EA.ilITHl-IA.. Ilpnurrnna - Jlenocannh, CB. 17 ~ 2004.

vrnc 94 (497.115) ,,1912"

OCJ10IiOn.EIhE KOCOBCKE MHTPOBHIJ.EY llPB01\1 liAJlKAHCKOl\i! PATY

KOCOBCKa MHTpOBHUZt je rrpcncraan.ana B3)KHO CTpaTClliKO 11CCTO rypcxe.1p>E3Be y KOCOBCKO:\1 mcrajery Ii 360r Tara je y n.oj OH.:10 ceL(I1IlITe ,ITHBIl311je. fIonpeTXOlIHH:\1 ILlaHOBHJ\fa KC1\laHl1C cpncxe sojcxe y npasuy KOCOBCKe MHTpOBMue

nxrana jc lIa uacryrra 116apcKa nojcxa, xoja je nxiana novohna xapaxrep y CKJIonycpncxe apxtnje, qnja ce f:J3BHHH3 na.rasu.ra na KOCOBCKO-~1aKeL(OHCKOMparnnrry.

I13 cacrasa H6apCKe nojcxe, xoja je OCJI060,IUUla HOBH Tlasap, epopMHpaHje1\1HTpOBHQKH ozrpenKOjH je rpctiarro zta OCJIo6o;:ur KOCOBC~'Y MnTpOBHuy. Onaj ozr­pen Hanpe110BaO je H3 rrpanna HOBor Ilasapa npexo ll.TJ3HHHe Por03He y rrpasuy Ko­COHeKe ~/IH'I'PoBHue. Kaxo ce cxiarpano ITa he 'rypcxa nojcxa, sajcmro ca J10KaJIHHM

Apfianacnxra H ~IYC5IH~faHH~{a, }KeCTOKO 6paHHTH KOCOBCKy MlrrpOBHIJ:y, 113 cacra­

na III apMllje xoja je OCJI060nHJIa ITPHIIITlfHY epop:MHpaH je By-urrpucxn onpen, KO­

jn je Hi\laO sanarax na nOMOfHe y ocrrofiahan.y MUTpoBHUe. Osaj onpen rranpeno­Baa je H3 TIpHIIITHHC npCKO KOCOBCKor non.a H By-nrrpna y rrpasuy ~1HTpOBHIle.

360r 60J1>HX KOMyHHKaunjCKRX npasaua osaj onpen je nanpenosao 6p)J(e If npe je

.tonrao lIO KOCOBCKe MUTpOBHUe y xojy je 6e3 6op6e yurao 13. oxrofipa OKO 12 -ra­COBa.

Kn.y-aie peuu: KOCOBCKa lV1HTpOBHua, H6apCKa sojcxa, MH1pOBIiQKH oapen,B~P·U{11)HCKl{ onpe.t

Toznma npen IIpBH 6aTIKaI-fCKH par H ocnotiohen.c MlrrpOBI1L(e 06H­JIOB~1Ja je rVIHOrHJYl LloraljajHJ\1a. Y nexe OIl ffil'1X cy Cp6H YlIIJIM CBOjOM BO­

JbOl\J, a y npyre cy IT I-Ie JKeJIenH 6HJIH yicsy-ren«. ITo6yHe xoje cy H36l1JIeTOKOl\'1 1911. rO,DJIHe npenene cy ce If Y 1912. Ha cpehy, OHe cy OCTaBI1JIe

110 crpann cpncxo CTaHOBHHIllTBO MHTjJOBllUe, ann je necnrypnocr na rry­TeBHMa nocrojana. TaKO cpcnnuon janyapa 1912. rO,lIITHe no-nusy nofiyney OKOJllIHH Ilehn «oje rrpexrurajy panose na nyry ITeh-MH'TpoBI1Ua. Behepe6p)Tapa ncre rO,[J}IIIe IIo6yThCHIPIKe TIeTe Apfianaca y OKOJIHHI1 Mrrrpo-

152

uuue TO.1HIKO cy CC Uar\HfOiKVfJ[e )..La HL\l H i\L'lallOTypCKC BJH1CTH .H uopen LfC­

L<a5aHC ilCL'])C [-tHey [\101'_'LC unurra. Mrrrpounua je upencrae.i.a.ra jaico yuo­

pIlLUTe ~~1 piiauaca npOTHB ~yL IZl,10Typ8Ka. 1 .it\·YCTfHljCKI1 KOH.3YJI 113 'MJ'rTpOB¥f~~

Lie 300r ouora I1pOTeCT)'jc KO;;l l Ioprc H IICTOBPCivlCHO uaopyacasa Apoana­cc KaTOJHfKC. Flpcxia IICl(~l\l HHcl)opi\.JaUl-l.jai\IcL 6.HO jc cr.pcxiai: .Ja naopyxa

11 Cpoc a.u: 01-H1 ua TO uucy npklCTa..I fH .2 t\il Jla li OTYP CKI1 L{}HI0BIfBUH noxyrua­Hajy CHTIBj\! YCTyrIUH~\Ia ;1(1 npH[\H1pC rlOOYlfJClH1KC. I/InaK CPCIHTlllTC uofiy­

lie y IIp 13Hr,l xtecenuxta ] 912. je OH_TJO y OKOJII1HJI nchI1~ ua jc IvnrrpoBvp-fKH.f,paj y nOLIeTKy 6HO uourrehcu 013HX 30nnalba. Ka.ia je nooyua Y3CJla xiaxa,11 L\lk1TpOBi'1l.JKI'1 Cpon cy cc f1JIll]U1 y JIOIllOj cnryauuju. 3aTo jc KOII3yJI J\'l~J'"

_'IOjCBHh B3 I1PHIUTHl1C npC1J.JIal~aO .ra cc CT3JI0BI-H/!UH~\IHTpOBlftlKHX,BYIIH~

'TPI-lCKHX Ii KO~;lalliI/rHCKHX cc.ra Opl'ar-LH3yjy H uaopyzcajy npcxo L~r-f1JCJJKa

Heuiuha, Orn.cua Pa.icuxouuha. qJHJIyIIIU JarHII1HjeBIiha 1'1 J-\JIH:\H1Hja 130­»connha. 3YJl;/f\lhap xojn jc najeuiuc I\lYKC sanauao Cp6tuvla y 0£30:[\·1 1pCflYT­

K}' OHO je Ce.m» Eajropa. Tlopcrr OBl,IX j C~p6H IIIICy OHJIH nourrehcnn lfJ1

.:Jpyrilx npofincr-ra.31IallajarT .ioralja] KOji1 jc y36YPKao QllTaBO C'Taf-IOB£·LHW.TBO Crape I1

