384
ШЮВКЯТ ЗЯРИН СЕЧИЛМИШ ЯСЯРЛЯР ЫЫЫ ъилд Шеирляр вя поемалар Бакы – 2016

III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

ШЮВКЯТ ЗЯРИН

СЕЧИЛМИШ ЯСЯРЛЯР

ЫЫЫ ъилд

Шеирляр вя поемалар

Бакы – 2016

Page 2: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

2

Редактор: Сяйавуш Сярханлы,

Ики дяфя «Гызыл гялям» вя «Мяммяд Араз» мцкафатлары лауреаты

Шювкят Зярин «Сечилмиш ясярляр» (шеирляр вя поемалар). ЫЫЫ ъилд. Бакы, «Еъопринт» няшриййаты, 2016, 384 сящ. Бу ъилддя шаир-публисист Шювкят Зярин Щоровлунун

мцхтялиф иллярдя йаздыьы шеирляр вя поемалар няшр олунуб. Китабда мцяллифин совет-яфган мцщарибяси илляриндя мящв олан «Дуйьу йарпаглары» адлы китабындан бярпа етдийи шеирляри, сюз-сянят щаггында йаздыьы «Илщам пярим» (1979-1997) поемасы чап олунуб. Ейни заманда Милли Ордумузун ъясур забити Рамил Сяфярова щяср етдийи «Щаггын щарайы» вя «Кянд ушаглары» поемалары охуъулара тягдим олунур.

ЫСБН: 978-9952-29-079-3

© Шювкят Зярин

Бакы, «МБМ», 2015

Page 3: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

3

МЦЯЛЛИФДЯН

Щюрмятли охуъу! Мян рус-совет гошунларынын Яф-

ганыстан торпаьында апардыьы ядалятсиз мцщарибя вахтында о юлкядя цч ил йашамышам. Бюйцк Вятян Мцщарибясинин аьры-аъыларыны чякян бир адам кими яфган-совет мцщарибясинин мяшяггятлярини дя эюр-мцшям. Бу щагда биринъи ъилддя чап елятдирдийим «Ачылмамыш зярф» адлы повестдя ятрафлы йазмышам. Илк «Дуйьулар чялянэи» адландырдыьым китабым ишыг цзц эюрмямиш (1979-ъу илдя) Яфганыстанда тяляф ол-ду. Йарадыъылыьымда узун мцддят дурьунлуг йаранды. О бошлуьу долдурмаг цчцн хейли вахт сярф елядим. Бу китабда вердийим «Йанмыш дяфтярдян йарпаглар» башлыглы шеирляр вя «Илщам пяриси» пое-манын биринъи щиссяси о вахтларын мящсулудур. Йад-дашымын кюмяйи иля бязи дцзялишлярля онларын бир гисмини сизин ихтийарыныза верирям.

Page 4: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

4

Юн сюз явязи

ШЕИРИМИЗИН АРАЗ ГЫЗЫ «Сцрцклянян бяшяриййят

гадынла йцксяляъяк». Щ.Ъавид

Щоровлуйам, гямди йцкцм,– Доланырам бцкцм-бцкцм. Гязябими щара тюкцм, Замана, сюзя, билмирям?!

Инди бу мисралары йазырам вя истяр-истямяз, бу

мисраларын мцяллифи щаггында йолу даим щисс вя ка-мал зирвяляриндян кечян аьрылы поезийа дцнйасына ъясарятля цз тутдуьуна эюря миннятдарлыгла дцшцня-дцшцня, нядянся аьлыма чохдан унутдуьум бир фикрим эялир ки, доьрудан да, ня хошбяхтди юз гялби-нин аьры ишыьынды йол эедянляр! Иллащ да ки, бу, шаир ола! Юзц дя гадын шаир: – Ана, истякли аиля чыраьы, ювладларына чинар чятири. Вятяня, йурда тямяннасыз фядаи, кюнцллц шящид… Бу адамлар даим чыраг кими ишыьыны юз дибиня йох, башгаларынын цстцня салыр, йол-ларына, талеляриня сяпяляйир. Щям дя анаданэялмя, неъя дейярляр, тяпядян-дырнаьа сямимиййят, садялик, сафлыг щейкяли олан бу ъцр инсанлар юмрцндя шющрят щаггында дцшцнмяйин ня олдуьуну билмязляр, шющ-рят юзц эяляр онларын айаьына:

Page 5: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

5

Истясян шяряфли юмцр сцрясян, Юзцня зящмятсиз дювлят истямя! Аьылла, ямялля юмрц бязя сян, Мянасыз, ютяри шющрят истямя!

Охуъу йягин ки, чохдан таныйыб – бу, Шювкят Щоровлунун сясидир. Гейдсиз-шяртсиз дейирям ки, ше-иримизин Араз гызынын сяси! Ня хошдур ки, илляр-ясрляр бойу эюйняйя-эюйняйя, уфулдана-уфулдана ахан эюз йашлары сонда дянизя чеврилян, щаггында киши ша-ирляримизин йцзлярля бир-бириндян эюзял (щям дя йара-лы) шеирляр йаздыьы Хан Аразымызын сащилиндя бир шаиря баъымыз да дцнйайа эялиб! Ашыг Пяри рущу тязядян эюйяриб, пярвазлайыб, Вятян эюйляриня гяриб дурна гатары кими «гяриб-гяриб, гямэин-гямэин» мисралар щядиййя еляйиб…

Араз улу Вятян, сойумаз-сянэимяз мящяббят кими шеиримизин щямишя баш мисрасы олуб. Вя бу мис-ра чынгы кими йер цзцня ня гядяр мцгяддяс чаьрыш, щарай йцклц сюз, фикир сяпяляйиб. Аьсачлы шаирлярим-издян тутмуш («Араз гыраьында дайанды гатар» – С.Вурьун, «Мяним о сащилсиз щяйатым йохдур, Нийя гушлар кими ганадым йохдур, Нийя о сащиля уча билмирям» – С.Рцстям, «Араз кюрпцсцндян гатар кечяндя, Долдурун бадями Араздан мяним» – Азяроьлу, «Мян бир Араз ляпясийям, Суйу лилли олса да, Даим ону ахтарасы, даим ону юпясийям» – С.Ясяд, «Ики бюлцнмякдян еля горхмушам, чюпц дя икийя бюлмярям даща» – С.Тащир), та буэцнки ъаван йазарларымыза гядяр («Атлы гям йоллары йорур щяля дя, бир Араз йасы вар йийяси гачаг, О табут ортада

Page 6: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

6

дурур щяля дя, Гардаш, o табуту ким галдыраъаг?!) дама-дама йыьылыб эюл олан Араз салнамясиня щяря юз имзасыны атыб…Инди дя Шювкят ханым! Шаиря кими дярдли олан бир ана, дцнйанын бялкя дя ян дярдли-кядярли чайы олан Ана Араздан, неъя дейярляр, йан кечя, онун аьрыларына биэаня гала билярдими?

Дяйсин гулаьыма Аразын сяси, Овутсун гялбими исти няфяси. Ей няьмяли сюйцд, гоъаман палыд, Щяйата эюз ачыб доьулдуум йурд, Сизинчцн мян йаман гярибсямишям, Гцрбятдя аьламаг олубдур пешям. Бу йолда, ей кцляк, эял ол йолдашым, Апар, Хан Аразла мян гуъаглашым…

Бяс, бу ня щарайдыр:

Аман, Араз! Дайан. Динля: …Тялатцмлц синян цстя Мцрэцляйир Худафярин. О да дярдли инсан кими Щей дцшцнцр дярин-дярин…

Дейирляр рущ эюзяэюрцнмяздир. Бу, гятиййян беля дейил. Хцсусян дя сющбят йарадыъы адамдан эедирся. Бястякар-бястясиндя, ряссам-фырчасынын сещриндя, тар-зян – бармагларында юз рущуну ъана эятирир, гысаъа десяк, эюзля эюрцляси, ялля тохунуласы, няфясиля дуйуласы едирся, бах, бу йюнцмдя, зяннимизъя, по-езийа да белядир: шеир-шаир рущунун портрети, онун щарадаса эизли, эюзяэюрцнмяз дахили дцнйасынын

Page 7: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

7

ишыгларла рясми, тясдигидир. Шювкят Щаровлунун да «портретлярля» зянэин поезийа дцнйасынын ики эцълц, мянявиййат чырпынтылы, мящяббят, интизар, щясрят йцклц ганады вар, биринъиси – Вятян, йурд дярди халгымызын аьры-аъылы (амма шяряфли) кечмиши вя бу эцнц, икинъиси – мямлякятин, бяшярин микроскопик символу олан аиля, валидейн, ювлад дцнйасы. Шювкят ханымын зяннимизъя, ян хошбяхт ъящяти ондадыр ки, о, нядян йазырса йазсын, дейиминдя, диктясиндя, дуйум тярзиндя щямишя садядир, айдындыр, анлашыглыдыр. О ше-ир хатириня шеир йазмыр, онун йазыларында санки сянин-ля мещрибан бир дост, узаг йоллар карванынын дцнйа-лар эюрмцш сарваны кими ибрятли сющбят едир. Бу шеир-ляря щяйяъанлы кюнцл пычылтылары да демяк олар.

Щямишя бу фикирдя олмушам ки, мисралар бцтцн мяняви сярвятлярин анасы олан сямимиййятдян су ичирся, демяли, онлар фикир йцкцнцн фялсяфи чякисинин азлыьындан-чохлуьундан асылы олмайараг, мараг доьурур, еля-беля изсиз ютмцр. Фитрилийин илкин-сону йохдур. Йяни, истедад фитридирся, сямимидирся – де-мяк онда бу йарадыъылыьын эуйа илкин (тяърцбясиз) вя йеткин дюврц олмур! Бурда Сямяд Вурьундан бир нцмуня эятирмяк истярдим. (Ялбяття, Вурьунла па-ралел апардыьыма эюря, охуъу да мяни баьышлайар, еля Шювкят ханым юзц дя билир ки, о, олса-олса дащи шаиримизин йалныз истедадлы шаэирди, фядакар мящяббят дашыйыъысы ола биляр!)… Он сяккиз-он доггуз йашлы Дяли Сямяд бир вахтлар бу имзайла ше-ирляр йазыб –бюйцк Ъавидя эюндяриб йазырды: «Дяй-мя, дяймя мяня, дарыхдым йеня, Гой чыхым даьла-

Page 8: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

8

ра, дейим йар щаны? Фяляк мющцр басды дцшмян дейяня, Бяс мяним вердийим йадиэар щаны?» бу ися «йеткин» ялли йашлы Вурьун: «Бахт мяни бу йеря го-наг эюндярди, Эедирям, йамандыр айрылыг дярди, Демя Сямяд Вурьун эялди-эедярди, Унутумаз бу оба, бу мащал мяни!» Эюрцрсцнцзмц, еля бил бу ми-сралары ейни йашда, ейни вахтда йазыб! Щямин са-дялик, щямин интонасийа, дейим тярзи, айдынлыг вя сямимиййят чалары, сюз ъиласы.

Еля бу йюндя Шювкят ханымын да «яввялляр вя со-нралар» йаздыьы ики шеир бяндиня нязяр салаг:

Йеня эюрям Зийарятин гашыны, Хан Араза гатам эюзцм йашыны. Ахтарыб, арайам йар-йолдашымы, …Дизин-дизин зийарятя эялям мян.

…Сяни эязиб аьларам, Ялим цзцб аьларам. Эюз йашымы мисрама Дян-дян дцзцб аьларам.

Бу китаб Шювкят ханымын бирбаша Вятяня, халга дейилмиш сюзц, гейрят чаьырышы, виъдан йаньысыдыр. Бу щяйяъанлы нотлар, дцнйа, щяйат эюзялликляриндян юнъя дя кючкцнлцк-гачгынлыг язабы, доьма од-оъаг щясряти («Кцскцн дурма, эял кюнлцмц мян алым, Ай чадыр евъиклим, ай азъа пайлым, Ай кящриз щясрятлим, торпаг щарайлым, Эюзцн эюйя дикилибдир, ел гызы») охуъу гялбини дя титрядиб-тярпядиб ъана эятирир, дуйьу-дцшцнъяляринин йюнцнц гана-ган ин-

Page 9: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

9

тигам байраьынын алтына сары чевирир. Щяр вяряг чеврилдикъя тез-тез Хятаи, Горгуд, Тяб-

риз, Шящрийар, Гурбани, Бабяк, Ъаваншир, Пишявяри, Ялясэяр, Худафярин, Диридаь, Йедди кящриз, Сяттар-хан, Ъавадхан, Ъавид, Ящмяд Ъавад, Чющрягани, Солтанбяй, Зийа Бцнйадов, Худу Мяммядов, Щцсейн Ариф кими тарихи адларымыза раст эялирик. Йох, бу мцгяддяс цнванлар эялиши эюзяллик хатириня хатыр-ланмайыб, бу – мцяллифин ишыглы, мцгяддяс мярамы, шяхсиййят камиллийинин айнасыдыр. Ня гядяр хошдур ки, ядябиййат мцялимяси кими шяряфли бир юмцр йашайан Шювкят Щоровлу шаэирдляриня рущ-сюз мянявиййат хяритясиндян сюз ача-ача, Азярбайъанымызын ъоьрафи хяритясини дя бцтюв эюрцр. Онун сярщядлярини тарихи торпагларымыздан кечирир: Тябриз, Дярбянд, Эюйчя, ведибасар, Борчалы, Гарайазы… Бунлар щяля бир йа-на, дцнянки щалалъа од-оъагларымызын да намярдлик-ля ялдян верилдийиня эюря шаирямизин щяйяъанлы сяси кюксцня дарлыг еляйир, эащ гямли-гямли:

Диллянирми телли сазы. Лиллянирми Хан Аразы, Эцндя мин йол юллям азы, Бизим елляр йериндями?-

дейя, суал едир, эащ да йаралы шир кими:

Дюндяряк Гялябя байрагларына, Шящидлярин ганлы кюйняклярини! –

дейя бцтцн йурд оьулларыны, намус-ар, гейрятли фядаилярини гаты дюйцш сянэярляриня сясляйир…

Page 10: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

10

Шеирляринин бириндя «Мян Одлар гызыйам гялби мин бир арзулу, Цряйи инсанлара – севэи, мящяббят долу» – мисралары иля юз йарадыъылыг, шяхсиййят порт-ретини йарадан Шювкят ханым нядянся: – арабир «Йаш о йаш дейил» кими пяришан дуйьуларла ащыл-лыгдан сюз ачыр, дцнйанын вяфасызлыьындан эилейлянир, бурда биз онунла тябии инсан овгатына – мювгейиня эюря разылашырыг, бир шаир кимися йох! Чцнки, юзц дя етираф еляйир ки:

Неъя шеир йазым щяр ахшам-сящяр, Мизин архасында тяк…отаьымда? Сюзлярим вараьа неъя тюкцляр, Дуймасам ятрини бир йарпаьын да?!

Шаирянин мящз бу ъцр –дуйьулу, щяйяъанлы, фикирли,

ниэаран, чырпынтылы дцнйасындан охуъулар щяля йени-йени сясляр-сядалар эюзляйир. Еля биз дя гошулуруг язиз охуъуларын сырасына. Чцнки щяйатын бир эюзяллийи дя кимися, няйися эюзлямякдя дейилми?!

Сяйавуш Сярханлы,

Ики дяфя «Гызыл гялям» вя «Мяммяд Араз»

мцкафатлары лауреаты

Page 11: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

11

ЙЮНЦ ЭЦНДЦЗЯ ЭЕДЯК

Page 12: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

12

Юлцмдян габаг истяйирям шеирляримдян нацмид олмайам, Няйим вар йыьыб йыьышдырам ъаныма, ганыма щопдурам яйнимя эейям яйни йалын галмайам, Мяни сойундуранда юлцмдян утанмайам

Page 13: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

13

МЯНДЯН СОНРА ЙАДДА ГАЛАМ Р.Рзайа

Истяйирям мави сулу, эюй дальалы, гаьайылы дяниз олам, Щей кцкряйям ашам-дашам, Адлайыб юз сащилими, Цмманлара мян говушам.

Аь йалбанлы дальа олам. фыртыналар гуъаьында гаьайы тяк щей чырпынам, Гайалара дяйиб, сынам, Од синями ганатдырам Излярими гянимят тяк нясилляря мян чатдырам.

Истяйирям булаг олам, гайаларын бябяйиндян дамъылайам. Баь-баьаты гюнчяляйям, хончалайам, Чичяклярин йанаьында шябням олам. Дуйанларын дярдляриня мялщям олам.

Истяйирям, улдуз олам, Булудларын арасындан ахам, эялям, Сяадятин йолларында Йахшыларын хош эцнцня бахам эялям.

Буз зирещли бир даь олам, дар айагда инсанлара арха олам, дайаг олам.

Page 14: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

14

Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын гям йцкцнц дямир, полад ялляримля парчалайам, язям, тюкям, Шахта вура, сазаг кяся цз-эюзцмц, Дюзцмцмля инсанлара Юйрядя билям дюзцмц. Мян ня дяниз, ня дальайам, Ня улдузам, ня дя айам. Истяйирям кювряк гялбли шаир олам, Щагг йолунда гялям чалам. Биръя мисрам,бир сюзцмля – мяндян сонра йадда галам.

1980

МЯЩЯББЯТИ ВЕР АПАРЫМ

Мяндян сонра, дцнйа сяндя бир нишаням галаъагмы? Сцбщдян шещиня батдыьым бянювшялик, Чайлаг бойу бюйцрткянлик мяни йада салаъагмы? Гачды-тутду ойнадыьым щяйятдяки хатиряляр Салхым-салхым охшадыьым о тянякляр, Колдан-кола учурдуьум кяпянякляр, Мяндян сонра ня дейяъяк? Диняъякми кювряк-кювряк?

Page 15: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

15

Йцз йашады атам Гулам, анам Зярин, Ня апарды? Мян дя сяндян ня апарам? «Баш кящриз»ин додаьында биръя няьмям, биръя сюзцм, галса бясди, Бир чичяйин йанаьында изим галса йеня бясди. Якдиклярим, тикдиклярим сяня галды, Ъандан артыг севдиклярим сяня галды. Биръя хысма мящяббяти вер апарым. Мящяббятин торпаг алтда йеня мяня эцъ веряъяк, Арзуларым торпаг цстя ачылаъаг чичяк-чичяк.

2012, март

ÖZÜMLƏ GÖRÜŞƏ BİLSƏM

Hərdənbir özümü mən tanımıram, Bu ömrün əlindən hey gileyliyəm. Bu cür qəribəyəm neynim, danmıram, Alov xəyallıyam, od meyilliyəm. Gah yerəm, gah göyəm, fikrim dolaşıb, Sevincim azıbdır qəm dumanında. Bəzən yaz seli tək dağlardan aşıb, Itirəm duyğumun ümmanlarında.

Page 16: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

16

Pərişan dərvişəm salan yox yada, Məkansız, məskənsiz el soraqlıyam. Bilmirəm, bu varlı-yoxlu dünyada, Mən harda haqsızam, harda haqlıyam.

Hərdən də sızlayan qırıq bir neyəm, Könlümdən qərib bir bayatı keçir. Gah da ki, qayğısız uşaq kimiyəm, Gözlərim həyatdan səadət içir.

Tapardım dünyanın yenə çəmini, Dünyaya təzədən mən düşə bilsəm. Gəzərdim içimdə itən mənimi, Bircə yol özümlə görüşə bilsəm.

2010, iyun

QƏRİB BİR NƏĞMƏ

Ville-texniki unversitetin həyətini, Parisin küçə, meydanlarını Səlim bəy Turanın

yaratdığı heykəllər bəzəyir.

Parisin məşhur "Gül bazarı" na Baharın çiçək çağında gəldim, Hansını oxşayım, Hansını qoxlayım bilmədım. Qürbət çiçəklərinin qulağına əyildim, Xoş gördük-dedim. Çiçəklər dilə gəldilər, Səs-səs verdilər

Page 17: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

17

Çiçəklərin dilindən susqun, Vətən duyğulu, Vətən qoxulu, Qərib bir nəğmə dinlədim. “Sena”nın sahilində durmuşam фикирли Kar, lal, Gözlərim yol çəkir Dilimdə neçə ъавабсыз sual. Sena axıb gedir Mənə məhəl qoymadan, Ceyhun bəy Hacıbəylidən, Səlim bəy Turandan bir soraq, bir ismarış umuram göy sulardan. Sual çox, Cavab yox. Düşünürəm: ikigözlü dar mənzildə Vətən ruhunda, qəlbində, necə ömür sürdü böyük ürəkli insan, Əli bəy yadigarı Səlim bəy Turan? Parisi bəzəyən heykəllər Sehirlədi məni, Qəhər qoymadı dinəm. Qürbət soyuğu isitdimi onu, Əllərilə dünyanı gözəlləşdirən Vətən oğlunu? Çiçəklər qürbət türküsü oxuyurdu, Nəfəslərindən söydaşlarımın Vətən həsrəti qoxuyurdu.

04.04.2015, Strasburq

Page 18: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

18

ЙЮНЦ ЭЦНДЦЗЯ ЭЕДЯК

Эеъянин эюзляриля йеня пайыз аьлайыр, Эюйлярин гям йаьышын торпаг гуъаглайыр. Эюз йашытяк эеъянин Эюзцндян цзцл, йаьышым, Гаранлыьын ичиндян цмид тяк сцзцл, йаьышым. Йад чиркабындан йуйулсун йурд дашым, Тязялянсин йаддашым. Сцкутумун мцрэцсцнц ойат, Рущума Боз гурд улартысыны, Оьуз тцркцсцнц гат. Бу няьмяни динляйя-динляйя, О сясдян ичя-ичя, йарыйухулу иллярдян кечя-кечя бу аьлаьан пайызла тутмушуг ял-яля, йары йолдайыг щяля, Орда-бурдайыг щяля. Щяля йол эязирик ениш-йохушда, Юмцр йандырырыг бу ахтарышда. Билмирик дцнйанын дцзц щардады, Астары щардады, цзц щардады? Бу йоллардан йыьыш, пайызым, дцнйаны дцзя эедяк, йолумузу тоз басыб эял тязя изя эедяк, эеъя юлцм йухулу, эеъя юлцм гохулу йюнц эцндцзя эедяк.

Страсбург, 22.04.2015

Page 19: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

19

QAYIDACAQ ITƏN ÖMÜR DƏ

Özünə qayıdır hər şey, özünə, Gözümə qayıdır göz yaşlarım da.

R.Rövşən

Ağaclardan qopub Yarpaqlar düşür bir-bir, Üzlərində ölümün qara kölgəsi gəzir, Ürəyimi ağacların qüssəsi əzir. Yarpaqlar düşə-düşə ölür, Torpaq ölümlə dirilir. Payız bir damla göz yaşı kimi Təbiətin gözündən üzülüb düşəcək, Bahar yenə üzə güləcək. Qəlbim də səksəkəli, Bu yolun sonu bəlli. Hər şey qayıdacaq: Budaq da, Yarpaq da göyərəcək, Torpaq da çiçək-çiçək bəzənəcək, Yol da çatıb qayıdacaq Özümüzdən keçməyə, Karvan da dönəcək Təzədən yüklənməyə, Sarvan təzə yük çəkməyə. Yenə tutulub-açılacaq günəşin üzü, Yer üzü qızınacaq bir də, bir də Geri qayıdacaq Itən ömür də...

03.04.2015

Page 20: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

20

БЕЛЯ ОЛА ЩЯМИШЯ

Эизлянмяк истяйирям щярдян юзцм-юзцмдя, тоз тяк силиниб эедям галмайа бир изим дя. Эизлянмяк истяйирям булудлар арасында, эюзляримдян ням чякя, Эюз йашын ляйян-ляйян Кювряля йеря тюкя. Дцнйанын щяр цзцнц Эюз йашымла эюрмцшям, Мянимин дя мянимля савашында эюрмцшям, Эизлянмяк истяйирям бир ешгин бахышында, Бир севда йаьышында. Хатирямля йан-йана, Юмрцмя бир шам йана. Йашыл бир ишыг дцшя, беля гала щямишя, беля ола щямишя.

Стрaсбург, 2015

ЙОХУЙМУШАМ МЯН

Кирпийим сцбщядяк говушмур йеня. Билмирям щардасан, инди неъясян. Горхурам эюзлярим гапанан кими, Сян эялиб йухумдан кечиб, эедясян.

Page 21: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

21

Ишыг тяк эялмишдин тутгун кюнлцмя, О ишыг эюзцмдян дцшцбдцр гачаг. Бир ахшам юмрцмя гайытсан йеня, Хатиряляр сяни тез таныйаъаг. Билсяйдим, сащилсиз эюйлярдясян сян, Мян сяня эюйляри баьышлайардым. Билсяйдим, щардаса йер цзцндясян. Севэимля дцнйаны нахышлайардым. Галмышам, хатиря гяриблийимдя, Сянинчин бир хяйал, йухуймушам мян. Хатирядян юзэя няйим вар мяним, Демя, хатирясиз йохуймушам мян.

Яфганыстан, Кабил, 1980 ЙУХУМДАН КЯНАРА ЧЫХА БИЛМИРЯМ

Фикрим çəkilяндя эетдийин йола, Эеъянин эюзцндя думан вар иди. Цряйим далынъа учду аз гала, Онда арамызда эцман вар иди. Пянъяря алтында о пчылтылар, Додагда алышыб, дилдя йанырды. Эеъя эизлинъиндя йашанан анлар, Ачыг пянъярямдян щей бойланырды. Доланыб юмцрдян ются дя илляр, Цмиди йоллардан сахламайаъам.

Page 22: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

22

Гапымы баьласа щясрят ня гядяр, Вцсал пянъярями баьламайаъам. Гяриб ахшамларын долан эюзцня. Щиъран сойуьундан баха билмирям. Хяйалын йол салыб йухуларыма, Йухумдан кянара чыха билмирям.

Кабил, 1980

БИР ХАТИРЯМ, БИР ХЯЙАЛЫМ, БИР ДЯ МЯН

Эеъя йары, щамы йатыб. мян ойаьам отагда, Булудларын арасындан, ай эюрцнцр узагда Эеъянин лал сцкутунда диля эялир цряйим. Сянли ширин хатиряляр, инди олуб эяряйим. Эащ анырам сачларыма сыьал чякян ялляри. Эащ юпцрям йаз ахшамы эятирдийин эцлляри. Еля бил ки гулаьыма дяйир ширин сюзлярин, Дикилибдир эюзляримя севэи долу эюзлярин. Йадымдадыр, ахшамцстц щярдян эизли эюрцшляр,

Page 23: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

23

Эяляъяйя цмид верян О сющбятляр, эцлцшляр. Бязян бир ъцт эюйярчинтяк ганад ачыб учардыг. Арзуларын qucağында фязалары чулардыг. Эащ олурду булаг цстя дайанырдыг биз гоша, Дан йеринин шяфягиня ейляйирдик тамаша Щамы йатыб, мянся тякям. Хяйалымда хатиряндян йарадырам бир алям. Щамы йатыб биз ойаг, Бир-бириндян неъя дойаг? бир хатирям, бир хяйалым бир дя мян.

Кабил, 1980

ЯЪЯЛ ЩЯЛЯ ЭЯЗМЯ МЯНИ

Яъял, щяля эязмя мяни Йаз ютдц, гыша доландым, Хязан дцшдц баь-бостана Вахт-вядясиз uраландым, Синям варкян кцряйимдян йараландым, Тянщалыг та цзмя мяни, Ня якмишям ки, ня дярям, Итян вахта йол эедирям

Page 24: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

24

Бяркя чякиб чюзмя мяни. Щяля эюйдя думаным вар, Шяр тохуйан йаманым вар, Мяндян шеир уманым вар, Яъял, щяля эязмя мяни.

***

Кимся цзцлмясин гайьыларымдан, ня севинъимдян, ня кядяримдян, Пай да уммасын щеч кяс бюлцнмяйян севэимдян. Бу мяням, бу да тямяннасыз севэим, сяни севмякдяйям. Ня едим, ишим беляди, Щяр ан вярдишим беляди. Севя-севя яримякдяйям, Сян олуб, сяня дюнмякдяйям.

***

Юлцмдян габаг истяйирям шеирляримдян нацмцд олмайам, Няйим вар йыьам-йыьышдырам, ъаныма-ганыма щопдурам, яйнимя эейям яйни йалын галмайам. Мяни сойундуранда, юлцмдян утанмайам.

Page 25: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

25

***

Йатмаг истямирям бу эеъя, Горхурам гаранлыгда юлцм эяля эизлиъя, гяфил цстцмц ала, Илащи сяня олан дуаларым йарымчыг гала. Тутмушам ятяйиндян, гойма цзцлям сяндян. Йарымчыг юмцрдян, Вахтсыз юлцмдян горхурам, Вахты, заманы сян билирсян, щюкмц, фярманы сян верирсян. Йатмаг истямирям бу эеъя дейясян юлцмцн няфяси цстцмдян кечди, Ялляри сыхды синями. Эеъя юлмякдян горхурам, Илащи, Сян эцндцз юлдцр мяни.

***

Еля айаг тутуб гачырам Кимдян, нядян, юзцм дя билмирям, Зяиф шеирлярими, Цмидсиз цмидлярими боьазыма дирянян, цряк аьрыма дюнян, эцнащларымы тюкцб

Page 26: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

26

гачмаг истяйирям. Сцкутда бозаран, кющня диварларымдан, Сойуг чарпайымдан Мяня йолдаш олан отаьымда баш-баша галан тянщалыгдан гачырам. Əлвида тяклийимя! эедирям дар мянзилимдяки Ъямлийимя.

2015

ЮЛЦМДЯН СОНРА ЮЛЦМ ГАЗАНДЫ

1985-ъи илдя Тябриздяки кимсясизляр евиндя Мящяммяд Брийа дцнйасыны дяйишди

Тябриздя кимсясизляр евиня сыьынды, Ики дцнйаны юзцндя сыьышдырмаг истяйян бюйцк бир цряк, Чийниндя vятян бойда дярд, ичиндя азадлыг кими йаньылы истяк. Щаглыйкян щагсызлыьына имза атдылар язялки тяк Мящяммяд Брийанын. Дцнйа boyda зинданын зянъирлярини гырмаг истяркян, Чиркини, пасыны йумаг истяркян, азадлыьындан асдылар, Аьзына даш басдылар,

Page 27: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

27

Атдылар мисэин бир евин тозлу буъаьына, Йадлар гызынды доьма оъаьына. Севдийи мямлякяти, башынын цстцндя апармаьа, зцлмц тахтындан йыхмаьа галхан Мящяммяд Брийанын табуту арада галды, Аьсачлы «Щейдярбаба» сцкута далды. Щцзнля баш яйди “Бабяк” галасы, Амма ялли милйон тцркцн цряйиндя гябри газылды, тутулду йасы. Бакы, Тябриз эюзялляринин эюзляриндян булаг-булаг ахды, Сейид Ъяфяр Пишявяри кими цряйи севэи долу, Вятян оьлу. Йаддашларда ябяди галды, Юлцмдян сонра юмцр газанды.

Страсбург, март, 2015

ЧЮРЯК ИСТЯМЯЗДИМ

12 Азяр эцнцндя

Эеъя йарысы мяни йозумсуз бир йуху ойатды. Нечя иллярдян галан аьрысы йаддашымы ганатды. Онда лап ушаг идим, Дцнйанын ишляриндян узаг идим. Йухуда да сайаглайыб çюряк истяйирдим.

Page 28: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

28

Мяним кими щамы мцщарибянин аълыьыны чякирди, Няням Щитлеря гарьыш тюкцрдц. Бабам тянбяки тцстцсцнц ъийярляриня чякя-чякя, мяни овутсун дейя гаты ачылмамыш, гана булашмыш nаьыллар дейярди, Ня эюйдян алма дцшяр, ня няням бюлцб бизя верярди. Рза хан иртиъасында, Тябризин, Ярдябилин кцчяляриндя фядaиляря гурулан дар аьаъларындан, Инсан саллагханаларындан данышарды, щалы гарышарды. «12 Азяр» Тагг…Тагг… юз ганында боьулур щагг. Аллащ аманды, Щитлер йаланды. Азяри тцркляриди мящкумлар, демократлардан горхурлар щагсыз щакимляр. Сонра… Сонра да тарихи эцнащ, Сейид Ъяфяр Пишявяринин автомобили дцз йолда йуварланыр, ащ! “Тясадцфи гяза”, щеч кяс чякмир ъяза. Горхумдан няфясини ичимя чякярдим, Киприк-киприк йаш тюкярдим. Нийя аьладыьымы билмяздим, Та чюряк истямяздим.

12 Азяр, 2014

Page 29: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

29

АРХАМДА СЯНИ ЭЮРЦРЯМ

Ай кянардан бахан ушаг! Щяля йолун башланьыъында дуруб горхан ушаг! Эюзлярин алаъаланыб, долуб, долчаланыб. Мяня баха-баха гуруйуб матын, гутун, Цзцндян чякилмир горхун. Йахшы бах! Аз гала щавадан тута-тута эедирям, Титряйир дизлярим, Ялимя дайаг ахтарыр эюзлярим. Йахын эял, ялимдян тут, голумдан йапыш, ялдян тутмаг саваб ишди, йадда сахла, бу биздя ябяди вярдишди. Юмцр бир удумлуг щава, бир ичимлик няфясимиш, инди билмишям, сян йол башланьыъында мян узун йол эялмишям. Заман йолларымы йыьыб апарды, Юмрцмц вахт йаьмалады, гайытмаьа цмид галмады. Мян ня биринъи, ня сонунъуйам, Пирлярим, ярянлярим бу йолла эедибляр билирям, Ганрылыб эери бахырам, Архамда сяни эюрцрям.

йанвар, 2015, Парис

Page 30: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

30

ИСИНДИМ Хейли вар эялмишям бу шящяря, Гяриб-гяриб бахырам щяр йеря, Фикрими чякир донуг бир мянзяря. Бурда щяр шей йад, щяр кяс юзэя йери-эюйц, торпаьы-дашы, гяриблик гохуйур, Ара вермир пайызын эюз йашы. Дейилляр беля олур Парисин пайызы, гышы. Мяни санки эюрмцр щеч кяс, Гапы-пянъяряляри бахышымла дюйцрям, ябяс. Ня пянъярядян бахан вар, ня ейвана чыхан вар. Тяк-тяк “бонжу” дейянлярин, лагейид бахышларындан цшцйцрям. Дцшцнцрям: Тарихин бир дюняминдя, Вятян, азадлыг ейниндя, мцщаъир оьулларымыз бу кцчялярдян кечибляр, гяриблийи су, щава кими ичибляр. Няфясим дарылыр, эюзлярим булуд-булуд сыхылыр, Дцнйам бцдцрляниб йыхылыр. Мющтяшям бир бинанын юнцндя гяфил дайанырам, Санки йухудан ойанырам, Дивара санъылмыш, сынаглардан цзцаь чыхмыш, цчрянэли байраьы эюрцб диксиндим, Кюлэясиня сыьындым, ня данышдым, ня диндим, яйнимя эейиб исиндим.

Парис, 17.04.2015

Page 31: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

31

КЮЩНЯ ХАТИРЯЛЯР ЦШЦЙЦР

Гарлы-шахталы, аьыр тахтал гыш эедир, йамйашыл йаз эялир, Торпаг чичяк-чичяк бязянир. Эюй йайлаглара язялки тяк Галхмаг кечир цряйимдян, Дюшдя бянювшя дярян гыза бахмаг кечир цряйимдян. Цзцндя лалянин халы, фязаларда эязир учгун хяйалы, Няфясиндян севэи гохуйарды, Бащара гошулуб охуйарды. Мящял гоймурам йашыма, Дяли бир севда вурур башыма. Бир щача гайанын дибиндян бахардын онда. Цз-цзя дурдуг, Арзулардан бир дцнйа гурдуг, Бащар дцнйасы, севэимизля нахышланды даьларын йахасы. Инди щяр йандан цстцмя сойуг бир няфяс енир, Айрылыг эендян бахыб эцлцр, Кющня хатиряляря гар йаьыб цшцйцр.

Страсбург, 2015

Page 32: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

32

ЭЕДЯК УЗАГЛАРА

Гайыт, чыхыб эедяк чох узаглара Бу йолларда учаг, гачаг, йорулаг. Бу йолу да алды вахт ялимиздян, Бир цмид гоймады эери гайыдаг. Гайыт, чыхыб эедяк цзц кцляйя, Изини ахтараг итян заманын. Юлчцсц олурму дцнйада эюрян, Тянщалыг ичиндя ютян заманын? Эедяк бу йолларын дцзцня дцшяк, Долсун синямизя бу щава, бу су. Улдуз карванынын изиня дцшяк, Гачсын эюзцмцздян юлцм йухусу. Сянсизлик йолумда гара даш олуб , Нейнийим, галдырыб апармаг олмур. Сцкуту эюзцмдя йанар йаш олуб , Ону кирпийимджян гопармаг олмур. Тянщалыьын рясмин мян неъя чяким? Горхурам эюндярям инанмайасан Тярк едиб эетдийин сянли дцнйамы- Гайыдыб эяляндя танымайасан. Эял эедяк сянинля лап узаглара, Орда ня тянщалыг, ня щясрят олсун, Эюзцнц тоз тутуб итян йолларын, Тозуну щясрятин йаьышы йусун.

май, 2015

Page 33: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

33

ИТЯН ВАХТА АЬЛАЙЫР

Щярдян сусур гялямим, Каьыз инъийир мяндян. Тябим дя кцсцб эедир Йад кими бахыр эендян. Йухуларым йарымчыг, Йаддашым да бюлцнцб. Йолларына тюкдцйцм, Эюз йашым да бюлцнцб. Цряйимъя йазылмыр, Сяндян сонракы илляр. Щяля дя думанлыды, Сян олан хатиряляр. Сяня гядяр замана, Вахта мизан оларды. Щяр шей битиб, тцкянди, Рузиэар алыб апарды. Гялям дя сяндян йана, Сусуб губар баьлайыр. Тянщалыьын эюзцля, Итян вахта аьлайыр.

01.07.2015, Страсбург

Page 34: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

34

ТЯЛЯСМЯ

Дедим, юмцр, атлан вахтды, Тале, гядяр бахтабахтды. Цмидя дя цмид йохду, Деди: эцман вар, тялясмя! Дцнйа юзц дярд йеридир, Эащ аьладыр, эащ киридир. Юлдцрдцкъя дярд диридир, Дярдя, дярман вар, тялясмя! Мейданда тяк галаным вар, Шящид-шящид соланым вар. Азыб йолсуз оланым вар, Деди думан вар, тялясмя! Ел сцрцлцб, итиб архам, Гям ялиндя галыб йахам. Бялкя йатыб гарачухам? Деди заман вар, тялясмя! О гопузу ким ейдирир, Дяли озан дярд диндирир. Гоъа дцнйа юлцмлцдцр, Щаг вар, фярман вар, тялясмя!

Страсбург, 20.04.2015

Page 35: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

35

ÇİÇƏK SƏBƏTİ

Şəhanə Eyfelin həndəvərində, Bir qoca səbətdə çiçək satırdı. Qıyıq gözlərinin dərinliyində, Müəmma qarışıq bir kədər vardı. Elə bil «Sena»nı qoca görmürdü, Duymurdu suların oynaq nəğməsin. Sorğuya çəkirdi gəlib- gedəni, Bəlkə bircə çiçək o sata bilsin, Sözünə baxmırdı titrək əlləri, Yaşıl illərini yola salmışdı. Alnındakı qırış tale yoluydu, Saçında bir ömür girovlamışdı. O tanış çiçəklər hardasa bir vaxt, Mənə məsum- məsum gülümsəmişdi Bir bahar səhəri "Cıdır düzü"ndə Ruhuma, duyğuma nur çiləmişdi. Qocanın cidd-cəhdi ara vermirdi İnsanlar laqeyid ötüb gedirdi Düşündüm: -Bəlkə bir damın altında, Kimsəsiz qarısı kömək gözləyir Bəlkə elə bir körpə sıxıb gözünü, Qocadan bu axşam çörək gözləyir? Dolu gül səbətin mən satın aldım. Gözlərində sevinc alışdı mil-mil, Qoca “hayes”-deyə qolların açıb Boynuma sarıldı, ağladı qəfil.

Page 36: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

36

Elə bil bir anda Eyfel qarışıq, Uçulub töküldü dünya başıma. Mən ondan qaçmışdım ömrüm boyunca, Bu şeytan burda da çıxdı qarşıma. Yox, yox aldadıram özümü bəlkə, O da bir insandı bizimki kimi? Dünyaya göz açıb Adəmlə birgə. Şeytanla dəyişib yəqin qəlbini Deyirlər: üç olur şeytanın üzü, Ağl, qarası var, qırmızısı var. Gah məlakə olub sənə “can” deyər, Gah şeytan cildində qarşına çıxar. Acı-acl güldüm, baxıb dörd yana, Mənə bax, çeytana əl də uzatdım. Sonra pıçıldadım: - lənət şeytana! Çiçək səbətini Senaya atdım.

12.04.2 015, Paris

OĞUZЛАР DEMƏK, NƏ DEMƏK

Dağlar, mənə bir günlük Dağlığını, ucalığını, əzmini vüqarını ver! Əyilən qəddimi düzəldim, Bəlkə dərd dağından enim. Bulaq, bir günlük nəğməni Ver dodaqlarıma! Atlı-danadlı nəğmələrın Çilənsin yanаğıma, Məlhəm olsun ağrıma.

Page 37: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

37

Dağ çayı, kişnərtini, hayqırtını мənə ver! Səsinə qoşulum, kükrəyim, daşım, Sədlər, sərhədlər aşım, Aranda, Turanda dolaşım, Qosqoca Nuh yol yoldaşım, Azıxda yaddaşım, Az deyil yaşım. Çiçəklər mənə sevgi verin! Nəğmə-nəğmə sinəmə dolsun, Gündoğandan-Günbatana, Türk ayağı dəyən hər yana, sevgi yağışı yağsın, Öğuz elləri oyanıb ayağa qalxsın, Sarılaq bir bayrağa, altında kölgələnək, Oğuzlar demək, nə demək?

Strasburq, 05.2015

GEDƏN ADAM

Mən, sən,hamımız Üzü soyuq bumbuz, Ölümdən yaranmışıq, Ömrümüz ölümə yaraşıq. Biz dünyadan keçirik, Dünya da bizdən keçir, Biz dərdi daşlayırıq, Dərd ömrümüzü biçir. Getdikcə gedir karvanımız. Vaxta yedək sarvanımız. Dərd sənin, yük sənin,

Page 38: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

38

Dünyanın karvan ağırlığı tək sənin. Gedən adam, çıxıb get! Bu yolun əzəli də, sonu da sən, Sən də bir yol baxıb, get! Get, yolun əyrisinə, düzünə, get! Düş ağına-qarasına gecəsinə, gündüzünə get! Bu yol dünyadan dünyaya çəkir bizi, Tovlayır, ovudur ömrümüzü. Dünyaya gəlmək də, getmək də gerçək. Get deyir, gedəsən gərək, Sorğusuz gəldiyimiz tək. Bu taleni yazan yazıb бaxtın bu, Gedən adam, getməlisən Vaxtın bu. Ömür axar sudur, Sən də axıb get! Səndən sonra gələnlər var Getməlisən, çıxıb get!

Strasburq 2015

SALAM

Arxam-dayağım, Alınmaz səngərim, basılmaz qalam, Qartallı dağlarım, Salam, salam! Rüsxət ola bircə gecə qonaq qalam, Yuxumda da mən sizləri soraqlaram.

Page 39: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

39

Salam! Yaz gününün ağ yağışı, Qarı nənəmin cecimi- Yeddi rəngli göy qurşağı! Nəğmənizə alaçıqdan çıxam, O ki, var islanam. Dağ başına tüstü qoya öğuz babam. Köynəyimi sıxam, qurudam. Salam! Məndən küsən kəndim, Umacağım, güvənc yerim. Bir vaxt analı-nənəli Nağıl dünyalı evimiz, Çəpərlərini yel yıxan həyətimiz, Nənəmin əllərinə həsrət təndirimiz, Salam! Salam! İlk məhəbbətım, əzəl sevgim, Saçlarıma taxdığım, gözəlim, göyçəyim, ətirli, iydə çiçəyim, Yaz gecəli qayğısız uyğularım, Yaşıl duyğularım. Anamın dilimə verdiyi ilk sözüm, İlk nəğməm. Sizə əlvida demərəm, Nə qədər ki, sağam, varam, Salam! Salam!

Paris, mart, 2015

Page 40: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

40

QARA PALTARLI QADININ

Yorğun kirpikləri Gecəni döyürdü, Saatın əqrəblərı vaxtı döydüyü kimi. Zülmət qanadın əymişdi, Fələk bаxtini əydiyi kimi. Gecə gözünə köçmüşdü, Ömrünü həsrət içmişdi, Qara paltarlı qadının. Gecənin qara bətnində Qarabağı uyudurdu, Vətəndə, vətənsiz, Ümidə-ümidsiz, Gözləri boşalırdı-dolurdu. Canından, canı, Taxtı dövranı itmişdi. Qara paltarlı qadının. Ağrılı gecəsi dil açmışdı, Dərd içində gül açmışdı, üşüyürdü, Gecəni əyninə geyib qızınmaq istəyirdi, Onu Qarabağı bilirdi. Canı isindikcə ağrısı ovunurdu, kiriyirdi, Gecənin qara gözündən üstünə Nurlu bir səhər yeriyirdi, Qara paltarlı qadının.

Старсбург, 24.04.2015

Page 41: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

41

İKİ DÜNYA ARASINDA

İki dünya arasında ömür avara qalıb, Birində girov idi, Birinə yedəy olub. Tanrım, bu ömrü nə yaşaya, nə başlaya bilirəm, İlbəil köhnələn, təzələnib göynəyən dərdimi Göz yaşımla silirəm. Ürəyimdə yarımçıq azadlığım, Vətən boyda paramparça bir dünya, Bilmirəm gerçək, ya röya? Bəxti qaranlıq, Hər tərəfi yanıq, Bir quşam, qanadları qırıq. Aldanıb gəldiyim, Cənnət bildiyim, Yerüstü dünyadan qopar məni, Təzədən göy dünyama apar məni. Yol azıb karvanım, Bundan belə yol görmürəm, nə danım. İstəyirəm susuz bir səhraya, Ya elə kimsəsiz uzaq, bir adaya düşəm. Yaşıl bir yarpaq, Ya sulu bulaq olam, Yanan ürəklərə dolam Təzə ömür başlayam, İki dünya arasında qalmayam.

Strasburq, 28.04.2015

Page 42: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

42

ELƏ BELƏCƏ QALAM

Geri dönə o illər Görəm gözü doyunca, Anam tuta əlimdən Gəzəm çaylaq boyunca. Əllərimi qanadam Böyurtkən kollarında, Dabanlarım yorula, Чынгыллы yollarında. Xallı kəpənək uçub Adlaya koldan-kola, Mən də düşəm dalınca Qəlbimə sevinc dola. O yerləri gözümə əbədi naxışlayam, Elə beləcə qalam. Göy qurşağından yerə Təptəzə rənglər yağa, Təzə nəfəs, təzə rəng Çox gərəkdi torpağa. Qayalardan atıla gəlin şəlalələrim, Sonaları çığrışa, Maviləşə göllərim. Ağ yağışın altında Islandıqca, islanam, Palıdın koğusuna

Page 43: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

43

Sığınıb daldalanam, Elə beləcə qalam. Çəkilə göy üzünə, Əllərimin duası, Pənahım ola mənim Göyün mavi dünyası. Ümid tək Göy Tanrımın Yapışam ətəyindən- Göy ömrü bağışlaya Tanrım mənə yenidən. Ömrə bir şam yandıram- Elə beləcə qalam, Beləcə qalam!

2010, iyun

DIRIMƏ AĞLA

Karvan, getmə dayan, dur! İtməsin qoy gümanim. Vaxtı əyləmək olmur, Heç açılmır dumanım. Yuyulmayan günahım, Məni yandırıb-yaxdı, Zaman ilğıma dönüb Ütür məni nə vaxtdı. Yatan baxtım oyan, oyy! Yol dolaşıb azmışam. Çəkilməz yer dərdimi

Page 44: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

44

Göy üzünə yazmışam. Gedən karvan eşit, heyy! Hay ver, düşüm izinə. Məndən başlanan yolum Qayıdacaq özümə. Ömür, dayan, asta get, Yatdıq ki, yuxu görək? Xəlbir-ələk zamanı Fırladır çarxı-fələk. Əylən, əylət zamanı Itən vaxtıma ağla, Qarabağ taxtdan düşüb, Uçan taxtıma ağla! Bu dərd çəkilən deyil, Əksək-əkilən deyil, Biçsək-biçilən deyil, Göz yaşımda göyərib, Içimdə çiçəkləyib. Mənim yerimə ağla! Dalınca iz aparan, Səndən gerimə ağla! Ölən göz yaşı çəkər Qayıt dirimə ağla!

04.2015, Strasburq

Page 45: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

45

HƏLƏ VAXT VAR

Dəyərli insan, Gəncəli qızı, yaxın rəfiqəm Tamella xanıma

Anamız günəşi sinəmizə sıxaq, Atəşinə bol-bol qızınaq. Bu acgöz dünyaya, əyri, düz dünyaya, doyunca baxaq. Gözümüzün nurunu yoranadək, Yolu-yola calayıb Özümüz yol olanadək. Ürəyimizdə ümid, Dodaqlarımızda gülü ş Ruzigarımız solanadək, tələsək. Hələ vaxt var... Doyunca sevgi nəğməsi oxuyaq, Çiçəklərin tellərindən, Qərib vətən yellərindən, Ana laylası qoxuyaq. Xan çinarın altından bir də keçək, Əyri budaqda cızdığımız Naxışlarımız sevinsin, Kəhrizlərin dodaqlarından bir də içək, Sularında aynalanıb, daranan xatirələr həzin-həzin dinsin, Hələ vaxt var... Dünyamızı sevməkdən,

Page 46: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

46

sevgimizi insanlarla bölməkdən, yorulamayaq, Ruhumuza Tanrı sevgisi enənədək, ömür təzə bir ömrə dönənədək, Hələ vaxt var, tələsək!

20.03.2015, Strasburq

ЮМЦР ЙОЛЛАРДАДЫР

Юмрцмцз йоллардадыр, Сящяр-ахшам, ахшам-сящяр. Билян йохдур щара эедир, Юмр адлы йцйянсиз кящяр. Щяря бир йолун гулудур йа уьурсуз, йа уьурлу, Цряйимиз эащ севинъ, эащ гямля долу, Щагг эюстяриб щамымыза щягигятин дцз йолуну Бири эедир юзэя йолу башгасы да юз йолуну. Еля йол вар кцрсцляря бялядчидир чохусуна, Еля йол вар ъавидляри мцшфигляри чякиб салды Мяликмяммяд гуйусуна. Йолда вар ки, тарихлярин сынаьында гейрят олуб, О йоллардан кечя-кечя миллят дюнцб миллят олуб.

1995

Page 47: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

47

СЯН ЙАДЫМДА БЕЛЯ ГАЛДЫН

Дцнйа, йол вер чыхым эедим, дярдляриндян йейиб дойдум. Эюз йашымы апарырам, Севинъими сяня гойдум.

Тоз басмыш юмрц сойунуб эедирям юзцм олмаьа, Сцкуту йолуму дюйян Тянщалыьы унутмаьа.

Эяляндя ялибош эялдим, Эедяндя тяк эетмяйяъям. Айы, эцняши, дянизи, Йол йолдашы еляйяъям.

Биръя чянэя эюй цзцндян Бир ялчим дя булудлардан. Гопараъам, Юз дцнйама апараъам.

Бу дяли-долу дцнйанын Сон уъу юлцм олаъаг, Юлцм ки, вар ютяридир, Галса бу юлцм галаъаг.

Гаралтдын ал эцндцзцмц, Севэими ялимдян алдын. Саламат гал, гоъа дцнйа, Сян йадымда беля галдын.

2014, май

Page 48: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

48

ДЯРДЛЯРИМЛЯ ЙАШАЙЫРАМ

Юмрцм та яйнимдян дцшцб, итиб ахтара билмирям Нейним хатиря бохчамы, йыьыб гуртара билмирям. Бир аддымлыг йолум галыб, Аьрыларым яйир мяни. Базарлыг олду йашыдлар Тянщалыьым дюйцр мяни. Галмаьым да бир шей дейил, Севинъсиз эцн дашыйырам. Чякиб ичимя йыьдыьым, Дярдляримля йашайырам.

