Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Wondproblemen bijInflammatoire en
endocriene aandoeningen
CNC 2-daags Congres, Torhout 2018
Mieke Flour , Dermatologie
Voormalig medewerker Univ. ZH KULeuven
Ulceraties bij inflammatoire en endocriene aandoeningen
• Vasculitis: reactieve en auto-immune vasculitis, vasculitis door chemotherapie (Hydrea)
• Inflammatoire aandoeningen: Reumatoiede Arthritis, panniculitis, auto-immune & bindweefselziekten: L.E., Scleroderma …
• Pyoderma gangrenosum
• Huidproblemen bij metabole aandoeningen/ endocrinopathie en nierfalen
• Tophi, calcificaties
• Calcifylaxis
Klinische tekenen suggestief voor vasculitis
Micro + macro-angiopathie
Hydroxyurea-vasculitis
Atrophie blanche
is een teken van micro-vaatlijden
S.L.E. C.V.I.
HYDREA
Chronische veneuze insufficientieCryoglobulinemieSystemische Lupus ErythematosusSclerodermieKlinefelter’s syndroomThalassemia minorCytostatica: Hydrea
C4b
Behandeling van vasculitis
Afhankelijk van de oorzaak / diagnose:
• Etiologische aanpak van onderliggende infectie / medicatie / auto-immune aandoening
• Ontstekingremmers
• Immuun-modulatoren
• Symptomatische ondersteuning van aangetaste organen
• Oedeem
• Lokale wondzorg
Ulceraties bij inflammatoire en endocriene aandoeningen
• Vasculitis: reactieve en auto-immune vasculitis, vasculitis door chemotherapie (Hydrea)
• Inflammatoire aandoeningen: Reumatoiede Arthritis, panniculitis, auto-immune & bindweefselziekten: Lupus Erythematosus, Scleroderma …
• Pyoderma gangrenosum
• Huidproblemen bij metabole aandoeningen/ endocrinopathie en nierfalen
• Tophi, calcificaties
• Calcifylaxis
Ulcera bij Rheumatoiede Arthritis
Andere symptomen van R.A.
Rheumatoiede noduli
MisvormingenVasculitis, Ulceraties
Rheumatoiede papelsen vasculitis
Scleroserende huidaandoeningen : heterogene groep“bindweefsel- of collageenziekten”
Groups Subsets Variants
Systemic sclerosis Diffuse cutaneous systemic sclerosisLimited cutaneous systemicsclerosisSSc overlapSSc sine scleroderma
Localized sclerodermaand its subsets
Limited form Plaque typeGuttata morpheaAtrophoderma of Pasini and Pierini
Generalized form GeneralizedLocalized sclerodermaDisabling panscleroticmorphea
Linear form Linear localized sclerodermaEn coup de sabreParry Romberg syndrome
Deep formMixed formEosinophilic fasciitis
Scleredema adultorum Type I postinfectiousType II with paraproteinemiaType III with diabetes mellitus
Other ScleromyxedemaNephrogenic systemic fibrosisSclerodermiform porphyria cutanea tardaStiff skin syndromeToxic oil syndrome and others
Beate Eckes, et al. 2017
Scleroserende huidaandoeningen: mechanismen van sclerose
Activering van het natieve en het adaptieve immuun systeem door diverse triggers leidt waarschijnlijk tot activatie van diverse fibroblast- progenitor cellen en cellijnen. Deze veranderen in myofibroblasten, die een centrale rol spelen in de productie van excessieve hoeveelheden extracellulaire matrix en andere proteine-componenten typisch geassocieerd met subsets van scleroserende huidziekten.
Beate Eckes, et al. 2017
Pericyt
• Figuur 1. SEM toont een pericyt met uitlopers rondom een veneus capillairtje
Hannah M. Thomas, et al. 2017
Myofibroblastenen wondheling
• Normale toestand: de microvasculatuur is stabiel met pericyten, en ‘rustige’ fibroblasten liggen in het bindweefsel.
• Tijdens wondheling: geactivateerde fibroblasten en/of pericyten kunnen differentiërenin myofibroblasten. Pericyten kunnen migreren van de vaatjes weg naar het wondbed. Door lokale signalen daarin kunnen pericyten een meer contractiel en matrixproducerend phenotype aannemen, gelijk dat van een myofibroblast.
Brian M. Dulmovitsa and Ira M. Hermana Int J Biochem Cell Biol. 2012
Pericyten en fibrose
• Na ‘stimulus’ kunnen pericyten in vele organen, (bvb nier, lever en huid), migrerenvanuit hun normale perivasculaire locatie en transdifferentiëren naar matrix-secreterende myofibroblasten.
