تعجر دنمهوکش رصع

: هدنسیون

يربکا اضر دمحم

: یپاچ رشان

نارکمج سدقم دجسم

تسرهف5تسرهف

تعجر دنمهوکش 10رصع

باتک 10تاصخشم

« هعلاطم ياعد » 10

رشان 10همدقم

تعجر موهفم : لوا 10لصف

تعجر تابثا : مود 11لصف

تعجر 11تابثا

ایند هب تشگزاب 12ناکما

داعبتسا ههبش هب 12خساپ

نآرق رد ایند هب تشگزاب 13ياههنومن

یملاسا تما رد تعجر 14لیلاد

14هراشا

نآرق تایآ - 114

14هراشا

لوا 14هیآ

مود 16هیآ

موس 17هیآ

مراهچ 18هیآ

تایاور - 218

یملاسا تما رد ناینیشیپ ياهدادخر رارکت - 321

عامجا - 422

22حیضوت

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 5

عامجا رب یسولآ لاکشا هب 22خساپ

عامجا اب تفلاخم هب 23خساپ

لقع هاگن زا تعجر 25ترورض

تعجر يداقتعا هاگیاج : موس 27لصف

تعجر يداقتعا 27هاگیاج

بهذم نید و يرورض 27ریسفت

دیاقع هناگراهچ 28بتارم

هعیش بهذم يرورض 29تعجر

اهلاکشا هب خساپ : مراهچ 30لصف

تعجر ياهلاکشا هب 31خساپ

هانگ رب يدنمزآ - 131

ناربمایپ نامز ریغ رد تعجر عنم - 232

نانمشد نتشاد تسود - 332

فیلکت رد يدازآ اب یفانت - 432

نآرق تایآ اب داضت - 533

هوق هب تیلعف زا تشگزاب - 634

تعجر فیرحت : مجنپ 35لصف

نآ ماسقا فیرحت و 35يانعم

تعجر 35فیرحت

فیرحت 35لماوع

تعجر یظفل 36فیرحت

يونعم 37ياهفیرحت

37هراشا

ملاسلا هیلعيدهم ترضح تیمکاح هب تعجر لیوأت - 137

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 6

خسانت هب تعجر ریسفت - 239

تیدوهی هب تعجر ریسفت - 340

تعجر ياهیگژیو : مشش 41لصف

تعجر 41ياهیگژیو

تعجر 44نامز

تعجر ینامز 44فرظ

تعجر 45تدم

؟ دنوشیم هدنز 45هنوگچ

ملاسلا هیلعنامز ماما رضحم هب 46فرشت

ناگدننک تعجر رمع 46لوط

تعجر رصع رد 47فیلکت

تعجر فادها : متفه 48لصف

تعجر 48فادها

تعجر فادها زا یخرب 48یسررب

ملاسلا هیلعنیسح ماما تعجر (1 ) هژیو ياهتعجر : متشه 50لصف

هژیو 50ياهتعجر

ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح 50تعجر

هدننک تعجر 50نیلوا

ملاسلا هیلعنیسح ماما تعجر 51هماگنه

ملاسلا هیلعنیسح ماما ياهتعجر 51دادعت

تعجر رصع رد ملاسلا هیلعهللادبعابا 53ياههمانرب

ملاسلا هیلعنیسح ماما تموکح تدم 54یسررب

ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تعجر (2 ) هژیو ياهتعجر : مهن 54لصف

ایند هب ملاسلا هیلعنانمؤمریما 54تشگزاب

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 7

ملاسلا هیلعنانمؤمریما ياهتعجر 54دادعت

ملاسلا هیلعنینمؤملاریما ياهتعجر 55يدنبنامز

ملاسلا هیلعنینمؤملاریما 55تیمکاح

ملاسلا هیلعبلاطیبا نب یلع تیمکاح تایاور 55یسررب

سیلبا اب 57گنج

تیاور دنس 57یسررب

نیمز 58هدنبنج

؟ تسیک نیمز 58هدنبنج

جورخ 59ناکم

نیمز هدنبنج 59ياههمانرب

ملاسلا مهیلعهمئا ءایبنا و تعجر (3 ) هژیو ياهتعجر : مهد 60لصف

هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر 60تعجر

هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر تعجر 60هماگنه

؟ دنکیم تموکح هلآو هیلع هللا یلصربمایپ 60ایآ

ملاسلا مهیلعهمئا 60تعجر

ملاسلا مهیلعهمئا تعجر 61هماگنه

ههبش ود هب 62خساپ

ناربمایپ 63تعجر

روهظ رصع زا سپ ناهج تیعضو : مهدزای 64لصف

ملاسلا هیلعيدهم زا سپ 64ناهج

يدهم هدزاود تیمکاح - 164

ملاسلا هیلعحیسم ترضح تیمکاح - 265

هلاس هاجنپ جرم جره و - 366

تمایق ییاپرب - 467

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 8

www.Ghaemiyeh.comتسرهف ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 9

69 5 - حاکمیت امام حسینعلیه السلام

70 فصل دوازدهم:وضعیت جهانپس از امام حسینعلیه السلام

70 جهان پس از حاکمیت امام حسینعلیه السلام

71 1 - حاکمیت رسول خداصلی االله علیه وآله

72 2 - حاکمیت امیرالمؤمنینعلیه السلام

72 3 - حاکمیت ائمهعلیهم السلام

73 4 - حاکمیت حضرت مهديعلیه السلام

75 5 - بازگشت به وضعیت پیش از ظهور

75 6 - برپایی قیامت

77 منابع تحقیق

77 قرآن وتفسیر

77 حدیث

79 عقاید

79 رجال و درایۀ

80 فقه

80 فلسفه و عرفان

80 تاریخ

81 پی نوشتها

81 1 تا 145

82 146 تا 261

84 262 تا 341

تعجر دنمهوکش رصع

باتک تاصخشم

: مق رشن : تاصخشم يربکا . اضردمحم فیلات تعجر / دنمهوکش رصع روآدیدپ : مان ناونع و - 1354 اضردمحم ، يربکا هسانشرس : تسرهف تیعـضو لاـیر 3-151-973-964-978 : 28000 کـباش : 304ص . يرهاـظ : تاصخـشم نارکمج 1387 . سدقم دجـسم

-- تعجر عوـضوم : تعجر عوـضوم : سیوـنریز . تروـص هـب نـینچمه 296 ؛ [ - 285 : ] همانباتک تشادداـی : يراپـسنورب یـسیون : 1609495 یلم : یسانشباتک هرامش 297/44 ییوید : يدنب هدر 73ع6 1387 فلا /BP222/4 هرگنک : يدنب هدر ثیداحا

« هعلاطم ياعد »

محرا ای کتمحرب کمولع نئازخ انیلع رشـناو کتمحر باوبا انیلع حتـفا مهللا مهفلا . رونب ینمرکاو مهولا تاـملظ نم ینجرخا مهللا رب ار تتمحر ياهرد ادنوادخ راد . یمارگ مهف ینـشور هب روآرد و لایخ مهو و ياهیکیرات زا ارم ادنوادخ نانجلا حـیتافم نیمحارلا

. نانابرهم نیرتنابرهم يا تدوخ تمحر هب نادرگزاب . ام رب ار تمولع ياههنیجنگ اشگب و ام

رشان همدقم

تعجر ریثأت تسا . هداد صاصتخا دوخ هب ار یناوارف تایاور تایآ و هک تسا یملاـسا فراعم هنیرید ثحاـبم زا یکی تعجر ، ثحب رد ار تعجر دناهتفای ، تسد صلاخ ، رفک نامیا و هب هک خیرات راذـگریثأت مهم و ياهتیـصخش تشگزاب ناهج و هدـنیآ تلاوحت رد

تیمها رب دوخ تخسرس ، نانمشد اب ملاـسلا مهیلعهمئا ءایبنا و ییورایور تسا و هداد رارق نآ زا سپ روهظ و رـصع مهم لئاسم ردص رفک هب هک تسا یناـسک تلذ باذـع و باـن و ناـنمؤم تیمکاـح يزوریپ و هوکـش ، زور تعجر ، زور تـسا . هدوزفا نآ تیـساسح و

دیآرد و ارجا هب نیمز هحفص رب ملاع ، ینایاپ ياههمانرب نیرتمهم زا یکی ناشروضح اب ات دندرگیم زاب ایند هب اهنآ دناهدیسر . صلاخ قاـیتشا دوخ و مهم هاـگیاج فـلاخرب تعجر ، دریگ . لکـش روهظ رـصع مدرم نامـشچ شیپ رد ناـنآ تیعمج هرتـسگ هب يزیخاتـسر

بسانم يدنبلصف زا نونکات تسا و هتفرگ رارق هناققحم یـسررب دروم رتمک دراد ، دوجو نامیا لها نایم رد نآ هعلاطم هب هک یناوارف هدش يراذگمان تعجر دنمهوکش رـصع هب هک رـضاح هتـشون تسا . هدوبن رادروخرب نآ هب طوبرم بلاطم رد مزلا ماجـسنا طابترا و و

ناـگرزب و لاوقا یـسررب فیعـض ، ضراـعتم و تاـیاور نوـماریپ قـیقحت تاـیاور ، تاـیآ و قـیقد یـسررب یملع ، ياـهلیلحت اـب تسا ناـنمؤم و تـعجر يزاسادــج ثحاـبم و کـیکفت قـیقد و يدــنبلصف نـینچمه دــنراد ، تـعجر فراـعم هراـبرد هـک ییاـهفلاتخا

ماخ حرط زا رود هب ار تعجر فراعم بلاطم ، رب مکاح مظن ماجـسنا و ظـفح اـب هژیو ، ياـهتعجر لکـش رد ملاـسلا مهیلعنیموصعم ملاسلاا و تجح ترضح دنمشیدنا ردارب طسوت نیون عماج و تروص هب لصف هدزاود رد ساسایب ، یحطس و ياهتشادرب تایاور و

يدونشخ لاعتم و دنوادخ لوبق دروم دوریم دیما هک تسا ، هدرک حرطم تسا ، هدیدرگ فیلأت هزع ) ماد ) يربکا اضردمحم نیملسملا تیآ ترـضح هژیو هب راکردـناتسد نازیزع همه زا نایاپ رد دریگ . رارق نامیا لها هدافتـسا هلآو و هیلع هللا یلـصدمحم لآ دمـحم و

ترـضح تیانع دروم تسا دـیما هتـشاد و ار رکـشت لامک تاراـشتنا رد ناراـکمه نارکمج و سدـقم دجـسم مرتحم تیلوت یفاو هللا يدمحا نیسح نارکمج سدقم دجسم تاراشتنا لوؤسم ریدم دریگ . رارق ملاسلا هیلعنامزلا بحاص تجح

تعجر موهفم : لوا لصف

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 10

زا تکرح هک دشاب يزیچره ای راتفگ و لمع ، تلاح ، لحم ، دناوتیم أدـبم تسا و أدـبم هب تشگزاب يانعم هب تعجر ، تعجر يانعم هب تعجر دشابیم . تشگزاب يانعم هب ءار - حـتف هب - تعجر ( 1 .) عوجرلا ینعمب حتفلاب ۀعجرلا دـسیونیم : یمویق ددرگیم . زاغآ نآ

يرهوج دشابیم . تشگزاب راب کی تعجر ، ( 2 .) عوجرلا نم ةرملأ ۀعجرلا ، دسیونیم : يدیبز هک نانچ تسا ، نتشگرب راب کی يانعم ؛ دراد نامیا تعجر هب ینـلاف ( 3 .) توملا دـعب ایندـلا یلإ عوجرلاب يإ ۀعـجرلاب نمؤی نلاف تسا : هدروآ تعجر ، یحلاطـصا يانعم رد

روظنم نبا دنشابیم . تشگزاب يانعم هب مه بایإ » » و ةرک » » ریظن يرگید تاملک دراد . نامیا گرم زا سپ يایند هب تشگزاب هب ینعی ماگنه هب دنوادخ تعجر فیرعت دـیدرگزاب .) ( ) 5) عجر ینعی اـبایا ؛ بوؤی بآ ، تسا : هدروآ يرهوج و ( 4 .) عوجرلا رکلا ، دسیونیم :

نامز رد هک یتروص نامه اب ار دناهدوب صلاخ كرش ای صلاخ و نامیا ياراد هک یتاوما زا ياهدع ملاسلا هیلعيدهم ترضح روهظ . دـنریگ رارق باذـع دروم ناکرـشم دـنبای و تسد نیمز تیمکاح تزع و هب نانمؤم ات دـنادرگیم زاـب اـیند هب دناهتـشاد ، دوخ تاـیح

دهاوخ لقن تعجر فادها لصف هژیو هب باتک نیا فلتخم ثحابم رد هک تسا یتایاور و ( 6) تایآ زا هتساخرب دش ، نایب هک یفیرعت توملا دعب ةایحلا یه انه ۀعجرلا نا ملعا ، تسا : هدروآ تعجر فیرعت رد یلماع رح خیـش تعجر ياهفیرعت زا یخرب یـسررب دـش .

تسا و تمایق زا لبق گرم و زا سپ یگدـنز تایح و نامه اـجنیا ، رد تعجر هک نادـب ( 7 .) اهانعم نم ردابتی يذلا وه ۀـمایقلا و لبق - 1 مینکیم . هراشا اهنآ هب هک تسا ییاهلاکشا ياراد فیرعت نیا دریگیم . یشیپ نهذ هب تعجر ظفل زا هک تسا ییانعم نامه نیا مه ار خزرب ملاع تایح دوشیمن و رـصحنم ایند ، تایح هب تمایق زا لبق تایح اریز درادـن ؛ حیرـصت گرم زا سپ ایند هب تشگزاـب هب هک ار ینارفاک باذع نانمؤم و تیمکاح - 3 درادن . ياهراشا ناگدـننک ، تشگزاب صلاخ نامیا رفک و یگژیو هب - 2 دوشیم . لماش

، تعجر فیرعت رد ینیوزق نسحلاوـبا ازریم هماـلع تسا . هدرکن هراـشا تعجر ، یناـمز فرظ هب - 4 تسا . هدرکن نایب دـندرگیم ، زاب هب نیعمجا مهیلع هللا ملاـس نیرهاـط همئا یهاـنپ و تلاـسر ترـضح هسدـقم هقطاـن سوفن حاورا و عوـجر ینعی تعجر ؛ : » دـسیونیمزا - 1 مینکیم : هراشا اهنآ دروم هس هب هک تسا ییاهلاکشا ياراد مه فیرعت نیا ( 8 «.) شیوخ يویند ياهدسج يرصنع و ياهندب

حیرـصت ناگدـننک ، تعجر تیمکاح هب - 2 تسا . هدرک هراـشا ملاـسلا مهیلعنیموصعم تعجر هب اـهنت ناگدـننک ، تعجر همه عـمج ۀعیـشلا بهذـت يذـلا نأ ملعا ، تسا : هدروآ تعجر فـیرعت رد یـضترم دیـس تسا . هدرکن ناـیب ار تـعجر یناـمز فرظ - 3 درادن .اوزوفیل هتعیـش نم هتوم مدقت دق ناک نمم اموق هجرف یلاعت هللا لجع يدهملا نامزلا ، ماما روهظ دنع دیعی یلاعت هللا نأ هیلإ ، ۀـیماملاا

ۀملک ولع قحلا و روهظ نم نودهاشی امب اوذـلتیلف مهنم ، مقتنیل هئادـعا نم اموق اضیا دـیعی و هتلود ، ةدـهاشم هتنوعم و هترـصن و باوثب یهورگ هجرف ، یلاعت هللا لجع نامز ماما روهظ ماگنه هب لاعتم دنوادخ هک تسا نیا دراد ، داقتعا نآ هب هعیـش ار هچنآ نادـب ( 9 .) هلها

زین دنـسرب و ناشیا تلود هدهاشم وا و هب کمک يرای و شاداپ هب ات دنادرگیم زاب ایند هب دناهدرم ، وا روهظ زا شیپ هک ار نایعیـش زا ( نییآ يزوریپ ) نخس ولع قح و ندش راکشآ هدهاشم زا نانآ سپ دریگ . ماقتنا نانآ زا ات دنادرگیم زاب ار ناشیا نانمـشد زا یهورگ رب لاکـشا ود اما درادن ، ار هتـشذگ ياهفیرعت ياهلاکـشا تسا و رادروخرب یبوخ تیعماج زا فیرعت نیا دنربیم . تذل نآ ناوریپ

تلود نیا هدـهاشم هب اهنت تسا و هدرکن ناـیب دـشابیم ، تعجر يـلاعا فدـه هک ار ناـنمؤم یناـهج تیمکاـح - 1 تـسا : دراو نآ ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح تموکح رارقتـسا زا لبق ياهکمک زا رتهدرتسگ ار نانمؤم یناسر کمک هکنیا رگم دراد ، هراشا یناهج

تعجر صلاــخ ناــمیا رفک و یگژیو هـب - 2 ددرگ . ترـضح نآ یناـهج تموـکح هاگتـسد رد روـضح لـماش یعوـن هب هک مینادـب . تسا هدرکن هراشا ناگدننک ،

تعجر تابثا : مود لصف

تعجر تابثا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 11

ناکما لوا ، نکر تفای . دـهاوخ ققحت تعجر دنـسرب تابثا هب اهنآ يود ره رگا هک تسا یـساسا نکر ود دـنمزاین ایند ، هب تشگزاـب رد ام ثحب دشابیم ؛ تمایق هناتـسآ رد نآ ، ققحت تهج لوبق ، لباق لیلاد دوجو مود ، نکر تسا و یلعف ملاع رد ریخاتـسر نیا عوقو

. دوشیم طوبرم نکر ود نیا تابثا هب لصف نیا

ایند هب تشگزاب ناکما

هب هرابود دـیدرگ ، عطق مسج اب حور طابترا هک یتدـم زا سپ ینعی دـشابیم ؛ وا ددـجم تایح همادا ایند و هب ناسنا تشگزاب تعجر ،، تسا نکمم ایآ هک تسا حرطم لاؤس نیا لاح دـهدیم . همادا دوخ تایح هب حور ریبدـت اب دوشیم و هدـنز مسج دریگیم ، قلعت نآ

ددـجم تایح لصا کش نودـب دـنک ؟ زاغآ ار دوخ هرابود یگدـنز دریگ و قلعت نآ هب حور دوش و تایح ياراد هرابود ناـسنا مسج تمایق ار نآ ناوتیم هک ياهنوگ هب دراد تمایق اب يدایز هباشت تعجر تسین . نیا زا ریغ يزیچ مه تماـیق هک ارچ تسا نکمم يرما

نادب نابوخ و زا یـصاخ هدع تعجر رد اما دش ، دنهاوخ هدنز ءانثتـسا نودب اهناسنا همه گرزب تمایق رد اریز دراذگ ؛ مان کچوک ناـکما اـم یتـقو دریگیم . تروص ددـجم قلعت نیمه زین تعجر رد دریگیم و قلعت ناـسنا مسج هب حور تماـیق رد دـنوشیم . هدـنز

نامه اریز میاهتفریذپ ؛ دراد رارق يرتدودحم سایقم رد هک ار تعجر میـشاب هتفریذـپ دراد هک يزیگنا تفگـش یگدرتسگ اب ار تمایق هک دراد ار نآ ناوت دنک ، یگدیـسر وا لامعا هب ات دنازیگنارب تمایق رد دـهد و تایح وا هب دـنیرفایب و ار ناسنا تسا رداق هک ییادـخ

ملاسلا هیلعرقاب ماما دشخب . ققحت تسوا تردق دنمهوکـش رهاظم زا هک ار زیخاتـسر نیا دنادرگ و زاب ایند هب ار وا مه ، تمایق زا شیپ همحريدهلا ملع یضترم دیس تسا . دنوادخ تردق نیا ( 10 .) ةردقلا کلت دومرف : درک لاؤس تعجر هرابرد هک حابصلا یبا خساپ رد

لاـحم اـتاذ وتـسا رودـقم دـنوادخ يارب تاوـما تشگزاـب هـک درادـن دوـجو یلقاـع رب ياههبــش چـیه : » دـسیونیم هراـب نـیا رد هللا (11 «.) دشابیمن

داعبتسا ههبش هب خساپ

راکنا لصا اذه داعبتسلاا و لولاا ۀهبشلا دسیونیم : هداد و رارق داعبتسا ار ههبش نیلوا تعجر ، نافلاخم تاهبش نایب رد یلماع رح خیش نیا هب خساپ اما تسا . داعبتسا نیمه دناهدرک در ار نآ هک یناسک راکنا هشیر تسا و تعجر نتسناد دیعب لوا ههبـش ( 12 .) اهرکنا نم عوقو لامتحا دشاب هتشادن دوجو اهنآ ندوب لاحمرب لیلد یتقو اما دنسریم رظن هب دیعب رایـسب روما زا یخرب هچرگا هک تسا نآ ههبش

کعمـس عرق املک دسیونیم : انیـس یلعوبا دوب . دهاوخن اهنآ شریذـپ زا يزیرگ ددرگ هماقا اهنآ عوقورب یلیلد رگا دراد و دوجو اهنآ نارود و بیجع لـئاسم زا وت شوگ ار هچنآ ( 13 .) ناهربلا مئاق هدذی ملام ناکملاا ۀعقب یف هرذف نادـلبلا ، بئارغ نامزلا و بیاجع نم زا ياهدع ندنادرگ زاب هکنآ هجیتن تسا . هدرکن یفن ار نآ یناهرب هک یمادام هد رارق ناکما هتوب رد دینش ، اهرهش زیگناتفگـش روما

ققحت عنم يانعم هب نتـسناد دیعب اریز درک ؛ راکنا ار نآ ناوتیمن نتـسناد دیعب فرـص هب تسا و رودقم دـنوادخ يارب ایند هب اهناسنا دناهدوب يروما زا ءایبنا تازجعم دـندرگیم . کیدزن يروابان ، لامک اب هک ییاهرود هچ تسا و ققحت ندوب رود يانعم هب هکلب تسین

ندش مینود ملاسلا و هیلعیسیع تسد هب ناگدرم ندش هدنز ملاسلا ، هیلعیسوم ياصع ندش اهدژا دندرمشیم ، دیعب ار اهنآ مدرم هک هک یلئاسم زا یکی دـنتفای . ققحت اما دندیـسریم ، رظن هب دـیعب رایـسب هک دنتـسه يروما زا هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تسد هب هام

هیرنو ادـیعب هنوری مهنإ : » دـیامرفیم تسا و هدرک هراشا نآ داعبتـسا هب مه نآرق هک تسا ، تمایق هلئـسم دـننادیم دـیعب ار نآ نارفاـک (15 «) دیعب عجر کلذ : » دیامرفیم اهنآ لوق زا رگید ، ياهیآ رد و مینیبیم . کیدزن ار نآ ام دننیبیم و رود ار زور نآ اهنآ ( 14 «) ابیرق

دهاوخن نآ ققحت عنم رب یلیلد اهنآ ندرمـش دیعب اما دـنراد رظن قافتا داعبتـسا ، نیا رب داعم ، نافلاخم همه تسا . يرود تشگزاب ، نیا . تسا هنوگ نیمه زین ، تعجر داعبتسا دوب و

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 12

نآرق رد ایند هب تشگزاب ياههنومن

تشگزاب - 1 مینکیم . نایب ار نآ دروم دـنچ اجنیا رد ام تسا و هدـنیآ رد نآ ، ققحت ناکما لـیلد نیرتهب هتـشذگ ، رد تعجر عوقو مهل لاقف توملا رذحـ فولأ مهو مهراید نم اوجرخ نیذلا یلإ رت ملأ : » دـیامرفیم میرک نآرق رد لاعتم دـنوادخ ماش مدرم هدرتسگ

دنوادخ سپ دندش ؟ جراخ دوخ ياههناخ زا گرم سرت زا دندوب و رفن نارازه هک ار یهورگ يدـیدن ایآ ( 16 «) مهایحأ مث اوتوم هللا زا هداوناخ رازه داتفه دـندش ، هدـنز هک یناسک نیا : » دومرف ملاـسلا هیلعقداص ماما درک ؟ هدـنز ار اهنآ سپـس دـیریمب ؛ دومرف : اهنآ هب

دنتفریم و نوریب رهـش زا دندوب ، دنمناوت هک نادنمتورث دمآیم و نوعاط ناشرهـش رد یهاگ هک دـندوب ، ماش ياهرهـش زا یکی یلاها نایم رد نوعاط هب نایلاتبم دندشیم و راتفرگ نوعاط هب دنتفریم نوریب هک یناسک زا یمک هدع تروص نیا هب دندنامیم و یقاب ارقف

دندیمهف یتقو دنور . نوریب رهـش زا دندرک ساسحا ار نوعاط راثآ هاگره دـنتفرگ ، میمـصت همه ور نیا زا دـندوب ؛ دایز ناگدـنامیقاب نآ مدرم ، هک دندیسر ياهبارخ رهش هب ات دنتشگیم اهرهش رد یتدم دندش و جراخ رهش زا گرم ، میب زا اهنآ همه تسا هدمآ نوعاط

: دومرف اهنآ هب دنوادخ دنشاب هتـشاد یتماقا اجنآ رد ات دندش هدایپ یتقو دوب . هدرک دوبان ار همه نوعاط يرامیب دندوب و هدرک كرت ار لیقزح مان هب لیئارسا ینب ءایبنا زا یکی دش . هدیسوپ یـشلاتم و جیردت هب اهنآ ندب دندرم و تعاس کی رد اهنآ همه دیریمب و یگمه

: تـفگ دـیدرگ و يراـج شنامـشچ زا کـشا درک و هـیرگ دوـمن ، هدـهاشم ار ناـنآ ياهناوختــسا یتـقو درکیم روـبع اـجنآ زا هـک وت هدنب هک دنروآ ینادنزرف دنزاس و دابآ ار وت ياهرهش ات يدرکیم هدنز نلآا يدناریم ، ار اهنآ هک هنوگ نامه شاک يا اراگدرورپ !هب اهناوختـسا هک درک هدهاشم لیقزح و داد ) خساپ وا تساوخ هب دـنوادخ ... ) دـننک شتـسرپ ار وت تناگدـنب ، ریاس هارمه هب دنـشاب و

هتفگ و ریبکت حیبست و ار ادخ دنتـسیرگنیم و رگیدمه هب دندش و هدنز اهنآ همه دنتـسویپ و رگیدکی هب هدرک و زاورپ رگیدـکی يوس تشگزاب - 2 ( 17 «.) تساناوت زیچ همه رب دـنوادخ هک مهدیم تداهـش : » تفگ لیقزح لاح نیا رد دـندوشگیم . هللا الا هلالا هب نابز مکتذخـأف ةرهج هللا يرن یتحـ کـل نمؤن نل یـسومای متلق ذإو : » دـیامرفیم میرک نآرق رد یلاـعت يادـخ لیئارـسا ینب زا رفن داـتفه

هب زگره یـسوم ! يا دیتفگ : هک یماگنه دیروآ ) رطاخ هب ( ) 18 «) نورکشـت مکلعل مکتوم دعب نم مکانثعب مث نورظنت * متنأو ۀقعاصلا ؛ دـیدیدیم ار نآ هک یلاح رد تفرگ ار امـش هقعاص سپ مینیبب ؛ رهاظ ) مشچ اـب ) راکـشآ تروص هب ار ادـخ اـت میروآیمن ناـمیا وت اب دنوادخ یتقو : » دیامرفیم هعقاو نیا هرابرد ملاسلا هیلعاضر ماما دییوگ . رکش ار ادخ دیاش میدرک ، هدنز گرم زا سپ ار امش هاگنآ

ناـمیا وت هب اـم دـنتفگ : اـهنآ اـما داد ؛ ربـخ ناـنآ هب ار دوخ اـب ادـخ نتفگ نخـس تشگزاـب و دوخ موق يوس هب تفگ ، نخـس یـسوم عمج زا دیزگرب و ار رفن رازه داتفه اهنآ نایم زا یسوم دوب و رفن رازه دصتفه اهنآ تیعمج میونشب . ار ادخ نخـس دوخ ات میروآیمن

ادخ نخـس یتقو درب . روط هوک هب دوخ اب درک و باختنا ار رفن داتفه اهنآ عمج زا رفن و دـصتفه نانآ نایم زا رفن و رازه تفه اهنآ ،داتـسرف و ياهقعاص دنوادخ دندرک ، هک یملظ نیا رطاخ هب سپ مینیبب . اراکـشآ ار ادـخ ات میروآیمن نامیا وت هب دـنتفگ : دندینـش ، ار

ناشیا مهد ؟ اهنآ هب یباوج هچ مدرگزاب لیئارـسا ینب عمج هب نم یتقو اراگدرورپ ! درک : ضرع یـسوم دـندرم . همه تفرگ و ار ناـنآ هارمه درک و هدنز ار اهنآ مه دنوادخ يدوبن . وگتـسار دوخ توبن ياعدا رد اریز يدـناسر ؛ لتق هب يدرب و ار نانآ وت تفگ : دـنهاوخ ققحت ناکما هک تسا يرگید ریذـپانهشدخ حیرـص و ياههنومن زا ایند ، هب ریزع ) ) ایمرا تشگزاب ایمرا تشگزاب - 3 ( 19 «.) داتسرف وا

و ) دوب هتخیر ورف شیاهماب هک درک رذگ يدابآ کی رانک زا هک یـسک دننام ای : » دیامرفیم میرک نآرق دناسریم . تابثا هب ار تعجر هب ار وا مه ادـخ دـنکیم ؟ هدـنز ناشگرم زا سپ ار اهنیا دـنوادخ هنوگچ تفگ ): دوخ اب دوب . هدـنکارپ نیمز يور رب نآ مدرم داسجا

هاگن یتشاد ) هارمه هب هک ) دوخ یندیـشون اذغ و هب يدرک ؟ گنرد هزادنا هچ دومرف : وا هب درک و هدنز سپـس دناریم و لاسدص تدـم هب و دراد ). تردق دنک هدارا هچنآرب تسا ، هتشاد هاگن لاسدص تدم هب ار ییاذغ داوم نیا هک ییادخ ) تسا هدرکن يرییغت چیه نک ،وت هکنآ مه و تسا ) داعم هرابرد وت يارب یخساپ مه تگرم زا سپ تایح نیا تسا ، هدش یـشلاتم مه زا هنوگچ هک ) رگنب دوخ غلاا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 13

هب هتـشادرب و ار اـهنآ هنوگچ هک نک هاـگن دوخ بکرم ياهناوختـسا هب نونکا ) . ) میداد رارق تماـیق ) هراـبرد ) مدرم يارب ياهناـشن ار منادیم تفگ : دیدرگ راکـشآ وا ) يارب شبکرم دوخ و ندش هدنز یتقو . ) میناشوپیم اهنآرب تشوگ هاگنآ میهدیم و دنویپ رگیدکی

(20 «.) تساناوت يزیچ ره رب دنوادخ هک

یملاسا تما رد تعجر لیلاد

هراشا

دهاوخ ققحت نکمم رما نیا هک دـسریم تابثا هب ثحب نیا رد تسا و ققحت لباق نکمم و يرما تعجر هک دیـسر تابثا هب نونکاـت نیاربانب دـنویپیم . عوقو هب سپ دراد ، ققحت لـیلد تعجر ددـنویپیم و عوقو هب دـشاب ، هتـشاد ققحت لـیلد هک ینکمم ره اریز تفاـی ؛

هـس اب هک تسا ینید فراعم هلمج زا تعجر تسا . ناـمزرخآ رد تعجر عوقو رب لـیلد دوجو دریگیم ، رارق ثحب دروم نونکا هچنآ . دسریم تابثا هب عامجا تایاور و نآرق ، لیلد

نآرق تایآ - 1

هراشا

رارق ثحب دروـم ار نآ هیآ راـهچ اـم دـناهدرک و حیرـصت هدـنیآ رد تعجر قـقحت هب هک دراد دوـجو میرک نآرق رد يددـعتم تاـیآ : میهدیم

لوا هیآ

ار ام تاـیآ هک یناـسک زا یهورگ یتما ، ره زا اـم هک يزور و ( 21 «) نوعزوی مهف انتایاب بذکـی نمم اجوف ۀمأ لک نم رشـحن مویو »هدافتـسا هیآ نیا زا هتکن دنچ نآ هب للادتـسا هیآ و تاکن دـنوشیم . هتـشاد هگن لاؤس ) يارب ) اهنآ میزیگنایم و رب دـندرک بیذـکت

یهورگ یتما ره زا هکلب دوب دهاوخن یلک زیخاتسر ، نیا - 2 دباییم . ققحت زیخاتسر کی نآ رد هک دمآ دهاوخ يزور - 1 دوشیم :: للادتسا هوحن دنوشیم . هتشاد هگن ندش هدنز زا سپ - 4 دنتسه . ادخ تایآ ناگدننک بیذکت زا هورگ ، نیا - 3 دش . دنهاوخ هدنز (22 «) ادحـأ مهنم رداغن ملف مهانرشـحو : » دـیامرفیم نآرق هکنانچ یلک ، یگتخیگنارب کی تسا : هدـش نایب نآرق رد یگتخیگنارب ود « اجوف ۀما لک نم رشحن مویو » هیآ رد هک یئزج ، یگتخیگنارب کی و درک . میهاوخن راذگ ورف مه رفن کی زا میزیگنارب و ار اهنآ همه

دهاوخ يرگید زور زور ، نیا سپ تسا . هتخاس زیامتم تماـیق ، زور زا ار نآ زور مود ، یگتخیگنارب ندوب یئزج تسا . هدـیدرگ ناـیب ۀما لک نم رشـحن مویو » هلوق نأ معزت ۀماعلا نإ درک : ضرع ملاـسلا هیلعقداـص ماـما هب يدرم مییوگیم . تعجر زور ، نآ هب هک دوب ۀیآ امأ و ۀعجرلا یف هنکلولا نیقابلا ؟ عدی و اجوف ۀمأ لک نم ۀمایقلا موی هللا رشحیف ملاسلا : هیلعهللادبعوبا لاقف ۀمایقلا . یف ینع اجوف »

ار یهورگ یتما ره زا هک يزور : » دومرف هک دنوادخ دارم دنراد نامگ تنـس لها ( 24 () 23 «) ادحأ مهنم رداغن ملف مهانرشحو » ۀمایقلا؟ دراذگیم او ار هیقب دزیگنایم و رب ار یهورگ یتما ره زا تمایق زور دـنوادخ سپ دومرف : ترـضح تسا . تمایق زور میزیگنایم » رب

رفن کی زا میزیگنایم و رب ار اهنآ همه و : » دومرف هک تسا نیا تمایق رد رشح هب طوبرم هیآ اما تسا . تعجر رد رشح دارم ، هکلب هن !یطویـس و نیدلا للاج ریثک ، نبا یبطرق ، ریظن : تنـس لها نارـسفم هیآ نوماریپ تنـس لها ریـسافت دـقن درک .» میهاوخن راذـگ ورف مه

نودب راصتخا و اب دناهدرک و ریسفت تمایق زور هب دراد تریاغم تمایق رد اهناسنا یلک رشح اب هک ار هیآ نیا دوخ ریـسافت رد یبلاعث ،

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 14

يأر هب ریـسفت هیجوت و رد اهنآ زا یخرب دناهدرک . رذگ نآ رانک زا دنوشیم ، هتخیگنارب هک یناسک تیدودحم هب ياهراشا هنوگ چـیه همه عامجا اما دـنزاس . یفتنم هیآ زا دـناهتفریذپن هک ار تعجر تقیقح دـننک و ریـسفت تمایق زور هب ار یئزج رـشح نیا ات دـناهدمآرب

حیرصت نآ هب نآرق هکنانچ دندرگیم ، روشحم تمایق زور رد ءانثتسا نودب مدرم ، همه هک تسا نیا رب یملاسا بهاذم یهلا و نایدا هک ینارـسفم میزیگنایمرب .» ار ياهدع یتما ره زا هک ار يزور روآ دای هب : » تسا هدمآ لمن هکرابم هروس هیآ 84 رد یلو تسا ، هدرک

مدرم زا ياهدع یگتخیگنارب لمن هروس هک دناهتخاس راتفرگ تایآ ، ندرک گنهامهان رد ار دوخ دـناهدرک ریـسفت تمایق هب ار هیآ نیا رـشح يارب مه یقادـصم چـیه تسین و ورب ور تایآ یگنهامهان نیا اب هعیـش اما دـناهدرک ؛ نایب ار اهناسنا همه رـشح رگید ، تاـیآ و

. دناهتـسج کسمت هیآ نیا هب تنـس لها رظن ربارب رد ملاـسلا مهیلعهمئا هکنیا هچ دسانـشیمن ، تعجر زج اـهناسنا ، زا ياهدـع یئزج نم رشـحن مویو » نآرقلا نوؤرقی امأ لاق : معن . تلق : ۀـعجرلا ؟ قارعلا لهأ نورکنی : » دومرف نم هب ملاـسلا هیلعرقاب ماما دـیوگ : ریـصبوبا

و : » دـیامرفیم هک دـنناوخیمن ار نآرق ایآ دومرف : يرآ . مدرک : ضرع دـننکیم ؟ راکنا ار تعجر قارع لـها اـیآ ( 25 ««) اجوف ۀما لک بذکی نمم اجوف ۀمأ لک نم رشحن مویو » هیآ هرابرد يزار رخف يزار رخف هیرظن میزیگنایم »؟ رب ار یهورگ یتما ره زا ام هک يزور ییاپرب زا سپ هک تسا يروما زا رشح ، نیا نادب ( 26) ۀمایقلا مایق دعب ۀعقاولا روملاا نم اذه نأ ملعاف ، دسیونیم : نوعزوی » مهف انتایاب

چیه وا نخـس اـساسا هک تسا نیا مه نآ تلع تسا و هدرواـین دوـخ ياـعدا نیا يارب یلیلد چـیه يزار رخف ددرگیم . عـقاو تماـیق زور تثعب اما دراد ، هراشا دارفا زا یخرب تثعب هب اهنت تسا و ضیعبت يارب هدش دای هیآ رد نم » » فرح اریز درادـن ؛ یللادتـسا تنامض کی تمایق زا دعب زا دارم رگا هلب ! تسا . تعجر زور هیآ ، رهاظ ربانب زور نیا ددرگیم مولعم سپ دوشیم . اهناسنا مامت لماش تمایق هیرظن دوـش . هتخیگنارب هک دوـب دـهاوخن یـسک یلک ، رـشح زا سپ اریز تسا ؛ باوصاـن مه زاـب دـشاب یلک رـشح زا سپ یئزج رـشح

زا سپ اما تسا باذع رشح لمن ،) هروس رد یئزج ) رـشح نیا زا دارم : » دسیونیم تنـس لها نارـسفم زا رگید یکی یـسولآ یـسولآ همه ندش هدـنز هک لوا رـشح دـیتفریذپ : تمایق زور رد ار رـشح ود امـش هک تسا دراو وا رب لاکـشا نیا ( 27 «.) یمومع یلک و رـشح

. دنراد حیرصت تمایق رد رـشح کی رب هک تسا یتایاور تایآ و فلاخرب نیا تساهنآ . زا یهورگ رـشح هک مود رـشح تسا و مدرم ياهدع دیاب میشاب ، هتشاد يرگید رـشح مدرم ، همه ندش هدنز زا سپ میهاوخب رگا اریز تسا ، دودرم مود رـشح شریذپ نیارب ، هولاع تمایق رد یگرم اساسا میرادـن و تمایق رد یگرم نینچ رب یلیلد ام دـندرگ و روشحم هرابود ات دـنهد تسد زا ار دوخ تایح اـهنآ زا

تسا لصاح لیصحت مه نآ هک دنوش هتخیگنارب دناهدش ، روشحم هک یناسک زا ياهدع دیاب مود ، رشح ققحت يارب سپ درادن . دوجو سپ دنوشیم ، هدنز يرگید رشح رد دش و دنهاوخن هدنز لوا رشح رد ياهدع دوش : هتفگ تسا نکمم تسا . لطاب لصاح لیـصحت و

اریز تسا ؛ تایاور تایآ و زا ردابت فلاخ صقان ، رـشح ود ای ياهلحرم و ود رـشح نیا اـما دوب . دـهاوخ تماـیق زور رد رـشح ود ره زا ندیـشک تسد تسا و هتفرگ لکـش نآ رب یمومع داقتعا هک تسا رـشح کی دـنکیم ردابت نهذ هب تمایق رد رـشح هملک زا هچنآ

اذهب دارملا و لیق : دسیونیم : تنـس لها نارـسفم زا یناکوش یناکوش هیرظن میرادن . ار یلیلد نینچ ام تسا و لیلد دـنمزاین ردابت ، نیا زا ) رشح نیا زا روظنم تسا : هدش هتفگ ( 28 .) قلخلا عیمجل لماشلا یلکلا رشحلا دعب باذعلا رشح وه اجوف ) ۀمأ لک نم رشحن ) رشحلا

لوبق دروم هک نخس نیا لاکشا اما دشابیم . اهناسنا همه یلک رشح زا سپ هک تسا باذع رشح میزیگنایم ،) رب ار یهورگ یتما ره دندـش هدـنز همه تفرگ و تروـص یلک رـشح یتـقو اریز تسا دودرم تماـیق رد رـشح ود دوـجو حرط هک تسا نآ تـسا یناـکوش نایاپ دب بوخ و ياهناسنا روما هب یگدیـسر دندرگیم و تشهب دراو ياهدع تسا و باذع رـشح اهنآ رـشح هتفر و منهج هب ياهدع

رشح تروص نیا ریغ رد دوش ، هتخیگنارب یلک رشح زا سپ دهاوخب هک دوب هدشن ءانثتسا ندش ، هتخیگنارب زا یـسک نیاربانب دریذپیم .نیا رد دهد . انعم مود رـشح اهنآ ندش هدنز اب ات درم دنهاوخ دناهدش ، هدنز هک یناسک زا یـضعب مییوگب هکنیا رگم درادـن ؛ انعم یلک دراد دوجو تمایق رد رشح کی اهنت هکنیا هجیتن دوب . دهاوخ دراو میدرک دراو یسولآ هیرظن هب لبق ثحب رد هک ییاهلاکشا تروص

ود یسررب دوشیم . طوبرم تسا تعجر زور هک يرگید زور هب یئزج رـشح دریگیم و رب رد ار مدرم همه هک تسا یلک رـشح نآ و

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 15

هدافتـسا رد تسا هدرک نایب ار یبلاطم تعجر ، فیعـضت تهج رد هک هینغم داوج دمحم موحرم هینغم داوج دمـحم هیرظن : رگید هیرظن تبسن هعیش ياملع هب تسا تنس لها نارسفم رظن قباطم هک ار دوخ رظن هدرک و تفلاخم اجوف » ۀمأ لک نم رشحن موی » هیآ زا تعجر

هذه یف لا ةرخلآا ، مویلا یف رـشحلا هب داری ۀیلاا یف رـشحلا نإ اولاق : دقف ۀیماملاا ءاملع نم ۀعجرلا اورکنا نیذـلا اما دـسیونیم : هداد و هیماما ياملع زا هورگ نآ اـما ( 29 .) مهیلع ۀجحلا ۀماقلا نوعمجی نورـشحی و مهناف نیدـحاجلا ، رافکلا و ءاسؤر جوفلاب دارملاو ةایحلا ،

هک یهورگ زا دارم اـیند و نـیا رد هـن تـسا و ترخآ رد یگتخیگنارب هـیآ رد رـشح زا دارم دـناهتفگ : دـندرک ، راـکنا ار تـعجر هـک کـش نودب دوش . هماقا اهنآرب تجح ات دنوشیم عمج هتخیگنارب و هک دنتـسه نانآ سپ دننارکنم ، رافک و ياسؤر دنوشیم هتخیگنارب هعیـش رـصاعم نارـسفم زا یکی هکنانچ دناهدش نایب تنـس لها يریـسفت عبانم رد هکلب دوشیمن ؛ طوبرم هعیـش هب دش نایب هک یبلاطم

تاعامجلا ءاسؤر یلا ةراشا وه جوفلاب دارملا نا اولاق : و ۀمایقلا ، موی یلا ةرظان ۀیلاا نا نودقتعی ۀنسلا لها نم نیرسفملا نا دسیونیم :اهتیعمج و نارس هب هراشا هورگ ) ) جوف زا دارم دناهتفگ : دراد و رظن تمایق هب هیآ هک دنراد داقتعا تنـس لها نارـسفم ( 30 .) مهتمئا و

دارم ( 31 .) ةرفکل نیعوبتملا ءاسؤرلا نم ۀعامج جوفلاب دارملاو تسا : هدروآ هیآ لیذ رد بهذم ، ینس رسفم یسولآ ، تساهنآ . ناربهر مهیلعتیب لها تایاور هیآ و رهاظ ربانب هعیش ياملع رظن اما دننارفاک . تیعبت دروم نارس زا یعمج لمن ) هروس هیآ 83 رد ) یهورگ زا

وا زا هک یبلاطم زا سپ یسولآ هکنانچ دنراد ، ترهش هیرظن نیا هب تسا و تعجر زور هیآ رد زور ) ) موی زا دارم هک تسا نیا ملاسلا يارب هعیش هک تسا یلیلاد نیرتروهشم زا هیآ نیا و ( 32 .) ۀعجرلا یلع ۀیماملاا اهب لدتسا ام رهـشا نم ۀیلاا هذه و دسیونیم : دش نایب

قح نارکنم رافک و نارـس زا یخرب یگتخیگنارب تماـیق و زور هب هیآ هک بلاـطم نیا خـساپ اـما تسا . هدرک للادتـسا نآ هب تعجر ،: دـیامرفیم نآرق هک ناـنچ دوشیمن ، ءانثتـسا نآ زا مه رفن کـی تسا و یلک تماـیق زور یگتخیگنارب هک تسا نیا دوشیم طوـبرم

یگتخیگنارب نیارباـنب ، درک . میهاوـخن راذـگورف مه رفن کـی زا میزیگنایم و رب ار اـهنآ همه ( 33 «) ادحأ مهنم رداغن ملف مهانرشـحو »لها تاـیاور رباـنب زور ، نآ ددرگیم و طوـبرم تماــیق زور زا ریغ يرگید زور هـب تـسا ، حرطم لــمن هروـس هـیآ 83 رد هـک یئزج

: دسیونیم اجوف » ۀمأ لک نم رشـحن موی » هیآ هرابرد ردص دمحم دیـس ردـص دمـحم دیـس هیرظن تسا . تعجر زور ملاـسلا مهیلعتیب ریظن يرگید يانعم لـقالا مینیبیمن و تعجر رب هدـننک تلـلاد ار نآ هجو چـیه هب مینکیم ، هاـگن هیآ هب لقتـسم تروص هب اـم یتقو »

دوخ نانخـس نایاپ رد هاگنآ ( 34 «) دـشابیمن تعجر رب نآ تللاد زا رتمک اـنعم ، نآ رب هیآ تلـلاد هک تشاد دـهاوخ تعجر ياـنعم ردص دمحم دیـس ملاک نشور هصلاخ دنوشیم . روشحم هورگ هورگ تمایق زور رد مدرم هک تسا نیا هیآ زا دارم هک دریگیم هجیتن

تمایق و هنحص هب یجیردت تشگزاب يانعم هب رـشح تعجر و يانعم هب رـشح دراد : انعم ود لمن هروس هیآ 83 رد رـشح هک تسا نیا ار رشح عون هدش دای هیآ هک تسا نآ هیرظن ، نیا فده دنکیم . نایب ار تمایق زور رد مدرم هورگ هورگ رـشح ینعی مود ؛ يانعم هیآ ،

ریبعت میزیگنایم ) رب هورگ هورگ ار مدرم ام هک ار يزور روآدای هب « ) اـجاوفا مه رـشحن موی و » هلمج اـب ار نآ ناوتیم دـنکیم و ناـیب فلتخم لیلاد هب ام هک نیا نمض تسا ؛ هدرکن رکذ نآ رب یلیلد هک تسا ییاعدا درادن ، تعجر رب یتللاد هیآ هک نخس نیا اما درک .

ریسفت کی اجاوفا ،» مهرشحن موی » هب اجوف » ۀما لک نم رـشحن موی » ریـسفت اما تسا . تعجر لیلاد نیرتهب زا هیآ نیا هک میدرک تابثا نایب ار اجاوفا » مهرشحن موی » هلمج هدش ، دای هیآ ياج هب دوب مدرم هورگ هورگ رشح نایب رب دنوادخ هدارا رگا تسا و راکـشآ يأر هب سپ درکن . هدافتـسا يریباعت نینچ زا دنوادخ هک مینیبیم اما اجاوفا » نوتأتف روصلا یف خفنی موی : » دومرف أبن هروس رد هکنیا هچ درکیم

تعجر نآ هب هک تسا یئزج رـشح نآ دوـشیم و هدافتـسا هیآ ظاـفلا رهاـظ زا هک تـسا يزیچ ناـمه دـنوادخ دارم ددرگیم موـلعم هلمج زا هک دناهتـسناد تعجر نشور لیلد میمانب تعجر هیآ ار نآ تسا ، بسانم هک ار هیآ نیا مه هعیـش نارـسفم اـملع و مییوگیم .

. دنشابیم ( 38) ییابطابط هملاع و ( 37) یسربط خیش (، 36) یسوط خیش (، 35) دیفم خیش اهنآ :

مود هیآ

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 16

ایند هب ) میدـناسر تکـلاه هـب ار اـهنآ هـک ییاـهيدابآ اهرهـش و رب تـسا مارح و ( 39 «) نوعجری ـلا مهنأ اـهانکلهأ ۀیـرق یلع مارحو »یخرب تکلاه - 1 دراد : دوجو هیآ نیا رد مهم هتکن ود نآ هب للادتـسا هیآ و تاکن دـندرگیمن . زاب اـیند هب زگره اـهنآ دـندرگزاب )

زاب نآ هب ناگدـش كلاه هک ییاج للادتـسا : هوحن ایند . هب اـهنآ تشگزاـب تیعونمم تمرح و - 2 لاعتم . دـنوادخ يوس زا اهيدابآ رفن کی زا میزیگنایمرب و ار اهنآ همه و دـیامرفیم : دـنوادخ هکنیا هچ دـنوشیم هتخیگنارب همه تمایق رد اریز تسایند ؛ دـندرگیمن سپ هک تسا نیا هیآ موهفم دندرگیمن زاب ایند هب ناگدش كلاه هک هدـش دای هیآ ربانب هک نونکا ( 40 .) درک میهاوخن راذگ ورف مه

نم ۀیلاا هذهف تسا : هدروآ دوخ ریـسفت رد یمق میهاربا نب یلع دندرگیم . زاب ایند هب طیارـش ) نتـشاد اب ) دناهدشن كلاه هک یناسک طیارش هدش و دای هیآ هب للادتسا رد ملاـسلا هیلعقداص ماما تسا . تعجر رب لیلد نیرتگرزب هیآ ، نیا ( 41 .) ۀعجرلا یف ۀللادلا مظعا

مل نمم مهریغ امأ نوعجریف . ۀمایقلا یف امأ و ۀعجرلا یف نوعجریلا باذـعلاب اهلهأ هللا کلهأ ۀیـرق لک دـیامرفیم : ناگدـننک تعجر رد دـناسر ، تکلاه هب باذـع اب ار نآ نانکاس دـنوادخ هک يدابآ رهـش و ره ( 42 .) نوعجری اـضحم رفکلا اوضحم و باذـعلاب اوکلهی

ار دوخ رفک دنـشاب و هدیـسرن تکلاه هب یهلا باذـع اب هک یناسک یلو تشگ ، دـنهاوخ زاـب تماـیق رد اـما دـندرگیمن ؛ زاـب تعجر اهنآ ریغ يارب تعجر تابثا يانعم هب هیآ نیا رد ناگدـش كلاه زا تعجر یفن دوش : هتفگ رگا دـندرگیم . زاـب دنـشاب هدرک صلاـخ هنرگ ددرگ و یفتنم ياهدع زا دشاب و یتعجر هک تسا هجوم یتروص رد ناگدـش ، كلاه زا تعجر یفن میهدیم : خـساپ دـشابیمن ،

تـشگزاب هک نآ زج درادن یهجو درذگیم اهنآ باذع زا هک ینلاوط نامز زا سپ مه نآ نآرق ، رد ناگدـش كلاه زا تعجر یفن ادـیپ هیجوت هدـش داـی هیآ رد اـهنآ تشگزاـب یفن هک تسا تروص نیا رد دزاـس و یفتنم اـهنآ زا دوشیم یخرب لـماش هک ار اـیند هب ماما زا هک تسا یثیدح خـساپ نیا دـیؤم دـنک ؛ ءانثتـسا ایند هب تعجر زا ار ياهدـع دـهاوخیم دـنوادخ هک دوشیم مولعم دـنکیم و

. میدرک لقن هدش دای هیآ ریسفت رد ملاسلا هیلعقداص

موس هیآ

يذلا مهنید مهل ننکمیلو مهلبق نم نیذلا فلختسـا اـمک ضرأـلا یف مهنفلختسـیل تاـحلاصلا اوـلمعو مکـنم اوـنمآ نـیذلا هللا دعـو »هب دنوادخ ( 43 «) نوقسـافلا مه کئلوأف کلذ دعب رفک نمو ایشـ یب نوکرشـی یننودبعی لا انمأ مهفوخ دعب نم مهنلدبیلو مهل یضـترا

؛ دهد رارق نیمز يور مکاح عطق ، روط هب ار نانآ هک تسا هداد هدعو دناهداد ماجنا هتسیاش ياهراک هدروآ و نامیا هک امش زا یناسک هب ار اهنآ سرت درک و دـهاوخ رقتـسم اجرباپ و تسا هدیدنـسپ اهنآ يارب هک ار ینید داد و تیمکاح اهنآ ناینیـشیپ هب هک هنوگ ناـمه

اهنآ دـندرگ رفاک نآ زا سپ هک یناسک دـنهدن و رارق نم کیرـش ار يزیچ دنتـسرپب و ارم اـهنت هک ياهنوگ هب دزاـسیم لدـبم تینما رب یعطق هدـعو دـنوادخ - 1 مینکیم : ناـیب ار اـهنآ هک دراد دوـجو هیآ نیا رد یمهم تاـکن نآ هـب للادتـسا هـیآ و تاـکن دنقـساف .

نامز ات ملاـسا ردص زا نانمؤم همه - 3 تسا . هدرک اطع ناینیـشیپ هب دنوادخ ار تموکح نیا - 2 تسا . هداد ناـنمؤم ینید تموکح سرت - 5 دوب . دـهاوخ اجرباپ دـشابیم ناـنمؤم لوبق دروم هک ادـخ نید - 4 دنـشابیم . یهلا هدـعو نیا لومـشم تیمکاح نیا ققحت

، تیاده ياههنیمز نیا ققحت زا سپ - 7 دنهدیمن . رارق وا کیرش ار یسک دنتسرپیم و ار ادخ - 6 ددرگیم . لدبم تینما هب نانمؤم اریز دـباییم ؛ ققحت نامز رخآ رد دـشابیم ملاـسا نیبم نید ساسارب هک یتیمکاح نینچ کش نودـب تسا . قساـف دزرو رفک سکره

نآرق هکنیا هچ دوب . دـهاوخن دـنوادخ هدـعو رد مه یفلخت هتفاین و ققحت نونکات هک تسا یهلا هدـعو کـی یتموکح نینچ رارقتـسا یمارگ نیشناج نیمهدزاود ینامـسآ و درم نیرخآ يربهر هب تیمکاح نیا دراد داقتعا هعیـش داعیملا » فلخی ال هللا نإ : » تسا هدومرف

هیآ نیا رد تیمکاح هک تسا هدش دراو یتایاور هک نانچ دباییم ؛ ققحت ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر صلاخ نامیا ياراد هک روهظ رصع ات تثعب رصع زا نانمؤم همه هب دنوادخ للادتسا : هوحن تسا . ملاسلا هیلعيدهم ترضح تموکح تعجر دـناهتفر ایند زا هک یناگدـشهداد هدـعو همه دـیاب هدـعو نیا ققحت يارب تسا و هداد یناهج ینید و تیمکاح هدـعو دـناهدوب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 17

ریـسفت رد دنتـسین دنبیاپ یملاـسا تما رد تعجر رب هک تنـس لها هیآ نوماریپ صاصج هیرظن دقن دبای . ققحت یهلا هدعو نیا ات دننک تـسا يروآطاشن شخب و دیما هدرتسگ ، ياضف هیآ ياضف دـنوریم . ههاریب هب تسا هدـش حرطم اهنآ رد تعجر هک لیبق نیا زا یتایآ

تــسا و هدــش دراو يرگید يداو رد ق . يافوتم 370 ه تنـس لها نارـسفم زا صاصج اـما دـندرگیم ناـمداش نآ هب ناناملـسم هک رد تفلاخ دـنوادخ اریز تسا ؛ هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ زا سپ هفیلخ راـهچ ییاوشیپ تحـص رب یلیلد ادـخ ، نخـس نیا : » دـسیونیمرد وا اریز دوشیمن ؛ دراو دارفا نیا رد هیواعم اما دینادرگ دنمهرهب تسا هدش هداد هدـعو هک هنوگ نامه ار نانآ داد و اهنآ هب ار نیمز

: مینکیم هراشا اهنآ زا یخرب هب هک تسا دراو صاصج نخس رب یناوارف یساسا و تلااکشا ( 44 «.) دوبن ملاسا هب نمؤم هیآ لوزن تقو تـسد نآ هب اجکی طیارـش دجاو نانمؤم همه تسا و يراج روهظ رـصع ات ملاـسا خیرات رـسارس رد یهلا هدعو هدش دای هیآ ربانب - 1

تسا و یناهج تموکح رگنایب هیآ رهاـظ - 2 دوشیمن . دودحم هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ زا سپ مکاح راهچ تیمکاح هب دـنباییم و هفیلخ هس هک یلاح رد تسا یهلا هدعو کی هیآ ، رد حرطم تفلاخ - 3 دوبن . یناهج هلآو هیلع هللا یلصربمایپ زا سپ ماکح تیمکاح ربانب - 4 دوبن . یهلا هدعو ناشتموکح دـنتفرگ ار تموکح هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر يایاصو ریدـغ و ثیدـح فلاخ رب هک لوا

هب يدایز ملاظم دـیدرگن و رقتـسم نید هفیلخ ، راهچ نامز رد هک یلاح رد دـنکیم رقتـسم نانمؤم يارب ار نید دـنوادخ هیآ ، ياوتحم تیمکاح نامز رد هک یلاح رد دزاـسیم لدـبم تینما هب ناـنمؤم يارب ار سرت دـنوادخ تسا هدـمآ هیآ رخاوا رد - 5 تسویپ . عوقو

. دندش هتـشک اهنآ زا رفن هس هک ياهنوگ هب تشاد دوجو دـیدهت لتق و ینماان و گنج و هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ زا سپ هفیلخ راهچ هب ار اـهنآ دـنوادخ هک یناـمکاح زا هیآ دارم تسا و روـن هروـس هکرابم 55 هیآ داـفم فـلاخرب صاـصج قادـصم نییعت هکنیا هجیتن

دنوادخ هک دنشابیم هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر تیب لها اهنآ سأر رد دنراد و صلاخ نامیا هک دنتـسه یناسک دناسریم تفلاخ . دننک هراظن نیمز يور رب ار ملاسا هوکش هبلغ و دنوش و میهس یهلا تیمکاح نیا رد ات دنادرگیم زاب ایند هب ار اهنآ دوخ هدعو ربانب

مراهچ هیآ

رد ار دـناهدروآ نامیا هک یناسک دوخ و ناگداتـسرف ام انامه ( 45 «) داهشألا موقی مویو ایندلا ةایحلا یف اونمآ نیذلاو انلسـر رصـننل انإ »هدعو - 1 زا : دنترابع هیآ نیا مهم تاکن نآ هب للادتـسا هیآ و تاکن مینکیم . يرای دنزیخیم اپ هب نادهاش هک يزور ایند و یگدنز

: للادتسا هوحن ترخآ . ایند و رد يزوریپ یگدرتسگ - 3 ادخ . نید نانمشد تسکش - 2 نانمؤم . یهلا و ناگداتسرف هب يزوریپ یعطق هیآ نیا لوزن زا سپ نامز هب ددرگیم ، طوبرم نانمؤم ءایبنا و همه هب تسا و هدش نایب دـیکأت ملا عراضم و لعف اب هیآ رد هک يزوریپ ایند هب ار صلاـخ باـن و ناـنمؤم ءاـیبنا و دـیاب تسا هداد هدـعو نآرق رد دـنوادخ هک يزوریپ نیا ققحت يارب سپ ددرگیم ؛ طوـبرم

: مدرک ضرع ملاـسلا هیلعقداص ماما هب دـیوگ جارد نب لیمج تسا . تعجر نامه نیا دـنک و زوریپ نانمـشد رب ار نانآ دـنادرگزاب و ترـضح تسیچ ؟ داهـشلاا » موقی موی ایندلا و ةایحلا یف اونمآ نیذلا انلـسر و رـصننل انا : » دومرف هک لجوزع دـنوادخ نخـس نیا ریـسفت

دندش و هتـشک دندشن و يرای ایند رد ءایبنا زا يرایـسب هک ینادیمن ایآ دوب ، دـهاوخ تعجر نامز رد يزوریپ نیا مسق ادـخ هب دومرف :(46 .) دباییم ققحت تعجر نامز رد يزوریپ نیا سپ دندشن ؟ يرای دندیسر و لتق هب ملاسلا مهیلعهمئا

تایاور - 2

نیا عومجم دـنوشیم . طوبرم نآ ياهیگژیو هب یخرب تعجر و لـصا هب اـهنآ زا یخرب هک تسا یناوارف تاـیاور تعجر مود لـیلد میهاوخ لقن ار اهنآ زا يدایز شخب باتک نیا فلتخم عطاقم رد ام دـنوریم و رامـش هب تعجر تابثا يارب نقتم لیلد کـی تاـیاور دوشیم هماقا فلتخم تاعوضوم رد ینید فراعم تابثا يارب هک تسا ییاور لیلد نیرتهب رتاوتم تیاور تعجر تاـیاور راـبتعا درک .

