1. 1: Napoleon Bonaparte mt cuc i NOI DUNG SACH Chng I: Thi nien thieu cua Napoleon Bonaparte. Chng II: Chien dch nc y 1796-1797. Chng III: Cuoc xam chiem Ai Cap va chien dch Xi-ri 1798-1799. Chng IV: Ngay 18 thang sng mu 1799. Chng V: Nhng bc au cua nha oc tai 1799 - 1800. Chng VI: Tran Ma-ren-go-s cung co nen oc tai-phap che cua Tong tai th nhat 1800-1803. Chng VII: Giai oan au cua cuoc chien tranh chong nc anh va le ang quang cua Na-po-le- ong 1803-1804. Chng VIII: That bai cua khoi lien minh quan s th ba 1805-1806. Chng IX: Nc Pho bai tran va nc c b khuat phuc han 1806-1807. Chng X: T Tin-dt en Va-gram 1807-1809. Chng XI: Thi ky cc thnh 1810 - 1811. Chng XII: Tuyet giao vi nc Nga 1811-1812. Chng XIII: Cuoc xam lc nc nga cua Na-po- le-ong 1812. Chng XIV: Chau Au ch hau noi day chong Na- po-le-ong - "Tran cac quoc gia" "ai e quoc" bat au suy vong 1813. Chng XV: Chien dch nc phap va s thoai v lan th nhat cua Napoleon 1814. Chng XVI: Mot tram ngay 1815. Chng XVII: Tren ao Thanh Ba He-len (1815- 1821) Chng XVIII: Ket luan. * * * 2. 2: Napoleon Bonaparte mt cuc i Chng I Thi nien thieu cua Napoleon Bonaparte gay 15 thang 8 nam 1769, tai thanh pho A- giac-xi-no thuoc ao Cooc, Le-ti-ti-a Bo-na- pac, 19 tuoi, v mot ngi quy toc a phng lam nghe luat s, ang i ngoai pho bong thay au e, voi rao bc ve nha th sinh c mot a con trai. Luc bay gi, quanh Le-ti-ti-a khong co ai nen a be a b e ri. The la gia nh cua Sac Bo-na-pac, mot luat s ngheo thanh pho A-giac-xi- o, them mot ngi. Sac Bo-na-pac quyet nh cho con mnh hap thu nen giao duc Phap ch khong phai nen giao duc Cooc. Khi a be ln len, gia nh ong ngi ay khong co u tien cho con an hoc, Sac Bo-napac a xin c hoc bong cho con vao theo hoc mot trng vo b Phap. ao Cooc, sau nhieu nam thuoc ve nc Cong hoa Gien, a noi day di s lanh ao cua mot a chu a phng ten la Pao-li, va, nam 1755, a uoi c ngi Gien ra khoi ao. Le d nhien, o la mot cuoc khi ngha cua tang lp tieu quy toc nong thon va cua nong dan c nhng ngi san ban, nhng ngi chan cu tren nui va dan ngheo mot vai thanh th ung ho. Tom lai, o la cuoc khi ngha cua mot dan toc muon thoat ra khoi ach boc lot ha khac ve thue khoa va cai tr cua mot nc cong hoa buon ban. Cuoc khi ngha thu c thang li, va t nam 1755, ao Cooc song oc lap di s lanh ao cua Pao-li. Nhng tan d cua xa hoi toc trng van con manh (ac biet trong noi a ao). Thnh thoang, cac th toc lai giao tranh ac liet va dai dang. Te tuc "thu truyen kiep" rat pho bien, thng c ket thuc bang nhng tran chien au khung khiep. Nam 1868, nc Cong hoa Gien a ban lai cho vua nc Phap Lu-i XV "quyen hanh cua mnh" Cooc-thc te quyen hanh ay a b thu tieu-va mua xuan nam N 3. 3: Napoleon Bonaparte mt cuc i 1869, quan oi Phap a anh bai quan cua Pao-li (viec nay xay ra vao thang 5 nam 1869, ba thang trc khi Na- po-le-ong ra i). ao Cooc tr thanh at ai thuoc Phap. Nh vay, Na-po-le-ong a song nhng ngay th au trong mot thi ma long dan ao Cooc con luyen tiec nen oc lap chnh tr a mat i mot cach qua ot ngot, con nh mot bo phan cua giai cap a chu va t san thanh th th t nhu rang tot hn het la hay tr thanh nhng than dan trung thanh va t nguyen cua nc Phap. Bo Na-po-le-ong, Sac Bo-na-pac, thuoc phai "than ngi bao ve ao Cooc a b a i ay, va cam ghet nhng ngi xam lang. Ngay t hoi con nho, Na-po-le-ong a to ra khong nhan nai va non nong. Sau nay, khi on lai nhng ky niem thi au th cua mnh, Na-po-le-ong noi rang: khong ai bat nat c mnh, hay gay go, hay anh a nay, choc a khac va moi a be eu s cau ta. ac biet la Gio-dep, anh Na-po-le-ong, a phai chu ng chuyen ay nhieu. Na-po-le-ong anh anh, can anh, nhng chnh Gio- dep lai b qu mang, v sau cuoc au a, Gio-dep cha kp hoan hon th Na-po-le-ong a i mach me. Na-po- le-ong ke them: mu meo a giup toi nh vay ay, neu khong me toi a phat toi ve toi hay cai nhau va khong bao gi tha th nhng hanh ong gay go cua toi. Na-po-le-ong la mot a tre lam l va nong tnh. Tuy ba me yeu con, nhng day do Na-po-le-ong cung nghiem khac nh oi vi anh em cua Na-po-le-ong. Gia nh sinh hoat tan tien nhng khong tung ban. Trong be ngoai, ong bo la mot ngi an ong tot va ba Le-ti- ti-a, ngi chu that s cua gia nh, mot ngi an ba qua quyet, nghiem khac va can cu. Na-po-le-ong tha hng cua me tinh than ham lam viec va nep song trat t nghiem ngat. ao Cooc xa luc a, nhan dan con man r song trong nui rng, nhng cuoc xung ot keo dai gia cac th toc, te nan "thu truyen kiep", moi ac cam rat kheo che giau nhng sau sac, dai dang cua dan ao oi vi bon xam lc Phap, tat ca nhng ac iem o a 4. 4: Napoleon Bonaparte mt cuc i anh hng manh me en nhng cam giac au tien cua cau be Na-po-le-ong. Nam 1779, sau bao lan chay chot, Sac Bo-na-pac mi gi c hai a con ln la Gio-dep va Napo-le- ong sang Phap theo hoc trng trung hoc O-toong; mua xuan nam ay, Na-po-le-ong c nha trng nc Phap cap hoc bong va chuyen sang hoc trng vo b Brien, mot th tran nho mien ong nc Phap. Luc nay, Na-po-le-ong 10 tuoi. Brien, Na-po- le-ong la mot a be au sau, kn ao, cau knh va hay gian d lau, khong gan gui ai, khong coi ai ra g, khong ban be, cam tnh vi ai, rat t tin mac dau tam voc nho be va con t tuoi. Ngi ta a th s nhuc, treu choc, che gieu giong noi a phng cua Na-po-le- ong. Cau Bo-na-pac a gian d au a, co khi c co khi thua, nhng cung a lam cho ben be cua cau hieu rang nhng cuoc xung ot nh vay khong phai la khong nguy hiem. Na-po-le-ong hoc gioi la lung, nghien cu en ni en chon s Hy Lap va s La Ma, cung rat say me toan hoc va a ly. Cac giao s cua trng vo b cai tnh nho o khong gioi lam ve cac mon khoa hoc ma ho giang day nen cau Na-po-le- ong phai boi bo them kien thc cua mnh bang cach oc sach. Na-po-le-ong oc sach trong nhng nam con t tuoi va sau nay con oc rat nhieu va oc rat nhanh. Long yeu que hng ao Cooc cua Na-po-le- ong a lam cho ban be ngi Phap ngac nhien va xa lanh Na-po-le-ong: luc bay gi Na-po-le-ong con coi nc Phap nh mot chung toc xa la, la nhng ke xam lc hon ao que hng cua mnh. Na-po-le-ong ch lien lac c vi to quoc xa xoi cua mnh bang th t cua bo me, anh em, v gia nh khong u tien cho Na-po- le-ong ve nha ngh he. Nam 1784, 15 tuoi a hoc xong va tot nghiep, Na- po-le-ong c gi i hoc trng vo b Pa-ri, ni ao tao s quan cua quan oi luc bay gi. Trng nay co nhieu giao s rat gioi, trong so o co nha toan hoc Mong-gi va nha thien van hoc La-plat. Na-po-le-ong say sa hoc va oc sach. a o, Na-pole-ong co sach, co thay e hoc. Nhng ngay trong nam au, Na-po-le- ong a gap mot ieu khong may: vao hoc trng 5. 5: Napoleon Bonaparte mt cuc i vo b t cuoi thang 10 nam 1784 th en thang 2 nam 1785, bo Na-po-le-ong chet v benh ung th da day cung nh sau nay chnh Na-po-le-ong a b. Hau nh gia nh khong con cach song. Khong the trong mong c may vao ngi anh ca Gio-dep, mot ngi bat lc va li bieng, cau hoc sinh s quan 16 tuoi phai ng ra cham soc me va cac em trai, em gai cua mnh. Sau mot nam hoc trng vo b Pa-ri, ngay 30 thang 10 nam 1785, Na-po-le-ong nhap ngu, mang cap hieu thieu uy va nhan cong tac mot trung oan ong Va-lang- x. Va-lang-x, vien s quan tre tuoi ay song mot cuoc song kho khan. Hang thang, Na-po-le-ong gi ve cho me gan het so lng ch gi lai u e tra tien nhng ba an am bac cua mnh va khong vui chi giai tr g. Trong ngoi nha Na-po-le-ong thue c mot can buong, co mot ca hang nho ban sach cu. Na-po-le- ong a danh tat ca thi gian roi rai cua mnh vao viec oc sach do ngi chu hieu cho mn. Na-po-le- ong khong thch giao du, va lai Na-po-le-ong an mac qua toi tan en noi khong muon va cung khong the co mot cuoc song xa giao toi thieu. Na-po-le-ong say me oc sach cha tng thay, khi oc ong ghi chep va viet nhng y kien phan tch cua mnh day ac ca so tay. Trc het, Na-po-le-ong thch oc cac tac pham lch s quan s, sach toan hoc, a ly va cac sach ta cuoc du lch. Na-po-le-ong cung oc ca sach triet hoc. Chnh vao thi ky nay Na-po-le-ong bat au nghien cu nhng tac gia co ien cua The ky anh sang: Vonte 3, Rut xo, a-lam-be, Ma-b-li va Raynan. That kho ma xac nh c vao thi ky nao th xuat hien Na-po-le-ong nhng dau hieu au tien cua long cam ghet oi vi nhng nha t tng cua cuoc cach mang t san va th triet hoc rat ac biet cua Na-po-le-ong. Du sao, luc nay, ngi trung uy pho 16 tuoi van hoc nhieu hn la phe phan. Va ay na cung la mot iem c ban cua tinh than Na-po-le- ong: thi thanh nien, khi oc sach cung nh khi tiep xuc vi ngi mi quen biet, Na-po-le-ong eu khao khat va nong long muon c hap thu nhanh chong va ay 6. 