***

Дярд кими юзцмя долмушам, Дярдляримля гайнайыб гарышмышам. Ъанбир гялбдя олмушам Тале иля барышдыьым кими, Торпаг, йурд аьрыларына Ъандярди алышдыьым кими. Бу дюзцмдя дашлашан, гоъалан, кафтарлашан дярдими кимля бюлцм, Аллащым? Бюлмяйя бир кяс йохса, неъя юлцм, Аллащым?

Page 49: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

49

*** Щяр юмрцн сону бир юлцм, Щяр юлцм щяйата йенидян дюнцм. Ня юлцм гуртарыр, ня щяйата дюнцм.

*** Ичим кющня бир харабалыг нечя вахтдыр ора дярд дашыйырам аьры йыьырам, сонра да эюзлярими ора саьырам. Илащи, бу гядяр аьрыны неъя чяким юзцмля, Цмидим сюзя эялир гой чыхарым сюзцмля.

*** Салам! Ата-ана, Салам! Сиз эирян щагг гапысындан инди мян дя бойланырам, Мян эцнащлы, сиз эцнащсыз, Сиз щаглы, мян щагсыз. Эизли бир сызылты кечир ъанымдан, Айрылмаг чятинди

Page 50: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

50

йашайа билмядийим ханиманымдан. Билирям ялляри йалын апараъаг мяни бу кафтар юлцм. Эцнащларымын аьырлыьындан гапанаъаг эюзлярим. Истяйирям йурд бойда, торпаг сайда дярдлярими ичимя тяпям эятирям Бялкя орда чарясини тапа билям.

2001

ИЧИМДЯН ЧЫХЫМ ЭЕДИМ

Синям сюзцмя мейдан Сюзля чыхдым дюйцшя. Ичим гям кцрясидир Горхурам сюзцм дцшя. Сюзцн уъалыьындан Бир пай еня бахтыма. Танрым, ялини узат. Йахын эялим тахтына. Нечя вахтдыр дашлашан Бу гями йыхым эедим. Гяфили бир рущ кими Ичимдян чыхым эедим.

1985

Page 51: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

51

СЮЗ АЛЯМИ ЭЯРДИШ ДЕЙИЛ Щярдян эцзэцйя бахырам Цзцм санки таныш дейил, Юзцм дя билмирям нядян Бахышым о бахыш дейил? Эетдикъя эюзя тор эялир Ъыьырлар йоллар дар эялир. Десям юзцмя ар эялир, Мян чыхасы йохуш дейил. Юмрцмцн баьы чяпярсиз Диз титряйир гол тяпярсиз Илляр дя чапыр йящярсиз Дайанын, бу гачыш дейил. Дярдляримдян озан олдум, Дюнцб йуху йозан олдум. Эащ итирдим, эащ газандым. Бу щяйатды йарыш дейил. Шювкят Зярин сябр еля, дюз Ня дя щагдан ялини цз. Шеиря тязя инъиляр дцз. Сюз алями эярдиш дейил.

1995

Page 52: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

52

ЭЮЙЦН СЕВЭИ ГАТЫНДА

Танры бол-бол ешг верди Севэи эюндярди Инсналары, дцнйаны севмяк цчцн, Биз дя гязябдян, нифрятдян Киндян, кцдурятдян дярд йаратдыг Ъаны гямя вермяк цчцн. Танры бизя эцлцш эюндярди, додаглара гюнчя-гюнчя кючмяк цчцн, эюз йашына гарышдырдыг овуъ-овуъ ичмяк цчцн. Танры бизя эюз верди эюзяллийя бахмаьа. Эюз йашы ялимиздян алды ондан селляниб ахмаьа. Бизя цряк верди, зяриф дуйьулар цчцн, вермяди сонсуз, гайьылар цчцн. Сев-деди бизя, Биз севмякдян чох севилмяк истядик. Аллащын алтында Билмядик севэи биздян йухары дайаныб Эюйцн севэи гатында.

2004

Page 53: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

53

АНАМЫН ШАЛЫ Анамдан мяня йадиэар йеэаня бир шал галыб

Ятяйи йелянли, ортасы халлы, Нахышлы чямянди, анамын шалы. Ону сейр едирям, цзэцн зяйаллы, Нурлу бир алямди, анамын шалы. Нечя фясил эюрцб, нечя ил йоруб, Ня мещири итиб, ня рянэи солуб. Щяйатда анамла гол-бойун олуб, Юмирля бир тянди анамын шалы. Йолумда сюнмяйян чыраьым олуб, Чятиндя тутарым дайаьым олуб. Анд йерим мцгяддяс оъаьым олуб, Мяккямди, Кябямди анамын шалы. Бязяйиб чаланда о илмяляри, Шяфгятдя тохуйуб она ялляри. Дцнйасын дяйишиб эедяндян бяри, Кюнлцмя щямдямди анамын шалы. Эюряндя йаш ахыр йанагларыма, Бяляд олан вармы цряк аьырма? Охшайыб басанда щяр эцн баьрыма Санырам вятянди анамын шалы.

август, 1994

Page 54: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

54

ГЯРИБ ДУЙЬУЛАР

Дуйьуларым гяриб-гяриб говур даьдан-даьа мяни. Эащ юзцня гул ейляйир эащ да сайыр аьа мяни. Эязир елин сораьында, Динир булаг додаьында Сусур Араз гыраьында Чякир йцз гынаьа мяни. Шимшяк олур чахыр щярдян Улдуз-улдуз ахыр щярдян Йаьыш кими йаьыр щярдян, Салыбдыр ислаьа мяни. Эащ лалдыр, эащ эялир диля, Дярдлярими чякир зиля. Щей аьладыр эиля-эиля, Дюндяриб булаьа мяни. Гызыл гушду дар гяфяси Мави эюйлярди щявяси Бир эцн дя йаьыш явязи, О йерляря йаьа мяни.

Кабил, 1980

Page 55: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

55

СЯНСИЗЛИКДЯН СЯНЯЪЯН

Page 56: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

56

Сяни отаьымын диварларындакы сойуг няфясиндян, Дяли кцляклярин пянъярями дюйяълямясиндян таныдым, тянщалыг…

Page 57: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

57

СЯНСИЗЛИКДЯН СЯНЯЪЯН

Шеир йазырам сяня, Йеня дя тяклянмишям, Сянсизлик сыхыр мяни Гяминля йцклянмишям. Нядян башлайырамса Фикрим йарымчыг галыр, Ня йазырамса, йазым О, «сяня цнванланыр». Шеир йазырам сяня дярд синями язяндя, Бу залым щясрят мяни эязим-эязим эязяндя. Еля билдим ки, сянсиз Дцнйада йашамарам, Бир мисра да йазмаьа Яля гялям алмарам. Шеир йазырам йеня Дюнцк чыхыб сюзцмя, Башланан щяр эцнцмц та вермишям дюзцмя. Шеир йазырам йеня Айрылыьын гямини Атыб азалтмаг цчцн, Мяндян сяня узанан Йолу гысалтмаг цчцн. Йаздыьым бу шеирими Ким эятириб, чатдырар, Ня мяндян почт апаран

Page 58: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

58

Ня сяндян эятирян вар. Цнванын бялли дейил Йолун йолумдан узаг, Кимин вар мяндян гейри Дарыха мяним сайаг, Йол-йола бялядчиди Вахт да сон мянзиляъян, Севэинля шеир йазаъам Сянсизликдян, сяняъян.

Бакы, март, 2012

ЯЛВИДА!

Хястялийинин цмидсизлийини щякимдян юзц ешидян атасы Щцсейнин дилиндян гызы Фярящя

Хяйалым гарышыб, дюнмяйир дилим. Бялкя эюрцшмядик йеня, ялвида! Танрынын щюкмцнц мян щардан билим, Горхурам рцзэарым дюня, ялвида! Оьул явязийдин щям дя ки, гызым, Ачылан сящярим, щяр эялян йазым. Синямдя тязяъя эюйярян арзум, Щейиф ки, тутмады бина, ялвида! Торпаг щясрятиля щюрдцм юмрцмц, Юзцмдян йан кечян эюрдцм юмрцмц. Ай гызым, ким билир юлдцйц эцнц? Йашанмайан айа, эцня, ялвида!

Page 59: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

59

Вясиййят йцнэцллцк, нясиййят инам, Щарда сащил тутам, щарда дайанам? Ъанымдан, ганымдан йаранан балам. Тяк сяня демярям сонда ялвида!

Бруссел, ийул, 2012

МЯНИ САХЛАЙАН

Йеня синямин цстя гуш кими гонуб эеъя, сянсизлик кювряк-кювряк диля эялиб эизлиъя. Эюй цзц тяк тутушуб гялбин щясрят дцнйасы, Эюзляримдян йол салыб Долан булуд топасы. Та язялки дейилям солухуб бахышларым, Сянэимир тянщалыьа тюкцлян йаьышларым. Сюзцмцн дя бахышы Инди пайыз тяк солуб, Эеъя гысылыб мяня Шеиримин эюзц долуб. Севэинди цряйимдя Тянща галыб аьлайан. Кющня хатирялярди Мяни сянсиз сахлайан.

2015, ийул

Page 60: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

60

БАРЫШАГ БУ ЭЦН

Яйнимя эейиниб тянщалыьымы, Йеня эюрцшцня бу эцн эялмишям. Сябримя, дюзцмя тясялли кими, Баьындан бир дястя эцл эятирмишям. Яллярим титряйир сюз тутмур дилим, Гярянфил йаш тюкцр мярмяр синяня, Бу сцкут дилини мян щардан билим, Йаддашым бюлцнцб сяня вя мяня. Таныдынмы мяни айаг сясимдян? Сясими мялякляр йетирсин сяня. Эюз йашым цстцня йаьан йаьышды. Думаны, чискини чюкцб цстцня. Тяклийин ялиндян йорьун дцшмцшям. Йолумузу дюйян вахт, заман олду. Цстцнц тоз тутуб хатирялярин, Бу эюрцш бир хяйал, бир эцман олду. Севэи дилимизи йадырьамышам, Сцкутун дилиндя данышаг бу эцн. Гяфил эедишиня чох аьламышам, Галх, овут кюнлцмц барышаг бу эцн!

нойабр, 2014

БЦТЮВЛЯШМИШЯМ

Ким ня дейир, десин ня уйдурур, уйдурсун. Ня чякдийими, эцнащымы, изтирабымы Юзцм билирям, Юзцмдя ики рущ эяздирирям.

Page 61: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

61

Щяр няйи, щяр шейи бир цряйин эюзцля эюрцрям бир црякля севирям. Аьрыларымдан дизлярим ясир бцдряйирям щярдян, Ики рущун эировуна дюнмцшям, Яввял йарын идим, Сяндян сонра сяни ичимя йыьыб тяклянмишям, бцтювляшмишям.

Нойабр, 2014

ЭЕЪЯ ДАНЫШЫРАМ СЯНЛЯ ХЯЛВЯТИ

Мян ки, йашамадым, баш эирлямишям, Дюнцб язялки дя ола билмярям. Йолларым ъаланыб сянин йолуна, Даща бу дцнйада гала билмярям. Ня галыб ки чатым мянзил башына, Йыьым барханама галан юмрцмц. Та каьыз-гялями атым бир йана, Овудум йарымчыг талан юмрцмц. Эеъя данышырам сянля хялвяти, Нейним ювладлардан ар сахлайырам. Тянщалыьым мяни еля цшцдцб, Ъанымда азаъыг гор сахлайырам. Инди бу юмря дя вахт излямирям, Юмцр дя тцкяниб, вахт да йорулуб.

Page 62: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

62

Эери дюнмяйяня йол эюзлямирям, Тале дя инъийиб бахт да йорулуб. Салыб итирдийим эцнляря щейиф, Танрыйа ъан боръун гайтармалыйам. Йыьыб сянсизлийин щесабатыны, Дцнйамдан-дцнйана апармалыйам.

декабр, 2012

BİLİRƏM GƏLMƏZSƏN

Bilirəm gəlməzsən, yığım gözümü, Ümidim biryolluq üzülüb keçsin Qəlbimə xəlvəti sıxım gözümü, Ayrılıq əyilib gözümdən içsin.

Bilirəm gəlməzsən, bu yol çox uzaq, Öz içimə düşüm yaşayım yenə. Ağrımı sonacan kim aparacaq? Öz yükümü özüm daşıyım yenə.

Qəlbimin toz basmış, künc-bucağında, Yaddaşı qanadan köhnə iz qalıb. Bir qız da nə vaxtdır yol qırağında, Keçmişinə dönüb o, yalqız qalıb.

Xatirə yolları dolaşıq düşüb, Azmışam içimin sənsizliyində. Kim mənim bəxtimi belə dəyışıb — Ömrümün bu payız kövrəkliyində?

Page 63: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

63

Ovutmaq çətindi kövrək illəri, Sanma bu ömürdən yarıdım sənsiz Gözündən -gözümə sevgi axardı Sevginsiz qocaldım, qarıdım sənsiz.

mart, 2015

ТЯНЩАЛЫГ

Сяни отаьымын диварларындакы сойуг няфясиндян, Дяли кцляклярин пянъярями дюйяълямясиндян, таныдым, тянщалыг! Отаьымдакы сцкута чюкмцсян, Сян дя гяриб хяйалым кими хараба гапылар дюйъяксян, Талеиня гящр едяъяксян мяним кими, Тяклянян цмидляриня наьыллар уйдураъагсан Ушаглыгда уйдурдуьум кими, Сещирли халча цстцндя учдуьум кими. Йеня ялибош гайыдаъагсан, сцкута далаъагсан, Ъанбир гялбдя олаъаьыг, Отаьымда бир мян, бир сцкут, бир сян галаъаьыг.

2011

Page 64: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

64

ЩЯМИН ЯРКЮЙЦНЯМ

Сяни ахтарырам, долмушам йеня, Эюз йашым мяърайа сыьышмыр бу эцн. Мейли хатиряйя салмышам нейним, Хатирян бир йеря йыьышмыр бу эцн. Сяни ахтарырам сяни щяр йанда, Гялбимдя кюврялян нечя сюзцм вар Сящяр ачыланда, гаш гараланда, Щяля ки ъанымда бир аз дюзцм вар. Тянщалыг мянимля пейман баьлайыб, Ешидян юзцмям, дейян дя мяням. Отаьымда эязян бу сянсизлийин, Сцкутун яйнимя эейян дя мяням. Яркими эютцрян бир кяс тапылмыр. Бирини дейяндя бирин демирям Ещтийаъ щамыны цз-цзя гойуб. Бирини йейяндя, бирин йемирям. Ня гябащят олса, эцнащкар мяням, Сян йохсан сюзцм дя кясярдян дцшцб. Гара эцнляримин гаранлыьындан, Сача вахт-вядясиз бяйаз дян дцшцб. Бир эеъя гайыт эял, йа дюн бир сабащ, Арада олмасын ня эилей, ня ярк. Истяйими мяня сайма сян эцнащ, Щямин яркюйцням лап язялки тяк.

2013, нойабр

Page 65: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

65

БУ ЮМЦР НЯЙЯ ЭЯРЯК

Сону айрылыгдыса, Сону тянщалыгдыса, Щяйат севдиклярини, Сяня вердиклярини, Гайтарыб алаъагса, Юмцр сонда бир дамла Эюз йашы олаъагса, Йашамырам мян демяк, Бу юмцр няйя эяряк? Бащарын чичяк селиндя Эюзляримя сыьышмырса Эюз йашларым, Йалгыздыьын лал гяминдя Солурса бахышларым, Та бу эюзялликлярдян Мяня бахмырса эюзлярин, Юлцм мяляйинин ялийля Сусубса севэи няьмялярин. Йашамырам мян демяк, Бу юмцр няйя эяряк? Дцнян ширин арзулу Хязиняйдися цряк, Бу эцн гямин ялиндя Ураланмыш бостан тяк Олубса яляк-вяляк, Йашамырам мян демяк, Бу юмцр няйя эяряк?

2013

Page 66: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

66

РУЩУМУ ЧЯКЯН СЯС

Эетдийим йол бойу бялядчи кими, Бир доьма сяс рущуму чякиб апарыр. Айаьымы йердян ялими эюйдян, О сяс пярдя-пярдя цзцб гопарыр. О сясля сян мяни изля язизим, Ону дуйьу-дуйьу тюкцм синямя. Сясиндян савайы няйим вар мяним? Сясинин шяклини чяким синяня. Сян олмайан дцнйа няйимя эяряк, Йа бащары эялсин йа еля гышы. Щясрят силинмирся тябяссцмцнля, Мян неъя гуртарым гямля савашы? Билмирям сещирди, тилсимди, няди, Айыла билмирям дярин рюйадан? Беляъя мцрэцлц щеч ойанмадан, О сясля эедяйдим мян бу дцнйадан.

ийун, 2013

ЭЮЗЛЯРЯМ СЯНИ

О вахтдан ай ютдц, ил дя доланды, Щясрятин цстцня щясрят галанды. Щиъран севинъими ялимдян алды, Гара сачларыма аь нахыш салды. Булуд тяк гаралды эцнцм-эцндцзцм,

Page 67: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

67

Цряк гцсся чякди, эцлмяди цзцм. Бир тящяр дюзцрям десям, йаланды, Йер цстя эязирям десям, йаланды. Десям ки, эеъяляр йухум гарышмыр, Эюз йашым йасдыгда кюз-кюз алышмыр, Десям йол чякмяйя эюзцм юйряшиб, Десям тянщалыьа цзцм юйряшиб, Десям ки, гялямим, сюзцм овунуб. Та сябрим товланыб, дюзцм овунуб, Кцляк пянъярями дюйцб аьламыр, Щясрят киприйимдя гров баьламыр. Инанма, язизим аь йаланлара, Щяр эеъя варлыьым чякилир дара. Цряк алышанда, ъан одлананда, Бязян цмид верир аъы йалан да. Бир щялим бахыша, бир ширин сюзя. Бир дцнйа верярдим дурсаг цз-цзя. Бу сайаг дурумда гынама мяни, Гайытсан юлцнъя эюзлярям сяни. Эялсян эцллц йазда, йа гарлы гышда, Йолуна чыхарам еля бу йашда. Дурналар да дюнцр йувасы цчцн, Дарыхыр даьларын щавасы цчцн. Инди мян бир гушам ганады гырыг, Кярямсиз Яслийям синяси йаныг. Еля ащ чякярям йер-эюй алышар, Булаглар эюзцмдян гайнайар-дашар. Сянсиз мякансызам доьма йерим йох, Хяйалындан гейри дярди-сярим йох. Сян демя эялмязям, баьлыдыр йоллар.

Page 68: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

68

Бу йолла эедянляр эялмяз олурлар. Голларым даш алтда, йерим гяфясди Оланым, олмазым бир гуру сясди, О сясля язизим чаьыр сян мяни Сяслясян ябяди эюзлярям сяни.

Страсбург, 2013

ТЯНЩАЛЫЬЫН ДИЛИ

Йухудан ойананда Йохлуьуну билирям, Тянщалыьын аъысын Киприйимля силирям. Бир кешикчи галмышам О эцнцмдян бу эцня, Дивардакы яксиня Бир дя хош хатиряня. Аьламырам сящяря Кирпийим нямли чыхыр, Сянсиз ня йазырамса Нейнийим гямли чыхыр. Дярд саьалдан бир гцввя Вармы заман эцъцндя, Йатырам, ойанырам Цмид, эуман ичиндя. Инсанлыьы, щяйаты, Мящяббяти, нифряти. Дюзцмц, дяйаняти Бцтцн бу каинаты, Варлыьымла севмяйи

Page 69: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

69

Сян юйрятмишдин мяня, Цряйиндян од пайы Вермишдин цряйимя. Биз гоша йашамышдыг Эцнц-эцзяраны хош, Тянщалыьын да дилин Мяня юйрядяйдин каш.

йанвар, Страсбург, 2013

ЙАШАМАГ ЙОЬРУЛУБ ЯФСАНЯЛЯРДЯН

Ай йашыл йарпаглар, а гюнчя эцлляр! Бир эцн эюрмяйяъяк сизи эюзлярим Говаъаг бир-бирин фясилляр, илляр, Солаъаг йолларда галан излярим. Йеня дяйишяъяк суларын сяси, Бцлбцл дя будагда дил-дил ютяъяк. Йеня охунаъаг севэи няьмяси, Демирям мянимля щяр шей битяъяк. Бир вахт чалынаъаг нявямин тойу. Бир евдян бириня йол узанаъаг. Бир пилля артаъаг няслимин бойу. Мян бир хатиряйя дюняъям, анъаг. Щаны йашыдларым, щаны тайларым? Дюрд йаным бошалыб цряйим кими. Голларыма тяпяр олан гызларым, Вар олун сиз арзум, диляйим кими.

Page 70: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

70

Дцнйа щямин дцнйа, эялян инсанлар, Чарпышыб кечяъяк йеня нялярдян. Эялирик-эедирик дцнйайа ня вар, Йашамаг йоьрулуб яфсанялярдян.

2011 Бруссел

ГАЙЫТ

Сян щагг дцнйасында, мян йер цстяйям, Эащ гямли «Сеэащ»ам, эащ «Шикястя»йям. Щясрятин зилиндя инляйян нейям, Дярдимин дярманы, давасы, гайыт!. Севэин эялиб кечсин йухуларымдан, Бир совгат баьлайым кюнцл варымдан. Цряйим донмасын аьрыларындан, Исинсин ешгимин йувасы, гайыт! Яксин отаьымда цзцмя бахыр, Одлу бахышындан шимшякляр чахыр. Айрылыьын мяни йандырыр, йахыр, Кюнлцмцн язяли севдасы, гайыт! Ай ня вахт йетишди иля билмядим, Чян-чисяк ялянди теля билмядим. Нейляйим,сянинля юля билмядим, Шювкятин таланан дцнйасы, гайыт!

10 декабр 2012

Page 71: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

71

ВЯТЯН ЙАШАСЫН

Юмцр-эцн йодашым Эеолоэийа-Минералоэийа елмляри доктору, профессор Щцсейн Мящяррям оьлу юмрцнцн сон дягигяляриндя вясиййят явязиня йашасын, Вятян! – Деди

Эедирям достларым, щюкмц заманды, Щуш башдан ойнайыб, фикрим доланды. Демяйин фанидир дцнйа йаланды, Дцнйада камына йетян, йашасын! Айрылыг одундан дойуб, эедирям, Гями эюз йашымда йуйуб эедирям. Севэими сизляря гойуб, эедирям, Йурдунда чайыр тяк битян, йашасын! Мян дя чох из йаздым йер синясиня, Щярдян щаваландым, гартал сясиня. Сазында Гурбани бянювшясиня, Сюз гошуб мин телдя ютян, йашасын! Ня гыса олурмуш бу юмцр йолу, Эащ севинъ щавалы, эащ да гям долу. Эетмяйя эялибдир щяр инсан оьлу, Тяки биздян сонра, Вятян, йашасын!

23 нойабр, 2012

Page 72: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

72

ЙОЛ ЭЮЗЛЯЙЯН ОЛМУШАМ Отаьымда бир йер бошалыб, Би чарпайы сюкцлцб, Ону гуран тапылмыр, Сащиби гейбя чякилиб Йийя дуран тапылмыр. Эюрян тале кцляйи Вуруб щара апарыб? Ики ъанда бир рущ идик Рущу ъандан гопарыб. Айрылыьын сащилиндя тяк-тянща дайанмышам, Фикрим тюкцлцб йола Йол эюзляйян олмушам. Билирям, эялмяйяъяксян Йеня дя эюзляйирям, Юз-юзцмц алдадыб Башымы эирляйирям. Отаьымда щцзцнля Щярдян сцкут диллянир, Бу сясдян лал диварлар Санки цстцмя эялир. Эеъя сянин сясинля Сцкут няьмя охуйур, О сясдян, о няьмядян, Сянин севэин гохуйур. Отаьымызда галан О сяс сянин сясиндир, Юмрцн йол айрыъында Бу да мяним бясимдир.

Страсмбург, октйабр, 2014

Page 73: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

73

УМАЪАЬЫМ

Эюзлярим ачыг галыб йата билмирям, Дилимдя мцгяддяс дуам, Щяр эеъя додагларым пычылдайан бу дуамы ешитмир дцнйам. Мяни юэей эюзля эюрцр, истядийими дя йарымчыг верир. Умаъаьым чохмудур дцнйадан? Бир ичим су? Бир удум щава Бир хысма торпаг истядим ондан. Ону да чох эюрдц мяня ня дейим? Щаглымы, щагсыздырмы эилейим? Ахы ня фярги? Бурда да су, щава, торпаг вар, Инсналар йашайырлар. Бу бойда дцнйайла даваммы вар? Бялкя юзцм-юзцмдя азмышам, Щушуму гарышдырмышам, дяли олурам? Дцнйанын цзцня дурурам. Дялиляр дя бязян сюзцн дцзцнц дейирляр, Дцнйанын щяр цзцнц йаманлайыб сюйцрляр. Цнван дейин, йол эюстярин, Яъял цстцмя кюлэя салыб, Эюзлярим ачыг галыб. Дцнйам ешитсин дуамы, Версин умаъаьымы.

Страсбург, йанвар, 2014

Page 74: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

74

СЯНДЯН СОНРА

Сяндян сонра йеня дя айлар, илляр кечяъяк, фясилляр доланаъаг, дцнйа юз гайдасиля Йеня дя фырланаъаг Эюзцмдян йени-йени Сящярляр бойланаъаг. Чямян-чичяк ятрини йайаъаг язялкитяк, Сюйцдляр сачларыны йуйаъаг язялки тяк. Бянювшя мавиликдян юзцня дон бичяъяк Наня-йарпыз булаьын эюзляриндян ичяъяк. Сяндян сонра… Йаддашымдан кечяъяк сянсизлийин щавасы, Ябяди гапанаъаг гялбин севэи дцнйасы. Пяришан бахышларым йоллардан йыьылаъаг, Хяйалымда гурдуьум, Юзцмдян уйдурдуьум Вцсалын бцръц галасы сюкцлцб даьылаъаг, Сяндян сонра…

Page 75: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

75

Йалын айагларынла, Тозлу кянд йолларында бир вахт йаздыьын йазы, Цстцндя рущлар эязян о тянща евин йасы, Мяни сянсиз эюряъяк Ушагтяк кювряляъяк. Тякъя хатирялярин Сянсиз щей аьлайаъаг, Йурд салыб цряйимдя Ябяди йашайаъаг Сяндян сонра…

Бакы, август, 2013

СОН ШЕИРИМИ СЯНЯ ЙАЗДЫМ

Эюй Танрым мяни чяк апар, Даща горхмурам юлцмдян. Сон шеирими сяня йаздым Гейри ня эялир ялимдян. Эялмишдим, нийя эедирям Юзцм-юзцмдя итмишям. Мяндян башланан йолуму Индийяъян тярс эетмишям. Сонум бир анлыг сцкутдур Бу да ки, сон дайанаъаг. Бир вахт юмцр бу сцкута Аь байраг галдыраъаг.

2011

Page 76: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

76

ЮТЯН ЧАЬЫМДЫ

Эцн-эцня дайагды, айлар да иля, Тябият ъанланар фясилляр иля. Карваным йцкляниб, цзц мянзиля, Та изи йоллардан, итян чаьымды. Юмцр чичяклямяз, дюрд тяряф гарды, Кюнлцмц цшцдян айрылыгларды. Ня йахшы йашанан о илляр варды, Хатирям дадыма, йетян чаьымды. Бир долу булагдым, суйу бал олан, Йамйашыл чямяндим, эцлц ал-ялван. Инди гуру колам кцлякляр йолан, Бозаран чюллярдя битян чаьымды. Пайыз щавасытяк бозарыб цзцм, Долан булудлара дар эялир эюзцм. Дцнйадан тутмаьа галмайыб лцзум, Пянъярядян бахыб, ютян чаьымды.

Страсбург, ийул, 2013

ЮМЦР КАРВАНЫ

Бу карван баш алыб, щайана эедир? Ичимдя бир дяли щясрят эюйняйир. Карван бир дя эери гайыдаъагмы? Аьыр бир сцкутла ялвида-дейир.

Page 77: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

77

Эюзцм баха-баха ялимдян алыб, Варымы-йохуму апарыр карван. Эюзцмдя еля бил йер-эюй тутушуб, Тохунсан щяр йаны йуйаъаг лейсан. Дцнйадан аьырдыр карванын йцкц, Башымда долашыр цзэцн бир фикир. Йедяксиз, сарбансыз бир дявя тяки, Олумдан-юлцмя карван йцк чякир. Карван, айаг сахла, анлат дцнйанын, Хислятиндя нядир бу эялиш-эедиш? Сян демя эетдийин бу сонсуз йоллар, Дцнйадан дцнйайа бир кюрпц имиш. Мяндян башлайаъаг карван йоллары, Бир эцн о йоллара мян дя чыхаъам. Бир эцн дя юляъям, юлцмя сары, Юлцмцмц юзцм гаршылайаъам.

нойабр 2012

БУ БАЩАР МЯНЯ ЭЯЛМЯЙИБ

Отаьымыз сойуг, кирпиклярим ням, Сойуг диварларда эязир кядяр, гям. Цзцмдя донубса сонунъу няьмян, Бу бащар мяня эялмяйиб… Сяни битирмирся чичякли чюлляр. Сяни эятирмирся ачылан сящяр.

Page 78: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

78

Мян неъя йашайым бу йаз биртящяр? Бу бащар мяня эялмяйиб. Бу сонунъу бащар, ахырынъы кюч, Бир чыхар талеи тязядян юлч-бич. Мян юз гисмятимдян йарымадым щеч, Бу бащар мяня эялмяйиб… Сяни йаз щявясли иллярдян сордум, Бизя сойуг ясян йеллярдян сордум. Фикримин карванын йордугъа, йордум, Бу бащар мяня эялмяйиб...

Страсбург 2013

МЯН ВАРАМ ЙАНЫНДА

Фикирли, дальын… Йол азмыш йолчц кими йорьун, дурмусан цзц пянъяряйя сары Алнынын гырышларында, овъунун ъыьырларында кясишиб юмрцн йоллары. Сяндян башланан йолларын щайанады сямти, ахары? Кясишян йолларын ахары олурму? Тюкцлян су тязядян габа долурму? Гартал бахышын, ъцссяли чийинлярин Шухлугдан дцшцб, Гара сачларын байазлыгла эюрцшцб. Илляри йормусан,

Page 79: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

79

Кюврялиб долмусан, Демя гоъалыб тянща галмысан. Шяряфлидирся гоъалыьын юзц вар-дювлятдир, Юмря зинятдир. Мяним гядяр сяни таныйан щаны? Эюзцнля эюрмцшям, севэинля севмишям дцнйаны. Билирям: йурд адлы, торпаг цнванлы бир щясрят бахышларында, эюзцнцн йаьышларында юлцр. О юлцнц эютцрян йох, Сяни муразына йетирян йох. Хяйалын азыр гяриблик думанында, сян тяк дейилсян, Севэим вар, мян варам йанында.

март, 2012

ЭЕЪЯНИН СЦКУТУ

Эеъянин сцкуту эюр няляр дейир, Сцкутун да дили олармыш, Аллащ! Тянщалыьым мяндян эилей ейляйир, Тянщалыг да сачын йолармыш, Аллащ! Бозарыр, гаралыр эеъянин рянэи, Йухум да эеъяйя гарышыр, итир. Мянимля башлайыр сцкутун ъянэи, Ня сящяр ачылыр, ня эеъя битир.

Page 80: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

80

Цстцмц бцрцйян гара зцлмятин, Эеъя думанына бойанырам мян. Сянсиз ъынгыр-ъынгыр йанан синямин, Сясиня диксиниб, ойанырам, мян. Цмидсиз вцсалын инди аъыйам, Йанырам, сюнцрям эюряним йохдур. Дцнйаъан бар верян дярд аьаъыйам, Биръяъийин эялиб дяряним йохдур. Эюз йашым яксиндя ъыьырлар салыб, Беля дарыхмаьы кимя верим мян? Ярийян эеъянин вахты даралыб, Бары йухума эял, сяни эюрцм мян.

нойабр, 2012

ЭЯЗИРЯМ

Дейилляр инсаны цзцр айрылыг, Ялиндян цзцлцб ялим, эязирям. Сянинля шух эязиб, шах доланардым. Яйилиб гамятим, белим, эязирям. Сяни ахтарырам, бащарда, гышда, Чюлцн туфанында, гарда, йаьышда. Тянщалыг юлдцрцр мяни бу йашда, Чаьлайыр эюзцмдя селим, эязирям. Юмрцмцн-эцнцмцн йарашыьыйдын, Эюзцмя нур верян эур ишыьыйдын.

Page 81: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

81

Сян торпаг вурьуну, йурд ашыьыйдын, Оба-оба кючцб елим, эязирям. Эерийя гайытмыр щяйатдан эедян, Рущ Танры пайыдыр, йеринки бядян. Бу дцнйа эюзцмдя бошалыб нядян- Юзцмя яъялсиз юлцм эязиям?

йанвар, 2013

ГЫСГАНЫРАМ

Билсян неъя сыхыр сянсизлик мяни? Йувасы сюкцлмцш бир гуш кимийям. Йердяйям, эюйдяйям, йурдсуз, мякансыз, Хяйалам, кюлэяйям билмирям няйям. Ня това йатырам, ня овунурам, Гялбимин йаньысы дцнйа гядярмиш. Цряк бу иткийля барыша билмир, Бу юлцм бир гырпым рюйа гядярмиш. Дцнйа эюзляримдя йадлашыб сянсиз, Эеъя йухулара щей йалварырам. Сяни ана торпаг гуъдуьу цчцн, Сяни анамыза мян гысганырам.

нойабр, 2012

Page 82: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

82

АЛЫН ЙАЗЫСЫ

Бир эюйцн алтында дцнйайа эялдик, Мян йазда сян ися пайызда бир эцн. Биз неъя бирляшдик, неъя билмядик, Говушдуг ки, сонда айрылмаг цчцн? Ясди, йаман ясди хязан йелляри, Лячяк-лячяк дцшдц эцлц юмрцмцн. Хязан вуран баьа, та бащар эялмяз, Щясрятя бцкцлдц или юмрцмцн. Щясрятин эюйлярдя улдуз-улдузду, Эеъя пянъярямдян долур ичяри. Билсяйдин цряйим неъя йалгызды, Сян мяним дцнйамдан эедяндян бяри. Гайдадыр щяйатда дяйишир щяр ня, Мясляк, ягидя, инсан арзусу. Дцнйа даьылса да, дейилляр йеня, Щеч заман позулмаз алын йазысы.

апрел, 2013

ЭЕЪЯ ДЦШЦНЪЯЛЯРИ

Инди анлайырам сянсизлик нядир? Сцкутла товланан бу тяклик нядир? Неъяймиш гурд кими улайан отаг, Неъяймиш гойнуна гор долан йатаг. Диксинмяк няйимиш щяр гяфил сясдян,

Page 83: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

83

Ял ишдян сойуйур, цряк щявясдян. Хяйалым йолладан чякилиб эетмир, Эетдийин сяфярин щеч сону битмир? Сярт имиш дцнйанын дяйишян цзц, Эащ севинъя чякир, эащ гямя бизи, Аьладыр, эцлдцрцр бир ушаг кими, Ялиндя ойнадыр ойунъаг кими Мяни анлайаны итирмишямся, Бир юмцр йандырыб битирмишямся, Инди та артыьам юзцм билирям, Йашайа-йашайа демяк юлцрям. Даща бу аьрыма чаря билинмяз, Алныма бяхр йазан эюзя эюрцнмяз. Цмид йолларына чыхмаьым щядяр, Тяклик сыхыр мяни сонсузлуг гядяр. Неъя дя йахынсан мяня бу ахшам. Рущунун щянрини бялкя алмышам? Йуху дцнйасындан айылт сян мяни, Бир удум су кими ичим сясини? Ял-яля тутушуб бош отаглары, Бирликдя долансаг бу эеъя йары. Сонаъан баш-баша вурсаг эеъяни, Инан ки горхутмаз бу тяклик мяни.

май, 2013

Page 84: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

84

ЮЛЦМЯ ДАЩА

Эедим дя, эялим дя Танры ишидир, Хязан эюзцн тикиб, эцлцмя, даща. Мин няьмя чалса да кюнлцмцн сазы, Бир аьы туш эялиб, дилимя, даща. Йарымчыг гырылан дуйьу щядярди, Эедилян щяр йолун сону кядярди. Мянимся дюзцмцм юмрцм гядярди, Щейиф ки, вяр дцшцб илимя даща. Бу аьрым чятин ки,овуна, кечя, Сянсизлик талайыр мяни щяр эеъя. Гайыдыб эялсяйдин бир эцн эизлиъя, Онда инанмаздым юлцмя даща.

март, 2013

МЯНСИЗЛИК

Бир эцн цстцмц айрылыглар кясяъяк, Рцзиэарын аъы йелляри цстцмдян ясяъяк. Сяндян, гурдуьум ханиманымдан яллярим цзцлся, яъял цстцмя эцлся, Цряйим вурса сон нотлары, айрылса юмрцн йоллары, Мянсизлийин тянщалыьында сыхылма,

Page 85: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

85

дярдя яйилсян дя йыхылма! Дярд яймяйяни, тянщалыг яйяр, Ичин-ичин сюкяр, йейяр. Отаьымызын диварларында галан сясимля вер баш-баша, Сяня вердийим севэимля йаша. Гисмятин олса о йурд, о торпаг, арзуларын чямян-чямян эюйярся. ачса йарпаг-йарпаг, сяня мянсизлийи унутдураъаг.

Чехийа 2009

СЯНИ ЭЯЗЯЪЯК

Тянщайам, йалгызамса Демяк йохам дцнйада, Фикирлярим долашыг цряк кимсясиз ада. Йерля-эюйцн севэисин Ичимдя эяздиряням, Гям карванын сонаъан Чякян сарбан да мяням. Адамлар арасындан мяням чохдан силинян. Рущам, хяйалам санки Эюйлярдя тянща эязян. Сянэимяз эюз йашларым, Сонсуз йалварышларым, Сяня ябяди лайлам, Сяня сонунъу няьмям,

Page 86: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

86

Мянимля гоша эязиб Кечдиляр талеимдян, Щясрятля севинъими бичдиляр талеимдян. Ялим ялдян цзцлдц, цряйим цряйиндян, Йцклянмишям алышан дярдляримин кцлцндян. Сянинля баш-башады Инди фикрим, дцшцнъям, Ал эцндцзцм гаралыб, зцлмятдядир щяр эеъям. Тянща галан улдузум йалгызлыгдан безяъяк, Рущумузу йашадан, О сащилсиз эюйлярдя, Бир эцн сяни эязяъяк.

май, 2013

ЙОРУЛМАМЫШАМ

Язялдян кям эялян талеими мян, Ахтарыб, эязмякдян йорулмамышам. Эюйлярдян чякибдир киприклярим ням, Булуд тяк сцзмякдян йорулмамышам. Йаьыш да таныды, чискин дя мяни, Думанында аздым хяйалын кими. Цмидимя бцкцб ютян эцнляри, Гайыт эял демякдян, йорулмамышам.

Page 87: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

87

Юмцр дя тцкяниб вахт да даралыб, Сачларым даьлардан бяйазлыг алыб. Эетдийин йолларда хяйала далыб, Сяни эюзлямякдян, йорулмаышам. Истясян Шювкяти гына, гарьышла, Щясрятиня чилян одлу йаьышла. Баьышла, бу йашда мяни баьышла, Мян сяни севмякдян йорулмамышам.

нойабр, 1987

СЕВЭИМИЗ ЙЕРИНИ ВЕРДИ ЮЗЭЯЙЯ

Сащил баьына енирям ялимдя яса, голтуьумда кичик чанта, Айагларымы далымъа дарта-дарта, устуфъа йеря баса-баса. Сащил мяни танымады Санки гачырды мяндян, Билмядим нядян? Чичякляр цзцмя эцлмцрдц, Сачларыма севэи-севэи дцзцлмцрдц. Тякъя достум Хязяр дуйьум кими, тябим кими, шащя галхырды, Эащ да гынына чякилиб гямли-гямли бахырды, Лянэярляниб фикря далырды,

Page 88: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

88

Дальалар эеъикмиш бир севэинин няьмясини чалырды. Бу да гоъа шам аьаъы бойланыр узагдан, Илляр ютцб о вахтдан… Вахт юзцмцздян, севэимиздян кечиб, Бир удум юмрц ичиб. Бир гцрура гурбан олду дейя – Севэимиз йерини Верди юзэяйя.

2011

ОВГАТ

Юмря ъаландыгъа бу нящс иллярим, Истяйим юнцндя ясир яллярим. Дярдин йохушунда дюзян дизлярим, Яъялин юнцндя бцкцляр, бир эцн. Сонда кючяъяйям йарпаьа, эцля, Йурдумда дюняъям бир овуъ кцля. Биръя сюзцм дцшся аьыза, диля, Юлцм дя гаршымдан чякиляр, бир эцн. Сайан та сайыбдыр, инди ня сайым, Зилиндян дцшцбдцр щайым-щарайым. Йер цстя сюкцлян юмцр сарайым, Йер алтда ябяди тикиляр, бир эцн.

Page 89: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

89

Киминся хятриня сюз демишямся, Щардаса сюз удуб, сюз йемишямся. Дцнйаны црякля эюрмямишямся, Мисрам илмя-илмя сюкцляр, бир эцн. Шювкят, щагг ахтардын йалан дцнйада, Щеч вармы, ябяди галан дцнйада? Олмаса да йада салан дцнйада, Шеирим чичяк-чичяк якиляр, бир эцн.

1996

БИР ЙАРЫ СЯН, БИР ЙАРЫ МЯН

Гызыл тойумузун астанасында, щяйат йолдашыма

Бащарын йашыл чаьында, Бир чичяйин йарпаьында, Бир аьаъын торпаьында, Севэийя дюняк тязядян Бир йары сян, бир йары мян. Эащ аьлайа, эащ да эцля, Юмрц вердик айа, иля. Оъаг чатдыг ялли иля Айрылыглар сюйля нядян? Бир йары сян, бир йары мян.

Page 90: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

90

Каш мян сяндян юнъя юлям, Эедям юлцмцмц эюрям. Эяляъяксян сян дя биллям, Юмцр эюйярдяк юлцмдян Бир йары сян, бир йары мян.

2011, 18 феврал

ЕВИМИЗЯ ЭЕДЯК

Ещейй!!! Ня йатмысан, галх! Бу эцн эюрцш эцнцмцздц йеня эялмишям, Мяни тянщалыгла баш-баша гойан Сянсизлямишям. Ня сцкута далмысан, галх! Ял-яля тутаг, Щавалы йелляря гошулаг, эедяк хараба евимизя, Няняли рюйамызы, лайлалы, наьыллы дцнйамызы тапаг. Йухуларыма йалвармагдан йорулмушам, Гцрбятин сазаьында донмушам. Ичимдя бир бошлуг вар Орда ня севэи, ня щявяс ня таныш бир сяс галыб. Галх, бу бошлуьу севэиля, евинъля долдураг, дюйяк-дюйяъляйяк, бу йолларын сцкутуну ойадаг, заман сцпцрцб атан йолумуза дюняк. О бозараг чюлляр,

Page 91: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

91

Бяндляр, бяряляр таныйар бизи, Йягин сел басыб щяйятимизи,. Учуруб евимизи. Нянямизин нянни асыб, бизи охшадыьы, Ийдя аьаъынын алтына гайыдаг, Лайла, байаты иля Ябяди уйуйаг.

3 нойабр, 2015

СЯН МЯНИ ИСТЯ

Гапыны гям дюйся, сян мяни чаьыр, Бил ки, йелдян ганад тахыб эялярям. Щявясим дя сянсян, дуйьум да сянсян, Дуйьулар селиндя, ахыб эялярям. Сяндян пай умарам дилянчи кими, Ачмасан гапыны цряйим донар. Гямин йедяйиня вермярям сяни, Кющня хатиряляр мяни гынайар. Гапыны гям дюйся, сян мяни чаьыр, Далынъа эязярям дцнйа бойунъа. Юмцр-эцн ахмамыш тясялли кими, Сясиндян ичярям бары дойунъа. Онда эет демишдим гайыт демяйя. Цряйим цзцлцб щейим галмайыб. Донуму щясрятдян еля бичмишям, Яйнимя йарашан эейим галмайыб.

Page 92: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

92

Чаьырсан, бцрцнцб хош хатиряня, Дурарам эетдийин йолларын цстдя. Билирсян, тез кцсцб-барышмаьым вар. Тяки мяни чаьыр, сян мяни истя.

Франса, Страсбург, йанвар, 2014,

Page 93: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

93

БИР СЕВЭИНИН ЙАЗ СЯЩЯРИДИ ДЦНЙА

Page 94: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

94

Мян дя кечирям бу дцнйанын ичиндян йорьун- йорьун, арам-арам, чийнимдя вятян дярди, синямдя торпаг йарам.

Page 95: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

95

СОН ГЯМИН ОЛАЙДЫМ

Йол чякяндя бахыш-бахыш, Сяпиляндя йаьыш-йаьыш. Йад эялиб йахын олмамыш- Йеня щямдямин олайдым. Вахт донду чатмады иля, Вцсалын дюндц нисэиля. Щясрятим чякяндя зиля, Синяндя бямин олайдым. Каш сяндян кечям эизлиъя, Севэиндян ичям эизлиъя. Дцнйадан кючям эизлиъя, Сянин сон гямин олайдым.

май, 2011

ЭЕЪЯЛЯР

Севэимизи улдуз-улдуз Дяриб сахлайар эеъяляр. Гяриблик тяк пянъярямдя Гцбар баьлайар эеъяляр. Тянщалыьым дюзцм олуб, Эеъя аьлар эюзцм олуб. Ачыг пянъярямдян долуб, Щярдян йохлайар эеъяляр.

Page 96: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

96

Дцнйа кючцндян кечяндя. Щясрят эюзцмдян ичяндя. Сянсиз дцнйадан кючяндя, Мяни аьлайар эеъяляр.

гябяля, ийул 2011,

ДЦНЙАНЫН ДАШ ОЙУНУ Лап мяяттял галмышам, дашларын дюзцмцня, Дюйцб дюйяъляйирик астарына, цзцня. Дашы даш цстя гойуб, биз дашы уъалдырыг, Эащ айаг алтда сяриб тапдайыб алчалдырыг. Щярдян эюрцрсян надан, бостанына даш атыр, Щярдян дя дцз йолунун, даш эялиб цстя йатыр. Башымыз даша дяйир юзцмцзя эялмирик, Башымыза дюйдцкъя биз даша юйряширик. Азыхдакы тарихим дюрд мин илдир даш олуб, Шуша даьларында даш, эюзляримдя йаш олуб. Унутмушам щяр ня вар, дашлашмышам та, гардаш, Дюзя-дюзя ахырда, даш олуб мяня йолдаш. Йолларымда щей дюйцб, о мяни, мян дя ону. Ня йахшы ки, гуртармыр дцнйанын даш ойуну.

1989

БУЗ ЯРИЙИР

Пянъярями дюйцр кцляк, Хатиряляр яляк-вяляк. Цряйимдя охуйурсан Щязин-щязин, кювряк-кювряк.

Page 97: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

97

Эеъя кечир, ай эизлянир, Улдуз кючцр карван-карван. Кцсцб эедян бяхт улдузум, Гайыдаъаг бир дя щачан? Йолу щардан-щарайадыр, Топа булуд ял еляйир. Еля бил ки, щясрятимя, Эюзляриндян йаш чиляйир. Бир йаьыш да таныш эялир, Шащид оларды севэимя. Йаьыш санки мяни эюрмцр, Инди йаьыр цмидимя. Гызыл эцняш пянъярядян, Шяфгят долу эцлцмсяйир. Цряйимдя донуб галан. Дцнйа бойда буз ярийир.

2011

МЯНИМ ДЦНЙАМ Язялки дцнйамы эяздим, Щясрятя дюздцкъя, дюздцм. Ону ялчатмаз билмяздим Демя, баъамызын гара- Тцстцсцймцш, мяним дцнйам.

Page 98: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

98

Эцнцм су тяк ахыб эетди. Ятяйини йыьыб эетди Дцнйам эендян бахыб эетди Мяръан эюзлц булагларын- Бястясиймиш, мяним дцнйам. Кцсэцн галды бянювшялик. Йашыл тала, эюй мешялик. Дцнйам олду бюлцк-бюдцк, Хан чинарын щямишялик- Кюлэясиймиш, мяним дцнйам. Йол долашыг, мян йорьунам, Вахт ютцр, щяля дурьунам. Мян юз дцнйама вурьунам, Юз анамын гуъаьынын- Истисиймиш, мяним дцнйам.

1995

БИР ЮМЦР БАЬЫШЛАДЫМ

Дцнйадан хябярсиз дцнйайа эялдим, Нийя эялмишдим, кимям, нячийям билмядим. Щардан эялмишдим, инди йюнцм щарады, Илкинлийя, йа сонады? Эяляндя айна кими тямиз, Сулар кими дуруйдум,

Page 99: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

99

Айдын сямалы ачыг йолуйдум. Кяляфим пыртлашды, дцйцнцм чякилди, долашдыгъа доландым, Кирпийимя ням дцшдц. буландыгъа буландым. Вахты гова-гова, дярдляримин далынъа гарабагара, сцрцня-сцрцня, аьрыларына бцрцня-бцрцня, дярди, дярдля дашладым, юзцм, юз бяхтими алныма, Тярсиня нахышладым. Дярдлярини эцнляримя бцкян дцнйайа, Мяни йадлар ятяйиня парампарча тикян дцнйайа, сыныг-салхаг бир юмцр баьышладым.

Брцссел, 2011, ийул БИР ОРДУ ЙАЛАН САХЛАЙЫР ДЦНЙАНЫ

Щярдян сорушурлар: –Эялдийин дцнйада Чохму йалан эюрдцн? Алданмысанмы сяни алдадана? Щеч дцшмцсянми шяря-бющтана? Эютцр-гой етдим, Узун-узады фикря эетдим. Чякилдим ичимин сцкутуна, сяссизлийиня. Неъя йалан десин эюз эюрдцйцня?

Page 100: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

100

Чох эюрмцшям алдаданы, алдананы, рийакары, сахтакары, Айаг тутан аь йаланы, Архамда данышаны дцзц тярся йозаны, аьы-гара йазаны. Эюзэюряти йалан дейиб гыз-анайа, арвад-яря, оьул-атайа мин кяря. Щаглыны-щагсыз, торпаглыны-торпагсыз алдадыр инди. Мянимля йол эедян дя вар, эетмяйян дя, Шяр-бющтан дейян дя вар, демяйян дя. Бир орду йалан сахлайыр дцнйаны, Бир орду алдадан талайыр дцнйаны. Бир овуъ торпаг, бир овуъ адама тапдаг дцнйайа эялишимин юзц йалан, Алданмыр тякъя Эюй Танрынын севэисиня инанан. Мян дя инандым, Эялишимдян-эедишимя юзцм-юзцмя алдандым.

2015

ТУТАГ БУ ДЦНЙАНЫ АХЫРА ЭЕДЯК

Дяли кюнцл, гям ейлямя бир беля, Гям адам юлдцрмцр, дярдяъяр едир. Цмид цзцлмяйиб, сон дейил щяля, Пийадя дцшмцшцк вахт йейин эедир.

Page 101: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

101

Дярдимиз юмцрдян габаьа эедир, Эцн-эцня ъаланыр ай иля чатмыр. Дюзцмцмцз дашды, дямирди, нядир, Охумуз пасланыб, дюзцмя батмыр? Синямя гысылан сян бир няьмясян, Суссан да сясини ешидирям мян. Щайана дюнцрям, сян юзцмдясян. Мяни сабащлара апаран сянсян. Цмид севинъ цстя кюкляйир мяни, Илащи, няьмями длимдян алма! Алырсан ал апар галан юмрцмц, Амма цмидими ялимдян алма! Мян сяня йцкцнцм, сян мяня кюмяк, Дейир архалылар инди гурд басыр. Тутаг бу дцнйадан ахыра эедяк, Эюряк алнымыза тале ня йазыр?