یگنهامه لاومعم هک يروط هب دـناهدرک لـقن ار نآ يداـیز دارفا هک تسا نآ رتاوتم ربخ اـما تسا . رتاوتم ربخ تعجر ییاور لـیلد و

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 18

یتروص رد رتاوتم ربخ هتبلا دوب . دـنهاوخ لوبق دروم دـشاب مه فیعـض رتاوتم تایاور دنـس رگا نیاربانب درادـن . ناـکما غورد رب اـهنآ رتاوتم دوشیم . میـسقت يونعم یظفل و عون ود هب رتاوتم تیاور دـشاب . هتـشادن ضراعت لقع یعطق و تنـس نآرق ، اـب هک تسا هتفریذـپ ددعتم ظافلا بلاق رد ینعم کی هک تسا نآ يونعم رتاوتم دناهدرک و لقن ظفل کی اب ار نآ ناگدـننک ، لقن همه هک تسا نآ یظفل

دح هب رگا دنتـسه و يونعم رتاوتم تعجر ، تایاور دش ، نایب هک یحیـضوت اب دنتـسه . مود عون زا رتاوتم رابخا بلاغ تسا و هدش نایب اهنآ رابتعا رد ياهشدخ ور نیا زا دنتسه یفاک عوضوم تابثا يارب دنشابیم ربتعم دنس ياراد هک اهنآ زا یشخب دندیسریمن مه رتاوت

(47 .) دامتعلاا ۀلباق ۀللادلا ۀمات اهیف ةدراولا تایاورلا اهیف و ۀلزانلا تایلآا نم ةدع دسیونیم : هراب نیا رد ییابطابط هملاع درادن . دوجو . دندامتعا لباق هدوب و رادروخرب لماک تللاد زا دناهدش دراو نآ هرابرد هک یتایاور هدـش و لزان تعجر هرابرد هک تایآ زا يدادـعت

نم نیفلاـخملا دـنع ۀـعجرلاب لوقلا دـع یتـح تیبـلا لـها ۀـمئا نع ینعم ةرتاوتم تاـیاورلا نا دـسیونیم : اـهنآ رتاوت هراـبرد نینچمه يونعم رتاوت تسا هدـش دراو تعجر هرابرد ملاـسلا مهیلعهمئا زا هک یتاـیاور ( 48 .) لولاا ردصلا ندـل نم مهتمئا ۀعیـشلا و تاصتخم

رح خیـش تسا . هدمآ رامـش هب اهنآ همئا هعیـش و ياهیگژیو زا تنـس لها دزن تعجر هب داقتعا ملاـسا ردص زا هک ياهنوگ هب دـنراد هزادنا هب تعجر ) ) هدش دای ثیداحا ندیـسر رد ( 49 .) يونعملا رتاوتلا دح ةروکذـملا ثیداحلاا غولب یف بیرلا دـسیونیم : زین یلماع

: مینکیم هراشا رگید دروم کی هب اجنیا رد ام دناهتسناد و رتاوتم ار تعجر تایاور يدایز ناگرزب درادن . دوجو يدیدرت يونعم رتاوت تسا هدمآ تعجر رد هیعدا رابخا و تایآ و زا هچنآ عیمج : » دیوگیم يریازج دیس دسیونیم : یلمآ هداز نسح داتسا رـصاعم ، میکح

چیه رگا تسا و هناهاوختلادـع شخبدـیما و هدـیقع نیا تاـبثا رب یمکحم لـیلد تعجر تاـیاور هکنیا هجیتـن ( 50 «.) تسات دصشش لها نارـسفم زا یـسولآ یـسولآ لاکـشا هب خـساپ تسا . یفاک تعجر تابثا يارب اهنآ دوجو دـشابن تسد رد تاـیاور نیا زج یلیلد

نا ۀلدا و تسیل اهنا یلا راشا یسربطلا نا یلع اهدر ، ۀنؤم ۀیدیزلا انتفک دق بابلا اذه یف ۀیماملاا اهتور یتلا رابخلااو دسیونیم : تنس تمحز اهيدیز دـناهدرک تیاور تعجر ) ) باب نیا يارب هیماما هک ار يرابخا و ( 51 .) ۀیماملاا عامجا لیلدلا امنا اهیلع و سیل لیوعتلا

لیلد هکلب دوـشیمن هیکت اـهنآ رب دنتـسین و تعجر لـیلد تاـیاور ، تسا : هتفگ یـسربط نآ رب هوـلاع دناهدیـشک . اـم يارب ار اـهنآ در دودرم نآ ، لاثما هیدیز و ياعدا فرص هب رتاوتم رابخا هک تسا نیا یسولآ نانخـس هب ام خساپ اما تسا . هیماما ياملع عامجا تعجر

اهنآ رابتعا قوثو و هب اقیقحت اهنآ دانـسا یـسررب رد ام هک نیا هچ تسا ؛ رابتعا يلااب هجرد رد روآملع و رتاوتم ، تعجر رابخا تسین .هک تسین تهج نآ زا تایاور ، هن تسا و عاـمجا تعجر تاـبثا رد اـم هاـگهیکت تسا هدـمآ ناـیبلا عمجم رد هکنیا اـما میتفاـی . تسد اریز دننکیم ؛ هئارا تعجر زا يرگید يانعم هدرک و لیوأت ار تایاور هک تسا یناسک هب خساپ ماقم رد هکلب دـنرادن يرابتعا تایاور

ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح روهظ زا سپ هک تسا نآ رب هعیـش ياملع حیرـص عامجا درک و لیوأت تایاور دـننام ناوتیمن ار عامجا نایب ار هچنآ ات مینکیم نایب ار یـسربط خیـش ملاک نیع اجنیا رد دـندرگیم . زاب ایند هب صلاـخ نارفاـک صلاـخ و ناـنمؤم زا ياهدـع

ۀعیـشلا عاـمجا یلع کـلذ یف لوعملا اـمنا اـهیلع و لـیوأتلا قرطتیف ۀـلوقنملا راـبخلاا رهاوـظب تبثت مل ۀـعجرلا دوـش . رتنشور میدرک عامجا تسا هدـش هیکت نآ رب تعجر تابثا يارب هچنآ دـشاب ، لیوأت لباق ات تسا هدـشن تابثا تاـیاور رهاـظ اـب تعجر ( 52 .) ۀیماملاا

تسا و هدوب تعجر تایاور لیوأت در رطاخ هب یـضترم ، دیـس يوس زا وا زا شیپ یـسربط و خیـش يوس زا عامجا رب هیکت تسا . هعیش تسا و مولعم عامجا كردم هکنیا هژیو هب دشیمن حرطم تسا عامجا رب اهنت ام هاگ هیکت هک مه ینخـس نینچ دوبیمن لیوأت نیا رگا

عامجا اما دینک لیوأت ار تایاور امش رگا هک دنهدب ار ناگدننک لیوأت خساپ هنوگ نیا دنتسناوتیم اهنآ هتبلا دنـشابیم . تایاور نیمه تایاور دنتسناوتیمن یسولآ لاثما تروص نیا رد دینک . لیوأت دیناوتیمن دراد حیرـصت ایند هب تاوما تشگزاب هب هک ار هعیـش ياملع

هیکت عامجا رب هک تسا هدوبن یفاک یسربط خیش دزن تایاور هک دراد دوجو لامتحا نیا دوش هتفگ تسا نکمم هلب دننک . فیعـضت ار دنوش فیعـضت رگا دنتـسه و ام تسد رد هک دنتـسه یتایاور نیمه دـشابیم و مولعم عامجا كردـم هکنیا هب هجوت اب اـما تسا هدرک

تعجر تایاور میهدیم : خساپ دشاب يوق وا دزن لامتحا نیا رگا اما دشابیم . فیعـض یلامتحا نینچ دش ، دهاوخ فیعـضت مه عامجا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 19

ثحب هک نانچ اهنآ لیوأت تسا و یفاک تعجر تابثا يارب لقتـسم مکحتـسم و لیلد کی ناونع هب هجیتن رد تسا و روآملع رتاوتم و نینچمه هتسناد و فیعـض ار تعجر تایاور دنـس نیرـصاعم ، زا یکی تعجر تایاور فیعـضت یـسررب تسا . دودرم دمآ دهاوخ نآ

فیعـض اـهنآ راـبتعا هک تسا هدـمآ دـئاوفلازنک تاجردـلا و رئاـصب بـختنم ياـهباتک رد تـعجر تاـیاور زا يرایـسب : » دـسیونیمتایاور همه دنـس - 2 دناسریمن . اهنآ هب یبیـسآ دنـس فعـض دنـشاب رتاوتم تایاور یتقو - 1 هک : تسا نیا اـم خـساپ و ( 53 «.) تسا

دیاب تایاور - 3 میاهدرک . هراشا باتک نیمه رد اهنآ زا یـشخب هب هک تسا ربتعم اهنآ زا یهجوت لباق دادعت تسین و فیعـض تعجر يدنس و قوثو تسا : عون ود رب قوثو اریز دشابیمن دانسا هار زا اهنت قوثو نیا اما میشاب هتشاد نانیمطا اهنآ تحـص هب دنـشاب و قثوم

تیاور هک دوش لصاح نانیمطا ینعی تسا يرودص قوثو قوثو ، رگید عون و دنـشاب . قثوم تیاور نایوار هک تسا نیا زا ترابع نآ اقآ جاح موحرم دنـشاب . هدشن قیثوت تیاور نایوار دشاب و ینئارق يور زا نانیمطا نیا هچرگا تسا هدـش رداص ملاـسلا هیلعموصعم زا

ۀیجراخلا نئارقلا ۀطـساوب ناک نا ۀیاورلا و رودصب قوثولا وا يوارلا ۀقاثو یلع رادـملا دـسیونیم : هراب نیا رد هللا همحرینادـمه اضر (55 .) اهنع مهـضارعا مدع اهب و باحـصلاا ءانتعا عم ةربتعملا لوصلاا نم ةذوخأم وا ( 54) ۀعبرلاا بتکلا یف ۀنودم اهنوک اهتدـمع یتلا

دـشاب تیاور زا جراخ نئارق رطاخ هب نانیمطا نیا هچ رگا تسا . تیاور رودص هب نانیمطا ای يوار ندوب قثوم رب تیاور تیجح رایعم نآ زا ناشضارعا مدع اهنآ و هب باحصا تیانع اب ییاور ربتعم لوصا زا هتفرگرب ای هعیـش هعبرا بتک رد ثیداحا دوجو اهنآ هدمع هک

رودص رب هک دنرادروخرب ینئارق دهاوش و زا مه یـشخب دـنراد و قثوم دنـس تعجر تایاور زا یـشخب هکنیا هجیتن دـشابیم . تایاور هک تسا رتاوتم ربخ کی اهنآ عومجم تسا و هعیـش هعبرا بتک رد ثیداحا نیا دوجو نآ میراد و ناـنیمطا ملاـسلا مهیلعهمئا زا اـهنآ

یفعـض هطقن فیعـض ، تایاور نیاربانب ، ددرگیم . ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح ناـمز رد تعجر ققحت هب یعطق داـقتعا ملع و بجوم ار تایاور نیا هک اهنآ ییاور عبانم هعیش و ناگرزب لقن تعجر ، تایاور رتاوت هرابرد یـسلجم هملاع دوب . دنهاوخن تعجر تابثا يارب

حیرـص ثیدح تسیود دودح هب دراد و نامیا ملاـسلا مهیلعراهطا همئا تقیقح هب هک یـسک هنوگچ : » دسیونیم دناهدرک لقن اهنآ رد دوخ نافلؤم زا باتک هاـجنپ زا شیب رد مـلاعا ياـملع قثوم و ناـگرزب زا رفن لـهچ زا شیب تسا و هدیـسر اـم هب اـهنآ زا رتاوت هب هک

، یضترم دیس یسوط ، خیش قودص ، خیش ینیلک ، خیش زا : دنترابع نانآ زا یخرب هک دربیم ار اهنآ مان هاگنآ دنکیم ؟ کش دناهتـشون نب تارف سوواط ، نب دیس هیولوق ، نبا رافص ، ینامعن ، یکجارک ، دیفم ، خیش یللاه ، میلـس میهاربا ، نب یلع یـشایع ، یشـک ، یـشاجن ،

ثیداحا لثم رگا لوا و ... دیهـش ناذاش ، نب لضف یلح ، هملاع يدـنوار ، بطق بوشآ ، رهـش نبا یقرب ، یـسربط ، نیدـلا نیما میهاربا ،دناهدرک لقن دوخ ناگتشذگ زا ار ثیداحا نیا هعیش مومع هکنیا اب درک رتاوت ياعدا دوشیم يزیچ هچ رد رگید دشابن رتاوتم تعجر

ار تعجر تاـیاور زین هینغم داوج دمـحم ( 56 «.) تسا هدرک کش نید همئا رد دـنک کـش تعجر لاـثما رد یـسک ره نم ناـمگ هب و ... هحیحص یف ملسم اهاور یتلا لاجدلا یف ثیداحلااک یهف تیبلا لها نع ۀعجرلا یف ۀیورملا رابخلاا اما دسیونیم : هدرک و فیعـضت

لاجد هب طوبرم ثیداحا دننام تسا هدـش تیاور تعجر هرابرد تیب لها زا هک يرابخا اما ( 57 .) اهدحج ءاش نم اهب و نمآ ءاش نمف رظن دـنکیم . راکنا ار اهنآ دـهاوخب سکره دروآیم و نامیا اهنآ هب دـهاوخب سکره تسا ... هدروآ دوخ حیحـص رد ملـسم هک تسا

تعجر رابخا سایق - 1 مینکیم : هراشا نآ دروم دنچ هب هک تسا یناوارف ياهلاکشا ياراد تعجر تایاور هرابرد هینغم داوج دمحم رابخا اما دـندحاو ربخ لاجد هب طوبرم رابخا - 2 مینکیم . نایب اهلاکـشا نیمه رد ار نآ ياهقرف تسا و قرافلا عم لاـجد راـبخا و

زا تعجر تایاور اما دناهدشن دییأت عامجا نآرق و تایآ هب دنافیعـض و لاجد ندمآ تایاور - 3 دنشابیم . رتاوتم تعجر هب طوبرم رد رورـش رایـسب درف کی هب لاجد رابخا ياوتحم - 4 دـنراد . رارق هعیـش ياملع عامجا نآرق و دـییأت دروم دـنرادروخرب و مزلا رابتعا

ملاـسلا و مهیلعهمئا ءایبنا ، همه تشگزاب هب تعجر رابخا اما دراد دوجو يدایز ياهرظن فلاتخا وا هرابرد هک ددرگیم رب ناـمز رخآ يامیـس رد یفلاتخا نیرتمک هک دوشیم طوبرم ملاـسلا هیلعنیـسح ماما ینلاوط تیمکاح صلاخ و نادـب همه صلاـخ و ناـبوخ همه

دناهدش و لیان صلاخ نامیا هب هک تسا ملاع ياهنیرتهب دوجو و ملاع ناگبترم دـنلب هاگیاج اهنآ نابوخ هاگیاج درادـن و دوجو اهنآ

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 20

تایاور هک ییاهزایتما گرزب و ياهتوافت نیا اب دوشیم هنوگچ لاح دـناهدش . هتخانـش نشور و زین هدـننک تعجر یفنم ياـههرهچ ! مینک ینیشنبقع نیفلاخم تاکسا رطاخ هب هدرک و دروخرب یحطس نآ ثیداحا اب هزادنا نیا دنراد تعجر

یملاسا تما رد ناینیشیپ ياهدادخر رارکت - 3

، داد دهاوخ خر زین تما نیا رد تسا هداد خر هتـشذگ ياهتما رد هچنآ هک تسا هدـش دراو ینـس هعیـش و قیرط زا یناوارف تایاور عوـقو هب مه یملاـسا تما رد تسا تعجر هـک هتـشذگ ياـهتما ررکم مـهم و ياهدادـخر زا یکی تاـیاور ، نـیا هـب هجوـت اـب سپ

هک لاعتم يادـخ نخـس ریظن دـنراد ؛ تللاد تعجر ققحت رب لامجا روط هب تایاور تایآ و : » دـسیونیم ییابطابط همـلاع ددـنویپیم .هلمج زا و ( 58 (»؟ دـسریمن امـش هب ناگتـشذگ ثداوح دـننام یثداوح دـیوشیم و تشهب دراو دـیاهدرک ناـمگ اـیآ : » تسا هدوـمرف هـصق نآرق هک هنوگنامه تسا ، ناگدرم ندـش هدـنز ددـنویپیم عوقو هب مه تما نیا رد تسا و هدـیدرگ عقاو ام زا لبق هک یثداوح

ینس هعیش و تسا و هتفای ققحت تاوما تشگزاب هک هدرک لقن ار اهنآ زا ریغ يرگید ناسک ایمرا و ریزع و یسیع و یسوم و میهاربا و هک ییاهتنس اب ناناملسم امش انامه تسوا تسد رد مناج هک یسک هب مسق دومرف : هک دناهدرک لقن هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر زا

يارب هک یهار زا امش هن هک يروط هب دش دهاوخ هدایپ مه تما نیا رد وم هب وم دش و دیهاوخ وربور تسا هدوب هتـشذگ ياهتما رد ناوارف هتشذگ ياهتما ياهدادخر رارکت تایاور ( 59 «.) دش دنهاوخ ادج امش زا لیئارـسا ینب ياهتنـس هن دیوشیم و ادج دوب اهنآ

ینب یف ناـک اـملک ۀمـلأا هذـه یف نوکی دومرف : هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوـسر مینکیم : لـقن ار نآ دروـم دـنچ اـجنیا رد اـم تسا و . داد دـهاوخ خر مه تما نیا رد تساـک مـک و نودـب داد خر لیئارـسا ینب رد هـچنآ ( 60 .) ةذقلاب ةذقلا لعنلاب و لعنلا وذحـ لیئارـسا

ةذقـلا و لعنلاب لعنلا وذحـ ۀملأا هذـه یف هلثم نوکی ۀقـباسلا مملاا یف ناک اـملک دومرف : حیحـص دنـس اـب يرگید تیاور رد نینچمه زا شیپ ناربمایپ تما رد يزیچ ددنویپیم . عوقو هب مه تما نیا رد دایز مک و نودب دـش عقاو هتـشذگ ياهتما رد هچنآ ( 61 .) ةذقلابنآ دایز دادعت هرابرد یلماع رح خیـش تسا و رایـسب عوضوم نیا تایاور دوشیم . عقاو نم تما رد نآ ریظن هکنیا رگم دـشن عقاو نم رد یلبق ياـهتما ياهدادـخر رارکت ) هنیمز نیا رد تاـیاور ( 62 .) ۀـماعلا ۀعیـشلا و نیب ةرتاوتم ةریثک کلذ یف ثیداحلااو دـسیونیم :

اهتعدب و زورب مدرم و فارحنا هب دودحم ار هتـشذگ ثداوح تنـس لها تسا . رتاوت دح رد دایز و ینـس هعیـش و نیب یملاـسا ) تما رهاظ فلاخرب دروم دـنچ نایب هب ندرک دودـحم تسا و قلطم تایاور تسا ، صـصخم نودـب صیـصخت نیا اما دناهتـسناد نآ لاـثما

تـسا ثداوح نآ هلمج زا هک ار تعجر اـما دـناهتفریذپ ار هتـشذگ ياـهتما ياهدادـخر همه رارکت اـهنآ زا ياهدـع هتبلا تساـهنآ .ياـهتما رد تعجر دـشاب . هدز صیـصخت تعجر اـب طاـبترا رد ار تاـیاور نیا مومع هک میرادـن یلیلد اـم هک یلاـحرد دـناهتفریذپن

ثحب نیا رد دمآ و دـهاوخ شیپ مه تما نیا رد تسا هدـمآ شیپ هتـشذگ ياهتما رد هچنآ هک دـیدرگ نایب لبق ثحب رد هتـشذگ دـمآ و دـهاوخ شیپ مه یملاـسا تما رد تعجر هجیتن رد دوب و تعجر دـمآ شیپ اهنآ نایم رد هک يروما زا یکی هک مینکیم نایب

تعجر عوقو ناکما ثحب رد هک دندوب ییاهتعجر دهاش لیئارـسا ینب هژیو هب هتـشذگ ياهتما دوب . دهاوخن نآ شریذـپ زا يزیرگ عمج کی ماـش و ياهرهـش زا یکی مدرم تعجر ریزع و اـی اـیمرا هراـبرد اـهتعجر نیا میدرک . هراـشا میرک نآرق زا نآ دروم هس هب

نینرقلاوذ تعجر نینرقلاوذ تعجر فلا - مینکیم . نایب ار رگید دروم ود اجنیا رد دوب و ملاـسلا هیلعیـسوم ناهارمه زا يرفن داتفه هک يدرم دومرف : ترـضح دوب ؟ یـسک هچ نینرقلاوذ دـش : لاؤس ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما زا . » تسا هتـشذگ ماوقا ياههنومن نیرتهب زا

دنوادخ هاگنآ داد . ناج دندز و وا یناشیپ رب ياهبرـض دندرک و بیذکت ار وا مدرم اما درک ثوعبم شموق تیاده يارب ار وا دـنوادخ سپـس درپس و ناج دندز و شیناشیپ تمـس نآ رب ياهبرـض دندرک و بیذکت ار وا هرابود داتـسرف و شموق يوس هب درک و هدنز ار وا

نادـنزرف زا یکی » حون دـنزرف تعجر ب - ( 63 «.) دروخ هبرـض شیناـشیپ فرط ود اریز تسا ؛ نینرقلاوذ وا درک . هدـنز ار وا دـنوادخ وا زا ملاـسلا هیلعیـسیع نویراوح دـشابیم . ماـس » » تسا هدوب ترـضح نآ یـصو دـناهتفگ درک و ینـلاوط رمع هک ملاـسلا هیلعحوـن

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 21

تردق هب مه وا نک ، تباجا ارم ادخ نذا هب ماس ! يا تفگ : تفر و وا ربق رـس رب مه ملاـسلا هیلعحیـسم دنک . هدنز ار ماس ات دنتـساوخ برد نیا زا دراد ، برد ود هک ياهناخ دـننام داد : خـساپ ماس تسا ؟ هنوگچ اـیند دیـسرپ وا زا ملاـسلا هیلعیـسیع تساـخرب . دـنوادخ

؟ يدرگزاب ای ینامب یهاوخیم دیسرپ وا زا ملاسلا هیلعیسیع تسا : هدمآ يرگید لقن رد مدیدرگ . جراخ رگید برد زا مدش و لخاد (64 «.) مدرگیم زاب هللا حور ای داد : باوج وا و

عامجا - 4

حیضوت

تـسا یتاعوضوم زا تعجر دـنیوگ و عامجا ار ینید عوضوم کی رب املع رظن قافتا تسا . عامجا ینید لئاسم تاـبثا لـیلاد زا یکی ایندلا یلا تاوملاا نم ریثک ۀعجر دوجو یلع ۀیماملاا تقفتا دـسیونیم : هراب نیا رد دـیفم خیـش دـنراد . عامجا نآ رب هعیـش ياملع هک

تعمجا یبلحلا : حلاـصلاوبا دراد . رظن قافتا تمایق زور زا شیپ ایند هب تاوما زا يدایز هدـع تشگزاـب رب هعیـش ( 65 .) ۀمایقلا موی لبق تـشگزاب رب هعیـش رادمقح هورگ ( 66 .) ملاـسلا هیلعيدـهملا ۀـلود یف انتما نم نامیلاا وا رفکلا ضحم نم ةداـعا یلع ۀـقحملا ۀـقرفلا

تعمتجا دـق یـضترم : دیـس دراد . عامجا ملاـسلا هیلعيدـهم تلود رد تسا هدرک صلاخ ار دوخ نامیا ای رفک هک اـم تما زا سکره هئادعا نم اموق هتلودب و جاهتبلاا هترـصنل و هئایلوا نم اموق دیعی ملاـسلا هیلعنامزلا بحاص مئاقلا روهظ دنع یلاعت هللا نا یلع ۀیماملاا عامجا هعیش ( 67 .) ۀعجرلا توبث یلع عطقلا بجیف مهیف موصعملا نلا ۀـجح ، ۀـفئاطلا هذـه عامجا باذـعلا و نم قحتـسی ام مهب لعفیل شتلود زا ینامداش وا و نداد يرای يارب ار دوخ ناتـسود زا ياهدع ملاـسلا هیلعنامزلا بحاص مئاق ؛ روهظ ماگنه هب دنوادخ هک دراد

ماما اریز تسا ؛ تجح هعیـش ياملع عامجا دنادرگیم و زاب ایند هب دنتـسه نآ قحتـسم هک یباذع يارب مه ار شنانمـشد زا ياهدـع و تعجر ( 68 .) انؤاملع هیلع عمجا امم ۀـعجرلا یمق : دـلاخ نب نامیلـس نب نسح تسا . بجاو تعجر هب داقتعا سپ تساهنآ رد موصعم

مهنیب ترهتـشا راصعلاا و عیمج یف ۀعجرلا یلع هعیـشلا تعمجا یـسلجم : هملاع دنراد . رظن قافتا نآ رب ام ياملع هک تسا یلئاسم زا هعیـش نایم رد نامـسآ طسو دیـشروخ دننام نآ تسا و هدرک عامجا تعجر رب اهنامز همه رد هعیـش ( 69 .) راهنلا ۀعبار یف سمشلاک لباق فلاخم تسا و تعجر هب داقتعا تحـص رب یماما هدزاود نایعیـش همه رظن قافتا عاـمجا و یلماـع : رح خیـش تسا . هتفاـی ترهش

رب تللاد هک ملاـسلا مهیلعهمئا ربمایپ و زا رتاوتم تایاور دوجو اب دوشیمن و هدـید اهنآ نایم رد رـصاعم هتـشذگ و ياملع زا ییاـنتعا نا ملعا ، ربش : هللادبع دیـس ( 70 .) دراد روضح عاـمجا نیا رد مه ملاـسلا هیلعموصعم هک دوشیم مولعم دـنراد تعجر هب اـهنآ داـقتعا

هعیش هک تسا يروما زا تعجر هک نادب ( 71 .) مهبهذم تایرورض نم یه لب ۀقحملا ، ۀقرفلا ۀقحلا و ۀعیـشلا هیلع تعمجا امم ۀعجرلا . تساهنآ بهذم تایرورض زا هکلب دراد ؛ عامجا نآ رب ارگعقاو هورگ راوتسا و قحرب

عامجا رب یسولآ لاکشا هب خساپ

تنا و هیلع » الا سیل لیوعتلا ۀیماملاا و عامجا لیلدلا ، امنا : » تسا هتفگ یـسربط نیدلا نیما دـسیونیم : تنـس لها نارـسفم زا یـسولآ ، اذه مهعامجا نم مزجلا اذه ینـسلل لصحی مل موصعملا و ۀقفاومب مزجلا لوصح مهدـنع ، راتخملا یلع عامجلاا ۀـیجح رادـم نا ملعت

هللا یلـصنیموصعملا دیـس هیلع امع فشاکلا ۀعجرلا مدـع یلع هموق عامجا وه هفلاخی و اعامجا هل نا عم هیلع ۀـجح کلذ ضهتنی لاف ياملع ) اهنآ دزن عامجا تیجح رادم ینادیم وت و دوشیم » هیکت نآ رب اهنت تسا و هعیش ياملع عامجا تعجر ، لیلد ( » 72 .) هلآو هیلع

. تسین تجح ینـس رب عاـمجا نیا سپ دـیآیمن . تسد هب نیقی نیا ینـس يارب اـهنآ عاـمجا زا تسا و موصعم تقفاوم هب نیقی هعیش )رورـس رظن زا فشک هک تسا تعجر مدـع رب تنـس لها عامجا نآ تسا و هعیـش عامجا فلاخم هک دراد یعامجا ینـس هکنیا نمض

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 22

هب نیقی هعیـش ، دزن عاـمجا تیجح رادـم - 1 دوـشیم : هصـلاخ دروـم ود رد یـسولآ ياهلاکـشا دراد . هلآو هیلع هللا یلـصنیموصعم مدع رب تنس لها دراد . فلاخم عامجا تعجر ، رب هعیش عامجا - 2 تسین . روآ نیقی اهینس يارب اهنآ عامجا تسا و موصعم تقفاوم

هک تسا نیا لوا لاکشا هب خساپ اما دنکیم . هلآو هیلع هللا یلصنیموصعم رورس لوق زا فشک عامجا نیا هک دناهدرک عامجا تعجر زا دنادیم ؛ ادخ تجح ار اهنآ دراد و داقتعا دنتسه ینامسآ تیـصخش هدراهچ هک ملاـسلا مهیلعدمحم لآ دمحم و تمـصع هب هعیش

تمـصع هب داقتعا اهنت هک تنـس لها اـما دـنادیم ؛ تجح ار دراد اـهنآ زا یکی تقفاوم زا فشک هک هعیـش ياـملع عاـمجا ور نیمه زا تیمورحم تیدودـحم ، نیا هجیتن دـنراد و رارق تیدودـحم رد عامجا یعرـش لـیلد زا هدافتـسا رد دـنراد هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ

شنیزگ هجیتن تیمورحم تیدودـحم و نیا هتبلا دـیآیم و تسد هب ملاـسلا مهیلعتیب لها لوق زا فشاک عامجا اـب هک تسا یفراـعم ياهرازبا رد تیدودحم زا تسا هدرک هراشا نآ هب یـسولآ هک اهینـس يارب نیقی هب لین مدع نیاربانب ، تسا . بهذـم باختنا رد اهنآ

دیوگب ددـنبب و ار دوخ مشچ یـسک هک تسا نآ ریظن نیا دـنریگیمن و هرهب نآ زا اما دراد رارق مه اهنآ رایتخا رد هک تسا تخاـنش رد منادیمن . تجح مه ار دـننیبیم دوخ نامـشچ اب هک یناسک هتفگ مرادـن و نیقی دوخ فارطا ءایـشا دوجو هب تسین و سپ منیبیمن

ینـس ياملع تسا هتفگ یـسولآ هکنیا اما ینک . هدـهاشم ینیبیمن ار هچنآ ات نک زاب مشچ تفگ : ناوتیم اـهنت یـسک نینچ هب خـساپ یلح یضقن و باوج ود تسین و لوبق دروم دنکیم ، هلآو هیلع هللا یلصربمایپ نخس زا فشک هک دنراد هعیش عامجا اب یفلاخم عامجا

ام تساهینس عامجا نآ دراد و فلاخم هعیش عامجا دیوگیم وا هک هنوگنامه هک تسا نیا یضقن باوج اما مینکیم . نایب نآ يارب هللا یلصربمایپ نخس زا فشک تنـس لها عامجا نیاربانب تسا هعیـش عامجا نآ دراد و فلاخم اهینـس عامجا مییوگیم خساپ رد مه لها ياملع عامجا كردـم اما دـشاب مولعمان نآ كردـم هک تسا تجح یعاـمجا هک تسا نیا یلح باوج اـما دـنکیمن . هلآو هیلع

رد ام دمآ و دهاوخ نآ ثحب هک تسا یسایس ضارغا دیدش و بصعت هک هلآو هیلع هللا یلصربمایپ تایاور هن نآ تسا و مولعم تنس تعجر اب هک ياهطباض دـحیب و تفلاخم رطاخ هب تعجر هرابرد تنـس لـها ياـههتفگ تـلاوقنم و هک مینکیم ناـیب هدـنیآ ثحاـبم ساسا رب اهنآ هک تسا هتـشادن دوجو يربتعم تیاور نیاربانب ، تسا . هنوگ نیمه زین اهنآ عامجا تسا و رابتعا دقاف شودـخم و دـنراد

نایب هک تسا یـساسایب ياـهتفلاخم اـهنآ عاـمجا هیاـم هکلب دـشابن اـم سرتسد رد تیاور نآ نونکا دنـشاب و هدیـسر عاـمجا هب نآ . درادن یعرش تیجح نیرتمک یعامجا نینچ هتبلا دیدرگ و

عامجا اب تفلاخم هب خساپ

یـضترم دیـس مـلاک نیا هب تسا هداد رارق فیعـضت فیرحت و دروم ار تعجر هک نیما دـمحا هب خـساپ رد نیما نسحم دیـس موـحرم دناهتفر ایند زا هک مدرم زا یهورگ ملاـسلا ، هیلعيدهم روهظ ماگنه هب یلاعت يادخ هک دندقتعم ياهدع تعجر هرابرد » دنکیم هراشا

عوجر هن تسا ملاـسلا مهیلعتیب لها هب یهن ورما تلود و تشگزاب تعجر زا دارم دندقتعم رگید ياهدع دـنادرگیم و زاب ایند هب ار : دـسیونیم هینغم داوج دمـحم موـحرم نینچمه ( 73 .) تسین یعاـمجا هلأـسم دریگیم هجیتـن هاـگنآ و تاوما » ندرک هدـنز صاخـشا و دنادرگیم و زاب ایند یگدنز هب دندوب هک یتروص هب ار تاوما زا یهورگ يدوز هب ناحبـس يادخ دنیوگیم هعیـش ياملع زا ياهدـع »

عطق روط هب دندرک و راکنا ار نیا رگید ياهدـع تسا و تعجر يانعم نیا دـنادرگیم و زوریپ لطاب لها رب ار قح لها اهنآ هلیـسو هب هتفرگ تروص نیفلاخم تاکـسا فده اب هک دوشیم طوبرم نانبل ياملع زا یخرب هب اهنت عامجا فیعـضت هنوگنیا ( 74 «.) دندرک یفن

تسا و هدروآ رامش هب هعیش ياملع زا یهورگ ار دنراد تعجر رب عامجا هک هعیش ياملع همه نازیملا یف هعیش باتک هدنـسیون تسا .ياملع زا يرگید هورگ زین ار دنتـسه زجاع نآ ققحت ناکما تعجر و تابثا زا يدهلا ملع یـضترم دیـس لوق هب هک ملاع ریغ یکدـنا

مدـع تعجر و هب داقتعا ندوبن یفلاتخا تاـبثا يارب اـم اـما میرادـن . تعجر رب عاـمجا میریگیم هجیتن تسا و هدروآ باـسح هب هعیش هک تسا يرظن دیآ رامش هب عامجا اب فلاخم نخـس دناوتیم هچنآ - 1 مینکیم : حرطم خـساپ ود نآ ، رب عامجا يارب فلاخم دوجو

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 23

رامـش هب هعیـش ياملع زا دـنزجاع نآ ققحت ناکما تعجر و تابثا زا هک یناـسک نخـس اـما دـشاب هدـش حرطم ینید ناـملاع ناـیم زا ناققحم زا یخرب هک تسور نیمه زا دـناسریمن عامجا هب یبیـسآ دوب و دـهاوخن عامجا اـب فلاـخم نخـس اـهنآ ، نخـس دـنیآیمن و

هک تسا حرط لباق یتروص رد تعجر اب تفلاـخم ( 75 «.) دنزیمن عامجا هب ياهمطل هک تسا يروط اهنآ تفلاخم : » دناهتشون رـصاعم هـشیدنا رد فعـض نآ هشیر هکلب درادـن ییاهیگژیو نینچ تفلاخم ، نیا اما دـشاب رادروخرب یلوبق لباق هیجوت ریـسفت و انبم ، کی زا

اهنآ نخـس هب هک یناسک زا یخرب هک دـشاب هتـشاد دـناوتیم ییاهب هچ للادتـسا قیقحت و ملع و ياضف رد یتفلاخم نینچ لاـح تسا تعجر اب هدـش حرطم تفلاـخم هک میدرک ناـیب لوا خـساپ رد - 2 دـننک . ضقن نآ اب ار هعیـش ياملع عامجا دـنهاوخب میدرک هراـشا

رب عامجا هجیتن رد تسا و هتـشادن دوجو یتفلاخم یتح مینک تابثا هک مینآرب خساپ نیا رد اما دنزیمن هعیـش ياملع عامجا هب يررض تـشگزاب هب یحلاطـصا ياـنعم زا تاـیاور لـیوأت ناـمه نآ راـکنا تعجر و اـب تفلاـخم زا دارم هتبلا تسا . فلاـخم نودـب تـعجر

نآ تلع دناهدرک لقن ار تعجر اب تفلاخم هک یناسک اریز درادن ؛ فلاخم تعجر رب عامجا تسا . ملاسلا مهیلعتیب لها هب تموکح هب ریسفت ار تعجر تایاور هک تعجر نافلاخم هک تسا نآ رگنایب فعض نیا دناهتـسناد و تعجر ناکما تابثا رد هشیدنا فعـض ار

یسوط خیش یضترم ، دیس قودص ، خیش دیفم ، خیـش هک نامز نآ ياملع هکلب دناهدوبن عیـشت ياملع هرمز رد دناهدرک فیرحت يأر و دناهدرک عامجا ياعدا یعیـش هدـیقع نیا رب اهنآ زا یخرب هدرک و لقن ار نآ تایاور دـقتعم و ایند هب تعجر هب دنـشابیم اهنآ لاثما و

یملع ربـتعم هاـگیاج کـی زا وا تفلاـخم هدرک و تفلاـخم رـصع ، نآ رد عیـشت ملاـع ناـگرزب نیا ربارب رد هک تسا یـسک هـچ سپ فیعـضتل ضرعتلا ۀعجرلا و راکناب جرخ مهئاملع نم ادـحا دـجن مل انا دـسیونیم : هراب نیا رد یلماع رح خیـش تسا ؟ هدوب رادروخرب

کی ای راکنا و ار تعجر هک میرادـن غارـس مه ار هعیـش ياملع زا رفن کی اـم ( 76 .) اهنم ءیـش لیوأتل اهثیداحا و لا نم دحاو ثیدـح مه رفن ود رفن ، کی هعیـش ياملع رد دیاش : » دسیونیم يرهطم هللا ۀیآ دیهـش ققحم و دشاب . هدرک لیوأت ای فیعـضت و ار نآ ثیدـح نیا اب ق . يافوتم 412 ه دـیفم خیـش طسوت راب نیلوا يارب تعجر اب تفلاخم لقن ( 77 «.) دننک راکنا ار تعجر هک درک ادـیپ دوشیمن

دوجو هتبلا ( 78 .) تسا فلاتخا هیماما نایم تعجر يانعم رد هچرگا فلاتخا ۀـعجرلا ینعم یف مهنیب ناک نا و دـیدرگ : حرطم ترابع امم هیف درو ام اولوأت مهنم اذاذش الا هیلع اهعمجاب ۀیماملااو دسیونیم : هکنیا هچ تسا هدوب یئزج رایسب دیفم خیـش رظن زا فلاتخا نیا

فلاخرب ار تعجر تایاور هک یکدنا هدـع رگم دـنراد داقتعا ایند هب تعجر هب هعیـش همه ( 79 .) هانفـصو ام فلاخی هجو یلع هانرکذ درک لیوأت ار تعجر هک ام باحـصا زا سک نآ اما : » دسیونیم ق . يافوتم 436 ه یضترم دیـس و دندرک . لیوأت میدرک نایب ام هچنآ

نایعیـش زا ياهدـع تاوما ، ندرک هدـنز صاخـشا و تشگزاب هن تسا و ملاـسلا هیلعمئاق هب یهن رما و تلود و تشگزاب نآ يانعم هک تعجر تایاور زا لیوأت نیا رب دراد تافانم فیلکت اب تعجر هک دـندرب نامگ دـندنام و زجاع نآ زاوج نایب تعجر و تابثا زا یتقو

دیفم خیش نخـس ییاور يریـسفت و یملاک ، ياهباتک هب تایاور لیوأت دورو أشنم ( 80 «.) تسین حیحـص اهنآ راک نیا دندرک و هیکت لقن رب هیکت اب نارگید درک و اهباتک دراو ار تایاور لیوأت نیا لقتـسم تروص هب ای دیفم و خیـش زا تیعبت هب یـضترم دیـس تسا و

رد رصع نآ رد هک قودص خیش ریظن یضترم دیس دیفم و خیش رصع ياملع همه هتبلا دندرک . هراشا نآ هب يرایسب ياهباتک رد اهنآ هب اما دناهتخادرپ تعجر ثحب هب هکنآ اب تسا هدنارذگیم ار دوخ تایح وا زا یمک هلصاف اب هک یـسوط خیـش درکیم و یگدنز مق

هنرگو تسا هدوبن رکذ لباق هک دناهتـسنادیم زیچان رایـسب ای هتفریذپن و ار یتفلاخم نینچ دوجو دـیاش دـناهدرکن و هراشا تفلاخم نیا رد قودص خیش هک تسا هدمآ هحفص 4 نیقیرفلا » ثیداحا یف ۀعجرلا » باتک رد هتبلا دندرکیم . دای نآ زا هاتوک هراشا اب هچرگا دیاب هب هجوت اب درادن . ینخـس نینچ قودص خیـش تسین و حیحـص نخـس نیا اما تسا ، هدرک هراشا لیوأت نیا هب ص 76 تاداقتعا ، باتک هک یعبنم هدـننک و لیوأت مان رکذ نودـب مهبم و یلک و تروص هب مه نآ املع و زا رفن ود يوس زا اـهنت تاـیاور زا لـیوأت نیا هکنیا

هعیش ماوع زا یخرب هاوفا رد تفلاخم ای لیوأت نیا سپ داد . تبـسن هعیـش ياملع هب ار نآ ناوتیمن هدش ، لقن تسا هدوب نآ رد لیوأت نیفلاخم زا دوخ ، ملاک زاغآ رد هچرگا مه یـضترم دیـس تسا و هزادـنا نیمه هب مه فلاـخم دوجو زا دـیفم خیـش ریبعت تسا و هدوب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 24

اهنآ هک دناسریم نافلاخم زا ریبعت نیا و نایعیـش » زا ياهدـع : » دـسیونیم دوخ حیـضوت رد اما تسا هدرک دای ام » باحـصا » هب تعجر تفلاخم هک تسین نیا رب املع هریـس دوش هتفگ رگا دـناهدرک . دای اهنآ زا ملاع ظفل اب حـماست يور زا یخرب دـنچ ره دـناهدوبن ملاـع

تلع دروم ، نیا رد میهدیم خساپ دـشاب ، هدوب یملاع يوس زا تفلاخم تسا نکمم سپ دـننک لقن املع ملاک ربارب رد ار يداع دارفا هک تسا هدـش لقن ترـضح نآ زا هکنانچ تسا ملاـسلا هیلعقداص ماما زا یتیاور رد تفلاخم نایب نآ تسا و هتـشاد دوجو یـصاخ ام نایعیـش زا نارکف هتوـک ( 81 .) مهحیو يدـهملل هلعجی نأ ایندـلا و کلم اـنیلإ هللا دری نأ ۀـعجرلا ینعم لوقت انتعیـش ةرصـقم دومرف :هک لاح اهنآ . رب ياو دـهدیم ، رارق يدـهم يارب دـنادرگیم و زاب ام هب ار ایند کلم دـنوادخ هک تسا نیا تعجر يانعم دـنیوگیم :

دوبن دوب و هرابرد میناوتیم دوخ دشابیم مه ام رایتخا رد تیاور نیا تسا و هدوب تیاور تعجر اب تفلاخم یلصا أشنم دیدرگ مولعم فیعض نایعیش زا یکدنا هدع دح رد ار تفلاخم نیا دوجو دشاب ربتعم تیاور نیا دنس رگا ینعی میبای ، تسد تیعقاو هب تفلاخم نیا

مه هعیـش ماوـع زا یکدـنا ناـیم رد یتـح ار ، تفلاـخم نیا دوـجو لـصا دـشابن ربـتعم رگا میریذـپیم و تمذـم دروـم رکف و هتوـک و هلـسلس رد ینایوار تسا هدرک لقن لضفم هک ار تیاور نیا اـما مینیبیمن . یفلاـخم تعجر رب عاـمجا ربارب رد هجیتن رد میریذـپیمن و

فیعـض و يدرف هک دشابیم ریـصن نب دمحم اهنآ زا یکی دنتـسه . ولغ لها وگغورد و اضعب فیعـض و رایـسب هک دنراد رارق نآ دنس رد ار نآ دـیدش فعـض تابثا تیاور و نیا دنـس لماک لیلحت ام تسا و هدرک تنعل ار وا ملاـسلا هیلعيداه ماما دـشابیم و ولغ لها

عامجا هک دیدرگ نشور میدرک نایب هچنآ زا درک . میهاوخ نایب لماک روط هب ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ ناهج عاضوا لصف هب ار تعجر تایاور هک تسا هدش هراشا نآ هب نونکات دیفم خیش نامز زا هک یلیوأت درادن و یماع ملاع و زا یفلاخم چیه تعجر رب

فیعض رایـسب تیاور کی زج یـساسا نآ دوجو تسین و تباث دناهدرک انعم ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح هب تموکح تشگزاب يانعم . درادن یحیحص يانبم تعجر رب عامجا فیعضت رد هینغم داوج دمحم نیما و نسحم دیس نانخس هجیتن رد درادن و

لقع هاگن زا تعجر ترورض

هولاع تسا هتـساوخ ینیوزق یعیفر هللا ۀیآ موحرم راوگرزب ، میکح اما میدناسر تابثا هب عامجا تایاور و تایآ ، اب ار تعجر نونکات للادتسا میهدیم . رارق یـسررب دروم سپـس حرطم و ار وا نایب ادتبا رد ام دناسر و تابثا هب ار نآ ققحت مه یلقع هلدا اب یلقن هلدا رب

هد یط ار دوخ بلاطم یفسلف ، تلااقم لئاسر و باتک رد ینیوزق یعیفر نسحلاوبا ازریم میکح ، هللا ، ۀیآ موحرم ینیوزق یعیفر میکح هب ار اهنآ ام هک دـناهدش نایب دوخ صاـخ یفـسلف تاـیبدا تاحلاطـصا و اـب بلاـطم نیا دـنکیم . ناـیب تعجر تاـبثا نوماریپ هحفص

همدقم دنشابیم : لیذ حرـش هب دناهدش نایب يریگهجیتن کی همدقم و هس رد هک بلاطم عومجم مینکیم . نایب ناور هصلاخ و تروص نیا ددرگیم . زاب یعیبط يدام هوق یناحور و هوق نیب یعیبط یتاذ طبر هب هقلاع نیا دراد و يدام ندب هب یلماک هقلاع ناسنا حور لوا

هب هقلاع نیا هک اجنآ زا تسا و سفن هب تبسن ندب تیروهقم فعض و ندب و هب تبسن وا دوجو يلاعتـسا سفن و تردق نامه هقلاع علطم زا هشیمه سفن ماکحا سپ دورب . نیب زا سفن ندوب یقاـب ندـب و گرم زا سپ هک تسین نکمم ددرگیم زاـب سفن یتاذ نوؤش گرم زا سپ سفن هاـگره هکنآ هجیتن دـنکیم . روهظ تسا رواـنهپ طیـسب و نیمز هلزنم هب هک ندـب قفا رد هدرک و عولط نآ تقیقح

هوق يدوجوم ره رد دنوادخ مود همدقم دشابیمن . یلاحم رما دوب و دهاوخ نکمم دـیدج یگدـنز دـیامن یعیبط ندـب هب یلماک هجوت دـشابن تابن اـی ناویح هک يزیچ رد ار هوق نیا دـهدیم . زورب ار دوخ تیـصاخ رثا و هوق ، نآ ساـسارب هک تسا هداد رارق یـصوصخم

ماما ربمایپ و رد شناد و لقعت و هیرهوج هوق ضحم لقع رد دـنمان و یناویح سفن ناویح رد یتابن و سفن تابن ، رد دـنیوگ و تعیبط نـسح راتفگ و یملع و ذوفن قح و زا هرهب دادعتـسا و رادـقم عبات ءایبنا یمیلعت فیاـظو دـشابیم و بیذـهت یمومع و داـشرا میلعت و

اهناسنا سوفن لیمکت بیذهت و یشخبرون و طیـسب و لقع يلاعا هبترم هب سفن ماقم نیا یتقو تسا . نابز ینیریـش تقلاط و ملاک و زور ات ار رـشب فلتخم بتارم همه هک تسا متاخ صخـش میلعت لیمکت و هوق تیمتاخ زا دوصقم دـباییم . ققحت تیمتاخ حور دـسر

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 25

رد تسا تیمتاخ عینم ماقم زا ینیـشناج هک مه ماما ماقم دهدیم . رارق لماک تیلعف رد هوق دح زا یلمع یملع و هوق لامک رد تمایق تابثا هب هیلاعتم تمکح یهلا و ملع رد موس همدـقم تسا . هنوگنیمه تمایق زور ات یناحور بیذـهت یمومع و میلعت هوق سفن و هعس

هک تسا دوخ یعیبط رثا زورب زا يزیچ ندش عونمم ندرک و عنم يانعم هب حلاطصا رد رـسق تسین و یگـشیمه رـسق هک تسا هدیـسر یعیبط مه نآ هک نیمز هبذاج ای دوخ عبط ربانب هک یگنـس لثم دراد ؛ وا يوس ور یهلا دوجو ترطف ، رباـنب تسا و نآ راتـساوخ اـعبط

تینابهر ریسم رد نتفرگ رارق ای يرامیب هب یتملاس زا ندب رییغت ای دننک . باترپ لااب تمـس هب رابجا رهق و هب دراد ، زکرم هب لیم تسا ،تیوغل هب هک تسا نیا دوب دهاوخن یگـشیمه رـسق هکنیا لیلد اما ددرگیم . ناسنا دوجو رد یناویح ياوق يرابجا یلیطعت بجوم هک

هب سپ دراد . تافانم راگدرورپ تمکح اب نیا دماجنایم و تسا هداد رارق زیچ ره دوجو رد دنوادخ هک یـصوصخم هوق ندوب ثبع و . دوـشیمن رداـص میکح زا لاـحم و ملاـع ، رد يراذـگریثأت زا نآ یمئاد عـنم اـب يزیچ رد راذـگریثأت هوـق ناـیم عـمج لـقع ترورض

هـسدقم هقطان ياهسفن حاورا و عوجر ینعی تعجر هک میریگیم هجیتن دـش ناـیب هک یتامدـقم زا هناـگ هس تامدـقم زا يریگهجیتن لقع ترورـض هب هکلب نکمم يرما شیوخ ، يویند ياهدـسج يرـصنع و ياهندـب هب نیعمجا مهیلع هللا ملاـس نیرهاط همئا ربمایپ و لاحم هقلاع نیا نتفر نیب زا تسا و نکمم يدام ندب هب حور هرابود هجوت هقلاع و هک دیدرگ مولعم لوا همدقم زا اریز تسا ؛ بجاو

تداعس و هب اهنآ هدنناسر رـشب و دارفا همه بذهم ملعم و ملاـسلا مهیلعهمئا ربمایپ و حور هک دیدرگ نشور مود همدقم زا و دشابیم .مه اهنآ يدوجو تیـصاخ دراد یتیـصاخ يدوجوم ره هک هدـعاق نیا ربانب دـشابیم و دـیحوت هار ندومیپ رد یگناـگی هملک و داـحتا

ربمایپ و دشاب و یگـشیمه دناوتیمن لامک زا تیعونمم رـسق و هک دش مولعم مه موس همدقم زا و تسا . یمومع بیذهت میلعت و نیمه زا تیعونمم نیا ینامز دیاب سپ دنهد . زورب ار دوخ يدوجو تیصاخ دنتسناوتن تشاد دوجو هک یتیعونمم رطاخ هب ملاسلا مهیلعهمئا

یعیفر میکح هیرظن یـسررب ( 82 .) دـنهد زورب دوخ زا ار تساهنآ ینیوکت تیـصاخ هک بیذـهت میلعت و دـندرگزاب و اهنآ دورب و نایم اهنآ ناـیب هب هک دراد ییاهلاکـشا اـما دـیدرگ ناـیب راوگرزب میکح نیا طـسوت يراـکتبا اویـش و تروص هب هیرظن نیا هچرگا ینیوزق

ياراد هک تسا یناسک همه تشگزاب زا ترابع تعجر تسا هدـمآ هعیـش ياملع عامجا تایاور و رد هک هنوگنامه - 1 میزادرپیم .هدـش دای هیرظن رد هچنآ اما دنـشابیم . ملاـسلا مهیلعنیموصعم نابوخ همه سأر رد دنتـسه و صلاخ كرـش رفک و ای صلاخ و نامیا

هللا ۀـیآ فراـع میکح دنتـسه . ناگدـننک تعجر زا یئزج هک دـشابیم ملاـسلا مـهیلعهمئا ربماـیپ و تـعجر تاـبثا اـهنت تـسا هدـمآ تما هکلب درادن صاصتخا ملاسلا مهیلعترتع هب تعجر ( » 83 .) ۀملال اضیا ۀعجرلا لب ةرتعلاب صتختلا ۀعجرلا نا دسیونیم : يدابآهاش اهنآ یعیبط صاوخ زورب هب تسا و بیذعت يارب دنتسه صلاخ رفک ياراد هک یناسک تشگزاب تایاور ربانب - 2 دنراد .» تعجر مه

رد هک یعنم ندش فرطرب اب ات دـندرگزاب ملاـسلا مهیلعهمئا ربمایپ و دـشاب مزلا دـش نایب هک یناهرب رب انب رگا - 3 ددرگیمن . طوبرم مدرم بیذهت میلعت و زا يریزگان رابجا و يور زا هک مه رگید ءایبنا تسا مزلا دنزادرپب مدرم بیذـهت میلعت و هب تسا هدوب اهنآ نامز

نیا هتبلا تسا . هدرک ءانثتـسا ار اهنآ تعجر هدنـسیون هک یلاح رد دـنریگ رارق اهنآ هیکزت میلعت و ماقم رد دـننک و تعجر دـندش یهن ماـقم دـنک تاـبثا هدـننک لاکـشا هک تسا دراو یتروص رد لاکـشا نیا : » دـسیونیم نآ خـساپ رد تسا و هدوب وا هجوت دروم لاکـشا

اریز تسین ؛ ملـسم انعم نیا دـناهداد و زورب دوخ زا هک تسا يرادـقم زا شیب هتـشذگ ءاـیبنا سوفن غیلبت توعد و دادعتـسا يدوجو و حیرـص هب متاخ ترـضح صوصخ رد راک نیا یناحور مزاول یناسفن و توق نتـشاد اب رـشب دارفا همه رب ندـش ثوعبم همه و توعد

هک تسا نـیا اـم خـساپ و ( 84 «.) تسا حیحـص یلقن اـی یلقع لـیلد دـنمزاین ناربماـیپ ریاـس دروم رد یلو تسا ملـسم تاـیاور نآرق و زا یمیظع عمج رب تسا هدوبن یناهج اهنآ تلاسر رگا دناهتشاد و یناهج تلاسر یسیع یسوم و میهاربا ، حون ، ترضح لثم یناربمایپ

هکلب دـندنامزاب و اهنآ رثکا بیذـهت میلعت و زا ارابجا دـندوب وربور نآ اب هک یثداوح عناوم و رطاـخ هب دـندوب و هدـش هتخیگنارب مدرم هتبلا دـش . هتـشاد زاـب دوب هدـش ثوعبم اـهنآ رب هک یناـسک هیکزت شزومآ و زا اراـبجا هکنیا رگم دـماین يربماـیپ چـیه تفگ : ناوتیم

زا کی ره تشگزاب اما دشاب هتشادن يروذحم ءایبنا تعجر هک ضرف هب : » دسیونیم هداد و خساپ مه ار لاکـشا نیا هدش دای هدنـسیون

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 26

هدیدرگ خسن هدیسر و دوخ لامک هب اهنآ تعیرـش اریز (85 ؛) تسین نکمم دوخ صاخ تعیرـش دیحوت و هار لیمکت يارب ایند هب اهنآ نانآ عیارـش خسن تسا و مدرم بیذـهت میلعت و تیادـه و رد ءایبنا رـسق ندوبن یمئاد رد نخـس هک تسا نیا ام خـساپ اما ( 86 «.) تسا

ملاـسلا هیلعحیـسم هکنانچ دنهد ماجنا ملاـسا ساسا رب ار مدرم بیذهت میلعت و دنناوتیم اهنآ اریز ددرگ ؛ ناشتـشگزاب عنام دناوتیمن دندوب نید ياملع زا يرایسب نینچمه درازگیم . زامن ملاسا هویش هب ترضح نآ رس تشپ ملاسلا هیلعيدهم ترـضح روهظ رـصع رد

زاب دیاب مه اهنآ سپ دندش عنم نآ زا ارابجا اما دـندوب مدرم بیذـهت میلعت و دعتـسم تبیغ ، نامز رد همئا ربمایپ و ثراو ناونع هب هک مدرم بیذهت میلعت و طقف تسنادن و نآ لومـشم مه ار املع هدنـسیون ، هک یلاح رد دنزادرپب دندوب هدش عنم نآ زا هچنآ هب دـندرگ و

تبـسن هدعاق نیا هک تسا نآ يانعم هب نیا درمـش و مزلا ار اهنآ تعجر اهنت هجیتن رد تفریذپ و ار ملاـسلا مهیلعهمئا ربمایپ و طسوت ةدعاقلا لبقتلا : » یمق يازریم ریبعت هب دـشابیمن و ریذـپضقن یلقع هدـعاق هک یلاح رد تسا هدـیدرگ ضقن املع ءایبنا و کت کت هب

هدعاق لومـشم دوریم نامگ هچنآ هرابرد دیاب دروخب صیـصخت دـشابن و صیـصخت لباق یلقع هدـعاق یتقو ( 87 «.) صیصختلا ۀیلقعلا صاوخ ءزج اـهنآ هک دوشیم موـلعم بیذـهت میلعت و رد لـمأت اـب هکنیا هچ ددرگ ؛ فرطرب ناـمگ نیا اـت دوـش لـمأت دـشابیم یلقع

هکلب دنرامگ تمه اهنآ ماجنا هب دننک و تعجر دشاب مزلا هدـش دای هدـعاق ربانب هک دنتـسین ملاـسلا مهیلعهمئا ربمایپ و عبط يدوجو و هدـش دای للادتـسا موس مود و همدـقم نایب ، نیا اب دـندادیم . ماجنا دـنوادخ روتـسد هب هک دوب اهنآ ینید هفیظو مدرم بیذـهت میلعت و

: لیلد هس ساسارب تعجر تابثا هار دـمآ لـصف نیا رد هک هنوگناـمه دیـسرن و تاـبثا هب لـقع اـب تعجر هجیتن رد و تسین . هتفریذـپ لثم ار لقع تسا و یعرـش لئاسم هلمج زا تعجر : » دـسیونیم یجیهلا قازرلادـبع میکح هکنیا هچ دـشابیم عامجا تایاور و تایآ ،

(88 «.) تسا رایسب نآ رب یهلا تعیرش ناعراش زا یعرش لیلد تسین و نآ تابثا هب یهار یملاسا ماکحا همه

تعجر يداقتعا هاگیاج : موس لصف

تعجر يداقتعا هاگیاج

تایاور دهدیم و یهاوگ نآ رب هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تایاور نآرق و تایآ هک تسا ملاع هدـنیآ مهم عیاقو زا یکی تعجر تشذـگ و مود لـصف رد نآ ثحب هک نآرق تاـیآ تسا . هدـش دراو نآ هراـبرد هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ تیب لـها يوـس زا یناوارف

ترضح نآ مهم رایسب نخس نیمز و هدنبنج ناونع هب ملاسلا هیلعنینمؤملاریما جورخ هرابرد هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ ثیدح نینچمه بهذم هب اهنت هن هعقاو نیا هک دراد نآ زا ناشن دمآ ، دهاوخ نآ ثحب هک وا ریظن يدارفا ناملـس و وا و تیب لها دوخ و تشگزاب رد

انغ رب ملاسلا مهیلعتیب لها تایاور اب دروآ و نامیا ملاع نایاپ دودحم زیخاتسر نیا هب هعیش ددرگیم . طوبرم ملاسا نید هب هک هعیش دیاقع ءزج دوش و لدبم یعیـش هدـیقع کی هب یملاـسا هدـیقع نیا دـیدرگ ببـس تنـس لها شریذـپ مدـع اما دوزفا نآ ییافوکـش و

ار تعجر ( 89 .) ۀعیـشلا تاصتخم نم اهب لوقلا اودـع و ۀـعجرلا ، اورکنا دـسیونیم : ییابطابط هملاع هکنانچ ددرگ هعیـش یـصاصتخا تعجر و در رب هولاع تنـس لـها ياـملع زا یخرب هتبلا دـندروآ . رامـش هب هعیـش ياـهیگژیو زا ار تعجر هب داـقتعا دـندرک و راـکنا

لها تفای ترهش تعجر هب هعیش هک هزادنا نامه هب هک ياهنوگ هب دنتسناد عینش مومذم و يرما ار نآ شریذپ هعیش ، هب نآ صاصتخا ار تعجر عامجا ، تایاور و تایآ و ساسا رب هعیش هک تسا نآ رد شیارگ ود نیا توافت اما دیدرگ . روهشم نآ اب تفلاخم هب تنس ، هنابلط قح هدـیقع کی ناونع هب تعجر نونکا هکنیا هجیتن درامگ . تمه نآ اب تفلاخم رب للادتـسا ، نودـب تنـس لها اما تفریذـپ ،

. دنکیم عافد نآ زا هعیش دشخردیم و عیشت بتکم رد یقرتم یسامح و هناهاوختلادع ،

بهذم نید و يرورض ریسفت

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 27

رتنشور تهج ار یفراعم ثحب زاغآ رد تسا مزلا ور نیا زا تسا ؛ نآ ندوب يرورـض مدع ای يرورـض تعجر ، مهم ثحابم زا یکی ار نآ ناناملـسم همه هزور ، زامن و ریظن هک تسا يزیچ زا ترابع نید يرورـض میهد . رارق ثحب دروم بهذم نید و يرورـض ندش

همه ملاسلا ، هیلعيدهم ترـضح تایح ملاـسلا و مهیلعهمئا تماما ریظن هک تسا نآ بهذم يرورـض دنروآیم و رامـش هب نید ءزج يداقتعا تایرورض تسا . یلمع يداقتعا و شخب ود رب هعیش بهذم تایرورض دنروآیم . باسح هب هعیـش بهذم ءزج ار نآ نایعیش

رب اهنآ يرترب نینمؤم ، رب ناشندوب یلوا ملاـسلا و مهیلعهمئا مولع ندوب یباستکا ریغ نانآ ، تمـصع هعیـش و ماما هدزاود تماما دننام :ربماـیپ برقم و هتـشرف چـیه هک یماـقم زا يرادروـخرب هلآو ، هیلع هللا یلـصهللادبع نب دمـحم ادـخ ، لوـسر زجب هکئـلام ءاـیبنا و همه

ترـضح ناـنآ نیرخآ بلاـطیبا و نب یلع اـهنآ نیلوا تسا . یعرـش تجح اـهنآ نانخـس هکنیا دـسریمن و نآ هـب ياهدـش هداتـسرف هدیـسر و نایاپ هب وا زا هصاخ تباین دشابیم و تایح دیق رد ملاـسلا و هیلعيرکـسع نسح ماما دنزرف هک دشابیم ملاـسلا هیلعيدـهم

يوشتسش مدع حسم و بوجو تواضق ، رد هیقف نذا موزل دننام : یلمع تایرورض و دنراد . هدهع هب ار وا ماع تباین هعیـش ءاهقف نونکا برغم و رـصع و رهظ و زامن نیب عمج زاوج ماکحا ، رد سایق تمرح سمخ ، تخادرپ رد دمآرد زا یگدـنز هنؤم ءانثتـسا وضو ، رد اپ

رگا هک تسا نآ ینید رـصنع کی ندوب يرورـض مهم رثا ةأمعبرا . لوصا هعبرا و بتک تایاور هب لمع موزل ترورـض و نودـب ءاشع دندقتعم یخرب هکنیا نآ دراد و دوجو مه رظن فلاتخا کی اجنیا رد ددرگیم . ملاسا هریاد زا وا جورخ بجوم دنک در ار نآ یـسک

رهاوـج بحاـص هکناـنچ دوـشیم نـید زا جورخ بجوـم دـشاب هاـگآ نآ ندوـب يرورـض هـب هـک یـسک يارب تایرورـض در فرص لها دنع هتیرورـض یلع علطا نمم هراکناب رفکلا تبث نیدلا تایرورـض نم ایرورـض هتاذ دـح یف رکنملا مکحلا ناک یتم دـسیونیم :

دزن زیچ نآ دـنادیم هک یـسک رفک نآ ، راکنا اب دـشاب نید تایرورـض زا اتاذ دریگیم رارق راکنا دروم هک يزیچ هاگره ( 90 .) نیدلانید زا جورخ بجوم یتروـص رد يرورـض در هک دـنرظن نیا رب ءاـهقف زا یخرب و ددرگیم . تباـث دـشابیم تایرورـض زا نید لـها هیقف ددرگیم . یهتنم عیـشت هریاد زا جورخ هب زین بهذـم يرورـض در دـشاب . هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ در مزلتـسم در نیا هک دوشیم

بهذم يرورض رکنم رب ( 91 .) بهذملا نم جورخلاب هیلع مکحی بهذملا يرورـض رکنم دسیونیم : ءاطغلا فشاک رفعج خیـش یمان ،هتـشاد دوجو مه بهذـم يرورـض رد دـناوتیم دراد دوجو نید يرورـض رد هک یفـلاتخا تسا . نوریب بهذـم زا هک دوـشیم مکح

هکنآ ای دوشیم و عیـشت زا جورخ بجوم تسا هاـگآ نآ ندوب يرورـض هب هک یـسک يارب بهذـم يرورـض در فرـص ینعی دـشاب ؛يرورـض در هک دـش نایب هچنآ دوشیم . عیـشت زا جورخ بجوم ددرگ موصعم ناماما زا یکی در مزلتـسم بهذـم يرورـض در هاگره

در هک دراد دوجو مه يروهـشم ریغ لوق تساهقف و زا روهـشم لوق قباـطم ددرگیم عیـشت زا هدـننک در ندـش نوریب بجوم بهذـم يرورض در دنادب هک تسا یـسک يارب نیا هتبلا ددرگیم . ملاـسا زا دنتـسه هعیـش هک بهذم نآ لها جورخ بجوم بهذم يرورض رهاـظلا دـسیونیم : رهاوـج بحاـص تسا . هدرک دـییأت ار اـهنآ هک تسادـخ لوـسر در همئا زا کـی ره در ناـماما و زا یکی در هعیش

هب دـقتعم يوـس زا هعتم ریظن بهذـم يرورـض در ارهاـظ ( 92 .) بهذملا يذ نم ۀـعتملاک بهذـملا يرورـض راکناب دادـترلاا لوصح نیا ددرگیمن اهنآ دادترا بجوم هعیـش ریغ ناناملـسم يوس زا هعیـش يرورـض در هکنیا تلع ددرگیم . دادترا بجوم هعیـش ، بهذم

هک هعیـش اما دننادیمن ، هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر در ار اهنآ در اما دـننادیم هعیـش ناماما در ار هعیـش يرورـض در اهنآ هک تسا . دنادیم هلآو هیلع هللا یلصربمایپ در ار ناماما در تسا هتفریذپ هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر نانخس رب هیکت اب ار ملاسلا مهیلعهمئا

دیاقع هناگراهچ بتارم

باتک و دنـسریم و تابثا هب لقع لیلد اب هک داعم تماما و توبن ، دیحوت ، ریظن دـیاقع ، لوصا - 1 تسا : مسق راهچ رب يداـقتعا روما ریظن دیاقع ؛ عورف - 2 تسا . بجاو اهنآ هب نامیا دنتسه و بهذم ای نید تایرورض زا دیاقع زا هتـسد نیا دنراد . تللاد اهنآ رب تنس

نیا تسا . هدـش هدیـشک منهج يور رب هک طارـص لپ زا رذـگ ربق و رد باوج لاؤس و ملاـسلا ، مهیلعهمئا ربمایپ و رد یـشومارف مدـع

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 28

مسق ود ره هب نامیا دنوشیم و میـسقت يرورـض ریغ يرورـض و مسق ود رب دنـسریم تابثا هب یعطق لقن ای لقع اب هک دیاقع زا هورگ . تسا بجاو دـشابیم بهذـم اـی نید ءزج هچنآ هب ناـمیا دنـشابیم و بهذـم اـی نید ءزج یتدـیقع عورف نیا اریز تسا ؛ بجاو نآ هک يدیاقع - 3 دشابن . يرورض ای دشاب يرورض داقتعا دروم رصنع هک تسین یتوافت میشاب هتشاد داقتعا نآ هب دیاب هچنآ رد نیاربانب

بجاو اهنآ هب نامیا یتح هن دنتـسه و يرورـض هن دیاقع هنوگنیا دنـسریم . تابثا هب ربتعم دحاو ربخ ریظن ینظ ) ) یعطق ریغ لیلاد اب نایب ربتعم ریغ تاـیاور اـب هک يدـیاقع - 4 دزاسیم . رتافوکـش ار ام دـیاقع ناتـسلگ هک تسا زایتما کی اهنآ هب داـقتعا اـما دـشابیم

، تایآ یعطق لیلاد هب هجوت اب دوریم و رامـش هب هعیـش يداقتعا عورف ءزج تعجر درادـن . ینـسح دـیاقع هنوگنیا هب نامیا دـناهدش .: دسیونیم ربش هللادـبع دیـس هعیـش ملکتم رـسفم و هکنانچ تسا ؛ بجاو نآ هب نامیا دـنراد تللاد نآ رب هک عامجا رتاوتم و تایاور

. تسا بجاو تعجر لصا هب یلامجا نامیا ( 93 .) لاامجا ۀعجرلا لصاب نامیلاا بجی

هعیش بهذم يرورض تعجر

رامـش هب مه بهذـم تایرورـض زا ایآ اما دـشابیم بجاو نآ هب نامیا هک تسا يداـقتعا عورف ءزج تعجر دیـسر تاـبثا هب نونکاـت هکنیا هچ تسا ؛ هنوگنیا تعجر دنروآیم و باسح هب هعیـش بهذم ءزج ار نآ نایعیـش همه هک تسا نآ بهذـم يرورـض دوریم ؟

ۀیرورضلا روملاا نم ۀعجرلا دسیونیم : رفظم اضر دمحم ردقیلاع ققحم دناهدرک . هراشا نآ ندوب يرورـض هب رـصاعم ياملع زا یخرب ملاـسلا مهیلعتیب لـها يوس زا رتاوتم راـبخا رد هک تسا يرورـض روما زا تعجر ( 94 .) ةرتاوتملا رابخلاا نم تیبلا لآ نع ءاـج اـمیف

نم یه لب ۀقحملا ، ۀقرفلا ۀقـحلا و ۀعیـشلا هیلع تعمجا امم ۀـعجرلا نا ملعا ، دـسیونیم : هللا همحرربش هللادـبع دیـس تسا . هدـش دراو زا هـکلب دراد عاـمجا نآ رب ارگعـقاو هورگ راوتـسا و قـح رب هعیــش هـک تـسا يروـما زا تـعجر هـک نادـب ( 95 .) مهبهذم تایرورض

بهذـم يرورــض نـیا تـسا و تـعجر لـصا تـسا ملــسم اـم يارب هـچنآ : » دـیامرفیم ینیمخ ماـما و تساـهنآ . بهذـم تاـیرورض عیـشت بهذـم زا جورخ بجوم نآ در بجاو و نآ هب داقتعا سپ تسا هعیـش بهذـم تایرورـض زا تعجر هکنیا هجیتن ( 96 «.) تسامهتشادن نامیا ام تعجر هب هک یسک تسین ام زا ( 97) انترکب نمؤی مل نم انم سیل دومرف : ملاسلا هیلعقداص ماما هک نیا هچ ددرگیم .