6: Napoleon Bonaparte mt cuc i u nhng ieu ma mnh cha biet ti, nhng ieu co the gop phan boi dng tinh than cho ban than mnh. Na-po-le-ong cung oc cac tac pham van hoc bang van xuoi, van van; say me cuon tieu thuyet Vec- te va mot vai tac pham khac cua Gt: oc ca tac pham cua Ra-xin, Cooc-nay,Mo-li-e , cac bai th lng danh mot thi b gan la cua ot-xi-ang, mot thi s hat rong ngi e-cot thi trung co (thc te ch la mot s la nghch trong van hoc). oc nhng loai sach ay xong, Na-po-le-ong lai lao vao sach toan hoc va cac tac pham co lien quan en cac van e quan s, ac biet la phao binh. Thang 9 nam 1786, Na-po-le-ong xin phep ngh dai han ve que A-giac-xi-o e thu xep s sinh song cua gia nh. Khi chet, bo Na-po-le-ong co e lai mot t tai san va mot so cong viec kha rac roi. Napo-le-ong a giai quyet nhng cong viec o mot cach tch cc va co ket qua. Na-po-le-ong c phep ngh them en gia nam 1788, khong c hng lng nhng ket qua hoat ong cua Na-po-le-ong e on nh cong viec gia nh a bu ap lai. Tr ve Phap vao thang 6 nam 1788, Na-po-le-ong i theo trung oan len ong oc-xon va, lan nay, Na- po-le-ong trong trai, khong nha rieng na. Na-po- le-ong van me mai oc tat ca cac loai sach a co trong tay va ac biet la cac tac pham ban ve nhng van e quan s a lam say me cac chuyen gia the ky th XVIII. Mot lan, b phat khong c i lai, Na-po- le-ong a tm c ni nhot mnh mot cuon sach cu noi ve phap luat i co La Ma, viet theo lenh cua Hoang e Giu-xti-nieng. Na-po-le-ong khong nhng a oc het cuon o, ma gan 15 nam sau, trong khi bien soan bo dan luat, Na-po-le-ong con oc thuoc long ca bo tuyen tap phap luat La Ma. Viec nay a lam cho cac nha luat hoc loi lac nhat Phap ngac nhien. Na-po-le-ong qua co mot tr nh phi thng. Kha nang lam viec bang tr oc mot cach cang thang cung nh kha nang tap trung cao o va lau dai sc suy ngh cua Na-po-le-ong a thay lo ro t thi ky nay. Sau nay, nhieu lan Na-po-le-ong noi rang: neu ngi ta thay toi luon luon san sang oi pho vi 7. 7: Napoleon Bonaparte mt cuc i moi tnh huong th ieu o co the giai thch nh the nay: trc khi lam bat c viec g, toi a suy ngh ky trc kha lau va d kien het nhng g co the xay ra. Chang phai la a co mot v than thanh nao thnh lnh hien ra e ga cho Na-po-le-ong nhng tnh huong dng nh bat ng oi vi nhng ngi khac, Na-po-le-ong noi them rang "... Luc nao toi cung lam viec, lam viec trong khi an, rap hat, ban em...". Khi noi en thien tai cua mnh th li le cua Na-po-le-ong thng m ve cham biem hoac gieu ct va roi bao gi Na-po-le- ong cung nhan manh va rat nghiem tuc en tinh than lam viec cua mnh. Na-po-le-ong lay lam t hao ve kha nang lam viec vo tan cua mnh hn bat c nang khieu nao khac ma tao hoa a ban cho mot cach vo cung rong lng. oc-xon, Na-po-le-ong viet mot cuon sach nho noi ve thuat ban (ve cach phong an. Binh chung phao binh that s tr thanh s trng cua Na-po-le- ong. Trong tai lieu cua Na-po-le-ong thi ky nay, ngi ta con tm thay mot vai ban thao tac pham van hoc, nhng cong trnh nghien cu co tnh chat triet hoc va chnh tr, v.v. T tng cua Na-po-le-ong thng thay m t nhieu mau sac cua chu ngha t do va oi khi con lap lai y nguyen mot so t tng cua Rut- xo, mac dau, noi chung, ngi ta khong the nao coi Na- po-le-ong nh mot tn o cua tac pham Khe c xa hoi. Trong nhng nam nay, co mot iem noi bat: y ch va ly tr cua Na-po-le-ong a hoan toan khong che c nhng ham me ve duc vong. Na-po-le-ong khong bao gi an thch khau, thng xa lanh cho ong ngi, xa lanh gii phu n, khc t moi cuoc vui chi giai tr, lam viec khong met moi, danh tat ca thi gi nhan roi vao viec oc sach. Lieu Na-po-le-ong co cam chu mai mai vi so phan cua mnh, so phan cua mot vien s quan ngheo tnh nho, xuat than trong gia nh quy toc ngheo ngi Cooc, luon luon b lu ban be quyen quy va bon cap tren quyen quy nhn bang con mat khinh b khong? Trc khi Na-po-le-ong co thi gian e tm c cau tra li ro rang cho cau hoi ay va cung cha co 8. 8: Napoleon Bonaparte mt cuc i ca thi gian e xay dng ke hoach cu the cho tng lai th cai san khau ma Na-po-le-ong ang chuan b vai tro e bc len hoat ong a bat au lung lay, roi cuoi cung tan v va sup o: Cach mang Phap bung no. Biet bao nhieu nha chep tieu s va viet tieu s cua Na-po-le-ong co khuynh hng gan cho nhan vat cua ho co c khon ngoan sieu pham, co bam nang tien oan viec i, co long tin vao thien chc cua mnh, muon tm xem trong vien trung uy phao binh mi 20 tuoi ong oc-xon nay co tien cam g ve nhng li ch ma cuoc cach mang no ra nam 1789 at phai em lai cho chang ta. Thc te, moi viec a xay ra mot cach gian n va t nhien hn nhieu. Do v tr xa hoi cua mnh, Na-po-le- ong ch co li trong cuoc chien thang cua giai cap t san oi vi che o phong kien chuyen che. Cooc, ngay ca di thi thong tr cua Gien, bon quy toc (ac biet la tang lp quy toc a chu nho) khong bao gi c hng nhng ac quyen, ac li ma bon quy toc Phap rat quy trong. Dau sao chang quy toc nho nay, goc gac mot hon ao y kem van minh, va mi b ngi Phap xam chiem, cung khong the mong co c bc ng cong danh rang r va nhanh chong trong quan oi. Trong cuoc cach mang 1789, neu co cai g co the cam do c chang ta, th chnh la t nay tr i ch rieng co nhng kha nang cua ca nhan la co the giup cho con ngi leo len nhng bac thang xa hoi. e nhay vao cuoc, vien trung uy phao binh Bo-na-pac khong can g khac na. Nhng suy tnh thc tien a thu hut tam tr Na-po-le- ong. Li ch to ln nhat ma Na-po-le-ong co the thu c cach mang la cai g? Va au co ieu kien tot nhat? Co hai cau tra li: mot la Cooc, hai la Phap. Luc nay, khong nen anh gia qua cao pham vi va mc o yeu ao Cooc cua Na-po-leong. Vao nam 1789, chang trung uy Bo-na-pac chang con nh ti chu soi con 10 tuoi a tng anh nhau rat hang trong san trng Brien, moi khi ban be che gieu gong Cooc cua mnh. 9. 9: Napoleon Bonaparte mt cuc i Bay gi chang ta a biet the nao la nc Phap va the nao la ao Cooc, a co the so sanh c hai nc nay ve mat dien tch, va tat nhien a nhan ra c hai nc nay khong giong nhau en mc o nao. Nhng van e at ra ngay ca vao nam 1789, Na-po-le- ong cung khong the hy vong chiem c nc Phap cai a v ma ong co the co c Cooc, nhat la nay cach mang a bat au bung no, mac dau Cooc, Na-po-le-ong co rat t ieu kien thuan li. Hai thang ri sau khi nguc Ba-xti 1 b pha, Na-po-le-ong xin phep ngh va tr ve Cooc. Trong so rat nhieu tac pham nh viet, ung vao nam 1789, Na-po-le-ong a viet xong mot ban tieu luan noi ve lch s ao Cooc va trao ban o cho Ray- nan e xin y kien, va Na-po-le-ong rat lay lam thch thu ve li anh gia tang boc cua nha van ang noi tieng ay. Chu e ay u e chng minh rang Na-po- le-ong rat quan tam en hon ao que hng cua mnh, ngay ca khi Na-po-le-ong con cha co kha nang e chuyen tam hoat ong chnh tr o. Ve ti nha me, Na-po-le-ong lap tc tuyen bo tan thanh Pao-li (Pao-li a tr ve sau mot thi gian dai b ay) nhng Pao-li a tiep vien trung uy tre tuoi rat lanh nhat, va, chang bao lau, qua nhien la moi ngi i mot con ng khac. Pao-li m tng en viec giai phong hoan toan ao Cooc khoi ach o ho cua ngi Phap, con Bo-na- pac th cho rang cuoc cach mang m ra nhng con ng mi cho s tien bo cua ao Cooc va co the - ieu nay mi chnh cho s nghiep cua ban than. Sau may thang nha khong at c ket qua g, Na-po-le-ong tr lai n v, mang theo a em trai la Lu-i e giam bt mot phan chi tieu cho me. Hai anh em Va- lang-x, ni trung oan cua Na-po-leong tr lai ong quan. T nay tr i, trung uy Bo-na-pac phai song vi em va nuoi nang cho em an hoc bang ong lng qua t oi cua mnh. Co ba an tra ch co moi mot mieng banh. Na-po-le-ong tiep tuc phuc vu quan oi mot cach hang hai va say me oc nhng tac pham ve lch s quan s. Thang 9 nam 1791, ngi ta lai thay Na-po-le-ong Cooc, do Na-po-le-ong a tm cach e c thuyen 10. 