J)'iKHC Cponjc, anrr TI cYCCJJ}U1X scva.i,a OHJI1'i cy 1136opI1 pacnucaun 18. ja­

uyapa 1912, ro.uuuc.' l-=POH cy YUl.JII1 aKT11BIIO y I136opl-fe pauu,e: OJ.(pCDlJJIH

cy 3a cnoje npe,:~CTaBHl1KC Eoruana Pa.rcnxoanha H3 Eyrapuha (nanaum,nCp60BClU) H nporonauecruuca LL\IIl)CJlKa Hcmuha, H3a «ojnx je crajana H

sna.ia y Ecorpauy. Mchyrrrxr, Cp6If cy 1,1 y OBe J-loraljajc YWJIIf nOL1.C.~LeHTI:

ITa jClII-IOj C'ipalH1 cy crajanu cpucxn IrpBaUII 113 OpraHII3aUHje Cp6a y 0'1'0­

l\.laHcKoj uapcunun (l-r~ljH je npEr! npcuccnuu« UCHTpaTIJ--Lor onoopa 6no E.Parcukoauh}, H3fl KOjHX je crajaua cpncxa unana 11" 01103HUll0Ha rpylla na

-rcny C3 l muopujcu rJ1I1WO'1'~;1'EJIC30B~dlej'v1. 3I-Ial.lajHJ,IjI1 tUlaHOBI1 On03J1UB-

je Ol?erH cy r'.HHI"'OpI1:je nOJKOBllh, Apceunje 3.npaBKOBHn, PHCTa OrILeHOBHn

H .ip. Orru cy ou i'vl a p T a 1912. vI31J,aBanI/l y Cxon.t.y JIHCT .Tnac napona".»3BauHl-IIla Cponja jc 3:lC1yTIaJla CTa[-IOBHlUTe ,na .rpefia vhn Y nperosope ca

~L;Ia,JOTYPUH.r\'la 11 Y'3 ;JOrOBOp ncrahn CpI1CKC «an.nurare na IhHXOBOj 31H-

_, 1 LI.J. ·PaXH~lH • .A-"iOOllLFI J' oc.'p6u ,'50 iL01'!U()/i(JJll(V euanuuiiauujy iiocne AUla£Joi71JP­Cl<C pceo.tyuuje, JIlll 1-·2 (1970), 83.

2 D.. ~vL.Lll1KOBHlt !(OCORO 11 AlelT10xlua 1908-1Y12, I1HCTHT)IT sa cpncxy xyrrrypy,Tlpnnrruna - JTcnOCJBHh 2000, 268.

:3 IfcIUO]Jl{ja (Pz7CK02 HOpO()U, \'1- l, 345 (Eopbe Muxulr;.

.j, E. XpJOaK. Oc.uou.iuicso uapciiico .'IL'Zat1oITi)paKG u Cp6uja } 908-19 j 2, CH:\fTIO­

3Hjy)1 ,.,CCOCKIi .1Jl1H Cpcrcna BYKocan.TI)cBHh3"~ITt I1PlIj errorr.c 1976, 335.

OCJIo6ol)eH>e KOCOBcKe MHTpOBHQe y I1pBOM 6arrKaHCKOM paTy 153

CTI1. Orro311UHoHaPli ey 6I1JIll npOTI1B zioroaopa ea MJIaaorypUHMa H HIfCYHI1IllTa upennarann. Crrryaunjy j e noropmaaana -nnsenaua na cy OBM 113­60Pll H3pa)I(aBaJIH BeJIHKH cyxof KOjH je nocrojao na peJ1aUl1jI1 MJIaLloryp­cxa BJIaCT - apfiauaurxn YCTaHI1Uli. Cp6H cy MopaUH )la sapnpajy I13Me1)yOBe nne ~1oryhHOCTH. I13Jla3aK I-Ia I1360pe na MJIaLlorypcKoj JIHCTH raparrro­sao 11M je no6IIjaIhe nOC.JIaI-II1QKI1X MaH,ZJ;aTa, oztn. sacryrmnxe y uapnrpan­CKOM napnaeierrry KOjII cy MOrJIH 6paHIITI1 cpncxe arrrepece. OBO je HCTO­

speracuo 3Ha~llJIO If cyxof ca Ap6aHaCHMa, KOjJ1 cy llCTaKJIH nocefiny rrn­cry. H3J133aK Ha M.naJlOTYPCKoj JIHCTH Morao je noneharn aynyxre xoje cyCp6I1 TPIIenI1 On: Apfianaca. 3aTO ce KpeI-IyJIO y asnnjy xoja 611 11M ztonenanajxraa,c IIlTeTe. Ap6aHaWKI1 npsaua y l\IHrpOBI-P-IKOM xpajy 61111H cy MeaEOJbeTHHa:u;, KOjH je crajao I13a rOTOBO CBaKe apfiaaauncc 1106yHe y nepno­ny 1908-1912, II HeUHII JJ:para, KOjl1 je ys Xacana ITPI1II1TMI-IY (Xacau By­-nrrpna) 6IIO "CllBa exuurenrmja" TI1X IT06yHa (n.ax naojnua cy 6111111 IlOCJIa­

HilUM y nperxoznroer C33HBY rrapnasrcnra II tcanzmnarasa HOBM CaJUB). 360rTara cy MIiTPOBHqKH Cp6H 6I1JlH Ynocefino TelliKoj ,llllneMH, a na TO je yTM­

uao TOK apfiaaanncc nofiyne xoja ce cae BMIlIe urnpana If 6HJIO je rnrrarseKana he 3aXBaTIITII If MRTpOBM.UY. JJ:a 611 peIllMJIII IIHTaIbe IIaCTYna rra H3­6opH~1a Ca3BaI-Ia je KOHcPepeHU¥Ija OTOMaHCIGIX Cp6a, xoja je onpxcana 28.M 29. cPe6pyapa 1I 1. xrapra y CKOIlJbY. KOCOBCKY MI1rpOBHUY je na n.oj

npeztcraan.ao JOBaH .LI:aHHnoBlfn.5

IloBcpeHI1UI1Cpfinje cy yumn y nperosope ca l\fJIaJloTYPUIIMa, ana cyI1CTOBpeMeHo npcrosapana If ca ap6aHaIIIKoM onoaarrnjou. Beorpazrcxa )lH­

IIJIOl\1amja je nomna zio peruen.a OBe ,[(HneMe I1 ,I(O saxrsy-rxa na cpncxn KaI-I­,lJJ1JlaTH TPe6a na 6y.uy na Mna)lOTYPCKoj JllICTH TaMO rne ce uanajy nofienn,a ,[{a na npyrnu MeCTHMa .rpefia r-diH na OII03IIIUIOHyIM JIIICTaMa. Y TOM CMH:­

crry je KOH3yJI Mnnojenah nosaao cpncxe l1pe,n:CTaBHHKe ll3 KOCOBCKe MH­.rpoaaue, By-nrrpna, ROBor II33apa, <PepH30BlIna II fIhIDIaHa I1 nao liMynyrcrsa aa npencrojehe I136ope.6 Bnana je csrarpana na he y CKorrCKOMcanuaxy CPOM H er3apXIICTII no6I1TH ITO j ezuror KaH,L{I1,llaTa ys nsa MJI3,uO­

TYpCKa, a Orr03HI.1:IIja je sasrcpana na he raxaa HaCTYIT )lOBeCTH no Tora naCp6H nche HMaTIf nn jeznror IIOCJlaHllKa y KOCOBCKO~1 nnnajery. Ilpcna ca­

3HaI:hHlVla cprrcxax IIOBepeHIIKa, scpoaano ce }la he y MM1pOBI1T{H, By-rnrp­ny II <PepII30BI1hy rro6e,UI1TII Orr03I111;I1ja, ITa je 'rpefiano jour BMIlIe y-mpcrn-

5 ,n:. Ma.iTIIKOBRn, Koiubepenuuja OiilOA-laHCKUX Cp6a y CKOiiJby 1912, EaIIITHHa 7(1996),169-184.