بجاو نآ هب نامیا تسا و هعیش يداقتعا عورف زا تعجر هک دیسر تابثا هب هتـشذگ ثحب رد نیققحم زا یخرب تارظن یـسررب دشاب .امل اهب و داقتعلاا بجول ۀیماملاا دنع بهذملا وا نیدلا لوصا نم ۀعجرلا تناک ول دسیونیم : هللا همحرهینغم داوج دمحم اما دـشابیم

و دـشیمن . عقاو یفـلاتخا نآ رد دوب و بجاو نآ هب داـقتعا دوب بهذـم اـی نید لوصا زا تعجر رگا ( 98 .) اهیف فـلاتخلاا مهنیب عقو زا هچ رگا تسا مزلا نآ هب داقتعا تسا بهذم ای نید ءزج هک دـسر تابثا هب یعطق لقن ای لقع لیلد هب هچنآ هک تسا نیا ام خـساپ

بوجو هب داقتعا هکنیا هچ دوشیمن هصلاخ بهذـم ای نید لوصا هب اهنت ام يداقتعا تابجاو نیارباـنب ، دـشابن . بهذـم اـی نید لوصا هب داقتعا نینچمه ددرگیم . ملاسا زا ندش نوریب ببـس اهنآ در اما تسین نید لوصا زا ناضمر كرابم هام هزور هناگجنپ و ياهزامن

بجوم اهنآ در اما دنتـسین بهذم لوصا زا وضو رد اپ يوشتـسش مدع حسم و بوجو ای ناگتـشرف و همه رب ملاـسلا مهیلعهمئا يرترب تسا بجاو نآ هب داقتعا هعیش عامجا رتاوتم و تایاور تایآ ، لیلد هب هک تسا يروما زا تعجر دوشیم . عیشت بهذم زا ندش نوریب

ءزج تعجر رگا هک هتکن نیا اما دـیدرگ . حرطم نآ ثحب هکنانچ دـناهدرک حیرـصت نآ هب داقتعا بوجو هب عیـشت بهذـم ياـملع و بهذم رد تعجر هرابرد یفلاتخا هک میدرک نایب عامجا ثحب رد مود ، لصف رد ام دشیمن فلاتخا نآ رد دوب بهذم ای نید لوصا تعجر : » دـسیونیم رـصاعم ناققحم زا یکی میدرک . لقن ار اهنآ عامجا هکنانچ تسا هعیـش ياـملع عاـمجا دروم درادـن ، دوجو هعیش

رثکا نایم ملـسم هدیقع کی دنک راکنا ار نآ هک یـسک سپ تسین نآ هب داقتعا هب طونم عیـشت اما تسا هعیـش ملـسم دیاقع زا هچرگا تلود عوجر هب ار تعجر رابخا نایعیش ، زا یهورگ مینیبیم ور نیا زا تسین عیشت ناکرا زا هدیقع نیا اما تسا هدرک راکنا ار نایعیش

هتکن دنچ دیدرگ لقن هک ینخس زا ( 99 «.) ایند هب اهناسنا مسج عوجر هب هن دـناهدرک و لیوأت تموکح هب نانآ یـسر تسد اهنآ و هب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 29

ناـکرا زا تعجر - 3 تسین . تعجر هب داـقتعا هب طونم عیـشت - 2 تسا . هعیـش یعطق ملـسم و دـیاقع زا تعجر - 1 دوشیم : هدافتسا تایرورـض ءزج راوگرزب ققحم نیا رظن زا ای تعجر اریز تسین ؛ لوبق دروم مود هتکن اما تسا حیحـص لوا هتکن تسین . هعیـش دـیاقع

ءزج ار نآ رگا اما تسا ؛ بهذـم زا جورخ بجوم يرورـض راـکنا دـشاب تایرورـض ءزج رگا دـشابیمن . تایرورـض ءزج اـی تسا و يرورـض حیرـص هصخـشم نیا تسا و قافآ هرهـش شنافلاخم دوخ و نایم رد داقتعا نیا هب هعیـش هک میهدیم خساپ دنادن تایرورض

بهذم ناکرا لوصا و زا تعجر هک دشاب موس هتکن رطاخ هب تسین نآ هب طونم عیـشت هک تعجر هب هاگن نیا لیلد دـیاش تسا . ندوب ریغ ناکرا و زا معا بهذم تایرورـض هب هکلب درادـن یگتـسب ناکرا لوصا و هب اهنت عیـشت اریز تسا باوصان هاگن نیا اما دـشابیمن

دشاب نکر هک تسین نیا تسا بهذم نآ يارب تیلها طرش نآ شریذپ هک یبهذم رـصنع کی ندوب يرورـض دشابیم . طونم ناکرا نآ ثحب هک ناـنچ دنتـسین بهذـم ناـکرا زا ددرگیم نآ زا ندـش نوریب ببـس اـهنآ راـکنا هک بهذـم تایرورـض زا يرایـسب هکلب

کسمت نایعیـش زا یخرب لیوأت هب هعیـش دیاقع رد تعجر ندوب نکر مدع دوخ و ملاک هیجوت يارب هدش دای ققحم هکنیا اما تشذگ .يرکف نافعـضتسم زا یلیلق هدـع تعجر ، ناگدـننک لیوأت وا رظن هب اریز تسا ؛ هدـش داـی لـیوأت رد قمعت تیلوبقم و دـقاف تسا هدرک

اقلا اهنآ هب هک ار یلیوأت نینچ تعجر ، نافلاخم یـسایس ياههسیـسد ریثأت تحت هتـشادن و ار تعجر لـیلحت تردـق هک دـناهدوب هعیش حیحـصت نع مهزجع وه لیوأتلا اذه یلع مهل ثعابلاو دـسیونیم : اهنآ نخـس هرابرد هدـش دای ققحم هکنیا هچ دـندرک نایب دوب هدـش

تعجر هرابرد حیحص للادتـسا رظن و هئارا رد نانآ یناوتان تسا هتـشاداو لیوأت نیا رب ار اهنآ هچنآ ( 100 .) لالادتسا ارظن و اهب لوقلا هداد تبـسن يرگيدوهی هب تعجر هب هدیقع رطاخ هب ار عیـشت هک يرـصم نیما دمحا هب خساپ رد ءاطغلا فشاک نیـسح دمـحم تسا .نخس ياهنوگ هب هعیـش یقرتم هنابلط و تلادع نیرفآدیما ، ینارون ، هدیقع نیا زا عافد ياج هب وا لاثما وا و ندرک تکاس يارب تسا و

: دسیونیم وا دهدیم . تبسن عیشت هب مه ار دوخ بلاطم لاح نیع رد تسا زیگناتفگـش تعجر هب تبـسن وا فیعـضت هک تسا هتفگ اما دوریم رامـش هب تایرورـض زا هعیـش دزن هچرگا دـناسریمن و يررـض مه نآ راکنا تسین و مزلا تعجر هب نیدـت عیـشت ، رظن زا »

هلمج - 1 مینکیم : هراشا اهنآ هب هک تسا ییاهلاکشا ياراد دیدرگ لقن هک ینخس ( 101 «.) دشابیمن طونم نآ هب عیشت مدع دوجو و ماـما تسا . هدـش داـی هدنـسیون رظن هکلب تسین عیـشت رظن دـناسریمن » يررـض مـه نآ راـکنا تـسین و مزـلا تـعجر هـب نیدـت مدـع »

ثیدـح رد و دـشاب . هتـشادن نامیا ام تعجر هب هک یـسک تسین اـم زا ( 102) انترکب نمؤی مل نم اـنم سیل دومرف : ملاـسلا هیلعقداـص ماما و ( 103 ...) تعجر هب ناـمیا تیـلاو ، هب رارقا ناشکرـس ، زا يرازیب تسا : نمؤم دـنک رارقا زیچ شـش هب هک یـسک دومرف : يرگید

، يداقتعا رصنع کی هنوگچ - 2 ( 104 .) تسا یقیقح نمؤم دنک رارقا تعجر ... و ادخ ... یگناگی هب هک یسک دومرف : ملاسلا هیلعاضر ، تایآ - 3 ددرگیم . بهذم زا جورخ بجوم يرورـض راکنا هک یلاح رد دشابن . نآ هب طونم عیـشت اما دشاب عیـشت بهذـم يرورض

دمحم نانخس تظلغ هب هن اما یهباشم بلاطم زین نیما نسحم دیس تسا . هتفرگ هدیدان تعجر هرابرد ار هعیـش عامجا رتاوتم و تایاور هتکن نیا هب دـیاب هتبلا ) 105 ) مینک یم رظن فرـص وا نانخـس دـقن زا تهباشم نیا رطاخ هب هک تسا هدرک نایب ءاطغلا فشاـک نیـسح دمحم هرهزوبا و نیما ، نسحم دیـس ءاطغلا ، فشاک نیـسح دمـحم ریظن : نانبل ياملع زا یخرب هباـشم ياـهرظن راـهظا هک مینک هراـشا

يرـصم نیما دـمحا ریظن تنـس لها زا تعجر نافلاخم ياـههمجه ندرک شوماـخ لاـبند هب هک تسا یناحلـصم نانخـس هینغم ، داوج اب تعجر ، هدـیقع زا عافد رد یملع ياهدـقن اهلیلحت و املع و عامجا رتاوتم و تاـیاور تاـیآ ، هب هجوت ياـج هب ور نیمه زا دنتـسه .

دناهدربن ياهرهب مه دوخ ياهینیـشن بقع نیا زا هتبلا دـناهتخادرپ و نافلاخم ياهتفلاخم ندرک شوماخ هب نآ نداد ناشن گـنرمک هنابلط تلادع هدیقع نیا فیعضت هجیتن رد هک دشابیم تعجر هرابرد هعیش عامجا تایاور و تایآ ، فیعـضت اهنآ هویـش دروآهر هکلب

. میاهداد رارق یسررب دقن و دروم باتک نیا فلتخم عطاقم رد ار اهنآ بلاطم زا یشخب ام تسا و هتشاد هارمه هب ار

اهلاکشا هب خساپ : مراهچ لصف

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 30

تعجر ياهلاکشا هب خساپ

. میاهداد خـساپ نآ هب دوـخ ياـج رد هک دـشابیم دوـخ صاـخ تاهبـش اهلاکـشا و ياراد یثـحب ره دراد و یفلتخم ثحاـبم تعجر

. دناهتـشادن باتک ثحابم ناونع اب یبسانت هک تسا یتاهبـش تلااؤس و يارب لقتـسم لصف کی رد اهلاکـشا هب خـساپ حرط نیارباـنب ،مه ینقتم یملع لیلحت دناهدرکن و فیرعت ار تعجر اهنآ دشابیم . تنس لها ناگدنسیون يوس زا تعجر ، هب طوبرم ياهلاکشا رثکا

بهذـم رد تعجر تقیقح هب اهنآ زا يرایـسب اسب هچ درادـن و ینـشور یملع يانبم کی اهنآ تفلاخم ور نیا زا دـنرادن ، نآ هراـبرد همه هتبلا دـناهدرک . در ار نآ هناملاع قیقحت نودـب دـنراد ینارون هدـیقع نیا اب تفلاـخم رب هک یبصعت رطاـخ هب اـما دناهدیـسرن عیـشت

- 1 مینکیم : هراشا نآ دروم دـنچ هب اجنیا رد ام هک دـناهتفریذپ ار نآ اهنآ زا ياهدـع هکلب دـناهدرکن در ار تعجر اهنآ ناگدنـسیون هلآو هیلع هللا یلصهللا لوسر نعجریل هللاو تفگ ... : تساخرب و رمع تفر ایند زا هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر یتقو دیوگ : هریرهوبا

زا یطویس - 2 تشگزاب . یسوم هک هنوگنامه دنکیم تعجر هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر مسق ادخ هب ( ... 106 ) یسوم عجر امک هیلعيدهم نارای فهک باحـصا ( 107 .) يدهملا ناوعأ فهکلا باحـصأ دومرف : هک دـنکیم لقن هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر لوق

مهیلع نوکی ۀمـایقلا مویو هتوم لبق هب ننمؤیل الإ باتکلا لهأ نم نإو » ءاـسن هروس هیآ 159 لقن زا سپ يرشخمز - 3 دنتسه . ملاسلا : دـسیونیم تسا ) هاوگ اهنآ رب تمایق زور رد دروآیم و نامیا وا هب شگرم زا شیپ هکنیا رگم تسین باـتک لـها زا یـسک « ) ادـیهشهک هنوگنیا هب دروآیم ؛ ناـمیا وا هب عطق روـط هب هکنیا رگم دـنامیمن یقاـب باـتک لـها زا یـسک هک دـشاب نیا هیآ زا دارم دوـشیم

دنکیم ملاعا نانآ هب ار تسا هدش لزان وا يارب هچنآ یـسیع و لوزن دنکیم و هدنز دوخ ياهربق رد ار اراصن ) دوهی و ) اهنآ دـنوادخ رد هک دشابیم نامز رخآ رد تعجر ققحت دـیدرگ نایب هچنآ ( 108 .) درادن يدوس اهنآ نامیا هک ینامز دـنروآیم نامیا وا هب اهنآ و

. تسین باتک نیا رد اهنآ لقن ناکما هک تسا ياهزادنا هب اهنآ عبانم رد ناگتـشذگ تعجر دراوم هنرگو دراد دوجو تنـس لها عبانم هرابرد ار یباتک وا دـشابیم رادروخرب اهنآ دزن یهجوت لباق رابتعا زا هک تسا تنـس لـها ياـملع زا ق . يافوتم 281 ه ایندـلا یبا نبا

رد تعجر ياههنومن زا یخرب رکذ دراذگ . توملا » دعب شاع نم » ار نآ مان درک و فیلأت دنتـشگزاب ایند هب دندش و هدـنز هک یتاوما لها ياملع همه دنکیم تابثا اههنومن نیا هکنیا نمـض تسا ، تنـس لها ناگدنـسیون ياهلاکـشا هب یـضقن باوج کی نامز ، رخآ ریظن ینـس وردـنت ناگدنـسیون هک تسا هجوت لباق زین هتکن نیا درادـن . دوجو هراب نیا رد يرظن قافتا دنتـسین و تعجر فلاخم تنس

دنرادن تسد رد تعجر در رد مه ثیدح کی یتح تسا هتفرگ رارق دقن دروم باتک نیا رد اهنآ نانخـس هک نیما دـمحا یـسولآ و ثحابم ریاس ثحب و نیا رد هک تایاور زا یخرب هب هجوت اب هک درادن تعجر اب یتفلاخم اهنت هن ننـست بهذم لصا تفگ : دـیاب هکلب یـصخش عضوم هکلب تسین اـهنآ بهذـم عضوم ناگدنـسیون ، زا ياهدـع فلاـخم عضوم تسا و قفاوم نآ اـب تسا حرطم باـتک نیا

: مییوگیم خساپ اهنآ ياهلاکشا هب اجنیا رد ام دناهدرک و نایب ار نآ لیلد ره هب هک تساهنآ

هانگ رب يدنمزآ - 1

. دندرگ صیرح هانگ ماجنا رب ایند ، هب تشگزاب نامز رد هبوت رب هیکت اب مدرم ددرگیم ببس تعجر هک تسا نآ لاکـشا نیا هصلاخ ياهیکت اب اریز تسین ؛ زیاج نآ ) زا شیپ ) ملاعا اب ایند ، هب تعجر : » دیوگ یخلب مساقلاوبا دسیونیم : لاکـشا نیا لقن رد یـسوط خیش

ود ناگدننک تشگزاب هک تسا نیا یخلب خـساپ و ( 109 «.) ددرگیم هانگ رب يدـنمزآ بجوم دوشیم هبوت رب ایند هب تشگزاـب رد هک هک دنتسه یناسک رگید هورگ دنرادن . هانگ رب یصرح دوخ يوق نامیا هب هجوت اب اهنیا دناهدیسر و صلاخ نامیا هب هک نانآ دناهتـسد :

نامز رد هبوت رب هیکت اـب دـنهاوخب هک دـنرادن یهجوت نآ ناـمز رد هبوت تعجر و هب مه اـهنیا هک دناهدیـسر صلاـخ كرـش رفک و هب . دننک هانگ تشگزاب ،

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 31

ناربمایپ نامز ریغ رد تعجر عنم - 2

رد اهنت زاجعا دـشابیم و زاجعا کـی تعجر هک تسا نآ تسا هدـش تعجر رب تنـس لـها ناگدنـسیون يوس زا هک يرگید لاکـشا رب یلیلد هک تسا نـیا اـم خـساپ و (. 110) ددرگ ققحم یتعجر نامز رخآ رد هک تسین زیاـج نیارباـنب دـباییم . ققحت ناربماـیپ ناـمز

فهک باحـصا هلاس دص دنچ باوخ هک تسا هدش عقاو اهنآ نامز ریغ رد يدایز تازجعم هکلب میرادن ءایبنا نامز رد زاجعا راصحنا دناوتیم تسین و توبن تابثا يارب اهنت زاجعا تساهنآ . هلمج زا تسا هدش نایب لیف هروس رد هک ههربا نایرکـشل هب ناگدنرپ هلمح و

یـسوط خیـش دـبای . ققحت ملاـسلا مهیلعنیموصعم همئا هژیو هب ادـخ ءایلوا تسد هب یناـمز ره رد یهلا ياـهنامرآ قح و تاـبثا يارب نامز رد زج نیا دراد و ربمایپ توبن رب تللاد تسا و هزجعم تعجر اریز تسین ؛ زیاج تعجر دـیوگیم هک یـسک نخـس : » دـسیونیم

(111 «.) تسا زیاج ناحلاص همئا و تسد هب تازجعم راهظا هعیش ام دزن اریز دشابیمن ؛ حیحص تسین زیاج ربمایپ

نانمشد نتشاد تسود - 3

زا تنـس ) لها زا ياهقرف ) هلزتعم زا یکی دنتـشاد . روضح نآ رد رظن هقف و لها زا يدایز هدع هک مدوب یـسلجم رد : » دیوگ دیفم خیش افش ار نینمؤم لد ات دنکیم هدنز ار یناگدرم مئاق ، روهظ ماگنه هب تمایق زا شیپ دنوادخ هک امش داقتعا ربانب دیسرپ : ياهعیش درمریپ

مکل انددر مث » دـینکیم داهـشتسا هیآ نیا هب هکنانچ درک نینچ لیئارـسا ینب رد هک هنوگنامه دریگب رافک زا ار اـهنآ ماـقتنا دـشخب و دننکن و هبوت مجلم نبا رمش و دیزی و هک دراد دوجو امش يارب ینیمأت هچ میداد ) تلود امـش هب اهنآ هیلع سپـس ( ) 112 «) مهیلع ةرکلا

نیا هک یلاح رد ینک ادیپ نیقی اهنآ باوث هب یـشاب و هتـشاد تسود ار اهنآ هک تسا بجاو تروص نیا رد دندرگن . زاب دوخ رفک زا گرم و زا سپ یعطقم تعجر ، راگزور هک تسا نیا ام خـساپ و ( 113 «.) دهد خساپ تسناوتن درمریپ نآ تسا و هعیـش بهذم فلاخ

ینعی دـناخزرب . ملاع نیناوق موکحم دـندرگیم زاب هک ینادـسفم اما تسایند تشگزاب ، ناـکم هچرگا تسا و خزرب ملاـع رارمتـسا رد لاـعتم يادـخ هکنیا هچ دوـب دـهاوخن لوـبق دروـم اـهنآ هبوـت دـناهدرک هدـهاشم ار گرم زا سپ گرم و ياـههناشن هکنیا هـب هجوتاـب یخرب هک يزور ( 114 «.) اریخ اهنامیإ یف تبسک وأ لبق نم تنمآ نکت مل اهنامیإ اسفن عفنی ال کبر تایآ ضعب یتأی موی : » دیامرفیم

وا يارب يدوس هدادـن ماجنا شنامیا رد يریخ لمع ای هدرواـین ناـمیا لـبق زا هک یـسک ناـمیا دـبای ققحت تراـگدرورپ ياـههناشن زا زور بتارم زا تـعجر ( 115 .) ۀـمایقلا موی بتارم نم ۀـعجرلا موی نإ دـسیونیم : تعجر نامز هرابرد ییابطابط هملاع تشاد . دـهاوخن

هک تسا لوبق دروم یماگنه ات هبوت اریز دننک ؛ هبوت هک دوب دهاوخن اهنآ يارب ناکما کی دـیلپ ، دارفا تشگزاب نیاربانب ، تسا . تمایق . دوب دهاوخن لوبق دروم وا ندرک هبوت ندروآ و نامیا دیسر ارف وا گرم یتقو اما دشاب هدیسرن ارف یمدآ گرم

فیلکت رد يدازآ اب یفانت - 4

، ناگدننک تعجر هک تسا نیا زا ترابع دوشیم ؛ هدافتـسا ( 116) اهنآ خساپ ناگرزب و زا یخرب نانخس زا هک ياهنوگ هب لاکـشا نیا ارابجا تادهاشم نآ ریثأت هب هجوت اب دندرگیم زاب ایند هب هک هاگنآ دننکیم و هدهاشم ار دوخ لامعا دب بوخ و هجیتن خزرب ملاع رد تـسا فیلکت ماجنا طرـش هک لمع يدازآ اب تعجر سپ دـشاب يرابجا دـیابن فیلکت هک یلاـح رد دـننکیم لـمع دوخ فیلاـکت هب

نآ طیارـش عباـت هجیتن رد تسا و خزرب ملاـع دادـتما رد ناگدـننک تعجر يارب اـیند هک تسا نآ لاکـشا نیا خـساپ و دراد . تاـفانم مه یـسلجم همـلاع تسا . تماـیق زور بتارم زا تعجر هک میدرک لـقن ییاـبطابط همـلاع زا هتـشذگ ثحب رد هکنیا هـچ دوـب دـهاوخ

ۀبسنلاب فیلکت و راد ۀعامج یلا ۀبـسنلاب ةرخلآا ، ایندلا و نیب ۀطـساو وه لب طقف فیلکت نامز سیل ۀعجرلا نامز نأ رهاظلا دسیونیم :ياهدـع هب تبـسن تسا ، ترخآ ایند و نایم ياهطـساو هکلب تسین فیلکت نامز اهنت تعجر ناـمز ارهاـظ ( 117 .) ءازج راد ۀـعامج یلا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 32

نآ رد يدازآ مدع لاکشا هک تسین ناگدننک تعجر يارب یفیلکت نیاربانب تسا . شاداپ هناخ رگید ياهدع هب تبـسن فیلکت و هناخ ببـس خزرب ملاع تادهاشم اریز دوب ؛ دهاوخن نآ ماجنا رد يرابجا دنـشاب هتـشاد یفیلکت ناگدننک تعجر هک ضرف هب دشاب و حرطم

هدهاشم ار ءایبنا تازجعم دـندید و ار یهلا باذـع هتـشذگ ، ياهتما زا يرایـسب هک هنوگنامه دـش دـنهاوخن فیلکت ماجنا رد رابجا رد يدهلا ملع یضترم دیـس دندرک . لمع دنتـساوخ هک هنوگنامه درکن و یهلا فیلاکت ماجنا هب روبجم ار اهنآ لئاسم نیا اما دندرک یف سیل هنلا ۀعجرلا عم کلذـکف ةرهاقلا ، تایلآاو ةرهابلا تازجعملا روهظ عم حـصی امک فیلکتلا نإ دـسیونیم : ههبـش نیا هب خـساپ

نشور و تازجعم ندش راکشآ دوجو اب فیلکت هک هنوگنامه ( 118 .) حیبقلا لعف نم عانتملاا بجاولا و لعف یلا ءیجلم کلذ عیمج ای بجاو ماجنا هب هک تسین يزیچ اهنیا زا کی چیه اریز دوب ؛ دهاوخ حیحـص مه تعجر اب تسا حیحـص دـنوادخ زیمآرهق ياههناشن

(119 .) تسا هدرک نایب ار یـضترم دیـس ملاک هباشم دوخ ریـسفت رد زین هللا همحریـسربط نیدلا نیما دنک . راداو تشز لمع زا يرود رفک ياراد ای دـندرگیم زاب ایند هب هک اهنآ هکنیا نمـض تسین ؛ یهلا فیلاکت ماـجنا رد راـبجا بجوم یخزرب تادـهاشم هکنیا هجیتن نینچ هک دنرادروخرب صلاخ نامیا زا ای درم و دنهاوخ نآ زا سپ دندرگیم و زاب يویند باذع تلذ و يارب افرص هک دنتسه صلاخ

دوب دهاوخن هنوگنیا هجیتن رد دـناهتفای و راب نیقیلا قح هکلب نیقیلا و نیع ماقم هب دـنراد و رارق نامیا زا ییلااب رایـسب هبتر رد يدارفا . دشاب هتشاد اهنآ يارب فیلکت ماجنا رد يریثأت یخزرب ، تادهاشم هک

نآرق تایآ اب داضت - 5

هیآ نیا دناهدرک کسمت نآ هب هک یتایآ زا یکی دناهداد . رارق دوخ تفلاخم لیلد ار نآرق تایآ زا یـضعب تعجر نافلاخم زا یخرب خزرب مهئآرو نمو اهلئآق وه ۀمـلک اهنإ آلک تکرت امیف احلاص لمـعأ لعل ی نوعجرا * بر لاـق توملا مهدحـأ ءآـج اذإ یتح : » تسا

ارم نم ! راگدرورپ دـیوگ : دـسر ارف اهنآ زا یکی گرم هک ینامز ات دـنهدیم ) همادا دوخ ياطخ هار هب اـهنآ ( ) 120 «.) نوثعبی موی یلإ یخزرب اهنآ رـس تشپ دیوگیم و وا هک تسا ینخـس نیا تسین ، نینچ مهد . ماجنا یبوخ لمع مدرک كرت هچنآ رد دـیاش نادرگزاب

(121) تسا هدرک رکذ نیفلاخم لیلاد زا یکی ناونع هب ار نآ مه یلماع رح خیش هک هیآ نیا دندرگیم . هتخیگنارب هک يزور ات تسا گرم زا سپ هک تسا یناـمرجم تشگزاـب دـنکیم در همیرک هیآ نیا ار هچنآ دـنکیمن . در تسا هعیـش داـقتعا دروم هک ار یتـعجر

يرابجا تشگزاب هعیش یحلاطصا تعجر هک یلاح رد دننکیمن ؛ حلاـصا ار دوخ هچرگا دنراد یحلاـصا تشگزاب تساوخرد دوخ ،یساسا توافت دنچ سپ دیآ . رامـش هب اهنآ يارب زایتما کی هک بوخ راک ماجنا هن دنریگ و رارق باذع تلذ و دروم ات تسا نامرجم

اما دشابیم مرجم درف تساوخرد هب یحلاـصا تعجر - 1 مینکیم : هراشا اهنآ هب هک دراد دوجو یحلاطصا یحلاـصا و تعجر نایم ققحت یحلاطـصا تعجر اـما دریگیمن رارق تباـجا دروـم یحلاـصا تـعجر - 2 دریگیم . ماـجنا مرجم راـبجا اـب یحلاطـصا تعجر

. تسایند رد يراوخ باذع و يارب یحلاطصا تعجر اما تسا هتشذگ هدش كرت فیاظو كرادت يارب یحلاصا تعجر - 3 دباییم .کـسمت نآ هب هک يرگید هیآ تسا . رادروخرب ینیتسار فدـه زا یحلاطـصا تعجر اـما دراد نیغورد یفدـه یحلاـصا تعجر - 4

شیپ ماوقا هزادنا هچ دندیدن ایآ ( 122 «.) نوعجری مهیلإ لا مهنأ نورقلا نم مهلبق انکلهأ مک اوری ملأ : » تسا همیرک هیآ نیا تسا هدش تسا يدراوم زا هیآ نیا : » دسیونیم يرـشخمز دنوشیمن .) هدنز ) دندرگیمن زاب ناشیا يوس هب زگره اهنآ هک میدرک دوبان ار اهنآ زا

ار اهنآ دنوادخ هک دشابیم یناسک تعجر مدع رب لیلد هیآ نیا هک تسا نآ ام خـساپ و ( 123 «.) دنکیم در ار تعجر لها نخس هک تعجر نیاربانب دناهدش . ءانثتـسا ایند هب تعجر زا ناگدش ، كلاه هک میدرک نایب تعجر تابثا لصف رد هکنانچ تسا ؛ هدرک كلاه

دش و دهاوخ یلمع ناشتشگزاب میشاب هتشاد اهنآ تعجر ققحت رب یلیلد رگا تسا و هدشن یفن دنتسین ناگدش كلاه ءزج هک یناسک . میدرک نایب نآ ققحت رب تنس باتک و زا ار یناوارف لیلاد ام

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 33

هوق هب تیلعف زا تشگزاب - 6

هب لامک زا تشگزاب هک تشگزاـب لاکـشا نیا میهاوخب رگا تسا . هوق هب تیلعف زا تشگزاـب تعجر ، هب طوبرم مهم تاهبـش زا یکی زا تشگزاب تعجر تسا و لاحم هوق هب تیلعف زا تشگزاب دوب : دـهاوخ هنوگنیا مینک یناـهرب ار تسا فعـض هب توق زا اـی صقن و هک يدوجوم تسا هدـش هتفگ : » دـسیونیم نیفلاخم ههبـش نیا ناـیب رد ییاـبطابط همـلاع تسا . لاـحم تعجر سپ تسا هوق هب تیلعف

روط هب ددرگزاب . هوق هب هرابود تیلعف نیا زا سپ تسا لاـحم رگید دـیآرد تیلعف تلاـح هب هوق تلاـح زا یتقو دراد تیلعف لاـمک و شگرم اب ناسنا سفن ددرگیمن . زاب تسا رتصقان نآ زا شدوجو هک هچنآ هب دوخ لامک ریـسم رد تسا لماک شدوجو هچره یلک

دوجو دنتسه و يدام هبتر زا رتلااب یلقع ای یلاثم هبتر ود نیا ددرگیم و یلقع ای یلاثم درجم و يدوجوم دنکیم و ادیپ درجت هدام زا هک دـیآیم مزلا دـشاب نینچ رگا اریز دریگ ؛ قلعت هدام هب هرابود گرم زا سپ سفن تسا لاحم سپ تسا ، رتيوق هدام دوجو زا اهنآ

نآرق هک تسا نیا یضقن باوج اما مینک هئارا میناوتیم یلح یضقن و باوج ود ههبش نیا باوج رد ( 124 «.) ددرگ زاب هوق هب لعف زا دییأت دروم دـیدرگ نایب باتک نیا مود لصف رد هک ار لیئارـسا ینب زا یعمج ریزع و تعجر هلمج زا هتـشذگ ماوقا ياهتعجر میرک

هب دـنهدیم هدـش دای ياهتعجر اب طابترا رد هوق هب تیلعف زا تشگزاب هب هک ار یخـساپ ره ناگدـننک لاکـشا لاـح تسا . هداد رارق حیحـص تسا هوق هب تیلعف زا تشگزاب ندوب لاحم هک هیـضق ياربک هک تسا نیا ام یلح باوج اما دنهدب . مه نامز رخآ رد تعجر

نامز رد هچ ناسنا ندـش هدـنز اریز دـشابیمن ؛ حیحـص دـشاب هوق هب تیلعف زا تشگزاب دراوم زا تعجر هک نآ يارغـص اما دـشابیم کی زا دوب و درجم مسج ، اـب قـلعت عـطق زا شیپ ناـسنا حور دـشابیمن . هوـق هب تیلعف زا تشگزاـب ياـههنومن زا تماـیق اـی تعجر و

مه دوخ قلعت دروم مسج رد لاح نیع رد تشاد و فلتخم ملاوع رد ریـس دیـشیدنایم و دوب ، رادروخرب هناربدـم يدام و ریغ تقیقح درجت هب قلعت ، عطق اب دشابن و درجم مسج هب قلعت دوجو اب ناسنا سفن هک تسین هنوگنیا سپ درکیم . ریبدـت ار نآ دوب و راذـگریثأت

هچ دراد و مسج هب یقلعت هک یناـمز هچ تسوا اـب لاـح همه رد درجت نیا هک دراد هداـم زا درجم تـقیقح کـی حور هـکلب دـبای راـب هب مسج زا دـناوتیم حور قلعت ، ناـمز رد هلب دـنکیم . ادـیپ قلعت مسج هب هراـبود هک یناـمز هچ ددرگیم و عطق قـلعت نیا هک یناـمز

قلعت اب اما دـنامیم زاب اهراک نآ ماجنا زا نآ زا قلعت عطق مسج و گرم اب دریگ و هرهب يداـم ياـهراک ماـجنا يارب رازبا کـی ناونع اوادـم ناوت دـهدیم و تسد زا ار دوخ یحارج هلیـسو هک حارج بیبط و کی دـننام دـهدیم همادا دوخ ياـهراک هب مسج هب هراـبود

اب هک ییاهتیلعف نامه زا يرادروخرب اب ناسنا حور نیاربانب دـهدیم . همادا شراک هب دوخ ، رازبا ندروآ تسد هب اـب هراـبود درادـن و ادـیپ لزنت دوخ درجت زا هکنآ نودـب دـهدیم همادا نآ ریبدـت هب دریگیم و قلعت مسج هب هرابود تسا هتـسبرب تخر ناهج نیا زا اهنآ

اب اما دوب مسج دنمزاین دوخ لامک بسک يارب زاغآ رد ناسنا سفن تسا : حرطم مه هنوگنیا هوق ، هب تیلعف زا تشگزاب لاکـشا دنک .نیا دریگ قلعت نآ هب هرابود دهاوخب رگا لاح درک . عطق نآ زا ار دوخ قلعت مسج ، گرم اب دیدرگ و زاینیب مسج زا لامک هب ندیسر

سفن هک تسا نیا ام خساپ و دـشابیم . لاحم هک تسا هوق هب تیلعف زا تشگزاب یعون نیا تسا و يدـنمزاین هب يزاینیب زا تشگزاب دینارذگ هنوگنیا ار ینامز دزادرپب . وا زا تعاطا ادـخ و تدابع هب دزومایب و نآ دوجو اب ات دوب مسج دـنمزاین لامک لحارم یط يارب

هب يزاینیب زا ییارقهق ریـس وا هرابود قلعت ات دوبن يزاینیب ساسارب قلعت ، عطق نیا اما دـیدرگ عطق نآ اب شطابترا مسج ، گرم اـب اـت ياههتـساوخ هب لین يارب مه هرابود دسرب و لامک هب نآ هلیـسو هب ات دوب نآ هب دـنمزاین مسج هب قلعت ماگنه هب سپ دـشاب . يدـنمزاین

زا ثحب نآ ، دـیدجت عـطق و مسج و هـب سفن قـلعت ثـحب نیارباـنب دـشابیم . نآ دـنمزاین دـندرگیم یلمع مـسج قـیرط زا هـک دوـخ هدش زاینیب نآ زا سفن مسج ، گرم اب هک مینک ضرف رگا تسین . يدنمزاین هب يزاینیب زا ریـس يزاینیب و هب نآ زا ریـس يدـنمزاین و

ساـبل رد ناگتـشرف هک هنوگناـمه دـشاب و هتـشاد قارـشا لـثمت و یلجت ، ریظن يرگید ناونع دـناوتیم مسج هب وا هراـبود قلعت دـشاب اب مه ناسنا سفن دنتفگیم ، نخـس هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر اب ای میهاربا و میرم ، اب لاثم دنتفاییم و لثمت نیمز يور رد تیمدآ

هوق نامه یهاگ : » دسیونیم تسا هدش تعجر رب هک لاکشا نیا هب خساپ رد ینیوزق یعیفر هملاع دشابیم . هنوگنیا شمـسج هب قلعت

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 34

ار روهظ یلجت و نیا دوش و نایامن هیـسح ياوق سح و تروص هب دنک و نایامن تروص ملاع رد ار دوخ لامک ، زا دعب لماک هیناحور حور قارشا ینعم نیا هکلب دیآ مزلا هوق هب لعف زا ندمآ دورف ییارقهق و ریـس ات تسین رعاشم اوق و هب حور جایتحا نیا دنیوگ و لثمت

نآ یلجت هلزان و تاماقم رد یلاع قارـشا اب ار دوخ يلاعا ماقم ندرک اهر یلاـع و لزنت نیب قرف هک ره لزاـن و ماـقم هب تبـسن تسا رد تسا سدقلا حور لثمت ریظن سح ، هأشن ایند و هب لماک سفن تعجر سپ دش . دـهاوخ ماهوا سواسو و لیبق نیا راتفرگ دراذـگن ،

(125 «.) تیرشب سابل

تعجر فیرحت : مجنپ لصف

نآ ماسقا فیرحت و يانعم

یلیدبت رییغت و عون ره رگید ریبعت هب دشاب . هتـشاد رارق نآ رد دیاب هک تسا نآ یلـصا عضو زا يزیچ ندرک لیامتم يانعم هب فیرحت فیرحت دسیونیم : فیرحت يانعم رد يرهوج تسا . فیرحت دنامهفب ار يرگید يانعم ددرگ و یلـصا دوصقم ندش ضوع ببـس هک فیرحت تسا . يونعم یظفل و هنوگ ود رب فـیرحت تسا . نآ ، رییغت نآ هاـگیاج زا نخـس فـیرحت ( 126 .) هرییغت هعضاوم : نع ملاکلا فیرحت دوش و عقاو نآ لاثما دانـسا و راعـشا ، تایاور ، تایآ ، رد دـناوتیم هک تسا ظافلا ندرک دایز مک و رییغت و زا تراـبع یظفل

ظافلا رد يرییغت هکنآ نودـب دریگیم ماجنا فلتخم ياهلیوأت حیـضوت و ریـسفت و اب هک دـشابیم اوتحم فدـه و اـنعم ، رییغت يونعم تسد زا ار دوخ صاوخ اهشزرا و ددرگیم و لدبم يرگید زیچ هب فیرحت دروم رصنع فیرحت ، ماجنا اب تروص ره رد دوش . داجیا

. دهدیم

تعجر فیرحت

شخبدـیما هدـیقع نیا هراـبرد نآ يوـنعم یظفل و عاوـنا هدـنامن و ناـما رد فـیرحت تسد زا هک تسا ینید رـصانع هلمج زا تـعجر هب يدایز ياهگرب خاش و ددرگ و رتهدرتسگ دـشابیم هچنآ زا تعجر اـت تسا هدـیدرگ ببـس تعجر فیرحت تسا . هتفرگ تروص رد يداـیز ریثأـت تسا هدـیچیپ عونتم و دوخ عون رد هک تعجر ياـهفیرحت دـنک . ادـیپ ملاـسلا مهیلعنیموـصعم تعجر هراـبرد هژیو

زیمآولغ زا ات دناهداد هولج زیمآولغ رما کی ار تعجر ناگدننک ، فیرحت زا یخرب تسا . هتـشاد یملاـسا هدنزاس هدیقع نیا فیعـضت دوجو تعجر ناونع هب يزیچ دـنکیم ادـیپ هک يرگید يانعم اب اـت دـناهدرک لـیوأت ار نآ اـهنآ زا یخرب دوش ، يرادرب هرهب نآ ندوب

هب ار نآ اهفیرحت ، یخرب داجیا اب ياهدـع دوش و یقلت دودرم رما کی اـت دـناهداد هولج لوقعماـن ار نآ رگید یخرب دـشاب و هتـشادن گرزب شزرا نارگ و فیرحت ياهشلات قمع هدنهد ناشن اهفیرحت نیا یگدرتسگ عونت و دناهتخاس . لدـبم ینید دـض رـصنع کی

ات دریگیمن و رارق يزاـس لدـب فـیرحت و دروـم دــشاب هتــشادن تـیمها يزیچ اـت اریز تـسا ؛ نیفلاـخم رب نآ یفنم ریثأـت تـعجر و يدـنلب یبهذـم و ياهشزرا یگرزب ياهرایعم زا یکی دوشیمن . دایز نآ رد فیرحت هنماد دـشابن دایز نآ يراذـگریثأت یگدـنزاس و

. تسا لئاسم نیمه هلمج زا تعجر تساهنآ و فیرحت نافلاخم و ياهتفلاخم تدش اهنآ ، يراذگریثأت هاگیاج و

فیرحت لماوع

راک زا ار یفده مادک ره هتبلا دـناهدز و نماد نآ فیرحت هب فلاخم قفاوم و دراد هک یـصاخ ياهیگژیو هاگیاج و رطاخ هب تعجر ماوقا همه نایم رد يزاس هناسفا هب لیامت يزاس هروطسا هب لیامت - 1 میزادرپیم : نآ دروم دنچ هب اجنیا رد ام هک دناهدرک لابند دوخ لدـبم هناـسفا هب روآ تفگـش ياـهاعدا هداـعلا و قراـخ ياهناتـساد لـعج اـب ار دوخ گرزب ياهتیـصخش اـهنآ دراد . دوجو ناـهج

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 35

يروآ تفگش بلاطم هعیش ینامسآ ياهتیـصخش زا یخرب تعجر هرابرد يزاس هروطـسا سح نیا اب زین نایعیـش زا یخرب دننکیم .، ربماـیپ هلاـس رازه اـههد ياـهتموکح اـهفیرحت ، نیا هلمج زا تسا . هتـشگ یبهذـم هدـیقع نیا فـیرحت بجوـم هک دـناهدرک ناـیب

تـسد هب ءاحور مان هب ینیمزرـس رد تعجر رـصع ات هتـشذگ زا ملاع نیطایـش همه نتـشک ملاـسلا و مهیلعنیـسح ماما نینمؤملاریما و اههناسفا نیا زا تعجر یقیقح هرهچ ات میزادرپیم نآ یـسررب هب ترـضح نآ تعجر ثحب رد هک دـشابیم ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما

ولغ اب ار ناشتعجر اهنآ نارادتسود زا یخرب ات تسا هدیدرگ ببس ملاسلا مهیلعنیموصعم تیبوبحم ناتسود یتسود - 2 ددرگ . كاپ زا لفاغ اما دنهد شیازفا ار اهنآ تیبوبحم دناهتـساوخ ناگدننک فیرحت هتبلا دش . دـهاوخ نایب نآ ياههنومن هکنانچ دـننادرگ هارمه

يدوبمک ملاع ، رد اهنآ يدیلک شقن ملاـسلا و مهیلعتیب لها ینامـسآ تیـصخش تسا . هدوب هعیـش دـیاقع رب ياهبرـض راک نیا هکنآ رصاعم ناگرزب زا یخرب : » دسیونیم هراب نیا رد یلماع رح خیـش میهد . شیازفا ای كرادت ار نآ فیرحت لعج و اب میهاوخب هک درادن تـسا هدروآ يدیعب بلاطم نآ رد هتـشون و یباتک تسا هداد هدعو نیرهاط همئا ربمایپ و نانمؤم ، هب ار نآ دـنوادخ هک یتعجر هرابرد

زا یـضعب هک تسا هدـیدرگ ببـس نیا ربتعم و ریغ ای دـشابیم ربتعم ياـهباتک زا تسا ، هدرک لـقن اـجک زا ار اـهنآ تسین مولعم هک ، نآرق رد هشیر هک هعیـش میخف فراعم زا یکی نیفلاخم فادـها - 3 ( 127 «.) دـننک راکنا ار نآ لصا دنتـسیازاب و نآ لوبق زا نایعیش ؛ دهدیم ار قح نابحاص هب قح تشگزاب دیون هتشاد و هنارگاشفا تیهام هک یتعجر تسا ؛ تعجر دراد هعیـش عامجا رتاوتم و تایاور

یگنراـگنر نوـلت و هـک ياهنوـگ هـب دراد ار اـهنآ بهذـم ندـش ریگارف نـیمز و رب ملاــسلا مـهیلعتیب لـها تزع تیمکاـح و دـیون ییادج ببـس هک یناسک دش و دهاوخ لدبم هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تیب لها هار ینعی هشیدنا تدحو هب یملاـسا ياههشیدنا تعجر دنریگیم . رارق هذخاؤم دروم ایند هب تعجر اب دندرک متس اهنآ رب دندش و هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ یقیقح نانیـشناج زا مدرم

ملاع رد یبهذـم هدـیدپ چـیه اب هک تفرگ رارق تفلاخم دروم نانچ دـش داـی نآ زا هک یـصاخ ياـهیگژیو زا يرادروخرب رطاـخ هب ياهریـسفت تایاور و لـعج بلاـق رد هک دوب تعجر فیرحت اـهتفلاخم نیا رهاـظم زا یکی دـشن . تفلاـخم تعجر هزادـنا هب ملاـسا

دننادیم دوخ هفیظو عیـشت ملاع ناحلـصم اـما دراد . همادا ملاـسا ناـهج حـلاصم هب هجوت نودـب مه نونکا تفرگ و تروص تسرداـن ادـخ نید فراعم هب لـین زا ملاـسا ناوریپ اـت دـننک نییبت یملاـسا بهاذـم فیعـضت هنوگره زا رود هب یقطنم و تروص هب ار تعجر میراد راظتنا تنـس لها نیققحم املع و زا نیاربانب دـندرگ . هاگآ تسا تکرح رد اهنآ يوس هب ناهج هک یعیاـقو هب دـننامن و مورحم

دنوریم رامش هب ملاسا ینامسآ ياهتیصخش هک دمحم لآ دمحم و ینعی تنس باتک و زا هعیش هک ار تعجر زیمآراختفا هدیقع هک . دننکیم هدهاشم هرابنیا رد ار هعیش يوق قطنم هکنیا هژیو هب دنزادنین اطخ هب هراب نیا رد ار مدرم هماع دننکن و فیعـضت تسا هتفرگ

تسا هدیـسرن نآ تقو ایآ دوش ؟ لابند نونکا هک تسا هتـشاد ملاـسا يارب يدوس هچ هناملاع ریغ ياهتفلاخم اهفیعـضت و نیا رگم زا ياهئطوت زور ره هک ادخ نید نانمشد ربارب رد ملاـسا و ناهج رد ار دوخ يردارب تدحو و میراذگ و مارتحا رگیدکی دیاقع هب هک

ققحت رگا دباییمن ، ققحت ای دباییم و ققحت ای تسین جراخ لاح ود زا تعجر مینک ؟ ظفح دوشیم دـلوتم اهنآ نتـسبآ هشیمه مکش ؟ ارچ لاجنج هزادنا نیا دباییمن ققحت رگا ارچ و تفلاخم هزادنا نیا دباییم

تعجر یظفل فیرحت

هژیو و ياـهتعجر رد ار اـهنآ بساـنت ، هب اـم هک دـنوشیم طوـبرم ملاـسلا مهیلعنیموـصعم تـعجر هـب تـعجر ، یظفل ياـهفیرحت میاهدرکن هراشا نآ هب رگید ياهلصف رد هک دروم کی هب اـهنت اـجنیا رد داد و میهاوخ رارق ثحب دروم باـتک نیا یناـیاپ ياـهلصف

ناگدنسیون زا یخرب طسوت ترضح نآ تعجر ماگنه ات ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما ندوب هدنز بذاک حرط هب فیرحت نیا میزادرپیم .جرخ نم عم جرخی لاف باحـسلا یف رتتـسم بلاطیبا نب یلع نا نولوقی ۀضفارلا نم ۀفئاط دـناهدروآ : هک ددرگیم طوبرم تنـس لها

اب تسا و ناهنپ اهربا رد بلاطیبا نب یلع دنیوگیم اهیضفار زا یهورگ ( 128 .) نلاف عم جرخا ءامسلا : نم دانم يدانی یتح هدلو نم

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 36

تـسین مولعم وش . جراخ ینلاف اب دهد ادن نامـسآ زا يدانم هکنآ ات دوشیمن جراخ دنکیم جورخ هک ملاـسلا ) هیلعيدهم ) شدـنزرفمهبم و هامج کی اب هک تسا هدرک حرطم ار ياهیاپیب نخـس نینچ یباتک هچ رد تسا و هعیـش زا هورگ مادک یـضفار ، هورگ نیا هک

یلع نب نسح هب : » دـیوگ مصاع نب ورمع هک دـناهدروآ ار يرگید تیاور دـننکیم . فیرحت ار تعجر فیعـضت و ار هعیـش همه یلک ترـضح دوشیم . هتخیگنارب تمایق زور زا لبق تسا و نیمز هدنبنج وا هک دنراد نامگ ملاـسلا هیلعیلع نایعیـش زا ياهدـع دـش هتفگ

ار وا ثاریم تسا ) هدـنز وا هک ) میتسنادیم يزیچ نینچ ام رگا دنتـسه ، وا نمـشد اهنیا دنتـسین ، وا هعیـش اهنیا دـنیوگیم غورد دومرف :هک تــسا نآ تــیاور نــیا مود شخب لــقن زا تنـــس لــها دارم رگا ( 129 «.) مـیدرکیمن جاودزا وا نارــسمه اــب هدرکن و میــسقت

نیمز هدـنبنج دـنهاوخب هکنیا اما میقفاوم نآ اب مه ام دـشیمن میـسقت وا ثاریم دوب هدـنز رگا تسین و هدـنز ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما وا تعجر اب طابترا رد ار هعیش ياعدا دنهد و رارق هشدخ دروم دوریم رامش هب هعیش فراعم ءزج هک ار ملاـسلا هیلعنانمؤمریما ندوب

مولعم هک تسا ییاهلاکـشا ياراد تیاور نیا هتبلا تسا . ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما تعجر رد فیرحت کی اـهنآ لـقن دـننک بیذـکت لئاسم هک ندوب هدنز هن تسا و ندش هدنز تعجر یگژیو نیرتمهم هک نیا هچ تسا ؛ هدشن رداص ملاـسلا هیلعنسح ماما زا ددرگیم

. دشاب هتشاد یپ رد ار ترضح نآ نارسمه اب جاودزا ثرا و یفن

يونعم ياهفیرحت

هراشا

ریظن يدـب يانعم یتقو تسا . تیدوهی خـسانت و ریظن يدودرم روما هب نآ ندرک انعم یفارحنا و ياهریـسفت هب تعجر ، يونعم فیرحت نآ لوبق راهظا تأرج یسک رگید دوش هدراذگ تعجر ریظن يداقتعا شزرا کی يور رب دشابیم كرش رفک و هک تیدوهی خسانت و

شنادقتعم زا یخرب یتح هک ياهنوگ هب ددرگیم یقلت شزرا کی نآ زا تئارب دریگیم و لکـش نآ هیلع یمومع عضوم درادـن و ار يدیدش يونعم ياهفیرحت دروم هک تسا هعیـش یتدـیقع فراعم هلمج زا تعجر دـنیوگیم . نخـس نآ زا یفیعـض رایـسب عضوم زا

. میزادرپیم اهفیرحت نیا یسررب هب اجنیا رد ام تسا و هتفرگ رارق

ملاسلا هیلعيدهم ترضح تیمکاح هب تعجر لیوأت - 1

هب تموکح تشگزاب هب تعجر تایاور ریـسفت دـیدرگ حرطم هعیـش نایم رد تعجر تایاور لیوأت ناونع اب هک يونعم فیرحت نیلوا دوجو هعیـش نایم رد یلیوأت نینچ هک میدرک تابثا عامجا اب تفلاـخم ثحب رد مود لـصف رد اـم هچرگا دوب . ملاـسلا مهیلعتیب لـها

هیلعنامز ماما هب تموکح تشگزاب هب ار تعجر تایاور اهنآ هک تسا هدـش هداد نایعیـش زا یخرب هب هک یتبـسن اـب اـما تسا هتـشادن ياهباتک زا یهجوت لباق دادعت رد هدش دای تبـسن هکنیا هژیو هب تسا هتفرگ رارق فیرحت دروم تعجر لامع دناهدرک لیوأت ملاـسلا

: دسیونیم هللا همحریـسربط نیدلا نیما تسا . هتفرگ رارق شریذپ دروم یتبـسن نینچ دوجو نآ ، یبایهشیر نودب هدیدرگ و رکذ هعیش زا ياهدع ( 130 .) صاخـشلاا عوجر نود یهنلا رملاا و ۀـلودلا و عوجر یلع ۀـعجرلا یف رابخلاا نم درو ام اولوأت ۀـیماملاا نم ۀـعامج

لیوأت یسررب دارفا . تشگزاب هن دناهدرک لیوأت اهنآ ) ) یهن رما و و ملاسلا ) مهیلعتیب لها هب ) تلود عوجر هب ار تعجر رابخا نایعیش لیوأت ناونع اب هک تسا يونعم فیرحت نامه نیا دـش و هئارا تعجر زا يرگید يانعم دـیدرگ نایب تایاور زا هک یلیوأت اـب تاـیاور

هب ملاـسلا هیلعنامز ماما هب تموکح تشگزاـب ینعی لـیوأت نیا اـما درک . نوگرگد ار یلـصا دوصقم اـنعم و تفرگ و تروص تعجر نیا - 1 مینکیم : نایب ار اهنآ هک دراد یهجوت لباق دایز و ياهلاکـشا ایند ، هب صلاخ ناکرـشم ناـنمؤم و زا یعمج تشگزاـب ياـج

ياملع عامجا فـلاخ رب لـیوأت نیا - 2 دـنراد . تللاد ایند هب ناگدرم تشگزاب رب هک تسا تعجر تایاور حیرـص فـلاخرب لـیوأت

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 37

هار اهنآ هب یلیوأت چـیه دـنرادروخرب و لماک تحارـص زا تعجر تایاور تسایند . هب صلاـخ ناکرـشم ناـنمؤم و تشگزاـب رب هعیش تعجر هملک زا هچنآ - 3 تسین . لیوأت لباق صلاخ نادب نابوخ و تعجر رب عامجا ، دنشاب لیوأت لباق تایاور ، هک ضرف هب و درادن ،

رد هکنانچ دـناهدرک انعم ایند هب ناگدرم تشگزاـب هب ار تعجر تغل لـها - 4 تسایند . هب ناگدرم تشگزاب دـنکیم رداـبت نهذ هب ملاـسلا و هیلعنامز ماما روهظ اما دـنرادن لوبق ار تعجر هک دـناهدرک حیرـصت تنـس لـها - 5 دـیدرگ . هراشا نآ عبانم هب لوا لـصف

تایاور لیوأت - 6 تسا . ملاسلا هیلعيدهم ترضح هب تلود عوجر تاوما و تعجر توافت زا یکاح نیا دناهتفریذپ و ار وا تموکح رد ام تسا . دودرم دشاب هتشاد یفانت هعیش يرورض اب هک يریسفت ره تسایند و هب تشگزاب زا هعیـش بهذم يرورـض فلاخ تعجر هب ناگدرم تعجر لـیوأت - 7 دـشابیم . هعیـش بهذـم تایرورـض زا ایند هب تشگزاب هک میدرک تابثا تعجر يداقتعا هاگیاج لصف

ملاسلا هیلعرقاب ماما دراد . تافانم دناهدرک کیکفت رگیدکی زا ار ود نیا هک یتایاور اب ملاسلا هیلعيدهم ترـضح هب تلود تشگزاب زور دنکیم ، مایق مئاق هک يزور تسا : زور هس ادـخ ياهزور ( 131 .) ۀمایقلا موی ةرکلا و موی مئاقلا و موقت موی ۀـثلاث : هللا مایأ دومرف :

ددرگیم و دوباـن لـطاب اـی دـنکیم و ادـیپ روهظ يراکـشآ تروص هب قح هک دوشیم هتفگ يزور هب هللا موـی تماـیق . زور تعجر و ای اهنآ و تیمها رطاخ هب دـیاش تسا هدـش هراشا صاخ دروم هس نیا هب هژیو ياهزور نایم زا ارچ اما دـناهنوگنیا . هدـش دای ياهزور

نیا هک تسا ياهزادنا هب ملاسلا هیلعنامز ماما هب تموکح عوجر اب ایند هب تعجر ياهتوافت - 8 دنشاب . نامز رخآ رد ادخ ياهزور ندیـسر تسا و خزرب ملاع زا جورخ تعجر فلا - مینکیم : هراشا اهتوافت نیا زا یخرب هب اجنیا رد ام دزاسیم و نکممان ار لـیوأت

یلمع هعیـش هدـنز ماما طسوت تموکح اما دـباییم ققحت ناگدرم تشگزاب اـب تعجر ب - تبیغ . هدرپ زا ندـمآ نوریب تموکح ، هب صلاخ نارفاک نانمؤم و همئا و ءایبنا ، همه هب تعجر اما دوشیم طوبرم ملاـسلا هیلعنامز ماما هب اهنت تموکح تشگزاب ج - دوشیم .

