de overige verwachte afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013.
Hoofdstuk 4, het resumé, geeft tenslotte een korte samenvatting van wat er in de crisismonitor staat
gepresenteerd.
Opzet van de crisismonitor
De crisismonitor geeft een tussenstand van het lopende begrotingsjaar en kent daarom een hogere
actualiteit dan de risico-inschatting die gedaan wordt in de risicoparagraaf van bijvoorbeeld de
programmabegroting. Om de fluctuaties ten opzichte van de begroting te kunnen monitoren wordt in
tegenstelling tot de beschrijving van de meer statische risico’s in de risicoparagraaf (kans maal gevolg) in
deze crisismonitor gewerkt met financiële bandbreedtes. Een ander verschil met de risicoparagraaf is dat
er binnen de crisismonitor de aandacht vooral uitgaat naar die zaken die in 2013 tot een afwijking kunnen
leiden.
Externe ontwikkelingen raken tal van taken van de gemeente. Hierbij is het van belang onderscheid te
maken tussen:
1. Begrotingsonderdelen waarvan we de resultaten zelf kunnen beïnvloeden (bijvoorbeeld de
beïnvloedbare onderdelen, zoals beschreven in de doorlichting van de programma’s) en;
2. Begrotingsonderdelen waarvan het heel moeilijk, of niet mogelijk is, resultaten direct zelf te
beïnvloeden (zoals bijvoorbeeld inkomsten uit bouwleges, open einde regelingen en de algemene
uitkering).
De eerste categorie vereist reguliere begrotingsdiscipline, de tweede vormen een risico. Deze
crisismonitor gaat met name in op de taken die een risico vormen in het begrotingsjaar 2013, omdat de
resultaten hiervan niet of slecht beïnvloed kunnen worden.
Na weergave van actuele economische ontwikkelingen op het gebied van werkgelegenheid, bedrijvigheid,
de huizenmarkt, het consumentengedrag en economische ontwikkelingen in hoofdstuk 2 wordt in
hoofdstuk 3 gekeken naar de financiële effecten van een aantal terreinen op de gemeente. De
ontwikkelingen binnen verschillende crisisgerelateerde begrotingsonderdelen worden binnen paragraaf
3.1 vertaald naar financiële bandbreedtes, waarbij een antwoord wordt gegeven op de volgende vragen:
A. De begrotingsstand 2013 (wat is er in de begroting 2013 opgenomen?)
B. Wat zijn de financiële bandbreedtes waarbinnen het gemeentelijk aandachtsgebied zich
bevindt?
Meest gunstige afwijking
Verwachte afwijking (is de begroting 2013 nog actueel of al achterhaald?)
Meest ongunstige afwijking
3
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
2. Beschouwing algemene trends en ontwikkelingen
2.1 Financieel economische ontwikkelingen
4
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
2.2 Monitor externe ontwikkelingen
De monitor dient om zicht te houden op actuele economische ontwikkelingen en is onderverdeeld in
vijf thema’s, te weten: 1. werkgelegenheid, 2. bedrijvigheid, 3. Huizenmarkt, 4. consumentengedrag en
5. macro economische ontwikkelingen. Binnen elk thema wordt ingegaan op een aantal indicatoren,
die tezamen een dwarsdoorsnede geven van de relevante ontwikkelingen binnen het desbetreffende
thema.
Iedere indicator wordt ingeleid door een korte omschrijving van de indicator, een weergave van de bij
de totstandkoming betrokken actoren en de eventueel te maken kanttekeningen bij het verzamelen of
interpreteren van de desbetreffende indicator.
Thema 1: werkgelegenheid
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
1. WW-uitkering Instroom en uitstroom, alsmede het aantal van uitkeringsgerechtigde in het kader van de Wet Werkloosheid (WW).
Centraal Bureau voor de statistiek (CBS) en Onderzoek & Statistiek (O&S).
-
025.00050.00075.000
100.000125.000150.000175.000200.000225.000250.000275.000300.000325.000350.000375.000400.000
2007
1e
2007
2e
2007
3e
2007
4e
2008
1e
2008
2e
2008
3e
2008
4e
2009
1e
2009
2e
2009
3e
2009
4e
2010
1e
2010
2e
2010
3e
2010
4e
2011
1e
2011
2e
2011
3e
2011
4e
2012
1e
2012
2e
2012
3e
2012
4e
2013
1e
Grafiek 1a: Mutaties in WW-uitkeringsgerechtigden Nederland
Instroom NL Uitstroom NL Totaal einde kwartaal NLBron: CBS
5
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
2. WWB-uitkering
Instroom en uitstroom van de Wet Werk en Bijstand (WWB).