6 fL. Marraxoarrh, KOCOBO U Meiiioxuja 1908-1912, 280.

154 BeCHa Cexynnh

TIT nese Cp6a 11 Hce bOJbeTHI-Iua. Hcroapcveuo, IIo6yI-Ia ce saxyxraaana ITa

je bO:beTI1I-Iau npexo Anhcruca Hetuuha TPa)KI1:o 0Ll; Cpfinje: l),lla r-ry CTaBe

I-Ia pacnonaran.e OHOJIHKO nyuraxa 11 ~fYI-IHIJ,Hje KOJIHKO 1\1Y 6yue 1pe6a.JIO

xaua tIH:rI-Ie ycranax, 2) na ce Cponja saysrae na II0PTI1. vI y Enpoun sa i\.p­6auace. bOJheTI1Hau: 3a OBe 3aXTeBe HI1je ofiehaaao HI1KaKBY nporueycnyry.Kaxo cy H360PH TeKJIll crropo If I-IeOOBOJbI-IO ITO Apfianace, TaKO cy onnycrajarrn na opyxqe, TIoCJle jcnuor cxyna y 2~pelfIII.JJ1 l-lOIIDIO je 17. TvIaja noCKYIIa y cerry BJTaXHlba, YIlI3JbH HanOMaK MI1TpOBI1Qe, Me)! Eo.uernuua jcsacrynao Eehnp Boua, ~1!1TPOBI1qKI1Apoanacn cy H3jaBllJIJi cnpesnrocr )1a

yljy y yCTaHaK, a nOJbeTI1HaQ je nosaao Cp6e ita l'vly ce y TO~l ycranxy npn­KJby-re. 7 OHj e cxrarpao na j enna 'ra-nca IVIel)y ap6aliaIIIKIIl\1 3a;{TeBHI\la .rpe­6a na 6y)le nocseheua CPIICKll~f aaxresnsta, aJTH cy ce .rone y'CTlPOTlIBH.He

OCTane apfianaunce nohe, xieljy npsnva Xacan .OpHlilTI1IJa.8 360r osora, xaoH l.IeCTHX cycpera ca uoaepeuauuna Cp6T1je, )f Ml11POBl1UII ce rOBOpI1JIO JJ;aje "Mca-6er ).];06110 nyunce xoje lvIy je Cpfinja 110CJlaJIa'4. Mrrrpoua-rxu CRe·­IlITeI-IHK AI-djeJIKO HeIIlHn j e 3aTpa)KfIO 17. jyua HOBau OLl: cpncxe nnane sarrOpO)J}IUY Hce BO]beTI1Hu.a~jep je OR y OKOJIHflH Tlonyjcsa 0: He lvl0)l(e na jeH3Ltp)KaBa. ITo6yHa ce roxou jyua Ii jyrra IIpOllIHpIIJ13 H na ~u,rrpOBI'P-rKI1

xpaj. ITo6yI-beHI1UH cy 3aY3eJIli HOBH Ilasap 25. jyna, H Ben nocne D:Ba nanaHca Eo.n.erunau je yuiao y KOCOBCKy Mrrrpoauuy a .rypcxa uojcxa ce no­ByKTIa y xacapuy.? ')l6p30 IIOC.;le ouora, 12. anrycra 3aY3cTo jc If Cxcnrse Ii

THMe ce 3aBpIIlllJI& aptianaunca nooyrra nporua lV1JIaL{OlypaKa~lfHja anana jepacrrycrnna napnaeienr II pacuncana HOBe 1136ope. Kpenyno ce )/ ncm no­c1Y11aK, aJIH OHM II360PH HllCY 06aBJbeI-II1, jep je ~y xiehyapeucny )lOllLTIO noIlpaor 6aJIKaI-ICKOr para, KOjl1 je nporepao Typcxy ca OBHX npocropa,

Ynopeno ca ,uoraljajHl\la OKO I1360pa aa TYpCKM napnasrerrr, ~1e1jy Cp­OI1l\rla ce OJIBHjaJIa II 6op6a sa HOBor paIIIKO-IIpH3peI-ICKOr I'vl11TpOrrOJIHTa.

Eorrrau Panenxoanh. jenan all xaunnnara, 6110 je 113 Eyrapnha y Mnrpo­BfP-IKOj Ka3I1. Crapn ~111'rpOIIO.JIMTHIitU1cPOP IIO)lHeO je oCTaBKy ua OBO ~.1e­

eTO TOKOl\:I 1911. rOLlI1He. Bace..n.encxa uarpnjapumja je na OBO 1:1CCTO no­CTaBI1Jla up raBpIIJIa~o)l(Illla, xora je y noxerxy uozrpzcauana 11 cprrcxa BJIa­)la. OHa YOIJ30 oirycraje OLI .rora Ii npennaace ynpaso 3aI\10HaWeI-IOr Berna­na Panerucouuha, y J\IOHaIIITB)' I-Ia3BaHOr BacI1JII1je. 3aoKpeT :1/ nonHTI1I~I-I

7 ReTo, 315-316,8 Hero, 342.9 .aOKY~He"LLUU 0 CUO/bHOj f10./IULTa"lJU .l{jJQ.Jbe8UHe Cp6uje J903~191{ KEb. V, CB. 2,

npnpenno ~'1Hxaj}IO BOjBOrUHh, Eeorpan 1985, 153.