2011 ОЙАДАМ ДЦНЙАНЫН ЯЗЯЛ ЙАДДАШЫНЫ

Цряйимдя бир арзу, Бир истяк эялиб диля, Истяйирям бу дцнйайла тутам ял-яля, Рягс едям белядян-беля. Дцнйаны бюлцшянляр, «Дцнйа мяним» -дейянляр Гопа дцнйанын белиндян йеря дяйя. Няьмяляр дейя-дейя

Page 102: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

102

Эюйлярин мавилийиня, Дцнйанын эюзяллийиня гол ачам, Бцтцн каинаты гуъам. Рягс едям, Яъдадымын даш цстцндя рягси кими ябядилик. Даш йухусундан ойана язяллик, илкинлик. Голларым ачыла, Та бир дя йаныма гысылмайа, Кцряйимдя чатылыб Бойнумдан асылмайа. Рягс етмк истяйирям, Голларымы инсанларын Голуна щюрцкляйя-щюрцкляйя, Цряйими севинъля, севэийля Кюрцкляйя-кюрцкляйя. Йетяр, юзэя щавасына зорла, эцъля ойнадыьым, Юзэя гамчысындан Золаг-золаг аьладыьым. Тапмышам та адымы, Танымышам йахынымы, йадымы. Бир рягсля ойнатмаг истяйирям ярзин щяр башыны Ойадам дцнйанын язял йаддашыны.

2009

ДЦНЙА БИР ОЙУНДУ

Дцнйа бир ойунду, биз дя ойунчу, Ким удду, удузду кимя ня чыхды. Олум бир уъуса, юлцм бир уъу Кимя ня дцшдцся бяхтиня чыхды.

Page 103: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

103

Биннят олан эцндян узаныр йолу, Онда ня эюрдцм ки, йолуна чыхам. Ъаным щясрят долу, гойнум гор долу, Гяминин ялиндя галыбдыр йухам. Бир хысма дян олдуг о бир дяйирман Йыьыб тящнясиня хышлады бизи. Севэиля щяйата эятирди, ня гям, Эедяндя аьыда охшады бизи. Дцнйа, севинъин дя, гямин дя хошду, Бу щалымда мяни тяк сян дуйурсан. Бир йанын бащарса, бир йанын гышды. Ей тясялли йерим, ня йахшы варсан.

сентйабр 2014 ЙУХУ ДА ТЯСЯЛЛИ ОЛУРМУШ ЩЯРДЯН

Сяфиндян гырылан гяриб дурна тяк, Фикир думанына дцшцб азырам. Бязян кюнлцм гямля еля тутушур, Аз гала фяляйин юзцн йандырам. Йухуда дюнцрям эюй эюйярчиня, Гонурам Эюйчянин йоллары цстя. Щясрят бирдяфялик дцшя дцйцня, Уйуйам Тябризин голлары цстя. Симург гушу оллам од чякир мяни, Кяркцк эюйляриндя щей доланырам.

Page 104: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

104

Баьдадда охуйуб ахыр няьмями, Хоъалы одуна дцшцб йанырам. Узун эеъялярдя фикир кющляни. Баш аланда йелдян йцйряк олурмуш. Цмидляр цшцдян гцрбятин бузу, Эеъяляр од олуб ъана долурмуш. Щярдян дя йухудан галхыб щювляняк, Адлайыб кечирям Худафяриндян. Билмирям йаланмы йа еля эерчяк, Йуху да тясялли олурмуш щярдян.

сентйабр, 2014

ЮЗЦМ ЮЗЦМЦ АЬЛАДЫ

Йолумун чохун эетмишям, Галан о аздан горхурам. Баша чыхан баш эирляйир, Аьлы дайаздан горхурам. Сюзлцляр гоймады диняк. Сября сыьыныб динмядик. Юнсцзляр юня чякилди, Биз йеримизи билмядик. Аь йаланлар удду бизи. Щагсыз щаглыны гатдады. Бир юмцрлцк дюзцм сечдик. Цряк дюзцмдя чатдады.

Page 105: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

105

Юлмядирил эцн кечирдик. Билмядик бу ня савашды. Йа сяня, йа да ки, мяня Дяйян еля ейни дашды. Юмцр сцрцшдц ялимдян, Сандым яъялди щахлады. Йолун йарысында галыб. Юзцм, юзцмц аьлады.

Брцссел, сентйабр, 2011

ЙУХУМА ЯРЯНЛЯР ЭЯЛИБ

Бабасынын адын дашыйан нявям Щцсейнин той эцнцндя

Бу эеъя йухума ярянляр эялиб, Щамынын цзцндян нур тюкцлцрдц. Сяня хейир-дуа верянляр эялиб, Санки бцтцн дцнйа дейиб-эцлцрдц. Рущум щаваланды дяйишди щалым. Ашырдым чийнимдян кядяр йцкцнц. Мяълисдя ъям олуб гощум-яйалым, Цряк дуйьуланыб язялки кими. Беля хошбяхтлийин думанындайам. О ширин йухуму эерчяк билмишям. Эюйлярдян бир севэи мяляйи ениб, Имана эялмишям, диня эялмишям.

Page 106: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

106

Сон бащар цстцмц кясся дя щагды, Бу ахшам эянълийим гайыдыб эери. Арзум чичяк-чичяк йарпаг-йарпагды, Бу той щавасынын дуйандан бяри. Сой адын йашатдын бюйцк бир няслин, Бу бир йадиэардыр бабандан сяня. Гцрурла дашыдын щалалын олсун. Каш ону веряйдин сян юз нявяня.

29.ВЫЫЫ-2014

ГАЙЫДАГ ЭЕРИ

Бу йол ня сонадыр, ня дя язяля, Архасынъа чапыр, юмрцн илляри. Сонаъан бир кимся эетмяйиб щяля. Кюнцл, эял бу йолдан гайыдаг эери. Биздян кечян йоллар айрылыьадыр, Дяйишмир, дцнйанын дону дяйишмир. Чархынын алтындан кечириб бизи, Йашадыр, юлдцрцр сону дяйишмир. Дярдинин дцйцнц шяр ялиндяди, Кяляфин ачмаьа бир юмцр азды. Аьрысыз билмирик биръя эцн няди, Тялясян гарлы гыш, эеъикян йазды.

Page 107: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

107

Вцсал эцнляриня йеня гар йаьыр, Щяля дя эюрцнмцр ня йол, ня ъыьыр. Изимизи йуйуб селляр апарыр, Цмидимиз щяля гырагдан бахыр.

Алманийа-Кюлн, Август, 2010

ЮЛЦРЯМ ЮЛЦМЯ САРЫ

Бир цмид йолларда солур Гяриблийин бахышында, Бир чичяйин эюзц долур Илк хатиря йаьышында. Бу эцнц дя бцкдцм гямя Гям кцляйи бир аз сянэи Цмиди сыхым кюксцмя Дяйишсин дцнйамын рянэи. Карваны кючян юмцрдян. Йоллар нишанями сахлар? Бахты хязан айрылыглы, Бурда бир гыз галыб аьлар. Бир йыьын гямя сарванам. Эетмяйя йолум галмайыб. Юлцрям юлцмя сары, Та саьым, солум галмайыб.

Март, 2011

Page 108: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

108

ЙЕРИНДЯ ТОЗУ ГАЛЫР

Дурналарла гайыдыр щяр ил йурдума бащар, Дейя билярсянми сян эялян илк бащардымы, йохса еля сон бащар? Биздян хябярсиз эялир учуб эедир хябярсиз, Илляр дя йарпаг-йарпаг юмцрдян дцшцр сяссиз. Кяпяняк айы или, эцнц тутмагмы олур? Вахт биздян эялиб кечир вахта чатмагмы олур? Неъядир, юмцр беля сяссиз-сямирсиз кечя, Эащ да башынын цстдян ютцб эедя эизлиъя. Илляр эерийя бахмыр, юмря бир кюлэя салыр, Учур кяпяняк кими Йериндя тозу галыр.

Март, 2011

ЙАЗА БАЬЛАДЫМ

Саза, сюзя кюклянмишям, Бу да бир кювряк савашды. Ня това, ня сюзя йатыр Бу инсанлар санки дашды.

Page 109: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

109

Торпаьымда эцл-эцл ачыр, Намярдлярин эцлляляри. Вахта дюзцм тохуйурлар Ойун эедир башдан бяри. Илк няьмямдян, илк лайламдан Ня алдым саза баьладым. Бу гям мяни яйяммяди Цмиди йаза баьладым.

Март, 2011

БЦКЦМ, АЛЛАЩ!

Цстцмя бу гядяр тюкдцйцн дярди Щансы тярязидя, бяс чяким, Аллащ? Дюрд йана бахырам инсанла долу. Нядянди тянщайам, мян тякям, Аллащ? Ипим цзцлмяйиб сяндян щяля ки, Тцкдян асылмышам щюрцмчяк тяки. Бары галан юмрц сян еля вер ки – Юзцмя бир мязар мян тиким, Аллащ. Щагг олан юлцмя чохдан щазырам, Баьышла, йолундан бялкя азырам? Дярд цстя отуруб шеир йазырам, Шеирими де няйя мян бцкцм, Аллащ?

Гябяля 2011, ийул

Page 110: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

110

НЯ ИШИМ ГАЛЫБ?

Севдийим йерлярян атдылар мяни, Бир гяриб карвана гатдылар мяни. Гямин оъаьына чатдылар мяни, Даща бу дцнйада ня ишим галыб? Эюзцмля бир дцнйа йалан эюрмцшям, Мярд йерин намярдя галан эюрмцшям. Юз ичимя ениб, талан эюрмцшям. Даща бу дцнйада ня ишим галыб? Ялими дцнйадан цзцм дя эедим. Далымъа кюврялсин изим дя эедим. Сюзцмц мярданя цзцня дедим, Даща бу дцнйада ня ишим галыб? Йол цстя дурмарам та йолум кясик. Дюзцмя чюкмцшям чякилмир тятик. Юмря дя гыш дцшцб кючцм тялясик, Даща бу дцнйада ня ишим галыб?

Брцссел, ийул 2010

ЮМРЦМ НЯЬМЯ ОЛАЙДЫ

Юмрцм няьмя олайды… Айдын йаз сящяриндя, Щязин-щязин диняйди Булагларын дилиндя.

Page 111: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

111

Юмрцм няьмя олайды… Шялалянин сясиндя, Хатиряйя дюняйди Чинарын кюлэясиндя. Юмрцм няьмя олайды Даьдан сцзян мещ кими, Чичяклярин бойнунда Сыраланан шещ кими. Юмрцм няьмя олайды… Анамын лайласы тяк. Сцбщ намазы Танрыйа Нянямин дуасы тяк.

2011

МЯН ДЯ КЕЧИРЯМ БУ ДЦНЙАНЫН ИЧИНДЯН

Мян дя кечирям бу дцнйанын ичиндян Минляр, милйонлар кими, Дцнйанын севинъиндян, кядяриндян дойуб, доймайанлар кими. дярдини чийнимдя чякирям, дцнйайа эялдийим эцндян, Цряк йцкцм ня аьырмыш Ялляримин йцкцндян? Чийинлярим язилир дизлярим титряйир

Page 112: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

112

бцдряйирям щярдян, Чоху да хябярсизди йурд адлы бюйцк дярддян. Дцнйа гапыларыны эащ ачыр Эащ баьлайыр цзцмя, Дюйцр йухулу йаддашымын ялиня, голуна, дизиня. Билмирям, о гапылары ким ачыр, Ким баьлайыр? Ким кечир, ким галыр? Сибир кцлякляриля хышлананлар, Сыныб, овуланлар, Алныачыг, башы дик оланлар, Кечиб ичимдян –дейир. Онлар ябяди ичимдядир, гырылмазлар кючцмдян –дейир. Мян дя кечирям бу дцнйанын ичиндян Йорьун-йорьун, арам-арам, Чийнимдя вятян дярди, Синямдя торпаг йарам.

2009

ДЕЙИРЛЯР СЕВЭИДЯН ЙАЗА БИЛМИРЯМ

Дейирляр севэидян аз йазырам мян, Мяним ешгим вятян, севэим вятянди. Вятян аьлайанда эцля билмирям. Гялбимин наляси щяр эцн вятянди.

Page 113: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

113

Севэим булагларын зцмзцмясиди, Севэим даьларымын щясрят сясиди. Севэим Гурбанинин бянювшясиди, Дейирляр севэидян йаза билмирям? Нейним, залым цряк данышсын-динсин, Цмманъа севэисин бу ъащан билсин. Яллярим йетмяйян йурд юзц десин, Дейирляр севэидян йаза билмирям? Орда бир чинар вар эюзляриндя гям, Башындан сейрялмир гаты думан-чян. Онунла баьлыдыр нечя хатирям, Дейирляр севэидян йаза билмирям? Айрылыг кюнлцмдян севэими чалыб, Дцнйаны эюзцмдя мин рянэя салыб. Вятян дейя-дейя Шювкят гоъалыб. Дейирляр севэидян йаза билмирям?

2011

ДЦНЙА ЧИЙНИМДЯ ОТУРУБ

Чоху кими касыб бир евим вар, Кичик няфясликли одам, Айаьымын алтында Няфяслийя дирянян бир нярдиван. Эащ нярдиванын дибиндян бойланырам, Эащ да пилля-пилля йухары галхырам. Щярдян айаьым нярдивандан цзцлцр,

Page 114: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

114

Айаг гоймаьа йер ахтарырам, Щюрцмчяк тору кими Щавадан салланырам. Ня гядяр эеъ дейил Эюрдцкляримдян артыг эюрмцшям, Билдикляримдян артыг билмишям,-десям Ня олаъаг ки..? Ким мяни анлайыб дуйаъаг ки..? Дцнйа чийинляримдя отуруб Сыхыр мяни, Юзцндян аьыр дярдляри йыхыр мяни, Сясими гысырам. О балаъа няфяслик дя гапаныр, Айаьымын алтындан Нярдиван да гачыр, боьулурам. Йухудан айылырам.

Франса, Страсбург, 2014, феврал

БИР ДЯ ЛЯНЭИМЯ

Сазы пярдя-пярдя йандырма, ашыг, Кярям дя алышды, йанды беляъя. Щийляси гоймады Гара кешишин, Севэидян кам ала юз цряйинъя. Щяр щава рущуму дирилдя билмяз, Мяним щавам инди чалыныр гямля. Кюнлцмц овудуб киридя билмяз, Талеим ойнайыр щяля мянимля.

Page 115: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

115

Чохдан унутмушам мян юз щавамы, Билмирям, йаддашдан силинди неъя? Юзэя щавасына чох ойнамышам. Мяним щавамы чал, ашыг, бу эеъя. Йетяр, кюврялтдийин «Кярями» цстя, Кешишляр дирилиб, ашыг, сян демя. Чал, рущума дюнсцн, «Ъянэи», «Шикястя», Ай ашыг, сян Аллыщ бир дя лянэимя!

1997 БИР СЕВЭИНИН ЙАЗ СЯЩЯРИДИР ДЦНЙА

Щярдянбир адам юз-юзцндян сорушмаг истяйир, Рущу Танрынын сябриня долуб дцнйанын дярдляриля барышмаг истяйир. Гаршысында сону эюрцнмяйян, Ъавабы билинмяйян, суаллар дурур: Нядир бу аьрылардан йоьрулан, Юлцб, тязядян доьулан дцнйа? Йаландан, эерчякдян уйдурдуьумуз ширин рюйа? Щяр эцн бахышларыма чякдийим йоллардымы? 90-да гярянфил-гярянфил чиликляниб, тюкцлян 93-дя юлян арзулардымы, дцнйа? Цряйимтяк бошалан евимиздя, Дарвазасы чырпылан щяйятимиздя, Щюнкцрян кцляклярдими?

Page 116: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

116

Хоъалыдакы эцлля йаьышлы, ганлы бахышлы Чичяклярдими дцнйа? Бялкя охумадыьым няьмяляримля, Йазылмайан шеирляримля итиб? Йох, ичимдядир, о итмяйиб, Мяндян узаьа да эетмяйиб. Нявяляримин эюзляриндя чичяк-чичяк эцлцр, Гюнчя-гюнчя ачылыб тязядян эюйярир. Арзуларын йарпаг-йарпаг, эюйярян йеридир, дцнйа. Цмид долу бир севэинин, Йаз сящяридир, дцнйа.

Брцссел, 2012

ЮЗЦМЦ СЕВЯРДИМ

Бир юмцр йашадым Ясрин галмагаллы олайларында, Щайда-щарайда Бир голум о тайда, бири бу тайда. Юмцр эендян бахыб эетди, Билмядим ня вахт эялди, неъя эетди? Эащ анамын гуъаьында, Эащ бабамын кющня оъаьында исиниб, овундум, Эащ гцрбятин сойуьунда дондум. Бир эюзцм ъянубда, бири шималда, Бахышларымы йордум йолларда. Юля-дириля бир ясрдян – бириня кечдим, Заманын аьрыларындан нечя йол ичдим,

Page 117: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

117

Вахтын ахарыны сахламагмы олар? Юмцрля сазиш баьламагмы олар? Яр, ювлад гуллуьунда. Эялиб эедянлярин боллуьунда Итян анларыма, Башымын цстдян хябярсиз ютян анларыма, Юмрц сяхавятля хяръляйиб йашадым, Торпаг итэиси тяк аьыр йцк дашыдым. Бир юмрцм дя олсайды юзцмя дюнярдим, юмрц гянаятля хярълярдим. Дцнйаны, инсанлары севдийим кими, Бир аз да юзцмц севярдим.

2011

ДЦНЙА ДОЛА ЕВИМЯ

Пянъярями ачырам дцнйамызын цзцня, Еля ща чевирирям астарына, цзцня. Фикримя йцклямишям йашадыьым дцнйаны. Узандыгъа, узаныр доланырам щяр йаны. Тцркцн язял мяскяни, ана йурдум Тураны, Кечирям Гарабаьдан, дцшцнцрям Араны. Дцнйам мяним сирдашым

Page 118: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

118

евимди, отаьымды, Бир йаны эцл-чичякди бири хязан баьымды. Ачдыьым пянъярямдян дцнйа дола евимя, Гансыз-гадасыз, шярсиз дцнйа сыьына мяня. Дуйьуларым сойуна гям кюйняйини йеня, Евимин диварлары Нурлана, тязяляня.

апрел, 2008

ЛАЙЛА СЯСИ

Гызым кюрпясиня лайла чалырды

Эюйлярин гуъаьындан, улдузлар гопуг, ахыр. Ай булудда эизлянир, Эеъянин баьрын сыхыр. Бир бешик йырьалайыр Онун зяриф ялляри, Эеъя ярийиб, эедир. Салланыр кирпикляри. Эюзляринин нуруну, цряйинин горуну Кюрпясиня верирди, Ня бир ан динъялирди, ня йорулмаг билирди. Гаранлыг гярг олурду

Page 119: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

119

ананын лайласына, йер цзц бялянирди эюзяллик бойасына. Эеъянин эюзляриндян йухусу дцшцб, гачыр, бу няфясдян дашлар да гюнчя-гюнчя эцл ачыр. Байагдан динляйирям: - Сян мяним севинъ пайым Сюнмяз улдузум, айым, «Лайла балам, йат, балам, гызыл эцля бат балам». Ширин-ширин уйуйур кюрпя лайла сясиня, Мян чалдыьым лайланы О чалыр кюрпясиня.

2012, август

ГЫШ ТУТУБ

Эюзцмя йыьдым йоллары Юлцм юлцмцмя сары. Сордум долан булудлары Эюрдцм эюзцмц йаш тутуб. Дярд мяни чякди тяркиня, Дюздцм бошуна-бяркиня. Сября йцкцня-йцкцня, Эюрдцм йолуму даш тутуб.

Page 120: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

120

Илляр бир-бирин киритди. Юмрцмц дюзцм яритди. Эянълик ня вахт эялиб, эетди, Эюрдцм, сачымы гыш тутуб.

2011-ъи ил

РУЩУМ ЭЮЙЛЯРДЯ ЩЯРЛЯНИР

Йолум йоллар арасында Бяхтя айрылыг тохуду. Беля юмцрдян ня умум, О да бир гямли йухуду? Ня дяринмиш гям дярйасы, Удса мяни кимся билмяз. Варла йохун арасында. Бир йол дурур, эедяр-эялмяз. Йурд йерини эери алмаг Гарыш-гарыш ган бащасы, Заман йатыб – щеч ойанмыр, Бяхтимизин гарачухасы. Ичимин атяши сюнцб, Юмцрдян галмайыб щянир. Вцъудум йерин пайыдыр, Рущум эюйлярдя щярлянир.

2012

Page 121: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

121

ПАЙ ДА ВЕРМЯДИ

Ня дейим дцнйанын сяхавятиня, Дярд тюкдцкъя щесаб-сай да вермяди. Дондурду гцрбятин гышында бизи, Бир эцн гызынмаьа йай да вермяди. Йай чякмяк истядик охуну алды. Няйи вермишдися, чохуну алды. Залымын ишини низама салды. Бизим щайымыза, щай да вермяди. Шювкятям дярд-гямя маил олмушам, Азаъыг пайыма гаил олмушам. Йяни мян бир беля заил олмушам – О мяня бир ширин пай да вермяди?

2011

ЙАПЫШДЫМ САМАН ЧЮПЦНДЯН Бу эеъя хястяханадакы Отаьымда, Эюзцм эюря-эюря Юлцм цстцмя яйилди, Бир эюз гырпымында щяйаты Яйнимдян сойундурду, Мянимля цз-цзя, эюз-эюзя дурду. Эцнащларым щяр йандан Дикялиб, синямя чюкдц, Боьазымдан йапышыб сыхдыгъа, сыхды.

Page 122: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

122

Билмядим щансы щагг, Щансы щагсызды. Сорьу-суаллар эюз йашымтяк йаьды, Юлцм ялляриля щясрятими цстцмя юртдц, Сандым вахтды, Яъял йетди. Щяйат лент кими Кечди эюзцмдян, Бир анлыг горхуну говдум юзцмдян. Цмидим дярйада Тянща бир гайыг кими Ял еляйирди эендян, Ял атыб йапышдым саман чюпцндян.

Мяркязи клиника, 27 март 2012

БИР СЕВЭИ ШЕИРИ ДЕЙЯК БУАХШАМ

Нявямин той ахшамында

Цряйим, эял атаг дцнйа гямини. Тутаг той ахшамы шеирин дямини. Дайанаг баш-баша ашигляр кими, Бир севэи шеири дейяк бу ахшам. Дуйьулар ойнасын йаз щавасына, Бцлбцлляр дя чыхсын эцл давасына. Дцшяк бянювшянин бол дцнйасына, Бир севэи шеири дейяк бу ахшам.

Page 123: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

123

Динсин гыз бянювшя бир ашиг кими. Сарылым бойнуна сармашыг кими. Эюзцмя сцзцлян нур, ишыг кими. Бир севэи шеири дейяк бу ахшам. Бир дцнйа севиъди о гюнчя, о эцл, Йаз юмрц йашадым мяндя еля бил. Ей, илщам пяриси, цстцмя яйил, Бир севэи шеири дейяк бу ахшам. Шеиримин эюзцндян гями чякилсин, Сюзлярим бир шещли эцля бцкцлсцн. Цстцмя эцллярин назы тюкцлсцн. Бир севэи шеири дейяк бу ахшам. Эюряк щара чякир бу йаз юмрцмц, Айрылыг ейляйиб дайаз юмрцмц Бу той узадаъаг бир аз юмрцмц, Бир севэи шеири дейяк бу ахшам.

7 март 2016

КАШ ОНУ ЭЮРМЯЙЯЙДИМ

Бир эцн дяниз сащилиндя юмрцн сольун гыш эцнцндя, хош тясадцф, биз эюрцшдцк, икимиз дя лал сцкутун думанына санки дцшдцк. Йеня дя цзц дянизя дайанмышды язялки тяк,

Page 124: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

124

йаралы гуш кими чырпынырды гямли цряк. Аь дальалар айрылыьын няьмясини охуйурду, кювряк-кювряк. Бахышлары эилейлийди, пяришанды, Ону беля эюрмямишдим мян щачанды. Титряк-титряк, яся-яся Цз чевириб, йеня эетдим, Мян ки, буну истямирдим Щеч билмирям, нийя етдим, Каш ону эюрмяйяйдим, Ондакы кими йеня Ичимдя эяздирдийим, тянща, гцрурлу мяним, дцмсцкляди, итяляди, ялимдян тутуб дартды, О йеня узаглашды хяйал кими дянизя гярг олуб батды.

октйабр 2014

БУ ЭЮЗЯЛ Юз тойунда ойнайан гыза

Бу гыз бцрцнцбдцр ал, йашыл тцля, Тцл она йарашыр, юзц дя тцля. Доланыр мяълиси белядян-беля Гол ачыб, арада сцзцр, бу эюзял. Бу гызы бир ешгин щавасы вуруб, Саьында, солунда мяляк отуруб.

Page 125: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

125

Санки йерля-эюйля давайа дуруб. Телиня эцл-чичяк дцзцр, бу эюзял. Эюр неъя доланыр щаллы-щавалы, Атадан, анадан хейир-дуалы? Кяклик тяк айаьы яли- хыналы. Санки даьда-дашда эязир, бу эюзял. Цзцндян, эюзцндян мящяббят йаьыр, Щярдян дя бойланыб ащу тяк бахыр. Субайларын баьрын йандырыб йахыр, Кюнцлляр талайыр, язир бу эюзял. Щяйат да, севэи дя еля эюзялди, Бунун щансы ахыр, щансы язялди? Ай Шювкят, эянълийин юзц эюзялди, Эянълик цмманында цзцр, бу эюзял.

2008

АЙ ИШЫЬЫНДА

Эял, бир аз эязишяк ай ишыьында, Хатиримя эцлцб-данышмаг дцшцб. Йеня дя кцсцшяк, ай ишыьында, Бялкя бяхтимизя барышмаг дцшцб? Интизар эеъянин эюзц мцрэцлц. Ай ишыьы ахыб йухума долур. Хяйалын гапымын астанасында Щяр эеъя кюврялян мялакя олур.

Page 126: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

126

Эял бир аз эязишяк ай ишыьында, Бир-бирини говаг, эизляняк, гачаг. Дайанаг цз-цзя, няфяс-няфяся. Айрылыг арайа эирмяйя анъаг. Эюзлярим йол чякир цряк кюврялиб, Яркими эютцрян йерим галмайыб. Щясрятин ичимя бичинчи дцшцб, Бичиб-баьламаьа вярим галмайыб. Вцсал улдузумуз нура бойаныб, Парлайыр эюйлярин галынлыьында. Кюнлцмдя дяли бир истяк ойаныб, Эял йеня эюрцшяк ай ишыьында.

1996

БИР СЯН, БИР ДЯ МЯН

Сачымда пайызын ялляри эязди, Наьыл-наьыл дцшдц юмрцн илляри. Айрылыг гылынътяк цстцмц кясди, Эюзцмц щясрятя сыхандан бяри. О эеъя юмрцмя пайыз дцшмцшдц, Итмишди дцнйанын йарашыьы да. Сянсизлик ичимя еля кючмцшдц, Эеъя дя кюврялди, ай ишыьы да. Бир эцн гошуларам пайыз кючцня, Дикиляр йолума щясрят бахышы.

Page 127: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

127

Кющня хатиряляр кювряляр йеня, Эюзцндян ахдыгъа пайыз йаьышы. Йеня тянща эеъя, хатирян бу мян. Нейнийим овунмур севдалы кюнлцм. Мяни пянъярямдян йеня сяслясян. Бир сян биляъяксян, бир дя мян эцлцм.

Октйабр, 2014

КЯЩРИЗИН ЦСТЯ ЕНЯМ

Шылтаглыьым гайыдыб, далмышам хош хяйала, О севдийим кяндимиз, щямйашыд гызлар ола. Анамдан эизли чыхыб, дейя-эцля гол-гола, Кящризин цстя еням… Бир каьыза бцкцлц, пянъярямя даш дяйя, Йухум перикиб гача, эюзцм дикиля эюйя. Эеъяни сящяр едиб, ял атам тез сяняйя, Кящризин цстя еням… Еля гачаг щясрятин яли бизя йетмяйя, Ики цряк арасы йол тцкяниб битмяйя. Айрылыг цстцмцзц, гяфил кясмясин дейя, Кящризин цстя еням… Гараларын ичиндян, аь теллярим йыьыша, Каш доггазын аьзында дцшяк йеня йаьыша. Арабир дя хялвяти, щей бахыша-бахыша, Кящризин цстя еням…

Page 128: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

128

Сачларымы дарайа, дан йериндян ясян йел, Пянъярямин алтында севэимиз ютя дил-дил. Хатиря йаьышында кюврялмяйя та кюнцл, Кящризин цстя еням…

2014

Page 129: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

129

ЮЗЦМ ПАЙЫЗ ОЛУРАМ

Page 130: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

130

ЮЗЦМ ПАЙЫЗ ОЛУРАМ

Щярдян цряйимъя олмур истяйим, ачылмыр цряйим. Эюйдя дюш-дюшя дуран, тез-тез тутулан, гаралан цряйим тяк кюврялиб, долан пайыз булудуна дюнцрям, Эюйцн синясиндян ляйян-ляйян бошалырам. Щяр няйи, щяр йаны пайыз рянэиндя эюрцрям. Пайыз бахышларымда сойуйур, щявясим, истяйим эюзляримин пайыз йухусунда уйуйур. Булудуна, думанына долурам юзцм пайыз олурам.

***

Юзцмц аьрыларымын зирвясиндян атмаг истяйирям. Сябримин, дюзцмцмцн сярщядляриня, эцллялянян цмидляримя чатмаг истяйирям. Ясирликдя галан, вахтсыз саралыб, солан арзуларыма, пярян-пярян дцшян дуйьуларыма, говушмаг цчцн, дярд даьымы ашмаг цчцн.

Page 131: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

131

*** Ясэи эцнляримин тяптязя будагларында йеня дя йашыл йарпаг олам, Бир дамла шещ кими лалянин гызылэцлцн титряк додагларына гонам. Бир ганадлы гуша дюням мави сяма мяним ола, Эюйлярин севэиси –мавилик пярдя-пярдя эюзляримя дола. Няьмяли йаьыша дюням, эюйлярин овъунда сыхылам, булуд-булуд торпаьа саьылам.

***

Дедим бир даща севмярям, Бир йол севир щяря, Гяфили эялян севэи Ширин йуху кими ахыр эюзляря, Дамла-дамла сцзцлцр цряйя. Ня етмяк? Севэисиз йашамыр цряк. Бир вахтлар севэими чямян-чямян охшадым, Кящризляримин додаьындан. Чичяк-чичяк ичдим. Овсунлады, сещирляди мяни О вахтдан севмядим кимсяни.

1995

Page 132: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

132

БУ ЙАЗДЫ

Щяр тязя фясилин юз нахышы вар, Севинъ чялянэи вар, гям йаьышы вар. Фясилляр юмцр-эцн дцнйасы олар, Дцнйаны гяминдян салан бу йазды. Пайыз бахышында кюврялир илляр, Цстцмя хязял тяк щясрят яляняр. Гямими йахамдан цзцб ялбяял, Кюнлцмц мин телдя чалан, бу йазды. Кющня дярдляримин йувасы мяндя, Дяйишяр щяр фяслин щавасы мяндя. Гялям кювряляндя, тябим кцсяндя, Синямя дуйьу тяк долан бу йазды. Узун гыш ахшамы наьыллар ширин, Ана лайласындан йухулар дярин. Шювкят, фясил-фясил артан дярдлярин Аьрысын йеня дя алан, бу йазды.

Брцссел, май, 2012

ИНДИДЯН ЧОХ УЗАГДЫМ

Щярдян ушаглыьым, дяъяллийим, шылтаглыьым эендян бахыб эцлцмсяйир, Гялбим кювряк-кювряк инляйир, Йаддашым-юмцр йолдашым,

Page 133: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

133

Мяни силкяляйир, дцмсцкляйир, Йаддашсыз юмцр пучдур–дейир Эюрцрям щярбин ганлы- гадалы илляриндя, анамын кющня парчадан тикдийи чанта чийниндя. Кяля-кютцр кянд йоллары, галхыр мяктябя сары. Анамын ялиндя шор дцрмяйи Далымъа гачдыьыны эюрцрям, Айаг сахлайыб лянэийирям. Эцллц, нимдаш шалыны ачыб баьлады башыма, Боьулду эюз йашына. Аь сачлары цзцня даьылды, санмайын бу наьылды. Дюнцб эерийя бахдым, индидян чох узагдым.

1987

МЯН ДЯ УШАГ ОЛМУШАМ

Бир эцн балаъа нявям деди: Няня, сян дя ушаг олмусан?

Мян дя ушаг олмушам гызым еля сянин тяк, Гара гыврым телими гарышдырарды кцляк. Щеч йорулмаг билмяздим гачардым йал-йамаъда,

Page 134: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

134

Гуш йувасы эязярдим кол дибиндя, аьаъда. Ятяк-ятяк даьдаьан, гараэиля дярярдим. Новруз эяляндя ондан щамыйа пай верярдим. Нянямин башмаьыны эейиб чюля гачардым. Кяляьайысыны дартыб, йашмаьыны ачардым. Щярдян нянямдян эизли Иняйи дя саьардым, О мяня сцд вермязди, Отуруб аьлайардым. Мян дя бир вахт сянин тяк бабалы, нянялийдим, ата-анам да варды, гайьылардан эен идим. Баъа долу тцстцмцз Бурум-бурум чыхарды, Исти од-оъаьымыз аьыр ел-обам варды. Севинъ долу илляри дава алды ялимдян. Шян няьмяляр о эцндян гопуб дцшдц дилимдян. Икинъи дяфя, гызым, Гарабаь йаьмаланды, йурд-йувамла бирликдя рущум-ъаным таланды.

Page 135: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

135

Щясрятдян шух гамятим Яйилиб каман олду. Эеъям зцлмятдя кечди Сящярим эцман олду. Эянълийим, ъаванлыьым, Учуб эетди щайана? Инди сянин эюзцнля Бахырам бу ъащана. Щяр эеъя о йерлярля Йухумда данышырам, Эащ таледян кцсцрям Эащ да ки, барышырам. Мян дя ушаг олмушам, Гызым, бир вахт сянин тяк, Гара, гыврым телими Гарышдырарды кцляк.

1997

ЭЮЗЛЯРИМДЯ УЙУЙА

Дюйцн, дюйяъляйин О ки, вар мяни Динълийими, сцстлцйцмц Ялимдян алын, Башыма эялянляри, йадыма салын. Бяркийим, сяртляшим, Дярдляримля ъан бир олум, дярдляшим. Йохса, йеня саггызымы оьурлайарлар, Ъан-ъан дейя товлайарлар. Мяни оъагсыз, тцстцсцз гойарлар.

Page 136: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

136

Щирсим, щиккям сойуйар. Памбыгла баш кясянляр йеня мянимля Чиъи-баъы оларлар, Эирляйиб тора саларлар. Гурд аьыз, эен эюдянляр евими чапыб-талайар, Дядям кюйняксиз, няням ейняксиз галар. Гоймайын, киним, нифрятим сойуйа, Дярдлярим оймаг-оймаг, йурд-йурд Эюзляримдя уйуйа.

2010

*** Хатиряляр гялбимдя пайыз щавасы кими чянли, думанлы Дярдимин дяринлийиндя йатан эюз йашларым да, ойанмаьа эцманлы. Бялкя сянэийяъяк, сусаъаг дярдимин эцнащы кими, ябяди галаъаг цряйимдя тянщалыьын гяриб бир ащы кими.

***

Пайызла дурмушуг цз-цзя, эюз-эюзя, Бянзяримиз вар, бир-биримизя. Бялкя тябият гарьыйыб бизя, тале дюйцб, дюйяъляйиб гаралыб, бозарыб эцндя эиририк мин дона,

Page 137: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

137

Дярд даьыны эюз йашымызла йона-йона. Сачларым да пайыз йарпаьы тяк эцмцшляниб, Бялкя итян илляримдир гайыдыб, эялиб? Бялкя, ширин хатиряяримдир цстцмц алыб, Пайыз тяк сачымда хяйала далыб?

***

Цряйим дан йери тяк тяртямиз айна имиш, Севиб эялдийим дцнйа, Ширин бир рюйа имиш. Сян демя алданмышам дцнйа наьылларына, Юмрцмц бялямишям сонсуз аьрыларына. Дярдлярини йедикъя ичими дара чякди, Эюз йашымла бяхтими алныма гара чякди.

*** Эетдийимиз йолларын сону айрылыьадыр, Эюз йашымын йурд йери црякдир йа йахадыр.

Page 138: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

138

Мяндян кечян йолларда дярдимин мин саны вар. Щяр сонун бир язяли, язялин дя сону вар. Дцшдцм йадлар ичиня эюрдцм дярдя галан йох, Дцнйада йеня мяня дярд тяк доьма олан йох.

Брцссел, ийул, 2010

БИР ПАЙЫЗ ЙУХУСУ

Юлцмц севирям, Ондан горхмурам дейиб юзцнц юйян йох, Юлцмдян гача билярям дейян дя йох. Юлцм бир щяйатдыр, яэяр йашайыб, йанмысанса, бир овуъ кцлцн дя торпаьа гатдыр. йетэин йашын астанасында юлцм йахынмы, узагмы билмяк чятин, йа шящид торпаьын чякмяк щясрятин? Юлцмцн бир хисляти, бир цзц вар, Вахтлы-вахтсызы, эеъи-тези вар. О бир башланьыъды, язялди Сяни йашадырса,

Page 139: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

139

юлцм дя эюзялди. Юлцмя вцсал кими бахырам, тякъя гяфил эялишиндян горхурам. Сюз гырыг, фикир йарымчыг, Еляйя билмядиклярин бир хяйалдыр артыг. Йашамаг варкян нядир бу юлцм горхусу? Бялкя айрылыглар овудан бир пайыз йухусу?

Брцссел, 2011, йанвар

ЙАЬЫШ СЯСИ

Йеня йаьыш йаьыр, щяр йан думан, чян, Эюйляр цряйини бошалдыб тюкцр. Санки пайыз юзц долуб эюзцмя, Эюйцн дярд селини эюзцмдян чякир? Ачыг пянъярямдян долур евимя. Селя-суйа дюнян эюйлярин гями. Сойуг няфясиля цшцдцр мяни. Цстцмя шыьыйан гяриблик кими. Бу йаьыш сясиндя бир доьмалыг вар, Бундан гейрисини танымырам мян. Ял атыб чыхарыр йаьыш няьмяси, Мяни бу ахшамын гяриблийиндян.

Кюлн, август, 2010

Page 140: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

140

МЯН ЩАГГ ИДИМ ЭЮЙ ЦЗЦНДЯ

Эюй цзцндя мян щагг идим йердя щаггы оьрадылар. Язялимдян бцтюв идим Сярщяд-сярщяд доьрадылар. Дцнйамызын ахарында юмрцм гядяр бир йол идим, О эцнцмдян бу эцнцмя. Айрылмышам ъыьыр-ъыьыр. Сюкцлмцшям илмя-илмя. Дюзя-дюзя даша дюндцм дюзцм эялди эяряйимя. Юз ичимдя итирдийим юзцм эялди эяряйимя. Гайа чапан, дашлар йонан гылынъ идим, Санъылдым юз цряйимя. Цряйими бюлян гылынъ йамаг–йамаг мяни тикди юзэялярин ятяйиня. Эцндоьандан-Эцнбатана дявя кими юзцм чякдим дярд йцкцмц. Дярдляримя йурд йерийям? Илк эцнцмдян сона кими. Мянля йашыд олан тарих йол йолдашы олду мянля, Мяня йолдаш ола-ола юз щаггымы бюлдц мянля.

Page 141: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

141

Щагсызлара гылынъ верди, тюкдц мяним эюзцмя йаш, Эюз йашымда эащ боьулдум эащ башладым ганлы саваш. Шащаня бир тахтым варды тахтдан дцшдцм ган эюлцня, Ган эюлцндя цзя-цзя юз щаггымы тапдым йеня. Дярдляримя дюзя-дюзя сонда йеня мян щагг олдум, Тарихлярдя изи дуран бир мцгяддяс торпаг олдум.

2009

САРЫ ЙАРПАГ

Бу пайызды… Йолларын, ъыьырларын эюзляри долуб, Эцл-чичяйин рянэи солуб. Эцняшин истиси азалыб, Йовшан гохулу йамаълар бозарыб. Чылпаг аьаъларын будаьы анамын мянсиз галан гуъаьы кими цшцйцр, Йарпагларын цряйиня сары хал дцшцр. Пянъярямя гонуб бир сары йарпаг, Гапымы, пянъярями санки дюйцр гяриб бир гонаг. Бахышларымыз дюйцшя эирир, ня мян данышырам, ня йарпаг динир.

Page 142: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

142

Санки мяни таныйыр, цмидсиз бахышлары мяни гынайыр. Эюйлярдян гулаьыма илащи бир сяс эялир, Бу сяс ишыг сясидир, Танрынын тющвясидир. Ишыг селиня дюнцб эюзцмя ахыр, кюнлцмя бир шам тахыр. Пянъярямдя ишыг тяк бирдян алышыр йарпаг Сары ишыг дилиля мянля данышыр йарпаг.

2011, март

БУ ПАЙЫЗ, БУ МЯН

Йеня дя эюрцшдцк, бу пайыз, бу мян, Пайыза йурд йери олубдур синям. Пайыз дуйьуларым гарышыб йеня. Ичимя кючцбдцр пайыз сян демя. Пайыз хатиряляр цстцмя йаьыр, Ичимдя кювряк бир севэи аьлайыр. Пайыз тяк саралыб-солуб бахышым, Щясрят думанында донуб эюз йашым. Пайыз хатиряляр, сиз эцвянъ йерим, Сиздян пярдя-пярдя кечиб иллярим. Мяндян эянълийимя эедян изсиниз, Севдамын шащиди анъаг сизсиниз. Бир вахтлар мян сизя йас баьламышам. Пайыза гошулуб, чох аьламышам. Дцнйада севэидян цстцн, де ня вар?

Page 143: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

143

Хатиряляр варса, севэи дя йашар. Мян сизя мящкумам, сизя баьлыйам, Нейним, йаз щявясли пайыз чаьлыйам. Ел арасы тез-тез чохлары дейир: -Гоъалар пайызда нядян гямлянир? Йеня дя эюрцшдцк бу сиз, бу да мян, Сизлярдян щансыдыр мяни кюврялдян?

Страсбург 2014

БУ ЙАЗ СЯЩЯРИ

Йухудан ойандым чичяк сясиня. Севинъдян, щявясдян тянэиди синя. Вурьунам, бащарын тянтянясиня, Дуйьум мин рянэ алды, бу йаз сящяри. Баьа чичяк йаьыр, бяря севинир, Думан зирвя ашыр дяря севинир. Эцняшин няфяси торпаьа енир. Хяйал щаваланды бу йаз сящяри. Дейясян бу йаз да бизим йаз дейил, Рущума, ганыма йатмыр еля бил. Гяриб бир щясрятдян кюврялир кюнцл, Фикрим думанланды бу йаз сящяри. Алямя нур йайыр сцбщ шяфягляри, Бурда чичяк сели тутуб щяр йери. Шювкят, гайтарайдым чичяк илляри, Цряк няляр анды бу йаз сящяри.

Брцссел, ийул, 2011

Page 144: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

144

АРАДАН ЗАМАН БАХЫРДЫ

Ордакы булаглар охуйурдулар, Эюйляр мавилийин щей пайлайырды. Гяриб бянювшяляр гохуйурдулар, Кцляк арам-арам ятир йайырды. Ордакы булаглар охуйурдулар, Еля билдим бу йаз щяминки йазды. Бирдян гярибсядим еля долдум ки, Булаг щясрятими сулара йазды. Булаг няьмясиня сюзцм бялянди, Яйилиб бир додаг суйундан ичдим. Чичяк бахышындан севэи ялянди. Шеиримин донуну чичякдян бичдим. Ордакы булаглар охуйурдулар, Хатиряляр дцшцб суйа ахырды. Гайытдым дцнянки сяадятимя, Щейиф ки, арадан заман бахырды.

Гябяля, 2011, ийул

БИР ДЯСТЯ БЯНЮВШЯ

Бир дястя бянювшя вердиляр мяня, Дцнйа бойда севинъ долду гялбимя. Дедим: - Щардан эялдин, иманым, диним, Ай кювряк щясрятим, умаъаг йерим?

Page 145: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

145

Бир рущсуз ъан идим, ня вахтдан бяри, Дидярэин, рущуму гайтардын эери. Ким сяни баьлардан дярибдир беля. Синямин цстцня сярибдир беля? Нядир эюзцндяки о гцсся, кядяр. Мяним тяк яйибдир сяни дя илляр? Яллярим узалы галмышды сяня. Бизя щяйат верян даьа дцзямя. Йахын эял, гохлайым сяни, ей ниэар! Тякъя сяндя эюрдцм вяфа, етибар. Цз-цзя дайанаг бары, бянювшя, Дядя Гурбанинин йары, бянювшя!

2006

КЮНЦЛ НЯЬМЯСИ

Сян мяним няьмями охума, бащар! Цряйим долудур охуйум бир аз. Кюнлцмцн сюкцлян илмялярини, Эцняш шяфягиля тохуйум бир аз. О няьмя мянимди охума, булаг, Динсян селлянярсян бябякляримдя. Язял ойлаглара йеня галхараг Сяслярям отлары,чичякляри дя. О гямли няьмянин ширин анлары, Салхым сюйцдлярин кюлэясиндядир. Мяним гям няьмямим сон йадиэары, О Дядя чинарын эювдясиндядир.

Page 146: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

146

О мяним няьмямдир, сян сус, ей кцляк! О торпаг щясрятли гям лайласыдыр. Даьытма сян ону гейзя эяляряк, Сюкцлян шаирин юз дцнйасыдыр. Сян эял бу няьмяйя тохунма, Араз! Чохдан эюзляримя ахыб, долмусан. Инди бу аьрыны мян чяким бир аз Аьлайа-аьлайа Хязяр олмусан.

1997

БАЩАРЫ ЭЮЗЛЯЙИРЯМ

Пайыз ганадларын саллайыб йеня баьларын цстцня, Кюврялирям, говагларын, сярвлярин йарпагтюкцмцня. Гызылы йарпаглар тянбял-тянбял щавада фырланыб торпаьа тюкцлцр, Баьларын нювраьы сюкцлцр, Юмрцмцн сарайы кими. Чылпаг будаглар шивян гопарыр гялбимин щарайы кими. Сяс-сяся вериб кючян дурналары динляйирям, эюзлярим йол чякир, Аьаълар йарпаг тюкцр, Бащары эюзляйирям бащары эюзляйирям.

2010

Page 147: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

147

ПЯНЪЯРЯМДЯ ЭЮЗЛЯРИМ АЬЛАЙЫР

Байырда йеня гар йаьыр, аста-аста, аьыр-аьыр. пянъярям буз баьлайыр. Ня тез ютцшдц бащар, Цряйим кими сойуду щавалар? Йеня хяйалым далынъа бахыш-бахыш чякилир, Щясрят цстцмя тюкцлцр, Сянсизлийин сцкутунда итир, Сачымда дян-дян битир. Байырда гар йаьыр, Щясрятим кими цстя-цстя галаныр, щяр тяряф, щяр йан буз баьлайыр, Пянъярямдя эюзлярим аьлайыр.

Чехийа, 2009

*** Йаьыш йаьыр… Рущума сяринлик чилянир, Йарпаглар, отлар йуйунур, тямизлянир. Истяйирям йаьыш дурмадан, дайанмадан йер цзцня беляъя йаьа, Булудлар кирпик гырпмадан эюзлярини беляъя саьа. Бялкя эюз йашларым сойуйа, Щясрят синямдя уйуйа.

Франса, Страсбург, 2014

Page 148: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

148

НЯНЯМИН ПАЙЫЗ НАЬЫЛЫ

Йеня пайыз эялиб, дяряляр чян-чисякля йцкляниб, Думан ятяклярини йыьыб Зирвя йюнц дикляниб. Дурна гатары инсанлар кими лагейд –лагейд ютцшцр, Эюйлярин булуд гями торпагла эюрцшцр Эюзлярим йол чякир, Бахышларым йоллара тюкцлцр. Кирпиклярим булуд-булуд нямлянир. Дейирляр пайызда щамы, тясирлянир, гямлянир. Билмирям инди мян кимям, няйям? Санки эюз йашымда батан йелкянсиз бир эямийям. Сары пайыз йаьышы пянъярямдян сцзцлцр, Фикрим йаьыш тяк дараныр, чюзцлцр. Пайыз щяйятимиздян мин бир щекайят данышыр. Овгатым пайыз щавасы тяк гарышыр. Нянямин пайыз наьылына долурам, овунурам.

2011, Брцссел

Page 149: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

149

ЙАЬЫШ ЙАЬЫР

Отаьымда йеня тяк отурмушам йаьыш йаьыр нарын-нарын. эюйчякляшир йарпаглары сярвлярин, говагларын. эюй цзцндя топа-топа тоггушанда боз булудлар, Мирвари тяк сырьа тахыр дамъылардан йашыл отлар. Еля бил ки, эюйцн цзц ениб эялир лап ашаьы, йедди рянэдя ишыг йайыр кечиб эедян эюй гуршаьы. Зямиляря, отлаглара Ширин-шякяр зцмзцмяйля долан йаьыш, Ъадарланан торпаглара щагдан мялщям олан йаьыш. Йаь, йаьышым! Нуруну сяп якинляря бир инъи тяк, Дамъыларын парылдасын торпаьымын севинъи тяк. Сиз дя, эюйляр динъялмяйин щей чаьлайын гялбим кими. мисра-мисра дуйьуларым, бязясин гой сюз мцлкцнц. Йаь, йаьышым, дайанма йаь! Сяня йаьма демяк олмаз, Йаь ки, ганлы торпаьымыз айдынлыгда чимсин бир аз.

1990

Page 150: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

150

ЭЕЪИКМЯСИН БАЩАР

Пайыздыр…Аьаълар барыны совур, Гяриб бир щясрят дя алыб цстцмц. Булуд топалары бир-бирин говур, Юмрцмцн гачараг илляри кими. Хязялля юртцлцб йоллар-ъыьырлар Думан-чян торпагла ениб эюрцшцр. Гятлиня щюкм алан сары йарпаглар, Цмид тяк гырылыб будагдан дцшцр. Йаралы гушъуьаз колун дибиндя, Далдаланмаг цчцн бир йер ахтарыр. Фикримин карваны о йурд йериндя, Сюнян оъаьымынг кцлцндя галыр. Гапы-пянъярями титрядир кцляк, Йерийир цстцмя гям аьыр-аьыр. Отаьымда мяни цшцдян чисяк, Йягин бизсиз галан даьлара йаьыр. Гой версин щюкмцнц пайыз да, гыш да, Ана тябиятин юз гануну вар. Йусун торпаьымы гар да, йаьыш да, Тяки эеъикмясин йурдума бащар.

1992

Page 151: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

151

ЦРЯЙИМ

Мянимля тян, бу гядяр йол эялмисян, Ня галыб ки, бундан беля, цряйим? Оъаьынын истисини, одуну, Пайламышам айа, иля, цряйим. Апармайыб щяр йетирян из сяни, Ягидядя алям билир дцз сяни. Сяня йахын бурахмадым кимсяни, Нядян дцшдцн дилдян-диля, цряйим? Язял башдан мяним кюнцл сирдашым, Дярдляриндян дярйа олуб эюз йашым. Щаровлуйам, щагг йолунда савашым, Гуртармайыб, бил ки, щяля, цряйим.

2010, Брцссел

СИНЯМИ ЙУРД ЙЕРИ СЕЧДИ

Эюй алтында йер цстцндя бир кянд варды. Юз юмрцнц, йаз юмрцнц йашайырды. Эцняш она бол-бол ишыг ичиряр нур дашыйарды. Йедди кящриз арасында, Эюй Танрымын дуасында, «Зийарят»ин лайласында уйуйарды, Гоъа чинар синясиня баш гойарды. «Аьоьлан»дан, «Цчгардаш»дан

Page 152: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

152

мещ чякярди сярин-сярин, Няьмясиня гошуларды кящризлярин. Шющрят таъы башында, Юзц тарих йашында. Ады эюйцн йедди гатында, Бир кянд варды. Юз юмрцнц, йаз юмрцнцн йашайарды. Бу кянд адиликдян чыхды, Шящидлийи кюксцня сыхды. Цстцнц гара думан алды, Юмрц даралды. Синяси долу йаньы ичди, дцнйадан кючдц, Синями юзцня йурд йери сечди.