10: Napoleon Bonaparte mt cuc i chuyen ve. Lan nay, Na-po-le-ong vnh vien cat t quan he vi Pao-li a cong khai hoat ong tach ao Cooc ra khoi nc Phap, ieu ma Na-po-le-ong khong muon chut nao. Thang 4 nam 1791, khi xay ra cuoc xung ot gia bon giao s phan cach mang, ung ho triet e chu trng tach ao Cooc cua Pao-li vi nhng ai dien cua chnh quyen cach mang, Bo-na-pac a ra lenh ban ca vao nhng am ong bao ong xong vao anh qua oi at di quyen ch huy cua mnh. Cuoi cung, b chnh quyen cong hoa tnh nghi v am mu anh chiem mot phao ai (khong co lenh cap tren), Na-po-le-ong lai sang Phap va lap tc phai en trnh dien trc Bo Chien tranh Pa-ri e xac minh thai o co phan nao m am cua mnh Cooc. en thu o nc Phap vao cuoi thang 5 nam 1792, Na-po-le- ong chng kien nhieu bien co soi noi cua cach mang xay ra vao nam o. Chung toi co nhng bang c chnh xac cho phep xet oan s phan ng cua vien s quan 23 tuoi o trc hai bien co trong ai xay ra: Cuoc anh chiem cung ien Tuy-l-ri cua quan chung nhan dan vao ngay 20 thang 6 va cuoc lat o che o quan chu ngay 10 thang 8 nam 1792. Tham gia nhng bien co ay bang cach ng ngoai vong chng kien mot cach bat ng nen hai lan ay la dp e Bo-na-pac bieu lo t tng cua mnh trong mot nhom ban than. Vi ho, Bo-na-pac co the t do boc lo nhng y ngh that va tat ca ban chat cua mnh. Va nhng li ong ta noi that ro rang, khong chut g up m: "Chung ta hay i theo bon vo lai nay", Na-po-le-ong a noi nh vay vi Bu-rien luc cung i vi nhau trong pho, khi thay quan chung tien ve pha cung ien nha vua ngay 20 thang 6. Khi thay vua Lu-i XVI, hot hoang trc cuoc bieu tnh ay uy the, phai ra chao quan chung bao ln, au oi mu o Phri-gieng 1, Napo-le-ong lien khinh b ni: "Thang hen! The ma lai e cho bon vo lai nay vao c! ang le phai dung phao quet i o bon, nam tram thang la nhng thang khac se chay dai!". Toi a giam nhe hnh dung t ma Na-po-le-ong dung cho Lu-i XVI, v tieng ay khong the nao in len sach c. Ngay 10 thang 8 (ngay dan chung tien cong vao cung ien Tuy-l-ri, va ngay 11. 11: Napoleon Bonaparte mt cuc i Lu-i XVI b lat o), Na-po-le-ong van lang thang ngoai pho va lai van dung hnh dung t tren e ch Lu-i XVI, ong thi goi nhng ngi noi len lam cach mang la "lu dan en ghe tm nhat". ng nhien, Na-po-le-ong khong the biet c rang ngay 10 thang 8 nam 1792, trong khi ong ta ang ng gia am ong chng kien cuoc tien cong vao cung ien Tuy-l-ri va tong co Lu-i XVI ra khoi ngai vang th chnh s viec ay lai la v li ch cua ban than ong ta, Bo-na-pac; cung nh quan chung ang ng vay quanh ong ta han hoan chao mng nen cong hoa ra i au co the ng c rang vien s quan tre tuoi ay, than hnh be nho, gay go, xoang xnh trong chiec ao da dai sn rach, chm bien trong am ong quan chung, lai chnh la ngi sau nay se bop nghet nen cong hoa o e tr thanh hoang e oc tai. Co mot ieu ang chu y la, ngay ay, ta a thay ban chat Na-po-le- ong la thch dung sung an, coi no la phng tien thch hp nhat e tra li nhng cuoc noi day cua nhan dan, Napo-le-ong con quay lai ao Cooc lan na va at chan len at nay vao ung luc Pao-li tr thanh ngi quyet tam tach ao Cooc khoi nc Phap va a dang mnh cho ngi Anh. Trai qua bao gian khoi va nguy khon, Na-po-le-ong mi a c me va gia nh thoat khoi ao Cooc, trc khi quan Anh ti chiem ao. Viec xay ra hoi thang 6 nam 1793. Va tron thoat th nha ca cua Na-po-le-ong lien b ong ang cua Pao-li, nhng ngi chu trng chia cat, cp pha. Tiep o la nhng nam thang ay cung cc. Cai gia nh ong ngi o a hoan toan b pha san va vien ai uy tre tuoi phai cang ang nuoi ca me lan bay anh em (Na-po-le-ong mi c thang ai uy trc o t lau). Luc au, Na-po-le-ong e gia nh song qua ngay Tu-long, sau chuyen en Macxay. Cuoc song kho khan tung thieu cua ho troi i thang nay qua thang khac, khong mot tia hy vong, th bong au nep song quen thuoc cu ky ay b gian oan mot cach qua bat ng. mien nam nc Phap a xay ra mot cuoc bao ong phan cach mang. Nam 1792, bon bao hoang Tu-long noi len anh uoi va tan sat cac ai bieu cua chnh quyen cach mang va cau cu ham oi Anh 12. 12: Napoleon Bonaparte mt cuc i ang tuan tieu pha tay a Trung Hai. Quan oi cach mang vay thanh Tu-long tren bo. Di s ch huy cua Cac-to, cuoc vay thanh a tien hanh yeu t va khong thu c thang li. Xali-xet- ti, uy vien quan s, ngi a tran ap cuoc bao ong cua bon bao hoang mien nam, la ngi Cooc, quen Bo-na-pac va a cung Bo-na-pac chong lai bon Pao-li. Bo-na-pac en tham ban ong hng cua mnh doanh trai trc thanh Tu-long va ch ve cho Xa-li-xet-ti cach duy nhat anh chiem thanh va uoi ham oi Anh. Xa-li- xet-ti ben c vien ai uy tre tuoi ay lam ch huy pho lc lng phao binh ham thanh. Cuoc tien cong trong nhng ngay au thang 10 b that bai, v on-ne, ngi ch huy anh thanh hom o, a ra lenh rut lui va luc quyet nh chien trng, trai vi y nh va long mong muon cua Bona-pac. Bo-na- pac tin chac rang neu khong co khuyet iem tam thng ay th thang li a ve tay ngi Phap. Ban than Bo-na-pac cung a b thng trong khi dan au quan xung phong. Sau mot thi gian dai c tuyet va nhieu phen lan la cua nhng ngi ch huy cap tren- v ho khong tin lam vao Na-po-leong, ngi s quan tre tuoi vo danh va ot nhien xuat hien doanh trai-ngi ch huy mi la u-gomi-e a cho phep Bo-na-pac thc hien ke hoach. Sau khi a bo tr phao theo y a nh san t lau va sau mot tran phao hoa kinh khung, Bo- na-pac lieu mang dan au binh s xung phong anh chiem iem cao E-ghi-et e bao ve ca bien va bat au m t ban pha ham oi Anh. Sau hai ngay phao kch ac liet, ngay 17 thang 12, 7.000 quan cong hoa xung phong anh chiem cac phao ai, nhng a b anh lui sau mot tran kch chien. Nhng Bo-na-pac a kp thi en tiep ng cung vi mot oi quan d b va nh vay a quyet nh thang li. Ngay hom sau, tat ca nhng ke c quan Anh thoa thuan cho rut xuong tau bat au lu lt chay tron khoi thanh pho. Thanh Tu-long au hang khong ieu kien, quan oi cong hoa tien vao thanh pho. Ham oi Anh a rut c ra khoi. Sau tran chien thang nay, tng uy-tin bao cao ve Bo chien tranh Pa-ri rang, ong ta khong u ch e noi het cong trang cua Bo-na-pac. Ong ta 13. 13: Napoleon Bonaparte mt cuc i noi ve Bo-na-pac rang o la ngi va tai gioi va thong minh va con la ngi co tha nhng ac tnh can co. uy-tin con noi them rang nhng cai o ch mi mo ta c phan nao ngi s quan hiem co ay. uy-tin nhiet liet tien c Bo-na-pac vi bo trng va e ngh trong dung Bo-na-pac v li ch cua nen Cong hoa. Trong hang ngu quan oi Tu-long, vai tro quan trong cau Bo-na-pac trong viec bo tr cac khau phao, tai ch huy cuoc vay thanh va tran phao hoa cung nh biet tien cong vao luc quyet nh a c tat ca moi ngi cong nhan. Chien cong ay, tran anh au tien ma Na-po-le- ong ch huy va thu c thang li, dien ra ngay 17 thang 12 nam 1793. T ngay anh chiem thanh Tu-long en ngay 18 thang 6 nam 1815, ngay ma hoang e thua tran rut khoi chien trng Oa-tec-lo ay xac chet, la mot s nghiep lau dai va am mau, keo dai trong suot 22 nam tri (co nhng luc gian oan). Va s nghiep o a c nghien cu can than trong suot thi ky chien tranh giai phong dan toc chau Au, va nhng bai hoc cua no, cho en tan bay gi, van con la oi tng cua mot s nghien cu co he thong. Trong suot i mnh, Na-po-le-ong a anh ca thay 60 tran ln, nho (nhieu hn ca tong so nhng tran cua A-lech-xan Ma-xe-oan, An-ni-ban, Xe-da va Xu- vo-rop cong lai) va so quan a tham gia vao cac tran anh o con ong gap boi so vi so quan trong cac cuoc chien tranh cua cac v tien boi ve nghe thuat quan s cua Na-po-le-ong. So vi con so nhng tran anh khong lo a quyet nh s nghiep cua Na-po-le- ong th chien thang Tu-long that qua tam thng, song mac dau the, chien thang Tu-long van mai mai chiem mot v tr ac biet trong thien anh hung ca Na-po-le- ong. No a lam cho moi ngi lan au tien chu y ti Na-po-le-ong. uy ban cu quoc rat mc hai long ve viec a thanh toan c bon phan boi Tu-long va a tong co c ngi Anh ra khoi b bien. Chieu hng cua tnh hnh bao trc trien vong thanh toan nhanh chong c hoat ong phan cach mang cua bon bao hoang khap mien nam nc Phap. Xa nay Tu-long van c coi nh mot phao ai kien co bat 14. 