()c.rroool)tfbe KOCOBcKe iVtHTpOI3~luey TIpBOM Oa.JIKaHCKOM paTy 155--~--'

cprtcrcc B.ila;.tc yCJICDJIO jc j ep cc cxiarpanao na he ce I1CTaKHyTlI HaUI10HaTI­

I U'1 pa.mn« 6o.'be 33Jlar'aTI1 3a cpncxc I1HTepeCe OLl I13a6paHor JJ:O)f(Hna, KO­

jJ:I llOJla311 H3 Ilpnc 'rope II «ora «ao rp-ncor hasa VI aTvIHCKor LIOKTopaHTa

nO;J,plKJ.Ba cDaHap. CpOJ1ja jc cuarpana na jc PaU1Ko-rlpH3peHCKa ~llrrpOIIO­

.inja 30I-ra [-LeBOI' uurcpeca. OHa IIvJjC HJ\laJTa HI1WTa npOTl1B )la J:(OfKHn 6y­

.ic 113a6paH y uekoj npyroj CfIHCKOrrI1jl1. DOll yruuajei« cpncxe DJIllJIOt\1aTT1­je llopra jc OKJfCBaTIa ca .H31laBafbef\1 ocpaTa L(o)KJ1hy~ na jc H TO OKJICBal-hC

upo.ryfi.i.nea'ro II0CTOjchy noueny, xiana je CpIICKO CTaI-IOBflHlliTBO PaWKO­

-npH3peHCKC l\1I1]-POII0JHlje 6HJIO y BCJII1KOj BcliHHH sa PanCHKOBHna. 10 3aPa,neHKOBHna cy OHJIC CBe UpKBCI-IO-IllKOJICKe OllWTHHC OCH~I oepaIICKC H.J,CJla OrIWTHHC npHWTWI-Ia~ rue jc LlaK lIOWJrO ~I .=LO 'ryne TlpUnHKOl\1 jermc

JH1TY7p1'f~ie. '.l3 ;:I:o/KI1ha cy 6I/IJII1 yI noje21I1HllJ1 113 cpncke ouosauaje, l\IeDYKojvH\la 11 TaKBH kao gywaI-I Llcxnh, cOUHja.HHCTa 1,13 oprauasauajc y CKO­

u.i.y. xoja jc no CBOI\1 KapaKTcpy OHJla 6yrapaWKa. Ha IbCr0130 arurosarseCKpCHyO r\i[Y je uaxcn.y Tlarrra raBpHJIOBnh~ cpncxn KOH3yJI y CKOIl';bY~ ).la611 OIl xao cOUfljaJII1CTa rpcfiano lla ce OKaHC !\1HTPOIIOJIHTCKOr rnrran.a.uKana jc J{OIKHh ua xpajy tlo6I10 6cpaT~ uoumo je no para, Panenkouuh jeCKHHyO 1JaHTI/~iy II rrOCBeTI'lO ce OH01\JC 111TO jc 1/1 pannje panuo, a JJ:O)f(ylh je

no ccnooohcn.y [lOCTaB.~bCIIna TpOI-I uouooripasouaue Tlehxe l\·nrrpOfIOJIHjC.

Ha BeCT 0 npunpcxia cpncxc BOjCKC 3a I\106I1JIl/I3au.Hjy nOllIJIO je nocvmpuuan,a apfiauaunco-rypcxnx cytcofia H {-bHXOBor 3ajenrn14Kor oxpcra­

IbC1 nporuu Cpfinje. Mea Eo.r.crunau. no 'rana upujarcrscsnuacrpojerr npe­xra C.p6WjH~ opranusosao jc y J\H1TPOBH4KOI\1 xpajy ,L(06POBo~:b~e aa on6pa­I-iY ~,TypcKe 3Cl'vLbe'lo. OI-IjC nperuo na ne nOl1aJIHTI1 «yhe OfIHivra KOjIi CC He

O;la30BY., ann.. Ii nopen cuera, Y1-1eCTO OI.[CKHBaHHX 60.000 Ona3BaTrO ce CBC­

ra IbI1X 16.000. OH1'J .. Me1)yTHlvl, HHCy np)l/KJ1Jl11 3I-TaqajI-Illjn OTllOP cpncxojI30j CIlVI.12

Moiiunusauuja u upuxyun.an.e CpLiCKC eojcxe

Ilpaupcxic Cpfiuje 3a par npOTMB Typcxe no-rene cy JOIll y jcccn1911. ro.tuuc Kana ce 110I.IeJIO rOBopHTI1 0 crnapan,y OaJ1KaJICKOr cauesa 113­

xrcljy Cpfinjc, fpLIKC., Llpnc Tope 1'1 Eyrapcxe. Ha OCBOBy yronopa VI rajuor

1() It J\1a.;'1HKOBHh, Jf160p POIllKO-LlpU3jJellCK02 stuittpoiio.. iuiiin 1912. eooune, Eco­rpa.t 2000.

11 J1cl71opuja CPZICI<OZ uapooa, VI-I, 346 (Ii lvfuKlfn).12,Il. Eornanonnh. KJ-bl-lZL7 0 KOC(6)'J Eeorpan 1985, 168.

156 BeCHa Cexyrrnh

nonarxa CKJIOIIJbeHa je 2. jyna Bojna KOHBeHUIIja 113Mel)y Cp6I1je H Eyrap­CKe. nOCJIe Bojne KOHBeHUHje saxrsyxea je H BOjHI1 crropasyxr H3Mel)y re­nepannrrafiosa cpncxe 11 6yrapcKe sojcxe. Eyrapcxa je npnsnana Cp6MjI1rrpaso na TepMTOpI1je cesepno 11 sananuo OLl Illap-nnannne, a Cp611ja n.oj

IIfCTOqHO on Poztorra, Maxcnoanja je y cnyxajy crropa rpefiano na 6y.n:e rro­zien.ena ys nocpenonan,e pycxor napa. Pall na CKJIarraIhY casesa I13MeljyBy­rapcxe I1 Tp-rxe sano-rer j e, raxohe, 1911. rO):(HI-Ie~ a saapuren rrOTIlHCI1Ba­Fbe}\Jl Bojne KOHBeHUI1je 5. oxrofipa 1912. rornme. CaBe3 113Mel)y Ilpne ro­pe 1I Eyrapcke IIOTII11CaHje y jyrry, a M3Me1jy Cpfinje II Ilpne rope 27. cerr­

TeM6pa 1912. rO,IJ;I1IIe. Pa3rOBOp11 ITO 1111TaibY casesa I13Me~yCpfiuje H Tps­xe aano-rcrn cy C rrporreha 1912. rO,IUiHe. I10CJle .z:lY'JKI1X rrpI1rrpeMa rrpero­BOpM cy ornoxenn y ATHHI-I 28. cerrrevtipa, aJI11 HHCy saapurena jep je y Me­hyapexrcrry ztornno zto ofijase paTa "TYPCKOj.13 Y TOKy OBMX nperoaopa Cp­6Mjaje 17. CeITTeM6pa 06jaBl1JIa l\106I1JII13aUl1jy aojcxe.!- PaTje TypCKOj np­na 06jaBI1na Llpna Topa 25. CeI1Te~f6pa,15 ,nOK cy Cp611ja, Eyrapcxa H Fp-r­xa TO ypaanne 4. 11 5. oxrofipa 1912. rOLlMHe.I6

TIOiliTO CaBe3H11III1 HI1CY HMarIH sajezmn-ncaIIJIaI-I sa par rtporna Typ­CKe, ;J;ejcTBOBaJIR cy ITO CBOjl1M IIJIaHOBI1Ma na nOCe6HI1M BojHIlITJiIMa 6e3-mpcre oneparusuc sese.