1993

UŞAQLIĞIM DOĞULAN YERDƏ

Mənim uşaqlığım doğulan yerdə. Bir ev yaddaşıma yazılı qalıb, Yazılan pozulмaз deyillər bir də. Əllərim dalınca uzalı qalıb, Ruzigar o evi əyib-bükmüşdü. İçində yox idi xalı-xalçası. Bir yanı yağışdan, qardan çökmüşdü, Nə nоvü var idi, nə novalçası. Varı-dövlətiydi qoz ağacları, Başını əyərdi həyətə sarı. "Orta kəhriz" dən bir az aralı, Bu evdə kənd dolu bir səs olardı,

Page 153: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

153

Zəngulə çəkərdi Piralı dayı, Başında bir eşqin havası vardı. Çalıb-çağırardı "Kərəmi" üstə, Gah zildə gəzərdi, gah da ki, pəsdə. Səsinə gələrdi kənd yığın-yığın Yaraşığı idi toyun, mağarın Səsindən yuxu da gözə gəlməzdi, Gecə əriyərdi, o səs bitməzdi Quş yuvası kimi evi dağıldı, Kəndi talan oldu, sanki nağıldı. Onda sən də öldün, Piri dayı. Avazın bir elin hayı-harayı. Onda heç gəlməzdi ağlıma belə, Qulağımdan gedər şirin zəngulə. Ha çıxım çağırım dönməz ta geri, Düşmən tapdaq edib yatdığın yeri, Tutaq lap ağladım, sızladım belə, O kənd kənd olarmı, Piralı dayı? Ümidimə ümid bağlayım elə, O kənd qayıdarmı, Piralı dayı? Hərdən qəsdənirəm keçəm Arazdan, Səsindən bir qurtum içəm Arazdan. O səsin sehrinə düşəm yenidən, Səsində qaynayam, biçəm yenidən. Ruzigarım üzümə gülərmi bir də, Qalam uşaqlığım doğulan yerdə?

01.04.2015 Strasburq

Page 154: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

154

БИР ЮМЦР ЧАТМЫР

Щярдянбир кюврялиб йашдан йазырам, Дяряляр чаьырыр дашдан йазырам. Ня йазсам позурам, башдан йазырам, Цряйимъя олуб, кюнлцмя йатмыр. Торпаг ащ чякирся о ащ мянимди, Анам аьлайырса эцнащ мянимди. Цмид, инам долу сабащ мянимди, Инамсыз бир сабащ аьлыма батмыр. Торпаьын цстцндя щяйат дуйьусу, Алтында ябяди юлцм йухусу. Щяля доьулмайыб сюзцн чохусу, Ня гядяр дейирсян бир юмцр чатмыр.

2011

НОТРДАМ КИЛСЯСИ

Киноларда эюрмцшдцм, Китаблардан севмишдим, Эюй цзц тяк эурлайан килсянин зянэ сясини- Нотрдам килсясини. Замандан галан изди, Цстц думанды, сисди. Мющтяшям диварлары щюрцлцб мярщямятдян, Бахдыгъа адам доймур ондакы язямятдян. Эцндя нечя мин адам,

Page 155: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

155

диляк диляйир ондан Дцнйанын эярдишини, Хейир-шяр щяр ишини, Сайсыз щюкмдарларын Щиккясини щюкмцнц, Эюрцб мцгяддяс кился, Гуъаьында овудуб ким ону дейиб, эялся. Мян дя севдим тязядян таныдым Жан Валжаны, Александр Дцманы, Эюрдцм Виктор Щцгону Бонапарт Напалйону. Тарих йеня диллянди, Дивардакы нахышлар. Мяляк-мяляк бахышлар Санки цстцмя эялди, Мясъиддя одуьу тяк Дуйдум щаггын сясини. Аллащ еви тяк севдим Нотрдам килсясини.

Парис, ийул, 2011

ЩЯЙЯТИМИЗИН НЯНЯЛИ ДЦНЙАСЫ Бабам од галайыб оъаг чатарды, Няням цч даш цстя газан гойар, сач асарды. Йыьышардыг башына, гызынардыг одуна, истисиня.

Page 156: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

156

Мящял гоймаздыг оъаьын эюзцмцзц эюйнядян гапгара, аъы тцстцсцня. Неъя ширин иди кцлдя дузсуз кюмбяси, Саъ цстцндя йухасы, фясялиси, кюкяси. Тякъя няням билирди Оъаьынын дилини, Даьылмаьа гоймазды Истисини, кцлцнц. топлайыб кцл алтында кюзцнц эизлядярди, Кцлц сойуса да Кюз сюнмясин- дейярди. Ня биляйдим оъаьымын Бир эцн юмрц битяъяк, Кцлц йелляр аьзында, Оду-кюзц итяъяк. Билсяйдим о оду-истини, щямин гара тцстцнц, Бир удум няфяс кими ъийяримя чякярдим, О гара дашлары гуъаглайардым, Дюня-дюня юпярдим. Няням дюзмяди буна, оъаьынын шящидлийиня, айрылыьына. Ялиндян дцшдц охлову, соврулду уну, урвасы, Оъагла сюнцб эетди, Щяйятимизин няняли дцнйасы.

2009

Page 157: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

157

РЕЙСТАГ САРАЙЫ

Гара кабус кими мцщарибядян йадымда галан, Ушаглыьымы ялимдян алан, бир сарай дуруб гаршымда, Горхунъ бир xəyal доланыр башымда. Хяйалы эюзцмля эюрмямишдим, Хяйалda да щягигят олармыш билмямишдим. Эюзцмля эюрдцм, бахыб цзцлдцм. Бу даш диварлар, сцтунлу заллар. Дцнйанын баьрына басылмыш даьды, Донмуш заманды,чаьды. Гялбим сызлады, ъаным таланды, Эюрдцйцм эерчякми, йохса йаланды? Бир вахт эюзляри ойан, димдийиндя ган. Дюрд başlı, iti ъайнаглы гуш олуб бурда, Тарихя дюнцб даш олуб бурда, щаггын щарайы, Рейстаг сарайы. Бу адда дящшят, ващимя, горху, Инди дя бахыб эизли, хысын-хысын данышыр чоху. Тагг…!Тагг… Эцллялярдян диварлары ойуг-ойугду, цзц буз кими сойугду. Ганы дондурур дивары, дашы Нечя миллятин, халгын ган йаддашы, дцнйада йохдур тайы, Рейстаг сарайы.

Берлин, феврал, 2014

Page 158: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

158

АЙРЫЛМАМЫШАМ СИЗДЯН

Тез учду ушаглыьым, Гуш ганадлы эянълийим. Бащар няфясли чаьым о гайьысыз динълийим, билмядим щарда галды? О йашыл йамаъларда гойун- гузу говарды, Эащ да нахышлы дюшдян кякоту топлайырды. Йашылйарпаг эянълийим хязялляниб тюкцлдц гюнчя кими гынында ачылмамыш бцкцлдц. Бабамын о йаньылы тцтяк сясиндя эетди, Гайаларын дибиндя Сон няьмясиндя эетди, «Бу дярянин узуну, чобан, гайтар гузуну…» Галды эюй йайлагларда, Няьмяли булагларда. Йох, санмайын итмисиз, Мяндян узаг эетмисиз. Голларымдакы тагят, Бу дюзцм бу дяйанят, Сизинкиди, сизинди Исти няфясинизди. Шеиримин илк майасы

Page 159: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

159

Сизин шян сясинизди, Дизляримдяки эцъц. бу севэини, севинъи, Мян сизлярдян алмышам, Одум-кюзцм сюнмяйиб Йандыгъа щей йанмышам. Дуйьуларым кцкряйиб даь чайы тяк аханда, Дярдим-дярдя ъаланыб Йандыранда йаханда, Йанымда олмусунуз. Эюзцмя ишыг вериб гялбимя долмусунуз. Додаьыма тябяссцм гонуб эцлцшцнцздян, бахма ки, юмцр кечиб айрылмамышам сиздян, Айрылмамышам сиздян!

апрел, 2011

КЮЛНДЯ БИР КИЛСЯ ЭЮРДЦМ

Бир кился эюряр мяркяздя Ким сяфяр ется Кюлня, Бахан щяр кяс папаг салыр Бянзяри вар эюйдяляня. Язямятдя, вцгарда о Санки бизим Хан чинарды, Онун да Хан чинар кими, Мин иллик тарихи варды.

Page 160: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

160

Йахын едиб узаг йолу Дцнйа эялир зийарятя, Цз-эюзляри тяяъъцб долу. Эялин кими бязянибдир О эюзяллик тимсалыдыр, Башы цстян заман кечиб, Тарихин бир мисалыдыр. Дуруб бахыр фикирлиди Щиндли, чинли инэилис дя, Мараг долу бахышларда Бир суал динир щяр кясдя: -Инсана, инсанлыьа гяним кясиляндя Щитлер, Неъя саь галыб абидя Ган ичяндя бу эюй бу йер? Тир-тир ясян бир ихтийар деди: -Од-алов ичиндян саламат чыхыб абидя, Дцнйа гоймайыб давада Даьыла мящв олуб, эедя, Бу бир халгын тарихиди, Эяляъяйи, кечмишиди, Эялиб чыхыбдыр индийя. Эцнащ оларды тарихя Биръя мярми, биръя эцлля эялиб дяйя, Додагларында тябяссцм, Шякил чякдирир туристляр, эцля-эцля, Бу миллятин цнванына Хош сюз, тяриф сюйляйирляр щягигяти биля-биля. Даш сякидя дайанмышам, Эюзцмдя йаш эиля-эиля, Нявям дартыр ятяйимдян

Page 161: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

161

Санки дюнмцшям щейкяля. Биръя анда Лачын, Шуша эялиб кечирляр эюзцмдян, Бяс щардайды онда дцнйа Ярянляр йурду Хоъалы силиняндя йер цзцндян? Нядян чатмады дцнйайа Гарабаьымын щарайы? талананда Хан сарайы? Дюрд мин иллик тарихимиз «Азых»да кцля дюняндя дцнйа сусду, ядаляти дана-дана, Ня дейим сусан виъдана? Тцрк адына мин бир бющтан, йалан йазды, Щягигятя гуйу газды. Даш сякидя дайанмышам эюзцмдя йаш эиля-эиля, Нявям чякир ятяйимдян Санки дюнмцшям щейкяля.

Кюлн, ийул, 2012

ЙУРДА ЧАТЫРАМ Франсанын Страсбург шщяриндя 20 йанварын шящидляри йад едилди

Кцряйимдя аьыр бир шяля яйнимдя одлу кюйняк, аста-аста, эащ да йейин-йцйряк йол эедирям, Ня шялядян,ня кюйнякдян баш ача билирям. Ким тутуб бу шяляни? Ким тикиб бу кюйняйи?

Page 162: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

162

Бу шяля дярддян тюкцлцб, Бу кюйняк оддан тикилиб, Илмяляри бярк чякилиб, Йанырам щей…Ача билмирям, Ня дя гойуб гача билмирям. Дядя-бабам кими лящляйирям, тянэийирям. Йеня эедирям… Йеря атсам ким эютцряъяк, Ким йийя дураъаг, билмирям. Йеня алырам кцряйимя, Сарылырам одлу кюйняйимя, Ай шяля тутан! Ай кюйняк тикян! Дейя-дейя, Айаьымда дямир чарыг, ялимдя дямир яса, Юзцм кими одумдан гор алыб йанан торпаьы, Дюзцмдя донан торпаьы дюйя-дюйя Йорулуб йцк алтында йатырам Йухумда йурда чатырам.

Франса-Счтрасбург, 2014

БУРА БЕРЛИНДИ

Чохдан арзуладыьым, Бир вахтлар йухуда да горхдуьум бир шящярдяйям, Билмирям эюйдяйям, йохса йердяйям. Дюрд йанымда: «Зиг щайт! Зиг щайт!»- дейя-дейя, дямир дабанлы чякмялярини даш дюшямяйя дюйя-дюйя,

Page 163: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

163

Щитлерин ганичян, Инсанлыьын цстцндян кечян ясэярляри, Дцнйа бизимдир дейянляри, Йеня мейдан охуйур, Няфясляриндян ган гохуйур. Кцнъдя-буъагда, йахында, гырагда, йащуди ахтарырлар, ев-ев эязирляр. Нечя талени хышлайыб, язирляр. Даш, торпаг од тутуб йаныр, Эюз-эюзц эюрмцр, тцстц думанды, Йедякдя итляр, Бах, СС –чиляр, Ъцт-ъцт эязирляр, Аллащ аманды! Фикрим доланды, Щансы заманды? Кюнлцм цшцдц, цряйим донду. Дцшдцйцм бу йер эюрян щарады? Щалым позулду, ганым гаралды, Бири юйцнцб гцрурла динди: -Бура Берлинди. Башыма вурдум, дюйдцм дизимя, Эялдим юзцмя. Бу ня тялашды, неъя горхуду? Бу бир хяйалды, йягин йухуду? Щяр тяряф реклам, витринляр ялван, Эцмцшц, чирагбан, Дейиб, эцлян чох, Гандан, горхудан Бир ясяр дя йох. Бурда ня юлян, ня юлдцрян вар,

Page 164: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

164

Ялиндя зянбил, чийниндя чанта Эязир инсанлар. Йашыл баьлардан, хийабанлардан тутуб ял-яля, шян, эцля-эцля, кечир ъаванлар. Мейдан еля бил гайнайыр дашыр, Мясум кюрпяляр су пяриситяк суда ойнашыр. Эюрдцкляримдян лап аьлым чашыр, Бир дцнйа севэи, Бир дцнйа севинъ инди мянимди, Бура Берлинди.

Берлин, феврал, 2014

ТЯНЯ ЧЯКИРИК

Цмидя дя цмид йохдур, Эцвянмяйя няйимиз вар? Нущун туфаны да йыхмаз Дцнйа бойда гямимиз вар. Яйиб-бцкмцшцк аьрыны, Йеня ичимиздян кечиб, Бу дярд беля кечян дейил Бойнумуза бичян-бичиб. Юмцр дцнйанын кючцндя, Йарпаг-йарпаг ил тюкцрцк. Батыб юмрцн эцнащына, Эора тяняляр чякирик.

Бакы, 2011, май

Page 165: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

165

ЮМЦР СЦРЦРЯМ ГЯЛЯМНЯН

Чюздцкъя дярдим чюзцлдц, Дюздцкъя ъаным цзцлдц. Билмядим бу ня юзцлдц– Гойулуб дярддян, ялямнян. Дцнйа юзц бош хяйалды, Дилимиздя дуаларды. Гябр еви сорьу-суалды, Сорушаг «эедиб-эяляннян». Олумумуз алданышды, Эащ бащарды, эащ да гышды. Олум-юлцм башабашды, Юля билмирик юляннян. Бу ня гачыш, бу ня сясди, Щамы йыьыр бящсябясди. Мяня дцшян, мяня бясди, Юмцр сцрцрям гялямнян.

2011, май

ЧЫРПЫ КИМИЙЯМ

Кимся бозлайыр гябрими Аьы дейир чоху кими, Кимся охшайыр сябрими Кирпик дюйян йуху кими.

Page 166: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

166

Юзцм юмрцн сащилиндя Эендян дуруб йурд сечирям. Дцнйа сирли, мян дя сиррям Сиррин ичиндян кечирям. Варлыьым бир варлыг дейил, Йохлуьа сары эедирям. Ъямляр ичиндя тякляндим Чохлуьа сары эедирям. Сонсузлугдан эедян дюнмяз, Дюнцмцмя шцбщялийям. Дцнйанын гям оъаьында- Алышан чырпы кимийям.

2011

ДАН СЮКЦЛЦР ЮЗ ВАХТЫНДА

Эеъя ярийиб, ахыр, Булудларын арасындан Улдузлар эюйцн йахасындан гопуб бир-бир йеря тюкцлцр, Эеъянин тахты сюкцлцр. Тябим дя кцсцб бу эеъя мяндян, Рущум учуб бядяндян. Цстцмя щцъум чякир, диш гыъайыр Эеъянин зцлмяти эендян, Ахы, ня уммаг олар Эеъянин мярщямятиндян? Эащ дуйьумун ахарында азырам,

Page 167: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

167

Эащ гялямля эор газырам, Талеими юзцм йозурам. Билмирям ня йазырам, ня позурам? Аздыьым о дцнйа мяням, О да мяним ичимдядир, Азан да мян, йозан да мян, сечим нядир? Дуйьуларым йурд-йурд кючцб, ел-ел итиб, Далынъа чыхмышам йола, Юмцр-юмцр йол да битиб. Инди вахт да щюкмдарды юз тахтында. Ичимдя бир дан сюкбцлцр юз вахтымда.

2011

СИЗ МЯНИ ЙАШАТДЫНЫЗ

Маса архасындан мяня бахырлар юмрцмцн давамы, нявялярим, Итян илляримин севинъи, эялян эцнлярим. Сизи чох севдим, билсяйдиниз неъя, киминизи ашикар охшадым, киминизи сяссизъя. Гайьысыз эюзляриниздя севинъ ашыб-дашыр, Хяйалым гяриб-гяриб долашыр. йахындан –эендян, Бир кядяр улайыр ичимдя билмирям нядян? Бялкя рущумун тянщалыьында Итмяк горхусудур, Бялкя, юмрцн йахынлашмагда олан ябяди йухусудур,

Page 168: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

168

Ня дейим? Бир илдя эирамлы гардаш, ана итирдим, Синямдя севинъ якиб, гям битирдим. Танрыдан сябр дилядиляр, дюз дедиляр, дюздцкъя –дюздцм, Юмрцн сонуну беля билмяздим. Торпаг явязи сизи севдим, Сизи йурд дашы билдим. Севэинизля щясрятими овутдунуз, Шеирляримин мисраларына гюнчя-гюнчя, чичяк-чичяк гондунуз. Бириниз гардашымы бириниз торпаг явязи анамы хатырлатдыныз, Сиз мяни йашатдыныз.

20 март, 2011

ЕЙ ТАНРЫМ

Ей Танрым, дцнйамыз дар олуб бизя, Шейтан ял узадыб динълийимизя. Сянэимир инсанда щярислик, шющрят, Бир ямрля батыр бцтюв мямлякят. Эедир биринъилик давасы инди, Даьылыр мязлумун йувасы инди. Од сачан силащлар юлкяляр эязир, Эцълцляр эцъсцзц хышлайыр, язир. Бящаняйя дюнцб щагг, демократийа, Гоймурлар кюрпяляр динъ йуху йата, Сюкцлцр, даьылыр яряб дцнйасы, Дилляриндян дцшцб Танры дуасы.

Page 169: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

169

Шяр, шейтан эирибдир гылыьа йеня, Инсан бомба тюкцр Аллащ евиня. Гязябинми тутуб сянин дя йеря, Йа йашат, йа юлдцр бизи бир кяря? Эащ дцнйаны сел-су аьзына алыр, Эащ торпаг од тутур, алышыр, йаныр. Анлат, инсанларда нядир бу беля- Якдийи тамащды, бичдийи щийля? Тцркцн дцнйсыны гарышдыран вар, Арабир оъаьын алышдыран вар. Тцркдяки уъалыг Гярби чашдырыб, Кинин-кцдурятин йеня дашдырыб. Тцркдилли юлкяляр сусублар нядян? Тцрк-тцркя архады башдан, бинядян. Сянсян, йер цзцня севэиляр тюкян, Сянсян, рущумуза эюзяллик якян. Рящм еля аьлына сыьышсын инсан. Шяр-шейтан ишиндян йыьышсын, инсан. Юзцн йер цзцня ганадыны эяр, Шяр айаг тутмасын, йашасын бяшяр.

БАЙРАГ ШЕИРЛЯР

Мян бир ъевиз аьаъыйам Эцлщаня паркында.

Н.Щикмят Фикрим сяпяляниб эюй суларына, Гара дяниз, сяни доьма билмишям. Мяним мямлякятим, Мямятим дейян, Назим цряйиндян од эятирмишям.

Page 170: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

170

Айлы эеъялярдя, ай ишыьында, Нечя няьмя сяпди эюй суларына. Бир яср Истанбул айрылыьында, Щясряти вцсал тяк басды баьрына. Алданыб болшевик «щягигят»иня. Буз цзлц шимала «аркадаш»-деди. Ялляри узалы мямлякятиня, Гцрбят ишыьында шаир гям йеди. Эцнлярин бириндя гайыдыб эяляр, Йеня улдуз-улдуз севиняр эюйляр. Эцлщаня баьында сюз-сюз якиляр, Йурда севэи долу байраг шеирляр.

ийул, 2008, Тцркийя-Анталийа

ЙАХШЫ АДАМЛАРЫН СЫРАСЫНДАСАН

Гарабаь-Шуша дярдлярини йашайан, хейирхащ инсан, тарихчи-тядгигатчы Васиф Гулийевя

Елоьлу, хейли вар эюрцшмямишдик, Цзцндя эязирди боранлы бир гыш. Чякдийин дярдляри бюлцшмямишдик, Сянин гям карванлы талеин вармыш. Интизар эюзцндя дярд йыьын-йыьын, Щясрят кирпийиндя гровланмышды. Шушада таланыб язял нювраьын, Овуну «Ъыдыр»да йад овламышды.

Page 171: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

171

Синяня чякилди даь, даьын цстя. Доьмалар гырылды, итди нечяси. Гуш кими чырпынды Шуша гяфясдя, Танрыйа чатмады онун щагг сяси. Яйилмяди гяддин, чюкмяди дизин, Рущуну бабалар рущуна гатдын. О эцндян гялями гылынъ ейляйиб, Пянащ хан няслинин рущун ойатдын. Тарих вяряглянди динди, данышды. Йаздыгъа цряйин гцрурла долду. Сянин биръя мисран лап бир сюзцн дя, Дцшмян гылынъындан кясярли олду. Йаздын Пянащ хандан, Мещмандаровдан, Тарихдя эизли бир сящифя галмады. Сюз ачдын Вагифдян, улу Гаъардан. Тарихин юнцндя дцшмян хар олду. Эцн-эцня архады, ай иля дайаг, Билмирям юмрцнцн щарасындасан? Йол тутуб ад гойдун Зейналабдин1 сайаг, Йахшы адамларын сырасныдасан.

Бакы, сентйабр, 2013

1 Бакы милйончусу, хейриййячи З.Таьыйев нязярдя тутулур

Page 172: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

172

БУ НЕЪЯ ВЯТЯНДИ С.Тащиря

Бу неъя вятянди йары бюлцнцб, Дидилиб, сюкцлцб бир гуру ъанды? Эцндцзц гаралыб, улдузу сюнцб, Йоллары баьлаынб эюрцн щачанды. Бу неъя вятянди, дюзцмц даьды, Цстцндян ясирляр, илляр йерийиб? О тайы, бу тайа щяля йасагды, Севинъи ичиндя гямля кирийиб. Йол-йола говушур, юлкя-юлкяйя, Мяним вятянимин сярщядди ики. Щяля дя цмиди чякилиб эюйя- Будагдан цзцлян сон йарпаг тяки. Бу неъя вятянди дилсиз-аьызсыз, Аьлайан эюзц вар, эцлян эюзц йох? Баьына даш атыр щяр йетян гансыз, Тарихдя ады вар, бцтюв юзц йох. Кюкцндян, сойнудан узаг дцшдцкъя, Няьмяси, аьысы дили йадлашыр. Халгына щагг дейн оьулу-гызы, Вятяндя, вятянсиз эязиб-долашыр.

1990, Бакы

Page 173: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

173

«БИРИ ЙОХДУ, БИРИ ВАР»

Н.Кясянмянлийя

Эюзяллик эязмишям даьда, дярядя. Дуйьума танышды баь да, бяря дя. Гайьысыз иллярим галды эеридя, Эюрдцм цряйимдя щясрят йери вар. Синям йурд йеридир гямли ащларын, Хатиряйя дюнян язял чаьларын. Чичяк бязяйидир эюй йайлагларын. Дюшдя бянювшянин тязя тяри вар. Севинъ ахтардыгъа щярдян юзцмя. Щяр йанда эюрцндц кядяр эюзцмя. Айна тутдум талеимин цзцня, Дедиляр ки. бири йохду, бири вар.

2011, май

ЩАГГЫН ЮЗЦДЦР Щяйат йолдашым Щцсейнин

мязары юнцндя

Яллярим гойнумда фикирли, дальын, Бир мязар юнцндя яйилир башым. Санки щагг юнцндя «имтащан» верир, Ъанымдан айрылан юмцр йолдашым.

Page 174: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

174

Бурда торпаьын да цзц бозарыб, Дашын кясяйин дя башга рянэи вар. Эцняш эащ саралыр, эащ да гаралыр, Эеъяни эцндцзля сящв салмаг олар. Евляр бир бичимдя, бир юлчцдядир, Щяр кясин «мянзили» ики метирди. Бу даш мешялийин бир гануну вар, Касыб да, варлы да, ейни сакинди. Щяр дашын цстцндя бир цнван, имза, Гырылан талеляр бурда йурд салыб. Бир няфяр тапылмыр бу сирри йоза, Нядян заман бурда сцкута далыб? Гыфыллар пасланыб, гапылар баьлы, Юлцм сойундуруб щамыны бир-бир. Бурда гярар вериб щюкм чыхаран да, Щамыйа бир олан щаггын юзцдцр.

15 декабр 2012

ДЕЙЯЪЯМ ЩЯЛЯ…

Юмрцн йетмиш иллик щесабаты вар, Йол тутуб эедирям Танрыйа сары. Сорьуйа чякилир фясилляр, айлар, Бир изим галайды онларда бары. Садя юмцр сцрдцм чохлары кими. Юзцмтяк йашады ата-бабам да.

Page 175: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

175

Бир кимся чякмяди чийин йцкцмц, Ня дя йцк олмадым йахына, йада. Щяля аьры-аъы йазыр гялямим, Эцманым цмидя галыбдыр анъаг. Щяля дя йол эедир йорьун кющляним, Эюзцмя эюрцнмцр сон дайанаъаг. Сюз-сюзя ъаладым бар аьаъытяк, О йашатды мяни 70 ил беля. Сюзцн ятяйиндян йапышдым бярк-бярк, Демишям, дейирям, дейяъям щяля…

2011

ЮМЦРДЯН О ЙАНА…

Эцнащлы, эцнащсыз бир юмцр сцрдцм, Аьрымы айлара, эцнляря бцкдцм. Бир ясиря дцшдц эянълик иллярим, Бириндя ащыллыг йцкцнц чякдим. Горуйуб сахладым Танры ешгини, Щагсыз гадаьалар кясди йолуму. Бири тапдалады нечя йол мяни, Бириндя таныдым ким олдуьуму. Эюзцмдян кечдикъя ютян эцнлярим, Чякди хатиряляр, хяйаллар мяни. Мян дюзцмя дюндцм, даш олду сябрим, Овутду сябримля «щясби-щал» мяни.

Page 176: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

176

Мисралара тюкдцм аьрымы бир-бир, Чякилмяз дярдимин сону билинмир. Юйряня билмядим бу юмцр нядир, Юмцрдян о йана юмцр эюрцнмцр.

Кюлн, 2012 ийул

ШЯЩИД ДЦШДЦЙЦ ЙЕРДЯ

Бу эцн Милли Ордумузун ики ясэяри шящид олду

Мяни дя юлдцрцн шящид дцшдцйц йердя, Та дюзя билмирям бу эцн дя бир ясэяримиз «шящид олду»-сюзляриня. Баха билмирям севинъляри аналарын фярйадында йанан, аьыларында охшанан, Бахышлары гялямимя санъылан, Ушагларын булуд-булуд эюзляриня. Шящидляр дцшдцйц йердя, мяни дя дара чякин! Шящидлярин гырыг няьмяли юмрцня бцкцн. Ялимдя бир овуъ торпаг, эюзляри ачыг, цзц вятян сары азаъыг. Ана торпаг да шящид кими гана булашмыш сачларыны цстцмя тюксцн, Гулагларым: «Бу эцн дя бир ясэяримиз шящид олду»– сюзлярини ешитмясин.

май 2014, Бакы

Page 177: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

177

ЮЛМЯК ИСТЯМИРЯМ ЩЯЛЯ

Дярдим ичимдя ъямляшир, Цряйим дярдя юйряшир. Синям инди вятянляшир, Юлмяк истямирям, щяля. Щаггымыз биздян гачагдыр, О тай, бу тайа йасагдыр. Цмид кюрпцмцз учугдур, Юлмяк истямирям, щяля. Заманын дярдляри бюйцк Дцнйадан аьырдыр бу йцк. Арзуларым бюлцк-бюлцк Юлмяк истямирям, щяля. Юмцр су кими дашланыр, Гям цмидля нахышланыр. Шеирим инди алгышланыр, Юлмяк истямирям, щяля. Шювкят та дярдля яйлянир, Дярди артыб зирвялянир. Чох да вахт гапымы дюйцр, Юлмяк истямирям, щяля.

1995

Page 178: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

178

ЭЦМАНДАН КЕЧИРИК

Бу дцнйада сейирчийик, Бойланыб, йандан кечирик. Дюзцмя дюз, дейя-дейя, Вахтдан, замандан кечирик. Дюндцк рущун эировуна, Йатдыг шейтанын товуна. Еля овуна-овуна, Щяр эцн эцмандан кечирик. Дярддян йапмышыг бир гала, Бу йцк иля чыхдыг йола. Бир алгыша бир саьола, Диндян-имандан кечирик. Ишыьа йол тапдыгъа биз. Даш сядляри чапдыгъа биз. Йеня долашыр йол, ириз, Эялиб думандан кечирик.

2011

ДИЗИМ ТОРПАЬА ГАТЛАНДЫ

Дцнйа мянимля дцз эялмир, Бу дцнйадан чыхым эедим. Юзцндян аьыр дярдини, Цряйимя сыхым, эедим.

Page 179: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

179

Алныма йазылан бахтым. Дцшдц айрылыглара. Бахта щясрят тохудулар, Щясрят юмрц чякди дара. Олумдан-юлцмя доьру, Вахт йедяйиндя эедирям. Ичиндя мяни эирляйир Мян вахтдан эилей едирям. Дюзцм дюйцр, вахт совурур, Кючцм вядясиз атданды. Щяр эялян дярдя йенмяздим, Дизим торпаьа гатланды.

1994

ЙЮНЦМЦ ТАПАМ

Йухум даш, йаддашым даш. Даш йухусуна эетмишям, Даш олмушам юзцм, гардаш! Ял чякмир бу йуху мяндян, Сясимя сяс веряним йох, ня йахындан, ня эендян. бир сяс, бир щарай сала дцнйайа Мян дя йухудан диксиням галхам, Силкиниб дюзцмдян чыхам. Неъя ойаным, билмирям, Гулаьымын дибиндя

Page 180: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

180

дцнйа гопур динмирям. Баьланыб пянъярям, гапым, дцшям рущумун ряддиня, бир сясин рянэиня щопам, даш сцкутумун ичиндян Эцнащ долу илляримин кючцндян кечиб, гиблями, йюнцмц тапам.

Брцссел, 2010

ЭЮЗЯ ЭЮРЦНМЦР ЙОЛЛАР

Бир ъыьыра дцшмцшям еля щей цзцйухары эедирям, Йорьун-арьын, йыхыла-дура, ялдя гялям фикирли, дальын, Горха-горха, горхурам бу ъыьыр да итя, йоха чыха. Ня зирвя эюрцнцр, ня йол Юмрц дя гар алыр, Сябрим, цмидим тяк даралыр. Бурда даш да, гайа да торпаг аьрысы тяк мяни дюйцр, йцкцм дцнйадан аьыр, гяддими яйир. Юзцм дя билмирям няйя, щара эедирям?

Page 181: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

181

Бялкя щаггын изиня дцшмцшям, бялкя дя юмрцн зирвясиня эедирям. Зирвяйя дя щяля вар, Эюзя эюрцнмцр йоллар.

Белэийа, ийул, 2010

УЗАГДАН ЭЯЛЯН АДАМ

Ай узагдан эялян, адам, Ойат мяним йаддашымы. Йатыб йухуйа галмышам, Йад апарыб йурд дашымы. Дизлярим та сюзя бахмыр, Щяля дя дюзцм чякирям. Сюзлярим ялимя яса, Та сюзцмя сюйкянирям. Йолуму баша вурмадым, Дярд йарыда дястяляди, Юмрцн вцсал няьмясини, Гям цстцндя бястяляди. Аьрыларым сыхыр мяни, Цряк олуб, кювряк, инъя. Йягин еля бу няьмяни Охуйаъам мян юлцнъя.

Бакы, 2011, май

Page 182: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

182

ГЫРМЫЗЫ ДОН

Хязяря эюл эейирляр, эащ дяниз, Хязрили, Эилаварлы Эюй сулары тяртямиз. Бир вахт пямбя-пямбя, гырчын-гырчын дальаларындан Мави дон эейярдим яйнимя, Онда дянизлийи, эюллцйц эялмязди ейнимя. Гырмызы шимал кцляйи Мави дальаларыны говдугъа сойуг шимал сащилиня, Сон гойулду Хязярин мавилийиня. О эцндян дальалар йаддашыны дюйя-дюйя, Мави йелкянини яйя-яйя. Ким ола бир яср гырмызы дон эейя? Дон гырмызы, Байраг гырмызы, су гырмызы, Дяниз гырмызы, Яждаща тяк ичиня чякиб удду мави йелкянли гайьымызы. Бцтювлцйцнц, эюллцйцнц, дянизлийини унутду Хязяр, Йаддашсызлара, икицзлцляря бянзяр. Цстцндя ики: - Мави, гырмызы ад дашыды, Билмяди эюл, йа дяниз юмрц йашады.

2011, май

Page 183: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

183

ИЗИМИЗИ ГЫЛЫНЪЛА ЙАЗАГ

Бир вахт севэимизин сораьы дцшярди диля-аьыза, йахына-узаьа, Адымызы гоша йаздыг, кящризя яйилян яйри будаьа. Дедик севэимиздян нишанядир ябяди галаъаг, Ня итяъяк, ня солаъаг. Эцндцз эюй сулар ону няьмя-няьмя охшайаъаг. Эеъяляр ай цстцня нур салаъаг. Онда изимизя бахмагдан доймаздыг, Севэимизя наьыллар уйдурмгадан йорулмаздыг. О эцндян яйри будаг олду анд йеримиз, Язизлядик, горудуг щяр икимиз. Йадлар эялди няляр олду… Ясди хязан, эцлляр солду, Кящризин эюзц буланды. Йана дюндц шащлыг тахты, Тянща галды, будаг сынды Чиликлянди язял бахты. Дяйишмяк олмур вахтын, заманын ахарыны, Неъя гайтараг бяс юмрцмцзцн итян бащарыны? Бизя эярякдир инди бир гылынъ, цч рянэли байраг, Итян изимизи гылынъла йазаг.

1996

Page 184: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

184

ЙУХУ НАЬЫЛЫ

Бу эеъяки йухум наьыла дюндц, Эюрдцм пянъярямдя ай ишыьы вар. Бяйазлыг ичиндя салхым сюйцдцн, Эюзялликляр йайан йарашыьы вар. Мцрэцлц дярянин думан бешийин, Даьлар баласытяк басыб баьрына. Чичяйи чыртлайыб эцлцн-чичяйин, Аь йаьыш чилянир ял-айаьына. Эюрдцм ки, даь чайы щайгырыб кечир, Эюйлярин эюз йашын юзцля дартыр. Араз да гылынъын ялиндян салыб, Щясряти сцпцрцб Хязяря атыр. Таныш таладакы эюй бянювшялик, Сарылды бойнума сармашыг кими. Даьларын диряйи щача гайалар, Чалыб, охуйурду бир ашыг кими. Эюрдцм даь башына тцстц гойулуб, Йцйцрдцм, йыхылдым дизим ганады. Саьында, солунда иэидляр дуруб, Бейряк сол тяряфдя Газан саьдады. Бурда ня дяниз вар, ня парк, ня булвар, Ня дя эюйдялянляр дуруб йан-йана. Буранын гцдрятдян юз ряссамы вар, Язяли бойасын чякиб щяр йана.

2013

Page 185: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

185

МЯН ШАИР ОЛА БИЛМЯРЯМ Бяхтим цзцмя эцлмяся, Севэим Танрыдан эялмяся. Кюнлцм сюзля кюклянмяся, Мян шаир ола билмярям. Илщам атым ойнамаса, Сюз ганымда гайнамаса. Ъисмимля бир ъан олмаса, Мян шаир ола билмярям. Щяля йалан шяр удурам, Гцрбят кими гям дадырам. Цмидля баш алдадырам, Мян шаир ола билмярям. Цмид йалана бцкцлцр, Щаггым нащагга тикилир. Дцнйа дярдляримя эцлцр, Мян шаир ола билмярям. Дярдим йурдлашыб синямдя, Гялямим йаныр ялимдя. Гисас олмаса дилимдя, Мян шаир ола билмярям.

1994

Page 186: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

186

ЩАГГ ДАВАСЫ

Азярбайъанын ярази бцтювлцйцнц таныйан Авропа Иттифагынын Ъянуби Гафгаз цзря катиби сонра сюзцнц эери эютцрдц

Йаландан, щийлядян, рийакарлыгдан адам билмир щара гача, щара эедя, Йеня ойун ойнайыр, ермяни ойуну, Затыгырыг эяда, Чашдырыр бу кар, кор дцнйаны. Чарясизликдян ял атдыг Авропада Парламентя, О да АТЯТ кими нала-мыха вурду, сюзцнцн цстя дурмады. Инди няйя инанасан? Истяйирсян юзцнц бу чюзцлян, Чюзцля-чюзцля цзцлян щагдан асасан. Биз неъя адамларыг? Астаэялди инсанларыг, Илащи? Дюзцмцмцз фил дюзцмц, Башымыза эцлля йаьыр лцля-лцля, Парампарча торпаг эялиб диля. Гарабаьын тахты таримар, «Юзэяйя цмид олан шамсыз галар» Башымыздан ня вахт чыхаъаг динмя йатаг щавасы? Ня гядяр узанаъаг щагг давасы?

Брцссел 2011

Page 187: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

187

ГОЙ СЯНЯ ЙАХЫН ЭЯЛИМ

Илащи, щамы кими Мяня дя юмцр вердин, Мярщямятинля долу бир севэи дя эюндярдин, Бир тямянна уммурам. эюзцм кюнлцм дя тохдур, Сянин севэиндян гейри инди щеч няйим йохдур. О еля севэидир ки, О еля верэидир ки, Щюкмиля боз сящралар, Чямян-чямян эцлляняр Чичяк-чичяк эюйяриб Гара даш да дилляняр. Црякдя тямяннасыз Бюйцйяр юз-юзцня, Вар-дювлят истямирям Сыьынмышам севэиня. Рущума эюзялликляр якирся сянин севэин, Цряйимя мярщямят тюкцрся сянин севэин. Бющтандан, йаланлардан Йоьрулмайыбса шеирим, О, илащи севэинсиз доьулмайыбса шеирим, Юмцр вердийин пайса ал, апар ону мяндян,

Page 188: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

188

Севэини ясирэямя Танрым, сяни севяндян. Дярэащына чатмаьа Ня галыб щардан билим, Ач гапыны бяндяня Гой сяня йахын эялим.

апрел 2013

ДИРИЙКЯН ЮЛЯРЯМ 20 йанвар сойгырымы эцнцндя

Заваллы вятян! Тяклянмисян, амма тяк дейилсян. Сянинчцн юлянляр ня чох, Сяни пара-пара, тикя-тикя бюлянляр ондан да чох. Юлянляр юлцбляр… Тямяннасыз щагга дюнцбляр, Бири башсыз, бири голсуз, дидилмиш бядян, Саь олсун, Вятян!- Дейя Шящидлик зирвясиндядиляр. Дямир дишлилярля, кинли, мякирлилярля дюйцшя-дюйцшя сяня гарышыб, сян олублар. Сяни бюлянлярся щяля юндядиляр, Сяни севирям-дейиб эцнащ ишлятдиляр Амма сяни севмядиляр, Щарын гарынлылар, «аьыллы баш»лар, йараларыны эюрмядиляр,

Page 189: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

189

йа эюрмяк истямядиляр, Мян дя бунларын ичиндяйям, Сянинляйям, юзцндяйям. Дашам, дямирям, щяля дя дюзмякдяйям. Гулагларым ешидир, эюзлярим эюрцр, амма эюзцмц ачмаг истямирям, эюрдцйцмдян дирийкян юлярям.

2010 Бакы

БИР «ЪЯНЭИ» ЩАВАСЫ БИЗЯ ГЯЩЯТДИ

Щарда гуртараъаг бу йолун сону, Дюнцмц дюнэяси сярщядди, сядди. Ачылмыр бу дярдин ачылмыр дону, Бир «Ъянэи» щавасы бизя гящятди. Бу тайдан – о тайа саралар эюзцн, Сярщядляр цстцндя эилейин инляр. Йоллара йаздыьын щясрят няьмясин- Сулара охуйар гямли сащилляр. Вятяндян-вятяня йоллар эюрцнмяз, Араны, Тураны доланыб, эялсян. Бир имза гылынътяк кясяр цстцнц, Эцлцстан цнванлы щаггы истясян. Сян йолун аьына, гарасына дцш, Далынъа гадаьа изляйяр сяни.

Page 190: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

190

Ахшамын цзцня тор чякилмямиш- Сящяр гадаьалар эюзляйяр сяни. Йенилмяз даь иди бир вахт архамыз, Рущумуз шащ рущу, щавамыз «Ъянэи». Ня гядяр ки, саьды гарачухамыз, Ясла дяйишмязди дюйцш ащянэи. Итиб тцкяндими ярянляр, ярляр? Дяйди оьузларын йеря архасы? Гурд йерини алды ъыьал тцлкцляр, Йатды бу торпаьын гарачухасы? Торпаг бюлцндцкъя кичилдик, йендик, Биз бир шикар олдуг эядалар овчу. Щярямиз бир ъцря нанкора дюндцк, Ня горуьумуз галды, ня дя горугчу. Шаманлы даьларда тцстц гойардыг, Даь да бизим иди, тцстц дя бизим. Ичиндян гурд йейян бир аьаъ олдуг, Гейряти овланды щяр биримизин. Йаман бюйцк имиш сябр касамыз, Сябри ичимиздя йемишик щяр эцн. Дашыныб, тцкяниб гябир дашлары, «Эцн о эцн олсун ки», -демишик щяр эцн. Кющня галаларын щюрэцсц учуб, Бир байаты чякян ащыллар эедиб.

Page 191: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

191

Баьлы сярщядлярин, чякилян сяддин, Гыфылы пасланыб, ачары итиб.

Щарда гуртараъаг бу йолун сону? Билинмир, дюнэяси, сярщядди, сядди. Дашлашан бу дярдин ачылмыр дону, Бир «Ъянэи» щавасы бизя гящятди?

1996, ийун

ДЯРД ГАТАРЫ

«Щейкялляшян гатар» силсиля шеирляриндян

Бу гатар хейли вар йол цстцндядир, Сцкутун ъянэиня кечиб, лал олуб. Чякя билмядийи аьыр йцк нядир, Алтында тянэийиб щалбащал олуб? Дайандыьы йердя гараняфясди, Талеи эюряни эюрмцр бу гатар. Оланы-олмазы гуруъа сясди, Билмир няляр ютцб, юндя няляр вар? Синясиня йыьыб нисэили, гями, Аьлына эялмяйян, башына эялиб Гатарын эюзцндя гцрбятин нями, Фяляк гурдуьуну бяхт гядяр билиб.

Page 192: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

192

Онун йол юмрцнц гар-боран тутуб, Заманын кцляйи кечиб цстцндян. Бир эялин ялляри гойнунда галыб, Бир ана олубдур, имандан, диндян. Бу дярд гатарынын кечдийи йоллар, Юзцмдян башлайыб, юзцмдян кечир. Щяр эеъя щясрятин аьры-аъысы, Йухуйа йатмайан эюзцмдян кечир.

Бакы 2003

ШЯЩИД КИМИ ЮЛЯНЛЯРДЯН

Верилян бахтдан гачмадым, Щагг, идим, щаггдан гачмадым. Баш сындырдым, баш ачмадым, Башымыза эялянлярдян. Аьрыдан боьча баьладым, Гыймадым ъанда сахладым. Дярдя чаря сорагладым, Дярди ганыб, билянлярдян. Севинъ цзцмдян сцрцшцб, Йашым эюзцмдян сцрцшцб. Бяхтимизя дцшян, дцшцб, Цзцмцзя эцлянлярдян.

Page 193: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

193

Юндя дураг, юня дцшяк, Гылынъ вуран бабалартяк. Эялин юлмяйи юйряняк, Шящид кими юлянлярдян.

2011

ИКИ ЙОЛ ЩЯРБ ЭЮРДЦМ

Бир сяма гушуйдум дили няьмяли, Няьмями даьлара вериб, эялмишям. Йары аъ, йары тох айаьы йалын, Ики щярб аъысын эюрцб, эялмишям. Атам беъярдийи бостаны-баьы, Анам эюз йашыйла суваран эюрдцм, Йурдун талайанда мякрли, йаьы, Сачыны бир эцндя аьаран эюрдцым. Аьрысыны чякиб гара даванын, Тапдыьы тикяни йарыйа бюлдц. «Йаман эцнцн юмрц аз олар» - дейя. Ня ейни ачылды, ня цзц эцлдц. Арайа атылды Гарабаь карты, Заманын цзцня бу бир шилляди. Ермяни фашизми эюйяриб, артды, Дцнйайа иблисин мякри бяллиди.

Page 194: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

194

Анамын гисмяти бир овуъ торпаг, Лайла байатыда ща язизляди. Бир хысма торпаг да деди вятянди Гойнунда эизлядиб сону эюзляди. Ики йол щярб эюрдцм, ики ган-гада, Йашадым еллярин ялямин, йасын. Бир дя истямирям ясла дцнйада, Торпаьы гойнунда ана аьласын.

май, 2014

ЙУРД ЙЕРИНЯ ЭЕДЯН ЙОЛЛАР

Юмцр йашым кечиб эедиб, Щясрят вахтсыз бичиб эедиб. Рущум ъандан кючцб эедиб, Кючян рущу эери гайтар – Йурд йериня эедян йоллар. Кюнлцм бурда йува тапмыр, Ъан сыхылыр, щава чатмыр, Дярд кющнялиб, дава тапмыр. Йол цстцндя анам аьлар, Йурд йериня эедян йоллар. Това йатмир ялдя гялям, Няшя йазыр, чыхыр ялям. Вахт да яйлянмир дюз дейям.

Page 195: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

195

Бир исмарыш дейим- апар, Йурд йериня эедян йоллар. Сюз црякдя сон няьмя тяк, Сызылдайыр кювряк-кювряк, Ялчим-ялчим ала кцляк, Вясиййят йцнэцллцк олар, Йурд йериня эедян йоллар. Заман ки, о заман дейил, Щагг биздядир эцман дейил. Ган йаддашым ойаныб бил, Эюз эюрдцйцн йадда сахлар Йурд йериня эедян йоллар.

2011

МЯН ЗЯФЯР ЭЦНЦНЦ ЭЮРЦБ ЮЛЯЪЯМ

Ъябрайылын ишьалы эцнц

Ябяди дцнйайа гонаг эялмишик, Бизля йол эетмяди, дцнйа гонаг тяк. Ня вахт цряк долу дейиб-эцлмцшцк- Инди дя тялясик йыьышыб эедяк? Уйдуруб гошмайаг чин олмайаны, Баъа тцстц эюрмяз оъаг йанмаса. Дцнйада йашамаг щаггымыз щаны,- Шящид торпаг бизи ювлад санмаса?

Page 196: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

196

Дюзцмя дюз дедик гям йейя-йейя, Ща дюзцм якирик дюзцм дя битмир. Вахтсыз гоъалырыг дцз дейя-дейя Эюйярян йаланла дцз йола эетмир. Щярдян даш атырыг, юз баьымыза, Сонда устадына кям баханлар тяк. Биз щайан олсайдыг торпаьымыза, Йанында олмазды дилимиз эюдяк. Санмасын бу дцнйа эялди-эедярям, Дярдими онунла йары бюляъям. Юмрцмц тоз кими йеля вермярям, Мян зяфяр эцнцнц эюрцб юляъям.

23 август, 2011

ТОРПАЬЫ ЧЯКИР

Йеня йаз юзцня той–бцсат гуруб, Мяни юз елимин йайлаьы чякир. Фикримин, дуйьумун йорьун вахтында, Ширин хатирямин илк чаьы чякир. Хяйал ганадланыр даьлар бойунъа, Йашыл ятяйиндя эязям дойунъа. Гайалар дцнйанын йашындан гоъа, Кяклийин хыналы айаьы чякир.

Page 197: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

197

Ахтарсан тапарсан мяни щяр йердя, Байкалда, Урмуда, мави Хязярдя. Щясрятим овунмаз йад юлкялярдя, Рущуму Аразын гыраьы чякир. Кюлэя тяк сцрцнцб ганад тахана, Чяпикля, алгышла тахта чухана. Ясир обалара эендян бахана, Анамын дилиндян бир аьы чякир. Ня гядяр эюрмцшям гансыз йаьыны, Сюндцрцб елимин од-оъаьыны. Эцлцстан етсяляр гцрбят баьыны, Мяни доьма йурдун торпаьы чякир.

Ийул, 2013

НИЭАРАНАМ

Йаз сящяри ня тутгунсан,цряйим, Кящризлярим эюрянн йеня ахырмы? Юмцр кечир чин олмайыр истяйим. Чямянлярим шещли сырьа тахырмы? Бащар эялиб, ичим гарды, боранды, Дилимдяки щяр эцн даьды-аранды. Икиси дя бир севэидян йаранды, «Зийарят»им, «Цч гардаш»а бахырмы?

Page 198: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

198

Бу щясряти бяхтимизя ким йазыб? Дурулмуруг бизи йаман дярд басыб. Щяйятимиз бахышындан гям асыб Губарланыб, эюзлярини сыхырмы? Ниэаранам, йол баьлыдыр ня вахтдан, Ай дяйишиб, илляр ютцб о вахтдан. Новрузэцлц пардахланыб торпагдан, Чилля йели чяпярляри йыхырмы? Шювкят, анан бу щясряти билдими? Онсуз цзцн биръя кяря эцлдцмц? Цмидиня гат ейляйиб севэини, Ахшам-сящяр йол цстцня чыхырмы?

2011

СЫЬНАЪАЬЫМДЫ

Хатиримя кющня бир оъаг дцшцб, Тцстцсц баъайа гайыдаъагмы? Талея, йа мяня гящр едиб, кцсцб, О оъаг мянимля барышаъагмы? Башында ихтийар атамла, анам Щяр эцн отурарды вериб баш-баша. Гялбиндя сидг иля Танрыйа инам, Юмрцн гыш чаьына йетдиляр гоша. О кющня оъагдан, мцгяддяс евдян, Чыхан тцстц санки сцбщцн йелийди.

Page 199: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

199

Бир дуа сясиня галхардыг йердян, Щамы бир севэинин мейвялярийди. Ахшам ибадяти, сящяр дуасы Илащи севэитяк бир уъалыгды Ата нясищяти, ана лайласы, Руща эюзялликляр якян варлыгды. Сойуг диварлары мянсиз сызладан, Гцрбятдя гоъалан эянълик чаьымды. Тцстцсц эюзцмя долуб аьладан, Оъаг сон мянзилим, сыьнаъаьымды.

2013-ъц ил

ЩАЛАЛЫМ МЯНИМ

Бу ахшам гарышды щалым йеня дя, Дадыма йетишди хяйалым мяним. Галхдым «Зийарят»я, галдым «Дири»дя. Эюрцндц эюзцмя ъялалым мяним. Чинар бой вермяди бойумун цстя. Араз щай демяди щайымын цстя. Тябриз тай гоймады, тайымын цстя, Гарабаь «Шикястя» щавалым мяним. Енишли-йохушлу олур бу щяйат, Бир тяряфим доьма, бир тяряфим йад. Аллащым, бизляря бир хош нязяр ат, Силинсин бу торпаг мялалым мяним.

Page 200: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

200

Щяр дярддян Шювкятин гядди яйилмяз, Севэиси вятяндир, гейрисин билмяз. Гцрбят ъяннят ола, она ъан вермяз, Демишям, дяйишмяз гярарым мяним.