هک تسا یهلا هدعو کی ققحت ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح تموکح اما تسا ، خزرب ملاع رارمتـسا رد تعجر د - ددرگیم . طوبرم هب تسا و تعجر فیرحت تعجر ، تایاور لیوأت هک دیـسر تابثا هب نونکات تعجر فیرحت یبایهشیر درادـن . خزرب ملاع اب یطاـبترا

یخرب یملع هشیر فلا - دـنمادک ؟ فیرحت نیا لـماوع اـههشیر و هک تسا حرطم مهم هتکن نیا نونکا دـشابیم . دودرم لـیلد تشه یـضترم دیـس دناهتـسناد . فیلکت اب نآ نتـشاد تافانم نینچمه نآ و ندوب لاحم مدع تعجر و تابثا زا زجع ار تایاور لیوأت هشیر

لیوأتلا اذه یلع اولوع فیلکتلا ، یفانت اهنا اهزاوج و نایب ۀعجرلا و ةرـصنلا نع اوزجع امل ۀعیـشلا نم اموق ناف دـسیونیم : يدـهلا ملع ار نآ هدـنام و زجاع نآ ناکما نایب تعجر و تابثا زا یتقو هعیـش زا یهورگ ( 132 .) حیحـص ریغ مهنم اذه ۀعجرلاب و ةدراولا رابخلال

هزیگنا : » تسا هدروآ دیفم خیش و دشابیمن . حیحص اهنآ رظن نیا دندرک و هیکت تعجر تایاور زا لیوأت نیا رب دنتسناد فیلکت یفانم لیوأت تلع هراـبرد هچنآ ( 133 «.) تسا نآ یلقع ندوبن لاحم تاـبثا نآ و رب للادتـسا زا ناـنآ یناوتاـن تعجر زا لـیوأت نیا رب اـهنآ

ملاـسلا هیلعقداص ماما هک دریگیم تأشن تیاور نیا زا دیـسر - تابثا هب تعجر رب املع عامجا ثحب رد هکنانچ دش - لقن تایاور يدهم يارب دنادرگیم و زاب ام هبار ایند کلم دنوادخ هک تسا نیا تعجر يانعم دـنیوگیم : ام نایعیـش زا نارکفهتوک تسا : هدومرف

هتوک ار لیوأت تلع ناوتیمن سپ تسا . دودرم فیعض و رایـسب تیاور نیا دیدرگ نایب هکنانچ اما ( 134 .) اهنآ رب ياو دهدیم ، رارق تعجر یفانت هتبلا درک . ریـسفت فیلکت اب نآ نتـشاد یفانت تعجر و تابثا رد يدنمناوت مدع هب ار يرکف هتوک هاگنآ تسناد و يرکف

نآ رب یلیلد دـشاب تایاور لیوأت تلع هکنیا اما میداد باوج نآ هب تاهبـش هب خـساپ لـصف رد هک تسا يروهـشم ههبـش فیلکت ، اـب اب یطاـبترا تیخنـس و نیرتمک تسا هتفرگ تروص تیاور اهدـص هکلب اـههد و يور رب هک یلیوأـت یـسایس هشیر ب - درادـن . دوجو

صلاخ ناکرشم نانمؤم و تشگزاب اب یطابترا هچ ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح هب تموکح تشگزاب درادن . هعیـش هدیقع دروم تعجر لیوأت مسا هب هک دشابیم هدـش یـسانشراک فیرحت کی هک یملع رظن کی هن تایاور لیوأت نیاربانب ، دـشاب . هتـشاد دـناوتیم ایند هب

ناقفاوم کش نودب نآ ؟ نافلاخم ای تعجر ناقفاوم دشاب ؟ فیرظ فیرحت ای لیوأت نیا لماع دناوتیم یـسک هچ اما تسا . هدش هئارا نایم رد تعجر نافلاخم يوس زا هدـش ، دای لیوأت نیاربانب ، درادـن . شزاس اهنآ هدـیقع اب اریز دوب ؛ دـنهاوخن نآ تلع اـیند ، هب تعجر

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 38

عامجا ایند و هب تعجر تایاور هوبنا اب هک ياهعیش اریز دنشاب ؛ نایعیش زا دنناوتیمن هک ینافلاخم تسا ، هدیدرگ اقلا نایعیـش زا یخرب راکنا تسا هدیدرگ قافآ هرهش نآ هب هک ار تعجر تقیقح تایاور ، لیوأت مسا هب هنوگچ تسوربور ایند هب تشگزاب رب هعیش ياملع

هک ضرف هب دناهتـشادن . تایاور زا یلیوأت نینچ هعیـش هعماـج هک میدرک تاـبثا مه تعجر رب عاـمجا ثحب رد اـم هکنیا هچ دـنکیم ؟ینید ناملاع زا یهاگآ بسک شـسرپ و نآ هار دشاب اهنآ نهذ رد یتاهبـش دننک و كرد ار تعجر يانعم دنناوتن نایعیـش زا ياهدـع

هب هک دـشابیم تنـس لها زا تعجر ، ناـفلاخم يوس زا فیرحت نیا هک میریگیم هجیتن دـیدرگ ناـیب هچنآ زا نآ . فیرحت هن تسا و ینعی تسا ، هدش ماجنا یـسانشراک تفارظ و اب دش هراشا هک هنوگنامه دنراد و يدایز ترهـش تعجر اب هبناج همه دیدش و تفلاخم

دـشابیم ملاـسلا هیلعنامز ماما تموکح هک عیـشت فراعم زا یکی ینیزگیاج اب هدـش و اقلا هعیـش ماـن هب لـیوأت و مسا هب فیرحت نیا رد دـننادب و دوخ زا یهورگ زا ار تفلاخم نیا دـننکن و يدـج يریگعضوم ناگدـننک فیرحت ربارب رد نایعیـش ات تسا هتفرگ ماـجنا

. ددرگ شودخم تعجر هب هدیقع یگچراپکی هجیتن

خسانت هب تعجر ریسفت - 2

هک هعیش دندرک و ریسفت خسانت هب ار ینارون هدیقع نیا تعجر ، نافلاخم تسا . خسانت هب نآ ریـسفت تعجر ياهفیرحت زا رگید یکی هداد زورب دوخ زا یفارحنا هدیقع نیا اب هزرابم رد ار یفسلف یملع و تازرابم نیرتشیب دراد و خسانت در رد ار یملع تاقیقحت نیرتشیب

رد خسانت هب لوق ( 135 .) حاورلاا خسانتب لوقلا رهظ عیـشتلا تحت دسیونیم : يرـصم نیما دمحا دندرک . مهتم خسانت هب هدیقع هب تسا ۀعجرلا بهذم دسیونیم : هتفرگ و خسانت يانعم هب ار تعجر تحارص ، اب يودبلا نمحرلادبع رتکد دیدرگ . راکشآ هعیش بهذم ياول

مهنم و دسیونیم : وا تسا . هتفرگ انعم کی هب ار خسانت تعجر و زین تنس لها ياملع زا رگید یکی يدفص ( 136 .) حاورلاا خسانت وا ار نآ تنس لها ناگدنسیون هک دوب ییاههنومن دیدرگ نایب هچنآ ( 137 .) ۀمایقلا لبق توملا و دعب ۀعجرلا لولحلا و خسانتلاب و لاق نم . میهد رارق ثحب دروم ار خسانت تسا مزلا تسین خسانت تعجر ، هک تقیقح نیا تابثا يارب خسانت تخانـش دندرک . جـیورت هتـشون و

هصلاخ ( 138 «.) دـنیوگ خـسانت ار رگید یناسنا ندـب هب توم زا دـعب ندـب ، زا هقطان سفن لقن : » دـسیونیم یجیهلا قازرلادـبع میکح زا سپ یناـسنا ره حور دـشابیم و هتـشذگ هرود رارکت ياهرود ره تسا و شدرگ رد هراوـمه ناـهج هک تسا نیا خـسانت هب هدـیقع

تـسا هدوب بوخ وا هتـشذگ لامعا رگا دـنک . یگدـنز دوخ هتـشذگ لامعا ساـسا رب اـت ددرگیم زاـب يرگید ندـب هب هراـبود گرم هب هتکن دنچ دیدرگ نایب خسانت هرابرد هک یبلاطم زا تشاد . دهاوخ يدب یگدنز تسا هدوب دب وا لامعا رگا هتـشاد و یبوخ یگدـنز

؛ ددرگیم زاب رگید ندب هب تعرـس هب لوا ندب زا قلعت عطق زا سپ حور - 2 دنتوافتم . رگیدکی زا مود لوا و ندب - 1 دیآیم : تسد ، دیدج ندب هب لاقتنا اب هک تسا یـسک ره هتـشذگ لامعا هجیتن هب ندیـسر لحم ملاع نیمه - 3 درادن . یهجو نآ ندـنام لطعم اریز

ندب هب حور ررکم تشگزاب دوجو اب - 5 دشابیمن . نآ يارب ینایاپ ناهج ، ررکم شدرگ هب هجوت اب - 4 تسا . هدرک شومارف ار اهنآ دیاب لاؤس نیا هب خـساپ يارب تسا ؟ خـسانت تعجر ایآ تشاد . دـهاوخن دوجو يداعم دوخ ، هتـشذگ لامعا هجیتن هب ندیـسر دـیدج و

خـسانت تعجر هنرگو تسا خـسانت دـشاب هتـشاد دوـجو نآ رد خـسانت ياـهیگژیو رگا میهد رارق هسیاـقم دروـم ار تـعجر خـسانت و چیه تسا و هدرم هک لوا ندـب زا ریغ یندـب رد سفن لولح رگید داـعم و راـکنا دراد : دوجو خـسانت رد مهم یگژیو ود دوب . دـهاوخن

زا یکچوک هنومن دوخ هکلب درادـن هارمه هب ار داـعم یفن تعجر اریز درادـن دوجو تعجر رد خـسانت ، یـساسا نکر ود نیا زا مادـک ناگدـننک تعجر دوریم . رامـش هب تمایق ياههناشن زا دوخ دـناسریم و تابثا هب ار اهناسنا همه گرم زا سپ تایح هک تسا داعم

تفایرد ار دوخ لامعا شاداپ دـنوش و تمایق هنحـص دراو نآ زا سپ ات دـندرگیم خزرب ملاع دراو دـنوریم و اـیند زا یتدـم زا سپ هرابود قلعت تعجر نینچمه دراد . دوجو خسانت رد هک نآ هتـسویپ شدرگ هن تسا و ناهج تقوم شدرگ تعجر ، ياضتقا سپ دننک .

. تسا رادروخرب تمایق زور رد ناگدرم ندش هدـنز دـننام یتقیقح زا مییوگیم و ناگدرم ءایحا نآ هب هک تسا نیـشیپ ندـب هب سفن

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 39

هرابود تایح کی تعجر اما تسین حرطم نآ رد ناگدرم ندش هدنز زا ینخـس تسا و دیدج مسج هب سفن قلعت خسانت ، هکنیا هجیتن وا رظن رد دیاب مه ینامـسج داعم تمایق و دـشاب خـسانت یـسک رظن رد تعجر رگا لاح دریگیم . قلعت نیـشیپ ندـب هب سفن هک تسا

سپ دنتـسین خسانت قیداصم زا ود نیا رگا دشاب و خسانت وا رظن رد دـیاب مه ملاـسلا هیلعحیـسم تسد هب ناگدرم ءایحا دـشاب ، خـسانت یضقن باوج کی هب ثحب نیا نایاپ رد دشابیمن . خسانت تسا نیشیپ ندب هب سفن قلعت ای ناگدرم ءایحا ود ، نیا ریظن هک مه تعجر

ار نآ يدایز دراوم رد دوخ ارچ دننادیم خسانت ار تعجر تنـس لها ناگدنـسیون زا یخرب رگا هک تسا نیا نآ مینکیم و هراشا مه یلصادخ لوسر لوق زا یـسولآ یطویـس و تسا ، اهنآ يریـسفت عبانم رد فهک باحـصا تعجر شریذپ ، دراوم زا یکی دناهتفریذپ ؟

مه قاحساوبا دنتـسه . يدهم نارای فهک باحـصا ( 139 .) يدهملا ناوعأ فهکلا باحـصأ دـناهدروآ : دوخ ریـسافت رد هلآو هیلع هللا زا سپ ( ) 140 .) هل لجوزع هللا مهییحیف يدهملا جورخ دنع نامزلا رخآ یلا مهتدقر یلا اوراصف دـسیونیم ... : فهک باحـصا هرابرد

هدنز ملاـسلا ) هیلعيدهم ) وا يارب ار اهنآ لجوزع يادـخ هاگنآ دـنتفر گرم باوخ هب يدـهم جورخ ماگنه هب نامز رخآ ات يرادـیب )مهتدقر و یلا نوعجری مث لجوزع هللا مهییحیف مهیلع ، ملـسی يدهملا نا لاقی : دسیونیم : اهنآ ندش هدنز یگنوگچ هرابرد و دنکیم .دنادرگیم و هدنز ار اهنآ لجوزع دـنوادخ سپ دـنکیم ؛ ملاـس اهنآ رب يدـهم انامه دوشیم : هتفگ ( 141 .) ۀـمایقلا موی یلا نوموقی لا

لها ياهباتک رد هک يرگید ناوارف دراوم هنومن و نیا زا دـنزیخیمن . رب تمایق زور اـت دـندرگیم و زاـب گرم باوخ هب نآ زا سپ تـسین خـسانت تنـس لها هاگن زا تعجر هک دوشیم هدافتـسا میدرک هراـشا اـهنآ زا یخرب هب هتـشذگ ثحاـبم رد دراد و دوجو تنس

هدیقع نیا هب تبسن تنس لها ناگدنسیون زا یخرب يوس زا یفیعض ياهریسفت نینچ روهظ رصع زیخاتسر نیا فادها رطاخ هب هچرگا . دوشیم حرطم هناهاوختلادع شخبدیما و

تیدوهی هب تعجر ریسفت - 3

ۀیدوهیلاف دـسیونیم : نیما دـمحا تسا . تیدوهی هب هعیـش شخبدـیما یلاعتم و هدـیقع نیا ریـسفت تعجر ، يونعم ياهفیرحت زا یکی هذه ۀعجرلا ةرکف دسیونیم : نینچمه دیدرگ . رادـیدپ عیـشت رد تیدوهی تعجر ، هب داقتعا اب ( 142 .) ۀعجرلاب لوقلاب عیشتلا یف ترهظ

زا أبـس نبا ار تـعجر هشیدـنا ( 143 .) نیدلا دـیعیف دوعیـس ءامـسلا و یلا دعـص سایلا یبنلا ، نأ مهدـنعف ۀـیدوهیلا ، نم أبـس نبا اهذـخا روهظ ياـنعم دـنادرگیم . زاـب ار نید ددرگیم و رب يدوز هب تفر و نامـسآ هب دوب ربماـیپ هک ساـیلا دـندقتعم اـهنآ تفرگ . تیدوهی شخب ود رب فراعم نیا هک دنتـسه یهلا فراعم زا ییاههعومجم دوهی تیحیـسم و ملاـسا ، زا معا ینامـسآ نایدا ملاـسا رد تیدوهی فراعم - 2 زواجت و . ... ملظ و تمرح دـنوادخ و تداـبع بوجو داـعم ، توبن ، دـیحوت ، ریظن كرتشم فراـعم - 1 دنوشیم : میسقت

هنابش بجاو ياهزامن ندناوخ لاثم ناونع هب دنوریم ؛ رامش هب نید نآ فرعم دراد و دوجو نایدا نیا زا یکی رد اهنت هک یصاصتخا تهج اـسیلک هب نتفر ملاـسا و رهاـظم زا هعمج زور یلیطعت جـح و ماـجنا تاـکز ، سمخ و نداد ناـضمر ، كراـبم هاـم هزور يزور ،تیب فرط هب ناگدرم نفد هبنـش ، زور یلیطعت تیحیـسم و ياهداهن زا ملاـسلا هیلعحیـسم لیجنا و میلاعت زا تعاـطا و تداـبع ، مسارم

مسارم تهج نایمیلک دباعم هب نتفر تاروت ، میلاعت ملاسلا و هیلعیسوم ترضح زا يوریپ تیدوهی و تیحیـسم و ياهدامن زا سدقملا هب هک ار تیدوهی صاخ ياهیگژیو فراعم و زا یکی رگا مییوگیم تامدـقم نیا نایب اب تسا . تیدوهی صاـخ ياـهدامن زا يداـبع هب اهنآ ، جـیورت كرتشم و فراعم هب داقتعا اما میاهدرک رادـیدپ ملاـسا رد ار تیدوهی مینک دراو ملاـسا رد دـش هراشا اهنآ زا یخرب

متـس زواجت و غورد و كرت یکاپ و لدع ، داعم ، جـیورت غیلبت و هب نایدا همه ناوریپ هکنیا هچ تسین رگید نید رد ینید راشتنا يانعم کش نودب تسا ؟ تیدوهی رهاظم زا تعجر ایآ دهدیمن . اهنآ هب ار يرگید نید هب شیارگ تبسن مه یسک دنزادرپیم و نارگید هب

رد تیدوهی روهظ ملاسا ناهج ینامسآ ياهتیـصخش هژیو هب ناگدرم تشگزاب هب داقتعا تسین و دوهی نید صاخ رهاظم زا تعجر داقتعا تیحیـسم هکنانچ دنریذپب ار نآ دنناوتیم نایدا همه دـباییم ، ققحت هک تسا یتیعقاو کی رگا سایلا تشگزاب تسین . ملاـسا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 40

مه مادک چیه دنراد و داقتعا روهظ رصع رد ملاسلا هیلعیسیع لوزن تشگزاب و نیا هب مه ینس هعیش و ددرگیم و زاب حیسم هک دراد تیدوهی فرعم تسین و اهنآ صاـخ لـئاسم زا دـشاب دوهی نید رد هک ضرف هب مه تعجر دـناهدرکن . رادـیدپ ملاـسا رد ار تیحیـسم

تعجر هب دوهی هک تسا نیا مهم رایـسب هتکن اما دوب . دهاوخن ملاـسا رد تیدوهی ندرک رادـیدپ نآ هب يدـنبیاپ هجیتن رد دـشابیمن و تبـسن هعیـش هب اهنت هن وا لاثما نیما و دمحا نیاربانب دشاب . عیـشت رد تعجر هب هدـیقع أشنم دـهاوخب هک درادـن داقتعا هعیـش رظن دروم

روهظ ماهتا هیام هچنآ تساوران . تبسن ود ره دناهداد و تعجر هب داقتعا تبسن مه دوهی هب هک دناهداد ملاـسا رد يرگيدوهی ياوران هب ساـیلا نتفر ـلااب هک تسا نیا اـم لاؤس تسوا و تشگزاـب نامـسآ و هب ملاـسلا هیلعساـیلا نتفر ـلااب تسا هدـش هعیـش هب تیدوهی وا ندـمآ ات تسا هدرمن دوهی داقتعا ربانب ملاـسلا هیلعسایلا دراد ؟ ایند هب خزرب ملاع زا تعجر هب یطاـبترا هچ وا تشگزاـب نامـسآ و

نیمز هب نامـسآ زا تشگزاب رگا . دشابیمن هعیـش بهذم رد هدش فیرعت تعجر نیمز ، هب نامـسآ زا تشگزاب دـشاب و ایند هب تعجر دیاب مه نیما دمحا ياقآ سپ دنراد . داقتعا نیمز هب نامـسآ زا ملاـسلا هیلعیـسیع لوزن ینعی نآ ریظن هب مه تنـس لها تسا تعجر دورف هکنیا رگم دنادب ! ملاسا رد تیحیسم ناگدننک رادیدپ تعجر و هب نادقتعم زا دراد داقتعا ملاسلا هیلعیـسیع لوزن هب هک ار دوخ

ار دوخ ياههتفگ همه تروص نیا رد دنادن و تعجر تسا هتفریذپ هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ تایاور ربانب وا هک ار ملاـسلا هیلعیـسیع نیا ای دراد داقتعا نامسآ زا یسیع تشگزاب هب هک نیما دمحا رگید ریبعت هب تسا . هتفرگ سپ ار هعیش هب تیدوهی ماهتا هدرک و ضقن

هتفریذپ دوخ هک هچنآ هرابرد دیابن تسا و تعجر هب دقتعم سپ دنادیم تعجر رگا دنادیمن . تعجر ای دـنادیم تعجر ار تشگزاب سپ دنادب ، تعجر مه ار نامـسآ زا سایلا دورف دیابن دـنادیمن تعجر ار ملاـسلا هیلعیـسیع دورف رگا دـنک و ضارتعا هعیـش هب تسا

تبـسن هک دوش هراشا هتکن نیا هب تسا مزلا اجنیا رد دـنادیمن . تعجر ار سایلا دورف اریز دریگب سپار هعیـش هب تیدوهی ماـهتا دـیاب هب هدـیقع دوشیم هتفگ هک ابـس نب هللادـبع دوجو ندوـب نیغورد تاـبثا - 1 دوش : هداد خـساپ هنوگود هب دـناوتیم هعیـش هب تیدوهی هب أبس نب هللادبع هب موسوم ردقنارگ باتک رد ار وا دوجو ندوب یعقاوریغ يرکـسع هملاع تسا و هدرک هعیـش بهذم دراو ار تعجر

بوخ لوا باوج هچ رگا اریز میدرک ؛ یط ار هار نیا اـم دوهی و نید رد ياهدـیقع نینچ دوجو مدـع تاـبثا - 2 تسا . هدناسر تابثا ار تیدوهی هب عیشت تبسن درادن دوجو دوهی رد تعجر هب هدیقع هک میدناسر تابثا هب یتقو نوچ تسا ؛ رتیساسا مود خساپ اما تسا

حرطم نودب رگا هک نیا رتلااب دوب و دهاوخن يرگید یلایخ و أبس نب هللادبع نایم یتوافت میاهدرک و لاطبا دشاب هک سک ره يوس زا . دنکیم عفد مه ار تبسن نیا مود خساپ دنهد هعیش هب تیدوهی تبسن یسک ندرک

تعجر ياهیگژیو : مشش لصف

تعجر ياهیگژیو

1 میهدیم . رارق یسررب ثحب و دروم ار اهنآ اجنیا رد ام تسا و هدش حیرصت اهنآ هب تایاور رد هک دراد یفلتخم ياهیگژیو تعجر اهنآ ققحت مدـع لامتحا دـنرییغت و لباق اههناشن هناشن . رگید یخرب تسا و هدـعو اهنآ زا یخرب دناهتـسد : ود رب هدـنیآ روما تیعطق -

(144 «.) داعیملا فلخی ال هللا نإ : » دـیامرفیم نآرق هکنیا هچ دـنباییم ققحت اـعطق دـنریذپان و فلخت یهلا ياههدـعو اـما دراد ، دوجو همدقم هکنیا ریظن دوب . دـهاوخ یعطق مه همدـقم نآ دـبای ، ققحت دـناوتن نآ نودـب هک دـشاب هتـشاد یمزلا همدـقم ياهدـعو رگا لاح تعجر ایآ هک میزادرپب عوضوم نیا هب دـیاب نونکا دـنزیخ . اپ هب قلعت نیا وترپ رد اـت تسا ناـنآ مسج هب اـهناسنا حور قلعت تماـیق ،

ای دشاب و ریذپانفلخت هک تسا یهلا هدعو کی همدقم ای دشابیم و یهلا هدعو کی ملاسلا هیلعيدهم ترـضح روهظ تمایق و دننام همدقم مه یهلا و هدعو مه تعجر هک تسا نیا نآ خساپ و دشاب ؟ ریذپرییغت هک دـشابیم تمایق روهظ و رـصع ياههناشن زا ياهناشن

و دیامرفیم : میرک نآرق مینکیم . هراشا تیاور هیآ و کی هب نآ ندوب هدـعو هرابرد اما تسا . دـنوادخ ياههدـعو زا یکی يارب مزلا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 41

ماما و ( 145 .) دـنوشیم هتـشادهگن اهنآ میزیگنایم و رب دـندرک بیذـکت ار ام تاـیآ هک یناـسک زا یهورگ یتما ره زا اـم هک يزور هنید میقی هلهأ و یلإ قحلا هللا دری و ءایحلأا ، تیمی یتوملا و هللا ییحی یتح یلایللا مایلأا و بهذـتلا هللاو دومرف : ملاـسلا هیلعقداـص

ات دسریمن نایاپ هب اهبش اهزور و مسق ادـخ هب ( 146 .) مکیدیأ یف الإ قحلا ام هللا وف اورشبأ . مث اورشـبأف ، هیبن ، هسفنل و هاضترا يذلا دوخ و تیاضر دروم هک ار ینید دـنادرگزاب و شلها هب ار قح دـنوادخ دـناریمب و ار اههدـنز دـنک و هدـنز ار ناگدرم دـنوادخ هکنیا . دـشابیمن امـش ياهتسد رد زج قح هک مسق ادـخ هب امـش . رب داب تراـشب امـش و رب داـب تراـشب سپ دراد . اـپ هب دـشابیم شلوسر زا یناسک هب دـنوادخ دـیامرفیم : میرک نآرق دـشابیم . زین ملاـسلا مهیلعءایبنا يزوریپ نانمؤم و یناهج تیمکاح مزلا همدـقم تعجر

و ( 147 .) دـهد رارق نیمز يور مکاح عطق روط هب ار نانآ هک تسا هداد هدـعو دـناهداد ماجنا هتـسیاش ياهراک هدروآ و نامیا هک امش اپ هب نادـهاش هک يزور اـیند و یگدـنز رد ار دـناهدروآ ناـمیا هک یناـسک دوـخ و ناگداتـسرف اـم اـنامه دـیامرفیم : يرگید هیآ رد

نیاربانب تسایند ؛ هب اهنآ تشگزاب دنمزاین ملاـسلا مهیلعءایبنا يزوریپ نانمؤم و تیمکاح هدعو ققحت ( 148 .) مینکیم يرای دنزیخیم ، تعجر رگید یگژیو تیدودحم - 2 دوب . دهاوخ یعطق مه یعطق ياههدعو همدقم تسا و یهلا هدـعو ود نیا یعطق همدـقم تعجر نانمؤم و نیاربانب دنشاب . هدیـسر صلاخ كرـش ای صلاخ و نامیا هب هک دندرگیم زاب یناسک اهنت تسا . ناگدننک تعجر تیدودحم

ینارفاک تشذگ مود لصف رد هک هنوگنامه هتبلا تشگ . دنهاوخن زاب دنهدیم لیکـشت ار نامیا رفک و لها تیرثکا هک طسوتم رافک دنهاوخن زاب مه اهنآ دناهدیـشچ ایند رد ار باذـع خـلت معط نوچ تسا هدوب صلاخ اهنآ رفک هچرگا دـنتفر ایند زا یهلا باذـع اب هک

نإ دومرف : ملاـسلا هیلعقداص ماما تسا . هدـش دراو هراـب نیا رد هک تسا یتاـیاور ناگدـننک تشگزاـب تیدودـحم لـیلد اـما تشگ .درادـن و تیمومع تعجر ( 149 .) اضحم كرشلا ضحم وا اـضحم ناـمیلاا ضحم نم اـلإ عجریـلا ۀصاـخ ، یه و ۀماـعب تسیل ۀعـجرلا

رفک نامیا و ریـسفت رد دیفم خیـش دشاب . هدرک صلاخ ار دوخ كرـش ای نامیا هکنیا رگم ددرگیمن زاب ایند هب یـسک دشابیم . صاخ نامیا يلااب هجرد زا هک دنتـسه یناـسک هورگ ، کـی دناهتـسد : ود اـیند هب ناگدـننک تعجر : » تسا هدروآ ناگدـننک تعجر صلاـخ

دهدیم ناشن اهنآ هب ار قح تلود دنوادخ سپ دناهتفر . ایند زا گرزب ناهانگ زا زیهرپ اب تسا و رایسب اهنآ ریخ لامعا دنرادروخرب و داسف تیاـهن هب هک دنتـسه یناـسک رگید هورگ دـنکیم . اـطع اـهنآ هب دـندرکیم وزرآ اـیند زا هچنآ دـنادرگیم و ناـشزیزع نآ اـب و

- 3 ( 150 «.) دندیدرگیم ناهانگ بکترم دوب و دایز ادخ ناتسود هب نانآ متس دندرک و تفلاخم قح لها اب دح ، نیرخآ ات دندیسر و ياهنامیا ناگدـنراد هب دـنوادخ هک دـشابیم یهلا فطل کی تعجر اریز تسا ؛ يرایتخا رما کـی اـیند هب ناـنمؤم تشگزاـب راـیتخا

تباجا رد نمؤم دریگیم و تروص ناگتـشرف داهنـشیپ اب تعجر ور نیا زا تسین . يرابجا فطل ، شریذپ دهدیم و صاصتخا صلاخ : ملاسلا هیلع هللادبع وبا انل لاقف هرظتنی . انباحصأ نم تام نم و ملاسلا هیلعمئاقلا انرکذ دیوگ : رمع نب لضفم تسا . راتخم توعد نیا

کبر ۀمـارک یف میقت نأ أشت نإ و قحلاف ، هب قحلت نا أشـت نإفـ کـبحاص ؛ رهظ دـق هنإ اذـه اـی هل : لاـقیف هربق یف نمؤملا یتا ماـق اذا نایم هب نخس دوریم ایند زا دشابیم و وا راظتنا رد هک یسک ملاسلا و هیلعمئاق هرابرد ملاسلا ) هیلعقداص ماما رضحم رد ( ) 151 .) مقأف

وا هب یهاوخیم رگا تسا هدرک روهظ وـت رورـس دوـشیم : هتفگ وا هب نمؤـم ربـق رد دـنک ماـیق مئاـق یتـقو دوـمرف : ترـضح میدروآ ،یـسک دـسریم رظن هب اما تسا يرایتخا تعجر هچرگا ناـمب . یناـمب تراـگدرورپ تمارک رد یهاوخیم مه رگا دـنویپب و يدـنویپب ،تباجا کیبل ناهج ، رد ادخ نید ییاپرب نیمز و رب تیمکاح رد تکراشم يارب دهدن و تبثم خساپ هنامیرک توعد نیا هب هک دـشابن

ار ناـنمؤم ياـهوزرآ نیرتسدـقم نیرتگرزب و زا یکی هک تسا هنیرید یهلا هدـعو کـی ساـسا رب توـعد نیا هـک ارچ دـهدن ، رس : لصا هس رب هک یندمآ اما دنیآیم مه نانمؤم دمآ و دهاوخ نآ ثحب هکنانچ دننکیم تعجر ءایبنا مامت ور نیا زا دهدیم . لیکـشت

رـس زا ار نانآ هکلب دـنیآیمن دوخ اهنآ تسا . رابجا تلذ و بیذـعت ، لصا هس رب رافک ندـمآ اما تسا . راوتـسا راـیتخا تزع و فطل ،زا هک یقوقح رطاخ هب ات دنیآیم اهنآ درادن . یچیپرس ناوت یـسک دنناسرب و دوخ يویند لامعا بقاوع زا یخرب هب ات دنروآیم هارکا

تیدودـحم هب تعجر یفـلاتخا لـئاسم زا یکی يریگارف - 4 تسا . يرابجا ندمآ نیا دـنوش و هذـخاؤم دـناهدرک عیاض مدرم ادـخ و

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 42

هتـسناد و طوبرم یملاـسا تما هب اهنت ار تعجر دیفم خیـش ددرگیم . طوبرم اهتما همه رد اهنآ يریگارف ای یملاـسا تما هب نانمؤم هیلع هللا یلصدمحم تما زا یهورگ دنوادخ انامه ( 152 .) ۀمایقلا موی لبق مهتوم دعب دمحم ۀما نم اموق ییحی یلاعت هللا نا دسیونیم :

، ۀلملا لها نم نامیلإا یضـحممل امنإ ۀعجرلأ دسیونیم : رگید ياج رد و دزیگنایم . رب تمایق زور زا شیپ ناشگرم و زا سپ ار هلآو ملاـسا تلم زا صلاخ ناقفانم صلاخ و ناـنمؤم يارب اـنامه تعجر ( 153 .) ۀیلاخلا مملاا نم فلسـ نم نود مهنم قافنلا یـضحممل و

انیبن و عجری دسیونیم : هتـسناد و اهتما همه لماش ار تعجر یـسوط خیـش اما دـندوب . هتـشذگ ياهتما زا هک یناسک هن دوب دـهاوخ زا یهورگ اب ام موصعم ناماما ربماـیپ و ( 154 .) ۀقحلالا ۀقباسلا و مملاا نم ۀعامج عم ملاـسلا هیلعيدـهملا نامز یف نوموصعملا انتمئا

دراد دوجو یلوبق لباق لیلد ایآ هک مینک یسررب دیاب نونکا تشگ . دنهاوخ زاب ملاـسلا هیلعيدهم نامز رد هدنیآ هتـشذگ و ياهتما هب دناوتیم هچنآ دشاب . هتـشاد یتللاد نینچ هک میرادن ینـشور ربتعم و لیلد کش نودـب ددرگ ؟ دودـحم یملاـسا تما هب تعجر هک مه تایاور نیا اـما دـنراد . هراـشا ناملـسم ياهتیـصخش اـی یملاـسا تما هب هک تسا یتاـیاور ددرگ طوبرم تیدودـحم نیا تاـبثا

ماما زا میهدیم . رارق یـسررب دروم ار تیاور ود اهنآ تللاد نازیم ندـش نشور يارب ام دـننکیمن و تاـبثا ار تعجر رد تیدودـحم تما نیا زا يراکهبت بوخ و درف چیه ( 155 .) رشـنی و الإ رجاف و لا رب دحأ ۀملاا هذه یف ام دومرف : هک تسا هدش لقن ملاـسلا هیلعرقاب

هتخیگنارب مئاق هارمه درم ، راهچ لهچ و وت و لضفم يا دومرف : لـضفم هب ملاـسلا هیلعقداـص ماـما و دوشیم . هدـنز هکنیا رگم تسین دنـشابیم و ناملـسم ياهتیـصخش زا یخرب یملاـسا و تما زا ياهدع تعجر نایب لابند هب اهنت تایاور هنوگنیا اما ( 156 .) دیوشیم

ءیـش تابثا » روهـشم ریبعت هب دـننکیمن و یفن دـناهدوب صلاخ رفک ای نامیا ياراد هک ار هتـشذگ ياهتما ياههرهچ تشگزاب زگره تما هب تعجر تیدودـحم رب یلیلد ام نیاربانب دـنتکاس و نیـشیپ ياهتما تشگزاـب هب تبـسن تاـیاور نیا دـنکیمن .» يدـع اـم یفن

نیشیپ ياهتما تعجر رب یلیلد رگا ور نیا زا درادن . یهجو تسا هدومرف نایب دیفم خیش هک ار ۀلملا » لها نم » دیق میرادن و یملاـسا تاـیاور - 1 دنتـسه : تایاور تایآ و زا هتـسد هس هتـشذگ ياهتما تشگزاب لـیلاد اـما دـسریم . تاـبثا هب اـهنآ تعجر دوش هماـقا

هب اما دنریگیم . رب رد ار اهتما همه هک یقلطم تایاور تایآ و نیشیپ 3 - ياهتما نانمؤم تشگزاب تایاور ناربمایپ 2 - تشگزاب ؛ مینکیمن للادتـسا دناهدش لقن باتک نیا مهد مهن و لصف هلمج زا فلتخم ياهلصف رد هک ءایبنا تشگزاب ینعی تایاور لوا هورگ هب هچنآ اما دنتـسه . نیـشیپ ياهتما زا هکنیا هن دـشاب و اهنآ يربمایپ رطاخ هب ناربماـیپ تشگزاـب دـیاش هک تسا حرطم هتکن نیا اریز

: دـیامرفیم هک تسا ملاـسلا هیلعقداص ماما زا رمع نب لضفم روهـشم تیاور اهنت دوشیم طوبرم هتـشذگ ياهتما نانمؤم تشگزاب هب و قحلاب نودهی اوناک نیذلا ملاسلا هیلعیسوم موق نم رشع ۀسمخ لاجر : نورشع عبس و ۀفوکلا رهظ نم ملاسلا هیلعمئاقلا عم جرخی

هیدی نیب نونوکیف رتشلاا ، کلام دادقملا و يراصنالا و ۀـناجدوبا ناملـس و و نون نب عشوی و فهکلا لهأ نم ۀعبسـ و ( 157 .) نولدعی، دنتسه ملاسلا هیلعیسوم موق زا رفن هدزناپ دننکیم : جورخ ملاسلا هیلعمئاق اب هفوک تشپ زا رفن تفه تسیب و ( 158 .) اماکح اراصنأ و نون و نب عشوی دنـشابیم و فهک باحـصا زا رفن تفه و دـندرکیم . مکح تلادـع قح و هب دـندرکیم و تیادـه قـح هب هک ناـنآ ، تاـیاور موـس هورگ اـما دــننامکاح . ناراـی و زا یگمه دــنراد و روـضح وا دزن اـهنآ رتـشا ؛ کـلام دادــقم و هناـجدوبا و ناــملس و

تعجر لصا هک نآرق تایآ زا یخرب دنوریم و رامش هب زین نآ لیلاد نیرتهب هک دنانیـشیپ ياهتما يارب تعجر لیلد نیرتهدرتسگ میرک نآرق مینکیم . هراشا تیاور ود هیآ و کی هب ثحب نیا رد اـم دـنرادروخرب و یقـلاطا نینچ زا میدرک تاـبثا اـهنآ هلیـسو هب ار

هک یناـسک زا یهورگ یتما ره زا اـم هک يزور و ( 159 «.) نوعزوی مهف انتایاب بذکی نمم اجوف ۀمأ لک نم رشـحن مویو : » دـیامرفیم. تسا هدروآ هیآ نیا لیذ رد ییابطابط هملاع دنوشیم . هتـشادهگن لاؤس ) يارب ) اهنآ میزیگنایم و رب دندرکیم بیذـکت ار ام تایآ زا ییاـههورگ هکلب تسین دودـحم یملاـسا تما هب تـعجر ( 160 .) یتش مما نم جاوفا لـب ۀیملاـسلاا ۀـملاا یلع اروصقم سیل رـشحلا یف اما و ۀعجرلا یف نوعجریلا باذعلاب اهلهأ هللا کلهأ ۀیرق لک دـیامرفیم : ملاـسلا هیلعقداص ماما دـندرگیم . زاب فلتخم ياهتما نآ نانکاس دنوادخ هک يدابآ رهش و ره ( 161 .) نوعجری اضحم رفکلا اوضحم باذعلاب و اوکلهی مل نمم مهریغ امأ نوعجریف . ۀمـایقلا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 43

تکلاه هب یهلا باذـع اب هک یناسک یلو تشگ دـنهاوخ زاب تمایق رد اما دـندرگیمن زاب تعجر رد دـناسر تکلاه هب باذـع اب ار ، ۀصاخ یه و ۀماعب تسیل ۀعـجرلا نإ دومرف : يرگید ثیدـح رد و دـندرگیم . زاب دنـشاب هدرک صلاـخ ار دوخ رفک دنـشاب و هدیـسرن

زاب ایند هب یـسک دـشابیم . صاـخ درادـن و تیمومع تعجر ( 162 .) اضحم كرشـلا ضحم وأ اضحم ناـمیلاا ضحم نم اـلإ عجریـلا اهنآ قلاطا هک میرادن یلیلد دنقلطم و دیدرگ نایب هک یتایاور هیآ و دشاب . هدرک صلاخ ار دوخ كرش ای نامیا هکنیا رگم ددرگیمن

. دنشاب نیشیپ ياهتما زا ای هدوب و یملاسا تما زا هک تسین یتوافت دراد و قلعت اهتما همه هب تعجر نیاربانب ، دنز ؛ دیق ار

تعجر نامز

ملاسلا هیلعيدهم ترضح روهظ نامز هک هنوگنامه درادن ؛ یهاگآ نآ زا یسک لاعتم يادخ زج تسا و یهلا رارسا زا تعجر نامز لوهجم رسـ دیاش دش . دهاوخن مولعم ام يارب اهنآ نامز دنباین ققحت ات دنتـسه و دـنوادخ رارـسا زا تمایق ییاپرب ملاع و ینایاپ زور و ییاپرب نامز هک اجنآ زا تسین و ياهلـصاف نادنچ تمایق ییاپرب نآ و نایم تسا و تمایق میلاع زا تعجر هک دـشاب نیا مه نآ ندوب

املف دسیونیم : یمق میهاربا نب یلع دنامب . ظوفحم یهلا رـس نیا ات دننامب لوهجم دیاب مه نآ یتامدـقم ثداوح تسا مولعمان تمایق یبر هل لعجی مأ نودعوت ام بیرقأ يردأ نإ دمحم - ای لق - : » هللا لاق اذه ؟ نوکی یتم اولاق : ۀعجرلا نم نوکی ام هللا لوسر مهربخأ

هب دنوادخ دهدیم ؟ خر ینامز هچ رد دندیسرپ درک هاگآ تعجر زا ار مدرم هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر یتقو 163)و(164 ) «.) ادمأهداد رارق نآ يارب یتدم مراگدرورپ هکنآ ای تسا کیدزن هدش هداد هدعو امـش هب هچنآ منادیمن دمحم - يا وگب - دومرف : شلوسر

. تسا

تعجر ینامز فرظ

هک تسا هتسناد یمیلاع زا ار تعجر دیفم خیش دوب . دهاوخ نآ زا رتدوز یمک ای ملاسلا و هیلعيدهم ترضح روهظ رصع رد تعجر وا و مایق زا شیپ هک یثداوح ملاـسلا و هیلعيدـهم مایق نامز میلاع هرابرد يرابخا : » دـسیونیم هکنانچ دـباییم ققحت روهظ زا شیپ دنوشیم و هدنز اهربق رد هک تسا یناگدرم و ینایفـس ... جورخ اهنآ هلمج زا تسا . هدش دراو دشابیم شروهظ ياهتللاد اههناشن و

نآ يرای يارب سپ دنوشیم ، هاگآ هکم رد وا روهظ زا ماگنه ، نیا رد دننکیم ... ترایز هتخانـش و ار رگیدکی دندرگیم و زاب ایند هب تسا هدمآ هعیـش ) ربتعم ) لوصا رد هچنآ ربانب ام تسا و هدش دراو هراب نیا رد يرابخا هکنانچ دننکیم ، تکرح وا يوس هب ترـضح

(167 ،) یلح هملاع ( 166 ،) يروباشین لاتف ریظن يرگید ناگرزب تسا هدرک نایب دـیفم خیـش هک ار یمئلاع ( 165 «.) میدرک نایب ار اهنآ یتایاور زا هتفرگرب تسا هدرک نایب دـیفم خیـش ار هچنآ دـناهدرک . نایب تروص نامه هب ( 169) یسربط خیش و ( 168 ،) یلبرا نسحلاوبا

خیـش رب داـمتعا اـب ور نیا زا تسین اـم تسد رد اـهنآ زا یخرب نونکا تسا و هدوب هعیـش ( 170) ربـتعم لوصا رد وا و دزن هک دـشابیم ققحت تسا هدوـب دـیفم خیـش رـصاعم هک یـضترم دیـس هک تسا حرطم مه هتکن نیا هچرگا میریذـپیم . ار اـهنآ ندوـب تیاور دـیفم ،

ۀیماملاا ۀعیشلا بهذت يذلا نأ ملعا دسیونیم : هکنانچ تسا . هدرکن یفرعم روهظ میلاع زا ار نآ هتسناد و روهظ رـصع رد ار تعجر نادب ( 171 ... .) هتعیـش نم هتوم مدقت دق ناک نمم اموق هجرف یلاعت هللا لجع يدـهملا نامزلا ، ماما روهظ دـنع دـیعی یلاعت هللا نأ هیلا

ار نایعیـش زا یهورگ هجرف یلاعت هللا لجع نامز ماما روهظ ماگنه هب یلاعت يادـخ هک تسا نیا دراد داقتعا نآ هب هعیـش هک ار هچنآ يارب روهظ رـصع روهظ و زا شیپ ینامز هلـصاف رد يریگمـشچ توافت هچرگا دنادرگیم . ... زاب ایند هب دـناهدرم وا روهظ زا شیپ هک

هراب نیا رد مه یتایاور تسا و روهظ رـصع اب نامزمه نآ عوقو دنکیم ردابت نهذ هب تایاور زا هچنآ اما درادـن دوجو تعجر ققحت دشابیم و وا راظتنا رد هک یسک ملاسلا و هیلعمئاق هرابرد ملاـسلا ) هیلعقداص ماما رـضحم رد : ) دیوگ رمع نب لضفم تسا . هدش دراو

تسا هدرک روهظ وت رورس دوشیم : هتفگ وا هب نمؤم ربق رد دنک مایق مئاق یتقو دومرف : ترضح میدروآ ، نایم هب نخـس دوریم ایند زا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 44

ول دومرف : ملاسلا هیلعرقاب ماما و ( 172 .) نامب ینامب تراگدرورپ تمارک رد یهاوخیم مه رگا دنویپب و يدـنویپب وا هب یهاوخیم رگا اب ار وا دنوادخ دنک مایق دمحم لآ مئاق رگا ( 173 .) یناثلا یلع دمحم و هعبتی نم لوأ و ۀکئلاملاب هللا هرصـنل دمحم لآ مئاق جرخ دق

. تسا یلع رفن نیمود دمحم و دیآیم وا یپ زا هک یسک نیلوا دنکیم و يرای اههتشرف

تعجر تدم

عامجا تایاور و تایآ و زا هچنآ نینچمه و تسا ؛ ناگدننک تعجر همه نامزمه تشگزاب دنکیم ردابت نهذ هب تعجر هلدا زا هچنآ راب کی يانعم هب تعجر هک دـیدرگ نایب مه تعجر يوغل يانعم رد هکنیا هچ تسا ندرک تعجر راب کی دـیوجیم تقبـس نهذ هب

نیـسح و ماما هتبلا تشاد . دـهاوخن يرارمتـسا دـسریم و مامتا هب روهظ رـصع لیاوا نامه رد تعجر لـصا نیارباـنب تسا . نتـشگزاب ردان ییانثتـسا و دراوم ، نیا اما دـنراد ياهرابود تعجر دـنهدیم يرای ار ترـضح نآ هک ییایبنا لاامتحا ملاـسلا و مهیلعنینمؤملاریما

رد ربمایپ داتفه شنارای و اب ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تعجر هب یتیاور هتبلا دنیآیمن . رامـش هب ایند هب ناگدرم تعجر رارمتـسا تسا و هبقع و نب دـمحا تسا و هعوفرم تیاور نیا اریز تسا ؛ فیعـض نآ دنـس هک ( 174) دراد هراشا ملاسلا هیلعيدهم ترـضح رمع رخاوا

نامز هرابرد تایاور زا ییاهتشادرب هحفص 155 و 156 هرابود تایح ای تعجر باتک رد دنلوهجم . دنتـسه نآ نایوار زا هک شردپ هیلعيدهم ترـضح روهظ اب نامزمه تعجر - 1 میهدیم . رارق یـسررب دروم ار نآ هتکن راهچ هک تسا هدـش حرطم تعجر تدـم و هیلعيدـهم ترـضح موصعم ، هدـننک تعجر نیرخآ - 2 دـباییم . همادا ترـضح نآ مود تموکح رـصع ات دوشیم و عورـش ملاـسلا

ناگدـننک تعجر - 4 دـندرگیم . زاـب وا اـب هک دنتـسه ترـضح نآ هیلوا ناراـی ءزج ناگدـننک تعجر زا ياهدـع - 3 تسا . ملاـسلا . دـننکیم تعجر جـیردت هب یناـهج و ... تموکح شرتسگ لیکـشت و رد ناـنآ شقن رادـقم تواقـش و تداعـس و تاـجرد ساـسارب هک تعجر هفـسلف اریز تشاد ؛ دـهاوخن یتـعجر ملاـسلا هیلعناـمز ماـما درک میهاوخ تاـبثا باـتک نیا رخآ لـصف رد هک هنوگناـمه نآ تعجر رب یلیلد رگید دریگیم و ماـجنا شناراـی وا و تسد هـب روـهظ رـصع رد تـسا ناراکمتـس زا ماـقتنا ناـهج و رب تیمکاـح

ترضح نیاربانب ، درادن . دوجو شنارای وا و تعجر هرابرد مه يربتعم نشور و لیلد هکنیا نمـض دوب ؛ دهاوخن شباحـصا ترـضح و ناـمز اـت مه تعجر رارمتـسا تشاد و دـهاوخن مه یمود تموکح دوـب ، دـهاوخن موـصعم هدـننک تعجر نیرخآ ملاـسلا هیلعيدـهم

ملاـسلا هیلعنامز ماما ملاـسلا ، مهیلعهمئا تعجر تایاور مومع ربانب دوش هتفگ رگا دشابیم . یفتنم دـشن هتفریذـپ هک وا مود تموکح لیلد دـنمزاین وا تموکح اریز دوشیمن ؛ تابثا ترـضح نآ تموکح وا ، تعجر تاـبثا ضرف هب میهدیم خـساپ دـنکیم ، تعجر مه

تـسا هتفرگ تروص روهظ رـصع رد هک نآ ، ياههمانرب فادها و تعجر و لماک ققحت زا سپ یتعجر نینچ هاگنآ دشابیم . لقتـسم ام دوشیمن و ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح تعجر لماش تایاور ، مومع هکنیا نمـض دراد ؟ هارمه هب دوخ اب ار تعجر زا ياهفـسلف هچ

نارای زا ناگدننک تعجر زا یخرب هکنیا اما داد . میهاوخ رارق یـسررب دروم لماک روط هب باتک نیا رخآ لصف رخاوا رد ار ثحب نیا نآ یناهج تموکح لیکـشت رد اهنآ شقن رادقم تواقـش و تداعـس و ساسارب ناگدننک تشگزاب ای دنـشاب و ملاـسلا هیلعنامز ماما

دـسر هچ ات درادـن دوجو اـهنآ تاـبثا يارب تاـیاور رد یلیلد یلبق ، هتکن ود ریظن هک تسا يروما دـندرگیم زاـب جـیردت هب ترـضح . دنک دییأت ار اهنآ يربتعم كردم

؟ دنوشیم هدنز هنوگچ

يارب تمایق زور هناتـسآ رد دـشابیم . ناگدرم ندـش هدـنز تمایق ، اب نآ كرتشم هجو نیرتمهم تسا و کچوک تمایق کـی تعجر رثا نیا ياراد ياهتـشرف توص هک تسا هنوگنیا مه تعجر ایآ اما دنوشیم هدنز اههدرم دـمدیم و روص رد لیفارـسا ناگدرم ، ءایحا

هب تمایق هرابرد هک هنوگنآ تعجر ، رصع رد ناگدرم ندش هدنز يارب ینشور لیلد ام دمدب ؟ ناگدرم رد ار تایح هک دشاب ینیوکت

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 45

لماع نیا لاح ددرگ ؛ یلمع ءایحا نیا ات دشاب هتـشاد دوجو یـشخب تایح لماع دـیاب کش نودـب اما میرادـن تسا هدـش حیرـصت نآ ناگدننک تعجر زا هک فهک باحصا ندش هدنز هرابرد تنس لها نارسفم زا یبلعث دشاب . يرگید توص ای لیفارـسا توص دناوتیم

همه يارب دـناوتیم هک تسا شخب تایح لماع کی اما دـشابیمن ثیدـح هتکن ، نیا هچرگا هک تسا هدرک نایب ار ياهتکن دنـشابیم رب يدهم انامه دوشیم : هتفگ ( 175 .) لجوزع هللا مهییحیف مهیلع ، ملـسی يدهملا نا لاقی : دسیونیم : وا دشاب . حرطم ناگدننک تعجر

نانآ مسج هب حور قلعت نامه دش نایب ناگدرم ءایحا زا هچنآ دنکیم . هدنز ار اهنآ دنوادخ سپ دنکیم ملاس فهک ) باحصا ) نانآملاـسلا هیلعقداص ماما تسا . قلعت نیا يارب ندب ندش هدامآ نآ همدـقم تفرگ و دـهاوخن ماجنا همدـقم نودـب قلعت نیا اما دـشابیم

ری مل ارطم بجر نم مایا ةرشـع ةرخلآا و يدامج سانلا رطم همایق نآ اذإ دـیامرفیم : ناگدـننک تعجر ياهندـب يزاس هدامآ هرابرد نم مهروعش نوضفنی ( 176) ۀنیهج لبق نم نیلبقم مهیلإ رظنأ ینأکف مهروبق ، یف مهنادـبأ نینمؤملا و موحل هب هللا تبنیف هلثم ، قئلاخلا

ریظن هک درابیم مدرم رب یناراب بجر هام زا زور هد ةرخلاا و يدامج هام رد دـسر ارف ملاـسلا هیلعمئاق ماـیق ناـمز یتقو ( 177 .) بارتلافرط زا هک منیبیم ار اهنآ ییوگ دنایوریم . ناشیاهربق رد ار نانمؤم ياهندب تشوگ و ناراب ، نآ اب دـنوادخ دـندوب و هدـیدن ار نآ

. دنناکتیم ار ناشرس ياهوم كاخ هک یلاح رد دنیآیم هنیهج

ملاسلا هیلعنامز ماما رضحم هب فرشت

رب ار اهنآ دنوادخ دـنک مایق ام مئاق یتقو ( 178 .) ارمز ارمز نوبلی هعم اولبقأف هللا مهثعب انمئاق ماق اذإف دومرف ... : ملاـسلا هیلعقداص ماـما دنوادخ دنک مایق ام مئاق یتقو ریصبابا ! يا دومرف : يرگید ثیدح رد و دنروآیم . ور وا هب نایوگ کیبل هتسد هتـسد نانآ دزیگنایم و

زا یهورگ هب ناگدرم نیا ندش هدنز ربخ دشابیم . ناشـشود رب اهنآ ياهریـشمش هک یلاح رد دنکیم هدـنز ار ام نایعیـش زا یهورگ نیا زا ( 179 .) دنتـسه مئاق هارمه دندش و هتخیگنارب ناشیاهربق زا ینلاف ینلاف و ینلاف و دـنیوگیم : دـسریم ، دـناهدرمن هک ام نایعیش رمع زا یعطقم هچ اب اما دـندرگیم زاب دـندشیم هتخانـش اـیند رد هک یلکـش ناـمه هب ناگدـننک تعجر هک دوشیم هدافتـسا تیاور

توملا هنیب ینیب و لاح نإف مهللأ تسا : هدـمآ ملاـسلا هیلعقداص ماما زا لقن هب دـهع ياـعد رد و تسین . مولعم دوب دـنهاوخ هتـشذگ و رضـاحلا یف یعادـلا ةوعد ایبلم یتانق ادرجم یفیسـ ارهاش ینفک ارزتؤم يربق نم ینجرخأف ایـضقم اـمتح كداـبع یلع هتلعج يذـلا

روآ نوریب مربق زا ارم دزادـنا ، هلـصاف میلاوم نم و نیب يدرک ررقم عطق روط هب تناگدـنب همه رب هک یگرم رگا ایادـخ ( 180 ) يدابلاار مدرم نابایب رهش و رد هک ار ياهدننک توعد يادن ماهدروآرب و ار ماهزین هدیشک و ار مریشمش هدیچیپ ، دوخ هب ار منفک هک یلاح رد اب سکره هک یناگدرم زا رتزیگناتفگـش یتفگـش ، هچ و دومرف : یتیاور رد ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما و منکیم . تباـجا دـناوخیم ارف

(181 .) دننزیم ار تسا نمشد وا تیب لها شلوسر و ادخ ،

ناگدننک تعجر رمع لوط

هزادـنا کـی هب همه اـی تسا تواـفتم اـهنآ رمع لوط اـیآ تسا ؟ هزادـنا هچ ناگدـننک تعجر رمع هک تسا حرطم لاؤـس نیا نوـنکا سوفن نعجرتل دومرف : هک دـشابیم ملاـسلا هیلعمظاک ماما تیاور تسا هدرک هراـشا هلأـسم نیا هب هک یتیاور اـهنت دـننکیم ؟ یگدـنز

یتـح مهعم مهئادـعأ مهل دری هلتقب و صتقإ لـتق نم هظیغب و ظاـغا ظـیغا نم هباذـعب و صتقی بذعـ نم موقی و موی نصتقیل تبهذ و دندرگیم و زاب دناهدرم هک اهناسنا زا ياهدع انامه ( 182 .) ةدحاو ۀلیل یف نوتومی مث ارهش نیثلاث مهدعب نورمعی مث مهرأثب ، اوذخأی

یسک ار ، دوخ هدننک باذع تسا ، هدش باذع هک یـسک دنهدیم . رارق صاصق دروم ار دوخ نانمـشد دنکیم مایق مئاق هک يزور رد اهنآ نانمـشد دـنکیم و صاصق ار دوخ لتاق تسا هدـش هتـشک هک یـسک ار و دوخ هدـنروآ مشخ هب تسا هتفرگ رارق مشخ دروم هک

. دـنریمیم بش کی رد دـننکیم و یگدـنز هام یـس اهنآ زا سپ هاگنآ دـنریگب ، ار دوخ نوخ ماقتنا نانمؤم اـت دـنوشیم هدـنادرگزاب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 46

تایاور رد دنرادن یـصاخ شقن لئاسم نیا هک ییاجنآ زا اما تسا حرطم اهنآ يارب یگدنز فلتخم لئاسم تدم نیا رد کش نودـب نایب یلک تروص هب هک تسا يودهم تموکح هاگتسد رد اهنآ تیمکاح تازرابم و دشابیم مهم هچنآ تسا . هدشن هراشا اهنآ هب مه ماما مینکیم . هراشا دـننکیم داهج تعجر مایا رد هک ياهدـش هتخانـش ياهتیـصخش زا یخرب تازرابم هب اـجنیا رد اـم تسا و هدـش رارق مئاق تسار تمس رد وت دیوشیم و هتخیگنارب مئاق هارمه درم ، راهچ لهچ و وت و لضفم ! يا دومرف : لضفم هب ملاـسلا هیلعقداص

هیلعقداص ماما هب دیوگ یقر دواد ( 183 .) دـننکیم تعاطا ار وت زورما زا شیب زور ، نآ رد اهنآ ینکیم ، یهن رما و ار مدرم يراد و دشابن نونکا رگا تسا یمتح وت تداهش دومرف : موش . هتـشک امـش هار رد مراد تسود ماهدش و توترف ریپ و نم مدرک : ضرع ملاـسلا

داـهج تعجر ناـمز رد هک تسا یناـسک زا وا دوـمرف : نـیعا نـب مـجن هراـبرد ملاـسلا هیلعقداـص ماـما ( 184 .) دوب دـهاوخ هدـنیآ رد هب تفریذپن و اما دراد هگن هدنز نم زا سپ ار لیعامـسا مدـنزرف هک متـساوخ ادـخ زا نم دومرف : ترـضح نآ نینچمه ( 185 .) دنکیم

هللادبع رفن هد نیا هلمج زا دـنکیم و تعجر شنارای زا رفن هد عمج رد هک تسا یـسک لیعامـسا داد . نم هب يرگید تلزنم نآ ياج اب نز هدزیـس دـیامرفیم : ملاـسلا هیلعقداص ماـما هک مدینـش دـیوگ : رمع نب لـضفم ( 186 .) دـشابیم وا رادـملع هک تسا کیرـش نب

يراتـسرپ ار نارامیب اوادـم و ار ناحورجم دومرف : دراـمگیم ؟ يراـک هچ رب ار اـهنآ مدرک : ضرع دـننکیم . تعجر ملاـسلا هیلعمئاـق ءاونق دومرف : ربب . مان نم يارب ار اهنآ مدرک : ضرع دندرکیم . نینچ دـندوب و هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر اب هک هنوگنامه دـننکیم

دلاخ ما هطـشام و هنابـص هیفنح ، دیعـس ما هیـسمحا ، دـلاخ ما هدـیبز ، رـسای ، نب راـمع رداـم هیمـس هیبلاو ، هباـبح نمیا ، ما دیـشر ، رتخد . تسا هداتفا تیاور زا اهنآ زا رفن راهچ یماسا ارهاظ ( 187 .) هینهج

تعجر رصع رد فیلکت

رب فیلاکت دنافیلکت ؟ ياراد نارگید دننام ناگدننک تعجر ایآ تساهنآ . ینید فیلاکت ناگدـننک تعجر هب طوبرم ثحابم زا یکی اب تفلاخم اریز دوریم ؛ رامـش هب اهنآ يارب هفیظو کی تامرحم كرت کش نودـب تامرحم . كرت تاـبجاو و ماـجنا تسا : هنوگ ود

تعجر نامز اریز دـنرادن ؛ ياهفیظو تابجاو ربارب رد اما دـشابیم مارح لاح ره رد تسا و یهلا دودـح کته بجوم ملاع راگدرورپ راد ایند دوش هتفگ رگا دوب . دـهاوخ یفتنم فیلکت گرم زا سپ دوریم و رامـش هب ترخآ ملاع بتارم زا تسا و خزرب ملاـع زا سپ

يارب هک یناسک يارب اما تسا فیلکت راد ایند میهدیم : خساپ دـننک لمع ینید تابجاو هب دـیاب ناگدـننک تعجر سپ تسا فیلکت تعجر يارب فیلکت نتـشاد رد رگا لاـح تساـنعم . نیمه دـنکیم رداـبت نهذ هب فیلکت هلدا زا هچنآ دـنوشیم و نآ دراو راـب نیلوا

ایند هب تشگزاب نامز رد دوشیم و هتـشادرب وا زا فیلکت ناسنا ، گرم اب اریز تشاد ؛ دنهاوخن یفیلکت میـشاب هتـشاد کش ناگدـننک دوش هتفگ رگا مینکیم . باحـصتسا دوـب فـیلکت نتـشادن هک ار گرم زا سپ تیعـضو دـنرادن اـی دـنراد یفیلکت مینکیم کـش هک

ناسنا تفگ : میهاوخ درادن یشاداپ هجیتن رد تسا و یهلا رما نودب ناگدننک تعجر ریخ ياهراک دشابن نانمؤم يارب یفیلکت هچنانچ ياهراک ماجنا زا نانمؤم تسا و هنوگنیمه مه تعجر نامز رد دربیم و رجا دوخ ریخ ياهراک زا اما درادن یفیلکت مه غولب زا شیپ

رب دنوادخ هچنآ رب دنراد هک ینیدت صلاخ و نامیا نآ اب اما دنرادن یفیلکت ناگدننک تعجر هچرگا هتبلا دنربیم . شاداپ دوخ حلاص همه تسا و دـنوادخ بولطم هک ار یلاـمعا ملاـع ، ياـهنیرتهب دوشیم هنوـگچ اریز دـنزرویم ؛ ماـمتها تسا هدرک بجاو ناناملـسم دروم دـنهد ماجنا مه یبوخ راک رگا دـنرادن و یفیلکت دـننکیم تعجر هک مه نیکرـشم دـننک ! كرت دـنهدیم ماجنا ار اهنآ نانمؤم یلوبق طرـش زا دـنراد رارق كرـش رفک و هجرد نیرتلااب رد هک یناسک تسا و ناـمیا لاـمعا ، شریذـپ طرـش اریز دوب ؛ دـهاوخن لوبق

دوش هتفگ رگا دشابیمن . لوبق دروم تشذگ نآ ثحب اهلاکـشا هب خساپ لصف رد هکنانچ مه ، اهنآ ندروآ نامیا دنمورحم و لامعا زا سپ گرم و زا لبق نیکرـشم توافت تفگ : میهاوخ دنـشابیم لوصا هب فلکم هک هنوگنامه دناعورف هب فلکم ایند رد نیکرـشم

دنهد و ماجنا حلاص لمع دنروآ و نامیا دنناوتیم تسا ، زاب اهنآ لامعا شریذـپ هار گرم زا شیپ هک تسا نیا تعجر رـصع رد نآ

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 47

هتفریذـپ تمایق زور ای تعجر و راگزور اـی خزرب ملاـع رد هچ گرم هدـهاشم زا سپ اـهنآ ندروآ ناـمیا اـما دوب دـهاوخ لوبق دروم . تسا لوبق طیارش دقاف مه نامیا نودب لمع تسین و

تعجر فادها : متفه لصف

تعجر فادها

تساوخ ملاع و راگدرورپ هدارا ققحت ياتسار رد نامیا و لقع و اب گنهامه نآ فده تسا و دنمفده هنامیکح و هعقاو کی تعجر نیمز رب نانمؤم تیمکاـح هدـعو ققحت - 1 میهدیم . رارق ثحب دروم نآرق تایآ رب هیکت اـب ار فادـها نیا اـم هک دـشابیم ناـنمؤم

رب نانآ تسد هب ار ملاـسا دنادرگ و ناهج مکاح ار اهنآ هک تسا نامیا لها هب ملاع راگدرورپ هدـعو ققحت تعجر فدـه نیرتمهم مهم نیا تسا و هداد ار ناهج رب تیمکاح هدـعو دـناهتفای تسد صلاخ نامیا هب هک نانآ هب لاعتم يادـخ دروآرد . ارجا هب نیمز هنهپ تسا نانمؤم یناهج تیمکاح دهع هب ملاع راگدرورپ يافو تعجر يلاعا فده نیاربانب دشابیمن . یلمع ایند هب اهنآ تشگزاب نودب نیذلا فلختسـا امک ضرألا یف مهنفلختسـیل تاحلاصلا اولمعو مکنم اونمآ نیذلا هللا دعـو : » تسا هدرک دای نآ زا هنوگنیا نآرق هک

کلذ دـعب رفک نمو ایشـ یب نوکرشـی اـل یننودـبعی اـنمأ مهفوخ دـعب نم مهنلدبـیلو مهل یضـترا يذلا مهنید مهل ننکمیلو مهلبق نم ار نانآ هک تسا هداد هدعو دناهداد ماجنا هتسیاش ياهراک هدروآ و نامیا هک امش زا یناسک هب دنوادخ ( 188 «.) نوقسافلا مه کئلوأف اجرباپ و تسا هدیدنسپ اهنآ يارب هک ار ینید داد و تیمکاح اهنآ ناینیـشیپ هب هک هنوگنامه دهد ، رارق نیمز يور مکاح عطق روط هب

یناسک دنهدن و رارق نم کیرش ار يزیچ دنتسرپب و ارم اهنت هک ياهنوگ هب دزاسیم لدبم تینما هب ار اهنآ سرت درک و دهاوخ رقتسم باذع دناهتفای تسد صلاخ رفک كرـش و هب هک یناسک تعجر زا فده رافک باذـع - 2 دنناقـساف . اهنآ دنوش رفاک نآ زا سپ هک

دندرگیمن زاب ایند هب یهلا باذع يارب زج دیلپ رایـسب ياهناسنا دنریگیم . رارق یهلا دودـح يارجا تلذ و ماقتنا ، دروم هک تساهنآ هک باقع زا عون نیا هب ایند فرظ رد ات دـندرگیم زاب ور نیا زا دـشابیمن ؛ نکمم ترخآ رد هک تسا ياهنوگ هب اهنآ باذـع عون و هب نآ رد هک ایند هناخ نامه رد ار يراوخ تلذ و هژیو هب یهلا باقع خـلت معط دـنوش و لصاو تساهنآ باذـع لامک عونت و بجوم ات دنیوگ كرت ار ایند تلذ ، اب هارمه گرم کی اب دننک و ساسحا دندراذگ اپ ریز ار دنوادخ دودـح دـنتخادرپ و قح تایآ بیذـکت

یناکرـشم باذـع هرابرد یفلتخم تایاور دورب . نایم زا دـنتفای تسد نآ هب ناشتایح نامز رد هک ایند یناسفن ياهتذـل شوخ هرطاخ نصتقیل تبهذ و سوفن نعجرتل دومرف : ملاـسلا هیلعمظاک ماما مینکیم . لقن ار نآ دروم دنچ هک تسا هدش دراو دـننکیم تعجر هک

(189 .) مهرأثب اوذخأی یتح مهعم مهئادعأ مهل دری هلتقب و صتقإ لتق نم هظیغب و ظاغا ظیغا نم هباذعب و صتقی بذع نم موقی و موی یسک دنهدیم . رارق صاصق دروم ار دوخ نانمشد دنکیم مایق مئاق هک يزور رد دندرگیم و زاب دناهدرم هک اهناسنا زا ياهدع انامه

هدش هتـشک هک یـسک ار و دوخ هدنروآ مشخ هب تسا هتفرگ رارق مشخ دروم هک یـسک ار ، دوخ هدننک باذع تسا ، هدـش باذـع هک ملاـسلا هیلعقداص ماما دنریگب . ار دوخ نوخ ماقتنا نانمؤم ات دنوشیم هدنادرگزاب اهنآ نانمـشد دـنکیم و صاصق ار دوخ لتاق تسا

مهنم فصـتنیل مهـرهظأ ، نـیب اــهیف اــهیلع و اوناــک یتـلا ةروصـلا یف هناــمز یف نینمؤـملل ذوـم لـکـ هللا در اــنمئاق ماــق اذإ دوـمرف :نایم رد هدوب و دوخ تایح نامز رد هک یتروص نامه هب ار نینمؤم هب هدنهد رازآ ره دنوادخ دـنک مایق ام مئاق یتقو ( 190 .) نونمؤملا

نم لوا نإ دومرف : يرگید ثیدـح رد و دـنریگ . زاب اهنآ زا ار دوخ قح نانمؤم ات دـنادرگیم زاـب اـیند هب ار تسا هتـشاد روضح مدرم زاب ایند هب هک یـسک نیلوا ( 191 .) ةذقلاب ةذقلا وذح مهلتقیف هباحـصا ، و ۀیواعم نب دیزی و هباحـصأ یلع و نب نیسـحلا ایندـلا یلإ رکی

. دناسریم لتق هب ار اهنآ تساک مک و نودب سپ تسوا نارای ۀیواعم و نب دیزی وا و نارای یلع و نب نیسح ددرگیم

تعجر فادها زا یخرب یسررب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 48

رفک كرـش و هب هک اهنآ دـندقتعم همه دوشیمن . هدـید هعیـش ناققحم نایم رد یـصاخ رظن فلاتخا راـفک ، تعجر زا فدـه هراـبرد يزوریپ هدهاشم زا هک دشاب اهنآ يراوخ تلذ و اهنت دناوتیم باذع هتبلا دنریگ . رارق باذع دروم ات دـندرگیم زاب دناهدیـسر صلاخ

هچ دـشاب زین اهنآ صاصق دودـح و يارجا ماقتنا ، لماش هدوب و نآ زا رتارف دـناوتیم دوشیم و یـشان لطاب يدوباـن تسکـش و قح و مایق ماگنه هب دنوادخ هک تسا هدش لقن ملاسلا مهیلعيده همئا زا يدایز تایاور رد : » دسیونیم هللا ۀمحر یسربط نیدلا نیما هکنیا

شتلود روهظ هب هدش و لئان وا يرای باوث هب ات دنادرگیم زاب ایند هب دناهدرم هک ار وا نایعیش ناتسود و زا یهورگ ملاسلا هیلعيدهم زا دنتـسه نآ قحتـسم هک يرفیک هب هتفرگ و ماقتنا نانآ زا ات دنادرگیم زاب ایند هب ار شنانمـشد زا یهورگ نینچمه دـندرگ . نامداش

دروم هک یفادها دیدرگ نایب هچنآ ربانب ( 192 «.) دنسرب دنشچیم وا تیمکاح ندید زا هک یتلذ يراوخ و هعیش و تسد هب ندش هتشک هفسلف ياهدع لامک بسک - 1 میهدیم . رارق یـسررب دروم ار اهنآ ام هک دندرگیم طوبرم نانمؤم تعجر هب دنراد رارق رظن فلاتخا

قیلا لامک هب دنتـسناوتن یعناوم رطاخ هب هک یناسک هک تسا نیا اهنآ رظن دـننادیم . لامک بسک ار ایند هب ناـگدرم تعجر فدـه و درادـن و تشگزاب ناوت دوخ فیعـض ، نمؤم اما : » دـسیونیم يدابآ هاش هللا ۀـیآ دنـسرب . لامک هب اـت دـندرگیم زاـب دـنبای تسد دوخ : دناهتشون رصاعم ناققحم زا یخرب و ( 193 «.) دناسر لامک هب تداعـس اب ات دنادرگیم زاب ار وا سپ تسا . ردتقم یلو فرـصت دنمزاین

رفیک ندیـشچ لوا و هورگ یلماـکت هقلح لـیمکت روظنم هب اـیند یگدـنز هب هورگ ود نیا ددـجم تشگزاـب هک دـسریم رظن هب نینچ »وربور دوخ یگدنز رد یقئاوع عناوم و اب يونعم یلماکت ریسم رد هک صلاخ نانمؤم زا یهورگ رگید ریبعت هب تسا . مود هورگ يویند ناهج نیا هب ددجم تشگزاب قیرط زا ار دوخ یلماکت ریـس هک دنکیم باجیا یهلا تمکح تسا هدـنام مامتان اهنآ لماکت دـناهدش و

لیکـشت رد تکرـش هک ارچ دنیوج ؛ تکرـش تموکح نیا يانب رد دنـشاب و تلادع قح و یناهج تموکح رظان دهاش و دـنهد ، همادا رد دوـخ صاـخ رفیک رب هوـلاع تخـسرس ، ناراـبج ناـقفانم و زا یهورگ سکع هب تسا و تاراـختفا نیرتگرزب زا یتـموکح نینچ هار اهنت دننیبب و دندید طول موق دومث و داع و ناینوعرف و دننام : یـشکرس ماوقا هچنآ ریظن ناهج نیا رد ییاهتازاجم دـیاب زیخاتـسر ،

رارق یـسررب دروم ار اهنآ هک تسا ییاهلاکـشا ياراد دشاب لامک بسک تعجر زا فده هک هیرظن نیا اما ( 194 «.) تسا تعجر نآ تـسد تـلاامک زا یخرب هب ناگدـننک تعجر هکنیا هتبلا دـشاب . لاـمک بسک تعجر ، زا فدـه هـک میرادـن یلیلد اـم - 1 میهدیم .