IJ:I1Jb Cpfinje y OBOM pal)' 6HO je )la OCJI060,L(H nenoae csoje TepI1TO­pnje KOjl1 cy ce HaITa3I1JII1 non oxyrrauajosr Typcxe: Crapy Ii JY)KIIY Cp6M­jy H CTapH: Bnax, PaTI1IIITe 06pa30BaHO na CpITCKo-rypCKOj rpaHMQH 6IillO

je IlOJJ:eJbeHO rrnaHHHOM KorraOHHK: H6apCKo-nRMCKO I1 MopaBCKO-Bap,llap­CKO paTI1IIITe. H6apCKO-JII1MCKO paTI1IIITe npocrapano ce OLl: TopHHKa ,[(0spxa Korraorrnxa II 6I1JIO je zryramco 120 KIfJIOMeTapa. Mopascxo-aapnap­CKO paT11IIITe rrpOTe3a.JIO ce 0)); spxa Konaomnca ,[(0 Ilapesor cena II H3HO­CHJIO je 330 KI1JIOMeTapa. OBa reorpadicxa cnryauaja yrnuahe If na pasae­nrraj cpncxe nojcrce II n.cne IIJIaHOBe sa nanaa na Typcxy. Cryzmjy 0 MO­ryhHOCTl1 caBe3HMl.£KOr para npornn Typcxe ypazmo je rJIaBHI1 renepan­urraf cpncxe sojcxc. OCHoBa parnor nnaaa 113 1897. nonyn.ena je 1903. ro­,L{HHe. Ilpen cav par, 1911-1912. rO)lI1He nocrojane cy 'rpa onuaje. Hersp-

13 M. BOjBOLll1h, CpflCKO-2PllKU iipezoeopu 0 caeesy 1912, Cpfiaja R 6aJIKaHCKo ITH-

ran,e (1875-1914), HOBH Cart 2000,322-341.14 CT. Cranojesnh, Cpiicxo-iuypcxu paiii 1912. 200UJie, Eeorpazt 1928, 85.15 A. II. JOBHneBHn, ,l(HeBHuK U3 6aaKGHCKUX paiuoea, Eeorpazt 1996, 13.16 J(oKyMeHiilu 0 CUOJbHOj iionuiuuuu, KIf>. V, CB. 2, 905-908.

(};::.r{fJ00l)tILc': KOC(\BCKc l\,fJ,~Tp(nH1L~eyn j1B(I!-.f O<-UiKanCKO~J paTy. - 157

Ta Je 3aBpillCHa y nero 1912. ro;rVIHC 1'1 upcxra u.oj ce KpeHyJIO y paT.17()CH03T:-Ja vL!Jeja patnor nnana 6~:L1a je: KOI-lLICrr1l)I1l-HH1l\1 llcj CTBO~vI I'JraBI1HX

cnaia (1, :2, H 3. apxurja) KOCOBCKIn\'l~ jYiK1-IOIVIOpaBCKJ1~:I 11 xpneopc-ucuuupasuc» G6YXBaIIIT~I "VI 'rylu: .rypcxe ['J.laBfIC cuare, .sa kojc CC IIpeTTJOCTa­

B~·hLU10 lIa he 01'rra na OBTIC~l uo.i.y. I10!\10nHe cuare (Hfiapcxa sojcxa 11 Ja­HOpCKd opvu.·a]",a) nxiane cy .ua OOC30C..JC 60K rJIC1BIIHX cuara.

fpyrmcan.c«: jake apxmjc KG;} Ilpcnonua H Mepnapa y npuoxi I\10­

r.reurv TC>KHJIO CC ocsajan.y Kocoaa, a 3aTl11\1 canejcrsonan.y rnaunoj cuan:«a CKOfLSY - cecuryanno «a OBLICl\l uo.i.y. Man-e rpyne )! JJ.OJIlfI-IH PawKC

H KOLI Janopa on.Tic cy u.rannpane 38- oxynupan.c Hononasapckor cauuaxa,ysohcu.c pella I1 3a caaej CTBOBaI-bC ca D.e~fJOlvl upuoropcxe sojcxc ua TO~l 3C­

r\LGI1LU'Tytl~ CaCTJB cpncxc sojckc J-Ia f\IOpaBCKO-Bap..u:apCKOJ\l palTfIIJTY 6HO

je c.renchu:DPBOf\-I ap;\IHj01-1 xosrannouao jc npeCTOJIOHaCJIellHI1K Ancrccannap.

JaLu1IIa cuara OI1Jla jc 126.000~ on: KOjJ1X 90.000 6opaua. Ilpnxynu.ana ce yBpaI-bCKOl\J [lOi\10paBJhY, npasau nejcrua 6HO je BpaFbe-KYl\/faHOBO-CKO-

.L~p~yrOrvI aprvIHj 01\1 K01\laI-lilOBao je rCI-IepaJI Crena CTenaHOBHn. Crrarecy 6poja.Tlc 61.000, a,n KOjHX 45.000 6opaua, Flpmcynn.ana ce na npocropy~nycTeHJlYIJI-n)'nJrYlua; rrejcreyjc jenlIHlvl neJIOfvl npOTI1B neCI-IOr oOKa ne­npJ~j are.scxe apvnje y Maicenouuj«. a jenHHf\t1 neJIOl\l llOJIHI-IOrvr CrpYl\1C.19

Tpehov apl\·flfjolvl K01\:laI-I:J:OBao je reuepan Eozca Janxosuh. Ja-nma67.000~ on KOjHX 50.000 6opaua, 11pYIKyTI:baJi:a cc y .J:Be rpyne OKO Kypury­~'l]Ii1jC (45.000) 11 OKO Mezusehe (22.000). J:;fj\iraJla jc LIa oanana KOCOBCKHt\l

no.i.cr.i, 3aTI1l\'l )la uacryua '.l canejcrny ca I apl\lvljOf\1 na Cxonn.c.>'IIpexta OBO[\l IT~TlaI-I)T~ sojcxa catcyn.t.ena Era J16apCKO-]lH~1CKO~t parn­

UJr:,\/ uvta.ra je nOr\10hHH xapaxrep. Cacrojana ce 113:

J16apCKe BOjCKC, xojov jc KOIVlal-IJlOBaO ~1I1XaHJIO )]{HBKOBHh. Epo­jana je OKO 22.000~ 0)1 KOjI1X 17.500 6opaua. Ilpmcyn.i.ana cc y yCKOj lIOJ1TI­

aIi rt6pa na IlpOCTOpy Pauuca-Ea.t.eaau. L(HJb je 6110 ua onnanajy HOBIIIVI

17 Tlpcu oa/lKQJiCKU jHliU j 912- ]913 (oiiepauuje cpiicxe eojcke), RH:>. I, HcropnjcxaHHCTHTyT JI-LA, Eeorpan 1959.257-279.