Applicatiebeheer afdeling Werk en Inkomen (WI) en O&S.
Doordat aanvragen en beëindigingen soms pas na het verstrijken van het kwartaal worden verwerkt kunnen de cijfers pas zes weken na het verstrijken van de termijn met enige zekerheid worden vastgesteld.
*Cijfers zijn nog niet definitief in verband met de wettelijke afhandeltijd van 8 weken. Om die reden zijn in de grafiek alleen de
gegevens van het 1e kwartaal 2013 zichtbaar in de grafieken 1a en 1b.
0
250
500
750
1.000
1.250
1.500
1.750
2.000
2.250
2.500
20
07
1e
20
07
2e
20
07
3e
20
07
4e
20
08
1e
20
08
2e
20
08
3e
20
08
4e
20
09
1e
20
09
2e
20
09
3e
20
09
4e
20
10
1e
20
10
2e
20
10
3e
20
10
4e
20
11
1e
20
11
2e
20
11
3e
20
11
4e
20
12
1e
20
12
2e
20
12
3e
20
12
4e
20
13
1e
Grafiek 1b: Mutaties in WW-uitkeringsgerechtigden Lelystad
Instroom Lelystad Uitstroom Lelystad Totaal einde kwartaal Lelystad
Bron: CBS
6
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
3. Aantal vacatures
Het aantal vacatures openstaande en aangemelde vacatures aan het eind van het kwartaal.
UWV werkbedrijf en O&S.
Niet alle vacatures worden
aangemeld bij het UWV werkbedrijf.
Vanaf april 2012 zijn niet langer
alleen de WBS-vacatures in de cijfers
opgenomen, maar ook de vacatures
van werk.nl. Hierdoor zijn de cijfers
van voor het tweede kwartaal van
2011 meer accuraat, maar helaas
niet meer vergelijkbaar met die van
het tweede kwartaal en later.
7
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Thema 2: bedrijvigheid
Naam indicator Omschrijving indicator
Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
4 Starters en Faillissementen
Het aantal bedrijven dat in de afgelopen maand gestart of gestopt is met de bedrijfsvoering.
Economische zaken provincie Lelystad en O&S.
Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen faillissement en andere reden van beëindigen van de bedrijfsvoering. Ook zijn er bedrijven die al uitgeschreven zijn, maar nog wel actief en bedrijven die al wel actief zijn, maar nog niet ingeschreven.
Vanwege administratieve redenen zijn er tijdelijk geen recentere cijfers te verkrijgen. De verwachting is dat deze op zijn vroegst begin juni weer te genereren zijn.
Naam indicator Omschrijving indicator
Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
5. Vestigingen Het totaal aan vestigingen in Lelystad.
Economische zaken provincie Flevoland en O&S.
Aantal vestigingen wordt bijgehouden vanaf
begin 2008. Voor 2008 alleen de cijfers van
bedrijfsvestigingen (dus geen non-profit en
overheid) per jaar.
8
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
9
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Thema 3: huizenmarkt en wonen
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
6. Woningen te koop
Het aantal huizen dat op de eerste van de maand te koop staat aangeboden op Funda.
Funda en O&S. Ondanks dat er veel huizen te koop staan op Funda, is dit niet het hele aanbod. Ook worden huizen niet direct verwijderd als ze verkocht zijn.
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
7. Bouwaanvragen
Het aantal verleende vergunningen voor bouw of verbouw van woningen.
Ruimtelijke dienstverlening en O&S.
In een aparte grafiek worden de bouwleges (inkomsten voor gemeente) als gevolg van de verstrekte vergunningen aangegeven.
10
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
8. Opgeleverde woningen
Het aantal gerealiseerde woningen en verbouwingen.
Ruimtelijke dienstverlening en O&S.
-
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
9. Verkoopprijs woningen
De mediane verkoopprijs voor de regio Lelystad.
CBS en O&S. De mediaan is het middenpunt (50%) van de verkoopprijzen. Het gemiddelde ligt vaak hoger.