: مییوگب میناوتیم اهنت میرادـن . نآ رب یلیلد دـنادرگیم ، زاب لامک بسک رطاخ هب ار اهنآ دـنوادخ ایآ اما تسا یحـضاو رما دـنباییم دننکیم تعجر هک ار یناسک مینادـب ، لاـمک ار تعجر هفـسلف رگا - 2 دـنباییم . تسد مه یتلاامک هب دوخ تعجر وترپ رد ناـنمؤم

. دناهدش لئان تسا صلاخ نامیا بسک نامه هک دوخ قیلا لامک هب هک تسا یناسک يارب تعجر هک یلاح رد میاهتـسناد لامک دقاف ملاسا ربمایپ هژیو هب ءایبنا و اهنآ زا یهجوت لباق عمج دنتسه و ادخ ءایلوا زا اهنآ هک دهدیم ناشن ناگدننک تعجر يامیس هب یهاگن

ار تعجر زا فده نیققحم ، زا یخرب باوث بسک ینامداش و - 2 دناهتسشن . لامک ياههلق رب هک دنتسه ملاـسلا مهیلعنیرهاط همئا و یـضترم دیـس دـناهدرک . یفرعم لطاب تسکـش قح و تیمکاح زا ناگدـننک تشگزاب ینامداش تعجر و رـصع ياهراک باوث هب لـین

یهورگ هجرف یلاعت هللا لجع نامز ماما روهظ ماگنه هب لاعتم دنوادخ هک تسا نیا دراد داقتعا نآ هب هعیش ار هچنآ نادب : » دسیونیمزین دنـسرب و شتلود هدـهاشم وا و هب کمک يراـی و شاداـپ هب اـت دـنادرگیم زاـب اـیند هب دـناهدرم وا روهظ زا شیپ هک ار نایعیـش زا

( نییآ يزوریپ ) نخـس يدنلب قح و ندش راکـشآ هدهاشم زا نانآ سپ دریگ . ماقتنا نانآ زا ات دنادرگیم زاب ار شنانمـشد زا یهورگ دنهاوخ دنهدیم ماجنا تعجر رصع رد هک دوخ هدنزرا لامعا باوث هب ناگدننک تعجر کش نودب ( 195 «.) دنربیم تذل نآ ناوریپ فادها هفسلف و ءزج تسا و تعجر رـصع رد یگدنز يداع روما زا لئاسم نیا اما دنربیم تذل لطاب رب قح هبلغ هدهاشم زا دیـسر و

باوث هب هک دنادرگیم زاب فده نیا اب ار ياهدع دنوادخ هک میرادن مه یلیلد ام دش نایب هک هنوگنامه دـنوریمن . رامـش هب تعجر ققحت نآ تساهنیا و زا رتارف تعجر زا فده دنرب . تذل قح هرطیـس يزوریپ و هدهاشم زا اهنآ ای دناسرب و دنهدیم ماجنا هک یلامعا

ینامداش و هک یناسک دـیاش دراد . هارمه هب ار ملاـسا لماک يزاس یناهج هک تسا نیمز رب ناـمیا لـها تیمکاـح رد دـنوادخ هدـعو

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 49

ۀمألا هذه یف ام تسا : هدومرف ملاـسلا هیلعرقاب ماما هک دناهدرک کسمت تیاور نیا هب دناهدرک یفرعم تعجر زا فده ار باوث بسک بوخ و درف چیه ( 196 .) مهایإ هللا يزخ یلإ نورشنیف راجفلا امأ و مهنیعأ ، ةرق یلإ نورشنیف نونمؤملا امأ رشنی . الإ و رجاف و لا رب دحأ

دنوادخ هک یتلذ يوس هب ناراکهبت ناشنامـشچ و ییانـشور يوس هب نانمؤم اما دوشیم ، هدـنز هکنیا رگم تسین تما نیا زا يراکهبت يدرف هک تسا ثیدح نیا نایوار زا لیمج نب لخنم تسا . فیعض تیاور نیا دنـس اما - 1 دنوشیم . هدنز تسا هداد رارق اهنآ يارب تـسین نآ ندوب فدـه يانعم هب ینامداش اب ناـنمؤم ههجاوم نینچمه - 2 ( 197 .) تسا هدش یفرعم ۀـیاورلا دـساف ولغ و لها فیعض ،

دودح و هماقا ریظن يرگید فادها دندرگیم . نامداش تسا نیمز رب نانمؤم تیمکاح هدـعو ققحت هک فدـه هب ندیـسر اب اهنآ هکلب رخآ لصف رد هک ایند رد نینمؤم میرکت نانمؤم ، يارب تماقتـسا هیحور داجیا راظتنا ، هیحور نتـشاد هاگن هدنز هدـنام ، نیمز رب صاصق

طابترا ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح روهظ هب اهنآ بلاغ هکلب دـنوشیمن طوبرم تعجر هب دـناهدش نایب هرابود تایح ای تعجر باتک . میرادن تعجر يارب روما نیا ندوب فده رب ینشور لیلد ام دنراد و

ملاسلا هیلعنیسح ماما تعجر (1 ) هژیو ياهتعجر : متشه لصف

هژیو ياهتعجر

هب ییاــهتعجر نـینچ دــنرادروخرب . يرتهدرتـسگ رتــشیب و ياــهتیلاعف فادــها و زا هـک دنتــسه ییاــهتعجر هژیو ياــهتعجر بلاطم ندـش رتنشور وس و کی زا اهتعجر نیا زایتما رطاخ هب مه اـهنآ هناگادـج حرط دـنوشیم و طوبرم ملاـسلا مهیلعنیموصعم

. تسا رگید يوس زا هژیو يداع و ياهتعجر فراعم کیکفت اهنآ و تعجر

ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح تعجر

هراشا نآ هب يدایز ياههمانترایز ناوارف و تایاور رد هک تسا ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تعجر هثداحرپ ، زاتمم و ياـهتعجر زا یکی یسک نیلوا ( 198 .) ملاسلا هیلعیلع نب نیسحلا ایندلا ، یلإ عجری و ضرالا هنع قشنت نم لوأ دومرف : ملاسلا هیلعقداص ماما تسا . هدش نخـس نیا هراـبرد يرگید ثیدـح رد و تسا . ملاـسلا اـمهیلعیلع نب نیـسح ددرگیم زاـب اـیند هب دوـشیم و هتفاکـش وا رب نیمز هک نیسح ۀفجارلا دومرف : دیآ . رگد هزرل نآ ، لابند هب دنازرلب و هدننازرل هک زور نآ ( 199 «) ۀفدارلا اهعبتت ۀفجارلا * فجرت موی : » دنوادخترایز رد و تسا . ملاسلا هیلعبلاطیبا نب یلع هفدار یلع و نب نیـسح ۀفجار ( 200 .) ملاسلا هیلعبلاطیبأ نب یلع ۀفدارلا یلع و نب

نامیا امش هب نم ( 201 .) نقوم مکبایإب و نمؤم مکب ینإ تسا : هدمآ ملاـسلا هیلعقداص ماما لوق زا ملاـسلا هیلعنیـسح ماما هفرع زور ةدعـم مکل یترصـن عبتم و مکرملأ يرمأ دومرف : ملاـسلا هیلعنیـسح ماما نیعبرا ترایز رد نینچمه مراد . نیقی ناتتـشگزاب هب هتـشاد و

رد و دـهد . جورخ ) ) هزاجا امـش هب دـنوادخ هکنآ اـت تسا هداـمآ امـش يارب نم يراـی متـسه و امـش وریپ ( 202 .) مکل هللا نذأیـ یتح یتح ةدعـم مکل یترصـن و میناوخیم : تسا هدرک لقن ملاـسلا هیلعقداص ماما زا یلامث هزمحوبا هک ترـضح نآ زا يرگید همانترایز

. دنازیگنارب ار امش دنک و مکح شنید يارب دنوادخ ات تسا هدامآ امش يارب نم يرای و ( 203 .) مکثعبی هنیدل و هللا مکحی

هدننک تعجر نیلوا

هدمآ ترضح نآ نانخـس هلمج زا یناوارف تایاور رد عوضوم نیا تسا . ملاـسلا هیلعنیـسح ماما ددرگیم زاب ایند هب هک یـسک نیلوا ماما و دوشیم . هتفاکش وا رب نیمز هک متـسه یـسک نیلوا نم ( 204 .) هنع ضرألا قشنی نم لوأ نوکأفـ دـیامرفیم ... : هکنیا هچ تسا

هک یسک نیلوا ( 205 .) افلأ نیعبس ۀسمخ و یف ملاسلا هیلعیلع نب نیسـحلا بارتلا هسأر نم ضفنی نم لوأ دومرف : ملاـسلا هیلعقداص

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 50

. تسا ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح دنکیم كاپ دوخ رس زا كاخ درگ و رفن ، رازه جنپ داتفه و نایم رد

ملاسلا هیلعنیسح ماما تعجر هماگنه

ترضح رصع رد صلاخ نانمؤم تشگزاب هک دیسر تابثا هب اریز دباییم ققحت روهظ رـصع رد ملاـسلا امهیلعیلع نب نیـسح تعجر نآ تعجر نامز سپ تسا ، ملاـسلا هیلعنیـسح ماما دـنکیم تعجر هک یـسک نیلوا تایاور ، رباـنب دوب و دـهاوخ ملاـسلا هیلعيدـهم

هیلعقداص ماما زا دیوگ : هبقع دوب . دهاوخ روهظ رـصع ياههظحل نیلوا دراد روهظ رـصع زاغآ رد هک یتادهاجم هب هجوت اب ترـضح هیلعنیـسح دومرف : تسیک ؟ دوشیم جراـخ نیمز زا هک یـسک لوا دـش : هتفگ يرآ . دومرف : تسا ؟ قح تعجر اـیآ دـش لاؤس ملاـسلا

نآ تشگزاب هک تسا نآ هدـنهد ناشن ملاـسلا » هیلعمئاـق مدـق سپ زا » ریبعت ( 206 .) دوشیم جراخ مئاق مدـق سپ زا هک تسا ملاـسلا زا سپ دنراد و ینامزمه عورش تعجر رصع اب روهظ رـصع هک ياهنوگ هب تسا لصتم ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح روهظ هب ترـضح

ناوتیم حـماست یمک اب هک ياهنوگ هب درک دـنهاوخ تعجر ملاـسلا مهیلعهمئا ریاـس نینمؤملاریما و ربماـیپ و ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما مایق و نینمؤملاریمأ ۀجـرخ کلذ قفاوی ۀجـرخ جرخأ دومرف : ملاـسلا هیلعنیـسح ماما دـندرگیم . راکـشآ ناـمز کـی رد اـهنآ تفگ :

. دوب دهاوخ نامزمه مئاق مایق نینمؤملاریما و تشگزاب اب نم تعجر ( 207 .) انمئاق

ملاسلا هیلعنیسح ماما ياهتعجر دادعت

دشابیم ملاسلا هیلعيدهم ترضح روهظ رصع رد هدننک ، تعجر نیلوا ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح تشذگ نآ ثحب هک هنوگنامه دهاوخ رارکت وا تعجر تروص نیا رد دـنکیم ، تعجر مه ملاـسلا هیلعنامز ماما رمع رخاوا رد هک تسا نآ تایاور یخرب رهاـظ و

دـشابیم ترـضح نآ تایح رخاوا رد ملاـسلا هیلعنیـسح ماما هرابود تشگزاـب اـهنآ رهاـظ هک یتاـیاور یـسررب هب دـیاب نونکا دـش .(208 «) مهیلع ةرکلا مکل انددر مث » هیآ هرابرد ملاـسلا هیلعقداص ماما لوا : تیاور ددرگ . مولعم وا تعجر رارکت تیعـضو ات میزادرپب

نیب مئاـقلا ۀجحلا و هباحـصأ ... نم نیعبـس یف ملاـسلا هیلعنیسـحلا جورخ دوـمرف : مـینادرگیم ) هریچ اـهنآ رب هراـبود ار امـش سپـس )نحی و هط و هنفکی و هلسـغی يذلا نوکیف توملا ۀجـحلا ءاج ملاـسلا هیلعنیسـحلا هنإ نینمؤملا بولق یف ۀفـرعملا ترقتسـا اذإف مهرهظأ

ناـیم رد ملاـسلا هیلعنیـسح جورخ هیآ ) زا دارم ( ) 209 .) یصـولا الإ یصـولا یلیلا و ملاـسلا امهیلعیلع نب نیسـحلا هترفح یف هدحلی وا هک دمآ دوجو هب نانمؤم ياهلد رد یهاگآ تخانش و یتقو تساهنآ . دزن ملاسلا هیلعمئاق هک یلاح رد تسوا ... نارای زا رفن داتفه

شربق رد دنکیم و طونح نفک و هداد و لسغ ار وا هک یسک سپ دیسر . دهاوخ ارف ملاسلا هیلعتجح گرم تسا ملاسلا هیلعنیـسح یتسرپرـس وا نیـشناج زج ار هلآو ) هیلع هللا یلـصربمایپ ) نیـشناج گرم زا سپ روما تسا و ملاـسلا امهیلعیلع نب نیـسح دراذـگیم

تابثا هب هکنیا هب هجوت اب تسا و ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح رمع رخاوا رد ملاـسلا هیلعنیـسح ماما جورخ تیاور نیا رهاظ دنکیمن .للادتسا زا عنام هک دراد دوجو یلاکشا اما دشابیم . وا تعجر نیمود تشگزاب ، نیا تسا . روهظ ياههظحل نیلوا رد وا تعجر دیسر

مصلاا و نمحرلادـبع نب هللادـبع نومـش و نب نسحلا نب دمـحم داـیز و نب لهـس ینعی ثیدـح نیا ناـیوار اریز تسا ؛ تیاور نیا هب دنس نیا اب دنشابیم و ولغ لها لطبلا مساقلا نب هللادبع نومش و نب نسحلا نب دمحم هکلب دنتسه و فیعـض لطبلا مساقلا نب هللادبع

هک تسا هدـش لقن ملاـسلا هیلعقداص ماما زا مود : تیاور دـناسر . تاـبثا هب ار ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما مود تعجر ناوتیمن فیعض متاخلا مئاقلا هیلإ عفدیف نارمع ، نب یسوم عم اوثعب امک ایبن نوعبس هعم و هعم اولتق نیذلا هباحصأ یف ملاـسلا هیلعنیسـحلا لبقی دومرف :

اب هک شباحصا نایم رد ملاسلا هیلعنیسح ( 210 .) هترفح یف يراوی هطونح و هنفک و هلسغ و یلی يذلا وه ملاسلا هیلعنیسـحلا نوکیف هیلعمئاق هاگنآ دـندش . ثوعبم مه نارمع نب یـسوم اب اهنآ هک هنوگنامه دوب دـنهاوخ وا اـب ربماـیپ داـتفه دـیآیم و دـندش هتـشک وا

شربق رد دـنکیم و طونح نفک و دـهدیم و لسغ ار وا هک تسا یـسک ناـمه ملاـسلا هیلعنیـسح دـهدیم و وا هب ار رتشگنا ملاـسلا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 51

، رتشگنا لیوحت اریز تسا ؛ ملاسلا هیلعيدهم ترضح رمع رخاوا رد ملاسلا هیلعنیـسح ماما تشگزاب زین تایاور نیا رهاظ دراذگیم .دـناهدش و فذـح تیاور دنـس زا نآ نایوار - 1 تسا : هجاوم لاکـشا ود اب تیاور نیا اـما دریگیم . ماـجنا ماـما کـی رمع ناـیاپ رد

تجح اقلطم لسرم ثیدح ( ) 211 «) اقلطم ۀجحب سیل لسرملا : » تسا هتـشون یناث دیهـش هچنانچ درادن تیجح تسا و لسرم ثیدـح مک تسد دوشیمن و تعجر هدافتـسا نآ زا تسا و ندمآ ندروآ و ور يانعم هب تسا هدـمآ تیاور رد هک لبقی » » هملک - 2 تسین .)نیا هب مود تعجر تابثا يارب ناوتیمن نآ دروم کـی یتح لاکـشا و ود نیا اـب هکنیا هجیتن دراد . دوجو مه يرگید ياـنعم لاـمتحا لجر تیبلا لهأ انم لمیل نک هللاو دیامرفیم : هک مدینـش ملاـسلا هیلعرقاب ماما زا دـیوگ : یفعج رباج موس : تیاور درک . کسمت تیاور عست لاق : هملاع ؟ یف مئاقلا موقی مک و تلق : ملاسلا . هیلعمئاقلا دعب لاق : کلذ ؟ نوکی یتم تلق : اعـست . دادزی ۀنسـ و ۀئامثلاث هتوم دعب

دنگوس ادخ هب ( 212 .) حافسلا جرخی یتح یبسی و لتقیف هباحصأ ، ءامد و ملاسلا هیلعنیسحلا مدب بلطیف رصتنملا جرخی مث ۀنس ةرشـع هچ رد تموکح نیا مدرک : ضرع دیازفایم . نآ رب مه لاس هن دنکیم و تموکح لاس دصیس دوخ گرم زا سپ تیب لها ام زا یکی

هیلعنیسح « ) رـصتنم » هاگنآ لاس ؛ هدزون دومرف : دنکیم ؟ تموکح لاس دنچ مئاق مدرک : ضرع مئاق . زا سپ دومرف : دوب ؟ دهاوخ ینامز حافــس اـت دـنکیم ریــسا دـشکیم و سپ دــنکیم . یهاوـخنوخ شباحــصا ملاــسلا و هیلعنیــسح يارب دــنکیم و جورخ ملاــسلا )

هجیتن رد دنـشاب و نآ دـیؤم دـنناوتیم یلبق فیعـض ثیدـح ود تسا و ربـتعم تیاور نیا دـنکیم . جورخ ملاـسلا ) هیلعنینمؤملاریما ): لوا هتکن ددرگ . نشور دیاب هک دراد دوجو هدش دای تیاور نوماریپ هتکن ود اما دش . دهاوخ تباث ملاسلا هیلعنیسح ماما مود تعجر

نآ هب هک تسا یلیلاد نئارق و نآ لیلد میتسناد و ملاـسلا هیلعنیـسح ماما ار دنکیم تموکح لاس هک 309 تیب لها زا یکی زا دارم تموکح ملاـسلا امهیلعیلع نب نیـسح ملاـسلا هیلعنامز ماما زا سپ دنراد حیرـصت هک تسا هدـش دراو یتایاور - 1 مینکیم : هراشا

یهاوخ نوخ هب هک تسا هدـش دراو يرگید تاـیاور - 2 دننکیم . ریـسفت ار ثیدح نیا رد تیب لها قادـصم تایاور نیا دـنکیم و رـسفم زین دـناهدش لقن متفه لصف لـصف و نیمه رد هک تاـیاور نیا دـناهدرک حیرـصت شناراـی دوخ و يارب ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما

نفد نفک و ندش رادهدهع تایاور ریظن یتایاور - 3 تسا . هدش دای وا زا رصتنم ناونع اب هک دنشابیم ام » تیب لها زا يدرم » قادصمتیب لها قادصم ریسفت هب هک دنتسه ینئارق زین تایاور نیا تسا . هدش دراو ملاسلا هیلعنیسح ماما طسوت ملاسلا هیلعيدهم ترـضح

تـسا هدـش لـقن مه یلـصفم تروص هب هک تیاور نیا - 4 دـننکیم . کمک ملاـسلا اـمهیلعیلع نب نیـسح هب ثحب دروم تیاور رد : دیامرفیم نآ نایاپ رد ملاسلا هیلعرقاب ماما هکنانچ تسا هدرک ریسفت ملاـسلا امهیلعنینمؤملاریما نیـسح و ماما هب ار حافـس رـصتنم و (213 .) تسا ملاسلا هیلعبلاطیبا نب یلع حافس یلع و نب نیسح رصتنم دنتسه ؟ یناسک هچ حافـس رـصتنم و هک ینادیم ایآ رباج يا

لقن مه هنوگنیا تیاور نیا میدرک . هراشا نآ هب رگید نئارق رانک رد هنیرق کی ناونع هب اهنت ام تسا و فیعض تیاور نیا دنـس هتبلا وه حافسلا و جرخی یتح یبسی لتقیف و هباحـصا ، مد همدب و بلطیف ملاـسلا هیلعنیـسحلا وه ایندلا و یلا رـصتنملا جرخی مث تسا : هدش

. دنکیم یهاوخنوخ شباحصا دوخ و يارب دنکیم و جورخ تسا ملاسلا هیلعنیسح هک رصتنم هاگنآ ( 214 (؛ ملاسلا هیلعنینمؤملاریما رهاظلا دسیونیم : یسلجم هملاع ور نیمه زا دنکیم . جورخ تسا ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما هک حافـس ات دنکیم ریـسا دشکیم و سپ

حافـس زا دارم ملاـسلا و هیلعنیـسح رـصتنم زا روظنم ارهاظ ( 215 (؛ ملاسلا امهیلعنینمؤملاریما حافـسلاب نیـسحلا و رـصتنملاب دارملا نأ کی ناونع هب دناوتیم دندش نایب تیاور ریسفت رد لقتسم تروص هب هک ياهناگراهچ دراوم عومجم دشابیم . ملاـسلا هیلعنانمؤمریما

تعجر يانعم هب اهنت تیاور ، رد جرخی » » هملک لامعتـسا هچرگا مود : هتکن دریگ . رارق هدافتـسا دروم هدـش دای تیاور ریـسفت رد لـیلد ماما مود تعجر هب هک یتایاور عومجم اریز دـشابیم ؛ تعجر يانعم هب اـهنت اـجنیا رد اـما دـشاب دـناوتیم مه ماـیق ياـنعم هب تسین و تدم رد هکنیا هژیو هب دشاب تعجر يانعم هب ثحب دروم تیاور رد جورخ هک دنشاب ياهنیرق دنناوتیم دنراد هراشا ملاسلا هیلعنیسح

دباییم ققحت دراد روضح نآ رد مه ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما هک وا هنادـنمزوریپ گـنج زا سپ هک ملاـسلا هیلعناـمز ماـما تموکح هب روهظ رصع زاغآ رد دوخ تعجر زا سپ ترضح نآ هک تسا نآ رگنایب نیا تسین و حرطم ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح زا ینخس

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 52

نیا هتبلا دوب . دـهاوخ وا تعجر نامه يودـهم تیمکاح ناـیاپ رد وا جورخ هجیتن رد دوریم و اـیند زا ملاـسلا مهیلعهمئا ریاـس هارمه ایند هب تعجر يارب ياهنیرق دناوتیم هک تسا هدمآ هحفص 258 دیفم ، خیش صاصتخا باتک رد مه ایندلا » یلا جرخی » ریبعت اب تیاور

. دشاب تیاور نیا رد

تعجر رصع رد ملاسلا هیلعهللادبعابا ياههمانرب

- 1 میزادرپیم . اهنآ نایب هب اجنیا رد هک تسا ینـشور صخـشم و ياههمانرب ياراد ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما مود لوا و ياـهتعجر هیلعنیسح ماما نوخ ماقتنا یتایاور رد تسادخ و ءایلوا نانمشد ادخ و نانمشد زا ماقتنا تعجر ، ياههفسلف زا یکی نانمـشد زا ماقتنا

رکی نم لوأ دیامرفیم : ملاسلا هیلعقداص ماما مینکیم . هراشا نآ دروم کی هب هک تسا هدش هدرپس ترضح نآ هب شنارای ملاـسلا و زاـب اـیند هب هک یـسک نیلوا ( 216 .) ةذقـلاب ةذقـلا وذحـ مهلتقیف هباحـصا ، و ۀـیواعم نب دـیزی و هباحـصأ یلع و نب نیسـحلا ایندـلا یلإ کی هب خساپ دناسریم . لتق هب ار اهنآ تساک مک و نودب سپ تسوا نارای ۀـیواعم و نب دـیزی وا و نارای یلع و نب نیـسح ددرگیم

رد هک یلاح رد تسا هدش هدراذگ ترضح نآ هدهع هب شنارای ملاـسلا و هیلعنیـسح ماما نوخ ماقتنا دش نایب هک یتیاور رد لاکـشا بلاطلا نیأ : » میناوخیم هبدن ياعد رد هکنیا هچ تسا هدش هدراذگ ملاـسلا هیلعنامز ماما هدـهع هب نانمـشد زا ماقتنا یفلتخم تایاور

هب دوشیم هتفرگ ملاسلا هیلعنامز ماما تیلاو تیمکاح و رصع رد هک ییاهماقتنا هک تسا نیا ام خساپ و ( 217 «.) لابرکب لوتقملا مدب هب دریگیم ملاـسلا هیلعنیـسح ماما هک ار ییاهماقتنا نیاربانب دـشاب . يرگید سک ماقتنا ، میقتـسم لماع هچرگا دوشیم هداد تبـسن وا

یناسر يرای - 2 دنشابیم . عمج لباق تایاور هنوگنیا ، هب دشابیم و بوسنم ملاسلا هیلعنامز ماما هب میقتـسم ریغ ای میقتـسم تروص يودـهم و تضهن هب کـمک دوـخ ، لوا تعجر ماـیا رد ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما ياـههمانرب زا یکی ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح هـب

نم هب ار هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر ریـشمش ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما هاگنآ دیامرفیم ... : دوخ هکنیا هچ تسا ملاـسا يزاسیناهج هب مزیریم و ار وا نوخ هکنیا رگم منکیمن دروخرب ادخ نانمشد زا ینمشد هب مه نم دتـسرفیم . برغم قرـشم و هب ارم داد و دهاوخ

يراپس كاخ هب لیـسغت و - 3 ( 218 .) منکیم حـتف ار نآ مسریم و دـنه نیمزرـس هب اـت منزیم شتآ ار نآ هکنیا زج مسریمن یتـب نم اندنع ققحت دسیونیم : ینارحب ققحم دوب . دهاوخ يرگید ماما اب وا روما ماجنا دوریم ایند زا موصعم ماما یتقو ملاسلا هیلعتجح

زا هتـساخرب دـش لقن هچنآ دـهدیمن . لسغ وا لثم یماـما زج ار ماـما هک تسا تباـث اـم دزن رد ( 219 .) هلثم ماما الا هلـسغیلا ماـملاا نا یلع شردپ هک دنکیم لقن ملاسلا هیلعرقاب ماما زا ریصبوبا مینکیم . هراشا نآ دروم کی هب هک تسا ملاـسلا مهیلعنیموصعم تایاور یتقو مرسپ يا ( 220 .) هلثم مامإ الإ هلسغیلا ماملإا نإف كریغ ، یلـسغ یلی لاف تم انأ اذإ ینب ای دومرف : وا هب ملاـسلا امهیلعنیـسحلا نب

دـش نایب هک ياهمدـقم اب دـهدیمن . لـسغ وا دـننام یماـما زج ار ماـما اریز دوشن ؛ نم نداد لـسغ رادهدـهع وت زا ریغ یـسک مدرم نم ماما ماما ، نآ دـیدرگ لقن هک یتایاور رباـنب دریگیم و ماـجنا وا ریظن یماـما طـسوت مه ملاـسلا هیلعناـمز ماـما نداد لـسغ مییوگیم

هک دشابیم ملاسلا هیلعنیسح ماما دراد روضح ترضح نآ تلحر ماگنه رد هک یماما اهنت هکنیا هچ دوب . دهاوخ ملاـسلا هیلعنیـسح اب ملاـسلا هیلعنامز ماما زا سپ تیمکاح میدرک لقن ملاـسلا هیلعرقاـب ماـما زا هک يربتعم تیاور رد دـسریم . تیمکاـح هب وا زا سپ

ملاسلا هیلعقداص ماما ددرگ . رادهدهع ار وا نفد لسغ و ماجنا وا زا دعب مکاح هک تسا یعیبط دشابیم ، ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح یسوم اب اهنآ هک هنوگنامه دوب دهاوخ وا اب ربمایپ داتفه دیآیم و دندش هتشک وا اب هک شباحصا نایم رد ملاـسلا هیلعنیـسح دومرف :

لـسغ ار وا هک تسا یـسک نامه ملاـسلا هیلعنیـسح دـهدیم و وا هب ار رتشگنا ملاـسلا هیلعمئاق هاـگنآ دـندش . ثوعبم مه نارمع نب تیاور دـیؤم ناونع هب اهنت اـم تسا و فیعـض تیاور نیا دنـس هتبلا ( 221 .) دراذـگیم شربق رد دـنکیم و طونح نفک و دـهدیم و

نیرتمهم ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح نیمز رب تیمکاح - 4 میریگیم . هرهب نآ زا میدرک لقن ملاـسلا هیلعرقاب ماما زا هک يربتعم رد هک تسا هدـش دراو تموکح نیا هرابرد يددـعتم تایاور دزاسیم . ققحم ار نآ ملاـسلا هیلعناـمز ماـما زا سپ هک تسوا هماـنرب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 53

. دنریگیم رارق لصفم یسررب دقن و دروم ملاسلا » هیلعيدهم ترضح زا سپ عاضوا » لصف رد ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح ثحب

ملاسلا هیلعنیسح ماما تموکح تدم یسررب

دوجو يریگمشچ توافت نآ تدم رد اما دنراد قافتا وا تموکح ندوب ینلاوط رد ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تیمکاح تایاور هچرگا ضرلأا یف ثکمی ملاسلا و امهیلعیلع نب نیسحلا ۀعجرلا یف رکی نم لوأ دومرف : هک تسا هدش لقن ملاـسلا هیلعقداص ماما زا دراد .

رد لاس لهچ تسا و ملاسلا امهیلعیلع نب نیـسح دنکیم تعجر هک یـسک نیلوا ( 222 .) هینیع یلع هابجاح طقسی یتح ۀنسـ نیعبرأ تموکح تدم رگید تایاور هنیرق هب تیاور نیا رد ندنام ثکم و دتفایم . شنامـشچ يور رب شیاهوربا هکنیا ات دنامیم نیمز يور

ماما هک مدینـش دـیوگ : یفعج رباج نینچمه ددرگیم . نییبت روهظ رـصع زا سپ ناهج تیعـضو لصف رد هکناـنچ تسا ترـضح نآ نآ رب مه لاـس هن دـنکیم و تموکح لاـس دصیـس دوخ گرم زا سپ تیب لـها اـم زا یکی دـنگوس ادـخ هب دومرف : ملاـسلا هیلعرقاـب

ماما تیمکاـح ثحب رد هک هنوگناـمه ( 223 .) مئاـق زا سپ دومرف : دوب ؟ دـهاوخ یناـمز هچ رد تموـکح نیا مدرک ضرع دـیازفایم .دننام ولغ لها زا یخرب تسا و فیعـض رایـسب لاس لهچ تیاور دمآ دـهاوخ ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ ملاـسلا هیلعنیـسح

رد تسا و یقثوم ثیدـح لاس تیاور 309 اما دنراد رارق نآ دنـس هلـسلس رد لطبلا مساقلا نب هللادبع نومـش و نب نسحلا نب دمحم ماـما تموکح تدـم هراـبرد يرئاـح يدزی یلع خیـش دوـب . دـهاوخ لاـس ملاـسلا 309 اـمهیلعیلع نب نیـسح تموکح تدـم هجیتـن

ناگدنـسیون زا یخرب تسا .) لاس رازه هاـجنپ وا تموکح تدـم ( ) 224 «) ۀنس فلا نوسمخ هکلم ةدم : » دسیونیم ملاـسلا هیلعنیـسح ، ملاـسا فراعم ریاس اب فلاخم رابتعا و دقاف دنـس ، نودب روآ ، تفگـش ماقرا نیا رکذ اما دناهدرک ، لقن ار نآ مقر ، نیا یـسررب نودب

هاگن رد ار تعجر هلأسم لصا دـتفایم ، قاـفتا ملاـع ناـیاپ رد روهظ رـصع اـب ناـمزمه هدوب و تماـیق ياـههناشن زا تعجر هکنیا ریظن تعجر هلأسم اب يرایـسب تافارخ اـنایحا هک تسا هجوت لـباق زین نیا : » دناهتـشون رـصاعم نارـسفم زا یخرب دـنکیم . فیعـضت نارگید

ثیداـحا زا هک تسا مزـلا نیب ، نیا رد دـنک و هولج یقطنم ریغ یـضعب ، رظن رد نآ هب داـقتعا هدـیدرگ ، ببـس هک تسا هدـش هتخیمآ توکـسم ار هیقب هدـش و دـقتعم رادـقم نامه هب طقف مییوگب و نخـس حیحـص ربتعم و ثیداحا هدودـحم رد اهنت مینک و زیهرپ فیعض

(225 «.) میراذگب

ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تعجر (2 ) هژیو ياهتعجر : مهن لصف

ایند هب ملاسلا هیلعنانمؤمریما تشگزاب

هب وا دراد . صاصتخا ملاسلا هیلعنینمؤملاریما ینعی ملاع ناسنا نیرتزیگناتفگش هب تساهتعجر همه دمآرـس هک یتعجر ود زا یکی دایز ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تعجر تایاور دروآرد . ارجا هب تسا هدرک هدارا ترـضح نآ يارب دنوادخ ار هچنآ ات ددرگیم زاب ایند

. درک میهاوخ لقن ار اهنآ فلتخم ، ثحابم اب بسانتم ام تسا و

ملاسلا هیلعنانمؤمریما ياهتعجر دادعت

بحاص انأ ۀعجرلا و دعب ۀعجرلا و ةرکلا دعب ةرکلا یل نإ دومرف : دوخ هکنیا هچ تسا راب کی زا شیب ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تعجر . مراد اـهتشگزاب اـهتعجر و نم متـسه ؛ تشگزاـب زا سپ تشگزاـب تعجر و زا سپ تعجر ياراد نم ( 226 .) تارکلا و تاعجرلا . تسین مولعم نآ دادـعت اـما تسوا تعجر ثحب لـئاسم نیرتنشور زا وا تعجر لـصا دـننام ملاـسلا هیلعنینمؤـملاریما تعجر رارکت

ياهتما رد دوشیم . هدافتـسا مه راب هس زا شیب تایاور یخرب زا دـناهدرک و هراشا راب هس هب رگید یخرب راب و ود هب تاـیاور یخرب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 54

. دش نایب مود لصف رد وا ياهتعجر هک تسا نینرقلاوذ وا دشاب و هدرک تعجر راب کی زا شیب هک تسا هدوب یسک مه هتشذگ

ملاسلا هیلعنینمؤملاریما ياهتعجر يدنبنامز

یعطقم هچ رد اهتعجر نیا نایاپ عورش و نامز ایآ اما دباییم ققحت یفلتخم ياهنامز رد ملاسلا هیلعبلاط یبا نب یلع ياهتعجر هتبلا دنراد . رارق ماهبا هدرپ رد رگید یخرب نامز تسا و هدش نایب تایاور رد ترـضح نآ ياهتعجر زا یخرب نامز تسا ؟ خـیرات زا

تعجر نیلوا تساهنآ . ینامز فرظ ياهیگژیو نایب روظنم هکلب تسین اهنآ ندیـسر ارف ینامز هطقن وا تعجر ياهنامز نایب زا دارم : دیامرفیم هراب نیا رد ملاسلا هیلعنیـسح ماما دهد . يرای ار ملاـسلا هیلعنامز ماما ات دباییم ققحت روهظ رـصع زاغآ رد ترـضح نآ

دهاوخ نامزمه ام مئاق مایق نینمؤملاریما و تشگزاـب اـب نم تعجر ( 227 .) انمئاق مایق و نینمؤملاریمأ ۀجرخ کلذ قفاوی ۀجـرخ جرخأ نایاپ تسا و ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح نامز ینعی ملاسلا هیلعيدهم ترضح زا سپ ملاسلا هیلعنینمؤملاریما رگید تعجر دوب .

ادـخ هب دومرف : هک دـنکیم لقن ملاـسلا هیلعرقاب ماما زا قثوم دنـس اب یفعج رباج دوب . دـهاوخ ترـضح نآ تیمکاح نامز رد مه نآ ضرع دـیازفایم . نآ رب مه لاس هن دـنکیم و تموکح لاس 300 ددرگیم ) زاب هک ) دوخ گرم زا سپ تیب لها اـم زا یکی دـنگوس هاگنآ لاس هدزون دومرف : دـنکیم ؟ تموکح لاس دـنچ مئاـق مدرک : لاؤس مئاـق . زا سپ دومرف : دوب ؟ دـهاوخ یناـمز هچ رد نیا مدرک :حافـس اـت دـنکیم ریـسا دـشکیم و سپ دـنکیم یهاوـخنوخ شباحـصا ملاـسلا و هیلعنیـسح يارب ددرگیم و زاـب اـیند هـب رـصتنم » »

ياـهتعجر زا دروـم ود یناـمز فرظ ياــهیگژیو دــش لــقن هـک یتاــیاور اــب ( 228 .) دـنکیم تعجر ملاـسلا ) هیلعنینمؤـملاریما )ترـضح نآ يارب ییاهتعجر ای تعجر هک یتروص رد وا ياهتعجر ریاـس یناـمز فرظ اـما دـیدرگ ناـیب ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما

. تسین مولعم دشاب

ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تیمکاح

نآ ياهتعجر زا یکی رد لقادح وا تموکح رب يربتعم لیلد دراد و یتموکح دوخ ياهتعجر نامز رد ملاسلا هیلعنینمؤملاریما ایآ رمع دوبن دوب و أشنم ترضح نآ تیمکاح دوبن دوب و اریز تسا ؛ هدننک نییعت مهم و رایسب لاؤس نیا خساپ تسا ؟ هدش دراو ترـضح

هب هجوت اب نیاربانب دوب . دهاوخ ملاـسلا امهیلعنیـسح ماما يدهم و ترـضح زا سپ دـشاب هتـشاد یتموکح رگا هک ارچ ددرگیم ، ایند دـسریم یـساسح طاـقن هب ثحب یتـقو هکنیا هچ میهد رارق یـسررب دروم ار وا تموکح هب طوبرم تاـیاور دانـسا دـیاب ثحب تیمها

. دوشیم رتيدج تایاور دانسا یسررب

ملاسلا هیلعبلاطیبا نب یلع تیمکاح تایاور یسررب

ات دیآیم دوخ مچرپ اب دراد و امهیلع هللا تاولص نیسح شدنزرف ، اب یتعجر یلع هک تسا هدش تیاور ملاسلا هیلعقداص ماما زا - 1وا نارای زا رفن رازه یـس دـنوادخ دریگ . ماقتنا درک کمک وا هب لابرک ) ) گنج رد هک سک ره شناوریپ و هیواـعم و هیما و زا وا يارب

دشکیم ار نانمشد دننکیم و گنج لوا راب لثم نیفـص رد دزیگنایم و رب ار رگید نامدرم زا رفن رازه داتفه دنتـسه و هفوک لها هک نیرتدیدش رد ار نانآ ات دنکیم ثوعبم ار اهنآ دنوادخ هاگنآ دـنک . نایب ار گنج تشذگرـس ات دـنامیمن مه رفن کی هک يروط هب

يور رب ادـخ هفیلخ ات دـنکیم تعجر هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر اب رگید راب سپـس دروآرد . نوعرف لآ نوعرف و اـب دوخ باذـع یکی اما دراد حیرصت ملاسلا هیلعنینمؤملاریما یناهج تموکح هب تیاور نیا ( 229 .) دنشاب وا رازگراک ملاسلا مهیلعهمئا دوش و نیمز

فیعـض تیاور دنـس ور نیا زا دـشابیم فیعـض يدرف رمـش نب ورمع مان هب يرگید لوهجم و يدرف زازب نیـسح مان هب نآ نایوار زا یلصادخ لوسر تیمکاح ثحب رد ار تیاور نیا دنـس فعـض لیلاد رارکت ، مدع رطاخ هب ام درک و للادتـسا نآ هب ناوتیمن تسا و

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 55

هدش لقن ملاسلا هیلعنینمؤملاریما زا - 2 میهدیم . رارق یسررب دروم دمآ دهاوخ باتک نیا رخآ لصف رد هللا ءاش نا هک هلآو هیلع هللا یبنلا نی قاثیم هللا ذخأ ذإو : » دومرف هکنانچ دـنهد يرای ار ام هدروآ و نامیا ام هب ات تفرگ نامیپ ناربمایپ زا دـنوادخ دومرف : هک تسا دنوادخ هک یماگنه ( » دیروآ رطاخ هب ( ) 230 «) هنرصـنتلو هب ننمؤتل مکعم امل قدصم لوسر مکءآج مث ۀمکحو باتک نم مکتیتآ امل

قیدـصت ار تسامـش اب هچنآ هک دـمآ امـش يوس هب يربمایپ هاگنآ مداد تمکح باتک و امـش هب هاگره هک تفرگ ناـمیپ ناربماـیپ زا هک تفرگ نامیپ مه ربمایپ نم و زا دنوادخ دینکیم . يرای ار وا امـش همه يدوز هب و دیهد .» يرای ار وا دیروآ و نامیا وا هب دـنکیم زا یسک اما مدرک . افو دوخ دهع هب متشک و ار شنانمشد مدیگنج و شیور شیپ مدرک و کمک ار وا مه نم میهد ؛ يرای ار رگیدکی

برغ قرـش و نایم درک و دـنهاوخ يرای ارم يدوز هب یلو دـندوب هتفر ایند زا هتـشذگ رد اریز درکن ؛ يرای ار وا ناربمایپ ادـخ و ءایلوا اب دزیگنایم و رب هلآو هیلع هللا یلـصدمحم اـت مدآ زا ار همه يدوز هب دـنوادخ دوـب . دـهاوخ نم ییاورناـمرف ریز نـیمز ) هـمه ) نـیمز

ياهریـشمش ناربمایپ دنکیم . هدنز هورگ هورگ ار اهنآ دنوادخ هک یناگدرم تسا زیگناتفگـش هچ دننزیم . منانمـشد رـس رب ریـشمش اونمآ نیذلا هللا دعو : » دومرف هک دنک افو تسا هداد هدعو هچنآ هب دنوادخ ات دننزیم ناشنارادفرط نارگمتس و رب دنـشکیم و ار دوخ هدعو دندرک هتـسیاش ياهراک دندروآ و نامیا هک امـش زا یناسک هب دنوادخ ( » 231 «) ضرألا یف مهنفلختسیل تاحلاصلا اولمعو مکنم

اهماقتنا اههلمح و اهتعجر ، ياراد نم مراد ، یتعجر تعجر ، زا سپ نم دـنادرگ .» نیمز يور نایاورنامرف ار اهنآ امتح هک تسا هداد نیا درک للادتسا نآ هب ملاـسلا هیلعنانمؤمریما تیمکاح يارب ناوتیم هک تیاور نیا زا شخب نآ ( 232 .) مروآ تفگش ياهتلود و

رب تیاور زا شخب نیا دوب . دهاوخ نم ییاورنامرف ریز نیمز برغ قرـش و نایم اهبرغم ؛» یلإ اهقرشـم نیب ام یل نوکی و : » تسا هلمج هیلعنینمؤـملاریما زا - 3 ( 233 .) درک للادتـسا نآ هب ناوتیمن تیاور فیعـض دنـس رطاخ هب اـما دراد تحارـص نیمز يور تیمکاـح

هچنآ متـسه . اهتلود تلود اـهتعجر و ياراد نم ( 234 .) لودلا ۀـلود تارکلا و بحاصل ینإ دومرف : هک تسا هدـش تیاور ملاـسلا تموکح ياـنعم هب ار تلود رگا تسا . لودـلا » ۀـلود ، » دریگ رارق للادتـسا دروـم ملاـسلا هیلعنینمؤـملاریما تیمکاـح يارب دـناوتیم

تلود اما دوب . دنهاوخ وا رادربنامرف رگید نامکاح هک دوشیم یمکاح ینعی دوب دهاوخ اهتموکح تموکح ياراد ترـضح میریگب يانعم هب مادکچیه هک تسا هدرک رکذ ینعم هس لودلا » ۀـلود » هرابرد تیاور نیا حیـضوت رد یـسلجم هملاع دراد . مه يرگید یناعم

تلاامتحا هب هجوت اب ( 235 .) تسا اهتلود هب ملع ناربمایپ و ياهتلود يارب تیببـس اهگنج ، رد هبلغ يانعم هب هکلب تسین تموکح نیا رگید لاکـشا درک . للادتـسا تیاور نیا هب ترـضح نآ تموکح تاـبثا يارب ناوتیمن تسا حرطم تلود ياـنعم رد هک یفلتخم اعبرأ ملاسلا هیلعنینمؤملاریمأ کلمی دومرف : هک تسا هدش لقن ملاـسلا هیلعقداص ماما زا - 4 ( 236 .) دشابیم نآ دنس فعض تیاور

تسا و فیعـض تیاور نیا دنـس اما دـنکیم . تموکح لاـس رازه راـهچ لـهچ و ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما ( 237 (؛ ۀنسـ فلأ نیعبرأ و هب هجوت اب تسا هدـش نایب ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما تیمکاـح تدـم هراـبرد هک یماـقرا اـساسا ( 238 .) درک للادتـسا نآ هب ناوـتیمن

نودـب نایب دـناسونأمان و دـیعب و رایـسب یماقرا نینچ میدرک نایب مه نیا زا شیپ ام دنتـسین و لوبق دروم اـهنآ تاـیاور دانـسا فعض رد ار تعجر هلأسم لصا تسا هدـش لقن هحفص 310 دـلج 2 ، بصانلا ، مازلا ریظن اهباتک یخرب رد هک نانچ اـهنآ یـسررب قیقحت و

یلع لمحلا لمتحی دـسیونیم : روآ تفگـش ماـقرا نیا هیجوت رد یلماـع رح خیـش دزاـسیم . لوبق لـباق ریغ شودـخم و نارگید نهذ یصاخ ددع زا هدافتسا اریز تسا ؛ فیعـض هیجوت نیا اما دوش . لمح نآ ریغ هغلابم و رب ماقرا نیا تسا نکمم ( 239 .) اهریغ ۀغلابملا و

ییوس زا درادن و دوجو نآ ندوب هغلابم رب ثیدح رد مه ياهنیرق هنوگچـیه تسین و لومعم هغلابم يارب نآ لامعتـسا هک لثم 44000 نیا اـب ههجاوم حیحـص هار دوشیمن . هغلاـبم رب لـمح دـشابیمن یـسونأمان ياـههغلابم نینچ ناـیب رب مه ملاـسلا مهیلعنیموصعم نأـش

ام هک تسین يزاین هتبلا ددرگ . مولعم اهنآ رابتعا مدع دنس فعـض ندش راکـشآ اب ات تساهنآ يدنـس یـسررب نامه زیمآولغ ، تایاور هکنیا نمـض دریگ . رارق هشدخ دروم ام هیجوت هاگنآ مینک و هیجوت ار اهنآ ماقرا میوش روبجم هک میریذـپب ار يزیمآولغ تایاور نینچ

هیلعنینمؤملاریما هک دـش دـهاوخ حرطم ینآرق ثحب نیا لصف ، نیمه نایاپ رد دـنراد . تافانم ینید فراعم زا یخرب اب ماقرا هنوگنیا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 56

ملاـسلا هیلعرقاب ماما هکنیا هچ تسا تمایق ياههناشن زا تایاور ربانب نیمز هدنبنج نیا دشابیم و نیمز ) هدنبنج « ) ضرلاا ۀباد » ملاـسلالوزن لاجد ، نیمز ، هدـنبنج اههناشن نیا هلمج زا ددرگیم و هئارا امـش هب نامز رخآ رد ییاـههناشن يدوز هب دومرف : یقثوم تیاور رد تسا تمایق ياههناشن زا هک ترـضح نآ تعجر دوشیم هنوگچ لاح ( 240 .) دشابیم نآ برغم زا دیشروخ عولط میرم و نب یـسیع

زا کـی چـیه رد ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما تموکح دـش مولعم دـیدرگ حرطم هک یثحاـبم هب هجوـت اـب دـماجنا ! لوـط هب لاـس 44000. تسین تابثا لباق تایاور نیا اب وا تموکح درادن و ربتعم لیلد ترضح نآ ياهتعجر

سیلبا اب گنج

هب هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر دـگنجیم و سیلبا اـب دوخ ، تعجر نیرخآ رد ملاـسلا هیلعنینمؤـملاریما هک تسا هدـمآ یتـیاور رد رامش هب ملاسلا هیلعنانمؤمریما تعجر نیرخآ مهم رایـسب لئاسم زا یکی نیا دناسریم و لتق هب ار سیلبا هدمآ و ترـضح نآ کمک

هیلعقداص ماما زا یمعثخ ورمع نب میرکلادـبع تسا . هتفرگ رارق لصفم حیـضوت ریـسفت و دروم ( 241) اهباتک یخرب رد هک دـیآیم درک و در ار تساوخرد نیا دـنوادخ اما هد » تلهم زیخاتـسر زور ات ارم اراـگدرورپ : » تفگ سیلبا دومرف : هک تسا هدرک لـقن ملاـسلا

دیرفآ ار مدآ دنوادخ هک ینامز زا شناوریپ - همه اب سیلبا دسر ارف مولعم زور یتقو ( 242 «.) یناگتفای تلهم زا مولعم زور ات : » دومرف؟ دوشیم رارکت تعجر مدرک : ضرع تسا . ملاـسلا هیلعناـنمؤمریما تعجر نیرخآ ماـگنه نآ دـندرگیم و راکـشآ موـلعم - زور اـت

هکنآ ات دـندرگیم زاب ایند هب وا اب شنامز نادـب نابوخ و هکنیا رگم تسین یماما دوب . دـهاوخ تشگزاـب تعجر و دـنچ يرآ ، دومرف :ددرگیم و زاب ایند هب شنارای نایم رد ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما دـسر ارف مولعم تقو هک یناـمز دـهد . هبلغ رفاـک رب ار نمؤم دـنوادخ

دـشابیم هفوک کیدزن هک تسا احور » » مان هب تارف ياهنیمز زا ینیمز رد اهنآ ییورایور لحم دـیآیم و شنارای نایم رد مه سیلبا هیلعنینمؤملاریما نارای ایوگ تسا . هتشادن هقباس نآ ریظن ماگنه ، نآ ات دیرفآ ار ملاع دنوادخ هک ینامز زا هک دننکیم یگنج نانچ و

رب یهلا باذـع ماگنه نیا رد تسا . هتفرگ رارق تارف رد اهنآ ياـهاپ زا یتمـسق هدرک و ینیـشن بقع مدـق دـص هک منیبیم ار ملاـسلا تسا رون زا یحلاـس ترـضح نآ تسد رد دناسریم . نایاپ هب ار راک هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر دوشیم و لزان شنارای سیلبا و

وا ياهدیـسر و يزوریپ هب هک یلاح رد يوریم اجک هب دـنیوگیم : وا هب شنارای ددرگیم . زاب بقع هب دـنیبیم ار نآ سیلبا یتقو هک هلآو هیلع هللا یلصربمایپ ماگنه نیا رد سپ مسرتیم . نایملاع راگدرورپ زا نم دینیبیمن ، امـش هک منیبیم ار يزیچ نم دهدیم : خساپ

تدابع دـنوادخ وا يدوبان اب هاگنآ دنـسریم . تکلاه هب شناوریپ اب سیلبا دربیم و ورف وا فتک ود ناـیم رد ياهزین دـسریم و وا هب (243 .) دنکیم تموکح لاس رازه راهچ لهچ و ملاسلا هیلعنینمؤملاریما دوشیمن و هداد رارق وا کیرش يزیچ دوشیم و

تیاور دنس یسررب

روط هب ار نآ تیاور فعـض میدرک و حرطم ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما هلاس تموکح 44000 دنس هرابرد ار یبلاطم هتـشذگ ثحب رد نب هللادبع تیاور نیا يوار تسا . فیعـض تیاور نامه دنکیم نایب ار ناطیـش نتـشک هلأسم اجنیا رد هک یتیاور میدومن . نایب لماک

لیصفت هب دنناوتیم ناگدنناوخ تسا و هدش یفرعم هدننک ولغ وگغورد و رایسب يدرف یلاجر ، ياهباتک رد هک تسا یمرـضح مساق تعجر نیرخآ رد سیلبا ندـش هتـشک تـیاور نیارباـنب ، دـننک . هـعجارم مـیدرک ناـیب تـیاور نـیا دنـس فعـض نوـماریپ هـک یبلاـطم

ناطیش تفلاخم تیاور 1 - ییاوتحم ياهلاکشا دراد . یفلتخم ییاوتحم ياهلاکشا هکنیا نمـض تسا دودرم فیعـض و نینمؤملاریما اب سیلبا ، ربارب رد ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما فعـض - 2 راکـشآ . ییورایور گنج و هن تسا و ندـناوخارف هسوسو و دـح رد ناسنا اـب رد هک یلاح رد دننکیم هدهاشم زین شنارای دنیبیم سیلبا ار هچنآ - 3 درادن . شزاس وا تعجر نامز رد ترضح نآ زاجعا رادتقا و

نینچ هب شنارای سیلبا و نتفر نیب زا - 4 دندیدن . ار وا شنارای اما درک هدهاشم ار هلآو هیلع هللا یلصربمایپ سیلبا تسا هدمآ تیاور

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 57

ماما زا دلاخ نب نیسح هک یقثوم تیاور ربانب مولعم زور تسا و مولعم زور ات وا تلهم نآرق تایآ ربانب درادن . زاین ياهقباسیب گنج يدایز هلصاف ملاـسلا هیلعنانمؤمریما تعجر نیرخآ نامز اب هک ( 244) تسا ملاسلا هیلعمئاق جورخ زور دنکیم لقن ملاـسلا هیلعاضر تیاور هک تمایق يارب تعجر ندوب هناشن روهظ و رصع ندوب نامز رخآ اب ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما هلاس تیمکاح 44000 - 5 دراد .