1g i\pXHB Bojno ucropnjcxor HHCTMT)Ta~11-2, K, 2a, cPo 1, 6p.I/ 1, 11. 1 (P8THH nnancpncxe sojcxe). ")l jJ3JI:)e\1 'rexcry: i\Bl1:11.

19 j\J311I-1, 1I-2. K. 2a, ep. l , Gp. L'I. rr. 6 (PaTHa nnan cprrckc sojcxe).

20 li.Blif}L TI-2, K. Za, cP. 1, op. 1/1, .r. 7 (PaTHJ1 nnau cpncxe BOjCKC).

158

Jlasapon, a 3annvI 11 canejcruosan,c ca UpllOrOpUI1Ma y ocnajan.y T3B. CC­

uepne AJIOmIHje;

Jasopcxc fipnrane, KOjOi\1 je KOi\IaHllOBaO nomyxouunx MunnaojcA ril)eJI KOBl1n . Ja-mna 12.000 , OIl KOjHX 8.500 oopaua. Ilpnxyrm,a ce na rpa­HHI.(l-f KO.11 Jasopa. IJ,H_r, : ocnajan.e sauanuc rronounne Hononaaapcxor can­uaxa.

Cpfinja jc y OBOM pary IIJTaHHpana lla anr axcyje 164 nctuannjcxa oa­

rarr. ona, 44 KOI'LllqKa ccxazipona I H II 1103HBa H 348 apTMJ1,cpBjCKI--!X opy­ha. ITPClVIa HOBona3apCK01V! canu axy anraaccsana cy 24 oar an.ona neurann­

je, 3aTHl\13 ccxanpona KOrLI-1UC r-r 48 r orrona r-rnH - 14% neruarmje, 6% KO­

u.uue 11 13,44°;() apr nn. epnje. GBH nenana rouope n a HoapCKO-JHfi\ICKO pa­

r a urr e HrJaK m lj c 611JIO oC3HaTlajHo . L '1aBf-IC Ta'-lKC na OB011 parnurry npen­

craun. ann cy r pan ou n HOBfI Ilasap 11 KOCOBCKa MHTpoBHUa. GBH rpaaonnOHJlI-I cy uesa ca uajsan artunjm« nCJIOM 'rypcxe IIp>K(lnCII Aycrpoyrapcxosr«oja cc uanas nna y oxynnpanoj EOCHH.

flo CBOM nonoscajy Mrrrpoaaua je 6l1JIa 3HallajlmjH parnn wn, OIl

HO BOI' Ilasapa jep CC IbCIlliM nOCCl-IaI-bCM orsapao nyr npexia Kocosy 11 na­

.t.c CKOfUbY H, ua npyroj crpann, npcsia MCTOXlIjH H nan.c np ex o CCBepHc

A JlOaI-lI1j C na Jaupau, WTO je O.uyBCK OHO UlIJb Cptinjc. 3allOCClIaI-bCM Ml1­Tp OI3HUC Mom o CC KpCHyTH II Y HOMon rnaBIlIHU1 cpncxe 130jCKC y ILCHOM

HUl-IHpaI-bY na jyr. Ouaj sanar ax OHOj c HaMCI-hCII I1oapcKoj BOjCUH.

J16apC/(Q 60j CKQ

YIoapCI<y BOjCKy CaqIHhaBaJIC cy crrcnehe jC!1.I1HI-JUC: Ilfyuannjcsa l-I11­

BH3Hja II n03HBa, MOOmIMCana y Kparyjeuuy (11. nYK), fOpI-bCM MI1JIaHOB­

uy (10. nyx) H KpyWCBUY (12 . nYK) , 5. npcxofipojmr neiuan aj cxa nYK llly­Ma.uHjCKC lIllBH3HjC I fl03HB a, i\lOOHJIl1CaH y LIal.fKY (nrraf II 1. OaTaJI,On),

KpyWCBI.(y (2 . H 3. OaT3:r,oH) H Kparyjcsuy (4. oaTa.-'bOH), 0PllCKli apTHJbC­

pHjCI<I1 l-IlIBH3HOH II rr0311Ba, MOOHJIIfCall y Y)l(HUY, jcnna (nora) 6aTCpl1ja

Xayfin-rxor nyxa H jcnna rpa.11CKU oaTcpHja 120 mm, J\lOOHJIH:CaI-IC y Hn uiy ,H IlCO Tnasnor lIHTCHllaHTCKo r B03a H3 flapahana.> KOMaHllHH cacr as

I10apcKc BOjCKC OHO je cncnehn:KOMalll-IaHT: ren. MHxajJIO :>KllBKOB1111;

a a-tena nx: Illrafia ITIL urrafi, n OTl1y K. .IJ,ywaH ITOllOBHh ;

21 Tlpeu 6a.1K {// ICKlI pa m. 337.

..'... ..

-, :

'. ; , .

]59OcJto601)err,e KOCOI3CKe l'v'1HTpOBI-IIle y TIpBOM Ga7TKaIlCKOlv[ paTy--------

nouohuu« l-laQCIII-I11Ka Il.lrafia: r. urrafinn l\1.ajop MHJTyTHI-I Jlasape-BHfl;

ahyrarrnr: xon.. xiajop COTHp Panojn-ruh If ncui. xarr. II lOI. PaaojeTIalf'rlil1;

op.tonau'rcxn oq}HllHprf: aprn.i.cp. nop. BojHCJIaB ITcTpoBHn H KO­

!f>H4. nop. Tlerap Jypnumh;.ronorpadm: new. xan. I I(JI. lIcrap Mauapenuh I1 neur, xan. II KJI.

KorlCTaHT~fH Croj nf-IOBI1h;cexpcrap .sa crparry «opecnouacuunjy: pC3. apr. nop. PanOI\IHp Wa­

nou.nh:na C_1rY)KOH_: ncm. nyKoBI-II1K Max. JaHKoBH1~L ren. lllTa6HII n.nyxoa­

Hl-!K Mnnncas J. HHKOJJajeBIln, pea. ncur. nop. T11X. UJapKOBHO.I(01\IaH;ral-IT apru.i.epnje aprn.u. n.11yKoBHHK LIe)];. MapKOBHh, KO­

xiannarrr HIl'iKI1ILepI1je Hll)IC Il.nyKoBHI1K Annpa JOBalfOBlIn, peoeperrr ca­HHTCTa canurcr. n.rrYKOBHI1K up Her. BCJII13apIin, naY:CJII-IHK HHTeI-I;::(aHType

BViillH HIITClliIaHT Hene,n, Toumh, pcdicpeur B. Cy'L(CTBa pC3. B. cyn, «an. IKJI. TICT. 01laBI1n~ BOjJ-Ill CBeWTelH1K upora TOll. I1pOKIIti, KO~lal-IJIaHT CTaHa

iKaHll. nop. J1y6. BYILIojCBI1h.22

lCOI-IUCHTpaUJija 116apcKe nojcxe 'rpetiano je na oyn:e 06aBJbCI-ra uanpocropy Ea.t.cnau-Paunca. TleurannjCKH rryxoan KpellYJIVI cy npevra ~lo6H­