11
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
* Gebaseerd op voorlopige cijfers (minder dan 25 waarnemingen)
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
10. Bevolkingsgroei
Verschil in inwoners tussen twee kwartalen.
Burgerzaken en O&S.
-
12
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
11.Bevolking vs prognose
Per jaar wordt de daadwerkelijke bevolking vergeleken met de aan het begin van het jaar geprognosticeerde groei.
O&S. Cijfers worden niet per kwartaal, maar per jaar weergegeven, omdat deze alleen in deze tijdseenheid te verkrijgen zijn.
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
12. Wachttijden huurwoning Centrada per doelgroep
In jaren weergegeven termijn tussen de eerste reactie op een woning en het vinden van een huurwoning.
O&S en Centrada. Cijfers worden niet per kwartaal, maar per jaar weergegeven, omdat deze alleen in deze tijdseenheid te verkrijgen zijn.
13
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Thema 4: consumentengedrag
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
13. Consumenten-vertrouwen
Indicator gebaseerd op 5 vragen over de mening over de eigen financiële situatie en de economische situatie in Nederland.
CBS en O&S. Cijfers gebaseerd op Lelystad zijn slechts met een grote inspanning te verkrijgen. Landelijke cijfers kunnen een vertekend beeld geven.
14
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
Thema 5: macro economische ontwikkelingen
Naam indicator Omschrijving indicator Betrokken bij totstandkoming Kanttekening
14. 10-jaars
staatsleningen
Indicator gebaseerd op de rente die
de Nederlandse staat betaalt voor
10- jaars staatsleningen. Dit heeft
effect op gemeenten.
Kapitaalmarkt. -
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
ren
tep
erc
en
tage
eerste dag van de maand
Renteontwikkelingen 1 jun 2008 t/m 01 april 2013
1 maands euribor
3 maands euribor
10 jaars benchmark
15
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3. Ontwikkelingen gemeentebegroting
Zoals ook blijkt uit het persbericht van het CBS bevindt de Nederlandse economie zich nog steeds in
zwaar weer. De monitor externe ontwikkelingen laat ook op vrijwel alle terreinen zien dat de crisis niet
aan Lelystad voorbij gaat. Daarnaast zijn een aantal begrotingsonderdelen direct onderhevig aan het
lastig te voorspellen rijksbeleid. De bedragen die hiermee gemoeid zijn kunnen zorgen voor significante
schommelingen in het financiële resultaat van de gemeente (op de totale begrotingsomvang van ruim
€200,- mln.).
De in hoofdstuk 2 beschreven ontwikkelingen raken de begroting op verschillende terreinen die in de
volgende paragraven worden beschreven, te weten:
3.1.1 Uitkeringen
3.1.2 Bijzondere bijstand
3.1.3 Sociale lasten
3.1.4 Rente
3.1.5 Legesinkomsten
3.1.6 Algemene uitkering
3.1.7 Belastingontvangsten
De verwachte afwijkingen en de bandbreedtes worden in een aantal gevallen op €1.000,- nauwkeurig
weergegeven. Er wordt echter niet gepretendeerd dat de uiteindelijke resultaten binnen elk
begrotingsonderdeel met deze nauwkeurigheid zijn in te schatten. De gepresenteerde cijfers zijn
enerzijds inderdaad ‘hardere’ vaststaande bedragen, maar anderzijds zijn deze cijfers het resultaat van
bijvoorbeeld extrapolaties. In het resumé zijn de bedragen overigens afgerond op €10.000,-.
Met betrekking tot de onderwerpen resultaat grondbedrijf, parkeren en garantstellingen worden bij
ongewijzigd beleid vooralsnog geen effecten op de gemeentebegroting 2013 verwacht. Daarnaast
signaleren we, los van de onderwerpen in de crisismonitor, nu al een aantal ontwikkelingen die ook tot
een afwijking op de begroting 2013 leiden en behoeven niet binnen een bandbreedte gepresenteerd te
worden. De verwachte ontwikkelingen binnen deze begrotingsonderdelen zijn bijvoorbeeld al bekend, of
anderszins redelijkerwijs in te schatten en worden in paragraaf 3.2 beschreven.