14: Napoleon Bonaparte mt cuc i kha xam pham, en noi khi Tu-long that thu roi ma nhieu ke van khong tin va cung khong tin rang mot ga vo danh ten la Bo-na-pac lai a co the anh chiem c thanh. May man cho Na-po-le-ong la trong hang ngu nhng ngi vay thanh co mot ngi con nhieu the lc hn Xa-li-xetti, o la O-guy-xtanh Ro-be-xpi-e, em trai cua Mac-xi-mi-lieng, cung d tran anh thanh va a tng thuat trong mot ban bao cao gi ve Pa-ri. Ket qua la lap tc Na-po-le-ong Bo-na-pac c phong chc thieu tng, quyet nh ky ngay 14 thang 1 nam 1794. Luc o Na-po-le-ong 24 tuoi. Bc i au tien a thanh at. Viec Na-po-le-ong ha thanh Tu-long xay ra vao thi ky ma phai "Nui" ang thong tr hoan toan Hoi ngh Quoc c 1, vao luc ma phai Gia-co-banh ang co anh hng rat ln thu o va cac tnh vao luc ma nen chuyen chnh vo ch cua cach mang, trong cuoc au tranh quyet liet cua mnh, a chien thang c thu trong giac ngoai va a ap tan c nhng cuoc phien loan cua bon bao hoang, bon Gi-rong-anh va bon thay tu ngoan co. Trong cuoc noi chien ac liet nay, Na-po-le-ong Bo-na-pac khong the khong thay can phai chon mot con ng gia nen cong hoa va nen quan chu: nen cong hoa se co the cho ong ta tat ca va nen quan chu at se tc tat ca va se khong tha th cho ong ta viec chiem thanh Tu-long, cung nh viec ong ta va mi cho xuat ban cuon sach Ba an toi Po-ke, trong o Na-po-le-ong a vach ro cho cac thanh pho noi loan mien nam hieu rang tnh the cua ho that la tuyet vong. Mua xuan va au mua ha, cac uy vien Hoi ngh Quoc c mien nam (ac biet co Ro-be- xpi-e em, chu anh hng trc tiep cua Bona-pac) chuan b xam chiem x Pi-e-mong va mien bac nc y, e t o e doa nc ao. uy ban cu quoc lng l, Cac- no luc o phan oi ke hoach ay. Bo-na-pac tin rang dung O-guy-xtanh Ro-be-xpie lam trung gian th co the thc hien c c m cua mnh: c tham gia viec chinh phuc nc y. Chnh phu Phap luc nay cha lam quen vi t tng cho rang muon chong lai s can thiep cua chau Au phan cach mang th khong phai la phong 15. 15: Napoleon Bonaparte mt cuc i ng, ma phai trc tiep tien cong vao chau Au va ieu o xem chng qua tao bao. Do o, nam 1794, Na- po-le-ong khong thc hien c ke hoach cua mnh. Mot bien co chnh tr xay ra bat ng oi vi Na-po-le- ong, a ao lon ca tnh the. e c ch than trnh bay ke hoach tien cong nc y trc anh mnh va trc u y ban Cu quoc, Ro- be-xpi-e em i Pa-ri. Luc o a vao au mua he, can phai giai quyet van e. Sau khi i Gien e hoan thanh mot nhiem vu mat co lien quan en cuoc vien chinh noi tren, Bo-na-pac ve Ni-x. Cht mot tin bat ng t Pa-ri bay ti, bat ng khong nhng oi vi tnh Ni-x xa xoi mien nam ma con ngay ca oi vi chnh Pa-ri na: tin het sc la lung o la ngay 9 Thang Nong 1, ngay gia buoi hop cua Hoi ngh Quoc c, Mac-xi-mi- lieng, Xanh Giuyt, Cu-tong, va sau nay ca ong ang cua ho, eu b bat gi. Ngay hom sau, tat ca nhng ngi ay eu b a len may chem, khong can xet x g v chnh phu a tuyen bo mot cach vo ieu kien rang ho b at ra ngoai vong phap luat. Lap tc ngi ta tien hanh lung bat trong khap nc Phap nhng ai co hoac coi nh co lien he mat thiet nhat vi nhng nha lanh ao chnh cua che o a b anh o. Sau khi O-guy-xtanh Ro-be-xpi-e b hanh hnh, tng Bo-na-pac lien vao tnh trang b e doa. Khong ay hai tuan le, sau ngay 9 Thang Nong (27 thang 7), Na-po-le-ong b bat (10 thang 8 nam 1794) va b ap giai ve thanh Ang-tp. Sau 14 ngay b giam gi, Bo-na-pac c tha: luc soat cac giay t cua Bo-na-pac, ngi ta a khong tm thay mot bang c g e truy to Bo-na-pac. Trong suot thi gian khung bo cua bon ao chnh, ngi ta thay rat nhieu ngi co quan he t nhieu vi Ro-be-xpi-e hoac nhng ngi thuoc phai Ro-be-xpi-e b sat hai; con Bo-na-pac th co the t lay lam vui sng rang mnh a thoat khoi li may chem. Ch biet rang va bc ra khoi nha giam, Bona-pac a lap tc nhan thay rang thi the a thay oi va s nghiep cua mnh va mi bat au thuan li nhng ay ma nay a dng lai. Nhng ke mi len con tnh nghi Bo-na-pac, va lai, ho cung cha biet ro Bo-na-pac lam. Cuoc vay ham thanh Tu-long cha em lai cho Bo-na-pac mot 16. 16: Napoleon Bonaparte mt cuc i tieng tam ln ve mat quan s. "Bo-na-pac a? Bo-na- pac la ai nh? a lam viec au? Khong ai biet han ca?" o la li phan ng cua bo vien trung uy tre tuoi Giuy-no, khi Giuy-no bao cho bo biet tng Bo-na- pac muon chon mnh lam s quan phu ta. Chien cong Tu-long a b quen mat roi, hoac dau sao th no cung khong con c anh gia cao nh luc au na. Mot chuyen khong vui khac lai xay ra. ot nhien uy ban Cu quoc Thang Nong ch th cho Bo-na-pac phai en Vang-e dep bon phien loan va khi en Pa-ri, tng Bo-na-pac c biet ngi ta giao cho ch huy mot l oan bo binh trong khi Bo-na-pac chuyen ve phao binh va khong muon phuc vu bo binh. Sau mot hoi tranh luan gay gat vi O-bri, mot uy vien cua uy ban, Na-po-le-ong xin t chc. Na-po-le-ong lai lam vao thi ky tung thieu mi. Vien tng 25 tuoi nay, ve vn va bat bnh vi cap tren, khong mot nguon song, a buon ba song Pa-ri qua mua ong gay go nam 1794-1795 va sang xuan lai con tung oi gay go hn na. Dng nh moi ngi a quen Na-po-le-ong. Cuoi cung, thang 8 nam 1795, Na- po-le-ong c bo nhiem lam thieu tng phao binh phong o ban cua uy ban Cu quoc. Phong o ban nay la net ien hnh oc ao au tien cua Bo Tong tham mu do Cac-no, tren thc te la ngi tong ch huy cac lc lng vu trang cong hoa, xay dng. ay, Na-po-le-ong van say me oc sach va t hoc, i tham vn cay noi tieng Pa-ri, tham Nha Thien van va a cham ch theo hoc lp thien van cua La-lang- . Lng bong cua Na-po-le-ong t oi, thnh thoang khi nao muon an sang, Na-po-le-ong ch con co cach la en tham gia nh Pec-no, v gia nh nay rat quy men Na-po-le-ong. Nhng, suot trong thi gian c cc o, khong bao gi Na-po-le-ong hoi han ve viec a xin t chc, cung khong he ngh en viec quay tr lai phuc vu bo binh, co le v muon at c viec o th ch con cach cau xin qu lu. Nhng dp may lai en vi Na- po-le-ong: chnh the cong hoa lai can en Na-po-le- ong e chong lai cung vi nhng ke thu nh hoi Tu-long. 17. 17: Napoleon Bonaparte mt cuc i Nam 1795 la mot trong nhng bc ngoat cua lch s cac mang Phap. Cuoc cach mang t san, a lat o che o phong kien va chuyen che, sau bien co ngay 9 Thang Nong a t lam mat vu kh sac ben nhat cua mnh la nen chuyen chnh Gia-co-banh, va khi a nam c chnh quyen, khi a i vao con ng phan ong, giai cap t san lng l, i tm nhng phng sach va nhng hnh thc mi thch hp vi s gi vng nen thong tr cua no. Suot mua ong nam 1794-1795 va mua xuan nam 1795, sc phan ong cua giai cap t san a manh me va tao tn gap boi hoi cuoi mua ha cung nam o, tc la ngay khi va thu tieu nen chuyen chnh Gia-co-banh; va en mua xuan nam 1795 th canh hu trong Hoi ngh Quoc c lai con noi nang va hanh ong t do, trang trn gap boi hoi mua thu nam 1794. ong thi, trong cai nam oi kem kinh khung ay, a dien ra hai canh het sc trai ngc: cac vung ngoai o, th thuyen chet oi, cac ba me phai t ket lieu cuoc i mnh sau khi a dm xuong nc hoac am chet tat ca an con cua ho, con trong nhng "khu vc trung tam" la canh song ay hoan lac cua giai cap t san: mot bay nhung nhuc nhng ten tai chu, nhng ten au c, nhng ten buon chng khoan, nhng ten an cap cua cong, ln be u hang - ngoc au venh vang ac thang sau khi Ro-be-xpi-e b chet - miet mai trong i song xa hoa, dam dat. Hai cuoc bao ong cua th thuyen no ra t cac vung ngoai o va cong khai chong lai Hoi ngh Quoc c Thang Nong, nhieu cuoc bieu tnh vu trang th uy, va hai lan chuyen thanh tien cong trc tiep vao Hoi ngh Quoc c ngay 12 Thang Nay mam (1 thang 4) va ngay 1 Thang ong co (20 thang 5) eu b that bai. Tiep sau viec tc vu kh vung ngoai o Xanh Ang-toan la cuoc tran ap khung khiep hoi Thang ong co a lam cho ong ao quan chung lp di Pa-ri khong the thong nhat hanh ong c trong suot mot thi gian dai. Sau het, viec kch ong khung bo trang nh vay a khong tranh khoi lam song lai trong long giai cap t san quan chu "cu" va giai cap quy toc nhng niem hy vong hnh nh a b tieu tan: bon bao hoang ng rang thi c cua chung a en. Nhng chung a tnh lam. 18. 