• Potentiële therapeutische doelen om dit proces tegen te gaan worden bestudeerd.
S.N. Greenhalgh, K.P. Conroy and N.C. Henderson Q J Med 2015
Pericyten en ‘ischemie’ door vaatatrofie
Wanneer pericyten loslaten na een pathologische stimulus, ontstaat ermicrovasculaire rarefactie/atrofie en is er toename van myofibroblasten en extracellulaire matrix in het interstitium, wat leidt tot fibrose.
Claudia Schrimpfa, et al. 2014
Morphea en scleroderma
CREST
Veralgemeende morfea met ulceraties
Acrale en Digitale ulcera in Systeemsclerose
Mesenchymale stamcellen (MSC): mechanisme(n) in wondheling.
• MSCn werken in op meerdere stadia van de wondheling. Actiemechanismen zijno.m. : versnellen van de wondheling, immunomodulatie, differentiatie naarepidermcellen, en paracriene signalisatie. Transdifferentiatie blijft controversieel. Hierdoor dragen MSCs bij tot vermindering van inflammatie in het wondbed, minder excessieve littekenvorming, opbouw van epidermale en dermalecomponenten, en betere angiogenese.
Marta Otero-Viñas and Vincent Falanga. 2016
Digitale ulcera bij Systeemsclerose (scleroderma) behandeld met mesenchymale stamcellen (MSCs) aangebracht in fibrine.
Ulcus op de top van de wijsvinger en een pitting litteken op de middenvinger. MSCs werdenaangebracht in fibrine, ovv een gel
• (A) digitale ulcera en pitting litteken
• (B) MSCs in fibrine worden aangebracht op de digitale ulcera
• (C) genezen digitale ulcera na 4 weken.
(Copyright Vincent Falanga, 2010).
Marta Otero-Viñas and Vincent Falanga. 2016
Pyoderma gangrenosum
necrotisch purulent wondbed
Pyoderma gangrenosum
• Extreem pijnlijke ulceratie; begint als eenklein letsel, papel, pustel, of blaasje, met snelle deterioratie.
• Kenmerkende rood-paarse ondermijnde rand.
• Purulent necrotisch wondbed
• Oppervlakkig maar soms (zeer) diep (tot in spier- of gewricht)
• Pathergie: trauma nieuwe lesie
• Zoek naar underliggende co-morbiditeit of systeemziekte
Pyoderma gangrenosum
• Relatief zeldzaam.
• Etiologie niet met zekerheid gekend: = complexeinflammatie door activatie van diverse pathways
• Pyoderma gangrenosum is een klinische diagnose ‘per exclusionem’, met een brededifferentiële diagnose.
• Histologie kan soms helpen: dens infiltraat van witte bloedcellen in de dermis maar zonderinfectie, maligniteiten noch andere oorzaken.
Ulceraties bij inflammatoire en endocriene aandoeningen
• Vasculitis: reactieve en auto-immune vasculitis, vasculitis door chemotherapie (Hydrea)
• Inflammatoire aandoeningen: Reumatoiede Arthritis, panniculitis, auto-immune & bindweefselziekten: L.E., Scleroderma …
• Pyoderma gangrenosum
• Huidproblemen bij metabole aandoeningen/ endocrinopathie en nierfalen
• Tophi, calcificaties
• Calcifylaxis
Necrobiosis lipoidica (diabeticorum)
Pretibiaal myxoedeem-like dermatose, inflammatie,in endocrinopathie
Pretibiaal myxoedeem-like dermatose, inflammatie, in endocrinopathie
Morbiede obesitas , inflammatie + fibrose met adiponecrose
Jicht (DECT-beeldvorming)
Neerslag van urinezuurkristallen
Jicht- tophi
Verkalkt / verbeend materiaal in een ge-ulcereerd oud brand-litteken
Niet helend ulcus door subcutane calcificatie
‘Metastatische’ calcificatie en calcifylaxis
• Aberrante Ca++ depositie
• Normaal weefsel, maar gestoord calcium metabolisme
• Meest frequent bij nierfalen : als nodulaire of diffuse ‘calcifylaxis’,
• Te wijten aan een complexe gecombineerde physiopathologie; nier dysfunctie, phosphaat, parathormoon, vitamin D, calcium reabsorptie, ...
Calcifylaxis(‘uremisch gangreen’)
Bolognia
Behandeling van calciphylaxis-letsels
Algemeen:
• Nefrologie, parathyroidectomie, thiosulfaten, biphosphonaten, dialyse, pijnstillers…
Lokaal:
• Pijnbehandeling
• Debridement
• Huidgreffen
Ganary Dabiri, and Vincent Falanga. J Tissue Viability. 2013