16
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.1 Ingeschatte afwijkingen 2013 (met bandbreedtes)
3.1.1 Uitkeringen
Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag
1. Rijksbijdrage uitkeringslast € 28.562 € 2.996 € 2.996 € 2.996
2. Uitkeringslast 2029 -€ 28.812 + 164 -€ 3.545 + 121 -€ 2.908 + 78 -€ 2.272
Totaal -€ 250 -€ 549 € 88 € 724
Nadere toelichting:
De prognose per 1 september 2013 - voor het resultaat op de bijstandsuitkeringen - is in afwijking van de begroting 2013 € 88.000 voordelig en
€ 1,6 mln. gunstiger dan de crisismonitor van mei.
1. Rijksbijdrage uitkeringslast
De rijksbijdrage WWB BUIG 2013 voor Lelystad is definitief vastgesteld op € 31.590.296. Netto resteert daarmee een plus van ruim € 1,6 mln. ten opzichte van de
crisismonitor mei. Een afwijkende definitieve vasstelling van de rijksbijdrage - op basis van groei of krimp van de werkloosheid tussen nu en het einde van het
jaar - wordt niet verwacht.
2. Uitkeringslast
De prognose bedraagt 2150 klanten gemiddeld ofwel 121 meer dan begroot (=conform crisismonitor mei). Hierbij is rekening gehouden met het effect van de
extra investering van € 0,5 mln. voor re-integratie (= -20 klanten). De geactualiseerde prognose voor de gemiddelde uitkeringslast is € 14.800 ofwel + € 600
ten opzichte van de begroting (en crisismonitor mei). Deze stijging - veroorzaakt door hogere belastingafdracht en stijging normvergoedingen - wordt
gecompenseerd via een hogere rijksbijdrage. De in de crisismonitor van mei opgenomen bandbreedte bedroeg + of - 129 cliënten. Voor de periode vanaf 1
september tot het einde van het jaar kan deze worden gereduceerd tot + of - 43 klanten (zijnde 4/12 van 129 cliënten).
NB. Door de gemeente is bezwaar ingediend tegen de afwijzende beschikking op de aanvraag Incidenteel Aanvullende Uitkering 2011 van € 2, 6 mln.
Verwachte afwijkingBegroting 2013 (= nullijn) Meest ongunstige afwijking Meest gunstige afwijking
Bedragen x €1000,-
Bandbreedtes afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 Begroting 2013Onderdeel
17
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.1.2 Bijzondere bijstand
Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag
1.
Bijzondere bijstand spoor 1
(preventief) en spoor 2
(repressief) +kinderopvang € 2.362 -€ 391 -€ 311 -€ 231
Totaal € 2.362 -€ 391 -€ 311 -€ 231
Nadere toelichting:
Bedragen x €1000,-
Bandbreedtes afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 Begroting 2013Onderdeel
Bovenstaande tekorten hebben een incidenteel karakter. Voor de begrotingsjaren 2014 en 2015 kunnen deze tekorten structureel gedekt worden
uit een door de gemeente te ontvangen extra rijksbijdrage via de algemene uitkering in het kader van armoedebestrijding.
Gelet op het openeinde karakter van de regeling is - in aansluiting op de crisismonitor van mei - een bandbreedte voor de resterende 4 maanden
berekend op afgerond € 80.000 (= 4/12 van 10% van € 2.362.000).
Door de substantieel gestegen uitgaven voor beschermingsbewind (incl. de hierop niet te realiseren bezuiniging door middel van inkomensbeheer
plus van € 50.000) en de aanvullende bijstand voor uitwonende jongeren wordt in 2013 een overschrijding verwacht van
€ 225.000 (crisismonitor mei meldde een tekort van € 175.000).
Volgens bestaand beleid worden de kosten kinderopvang op basis van sociaal medische indicatie voor inwoners van Lelystad vergoed. Met de
stijging van het aantal klanten is ook de aanspraak op deze voorziening toegenomen. De kosten bedragen momenteel € 270.000 op jaarbasis
(€ 230.000 kinderopvang sociaal medische indicatie en € 40.000 voorschakeltrajecten toeleidend naar werk en school voor tienermoeders). Het
corresponderend uitgavenbudget bedraagt € 134.000; resulterend in een tekort van € 136.000. Daarnaast is in 2013 sprake van een hogere
terugvordering van € 50.000 kosten kinderopvang met name door uitblijven reactie op verzoeken tot aanvullende informatie voorafgaand aan de
definitieve toekenning. Totaal tekort is dan € 86.000. (Crisismonitor mei meldde een tekort van € 136.000).