18: Napoleon Bonaparte mt cuc i Sau khi dap tat phong trao cua quang ai quan chung, giai cap t san a khong tc vu kh cua cac khu th thuyen ngoai o, v nh vay se tao ieu kien thang li cho ke ang am mu len ngoi vua nc Phap, o la ba tc x Pro-vang, em trai vua Lu-i XVI a chet tren may chem. Giai cap hu san Phap co quan tam g en chnh the cong hoa, nhng ho lai quan tam nhieu en cai ma cuoc cach mang t san a mang lai cho ho. Bon bao hoang khong muon hieu va cung khong the hieu nhng viec a xay ra vao nhng nam 1789-1795, khong muon va khong the hieu c rang che o phong kien a sup o va khong bao gi tr lai na, rang ky nguyen cua chu ngha t ban a m ra, rang cuoc cach mang t san a ao khoet mot vc sau khong the vt qua c gia thi ky cu va thi ky mi cua lch s nc Phap, va nhng t tng phuc hng cua bon chung la rat xa la oi vi ai a so trong giai cap t san thanh th va nong thon. Nhng li oi trng phat nghiem khac nhng ngi a tham gia cach mang khong ngt noi len trong nhng ni tu ba cua bon xuat dng co the lc Luan on, Co-blang, Mi-to, Ham-bua, Rom. Sau vu bao ong Thang ong co va nhng tieng no hung ac cua khung bo trang, chung nhac lai vi mot niem han hoan ay ac y rang "bon ke cp Pa-ri" a bat au chem giet lan nhau kch liet va roi nhat nh phai bao hoang se chup anh bon ho e nhanh chong treo co tat ca bon ho - bon Thang Nong va bon "Nui" con sot lai. Cai am mu ngu muoi toan keo lui bc i cua lch s a lam thui chot moi c mong va a dan mu o cua bon bao hoang en that bai. Cong bang ma noi, ngi ta co the ket toi va coi tat ca bon Gia-lieng, Phre-rong, Buoc-ong, Boat-xy ang-glat, Ba-ra- nhng ke a lat o nen chuyen chnh Gia-co-banh va ngay 9 Thang Nong va a an ap cuoc bao ong ang s cua "nhng ngi khong quan chen" 1 vao bon ngay au Thang ong co - la nhng ke gian manh, nhng con thu vat ch ky, nhng ten tan bao hung ac, nhng quan vo s, nhng ng trc bon bao hoang ho a to ra khong khiep nhc. Khi c Uy-liem Pt tch cc giup , bon bao hoang a voi va to chc cho bon 19. 19: Napoleon Bonaparte mt cuc i quy toc lu vong o bo vao Quy-brong; khong mot chut do d, nhng ngi lanh ao Hoi ngh Quoc c Thang Nong a lap tc phai tng Ho-s cam au mot oi quan en dep, va sau khi cac lc lng o bo a hoan toan tan ra, ho a ra lenh ban ngay tai tran 750 ten bao hoang b bat lam tu binh. Ngay sau lan that bai nay, bon bao hoang van cha cho the la het hy vong. Cho nen cha ay hai thang sau, bon chung lai noi day va lan nay th ngay tai Pa-ri. Luc o vao cuoi thang 9, sang au thang 10 nam 1795, theo lch cach mang th vao thng tuan Thang Hai nho nam th IV. Tnh hnh nh sau: Hoi ngh Quoc c a thao xong hien phap mi. Theo hien phap o th nam vien oc chnh se ng au quyen hanh chnh, con quyen lap phap th tap trung vao hai vien: Ha ngh vien 1 va thng ngh vien 2. Hoi ngh Quoc c chuan b cho thi hanh ban hien phap nay va t giai tan, nhng nhan thay rang y nguyen quay ve che o quan chu ngay cang bieu hien ro cac tang lp tren cua giai cap "cu" t san va lo rang bon bao hoang xao quyet se khong kheo li dung tnh trang t tng ay e keo them ong vay canh cua chung vao Ha ngh vien e co li trong nhng cuoc bau c. Do o, trong nhng ngay cuoi cung cua Hoi ngh Quoc c, nhom lanh ao nhng ngi Thang Nong, ng au la Ba-ra, a a ra hai ban sac lenh quy nh hai phan ba so ai bieu cua Ha ngh vien va cua Thng ngh vien eu bat buoc phai lay trong so nhng ai bieu hien nay cua Hoi ngh Quoc c, con mot phan ba th tuy y c tri la chon. Lan nay, Pa-ri, bon bao hoang khong con n oc na, chung cung khong ng au ca trong viec chuan b cung nh trong khi thc hien am mu. V vay, vao Thang Hai nho, Hoi ngh Quoc c lam vao tnh the ac biet nguy khon. Mot bo phan kha quan trong cua bon quy toc tai chnh va giai cap ai t san cua cac "khu vc giau co", nh ngi ta goi, ngha la cua cac khu vc trung tam cua Pa-ri, a phan oi nhng sac lenh vu oan o, nhng sac lenh a c ban hanh vi muc ch ro ret va cong nhien la duy tr va keo dai vo tan s thong tr cua phe a so hien thi trong Hoi ong Quoc c. Ro rang la bon chung a 20. 20: Napoleon Bonaparte mt cuc i am mu hoat ong nham gat giu hoan toan bo phan nhng ngi Thang Nong hien nay a la tr ngai cho quan iem hu khuynh manh me cua nhng tang lp kha gia nhat thanh th cung nh nong thon. Trong nhng khu vc trung tam cua Pa-ri ot nhien noi len chong lai Hoi ngh Quoc c vao thang 10 nam 1795, co nhien la khong thay co nhieu nhng ten bao hoang tieu bieu, nhng ten bao hoang chnh cong m c dong ho Buoc-bong 1 quay tr lai ngay, nhng tat ca chung eu mng quynh khi nhn chieu hng cua phong trao nay, va a hao hng phong oan canh ket thuc cua cac bien co. Bon "Cong hoa bao thu" cua giai cap t san Pa-ri ang don ng cho viec trung hng che o quan chu, v di con mat chung, ban than Hoi ngh Quoc c Thang Nong xem ra a qua cach mang. Va ngay t ngay 7 Thang Hai nho (29 thang 9), khi bat au nhan c nhng tin tc khan cap ve khuynh hng cua cac trung tam Pa-ri, Hoi ngh Quoc c a nhn thay nguy c hien ra trc mat. Nh vay, trong thc te, Hoi ngh Quoc c se da vao au trong cuoc au tranh mi nay e gi lay chnh quyen? Sau cuoc an ap d doi cac vung ngoai o th thuyen cach ay gan bon thang, sau mot thang tron ban giet, tan sat nhng ngi cach mang Gia-co-banh, sau vu tc vu kh toan bo nhng vung ngoai o th thuyen mot cach tan nhan nhat, th rat t nhien rang Hoi ngh Quoc c khong the trong mong vao s giup tch cc cua ong ao quan chung c. Luc nay, th thuyen Pa-ri a thay trong cac uy ban cua Hoi ngh Quoc c va ngay sau ban than cai Hoi ngh Quoc c co rat nhieu ke thu tan ac nhat cua ho. Th thuyen Pa-ri khong the co c y ngh chien au e bao ve quyen lc cua hai phan ba uy vien cua cai Hoi ngh Quoc c ay trong Ha ngh vien sau nay. Va ngay ban than Hoi ngh Quoc c cung khong the ngh ti viec keu goi s giup cua quan chung lao ong thu o ang cam ghet mnh va chnh mnh cung ang s ho. Ch con co quan oi, nhng ve pha nay, tnh hnh cung khong c tot lam. That ra, bat c luc nao, bat c au, binh lnh cung khong do d ban vao bon lu vong, cai lu phan boi ang ghe tm, 21. 21: Napoleon Bonaparte mt cuc i va ban vao ban be lu bao hoang va quan oi cua chung bat ky ni nao ma ho bat gap, trong rng Nooc-mang, tren con cat Vang-e, tren ban ao Quy-brong, B, bien gii c. Nhng trc het, phong trao Thang Hai nho a khong neu khau hieu: trung hng dong ho Buoc-long, ma ngoai mat lai keu goi au tranh v nguyen tac chu quyen cua nhan dan a b nhng sac lenh cua Hoi ngh Quoc c vi pham va v quyen t do bau c nhng ai bieu chan chnh cua nhan dan, va sau na neu binh lnh la nhng ngi cong hoa triet e, ch co the b anh la v nhng khau hieu xao quyet cua phong trao Thang Hai nho, th ve pha cac tng lnh s tnh lai cang xau hn. Ch can neu th du tng M-nu, ngi ch huy quan oi ong Pa-ri. Lieu M-nu co thch lnh tap kch chiem ong ngoai o Xanh Ang-toan, ong quan khap ni trong thanh pho va a len may chem hang loat cong nhan? Han dam lam va han a lam, va toi ngay 4 Thang ong co, sau khi a chien thang c cong nhan, quan cua M-nu, ken trong i au, dieu qua cac khu trung tam cua thu o, va khi "cong chung lch s" ng ay ng nhiet liet hoan ho Mnu va ban tham mu cua han, th qua la a co mot s tam au y hp hoan toan gia nhng ke i tung ho va ke c tung ho. Chieu toi ngay 4 Thang ong co, M-nu co the t thay mnh la ke ai dien cua cac giai cap hu san, giai cap a chien thang ong ao quan chung, la ke ng au nhng ke no ne chong lai nhng ngi oi khat. oi vi M-nu, o la mot viec ro rang, de hieu va thu v. Nhng bay gi ay, vao Thang Hai nho, M- nu se lay danh ngha g ma ban vao cung van cai am ngi lch s ay, bon ngi va mi ay a nhiet liet hoan ho han va mot ong mot cot vi han? Neu hoi gia M-nu va Hoi ngh Quoc c Thang Nong co cai g khac nhau, th cai khac chnh la cho vien tng nay cc ky khuynh hu va phan ong hn ca nhng ngi Thang Nong phan ong nhat. Cac khu vc trung tam oi quyen t do bau mot ngh vien bao thu hn Hoi ngh Quoc c nhieu, v the ma tng M-nu khong muon ban vao bon bao hoang. 22. 