. دراد يدج داضت دیدرگ نایب شیپ ثحب رد نآ

نیمز هدنبنج

نیمز هدـنبنج هچرگا تسا . هدرک حیرـصت نآ هب میرک نآرق هک تسا یملاـسا بهاذـم همه مهم ثحاـبم زا یکی نیمز هدـنبنج ثحب ام فده تسا و هدرب ماهبا زا ياهدرپ رد ار یملاسا بان تقیقح نیا نآ ، زا فلتخم ریسافت اما تسا یملاـسا بهاذم همه لوبق دروم

مهیلع لوقلا عقو اذإو : » دیامرفیم میرک نآرق تسا . یهلا زیگناتفگـش هدـیدپ نیا زا لوقعم نشور و عماج ، یبلطم هئارا ثحب نیا رد زا ار ياهدنبنج دوش بجاو اهنآ رب باذع هک یماگنه و ( 245 «.) نونقوی ال انتایاب اوناک سانلا نأ لکت مهم ضرألا نم ۀبآد مهل انجرخأ

. دنتشادن نیقی ام ياههناشن هب مدرم هک دیوگیم نخس نانآ اب هک میروآیم نوریب اهنآ يارب نیمز

؟ تسیک نیمز هدنبنج

هدیدرگ نایب تنس لها ياملع يوس زا يددعتم قیداصم ضرلاا » ۀباد » يارب ور نیا زا تسا ؛ هدنبنج یتکرح ياراد هدنز و دوجوم ره هدش زاربا هک تسا ییاهنامگ نظ و هدوبن و موصعم نخس زا هتفرگرب اهقادصم نیا نایب نوچ دنتسین و ناسنا اهنآ زا یخرب هک تسا

. میزادرپیم نآ نایب هب هک دراد ینشور یقطنم و رظن ملاـسلا مهیلعتیب لها نانخـس زا يرادروخرب اب هعیـش اما دنرادن . يرابتعا تسا مهل انجرخأ » ادخ نخس نیا هرابرد ملاسلا هیلعاضر ماما متسه . نیمز هدنبنج نم ( 246 .) ضرلأا ۀباد انأ دومرف : ملاسلا هیلعنینمؤملاریما

نب یلع صاـخ نینمؤـملاریما بـقل هـک هنوگناــمه ( 247 .) تسا ملاـسلا هـیلعیلع نـیمز هدـنبنج دوـمرف : لکت » مهـم ضرأـلا نـم ۀبآد هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر دومرف : ملاـسلا هیلعقداص ماما دراد . صاصتخا وا هب مه نیمز هدنبنج ناونع تسا ملاـسلا هیلعبلاطیبا

: درک ضرع يدرم زیخرب ! نیمز هدنبنج يا دومرف : داد و تکرح ار وا دیـسر و دوب هدـیباوخ دجـسم رد هک ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما هب ناـمه وا تسوا و يارب اـهنت بقل نیا دـنگوس ، ادـخ هب هن دوـمرف : مینک ؟ يراذـگمان مسا نیا هب ار رگیدـکی مـه اـم ادـخ ! لوـسر يا

ضرأـلا نـم ۀبآد مهـل اـنجرخأ مهـیلع لوقـلا عقـو اذإو : » تـسا هدوـمرف هدرک و داـی شباـتک رد ار وا دــنوادخ هـک تـسا ياهدــنبنج زج يزیچ اهلقن هنوگ نیا أشنم اما تسین نیمز هدنبنج ملاسلا هیلعیلع تسا هدمآ ( 249) تنس لها عبانم زا یخرب رد ( 248 «.) لکت مهم

ياهنوگ هب تسا هدرک حیرصت دوخ ندوب نیمز هدنبنج هب یهجوت لباق دراوم رد ملاسلا هیلعنینمؤملاریما دشابیمن . تعجر اب تفلاخم هک تسادـخ باتک رد ياهیآ تفگ : رـسای رامع هب يدرم دومرف : ملاـسلا هیلعقداص ماما دـندوب . هاـگآ تقیقح نیا زا وا باحـصا هک نم ۀبآد مهل انجرخأ مهیلع لوقلا عقو اذإو » هیآ داد : خساپ وا و هیآ ؟ مادک تفگ : رامع تسا . هتخادنا کش هب ارم ناشیرپ و ارم رطاخ

مروخیمن و منیـشنیمن و دـنگوس ادـخ هب تفگ : رامع تسا ؟ هدـنبنج مادـک نیا نونقوی .» ال اـنتایاب اوناـک ساـنلا نأ لکت مهم ضرأـلا . دروخیم نغور امرخ و هک یلاح رد دیـسر ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما رـضحم هب درم نآ اب هاـگنآ مهد ؛ ناـشن وت هب ار وا اـت مشونیمن

شیپ زا رامع هک یماگنه درک و بجعت درم نآ درک . ندروخ اذـغ هب عورـش تسـشن و وا دزن مه رامع ایب . ولج دومرف : وا هب ترـضح ناشن نم هب ار نیمز هدنبنج ات ینیشنن یماشاین و يروخن و يزیچ هک يدرک دای مسق وت تفگ : وا هب تساخرب ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما

نب یلع صاـخ ار ضرـلاا ۀـباد بقل هک نیـشیپ تیاور تیاور و نیا دنـس یـشیدنیب ! رگا مداد ناـشن وـت هب ار وا تـفگ : راـمع یهد .نمـض دنـشابیم ؛ دودرم تسا هدـش نایب تیاور ود نیا اب تفلاخم رد هک یفیعـض ياهلقن نیاربانب ، تسا . ربتعم تسنادیم بلاطیبا

ار اهنآ ربارب رد تمواقم بات دروم دنچ نیا هک دندایز ياهزادنا هب دـنراد تللاد ترـضح نآ ندوب ضرلاا ۀـباد هب هک یتایاور هکنیا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 58

لباق ریغ شودخم و دنراد تعجر اب هک يدـح زا شیب یقطنم و ریغ ياهتفلاخم رطاخ هب تنـس لها ياهلقن نیا ، رب هولاع دـنرادن .. تسا لوبق

جورخ ناکم

دادـعت هب هجوت اب هکلب تسین تایاور فلاتخا يانعم هب اهناکم نیا ددـعت اما تسا هدـش نایب نیمز هدـنبنج يارب يددـعتم ياهناکم رتـشیب هتبلا دـشاب ؛ هجوم دـناوتیم فلتخم ياـهناکم تسا ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما ياـهتعجر ناـمه هک نیمز هدـنبنج ياـهجورخ

رس تشپ یسیع هک یسک تسد هب ماش رد ار لاجد دنوادخ دومرف : ملاسلا هیلعنینمؤملاریما دنراد . هراشا افص هوک یکیدزن هب تایاور هدـنبنج جورخ دومرف : تسیچ ؟ هیلب نآ میدرک ضرع تسا . یگرزب هیلب نآ زا سپ هک دـینادب اما دـناسریم لـتق هب درازگیم زاـمن وا ترـضح دوشیم ؟ جراـخ اـجک زا نیمز هدـنبنج دیـسرپ : هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر زا هفیذـح ( 250 .) افـص هوـک یکیدزن زا نیمز

رد نیمز ماگنه نآ رد دنتسه وا اب ناناملـسم دنکیم و ادخ هناخ فاوط یـسیع هک یماگنه ادخ . دزن دجاسم نیرتتمرح اب زا دومرف :دوشیم و زاب ددرگیم زاـغآ اـجنآ زا یعـس هک یلحم زا افـص دـیآیم و رد تکرح هب اـهغارچ ددرگیم و برطـضم ناـنآ ياـپ ریز

رـشتنم نآ ربخ دـیآیم و نوریب نیمز زا نمی فارطا رد دومرف : يرگید ثیدـح رد نینچمه ( 251 .) دیآیم نوریب نآ زا نیمز هدـنبنج : دـیوگ سابع نبا تسا . هکم قطانم زا مه دایج ( 253 .) دوشیم جراخ داـیج » » زا هدـنبنج دومرف : يرگید تیاور رد و ( 252 .) ددرگیم

(254 .) دیآیم نوریب هماهت ياهنابایب زا یضعب زا نیمز هدنبنج

نیمز هدنبنج ياههمانرب

وا رب دناوتیمن یسک دنکیم و ادج رگیدکی زا ار قافن نامیا و لها فوفص تسا ، رگاشفا ریذپانتسکش و يوق ، رایـسب نیمز هدنبنج نایاپ ات لوا زا هک وا راک نیرتمهم تسا . زاجعا يور زا شیاهراتفر یهلا و وا تردق درادن . ار وا زا رارف ناوت مه یسک دبای و طلـست

نیرتابیز اب وا تسا . نامیا لـها هرهچ نداد ـلاج راـفک و هرهچ رب يراذـگغاد تسا هدـشن هدـید ینامـسآ درم چـیه زا وا زا زج ملاـع رامش هب تمایق ياههناشن زا هکنیا هب هجوت اب دنکیم و لمع دراد هک ییاهتیلوؤسم هب جورخ دنچ یط رد ددرگیم و راکـشآ هرهچ ،

نم ضرلأا ۀباد جرخت دومرف : ملاـسلا هیلعنامز ماـما هکنیا هچ دـیوگیم كرت ار نیمز هک دـشاب یهلا تجح نیرخآ اـسب هچ دوریم نوریب هورم افـص و ناـیم زا نیمز هدـنبنج ( 255 .) رشـحملا یلإ سانلا قوست نامیلـس ، متاـخ یـسوم و اـصع هعم ةورملا و اـفصلا و نیب جرخت دومرف : هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر دناشکیم . رـشحم يوس هب ار مدرم تسوا و اب نامیلـس رتشگنا یـسوم و ياصع دیآیم و متاخب رفاکلا هجو مست ملاـسلا و هیلعیـسوم اصعب نمؤملا هجو ولجی ملاـسلا امهیلعنامیلسـ متاخ و یـسوم اصع اـهعم و ضرـلأا ۀباد ياصع اب ار نمؤم هرهچ تسوا . اب ملاسلا امهیلعنامیلـس رتشگنا یـسوم و ياصع دیآیم و نوریب نیمز زا نیمز هدنبنج ( 256 .) نامیلس

نامز رخآ یتقو یلع ! يا دومرف : يرگید ثیدـح رد و دراذـگیم . غاد رفاـک هرهچ رب نامیلـس رتشگنا اـب دـشخبیم و ینـشور یـسوم غاد ار تنانمـشد هرهچ تسوت و اب يراذـگغاد هلیـسو هک یلاح رد دـنکیم جراخ نیمز زا تروص نیرتهب رد ار وت دـنوادخ دوشیم

ریسفت رد میهاربا نب یلع ( 259 «) میهنیم غاد وا ینیب رب ( » 258 «) موطرخلا یلع همسـنس : » تسا هدمآ میرک نآرق رد ( 257 .) يراذگیماب دـننکیم تعجر شنانمـشد ددرگیم و زاب ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما یتقو دریگیم . ماجنا تعجر ناـمز رد نیا : » دـیوگیم هیآ نیا

لها نارسفم زا يرشخمز دوشیم .» هدز غاد نایاپراچ ياهبل ینیب و رب هک هنوگنامه دهنیم غاد اهنآ رب دراد هک يراذگغاد هلیـسو هب یـسوم ياصع اب دراد ، دوخ اب ار نامیلـس رتشگنا یـسوم و ياصع دوشیم و جراخ افـص هوک زا نیمز هدنبنج : » دسیونیم مه تنس

دننام شاهرهچ هکنیا ات دریگیم ار وا تروص همه دوشیم و داجیا دیفـس هطقن کی نآ اـب دـنزیم و نمؤم مشچ ود ناـیم اـی یناـشیپ هب یهایس هطقن دنزیم و رفاک ینیب رب رتشگنا اب و نمؤم » » دوشیم هتـشون وا مشچ ود نایم دهدیم و رون وا يارب ناشخرد هراتـس کی

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 59

(260 «.) رفاک » دوشیم هتشون شمشچ ود نایم رد دنکیم و هایس وا يارب ار شتروص همه دیآیم و دوجو

ملاسلا مهیلعهمئا ءایبنا و تعجر (3 ) هژیو ياهتعجر : مهد لصف

هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر تعجر

تایاور دـشخبیم . یـصاخ هوکـش تعجر ، رـصع هب هک تسا هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تعجر هژیو ، ياـهتعجر زا رگید یکی هک دـنکیم لقن ملاـسلا هیلعداجـس ماما زا قثوم دنـس هب یلباک دـلاخوبا مینکیم . لقن ار اهنآ هک تسا هدـش دراو هراب نیا رد يربتعم

نینمؤـملاریما و ناـتربمایپ و ( 261 .) ملاـسلا مهیلعۀمئـلأا و ملاـسلا هیلعنینمؤـملاریما و هلآو هیلع هللا یلـصمکیبن مکـیلإ عجـری دوـمرف :: دیامرفیم ملاسلا هیلعقداص ماما هک دنکیم لقن ( 262) قثوم دنس هب زین نیعأ نب ریکب دندرگیم . زاب امش يوس هب ملاـسلا مهیلعهمئا

هیلعناـنمؤمریما هلآو و هیلع هللا یلـصادخ لوسر اـنامه ( 263 .) ناعجریسـ ملاـسلا هیلعنینمؤملاریمأ هلآو و هیلع هللا یلـصهللا لوسر نإ هک دوب هدیـسر ییاج هب وا ملع دـهد . رارق دوخ تمحر دروم ار رباج دـنوادخ دومرف : ملاـسلا هیلعرقاب ماـما و دـندرگیم . زاـب ملاـسلا

ار وت انیقی درک ضرف وت رب ار نآرق هک یسک انامه ( ) 264 «) داعم یلإ كدآرل نآرقلا کیلع ضرف يذلا نإ » هیآ نیا لیوأت تسنادیم . دشابیم ربتعم تسا و یمق ریسفت زا تیاور نیا ( 265 .) تسا تعجر هرابرد دنادرگیم ) زاب هاگهدعو هب

هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر تعجر هماگنه

زا یعطقم هچ رد مهم هعقاو نیا هک دـیآیم شیپ لاؤس نیا ربـتعم ، تیاور هس اـب هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تعجر تاـبثا زا سپ دق ول دیامرفیم : ملاسلا هیلعرقاب ماما دباییم . ققحت روهظ رصع رد ترضح نآ تعجر کش نودب دتفایم ؟ قافتا ناهج هدنیآ خیرات

روهظ ملاسلا مهیلعدمحم لآ مئاق رگا ( 266 .) یناثلا یلع و هلآو هیلع هللا یلصدمحم هعبتی نم لوا ملاسلا ... مهیلعدمحم لآ مئاق جرخ فرظ زین هللا همحریسوط خیش تسا . ملاسلا هیلعیلع رفن نیمود هلآو و هیلع هللا یلصدمحم دیآیم وا لابند هب هک یسک نیلوا دنک ...ربمایپ ( 267) ملاسلا هیلعيدهملا نامز یف نوموصعملا انتمئا انیبن و عجری دسیونیم : هتسناد و روهظ رصع ار ترضح نآ تعجر ینامز

لقن هراب نیا رد ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر ثحب رد مه ار يرگید تیاور دندرگیم . زاب ملاـسلا هیلعيدهم نامز رد ام موصعم همئا و . درک میهاوخ

؟ دنکیم تموکح هلآو هیلع هللا یلصربمایپ ایآ

تسا و يودـهم تموکح راگزور روهظ رـصع دوب و دـهاوخ روهظ رـصع رد هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تعجر هکنیا هب هجوت اـب یتیمکاح ینامز عطقم ود نیا رد هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر دـشابیم ، ملاـسلا اـمهیلعیلع نب نیـسح تیمکاـح مسوم نآ زا سپ

نیا لماک خساپ دراد ؟ دوجو وا تیمکاح رب يربتعم لیلد ایآ اما درادن ؛ دوجو وا تیمکاح يارب یعنم نآ زا سپ یلو تشاد دـهاوخن . تشاد دهاوخن یتموکح ترضح نآ هک دمآ دهاوخ باتک نیا رخآ لصف رد لاؤس

ملاسلا مهیلعهمئا تعجر

زا ات دنیآیم اهنآ دهدیم . روهظ رـصع رد نانمؤم تشگزاب هب یـصاخ هوکـش هک تسا هژیو ياهتعجر زا هعیـش ماما هدزاود تعجر تلذ و خـلت معط دـنایامنب و ناشنانمـشد هب ار اهنآ تزع هوکـش و دـنوادخ دوش و هتفرگ ماـقتنا تسا هتفر اـهنآ رب هک ییاـهتیمولظم

دراد دوجو صلاخ نانمؤم تشگزاب يارب هک یماع لیلاد زا يدنمهرهب رب هولاع ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر دناشچب . نانآ هب ار باذـع

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 60

هب هک یـسک تسین ام زا ( 268 .) انترکب نمؤی مل نم انم سیل دـیامرفیم : ملاـسلا هیلعقداص ماما تسا . رادروخرب مه یـصاخ لیلاد زا هیلعنینمؤملاریما و هلآو هیلع هللا یلصمکیبن مکیلإ عجری دومرف : قثوم دنـس اب ملاـسلا هیلعداجـس ماما و دشاب . هتـشادن نامیا ام تعجر

هریبک هعماج ترایز رد و دندرگیم . زاب امش يوس هب ملاسلا مهیلعهمئا نینمؤملاریما و ناتربمایپ و ( 269 .) ملاسلا مهیلعۀمئلأا و ملاسلا شخب رد و منکیم . قیدـصت ار امـش تشگزاـب مراد و ناـمیا امـش تـعجر هـب ( 270 .) مکتعجرب قدصـم مکبایإب ، نمؤم تسا : هدـمآ

ایند هب امـش تعجر رد هک دهد ... رارق یناسک زا ارم دنوادخ مکتعجر . یف رکی نمم ... ینلعج تسا : هدـمآ همانترایز نیمه زا يرگید ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح روهظ اهنآ و تماما شتیب و لـها دوخ و شنیرفآ هراـبرد هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ یتقو دـندرگیم . زاـب

؟ دسریم اهنآ هب اجک ناملس ادخ لوسر يا مدرک : ضرع مدرک و هیرگ مهم روما نیا ندینش زا دیوگ : ناملس دنکیم نایب ار یفراعم : دیوگ ناملس دیسر . دنهاوخ اهنآ هب دناهتفریذپ ار اهنآ تیلاو تفرعم ، يور زا هک یناسک وت و لاثما وت و ناملـس يا دومرف : ترـضح ار هیآ نیا ناملس يا دومرف : دوب ؟ مهاوخ هدنز اهنآ نامز ات نم ادخ لوسر يا مدرک : ضرع هاگنآ هتفگ و رکش تراشب نیا رب ار ادخ

ةرکلا مکل انددر مث الوعفم * ادـعو ناکو رایدـلا للاخ اوساجف دـیدش سأب یلوأ انل ادابع مکیلع انثعب امهیلوأ دـعو ءآج اذإف : » ناوخبيوجگنج ناگدـنب دـسر ارف تعجر ) قـقحت ) هدـعو نیلوا هک یماـگنه ( 271 «.) اریفن رثکأ مکاـنلعجو نینبو لاومأـب مکانددـمأو مهیلع

یعطق هدعو کی نیا دننکیم و وجتـسج نامرجم ) ندروآ تسد هب يارب ) ار اههناخ سپ میزیگنایم رب امـش دـض رب ار دوخ دـنمتردق ( نانمشد زا ) رتشیب ار امش تیعمج میهدیم و يرای ار امش نادنزرف لاوما و هب مینادرگیم و زاب امـش هب ار اهنآ رب يزوریپ هاگنآ تسا

نامز رد یهلا هدعو نیا ققحت ادـخ ! لوسر يا مدرک ضرع تفای و تدـش یهلا هدـعو نیا هب مقوش هیرگ و دـیوگ : ناملـس مینکیم .رگید و ماما هن نیـسح و نسح و همطاف و یلع و نم و نامز رد هنیآ ره داتـسرف ار دمحم هکنآ هب مسق يرآ ، دومرف : دوب ؟ دهاوخ امش ره شنایرکشل و سیلبا و سپس ناملس ؛ يا مسق ادخ هب يرآ دوشیم ققحم دشاب هدیـشک متـس ام رطاخ هب دشاب و ام زا هک یـسک ره

هدـش هتخیر ياهنوخ هب هتفرگ و رارق صاصق دروم ات دـنوشیم رـضاح ایند رد دـشاب صلاـخ رفک صلاـخ و ناـمیا ياراد هک یـسک یلع نمن نأ دـیرنو : » دومرف دـنوادخ هک میتسه هیآ نیا لیوأت ام و درک . دـهاوخن متـس سک چـیه هب وت راگدرورپ ددرگ و یگدیـسر اوناک ام مهنم امهدونجو ناماهو نوعرف يرنو ضرألا یف مهل نکمنو نیثراولا * مهلعجنو ۀمئأ مهلعجنو ضرأـلا یف اوفعضـتسا نیذلا

میهد و رارق نیمز ناثراو نایاوشیپ و ار اهنآ میراذگ و تنم دندش فیعـضت نیمز رد هک یناسک رب ات میدرک هدارا ام ( 272 «) نورذحیاب دیوگ : ناملـس میهد . ناشن اهنآ هب دنتـشاد میب نآ زا ناشنایرکـشل ناماه و نوعرف و ار هچنآ میناسر و تموکح هب نیمز رد ار نانآ

تاقلام ار گرم ینامز هچ رد هک درادن یکاب ناملس رگید مدش و صخرم هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر دزن زا نانخـس ، نیا ندینش (273 .) دنک تاقلام ار وا گرم ای دنک

ملاسلا مهیلعهمئا تعجر هماگنه

ینامز فرظ ياهیگژیو اما تسا ، مولعمان ایند هب تعجر ملاـسلا و هیلعيدهم ترـضح روهظ تمایق ، دـننام یمهم عیاقو نامز هچرگا تسا و روهظ رـصع تعجر ، ناـمز دـیدرگ ناـیب تعجر ياـهیگژیو لـصف رد هکناـنچ دـناهتفرگ و رارق تاـیاور هراـشا دروـم اـهنآ

دراو يربتعم لیلد اریز دننکیم ؛ تعجر روهظ رـصع نامه رد زین دنتـسه نامیا لها ناگدـننک تعجر نارـس زا هک ملاـسلا مهیلعهمئا هراب نیا رد یـسوط خیـش دنک . انثتـسم دـننادیم روهظ رـصع اب نامزمه ار تعجر هک یتایاور مومع زا ار اهنآ تعجر هک تسا هدـشن

زاب ملاـسلا هیلعيدهم نامز رد ام موصعم همئا ربمایپ و ( 274 .) ملاـسلا هیلعيدهملا نامز یف نوموصعملا انتمئا انیبن و عجری دسیونیم :روهظ نامز رد اهنآ تعجر هب هک میدرک لـقن ار یتاـیاور ملاـسلا اـمهیلعنینمؤملاریما نیـسح و ماـما تعجر ثحب رد اـم دـندرگیم .

هیلعيدـهم ترـضح رانک رد اهنآ همه تعجر ناـیب هب هک میراد مه يرگید تیاور هتبلا دنتـشاد . هراـشا ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح مینکیم زیهرپ تیاور نیا لقن زا نآ ، دنس دیدش فعض رطاخ هب اما دناهتفگ نخس دوخ ياهتیمولظم زا بیترت هب هتخادرپ و ملاـسلا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 61

تعجر بیترت هب موصعم هدراـهچ هکنیا اـما میهدیم . رارق یـسررب دروـم باـتک نیمه دـعب لـصف رد ار نآ فعـض لـصفم لـیلاد و وه له مهعوجر ۀیفیک دسیونیم : ربش هللادبع دیـس میرادن . یهاگآ نآ زا ام دـندرگیم زاب ایند هب يرگید زا سپ یکی ای دـننکیم و ملع درادـن یبیترت ای تسا بیترت هب ایآ اهنآ تشگزاب یگنوگچ ( 275 .) هئایلوا یلا هناحبـس و هللا یلا هملع لـکف هریغ وا بیترتلا یلع

. تسوا ءایلوا دنوادخ و دزن نآ

ههبش ود هب خساپ

عامتجا ههبش - 1 میهدیم . رارق یسررب دروم ار اهنآ هک دراد دوجو روهشم ههبش ود ایند هب ملاسلا مهیلعهمئا نامزمه تشگزاب يارب لقن تعجر هراـبرد ههبـش نیمراـهچ رد ییاـهتوافت اـب ار نآ مه هللا همحریلماـع رح خیـش هـک ههبـش نـیا لـصا ماـما کـی زا شیب

اب تشاد و دهاوخ روضح مدرم نایم رد ماما کی زا شیب روهظ ، رصع زاغآ رد ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر اب هک تسا نیا ( 276) هدرکدوخ ناماما زا تعاطا رد مدرم ددرگیم و فلاتخا راتفرگ هعماـج دراد مدرم هرادا رد ار دوخ صاـخ ریبدـت یماـما ره هکنیا هب هجوت دراد لاکشا یتروص رد ماما کی زا شیب عامتجا هک تسا نیا ام خساپ و دوشیم . لتخم نانآ یگدنز ماظن هتشگ و یمگردرس راچد يوس زا رفن کی اـهنت دـشاب و لـعفلاب اـهنآ زا رفن کـی تیـلاو یتقو اـما دـشاب لـعفلاب مدرم هرادا رد اـهنآ همه يربهر تماـما و هک

مهیلعهمئا ندوب ۀعاطلاا بجاو تیلاو و هلأسم دوب . دهاوخن یلاکـشا دشاب روما هرادا یهن و رما و تردـق و لامعا هب فظوم دـنوادخ (277 .) مهیف وه يذلا نرقلل داه مامإ لک دومرف : ملاسلا هیلعقداص ماما ددرگیم . طوبرم ناشنامز مدرم اهنآ و تفلاخ نامز هب ملاسلا

تسا شیوخ رصع نامز ماما ملاـسلا مهیلعهمئا زا کی ره مییوگیم هکنیا تساهنآ . نایم رد هک تسا یلـسن هدننک تیاده یماما ره هک ملاـسلا مهیلعهمئا ریاس ندمآ نیاربانب ددرگیم . زاب ناشنامز رد اهنآ ندوب ۀعاطلاا بجاو تیلاو و هلأسم ینعی مهم هتکن نیمه هب

دنهاوخن رصع یلو ترضح اب ناهج یسایس ییاوشیپ رد یکاکطصا هنوگچیه دنرادن هدهع رب روهظ رصع رد ار مدرم هرادا تیلوؤسم دنرادن و روما ریبدت رد یفلاتخا دنوادخ زا تعاطا هعماج و حلاصم لماک صیخـشت دنلب ، هشیدـنا تمـصع ، رطاخ هب اهنآ هتبلا تشاد

ترخآ ایند و رد نآ زا سپ ترـضح و نآ روهظ رـصع رد ار اهنآ نانمؤم همه تسا و یگـشیمه اهنآ يداقتعا تماما تروص ره رد يرگید ياهباوج اهنآ زا ناوتیم هک تسا هدرک نایب تاهبـش زا یخرب هب خـساپ رد ار یبلاـطم یـسلجم همـلاع دـننادیم . دوخ ماـما

2 تسا . هدشن حیرصت رگیدکی اب ملاسلا مهیلعهمئا عامتجا هب تعجر رصع رد - 1 زا : دنترابع اهخساپ نآ دومن و نایب ههبش نیا يارب تمایق زور رد ملاـسلا مهیلعهمئا هک هنوگنامه - 3 تسا . ملاـسلا هیلعمئاق زا سپ ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر رابخا ، زا یخرب رهاـظ -

نایم یفلاتخا - 4 درادـن . یعنام تسا ترخآ ایند و نایم هطـساو هک مه تعجر نامز رد اهنآ عامتجا دـنوشیم عمج رگیدـکی راـنک ردابت نهذ هب تایاور زا هچنآ اریز تسین ؛ یفاک رخآ خـساپ زج هب اهخـساپ نیا اـما درادـن . دوجو يرـصع چـیه رد ملاـسلا مهیلعهمئا

مه اهنآ هناگادج تعجر هب اما هدشن حیرصت ناشعامتجا هب هچرگا تسا و روهظ رصع ینعی نامز کی رد اهنآ همه تشگزاب دنکیم رگیدـکی اب تشگ و دـنهاوخ زاب دـننادیم روهظ رـصع رد ار تعجر هک یلیلاد مومع ربانب مه اهنآ نیارباـنب تسا . هدـیدرگن حیرـصت

دشابیم وا رمع رخاوا رد ای ملاسلا و هیلعمئاق زا سپ ملاسلا مهیلعهمئا زا یـضعب تشگزاب تایاور یخرب رهاظ هکنیا اما دوب . دنهاوخ . دننکیم تعجر هرابود روهظ ، رصع رد دوخ لوا تعجر زا سپ هک ددرگیم طوبرم ملاـسلا مهیلعنیـسح ماما نینمؤملاریما و هب اهنت

ترخآ رد اما تسا حرطم مدرم رب تموکح تیاده و هلأسم ایند رد اریز تسین ؛ حیحـص ایند اب تمایق رد اهنآ عامتجا هسیاقم نینچمه لـضفا ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح زا هک ملاـسلا امهیلعنینمؤملاریما ربمایپ و تعجر اب لضفا رب لضاف مدـقت ههبـش - 2 تسین . حرطم

ربمایپ و دوجو اب نیمز رب ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح تیمکاح - 1 ددرگیم : حرطم لکـش ود هب لضفا رب لضاف مدقت ههبـش دنتـسه هک تسا نآ ههبش نیا لوا لکـش خساپ اما ملاـسلا . امهیلعنینمؤملاریما ربمایپ و رب نامز ماما تموکح - 2 ملاسلا . امهیلعنینمؤملاریما

دنرادروخرب دوخ صاخ تلاامک تمصع و ملع و زا هراومه مود لوا و موصعم هلمج زا ملاـسلا و مهیلعنیموصعم زا کی ره هچرگا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 62

زا هچرگا رگید ياهنامز رد دنراد و ار دوخ نامز مدرم یتسرپرـس تیلاو و ملاع ، راگدرورپ ریدقت تمکح و هب اهنآ زا مادـک ره اما رب مدـقت ثحب دـنرادن مدرم رب تموکح هعماج و هرادا تهج تردـق ، لامعا رد ياهفیظو نوچ اما دـنرادروخرب تماما توبن و ناونع رد ياهتـساوخ هفیظو و هک نانمؤمریما ربمایپ و اما دنـشاب هفیظو ياراد ود ره هک تسا حرطم ییاج رد مدـقت دوب . دـهاوخن حرطم اهنآ اما دیآیمن . رامش هب اهنآ رب مدقت ناهج تیمکاح هب ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح باصتنا دنرادن ، روهظ رـصع مدرم يربهر صوصخ نیا دنـشابیم وا زا لضفا هک ملاـسلا امهیلعنانمؤمریما ربمایپ و رب ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح تموکح ینعی ههبـش مود لکـش خـساپ

هلآو و هـیلع هللا یلـصادخ لوـسر هـب تبـسن هـفیظو نـییعت یهنو و رما تردـق و لاـمعا ياـنعم هـب تیمکاـح ترـضح نآ هـک تـسا رب لضاف مدقت نینچمه دنهدیم . ماجنا راگدرورپ رما هب ار دوخ هدش نییعت شیپ زا ياهتیلاعف زین اهنآ درادن و ملاسلا هیلعنانمؤمریما

ترضح تیمکاح رب دنوادخ ریدقت روهظ رـصع رد هکنیا هب هجوت اب دشاب و هتـشاد تیمکاح ناکما لضفا هک تسا یتروص رد لضفا . دوب دهاوخ یفتنم مدقت هلأسم نیاربانب تسین ، لضفا يارب تموکح ناکما تسا ملاسلا هیلعيدهم

ناربمایپ تعجر

ار نامیا لها ياهتیمولظم ندیـسر نایاپ هب ادخ و نید هوکـش تزع و يزوریپ و ات دـنراد هژیو تعجر روهظ ، رـصع رد ناربمایپ همه روهظ رـصع رد ملاـسلا مهیلعناربمایپ همه راهطا و همئا ادخ ، لوسر تعجر دـنیامن . هدـهاشم تسا هتـشاد رارمتـسا خـیرات همه رد هک

همه نتفرگ رارق مه رانک دنکیم . ضوع ار نیمز هرهچ هک تسا يروآ تریح میظع و قافتا ملاسلا هیلعيدهم ترـضح نارود هناگی ناگدـنیآ دوخ و نامز مدرم يوگلا هب ار نانآ زا کی ره هک یهلا قلاخا بدا و نآ اب متاـخ اـت مدآ زا دـنوادخ موصعم ناگداتـسرف

نیا ملاـع و راـگدرورپ تردـق هب ربـکا هللا تسا . ریذـپانفصو نیمز يور رد اـهنآ يداـهج ياـهتکرح هاـگنآ دوب و هتخاـس لدـبم : دومرف ملاـسلا هیلعرقاب ماما دننکیم . هراظن نآ هب باجعا اب روهظ رـصع نامدرم ایند و هب ناگدننک تعجر هک یهلا ریظنیب ياههولج

نونکات مدآ زا ار يربمایپ چـیه دـنوادخ ( 278 .) نینمؤملاریمأ رصـنی ایندـلا و یلإ عجری اـلإ و ارج ملهف مدآ ندـل نم اـیبن هللا ثعب اـم نخـس نیا هرابرد دیوگ : حـلاص نب لیمج ای جارد نب لیمج دـهدیم . يرای ار نینمؤملاریما ددرگیم و زاب ایند هب هکنیا رگم داتـسرفن نامیا هک یناسک دوخ و ناگداتـسرف ام انامه ( ) 279 «) داهشـألا موقی مویو ایندلا ةایحلا یف اونمآ نیذلاو انلسـر رصـننل انإ » لاعتم يادخ

اورصنی مل ةریثک ءایبنا نأ تملع امأ ۀعجرلا ، یف هللاو کلذ دومرف : ترضح مدرک و لاؤس مینکیم ) يرای ترخآ ایند و رد ار دندروآ . دوب دهاوخ تعجر رصع رد ترـصن نیا دنگوس ادخ هب ( 280 .) ۀعجرلا یف کلذ اورصـنی ، مل و اولتق مهدعب ۀمئألا و اولتق ، ایندـلا و یف

نیا دـندشن ؟ يرای دندیـسر و لتق هب زین اهنآ زا سپ ناماما دندیـسر و لتق هب دـندشن و يرای ایند رد يدایز ناربمایپ هک ینادیمن اـیآ هیلعقداص ماما زا يرگید تیاور دنرادروخرب . یقثوم دنس زا دیدرگ لقن هک یتیاور ود نیا دشابیم . تعجر رـصع رد دنوادخ يرای

زاب ایند هب ار اهنآ همه هکنیا رگم داتـسرفن ار یلوسر تخیگنین و رب ار يربماـیپ چـیه دـنوادخ دـیامرفیم : هک تسا هدـش لـقن ملاـسلا هلأسم لصا دیدرگ لقن هک یثیداحا ( 281 .) دنگنجب نانمشد اب ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما بلاطیبا نب یلع يور شیپ رد ات دنادرگیم بـسک ملاـسلا و هیلعنینمؤملاریما يور شیپ رد داهج ادخ و نانمـشد اب هزرابم نوچ یلئاسم دنناسریم و تابثا هب ار ناربمایپ تعجر

هیلعيدهم ترـضح یناهج تیمکاح ماظن رد ءایبنا ایآ هکنیا ریظن تسا ؛ هدـنام مه ياهتفگان تاکن اما دـننکیم . نایب ار یهلا ترـصن اساسا دراد و توافت ای دماجنایم لوط هب هام یس هک تسا نانمؤم رمع دننام تعجر رصع رد اهنآ رمع ایآ دنراد ؟ تکرش مه ملاسلا

یجیردـت اهنآ گرم دـندرگیم و زاب هرابکی ای تسا یجیردـت اهنآ تشگزاب ایآ تسا و هنوگچ تعجر نامز رد اهنآ یگدـنز همانرب اریز تسا ؛ هدوبن اهنآ نایب رب ياهدارا دـیاش هدـشن و نایب اهنآ ریظن اهلاؤس و نیا خـساپ دـنیوگیم ؟ كرت ار اـیند مه اـب همه اـی تسا

. دشابیم تشگزاب نیا ياهنامرآ فادها و اهنآ و تعجر هلأسم تسا مهم هچنآ

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 63

روهظ رصع زا سپ ناهج تیعضو : مهدزای لصف

ملاسلا هیلعيدهم زا سپ ناهج

راکـشآ تیلاو دیـشروخ عولط هدـیپس دـسریم و نایاپ هب تبیغ رات بش دریگیم ، ماـجنا روهظ یناـسر عـلاطا ینامـسآ ، ياهادـن اـب رب ار دوخ یناهج تیمکاح هاتوک ینامز رد دـنکیم و زاغآ ار دوخ شخب ییاهر ياهتکرح نیمز هزاوآدـنلب حـتاف هاگنآ ددرگیم .

ناـهج تیعـضو روهظ ، رـصع زا سپ هک تسا حرطم لاؤس نیا نونکا دـنکیم . تموکح لاـس تسیب بیرق دـنارتسگیم و نیمز هنهپ تدـحو نیاربانب تسا . هدـیدرگ حرطم اهنآ ساسا رب یتوافتم تایرظن هدـش و دراو هراب نیا رد یفلتخم تایاور دوب ؟ دـهاوخ هنوگچ

لدتسم شنیزگ تایرظن و لیلحت رد ثحب نیا تیمها درادن و دوجو ملاسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ ناهج تیعـضو هرابرد يرظن . دزاس نشور ار روهظ رصع زا سپ مهبم عاضوا هک تسا یحیحص هیرظن

يدهم هدزاود تیمکاح - 1

هیلعقداص ماما هب دـیوگ : ریـصبابا - 1 دمآ . دنهاوخ يدـهم هدزاود ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ هک تسا هدـش دراو یتایاور امنإ لاقف : ایدهم . رشع انثإ مئاقلا دعب نوکی دومرف : هک مدینـش داب وا رب دورد هک تردپ زا ادخ ! لوسر دنزرف يا مدرک : ضرع ملاـسلا مئاـق زا سپ ( 282 .) انقح ۀفـرعم انتلااوم و یلإ سانلا نوعدیـ انتعیـش نم موق مهنکلو امامإ ، رشـع انثإ لقی مل ایدـهم و رشـع اـنثإ لاـق :

نایعیـش زا یهورگ اهنآ اما ماما . هدزاود دومرفن دوب ، دنهاوخ يدهم هدزاود دومرف : مردپ دومرف : ترـضح دمآ . دنهاوخ يدهم هدزاود زا هک هزمح یبا نب یلع اریز تسا ؛ فیعض تیاور نیا دنس اما دننکیم . توعد ام قح تخانـش یتسود و هب ار مدرم هک دنـشابیم ام

. تسا لوـهجم دـشابیم قاقدـلا نارمع نب دـمحا نب یلع هک رگید يوار تسوـگغورد و رایـسب يدرف دـشابیم ثیدـح نـیا ناـیوار غیلبت هب اهنت درادن و حیرـصت يدـهم هدزاود تموکح هب هدـش دای تیاور هکنیا نمـض درک للادتـسا اهنآ تیاور هب ناوتیمن نیاربانب

دلو نم ایدهم رشع دحأ مئاقلا دعب انم نإ ةزمح ! ابأ ای دومرف : هک تسا هدش لقن ملاسلا هیلعقداص ماما زا - 2 تسا . هدرک هراشا اهنآ تسا فیعض زین تیاور نیا دنس میراد . ملاسلا هیلعنیـسح لسن زا يدهم هدزای مئاق زا سپ ام هزمحابا ! يا ( 283 .) ملاسلا هیلعنیسحلا هراشا يدهم هدزای هب يدهم هدزاود ياج هب درادن و حیرـصت يدهم هدزاود تموکح هب هکنیا نمـض درک للادتـسا نآ هب ناوتیمن و

زا شناردـپ ، زا وا هـک تـسا هدــش لـقن ملاــسلا هیلعقداـص ماـما زا يرگید تـیاور - 3 درادـن . شزاـس رگید تاـیاور اـب هـک دراد امامإ رشع انثإ يدعب نوکیس هنإ یلع ! ای دومرف : هک تسا هدرک لقن هلآو هیلع هللا یلصربمایپ زا ترضح نآ ملاـسلا و هیلعنینمؤملاریما

دوب دهاوخ ماما هدزاود نم زا سپ یلع ! يا ( 284 .) نییدهملا لوأ هنبإ یلإ لسیلف اهم ةافولا هترضح اذإف ایدهم ... رشـع انثإ مهدعب نم و . دنکیم میلـست يدهم نیلوا شدنزرف هب ار تفلاخ دسر ارف ملاـسلا ) هیلعمئاق ) وا تافو یتقو دشابیم ... يدـهم هدزاود اهنآ زا سپ و

نوچ ینایوار نآ دنس هلسلس رد اما دراد حیرصت ملاـسلا هیلعنامز ماما نادنزرف يدهم و هدزاود تموکح هب هک تسا یتیاور اهنت نیا للادتسا نآ هب ناوتیمن تسا و فیعض هجیتن رد دنشابیم و لوهجم هک دنتـسه يرـصم دمحا نب رفعج لیلخلا و نب دمحم نب دمحا

ملاسلا هیلعنامز ماما زا سپ يدهم هدزاود تیمکاح تابثا ناوت دنس فعض رطاخ هب هدش دای تیاور هس دیدرگ نایب هچنآ ربانب درک .میـسرت يرگید هنوگ هب ار ترـضح نآ زا سپ یناهج تیعـضو هک يربتعم روهـشم و ثیداحا اب تاـیاور نیا هکنآ هژیو هب دـنرادن ار

تسا روهشم فلاخم تایاور نیا دسیونیم : یسلجم هملاع يدهم هدزاود تایاور نوماریپ یسلجم هملاع رظن دنراد . ضراعت دناهدرک هیلعيدـهم ترـضح زج هب ملاـسلا مهیلعهمئا ربماـیپ و يدـهم ، هدزاود زا دارم - 1 دـنکیم : نایب اـهنآ هیجوت يارب لـح هار ود هاـگنآ

ملاـسلا مهیلعهمئا هب ار يدهم هدزاود مه وا هک دنکیم لقن تاجردلا رئاصب رـصتخم باتک بحاص زا ینخـس دوب و دـنهاوخ ملاـسلا هیلعنامز ماما نانیـشناج زا يدهم هدزاود نیا - 2 ددرگ . لماک هدزاود ددع ات دـنک تعجر مه ملاـسلا هیلعمئاق هک تسا هدرک لیوأت

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 64

تجح زا ملاـسلا ) مهیلعهمئا ) اهنآ دوجو اب نیمز ات دـننکیم تعجر هک دنـشابیم همئا ریاس ناـمز رد مدرم هدـننک تیادـه ملاـسلا و تجح زا نیمز اهنآ دوجو اب همئا ریاـس تعجر نودـب ( ) 285 .) دنتـسه ادخ تجح مه ناماما ناربمایپ و نانیـشناج هچرگا دنامن یلاخ دنتسه وا زا سپ ماما هدزای ربمایپ و يدهم ، هدزاود زا دارم هک یسلجم هملاع لوا لح هار یـسلجم هملاع هیرظن یـسررب تسین .) یلاخ تیاور رد دنتسه و ملاـسلا هیلعنامز ماما نادنزرف ای نایعیـش و اهنآ هک تسا هدش حیرـصت موس لوا و ثیدح رد اریز تسین ؛ هتفریذپ

هن دنتسه و ماما هن ملاسلا هیلعنیسح ماما نادنزرف زا موصعم ناماما دنشابیم و ملاسلا هیلعنیـسح نادنزرف زا اهنآ هک تسا هدمآ مود یسلجم هملاع رظن هب هک ملاسلا مهیلعنیموصعم همئا ریاس تعجر اب اریز تسا ؛ لاکـشا دروم مه مود لح هار يدهم . هدزاود ای هدزای یناماما مدرم رما یلو هکلب درادن انعم ملاسلا هیلعنامز ماما يارب نارگید ینیشناج دنامن ، یلاخ تجح زا نیمز ات دندرگیم زاب ایند هب

ثحب رد اـم هتبلا دـشابیم . یفتنم یلبق موصعم ماـما زا نارگید ینیـشناج موصعم ، ماـما دوـجو اـب دـننکیم و تعجر هک دوـب دـنهاوخ نیـسح و ماـما اـهنت تـسا و ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح رــصع رد ملاــسلا مـهیلعهمئا تـعجر هـک مـیدرک تاـبثا هژیو ياـهتعجر

تایاور ندوب روهـشم فلاخ دـیدرگ ناـیب هچنآ رباـنب دـننکیم . تعجر ملاـسلا هیلعمئاـق زا سپ هک دنتـسه ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما تایاور اب هک فیعض تایاور هیجوت هب يزاین هتبلا دیدرگن . هیجوت یسلجم هملاع بلاطم اب ملاسلا هیلعنامز ماما زا سپ يدهم هدزاود

. دشابیمن دنشاب هتشاد ضراعت ربتعم

ملاسلا هیلعحیسم ترضح تیمکاح - 2

هدش نایب ینس هعیش و يوس زا یتیاور رد هک تسا ملاسلا هیلعحیسم ترـضح تیمکاح ملاـسلا ، هیلعنامز ماما زا سپ رگید تیعـضو و اهرخآ ، یف میرم نب یـسیع اهلوأ و انأ ۀما کلهت فیک دـیامرفیم : هک هدرک لقن هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر زا سابع نبا تسا .

نآ طسو رد نم تیب لها زا يدهم نآ و رخآ میرم نب یسیع نآ و لوا نم هک یتما هنوگچ ( 286 (؟ اهطسو یف یتیب لهأ نم يدهملا ياج هب یعیش عبانم زا یخرب رد و ( 287 .) تسا هدش لقن مه تنـس لها قیرط زا ظافلا نیمه اب تیاور نیا دوشیم ؟ كلاه دشابیم ،

نم يدعب نم رشـع انثإ اهلوأ و انأ ۀما کلهت فیک دومرف : هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تسا . هدـمآ ماما هدزاود ملاـسلا هیلعيدـهم ، درخ بحاص دنمتداعـس و نیـشناج ) ) هدزاود نم و هک یتما هنوگچ ( 288 (؟ اهرخآ میرم نب یسـیع حیـسملا بابللأا و اولوا ءادعسلا و زا سابع نبا زا هچنآ دسیونیم : ثیدح نیا هرابرد یلماع سنوی نب یلع دوشیم ؟ كلاه دشابیم نآ رخآ میرم نب یسیع نآ و لوا

تلود زا سپ یتـلود رب هتلود » دـعب ۀـلود یلع نلادـت » تسا هدـش تیاور سنا زا نآ ریظن هدـش و لـقن هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ لوق هک تسا نیا دارم هکلب دـنکیمن ملاـسلا هیلعحیـسم يارب تیمکاح هدافا تیاور نیا رهاـظ اـما ( 289 .) دنراد تللاد ملاـسلا هیلعيدهم

ملاـسلا مهیلعهمئا اب دراد و یکراـبم زاـغآ ور نیا زا ددرگیم و زاـغآ هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر سدـقم دوجو اـب یملاـسا تما زامن اب تسا یهلا گرزب ءایبنا زا هک ملاـسلا هیلعیـسیع نایاپ ، رد تسا و رادروخرب یکرابم هنایم زا تهج نیا زا دـباییم و رارمتـسا

هک یتـما دـشابیم . رادروـخرب یکراـبم ناـیاپ زا تـسوا ملاــسا ياـههناشن زا هـک ملاــسلا هیلعيدـهم ترــضح رــس تـشپ ندـناوخ دوجو تکرب هب دنتسه اهنآ نایم رد هک يدارفا تسا و كرابم دنتسه نآ رخآ طسو و زاغآ ، رد هدش دای ینامسآ مهم ياهتیـصخش دنـشاب ملاـسلا مهیلعنیموصعم همئا هک تما هنایم شخب شریذپ ملاـسا و لماک شریذپ زا هک یناسک رگم دـش دـنهاوخن كلاه اهنآ تیاور نیا نییبت رد قیرطب نبا تسین . حرطم تیاور نیا رد ملاـسلا هیلعحیـسم تموکح زا یثحب دـیدرگ نایب هچنآ ربانب دـننز . زابرس ملاسلا هیلعحیسم هنایم و هدننک توعد ملاسلا هیلعيدهم ترضح ملاـسا و هب هدننک توعد نیلوا هلآو هیلع هللا یلـصربمایپ دسیونیم :تحارص ملاسلا هیلعحیسم تیمکاح رب هک تسا هدش دراو تنـس لها قیرط زا یتیاور اما ( 290 .) تسا ملاسا هب هدننک توعد نیرخآ

و ریزنخلا نلتقیل و بیلصلا نرسـکیلف ـلاداع اـمکح میرم نبا نلزنیل هللاو دومرف : هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر دـیوگ : هریرهوبا دراد .هب ( 291 .) دحأ هلبقی لاف لاملا یلإ نوعدیل و دساحتلا و ضغابتلا و ءانحشلا نبهذتل و اهیلع یعسی لاف صلاقلا نکرتیل و ۀیزجلا نعضیل

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 65

عضو ار هیزج دشکیم ، ار كوخ دنکشیم ، ار بیلـص اعطق دمآ و دهاوخ دورف تسا یلداع مکاح هک میرم دنزرف انامه دنگوس ادخ مدرم دوریم و نایم زا تداسح يزرو و هنیک ینمـشد و درادن . نآ نتفرگ رد یـشلات دریگیمن و تاکز ناوج ياهرتش زا دـنکیم و

للادتسا نآ هب ناوتیمن هک تسا دراو تیاور نیا رب لاکشا دنچ اما دریذپیمن . ار نآ سک چیه اما دنکیم ، توعد لام نتفرگ هب ار تسا روهظ رصع زاغآ ملاسلا امهیلعمیرم نب یسیع ندمآ دورف نامز ینس هعیـش و تایاور ربانب - 1 مینکیم : هراشا اهنآ هب ام درک و

- 2 درازگیم . زامن وا رـس تشپ ملاـسلا هیلعحیـسم دوب و دهاوخ ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح نامز نآ رد نیمز مکاح کش نودب و تیاور نیا رد هک یلاح رد دوشیم عضو اراصن ) دوهی و ) باتک لها يارب نیملـسم ماما يوس زا تسا یملاـسا تایلام کـی هک هیزج

نآ نایوار هک تیاور نیا دنس - 3 تسا . هدش هداد تبسن ملاسلا هیلعحیسم ترـضح هب نایحیـسم نایدوهی و رب تایلام نیا نداد رارق نآ هب ناوتیمن دنـس فعـض رطاخ هب تشادن لاکـشا مه نآ ياوتحم رگا دشابیم و فیعـض دنتـسه بهذـم یماع هریرهوبا هلمج زا

هیلعحیسم تیمکاح اب هک تسا ملاع ینایاپ عطاقم رد ملاسلا مهیلعدمحم لآ يربهر یلجت رب ملاـسا فراعم حور - 4 درک . للادتسا يدهملا رظتنملا یقبی و یسیع تومی مث تسا ... : هدمآ ملاسلا هیلعنینمؤملاریما ياههبطخ زا یکی رد هک نیا هچ دراد . تافانم ملاسلا

. دنامیم یقاب هلآو هیلع هللا یلصدمحم لآ زا رظتنم يدهم دوریم و ایند زا یسیع هاگنآ ( ... 292 .) هلآو هیلع هللا یلصدمحم لآ نم

هلاس هاجنپ جرم جره و - 3

تسا جرم جره و اب مأوت هلاس هاجنپ یخیرات عطقم کی تسا هدش حرطم ملاسلا هیلعيدهم ترضح زا سپ يارب هک يرگید تیعضو زا يدرم مسق ادخ هب دیامرفیم : ملاسلا هیلعرقاب ماما هک مدینش دیوگ : یفعج رباج دمآ . دهاوخ ملاسلا هیلعنیـسح ماما نآ زا سپ هک

سپ دومرف : دوب ؟ دـهاوخ ینامز هچ رد تموکح نیا مدرک ضرع دـنکیم . تموکح لاس هن دصیـس و دوخ گرم زا سپ تیب لها ام لوط هب لاس هدزون شتلحر نامز ات وا مایق زور زا دومرف : دنکیم ؟ تموکح لاس دـنچ مئاق مدرک : ضرع دوریم . ایند زا مئاق هکنآ زا

رـصتنم هاـگنآ دوب . دـهاوخ هنوگنیا لاـس هاـجنپ هلب ، دومرف : دوـشیم ؟ جرم جره و ملاـسلا هیلعمئاـق زا سپ مدرک : ضرع دـماجنایم .نادـنزرف زا وا رگا دوشیم هتفگ هکنیا ات دریگیم تراسا هب دـشکیم و دـنکیم و بلط ار شباحـصا دوخ و نوخ دـنکیم و تعجر

شیازفا وا هیلع ار دوخ تیعمج دـنوشیم و عمج وا رود هایـس دیفـس و زا مدرم همه سپ دادیمن . ماجنا لـتق همه نیا دوبیم ناربماـیپ زاب ایند هب حافس دوشیم هتشک رـصتنم دباییم و تدش وا رب یتخـس لاب و یتقو دنناشکیم . ادخ هناخ هب یگدنهانپ هب ار وا ات دنهدیم

رصتنم دنتسه ؟ یناسک هچ حافس رصتنم و هک ینادیم ایآ رباج ! يا دشکیم . ار ام نانمشد همه سپ دریگب ار رصتنم ماقتنا ات ددرگیم نآ دنـس - 1 تسا : دراو تیاور نیا رب لاکـشا هـس اـما ( 293 .) دـشابیم ملاـسلا هیلعبلاطیبا نب یلع حافـس تسا و یلع نب نیـسح

يارب هجیتن رد دناهدش و رکذ رباج تباث و نب ورمع ینعی يوار ود اهنت تسا و هدش فذح دنـس هلـسلس زا یـشخب اریز تسا ؛ فیعض رد قثوم دنس اب اما توافت يردق اب ار تیاور نیا هتبلا درک . للادتـسا نآ هب ناوتیمن ملاـسلا هیلعنامز ماما زا سپ جرم جره و تابثا

هدشن نایب نآ رد رگید فیعـض بلاطم زا یخرب هلاس و هاجنپ جرم جره و ثحب هک میدرک لقن ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تعجر ثحب تجح نودب نیمز هک هعیـش فراعم اب نیا درادن و دوجو نیمز يور رد دـنوادخ يوس زا یتجح لاس هاجنپ تدـم نیا رد - 2 تسا .هاجنپ جرم جره و اب دوشیم زاغآ ملاسلا هیلعمئاق زا سپ هک ملاسلا هیلعنیـسح ماما هلاس تیمکاح 309 - 3 تسا . فلاخم دنامیمن

هلاس هاجنپ جرم جره و دوش زاغآ ملاسلا هیلعمئاق زا سپ هلاس ، تموکح 309 رگا اریز درادن ، شزاس ترضح نآ ندش هتشک هلاس و نمـض دوشیم . انعمیب مئاق زا سپ تموکح ریبعت ددرگ زاغآ ترـضح نآ تموکح ات دـماجنیب لوط هب لاس هاجنپ رگا درادـن و اـنعم هکنیا رگم دـنک تموکح هنوگچ دوش هتـشک رگا اریز دراد ؛ تافانم وا هلاـس ینلاوط 309 تیمکاح اب ترـضح نآ ندش هتـشک هکنیا

لقن قثوم دنـس اب هک تسا هنوگناـمه تیاور حیحـص تسا . تیاور رهاـظ فـلاخرب هک مینادـب وا تموکح زا سپ اروا ندـش هتـشک . درادن دوجو نآ رد ضقانت نیا دیدرگ و

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 66

تمایق ییاپرب - 4

خیـش هیرظن دشابیم . زور لهچ تشذگ زا سپ تمایق ییاپرب جرم و جره و عوقو ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ رگید تیعـضو خیـش و ( 296) یلماــع سنوـی نـب یلع و ( 295) یلبرا یــسیع نـب یلع وا لاــبند هــب و ( 294) دـیفم خیـش ریظن ناـگرزب یخرب دـیفم

درذـگیم جرم جره و هب هک زور لهچ زا سپ دوب و دـهاوخن یتموکح ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ دناهتـشون : ( 297) یسربطیثحب هنوگره مینکیم و نایب ار وا نخـس اهنت ام دـناهدرک لقن ار وا ملاک دـیفم ، خیـش زا سپ ياملع هک اجنآ زا دوشیم . اپرب تمایق

هیلعمئاقلا ۀلود دعب سیل دسیونیم : دیفم خیش تشاد . میهاوخ هنوگنامه هب زین اهنآ نخس هرابرد میتشاد دیفم خیش نخـس هرابرد هک نل هنا تایاورلا رثکا تابثلا و عطقلا و یلع هب درت مل و کلذ ، هللا ءاش نا هدـلو ماـیق نم ۀـیاورلا هب تءاـج اـم اـلا ۀـلود دـحلا ملاـسلا

باسحلل و ۀعاسلا مایق و تاوملاا ، جورخ تاملاع و جرهلا ، اهیف نوکی اموی نیعبراب ۀمایقلا لبق الا ملاسلا هیلعۀملاا هذه يدهم یـضمی دراو نآ رب تیاور هک هچنآ رگم دوب دـهاوخن یتلود یـسک يارب ملاـسلا هیلعمئاـق تلود زا سپ ( 298 .) نوکی اـمب ملعا هللا و ءازجلا ،

هک دننآ رب تایاور رتشیب و ( 299) تسین ینیقی یعطق و تیاور نیا دنـسریم و تموکح هب شنادنزرف دهاوخب ادخ رگا هک تسا هدش ارف اهربق و زا ناگدرم ندمآ نوریب ياههناشن جرم و جره و تدـم نیا رد هک دوریم ایند زا تمایق زا لبق زور لهچ تما نیا يدـهم

یـسررب تسا . رتهاگآ دیآیم شیپ هچنآ هب دنوادخ دوب و دهاوخ اهنآ يازج مدرم و لامعا باسح هب یگدیـسر يارب تمایق ندیـسر . دوب دهاوخن یتموکح ملاسلا هیلعيدهم ترضح تموکح زا سپ - 1 دراد : دوجو دیفم خیش نخس رد مهم هتکن ود دیفم خیش هیرظن

ترضح تموکح زا سپ هک لوا هتکن اما دنکیم . تلحر تمایق زا شیپ زور لهچ ملاـسلا هیلعنامز ماما هک دننآرب تایاور رثکا - 2هک تسا هدش دراو ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تموکح هرابرد یفلتخم تایاور اریز تسین ؛ هتفریذـپ دـشابن یتموکح ملاـسلا هیلعيدـهم

دننآرب تایاور رثکا هک مود هتکن اما دش . هراشا نآ هب مه نیا زا شیپ دمآ و دـهاوخ نآ ثحب تسا و قثوم دنـس ياراد اهنآ زا یکی رثکا تسا و لاکشا دروم مه دریگارف ار نیمز جرم جره و وا زا سپ دنک و تلحر تمایق زا شیپ زور لهچ ملاسلا هیلعنامز ماما هک

هیلعمئاقلا دعب نا يور ام دسیونیم : هدرک و حرطم هراب نیا رد ار یتوافتم رظن یـسلجم هملاع دننکیمن . هدافا ار ییانعم نینچ تایاور زا سپ زور لـهچ هک تسا هدـش تیاور هچنآ ( 300 .) ةریثکلا رابخلاا ضراعیلا دحاو ربخ وهف اموی نیعبرلاا دـعب ۀـعاسلا موقت ملاـسلا

تایاور اجنیا رد تسا مزلا دشاب . هتشاد ضراعت ( 301) ناوارف رابخا اب دناوتیمن تسا و دحاو ربخ دوشیم اپرب تمایق ملاسلا هیلعمئاق ددرگ مولعم دنراد رگیدکی اب هک یتبسن اهنآ و ددعت تایاور و دوجو ات مینک یسررب لقن و ار یسلجم هملاع دیفم و خیش هراشا دروم

ییاپرب هب طوبرم تایاور اـجنیا رد دوش . نشور تماـیق اـب طاـبترا رد ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ ناـهج تیعـضو هجیتن رد و ماما دـیوگ : يرماع نامیلـس نب هللادـبع لوا تیاور میهدیم . رارق یـسررب دـقن و دروم ار ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ تماـیق

و لا لجوزع ، هللا لیبس یلإ وعدیـ و مارحلا للاحلا و فرعی ۀجح اهیف هرکذ یلاعت هلل و الإ ضرلأا تلاز ام دومرف : ملاـسلا هیلعقداص نم تنمآ نکت مل اهنامیإ اسفن عفنی نل و ۀـبوتلا باب قلغأ ۀجحلا تعفر اذإف ۀمـایقلا ، موی لبق اموی نیعبرا الإ ضرلأا نم ۀجحلا عطقنی

دوجو نیمز يور رب ادـخ يوس زا یتـجح هراومه ( 302 .) ۀمـایقلا مهیلع موقت نیذلا مه و هللا ، قلخ رارشـ کئلوا ۀجـحلا عفرت نأ لبق زا شیپ زور لهچ رگم دوشیمن یلاخ تجح زا نیمز دـناوخیم و ارف لجوزع يادـخ يوس هب دسانـشیم و ار مارح للاح و هک دراد

شنامیا دـشاب هدرواین نامیا ماگنه نآ ات سک ره دوشیم و هتـسب هبوت رد دوش هتـشادرب نیمز زا تجح هک ینامز سپ تمایق . ییاپرب دوجو ترورـض هب هک تیاور نیا دسریم . ارف اهنآ رب تمایق هک دنیاهنیا مه دنتـسه و ادـخ قلخ نیرتدـب اهنیا درادـن ، يدوس وا يارب

؛ دشابیمن ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ تمایق ندیـسر ارف صوصخ رد دراد هراشا تمایق ییاپرب هب زور ، لهچ زا شیپ تجح ،ياهقادصم دناوتیم هک تسا دنوادخ تجح يانعم هب هکلب تسین ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح بقل تایاور هنوگنیا رد تجح اریز

ییاپرب هب زور لهچ زا شیپ هک تسا دـنوادخ تجح دـسریم نایاپ هب وا رـصع رد اـیند هک یماـما ره نیارباـنب دـشاب . هتـشاد یفلتخم

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 67

رخآ » تسا هدمآ نآ رد هک یتیاور نایب زا سپ تاجردـلا رئاصب رـصتخم باتک بحاص ور نیمه زا دوشیم . هتـشادرب نیمز زا تمایق نم رخآ وه يذـلا اـنه ، ماـملااب دارملا دـسیونیم : تسا ) ملاـسلا هیلعماـما دریمیم هک یـسک نیرخآ « ) ملاـسلا هیلعماـملاا توـمی ، نم نایب رد و تسا . ملاـسلا هیلعنیـسح دریمیم هک تسا یـسک نیرخآ هک ماما زا دارم تیاور نیا رد ( 303 .) ملاسلا هیلعنیسحلا تومی ،

ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح دنکیم تموکح اهنآ رب مدرم تیادـه ندـناسرت و اب هک تجح هلمجلا یف : » دـسیونیم دوخ نخـس تلع وا زا سپ دهدیم و لسغ ار ملاسلا هیلعيدهم هک تسا ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح ملاـسلا مهیلعنیموصعم تایاور ربانب هکلب تسین

: دومرف هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر دوـمرف : ملاـسلا هیلعقداـص ماـما نینچمه ( 304 «.) دـنکیم تموکح دـهاوخب ادـخ هک ینامز ات تـسا همئا زا رفن نیرخآ یلع دمحم ! يا ( 305 .) ۀمئلأا نم هحور ضبقأ نم رخآ یلع دمـحم ! ای دومرف : نم هب جارعم بش رد دـنوادخ

نیا هکنیا اـما تسا تماـیق زا شیپ زور لـهچ ادـخ تجح دوجو ناـیب ماـقم رد هدـش داـی تیاور هکنیا هجیتن مریگیم . ار وا ناـج هک یکی دراد لامتحا دشاب و ملاسلا هیلعنامز ماما هک دراد لامتحا تسا ، هدشن هراشا نآ هب تسا ملاـسلا مهیلعهمئا زا کی مادک تجح

نآ هب ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ تمایق ییاپرب تابثا يارب ناوتیمن رگید لامتحا دوجو اب دشاب و ملاـسلا مهیلعهمئا زا رگید ص ۀـماملاا ، لئلاد هحفص 236 و دـلج 1 ، نساحم ، ریظن یفلتخم عبانم رد تفرگ رارق یـسررب لـقن و دروم هک یتیاور درک . للادتـسا

ماما زا نآ هدـننک لقن اما دراد ، دوجو نآ دنـس هلـسلس نایوار زا یخرب رد ییاهتوافت هچرگا تسا و هدـش لقن توافت یمک اب 434زا ار ینخس یسوط خیش مود تیاور دیآیم . رامش هب تیاور کی نیاربانب ، تسا و يرماع نامیلس نب هللادبع نامه ملاسلا هیلعقداص

نیعبراب ۀـمایقلا لبق ناک اذا الا ۀـجح نم ولخت ضرلاا لا نا ینید يداقتعا و دـیوگیم : وا هک دـنکیم لـقن يریمح رفعج نب هللادـبع نخـس نیا رد تجح تمایق . ییاپرب زا شیپ زور لهچ رگم دـنامیمن یلاخ تجح زا نیمز هک تسا نیا نم نید داـقتعا و ( 306) اموی

نب هللادبع نخـس لاامتحا تشذگ و نآ ثحب هک تسا نیمز يور رب دـنوادخ تجح يانعم هب تسا هدـش لقن ییاور عبانم رد هک مه تروص ره رد دوب و هدرک لقن ملاـسلا هیلعقداص ماما زا يرماع نامیلـس نب هللادـبع هک تسا یتیاور نامه زا هتفرگرب يریمح رفعج

یلع اهنآ نیلوا هک متیب لها زا رفن هدزاود نم و دومرف : هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر موس تیاور دیآیمن . رامـش هب تیاور وا نخس لها زا رفن هدزاود یتقو درادیم . هاگن شلها ندرب ورف زا ار نیمز اهنآ هلیـسو هب دـنوادخ هک میتسه نیمز ياههوک تسا بلاطیبا نب

هحفـص یـسوط خیـش تبیغ باتک رد توافت یمک اب تیاور نیا ( 307 .) تفاـی دـنهاوخن تلهم دربیم و ورف ار شلها نیمز دـنتفر نم : دومرف هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر هک دناهدرک لقن ار یهباشم ثیدح تنس لها تسا . هدش لقن هحفص 533 دلج 1 ، یفاک ، 139 و

ماقم رد تایاور هنوگنیا ( 308 .) دروآیم جوم شلها رب نیمز دنتفر ایند زا یتقو تساپرب شیرق زا رفن هدزاود هب هتسویپ ملاـسا ) ) نیدنیمز شمارآ تینما و ببس هک دراد ار رثا نیا اهنآ كرابم دوجو ینعی دنانیمز ، يور رب ملاـسلا مهیلعهمئا شخب تینما هاگیاج نایب جرم جره و نیا هکنیا اـما دربیم ، نیب زا ار دوخ ناـنکاس هتفرگ و ارف ار نیمز جرم ، جره و دـندنبرب تخر نیمز زا نوـچ و ددرگیم ،

دای تایاور تسا و هدشن ياهراشا نآ هب تایاور نیا رد دسر ارف تمایق وا زا دعب زور لهچ دشاب و ملاسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ رد موصعم ماما هدزاود زا ام هک یبیترت دـنرادن . یتافانم ملاـسلا هیلعنامز ماما زا سپ يرگید موصعم اب نیمز تینما رارمتـسا اـب هدـش

هدیدرگ ببـس دشابیم ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح اهنآ نیرخآ ملاـسلا و هیلعبلاطیبا نب یلع نانمؤمریما اهنآ نیلوا هک میراد نهذ نیرخآ يانعم هب ترـضح نآ ندوب ماما نیرخآ هک یلاح رد مینادـب ملاـسلا هیلعنامز ماـما مه ار نیمز يور تجح نیرخآ هک تسا نیرخآ تجح ، نیرخآ تعجر ، تایاور هب هجوت اب دشاب و مه ماما نیمود ای نیلوا دناوتیم تجح نیرخآ هکلب تسین وا ندوب تجح رارقرب موصعم ماما هدزاود زا کی ره اب نیمز تینما میدرک . نایب هراب نیا رد ار یتایاور لوا ، تیاور لیذ رد هچنانچ دوب دـهاوخن ماما

دای تایاور زا تسا ، ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ ندروآ جوم نیا ایآ اما دروآیم جوم نیمز دـنتفر اـهنآ همه هاـگره تسا و جره و ریبعت نآ ، نانکاس ندرب ورف نیمز و ندروآ جوم ياج هب هک تسا هدـش دراو يرگید تایاور دوشیمن . ياهدافتـسا نینچ هدـش

دروم ود هب هک دناهدرک هراشا ملاسلا مهیلعهمئا شخب تینما هاگیاج هب هتشذگ تایاور ریظن مه اهنیا تسا . هدش هدافتسا اهنآ رد جرم

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 68

هب ترضح یتقو مراد ، شیرق زا نیشناج هدزاود نم دومرف : هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر دیوگ : ةرمـس نب رباج مینکیم . هراشا اهنآ (309 .) دوشیم جرم جره و هاگنآ دومرف : دش ؟ دهاوخ هچ نآ زا سپ مدیسرپ مدیسر و وا رضحم هب یصوصخ روط هب تفر دوخ لزنم

تیاور دناهتخانـشان و لوهجم و ندوب ، بهذـم یماع نمـض لیمک نب مثیه همثیخ و نب دایز ةرمـس ، نب رباـج ریظن تیاور نیا ناـیوار سپ ( 310 .) اذک اذک و نوکی مث اذک ، نوکی مث جرهلا ، نوکی مث ۀفیلخ رشعانثا يدعب نوکی دیوگ : هبنم نب بهو تسا . فیعـض اهنآ

هنوگنیمه هنوگنیمه و مه نآ زا سپ تسا و هنوگنیمه مه دـعب دوشیم و جرم جره و هاـگنآ دوـب دـهاوخ نیـشناج هدزاود نم زا دنس هلسلس رد هدینش بهو زا ار ثیدح نیا هک یسک مان تسا و یفیعض درف هبنم نب بهو تسا . فیعـض مه تیاور نیا دنـس تسا .هچنآ تاـیاور نیا دنـس زا رظن فرصـ تسا و هدـماین نآ لوا رد هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوـسر ماـن یتـح تسا و هدـشن رکذ تیاور لقن هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر زا هریرهوبا مراـهچ تیاور مینکیم . ناـیب مه اـجنیا رد میدرک ناـیب اـهنآ زا شیپ تاـیاور هراـبرد

یگدنز رد يریخ هاگنآ دـنکیم راتفر تلادـع هب هنوگنیمه لاس هن ای تشه ای تفه ات ملاـسلا ) هیلعيدـهم : ... ) دومرف هک دـنکیم جرم جره و اب مأوت یگدـنز نامه رگید تاـیاور هنیرق هب تیاور نیا رد یبوخ ریخ و نودـب یگدـنز زا دارم ( 311 .) تسین وا زا سپ یماع نآ نایوار فیعـض و نآ دنـس اـما دراد ، هراـشا ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ تماـیق ییاـپرب هب تیاور نیا هچرگا تسا .