JIH3aulIjcK01\1 l\IeCT)T 25. CC11TCl\16pa23 11 y pejon Paunca CTUf'Jll1 rrOCJIC "lIeTH­

pM J:a1:Ia. OCTaJU1 J1CJIOBH CTHrJIH cy I-Ia ~Io6HJIH3aUHjcKo ;\leCTO no 1. OKTO­

6pa~ a II03alIHHCKe jCllJfHI1Qe no 7. oxrofipa. Paaxrcurraj 110 ,L(OJIaCKy y pejonPalLIKa 6HO jc cncachu: Illraf 116apcKe sojcke, xay6I1QKa, rpancsa H II0311­

unjcxa 6aTCpl1ja y ccny Ean.enau, 12. n)TK~ c je).J}I01\f 110;bCKOI\I IrI nue 6pL(­cxe oaTcpllje IIa !IHHnjH CCJIO BJlaCOBO - xapayna Mucnono.i.e, pann ofics­6CfjCfhZt xonuerrrpaunje. 10. nyx y ccny Illynapmr, 11. y ccny DeOIIe, 5.npckoopojnu rIYK~ nO;bCKI1 apnrn.cpnjcxa llI1BH3I10I1 Illyuannjcxe JIIIBII3M­

jc II n03J1Ba, opncKH aprnn.cpnjcxu JIHBH3HOI-I H ilHOIIIlPCKII nonyfiara.i.ony ccny ITaB.TI.HU3, JIllB113l1jCKI1 1\10CTOBH Y ce.ry nella CTeHa, n03a,UHHCKII zre­

JIOBH y CCJIH1\la ITaBJII1ua, )l(HIKoBau II Yruhe.> OBaKo KOHueH1pI1Calla ap-

2: .ABI{{;L TI-2. K. 104, cPo 16, 6p. 1, rr, 2 (Cacran Hfiapcxe nojcxe),23 ABIIlt D-2, K. 104, cPo 16, op. 3, ~~. 1 (Sanonccr KO.\faH,UaHTa 116apcKe nojcxe ~e­

uepa.ia ~,-1HxaH:Ia )KuBKoBHlla).

24 ABI1lL IT-2, K. 104, cp. 16, 6p. 4,;T. 1-2 (Sanonecr xoxrarrnauraHfiapcxe sojcxchencpsrta :\IExaH.Ja jKJ1BKOBHna 01\u 43, cerrrexropa 1912).

l\IHja OL£eKf-1B{l]Ia jc uapcnfiy _BPXOBHC KOi\lLlHlre sa nOKpCT H Hanan na ne­npnj arc.n,a.

)1 Rohlf Ii3t\1Ct)y 5. 1-1 6. oxrofipa Bpxouua KOI\HUlLI3 jC.!10CTaBHJla sa­lIOHeeT KO~\;laJ-rllaI-rr:y' I'16apcKc BOjcxe:

~~OrJIailleT-I je paT Typckoj. Flo )10CaLtar-bHl\"1 mucurrajrrna .rypckarJ1aBHa sojcka, xojy hC]\'10 IJI\laTH 11PC)1 co60rVl~ KOHu,CI-rrpMWC ce na ll_POC'I'O­

pHjH Cxorrri...c - OIF-IC Ilo.i,e - BCJICC, fbclfa npe.rUba OnCJbCJ-ba na KOCOBCKOj

CTpaHH LIp/KC (~jCH~fUY - Ji:OBH I1a3ap ~ Mtrrpounuy - Ilpnnrnmy Ii nyTe­

Be 3a CKOUJbC.

Kor-ranaaury TIl aprVII1jc uapchcno jc na '7. T. [\L H3j"yTp8 nacryua 011

Ilpcnonua Vi Mcnscljc upcrus TIpuIIITHHC, 8. jcnan csoj o.rpc.r ynyru npexoByrq H Tp H 3 na Mrrrpounuy.

Koxian.rarrry I16alJCKC 80j cxe I-IapeljyjCJ\1 .ra cyTpa y 6 earn nacrynaIJpCKO rpcU-II1UC Ii 3aY3i\1C HOB!'l I1a3ap.Ha paC!10JIOiKCi-he cras.i.ajy Harv'l ce

1'1 'rpyrre III n03I1Ba IIa Panncoj If OKO.TIJU-II1.

Onxrax no sayschy HOBOI' I133apa cupcxurre ra sa o;J,6par-ry. Jenau3;rpy;-KCI-I onpcn yrrvruhc Kor-.1aHD,aT-IT rrpOTVIn rvlHlpOBHUC, a na JOWaI--H1-Uy 11

2loxoje13:nnc one.sen,c H3 crrrypnocr npOTfIB Y3nelvnrpaBalba ca TC CTpalIC.

Y BOBor,:I Flasapy OLIeKHBaT11 I-IaIlOr aa LI,aJI)fl pa.; a ;IOTJIe opranuao­BaT1>1 )/ n.cxty l\lCCTHY KOr.I£:lHllY 11 nonura-ncy ynp3n"y.

BpXOBHH KOl\!aH)laHT lb. B. KPaJh Ilcrap">

Cxo.nro OHOj Hape).l6H~ ]1J)!DC ~16apCKe sojcxc xpcuyne cy nsjyrpa 6.oxrofipa ~l uanaz; npesra HOBO~1 TIa3ap)T. IIpexra paHy~jf1j\.l Hl-1epopJ\la~Hjat~'1a

na ce o-rcxyje o6jaBa paTa, jaw 5. okrofipa J;13BpWCHa cy uoncpau,a upexia

rpauuun. Koxiaunain :VI6apcKc sojcxc nnje 04eKI1BaO jaIH1 ornop 1)'pcKeBOjCKC ua rpaunua, ann jc 3aTO cxrarpao na 6;1 oruop ~~10rao nolur y LIOJ1I1~

I[H pcxe Pauncc, y TCCI-IaUY KOjH [{lH-IC 3:.1BJ-baK 1-1 I~JIYIlltP-TKO OP2l0. 'Jeor TO-~ .. a" .:l

ra JC JenHHHUC CBOJC BOJCKC nOJ~CJTHO y TpE KOTIOlfC KOJe eye nxrane na 113 T1J:H

upasua uana.ruy 02l6paH)"HoBOI~Ilasapa. Marta I-IlIjC uamuna na OTrIOp Ka­

K.aB jc OIleK_HB(Ula~ 3601"' onpcsa. .lIOlllI1X nyreaa II YOI1illTC repeua H: oxpura­