22: Napoleon Bonaparte mt cuc i Trong em 12 Thang Hai nho (4 thang 10), cac thu lnh cua phai Thang Nong a nghe thay vang len t t pha nhng tieng reo ho mng r: cac oan ngi bieu tnh, han hoan nao nhiet, tung ra khap thanh pho cai tin: Hoi ngh Quoc c a t choi chien au; cuoc chien au trong ng pho co the tranh c; nhng sac lenh a c bai bo va se c t do tuyen c. Ve tin ay, ngi ta ch a ra c mot chng c oc nhat sau ay nhng rat xac thc va khong the choi cai c: vien ch huy cac lc lng vu trang cua mot trong nhng khu trung ng (khu L-pen-l-ti-e) la ten La-lo nao o a en gap tng M-nu va M-nu a ng thuan nh chien vi bon phan ong. Quan oi a rut ve doanh trai va thanh pho a ri vao tay bon phien loan. Nhng nhng noi cuong vui ay qua sm, Hoi ngh Quoc c a quyet nh chien au; tng M-nu b cach chc va b bat ngay em 13 Thang Hai nho. Tiep o, Hoi ngh Quoc c c Ba-ra, mot trong nhng nhan vat chnh cua phai Thang Nong, len thay M-nu ch huy cac lc lng vu trang Pa-ri. Can phai hanh ong ngay em o v khi c tin M-nu b cach chc va b bat, va sau khi biet rang Hoi ngh Quoc c nhat nh chien au, cac khu noi loan a bat au khong do d va tc toc tu tap tren nhng ng pho gan Hoi ngh Quoc c e sang hom sau chien au. Ten thu lnh cua bon noi loan la Ri-se- Xe-ri-i-a va ngay ca mot so ong uy vien cua Hoi ngh Quoc c eu cho rang thang li chac chan se nga ve pha chung. Nhng bon chung a tnh lam. Nhng ngi ng thi thay Ba-ra la hien than cua nhng thoi xau rat khac nhau va nhng duc vong e tien nhat. La mot ke hng lac, an hoi lo, sa oa, c hoi, xao quyet va vo ao c, Ba-ra hn han nhng ngi Thang Nong ve au oc vu li (va ieu o khong phai la chuyen de). Nhng Ba-ra khong phai la mot ke hen nhat. Di mat cua con ngi co tr thong minh sac sao ay, ngay t buoi au Thang Hai nho, Ba- ra a thay ro la phong trao mi chm n ay co the a nc Phap ti s phuc hng dong ho Buoc-bong va ieu o oi vi Ba-ra la mot s e doa trc tiep. 23. 23: Napoleon Bonaparte mt cuc i Nhng ngi quy toc i theo cach mang nh Ba-ra eu biet rat ro moi cam hn sau cay cua bon bao hoang oi vi nhng ke a phan boi giai cap. Vay nen khong the cham tre c, trong vai tieng na la phai giao chien ngay. Nhng Ba-ra khong phai la nha quan s. Can phai bo nhiem ngay mot ngi tng va ngau nhien Ba-ra a ngh ti ngi thanh nien gay com van chiec ao khoac ngoai mau xam a mat tuyet, ngi ma trong nhng ngay gan ay a nhieu lan en gap Ba-ra e xin ngh viec. Tat ca nhng ieu ma Ba-ra biet ve con ngi o ch ven ven co the nay: mot vien tng thoi viec, noi danh trong tran vay thanh Tu-long, nhng ngay sau o gap mot vai viec rac roi va song thieu thon vat vng thu o vi ong lng qua t oi. Ba-ra ha lenh cho i tm chang thanh nien o va dan ve cho mnh. Bo-na-pac ti va a c hoi ngay xem co muon i quet sach cuoc bao ong khong. Bo-na-pac xin t phut e suy ngh. Khong mat nhieu thi gian e suy ngh xem viec bao ve quyen li cua Hoi ngh Quoc c oi vi mnh co g la chong oi ve nguyen tac khong, Bo-na-pac a nhanh chong nhan li vi ieu kien duy nhat la khong ai c can thiep vao nhng quyet nh cua mnh. Bo-na-pac noi: "Toi a tuot kiem ra th no ch c tra vao vo khi nao trat t a c lap lai, du phai tra bang bat c gia nao". Tc th Bo-na-pac c bo nhiem la pho cho Ba-ra; sau khi tm hieu tnh hnh, Bo-na-pac a nhan ro c lc lng cua bon noi loan va moi nguy c khung khiep ang e doa Hoi ngh Quoc c. Nhng Bo-na-pac a co mot ke hoach hanh ong rat ro ret va da vao viec s dung phao binh mot cach quyet liet. Sau nay, khi moi viec a xong xuoi, Bo-na-pac co noi vi ban la Duy-no (sau nay la tng va la cong tc A-b-tet) mot cau trong o Bo-na-pac quy ket rang: thang li la do s bat tai ve chien lc cua bon noi loan. Bo-na- pac noi them: "Neu lu ay e Bo-na-pac ch huy th Bo-na-pac a anh tan Hoi ngh Quoc c roi". T tang sang, Bo-na-pac a ieu phao en bo tr lan can ien Tuy-l-ri. Ngay lch s 13 Thang Hai nho a bat au nh vay; oi vi cuoc i cua Bo-na-pac ngay ay a gi c 24. 24: Napoleon Bonaparte mt cuc i mot vai tro quan trong hn han ca chien cong au tien cua Bo-na-pac la viec ha thanh Tulong. Bon noi loan tien ve Hoi ngh Quoc c va phao binh cua Bo-na- pac a gam len chong lai bon chung. Cuoc tan sat dien ra ac biet kinh khung tien nh va nha th Thanh Roc, ni tap trung oi d b cua bon noi loan. Le ra ban em, bon noi loan co the cp c phao nhng chung a bo l c hoi. Chung chong c bang sung trng. en tra th moi viec xong xuoi. Bo lai tren va he vai tram xac chet va mang nhng ten b thng i theo, bon noi loan bo chay t tung va tron ve nha; ten nao co the ri khoi Pa-ri c th eu a i ngay. Toi en, Ba-ra nhiet liet khen ngi v tng tre tuoi va a khan khoan xin cho Bo-na-pac c bo nhiem lam ch huy cac lc lng vu trang oi noi (Ba-ra a xin t chc ngay sau khi cuoc bao ong b that bai). Trong chang thanh nien t l va cau co ay, iem ac bi et a chinh phuc c Ba-ra va nhng nha lanh ao khac la s bnh tnh hoan toan va tai quyet nh nhanh chong; vi nhng c tnh o, Bo-napac a dung mot phng thc tac chien ma cho en tan luc o van t ai dung ti, o la dung ai bac ban vao gia am ong ngay trong thanh pho. Ve phng phap e bep nhng hoat ong ng pho ay th Bo-na-pac chnh la tien than chnh thong va trc tiep cua Ni-co-la e nhat, v Ni-co-la la ngi a tai dien lai chien cong nay vao ngay 14 thang 12 nam 1825, duy ch co khac la vi ban chat ao c gia cua mnh, Sa hoang a tuyen bo rang ong ta a hai hung toan khong dung bien phap o, nhng nhng li khan khoan cua hoang t Vat-xin-xi-cop a thang c c o va long nhan ao gng mau cua ong ta. Con nh Bo-na-pac th khong he ngh en thanh minh hoac o trach nhiem o cho ngi khac. Bon noi loan co tren 24.000 ngi vu trang, trong khi o Bo-na-pac co cha ay 6.000 ngi, ngha la bon lan t hn. Ngoai ai bac ra, khong con hy vong nao khac va Bo-na-pac a a ai bac ra tran. Khi a khong the tranh c cuoc chien au th phai anh thang bang bat c gia nao. Na-po-leong a luon theo ung quy tac ay mot cach tuyet oi. Na-po- le-ong khong thch tieu ph an ai bac, nhng cho nao 25. 25: Napoleon Bonaparte mt cuc i ma an giup ch c th Na-po-le-ong lai khong bao gi de xen chut nao. Ngay 16 Thang Hai nho, Na-po- le-ong a khong tiet kiem an trai pha, bi vay, tien nh nha th Thanh Roc a nhay nhua mot ong tht nat am mau. Tnh chat kien quyet triet e trong chien au la mot trong nhng ac iem cua Na-po-le-ong. Trong Na-po- le-ong co hai con ngi, mot do ly tr thong tr, mot do tnh cam thong tr. Khong nen e cho ngi ta tng rang Na-po-le-ong khong co mot trai tim nhay cam nh nhng ngi khac. Theo Napo-le-ong th ong ta cung la ngi co mot tam long kha tot. Nhng ngay t thi nien thieu, Na-po-leong a co gang lam cho si day tnh cam ay tr thanh cam lang va hien nay th no chang con rung len c mot tieng nao na, trong nhng phut thanh khan rat hiem co, Na-po-le-ong a noi nh vay vi Ro-re, mot trong nhng ngi c Na-po-le-ong a men. Khi phai tieu diet moi ke thu dam tao bao ngang nhien khai chien vi Na-po-le-ong th se khong bao gi, tuyet khong bao gi si day o con rung ong hoac bat au rung ong trong con ngi Na-pole-ong. Ngay 13 Thang Hai nho a gi mot vai tro to ln trong thien anh hung ca cua Na-po-le-ong. Tam quan trong lch s cua viec e bep cuoc phien loan Thang Hai nho la cho: - Hy vong cua bon bao hoang at vao mot cuoc thang li sap ti va viec dong ho Buoc-bong quaytr lai a vap phai mot that bai mi, nang ne hn ca that bai Quy-brong. - Nhng tang lp tren cua giai cap t san thanh th a t nhan thay la a qua voi va trong viec trctiep cp lay chnh quyen bang vu lc. Ngoai ra, chung a quen mat rang con co nhng thanh phan trong giai cap t san thanh th va nong thon ng ve pha nen cong hoa va van lay lam lo ngai trc s banh trng qua nhanh chong va qua tr trao cua bon phan ong. Ten Rt-se- Xe-ri-i cam au bon noi loan o la ai? Mot ten bao hoang. Vay th ngi ta nhn thay ro c rang nhng ngi nong dan co at, ngha la cai khoi giai cap tieu t san to ln nong thon, a nhn cuoc 26. 