Брцссел-ийул, 2010

Page 201: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

201

«ДИНМЯК ЭЦМЦШДЯНСЯ, СУСМАГ ГЫЗЫЛДАНДЫ»

Page 202: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

202

ПАЙ ДЦШМЯЗ

Ня хябяр вар, мяшяди? - Саьлыьын. - Аз чох да йеня? - Гязет алмыш Щаъы Ящмяд дя…

М.Я.Сабир

- Хябярин вармы, гардаш? Дейирляр ки, Хязярдя Йеня тапылыб йатаг. Дянизин лап дибиндян Паггапагг нефт чыхаъаг Руслар, америкалылар, Эцръцляр, иранлылар, ня билим, щаралылар Бюлцб дядя малы тяк Чякиб апараъаглар. - Вармы бир башга хябяр? - Чякирляр йени кямяр. - Нечя юлкянин ичиндян борулар кечяъяк, пул-пара башымыза йаьыштяк тюкцляъяк. анамыз Одлар Йурду сцд эюлцндя цзяъяк. - Шцкцрляр олсун, гардаш, бу йетим-йесирлярин, гызларын-эялинлярин, ял-айаьы базардан

Page 203: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

203

Кцчядян, даланлардан, йыьылар йаваш-йаваш. - Сян бир тохта, а достум! Мян лап шадийан олдум. «Охудуьун гуранса, авазын йахшы эялир» щалва-щалва чох демя аьзым лап ширялянир. Инанма бу сярвятдян Яънябийя пай дцшя, Горх ки, бизим миллиляр Ону эюйдя бюлцшя. - Сян билмирсянми, гардаш? Бу пцллцлар, щарынлар, Гурд няфис, эен гарынлылар. Касыбын рузусуна щяр вахт ортаг чыхыблар? –Гардаш яънябидян чох Сян юзцнцнкцндян горх. Щарамдан майа тутан Ел-оба дярдин билмяз, Дилянчинин дя пайын Йейяр, щеч уф да демяз. Бизя ня вар ки, нефти Ким сатыб, ким алаъаг? Цмид олма ки, ондан Бизя дя пай чатаъаг.

1994

Page 204: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

204

ЭЮРЦРЯМ

Аллащым, мян сяня олмадым аси, Эялдийим дцнйада няляр эюрцрям?! Гуртармыр миллятин ялями-йасы, Цзэцн бахышларда кядяр эюрцрям. Ата таныйырам, оъаьы сюнцк, Оьул таныйырам, сойундан дюнцк. Ъаван эялинлярин кцряйиндя йцк- Сачында чалланан илляр эюрцрям. Оба вар галмайыб йахыны, йады, Ня йеря, ня эюйя чатыр фярйады. Кянд вар йер цзцндян силиниб ады, Чадырлара сыьан шящяр эюрцрям. Чаш-баш дцшцб йери хейирля-шярин, Щаггын-ядалятин гуйусу дярин. Бизи ичин-ичин йонан дярдлярин- Ичиндя солухан эцлляр эюрцрям. Хейирли-шярлиди эялдийин щяйат, Эюзля эюрдцйцнц щаггына анлат. Шювкят, ел рущуйла йаша, йаз, йарат, Щяля гяляминдя щцняр эюрцрям.

1994

Page 205: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

205

АЙ ЩАРАЙ…БОЬУЛУРАМ!

Евимизин габаьында кющня бир баь варды. Гырыб йериндя бина тикдиляр.

Биз бу баьла, аьаъларла кющня достлар идик, Ъан дейиб, ъан ешидярдик, Йашыл гойнунда няфяс алыб динъялярдик. Кцкнар, ъюкя аьаълары дайанарды адам-адам, Сярвляр, говаглар ъан атарды цзцэцня мцдам. Сюйцдляр сачларыны тюкярди чийниня Сцрэцнлцйц эялмязди ейниня. Сюзц кечян, юндя эедян мямурлар Щасара алыб голларыны чатдылар, Чяляк-чяляк щябс етдиляр эюзэюряти эюндярдиляр йерли Сибиря. Бу баь репресийа олду, Няфясим гаралды, эюзлярим долду. Чыьыра-чыьыра доьрандылар, щасарын ичиндя едам олдулар. Нявялярим аьладылар аъы-аъы, Олдулар бир удум щава мющтаъы Щеч кяс эюрмясин дейя Барылары уъалдыгъа –уъалтдылар Цряксизляр, гансызлар щасарын далында дилсиз аьаълардан ган алдылар

Page 206: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

206

Тоз ичиндя йашыл хатиряляримин башы кясилди, няфясим голу гандаллы машынлара йцклянди. Щейиф!.. Ай щарай..! Боьулурам.

10 ийун

КЕЧЯНЛЯР ОЛУБ

Бу гядяр дярд чякмя щавалы кюнлцм, Дярдин дцйцнцндян, кечняляр олуб. Бу гям дедийимиз дибсиз дярйадан, Пайына бир бадя, ичянляр олуб. Щяр мараг далында бир шейтан йатыб, Щягигят йанында шяр–бющтан йатыб. Аьылдан дайазлар гол-ганад атыб. Юмрц ел йолунда, бичянляр олуб. Мянзиля бир йетяр дцз дя, йалан да, Щаггы бцдцрляйиб атдан салан да. Шющрят зирвясиня сюз уъаланда, Сюз ичиндян инъи сечянляр олуб. Алданыб дювлятя, уймайыб вара, Дабандан сойулуб, чякилиб дара. Щагг - дейиб кюксцндян алыб мин йара, Дцнйадан мярданя, кючянляр олуб.

ийул, 2013

Page 207: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

207

ДЦЗЯЛДЯ БИЛМЯЙИБ ЧОХУ ДЦНЙАНЫ

Ещтийаъын яли эюдяк олурмуш, Гялби гапылары о дюйя билмир Ещтийаъын дили эюдяк олурмуш, Чохлары дейяни о дейя билмир. Мямурун щяр сюзц гылынъдан ити, Щюкмц Фярщад кими даь чапар инди. Бахышлары сяни буз тяк цшцдяр, Бир йол гапысын дюй, йа еля динди. Шеирдян савайы няйим вар мяним, Сясим гярибсяйиб, сюзцм коршалыб. Бир суал кюнлцмц язир нядянди,- Щагг пийада дцшцб, нащагг баш алыб? Йазы-позу иля, гардаш,иш ашмыр, Инди юз кюлэясин горуйан чохду. Дейирляр шаиря эилей йарашмыр, Ещтийаъ диллянир, ешидян йохдур. Юмрц йола верир щяря бир ъцря, Сачына вядясиз гар да ялянир. Бу яйри дцнйайла ъянэи битмямиш, Яъялин ялиндя еля эирлянир. Мян кимям дцзялдям яйри дцнйаны. Дцнйанын йцкцнц яйянляр яйиб. Мисал вар: «Гозбели гябир дцзялдяр». Бунун биздян юнъя дейянляр дейиб. Дцнйанын ишини билянляр дейиб Бу наьыл дцнйаны йуху дцнйаны, Дцзялдя билмяйиб чоху дцнйаны.

2014

Page 208: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

208

ТЯМЯННА

Назирликдя ишляйян бир та-нышыма ишим дцшмцшдц. Мяни эюзлямя отаьында гойуб арха гапыдан чыхыб эетмишди.

Эюрдцйцмдян артыг эюрдцклярими, «Десям юлдцрярляр, демясям юллям». Эцндцзляр чякдийим гцрбят гямини, Эеъя мисралара бюлмясям, юллям. Аьыллы башларын башда йери йох, Кцрсцйя чяпикля эялян йцксяляр. Бу ел мисалыдыр дярин эетсян чох, Дейярляр ки, «балг башдан ийляняр». Баьлы гапылары пул ачыр, гардаш, Сюзц кечян олур ъибигалынлар. Сярэярдан чар-начар баш эирляйир, баш, Сабаща цмиди йалын оланлар. Артыг тикясини итиня гыймыр, Юнцндя дурурлар яли-ял цстя. Елин сярвятини йыьдыгъа доймур,- Мянявиййатдан кор, аьылдан хястя. Щюрмят варды биздя гардаш, бюйцйя, Голдан тутардылар чыханда йола. Щюрмят елямясян ялияйрийя, Саламы да алмаз, дцнйа даьыла.

Page 209: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

209

Эюзя эюрцнмязин мязянняси вар, Судан гуру чыхар, данышсан яэяр. Ялдян ютцр-ютцр ойну ойнайар, Гуйруг булайанлар, гуш эютцрянляр. Тямянна боьаза бир халта олуб, Онсуз ня юлцмцз, ня диримиз вар? Ондакы эцъя бах, юлкяни алыб, Башга планетдя йеримизми вар?

Чехийа, Карлову-вары, 2009

БИЛЭЯЩ ГОЪАЛАР ЕВИНДЯ

Гара ейнякдя Исти хяз кцркдя, ялиндя кичиъик баьлама бащалы машындан оьул дцшцр щювляняк, Щирсиндян-щиккясиндян додаглары гапаныб, бярк-бярк. Нязяр салыр юзцня, Сыьал чякир эейиминя дейиня-дейиня. Пянъяря юнцндя ихтийар ана, Эизлиъя лайла чалыр илк ешги, илк бешийи оьлуна. Бахышларыны нарын йаьыш тяк сяпир йолларына. Щярдян дя, сарылыр щясрят голларына. диксинир таныш сяся, ичиндя сяксякя. Ахшамкы йухусу чин олуб бялкя?

Page 210: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

210

Голлары щаваны йарыр оьул дейя-дейя, Сойуг бахышлар йейя-йейя: - Бу йаьышда эялмяк щардан дцшдц аьлына? гыймыр оьлуна, Эюзляриндя шяфгят бахыр оьлунун ъцссяли бой-бухунуна, эялир йахынына. Азаъыг пайыны сыхыр синясиня, Саламлар эюндярир эялининя, нявясиня.

2009

НЯ ДЦШЯЪЯК ПАЙЫМА

Щюрян-щюрцб, тикян-тикиб йувасын, Тутан-тутуб зяманянин щавасын. Юмцр эедиб ща еляйим давасын, Бундан беля ня дцшяъяк пайыма? Ща бойланым дяря бойу зирвяйя. Йамаъ дейя, тяпя дейя, даь дейя. Бир эядикдя торум кечяр илэяйя, Бундан беля ня дцшяъяк пайыма? Севян севиб, мян арадан итмишям, Айрылыг тяк йол цстцндя битмишям. Мянзил узаг ня эетмишям, эетмишям, Бундан беля ня дцшяъяк пайыма?

Page 211: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

211

Щаггы йейян йол эетмяди мянимля. Фярманымы юзцм йаздым ялимля. Барышмышам нящся дцшян илимля, Бундан беля ня дцшяъяк пайыма? Ня файдасы лап сясими уъалдым, Эащ юзцмдян, эащ замандан баъ алдым. Дюз дедиляр, дюзя-дюзя гоъалдым, Бундан беля ня дцшяъяк пайыма? Нейняк, мян дя даь сели тяк чаьларам, Ня гям йейиб, ня сызлайыб аьларам. Шювкят Зярин, цмидя бел баьларам, Бундан артыг ня дцшяъяк пайыма?

1992

БИР ФИКИР

Йаз юмрцм щайланыб, тялясик кечиб, Инди дя йол цстя гыш дюйцр мяни. Арзу дцнйасындан цряк доймамыш, Цстцмц щахлайыб, йаш дюйцр мяни.

Кючянляр кючцбляр, йары йолдайам, Барышмыр мянимля мяним щяля ки… Дцнйайа ня вердим, ондан ня умам Олмасам, дцнйадан ня эедяъяк ки?..

Бязян дя аздырыр бу дцнйа мяни, Дярдиня-сяриня батыб галырам. Йердя итирдийим язял севэими, Эюйлярин гойнунда щей ахтарырам.

Page 212: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

212

Дюзцм дя эирляйиб, салыб ъянэиня, Дюзцмя чюкмцшям дилим лал олуб. Щярдян дя уймушам сясин рянэиня, Дилимдя ъавабсыз мин суал олуб. Рущум даьда-дашда дидярэин, сяфил. Гяриб бир мяканда мяскян салаъаг. Бир фикир бейними дидир еля бил- Мяни шеирим гядяр ким аьлайаъаг?

март, 2011

СЮЗЦ АЛАН ЙОХ

Тязя китабым чапдан чыхыб, севинирям, Эюйцн щансы гатындайам, йа йердяйям, билмирям. эюзляримя ишыг эялир, тязя мювзулар, рянэбярянэ дуйьулар Ичимдя сяс-сяся верир, ялимдян тутуб,- йаз дейир. Йазмагла бош ъиб долмур, йазмамаг да, олмур. Китаб кюшклярини эязирям бир-бир. адам щейрятя эялир. Кюшкляр ъярэя-ъярэя, дцзцм-дцзцм, Йахынлашмаьа эялмир цзцм. Бурда сцкут вар, чешид-чешид китаблар лал-кар, Бойнун бурур, санки утанырлар. Сатыъы ряфляря сюйкяниб мцрэцляйир, Саьда-солда шыдырьы алвер эедир,

Page 213: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

213

Палто да сатылыр, алт кюйняйи дя, ушаг ойунъаьы, су ейняйи дя. Ъиби йалынлар да вар, Пул габы галынлар да. Гызыл гиймятиня кюйняк алан чох, Бир китаб тутуму сюзц алан йох!

2011

СУСМАГ ГЫЗЫЛДАНДЫ

Динмя, данышма, йат, бала, Сян дейян олмайыб щяля!

М.Я.Сабир

Сус бала, динмя, данышма! Од-оъагсыз алышма. Эюрдцйнцдян артыг эюрдцклярини, ешидиб билдиклярини, Йалана ял чаланлары, Хялвярля рцшвят аланлары, Эюрсян дя, эюрдцм демя, Дцз сюзц щцняр билмя. Щяддини ган, бир сядд сахла, Шяр дюйцшя эириб щагла. Дюзцмя цмид баьлама сяни алдадыб, эирляйяр, Эюрдцйцнц йаддаша йаз биряр-биряр. Сябрини бас, сюзцнц уд Сяни сюзцндян асарлар, Йалтагларын заманыдыр

Page 214: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

214

гятлиня фярман йазарлар. Щагсызларын, динсизлярин, Мядясиня йцк дашыйан гансызларын арасында демя ки, мян щагг сясийям, Сясим кюлялидян чыхыб, Инди артыг динясийям. Десян дя, сяни ганмазлар. Йыьщайыьда, говщаговда, эюйдялянля эюй цзцня чыхщачыхда йарыш эедир. Эюй цзц дя гамарланыб, Танрыйла да сювдяляшмя, барыш эедир. Юндя эедян, цздя олан щардан билсин няляр олуб, юндя щяля няляр дурур, Бяхт кцляйи щара говур, щара бурур? Сус, бала, динмя! Щяр тяряф наданды, «Динмяк эцмцшдянся, сусмаг гызылданды!»

1993

ДИНМИРИК

Мяълис-мяълис еля дейиб-эцлцрцк, Башсыз башлар думанланыр, динмирик. Тез уйуруг намярдлярин фелиня, Мярд нащагдан йаманланыр, динмирик.

Боз гайалар дюнцб, олуб эюйдялян, Ганад ачыб илан кими сцрцнян.

Page 215: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

215

Инди вармы юзц кими эюрцнян, Шан-шющрятляр щаваланыр, динмирик.

Юзцмцзцк дуран торпаг гясдиня, Алтын-цстцн лап гоймушуг пис эцня. Йарыш эедир, бир-биринин бящсиня, Эюй мешяляр бударланыр, динмирик.

Гарабаьын эцнц гямля ютцшдц, Хары бцлбцл анасындан эен дцшдц Эюз эюряти биздя бу ня вярдишди,- Эор евимиз гамарланыр, динмирик?

Йеня шащам, дярд даьынын белиндя. Шуша батыр эюзляримин селиндя. Дящшятя бах, Пянащ ханын елиндя, Йадлар эялиб йуваланыр, динмирик.

Шювкят Зярин бу су башдан лиллянир, Дярдляримиз долашдыгъа иллянир. Дюзцмцмцз эюрян дашды, йа дямир, Йурд йерляри щамарланыр, динмирик?

1993

БИР УШАГ МАШЫН ЙУЙУРДУ

Щяр эцн, щяр сящяр бир дайанаъаьын йанындан кечиб ишя эедирям, ишдян эялирям. Ялиндя ясэи парчасы, Киминся ъийярпарасы Машын йуйур, тямизляйир,

Page 216: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

216

Кимдянся буйруг эюзляйир. Сойуг гылынъ кими кясирди, йаш яскини сыхан ялляри йарпаг кими ясирди. Саймазйана ютянляр, Пуллулар, бойну йоьун Йаьлы эюдянляр она, ня мящял гойурдулар, ня анлайыб, дуйурдулар. Дилавярлик едирди, ушаг Щяр буйруьа эедирди гачараг. Тяки аьасы разы галсын бир чюряк пулу алсын. Ширин ушаг рюйасы, Лайлалы, наьыллы дцнйасы Узагдан бахырды, Эюз йашлары ичиня ахырды. Сабащыны овъунда Хышмалайыб овурду, Бир ушаг машын йуйурду.

1993

КАШ УЗАГ ДЦШМЯЙИМ ЮЗЦМ ЮЗЦМДЯН

Щярдян яршя чякир мяни цряйим, Аьры-аъысыны ача билмирям. Щамы дярдли эязир, гямли доланыр, Бу эилей-эцзардан гача билмирям. Неъя дцшдц арамыза бу йадлыг, Щяря суйу чякир юз ахарына.

Page 217: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

217

Ачдыьым бу кичик ъыьыр бясимди, Дуйьуму йюнялдир, сюз ахарына. Йамйашыл бащарлы торпаьымыза, Сойуглуг тохуму якдиляр щардан? Рущумузда бирлик ойанан кими Доьмалыг, гощумлуг тез чыхды йаддан. Мян йад тойуьуна киш демямишям, Башыма ялянян бу дашлар нядир? Бириня атындан дцш демямишям, Щагсызын кющляни, мяндян юндядир? Мяня йухардыан бахан, гардашым, Бахышын биэаня, рущун юзэядир. Эял торпаг дярдини бирликдя чякяк. Ган-ганы чякяндя сойуглуг нядир? Щяр сойуг бахышдан рущум яйилмяз, Ня шющрят, ня мянсяб кечмяз эюзцмдян. Дцнйаъан дярд ола йеня дюзярям, Каш узаг дцшмяйим юзцм-юзцмдян.

2013

ЙАШАЙЫРЫГ, БИЗ ДЯ ЭУЙА

Нечя йол цзц цзляниб, Алтында сучу эиздляниб. Сюйцлцб, эащ язизляниб, Ойунду, ойнайыр дцнйа. Бизи дюйцр гара йели, Эцмцр гара-гура яли. Билинмир сону, язяли, О эерчякми, йохса рюйа?

Page 218: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

218

Ким идик, сонда ким олдуг. Йел апаран ялчим олдуг. Итя, бата йаша долдуг, Эцндян-эцня, айдан-айа.

Бир юлцмлцк ъан дашыдыг, Дярдимизля тян йашыдыг. Ещтийаъла цз гашыдыг, Биз дя йашайырыг, эуйа.

2011

ЪАЛАНМА СЯН

Цздя сяня дост дейянин. Гылыьына салланма сян. Вязифя, мянсяб эцдянин, Щавасына доланма, сян.

Дцшмя, шющрят сораьына, Щарам сцфря гыраьына. Ясилсизин оъаьына, Чырпы олуб галанма, сян.

Шяр дейиб, бющтан атанын, Эюзя эириб баш гатанын. Йад кюлэясиндя йатанын Вядясиня алланма сян.

Шювкят эцвян ямяйиня, Сюйкянмя йад кюмяйиня. Щяр йетянин ятяйиня, Йамаг олуб, ъаланма, сян.

1993

Page 219: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

219

ЙАНМЫШ ДЯФТЯРИМДЯН ЙАРПАГЛАР

1975-1980

Page 220: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

220

Йашадыьым бу юмцрся Танрым бу юмрц нейнирям, Оъаьым гямля йанырса Одуну кюмрц нейнирям?

Page 221: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

221

БУ АХШАМЫН ГЯРИБЛИЙИ

Йапышыб йеня йахамдан, Бу ахшамын гяриблийи. Эялиб кечмир эюз йашымдан, Бу ахшамын гяриблийи. Эялишиндя зцлмят, ишыг, Йаваш-йаваш шяр гарышыр. Дярди юмрцмя сармашыг – Бу ахшамын гяриблийи. Бахырам йашарыр эюзцм, Щясрятляр битирир изим. Мяни эязир эязим-эязим, Бу ахшамын гяриблийи. Кечян эцндян кючцб, эялиб, Айрылыгдан кечиб, эялиб. Кюнлцмц йурд сечиб, эялиб, Бу ахшамын гяриблийи.

Кабил, 1977

ИСТЯМЯ

Истясян шяряфли юмцр сцрясян, Юзцня зящмятсиз дювлят, истямя. Аьылла, щцнярля юмрц бязя сян, Мягсядсиз, мянасыз шющрят, истямя!

Page 222: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

222

Щяйатын йоллары олса да чятин, Инамла аддымла, дайан сян мятин, Истясян елиндя артсын щюрмятин, Эюрдцйцн ишиня гиймят истямя! Сюзц мярданя де, сюйля щаггына, Ня горхаьа инан, ня дя сатгына. Щярдян дар айагда достуну сына, Етибарсыз достдан миннят истямя! Мющнят цряйиня вуранда йара, Доьма оъаьыны, кцлцнц ара. Шювкят, сян мейлини сал, о даьлара, Гцрбятдя версяляр ъяннят, истямя!

Кабил, 1977

БАЬЛАЙАЙДЫМ

Щяйат севинъ долу, изтираб долу, Юз пайын эютцрцр щяр эялиб-эедян Олумдан-юлцмя узанан йолу, Щяр кяс бир ъцр эедир, башдан-бинядян. Биринин кющляни дюрд налла чапыр, Билмир ениш нядир, йа йохуш нядир? Адам вар хяйалы йердя-эюйдядир, Билмир гцсся нядир, йа тялаш нядир? Инсан вар гайяси дцз йол, дцз ямял, Юмцрдян бир эцн дя вермяйир бада.

Page 223: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

223

Бири дя язялдян юляня гядяр, Кимяся ъыьырдаш олур дцнйада. Адам вар мяслякдян, дедийи сюздян, Дюнмяйир чяксяляр йцз дяфя дара. Эюрясян щансы йол айырды биздян, Ъавиди, Мцшфиги апарды щара? Эюйлярдя парлайан бир шимшяк кими, Сусмуш виъданлары мян даьлайайдым. Одлар юлкясиндян, Сибиря гядяр, Узанан йоллары каш баьлайайдым.

1975

МЯНЯ

Тярлан кюнлцм губарланыб, Олармы бир щяйан мяня. Гялб кюврялиб, синя долуб, Вахт да вермир аман мяня.

Шух йериши, эур сясими, Исти илыг няфясими. Эянъликдяки щявясими – Гайтарармы заман мяня?

Бу дцнйада юлцм щагды, Эедянляр чох, эялян йохдур. Шювкят, сизя бир гонагдыр, Гой сюйлясин ганан мяня.

Кабил, 1979

Page 224: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

224

ИСТЯРЯМ

Динся гулаьымда Аразын сяси, Селляря гошулуб ахмаг истярям. Эялся бцлбцлцмцн щясрят няьмяси, Ъанымы одлара йахмаг истярям. Бир шеир вурьуну йарансам да мян, Доьма од-оъаьым дцшмяз дилимдян. Гяриб дурналара гошулуб щярдян, Вятян эюйляриня галхмаг истярям. Йеня дя диндирир о чаьлар мяни, Сясляйир гойнуна о даьлар мяни. Шещли бянювшянин тязя –тярини, Дяриб синям цстя тахмаг истярям. Шювкят Щоровлуйам, чякмишям няляр, Сачымда чалланыб илляр, фясилляр. Сцрцнцб «Папи»нин чийниня гядяр, Ордан Щоровлуйа бахмаг истярям.

Кабил, 1978

ДЕМЯ!

Достларын дцшяндя чятиня, дара, Юзцнц эен тутуб, гыраьам, демя! Елинин, обанын ишиня йара, Дцнйа беш эцнлцкдцр, гонаьам, демя!

Page 225: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

225

Бир иши эюрмямиш юйцнмя еркян, Юзцня ад газан зящмятинля сян. Бириня дар эцндя кюмяк ейлясян, Дайаг оланда да, дайаьам, демя! Шювкят, гцрбят щара, сюйля, сян щара, Тез-тез досту ахтар, гощуму ара. Ел йанында цзцн олмасын гара, Мян эюздян, кюнцлдян узаьам, демя!

Бакы, 1978

НЕЪЯ ДОЙУМ

Хошбулаг йайлаьында Щейран олдум, Муров сяня, Ъан дярманы отун-суйун. Сцфря ачдын щяр эяляня, Немятиндян неъя дойум? Билинмир нечядир йашын, Улудур торпаьын-дашын. «Шащбулаг» олуб сирдашын, Сющбятиндян неъя дойум? Кялбяъярин сяня ашиг, Щцснцня верир йарашыг. Ялясэярдян дейир ашыг, Щикмятиндян неъя дойум?

Page 226: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

226

Иэидлярин шир црякли, Эюзяллярин сядагятли. Саф илгарлы, пак исмятли, Цлфятиндян неъя дойум?

Чешмялярин ашыр-дашыр, Кяклик, тураъ гаггылдашыр. Адам бурда ъаванлашыр, Бу ъяннятдян неъя дойум?

1976

БИЛМЯДИМ

Вяфасыза бел баьлайыб, сирр ачдым, Бир эцн онун дюнмяйи вар, билмядим. Даьа галхыб чян-чисяйя булашдым, Бу галхмаьын енмяйи вар, билмядим.

Эюзяллийин вурьунуйам язялдян, Буланмышам, дурулмушам да щярдян. Аралы эяздикъя гямдян, кядярдян, Бир эцн мяни йыхмаьы вар, билмядим.

Доьма ели гарыш-гарыш доландым, Йахыны ахтардым, узаьы андым. Цряйимин атяшиндян од алдым, Алышмаьын, сюнмяйи вар, билмядим.

Шювкят Щоровлуйам, еля эцвяндим, Сюз дейндя доьма диля эцвяндим. Башымдакы гара теля эцвяндим, Сача горв эялмяйи вар, билмядим!

1975

Page 227: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

227

О ДАЬЛАРДА

Илк ешгим, эянълик щявясим, Ганад ачды о даьларда. Чайлар кими ъошан тябим, Ашыб-дашды о даьларда. Щавасы дюнцр лоьмана, Инсаны эятирир ъана. Сящяр шаир айаьына, Шещ долашды о даьларда. Гопса да туфан башымда, Язямят вар дурушунда. Чатдыьым оъаг башында, Йухум гачды о даьларда. Мян вурьунам щяр чаьына, Марал-ъейран ойлаьына. Шювкят кяклик айаьына, Сюз дя гошду о даьларда.

1986

ЮЗЦНЯ ЭЦВЯН

Щяйатда айаьын бцдряся щярдян, Дцнйайа вяфасыз эял сюйлямя сян. Ялин цзцляндя обадан, елдян, Намярдя цз тутма, юзцня эцвян.

Page 228: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

228

Бириня дост дейиб, дуз-чюряк кяссян, Ящдиня садиг ол, вядиндя мющкям. Щярдян арха эязсян, дайаг истясян, Ялиня-голуна, дизиня эцвян. Алданма шющрятя, дювлятя, вара, Мярдин илгарында дцз ниййят ара. Мятлябиндя дцшсян чятиня, дара, Етибарлы достун сюзцня эцвян. Шювкят, тябиятин сейриня далсан, Илщамы баьларын эцлцндян алсан. Даьларын дюшцня бир ъыьыр салсан, Зирвядя гарталын изиня эцвян.

Кабил, 1977

НЕЙНИРЯМ Йашадыьым бу юмцрся, Танрым, бу юмрц ненирям?! Оъаьым гямля йанырса, Одуну, кюмрц нейнирям?! Демя ешгиндян безмишям, Йолларына эцл дцзмцшям. Дюз дедикъя щей дюзмцшям, Бу гядяр сябри нейнирям?! Чох ейля, артсын зиллятим, Айаьында юлцм-итим.

Page 229: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

229

Тяки дярэащына йетим, Фярманы, ямри нейнирям?! Адын-ешгин дилимдядир, Ъисмим йердя, рущ сяндядир. Ахыр йерим елимдядир, Гцрбятдя гябри нейнирям?!

Кабил, 1978

БИР ДЯ МЯН

Бу дцнйанын гар-боранлы йолунда, Цмид ола, инам ола, бир дя мян. Сянят аляминдя, сюз мейданында, Гялям ола, илщам ола, бир дя мян. Бу щяйатдыр тойлу-йаслы, ня дейим? Гайыдайды каш язялки динълийим. Бир рюйадыр учуб эедян эянълийим, Хяйал ола, рюйам ола, бир дя мян. Баьчамызда гюнчяляня эцл, чичяк, Колдан-кола гона халлы кяпяняк. Сыьынайдым синясиня кюрпятяк, Анам ола, лайлам ола, бир дя мян. Эюз юнцмдя булаглым селляня, Наня, йарпыз сыьаллана, телляня. Шялалянин щюрцкляр йелляня, Фырчам ола, бойам ола, бир дя мян.

Page 230: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

230

Даьларымын чякиляйди мялалы, Ятяйиндя сярин булаг, эюй халы. Язялкитяк дярддян-гямдян аралы, Севэи долу дцнйам ола, бир дя мян.

1980

ИНТИЗАР ЭЕЪЯЛЯР

Улдузлар асылыб кирпикляримдян, Хатирям эеъяйя бцрцнцр йеня. Цмидсиз бир ешгин сящраларында, Хяйалын эюзцмя эюрцнцр йеня.

Ня эюзял тясадцф, ня ширин эюрцш, Дайандыг цз-цзя, няфяс-няфяся. Сянин севэи долу бахзышларындан, Рянэбярянэ дуйьулар верди сяс-сяся.

Севинъ йанаьымда ачылды эцл-эцл, Бу бир щягигятми йохса йухуду? Пянъярямин алтда кюврялян ешгин, Хатиряси варды, юзц йохуйду.

Кабил, 1978

ХАН ЧИНАР

Дяйишди фясилляр, дяйишди илляр, Нясилляр цстцндян ютдц нясил дя. Йеня юз йериндя дурду Хан чинар, Гопмады йериндян бир пющряси дя.

Page 231: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

231

Даш ктабя кими гцрурла дурду, Ачмады сиррини чятиндя, дарда. Ону шахта кясди, хязан да вурду, Йеня бязяк олду торпаьа, йурда. Нечя мяълис эюрдц, нечя той-бцсат, Ашыглар шяниня няьмя дедиляр. Кечян нечя йолчу, нечя ел-елат, Ганады алтында кюлэяляндиляр. Дейилляр аь сачлы дядя Гурбани, Онун вцгарындан илщамын алыб. Еля вясв еляйиб тяр бянювшяни, Нярэиз дя, лаля дя кюлэядя галыб. Нечя йол башында шимшякляр чахыб, Нечя йол гырылыб голу-ганады. Эюзцндян ганлы йаш баьрына ахыб, Йеня дяйишмяйиб онун Хан ады.

1976

ДЮРДЦНЪЦ ГЫЗ Евя дюрдцнъц гыз эятиряндя мян, Дедиляр кишинин нясли кясилди. Кюксцнц ютцрцб ихтийар няням, Гой, Танры эюндярсин бяхтини,-деди. Чохусу да сусду биръя демяди, Гызындан эюрясян эюзц долусу.

Page 232: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

232

Синясиндя галды та эюйярмяди, Бир ата гялбинин оьул арзусу. Евимиздя йени бир няфяс артды, Севинъи дя ширин, гями дя ширин. Эялиши бир дцнйа севинъ йаратды, Эцнащсыз мяляк тяк эялян кюрпянин. Мин тяня ейляди гощум да, йад да, Йазыг гыз анасы - дейян дя олду. Сюз-сющбят йаратды верилян адда. Эцл балам адынса Фярящ гойулду. Юмр ейля щяйатда адынла гоша, Эюзял ад олмасын йалныз гисмятин. Гору тямиз ады, лякясиз йаша, Айаьа дцшмясин, гызым, исмятин!

25 март, 1977

СОНРА ЭЕЪ ОЛАР

Вахтында дойунъа эюршцмядик биз, Сусду эюрцш йери, сусду гялбимиз. Сащилдян силиняр бир эцн изимиз, Дальалар эюрцшяр, сонра эеъ олар. Айрылыг бяхтимя верди щюкмцнц, Чийнимдя дашыдым щясрят йцкцнц. Башлайыб юмрцмцн йарпагтюкцмц, Сачыма чян дцшяр сонра эеъ олар.

Page 233: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

233

Хатирян эюзцмдя солду, сян дя бил, Юзэяйя бир зярря салмадым мейил. Шювкят бу дцнйада ябяди дейил, Карваны ютцшяр, сонра эеъ олар.

Яфганыстан, Кабил 1980

АЬЛАДЫМ

Севянин Танрыдан яли цзцлмяз, Ялими-ялиндян цздцм, аьладым. Йары дюнцк кюнцл бир даща эцлмяз, Даьлар дюзмяйяня дюздцм, аьладым. Лейли мисаллыйдым, ешгя сцрцндцм, Аъы хатиряйя сонда бцрцндцм. Хяйаллар ичиндя эюзя эюрцндцн, Сяни хяйалларда эяздим, аьладым. Шювкятям, синямя гор ялямисян, Одлу кюйняйими дар елямисян. Чешмимин эюзцнц кор елямисян, Чякдийим ъяфадан бездим, аьладым.

Яфганыстан, Кабил, 1977

ГАЙЫТМА ЮМРЦМЯ!

Бир бащар ахшамы йухун гарышса, Мянли хатиряляр диниб-данышса. Щясрят йанаьында эцл-эцл алышса, Гайытма, юмрцмя, бир дя, гайытма!

Page 234: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

234

Пешиман олсан да, язизим бирдян, Та цмид эюзлямя сыныг кюнцлдян. О илляр юмрцмя бойланыр эендян, Гайытма, юмрцмя, бир дя, айытма! Шювкятин севэиси алышыб, сюнцб, Кцлякляр совуран бир кцля дюнцб. Ширин бир хяйал тяк йухума ениб, Гайытма, юмрцмя, бир дя, гайытма!

Яфганыстан, Кабил, 1977

ЭИЛЕЙЛЯНИРДИ

Йухуда кечирдим чинарын алтдан, Цстцмя нишанлы будаг яйилди. Йазымыз силиниб, итмишди дейя- Будаг о язялки будаг дейилди. Кящриз танымады мяни дейясян, Щясрят алышырды додагларында. Онда севдамыздан щявяся эялян, Эюзляри долмушду говагларын да. Дцшдцйцмцз йаьыш билмяди кимям, Ня булуд, ня шимшяк данышды, динди. Тякъя севэи долу иллярдян галан, Кющня хатиряляр эилейлянирди.

Кабил, 1978

Page 235: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

235

КЮНЛЦМЦ АЛМАЗСАН

Дярд басыб ъан отаьымы, Ня чякирям, анламазсан. Гям галайыр оъаьымы, Атяшиня доланмазсан. Ешгин одуна йанана, Бяхтини гядяр санана. Арзулары таланана, Щамы йанар, сян йанмазсан. Узаг эетмя юмрцм, эцнцм, Кюврялибдир йуха кюнлцм. Цзцляндя щагдан ялим, Йад аьлайар, аьламазсан. Интизарам, бир хейли вар, Демязсян бир эилейли вар. Шювкятин вцсал мейли вар, Нядян кюнлцнц алмазсан?

Яфганыстан, Кабил, 1978

ЩЯСРЯТИМ

Башымын цстцндя тез щасил олан, Ипя, сапа йатмаз бядасил олан. Эеъяляр мянимля баш-баша галан, Саралан щясрятим, солан щясрятим.

Page 236: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

236

Эцл баьыма гара тиканлар якиб, Йолуму енишя, йохуша чякиб. Гяриб ахшамларда синямя чюкцб, Дярдими мин телдя чалан щясрятим. Дярдинин цзцня эцлянди, Шювкят, Цмидя, инама эцвянди, Шювкят. Санма ки, ялиндя юлянди, Шювкят, Ай яфи щясрятим, илан щясрятим.

Яфганыстан, Кабил, 1978 НИЙЯ БИР ОЬЛУМ ДА ОЛМАДЫ МЯНИМ?

Щ.Арифин «Нийя бир баъым да олмады мяним» шеиринин тяяссцраты иля

Дюрд гыз анасыйам, дюрд чичяйим вар, Щям гара шириним, щям эюйчяйим вар. Мяним язял башдан бир истяйим вар, Нийя бир оьлум да олмады мяним? Дейирляр анайа оьул дайагдыр, Гыз юзэя пайыдыр, евдян узагдыр. Ону да, буну да верян бир щагдыр, Нийя бир оьлум да олмады мяним? Яркими эятириб, кюнлцмц алан, Голуну долайыб бойнума салан. Оъаьы йандырыб йурдумда галан, Нийя бир оьлум да олмады мяним?

Page 237: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

237

Щяйатын позулмаз гануну чохду, Бир эцн доьуланлар, бир эцн дя йохду. Дцнйада олум да, юлцм дя щахды, Нийя бир оьлум да олмбады мяним? Шювкят, йаз ютцшцб, инди пайызды, Тале бу гисмяти алнына йазды. Ананын сирр йери йеня дя гызды, Нийя бир оьлум да олмады мяним?

Кабил, 1978

КЮНЦЛ

Бил ки гарлы гышын юмрц аз олар, Йеня бащар эяляр гям йемя, кюнцл! Аьрылара дюзян дярд ящли олар, Дярди анламаза сюйлямя, кюнцл! Аранда сцфрясин ачар эюй чямян, Даьларда йолуну кясяр думан, чян. Щяр колун дибиндя кюмяшиб битян, Тикана, гангала эцл демя, кюнцл! Енишли-йохушлу йоллар эюрмцсян, Чятинлийя, дара синя эярмисян. Щяйатда мяналы юмцр сцрмцсян, Юмцр эялди-эедяр, яйлямя, кюнцл!

Page 238: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

238

Шювкят Щоровлуйам гибляди йюнцм, Чятин мяслякимдян, динимдян дюнцм. Цстцмц кясся дя амансыз юлцм, Дюнмя илгарындан сян йеня, кюнцл!

Кабил, 1980

УНУТМАМЫШАМ

Бахма ки, чохалыб сачымын гары, Мян вахты, заманы унутмамышам. Айырса да бизи юмрцн йоллары, Язялки севданы унутмамышам. Бащарда эюрцнцб, пайызда итян, Йад баьында гызыл гюнчя битирян. Севэими дашлара тохуйуб, эедян, О ады, цнваны, унутмамышам. Вахт-вядясиз сюндц о щявяс, истяк, Юз одуна йаныб яриди цряк. Гара сачларыма гонса да чисяк, Юзэяйя уйаны унутмамышам. Инди хатиряляр мяни сахлайыр, Щярдян диниб баьрым башын даьлайыр. Ичимдя бир щясрят сянсиз аьлайыр, Мяни унуданы унутмамышам.

Кабил, 1978

Page 239: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

239

СЯНИ СЕВМЯК ЦЧЦН ЙАШАЙАЪАЬАМ

Йеня бир ахшам да сянсиз кечиндим, Билмядим тякликдя йуху ня имиш. Ендим хатирямин сянсизлийиня, Демя хатиря дя гярибсяйярмиш. Щяр ютян эцнцмц-эцня ъалайыб, Эюзцмц йоллара сяпиб аьладым. Цряйин эюзцня бир даш баьлайыб, Гапысын цзцня ачыг сахладым. Бир эцн айрылыьа апаран вахта, Гошулуб эедяъям кцлякляр кими. Салыб итирярсян онда мяни сян Йаддашындан йалын црякляр кими. Сандым гайытмасан йягин юлярям, Бах юля билмядим щяля дя саьам. Айрылыг арайа гой эирсин ня гям, Сяни севмяк цчцн йашайаъаьам.

Яфганыстан, Кабил, 1978

ПЕШИМАНАМ

Инди пешиманам о сон сюзцмя, Дилимдян гяфили чыхды бир хята. Юмцрлцк бир ъяза кясдим юзцмя, Сон дяфя дейяндя сяня ялвида!

Page 240: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

240

Ялвида, бу бир сюз неъя аьырды. Дилиндян чыхдыса, гайтармаг олмур. О ахшам цстцмя эюйляр йаьырды, Итяни эюйлярдя ахтармаг олмур. Далныъа узалы галды яллярим, Гцрурум гылынъ тяк эирди арайа. Цряйим дуйаны демяди дилим, Йериня дцшмяйян гцрур олмайа.

Яфганыстан, Кабил, 1979

БАЩАР КЦЛЯЙИ

Щязин-щязин ясян, бащар кцляйи, Сизи эюрдцм, гялбим севинъля долду. Ойатдыныз баьда эцлц-чичяйи, Чямян нахышланды эцлцзар олду. Охшайын баьлары сиз аста-аста, Бир будаг, бир йарпаг гой гырылмасын. Бир вцсал няьмяси дейин ащястя, Щясрятли эюзлярим йашла долмасын. Еля тярпянин ки, бяхтявяр эцлцн, Биръя лячяйи дя йеря дцшмясин. Еля тярпянин ки, накам бцлбцлцн, Тиканлар синясин дялиб-дешмясин. Аманды, эяляндя еллярдян эялин, Ня вахтдыр онлары эюря билмирям.

Page 241: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

241

Долун синям алтда, мяни диндирин, Хейли вар црякдян дейиб, эцлмцрям. Эюрян эюй зямиляр, йалчын гайалар, Гызылы донуну йеня эейибми? Айаг изляримин шащиди йоллар, Шювкятдян ютцрц гярибсяйибми?

Кабил, 1980

ЭЦЛЦМ

Кюнлцнц талайар ешгин щясряти, Чякярсян ичиндя зилли-зилляти. Далдаларда хысын-хысын хялвяти, Сян дя мяним ким аьларсан, эцлцм! Бир вядя бошалар ешгин отаьы, Сынар мящяббятин, йашыл будаьы. Эяляр гюнчя дями, йетяр эцл чаьы, Эюрцш йеримизи анарсан, эцлцм. Инсафмы црякляр галсын аралы, Ашигин кюнлцнц эялиб йар алы Рящм еля, Шювкятдян эязмя аралы, Мяни сящралара саларсан эцлцм.

Кабил, 1980

Page 242: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

242

СЯН ЩЯМИШЯ МЯНИМЛЯСЯН

Ахы сяндян неъя гачым? Гялбимдясян, эюзцмдясян. Инди неъя ара ачым? Сян кючмцсян, юзцмдясян. Кюнлцм гарлы гыш оланда, Солмайан эцллц йазымсан. Йолу думан-чян аланда, Эюйдя парлаг улдузумсан. Мян щарайа дюнцрямся, Йолумдасан, изимдясян. Инди анладынмы, эцлцм, Сян щямишя мянимлясян?

Кабил, 1980

КЮНЛЦМЦ

Вурулсам да бянювшянин ятриня, Биръя гюнчя эцля вердим кюнлцмц. Бир вцсалсыз мящяббятин хятриня, Щиъран долу иля вердим кюнлцмц. Севдамызын юзц олду бир бахыш, Щей горланан кюзц олду бир бахыш. Ня тез йаьды бяхтимизя бу йаьыш, Щай-щарайлы селя вердим кюнлцмц.

Page 243: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

243

Хатиряляр вяфалыймыш сян узаг, Бу севэини ня эюрдцк ки, ня дойаг? Айрылыг арайа дцшдц бу сайаг. Вахт-вядясиз йеля вердим кюнлцмц.

Яфганыстан, Кабил, 1979

ЕШГИМЯ

Яллярини вер ялимя, Щявяс эятир сян ешгимя, Эеъя-эцндцз азы йцз йол, Юлцб-дирилян ешгимя.

Туфан иди олду боз йел, Даьылды алямя тел-тел. Щясрятдян солуб илбяил, Гямя верилян ешгимя.

Язялдян талейи йатан, Ичиндя фярйады батан. Йашыл йарпаг тяк бой атан, Бары дярилян ешгимя.

Яфганыстан, Кабил, 1980

СЕВИНИР

Неъя вурулмайым бащара беля, Эюйдян нур ялянир, чюлляр, севинир. Гушларын мцждяси йайылыр еля, Бцлбцл гонаг эялир, эцлляр севинир.

Page 244: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

244

Тябият ъанланыр, торпаг ойаныр, Будаг ширялянир, йарпаг ойаныр. Чобан ней сясини даьлара йайыр, Кюч галхыр йайлаьа, елляр севинир. Юрпяйини атыр башындан даьлар, Йашылдан дон эейир баьчалар, баьлар. Ашыр йатаьындан зцмрцд булаглар, Гарышыр чайлара, селляр севинир. Дурна гатар-гатар сцзцр щавада, Гушлар баш галдырыр колда, йувада. Мяълисляр гурулур елдя-обада, Ашыг няьмя дейир, дилляр севинир.

1976, Бакы

БИР ШЕИР ГОШМАЬЫМ ЭЯЛИР

Шамахы мешяляриндя

Балалар гуш кими вериб сяс-сяся, Мяним дя гол-ганад ачмаьым эялир. Бахдыгъа дцшцрям йени щявяся, Онлара гошулуб, учмаьым эялир. Щяр тяряф бцрцнцб йашыла-ала, Санки мешя далыб ширин хяйала. Цряк мяърасындан чыхыр аз гала. Дяли чайлар кими, ъошмаьым эялир.

Page 245: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

245

Яликляр бир колдан, бириня сякир, Ъейранлар сцрцсцн булаьа чякир. Булудлар кюмяшиб щей лейсан тюкцр, Ай Шювкят, бир шеир гошмаьым эялир.

1976

ДАШ ЮМЦРЛЦ ДЮЗЦМ…

Бащар гюнчяси тяк зяриф, тязя, тяр, Кюнлцмц овладын бир бахышынла. Севмядин, мян сяни севдйиим гядяр, Овутдун тюкдцйцн эцл йаьышынла. Эцл тез солуб дцшцр айаг алтына, Чиликлянир биллур бир шцшя кими. Мяня вцсал долу бир йуху эюндяр, Сцбщятяк гохлайым бянювшя кими. Йеня пянъярямдя чичяк йаьышы, Чичяйин ятриндя чимир, пянъярям. Танрым, бу йухуну вердин ня йахшы, Бу эеъя севиниб-эцлцр, пянъярям. Ойаныб йазырам бу шеири сяня, Алдыьын йухуму юзцмя эюндяр. Йа чичяк арзума ганад вер йеня, Йа да даш юмцрлц дюзцмя дюндяр.

Яфганыстан, Кабил, 1978

Page 246: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

246

ЙАШАДАЪАГ УЛУ МИЛЛЯТИМ

Еларасы дейирляр: – Дцнйа фани дцнйады, Щяйата эялиш- эедиш Санки ширин рюйады. Юмцрдян кечян эцнцн беши гара, беши аь, Йцз ил, мин ил йашасан, Йеня удаъаг торпаг. Бал арысы дейилям, Гонам эцля-чичяйя, Йазы, йайы дашыйам азугями пятяйя. Мян бир Одлар гызыйам, Гялби мин бир арзулу, Цряйи инсанлара Севэи, мящяббят долу. Тарихин синясиндя позулмаз изим дурур, Эеъя-эцндцз цряйим Халгымла бирэя вурур. Сяадятдир йурдума, мяним арзум, ниййятим, йашайыб, йашадаъаг мяни улу миллятим.

1987

Page 247: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

247

ИСТЯЙИРЯМ ЗЯРРЯ ГЯДЯР МЯЩЯББЯТИ

Р.Рзайа

Истямирям бу дцнйада вар-дювляти, Ня дя уъуз шан-шющряти. Истяйирям мяня дцнйа баьышлайан биръя анлыг сяадяти. Истямирям пахыллары, хябисляри, Юзэясинин тикясиня тамащ салан аъэюзляри, щярисляри, Аддымбашы йалан сатан Шяр данышыб, бющтан атан нагисляри. Истямирям, буз няфясли гцрбяти мян, о тай-бу тай щясрят йцклц мющняти мян. Истяйирям инсанларын досту олам, Ики сащил арасында Голларымы щюрцкляйям кюрпц салам. Шящрийарын мязарына цз сюйкяйиб, фикря далам. Саваланын гуъаьында Биръя эеъя гонаг галам. Истямирям эюз йашыны, истяйирям дейям-эцлям, севинъими инсанларла йары бюлям. Истямирям хязан ола, баьым –баьчам еркян сола. Истяйирям бащар эяля Чюлляр ал-ялван бойана, Новрузэцлц, тяр бянювшя

Page 248: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

248

галхыб йухудан ойана. Истяйирям щяр эцн еркян цфцглярдя дан сюкцля, Ал эцняшдян дцнйа бойда йер цзцня нур тюкцля. Истяйирям хош арзуну, саф ниййяти, Бир дя мяня елдян эялян зярря гядяр мящяббяти.

1988

ДЮЙМЯСИН ГАПЫНЫ ЮМРЦН ПАЙЫЗЫ

Дюйцр гапылары пайыз кцляйи, Эюйлярин кяляфи долашыб йеня. Саралан баьларын кцлякдир нейи, Булудлар тоггуша, шимшякляр диня. Ениб дяряляря думан сцрцнцр, Башымыз цстцнц йаьыш мцнтязир. Сямада дурнанын сяфи эюрцнцр, Онлары гцрбятя ня тялясдирир? Сойуг няфяс енир даьдан арана, Гыжылтылы чайлар ащястя ахыр. Аьаълар бянзяйир гяриб инсана, Гямли бахышларла йоллара бахыр. Бахыб тябиятя кюврялдим мян дя, Долан булудлара чатмаг истядим. Щясрят диля эялди йеня синямдя, Доьма елляр цчцн мян гярибсядим.

Page 249: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

249

Ютмясин гой илляр сяссиз-сямирсиз, Узансын щяйатын чичякли йазы. Бир дя ки, щеч заман вахтсыз-вядясиз, Дюймясин гапыны юмрцн пайызы.

ДУМАН ОЛАМ

Вятян! Бяйаз думан олуб- Чякиляйдим даьларына. Улдуз-улдуз йа доьраныб- Тюкцляйдим йолларына.

Эцняш доьа, сюкцля дан, Щагг-ядалят едя ъювлан. Иэидлярин ача мейдан, Тяпяр олам голларына.

Щоровлунун йорьун вахты, Дярд ялиндя сольун вахты. Илщамынын дольун вахты, Дцшцбдцр пайыз чаьына.

1980, Кабил

БАШЫМЫН ЦСТЯ

Юмрцн пайызыны йашасам да мян, Кюнлцм йеня йазын щявясиндядир. Рущумун гидасы илк севдамызын, Оъаьы мяндяся, оду сяндяди.

Итди севэимизин гоша йоллары, Долашыб айларда-иллярдя галды.

Page 250: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

250

Бу залым, щясрятин бораны-гары, Ялянди сачыма, теллярдя галды. Ябяди щакимсян дуйьуларыма, Сяадят тапмарам юзэя бир кясдя. Цряйим гызынар йеня одуна, Юлцм дя дайанса башымын цстя.

Яфганыстан, Кабил, 1979

АНА ОЛАСАН ЭЯРЯК

Йаздыьын мяктубун йетишди мяня, Йеня сызылдады гялбимин башы. Ялинля йаздыьын о сятирляря, Дцшдц эиля-эиля эюзцмцн йашы.

Севинъми, щясрятми титрятди мяни, Билмядим щансыды мяни аьладан. О дямдя йанында эюряйди сяни, Голуну бойнуна салайды анан.

Ай юмцр баьымын илки, нцбары, Йазырсан, анаъан сябр эярякди. Сянсиз неъя кечим гышы, бащары, Ахы биз йолдайыг, юмр эюдякди.

Ня дейим йол узаг, эюрцшмяк чятин, Гызым айрылыьа дюзмяйир цряк. Ана изтирабын, ювлад щясрятин, Юзцн ана олуб эюрясян эяряк.

1977, Кабил

Page 251: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

251

ДАРЫХРАМ

Йедди айлыг гызымыз Фярящи анамын цмидиня гойуб Яфганыстана эетмишдик.

Тякям, отаьымда ня сяс, ня сямир, Аьыр бир сцкут да щакимди бурда. Еля бил диварлар цстцмя эялир, Гулаьым сясдядир, эюзлярим йолда.

Гызым, бу айрылыг мяним гялбимдя- Бир илдя, бир юмрцн мющняти олду. Ялинин истиси галды ялимдя, Эюзлярим йоллара эюзятчи олду.

Отаг дарлыг едир щавам да чатмыр, Бу щясрят йандырыр, ана гялбими. Ял ишдян сойуйуб, та ишя йатмыр, Сайырам тягвимдян дцшян эцнляри.

Эял, йетсин йериня истяйим, арзум. Тяр бянювшя кими сяни гохлайым. Гялбимин Фярящи, а кюрпя гузум, Ипяк теллярини юпцм, охшайым.

Кабил, 1977

ГАЛДЫ

Йеня дя гарышыб щалы даьларын, Онун бащар чаьы узагда галды. Гонаглы, гаралы буз булагларын, Ширин зцмзцмяси гулагда галды.