. تسا نآ هب کسمت طیارـش رابتعا و دـقاف ور نیا زا دراد . ضراعت دـش دـهاوخ لقن هک یفعج رباج ربتعم تیاور اب دنتـسه و بهذـم تفلاخم ملاسلا هیلعيدهم ترضح زا سپ هعیش ناماما تیمکاح تعجر و اب هک تسا تنس لها هدیقع قفاوم تیاور نیا هکنیا نمض

نآ نایاپ رد هک تسا هدـش لقن ملاـسلا هیلعقداص ماما زا روهظ لـئاسم تعجر و هراـبرد ینـلاوط رایـسب یتیاور مجنپ تیاور دـنراد .دوشیم هدافتـسا نآ زا هک دهدیم یخـساپ ترـضح نآ دنکیم و لاؤس ملاـسلا هیلعنامز ماما تموکح تدم هرابرد رمع نب لضفم

لقن هحفـص 392 يربکلا ۀیاده باتک رد نادمح » نب نیـسح » ار ثیدح نیا ( 312 .) دوشیم اپرب تمایق ترـضح نآ تموکح زا سپ زین راونلأاراحب رد نآ نتم تسا و هدروآ هحفص 179 تاجردلا رئاصب باتک رد ییاهتوافت اب ار نآ نامیلـس نب نسح تسا و هدرک

اب درک . دامتعا نآ هب ناوتیمن هک ياهنوگ هب تسا فیعـض رایـسب تسین و یتوافت نآ دنـس رد اما دراد باتک ود نیا اـب ییاـهتوافت رد هک تسا يرورض نآ دنس ياهشیر یـسررب تسا رادروخرب روهظ تعجر و هرابرد ياهدرتسگ بلاطم زا تیاور نیا هکنیا هب هجوت

هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر زا قثوم دنـس اب ۀعجرلا تابثا باتک رد ناذاش نب لضف مشـش تیاور ( 313 .) میزادرپیم نآ هب یقرواپ اطساق امامإ لاداع و اناطلس یتما یف ثعبی یلاعت هللا نأ اوملعاف لاق : یلب اولاق يدهملاب ؟ سانلا اهیأ مکرشبا لاأ دومرف : هک دنکیم لقن

یف ریخ لاأ و لا یتینک هتینک و یمسـإ همسـإ نیسـحلا ، يدلو دـلو نم عساتلا وه و املظ و اروج تئلم امک لادعـ و اطسـق ضرلأا لأمی ضرع مهد ؟ تراشب يدهم هب ار امـش دیهاوخیم ایآ مدرم ! يا ( 314 .) اموی نیعبرأب ۀمایقلا لبق الإ هتلود ءاهتنإ نوکی و لا هدـعب ةایحلا

لدع و زا رپ ار نیمز هک دزیگنایم رب نم تما رد ار يرگداد ياوشیپ لداع و ناطلـس یلاعت ، يادخ هک دـینادب دومرف : يرآ ، دـندرک :نم هینک شاهینک نم و ماـن شماـن هک تسا نیـسح مدـنزرف مهن دـنزرف وا تسا و هدـش متـس ملظ و زا رپ هک هنوگناـمه دـنکیم داد شش زا هکنیا هجیتن دشابیمن . تمایق زا شیپ زور لهچ زج شتلود نایاپ تسین و وا زا سپ یگدنز رد ریخ هک دیـشاب هاگآ دشابیم .هتبلا تسا . للادتـسا کسمت و لباق ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ تمایق تابثا يارب مشـش تیاور اهنت دـیدرگ لـقن هک یتیاور باب دـعاوق ربانب تروص نآ رد هک دنـشاب هتـشادن ضراعت تیاور نیا اب يرگید تاـیاور هک دوب دـهاوخ یتروص رد مه نآ شریذـپ

. دمآ دهاوخ لصف نیمه نایاپ رد یسررب نیا دوب و دهاوخ مدقم تسا حجرم ياراد هک یتیاور تایاور ، ضراعت

ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح - 5

دنچ هک دشابیم ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تموکح تسا حرطم ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح تلحر زا سپ يارب هک يرگید تیعـضو ترـضح زا سپ ار ناـهج تیمکاـح دوـخ تـعجر ماـیا رد ترـضح نآ تاـیاور ، نیارباـنب تـسا . هدـش دراو نآ هراـبرد مـه تـیاور

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 69

ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح تایاور یسررب هب اجنیا رد دنکیم . تموکح يدایز تدم هب دریگیم و تسد رد ملاـسلا هیلعيدهم هینیع یلع هابجاح عقت یتح کلمیف ملاسلا هیلعنیسحلا مکراجل عجری نم لوأ نإ دومرف : ملاـسلا هیلعرقاب ماما لوا تیاور میزادرپیم .

هب هک دنکیم تموکح ياهزادنا هب تسا و ملاـسلا امهیلعیلع نب نیـسح امـش ، هیاسمه ددرگیم رب هک یـسک نیلوا ( 315 .) ربکلا نم لقن ملاسلا هیلعرقاب ماما زا هطـساو کی هب ار ثیدح نیا هک دشار نب دوواد دریگیم . رارق شنامـشچ يور رب شیاهوربا يریپ ، رطاخ

دیز سینخ و نب یلعم مود تیاور دناقثوم . ثیدح نیا رگید نایوار همه هچرگا دشابیم فیعـض وا تیاور تسا و لوهجم دـنکیم یف ثکمی و ملاسلا امهیلعیلع نب نیسحلا ۀعجرلا یف رکی نم لوا نإ دیامرفیم : هک میدینـش ملاـسلا هیلعقداص ماما زا دنیوگ ماحش

تسا و ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح ددرگیم زاب تعجر رد هک یسک نیلوا ( 316 .) هینیع یلع هابجاح طقسی یتح ۀنس نیعبرا ضرلأا زا لجر » نع » ریبعت اب هک ثیدح نیا نایوار زا یکی دتفایم . شنامـشچ يور رب شیاهوربا هکنیا ات دـنامیم نیمز يور رد لاس لهچ

نیا رب هک يرگید لاکـشا دناقثوم . نآ نایوار ریاس هچرگا تسا فیعـض تیاور دنـس نآ ، رطاخ هب تسا و لوهجم تسا هدـش دای وا تموکح رب لمح ار ثکم » » رگید تایاور هنیرق هب هکنیا رگم درادن حیرـصت ترـضح نآ تموکح هب هک تسا نیا تسا دراو تیاور

لها ام زا یکی دـنگوس ادـخ هب دومرف : ملاـسلا هیلعرقاب ماما هک مدینـش دـیوگ : یفعج رباج موس تیاور تسا . راوشد مه نآ هک مینک . مئاق زا سپ دومرف : ینامز ؟ هچ رد مدرک : ضرع دیازفایم . نآ رب مه لاس هن دـنکیم و تموکح لاس دصیـس دوخ گرم زا سپ تیب

هیلعنیسح ماما تعجر لصف رد نآ لماک نتم هک تیاور نیا ( 317 .) لاس هدزون دومرف : دنکیم ؟ تموکح لاس دنچ مئاق مدرک لاؤس رد تیاور نیا هتبلا دسریم . تابثا هب نآ اب ملاسلا هیلعنیسح ماما تموکح هجیتن رد دراد و یقثوم دنس دیدرگ همجرت لقن و ملاـسلا

تسین يدامتعا نآ هب هک تسا هدش لقن یفیعض ياوتحم دنس و اب هحفص 326 دلج 2 ، یشایع ، ریسفت هحفص 257 و صاصتخا ، باتک ورمع بوبحم ، نب نسح ناذاش ، نب لضف نآ نایوار هک تسا هدیدرگ نایب هللا همحریسوط خیش تبیغ باتک رد اهنت نآ ربتعم دنس و

يدـنبعمج دـنوریم . رامـش هب هعیـش نایوار زاتمم ياـههرهچ زا اـهنآ رثکا قثوم و اـهنآ همه دنتـسه و یفعج رباـج مادـقملا و یبا نب ره هرابرد هک میدرک میسرت ملاسلا هیلعيدهم ترضح زا سپ ناهج يارب تیعـضو جنپ دیدرگ حرطم نونکات هک یثحابم رد تایاور

هیلعحیسم ترضح تیمکاح - 2 يدهم . هدزاود تیمکاح - 1 زا : دندوب ترابع اهتیعـضو نیا دوب . هدش دراو یتایاور اهنآ زا مادک ياهنوگ هب هدش میسرت تیعـضو جنپ ملاـسلا . هیلعنیـسح ماما تموکح - 5 تمایق . ییاـپرب - 4 هلاـس . هاـجنپ جرم جره و - 3 ملاسلا .

دـشاب ملاـسلا هیلعنامز ماما زا سپ يدهم هدزاود تیمکاح دهاش دهاوخب ناهج رگا ینعی تسین ، نکمم اهنآ عمج ناکما هک دنتـسه تمایق ییاپرب دهاش رگید دشاب ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح دهاش رگا ای دشاب و ملاسلا هیلعحیسم تیمکاح دهاش دوشیمن رگید

هناگجنپ ياهتیعـضو زا کی مادـک دروم ، کی نیا اما دوش یلمع دـناوتیم هدـش دای دروم جـنپ زا یکی اـهنت نیارباـنب دوب . دـهاوخن جرم جره و ای ملاسلا هیلعنامز ماما نادنزرف تموکح ای يدهم هدزاود تیمکاح تایاور دیدرگ مولعم تشذگ هک یثحابم رد تسا ؟کی زا مادک ره ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح تمایق و ییاپرب اما دنتسه فیعض ملاسلا هیلعحیـسم تیمکاح نینچمه هلاس و هاجنپ

نآ تفلاخم ملاسلا و هیلعنیـسح ماما تیمکاح تیاور ترهـش هب هجوت اب اما دنراد . ضراعت رگیدکی اب هک دنرادروخرب قثوم تیاور تیاور دیدرگ ، نایب لصف نیمه رد نآ تیاور هکنانچ دنلئاق ملاسلا هیلعيدهم ترضح زا سپ تمایق ییاپرب هب هک تنـس لها رظن اب دعاوق ربانب دراد و دوجو اهنآ قفاوم تیاور رودـص رد هیقت لامتحا اریز تسا ؛ مدـقم تمایق ییاـپرب تیاور رب ترـضح نآ تیمکاـح

ماما تیمکاح اب ملاـسلا هیلعيدـهم زا سپ ناهج هجیتن رد دـشابیم و مدـقم تسا فلاخم اهنآ اب هک یتیاور تاـیاور ، ضراـعت باـب . دباییم رارمتسا ملاسلا هیلعنیسح

ملاسلا هیلعنیسح ماما زا سپناهج تیعضو : مهدزاود لصف

ملاسلا هیلعنیسح ماما تیمکاح زا سپ ناهج

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 70

دهاوخ رارق یتیعـضو هچ رد ناهج ملاـسلا ، هیلعنیـسح ماما ینـلاوط تموکح زا سپ هک تساـم يور شیپ رد مهم لاؤس نیا نونکا . ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تیمکاح - 2 هلآو . هیلع هللا یلصادخ لوسر تیمکاح - 1 دشاب : حرطم دناوتیم لیذ لامتحا شش تفرگ ؟. تمایق ییاپرب - 6 روهظ . زا شیپ تیعضو هب تشگزاب - 5 ملاسلا . هیلعيدهم ترضح تموکح - 4 ملاسلا . مهیلعهمئا تیمکاح - 3

هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر تیمکاح - 1

نینچ رب مه یلیلد اـیآ اـما درادـن ، دوجو یعنم ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما زا سپ هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر یناـهج تموـکح يارب هیلع هللا یلـصهللا لوسر تیمکاح ینعی عوضوم تیمها هب هجوت اـب هک تسا هدـش دراو هراـب نیا رد تیاور ود دراد ؟ دوجو یتموکح

ناوتیمن ربتعم تایاور اب زج ار یمهم رما نینچ اریز دنریگ ؛ رارق یـسررب دروم دـیاب نیمز رد یناهج نیون عضو کی رارقتـسا هلآو و . دـشاب ناهج هدـنیآ هصرع رد هدـننک نییعت یقیقحت راک کی دـناوتیمن اهنآ دنـس یـسررب نودـب تاـیاور ، یخرب رکذ درک و تاـبثا

هرابرد ملاـسلا هیلعقداص ماما زا یتقو دـیوگ : لیعامـسا نب دـسا - 1 میرادـن . ور شیپ رد تایاور یـسررب لـقن و زج یهار نیارباـنب هلآو هیلع هللا یلـصهللا لوسر ةرک یه دومرف : دـش لاؤس تسا هدرک رکذ لاـس رازه هاـجنپ ار نآ رادـقم نآرق رد دـنوادخ هک يزور

، هـیآ زا دارم ( 318 .) ۀنسـ فلأ نیعبرأ و اـعبرأ هترک یف ملاـسلا هیلعنینمؤملاریمأ کـلمی و ۀنسـ فلأ نیـسمخ هترک یف هکلم نوکـیف رد مه ملاسلا هیلعنینمؤملاریما دوب و دهاوخ لاس رازه هاجنپ شتشگزاب رد وا کلم سپ تسا . هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر تعجر رد ار نآ دنـس فعـض ام دشابیم و فیعـض نآ دنـس تسا و هعوفرم تیاور نیا دـنکیم . تموکح لاس رازه راهچ لهچ و شتعجر

حرطم ماقرا هکنیا نمض درک للادتسا نآ هب ناوتیمن تیاور نیا فعض هب هجوت اب میدرک . نایب ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تعجر لصف ، ادخ لوسر تعجر هب هک تسا هدش دراو يرگید تیاور - 2 دراد . تافانم تعجر رصع روهظ و رصع ندوب نامز رخآ اب نآ رد هدش اب تیاور نیا ياوـتحم بساـنت هب هجوـت اـب دـنکیم . حیرـصت اـهنآ تموـکح هـب دراد و هراـشا ملاـسلا مـهیلعهمئا ریاـس ناـنمؤمریما و

: دومرف هک تسا هدـش تیاور ملاـسلا هیلعقداص ماما زا میهدیم . رارق یـسررب دروم هدرک و لقن ار نآ لـصف نیا فلتخم ياـهشخب ره شناوریپ و هیواعم و هیما و زا وا يارب ات دیآیم دوخ مچرپ اب دراد و امهیلع هللا تاولص نیسح شدنزرف اب یتعجر ملاسلا هیلعیلع زا رفن رازه داتفه دنتـسه و هفوک لها هک وا نارای زا رفن رازه یـس دـنوادخ دریگ . ماقتنا درک کمک وا هب لابرک ) ) گنج رد هک سک ات دـنامیمن مه رفن کی هک يروط هب دـشکیم ار نانمـشد دـننکیم و گنج لوا راب لثم نیفـص رد دزیگنایم و رب ار رگید ناـمدرم

نوعرف لآ نوعرف و اب دوخ باذـع نیرتدـیدش رد ار نانآ ات دـنکیم ثوعبم ار اهنآ دـنوادخ هاگنآ دـنک . نایب ار گـنج تشذـگرس ملاـسلا مهیلعهمئا ددرگ و نیمز يور رب ادـخ هفیلخ اـت دـنکیم تعجر هلآو هـیلع هللا یلـصادخ لوـسر اـب رگید راـب سپـس دروآرد .دنوادخ هک هنوگنامه دوب دهاوخ راکـشآ روط هب نیمز رد وا تدابع سپ دوشیم هتخیگنارب ینلع تروص هب دنـشاب و وا نارازگراک

لهأ عیمج کلم هلآو هیلع هللا یلصهیبن هللا یطعی کلذ فاعضأ و هللا و يإ دومرف : هاگنآ درک . تدابع نیمز رد یناهنپ تروص هب ار هرک وـلو لک هـ نیدــلا یلع هرهظیل : » لاـق اــمک هباــتک یف هدوعـوم هـل زجنی یتـح اــهینفی موـی یلإ ایندــلا هللا قلـخ مویـ ذــنم ایندــلا

شربمایپ هب درب دهاوخ نیب زا ار نآ هک یماگنه ات دیرفآ ار نآ هک ینامز زا ار ایند همه یهاشداپ دـنوادخ 319)و(320 ) «.) نوکرشملازوریپ اـهنییآ همه رب ار قح ) نید ) نآ : » دومرف هک هنوگناـمه دـنک اـفو تسا هداد وا هب شباـتک رد هک ياهدـعو هب اـت دـنکیم اـطع

هب نآ دنس اما دراد تللاد هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر تموکح رب تیاور نیا نایاپ دنشاب .» هتشادن تسود ناکرشم دنچره دنادرگ کی چیه رب نیاربانب ، ( 321 .) درک للادتسا نآ هب ناوتیمن دشابیم و فیعض رمش ، نب ورمع فعض زازب و نیـسح ندوب لوهجم رطاخ ماما زا سپ هجیتن رد درک و دامتعا ناوتیمن دوشیم طوبرم ملاـسلا مهیلعنیموصعم فلتخم ياـهتعجر هب هک تیاور نیا بلاـطم زا

. میرادن نیمز يور رب هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر تموکح رب یلیلد ملاسلا هیلعنیسح

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 71

ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تیمکاح - 2

ای دنس و فعض رطاخ هب اهنآ همه دنتفرگ و رارق یسررب دروم ترضح نآ تعجر لصف رد ملاسلا هیلعنینمؤملاریما تیمکاح تایاور نامز هب یلعف ثحب هب هجوت اب تموکح نیا هکنآ هژیو هب دنتـشادن ار ترـضح نآ تیمکاح تاـبثا ناوت وا تموکح هب حیرـصت مدـع

یسررب دروم ثحب ، عوضوم اب طابترا رد دناوتیم هک میراد يرگید تیاور ددرگیم . طوبرم ملاسلا هیلعنیسح ماما تموکح زا سپ لجر تیبلا لهأ انم لمیل نک هللاو دیامرفیم : ملاسلا هیلعرقاب ماما مدینـش دیوگیم : هک تسا یفعج رباج قثوم ثیدح نآ دریگ و رارق عست لاق : هملاع ؟ یف مئاقلا موقی مک و تلق : ملاسلا . هیلعمئاقلا دعب لاق : کلذ ؟ نوکی یتم تلق : اعـست . دادزی ۀنسـ و ۀئامثلاث هتوم دعب

دنگوس ادخ هب ( 322 .) حافسلا جرخی یتح یبسی و لتقیف هباحصأ ، ءامد و ملاسلا هیلعنیسحلا مدب بلطیف رصتنملا جرخی مث ۀنس ةرشـع : دومرف ینامز ؟ هچ رد مدرک : ضرع دـیازفایم . نآ رب مه لاس هن دـنکیم و تموکح لاس دصیـس گرم ، زا سپ تیب لها اـم زا یکی ددرگیم و زاب ایند هب ملاـسلا ) هیلعنیـسح ) رـصتنم هاگنآ لاس ، هدزون دومرف : دنکیم ؟ تموکح لاس دـنچ مئاق مدیـسرپ : مئاق . زا سپ

تیاور نیا هچرگا دنکیم . جورخ حافـس ات دنکیم ریـسا دـشکیم و سپ دـنکیم . یهاوخنوخ شباحـصا ملاـسلا و هیلعنیـسح يارب هراشا دـشابیم ترـضح نآ تعجر هک وا جورخ هب اهنت تسین و حرطم نآ رد ملاـسلا هیلعناـنمؤمریما تموکح ثحب اـما تسا ربتعم

ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما تیمکاح تابثا يارب یلوبق لباق لـیلد نیارباـنب ، تسین . تموکح داـهج ، یتح تعجر و همزـلا تسا و هدرک رد ام تسا و فیعـض نآ دنـس اما تسا هدـش لقن مه يرتلصفم تروص هب تیاور نیا هتبلا میرادـن . ملاـسلا هیلعنیـسح ماما زا سپ

. میدرک یسررب ار نآ دنس فعض هلاس ، هاجنپ جرم جره و ثحب رد مهدزای لصف

ملاسلا مهیلعهمئا تیمکاح - 3

یلوبق لباق لیلد ایآ هک تسا نیا لاؤس اما درادـن دوجو یعنم ملاـسلا هیلعنیـسح ماما زا سپ ملاـسلا مهیلعهمئا تموکح ققحت يارب لوق زا هلآو هیلع هللا یلـصادخ لوسر - 1 دنریگ . رارق یـسررب دروم دـیاب هک تسا حرطم هراب نیا رد یتایاور دـنکیم ؟ تابثا ار نآ

هل نرخسـال و اهبراغم ، و ضرلأا قراشم لملأ هنک یئادعأ و نم مهرخآب ضرلأا نرهطال دومرف : هک دنکیم لقن جارعم بش رد دنوادخ یلع قلخلا عمجی و یتوعد نلعی یتح یتکئلامب هندمال و يدنجب ، هنرصنال بابسلأا و یف هنیقرلأ و باعصلا باقرلا هل نللذال و حایرلا ،

زا ملاـسلا ) مهیلعهمئا ) اـهنآ زا نیرخآ هـب ار نـیمز ( 323 .) ۀمـایقلا موی یلإ یئاـیلوأ نیب ماـیلاا نلواداـل و هکلم نمیدـلأ مث يدـیحوت ،رد ار شکرـس ياهندرگ هدرک و وا رخـسم ار اهداب مروآیم و رد وا تموکح تحت ار نیمز برغ قرـش و منکیم و كاپ منانمـشد

ار متوعد ات مناسریم يرای مناگتـشرف اب مهدیم و يرای منایرکـشل هب هدرک و طلـسم روما بابـسا رب ار وا منادرگیم و لـیلذ شربارب مناتــسود ناـیم تماـیق زور اـت ار يزوریپ ياــهزور مـهدیم و هـمادا ار شکلم هاــگنآ دروآ درگ مایگناــگی رب ار مدرم راکــشآ و

مویـ یلإ یئاـیلوأ نیب ماـیلاا نلواداـل و » هلمج دریگ رارق کـسمت دروـم ملاـسلا مهیلعهمئا تیمکاـح يارب دـناوتیم هچنآ منادرگیم .زا دعب و : » دش دهاوخ نیا انعم هاگنآ دنـشابیم . ملاـسلا مهیلعهمئا تیاور ، یلبق تارقف هب هجوت اب ءایلوا زا دارم اریز دشابیم ؛ ۀمایقلا »

ملاسلا مهیلعهمئا نایم رد تموکح شدرگ نامه نیا و منادرگیم » ملاـسلا مهیلعهمئا نایم رد تمایق زور ات ار يزوریپ ) ي ) اهزور وا رب لاکـشا ود اما دـباییم . رارمتـسا تمایق زور ات همئا ریاس اب زاغآ و ملاـسلا هیلعنیـسح ماما اب هک تسا ملاـسلا هیلعنامز ماما زا سپ

حلاص نب ملاـسلادبع زج هب ثیدح دنـس هلـسلس يوار شـش زا اریز تسا ؛ فیعـض نآ دنـس - 1 تسا : دراو تیاور نیا هـب للادتـسا ءایلوا نایم رد يزوریپ ياهزور ندـنادرگ - 2 درک . للادتسا نآ هب ناوتیمن دنس فعـض نیا اب دناهتخانـشان و لوهجم و هیقب يورهلا ءایلوا نایم رد يزوریپ ندنادرگ يانعم هب دـناوتیم هکلب تسین ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ اهنآ تیمکاح يانعم هبامتح ادـخ مکیف لعج » هیآ هرابرد هک دنکیم لقن دوخ ردپ زا یملید نامیلـس نب دمـحم - 2 دشاب . ملاـسلا هیلعنامز ماما تموکح وترپ رد ادخ

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 72

. ملاسلا مهیلعۀمئلأا كولملا ، و هتیرذ لیعامـسا و میهاربا و هللا و لوسر ، ءایبنلأا دومرف : وا مدرک و لاؤس ( 324 «) اکولم مکلعجو ءآیبنأ دنتـسه و وا نادنزرف لیعامـسا و میهاربا ، ادـخ ، لوسر ناربمایپ : ( 325 .) ةرکلا کلم ۀنجلا و کـلم لاـقف : متیطعأ ؟ کـلم يأ و تلقف :

اما تعجر . نامز تشهب و یهاشداپ دومرف : تسا ؟ هدـش هداد امـش هب یکلم هچ مدرک : ضرع دنـشابیم . ملاـسلا مهیلعهمئا ناـهاشداپ ،هیلعاضر ماما زا ییاعد - 3 ( 326 .) دراد ياهدننک ولغ وگغورد و رایسب فرحنم ، رایسب نایوار تسا و فیعـض رایـسب تیاور نیا دنس نایاوشیپ وا و رصع نامکاح رب ایادخ ( 327 .) هدعب نم ۀمئلأا هدهع و ةلاو یلع لص مهللا تسا : هدمآ نآ رد هک تسا هدش لقن ملاسلا

مدرم ياوشیپ دمآ و دنهاوخ ملاسلا مهیلعهمئا ملاـسلا ، هیلعيدهم ترـضح زا سپ هک دراد تحارـص اعد نیا تسرف . دورد وا زا سپ هب ایآ اما دناهدش حرطم ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ ناماما هچرگا اریز تسا ؛ لاکـشا لحم اعد نیا هب للادتـسا اما دـنوشیم .زا ریغ يرگید ناسک همئا زا دارم هک دشاب يرگید لامتحا رگا دنتـسه ؟ ملاـسلا مهیلعنیموصعم همئا وا زا سپ همئا زا دارم نیقی روط

حابصم فیرش باتک هیـشاح رد هللا همحریمعفک زا لقن هب یـسلجم هملاع درک و للادتـسا تیاور هب ناوتیمن دنـشاب نیموصعم همئا هب و يدتقا نم ماما ملاعلا و فارـشا . ءاملع مهنلا هدلاوا ، هدعب نم ۀمئلااب دیری دـسیونیم : وا زا سپ همئا حیـضوت رد هک دـنکیم لقن ؛ دنتسه ترضح نآ نادنزرف وا ، زا سپ همئا زا دارم ( 328 .) ملاسلا هیلعيدهملا نع يورملا ءاعدلا یف هدلو نم ۀمئلااو هلوق : هیلع لدی زا هک ییاعد رد وا » نادـنزرف زا همئا » هلمج دـنکیم و ادـتقا وا هب هک تسا یـسک ماما ملاع ، دنـشابیم و يدـنمجرا ياـملع اـهنآ اریز

يرگید لامتحا ( 329 .) دنتسه وا نادنزرف وا زا سپ همئا زا دارم هک تسا هتفگ نیا تحـص لیلد تسا هدش تیاور ملاـسلا هیلعيدهم تسا نیا للادتسلاا » لطب لامتحلاا ءاج اذا » اریز درک ؛ للادتسا نآ هب ناوتیمن لامتحا نیا دوجو اب تسا و حرطم اعد نیا هرابرد هک

نا لمتحی دسیونیم : هللا همحریـسلجم هملاع هکنانچ وا ؛ تلحر زا سپ هن دنـشاب و وا روهظ زا دـعب ناماما وا زا سپ همئا زا دارم هک هک دنشاب ینایاوشیپ وا ، زا سپ همئا زا دارم دراد لامتحا ( 330 .) هروهظ دعب ایندلا یلا نوعجری نیذلا ۀمئلاا هدعب ، ۀمئلااب دارملا نوکی

تموکح يارب ناوتیمن دـیدرگ نایب هدـش دای ياعد هرابرد هک اهلامتحا نیا دوجو اب نیارباـنب دـندرگیم . زاـب اـیند هب روهظ ، زا سپ مان هب اعد نیا نایوار زا رفن ود هک تسا نآ رگید لاکشا درک . للادتـسا نآ هب ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ ملاـسلا مهیلعهمئا

کی اب هکنآ هجیتن تسا و فیعض اهنآ رطاخ هب تیاور دنس هک دنتسه ياهتخانشان لوهجم و دارفا دلوم نب لیعامـسا دیجلا و یبا نبا رد هک تسا هدش دراو ییاهاعد درک . میـسرت ار ناهج هدـنیآ ناوتیمن نآ دروم رد فلتخم ياهلامتحا دوجو فیعـض و دنـس اب اعد رد ار ام دنوادخ میتسه ، امـش يرای هدامآ میربیم و رـس هب امـش تلود راظتنا رد ام مییوگیم : ملاـسلا مهیلعنیموصعم هب باطخ اهنآ اب قبطنم هک تعجر رصع هب دنـس تحـص ضرف هب اهاعد نیا میـشاب . ناتتلود رد میهد و يرای ار امـش ات دنادرگزاب امـش تعجر نامز

هیلعنامز ماما تلود دارم میشاب امش تلود رد مییوگیم ام هکنیا دندرگیم . زاب تسا ملاسلا هیلعيدهم ترضح تلود روهظ و رصع تیمکاـح تاـبثا يارب یلوبق لـباق ربـتعم و لـیلد هکنیا هجیتـن دوشیم . بوـسحم ملاـسلا مهیلعتیب لـها همه تلود هک تسا ملاـسلا

. میرادن ملاسلا هیلعنیسح ماما زا سپ ملاسلا مهیلعهمئا

ملاسلا هیلعيدهم ترضح تیمکاح - 4

. ددرگ حرطم ملاسلا هیلعنیـسح ماما زا سپ دناوتیم هک تسا يرگید لامتحا ناهج ، رب ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح هرابود تموکح تیمکاح ققحت يارب نیاربانب دریگ . لکش ناهج رد یتموکح نینچ نآ وترپ رد ات تسا ترـضح نآ تعجر تموکح ، نیا همدقم اما

هک تسا یهلا رما کی تعجر میزادرپیم . ترضح نآ تعجر یسررب هب اجنیا رد ددرگ و تابثا وا تعجر دیاب ملاسلا هیلعنامز ماما صلاـخ رفک ناـمیا و زا هـک تـسا يراـفک باذـع ناـنمؤم و تیمکاـح اـهنآ نـیرتمهم دـشابیم و یــصاخ فادـها هفــسلف و ياراد

ور نیا زا ددنویپیم . عوقو هب وا ردتقم تسد هب ملاسلا و مهیلعدمحم لآ يدهم روهظ دنمهوکش رصع رد مهم رما نیا دنرادروخرب و ، روهظ رـصع رد تعجر زا سپ مه ملاـسلا مهیلعنیموصعم ریاس هکنانچ دـشابیمن تیمکاح نیا تهج ایند هب وا تشگزاب هب يزاـین

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 73

ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تموکح هلب دنباییم . تسد تعجر فادها هب روهظ رـصع رد مه اهنآ اریز تشاد ؛ دـنهاوخن يرگید تعجر هک تسا ترـضح نآ ییانثتـسا دراوم ءزج وا رگید روما زا يرایـسب لثم دراد و یـصاخ لیلد زین ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ

ملاـسلا هیلعيدهم ترـضح اب طابترا رد تعجر فادـها هفـسلف و دـیدرگ نایب هچنآ ربانب دریگ . تأشن لابرک هعقاو زا اهنآ همه دـیاش دشابیم وا تعجر رب عرف هک ملاسلا هیلعنیسح ماما زا سپ مه وا تیمکاح هجیتن رد دوب و دهاوخن وا يارب یتعجر سپ تسین حرطم

تـشاد دوـجو يربـتعم لـیلد رگا هتبلا میرادـن . تسد رد وا تیمکاـح تـعجر و يارب مـه يربـتعم لـیلد هـکنیا هـچ دـشابیم ؛ یفتنم ملاسلا هیلعيدهم ترـضح زا سپ ار ترـضح نآ تموکح ملاـسلا و امهیلعنیـسح ماما نینمؤملاریما و هرابود تعجر هک هنوگنامه

دراو یتایاور لوا لاکشا لاکشا دنچ هب خساپ میتفریذپیم . ملاسلا امهیلعیلع نب نیسح زا سپ مه ار وا تموکح تعجر و میتفریذپ ،دـشابیم ملاـسلا مهیلعهمئا زا یکی مه ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح دـناهدرک و حیرـصت ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر هب هک تـسا هدـش

تسا هدش دراو ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر هرابرد هک ياهلدا هک تسا نآ لاکـشا نیا هب ام خساپ و درک . دهاوخ تعجر مه وا نیاربانب دنراد و هراشا ملاسلا هیلعيدهم ترضح روهظ رـصع رد اهنآ تعجر هب میدرک نایب ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر ثحب رد ار اهنآ همه و رد هکنانچ دننکیم تعجر ملاـسلا هیلعنامز ماما روهظ رـصع رد ملاـسلا مهیلعهمئا تایاور ، ربانب هک تسا نیا مه هعیـش ياملع رظن نآ تعجر دـشاب روهظ رـصع رد ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر دـنک ردابت نهذ هب تاـیاور زا هچنآ یتقو دیـسر . تاـبثا هب مه باـتک نیا

لیلد تسا و جراخ ملاسلا مهیلعهمئا تعجر تایاور تحت زا اصصخت هتشادن و یموهفم تسا هدنز هک دوخ روهظ رصع رد ترـضح لاصتا ملاـسلا و هیلعنامز ماما روهظ تبیغ و میرادـن . ترـضح نآ تشگزاب يارب ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر نامز ریغ رد مه يرگید

، ساسا نیمه رب تسا و ترضح نآ تعجر مدع اهنآ هلمج زا هک تسا هدرک انثتسا يدراوم رد ار وا تعجر ، رـصع هب وا تایح نامز هک تسا یناماما تعجر دنکیم ردابت نهذ هب هلدا نیا زا هچنآ تسا و فرصنم ترضح نآ تعجر زا ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر هلدا زا سپ ار ترـضح نآ تعجر نامز رگا هلب تشاد . دهاوخن مه یتعجر تسا هتفگن عادو ار ایند یماما رگا سپ دناهتفگ ؛ عادو ار ایند رد میرادن و روهظ رصع زا سپ وا تعجر رب یصاخ لیلد ام تفگ : میهاوخ تسا نیمه هدننک لاکشا رظن هکنانچ مینادب روهظ رصع رد تعجر کی اهنت هکلب تسا هدـشن ياهراشا ینامز توافت نینچ هب تساهنآ تشگزاب دنـس هک مه ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر لیلاد

ترـضح يارب روهظ رـصع زا سپ ملاـسلا مهیلعهمئا تعجر يارو یتـعجر دـهدیم ناـشن نیا دـنکیم و رداـبت نهذ هب روـهظ رـصع تعجر هک یناسک دراد و لتق کی گرم و کی ینمؤم ره هک تسا هدش دراو یتایاور مود لاکـشا درادن . دوجو ملاـسلا هیلعيدـهم

و تومی یتح رشنی لتق نم دومرف : ملاـسلا هیلعرقاب ماما دنریمیم . دندوب هدیـسر لتق هب رگا دنوشیم و هتـشک دندوب هدرم رگا دننکیم ات دوشیم هتخیگنارب تسا هدرم هک یـسک دریمب و ات دوشیم هتخیگنارب تسا هدـش هتـشک هک یـسک ( 331 .) لتقی یتح رشـنی تام نم

ياراد ات دـنک تعجر دـیاب تسا رادروخرب صلاخ نامیا زا هک مه ملاـسلا هیلعنامز ماما نآ ، ریظن تیاور و نیا ساسارب دوش . هتـشک ندـش هتـشک ای ناگدـش هتـشک ندرم يارب تایاور نیا زا هچنآ هک تسا نآ مه لاکـشا نیا هب خـساپ دـشاب . لتق کـی گرم و کـی

. درادن یموهفم وا تعجر تسا هدنز ملاسلا هیلعيدهم ترضح نامز نیا رد نوچ تسا و روهظ رـصع دنکیم ردابت نهذ هب ناگدرم

. دنجراخ هدش دای تایاور مومع زا اصـصخت دنتـسه تایح دیق رد ناگدرم تعجر ماگنه رد هک یناسک همه ترـضح و نآ نیاربانب ،دهاوخ تعجر ترضح نآ اهاعد نیاربانب دنراد و حیرـصت ملاـسلا هیلعنامز ماما تعجر هب هک تسا هدش دراو ییاهاعد موس لاکـشا

کی اب هک تسین يزیچ دشاب هارمه ترضح نآ تموکح اب هکنیا هژیو هب ملاـسلا هیلعنامز ماما تعجر هک تسا نیا ام خساپ و درک .ریغ ییاعدا اعد ، کی رب هیکت اب ملاـسلا هیلعنامز ماما يارب تعجر ياعدا دسر . تابثا هب فیعـض دنـس اب ای دنـس نودب ياعد دـنچ ای دنـس نودب هک تسا يرما ترـضح نآ تعجر دنزیم . نماد یحطـس ياهتشادرب هب تسا و یقیقحت یملع و ساسا نودـب هناملاع و ماـما تعجر تاـبثا يارب ( 332) ریخا ياههتـشون رد هک ییاـعد هنومن اـما دـسریمن . تاـبثا هب لاـمتحا ماـهبا و نودـب حیرـص و ربتعم ،

یف انثعبا و هترسا ، و هبحص نم انلعجا و هئابآ ، عیمج یلع هیلع و لص مهللأ تسا : لیذ ياعد تسا هدش دانتـسا نآ هب ملاـسلا هیلعنامز

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 74

شناردـپ همه و مئاق ) ) وا رب ایادـخ ( 333 ...) هیلع لص همایا و اندهشـأ و هماـیق اـنب كردأ مهللا هناوعأ ، نم هناـمز یف نوکن یتح هترک مایا مایق و رد ار ام ایادـخ میـشاب . شنارای زا وا نامز رد ات زیگنارب وا تشگزاب رد هد و رارق وا ناسک ناراـی و زا ار اـم تسرف و دورد

رد اهنت تسین . بوسنم مه ملاسلا مهیلعنیموصعم زا کی چیه هب درادن و دنس اعد نیا تسرف . دورد وا رب نادرگ و رـضاح شتموکح هک هدعقلا يذ مجنپ تسیب و زور رد اعد نیا تسا بحتـسم تسا : هدمآ دناهدرک لقن نآ زا هک ییاهباتک دجهتملا و حابـصم باتک

تعجر نوچ یمهم هلأسم تاـبثا للادتـسا و تهج يراـبتعا نیرتمک هدـش داـی ياـعد نیارباـنب ، دوش . هدـناوخ تسا ضرـلااوحد زور نیا ياههلمج دحاو قایس دراد و تلود تعجر و شروی ، هلمح ، ریظن یفلتخم یناعم ةرک » » نینچمه درادن . ملاسلا هیلعيدهم ترضح

هیلعيدهم ترضح تلود روهظ و رصع هب اههلمج نیا همه دشاب و تلود يانعم هب ةرک » » دراد اضتقا تسا روهظ رصع هرابرد هک اعد . درک للادتسا نآ هب ناوتیمن ةرک » » هملک يارب تلود يانعم لامتحا اب مک تسد ددرگ و طوبرم ملاسلا

روهظ زا شیپ تیعضو هب تشگزاب - 5

رب نارگمتس تیمکاح ینعی روهظ زا شیپ عاضوا هب تشگزاب دوش حرطم ملاسلا هیلعنیسح ماما زا سپ دناوتیم هک يرگید تیعضو لاکـشا دـنچ اـب روـهظ زا شیپ تیعـضو قـقحت اـما تسا . تـبیغ هدرپ سپ رد وا نـتفرگ رارق اـی ادـخ و تـجح تیدودـحم نـیمز و

میـسرت خیرات هدنیآ نآ رد هک يرگید لامتحا ره لثم روهظ زا شیپ تیعـضو هب تشگزاب - 1 مینکیم : هراشا اـهنآ هب هک تسوربور ییارقهق ریس کی روهظ زا لبق تیعضو هب تشگزاب - 2 میرادن . تشگزاب نیا رب یلیلد ام تسا و ربتعم نشور و لیلد دنمزاین دوشیم

تمایق ندـش کیدزن نیمز و رب قح تیمکاـح زا سپ یتشگزاـب نینچ - 3 داد . تبـسن میکح راـگدرورپ هب ار نآ ناوتیمن هک تسا . درادن یحیحص هفسلف

تمایق ییاپرب - 6

نیاربانب دیسرن ؛ تابثا هب مادک چیه تفرگ و رارق ثحب دروم ملاسلا هیلعنیسح ماما زا سپ هناگ شش عاضوا زا تیعـضو جنپ نونکات تیمکاح زا سپ یتقو اریز تسا ؛ نینچ مه ملاع نایاپ خیرات یعیبط ياضتقا دوب و دـهاوخن تمایق ییاپرب ینعی رخآ لامتحا زج یهار

رد یلح نامیلـس نب نسح هکنیا هچ دـسریم ارف ملاع نایاپ ندیـسر رب یهلا هدـعو دـشابن يرگید تیمکاـح ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما ( تسا ملاسلا هیلعماما دریمیم هک یسک نیرخآ ( ) 334 «) ملاسلا هیلعماملاا تومی نم رخآ » ملاسلا هیلعقداص ماما تیاور نیا حیـضوت هک تسا یـسک نیرخآ هک ماـما زا دارم اـجنیا رد ( 335 .) ملاـسلا هیلعنیـسحلا تومی ، نم رخآ وه يذلا انه ، ماملااب دارملا دـسیونیم :

رصع رد ملاسلا هیلعنینمؤملاریما دنکیم لقن ملاسلا هیلعرقاب ماما زا هک رباج قثوم تیاور ربانب هتبلا تسا . ملاـسلا هیلعنیـسح دریمیم زا سپ هرابود ای دـشاب و هدـنز وا تموکح ناـیاپ اـت هک دراد دوجو لاـمتحا نیا دـنکیم و تعجر ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما تموکح

نیا رد ددرگ . اـپرب تماـیق دوـش و هتـشادرب نیمز زا تسا موـصعم ماـما هدـهع رب هک وا نفد لـسغ و زا سپ دـنک و تعجر وا تـلحر هلآو هیلع هللا یلصادخ لوسر زا هکنیا هچ ددنبیم رب تخر نیمز زا هک دشابیم ادخ تجح نیرخآ ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما تروص

(336 .) مریگیم ار وا ناج هک تسا همئا زا رفن نیرخآ یلع دمحم ! يا دومرف : نم هب جارعم بش رد دنوادخ دومرف : هک تسا هدش لقن اریز درادـن ؛ ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما تموـکح زا سپ تماـیق ییاـپرب رد يریثأـت ملاـسلا هیلعنینمؤـملاریما ندوـب تجح نیرخآ هتبلا نامز دوب و دـهاوخن هارمه وا تیمکاح اـب ترـضح نآ تعجر دـیدرگ ناـیب ملاـسلا هیلعناـنمؤمریما تعجر لـصف رد هک هنوگناـمه

هب وا زا سپ یتیمکاـح چـیه هک ارچ تسا ملاـسلا هیلعنیـسح ماـما نیمز مکاـح نیرخآ تروص ره رد دـماجنایمن و لوط هب يداـیز تیلوؤسم هب شتعجر مایا رد هک موس ای لوا ماما ینعی نیمز يور رب ادخ تجح نیرخآ ادـخ تجح نیرخآ رمع نایاپ دیـسرن . تابثا

نیمز زا دندرگیم راکشآ نامـسآ نیمز و رد هک تمایق بیهم راثآ زا لبق ایآ دوب ؟ دهاوخ هدنز ماگنه هچ ات دنکیم لمع دوخ یهلا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 75

ياههناشن زا شیپ ادـخ تجح نتفر هرابرد اما تشاد ؟ دـهاوخ روضح نیمز يور ناسنا نیرخآ رمع ناـیاپ اـت اـی ددـنبیم و رب تخر فرعی ۀجـح اهیف هرکذ یلاعت هلل و الإ ضرلأا تلاز ام دومرف : ملاـسلا هیلعقداص ماما هک هدـش لـقن یتیاور تماـیق كاـنلوه تخس و

قلغأ ۀجحلا تعفر اذإف ۀمـایقلا ، موی لبق اموی نیعبرا الإ ضرلأا نم ۀجحلا عطقنی و لا لجوزع ، هللا لیبس یلإ وعدیـ مارحلا و للاحلا و (337 .) ۀمایقلا مهیلع موقت نیذلا مه و هللا ، قلخ رارشـ کئلوا ۀجحلا عفرت نأ لبق نم تنمآ نکت مل اهنامیإ اسفن عفنی نل و ۀبوتلا باب

نیمز دناوخیم و ارف لجوزع يادخ يوس هب دسانـشیم و ار مارح للاح و هک دراد دوجو نیمز يور رب ادـخ يوس زا یتجح هراومه ددرگیم و هتـسب هبوت رد دوش هتـشادرب نیمز زا تجح هک ینامز سپ تمایق . ییاپرب زا شیپ زور لهچ رگم دوشیمن یلاخ تجح زا

اهنآ رب تمایق هک دنیاهنیا مه دنتسه و ادخ قلخ نیرتدب اهنیا درادن ، يدوس وا يارب شنامیا دشاب هدرواین نامیا ماگنه نآ ات سک ره مامتا لطاب ، زا قح ندرک ادج تسا : هدش نایب تایاور رد هک هنوگنآ نیمز يور رب ادـخ تجح دوجو هفـسلف نینچمه دوشیم . اپ هب

ییاههفـسلف نینچ تمایق میلاع روهظ اب تسا و جوم داجیا زا نیمز ندـش مارآ نامیا و لها ياـهزاین هب خـساپ مدرم ، تیادـه تجح ،تجح نیاربانب درادن . يدوس وا يارب مه یـسک ندروآ نامیا تمایق ياههناشن روهظ اب اساسا درادن و دوجو ادـخ تجح روضح يارب

نیا دـیاش تفرگ و دـهاوخن رارق ایند ینایاپ تخـس ثداوح ضرعم رد تفر و دـهاوخ مدرم نایم زا ثداوح ، نیا ققحت زا شیپ ادـخ دیشروخ ندش شوماخ ناگراتـس ، ندش هدنکارپ اهایرد ، ندمآرد اج زا اههوک ، تکرح نامـسآ نیمز و یگتخیر مه هب ریظن ثداوح

اهنآ زا يدایز دراوم هب نآرق رخاوا ياههروس تایآ رد هک رگید روما زا يرایـسب بیهم و ياـههلزلز نیمز ، يور یکیراـت هجیتن رد و اهنآ اـب ادـخ تجح هک تشذـگ دـهاوخ ناـسنا رب یناـمز تروص نیا رد دـشاب . نیمز يور رب ادـخ تجح دوبن زا تسا هدـش هراـشا

هک تسا هدـش دراو یناوارف تایاور رگید يوس زا دورب . ناـیم زا يدوز هب ناـسنا لـسن دـشاب و هاـتوک ناـمز نیا هچرگا دوب دـهاوخن بلغت نب نابا هکنانچ دنرادروخرب يربتعم دنس زا تایاور نیا زا یخرب تسادخ و تجح ددنبیم رب تخر نیمز زا هک یسک نیرخآ

قلخ و زا شیپ تجح ( 338 .) قلخلا دعب قلخلا و عم قلخلا و لبق ۀجحلأ دومرف : هک دنکیم لقن ملاسلا هیلعقداص ماما زا قثوم دنس اب ، درم ود زج رگا ( 339 .) ۀجحلا امهدحأ ناکل نلاجر الإ ضرلأا یف قبی مل ول دومرف : يرگید تیاور رد و تسا . قلخ زا سپ قلخ و اب زا شیپ مدرم همه ( 340) تسا رایـسب مه اهنآ دادـعت هک تایاور نیا هب هجوت اب تسا . تجح ود نآ زا یکی دـشابن نیمز يور یـسک هار ود زا یکی دـیاب نونکا دوب . دـهاوخ یفتنم ادـخ تجح زا سپ ناسنا رمع رارمتـسا تروص نیا رد دـنوریم و ایند زا ادـخ تجح

تللاد نیمز يور ناسنا نیرخآ گرم ات ادـخ تجح روضح هب هک یناوارف ربتعم و تایاور هب هجوت اب مینک و باـختنا ار هدـش حرطم دوجو اب لوا لاکشا میزادرپیم . اهنآ خساپ نایب و هب هک دراد هارمه هب ار ییاهلاکـشا نآ شریذپ اما مینیزگیم . رب ار هار نیا دنراد ،

، نآ زا شیپ دـیاب دـبای ققحت تمایق دـشاب رارق رگا نیارباـنب دـمآ دـهاوخن شیپ تماـیق ثداوح تسا و تینما رد نیمز ادـخ ، تجح زا دــیاش هـک تماـیق زا شیپ ياـهینماان - 1 تسا : هنوـگ ود رب نیمز ياـهینماان خـساپ دـشاب . هتـسبرب تـخر نـیمز زا ادـخ تـجح

تکرب هب ددرگیم نآ لها يدوبان نیمز و يزادنا جوم بجوم هک اهینماان نیا دیآیم . دوجو هب نیمز يور رب اهناسنا ياهیشکرس عون نیا هب تسا هدش دراو نیمز يزادنا جوم ربارب رد ادخ تجح یـشخب تینما هب هک یتایاور مامت دوشیم و عفد ادـخ تجح دوجو

دنوادـخ تساوخ هب هکلب دـنوشیمن طوبرم اهناسنا ناهانگ هب هدوب و تمایق همدـقم هک ییاـهینماان - 2 ددرگیم . طوبرم ینمااـن زا عفد دـناتمایق ییاـپرب ياـههناشن هک ار نامـسآ نیمز و ياـهیگتخیر مه هب نیا ادـخ تجح كراـبم دوـجو دـنباییم . قـقحت لاـعتم

رد هک نامـسآ نیمز و ياهیگتخیر مه هب نیا زا دراد هراـشا ادـخ تجح طـسوت نیمز یـشخب تینما هب هک مه یتاـیاور دـنکیمن و ندیسر نایاپ هب كانلوه تخس و ثداوح ضرعم رد ادخ تجح نتفرگ رارق مود لاکـشا دراد . فارـصنا دیآیم شیپ تمایق هناتـسآ

تجح روضح یتقو خساپ دریگیمن . رارق ییاهباذع نینچ ضرعم رد ادـخ تجح هک یلاح رد دـنوریم رامـش هب باذـع یعون ایند ار تمایق زور یتخس هک هنوگنامه درک دهاوخ ناسآ وا يارب ار نآ ثداوح ياهیتخس دنوادخ دشاب يرورض یصاخ نامز رد ادخ

دوجو موس لاکـشا دهدیم . رارق شیوخ تمحر هیاس رد تخـس زور نآ رد ار اهنآ دزاسیم و فرطرب دوخ ناگدنب زا ياهدـع يارب

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 76

نامیا و لها ياهزاین هب خساپ مدرم ، تیاده لطاب ، زا قح ندرک ادج تجح ، مامتا ریظن : ییاههفـسلف ياراد نیمز يور رب ادخ تجح ماگنه هب اههفسلف نیا تسا و هدش هراشا اهنآ هب ( 341) تایاور رد هک تسا نیمز نانکاس يدوبان يزادنا و جوم زا نیمز نتفرگ مارآ

رارمتـسا نیمز يور ناسنا نیرخآ گرم ات ادـخ تجح روضح هک تسین مزلا نیاربانب درادـن دوجو تماـیق ییاـپرب كاـنلوه ثداوح دوجو تمایق ياههناشن روهظ ماگنه رد تسا هدش نایب تایاور رد ادخ تجح روضح يارب هک ییاههفسلف هچرگا خساپ دشاب . هتـشاد

میرادـن و یهاگآ اهنآ زا ام هک دـشاب هتـشاد دوجو تسا هدـمآ تایاور رد هچنآ رب هولاع يرگید ياههفـسلف تسا نکمم اـما درادـن زا ار یتیاور يرماع نامیلـس نب هللادبع مراهچ لاکـشا دـهد . همادا اهناسنا زا رفن نیرخآ ات دوخ روضح هب اهنآ رطاخ هب ادـخ تجح

نیا خساپ دراد . هراشا تمایق زا شیپ زور لهچ نیمز ، يور رد ادخ تجح روضح نایاپ هب هک تسا هدرک لقن ملاسلا هیلعقداص ماما تسا و فیعـض دشابیم يرماع نامیلـس نب هللادـبع هک نآ يوار ندوب لوهجم رطاخ هب دـیدرگ لقن ثحب نیمه زاغآ رد هک تیاور زا سپ هکنیا هجیتن درادـن . ار دـنراد ربتعم دنـس اهنآ زا یخرب هک ناوارف تایاور اـب ضراـعت طیارـش ناوت و فیعـض دـحاو ربخ کـی

گرم ات دشابیم ملاسلا امهیلعنینمؤملاریما ای یلع نب نیسح هک ادخ تجح دسریم و نایاپ هب ایند ملاـسلا هیلعنیـسح ماما تموکح بر هللدمحلاو ددرگیم . اپرب تمایق نآ زا سپ ددنبیم و رب تخر ایند زا هاگنآ تشاد و دهاوخ روضح نیمز يور رب ناسنا ، نیرخآ

نیملاعلا

قیقحت عبانم

ریسفتو نآرق

- 2 تادلجم . 3 یلولاا ، ۀـعبطلا ق ، . توریب 1415 ه ۀـیملعلا ، بتکلاراد صاـصجلا ، يزارلا یلع نب دـمحا رکبوبا نآرقلا ، ماـکحا - 1ریـسفت یبرع همجرت ، ) تادلجم 20 یلولاا ، ۀعبطلا توریب ، ۀثعبلا ، ۀسسؤم يزاریـشلا ، مراکم رـصان لزنملا ، هللا باتک ریـسفت یف لثملاا

ریسفت - 4 تادلجم . 10 یلوـلاا ، ۀـعبطلا ق ، . 1409 ه مق ، یملاـسلاا ، ملاعلاا بتکم یـسوطلا ، نسحلا نب دمـحم ناـیبتلا ، - 3 هنومن )، یفاصلا ریـسفت - 5 تادـلجم . 10 ق ، . ه 1422 توریب ، یبرعلا ، ثارتـلا ءاـیحا راد يروباـسینلا ، میهاربا نب دمـحم نب دـمحا یبـلعثلا ،

دوعسم نبدمحم یشایعلا ، ریـسفت - 6 تادلجم . 7 ۀیناثلا ، ۀـعبطلا ق ، . 1416 ه نارهط ، ردصلا ، ۀـبتکم یناشاکلا ، ضیفلا نسحم یلوملا ، یفوـکلا میهاربا نب تارف یفوـکلا ، تارفلا ریـسفت - 7 نادـلجم . ق ، . 1379 ه نارهط ، ۀیملاـسلاا ، ۀیملعلا ۀبتکملا یـشایعلاب ، فورعملا

میهاربا نب یلع یمقلا ، ریسفت - 8 یلولاا . ۀعبطلا ق ، . 1410 ه نارهط ، یملاسلاا ، داشرلاا ۀفاقثلا و ةرازول ۀعباتلا رشنلا عبطلا و ۀسـسؤم ، ۀیناثلا ۀعبطلا نارهط ، ۀیملعلا ، باتکلا راد يزارلا ، رخفلا ریبکلا ، ریسفت - 9 نادلجم . ۀثلاثلا ، ۀعبطلا ق ، . 1404 ه مق ، باتکلا ، راد یمقلا ،

دمحم نایبلا ، عماج - 11 دلج . 27 ه.ش ، 1362 نارهت ، ۀیملاسلاا ، بتکلاراد يزاریش ، مراکم رـصان هنومن ، ریـسفت - 10 تادلجم . 32، یطویـسلا رکبیبا نمحرلادـبع نیدـلا لـلاج روثنملاردـلا ، - 12 تادـلجم . 30 ق ، . ه 1415 توریب ، رکفلا ، راد يربــطا ، ریرج نــب 1405 توریب ، یبرعلا ، ثارتلا ءایحاراد يدادغبلا ، یسوللآا دومحم یناعملا ، حور - 13 تادلجم . 6 توریب ، رشنلا ، ۀعابطلل و ۀفرعملاراد

قیاـقح نع فاـشکلا - 15 تادـلجم . 5 بتکلا ، ملاـع یناـکوشلا ، دمـحم نب یلع نب دمـحم ریدـقلا ، حـتف - 14 تادـلجم . 30 ق ، . ه. تادلجم 4 ق ، . 1385 ه رصمب ، هدلاوا یبلحلا و یبابلا یفطـصم ۀعبطم ۀبتکم و ۀکرـش هللا ) راج ) يرـشخمزلا رمع نب دومحم لیزنتلا ،10 یلوـلاا ، ۀـعبطلا ق ، . 1415 ه توریب ، یملعـلاا ، ۀسـسؤم یـسربطلا ، نسحلا نب لـضفلا یلع یبا ملاـسلاا نیما ناـیبلا ، عـمجم - 16

. تادلجم 20 مق 1365 ه.ش ، یملاسلاا ، رشنلا ۀسسؤم ییابطابطلا ، نیسح دمحم دیسلا نازیملا ، - 17 تادلجم .