Verwachte afwijkingBegroting 2013 (= nullijn) Meest ongunstige afwijking Meest gunstige afwijking
18
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.1.3 Sociale lasten
Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag
1. Sociale lasten -€ 7.654 -€ 800 -€ 750 -€ 630
Totaal -€ 7.654 -€ 800 -€ 750 -€ 630
Nadere toelichting:
Bedragen x €1000,-
Bandbreedtes afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 Begroting 2013Onderdeel
De raming, van de door de gemeente Lelystad af te dragen sociale lasten (pensioen- en zorgverzekeringswet, sectorpremies en WAO/WIA-premie)
is, op basis van de op dat moment beschikbare informatie, bijgesteld bij de Kadernota 2013-2016 en vervolgens geactualiseerd in de
Programmabegroting 2013-2016. Na het opstellen van de Programmabegroting 2013 deden zich een verscheidenheid aan ontwikkelingen voor op
dit gebied. De doorrekening van de effecten van premiestijgingen is pas in de loop van het jaar voldoende uitgekristaliseerd om een realistische
prognose voor de rest van het jaar af te kunnen geven. Uit de doorrekening blijkt dat de effecten van de premiestijgingen hoger uitvallen dan
oorspronkelijk geraamd.
De verwachting binnen deze crisismonitor is daarom dat een negatieve bijstelling moet plaatsvinden; de door de gemeente Lelystad af te dragen
sociale lasten blijken met in totaal €750.000,- te stijgen, vergeleken met het in de gemeentebegroting beschikbare budget.
Verwachte afwijkingBegroting 2013 (= nullijn) Meest ongunstige afwijking Meest gunstige afwijking
19
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.1.4 Rente
Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag
1.
Geld aantrekken met een
looptijd van korter dan één
jaar -€ 864 € 0 € 790 € 840
2.
Geld aantrekken met een
looptijd van langer dan één
jaar -€ 4.824 -€ 1.177 -€ 1.000 -€ 1.000
3.
Toegerekende rentebaten
Grondbedrijf € 4.642 -€ 297 -€ 297 -€ 297
Totaal -€ 1.046 -€ 1.474 -€ 507 -€ 457
Nadere toelichting:
Bedragen x €1000,-
Bandbreedtes afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 Begroting 2013Onderdeel
Uiteraard probeert de gemeente zo scherp mogelijk aan de wind te varen door maximale benutting van de kasgeldlimiet uit de wet FIDO, kort geld
is immers goedkoper. De uiteindelijke rentelasten worden bepaald door de verhouding tussen korte en lange leningen enerzijds en de
ontwikkelingen op de rentemarkt anderzijds.
In de jaarrekening 2011 hebben we al aangegeven dat gedurende alle kwartalen in 2011 de kasgeldlimiet is overschreden. De kasgeldlimiet
beperkt de gemeente in het financieren met een korte looptijd. Met betrekking tot het overschrijden van de kasgeldlimiet is bestuurlijk overleg
geweest met de provincie als toezichthouder. Wij hebben aangegeven dat in het 3e kwartaal 2012 deze overschrijding van de kasgeldlimiet teniet
is gedaan doordat wij begin 3e kwartaal 2012 kortlopende in langlopende leningen hebben omgezet. In de programmabegroting 2013 is reeds
aangegeven dat er onderzocht zou gaan worden hoe deze lasten zich zullen gaan verhouden tot de in de begroting opgenomen budgetten voor
rente. In 2013 dienen namelijk een aantal leningen geherfinancierd te worden, die onder de kasgeldlimiet uit de wet FIDO niet volledig
gefinancierd mogen worden met kort geld. Herfinanciering met looptijd van de lening langer dan één jaar is duurder, wat maakt dat er op dit
moment per saldo € 507.000,- nadeel verwacht wordt op het onderdeel rente.