Page 252: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

252

Юзцмя бяллидир, нисэилим, гямим, Бир хязан андырыр инди эюркямим. Язялки щявясим, язялки дямим, Црякдя кюврялиб, додагда галды. Юмцр ня вахт эялиб кечди, билмядим, Чян-чисяк сачыма дцшдц, билмядим. Бу дцнйанын сону щечди, билмядим, Онун да бящряси торпагда галды. Шювкятям, титряйир ялимдя гялям, Щясрятдян од тутуб, алышыр синям. Гойнунда эяздийим, а даьым, дярям, Бир дя эюрцшцмцз ня вахта галды?

Кабил,1978

АЙРЫЛСА

Кюнцл гярар тутмаз аранда, даьда, Бир ширин лящчяли дилдян айрылса. Бцлбцл фяьан ейляр, чарпаз будагда, Баьчадан айрылса, эцлдян айрылса. Чюлляря, дцзляря эяляндя бащар, Йашыл кюйняйини эейиняр даьлар. Карваныны чякяр щара соналар, Гойнунда чимишян эюлдян айрылса? Мяълисдя диндиряк гул Ялясэяри, Гошмада эюстярсин йеня щцняри.

Page 253: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

253

Сяслянмяз «Дилгями», «Йаныг Кярями», Ашыьын мизрабы телдян айрылса. Дярд ящли оланлар дярдими биляр, Црякдян аьлайан црякдян эцляр. Шювкятя бу дцнйа зцлмят эюрцняр, Обадан айрылса, елдян айрылса.

Кабил, 1977

АНАЛЫ ДЦНЙАМ Биръя эцнлцк щясрятиня, Дюзмяйирдим сянсиз щярдян. Бу севэини, ана, мяня, Ичирмисян сцдцнля сян. Ана, сянсиз цряйими, Гцсся, кядяр алыб йеня. Ялимдяки бу шяклини, Щей юпцрям дюня-дюня. Бу йерляр чох сыхыр мяни, Еля бил ки, щавам чатмыр. Сяни арайан эюзлярим, Йорулуб йухуйа йатмыр. Йандырдыьым од-оъаг да, Гыздырмайыр евимизи. Тез эюрцшяк, няфясинля, Биръя анлыг исит бизи.

Кабил, 1978

Page 254: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

254

БИРЭЯ ОЛАГ

Гызыл гумлу сащилиня Йолум дцшдц йеня, Хязяр, Узаг елин саламыны, Эятирмишям сяня, Хязяр. Йеня дя боз сащилиня Сирдашды эюй ляпялярин, Яввялки тяк црякляря, Нур чиляйир сярин-сярин. Сяман айдын, суйун тямиз, Ящдин-ешгин гырылмазды. Эял буланма, аман, дяниз, Гыш ютцшцб, инди йазды. Сяндя нечя хатирямин, Позулмайан изи галыб. Сяндя мяним илк ешгимин, Пычылтысы, сюзц галыб. Унутмадым сяни бир ан, Йеня дурмушуг цз-цзя. Бирэя олсаг щеч бир туфан, Галиб эяля билмяз бизя.

Бакы, ийул, 1978

Page 255: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

255

О ЙЕРЛЯРЯ АПАР МЯНИ

Пянъярями дюйцр кцляк, Хатиряляр яляк-вяляк. Цряйимдя охуйурсан, Щязин-щязин, кювряк-кювряк. Цфцгдя ай йуварланыр, Улдуз кючцр, карван-карван. Мяндян кцсцб, эедян бяхтим. Гайыдаъаг эюрян щачан? Тала-тала долан булуд, Щардан эялир, щара эедир. Эащ яйлянир, эащ совушур, Дярдляримя биэанядир. Ей мцждяли ясян кцляк, Хатирядян гопар мяни. Яйлян эютцр ганадына, О йерляря апар мяни.

Яфганыстан, Кабил 1979

ЩАРДАН АХТАРЫМ СЯНИ?

Бащар гуруб нювраьы, Бянювшя тутуб баьы. Йада салыр о чаьы, Щарда ахтарым сяни?

Page 256: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

256

Мящяббятсиз щяйат йох, Севинъи аз, гями чох. Айрылыьын сону йох, Щарда ахтарым сяни? Эцл тахдыьын телимдя, Йа тутдуьун ялимдя. Севдалы эцнляримдя, Щарда ахтарым сяни? Санма мящяббят сюнцр, О эюздя нура дюнцр. Цмид ахырда юлцр, Щарда ахтарым сяни? Дилляндирир гям мяни, Щясрят дидир синями. Йеня сян ахтар мяни, Щарда ахтарым сяни?

Яфганыстан, Кабил, 1980

БАЙРАМЫНЫЗ МЦБАРЯК ОЛСУН

Йеня йурдумуза эялир тязя ил, Цряйимиз йени ащянэля вурур. Тябрикляр, саьлыглар гуртаран дейил, Гядящляр бу ахшам бошалыр-долур. Ахыр дягигяляр вурур арамла, Достлар бир-биринин ялини сыхыр.

Page 257: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

257

Санки йени иля бир ещтирамла, Доьма Одлар Йурду айаьа дурур. Щяр йанда дуйулур йазын няфяси, Арзулар, истякляр эюзлярдя эцлцр. Евлярдян йайылан чал-чаьыр сяси, Ширин няьмя кими гялбя сцзцлцр. Нечя йол анмышам сизи бу ахшам, Нечя дейилмямиш сюз вар синямдя. Хяйалян сизинля гуъаглашмышам, Йени ил гапымы эялиб дюйяндя. Эюзляримиз вцсал йашыйла долсун, Доьма од-оъаьым, бир эюрцшяк, эял. Мяндян айры дцшян обалар, елляр, Сизин байрамыныз мцбаряк олсун.

1978

ЕЛДЯ ДАЬЫМ-ДАШЫМ ГАЛЫБ

Аманды, дяймяйин мяня, Кюнлцм йеня гцбарланыб. Юмцр бахмыр мян дейяня, Йазым эеди, гышым галыб. Йолуму етмишям йары, Дюнмярям бащара сары. Позулмасын ящдим бары, Севмякля ня ишим галыб.

Page 258: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

258

Цряк, йанмаьын ябясди, Айрылыг цстцмц кясди. Балаларым мяня бясди, Бир дя дост, сирдашым галыб. Мян Шювкятям, йорулмарам, Буланмышам, дурулмарам. Юзэя даьа вурулмарам, Елдя даьым-дашым галыб.

Кабил, 1978

ДАИМ ЙАШАМАГ ЦЧЦН

Даим йашамаг цчцн, Даим йанасан эяряк, Кюксцндя мяшял кими Ишыг пайлайа цряк. Арзун эцл ача мин-мин, Цмман тяк эениш ола Сярщяд билмяйя ешгин. Дцз ола, йохуш ола, Эетдийин йол цстцндя Айаьындан из гала Чинар пющряляри тяк Кюклянясян торпагда, Одлу няфясин гала Щяр эцлдя, щяр йарпагда. Бярякятин ятрини ялляриндя дуйасан Ябяди баьланасан Торпаьа сян, суйа сян.

Page 259: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

259

Црякдян тапынасан Бир щагга, ядалятя, Варлыьыны верясян дцз сюзя, щягигятя. Даим йашамаг цчцн Инсанлары севясян, Даим йашамаг цчцн Севиляряк юлясян.

Кабил, 1979

МЯНИ ДЯ ЮЗЦНЛЯ АПАР, ЕЙ КЦЛЯК!

Мяни дя юзцнля апар, ей кцляк! Айрылыг одуна табламыр цряк. Ня вахтдыр хяйалым бу йоллардадыр, Эюзлярим йол чякир интизардадыр. Апар, ушаглыьым кечян дцзляря, Зцлмятдян говушум аь эцндцзляря. Йеня дя гуш кими чюллярдя учум, Сящяри даьларын гойнунда ачым. Синясини ачсын «Мунъуглу зями», Силинсин эюзцмдян щясрятин нями. Барлы аьаъларын ятрини дуйум, Башымы чинарын чийниня гойум. Апарын сиз мяни гарталлы даьа, Ятирляр гохуйан эцллц йайлаьа. Йалчын гайаларла баш-баша верим. Синями зирвядя шишмяйя эярим Орда бабаларын няфяси язиз, Орда эянълийимин щявяси язиз, Ордакы хатирям ушаг тяк кювряк,

Page 260: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

260

Мяни дя юзцнля апар, ей кцляк! Дяйсин гулаьыма анамын сяси, Иситсин гялбими одлу няфяси, Гойнунда овунум йеня ъоъугтяк. Мяни дя юзцнля апар, ей кцляк! Ей няьмяли сюйцд, гоъаман палыд. Гойнунда эюз ачыб, доьулдуьум йурд. Сизсиз билсян неъя гярибсямишям? Гцрбятдя аьламаг олубдур пешям. Бу йолда, ей кцляк эял ол йолдашым Апар, Хан Аразла мян гуъаглашым. Щясрятин одуну бирэя сюндцряк, Мяни дя юзцнля апар, ей кцляк!

Кабил, 1980

ОЛАЙДЫ

Цряйими дярд дешяндя, Йахын сирдашым олайды. Яъял эялиб йетишяндя, Торпаьым, дашым олайды. Сачларыма чян енмяйя. Щявясим, ешгим сюнмяйя. Айрылыг эери дюнмяйя, Гощум-гардашым олайды. Эял диндирмя баьры ганы, Дярдляримдян мяни таны.

Page 261: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

261

Йох етмяйя бу щиъраны, Одум, атяшим олайды. Эялди-эедяр ъащы-ъялал, Улулардан сян хябяр ал. Эяряйим дейил дювлят, мал, Дцшцнян башым олайды. Щоровлунун де, няйи вар? Биръя одлу цряйи вар. Худадан бир диляйи вар. Каш ъаван йашым олайды.

1980

ЮМЦРДЯН БАЩАР ИТМЯЙЯ

Даьлар бир диляк диляйим, Зирвяниздян гар итмяйя. Мярд йашайыб, мярд юлясян, Алындан вцгар итмяйя. Щяр мятлябдян кам аласан, Щаггы-щагга ъалайасан. Биръя тязя баь саласан, Будаглардан бар итмяйя. Биз горуйаг саф ниййяти, Пак виъданы, цлвиййяти. Итирсяк дя вар-дювляти, Арада илгар итмяйя.

Page 262: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

262

Щагга тапын, дайан мятин, Йоллара дюз, чятин-чятин. Цфцгцндя мящяббятин – Етибарлы йар итмяйя. Щоровлу эял ейлямя ъянэ, Ишиндядир чархы-фяляк. Щяр эялян кючцб эедяъяк. Юмцрдян бащар итмяйя.

1979, Кабил ВАР

Бир даьам, башымдан ачылмаз думан, Синямдя гыш, бащар боллу гарым вар. Чямяним, чичяйим, эцлцм ал-ялван, Фясилляр ичиндя нювбащарым вар. «Ъянэи»дя кюкляниб рцбабын тели, Гязялдир, гошмадыр халгымын дили. Ордулар гайтарар мярд Оьуз ели, Бабякляр йетирян бир дийарым вар. Низамидян эялян щикмятдян дейим, Фцзули ишыглы сянятдян дейим. Вагифдян, сюз ачым Сямяддян дейим, Аббасым, Сящяндим, Шящрийарым вар. Хятаи гцдрятли, Няби гейрятли, Томрис, Туту Бикя, Щяъяр Исмятли.

Page 263: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

263

Ъаваншир, Ъавадхан, Щясян гамятли2, Султан Аьа кими оьулларым вар. Щяйаты дяриндян дцшцнсяк бир аз. Онун да севэисиз гиймяти олмаз. Шювкят, юмцр кечяр, цряк гоъалмаз, Щяля севэи долу арзуларым вар…

Бакы, 1986

ЕЙЛЯМИШЯМ

Сянли эцнляримин бол анларыны, Йазыб синям цстя, ъям ейлямишям. Аьры-аъысына залым щиъранын, Эеъя-эцндцз дюзцб, гям ейлямишям. Илляр сачларымда бяйаз из гойуб, Санма юмцр кечиб, щясрят сойуйуб. Эеъяляр цзцмц йасдыьа гойуб, Эюзцмц дямадям, ням ейлямишям. Айрылыг щямишя мяни чаьырыб, Цряйим синямдя йаныб, чыьырыб. Аъы эцнлярими баша чыхарыб – Ширин эцнлярими кям ейлямишям. Мящяббят… Кефи вар валлащ, онун да, Ким язялдя аьлар, кимся сонунда.

2 Сяфяви Узун Щясян нязярдя тутулур

Page 264: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

264

Эюз йашлары тюкцб щясрят йолунда, Эюрцн ки, мян неъя дям ейлямишям? Бяхт кцсдц, йолундан айрылды йолум, Инсафмы севдасыз саралым-солум? Шювкятям, ъябриндян неъя йорулум, Кюнлцмц ешгиня шам ейлямишям?

1980, Кабил

СЮЗЦН ГИЙМЯТИ

Мяълисдя бир мянсяблинин «нитги»ни динлядим

Йцксяк кцрсцлярдян сюз йаьдыран кяс, Тяриф цчцн сюзц айаьа салма! Кцляк кими азъа саьа, сола яс, Сюзцнцн гулу ол, ял гулу олма! Бир дцнйа варлыгды, бир щягиги сюз, Низами дя сюздя султанлыг етди. Янялщягг цстцндя Нясими юзц, Надан фитвасыйла юлцмя эетди. Бюйцк Шащ Исмайыл сюз гцдрятиля. Юзцня сянятдя бир сарай тикди. Алы, Ялясэяр дя сюз щикмятиля, Гошманы ялйетмяз зирвяйя чякди. Цзя шах дейилян бир щягигят дя, Мцшфиги, Ъавиди зиндана атды.

Page 265: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

265

Йалан идейалы бир ъямиййятдя, Эцн кими парлады, ай кими батды. «Щягигятя завал йохдур» дцнйада, Щагг сюзц халг даим уъа сахлайар. Халгын гынаьыны эятирин йада, Сиз, ей улу сюзц уъуз тутанлар!

1980

ОЙАН, КЮНЦЛ

Бащарын эцлшян чаьыды, Ня йатмысан ойан, кюнцл! Бцлбцл эцлцн гонаьыды, Щцнярин вар дайан, кюнцл! Ялван эейиб Дири даьы, Хыналыды ял-айаьы. Ъяннятдир Араз гыраьы, Эендян бахыб йанан кюнцл. Эял бир гоша ганад тахаг, Зирвяляря гоша галхаг. О йерляря бир дя бахаг, Дярддян сойул, талан, кюнцл. Дярди ашса да щяддиндян, Шювкят дюнмяз юз вядиндян. Сыйрыл, чыхаг гям сяддиндян, Ей мющнятдя галан кюнцл.

1980, Кабил

Page 266: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

266

СЕЙРЯ ЧЫХ

Билсяниз ня гядяр хошдур инсана, Ана тябиятин сейриня чыхмаг? Далыб ахшамларын лал сцкутуна, Сящяр шяфягинин ялини сыхмаг?

Динлясян мешяни эюр няляр дейяр, Биръя йарпаьын да сюз-сющбяти вар. О «Дамъылы булаг» няляр сюйляйяр, Тарихляр йашыды щекайяти вар.

Йахынлаш о гоъа палыды динля, Онун да мин дярди, гайьысы олар. Диндирсян гайа да данышар сянля, Тарихдян сахлайыб нечя йадиэар.

Сярин йайлагларда няфясини дяр, Бурда Хан Чобанын динля сясини. Кякоту ятрийля сяни мяст едяр, Сонра пычылдайар тарихчясини.

Динлясян чайларын шян няьмясини, О нечя тарихи эятиряр йада. Аста пычылдайар хатирясини, Ордан эютцрдцйцн бир овуъ су да.

Сейряр чых елляри, эяз биряр-биряр, Щяр оймаг дюшцня бир чичяк тахсын. Щяр ютцшян эеъя, щяр нурлу сящяр, Няьмя тяк гялбиня сцзцлцб ахсын.

1980

Page 267: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

267

ЩЯР КЯСИН ЮЗ ЙОЛУ, ЪЫЬЫРЫ ОЛА

Ганад ачыб йеня хяйал йелкяним, Долашыр даьлары, енир дяряйя. Йеня дя дикилир щясрят эюзлярим, Гарталлар ойлаьы улу зирвяйя. Андым бабаларын изини орда, Щяр из гайа цстя санки нахышды. Даьлара дирянян бир дар ъыьыр да, Улу бабалардан нишан галмышды. Даш-кясяк дюйся дя айагларымы, Эащ ъыьыра дцшдцм, эащ да ки, йола. Бир фикир долашыб йорду аьлымы, Щяр кясин юз йолу, ъыьыры ола.

1980, Кабил

ГОРУЙАГ

Достлар, эялин алданмайаг шющрятя, Тямиз ады, пак виъданы горуйаг. Юмрц веряк елдян эялян сянятя, Сюзцмцздя дцз мянаны горуйаг. Долайлардан, эядиклярдян биз ашаг, Йахын-узаг обалары долашаг. Ялясэяри, Гурбанини сорушаг, Сазлы, сюзлц йурд-йуваны горуйаг.

Page 268: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

268

Шадлыг гураг Мараьада, Тябриздя, Севинъ йашы гой селлянсин щяр эюздя. Динсин ашыг доьма тцрк дилимиздя, Гядир билян, сюз гананы горуйаг. Вурьун кими кечяк Муьан чюлцндян, Илщам алаг, чямяниндян, эцлцндян. Яйилиб су ичян «йаьыш эюлцндян», Чюлляр гызы о ъейраны, горуйаг. Мцгяддясдир тцрк адымыз, сойумуз, Бабаларын юз йолудур, йолумуз. Бядхащлардан гой олмасын горхумуз, Тцрк адланан бир дцнйанды, горуйаг.

1989

КЮНЛЦМ ИСТЯЙИР

Йеня гонаг эялди бащар байрамы, Эяздийим елляри кюнлцм истяйир. Даьын зирвясиндя бяйаз думаны, Аранда эцлляри кюнлцм истяйир. Чыхмыр хатирямдян юз йурдум-йувам, Ютян эцнлярими чятин унудам. Орда гярибсяйиб ушаглыг дцнйам, Гайьысыз илляри кюнлцм истяйир.

Page 269: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

269

Щярдян дяли кюнцл лап щаваланыр, Санки илк мящяббят одуна йаныр. Башымда ширин бир севда ойаныр, Севдалы эюзляри кюнлцм истяйир. Щяр оймаг бязярди шеири, сяняти, Улулардан эялян дярин щикмяти. Халгын йашатдыьы тямиз ниййяти. О ширин дилляри, кюнлцм истяйир. Шювкяти бир щясрят диндирир йеня, Горхурам улдузум хябярсиз сюня. Кядяри-севинъи йары бюлмяйя, Доьмалар, сизляри кюнлцм истяйир.

1980, Кабил

ЕЛ-ЕЛЯ ГОВУШУБ ДОЬМАЛАШМАСА

Дяряляр неъя вар галар йериндя. Селляр синясиндян ъыьыр ачмаса. Даьлар да вцгары сахлар ялиндя. Гарталлар зирвядян узаглашмаса. Язял мясэянимиз дцзя-дцз демя! Ъейран-ъцйцр орда щей долашмаса. Щяр эялян кялмяйя, сюзя, сюз демя! Щикмяти доланыб сярщяд ашмаса.

Page 270: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

270

Даьын даь йери вар, дашын юз йери, Олублар инсанын язял сянэяри. Охшармы рущуну сцбщцн дан йери, Кякликляр гайада гаггылдашмаса? Илыг няфясини йайанда бащар, Галхар йатаьындан зцмрцд булаглар. Тярпянмяз торпаьын синясиндян гар, Гыш ялвида дейиб видалашмаса. Шювкят, эял дцнйайа сюйлямя йалан, Щяр инсан юмрцдцр сирли бир дастан. Вармы мурадыны башаъан алан. Еля-ел гарышыб доьмалашмаса.

1985 АНАМЫЗ ТОРПАЬА БАЬЛАНМАСАЙДЫН

Щяйат йолдашым Щцсейн Мящяррям оьлунун ялли йашына

Сачынын аьына эюзцм саташды, Эизли бир сызылты аьрытды мяни. Еля бил ичимдя бир туфан гопду, Горхдум, бу туфанда итирям сяни. Бу неъя изтираб, бу неъя тялаш, Гоъалыг горхусу, юлцм горхусу? Бащар щасарыны адлайанда йаш, Сачын аьлыьындан горхур чохусу.

Page 271: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

271

О гара сачлара ялянся дя гар, Цшцтмяз кюнлцмц боран, чисяк дя. Вахтында эяляъяк юмря сон бащар, Биз ону истясяк, истямясяк дя. Сонда бир хязанды щяр инсан юмрц, Мясляксиз, инамсыз эяряк йанмасын. Бир шяхсин инамсыз ются бир эцнц, Ня фярги, йашасын, йа йашамасын. Инам Ъавиданын, Бабякин юзц, Инам Короьлунун вуран голуду. Инам Нясиминин «янялщягг» сюзц, Инам Хятаинин дюйцш йолуду. Инамла йашадын щяйатда анъаг, Инамсыз торпаьа баьланмаг олмур. Бил ки, алныачыг, цзц аь олмаг, Щяйатда щяр кясин гисмяти олмур. Виъданын тямизди, ниййятин айдын, Зящмятсиз эцнляри юмцр саймадын. Итярди зящмятин щяр щаггы-сайын, Анамсыз торпаьа баьланмасайдын.

15.ЫХ.1987

Page 272: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

272

ДЕЙИЛ

Мящяббят йашадыр бцтцн ъащаны, Онсуз кюнцл еви доласы дейил. Щяйата баьлайыр даим инсаны, Црякдя щеч онсуз вурасы дейил. Ясил мящяббятин мейданы эендир, Вцсалы бирдирся, язабы миндир. Сяадят црякдян севянлярндир, Дуйьусузлар ону ганасы дейил. О цлви дуйьудур, ъошдугъа –ъошар, Ширин бир арзудур, гайнайар, дашар. Щяйат да онунла ябяди йашар- Дцнйалар дурдугъа, соласы дейил. Севэинин эцъиля Фярщад даь чапды, Мяънун юз ешгийля юлмязлик тапды. Сянан да динини дяйишиб, атды, Тарихляр ки, буну данасы дейил? Щоровлу бу йашда бил юз йерини, Ахы чох чякмисян ешгин ъябрини. Тязядян кюклямя она гялбини, О гуш сизин баьа гонасы дейил.

1980

Page 273: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

273

ОЛМАСЫН

Доста садиг хош ряфтары оланын, Мцмкцндцрмц дцз ряфтары олмасын? Тяр ахыдыб, зящмятля баь саланын, Щеч олармы баьда бары олмасын? Вурьунуйам бир хязансыз бащарын, Эцл-чичякли гойну эцлшян баьларын. Ола билмяз Кяпязин, йа Гошгарын, Синясиндя сал буз гары олмасын? Бу щясряти неъя чяким бу йашда? Хош цнсиййят тапдым достда, танышда. Щоровлунун изи галсын бир дашда, Ня шющряти, ня дя вары олмасын.

1987

МЯЩЯББЯТ АПАР

Гызымын той эцнцндя

Бу эцн той эцнцдцр эялин кючцрсян. Айаьын сайалы гой олсун, гызым! Юзцня тязя бир йува сечирсян Йуван сяадятля гой долсун, гызым! Севэинля бир ата оъаьы йансын Щеч вахт сойумасын оду, истиси

Page 274: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

274

Бир кюкдян бириня зоьлар узансын Бой атсын щяр йанайашыл пющряси. Мящяббят йашадар даим инснаны, Онсуз кюнцл еви бошдур, билирям. Няняндян алдыьым хейир-дуаны Бу эцн, язиз балам, сяня верирям. Ъещиз бир адятдир ата-бабадан, ъещизсиз эедян гыз«урватсыз олар!» Гызым, айрылдыьын доьма оъагдан, яр евиня ъещиз,мящяббят апар.

1985

АШЫГ ЯЛЯСЭЯРЯ

Эюзцм галды торпаьында, дашында, Дювран йеня тярся доланды, ашыг! «Газма, мязарыны чешмя башында, О чешмя эюзцндян буланды, ашыг». Йаьы тапдалады йеня елини, Хязан вахтсыз вурду баьда эцлцнц. Соналар тярк етди «Эюйчя» эюлцнц, Йурдун йад яллярдя таланды, ашыг. Фяляк даь цстцндян йеня чякди даь, Позулду сян эюрян язялки нювраг. Йаьмаланды Лачын, эюзял Гарабаь, Хоъалы одлара галанды, ашыг!

Page 275: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

275

Бяхтимизя гара йазылды йазы, Чохунун эюзцндя галды муразы. Сынды Гурбанинин, Шямкирин сазы, Бунун интигамы йаманды, ашыг! Щеч демирсян эюзяллярин щардады? Ясир дцшцб ашыг Пяри дардады. Щоровлунун эюзц интизардады, Шушанын даьлары думанды, ашыг!

1993 ЭЮРЯЙДИМ ЭЯНЪЛИЙИМ ГАЙЫДЫБ ЭЕРИ

Щяйат йолдашыма

Дейирсян юмрцмцн ютцб бащары, Ясир башым цстя хязан йелляри. Яляниб сачыма иллярин гары, Гайтара биляйдим ютян илляри. Ойаныб йухудан бир йаз сящяри, Эюряйдим эянълийим гайыдыб эери. Сясим йеня дцшцб баьчайа-баьа, Йеня гцввят эялиб яля-айаьа. Йыьайдым башыма йашыд гызлары Тязядян башлайа кянд ойунлары. Йеня дя шух дурум, йеня шух эязим, Дил-аьыза дцшсцн сющбятим-сюзцм. - Хошдур хатиряндя эюзял дуйьулар Бяхтявяр эянълийин юз алями вар.

Page 276: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

276

О ганадлы гушду, о эцллц йаздыр, Щейиф ки, эянълийин юмрц чох азды. Эял ютян илляря сюйлямя щядяр, Онлар юмрцмцзя бир йарашыгды. Саьында-солунда эязян нявяляр, Цряйя севинъдир, эюзя ишыгды. Юмрцн ютцшмцрся сяссиз-сямирсиз, Иллярдян щяйатда галырса бир из, Инан, ютян илляр дейилди щядяр, Йашайыб, йарадыб, севмяйя дяйяр. Гуш тяк учан эянълик гайытмаз эери, Горуйаг, язизим, хатиряляри.

1987

Page 277: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

277

ГЯЗЯЛЛЯР

Page 278: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

278

ОЛДУ

Сян эетдин, язизим, баьрым башы ган олду, Щясрятини чякдим, эюзлярим эирйан олду. Лейлиням, далынъа сящралара дцшмцшям, Хялвяти севэимиз ел ичря бяйан олду. Эцндцзляр кюлэя тяк сораьынла долашдым, Эеъяляр цряйим дярдимя дярман олду. Бах, эцл фясли эялди, вцсал дями йетишди, Бизим эцлшянимиз эюр неъя виран олду. Шювкят, цряйиндя ящдя сядагят сахла, Айрылыьа сябяб бу чархы-дювран олду.

Кабил, 1978

Page 279: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

279

СЯНСИЗ Щардасан, эюзцм нуру, артыр фяраьым, сянсиз, Пярваняйя дюнмцшям, йанмыр чыраьым, сянсиз. Эялся эцл фясли яэяр, щяр йан ялван эейинся, Сянин тяк эцл битирмяз, мящяббят баьым, сянсиз. Бащарда хязан вурмуш эцля бянзярям, инан, Гювр едир эцнц-эцндян бил, синя даьым, сянсиз. Унудуб достлар мяни, щалымы соран йохдур, Йел дя ачмаз гапымы, эялмяз гонаьым, сянсиз. Шювкятин щалына бах, бир йананым тапылмыр, Кимсясизям, гайыт эял, йохдур дайаьым, сянсиз.

Кабил, 1978

Page 280: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

280

ДЕМИШЯМ

Сяня мин рящмят, Ващид! Вятянимин щяр дашына мин дяфя мян ъан демишям, Цряйими шам ейляйиб, атяшиня, йан демишям. Юз йурдумун вурьунуйам, айаьына баш гойарам, Гцрбят дюнцб ъяннят ола, мян она зиндан, демишям. Виран эюрцб еллярими дярйа кими буланмышам, Ниййят тутуб, ящд ейляйиб адына гурбан демишям. Ядалятя инанырам абад эюрям еллярими, Щагг йолуна сипяр чякян, зцлм евин виран демишям. Щоровлуйам, сяндян гейри юзэя бир эцманым йохдур. Щазырам ону да верям, елимя щяр ан демишям.

Кабил, 1979

Page 281: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

281

КЯРЯМИ

Бир мяълисдя «Кярями» чалынырды

Еля диндин, алышды ъисмимдя ъаным, Кярями! Одуна йанмышдым бир, дцбаря йаным, Кярями! Кюнлцмц рам елядин, гаршында бир гула дюндцм! Бу неъя сещр иди ки, дондурдун ганым Кярями! Динлядикъя сяни, гярг олдум гям дярйасында, Бу туфандан чыхмаьа, йохдур эцманым, Кярями! Эюз йашларым сулады сящралары Мяънун кими, Даьы-дашы йандырды ащу-фяьаным, Кярями! Ганыма йеритмисян юз одуну зярря-зярря, Инди бу атяшиня неъя дайаным, Кярями! Рущуму ялдян алыб, бясдир аьлатдын бу гядяр, Эял гыйма бир дя йана тары, каманым, Кярями! Мян сянин ясириням, ящдимдян дюнян дейилям, Йолунда ъан верирям, будур оланым, Кярями! Щоровлу дярд ящлидир ширин вцсалды ялаъы, Эюзлямякдян тцкяниб табы-таваным, Кярями!

1976

Page 282: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

282

СЮНЯН ДЕЙИЛ

Бир севдадан йаныр кюнцл, та алышыб, сюнян дейил. Ня файда ки, ширин ъаны, йолунда гой билян дейил! Ашиглярдя бир адятдир, щиъран иля цлфят баьлар, О дцшдцся ешг одуна эизли йанар, динян дейил! Цряйими чох гынадым дуйьусуза уйма дедим, Эюрдцм зилдя кюклянибдир бир дя бямя енян дейил. Мящяббят бир дуйьудур ки, щяйат верир инсанлыьа, Эяляндя тез бяйан олар, далдаларда синян дейил. Ешгин гядир-гиймятини биэаняляр ясла билмяз, Шювкят, юмрц вермя гямя, кечян эцнляр дюнян дейил.

1976

Page 283: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

283

ЗАМАН

Рус Совет гошунлары Кабиля эирди

Тутушубдур, йеня дя одларда йаныр дцнйамыз. Бу оду сюндцрмяйя зирвядяки гарды, заман. Сохулуб мярд елиня кюпякляр улдуза щцрцр, Бялкя эедиб йухуйа, йа да еля карды, заман? Гийамятя галмайыб эцнащсызларын гисасы. Щаггы-нащагга вермяз, бил ядаляткарды, заман. Имтащана чякяъяк йад елиня сохуланы, Гиймятини веряъяк, доьруйа щямкарды заман! Щоровлу, эял сябр еля, инъимя дюврц-замандан, Санма ки, бу ишлярдя тякъя эцнащкарды, заман!

Кабил, 1979

Page 284: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

284

БУ ЭЕЪЯ

Ня олайды севэили йар, гайыдыб эяля, бу эеъя, Евляр йыхан бу щиъраны арадан силя, бу эеъя. Хязан дюймцш бир эцлям ки, щяр дям ачылмыр цряйим, Бир ширин цлфят ейляйя, даныша-эцля, бу эеъя. Шещ чиляйян киприклярим чямяними ислатмамыш, Абад едя ъан евими, дярдими биля, бу эеъя. Ашигиням, пярванятяк одуна дцшцб йанырам, Атяшимя эял йахын дур, бир лейсан чиля, бу эеъя. Дярйада бир эямийям ки, дашыдыьым гям йцкцдцр, Щоровлуйа вцсалыны, эял ещсан ейля, бу эеъя.

Кабил, 1978

Page 285: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

285

КЮНЛЦМ

Нечя вахтдыр щясрятлийям, доьма оъаг истяр, кюнлцм, Шюлясиндя доланмаьа нурлу чыраг истяр, кюнлцм. Хязан вуруб айры салды, ахтарырам эцлшяними, О эцлшяндя язялки тяк, бир эцллц баь истяр, кюнлцм. Карванындан айры дцшмцш, бир сарбанам йол цстцндя, Бой атдыьым йурд-йувадан, бир сяс-сораг истяр кюнлцм. Елляримчцн мин йол юлям, йеня дя мян бяс демярям, Бу чаьымда ел-обадан арха-дайаг истяр кюнлцм. Гцрбят елдя юлцм эялся, йахын гойуб ъан вермярям, Гуъаьында уйумаьа доьма торпаг истяр кюнлцм. Юмцр кечир, дейилмямиш сюз-сющбятля синям долу. Аман веря, сон мянзили щяля узаг истяр кюнлцм. Щоровлуйам, бу вятянин од црякли бир гызыйам, Юз халгымы йад няфясдян щяр ан ираг, истяр кюнлцм.

Кабил, 1979

Page 286: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

286

ИЛЩАМ ПЯРИСИ

Лирик поема

Ы щисся

Анадан мещрибан дайядир бялкя, Эцняшсиз сямадыр, шеирсиз юлкя.

М.Шящрийар

Щямдям ахтарырам овунам щярдян, Цряйими ала гямин ялиндян. Тянщалыг кюнлцмц талайан заман, Синямдя од-оъаг галайан заман, Щяр сюзц-сющбяти бир мялщям ола, Кюнлцмц диндириб, ней кими чала. Илащидян эяля щяр бир кялмяси, Тябими ойнада илщам пяриси. Кюнцл няьмя чала мин симдя йеня Эащ зилдя дилляня, эащ бямя еня. Мян дя сюз мцлкцня ачам синями, Дуйьулар селиндя ахыда мяни. Гялями сынайам мян дя бир гядяр, Юмрцмцн илляри йанмайа щядяр. Сюз ичиндя мяним юз сюзцм олсун, Щяйатда бир гайям, бир цзцм олсун. Еля сюз дейим ки, садя вя тямиз, Щикмятдян йоьрулуб сюз хязинямиз

Page 287: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

287

Вурьун илщамиля ъилаланан сюз, Байраглар салдырыб, ъябщя алан сюз. Дюйцшдя од сача, шимшяк тяк аха, Шыьайыб дцшмянин башында чаха. Илщам чешмясиндян, ахыб сцзцля, Сонра мирвари тяк шеиря дцзцля. Мян сюз ашигийям эюзц, кюнлц тох, Юзэя бохчасында ясла эюзцм йох. Халгымын мин иллик хязиняси вар, Она дцрр бяхш едиб нечя сяняткар. Нечя сюз сяррафы йетириб халгым. Нясилдян-нясиля ютцрцб халгым. Саз цстя кюкляниб рущу язялдян, Майасы гойулуб шеирдян, гязялдян. Низами щикмяти, Фцзули гями, Сюзля сещирляди бцтцн алями. Низами оъаьын сюзля галады, Одур ки, дцнйайла гошадыр ады, Доьма сюз мцлкцндя лоьман да одур, Барлы баь онундур, баьбан да одур, Сянятдя дайанды шири-няр кими, Ачды сюз сиррини пейьямбяр кими. Алды гиймятини, хейир дя, шяр дя, Дцщасына бойун яйди бяшяр дя. Онунла уъалды сюзцн гиймяти, Нясилляр анлады бу щягигяти. Ня гядяр сюз дейян дцнйайа эялди, Онун зирвясиня галха билмяди. Улулар, ярянляр йахшы дейибляр: –«Зяр гядрини анъаг зярэярляр биляр»

Page 288: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

288

Сюз вар, айаглардан галдырар сяни, Сюз дя вар айаьа салдырар сяни. Сюз вар ки, тарихя йазылыб йалан, Нечя пак виъданы ейляйиб талан. Щагга, ядалятя кюлэя дя салыб, Щаггын мейданында зяфяр дя чалыб. Голтугларда йатыб кюлэялянянляр, Рцтбяйя, мянсябя тез йцксялянляр. Бир сюзля мин тале алыб сатыблар, Йаланла мурада, ящдя чатыблар. Рцтбя дяллаллары, сюз мяддащлары, Нечя инсан юмрцн гойдулар йары. Щягигят атылды даш зинданлара, Шеиря сянятя вурдулар йара. Микайыл Мцшфиг дя, Ящмяд Ъавад да, Щагг, ядалят-деди чякдиляр дара Севмядим щяйатда байаьы сюзц, Йалан чиркабында гызаран цзц. Инсан вар варлыьы, майасы йалан, Анды, ягидяси, гайяси йалан. Мянсябли сюзцнцн гулу оланлар, Йаранышдан яйри йолу оланлар. Щиссимя, дуйьума йар ола билмяз, Мярамым башгадыр, юзэядир щявяс. Чох еркян аиляйя мейлими салдым, Ящдимя, ешгимя садиг дя галдым. Эеъя дюрд кюрпянин башынын цстя, Ширин лайла чалдым щязин, ащястя. Дуйьулар селиндя чырпынды цряк Тябимля баш-баша галдым сцбщятяк

Page 289: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

289

Щяйатда дцз сечдим йол йолдашымы, Юмцр йолдашымы ъан сирдашымы. Ясил камил инсан, щям дя ящли щал, Сцфрясиндя дузу, чюряйи щалал. Садя юмцр сцрдцк вериб баш-баша, Севинъи, кядяри дашыдыг гоша, Ев, мятбях иши, дюрд фидан кюрпя, Сандым ки, кюнлцмц овуда бялкя. Гарышды дцнйанын йеня шяр иши, Эцълцляр эцъсцзя гыаъды диши. Ъащан савашындан чох кечмямишди, Торпаг няфяс алыб, динъялмямишди. Бюйцк империйайа нювбяти юлкя, Яфганыстан олду йаьлы бир тикя, Щяля сянэимямиш топ-тцфянэ сяси, Щярбя ряваъ верди совет юлкяси. Гырмызы империйа гылынъ ойнатды, Юзэя торпаьына дишин гыъатды. Ганлы ъайнаьына кечди щяр ня вар, Од ичиндя йанды дилсиз балалар Силащын эцъцля гядим бир йурду, Йерля-йексан етди ишьалчы орду. Эцлля йаьышына тутулду Кабил, Кор гылынъ ялиндя орду еля бил, Бу эцнащсыз халга гяним чыхмышды Кабилин эюркями боранлы гышды, Бизи дя бир мярам ора апарды. Рущуму ъисмимдян гцрбят гопарды.

Page 290: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

290

***

Дцшцндцм: йурдумда аз олуб мяэяр, Чцрцк идейайа гурбан эедянляр? Эетсин 37-и эялмясин бир дя, Нарэин адасында, бузлу Сибирдя. Щаггы сусдурубдур эцлляляр мин-мин, Йарасы сызлады йеня кюнлцмцн. Бу щямин эцлляди таныдым ону, Билдим хислятинин ня олдуьуну. Гяриб эеъялярдя йеня дя гялям, Йахын бир дост кими тутду ялимдян. Эюрцб, дуйдуьуму йазырдым мян дя, Гялям щеч дюзярми дярди эюряндя? Китабым эялмишди яйир-ярсяйя, Севинъим сыьмырды бу йеря, эюйя. Едилян щямлядян ара гарышды, Йаьан эцллярдян йер-эюй алышды, Од ичиндя йанды кюнлцмцн вары., Танрым лянятлясин о гансызлары. Бир бошлуг йаранды онда гялбимдя, Гялям йаша батды санки ялимдя. Ичимя аьыр бир сцкут чюкмцшдц, Тябими еля бил, эюйляр чякмишди. Санки буз баьлады инъя дуйьулар, Шеиримин эюзцнц гоймушду аьлар. Юмрцмцн щявясли илляри эетди, Нечя бащар эялди, нечя гыш ютдц. Йеня сойутмады щяйат ешгими, Шеиря, сянятя олан севэими.

Page 291: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

291

Тялатцмя эялян бир нящр кими, Дуйьулар ойнатды илщам пярими. Сещриня дцшдцм дуйьумун йеня, Сюзцм чатаъагмы дцз мянзилиня? Мян бир сюз ящлийям шеир вурьуну, Сюзя чевирирям щисси, дуйьуну. Щяйатда ютяри олаъагсанса, Эцл кими тез ачыб солаъагсанса, Ня сян тябимя эял, ня доьул шеирим, Еля бяляйиндя сян боьул шеирим. Надан тянясиня дюзцмцн олсун, Дадын да, тамын да юзцнцн олсун. Юзэя кюлэясиндя эязиб доланма, Щяр атылан дашдан ясла буланма. Демирям шаирям, шаир Сямядди, Шаир Шящрийарды, шаир Сящянди. Онлар олан йердя щаны о ъцрят, Шаирям демяйя едям ъясарят? Шаир Фцзулидир, илщамы дяниз, Онунла сафлашыб ана дилимиз. Ана дилимизин айнасы одур, Щяр сюзц щикмяти нурла долудур. Эюстярин онун тяк аьлайан шаир, Ел дярди эюзцндян чаьлайан шаир! Чийниндя таленин дярд-гям шяляси, Эюйляри йандыра ащы- наляси? Севэиси танрыйа бярабяр дура, Мящяббяти йердян эюйя галдыра. Гцрбятдя эюз йашы сел тяки ахды, Зцлмятдян шимшяк тяк парлайыб чахды,

Page 292: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

292

Вулкантяк пцсэцрдц Баьдад елиндян, Ана дилимизи тапдыг йенидян. Дюйцшдя галиб бир сяркярдя кими, Ешгиля нурланды сянят алями. Каьыза дцшдцкъя гялбинин оду, Сюзц эюзляринин селиндя йуду.

***

Инди щяр йетирян шаирям дейир, Сюнцк дуйьусуну байраг ейляйир. Сюз йыьыб китаблар йапанлар чохду. Шеиря йад няфяси гатанлар чохду. Эярякдир црякдян су ичсин шеир, Юзцня щикмятдян дон бичсин шеир. Шеир дуйьуларын щязин сясидир Шаирин сянятя вясигясидир. Щяйаты инсана гандыран одур, Цряклярдя ишыг йандыран одур. Кюнцлляря гоймаз кин-кцдрят дола, Залымы-ъащили чякяр дцз йола. Танры севэисиля шеир йазыла, Щяр кясин юз йолу, ъыьыры ола. Йашанан щяр юмцр, верилир бада, Щагдан эялян бир сюз галыр дцнйада, Ким сюзля вясф едиб тяр бянювшяни, Щагг ашиги Дядя Гурбани кими? Гурбани сюзцнц щагдан истяди, Шащы-мцршцдцня няьмяляр деди, Шаир талеиля ойнады дювран, Гардаш-гардашына вермяди аман.

Page 293: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

293

Голу баьлы кечди Худафряиндян, Щаггг сюзцн ъиловун вермяди ялдян. Шеир эяляъякдир, щаггын йолудур, Мейданда иэидин вуран голудур. Шеир олмасайды дюйцшдя яэяр, Иэидляр олмазды «Мцсяллящ ясэяр». Шеирля цзцмцзя ачылар сабащ Онунла йуйулар гябащят, эцнащ.

*** Ей илщам пяриси, мяня ганад вер, Голларымдан йапыш, эцъ вер, имдад вер. Эеъяляр сянинля гоша дайанаг, Сянинля эеъ йатаг, еркян ойанаг. Цряк дя одлансын сящяря гядяр, Цряйин одундан чыхсын шеирляр. Дядя Гурбанинин йолундан кечим, Хятаи шеирини нур кими ичим. Юйряним Сямяддян, Р.Рзадан, М.Мцшфигдян, Я.Ъаваддан Авазын динляйим Бцлбцлцн, Ханын, Дизиня баш гойам каш Натяванын. «Шикястя» сясиндян йандыгъа йанаг, Аразын цстцндян бир кюрпц салаг. Бир вцсал кюрпцсц, илщам кюрпцсц Йеня щавалансын Оьуз тцркцсц. Саз-саза говушсун, цряк-цряйя, О тайым бу тайа эялсин шянлийя. Ярдябилдян ютцм, Ряштдя динъяллим, Арандан, Турандан чыхмасын ялим.

Page 294: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

294

Ня гядяр истясян чятиндя сына, Енишдя-йохушда чяк имтащана. Шеиря щявясим, ешгим сюнмясин. Тяки тябим кцсцб мяндян дюнмясин. Бу йолда гой дюйсцн туфанлар мяни, Шеир цстя кюклянсин кюнлцмцн сими. Ей илщам пяриси, эял чат дадыма, Симург гушу кими ал ганадына. Апар мяни йеня сюз дцнйасына, Шеирин –сянятин ат дярйасына. Мян дя о дярйада бир дамла олум, Шеирсиз битмясин гой юмцр йолум. О олсун дцнйада дювлятим, варым, Сел кими ойнасын гой дуйьуларым. Шеир щяйатымдыр, рущум, ганымдыр. Дярдимин дярманы, ъан лоьманымдыр, Эеъяляр битмяйян уйьумдур шеир, Ян зяриф, ян ширин дуйьумдур шеир. Щиъранын ялиндя оланда бищал, Пянащ апарырам мян она дярщал. Онунла говурам кядяри, гями, Онунла дуйурам ъанлы алями. Ей илщам, тилсимсян, сещирсян, нясян? Сян щагдан доьулан фикир нящрисян. Язялсян, ахырсан, ширин щяйатсан, Сону эюрцнмяйян бир каинатсан. Кюнлцмцн шамыны ялинля йандыр, Тябими йенидян эял щаваландыр. Бир гядяр эеъикмиш сайсан да мяни, Щямдямим ол, динля кюнлцм дейяни.

Page 295: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

295

Щяйатда аъылар олса ня гядяр, Инсан йашадыгъа йашамаг истяр. Эяряк инсан юмрц щядяр йанмасын. Ютяри дуйьуйла щаваланмасын. Саф-чцрцк ейлясин ямяллярини, Щяйатда дцз тапсын щяр кяс йерини. Эеъяли-эцндцзлц чалышдым мян дя. Йеня дя эцманы тапмышам сяндя. Истядим йолунда бир гялям чалам, Мяндян сонра бялкя йаддашда галам. Тябимя гонаг тяк эялмя, ей шеир! динля цряйими, эюр няляр дейир. Йаныб-йандырмаса шаир йаратмаз, Ел ону гялбиндя даим йашатмаз. Вахт биздян юндядир тяляс, ей кюнцл, Ща йалвар,ща аьла, яйлянян дейил. Сорьусуз тялясир яъяля сары, Вахтын ня гялби вар, ня дя илгары. Ня интизар ганыр, ня щясрят билир, Ня айаг сахлайыр, ня дя лянэийир. Тута билмядийим вахт дюйцр мяни, Дярд дя самбалланыб та яйир мяни, Ичимдя боьулан сясими ешит, Бир щагдан доьулан сюзцмц ешит. Щяр дярди охумаг чятиндян-чятин Бу дярдляр дя мяним, эцнащ да мяним. Бяс сяндя о дуйьу, о щявяс щаны, Йазыла дювранын тязя дастаны? Юмря бялядчисян сюнмяз майагсан Дуйьума, сюзцмя арха-дайагсан.

Page 296: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

296

Суссан синямдяки дуйьулар сюняр, Тянщалыг цстцмя гылынъ тяк еняр. Юмцр дя баш алыб дюрдналла чапыр, Цмид тякъя сяндя тавана тапыр. Эюзцн эюрмядийин сян ки, эюрянсян, Тябимя, дуйьума ганад верянсян. Бу йолда сян мяня йеня ол щяйан, Цфцгдя доьулур тязя бир дювран. Щямдям ахтарырам бу даш дюзцмдя, Щямдямим сяндядир бир дя сюзцмдя. Юзцня эял, гялям, Аллащ ешгиня Биз дя бир даш гойаг сянят мцлкцня.

ЫЫ щисся

Йетяр, бу эцн, ей гялямим Улулары йада салдыг, Ачдыг сянят хязинясин дцщалары садаладыг. Заман-заман сойумады гялбимизин оду, кюзц, Шеиримизя юрняк олду Улуларын щяр бир сюзц. Чохдан дилляр язбяридир Шящрийарын шеириййаты, гяляминдян чыхан инъи фятщ еляйиб каинаты. Йер цзцндя ким билмир ки, бу данылмаз щягигяти? Шаир Сящянд, Хялил Рза

Page 297: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

297

даш зинданда инилдяди, Зцлмкарын эюзляриня баха-баха вятян –деди, Торпаг деди, миллятиня щагг истяди. Юз халгынын башда гызыл таъы олуб, шаир олан. Чох щейфляр азадлыьын аъы олуб заман-заман. Шеир –сянят аляминдя щяр биринин юз чякиси, юз йери вар, Шаир олан юз дюврцнцн эюрян эюзц, бейни олар. Эяряк дейил садаламаг дярдимизи билян билиб, Тарих бойу эюзцмцзцн бири аьлар, бири эцлцб. Санма тарих тязяляниб шимал бузу ярийибдир, Галагланан дярдляримиз. Овунубдур, кирийибдир. Биз щагг идик йер цзцндя Щаггымызы оьрадылар Язялиндян бцтюв идик. Сярщяд-сярщяд доьрадылар. Эцндоьандан-Эцнбатана дявя кими дашымышыг дярд йцкцнц, Юзцмцз, юз дярдимизя

Page 298: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

298

йурд йерийик сона кими. Йурдумузу щяля гурд тяк дидянляр вар, «Халгым»-дейиб мянсябини эцдянляр вар. Щяля чохдур цзя эцлцб архамыздан зярбя вуран. Щяля чохдур илмя-илмя шяр тохуйуб, тяля гуран. Айыг-сайыг пусгудадыр Фарс мямуру йахшы таны, Щяля русун чох ишлякдир Шяр цйцдян дяйирманы. Баш галдырыб йеня щайин торпаг цстя ойунлары, Ган щяриси нанкорларын овулмайыб бурунлары. Щяля бизим варлыьымыз эюз чыхарыр, яънябиляр торпаьымда гузьун кими леш ахтарыр. Кюкцмцзя, сойумуза щяля балта вуран чохдур, Ичимиздя айры-айры Ъябщялярдя дуран чохдур. Инди бизя сюз эярякдир Голумуза тяпяр ола, инди бизя гол эярякдир Сярщяд ола, чяпяр ола. Шеиримизин щяр нотунда

Page 299: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

299

Диня эяряк ел щавасы, Йени рущда щавалана, Халгымызын гям дцнйасы. Даща йетяр, шеиримиздя, Эащ аьладыг, эащ аьлатдыг, Хан Аразы, Эцлцстаны- Тарих бойу ганлы тутдуг, Ики сащил арасында Синямизи щей ганатдыг. Миллятимиз голундакы зянъирляри гырыб, атыб, Инди кини-кцдуряти Гисас язми, эцъц артыб. Бизи эяряк горхутмасын бу гырьынлар, бу таланлар, Йаддашлардан итиб эетсин Щягигятя кюлэя салан аь йаланлар. Варлыьыма бющтан атыб тарихими тярс йазанлар. Милйонларын башы цстя кюлялийя диш гыъайыб йумруглары дцйцнлянян гол бизимдир, Нящр кими йырьаланан Мейдан бизим, йол бизимдир. Азадлыьа фярман йазан, Ясарятя гуйу газан азад гялям, сюз бизимдир. Шащ бабамыз белдя гылынъ

Page 300: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

300

ялиндяся гялям эязди, Гылынъ иля тарихимя тарих олан дастан йазды. Деди: Торпаг гейрятимиз, Ана вятян анд йеримиз. Яманятя хяйанят йох, бу торпаьы гору -деди. Итмясин од-оъаьмын Бир гыьылъым гору деди. Йеня эюйц думан алыб гаралыбдыр дан йеримиз Юз йериндя ясэяр олаг йурдумуза щяр биримиз. Йад ялиля оъаг сюнцб йурд таланыб, Гарабаьын синясиндя од галаныб, Елляримиз хяйанятля Йаьмаланыб. Инди эяряк йени фикир Савашында юндя дураг, Шеиримизи йени нотлар цстя гураг. Щцсейн Ъавид, Мцшфиг кими Шаир эяряк бу миллятя. Сюз адланан гылынъиля Йол эюстяря щягигятя. Дювран йени, заманда да эярдиш тязя, Фикирдя дя, дуйьуда да

Page 301: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

301

вярдиш тязя. Нядян биз дя шеиримизля йени ъябщяляр алмайаг? Ата-баба йолу цстян тязя ъыьырлар салмайаг? Эяряк айыг-сайыг олаг. Гялябя-зяфяр ешгиня, Гялями сцнэц еляйяк Эяляъяк эцнляр ешгиня. Шеиримиздян йыьышдыраг бу ащ-вайы, сызылтыны, йерли-йерсиз тярифляри Алгышлары, эурултуну. Сюзцмцзц мярми кими йаьдыраг дцшмян башына, Гялямимиз. шеиримизля галхаг торпаг савашына.