ثیدح

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 77

یف داشرلاا - 2 ۀیناثلا . ۀـعبطلا ق ، . 1414 ه توریب ، دیفملاراد ، دیفملا ، خیـشلاب بقلملا نامعنلا نب دمـحم نب دمـحم صاصتخلاا ، - 1، ۀیناثلا ۀـعبطلا ق ، . 1414 ه توریب ، دـیفملاراد ، دـیفملا ، خیـشلاب فورعملا نامعنلا نب دمـحم نب دمـحم دابعلا ، یلع هللا جـجح ۀـفرعم

ملاعإ - 4 ۀیناثلا . ۀعبطلا ق ، . 1405 ه توریب ، ءاوضلااراد ، یکجارکلا ، حتفلاوبا راهطلاا ، ۀمئلاا یلع صنلا یف راصنتـسلاا - 3 نادلجم .نم ظاقیلاا - 5 نادلجم . یلولاا ، ۀعبطلا ق ، . 1417 ه ملاسلا ، مهیلعتیبلا لآ ۀسسؤم یـسربطلا ، نسحلا نب لضف يدهلا ، ملاعاب يرولا رقاب دمـحم راونلأاراحب ، - 6 یلولاا . ۀـعبطلا ق ، . 1422 ه مق ، ام ، لیلد یلماعلا ، رحلا نسحلا نب دمـحم ۀـعجرلا ، یلع ناـهربلاب ۀـعجهلا

، رافـصلا نسحلا نب دمحم يربکلا ، تاجردلا رئاصب - 7 تادلجم . 110 ۀیناثلا ، ۀـعبطلا ق ، . 1403 ه توریب ، ءافولا ، ۀسسؤم یـسلجملا ،، يدابآ رتسلاا ینیسحلا یلع نیدلا فرش ةرهاطلا ، ةرتعلا لیاضف یف ةرهاظلا تایلآا لیوأت - 8 ق . . 1404 ه نارهط ، یملعلاا ، تاروشنم

بتکلاراد یـسوطلا ، نسحلا نـب دمـحم ماـکحلاا ، بیذـهت - 9 یلوـلاا . ۀــعبطلا ق ، . 1407 ه مق ، ملاـسلا ، هیلعيدـهملا ماملاا ۀـسردم هیلعيدهملا ماملاا ۀسسؤم يدنوارلا ، نیدلا بطق حئارجلا ، جئارخلا و - 10 تادلجم . 6 ۀعبارلا ، ۀعبطلا 1365 ه.ش ، نارهط ، ۀیملاسلاا ،

، قودصلا خیـشلاب فورعملا هیوباب نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم لاصخلا : - 11 تادلجم . 3 یلولاا ، ۀـعبطلا ق ، . 1409 ه مق ، ملاسلا ،، ۀثعبلا ۀسـسؤم رـشنلا ، ۀعابطلا و زکرم یعیـشلا ، يربطلا ریرج نب دمحم ۀماملاا ، لئلاد - 12 ق . . 1403 ه مق ، یملاسلاا ، رشنلا ۀسـسؤم 1362 ه.ش، مق ، یـضرلا ، فیرـشلا تاروشنم يروباسینلا ، لاـتفلا یلع نب نسحلا نب دمـحم نیظعاولا ، ۀـضور - 13 ق . . ه 1413 مق ،

ملسم نب جاجحلا نب ملسم ملسم ، حیحص - 15 1363 ه.ش . مق ، یضرلا ، تاروشنم سواط ، نب دیسلا دوعسلا ، دعس - 14 ۀیناثلا . ۀعبطلا هیوباب نب یـسوم نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم ۀعیـشلا ، تافـص - 16 تادلجم . 8 م ، 1398 توریب ، رکفلاراد ، يروباسینلا ، يریـشقلا

نب یسوم نب نیسحلا نب یلع نب دمحم عیارـشلا ، للع - 17 ه.ش . 1381 نارهت ، يدباع ، تاراشتنا نوناک قودصلاب ، روهـشملا یمقلا فورعملا يدسلاا نسحلا نب ییحی ةدـمعلا ، - 18 نادلجم . 1385 ه.ش ، فرـشلاا ، فجنلا ۀیردیحلا ، ۀبتکملا تاروشنم یمقلا ، هیوباب

هیوباب نب نیـسحلا نب یلع نب دمـحم ملاـسلا ، هیلعاـضرلا راـبخا نویع - 19 ه.ش . 1407 مق ، یملاـسلاا ، رـشنلا ۀسـسؤم قیرطبلا ، نباب ، یفقثلا دمـحم نب مـیهاربا تاراـغلا ، - 20 نادــلجم . ق ، . 1404 ه تاعوبطملل ، یملعلاا ۀسـسؤم توریب ، قودـصلا ، خیـشلاب فورعملا

- 21 نادلجم . یلولاا ، ۀعبطلا ق ، . 1395 ه نارهط ، یلم ، راثآ نمجنا تاروشنم ثدحملا ، يومرلاا ینیسحلا نیدلا للاج دیـسلا قیقحت 8 ۀـسماخلا ، ۀـعبطلا 1363 ه.ش ، نارهط ، ۀیملاـسلاا ، بتکلاراد يزارلا ، ینیلکلا قاحـسا نب بوـقعی نـب دمـحم ملاـسلاا ۀـقث یفاـکلا ،

نب میلس باتک - 23 یلولاا . ۀعبطلا ق ، . 1417 ه مق ، ۀهاقفلا ، رشن ۀسـسؤم هیولوق ، نب دمحم نب رفعج تارایزلا ، لماک - 22 تادلجم .باتک - 24 یلولاا . ۀـعبطلا ق ، . 1415 ه مق ، يداهلا ، رـشن ۀسـسؤم يراصنلاا ، رقاب دمحم خیـشلا قیقحت یللاهلا ، سیق نب میلـس سیق ،

، یـسوطلا نسحلا نب دمـحم ۀـبیغلا ، باتک - 25 یلوـلاا . ۀـعبطلا ق ، . 1422 ه مق ، يدـهملا ، راونا یناـمعنلا ، میهاربا نب دمـحم ۀـبیغلا ،، یلبرلاا حتفلا یبا نب یـسیع نب یلع ۀمئلاا ، ۀفرعم یف ۀمغلا فشک - 26 یلولاا . ۀعبطلا ق ، . 1411 ه مق ، ۀیملاسلاا ، فراعملا ۀسسؤم

نب یسوم نب نیـسحلا نب یلع نب دمحم ۀمعنلا ، مامت نیدلا و لامک - 27 تادلجم . 3 ۀیناثلا ، ۀعبطلا ق ، . 1405 ه توریب ، ءاوضلااراد ،نیدلا ماسح نب یقتملا یلع نیدلا ءلاع لامعلازنک ، - 28 1363 ه.ش . مق ، یملاسلاا ، رشنلا ۀسسؤم قودصلا ، خیـشلاب فورعملا هیوباب

بتکلاراد یمثیهلا ، رکب یبا نب یلع دـئاوفلا ، عبنم دـئاوزلا و عمجم - 29 تادلجم . 18 ق ، . 1409 ه توریب ، ۀلاسرلا ، ۀسـسؤم يدنهلا ،ق. . 1424 ه فجن ، ۀیردیحلا ، ۀبتکملا تاراشتنا یلحلا ، نامیلس نب نسح رـضتحملا ، - 30 تادلجم . 10 ق ، . 1408 ه توریب ، ۀیملعلا ،

نب دمحم رازملا ، - 32 یلولاا . ۀعبطلا ق ، . 1370 ه فجن ، ۀیردیحلا ، ۀعبطملا یلحلا ، نامیلس نب نسح تاجردلا ، رئاصب رـصتخم - 31، توریب ۀفرعملاراد ، يروباسینلا ، مکاحلا نیحیحـصلا ، یلع كردتـسملا - 33 یلولاا . ۀـعبطلا ق ، . 1419 ه مق ، مویقلا ، رشن يدهـشملا ،

خیش راونلأاراحب ، ۀعرـشم - 35 تادلجم . 6 توریب ، رداص ، راد ینابیـشلا ، لبنح نب دـمحا لبنح ، نب دـمحا دنـسم - 34 ق . . ه 1406، یملعلاا ۀسسؤم یمعفکلا ، یلماعلا نسحلا نب یلع نب میهاربا نیدلا یقت حابصملا ، - 36 مق . يزیزع ، ۀبتکم ینسحملا ، فصآ دمحم ، توریب ۀعیشلا ، هقف ۀسسؤم یـسوطلا ، خیـشلاب فورعملا نسحلا نب دمحم دجهتملا ، حابـصم - 37 ۀیناثلا . ۀـعبطلا ق ، . 1403 ه توریب ،

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 78

، قودصلا خیـشلاب فورعملا یمقلا ، هیوباب نب یـسوم نب نیـسحلا نب یلع نب دمـحم رابخلاا ، یناعم - 38 یلولاا . ۀـعبطلا ق ، . 1411 هق، . 1411 ه مق ، ۀیملاسلاا ، فراعملا ۀسسؤم ملاسلا ، هیلعيدهملا ماملاا ثیداحا مجعم - 39 1379 ه.ش . مق ، یملاسلاا ، رشنلا ۀسسؤم 3 ق ، . ه 1376 فجن ، ۀـیردیحلا ، ۀـبتکملا بوـشآ ، رهـش نب یلع نب دمـحم بلاـطیبا ، لآ بقاـنم - 40 تادـلجم . 5 یلولاا ، ۀـعبطلا

رـشنلا ۀسـسؤم قودـصلا ، خیـشلاب فورعملا هیوباـب نب یـسوم نب نیـسحلا نب یلع نب دمـحم هیقفلا ، هرـضحی ـلا نـم - 41 تادلجم .، یبرعلا ثارتلا ءایحا راد یلماعلا ، رحلا نسحلا نب دمـحم ۀعیـشلا ، لئاسو - 42 تادلجم . 4 ۀیناثلا ، ۀـعبطلا ق ، . 1404 ه مق ، یملاسلاا ،1411 توریب ، غلابلا ، ۀسسؤم یبیصخلا ، نادمح نب نیسحلا يربکلا ، ۀیادهلا - 43 تادلجم . 20 ۀسماخلا ، ۀعبطلا ق ، . 1403 ه توریب ،

. ۀعبارلا ۀعبطلا ق ، . ه

دیاقع

ق، . 1415 ه مق ، ملاسلا ، هیلعیلع ماملاا ۀسسؤم رفعج ، لآ ءلاع قیقحت ءاطغلا ، فشاک نیسح دمحم دیـس اهلوصا ، ۀعیـشلا و لصا - 1، مق ملاـسلا ، هیلعقداصلا ماملاا ۀسـسؤم یناحبـسلا ، رفعج خیـشلا مهخیرات ، ۀـیماملاا و ۀعیـشلا دـیاقع یلع ءاوضلاا - 2 یلولاا . ۀـعبطلا ق، . 1404 ه مق ، یـضرلا ، ۀبتکملا يرئاحلا ، يدزیلا یلع خیـشلا بئاغلا ، ۀـجحلا تابثا یف بصانلا مازلا - 3 یلولاا . ۀـعبطلا قه ، 1421

- 5 ۀیناثلا . ۀعبطلا ق ، . 1414 ه توریب ، دیفملاراد ، دیفملا ، خیشلاب فورعملا نامعنلا ، نب دمحم نب دمحم تلااقملا ، لئاوا - 4 نادلجم .، ربش هللادبع دیـس نیدلا ، لوصا ۀفرعم یف نیقیلا قح - 6 توریب . تاعوبطملل ، فراعتلاراد ردصلا ، دمحم دیـسلا روهظلا ، دعبام خیرات م، 1998 هرهاق ، لـیلجلاراد ، يودـب ، نمحرلادـبع ۀعیـشلا ، جراوخلا و - 7 نادـلجم . یلوـلاا ، ۀـعبطلا ق ، . 1404 ه توریب ، ءاوضـلااراد ،. لوا پاچ 1384 ه.ش ، مق ، نارکمج ، سدقم دجسم تاراشتنا یسرو ، يرهاط یلعدمحا هرابود ، تایح ای تعجر - 8 ۀسماخلا . ۀعبطلا

قازرلادبع نب نسح یسراف ، لئاسر - 10 تادلجم . 4 ق ، . 1405 ه مق ، میرکلا ، نآرقلا راد یضترملا ، فیرشلا یـضترملا ، لئاسر - 9، تاعوبطملل فراعتلاراد هینغم ، داوج دمـحم نازیملا ، یف ۀعیـشلا - 11 لوا . پاـچ 1375 ه.ش ، نارهت ، بوتکم ، ثاریم رـشن یجیهلا ،، مق ۀیرفعجلا ، راثلآا ءایحلا ۀیوضترملا ۀـبتکملا یلماعلا ، سنوی نب یلع میقتـسملا ، طارـصلا - 12 ۀعبارلا . ۀـعبطلا ق ، . 1399 ه توریب ،، ملاسلاا رجف - 14 مق . نایراصنا ، تاراشتنا رفظملا ، اضر دمحم خیـشلا ۀیماملاا ، دـیاقع - 13 تادلجم . 3 یلولاا ، ۀعبطلا 1384 ه.ش ،، یـضترملا فیرـشلا دیـسلا ةراتخملا ، لوصفلا - 15 رـشع . ۀعبارلا ۀـعبطلا 1979 م ، توریب ، یبرعلا ، باـتکلاراد يرـصملا ، نیما دـمحا 17 لوا . پاچ ، 1364 يروهط ، هناخباتک یجیهلا ، قازرلادبع دارم ، رهوگ هدیزگ - 16 ۀیناثلا . ۀعبطلا ق ، . 1414 ه توریب ، يدفملاراد ،، داعم - 18 ۀیناثلا . ۀـعبطلا ق ، . 1414 ه توریب ، دیفملاراد ، دیفملا ، خیـشلاب فورعملا نامعنلا نب دمحم نب دمـحم ۀیورـسلا ، لئاسملا -

ماملاا ۀسـسؤم یفجنلا ، نیدلا ءاهب دیـسلا ۀئیـضملا ، راونلاا بختنم - 19 ه.ش . 1382 مهدزای ، پاچ نارهت ، اردـص ، يرهطم ، یـضترم . توریب 1951 م ، نیملاا ، نسحم دیسلا ۀعیشولا ، ضقن - 20 ق . . 1420 ه مق ، يداهلا ،

ۀیارد لاجر و

ءایحلا ملاسلا مهیلعتیبلا لآ ۀسسؤم یسوطلا ، خیشلاب فورعملا نسحلا نب دمحم یـشکلا ، لاجرب فورعملا لاجرلا ۀفرعم رایتخا - 1. تادلجم 10 ق ، . 1403 ه توریب ، تاعوبطملل ، فراعتلاراد نیملاا ، نسحم دیسلا ۀعیـشلا ، نایعا - 2 نادلجم . ق ، . 1404 ه مق ، ثارتلا ،4 یلولاا . ۀعبطلا ق ، . 1411 ه مق ، یملاسلاا ، رشنلا ۀسسؤم یلحلا ، ۀملاعلاب فورعملا رهطملا نب فسوی نب نسح هابتـشلاا ، حاضیا - 3

ریرحتلا - 5 تادلجم . 70 ق ، . ه 1415 توریب ، رکفلاراد ، رکاـسع ، نباـب فورعملا یعفاـشلا نسحلا نب یلع قـشمد ، ۀـنیدم خـیرات - ۀصلاخ - 6 یلولاا . ۀعبطلا ق ، . 1411 ه مق ، یفجنلا ، یشعرملا یمظعلا هللا ۀیآ ۀبتکم ملاعملا ، بحاص نیدلا نیز نب نسح یـسواطلا ،

1417 ه مق ، یملاـسلاا ، رـشنلا ۀسـسؤم یلحلا ، ۀملاعلاب فورعملا رهطملا ، نب فسوی نب نسح نیدلا ، لامج لاجرلا ، ۀفرعم یف لاوقلاا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 79

نبا لاجر - 8 ق . . 1392 ه فجن ، ۀیردیحلا ، ۀعبطم یلحلا ، دواد نب یلع نب نسح نیدلا ، یقن دواد ، نبا لاجر - 7 یلولاا . ۀعبطلا .ق ،یـشاجنلا یلع نب دمحا یـشاجنلا ، لاجر - 9 یلولاا . ۀـعبطلا ق ، . 1422 ه مق ، ثیدحلاراد ، يرئاضغلا ، نیـسحلا نب دـمحا يرئاضغلا ،

لبجلا دـمحا نب یلع نب نیدـلا نیز ۀـیاردلا ، مـلع یف ۀـیاعرلا - 10 ۀـسماخلا . ۀـعبطلا ق ، . 1416 ه یملاسلاا ، رشنلا ۀسـسؤم یفوکلا ،ینیسحلا رقاب دمحم ۀیاردلا ) ) ۀیوامسلا حشاورلا - 11 ۀیناثلا . ۀعبطلا ق ، . 1408 ه مق ، یفجنلا ، یشعرملا یمظعلا هللا ۀیآ ۀبتکم یلماعلا ،

، رداص راد دعـس ، نب دمـحم يربکلا ، تاقبطلا - 12 یلولاا . ۀـعبطلا ق ، . 1422 ه مق ، ثیدـحلاراد ، دامادریملاب ، فورعملا يدابآرتسلاا یمظعلا هللا ۀیآ ۀبتکم يدرجوربلا ، رغـصا یلع دیـسلا لاجرلا ، تاقبط ۀفرعم یف لاقملا فئارط - 13 تادلجم . 8 ق ، . 1405 ه توریب ،

، یناجرجلا يدع نب هللادـبع دـمحاوبا لاجرلا ، ءافعـض یف لماکلا - 14 نادـلجم . یلولاا ، ۀـعبطلا ق ، . 1410 ه مق ، یفجنلا ، یـشعرملا ءایحلا تیبلا لآ ۀسسؤم یشرفتلا ، ینیسحلا نیسحلا نب یفطصم دیـسلا لاجرلا ، دقن - 15 تادلجم . 8 ق ، . 1409 ه توریب ، رکفلاراد ،

. تادلجم 5 یلولاا ، ۀعبطلا ق ، . 1418 ه مق ، ثارتلا ،

هقف

تاروشنم يورغلا ، يزیربـتلا یلع ازریملا قیقحت یئوخلا ، مساـقلا یبا دیـسلا هللا ۀـیآ ثحب ریرقت یقثوـلا ةورعلا حرـش یف حـیقنتلا - 1ۀعبطلا ق ، . 1411 ه مق ، یملاسلاا ، رشنلا ۀسسؤم جاربلا ، نب زیزعلادبع هقفلا ، رهاوج - 2 ۀیناثلا . ۀعبطلا ق ، . مق 1411 ه ملعلاراد ، ۀسردم

43 ه.ش ، 1365 نارهط ، ۀیملاـسلاا ، بتکلاراد یفجنلا ، رقاـب نب نـسح دمـحم ملاـسلاا ، عیارـش حرـش یف مـلاکلا رهاوـج - 3 یلولاا .طارص - 5 تادلجم . 25 یلولاا ، ۀـعبطلا ق ، . 1409 ه مق ، یملاسلاا ، رشنلا ۀسـسؤم ینارحبلا ، فسوی ةرـضانلا ، قئادحلا - 4 تادلجم .

، مق هدیزگرب ، رـشن رتفد يزیربتلا ، داوج خیـشلل قحلم تاقیلعت و عم یئوخلا يوسوملا مساقلا یبا دیـسلل تاءاتفتـسلاا ۀـبوجا یف ةاجنلا 1376 ه یملاسلاا ، ملاعلاا بتکمل عباتلا رشنلا زکرم یمقلا ، مساقلاوبا ازریملا مایلاا ، مئانغ - 6 تادلجم . 3 یلولاا ، ۀعبطلا ق ، . 1416 ه

حابصم - 8 نادـلجم . ناهفـصا ، يودـهم ، تاراشتنا ءاطغلا ، فشاک رفعج خیـشلا ءاـطغلا ، فشک - 7 تادلجم . 5 یلولاا ، ۀـعبطلا .ق ،. تادلجم 5 نارهط ، ردصلا ، ۀبتکم تاروشنم ینادمهلا ، اضر اقآ جاحلا هیقفلا ،

نافرع هفسلف و

، ینیمخ ماما هفسلف تاریرقت - 2 ق . . 1403 ه نارهط ، باتک ، رشن رتفد انیس ، نب هللادبع نب نیـسحلا یلعوبا تاهیبنتلا ، تاراشلاا و - 1یلع دمـحم راحبلا ، تاحـشر - 3 ه.ش . 1381 نارهت ، ینیمخ ، ماـما راـثآ رـشن مـیظنت و هسـسؤم ینیمخلا ، يوـسوملا هللا حور دیـسلا

( یلمآ هداز نسح نسح زا هدیزگرب هفیطل کی رازه و ) راثآ رثآم - 4 1360 ه.ش . نارهت ، ناملسم ، نانز تضهن تاراشتنا يدابآهاش ،، ینیوزق یعیفر نسحلاوبا ازریم یفسلف ، تلااقم لئاسر و هعومجم - 5 1375 ه.ش . نارهت ، رواب رشن زکرم يدمـص ، دواد میظنت هیهت و

1367 ه.ش. نارهت ، ءارهزلا ،

خیرات

، مق یفجنلا ، یشعرملا یمظعلا هللا ۀیآ بتکم نایبلا ) عمجم ریسفت فلؤم ای جاجتحلاا باتک فلؤم ) یسربطلا خیشلا دیلاوملا ، جات - 1هللا ۀـیآ بتکم یلحلا ، ۀـملاعلاب فورعملا رهطملا ، نب فسوی نب نسح نیدـلا ، لامج داشرلاا ، باتک نم داجتـسملا - 2 ق . . ه 1406تغل تادلجم . 29 ق ، . 1420 ه توریب ، ثارتلا ، ءایحا راد يدفـصلا ، تایفولاب ، یفاولا - 3 ق . . 1406 ه مق ، یفجنلا ، یشعرملا یمظعلا

، حاحصلا - 2 تادلجم . 20 ق ، . 1414 ه توریب ، رکفلاراد ، يدیبزلا ، یطساولا ینیسحلا یـضترم دمحم نیدلا بحم سورعلا ، جات - 1نب مرکم نب دمحم برعلا ، ناسل - 3 تادلجم . 6 ۀعبارلا ، ۀعبطلا ق ، . 1407 ه توریب ، نییلاملل ، ملعلاراد يرهوجلا ، دامح نب لیعامسا

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 80

ۀـسسؤم یمویقلا ، یلع نب دمـحم نب دـمحا رینملا ، حابـصملا - 4 تادلجم . 15 ق ، . ه 1405 مق ، ةزوحلا ، بدا رـشن يرـصملا ، روظنم ، ریثلاا نباب فورعملا يرزجلا دمـحم نب كرابملا رثلاا ، ثیدـحلا و بیرغ یف ۀـیاهنلا - 5 ۀیناثلا . ۀـعبطلا ق ، . 1414 ه مق ، ةرجهلاراد ،

. تادلجم 5 ۀعبارلا ، ۀعبطلا 1364 ه.ش ، مق ، نایلیعامسا ، ۀسسؤم

اهتشون یپ

ات 145 1

(5 ص 135 . ج 5 ، برعلا ، ناسل ( 4 ص 1216 . ج 3 ، حاحصلا ، ( 3 ص 156 . ج 11 ، سورعلا ، جات ( 2 عجر . هدام رینملا ، حابـصملا ( 1تلااقم لئاسر و هعومجم ( 8 ص 61 . ۀـعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 7 هیآ 83 . لـمن ، هروس هیآ 55 و رون ، هروس ( 6 ص 89 . ج 1 ، حاحصلا ،

ص 125. ج 1 ، یضترملا ، لئاسر ( 11 ص 72 . ج 53 ، راونلأاراحب ، ( 10 ص 125 . ج 1 ، یضترملا ، فیرشلا لئاسر ( 9 ص 10 . یفسلف ،هیآ 6 جراعم ، هروس ( 14 تایلآا . رارسا یف رشاعلا طمنلا ص 418 ، ج 3 ، تاهیبنتلاو ، تاراشلاا ( 13 ص 374 . ۀعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 12

رابخا نویع ( 19 . 56 هیآ 55 - هرقب ، هروـس ( 18 ص 199 . ج 8 ، یفاکلا ، ( 17 هیآ 243 . هرقب ، هروـس ( 16 هیآ 3 . هروـس ق ، ( 15 . 7 - : فهک هروس ( 23 هیآ 47 . فهک : هروس ( 22 هیآ 83 . لمن ، هروس ( 21 هیآ 259 . هرقب ، هروـس ( 20 ص 178 . ج 2 ، ملاـسلا ، هیلعاضرلا (27 ص 218 . ج 24 ، ریبکلا ، ریـسفت ( 26 ص 25 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 25 و 131 . ص 130 ج 2 ، یمقلا ، ریـسفت ( 24 هیآ 47 .

هللا باتک ریـسفت یف لـثملاا ( 30 ص 54 . نازیملا ، یف ۀعیــشلا ( 29 ص 154 . ج 4 ، ریدقلا ، حـتف ( 28 ص 26 . ج 20 ، یناـعملا ، حور خیرات ( 34 هیآ 47 . فهک ، هروس ( 33 ص 26 . ج 20 ، یناعملا ، حور ( 32 ص 26 . ج 20 ، یناعملا ، حور ( 31 ص 136 . ج 12 ، لزنملا ،

ج نازیملا ، ( 38 ص 405 . ج 7 ، نایبلا ، عمجم ( 37 ص 120 . ج 8 ، نایبتلا ، ( 36 ص 32 . هیورسلا ، لئاسملا ( 35 ص 907 . روهظلادعب ، ام ص 25. ج 1 ، یمقلاریسفت ، ( 42 ص 76 . ج 2 ، یمقلا ، ریسفت ( 41 هیآ 47 . فهک ، هروس ( 40 هیآ 95 . ءایبنا ، هروس ( 39 ص 397 . ، 15(47 ص 258 و 259 . ج 2 ، یمقلا ، ریسفت ( 46 هیآ 51 . رفاغ ، هروس ( 45 ص 425 . ج 3 ، نآرقلا ، ماکحا ( 44 هیآ 55 . رون ، هروس ( 43(51 هفیطل 84 . ص 324 ، ج 1 ، راثآ ، رثآم ( 50 ص 63 . ۀعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 49 ص 107 . ج 2 ، نازیملا ، ( 48 ص 107 . ج 2 ، نازیملا ،، هـعبرا بـتک زا دارم ( 54 ص 240 . ج 2 ، راـحبلا ، ۀعرـشم ( 53 ص 406 . ج 7 ، ناـیبلا ، عـمجم ( 52 ص 27 . ج 20 ، یناـعملا ، حور

لوصا هب هک تسا یفورعم لصا دصراهچ ربتعم ، لوصا زا دارم دشابیم و هیقفلا هرـضحیلا نم راصبتـسا و بیذـهت ، یفاک ، ياهباتک هدینش موصعم ماما زا هدننک تیاور زا ای ماما زا ار شتایاور نآ فلؤم هک تسا ییاور هعومجم کی لصا ، ره دنراد . ترهش هئامعبرا

هعیش لصا » هل : » دوشیم هتفگ دشاب ییاور هعومجم نینچ ياراد هک یسک هرابرد دنیوگیم و لصا ار نآ هک تسا نیمه يارب تسا و نیا رب اهنآ يوس زا لمع روتـسد هدـش و هدـناسر ملاـسلا مهیلعهمئا رظن هب اهنآ همه هک ارچ دراد رظن قاـفتا لـصا دـص راـهچ نیا رب

دق ناک دـسیونیم : یناث دیهـش تسا . نآ تیلوبقم نئارق زا اـههعومجم نیا رد تیاور دوجو نیارباـنب ، تسا . هدـش رداـص اـههعومجم لوصلاا و کلت مظعم باهذ یلا لاحلا تعادت مث مهدامتعا اهیلع ناک لوصلاا و اهومـس فنـصم هئامعبرا یلع نیمدـقتملارما رقتـسا (56 ص 12 . ج 2 ، هـیقفلا ، حابـصم ( 55 ص 72 .) ۀـیاردلا ، ملع یف ۀـیاعرلا ) لواـنتملا یلع اـبیرقت ۀـصاخ بـتک یف ۀـعامج اهـصخل

نم ( 60 ص 108 . ج 2 ، نازیملا ، ( 59 هیآ 214 . هرقب ، هروس ( 58 ص 55 . نازیملا ، یف هعیشلا ( 57 . 123 ص 122 ، ج 53 ، راونلأاراحب ،ص تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 63 ص 123 . ۀـعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 62 ص 576 . نیدـلا ، لامک ( 61 ص 203 . ج 1 ، هیقفلا ، هرـضحیلا

لیاوا ( 65 ح 50 . ص 174 ، ج 1 ، یشایعلا ، ریـسفت ( 64 تسا . هدـش لقن یئاور فلتخم عباـنم رد تواـفت يردـق اـب تیاور نیا ، 204(69 ص 70 . ۀـعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 68 ص 136 . ج 3 ، یـضترملا ، لئاسر ( 67 ص 487 . هـقفلا ، یف یفاـکلا ( 66 ص 46 . تلااقملا ،(73 ص 27 . ج 20 ، یناعملا ، حور ( 72 ص 2 . ج 2 ، نیقیلا ، قح ( 71 ص 63 . ۀعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 70 ص 122 . ج 53 ، راونلأاراحب ،

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 81

ص 373. ۀـعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 76 ص 556 . ج 15 ، هنومن ، ریسفت ( 75 ص 54 . نازیملا ، یف ۀعیـشلا ( 74 ص 57 . ج 1 ، ۀعیشلا ، نایعا ، راونلأاراحب ( 81 ص 26 . ج 1 ، یضترملا ، لئاسر ( 80 ص 78 . تلااقملا ، لئاوا ( 79 ص 46 . تلااقملا ، لئاوا ( 78 ص 55 . داعم ، ( 77

تلااقم لـئاسر و هعومجم ( 84 ص 18 . راحبلا ، تاحـشر ( 83 ات 8 . ص 4 یفـسلف ، تلااقم لـئاسر و هعومجم ( 82 ص 26 . ج 53 ،اب ثحب نیا بلاطم درک و میهاوخ تابثا ار ءاـیبنا همه تعجر ربتعم ، تاـیاور اـب هژیو ، ياـهتعجر ثحب رد اـم ( 85 ص 17 . یفسلف ،

لئاسر ( 88 ص 251 . ج 3 ، مایلاا ، مئاـنغ ( 87 ص 17 . یفـسلف ، تلااقم لـئاسر و هعومجم ( 86 دـشابیم . یعیفر همـلاع رظن هب هجوت رهاوج ( 92 ص 79 . ج 1 ، ءاـطغلا ، فشک ( 91 ص 49 . ج 6 ، مـلاکلا ، رهاوج ( 90 ص 106 . ج 2 ، نازیملا ، ( 89 ص 277 . یسراف ،

تاریرقت ( 96 ص 2 . ج 2 ، نیقیلا ، قـح ( 95 ص 83 . ۀیماملاا ، دـیاقع ( 94 ص 35 . ج 2 ، نیقیلا ، قـح ( 93 ص 602 . ج 41 ، ملاکلا ،یلع ءاوضا ( 99 ص 55 . نازیملا ، یف ۀعیشلا ( 98 م 4583 . ص 458 ، ج 3 ، هیقفلا ، هرفحیلا نم ( 97 ص 194 . ج 3 ، ینیمخ ، ماما هفسلف

ۀعیـشلا و لصا ( 101 ص 463 . ۀـیماملاا ، ۀعیـشلا دـئاقع یلع ءاوضا ( 100 یناحبـس . رفعج هللا ۀـیآ ص 463 ، ۀیماملاا ، ۀعیـشلا دـیاقع نایعا ( 105 ص 51 . عبنم ، ناـمه ( 104 ص 29 . هعیشلا ، تافـص ( 103 ص 458 . ج 3 ، هیقفلا ، هرفحیـلا نـم ( 102 ص 167 . اهلوصا ،

(108 ص 228 . ج 15 ، ناــیبلا ، حور ص 215 و ج 4 ، روثنملاردـلا ، ( 107 ص 81 . ج 2 ، روثنملاردـلا ، ( 106 ص 56 . ج 1 ، ۀعیـشلا ،، ءارسا هروس ( 112 ص 255 . ج 1 ، نایبتلا ، ( 111 ص 255 . ج 1 ، نایبتلا ، ( 110 ص 255 . ج 1 ، نایبتلا ، ( 109 ص 581 . ج 1 ، فاشکلا ،ج 7، نایبلا ، عمجم ( 116 ص 109 . ج 2 ، نازیملا ، ( 115 هیآ 158 . ماعنا ، هروس ( 114 ص 153 و 154 . ةراتخملا ، لوصفلا ( 113 هیآ 6 .ص 406. ج 7 ، ناـیبلا ، عمجم ( 119 ص 126 . ج 1 ، یـضترملا ، لئاسر ( 118 و 109 . ص 108 ج 25 ، راونـلأاراحب ، ( 117 ص 406 .ص ج 3 ، فاشکلا ، ( 123 هیآ 31 . سی ، هروس ( 122 ص 383 و 384 . ۀعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 121 هیآ 99 و 100 . نونمؤم ، هروس ( 120(127 ص 1343 . ج 4 ، حاحصلا ، ( 126 ص 19 . یفـسلف ، تلااقم لئاسر و هعومجم ( 125 ص 207 و 208 . ج 1 ، نازیملا ، ( 124 . 321ج 13، قشمد ، ۀنیدم خـیرات ص 38 - ج 3 ، يربکلا ، تاقبطلا ( 129 ص 16 . ج 1 ، ملسم ، حیحص ( 128 ص 35 . ۀعجهلا ، نم ظاقیلاا ج یضترملا ، لئاسر ( 132 ص 366 . رابخلاا ، یناعم ( 131 ص 406 . ج 7 ، نایبلا ، عمجم ( 130 ص 145 . ج 3 ، كردتسملا ، ص 260 - جراوخلا و ( 136 ص 277 . ملاـسلاا ، رجف ( 135 ص 26 . ج 53 ، راونـلأاراحب ، ( 134 ص 152 . تـلااقملا ، لـئاوا ( 133 ص 126 . ، 1ص 215 و ج 4 ، روثنملاردلا ، ( 139 ص 104 . دارم ، رهوگ هدـیزگ ( 138 ص 287 . ج 24 ، تاـیفولاب ، یفاولا ( 137 ص 150 . ۀعیشلا ،ص ملاسلاا ، رجف ( 142 ص 157 . ج 6 ، یبلعثلا ، ریـسفت ( 141 ص 157 . ج 6 ، یبلعثلا ، ریـسفت ( 140 ص 228 . ج 15 ، یسولآ ، ریـسفت

هیآ 83. لمن ، هروس ( 145 هیآ 9 . نارمعلآ ، هروس ( 144 ص 270 . ملاسلاا ، رجف ( 143 . 276

ات 261 146

(150 ص 34 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 149 هیآ 51 . رفاـغ ، هروس ( 148 هیآ 55 . رون ، هروـس ( 147 ص 538 . ج 3 ، یفاـکلا ، ( 146، ۀیورسلا لئاسملا ( 153 ص 32 . ۀیورسلا ، لئاسملا ( 152 ص 459 . یسوطلا ، خیـشلل ۀبیغلا باتک ( 151 ص 78 و 79 . تلااقملا ، لئاوا . تسا هدروآ دوخ باتک نیا رد تسا هتشون یسوط خیش هک ار يداقتعا لئاسم جارب نب یـضاق ص 250 . هقفلا ، رهاوج ( 154 ص 35 .

دراد فارعا هروس هیآ 159 هب هراشا تیاور زا شخب نیا ( 157 ص 464 . ۀماملاا ، لئلاد ( 156 ص 17 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 155یمک اب ص 463 ۀـماملاا ، لـئلاد ص 386 - ج 2 ، داـشرلاا ، ( 158 نولدـعیهبو .» قحلاب نودـهی ۀمأ یسـوم موق نمو : » دـیامرفیم هک

، تاجردلا رئاصب رصتخم ( 162 ص 25 . ج 1 ، یمقلا ، ریسفت ( 161 ص 397 . ج 5 ، نازیملا ، ( 160 هیآ 83 . لمن ، هروس ( 159 توافت .ص نیظعاولا ، ۀضور ( 166 ص 370 . ج 2 ، داشرلاا ، ( 165 ص 391 . ج 2 ، یمقلا ، ریسفت ( 164 هیآ 25 . هدجس ، هروس ( 163 ص 24 .

مود لـصف رد ( 170 ص 74 . دـیلاوملا ، جات ( 169 ص 256 . ج 3 ، ۀـمغلا ، فشک ( 168 ص 256 . داـشرلاا ، نم داجتـسملا ( 167 . 263ص 459. یسوطلا ، خیـشلل ۀبیغلا باتک ( 172 ص 125 . ج 1 ، یضترملا ، لئاسر ( 171 دیدرگ . نایب هعیـش ربتعم لوصا نوماریپ یفراعم

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 82

زا ۀنیهج ( 176 ص 157 . ج 6 ، یبلعثلا ، ریـسفت ( 175 ص 48 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 174 ص 239 . ینامعنلل ، ۀـبیغلا باتک ( 173ص حابصملا ، ( 180 ص 51 . ج 8 ، یفاکلا ، ( 179 ص 132 . ج 3 ، یفاکلا ، ( 178 ص 381 . ج 2 ، داشرلاا ، ( 177 تسا . هنیدم یحاون

ۀفرعم رایتخا ( 184 ص 464 . ۀماملاا ، لئلاد ( 183 ص 28 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 182 ص 684 . ج 2 ، تایلاا ، لیوأت ( 181 . 551(188 ص 484 . ۀماملاا ، لئلاد ( 187 ص 76 . ج 53 ، راونلأاراحب ، ( 186 ص 356 . ج 20 ، هعیشلا ، لئاسو ( 185 ص 708 . ج 2 ، لاجرلا ،(192 ص 282 . ج 2 ، یشایعلا ، ریسفت ( 191 ص 464 . ۀماملاا ، لئلاد ( 190 ص 28 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 189 هیآ 55 . رون ، هروس

فیرـشلا لئاسر ( 195 ص 560 . ج 15 ، هنوـمن ، ریـسفت ( 194 تعجر . باـب راـحبلا ، تاحـشر ( 193 ص 235 . ج 7 ، ناـیبلا ، عـمجم لاجر . ) ۀیاورلا دساف فیعض ، دسیونیم : وا هرابرد یـشاجن ( 197 ص 17 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 196 ص 125 . ج 1 ، یضترملا ،

فعض و نایب نمض دواد نبا ص 89 ) يرئاضغلا ، نبا لاجر . ) ولغ هبهذم یف فیعـض ، دـسیونیم : يرئاضغ نبا و ص 421 ) یشاجنلا ،هروس ( 199 ص 24 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 198 ص 281 .) دواد ، نبا لاجر ) ةریثک ثیداحا ةـلاغلا هیلا فاـضا دـسیونیم : وا ولغ

ص 114. ج 6 ، ماکحلاا ، بیذهت ( 202 ص 721 . دجهتملا ، حابصم ( 201 ص 537 . یفوکلا ، تارفلا ریسفت ( 200 هیآ 6 و 7 . تاعزان ،رصتخم ( 206 ص 211 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 205 ص 848 . ج 2 ، حئارجلا ، جـئارخلا و ( 204 ص 403 . تارایزلا ، لـماک ( 203

(210 ص 206 . ج 8 ، یفاکلا ، ( 209 هیآ 6 . ءارـسا ، هروس ( 208 ص 848 . ج 2 ، حئارجلا ، جـئارخلا و ( 207 ص 48 . تاجردـلا ، رئاصب ص 478 و 479. یسوطلا ، خیشلل ۀبیغلا باتک ( 212 ص 137 . ۀیاردلا ، ملع یف ۀـیاعرلا ( 211 ص 48 و 49 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم (215 ص 103 و 104 . ج 53 ، راونلأاراحب ، ( 214 دمآ . دـهاوخ باتک نیمه مهدزای لصف رد تیاور نیا ص 258 . صاصتخلاا ، ( 213ص 848. ج 2 ، حئارجلا ، جئارخلا و ( 218 ص 579 . رازملا ، ( 217 ص 282 . ج 2 ، یشایعلا ، ریسفت ( 216 ص 100 . ج 53 ، راونلأاراحب ،(222 ص 48 و 49 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 221 ص 264 . ج 1 ، حئارجلا ، جئارخلا و ( 220 ص 392 . ج 3 ، ةرضانلا ، قئادحلا ( 219(225 ص 146 . ج 2 ، بصاـنلا ، مازلا ( 224 و 479 . ص 478 یـسوطلا ، خیـشلل ۀبیغلا باتک ( 223 ص 18 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم

ۀبیغلا باتک ( 228 ص 848 . ج 2 ، حئارجلا ، جـئارخلا و ( 227 ص 33 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 226 ص 561 . ج 15 ، هنومن ، ریسفت هیآ 55. رون ، هروس ( 231 هیآ 81 . نارمع ، لآ هروس ( 230 ص 29 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 229 ح 505 . ص 478 ، یسوطلا ، خیشلل

نب رفعج شورطا و هللادـبع نب نسحلا نب دمـحم مسا هب ثیدـح نیا نایوار زا رفن ود ( 233 ص 33 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 232دـناهدرواین و یلاجر ياهباتک رد ار اهنآ ماـن یتح دناهتخانـشان و لوهجم و دـنراد رارق تیاور نیا دنـس هلـسلس رد هک یلجب دمـحم

لقن ار تیاور نیا هک یناـسک همه نینچمه دوریم . رامـش هب فیعـض ثیدـح عاوـنا زا هـک دـنیوگ لـمهم ثیدـح ار یتـیاور نـینچ نب دمـحم نب نیـسح دـسیونیم : وا هرابرد یـشاجن هک دـناهدرک لقن روهمج نب دمـحم نب نسح فیلأت ةدـحاو » » باـتک زا دـناهدرک

رد تیاور نیا ص 62 ) یـشاجنلا ، لاجر . ) دراد دامتعا لسرم تایاور رب دـنکیم و تیاور فیعـض ناـیوار زا اـما تسا قثوم روهمج موس مود و باتک تسا و هدمآ ةدحاو باتک زا لقن هب ةرهاظلا تایلآا لیوأت دئاوفلا و عماج زنک تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ياهباتک نیا دنس نایوار زا يدادعت ( 236 ص 355 . ج 25 ، راونلأاراحب ، ( 235 ح 3 . ص 198 ، یفاکلا ، ( 234 دناهدرک . لقن ار نآ زا یشخب اهنت

دنتسه لوهجم دننکیم لقن ملاـسلا هیلعرقاب ماما زا هطـساو نودب ار ثیدح هک یناولح تماصلاوبا و یحایرلا ، هللادبعوبا ریظن : تیاور رد ثیدح نیا دشابیم . فیعـض تسا هدش لقن زین هحفـص 220 تاجردلا ، رئاصب باتک رد دنـس نیمه اب هک تیاور نیا هجیتن ، رد و

هیلعنینمؤملاریما زا ار ثیدـح هک یـسراف ناملـس زج هب نآ يوار تفه اما تسا ، هدـش لقن زین تاجردـلا رئاـصب باـتک هحفص 222 زا لقن هب هحفص 278 رضتحملا » » باتک رد ار تیاور نیا یلح نامیلس نب نسح نینچمه دناهتخانـشان . لوهجم و دننکیم لقن ملاـسلا

رصتخم ( 237 دـشابیم . فیعـض هجیتن رد تسا و هدـش فذـح تیاور دنـس هلـسلس اما دـنکیم لقن ناذاش نب لضف زا مئاقلا » » باتک: دسیونیم وا هرابرد یشاجن هک تسا یمرضح » مساق نب هللادبع » مان هب یـصخش تیاور نیا دنـس رد ( 238 ص 27 . تاجردلا ، رئاصب ص یـشاجنلا ، لاجر . ) هتیاورب دـتعی و لا هیف ، ریخلا ةلاغلا ، نع يوری لاـغ ، باذـک ، لـطبلاب ، فورعملا یمرـضحلا مساـقلا نب هللادـبع

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 83

وا رد يریخ دـنکیم ، تیاور ناگدـننک ولغ زا تسا و ولغ لها وگغورد و رایـسب لطب » » هب فورعم یمرـضح مساق نب هللادـبع (. 226ءاطلا حـتفب لطبلاب فورعملا یمرـضحلا مساقلا نب هللادـبع دـسیونیم : وا هرابرد مه یلح همـلاع دوشیمن . اـنتعا وا تیاور هب تسین و

ولغ لها وگغورد و رایـسب ءاط حتف هب لطب » » هب فورعم یمرـضح مساق نب هللادـبع ص 241 .) هابتـشلاا ، حاضیا ) لاغ باذک ، ۀلمهملا هترک یف ملاـسلا هیلعنینمؤملاریما کلمی دومرف : هک تسا هدـش لقن ملاـسلا هیلعقداـص ماـما زا مه يرگید دنـس هب تیاور نیا تسا .

تموکح لاس رازه راهچ لهچ و دوخ تعجر رد ملاسلا هیلعنینمؤملاریما ص 49 .) تاجردلارئاصب ، رصتخم ) ۀنس فلا نیعبرا اعبرا و ماما زا ار ثیدح نیا هطساو نودب هک یسک دناهتخانشان و لوهجم و دنتسه تیاور نیا نایوار زا هک شردپ هبقع و نب دمحا دنکیم .

هب لوهجم لاجر ياملع دزن هدرکن و قیثوت ار وا یـسک هک تسا لیعامـسا » نب دـسا » مان هب يدرف تسا هدرک لقن ملاـسلا هیلعقداـص مل دسیونیم : لیعامسا نب دسا هرابرد ص 405 ج 1 ، لاقملا ، فئارط باتک رد ق . يافوتم 1313 ه يدرجورب یلع دیس دیآیم . رامش دوخ لاثما ریظن سپ متفاین تسد وا زا یتمذـم ای شیاتـس هب لاقملا . لوبقم ریغ لاحلا ، لوهجم هرئاظنک وهف مذ حدـم و لا یلع هل رفظا

ص 198. ج 1 ، یمقلا ، ریسفت ( 240 ص 338 و 339 . باب 11 ، ۀـعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 239 تسا . لوبق لباق ریغ شنانخس هتخانـشان و لامک ( 244 ص 27 . تاجردلارئاصب ، رصتخم ( 243 ات 38 . هیآ 36 رجح ، هروس ( 242 ات 119 . ص 117 هرابود ، تایح ای تعجر ( 241

ص ج 2 ، بلاطیبا ، لآ بقاـنم ( 247 ص 297 . ج 2 ، بلاطیبا ، لآ بقاـنم ( 246 هیآ 82 . لـمن ، هروس ( 245 ح 5 . ص 371 ، نیدلا ،لامک ( 250 ص 38 . ج 3 ، يربکلا ، تاـقبطلا ص 9 - ج 29 ، قشمدلا ، ۀنیدم خـیرات ( 249 ص 130 . ج 2 ، یمقلا ، ریـسفت ( 248 . 297

ص ج 5 ، روثنملاردـلا ، ( 253 ص 116 . ج 5 ، روثنملاردـلا ، ( 252 ص 116 . ج 5 ، روثنملاردـلا ، ( 251 ص 528 . ۀـمعنلا ، مامت نیدـلا و (257 ص 208 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 256 ص 266 . یسوطلا ، خیشلل ۀبیغلا باتک ( 255 ص 116 . ج 5 ، روثنملاردلا ، ( 254 . 117(261 ص 160 . ج 3 ، فاشکلا ، ( 260 ص 381 . ج 2 ، یمقلا ، ریـسفت ( 259 هیآ 16 . ملق ، هروـس ( 258 ص 130 . ج 2 ، یمقلا ، ریـسفت

ص 147. ج 2 ، یمقلا ، ریسفت

ات 341 262

وا تسا هدمآ ریکب فصو رد یلاجر ياهباتک رد دـناقثوم و دـناهدرک لقن نیعا نب ریکب زا ار نآ هک تیاور نیا نایوار همه ( 262: دسیونیم روکـشم هرابرد دامادریم اما دشاب . لیمج ءانث ای قلطم ءانث ياراد هک دوشیم هتفگ یـسک هب روکـشم تسا و يروکـشم درف (265 هیآ 85 . صصق ، هروس ( 264 ص 24 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 263 ص 60 .) ۀیوامسلا ، حشاورلا « ) حدملا قیثوتلا و ظافلا نم »

رصتخم هلاسر نیا جارب نب یـضاق ۀیرفعجلا . دئاقعلا ۀلاسر ( 267 ص 240 . ینامعنلل ، ۀبیغلا باتک ( 266 ص 147 . ج 2 ، یمقلا ، ریسفت نم ( 268 دشابیم . هحفـص 250 رد نآ تعجر ثحب تسا و هدروآ دوـخ هقفلا رهاوـج باـتک رد تـسا یـسوط خیـش فیلأـت هـک ار

ص 307. ج 1 ، ملاـسلا ، هیلعاضرلا رابخا نویع ( 270 ص 147 . ج 2 ، یمقلا ، ریسفت ( 269 ح 4583 . ص 458 ، ج 3 ، هیقفلا ، هرضحیلا (275 ص 250 . هقفلا ، رهاوج ( 274 ص 449 و 450 . ۀماملاا ، لئلاد ( 273 هیآ 6 . صصق ، هروس ( 272 هیآ 5 و 6 . ءارسا ، هروس ( 271ص 106. ج 1 ، یمقلا ، ریـسفت ( 278 ص 191 . ج 1 ، یفاکلا ، ( 277 ص 377 . ۀـعجهلا ، نم ظاقیلاا ( 276 ص 35 . ج 2 ، نیقیلا ، قـح ص نیدلا ، لامک ( 282 ص 26 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 281 ص 258 و 259 . ج 2 ، یمقلا ، ریسفت ( 280 هیآ 51 . رفاغ ، هروس ( 279ص 148 و 149. ج 53 ، راونلأاراحب ، ( 285 ص 40 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 284 ص 478 . یسوطلا ، خیشلل ۀبیغلا باتک ( 283 . 358

نویع ص 476 - لاصخلا ، ( 288 ص 521 . ج 47 ، قشمد ، خیرات ص 82 - ج 3 ، یبلعثلا ، ریسفت ( 287 ص 443 . ۀماملاا ، لئلاد ( 286، ملسم حیحص ( 291 ص 439 . ةدمعلا ، ( 290 ص 254 . ج 2 ، میقتسملا ، طارصلا ( 289 ح 18 . ص 66 ، ج 2 ، ملاسلا ، هیلعاضرلا رابخا ج داشرلاا ، ( 294 ص 257 و 258 . صاصتخلاا ، ( 293 ص 121 . ج 3 ، ملاسلا ، هیلعيدهملا ماملاا ثیداحا مجعم ( 292 ص 94 . ج 1 ،(298 ص 295 . يروـلا ، مـلاعا ( 297 ص 254 . ج 2 ، میقتـسملا ، طارـصلا ( 296 ص 266 . ج 3 ، ۀـمغلا ، فـشک ( 295 ص 387 . ، 2

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 84

(301 ص 108 . ج 25 ، راونلأاراحب ، ( 300 دـیدرگ . لقن يدـهم هدزاود تیمکاح ثحب رد تیاور نیا ( 299 ص 387 . ج 2 ، داشرلاا ،ملاـسلا هیلعيدـهم ترـضح زا سپ ملاـسلا مهیلعهمئا تموکح ای تعجر رب هک تسا يراـبخا ناوارف ، راـبخا زا یـسلجم همـلاع دارم

ص عبنم ، نامه ( 305 عبنم . نامه ( 304 ص 211 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 303 ح 24 . ص 229 ، نیدلا ، لامک ( 302 دنراد . تللاد ص 472، لاصخلا ، ( 309 ص 34 . ج 12 ، لامعلازنک ، ( 308 ص 8 . راصنتسلاا ، ( 307 ص 243 . یسوطلا ، خیشلل ۀبیغلا باتک ( 306 . 36ص ج 53 ، راونلأاراحب ، ( 312 ص 57 . ج 6 ، روثنملاردلا ، ص 37 - ج 3 ، دمحا ، دنسم ( 311 ح 34 . ص 474 ، لاصخلا ، ( 310 ح 26 .

نع ینسحلا ، هللادبع نب یلع لیعامسا و نب دمحم نع نادمح ، نب نیسحلا نع تسا : هنوگ نیا لضفم ثیدح دنس هلـسلس ( 313 . 35اما ملاسلا . ... هیلعقداصلا يدیس تلأس لاق : رمع نب لضفملا نع لضفملا ، نب دمحم نع تارفلا ، نب رمع نع ریصن ، نب دمحم بیعش

ص یـشاجنلا ، لاجر . ) تشاد بهذم رد فارحنا نادمح ، نب نیـسح دسیونیم : وا هرابرد یـشاجن هک تسا يدرف نادـمح نب نیـسح ص 54) يرئاضغلا ، نبا لاجر . ) هیلا تفتلیلا ۀنوعلم ، ۀلاقم بحاص بهذـملا ، دـساف باذـک ، دـسیونیم : وا هرابرد يرئاضغ نبا و ( 67

ریظن زین یلح همـلاع دوشیمن . هجوت وا لـقن هب دوب و هدـش تنعل راـتفگ بحاـص بهذـم و رد فارحنا ياراد وگغورد ، رایـسب ینعی ،نیا رگید يوار ینـسح هللادـبع نـب یلع ص 339 ) لاوقـلاا ، ۀـصلاخ ) تسا هدروآ نادـمح نب نیـسح هراـبرد ار يرئاـضغ نبا نخس

تنعل ار وا ملاـسلا هیلعيداه ماـما هک تسا ولغ لـها فیعـض و يدرف مه ریـصن نب دمـحم تسا . فیعـض لوهجم و يدرف زین تیاور ، لاوقلاا ۀصلاخ ) ملاـسلا هیلعيرکـسعلا دمحم نب یلع هنعل يریمنلا ، ریـصن نب دمحم دـسیونیم : هراب نیا رد یلح هملاع تسا . هدرک

نانآ زا یکی هک تسا هدرک یفرعم ار هدش تمذم نایوار زا یهورگ هللا همحریسوط خیـش دسیونیم : یلح هملاع نینچمه ص 401 )درک اعدا يریمن تفر ایند زا ترضح نآ یتقو تسا . هدوب ملاـسلا هیلعيرکـسع نسح ماما رـصع رد هک تسا يریمن ریـصن نب دمحم نب دعـس و درک . حضتفم ار وا یلاعت يادـخ هک دراد تباین وا يوس زا دوخ دـشابیم و نامزلا بحاص نامثع نب دمـحم رفعج یبا هک

خسانت هب لئاق وا . ) ۀیبوبرلاب هیف لوقی ملاـسلا و هیلعنسحلا یبا یف ولغی خسانتلاب و لوقی ناک دیوگیم : ریـصن نب دمحم هرابرد هللادبع نب دمحم ص 432 و 433 ) لاوقلاا ، ۀـصلاخ (. ) تسا تیبوبر ياراد وا تفگیم : درکیم و ولغ ملاـسلا هیلعيداه ماـما هراـبرد دوب و

ار وا یخرب تسا . فلاتخا دروم رمع نب لضفم اما تسا . فیعـض وا لقن هجیتن رد لوهجم و يدرف زین تیاور نیا رگید يوار لضفم ملاعم بحاص دجنگیمن . لاقم نیا رد تسا و لصفم نآ ثحب هک دناهدرک نیـسحت تدش هب ار وا ياهدع هدرک و فیعـضت تدش هب

(. ص 537 یـسوواطلا ، ریرحتلا (. ) تسا هدـش دراو ینانخـس وا تمذـم شیاتـس و رد ) راثآ همذ هحدـم و یف درو دـسیونیم : وا هرابرد رئاصب رصتخم ( 316 ص 27 و 28 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم ( 315 يدوبهب . رقاب دمـحم قیقحت ص 478 سیق ، نب میلـس باتک ( 314

، هبوت هروس ( 319 ص 355 . ۀئیـضملا ، راونلاا بختنم ( 318 ح 505 . ص 478 ، یسوطلا ، خیـشلل ۀبیغلا باتک ( 317 ص 18 . تاجردلا ،نع دیبع ، نب یسیع نب دمحم نع دعس تسا : هدمآ تیاور نیا دنس هلـسلس رد ( 321 ص 29 . تاجردلا ، رئاصب رصتخم ( 320 هیآ 33 .

رثـکا رد زازر اـی زازب نب نیـسح ملاـسلا . ... هیلعهللادـبع یبا نع دـیزی ، نب رباـج نع رمـش ، نب ورمع نـع زازبـلا ، نایفـس نـب نیـسحلا لوهجم نیاربانب تسا و هدرکن نایب وا مذ ای حدم زا يزیچ تسا هدروآ ار وا مان هک زین ییوخ هملاع تسا و هدـماین یلاجر ياهباتک

و ص 74 ) يرئاضغلا ، نبا لاجر ) فیعـض رمـش ... نب ورمع دـسیونیم : رمـش نب ورمع هرابرد يرئاـضغ نبا اـما دـشابیم . هتخانـشان و نآ زا یخرب هدش و هدوزفا یفعج دیزی نب رباج باتک رد یثیداحا تسا . فیعض ادج رمـش نب ورمع دسیونیم : وا هرابرد یلح هملاع

ۀـصلاخ . ) منکیمن داـمتعا تسا هدرک تیاور هچنآ زا يزیچ هـب تـسا و هبتـشم رما سپ تـسا . بوـسنم رمـش نـب ورمع هـب اـههدوزفا ای هموقل یسوم لاق ذإو ( 324 ص 254 . نیدلا ، لامک ( 323 ح 505 . ص 478 ، یسوطلا ، خیشلل ۀبیغلا باتک ( 322 ص 378 .) لاوقلاا ،

و ( ) هیآ 20 هدئام ، هروس « ) نیملاعلا موق نم ادحـأ تؤی مل ام مکیتآو اکولم مکلعجو ءآیبنأ مکیف لعج ذإ مکیلع هللا ۀمـعن اورکذا موق زا ار یناربمایپ هک ینامز دیروآ ؛ دای هب ار دوخ رب دنوادخ تمعن نم ! موق يا تفگ : دوخ موق هب یـسوم هک ار یماگنه دـیروآ ) دای هب

رئاصب رصتخم ( 325 درک . اطع امش هب دوب هدادن نایناهج زا کی چیه هب هک ار ییاهزیچ دینادرگ و هاشداپ ار امش داد و رارق امـش نایم

تعجر دنمهوکش www.Ghaemiyeh.comرصع ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 85

، نامثع یبا نب یلع نب نسحلا نع انباحصا نم ۀعامج انثدح دشابیم : لیذ حرش هب تیاور نیا دنس هلـسلس ( 326 ص 28 . تاجردلا ،نب یلع نب نسح هرابرد یلح هملاع ملاـسلا ... هیلعهللادبعابا تلأس لاق : هیبا نع یملیدلا نامیلـس نب دمحم نع قاحـسا ، نب میهاربا و

، ةداجـس هب بقلم نامثع یبا نب یلع نب نسح فیعـض . لاغ ةداجـسلاب ... بقلی نامثع یبا نب یلع نب نسحلا تسا : هدروآ نامثع یبا اههتشرف و ناگدننک و تنعل ادخ و تنعل تسا : هتـشون وا هرابرد هک دنکیم لقن هللا همحریشـک لوق زا و تسا . فیعـض هدننک و ولغ زا ياهرهب وا دنتسبیم . بیع هلآو هیلع هللا یلصربمایپ رب هک دوب هیئایلع هورگ زا وا نامثع ) یبا نب یلع نب نسح ) ةداجـس رب مدرم همه

ص 38 ج 2 ، یـشرفت ، لاجرلا دقن یقرواپ رد ص 333 و 334 .) لاوقلاا ، ۀصلاخ ) مقر 1082 ص 571 ، یشک ، لاجر تشادن . ملاـسا هللا یلـصادمحم نا و اریبک - اولع کلذ نع یلاعت هللا - وه ملاـسلا هیلعایلع نا نولوقی : ۀقرف ۀـیئایلعلا تسا : هدـمآ هیئایلع هقرف هرابرد

فیعض و يدرف نامیلـس نب دمحم اما ص 19 ) یـشاجنلا ، لاجر . ) تسا فیعـض مهتم و يدرف زین قاحـسا نب میهاربا هدبع . هلآو هیلع . دوب ولغ لها یملید نامیلس نب دمحم یسوط : خیش دنکیم : لقن نینچ وا هرابرد ار لاجر ملع ناگرزب نانخـس دواد نبا دوب . ولغ لها ص دواد ، نبا لاجر . ) دوشیمن هیکت وا لقن زا يزیچ رب تسا و فیعـض ادـج یـشاجن : تسا . فیعـض شثیدـح لقن رد يرئاضغ : نبا

یفرعم ملاـسلا هیلعقداص ماما زا ثیدح هطـساو نودب يوار نامیلـس و نب دمحم ردپ هک یملید نامیلـس هرابرد یلح هملاع اما ( 272نامیلس « ) رابکلا ةلاغلا نم یملیدلا نامیلس : » دسیونیم دمحم نب یلع زا وا دوعـسم و نب دمحم زا لقن هب یشـک دسیونیم : تسا هدش

هدننک و ولغ یملید نامیلس « ) دمحم هنبا کلذک اباذک و ایلاغ ناک : » دیوگیم وا هرابرد یـشاجن و دوب ) گرزب ناگدننکولغ زا یملید ولغ لها وگغورد و رایسب « ) لاغ باذک : » دسیونیم وا هرابرد يرئاضغ نبا و دوب ) هنوگنامه مه دمحم شرـسپ دوب و وگغورد رایـسب

لصف زاغآ رد ام هتبلا ( 329 ص 125 . ج 99 ، راونلأاراحب ، ( 328 ص 411 . دجهتملا ، حابصم ( 327 ص 350 .) لاوقلاا ، ۀصلاخ (. ) دوب، یشایعلا ریسفت ( 331 ص 125 . ج 99 ، راونلأاراحب ، ( 330 میتسناد . دودرم وا زا سپ ار ملاـسلا هیلعيدهم نادـنزرف تیمکاح مهدزای ،(335 ص 180 . ج 1 ، یفاـکلا ، ( 334 ص 670 . دجهتملا ، حابـصم ( 333 ص 146 . هراـبود ، تاـیح اـی تعجر ( 332 ص 202 . ج 1 ،ح 4. ص 177 ، ج 1 ، یفاکلا ، ( 338 ص 229 . نیدـلا ، لامک ( 337 ص 535 . عبنم ، ناـمه ( 336 ص 211 . تاجردلا ، رئاصب رـصتخم

مهدزای لصف رد تایاور نیا زا یخرب ات 55 . ص 1 ۀجحلا ، یلا رارطضلاا باب ج 23 ، راونلأاراحب ، ( 340 ص 179 . عبنم ، نامه ( 339ات 55. ص 1 ۀجحلا ، یلا رارطضلاا باب ج 23 ، راونلااراحب ، ( 341 دیدرگ . لقن باتک نیمه

ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زکرم www.Ghaemiyeh.comهرابرد ناهفصا هیمئاق ياهنایار تاقیقحت زا 89زکرم هحفص 86