Verwachte afwijkingBegroting 2013 (= nullijn) Meest ongunstige afwijking Meest gunstige afwijking
20
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
2. De lange rente is eveneens historisch laag. Deze lage rente heeft alleen een positief effect op nieuw af te sluiten leningen. We hebben echter te
maken met een bestaande leningenportefeuille. Op basis van deze portefeuille hebben wij een onbeïnvloedbare rentelast van € 5,6 mln. In 2013
moet er circa € 52 mln. afgelost worden, om de looptijd van deze leningen eindigt. Dit bedrag zal moeten worden geherfinancierd. Begin juli is er
voor € 40 mln. aan langlopende leningen aangetrokken. De hiermee gemoeide rentelast is in deze crisismonitor verwerkt. Onzeker is nog een
aanvullende langlopende financieringsbehoefte van € 15 mln. Door deze onzekerheid is de rentelast niet opgenomen in deze crisismonitor.
3.Voor de programmarekening 2012 heeft het grondbedrijf de boekwaarde op de zgn. B-staat berekend (circa € 110 mln.). Inzicht in de
boekwaarde van deze B-staat is nodig om de door het grondbedrijf te betalen rente aan de algemene dienst te kunnen berekenen. Op basis van
het interne rentepercentage van 4% kan de toegerekende rentebaten voor 2013 worden berekend op circa € 4,1 mln. Daarnaast draagt het
grondbedrijf rente af op de erfpachtgronden. Deze rente is berekend op ca. € 0,2 mln.
1. De korte rente is historisch laag. De ECB heeft in mei 2013 de zogenaamde refi-rente (maatstaf voor de korte rente) verlaagd van 0,75% naar
0,50%. Ook indien de korte rente tot een 'normaal' niveau stijgt blijft het rentebudget toereikend.
21
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.1.5 Legesinkomsten
Vervolg volgende pagina
Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag
1. Leges bouwvergunningen € 1.398 -€ 790 -€ 700 -€ 600
2. Leges reisdocumenten € 410 -€ 80 -€ 55 € 35
3. Leges rijbewijzen € 265 -€ 140 -€ 100 -€ 45
4. Leges burgerlijke stand € 201 -€ 140 -€ 110 -€ 90
Totaal € 2.274 -€ 1.150 -€ 965 -€ 700
Nadere toelichting:
Bedragen x €1000,-
Bandbreedtes afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 Begroting 2013Onderdeel
1. Leges bouwvergunningen
Op basis van de huidige gegevens (inkomsten) wordt er verwacht dat de begrote inkomsten van de bouwleges niet worden gerealiseerd. Er wordt wel veel
verbouwd, dus qua aantallen van te behandelen aanvragen is niet zoveel teruggang meer, echter dit levert nauwelijks leges op. Met name de terugloop in
grote bouwprojecten heeft een nadelig effect op de legesinkomsten. De legesinkomsten zijn sterk afhankelijk van de grotere projecten en de laatste jaren zit
dit percentage op 4 a 5 % van de aanvragen (terwijl dit percentage enkele jaren geleden nog 7 a 8% bedroeg). Deze sterke afhankelijk van grote projecten
maakt dat er fluctuaties kunnen ontstaan in de verwachte opbrengsten. In de kadernota 2014 wordt er meerjarig rekening gehouden met deze negatieve
trend.
2. Leges reisdocumenten
Het tot op heden verkochte aantal reisdocumenten ten opzichte van de begroting loopt wat achter. Prognose op basis van huidige verkopen resulteert in een
negatieve afwijking ten opzichte van de begroting.
Verwachte afwijkingBegroting 2013 (= nullijn) Meest ongunstige afwijking Meest gunstige afwijking
22
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3. Leges rijbewijzen
Het tot op heden aantal verkochte rijbewijzen ten opzichte van de begroting loopt sterk achter. De cyclus van een rijbewijs is 10 jaar, de begroting is
gebasseerd op een gemiddelde van deze jaren. Dit wil zeggen dat er jaren zijn met positieve uitschieters en jaren met negatieve uitschieters. Uit gegevens van
het RDW blijkt dat er minder dan het gemiddelde aan rijbewijzen vervangen moet worden. Pas met ingang vanaf 2016 wordt er verwacht dat er weer een
positief resultaat behaald zal worden (ten opzichte van de begroting).
4. Leges burgerlijke stand
Door de verhoging van de tarieven werd er een verdubbeling van de inkomsten verwacht. Dit bleek echter aan het begin van 2013 een negatief effect te
hebben op het aantal te voltrekken huwelijken. Het tarief is inmiddels weer bijgesteld naar het oude tarief, echter de begroting 2013 is hier nog niet op
aangepast, wat resulteert in het verwachte tekort. Daarnaast zijn de regels met betrekking tot de gratis huwelijken aangescherpt, wat de legesderving ook
enigzins tegengaat.