26: Napoleon Bonaparte mt cuc i bao ong o bang con mat nao? Ho a coi viec trung hng dong ho Buoc-bong la s song lai cua che o phong kien, cai che o se tc lai cua ho nhng manh at va mi mua c trong so at ai tch thu c cua bon quy toc xuat dng va trong nhng tai san tch bien cua Giao hoi. - Cuoi cung, chng minh mot lan na rang tnh t tng cua nhng chien dch chong lai s trung hnga tac ong mot cach ac biet manh me vao quan oi va ong ao quan chung binh s, nhng ngi ma ngi ta co the hoan toan tin cay trong cuoc au tranh chong tat ca nhng lc lng trc tiep hoac gian tiep, toan bo hay cuc bo cau ket vi dong ho Buoc-bong. o la y ngha lch s cua ngay 13 Thang Hai nho. Con oi vi ban than Bo-na-pac th ngay 13 Thang Hai nho a lam cho ngi ta lan au tien biet en ten tuoi cua Bo-na-pac, khong ch trong cac gii quan s (t hoi Tu-long, Bo-na-pac a co phan nao noi danh roi), ma con trong moi tang lp xa hoi, ngay ca nhng ni t trc ti nay cha bao gi ngi ta nghe noi en Bo-na-pac. Bo-na-pac t nay c coi nh mot ngi rat tai gioi, rat quyen bien, ay cng ngh va quyet tam. Nhng nha chnh tr cp c chnh quyen t nhng ngay au cua Vien oc Chnh (ngha la t nam th IV Thang Hai nho), trc het la Ba-ra, eu rat ham mo vien tng tre ay. Luc o, ho cho rang trong tng lai, neu con phai dung en lc lng quan oi e chong lai cac cuoc khi ngha cua quan chung, ngi ta van co the trong cay vao Bo-na-pac. Nhng Bo-na-pac lai m c khac. B cac mat tran ngoai nc hap dan, Bo-na-pac m c c lam ch huy mot trong nhng ao quan cua nen Cong hoa Phap. Moi quan he tot cua Bo-na-pac oi vi Ba-ra hnh nh a lam cho nhng m c ay co the thc hien c ch khong nh hoi trc Thang Hai nho, thi ma vien tng 26 tuoi ve vn nay con phai chay khap Pa-ri e xin viec. Ch trong mot ngay ma tat ca a oi thay. Bo-na-pac a la ngi ch huy ao quan Pa-ri, c vien oc chnh co quyen the la Ba-ra men chuong, va co kha nang se c gi mot chc vu oc lap tai mot trong nhng ao quan ang tac chien. 27. 27: Napoleon Bonaparte mt cuc i Sau lan tien chc ot ngot o t lau, Bo-na-pac lam quen vi v goa cua vien tng batc Bo- hac-ne b hanh hnh trong thi ky khung bo, va me v vien tng o. Gio-de-phin hn Bo-na-pac sau tuoi, trong i a trai qua nhieu cuoc tnh duyen lang man va khong co nhng tnh cam am tham ac biet vi Bo-na-pac. Tat nhien la nhng ly do thuoc ve vat chat a thuc ay Gio-de-phin nhieu hn: T ngay 13 Thang Hai nho, Bo-na-pac a la mot ngi rat noi tieng va a co mot cng v quan trong. Con Bo-na- pac, v say me am uoi mot cach bat ng nen a cau hon va ci Gio-de-phin ngay. Trc ay khong lau, Gio-de-phin a co nhng s i lai than mat vi Ba-ra va cuoc ket hon nay lai m rong hn na cho Bo-na-pac moi quan he vi nhng nhan vat co quyen the nhat trong chnh phu Cong hoa. Trong gan 200.000 cuon sach viet ve Na-po-le-ong ma nha th muc hoc noi tieng Kiec-e-xen va cac chuyen gia khac a thong ke, a co mot so ln noi ve nhng moi quan he cua Na-po-le-ong vi Gio-de- phin va vi phu n noi chung. e giai quyet cho xong dt van e nay, toi xin noi rang: du la Gio-de-phin, du la v th hai cua Na-po-le-ong la Ma-ri Lu-i-d nc ao, hay ba Re-muy-da, hay co Giooc-gi, hay n batc Va-lep-xca hay bat c mot phu n nao khac a quan he mat thiet vi Napo-le-ong, khong hieu thau cai ban chat bat tr, oc oan, ban gat va a nghi ay, eu a khong gay va tham ch a khong dam gay nen mot chut anh hng cu the g en Na-po-le- ong. Bo-na-pac a ghet cay ghet ang ba Xta-en, ngay ca trc khi y thc chong oi ve chnh tr cua ba a lam Bo-na-pac noi khung; ch v ba ta a quan tam en chnh tr va a co nguyen vong i vao hoc van uyen tham ma Bona-pac a co ac cam ngay vi ba, v theo ong ta, nhng cai o eu la tha oi vi phu n. Vang li va khuat phuc hoan toan la hai c tnh can thiet cua ngi phu n, khong co hai c tnh ay th ngi phu n oi vi Na-po-le-ong, coi nh khong co. Va lai, trong cuoc i be bon rat nhieu cong viec, thi gian a khong u cho Na-po-le-ong ngh nhieu 28. 28: Napoleon Bonaparte mt cuc i en tnh cam va danh nhieu thi gi cho nhng khat vong cua trai tim. Lan nay a ung nh vay: le ci to chc ngay 9 thang 3 nam 1796 th hai hom sau, ngay 11 thang 3, Bo- na-pac t biet v va len ng i chinh chien. Mot chng mi, dai va am mau a m ra trong lch s chau Au. Chng II Chien dch nc y 1796-1797 ngay c Ba-ra va nhieu nhan vat quan trong khac cua che o tin dung, ngha la sau khi dep xong cuoc phien loan cua bon quan chu vao ngay 13 Thang Hai nho, Bo-na-pac co gang thuyet phuc nhng nhan vat ay ve s can thiet phai ngan nga mot cuoc lien minh mi cua cac cng quoc chong lai nc Phap, phai m mot cuoc tien cong va nc ao va ong minh cua ao la nc y, va muon the, phai xam chiem mien bac nc y . That ra, o khong phai la mot khoi lien minh mi ma van la khoi lien minh cu thanh lap t nam 1792, va nam 1795, nc Pho a rut khoi khoi lien minh ay sau khi a ky mot hoa c rieng vi nc Phap Ban-lo. Nhng van con lai cac nc ao, Anh, Nga, vng quoc Xac-e-nh, vng quoc Hai Xi-xin va mot so cac quoc gia c (Vua-tem-be, Ba-vi-e, Ba-d, v.v.). V toan the chau Au luc bay gi co thai o thu ch vi Vien oc chnh, nen Vien oc chnh cho rang chien trng chnh cua chien dch sap ti, vao mua xuan va mua ha nam 1796, phai la mien tay va tay-nam nc c va qua nhng mien o, ngi Phap se co gang tien vao nhng vung thc s la at ao. Vien oc chnh a chuan b cho chien dch nay nhng oi quan tinh nhue nhat do nhng nha chien lc loi lac nhat ch huy, ng au la tng tong ch huy Mo-ro. oi vi T 29. 29: Napoleon Bonaparte mt cuc i ao quan nay, ngi ta khong tiec mot th g, trang b cua no c to chc that tuyet vi va chnh phu Phap tin cay trc nhat vao no. oi vi nhng e ngh khan khoan cua tng Bo-na-pac ve viec xam chiem mien bac nc y bang con ng t cac t nh Phap giap pha nam, Vien oc chnh to ra khong tan thanh may ke hoach o. Nhng dau sao ngi ta cung phai nhan rang nh vay se co tac dung nghi binh, buoc trieu nh Vien phai phan tan lc lng va khong chu y ti chien trng chnh cua cuoc chien tranh sap dien ra. e at muc ch ay, ngi ta a quyet nh dung may chuc nghn quan ong pha nam lam cho quan ao va ong minh cua ao, vua Xac-e-nh, phai lo lang. Khi at ra van e ai se la ch huy trng mat tran th yeu o, th Cac-no (khong phai la Ba-ra nh bay lau ngi ta van khang nh) ch nh Bo-napac. Nhng v oc chnh eu ong y ngay, v cac v tng co tieng tam nhat va co a v nhat chang ai mang en chc trach o. Quyet nh bo nhiem Bo-na-pac lam ch huy trng ao quan i anh nc y ky ngay 23 thang 2 nam 1796 va ngay 11 thang 3, v tng tong ch huy mi i nhan nhiem vu. Trong lch s cua Na-po-le-ong, cuoc chien tranh au tien nay, do Na-po-le-ong ieu khien, bao gi cung van choi loi. Nam 1796, ten tuoi cua Na-po-le- ong a bay i khap chau Au, e roi t o khong bao gi ri vu ai lch s na. "Ga nay con i xa, a en luc can phai chan han lai", o la li cua Xu-vo- rop noi vao gia luc chien dch nc y cua Bo-na- pac ang dien ra ac liet. Xu-vo-rop a la mot trong nhng ngi au tien phat hien cn dong to lam cho chau Au phai ieu ng trong mot thi gian rat dai v nhng sam set cua no. Ti n v, qua kiem tra, Bo-na- pac biet ngay tai sao nhng vien tng co the lc nhat cua nen Cong hoa Phap lai t ra khong thiet tha g lam vi chc ch huy nay. Quan oi vao tnh trang en noi trong khong khac g mot am oi rach. Cha bao gi ngi ta thay cai te boc lot va an hoi lo di u moi hnh thc lai hoanh hanh qua d doi nh vay va ieu o cung cha bao gi thay xay ra trong nganh hau can Phap trong nhng nam cuoi cung cua Hoi 30. 30: Napoleon Bonaparte mt cuc i ngh Quoc c Thang Nong va di thi cua Vien oc chnh. ung la Pa-ri cung cap rat t cho ao quan nay, nhng ngay "cai t o" cung lai b tham o mot cach nhanh chong va trang trn. Ngi ta khong biet 43.000 quan ong Ni-x hoac nhng vung lan can a an va mac ra sao. Va mi en, Bo-na-pac a c bao cao la ngay hom trc co mot tieu oan khong chap hanh lenh di chuyen v khong ai co giay. ao quan b bo quen va b bo ri khong nhng b suy nhc ve the chat lai con eo them ca mot s long leo ve ky luat. Binh lnh chang con ng vc g na, chnh mat ho a trong thay cho nao cung co te an cap gay ra cho ho biet bao au kho. Mot trong nhng nhiem vu kho khan nhat ang i Bo-na-pac. oi vi Bo-na-pac, cai kho khong nhng la phai lo giai quyet quan ao, giay dep, ky luat cho quan s, ma la phai lo giai quyet nhng van e o doc ng, sau khi a bc vao hoat ong roi va gia hai t chien dch. Hoan canh cua Bona-pac co the tr len kho khan them v nhng va cham vi nhng cap ch huy cua ao quan nay, la cap di cua Bo- na-pac, nh: O-gi-ro, Mat-xe-na, Xe-ruy-ri-e. Ho co the san sang phuc tung mot vien tng tham nien hoac co nhieu thanh tch hn (chang han nh Mo-ro, ch huy trng ao quan mat tran Tay c), nhng hnh nh ho lai lay lam nhuc khi phai nhan menh lenh cua mot cap tren mi 27 tuoi nh Bo-na-pac. Co the xay ra nhng mau thuan va tieng on cua hang tram ca mieng trong cac trai lnh truyen i, nhac i nhac lai, bop meo va theu det mai ve van e ay. Th du ngi ta truyen i cau chuyen, khong biet ai a tung ra, la trong mot cuoc cai lon gay go, Bo-na-pac, than hnh be nho, ngc nhn O-gi-ro cao ln t au en chan va chac la a noi rang: "Anh a noi nhng li phan nghch, hay coi chng, ng e toi phai lam bon phan cua toi. Cai than hnh to ln cua anh cung khong tranh cho anh khoi b x ban ngay bay gi au". Thc te la ngay t au, Bo-na-pac a lam cho moi ngi hieu rang Bo-na-pac khong the chu c s chong oi lai trong n v mnh va Bo-na-pac se ap tan tat ca nhng ke nao cng lai mnh, du ke o cap bac nao. " 31. 