*** Азадлыьын ешгиня Сян дя тязялян шеирим, Гям кюйняйиндян чыхыб Няшя йаз ей гялямим. Етибарлы ялдядир бу эцнцм, эяляъяйим, Цзцмцзя эцн доьуб Чин олубдур истяйим. Дювранда вцсятя бах, Заманда сцрятя бах, Йурдумун шющрятиня,

Page 302: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

302

Йыьылыр йахын-узаг. Мин щявясля, истякля, Щамы гурур, йарадыр, Оьуз ели йурдлашыр, ящдя –мурада чатыр. йурдумун цряйиндян чякилян кямяря бах, дцнйаны щейран гойуб, Миллятдя щцняря бах. Нечя еля, юлкяйя, Узаныр «Ипяк йолу»м, Санки ярзин белиня, Чатыб, доланыр голум. Дцшмянимин эюзцндян, Кин йаьыр, кядяр ахыр, Гуруб йаратдыьыма, щяля шцбщяйля бахыр. Торпаьымда няйим вар, Инди юзцмцн олур. Сцкан дямир ялдядир, Азадлыьым горунур. Дцнян ялляри тцфянэ, тутмаьы баъармайан, дямир атын дилини, билиб ъябщя йармайан, Оьлум башымын цстдян Шащин тяк, сцзцб, кечир, Шящидлярин рущуна Гана-ган анды ичир.

Page 303: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

303

Нечя миллят ичиндя, Чякилир адым, саным, Дювранымын шяниня, Йазылыр шащ дастаным. Бядниййятля йаддашдан, тарихими позанлар, Щягигяти эизлядиб, аьы-гара йазанлар, Бир гылынъла анамын, Синясини бюлянляр, Юз йурдумда дилими, Мяня йасаг билянляр. Бюйцклцйцмц эюрцб, Инди хяъил-хар олур. Цмидлярим эюйяриб, Азадлыьым горунур. Разыйам гой чох олсун, тязялик йараданым. Кющня йурд йерляриндя, Даш цстя даш гойаным. Азадлыьымын сяси, Уъалдыгъа щяр йанда, Йатмыш рущум ойаныр, Азыхда, Гобустанда. Тарихя тарих олуб, гайада из гойаным, дюрд мин ил йашындадыр, дашлашыб, уйуйаным. Бир якдийим мин олур,

Page 304: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

304

Аранымда, даьымда, Инди юз чырпым йаныр, Юз щалал оъаьымда. Булагларым гайнайыр, Чайларым дяниз олур. Ня баьымда, хязан вар, Ня дя бир эцлцм солур. Дуйьум да тязялянир, Мисрама севинъ гонур. Азадлыьым горунур Сарайлар истямирям, бир дахмам олсун, ня гям, Əлдян дцшян тикями, Инди юзцм йейирям. Юз дилимдя дейирям, Охудуьум няьмями. Юз дилимдя йухудан, Ойадырам кюрпями. Нянямин аьылары, Щəzинляшиб, дурулуб. Билир ки, мцстягиллик, Ябядилик гурулуб. Тязяъя щагга чатыб, Анамын алгышлары, Сейрялибдир бабамын, Alnının qırışları. Унудуб гырмызыйла, гара эялян илляри. Севинибдир дярйаздан, белдян тутан ялляри.

Page 305: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

305

Кешийиндя полад тяк, Милли орду шах дурур, Юмцр-эцн тязялянир, Азадлыьым горунур. Бир нювраг эюстярин сиз, тязядир нювраьым тяк, Бир байраг эюстярин ки, Уъады байраьым тяк. Торпаьымын алтындан, Мин ъцр сярвят чякилир, Ирадямин юнцндя, дцшмян сыныр, кичилир. Сясим ичимдян чыхыб, Эурландыгъа, эурланыр, Щяр йанда тцрк оъаьы, тцстцлянир, горланыр. Ъярэялярим сыхлашыб, эцъцм артыб, билирям. Эцнбяэцн мятинляшян, Ордума эцвянирям. Бу мцстягиллийи мян, Асан газанмамышам, Дабанындан сойулан, Кясилян гол олмушам. Щагга мязарлыг олан, Сибиря сцрцлмцшям. Шахтада дондурублар, тязядян дирилмишям. оъаьа галайыблар,

Page 306: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

306

йеня дя йанмамышам. Варлыьымы даныблар, Азыхдан бойланмышам. Эцллялярин сясиндян, Нарэиндя ойанмышам. Чармыха чякилмишям, Хоъалыда, Лачында, Бабам даш гойан йерляр, Йуйулуб ал ганымда. Юлмцшям, дирилмишям, Азадлыьын ешгиня, Шящидляр веря-веря, Инанмышам бу эцня, Эюйляримя санъылыб, Ай-улдузлу байраьым, Цстцня ал ганымла, Йазылыб азадлыьым. Йухуларым чин олуб, Тцрк-тцркя арха дурур. Шящидликдян чыхмышам, Азадлыьым горунур. Щагг дедикъя кясилиб, щагга галхан яллярим, Аь атлы Хызыр кими, Йол эюстяриб юндярим. Тязя цнван йараныб Вятянимин кюксцндя, «Шящидляр Хийабаны» бир гцрурду сясимдя.

Page 307: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

307

Тязядян якилмишям, Ганым тюкцлян йердя. Алдыьым азадлыьы, Ялдян вермярям бир дя. Юзцмя гайытмышам, Сой адымды – Бюйцк тцрк, Тарихимдя ад гойду, бабаЩейдяр –Ататцрк. Пейьямбяртяк халгыма, Танрым юзц эюндярди. Гцдрятиля тарихин, Сцканыны дюндярди. Шимшяк тяк бахышлары, Иблис тилсимин гырды, Ямяли цряклярдя, Севэидян гала гурду. Эялишиля хяйаллар, дюнцб, щягигят олду. Кюлялийи даьытды, Миллятим, миллят олду. Гайытды ки, зцлмятя, нур олсун, ишыг олсун, Гайытды мямлякятя, даим йарашыг олсун. Протомей тяк халг цчцн, Синясини ганатды. Зцлмятдян азадлыьа, йол чякди, кюрпц атды. Халгымын итирдийи, Инамыны гайтарды,

Page 308: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

308

Торпаг, вятян ешгини, Эцманыны гайтарды. Зякасы, аьлы иля, Шящидлийи юйряди. Газан кими ярлийи, Иэидлийи юйрятди. Инди ган йаддашыма, Йени имза атмышам. Шящидлик зирвясиндян, Юзцмя гайытмышам. Бу гайыдыш синямдя, даь бойда гцрур олур, Мян она эцвянирям, Азадлыьым горунур, Азадлыьым горунур!

1979-1997

Page 309: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

309

ЩАГГЫН ЩАРАЙЫ

(епик-лирик поема)

Милли Ордумузун сясур забити Рамил Сяфярова итщаф едирям

Эюр БМТ ня БМТ Эюр бу АТЯТ ня АТЯТ-дир. Биздян мини гурбан эедир дцнйа ъясур, Ондан бири гурбан эедир гийамятдир!

Ф.Садиг

Щябсхана бинасы Чохдан сюнцб ишыглар. Бу сойуг диварларын Гярибя талейи вар. Даш диварын вахт, бевахт Цзц буз тяк сойугдур, Бу диварын синяси Дярддян ойуг-ойугдур. Тутгунду гаш-габаьы Гыш вахты, бащар чаьы, Дярдли-дярдли дцшцнцр О да инсансайаьы. Ачылыр, юртцлцрдц Гапылар шаггашагла,

Page 310: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

310

Эюзэюряти аь йалан дюйцшя эирир щагла. Щаггын сяси боьулур Диварлар арасында Инсан талеи сыныр Чилкилянир тюкцлцр, Ич дцнйасы таланыр, Илмя-илмя сюкцлцр. Камера щавасында. Даш диварлар щагг-нащаг. Инсанлары алчалдыр, Онун да талеиндя Бу ябяди бир щалдыр.

***

Тякадамлыг камера Дямир гапы баьланыр. Бурда бир тцрк ясэяри Дар гяфясдя сахланыр. Гаранлыг бир дцнйады Щябсхана инсанлыгда, Бир гуш дя сякя билмир Ишыгда, гаранлыгда. Эюзятчи айыг-сайыг Гаровулда дайаныб. Ичиндяки мякринин Щирси, сяси ойаныб. Бу отаьа хцсуси Нязарят вар, излянир, Бурда щяр эцн, щяр саат

Page 311: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

311

Бир щадися эюзлянир. Няляр, няляр эюзлянир. Бурда нязарятчинин, О муздлу эюзятчинин Горхудан, щяйяъандан Дизляри тир-тир ясир, Алны ган-тяря батыр, Саныр ки, камерада Шир йатыр, аслан йатыр. Бящаня ахтарырлар Муздлу нязарятчиляр, Галмагал салмаг цчцн хцсуси эцдцкчцляр, Бир сябяб арайырлар Она гара йахмаьа, Фитня-фясад ишлядиб, Щагга бющтан атмаьа. Рамил бойун яймяйир Бу щагсыз щцъумлара. Дейир: -горху лякяди Алнымдакы вцгара. Дцшцнцб юз-юзцня, Ещтийат едир йеня. Бура йад бир юлкяди Заман чох гарышыгды, Ещтийатса иэидя Щямишя йарашыгды. Цряйимдян бойланыр Бцтюв Вятян торпаьы,

Page 312: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

312

Бу зинданда ойаныр Щяр эцлц, щяр йарпаьы. Бир юмцр гярибийям Демяйин ки гцрбятдя, Пющрялянир ямялим Бир щагда, ядалятдя. Инанырам о эцня О торпаглар мянимдир, Йаьы даь чякиб мяня Щагг-мяним вятянимдир.

***

Йеня дя тянщалыг, о даш камера, Рамилин гялбини чякирди дара. Ахшам гяриблийи цстцнц алды, Арзу дцнйасына од-аов салды. Бу оддан цряйи алышды, йанды, Алов дилим-дилим эюйя дайанды. Хоъалы оддаьы, Шушанын оду, Вятяня, анайа мцгядяс анды, Онун эюзляриндя ода дюнцрдц, Юзц алышырды, юзц сюнцрдц. Гящяри боьдугъа сусду, динмяди, Йер щансы, эюй щансы Рамил билмяди. Йери дя, эюйц дя йад эюрцрдц, о, Щара бахырдыса, од эюрцрдц, о. Од эюрдц щаваны, од эюрдц суйу. Од эюрдц улдузу, од эюрдц айы. Бирдян тонгал-тонгал алышды щяр йан, Эюз юнцня эялди йандыран, йанан.

Page 313: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

313

Эюйляри аьладан ана наляси, Одда аловланан кюрпянин сяси… Йандыгъа чинарын йашыл будаьы, Эюздян од тюкцрдц «Чобан булаьы». Йанан евляринин кюзцнц эюрдц, Рамил од ичиндя юзцнц эюрдц. Од алыб Рамилин ъаны йанырды, Сцмцйц ярийир, ганы йанырды. Диксиниб айылды од дцнйасындан, Айрыла билмяди вятян йасындан, Аъы хатиряляр тутуб ялиндян, Рамили ойнатды санки йериндян. Щясрят зялзяля тяк долду ичиня, Еля титрятди ки, гоймады диня. Онун бахышындан ахды суаллар Ахы кимя эяряк щагсыз говьалар? Гям удурду ону, чякирди дара. Инди юз-юзцндян о, гачсын щара? Юзцмдян гачмагмы, бу дейил мцмкцн? Мян юзцм щакиммям, щям мящкум бу эцн. Эюйлярдян цстцмя одлар да йаьа, Гачмарам юзцмдян ясла узаьа. Фикриндя йоллары ъалады йола, Каш йоллар ъаланыб тязя йол ола. О йоллар узана йурдуна чыха, О мящзун даьлара бахдыгъа –баха. Мян буйам-од майам, атяш тямялим, Дюнмязди ягидям, ешгим, ямялим. Рамилин щеч йеря яли чатмырды, Юзц овунса да, дярди йатмырды.

Page 314: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

314

Хяйал апарса да язял чаьына, Бахырды зянъирли ял-айаьына. Тябият эюзяллик таъыны вериб, О ана торпаьа, о доьма йурда. Илащи ъясарят, гейрят эюндяриб, Щяр зярря торпаг да иэидди орда. Рамил вурьун иди вятяня, еля. Йол-ъыьыр кюнлцнцн телляри иди. Щеч онун йадындан чыхамы биляр? О заман ушаглыг илляри иди: О эцн дик атылды йеня йухудан, Дцшмян кюрпяляри тахыр сцнэцйя, Щяр эцнц олмушду гаранлыг зиндан Гулаг диваняйди аща-наляйя. Ананын эюзцнцн юнцндя неъя, Доьрайыб, гырырлар ювладларыны. Црякляр сойумур ган ичя-ичя, Сындырыб заманын ганадларыны, Гундагда кюрпяни атырлар ода, Тарихин кюксцня бу неъя сыьыр? Щяля эюрцнмяйиб гоъа дцнйада, Торпаьа гандолу йаьышлар йаьыр. Ушаг йадашындан эетмирди дящшят, Эюйярди ганында ъясарят, гейрят.

***

Щяля мяктяблийди Рамил о илляр, Ермяни мякриня туш иди елляр. Онун сяксякяли йухусу варды, Щавасында барыт гохусу варды.

Page 315: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

315

Дюрд илдир елансыз бир мцщарибя, Халгыны чякмишди мянасыз щярбя. Эюйдян тюкцлцрдц эцлля йаьыш тяк, Рамилин йазы да кечирди гыш тяк. Камал аттестаты алдыьы эцндян, Гят етди юйрянсин щярби дяриндян. Щяйат йолу сечди щярби мяктяби, Атасына ачды о бу мятляби. Атанын эюзцндя йаш эилялянди, Цзцня гяфил бир севинъ ялянди: - Эет, оьлум, эяляндя алны ачыг эял, Вятяня эярякдир сянин кимиляр. Бцтцн севэилярин фювгцдц Вятян, Эюзцнцн ишыьы шювгцдц Вятян! Сян еля даь зирвясисян Чых заманын сынаьындан. Ъямиллярин нявясисян, Торпаьыны алаъагсан Гары дцшмян ъайнаьындан. Оьул, сяни гурбан дедим Сызылдайан торпаьыма, Ган йаьышы чилянмясин Бу щалал од-оаъьыма. Хатириндя йахшы сахла Бура оьуз елляридир, Бир дя нащагг демяйибляр: «оьул дцшмян чяпяридир». Рамилин ялиндян о чякди ялин, Ата юз ичиндя боьду гящярин. Цзцнц бир анлыг чевириб йана- Бир байаты чякди о йана-йана.

Page 316: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

316

Дярдими дашы, оьул, Эюзцмцн йашы оьул. Юзэя мякан арама Эял ол йурд дашы, оьул! Архам, дайаьым, оьул, Йанар чыраьым, оьул, Елин зяфяр эцнцндя Эялсин сораьын оьул!

*** Чякдийи ащындан юзц дарылды, Ичиндя еля бил бир тел гырылды. Ащдан кящриз йанды, Хан чинар ясди, Бир оьул щясряти цстцнц кясди. Юзцнц гынады, эялди юзцня, Йеня гцввят верди ата сюзцня: - Эюрцрсян, иблисин аты йцйрякди, Йурдумуз таланыр, халгымыз тякди. Дцнйа да кар олуб, ешитмир бизи, Бющтанлар батырыр щагг сясимизи. О илляр эюзцндя йаша дюнцрдц, Гялбиндя яримяз даша дюнцрдц. Бащарына дцшян гыш иди о ил, Онлары унутмаг, инсанлыг дейил. Яйилиб цстцня Зийарят даьы, Ачылмыр кящризин гашы-габаьы. Кюлэясиня эялиб-эедян чякилиб, Цстцня дцнйанын гями тюкцлцб. Дюрд илдир синясин эцлля йалайыр,

Page 317: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

317

Бцтцн варлыьыны дцшмян талайыр. Эялмир ушагларын бцлбцлтяк сяси, Кясилиб кящризин ширин няьмяси. Градлар эурлайыр, топлар щей вурур, Чинар яйилмяйир, йеня шах дурур. Гырылыб дцшся дя, голу-ганады, Алнында вцгарла дурур Хан ады. Хан чинар юйцнцр кюкцм вар,-дейя. Даь цстян даь чякир о ермянийя, Эцнащсыз сакинляр гырылыр бир-бир. Бу халгын эцнащы нядир, билинмир. Щава да, торпаг да ня вахтдыр эцлмцр. Тамащы эцъ эялиб нанкор гоншунун, Йеня ишя салыб торпаг ойунун. «Бюйцк Ермянистан» хцлйасы иля, Русларын да хейир-дуасы иля, Гоншу торпаьына эюз дикян щайлар- Йаланлар тохуйуб бющтан йайырлар. Мярданя дюзся дя елляр-обалар, Йеня цряклярдя бир сяксякя вар. Севинъ дя евлярдян чякиб айаьын, Эязиб-доланырлар фикирли, дальын. Рамил евляриндян чыхыб щювляняк, Кцчя бойу эязир о бир кюлэя тяк. Йер тапмыр юзцня дарылыр ъаны, Санки дамарында донаъаг ганы. Чантасы чийниндя пяришан, дальын, Кящриз цстя эялир, чинара йахын. Чинарын эюркями синя даьлайыр, Инсан тяк дил ачыб, кящриз аьлайыр.

Page 318: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

318

Цряйинин цстя гойуб саь ялин, Юнцндя баш яйир бир тцнъ щейкялин. Доьма торпаьынын беля эцнцндя. Бир анд диля эялир щаггын юнцндя: -Щцнярин йашадам эяряк Ъямилин3, Ъанына од салам гары дцшмянин. Бир вахт пионеря Рамил кечяндя, Балаъа дурмушду онун юнцндя. Онда синясиндя гцрур оларды, Щейкялин юнцндя шах дайанарды. Индися билмирди диниб ня десин, Гырылан цмидля неъя юйцнсцн. Дялик-дешик олмуш бу щейкял диня, Йанан цряйиня цмид чиляня Бир сяс хяйалыны алыб учурду, Щейкялин юнцндя ясэяр тяк дурду: Ъямил: – Мян Вятян йолунда вердим ъанымы, Щаны бяс сяндякио гейрят щаны? Мян ган ахытмышам йад торпаьында, Юмрцмцн-эцнцмцн йашыл чаьында. Он доггуз ил юмцр сцрдцм ону бил, Инди дя йол сянин, нювбя сянинди. Дюрд илдир башыма йаьыр эцлляляр, Дюрд илдир билсян ки, чякирям няляр? Еллярин йедийи-ичдийи гямди, Чякдикляри дярддир, эюзляри нямди. Ъямил данышдыгъа Рамил сусурду, цряйи атланыр, нябзи вурурду.

3 Совет Иттифагы Гящряманы Ъямил Ящмядов

Page 319: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

319

Хяъалятдян Рамил донду йериндя. Бир дамла йаш дурду кирпиляриндя. Рамил еля щямин ил эирди щярби мяктябя, Бцтцн эцъцн, гцввясин сяфярбяр етди щярбя. Гялбиндя торпаг ешги, кечди чятин сынагдан: - Мян щаггам, щаггымы да эяряк алам нащагдан, Рамил щяля билмирди йахшы нядир, пис нядир? О щяля билмирди ки. щагг щяля иблисдядир. Иблис гарабагара изляйяъякдир ону, Дцнйанын щяр йериндя эюзляйяъякдир ону. Билмирди мякр, щийля йеня щямин-щяминди, Бакыда, Истамбулда дцшмян щямин дцшмянди. Истанбул щярби мяктяби, алды ону гойнуна, Забит палтары неъя йарашырды бойуна! Чевиклийиля Раимл щяр ишдя фярглянирди, Тялябяляр ичиндя тез-тез тярифлянирди. Доьма билирди Рамил Истанбулу юзцня, Бурда да ох олурду дыьаларын эюзцня. Бу доьма юлкядя о гайьы нядир билмязди, Бир групда охуйан щайын цзц эцлмязди. Тцркцн, тцркля достлуьу, беля гайьы, щайаны, Аз гала чатладырды мякирли Маркарйаны. Дава-далаш салмаьа щяр ан сябяб эязирди, Гурд хисляти ичиндян йейиб ону язирди. Бющтан, шяр йайырды о, Рамилин цнванына. Щярзя-щядйан дейирди онун забит шанына. О бир гурбанлыг кими дцшмцшдц бир тяляйя, Ня дейяйди йарпаг тяк ону гован талейя.

Page 320: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

320

*** Рамил дя ясэяр иди, Сцлщмярамлы ордуда. Дювлятини халгыны тямсил едирди бурда. Маъарыстана дцшдц Маркарйанла бирликдя, О эцндян гара олду Рамиля эцн-дирлик дя. Арасы кясилмяди Йеня дя щцъумларын. Боллуьуна дцшмцшдц Щай орда дыьаларын. Ял-гол ата илмирди Истамбулда бу горхаг. Дыьалары шох эюрцб «Ширя» дюнмцшдц алчаг. Эюздян-кюнцлдян ираг Рамил бурда тяк иди, Шяр, бющтанын юнцндя Ирадяси бярк иди. Дейирди: Сел эяляндя -Алыб чюр-чюп апарар. Туфанларда дайанан Гайадан ня гопарар? Рамил чох деди она Дцшяндя тянщалыьа: -Икимиз дя ясэярик Нядян дидишяк бурда?

Page 321: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

321

Йахшы демязяр бизя Пис бахарлар ордуда. Гафгазлы адланырыг Щяр икимиз ай горхаг, Бу юзэя торпаьында Дцшмянчилийи бурах! Танры билир щагг щарда, Инди нащагг щардады. Сизин тамащыныздан Ана йурдум дардады. Бир Аллащ шащиддир ки, Сизсиниз гырьын салан, Торпаг мярязиниз дя Дейилдир щеч саьалан. Бир йердя охумушуг, Щеч олмазса бир утан. Йохса ки. борълу иди Аъэюз атана атам? Маркарйан щырылдайыб Кечди мурдар сюйцшя. Рамилин бахышлары Санки эирди дюйцшя. Бу бахышын алтында Дыьа лап кичилирди, О лаь, истещза едиб Щи…,щи…, Щи…,щи…, Эцлцрдц Маркарйан: -Гыз-эялниниз бизя Оьул доьурлар, билсян, Эедиб азад етсяня

Page 322: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

322

Беля гочагсанса сян? Гейрятинля юйцнмя, Папаьыныз биздяди. Йазыг, щардан билясян Ахы кишилик няди? Хоъалыда гойдунуз О гейряти, о ары. Мяьлублуьуну дцшцн, Йеря эир утан бары. Рамилин ясябляри Каман тяк эярился дя, Юзцнц яля алыб Сябрини басды бир дя. Рамил: - Сюзцня бир сярщяд гой, Щарда олдуьуну ган, Забитсян, анд ичмисян, Чыхарма буну йаддан. Дювлят мясялялярин Биз щялл етмирик бурда, Яввялъя юйцнянляр Бил ки, аьлайар сонда. Щяр юлкядян бир ясэяр Йарадыб бу ордуну. Мян дя тямсил едирям Дювлятими, йурдуму. Торпаьын гисасыны Дювлятимиз алаъаг. Билиняъяк ким мяьлуб, Ким дя галиб олаъаг.

Page 323: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

323

Маркарйан: -Дювлят, дедин… Ня дювлят? Сычрайыб галхды йердян, Ай, улдузлу байраьы Чыхарыб сол ъибиндян, Силди аьыз-бурнуну, Сонра айаьа атды, Санки йанар оъаьа Биръя дамъы йаь атды. - Бу да сянин дювлятин Айаьымын алтында, Бу эцн, сабащ бизимди Сянин Эянъян, Бакын да. Аз-чох галанызы да Ейляйяъяйик кюля. Байраьын да, халгын да Сянин белядян -беля! …Гязябиндян Рамилин Ган сычрады бейниня, Гулаглары эурлады Няляр эялди ейниня. Рамил ня етдийини Юзц дя билмяди щеч, Оьулсанса сябри бас, Беля тящгирдян йан кеч. Эюзляриндя ай батды Шимшяк чахды Рамилин. Бу мурдара, рязиля Яли галхды Рамилин. Нифряти ода дюндц.

Page 324: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

324

Од йандырды гялбини. Йадына да дцшмяди Онун ня ясэяр анды, Ня дя ки, забит чини. Кюклц бир палыд кими Рамил гопду йериндян. Бу тящгири удмады, Хята чыды ялиндян.

***

Рамил даш дивара сюйкянди бир ан - Ня фярги. Зинданын щяр цзц бирди, Эюрян сарсылдымы бу оланлардан. Хяйаламы далды, йухуму эюрдц? Сусуз додагларын ислатсын дейя. Евляриндян ениб кяризя эялди. Бир сяринлик щопду гана, илийя Гайибаня бир сяс гяфил диллянди: Эюрдц ки, Гурбани галхыб мязардан, Дейир: – Сазым сынмаз, бянювшям солмаз, Вятянин бцлбцллц эцлцзарында, Ким дейир эюзяллик бир дя доьулмаз? Бу сазы верирям силащын олсун, Оьузлар йурдунда байгуш уламаз. Йаралы торпагда эцняш доьулсун, Йеня о даьларда чалынар бу саз! Эцняшля ачылар эцллц сабащлар. Тарихя ъавабы веряр эцнащлар. Фыртына гопмушду санки бейниндя,

Page 325: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

325

Зилдя ойнадырды ясяблярини. Олуб кечянляря тяяссцф ейниндя, Дцшцнцрдц улу Худафярини. Дярдин думанына батмышды Дири, Дящшятя эялмишди эюрдцкляриндян. Голунда фяляйин гямдян зянъири, Гурбани кечирди Худафяриндян. Хан Араз ахырды эилей –эцзарла, Бир елин йасына аьы дейирди. Кюксцндян габаран эюй дальаларла, Кимсясиз сащили дюйяъляйирди. Щирсини чырпырды ики сащиля, Ляпяляр дярдини йары бюлцрдц. Рявамы йеня дя дярд тязяляня, Араз хяъалятдян санки юлцрдц. Сцрцлян карванын айаг сясини, Биз унутдуг фяляк ня юлчцб бичди? Халгымыз Эцлцстан пийалясини Долдуруб Аразын гяминдян ичди. Щягигят щардадыр, билмирди, Аллащ? Долашыг фикирляр бир йцк олурду. Щагг эюйя чякилиб, бяс кимдир нащагг? Ъавабсыз суаллар ону йорурду. Дцшмяня сон сюзцн демяйиб щяля, Язялки йарасы гювр еляйирди. Тапдаланан щаггы эялиб ейниня, Цряйин эямириб, бейнин йейирди. Санки гязяб йаьды цстцня эюйдян, Йумруьуну сыхыб, гысды сясини. Зцлмят камерада сычрайыб йердян,

Page 326: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

326

Кюмяйя сясляди ирадясини. Щцнярли оланда бири чятиндя, «Гурд цряйи йейиб» –дейярляр бизляр. Щаггын мейданында шяр эцъ эяляндя- Тез сыныб яйиляр ирадясизляр. Билирям чатаъаг о кюмяйимя, Верярми щеч мяни гям йедяйиня? Бу гям эеъясиндян чыхарыб мяни, Апарар арзумун эяляъяйиня. Мян ки, щагг ахтардым шащиддир эюйляр, Дцнйада бир кяся пислик эязмядим. Бцтцн ел билир ки, индийя гядяр, Бир гарышга беля басыб язмядим. Ахы, биз щамымыз инсаныг, инсан! Инсан нийя тюксцн инсан ганыны? Бяс щансы гцввядир дцшман ейляйян Бу ики миллятин ювладларыны? Щяля баш ачмырам бу ойунлардан, Бу торпаг ойуну йаман узанды,. Гарабаь ган одур бу гырьынлардан, Явязиндя эюрцн кимляр газанды? Дцнйайа эялмядим юлдцрмяк цчцн, Бу гылынъы мяня кор заман верди. Мян эялмишдим севиб севилмяк цчцн, Бу иблис гялбимя щарадан эирди?

Ахы, о юзц атды Бу дашы бостаныма, Бу тящгир, лякя иди Мяним забит шаныма. Ял галдырмаздым ясла

Page 327: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

327

Мян эцнащсыз бир кяся, Юмрцмдя илк дяфяйди Ял галдырдым иблися. Ещ, иблися ня вар ки, Эцндя бир ойун гурур, Дцнйаны гарышдырыб Юзц кянарда дурур. Истяся щяр эцн, щяр ан Инсан ъилдиня эиряр, Эцнащсыз ганлар тюкцб Инсан гяминя эцяр. Ичимдя йанан одун Тцстцсц чыхмыр чюля, Оъаьыма йаь атды О иблис биля-биля. Онун да бу дцнйада Йашамаг щаггы варды. Шянимя тохунмаьа Ахы, ня щаггы варды? Ядалят кешикчиси Олмаьа анд ичмишям, Ядалят тапдамаьа Мян бура эялмямишям. Торпаг щаггы олмайан Ня билир ки, щагг нядир? Щагг оьурламаг онун Иблис хислятиндядир. О иблисин ялиля даьылды елим-обам. Гачгын-кючкцн талейи Йашайыр атам, анам.

Page 328: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

328

Щялялик чох ишлякдир Иблисин дяйирманы, Шящид Гарабаьымын Алынан щаггы щаны? Хоъалынын гисасын Алмасам шах эязмярям. Гой мяни баьышласын Эцнащым варса Вятян. Вермярям тапдалайа Ону щяр йолдан ютян. Дедикъя йашарырды Рамилин щясрят эюзц, Юзцнцн суалына Ъаваб эязирди юзц.

***

Дцшцнъяляр ону эюйя чякирди, Санки улдузлардан ишыг ичирди. Щаггын дцнйасына йол ачсын дейя, Бу гям эеъясиндян Рамил кечирди. О ня динъялирди, ня дя йатырды, Хяйалда йурдуна кюрпц атырды. О йерляр эюзцня эюрцнсцн дейя Ону бир хош хяйал галдырыр эюйя. Хяйалдан тахмышды санки гол-ганад, Учурду сямада эюзц-кюнлц шад. Кечир дюрд йанындан улдузлар лай-лай. Йол верир Рамиля бядирлянмиш ай. Улдузлар асылыб чыл-чыраг кими. Йолунда дурурблар бир майаг кими

Page 329: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

329

Бир дя эюрцрдц ки, улдуз карваны, Мави гуъаьына алыбды ону. Эащ да топа-топа булуд дцзцмц, Эярдяк кими тутуб айын цзцнц Эюйцн цмманында цзцрдц эями, Голлары олмушду мави йелкяни. Эюйляри аланда гаты гаранлыг, Рамил кечирирди бир ниэаранлыг. -Ешит, синямдяки наляни, ащы, Ишыьы бизлярдян алма, Илащи! Сяндяди кярамят, сяндяди щцняр, Щюкмцнля айрылыр хейир иля шяр. Ещ, эюйляр ня тямиз, эюйляр ня дярин, Бурда йери йохдур щийлянин, шярин. Бурда аъэюзляря, нагися йер йох, Ня бириси аъды, ня дя бири тох. Буралар узагды дярдли алямдян, Бир ясяр эюрцнмцр кядярдян, гямдян. Ня ана фярйады, ня оьул йасы, Ня торпагсыз едир торпаг давасы. Эеъя дя сачыны цзцня тюкцр, Бцтцн йер цстцня бир пярдя чякир. Йохдур эюй цзцня йолу нифрятин, Орада ачары вар щяр щягигятин. Эюзляриля эюрцр биз эюрмяйяни, Сцкутла овудур щяр фаъияни. Баьрында халгымын йцз наляси вар, Ана фярйады вар, гыз наляси вар. Рамилин кин, гязяб доьрайыр бичир, О «Шянбя эеъяси» эюзцндян кечир:

Page 330: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

330

- О эеъя ня гядяр ъинайят эюрдцк Бяшяр эюрмядийи хяйанят эюрдцк, О «Шянбя эеъяси» о талан эцнц, Халгыма чякдиляр даьы-дцйцнц. Илащи, сянин ки. гялбин эенишди Ач, сюйля фялякдя бу ня вярдишди? Щаггы язиляня мин аъы верир? Гансыза, залыма гылынъы верир? Щаггым тапдананда о ганлы эеъя, Беля ъинайятя сян дюздцн неъя?! Гаранлыг эеъянин баьрыны сюкцр, Эеъя юлязийиб шам кими чюкцр, Гайьылы бир йуху апарыр ону, Гейряти гайнайан Вятян оьлуну.

ЫЫ щисся

ГАРАДОНЛУЛАР

Будапештя дикилиб Дцнйанын нязярляри, Йадларын гаршысында Кишиликдян, мярдликдян Бурда имтащан верир Ъясур бир тцрк ясэяри. Тябил кими сяслянир Голунун зянъирляри. Тцрк оьлуна тушланыб Шяр йайан камералар, Ярзин щяр тяряфиндян

Page 331: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

331

эялиб аьлар, гаралар. Щагг биздя ола-ола Щагга йалан дейянляр. Йаланла дюйя-дюйя Халгымы тякляйянляр. Тарих кющня тарихди Щцняр йеня басылыр, Эюзцмцз эюря-эюря Щагг боьаздан асылыр. Йаланын бяхти йейин Ядалятся дарддадыр. Ъаваб вер, ей Йарадан, Бяс ядалят щардадыр? Шейтан ъилдиня эириб Гара донлу щакимляр. Гейрятя щюкм охуйур Бурда гейряти кямляр. Щаггы батырмаг цчцн. Мягсядя чатмаг цчцн, Эизли пычылдашырлар. Ядаляти тапдайыб, Лап щяддини ашырлар. Гануна бах, щагг верир Ялиганлы дыьайа, Вердийимиз гурбанлар Нядян алынмыр сайа? Щардайды о ганунлар Ган дамарда донанда Щардайды о ганунлар Хоъалы одлананда?

Page 332: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

332

Улулар мязарында Ъынгыр-ъынгыр йананда? Кюрпяляри ганына Бяляйнядя дыьалар. Щардайдыныз, бяс онда Щюкм охуйан аьалар? Ял атырсыныз йеня Аь йалана, щийляйя, Ганун йол вермир дейя! Дялил, сцбут йыьылан Говлуглар галаг-галаг. Ядалят кцрсцсцндян Говлуглар данышаъаг? Щамы щейрят ичиндя Бойланырлар дюрд йандан, Бир милчяйин сяси дя Ешидилмир салондан. Сцкуту йарыб щярдян Диллянирляр йер-йердян: - Бу йашда бир забитдя Бу гядяр ъцрят щардан? Бу «йазыг», бу «ъяфакеш» Щайа нифрят щарадан? Дящшятя эялир бири, Блакнотун цстцндя Тир-тир ясир ялляри. Бир ъаваб алмаг цчцн Сорушур щиндян, чинлидян, Болгардан, йа алмандан. Щагг ишя тор тохуйуб,

Page 333: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

333

Йалан илмя вурандан. Бир башгасы гандырыр: - Бу забит бир тцркдц, тцрк Юзц Азярбайъандан. Дашы, торпаьы, суйу, Майасы нур дийардан. Бири йан йолдашына чевириб боз цзцнц, юйряниб билмяк цчцн щягигятин юзцнц Лап астадан сорушур, Щалы йаман гарышыр: - Мцсялмандырмы бу эянъ? Тутдуьу иш чох ийрянъ. - Щя, ханым мцсялманды, - бащарына гар йаьан ясир Гарабаданды, дейя –диллянди щямян гейизлянмиш бир тцркмян. Ханым санки ешитмир, Додаьалты дейинир, Торуна шикар дцшян Овчу кими севинир. Сонра да щырылдайыр арагатан бу иблис. Юзцн демократ сайан Тцрк ганына сусайан. Баранесса –инэилис. Йахшы танышды она Йурдумдакы гырьынлар,

Page 334: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

334

«Гарабаь карты» иля Башланан о ойунлар. Бяллиди бу ханыма Башкясянин щяр бири, Юзэя торпагларында Эедян инсан алвери. Онун бахышларындан Гурд хисляти билинир. Щесабы верир ичя, Ня данышыр, ня динир. Тцркмянин эюзляриндя Санки шимшякляр чахыр. Щайын пуллу нюкяри Отуруб, йеня галхыр: - Йер цзцндян бунларын Кюкляри кясилмяся. Тцрк юз щяддини ганыб Юз йерини билмяся, Ня динълик, ня ращатлыг Олмайаъаг бизляря, Билмялийик бир кяря. Ял-гол атыблар йеня Тцркляр инди щяр йеря. Буна щеч вахт йол вермяз Анамыз Инэилтяря. Гялям ясир ялиндя. Донгулданыр дилиндя. Дик сычрайыр йериндян Сарысаггал бириси. Инсан ясяблярини

Page 335: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

335

Гыдыглайыр ъыр сяси. Бцллур чыл-чыраг алтда. Парылдайыр ейняйи. Дизиняъян салланыб Онун пийли эюбяйи. Эюз эяздирир салона, Щамы бир няфяр кими Диггят кясилир она. -Ахы, Авропа щара дяли мцсялман щара? Ким верибдир бу щаггы Бурда азьын «барбара»? Бу дящшятдян инсанын Аз гала ганы дона. Доьру олар, юмцрлцк Ъяза верибся она. Иттищамчы ъошдугъа Аьзы кюпцклянирди, Инсанын эюзляриндя Йанан щейрят динирди. Щаким сяссиз-сямирсиз Данышаны динляйир. Мямнун галыр дейясян Башын йцнэцл йелляйир. Биръя анда дяйишир Цзцнцн ифадяси, Эизли мятляб гандырыр Онун бу ишаряси. Санки зянъир гыраъаг, Рамил дартынды йердян,

Page 336: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

336

Гартал бахышларындан Цсйан охунду бирдян. Гяриб бир гящяр боьду, Гяфил титряди сяси, Додаьыны йандырды Од пцскцрян няфяси. Бир асылык еля бил Галхды тунъ синясиндян. Нящр тяк йырьаланды, Вцъуду юз сясиндян. Бурда да ишлякди бах Иблислярин фитняси, Будурму, ей Йарадан Ядалят мящкямяси? Щагсыз верилян ъяза Гялбиндя щаггы язди, Эюз эяздириб салона Рамил анасын эязди. Гяфил цшцтмя дцшдц Тянщалыгдан ъаныма, О истяди гышгыра Дейя Ана, ай Ана! Синясиня сыьына. Гойнунда ъоъуглана. Юпцшляря гярг едя Боьазыны, бойнуну, Дейя: -Нахяляф сайма, Ана, забит оьлуну. Йаланын дярйасында

Page 337: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

337

Сайа ойуруб гямим. Эял мяня бир йол эюстяр Ол мяним аь йелкяним. Бирдян Рамил диксиниб Юз сящвини анлады, Санки хяъалят чякиб Юз-юзцнц данлады: - Йох, йох, Рамил, зяифлик Йарашармы щеч сяня? Яйилмяз ордумузун Ъясур бир забитиня? Дцшмян цстцня эцляр. Щисся гапылсан яэяр. Тцрк вякили нювбяти Чыхыш цчцн сюз алыр, Микрафонун юнцндя Хейли дайаныб галыр. Щаким сусур, лянэийир, Сюзц гясдян фырладыр, Нагислийи ачыгъа Бах, эюз габаьындадыр. Тарымды ясябляри Бейни тябил тяк вурур, Нитгин ширин лящъядя Юз тцрк дилиндя гурур: - Мяним сюзцм сяняди Гара ейнякли ъянаб, Тарихимдян хябярсиз Эцллц кюйнякли ъянаб. Бура Щун торпаьыдыр

Page 338: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

338

Уйуйур яъдадымыз, Йер цзцня бяллидир Бюйцк Эюй тцрк адымыз. Йахшы бах о забитя, Дамарындан ахан ган, Тцрк ганыдыр, майасы – Метедян, Атилладан. Ъошанда, гайнайанда Дярйа долур бу гандан. Бязян щейрятя эялир Юзц бюйцк Йарадан. О тцркцн Гара гызыл Сорулан вятяни вар. Дюрд мин ил йашындадыр Орда гядим инсанлар. Щяр дашынын алтында Зянэин хязиня йатыб, Азадлыг тарихиня Тязяъя имза атыб. Щяля ъязасыз эязир Торпаьына ган тюкян, Аьбирчяк аналарын Синясиня даь чякян. Нечя гызын-эялинин Саьалмайыб йарасы, Мяълисляр йарашыьы, Щяр бири су сонасы, Ясир дцшцб йаьыйа. Йад елляря сатылыб, Баьланыб ъяляк-ъяляк

Page 339: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

339

Гайалардан атылыб. Ата гачгын, дидяржин, Вятяндя вятянсизди, Нечя гощум-гардашы Шящидди, кяфянсизди. Нечя дяфя бу забит Алчалдылыб, язилиб, Эюзцнцн габаьында Гурбанлыг гойун кими Нечя иэид кясилиб. Нечя илдир йурдуна Даь чякир нашы, надан, Зящмят чякиб сорушун Торпаьдан пай умандан! Рамилин о даьларда Галыб ушаглыг сяси, Додагларында донуб «Гарабаь шикястяси». Щяля дя тамарзыды Бабасы йатан йурда, Эянълик щявясини о Ясир гойубдур орда. Забит халгын оьлуду, Шяхси гисас эязмяйиб, Цчрянэли байраьынын, Халгынын, дювлятинин Тящгириня дюзмяйиб. Йаьыш йаьмаздан габаг Чян эялир, думан олур, Тцрк юзцня эяляндя

Page 340: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

340

Гисасы йаман олур. Бир милйонлуг гачгыны Бяс нядян эюрмцрсцнцз? Ган ичян гясбкара Сиз ъяза вермирсиниз? Щягигятин эюзцня Белями дцз бахырсыз? Бу сарайда отуруб Щагга суч ахтарырсыз? Щягигят олан йердя Йаланын йери дарды, Щагг ешидян гулаглар Нядян батыбды, карды? Торпаг ешги забитя Улулардан улуду, Вятян онун шащыди Рамил онун гулуду. Щяр йердя о намусла Тямсил едиб миллятин, Рамил ъанлы рямзиди Щцнярин, ъясарятин. Щаким чякиъля дюйцр Масаны арсыз-арсыз, Суал йаьыр цстцня Щяр тяряфдян арамсыз. Анъаг о чякиъдядир Онун эцъц, гцдряти. Ютцб эедян бош сясди Щакимин ядаляти. Ряваъ вериб фитняйя

Page 341: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

341

Щяр ъцр шяря, бющтана, Мяьрур бир эюркям алыб Цзцн тутур салона: -Фасилядир, сюйляйир Он-он беш дягигялик, Бир мяшвярят ейляйир. О дуйса да чохунун Ачыг истещзасыны, Бурда шяря, бющтана Газандырыб бяраят, Атыр тез имзасыны.

Page 342: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

342

АНА ЛАЙЛА ЧАЛЫР ЙУХУЛАРЫНДА

Бу эеъя йухусун гарышдырмышды, Гышгырыб щювляняк йердян дурмушду. Йухусундан евя ващимя ахды, Ана щювцрляниб дюрд йана бахды. Бир хейли учунду яли айаьы, Йахасыны ъырды дялисайаьы. Щамы йухудады кичик отагда. Од олду ъанына ев дя, йатаг да. Ананын оьлуна ня яли чатды. Ня юзц овунду, ня дярди йатды. Рамилин дивардан шяклини алыб, Юпцб кюйняйинин алтына салды. Синясиня сыхды тохтамаг цчцн, Оьул дейиб йанды о ичин-ичин, Дярди дцнйа олду алышды бирдян, Юзц дя одуна гарышды бирдян. Ял ачды Танрыйа, сусду Танры да, Синясиндян гопду гяфил бир нида. Эетдикъя чохалды дярди-аьрысы, Эцнащ нядир олдуг илляр айрысы?

АНА

-Гцрбят елдя зиндандасан Эюзцмдян йухум да гачаг, Эюзцм эязир щайандасан, Ъанымдан рущум да гачаг.

Page 343: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

343

Йатаьыма гор дцшцбдц Сяни эюзляйян Вятянди. Эцнляримя гар дцшцбдц Щясрят юмрцмя читянди. Щяр арзуна ганад чалан Эюйлярдя дурнан галыбды. Бянювшяйя бянзяр олан, Ниэаран сонан галыбды.

Гызы, оьлу галхды: Ай ана йеня, Йухуда ня эюрдцн, ня олуб сяня? Гуъаглады ону эялиб щяр бири, Эюйляри йандыран ащ чякди яри. -Горхулу йухуйду, гурусун дилим, Дярин бир йарьана дцшдц Рамилим. Эюрдцм ки, йарьанын башындан дыьа, Чякиб Рамилими салдыд бошлуьа. Ял атдым чыхарам, чатмады эцъцм, Алышды цряйим эюйняди ичим. Гулаьымдан эетмир оьлумун сяси, Танрым, юзцн даьыт, о даш гяфяси.

Ата:

Ай арвад, бу ади йухуду, йуху, Дейирляр чин олмур йухунун чоху. Билирик оьлумуз инди дардады, Ядалят щардаса, щагг да ордады. Щяр эюрцлян йуху доьру олсайды, Йухуда юлянляр чох йашайарды.

Page 344: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

344

Ана: - Ай киши, эюрдцйцм йуху олса да, Бир щягигят олур бязян йухуда. Билмирям оьлумун башында ня вар? Чох вахт цряйиля дуйур аналар.

Ата:

-Анасан, цряйи, севэиси тямиз, Цмиди Танрыйа эял баьлайаг биз. Тох сахла юзцнц цзц дя эцляр, Оьлумуз ешится биздян инъийяр. О бизимки дейил вятян оьлуду. Тутдуьу йолу да, щаггын йолуду. Ана бу сюзлярдян яриди-щопду Дилиндян йеня бир байаты гопду.

Ана:

Язизиням баламы, Аьзымын дады-тамы. Йаьы учура билмяз Щеч вахт гейрят галамы. Балам галыб гцрбятдя Эеъялярим зцлмятдя, Алащ сясими ешит, Бу таледя, гисмятдя. Булаг сяда, сясинди. Эцл-чичяк няфясинди. Бир эцн эюрям Вятянин. Юнцндя дцшмян синди.

Page 345: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

345

Щяшямди баьда эцлцм Сянсизди айым, илим. Сян орда даш зинданда, Бяс мян неъя динъялим? Араздан кечмярям мян, Суйундан ичмярям мян Сян гайытмасан, оьул Дцнйадан кючмярям мян.

*** Йеня даш камера, дямир бармаглыг, Гурд кими йейирди ону тянщалыг. Голуну язирди дямир зянъирляр, Дара чякилирди ирадя, щцняр. Буэцнкц мящкямя, сахта чыхышлар, Гялбиня санъылан сойуг бахышлар, Рамилин варлыьын ялдян алырды, Зцлмят дя эеъяни ялдян салырды. Щяля атасынын гямли бахышы, Цзц андырырды шахталы гышы. Гамяти яйилиб, дярддян бцзцшцб, Даьларын аь гары сачына дцшцб. Фикирляр ох кими баьрыны дялир, Диварлар еля бил цстцня эялир. Ашыб щябсхана диварларындан, Биз дя хяйал атын дюрднала чапаг. Сюз ачаг Рамилин дуйьуларындан, Гялбиня хяйалян бир дюзцм тапаг.

Page 346: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

346

Бизим о кящриздян, о Хан чинардан, Ъейран тяк бойнуну буран дилдардан, Охуъум, данышаг, бурда йериди, Бялкя гям тохдады, щясрят кириди, Рамил хяйалына гошулуб ахды. О доьма йерляря бахдыгъа бахды.

***

-Бу кящриз, бу чинар, кянд щямин кяндди, Эюрдцйцм йухуду, йа щягигятди? Бах, эюрцш йеримиз, о назлы сяням, Ащу тяк дайаныб киприкляри ням. Щюрцкляр гыврылыб синяси цстя, Беля мина эярдан вармы бир кясдя? Булуд тяк эюзляри йеня дя долуб, Интизар ичиндя рянэи дя солуб. О мясум бахышлар эюр няляр дейир, Додаглар учунур, ялляр титряйир. Эялиб чыхмышдылар даь ятяйиня, Шювгля бахырдылар эцл-чичяйиня. О эюзял Рамилин бахды цзцня Йадына дцшмцшдц о эцнляр йеня. Рамил: - Йадында… Сачындан цч тел гопарыб, Синямдя чалардым о вахт саз кими. «Эизлянпач» ойнардыг эцнляри йоруб, Йадымда галмысан дяъял гыз кими, Ушаглыг илимиз йадымдан чыхмаз, О илляр ганрылыб эерийя бахмаз. …О гыз йашайырды ешгин сещриндя Рамил ясэяр эетди эцнцн бириндя.

Page 347: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

347

Гыз: - Мян сяни щямишя эюзлярям, Рамил. Сяни цряйимдя сяслярям, Рамил!

Рамил:

-Ай эюзял севэини дуйуб эедирям. Вяфамы щяйанын гойуб эедирям. Мян сяни даьларын зирвя тахтында, Чайын ъошуб-дашан кюксцндя эюрдцм. Мян сяни о язиз ушаг вахтында, Эцллярлял эюзяллик бящсиндя эюрдцм. Мян сяни улдузун, ай ишыьынын Сяссиз севэисинин эюзцндя эюрдцм. Сяни тябиятин гыз йарашыьынын- Щяйат тяк чаьлайан юзцндя эюрдцм. Ащ онун гялбиндя вар иди няляр, Эюзцндя ъанланды илк хатиряляр: О вядя вермишди севэилисиня… Бахды кянд йолуна гыз щарда галды? Гайа кюлэясиндя бойланан эюзял. Юртдцйц о таныш, чящрайы шалды. -Нийя эизлянмисян ня йахшы эялдин? -Атамэил эюрярляр…Билирсян, Рамил… Кечся дя юмрцмдян нечя-нечя ил… Сюзцнцн ардыны дейя билмяди. Рамил дя тутараг гызын ялиндян, Деди: Мющкям йапыш инди ялимдян. Эял галхаг зирвяляр зирвяси даьа, Щясрят бянювшядян биз йыьа-йыьа.

Page 348: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

348

Охшайаг Гурбани бянвшясини, Йыьаг эюзцмцзя даь сечмясини. Даь кими дайанаг ешгин юнцндя, Гялбинля гошадыр гялбим синяндя. Бурда Гурбанинин рущу доланыр, Щясрят эюзляритяк бянювшя йаныр. Бу даьын кюксцндя йатыр эюр няляр Сцкутда диллянир даш гяриняляр. Булаьын башыны анд йери сечяк, О саф суларындан бир овуъ ичяк. Гызын гашлары ай щаляси кими, Алланды цзц даь лаляси кими. Сяъдя едирям бу ешгин андына, Сыьынар дцнйалар сянин адына. Рамили ширин бир хяйал апарыр Узалы ялляри щавада галыр. - Йох, йох ня мящяббят, севиб-севилмяк, Торпаг ясирдися дейилди эяряк. Йцз ил юмр елясям гцрбят дийарда, Йадымдан чыхармы язялки севда, Гоймарам ящдимя эяля бир хялял, Эяряк баьышласын мяни о эюзял. Чыхмайыб йадымдан щяля дя о йер, Цряк синямиздя дюйцндц бяркдян. Сачыны ялимля дарадым бир-бир, Чинар да севинди-эцлдц црякдян. Онда илк бащара щяля вар иди, Эцл-чичяк йайырды ширин эцлцшляр. О эеъя эюйярян арзулар иди, Ону гар цстцня тюкмцшдц эюйляр. Мавилик йаьырды онда щяр йандан,

Page 349: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

349

Мави дцнйамызда биз дя итирдик. Ешгин бадясини «Чобан булаг»дан Чякиб башымыза нур тяк ичирдик. Дурардыг эюз-эюзя, няфяс –няфяся, Цряйин одундан эюз алышарды. Сусдугъа гарышмда о гыз нядянся, Яляри ялимдя щей данышарды. О эизли эюрцшцн, пычылтыларын, Юзэяйди щявяси, юзэяйди дады. Ешгимизя шащид о Хан чинарын, Бизи эизлядирди йашыл ганады. Унутду, билмяди Рамил щардады, Алыб севэилисин сыхды кюксцня. Сяс эялди: Йурд талан, торпаг дардады, Хяйаллардан ениб эялди юзцня. Эюрдц ня чинар вар, ня дя ки, о гыз, О даш чарпайыда узаныб йалгыз. Няфяси тянэиди, алышды ъаны, Учуб эетди юмрцн бяхтявяр аны. Варлыьыны сарды бир пяришанлыг, Сычрайыб йатагдан галхды бир анлыг, Сыхыб йумруьуну чырпды дивара Деди: - Севэи щара, инди мян щара? Рущуму аздырмаз ширин хяйаллар, Севэидян габагда мяня вятян вар, Индися башгады мясляким, андым. Мян вятян дейяндя од тутуб йандым. Эяряк баьышласын мяни севэилим. Бир дя ана торпаг-язялим, илким.