23
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.1.6 Algemene uitkering
Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag
1. Algemene uitkering € 93.684 -€ 100 € 0 € 900
Totaal € 93.684 -€ 100 € 0 € 900
Bedragen x €1000,-
Bandbreedtes afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 Begroting 2013Onderdeel
Verwachte afwijkingBegroting 2013 (= nullijn) Meest ongunstige afwijking Meest gunstige afwijking
Nadere toelichting:
A. Samen trap op, samen trap af
De jaarlijkse ontwikkeling van de omvang van het gemeentefonds wordt sinds 1995 bepaald door de normeringssystematiek, waarbij het fonds
gekoppeld is aan de ontwikkeling van de uitgaven van het Rijk, de netto gecorrigeerde rijksuitgaven (ngru) en is beter bekend onder de naam:
samen trap op, samen trap af. De jaarlijkse toe- en afname van het gemeentefonds die voortvloeit uit de koppeling aan de rijksuitgaven, wordt het
accres genoemd. In de mei circulaire is het jaar 2012 afgesloten en blijkt dat het Rijk 'zuinig' is geweest in 2012 en er een onderuitputting van de
budgetten op rijksniveau heeft plaatsgevonden. De redenatie van het Rijk is dat het gemeentefonds dus alsnog mee 'de trap af' moeten (in 2012
dus achteraf gezien teveel geld hebben ontvangen). In de systematiek die het Rijk hanteert binnen de verdeling van het gemeentefonds leidt dit
tot een fors nadelig effect in 2013 (ruim €1,6 mln. incidenteel). Binnen de raming van de algemene uitkering wordt door middel van een
behoedzaamheidsreservering al geanticipeerd op juist deze ontwikkelingen, wat het effect voor een groot deel neutraliseert.
Daarnaast zijn er in de circulaire maatstaven aangepast en technische correcties doorgevoerd die positief uitpakken waardoor per saldo een
afwijking van nul ten opzichte van de begroting wordt verwacht. Met andere woorden, per saldo is de verwachting dat de te ontvangen algemene
uitkering in 2013 uitkomt conform het in de begroting opgenomen bedrag.
In het meest ongunstige geval zouden er in de septembercirculaire 2013 nog enkele technische wijzigingen staan opgenomen, die per saldo licht
negatief uit zouden kunnen pakken voor 2013. Dit ligt echter niet in de lijn der verwachting, evenals het niet in de lijn der verwachting ligt dat het
Rijk gemeenten nog gaat korten over begrotingsjaar 2013. In het meest gunstige geval zal het effect van de ontwikkeling van lokale maatstaven
positiever uitvallen dan nu wordt ingeschat.
24
Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.1.7 Belastinginkomsten
Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag Aantallen Bedrag
1. OZB ontvangsten € 19.902 € 0 € 38
2. Kwijtschelding 3750 € 875 -€ 100 € 0 € 0
Totaal € 20.777 -€ 100 € 0 € 38
Nadere toelichting:
OZB: Begrote ozb opbrengst 2013 bedraagt € 19.902.000. Inmiddels is reeds geraliseerd: € 19.189.898. In totaal nog op te leggen € 750.000.
Daarmee wordt de begrote opbrengst ruim gerealiseerd.
Kwijtschelding: Begrote bedrag aan kwijtschelding € 875.000. Reeds verleende kwijtschelding € 769.000 . De termijn voor het indienen van een
kwijtscheldingsverzoek is nog niet verstreken. Er kunnen nog verzoeken worden ingediend. Het kwijtschedingsbedrag 2013 zal naar verwachting
nagenoeg gelijk zijn aan het rekening resultaat 2012 en valt binnen de begroting 2013. In het slechste scenario komt er € 100.000,-- aan kwijt te
schelden belastinginkomsten bij. Het is niet te verwachten dat er zich een positiever scenario ontwikkelt.