31: Napoleon Bonaparte mt cuc i ay, phai ot, phai ban". Bo-na-pac a bao cao ai khai nh vay va khong giai thch them g vi Vien oc chnh Pa-ri. Bo-na-pac lap tc tien hanh mot cuoc au tranh kien quyet chong lai nan trom cap ang hoanh hanh d doi. Binh lnh a chu y ngay en viec o va no a gop phan vao viec khoi phuc ky luat hn han ca nhng ban chuyen mon i x ban. Nhng trong hoan canh cua Bo-na-pac luc ay, tr hoan cac cuoc hanh binh en khi trang b xong bo oi th thc te chang khac g thoi khong m chien dch nam 1796. Bo-na-pac a ha quyet tam va a noi ro ieu o trong li tuyen bo cua mnh vi binh s. Ngi ta a tranh luan rat nhieu e tm xem ban tuyen bo c a vao s sach ay a c viet xong ung vao luc nao va ngay nay, nhng nha viet tieu s cua Na-po-le-ong khang nh rang ch co nhng cau au tien mi ung la cua Na-po- le-ong, con hau het phan sau ch la oan van sau nay ngi ta them that vao. Toi nhan thay ngay ca nhng cau au ngi ta cung ch co the bao am chung la cua Na-po-le-ong ve y ngha chung nhieu hn la ve tng ch mot: "Hi cac binh s, cac ngi khong u cm an, khong u ao mac... Ta se a cac ngi en nhng canh ong ph nhieu nhat the gii". Ngay t nhng bc au, Bo-na-pac a cho rang chien tranh phai nuoi chien tranh, rang moi binh s phai t mnh thay gan bo vi chien dch sap m ra mien bac nc y va can phai ch cho binh s biet rang khong can phai i ngi ta cung cap cho nhng th can thiet, ma chnh la mnh phai lay cua ch tat ca nhng g mnh can en va hn the na. Noi chuyen vi ba quan lan ay, ngi tng tre ch phat bieu ch co vay. Bo-napac luon luon biet tao nen, tang cng va nuoi dng uy tn va quyen hanh cua ca nhan mnh trong tam hon ngi chien s. Nhng chuyen dong dai noi "tnh thng yeu" cua Na-po-le-ong oi vi binh s, nhng ngi ma trong nhng phut song that tha nhat oi vi coi long cua mnh, Na-po-le-ong a goi la "bia an", eu la nhng chuyen khong co y ngha g het. "Thng yeu binh s", khong the co chuyen ay Na-po-le-ong, nhng Na-po-le-ong rat cham lo en 32. 32: Napoleon Bonaparte mt cuc i binh s. Na-po-le-ong a kheo lam viec ay, khien cho binh s be ngoai thay la ho a c cap tren chu y en canhan ho nhng thc ra Na-po-leong ch lo lam sao co trong tay mot cong cu that tot va co nang lc chien au. hang 4 nam 1796, trong giai oan au cua chien dch au tien cua Bo-na-pac, di con mat cua binh s, Bo-na-pac ch la mot phao thu co nang lc, la ngi ma hn hai nam trc ay a chien au tot trong cuoc vay thanh Tulong, la mot vien tng a na sung vao bon phien loan ang tien cong Hoi ngh Quoc c vao ngay 13 Thang Hai nho, va a c nhan chc ch huy ao quan mien nam nc Phap, chnh v the, ngoa i ra chang co g hn na. Luc bay gi, Bo- na-pac con cha co uy tn va cha nam chac c binh s. V vay, Bo-na-pac quyet nh tac ong vao ngi lnh bang cach duy nhat la vach ra trc tiep, cu the va thiet thc cho ho thay rang nhng cua cai vat chat ang ch i ho nc y . Ngay 9 thang 4 nam 1796, Bo-na-pac quyet nh vt qua nui An-p cung vi quan oi. Tng Giomi-ni, ngi Thuy S, nha bac hoc ve chien lc chien thuat, tac gia noi tieng cua mot quyen s day noi ve chien dch cua Na-po-le-ong, luc au lam viec di quyen cua Na-po-le-ong, sau chay sang hang ngu ngi Nga, co nhan xet rang ngay t nhng ngay au tien cua cuoc ch huy au tien, Bo-napac a to ra can am en lieu lnh va coi thng ca nguy hiem oi vi ban than: Bo-na-pac a cung vi bo tham mu cua mnh chon con ng nguy hiem nhat, nhng ngan nhat, qua con ng Cooc-nits noi tieng chay doc theo day noi An-p giap bien, luon nam phi di tam hoa lc cua phao tren chien thuyen Anh i tuan phong gan b. ay la lan au tien ma mot trong nhng ac iem cua Napo-le-ong a c bieu lo: mot mat, so vi nhng ngi ong thi cung co nhng ac iem gan goc, l lm, can am, dung manh nh Na-po-le-ong, th du nh cac thong che Lan-n, Muy-ra, Nay, tng Mi-lo- ra-o-vich, hoac nh Xco-be-lep trong so nhng tng ta cua thi ky gan ay hn, th Na-pole-ong a khong he c noi tieng ve nhng ac iem ay. Bao 33. 33: Napoleon Bonaparte mt cuc i gi Na-po-le-ong cung cho rang neu khong that can thiet va khong tuyet oi can thiet th ngi ch huy trong thi chien khong c lieu than vao ni nguy hiem, bi v ch cai chet cua ngi o cung a u gay hoang mang, hot hoang, that bai cho tran anh, tham ch cho ca toan bo cuoc chien tranh. Nhng mat khac, Na- po-le-ong cho rang neu tnh the oi hoi mnh phai gng mau th ngi ch huy phai xong vao la an, khong c do d. Cuoc hanh quan vt qua ng Cooc-nt-s c tien hanh thuan li t ngay 3 en ngay 9 thang 4 nam 1796; khi a ti c nc y , Bo-na-pac lap tc ha quyet tam chien au ngay. oi dien vi Bona-pac la quan oi cua nc ao va Pi-e-mong phoi hp lai, chia thanh ba cum, bao ve cac con ng i Pi-e-mong va i Gien. Tran au tien anh vi quan oan ao cua tng ac-giang-to dien ra vung Mong-t-not, vao tuyen gia. Tap trung tat ca lc lng thanh mot khoi manh va anh la c quan canh gii cua tng tong ch huy ao Bo-li- luc o ang qua pha nam tren ng i Gien, Bo-napac thoc manh vao trung tam quan ch. Ch vai gi sau, quan ao b thua. Nhng o mi ch la mot bo phan cua oi quan ao. Ch do binh s cua mnh ngh ngi trong mot thi gian ngan, Bo- na-pac lai tien quan ngay. Hai ngay sau, quan oi Pi-e- mong b an thua lieng xieng gan vung Mi-l-xi-mo phai ri bo chien a ay thng binh t s, mat 13 co phao, nam tieu oan ha kh gii au hang vi so con lai bo chay: o la ket qua cuoc chien au cua quan lien minh. Bo-na-pac lap tc truy kch, khong cho quan ch co thi gian cung co lai hang ngu. Nhng nha viet s quan s coi nhng tran chien au au tien cua Bo-na-pac - "sau thang li trong sau ngay" - ch la mot tran anh va mot tran anh ln. Nguyen tac chien au c ban cua Na-po-le-ong trong nhng ngay ay a bieu hien ay u: nhanh chong tap hp lc lng ln thanh mot khoi manh, anh het muc tieu chien lc nay en muc tieu chien lc khac, khong dung en nhng cuoc ieu quan qua phc tap, va chia cat ch ra ma anh. 34. 34: Napoleon Bonaparte mt cuc i Mot trong nhng net ac biet khac cua Na-po-le- ong cung a c bieu hien, o la kha nang giai quyet van e chnh tr va chien lc nh la mot the thong nhat khong tach ri nhau c; trong suot tuan le cua thang 4 nam 1796, tuy i t thang li nay en thang li khac, nhng khong luc nao Bo-napac quen rang phai lam sao buoc nc Pi-e-mong (vng quoc Xac-e-nh) ky that sm hiep c rieng, e cho trc mat mnh ch con quan ao thoi. Sau khi quan Phap chien thang quan Pi-e-mong Mong-o-vi va thanh pho nay au hang Bo-na-pac, th vien tng Pi-ee- mong la Co-li i vao am phan hoa bnh, va hiep c nh chien vi Pi-e-mong c ky ket ngay 28 thang 4. Nhng ieu kien cc ky nang ne a e len ke chien bai: vua Pi-e-mong, Vich-to A-me-e, phai giao cho Na- po-le-ong hai phao ai tot nhat cua mnh va nhieu a phng khac na. Hoa c chnh thc ky vi quoc gia nay Pa-ri vao ngay 15 thang 5 nam 1796. Nc Pi- e-mong chnh thc cam ket khong e quan oi cua mot nc nao i qua lanh tho Pi-e-mong, tr quan oi cua nc Phap va t nay tr i khong lien minh vi bat c mot nc nao. Nc Pi-e-mong nhng lai cho nc Phap lanh a Ni-x va toan bo vung Xa-voa. Ngoai ra, bien gii nc Phap va nc Pi-e-mong c "ieu ch nh lai" mot cach rat co li cho nc Phap. Nc Pi-e-mong con cam ket cung cap lng thc can thiet cho quan oi Phap. The la nhiem vu au tien a hoan thanh. Ch con lai quan ao. Bang nhng thang li mi, Bo-na- pac a ay lui quan ao en song Po, bc quan ao rut lui sang b song pha ong, roi Bo-na-pac cung vt qua song, tiep tuc truy kch. Hoang hot bao trum len tat ca trieu nh y . Cong tc x Pac-m, tuy thc te khong anh nhau vi nc Phap, nhng lai la mot trong nhng nan nhan au tien; Bo-na-pac a khong tin nhng li cam ket, khong cong nhan s trung lap cua x nay, bat Pac-m phai ong gop mot so tien la hai trieu phrang vang va nop 1.700 con nga. Bo-na-pac van tiep tuc tien quan, chang bao lau a tien en lang Lo-i nh be va phai vt qua song at-a. V tr