Page 350: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

350

Яэяр дюнцк чыхсам гаралсын эцнцм, Хязял тяк саралыб тюкцлсцн эцлцм, Вцгарымы яймяз гаранлыг зиндан. Вятяндир, вятяня мянимтяк инсан. Дамарымда ганым донмайыб щяля, Нифрятим сянэийиб, сюнмяйиб щяля, Ня гядяр синямдя дюйцнцр цряк, Аъэюз ящримянля вурушум эяряк, Юмцр гуртарса да бу даш гяфясдя, Ядалят дейяъям мян сон няфясдя. Ешгими азалтмаз бу даш диварлар. Беля оьул доьур бизим аналар. Эцъ вер голларыма, ей улу Вятян! Щяля тапдаланыр йаралы синян. Сянинля бир вурур бил ки, цряйим, Адына баьлыдыр ешгим, диляйим. Йадымдан чыхмайыб соналы эюлляр, Бянювшяли дюшляр, лаляли чюлляр. О мешяляр, даьлар, шялаля сяси, О «Чобан булаьы», чинар кюлэяси. Ниэаран эюзляри йол чякян, анам Йцз ил даш зинданда беляъя галам, Айрыла билмярям сянин гойнундан, Варлыьым эцъ алар хейир-дуандан. Мянсиз киприйиля од эютцряним, Сцдиля ей мяня ешг ичиряним. Анаъан, гарышыг олса да заман, Ирадями гырмаз мин бир имтащан. Дцз сюзцн, дцз андын сащибийям мян, Нущ гопа сюзцмц бил ки, йемярям. Сянсян бу дцнйада кюнцл сирдашым,

Page 351: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

351

Тяк сянин гаршында яйиляр башым. Мяня бу гцввяти йетирян торпаг, Щцняри, ъцряти эятирян байраг, Бир дя дцшмяйяъяк мавилийиндян. Она щяйатымы веряъяйям мян. Думандан шимшяктяк чыхаъаг илляр, Онда севинъяк, эцляъяк щцняр. Будур, айаг сяси эялир ордумун, Одур зяфяр таъы ана йурдумун. Сяф-сяф аддымлайыр эюзцм юнцндя, Эялир гялябямиз онун цнцндя. Башындан кечся дя, мин боранлы гыш Мцзяффяр ордума црякдян алгыш! Мян дя о ъярэядя бяркидим анъаг- Сабаща сцнэцйля о йол ачаъаг.

*** Вятян, сянин башыны Алан думан йох олар. Дцшмян щагсызлыьындан Бирдяфялик йыхылар. Чалынар бир эцн дя Гялябя маршы, Дцнйаны бцрцйяр елин алгышы: Бу торпаг гейрятди, Дцнйайа щейрятди. Вятян ябядиди. Ялимдя гялям дя дюнцр силаща, Вятяним инамла эедир сабаща…

2007-ъи ил

Page 352: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

352

КЯНД УШАГЛАРЫ

Лирик поема

Йарамы сызладыр даьларым йеня, Кюврялиб ушаглыг чаьларым йеня. Хяйалым, щавалан юмцр эюзлямир, Атлан, о йерляри арайаг, бир-бир. Ганад ач гуш кими, гонаг о «Йал»1а, Йас тутуб бянювшя дярдийим тала. Кюнлцмц цшцдцр зирвядяки гар, Аранда тялясиб дярдийим нцбар. Яйри будаьындан йыхылдыьым тут, Няням говургадан чякдийи говут Йадыма дцшцб, Бу эеъя йухума эялиб эюрцшцб. Нянямин гурдуьу ъящрянин йери Кютцктя пасланан дящрянин йери. Аьзи баьлы галан о щин, о тювля, Йцйянсиз кющляни демиря щяля. Эянълик нишаняси гызылэцл колу, Тозлу, дар ъыьырлы о мяктяб йолу. О эцллц йамаълар чайын гыраьы, Юйцд-нясищятли баба оъаьы. Гойнунда эяздийим йящярли даьлар, Мамурдан кюйнякли, шещ тярли даьлар, Йадыма дцшцб, Йеня дя бу эеъя йухума эялиб, Гапымын аьзында дуруб, кюврялиб.

1 Йал – кяндин ян щцндцр йериня дейилярди.

Page 353: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

353

Ялляри тозлуйду, айаьы йалын, Сещриндя галмышам хош хяйалларын. Верин, ушаглиьим кечян йерляри, Инди йухулара кючян йерляри! Сейриня сал мяни йеня, ей хяйал, Айрылыгдан цряк олур щалбащал. Сярэярдан рущум да бу йоллардады, Эюзлярим йол чякир интизардады. Апар, ушаглыьым кечян дцзляря, Гцрбятдян говушум ал эцндцзляря. Гуш тяк ганад ачым чюллярдя учум, Сцбщцн дан йерини гуъдугъа-гуъум. Ачсын синясини «Мунъуглу зями», Эюзцмдян силинсин щясрятин гями. Барлы аьаъларын ятрини дуйум, Башымы чинарын чийниня гойум. Ал, апар сян мяни «Гарталлы даь»а, Гяфил эюй тутуша шимшякляр чаха. Тязя, тяр чичякдян чялянэ тохуйум, Сяс вериб гушлара няьмя охуйум. Йалчын гайаларла баш-баша дураг, Щязин хатирядян бир гала гураг. Орда бабаларын няфяси галыб, Орда эянълийимин щявяси галыб. Ордакы хатирям ушаг тяк кювряк, Мяни дя юзцнля апар, ей кцляк! Гулаьыма дяйсин анамын сяси, Кюнлцмц овутсун исти няфяси. Ей няьмяли сюйцд, гоъаман палыд, Щяйата эюз ачыб, доьулдуьум йурд. Сизинчцн мян йаман гярибсямишям, Гцрбятдя аьламаг олубдур пешям.

Page 354: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

354

Бу йолда, ей хяйал эял ол йолдашым, Апар Хан Аразла мян гуъаглашым. Гцрбятин одуну бирэя сюндцряк, Синямдя галмасын бу арзу, истяк. Араз лайла чалыб мяня эеъяляр, «Худафярин», «Сыныг кюрпц» гоша, няр. Санмасынлар Шювкят чох аз аьлайыр Дярдляри сянэийиб дайаз аьлайыр ... Араз бойу дцшцб бялядчи кими, Бир доьма сяс рущуму чякиб апарыр. Айаьымы йердян, ялими эюйдян, О сяс пярдя-пярдя цзцб гопарыр. Ня дейим, сещирди, тилсимди, няди, Айрыла билмирям мян бу рюйадан? Далынъа беляъя щеч дайанмадан, О сясля эедяйдим мян бу дцнйадан. «Араздан эялян сяс»4 эюр няляр дейир, Бир елин гяминдян сулар эюйняйир. Эюр нечя ъинайят йатыр суларда, Гызлар ъяляк-ъяляк батыр суларда! Бунлар тязя дейил улуду бу дярд, Эцлцстан, Гарабаь йолуду бу дярд. Йетяр, садаладыг йатан дярдляри, Яркя, Савалана чатан дярдляри. Синямдя бир щясрят эялибдир диля, Инди дя эюрцшяк «Зийарят» иля. Дейирляр: о даьын гыз исмяти вар, Башында бир ешгин щекайяти вар. Зийарят гыз олуб бяйаздан дону, Сярви андырармыш бойу-бухуну.

4 «Араздан эялян сяс» романына ишарядир

Page 355: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

355

Айа бярабярмиш гызын ъамалы, Кюз кими йанармыш цзцндя халы. О даьлар гызыймыш даьда йашармыш, Ону эюрянлярин аьлы чашармыш. Йеэаня гызыймыш о Хан чобанын, Йолуну билярмиш даьын-аранын. Цч гардаш хябярсиз севирляр ону, Билмирляр о гызын ким олдуьуну. Биляндя, дейибляр: «Танры, йол эюстяр, Бизи йа бир гуша, йа даша дюндяр». Беляъя рявайят, наьыл сайаьы, Йараныб «Цч гардаш», «Зийарят» даьы. Бу даьлар чох аьры-аъы эюрцбляр, Борана-туфана синя эярибляр. «Зийарят» ана тяк басыб баьрына, Арха дайаг олуб «Шайаг» даьына. Бирликдя думана салыб дцшмяни, Танры да эюрмяйиб онлар эюряни. Йаьыны аздырыб эядикляриндя, Тцстц кясилмяйиб йурд йерляриндя. Йедди шящид эюрцб Милли Гящряман Итэиляр варлыьын ейляйиб талан. Яйилиб гцруру, сыныб гамяти, Бяшяр дя эюрмяйиб бу мцсибяти. Белиня доланан йоллары баьлы, Эюзц йоллардадыр, синяси даьлы. Бир инсан тапмыр ки, щалына йана, Йурду талан эюрцб олуб дивана. Бу даьын дярдляри дцнйадан бюйцк, Биз дя чийнимиздя кядярдян бир йцк. От басмыш ъыьырла еняк ашаьа, Бир салам эюндяряк «Хялфя» булаьа.

Page 356: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

356

ЩЯЙАТ ЙОЛЛАРДАДЫР ...

Йеня хяйалымы тюкцм йоллара, Аьрымы-аъымы бцкцм йоллара. «Ев юлмяк цчцндцр, щяйат йолдадыр» Йоллар бялядчидир, йоллар из салыр, Буну мян демирям, ярянляр дейиб, Йолларын щикмятин билянляр дейиб. Йол бизи дашыйыр язялдян сона, Биздян башланан йол, биздя гуртарыр. Эащ бялядчи олур арзуларына, Эащ да сонсузлуьа чякиб апарыр. Йол вар щаггын йолу, щягигят йолу, Йол вар ярянлярдян мирасды бизя, Йол да вар ки, йалан, шяр, бющтан долу, Мцшфиги апарды эедяр-эялмязя. Йол да вар айрылыб ики сащиля, Бир халгын талейин аз галыр дана, Сахта имза атан ихтийарсыза Бялядчилик едиб о «Эцлцстан»а. Щагг йолуну эедяк, щагг бизимлядир, Тарих тязялянди, дярд тязялянди. Бир гарыш торпаьа щаггы чатмайан, Щардан билсин щаггы тапдамаг няди?

Йолу вятян сары салдым, Изим дцшдц гяриблийя. Ниййят тутуб дуа етдим, Сюзцн дцшдц гяриблийя.

Page 357: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

357

Щараданса гулаьыма, Гаибаня бир сяс эялди: «О башы да, бу башы да, Вятян олан йол сянинди». Мисра-мисра тюк каьыза, Дидярэин саь-сол сянинди. Йаддашындан силинмясин, «Зийарят»дян цзц бяри. Талан олан йурд йерляри, Сясля, ойат даш йухудан, гой данышсын щязин-щязин Кювряк ушаглыг илляри. Йадына сал бир щийляйя Гурд хислятя гурбан эедян, Кюрпяляри. Йолчу, йолун аванд олсун, Йол йарыда гырылмасын. Ушаглыьын щекайятин Йаз, яллярин йорулмасын. Йаддашлардан итиб эетмяз, Йурд гядрини билян кясляр. Елин гямиля аьлайыб, Дярд цзцня эцлян кясляр. Таныш бир сяс мяни чякиб апарыр, Бабамын изини йадыма салыр.

Page 358: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

358

Рущумун сясидир, йеня баш алыб, Карван йолларымыз карвансыз галыб. Хяйалым, эял чыхаг дярдин даьына, Бир чырпы туллайаг гям оъаьына. Худафярин бойда щясрят алышсын, Аразын гяминя севинъ гарышсын. Хан Араз дурулуб чыхсын бу гямдян, Яйилиб цзцня, эцзэцляним мян. Бу дярд кющлянини миняк тярсиня, Рущумуз ойансын карван сясиня. Карван, айаг сахла, кимди о эедян? Голубаьлы кечди Худафяриндян? Рущумун гидасы, ъанымды эедян Эери гайыдармы бир дя йенидян? Дядя Гурбанидир эедян, а карван, Щцркяк бянювшяси галыб лялюйван. Онун сазлы, сюзлц бир дцнйасы вар, Гялбиндя бир елин гями, йасы вар. «Чалдыран» бабамын хяъил мяскяни, Бу тарихи эцнащ йандырыр мяни! Гардаш-гардашына гылынъ галдырды, Бири галиб чыхды, бири салдырды. Гырылды анамын ганады-голу, Аъылды Эцлцстан – Гарабаь йолу. Бу йолу дярд басыб рущум ойанмыр, Шяр аты йцйрякдир, гачыр, дайанмыр. Йеня дя аьрылар цстцмц кясди, Каьыз да кюврялди, гялям дя ясди. Бялкя кянд йолунун эюзляри долуб? Бялкя хатирямин изляри солуб.

Page 359: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

359

Кящриздян дюнцрям мяктябя сары, Эюрцнмцр эюзцмя кянд ушаглары. Кюнцл, эял айрылаг дярд карванындан, Кечяк йаддашымын йеня йанындан. Санма ки, йаддашым яляк-вялякди, Йеня язялимя, илкимя чякди. Йол-йола ъаланды, чыьыр, чыьыра, О йолдан йапышыб, эедяк ахыра: Баш яйим юнцндя сяъдяйя эялим, Дуйьум тязялянсин, ачылсын дилим. Илащи, щарадыр эялдийим бу кянд, Таныш гялмир мяня ня бяря, ня бянд? Щаны бяс бойуну севдийим чинар, Мяълис-мяълис шянин юйдцйцм чинар? Шащ вцгарым итиб бу неъя дярди, Мян эюрям кянд дейил, бу юзэя кяндди. «Баш кящриз»дян кечмир гызларын сяфи, Гарачухасы йатыб, дюнцбдцр дяфи. Хязан йели ясиб, эюзц буланыб, Ондан боз-буланыг бир чухур галыб. Бу да «Орта Кящриз», бу салхым сюйцд, Кюлэясиндя динляйирдик мин юйцд. Новраьы даьылыб, ня пяришанды, Йарам эюйцм-эюйцм, синям шан-шанды. О гала евлярдя ъащ-ъалал щаны, Сюкцлцб диварлар, учуб таваны? Эюзцмя эюрцнмцр йахын гоншулар, Харабалыг цстя гонуб байгулар. Бурда нитгим батыр, хяйалым чашыр, Башымда гям адлы фикир долашыр.

Page 360: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

360

Йеня дя эязирям дярдин зилиндя, Юмрцмцн эцнцмцн кювряк илиндя. Таланан бир йурдун аьрысы ъанда, Дайаныб галмышам йол айрыъында. Бу чарпаз йолларын эюрцнмцр сону, Мякрли иблисин дяйишмир дону. Эялмишям гой юпцм дашы, торпаьы, Йусун эюзляримин йашы торпаьы. Рущуму чаьыран бу йоллар бир дя, Бялкя эятирмяди мяни бу кяндя. Сон дяфя ганрылыб, бахым даьлара, Синямин одуну йахым даьлара. Эюзляримя чяким дярдими бир-бир, Карван йол цстядир юмцр эюзлямир. Бир удум су верин «Мейдан кящриз»дян, Айылыб, юзцмя эялим тязядян. Фикримин карваны гой йорулмасын, Цмцдим дюзцмдя та овунмасын. Бу дюзцм мирасды ня вахтдан бизя, Бир гылынъ эярякди дюзцмц кяся. Дюзцмцн дя щядди, бир сядди олар, Дюзцм дашлашдыгъа цмид созалар.

Хейли вар ки, эюз йолдады, Диним иманым дардады. Дюзцм даща баш алдадыр, Бу дюзцмц алын мяндян. Дюзя-дюзя бцтляшмишям, Гына эириб кцтляшмишям.

Page 361: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

361

Эюз йашымда сцстляшмишям, Бу дюзцмц алын мяндян. Ата-бабам дюзян дярдя, Истямирям, дюзям мян дя. Маъал вермир юмцр, эцн дя, Бу дюзцмц алын мяндян. Дюзцмлцйцк эялян деди, Рузумузу дартыб йеди, Дюзцмцн дя олар щядди, Бу дюзцмц алын мяндян. Фяляк, дярди вер чякяня, Щагг баьында шяр якяня. Ня верди ки, дюзцм мяня? Бу дюзцмц алын мяндян. Бу дюзцмц, мяндян сиз алын бары, Гайьылы-гайьысыз кянд ушаглары. Йолларда човуйуб йеня чап, хяйал, Мяни бюйцдцйцм йурда апар сал.

Page 362: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

362

БИР КЯНД ВАРДЫ

Даьын ятяйиндя баьлы, баьатлы, Йазы да, гышы да, тойлу-бусатлы. Мяня доьма, язиз бир кяндим варды, Орда ата-анам, елим йашарды Эцняш даь адлайыб, итдийи заман, Цстцнц аларды гаты бир думан. Эюйляр кюйняйини йыртыб, сюкярди, Булудлар эюзцнц сыхыб тюкярди. Рущу охшайырды йашыл отлаглар, Арх цстя дурарды телли говаглар. Щасара бянзяйян гоз аьаълары, Башыны яйярди йоллары сары. Пайызда гызылы донун эейярди, Барлы будаглары юзцн юйярди. Додагдан сцзярди бал янъир, цзцм, Будагда дурарды нар дцзцм-дцзцм. Эиланар барындан хонча тутарды, Гызыл эцл будагда гюнчя тутарды. Кякоту дюшляря саларды халы, Ятри бцрцйярди йамаъы, йалы. Лаля дя гызылдан бцрцнярди шал, Кюз кими йанарды цзцндяки хал. Булаглар сызарды гайадан-дашдан, Эюз ляззят чякярди бу тамашадан! Кяндин ортасында бир чинар варды. Бизя ясирлярдян о йадиэарды, Щярдян сюз дцшярди гоъа чинардан, Ъаванлар вцгары аларды ондан.

Page 363: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

363

Елин адятини сахлайардылар, Дибиндя ящд-пейман баьлайардылар. Адятян ащыллар Новруз габаьы, Бурайа йыьышыб щяр ахшам ъаьы. Сющбят едярдиляр дярд, сярляриндян, Дейярдиляр елин адятляриндян. Сцфряни эяляня баьламаздылар, Бир тикя эизлядиб, сахламаздылар. Пиралы киши дя бахыб йоллара, Кярямдян дейярди щей бала-бала. Ушаглар ичиня чякиб сясини, Динлярдиляр онун зянэулясини. Щярдян дя бюлцнцб, мящля-мящляйя, Бир-бирин тутарди гаравяллийя. О бундан, бу, ондан дейиб гошарды, Сющбят узандыгъа, мяълис ъошарды. Мяълис даьыларды дцз эеъя йары, Чякилиб эетмязди кянд ушаглары. О йерин торпаьы дашыйам мян дя, Бир щясрят эюйняйир инди синямдя. Мян няляр эюрцрям, Илащи, няляр? О вахт эюрдцйцмдян йохдур бир ясяр. (Бу нядир дил ачан хатирялярми?) Йа еля йаддашым чашдырыр мяни? Йох, йох йанылмырам, бу ев, бу мящля, Эцняш дя чыхмайыб гынындан щяля. Нахырчы Мурадын сясидир халис, Бу Яли, бу Чинэиз бу да ки, Щафиз. Ялиндян дцшмязди «Чилынэ-аьаъ»ы, Еля дейинярди Сяринэцл баъы.

Page 364: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

364

Щяйяти эютцрцб Кяримин сяси, Тамаша оларды «Чилядюймяси». Эцняш ичирярди бизя зяр, инъи, Гялбимиздя бир дцнйанын севинъи. «Эюзялаьа гачан дяря» узуну Охуйардыг: «Чобан, гатар гузуну», Оьлан ушаглары бир сяф дурарды, Гызлар оьрун-оьрун щийля гурарды. Еля ки, ойнадыг «Папаг алды, гач» Ахтарыб тапмаьа галарды ялаъ. Эяндалаш колуна эириб, йатардыг, Рянэиня бойаныб, тамам батардыг. Евя гайыданда Эюйчяк нянямин, Охлову сынарды белимдя мяним. Гоншу бостанына эирярдик хялвят, Новдан эялян суйа чякилярди бянд. Арх долуб, дашарды гоншуйа сары, Эендян эцлцшярди кянд ушаглары. Йеллянъяк асардыг Новруз эялмямиш, Баьлара дцшярди ширин бир эцлцш. Ещ, няляр йадыма дцшдц бу эеъя, Гызлар гапымызы дюйдц индиъя: – Эедяк су цстцня, су айдынлыгды, Эеъя дя сцд кими щава илыгды. Дейиб, данышмаьа сюзцмцз дя вар, Бир-бириня бахыб эюз вурардылар. Хатирям юмрцмя эендян бойланыр, Ушаглыг щявясим йеня ойаныр. Дайанын, ай гызлар, чатым сизляря, Севинъ, шадлыг гонсун йеня эюзляря.

Page 365: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

365

Рущума доьмадыр о ширин анлар, Мян дя ъярэяниздян олайдым, гызлар! Щеч ня унутмайыб юмрцн илляри, О йашыл таламыз, бянювшя йери. Гяфил булуд долар, шимшяк чахарды, Отлар мирваридян сырьа тахарды. Цз-цзя дурарды йеня дястяляр, Бу йарышда эюряк ким галыб эяляр? Ял-яля тутушуб мющкям дурардыг, Голумузу щюрцб сяд дя, гурардыг: – «Бянювшя, бяндя дцшя, Биздян сизя ким дцшя?» Сясимизя даь-даш ъаваб верярди, Щявясдян эюй тала вяъдя эялярди. «Орта Кящриз» цстя бир адят варды, Эянъляр цряк ачыб, пейман гурарды. Сулара анд ичиб шащид чякярди, Ящдиня вяфадар елимин мярди. Бу эизли севданы кящриз билярди, Севэидян эюй сулар щявяслянярди. Щяйадан будаглар йарпаг тюкярди, Гыз бянювшя бахыб, бойун бцкярди. Кол дибиня синиб, бу оланлары, Щамыйа йайарды кянд ушаглары. Гялбими кюврялтди йеня бир арзу, Щейиф, диш гыъайыр юмрцн пайызы. Эянълик хатирялярим, Йеня баш алыб эедир, Бир щявяс, бир истяк дя, Гялбимдя ъовлан едир.

Page 366: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

366

Шылтаглыьым гайыдыб Далмышам хош хяйала, Йеня севдийим о кянд Щямйашыд гызлар ола. Бир каьыза бцкцлц Пянъярямя даш дяйя, Йухум перикиб, гача. Эюзцм дикиля эюйя, Эеъяни сящяр едиб. Ял атам тез сяняйя, Кящризин цстя еням. Еля гачаг щясрятин Яли бизя йетмяйя, Ики кюнцл арасы Йол тцкяниб битмяйя. Айрылыг цстцмцзц Гяфил кясмясин дейя, Кящризин цстя еням. Гараларын ичиндян Аь теллярим йыьыша, Доггазын аьзында каш Дцшям бир аь йаьыша, Арабир дя хялвяти Щей бахыша-бахыша Кящризин цстя еням. Сачларымы дарайа Дан йериндян ясян йел,

Page 367: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

367

Пянъярямин алтында Севэим ютяйди дил-дил. Хатиря йаьышында Та кюврялмяйя кюнцл, Кящризин цстя еням… Бирдян сяс дцшярди кяндя, обайа, Эярякди ял тутаг Эцллц анайа. Аъысыны дадыб гара даванын, Миннятин чякмяйиб, йахынын, йадын. Тязя биня гойур, тязя йурд салыр, Таледян, гисмятдян гары баъ алыр. Чалышыб о оьлу, яри явязи, Ня инамы итиб, ня дя щявяси. Тез-тез дейярди ки, дцшмян ешитсин: - Бизи бир о гядяр аъиз билмясин. Оьул, яр явязи ня гядяр ъан вар, Йурда кешикчидир мян тяк аналар. Баъадан тцстцмцз гой ясэилмясин, Оьлум, ярим итсин, тцстцм итмясин. Бюйцклц, кичикли лап эеъя йары, Ахышыб эялярди кянд ушаглары. Бири даш верярди, бири дя аьаъ, Кюмяйя галмазды ясла ещтийаъ. Бир эцн бизя эялди тязя мцяллим, О бизим, биз онун билмяздик дилин. Ъаван рус гызыйди ады Татйана, Эюзляри эюмэюйдц, бойу мийана. Юзц дедийини юзц билярди, Лал тяк цзцмцзя бахыб, эцлярди. Билмяздик щарданды, щансы дийардан,

Page 368: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

368

Дейирдиляр– эялиб узаг шималдан. Руслар евимиздя бюйцк гардашды, Щарда аш вардыса, орда да башды. Йерляри оларды эюзцмцз цстя, Гуллуг эюстярярдик яли-ял цстя. Бяс неъя, удмушдуг бюйцк даваны, Щейрятдя гоймушдуг бцтцн дцнйаны? Айаг йалын идик, гарнымыз да аъ, Дава эятирмишди гытлыг, ещтийаъ. Бязян аълыьы да сайа салмаздыг, Дейиб-эцлмякдян дя эери галмаздыг. Сюзляшиб мцяллимин дярсини поздуг, Чантасына эизли бир бюъяк гойдуг. Аз гала йазыьын чатласын баьры, Дярщал эютцрцлдцк баьлара сары. Ертяси эцн халис мярякя гатдыг, Эцнащы Мащмудун цстцня атдыг. Мцяллим оьлуйду хатири язиз, Йахын бурахмазды ону дястямиз. Иши-эцъц йазыб, щей охумагды, Инсана йовушмаз гарагабагды. Бир эцн дя мешядя аздырдыг ону, Юзцмцз дя тапдыг мцяллим оьлуну. Еля о эцндян дя, гошулду бизя, Севинъ, фярящ долду уряйимиздя.

* * * Хяйалым кюнлцмя йеня щяйанды, Кичик бир щяйятдя учуб, дайанды. Илащи, эюр няляр йада эятирди, Аьзымы еля бил дада эятирди.

Page 369: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

369

Ейванда баъымын няннисиня бах, Эялин анам саьды, няням дя гывраг. Щяйятдя самовар мыз-мыз гайнайыр, Бабам ямлик тоьлу сечиб сайлайыр. Мян дя сыьынмышам чяпяр далына, Бахырам гоншунун бурдан щалына. Чяпярдян бойланыб, Нюврястя ана, Эилей-эцзар едир щей йана-йана: - Ай Зяррин, бу гызын ъиловуну чяк, Иши, щярякяти оьланды эерчяк. Юзцн де, бу гызын инсафы щаны? Мейняляри язир, йолур гораны? Сящяр дя дырмашыб бах о будаьа, Ордан даш туллайыр бизим чардаьа. Бир аз ярик гахы, зоьал гурусу, Оланым-олмазым будур доьрусу. Бир аз тут сярмишям гурусун эцндя, Галмышам бу гызын валлащ ялиндя. Ону гарышдырыб, даьыдыб, тюкцб, О белядян-беля мяня даь чякиб. Талвардан арынын шаныны салыб, Бир бах, цзцм-эюзцм ня эцня галыб? Новдан дашан су да лякляри басыб, Ай гоншу, инъимя гыз йолун азыб. Бир йеря йыь онун айаьын, ялин, Бир эцн сабащ эедяр бир евя эялин. Эюрцрсян, сящярдян ахшама кими Еля щей охуйур ъыръырама кими. Ай гоншу, гыз щара, охумаг щара, Кянд бился адына дейяр авара. Гызын сяси чыхмаз, охумаг няди?

Page 370: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

370

Сясиндян бу мящля лап ъязаняди. Атасына чатдыр версин тянбещин, Хятриня дяймясин гоншу эилейим. Анам бир аз инъик, бир аз да кювряк, Аста-аста дейир йахын эяляряк: - Ай гоншу, чыхайды фяляйин эюзц, Ону мяня верди оьул явязи. Нейляйим, язизим, эирамым эетди, О эцндян севинъим мяни тярк етди. Цряйимдя галды оьул щявяси, Онунла алырам инди няфяси. Дярсдя ялаъыдыр щамыйа бялли, Бир аз оьлансайаг, юткям, црякли. Танрынын пайыдыр, белядир тяби, Охуйуб гуртарсын орта мяктяби. Бир гыз олаъаг ки, гара кишмиши, Лап наьыл олаъаг индики иши. Анамын щалына шяксиз йанардым, Тутдуьум ишлярдян лап утанардым. Тез дя, унудардым олуб-кечяни, Нянямля йатардым мян о эеъяни. Дан йери сюкцлцб, цфцг йанмамыш, Эцняш гызыл телин чюля салмамыш. Доггаздан галхардыг цзц йухары, Гайьылы, гайьысыз кянд ушаглары...

Page 371: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

371

ГАН ЙАДДАШЫ

Фашист таунундан тязя чыхмышдыг, Зцлмцн сарайыны сюкцб йыхмышдыг. Щавадан эялирди барыт гохусу, Щяля ниэаранды кянддя чохусу. Йаддаша чюкмцшдц ганлар-гадалар, Щяля овунмурду йаслы аналар. Эюзляр йол цстцндя, гулаглар сясдя, Бир горху ващимя варды щяр кясдя. Торпаг тязя-тязя ъана эялирди, Гырылан талеляр ришялянирди. Даш цстя даш гойуб, биня салырдыг, Тязяъя динъялиб няфяс алырдыг. Билмирдик юнда ня эюзляйир бизи, Фашизм йенидян изляйир бизи. Щитлярдян мякрли, ондан да гяддар, Гана йерикляйян ермяни рийакар. Фитня, фясад долу илан йувасы, Бизимля башлайыб торпаг давасы. Ня фярги, фашизмин хисляти бирди, Щарда дирчялирся, халис юлцмдц. Инсанлыьын гяддар дцшмяни одур, Торпаглар талайыр, юлкяляр удур. Неъя анлайайдыг, биляйдик щардан, Русларды арада газан гайнадан? Йохса гаралтыйа щцрян горхаглар, Оьуз торпаьына сохулмаздылар. Кяндимин эюркями синя даьлайыр, Ичимдя бир елин гями аэлайыр.

Page 372: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

372

Аьладыг, аьлатдыг та йетяр, ъаным, Интигам рущиля гайнасын ганым. Аьламаьы кясяк «Ъянэи» сясиня, Нярямиз сяс салсын мярд юлкясиня. Эюряк айылармы эцнащларымыз, Сайсаг сайылармы эцнащларымыз? Щесаба эялярми шящид оланлар, Шящидлик зирвясин ганла аланлар? «Ъянэи» чал, ойансын оъаг дашлары, Дост-гардаш йериня гуъаг дашлары. Зирвя йарашыьы гартал йериндя, Леш сюкян гузьунлар йатмасын бир дя. Даьларда улайаг Боз гурд сайаьы, Дяймясин бу йеря щайын айаьы. Бу сяся ойансын елим-елатым, Кишняйиб мейдана эирсин Гыратым. Бу эялиши сюзляр кимя эярякди, Аьрылардан синям пятяк-пятякди. Йер-эюй дя аэлайыр ащларымыздан, Танры кечяъякми эцнащымыздан? Йатыб галмасайдыг йухуйа бир вахт, Инди йандырмазды бизи бу эцнащ. Нанкорлар едяндя кцрсц давасы, Аэлайыб-сызгайыб тутмушуг йасы. Вахтында фцрсяти чох вердик бада, Шящид мязарлыгда ган уда-уда. «Эцн о эцн олсун ки...»-дейиб аьладыг. Ял ачыб, танрыйа цмид баьладыг, Ня эядяр чякяъяк бу дярд билинмир, Ня цмид эюрцнцр, ня Танры динир.

Page 373: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

373

Ясирликдя галан торпаг инляйир, Аьаълар йас тутуб, будаг инляйир. Эцлляляр эцл ачыб будагда бир-бир, Бура арзуларын талан йеридир. Дярдимизин дири галан йеридир. Бура Вятян сары гядди яйилян, Дярди аналарын налан йеридир. Хяййалар ичиндя, цмид овъумда, Щейкяля дюнмцшям йол айрыъында. Йеня гаты думан алыб даьлары, Эюзцмя эюрцнмцр кянд ушаглары. Ня йол эюстярян вар, ня дя щай верян, Ня йорьун йолчуйа чыхыб пай верян. Аьыр изтирабдан тутулур дилим, Йасына батмышам аьыр бир елин.

***

Кянд йухары бойланырам Гяриб-гяриб, щцркяк-щцркяк, Эюз йашларым йахам цстя Дцзцлцбдцр чичяк-чичяк. Щяр йан щопуб даш сцкута Кимся йох чыха габаьа, Вахтлы-вахтсыз ким эялярся Щюрмят оларды гонаьа. Йерля-йексан еляйибляр Санкы «Хатын» торпаьыдыр, Дашында щясрят эюйяриб Бу кянд халис эюз даьыдыр. Аьрылара батыб галыб

Page 374: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

374

Эюйцндя улдузу сюнцб, Рущуму даьларда эяздирян Боз гурду кюпяйя дюнцб. Дцшмяниня баш яймяйиб, Ъан вериб елимин мярди, 93 дян цзц бяри. Чякирям чякилмяз дярди. Гара булуд чадыр-чадыр, Гаш-габаьын тюкцб бурда. Кимся шумлайыб, дцзляйиб, Даш мешялик якиб бурда. О дяъял кянд ушаглары Щейкял-щейкял дайаныблар, Бялкя мяни эюрцб дейя Хатирямдян бойланырлар? Хатиряляр яляк-вяляк Бири сусур, бири динир, Бири йаддашда соланда О бириси тязялянир. Хатиря вар буздан сойуг Гурбят тяк ъаны титрядир, Еляси вар биръя аны Бцтцн юмря бярабярдир. Хатиря вар сону йохдур Санырсан дибсиз дярйадыр, Хатиря вар ялям-ялям Динся йаддашы ганадыр. Ойан! Ойан, ган йаддашым Йатмаг сяндя ня адятди, 300 евли абад кяндим

Page 375: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

375

Талан олуб, бу ня дярдди? Дейирляр ки, инсанларын Дашын да, йаддашы вар, Эюзляря ганла чякилян Йашын да, йаддашы вар. Эюрдцйцндян артыг эюрян Эюзцн юз йаддашы вар, Цряк алыб, дярд киридян Сюзцн юз йаддашы вар. Тарихлярдян гайа цстдя Изин дя йаддашы вар, Ениш-йохушда ганайан Дизин дя, йаддашы вар. Йаддаш дедим хатиримя Йеня эялди Шуша, Лачын, Йаддашымы тязяляйян Бу аьрымдан неъя гачым? Ханкяндиндя йаддашыма Ган чиляниб эцлля-эцлля, Баъарырсан, ган йаддашым Гулаг кясил, ону динля. Йаддашлардан дцшцб итиб Тарихимиз бюлцк –бюлцк, Сября дюзцмя сыьыныб Биз эеъ айылан тцрклярик. Щагг дедикъя, дабанымдан «Сярпа сойулан» тцрклярик. Араны, Тураны гойуб Ярзя йайылан тцрклярик. Аьысына, лайласына

Page 376: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

376

Йасаг гойулан тцрклярик. О тай, бу тай ганымызда Тез-тез йуйунан тцрклярик. -Бир мяляк эюндяр сян, Танрым Бу йери, йурду сящманлат, Йа сил бизи йер цзцндян, Йа да ган йаддашын ойат! Йаддашым, йаз, о даьларда Галан кюрпя налясини. Эюзцня чяк ган аьлайан нярэизини, лалясини. Гол-ганад вер цмидляря Нурла долдур гялбимизи, Аьыр сынаьындан кечир Йаддашлардан силмя бизи! Кюнлцмя ишыг вер, Танрым, Ойадым тозлу йоллары. Даш йухудан галхыб, эялсин Йеня дя кянд ушаглары.

1993-2013

Page 377: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

377

МЦНДЯРИЪАТ

Мцяллифдян .............................................................................................. 3 Шеиримизин Араз гызы ................................................................................ 4 ЙЮНЦ ЭЦНДЦЗЯ ЭЕДЯК Мяндян сонра йадда галам ................................................................ 13 Мящяббяти вер апарым .......................................................................... 14 Özümlə görüşə bilsəm ........................................................................... 15 Qərib bir nəğmə ................................................................................... 16 Йюнц эцндцзя эедяк ............................................................................ 18 Qayidacaq itən ömür də ....................................................................... 19 Беля ола щямишя .................................................................................... 20 Йохуймушам мян ............................................................................... 20 Йухумдан кянара чыха билмирям ......................................................... 21 Бир хатирям, бир хяйалым, бир дя мян .................................................... 22 Яъял щяля эязмя мяни ........................................................................... 23 Юлцмдян сонра юлцм газанды .............................................................. 26 Чюряк истямяздим................................................................................. 27 Архамда сяни эюрцрям ......................................................................... 29 Исиндим................................................................................................. 30 Кющня хатиряляр цшцйцр ......................................................................... 31 Эедяк узаглара ................................................................................... 32 Итян вахта аьлайыр ................................................................................. 33 Тялясмя ................................................................................................ 34 Çiçək səbəti .......................................................................................... 35 Oğuzлар demək, nə demək .................................................................... 36 Gedən adam ........................................................................................ 37 Salam ................................................................................................... 38 Qara paltarlı qadının ........................................................................... 40 İki dünya arasında ............................................................................... 41 Elə beləcə qalam .................................................................................. 42 Dirimə ağla .......................................................................................... 43 Hələ vaxt var ....................................................................................... 45 Юмцр йоллардадыр ................................................................................. 46 Сян йадымда беля галдын ...................................................................... 47 Дярдляримля йашайырам ......................................................................... 48 Ичимдян чыхым эедим ............................................................................ 50 Сюз алями эярдиш дейил ........................................................................... 51 Эюйцн севэи гатында ............................................................................ 52 Анамын шалы ......................................................................................... 53 Гяриб дуйьулар..................................................................................... 54

Page 378: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

378

СЯНСИЗЛИКДЯН СЯНЯЪЯН Сянсизликдян сяняъян ............................................................................ 57 Ялвида! ................................................................................................. 58 Мяни сахлайан...................................................................................... 59 Барышаг бу эцн ..................................................................................... 60 Бцтювляшмишям ..................................................................................... 60 Эеъя данышырам сянля хялвяти ................................................................ 61 Bilirəm gəlməzsən ................................................................................ 62 Тянщалыг .............................................................................................. 63 Щямин яркюйцням ............................................................................... 64 Бу юмцр няйя эяряк ............................................................................. 65 Рущуму чякян сяс ............................................................................... 66 Эюзлярям сяни ...................................................................................... 66 Тянщалыьын дили ...................................................................................... 68 Йашамаг йоьрулуб яфсанялярдян .......................................................... 69 Гайыт .................................................................................................... 70 Вятян йашасын ....................................................................................... 71 Йол эюзляйян олмушам ......................................................................... 72 Умаъаьым ........................................................................................... 73 Сяндян сонра ....................................................................................... 74 Сон шеирими сяня йаздым ....................................................................... 75 Ютян чаьымды ........................................................................................ 76 Юмцр карваны....................................................................................... 76 Бу бащар мяня эялмяйиб ...................................................................... 77 Мян варам йанында ............................................................................. 78 Эеъянин сцкуту .................................................................................... 79 Эязирям ............................................................................................... 80 Гысганырам .......................................................................................... 81 Алын йазысы ............................................................................................ 82 Эеъя дцшцнъяляри .................................................................................. 82 Юлцмя даща .......................................................................................... 84 Мянсизлик ............................................................................................. 84 Сяни эязяъяк ......................................................................................... 85 Йорулмамышам .................................................................................... 86 Севэимиз йерини верди юзэяйя ................................................................ 87 Овгат ................................................................................................... 88 Бир йары сян, бир йары мян ..................................................................... 89 Евимизя эедяк ...................................................................................... 90 Сян мяни истя ........................................................................................ 91 БИР СЕВЭИНИН ЙАЗ СЯЩЯРИДИ ДЦНЙА Сон гямин олайдым .............................................................................. 95 Эеъяляр ................................................................................................. 95

Page 379: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

379

Дцнйанын даш ойуну ............................................................................ 96 Буз ярийир ............................................................................................. 96 Мяним дцнйам.................................................................................... 97 Бир юмцр баьышладым ............................................................................ 98 Бир орду йалан сахлайыр дцнйаны ........................................................... 99 Тутаг бу дцнйаны ахыра эедяк ........................................................... 100 Ойадам дцнйанын язял йаддашыны ...................................................... 101 Дцнйа бир ойунду ............................................................................. 102 Йуху да тясялли олурмуш щярдян ......................................................... 103 Юзцм Юзцмц аьлады ........................................................................... 104 Йухума ярянляр эялиб ......................................................................... 105 Гайыдаг эери ...................................................................................... 106 Юлцрям юлцмя сары .............................................................................. 107 Йериндя тозу галыр .............................................................................. 108 Йаза баьладым ................................................................................... 108 Бцкцм, Аллащ! .................................................................................... 109 Ня ишим галыб? .................................................................................... 110 Юмрцм няьмя олайды ......................................................................... 110 Мян дя кечирям бу дцнйанын ичиндян ................................................ 111 Дейирляр севэидян йаза билмирям ........................................................ 112 Дцнйа чийнимдя отуруб ..................................................................... 113 Бир дя лянэимя .................................................................................... 114 Бир севэинин йаз сящяридир дцнйа ........................................................ 115 Юзцмц севярдим................................................................................. 116 Дцнйа дола евимя .............................................................................. 117 Лайла сяси ........................................................................................... 118 Гыш тутуб ............................................................................................ 119 Рущум эюйлярдя щярлянир ................................................................... 120 Пай да вермяди .................................................................................. 121 Йапышдым саман чюпцндян ................................................................ 121 Бир севэи шеири дейяк буахшам ............................................................ 122 Каш ону эюрмяйяйдим ....................................................................... 123 Бу эюзял ............................................................................................. 124 Ай ишыьында ......................................................................................... 125 Бир сян, бир дя мян ............................................................................. 126 Кящризин цстя еням ............................................................................ 127 ЮЗЦМ ПАЙЫЗ ОЛУРАМ Юзцм пайыз олурам ............................................................................ 130 Бу йазды ............................................................................................. 132 Индидян чох узагдым ......................................................................... 132 Мян дя ушаг олмушам ....................................................................... 133 Эюзляримдя уйуйа .............................................................................. 135 Бир пайыз йухусу ................................................................................ 138

Page 380: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

380

Йаьыш сяси ........................................................................................... 139 Мян щагг идим эюй цзцндя ................................................................ 140 Сары йарпаг ........................................................................................ 141 Бу пайыз, бу мян ............................................................................... 142 Бу йаз сящяри ...................................................................................... 143 Арадан заман бахырды ....................................................................... 144 Бир дястя бянювшя ............................................................................... 144 Кюнцл няьмяси ................................................................................... 145 Бащары эюзляйирям .............................................................................. 146 Пянъярямдя эюзлярим аьлайыр ............................................................. 147 Нянямин пайыз наьылы ......................................................................... 148 Йаьыш йаьыр ......................................................................................... 149 Эеъикмясин бащар .............................................................................. 150 Цряйим ............................................................................................... 151 Синями йурд йери сечди ........................................................................ 151 Uşaqliğim doğulan yerdə ................................................................... 152 Бир юмцр чатмыр ................................................................................. 154 Нотрдам килсяси ................................................................................. 154 Щяйятимизин няняли дцнйасы ................................................................ 155 Рейстаг сарайы ................................................................................... 157 Айрылмамышам сиздян ........................................................................ 158 Кюлндя бир кился эюрдцм .................................................................... 159 Йурда чатырам ................................................................................... 161 Бура Берлинди ..................................................................................... 162 Тяня чякирик ....................................................................................... 164 Юмцр сцрцрям гялямнян .................................................................... 165 Чырпы кимийям .................................................................................... 165 Дан сюкцлцр юз вахтында .................................................................... 166 Сиз мяни йашатдыныз ............................................................................ 167 Ей Танрым ......................................................................................... 168 Байраг шеирляр ..................................................................................... 169 Йахшы адамларын сырасындасан ............................................................ 170 Бу неъя вятянди .................................................................................. 172 «Бири йохду, бири вар» ......................................................................... 173 Щаггын юзцдцр ................................................................................... 173 Дейяъям щяля… ................................................................................. 174 Юмцрдян о йана… ............................................................................. 175 Шящид дцшдцйц йердя .......................................................................... 176 Юлмяк истямирям щяля ......................................................................... 177 Эцмандан кечирик ............................................................................. 178 Дизим торпаьа гатланды ...................................................................... 178 Йюнцмц тапам .................................................................................. 179 Эюзя эюрцнмцр йоллар ........................................................................ 180 Узагдан эялян адам ......................................................................... 181 Гырмызы дон ....................................................................................... 182

Page 381: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

381

Изимизи гылынъла йазаг ......................................................................... 183 Йуху наьылы ........................................................................................ 184 Мян шаир ола билмярям ....................................................................... 185 Щагг давасы ....................................................................................... 186 Гой сяня йахын эялим ......................................................................... 187 Дирийкян юлярям ................................................................................. 188 Бир «Ъянэи» щавасы бизя гящятди ......................................................... 189 Дярд гатары ........................................................................................ 191 Ики йол щярб эюрдцм ........................................................................... 193 Йурд йериня эедян йоллар ................................................................... 194 Мян зяфяр эцнцнц эюрцб юляъям ......................................................... 195 Торпаьы чякир ..................................................................................... 196 Ниэаранам ......................................................................................... 197 Сыьнаъаьымды ..................................................................................... 198 Щалалым мяним .................................................................................. 199 «ДИНМЯК ЭЦМЦШДЯНСЯ, СУСМАГ ГЫЗЫЛДАНДЫ» Пай дцшмяз ........................................................................................ 202 Эюрцрям ............................................................................................ 204 Ай щарай…боьулурам! ...................................................................... 205 Кечянляр олуб .................................................................................... 206 Дцзялдя билмяйиб чоху дцнйаны ......................................................... 207 Тямянна ............................................................................................ 208 Билэящ гоъалар евиндя ......................................................................... 209 Ня дцшяъяк пайыма ............................................................................ 210 Бир фикир .............................................................................................. 211 Сюзц алан йох ..................................................................................... 212 Сусмаг гызылданды ............................................................................. 213 Динмирик ............................................................................................ 214 Бир ушаг машын йуйурду ..................................................................... 215 Каш узаг дцшмяйим ........................................................................... 216 Юзцм юзцмдян .................................................................................. 216 Йашайырыг, биз дя эуйа ....................................................................... 217 Ъаланма сян ...................................................................................... 218 ЙАНМЫШ ДЯФТЯРИМДЯН ЙАРПАГЛАР 1975-1980 Бу ахшамын гяриблийи .......................................................................... 221 Истямя ................................................................................................ 221 Баьлайайдым ...................................................................................... 222 Мяня .................................................................................................. 223 Истярям ............................................................................................... 224 Демя! ................................................................................................ 224 Неъя дойум ....................................................................................... 225

Page 382: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

382

Билмядим ........................................................................................... 226 О даьларда ......................................................................................... 227 Юзцня эцвян ....................................................................................... 227 Нейнирям ........................................................................................... 228 Бир дя мян ......................................................................................... 229 Интизар эеъяляр .................................................................................... 230 Хан чинар ........................................................................................... 230 Дюрдцнъц гыз ..................................................................................... 231 Сонра эеъ олар .................................................................................... 232 Аьладым ............................................................................................. 233 Гайытма юмрцмя! .............................................................................. 233 Эилейлянирди ........................................................................................ 234 Кюнлцмц алмазсан ............................................................................ 235 Щясрятим ............................................................................................ 235 Нийя бир оьлум да олмады мяним? ..................................................... 236 Кюнцл ................................................................................................. 237 Унутмамышам ................................................................................... 238 Сяни севмяк цчцн йашайаъаьам ......................................................... 239 Пешиманам ........................................................................................ 239 Бащар кцляйи ....................................................................................... 240 Эцлцм ................................................................................................ 241 Сян щямишя мянимлясян ...................................................................... 242 Кюнлцмц ............................................................................................ 242 Ешгимя ............................................................................................... 243 Севинир................................................................................................ 243 Бир шеир гошмаьым эялир ...................................................................... 244 Даш юмцрлц дюзцм… ......................................................................... 245 Йашадаъаг улу миллятим ..................................................................... 246 Истяйирям зярря гядяр мящяббяти ........................................................ 247 Дюймясин гапыны юмрцн пайызы .......................................................... 248 Думан олам ...................................................................................... 249 Башымын цстя ....................................................................................... 249 Ана оласан эяряк ............................................................................... 250 Дарыхрам ........................................................................................... 251 Галды .................................................................................................. 251 Айрылса ............................................................................................... 252 Аналы дцнйам .................................................................................... 253 Бирэя олаг .......................................................................................... 254 О йерляря апар мяни ........................................................................... 255 Щардан ахтарым сяни? ......................................................................... 255 Байрамыныз мцбаряк олсун ................................................................ 256 Елдя даьым-дашым галыб ..................................................................... 257 Даим йашамаг Цчцн .......................................................................... 258 Мяни дя юзцнля апар, ей кцляк! ........................................................... 259 Олайды ................................................................................................ 260

Page 383: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Seçilmiş əsərlər. III cild

383

Юмцрдян бащар итмяйя ...................................................................... 261 Вар ..................................................................................................... 262 Ейлямишям ......................................................................................... 263 Сюзцн гиймяти .................................................................................... 264 Ойан, кюнцл ....................................................................................... 265 Сейря чых............................................................................................. 266 Щяр кясин юз йолу, ъыьыры ола ............................................................... 267 Горуйаг ............................................................................................ 267 Кюнлцм истяйир ................................................................................... 268 Ел-еля говушуб доьмалашмаса ........................................................... 269 Анамыз торпаьа баьланмасайдын ...................................................... 270 Дейил .................................................................................................. 272 Олмасын ............................................................................................. 273 Мящяббят апар................................................................................... 273 Ашыг Ялясэяря ..................................................................................... 274 Эюряйдим эянълийим гайыдыб эери ....................................................... 275 Гязялляр .............................................................................................. 277 Олду ................................................................................................... 278 Сянсиз ................................................................................................. 279 Демишям ............................................................................................ 280 Кярями ............................................................................................... 281 Сюнян дейил ........................................................................................ 282 Заман ............................................................................................... 283 Бу эеъя .............................................................................................. 284 Кюнлцм .............................................................................................. 285 Илщам Пяриси (Лирик Поема) ............................................................... 286 Щаггын щарайы (Епик-Лирик Поема) ................................................... 309 Ана лайла чалыр йухуларында ............................................................... 342 Кянд ушаглары Лирик Поема ............................................................... 352 Щяйат йоллардадыр ... .......................................................................... 356 Бир кянд варды .................................................................................... 362 Ган йаддашы ....................................................................................... 371

Page 384: III cild-2016 (1) (Восстановлен)kitabxana.net/files/books/file/1514048093.pdf · 14 Йол цстцндя палыд олам. Туфана, борана дюзям. Дцнйамызын

Şövkət Zərin

384

Шювкят Зярин

«Сечилмиш ясярляр» (шеирляр вя поемалар).

ЫЫЫ ъилд

Бакы, «Еъопринт» няшриййаты, 2016, 384 сящ.

Naşir: Ceyhun Əliyev Dizayner: Flora Əliyeva

Texniki redaktor: Ülvi Arif Operatorlar: Asim Səfərov

__________________________________________ Yığılmağa verilmişdir:12.12.2015 Çapa imzalanmışdır: 11.02.2016

ş.ç.p. 24, Sifariş № 25 Tiraj sayı: 500

“Ecoprint” nəşriyyatının mətbəəsində çap olunmuşdur