Verwachte afwijkingBegroting 2013 (= nullijn) Meest ongunstige afwijking Meest gunstige afwijking
Bedragen x €1000,-
Bandbreedtes afwijkingen ten opzichte van de begroting 2013 Begroting 2013Onderdeel
25 Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
3.2 Overige afwijkingen 2013
De overige afwijkingen hebben betrekking op plussen en minnen op onderdelen zoals WMO, beheer
openbare ruimte, afvalstoffen, restitutie van samenwerkingsverbanden MSF en Seph,
leerlingenvervoer etc. voor een totaal bedrag van € 0,72 mln. positief.
4. Resumé
Zoals in de inleiding is aangegeven wordt met deze crisismonitor beoogd om een trendmatige analyse
te presenteren van de ontwikkelingen in de economie en de gevolgen voor de gemeentelijke
begroting. De analyses uit de crisismonitor (paragraaf 3.1), tezamen met de overige afwijkingen
geven een weergave van het op dit moment ingeschatte rekeningresultaat 2013. Het verwachte
rekeningresultaat bedraagt € 1.73 mln. negatief bewegend tussen de bandbreedte van € 0,36 mln.
positief in het meest gunstige geval en € 3,84 mln. negatief in het meest ongunstige geval.
Hieronder staat een samenvatting van de verschillende ingeschatte afwijkingen met bandbreedtes
binnen de crisismonitor, zoals gepresenteerd in paragraaf 3.1.
Crisismonitor September 2013
Meest gunstig: + 0,72
Verwacht: + 0,09
Meest ongunstig: - 0,55
Meest gunstig: - 0,23
Verwacht: - 0,31
Meest ongunstig: - 0,39
Meest gunstig: - 0,63
Verwacht: - 0,75
Meest ongunstig: - 0,80
Meest gunstig: - 0,46
Verwacht: - 0,51
Meest ongunstig: - 1,47
Meest gunstig: - 0,70
Verwacht: - 0,97
Meest ongunstig: - 1,15
Meest gunstig: + 0,90
Verwacht: + 0,00
Meest ongunstig: - 0,10
Meest gunstig: + 0,04
Verwacht: + 0,00
Meest ongunstig: - 0,10
Meest gunstig: - 0,36
Verwacht: - 2,45
Meest ongunstig: - 4,56Subtotaal crisismonitor (bandbreedtes)
5. Legesinkomsten
7. Belastinginkomsten
Bedragen x €1.000.000,-
Bandbreedte ten opzichte
van de begroting 2013
1. Uitkeringen
3. Sociale lasten
4. Rente
2. Inkomensondersteuning (Bijzondere
bijstand & kinderopvang)
6. Algemene uitkering
26 Crisismonitor begrotingsjaar 2013, peildatum: september 2013
De overige afwijkingen laten per saldo het volgende beeld zien.
Inclusief de overige afwijkingen levert dit het volgende beeld op:
Bij de 2e monitor is er besloten bijsturingsmaatregelen te nemen om het verwachte negatieve
rekeningresultaat te dempen. In onderstaand overzicht is te zien wat het effect van de
bijsturingsmaatregelen is ten opzichte van het verwachte resultaat van € 1,73 mln. negatief.
Dit resterend verwacht tekort in 2013, wordt als aanvullende bezuinigingstaakstelling verwerkt in de
programmabegroting 2014. Op deze wijze kan een eventuele onttrekking aan de algemene reserve in
2013 worden gecompenseerd door een dienovereenkomstige storting in 2014. Deze lijn zorgt
enerzijds voor een meer structurele borging van de continuïteit van beleid en voorkomt anderzijds een
meerjarig beroep op het weerstandsvermogen
Overige afwijkingen 2013
Verwacht: + 0,720,77Subtotaal overige afwijkingen 2013
Verwachte afwijking op de
begroting 2013
Bedragen x €1.000.000,-
Meest gunstig: + 0,36
Verwacht: - 1,73
Meest ongunstig: - 3,84
Totaal crisismonitor + overige afwijkingen
Bedragen x €1.000.000,-
Verwacht rekening resultaat: - 1,73
BIJSTURING 2013 (Crisismonitor Mei 2013)
reintegratie budget 0,50
teruggave BTW compensatiefonds 0,10
vrijval ROS 0,20
vrijval RES 0,20
vrijval personele calamiteiten 0,26
gedeeltelijke vrijval budget verkiezingen 0,03
Subtotaal bijsturingen 1,29
Verwacht tekort na bijsturing -0,45