.Ia xoju cy npaTHJIH uanupau,e vf6apCKe aojcxc, OBa jeznuurua nnje OCBOjVi-'

na HOEll Ilasap y upeucny KOjC je OliCKJ'IBa.TIa Bpxosna xoxranna H )1 CKJIa­

LfY ca ycuecnua .apyrux neJIOBa CPI1CK~ BOjCKC. Y nOrIOJ1IICBHHL\1 CaTI1I\fa 9,

2S i\BI1Tf. rI~2. K. l04~ cp. L Gp. 1/1.:1. 37 (Pc.raunjc l16apcKc nojcxc 0;'1 6. J-1C 10­OKTQ6pa 1912),

Q .i ofipa. rrocn 'qJlI nalla uannpan.a, CBe 'IVII KO.'IOI! He ap 'C H ~ C K Ha­

wn cy ce [-WnOr>. laK HOBOi' Il asapa, K ana je lIp fHdJLella nCIIcwa OLI B p XOB­

He Wi\JaITllC Y KOj Oj CCKafKe u a cy rpyne 1apxtuj c .noume y OKOJUHIy KYl\Ia­nona. II apxiuja je 3aY3 rra Erp l.I-DaJIaHKj. a JI apxi uja je !~O IUJm y OI<OlIl[­I ly TI p HW T lI TlC, On H o ap CKt: BOj CKc CC o-rcxyjc : a TIC I130CTaj e 3a t LH M3 11 LLa

IITO npe 3aY3MC BOBH Il asap. 'CKJlaJlY ca OBI II\ I II en I103HUlIj OM CBOj llX je ­, [!Il IJWl KOl\laHua t rr Hoapcxc B0.lCKC r eu PaJ! Mnxauno :>KUBKOBllh irsnao j e

napcn oy :.ra cc cyrpanai 3aY3. re HOBI l I lasap. Ilpe nero cy 'rpyne KPCIlYJll~

Yrrsnpureu.e OBOI' 3a,LIClTKa. y uonoh 9. oxroopa 0 u: 0 je m acrraucruo q J3­

JPIJ3 In H BOI' Ilaaapa na 3aMOJIH npcuajy rpana 11 o6yCTaBY nojnux as uu­ja. Y cxnany ca OBO I I\ IOJlOOM. rcncpan ) !( I IB KOBllh j c napenno na ee ouy­c raue OU He nana, a .ua TpylICy 15 -racou a ylJy eBClIaIi O y rpan. Taxo jc H

ypa heno.> Cpncxo CT;H IOBIf HIU TBO H OBOI' Ilasapa 11 OKOJJHH C ca BCJIl1KII l\l

OJl YlllC f3J&Cl h CJ\\ ..'.lOlfC KaJIO je BOjCKy xoja IIX j e ocnooormna. r yOHUIl H6ap­CKe uojcx rrpunurcos: ocsajan.a HO BO I' Flasapa OI-1JUl cy: 1 y OI1j C[ [ H 10 pa­IbCfI[1X I1 o6C)J[C.'IHX oclm l Ul p a . 1J6 uo r n ayn ux uouotpa uupa H Boj£JII Ka, 435pafbCIII1X no .OQJH UHp3 If B j H HK3 , 3 u ecrana uoju mca, HCllpIIjaTCJhCKH ry­OI\U l1 o ll :TIr cy: OKO300 nOHIHYJIl IXII OKO 700 p al bCHI1X Ii 1 -rera sapofin.e­uux HTl3a. ra. Mchy nornn; !l ll M o Ho .ie H Apu ep K OMaTI1Ha, upcnceznn ix on­urn I e HOBl! Damp, opranuaarop II KOtl lall Ill111T MeCHe ou6paHc.27

Muiupo eu-ocu oopei: U Ibe,,'060 uaoupan.e

no sayaehv H OBo r Il asapa yen era . seua j e II aa nna '1', a CIronII

ojc ce pacnopeheuu c y ua 3I Ia'l<UIIl1M MeCTlIJ\1U Y UHJLy onpxcasan.r perra.Y CKJI3).]y ca IlapeJJ.OOM Bp XOBlIC K0 1\ [3 11, C O,L( 5. o xr oopa npucryrnuro cc

npnn pesm aa rtan.e uarurpan,c y npasu y .OCOBeKe Murpoaa uc. Y TOMUH­

. t.y O. i1CBC KOJIOHC H6apcKc uojc cc Q10pl\lIlpal! j e I fTP OBI1QKH onpcn y tIH­

ju cy cacras YWJle cnenehe jC..'l.IIH IIU ; T nctuannj Kll npcxofipoj n« 11 'KI110 311B3. _ aa OaT,L,"hoWl C3 urrafi ou Xl l ncman nj c xo n y xa 11 rro aa ua, LIBCoa­'r cpnj e ca wT a60<\I n O.fb CKC aprun.epnjcxe JlIlBH3I-ljC, jcnua 6pncKCl oaTcpH­

ja, sa BO,LIa xon.uue, ziaa sona rm ounpa, UBCl BO,.Ja OOJIllll'rapa, n BC x ~10 ­

rparpcxe H jenua TCHcrpaepcKa 'ranuua, jC.'J. 11 <l 110_,CKa OOJII lI-Iua. Ko IaH-

26 ABHH. IT-2. K. 104, 4l , i6. or, 15, n, I (Ko:-.1JIInUllTHoapcxe s ojcxe - BpxonaojKO:\iJ H!ll! 6p. 107).

27 ABBE , TI-2 , K. 104. tP. I. Gp. Ii I. JT. 52 (P C,l C1 111 lj ' H6apcKe sojcxe Oil 6. LJ:O 10.OKT06p(l 1912)

162 BeCHa CeK)'JlHh

.raur onpeua 6:no jc rcucpanurrafinn IIOTIIYKOI3HHK IvIJ1JIHBoje HI1.KOJlajeBHl1a I-IaLICHHHK urrafia renepannrrafinn IV1ajOp I\1.MJlyTHI-I JIa3apCBIln. 3a.naTaKosor o.ipcna 61iO je lla O,U LfCC!\1C Ep1)aHIJ Xaua nacryna nYTe~'1 npeva MIrI­TPOBHllH 11 3aY3~le T)l napour.> 0 4)OP1\ly[paI~L~y osor onpcaa K01\tlafI,UaErr

JiI6apcKe sojcxc Ii3BeCTMO je Bpxouny xoxianny neneuro» 6p. 109 OD: 11.oxrofipa. Y u.oj, OfI I!HTa urra jc ca By-urrprrcxnu o.ipenov III apunje, KO­

jI1 jc Hrv1ao 3alIaT3K ;1a rrOIvIOfIIC ocsajan.c Mrrrpoauue. Bpxonua xovan.ialYfy je onrOBOpUJI::1 Ita jc OLlPCil spahcn VI rUa he MI1TPOBIIUY ~10paTH zta say­3Ivrc YloapcKa eojcxa.>

)10Kjc nojcxa spunuia npnnpcvc xa J1CL"be uanupan,e 11 ocsajau.c :L\1fI­TpoBaue~ KO~lal:I:xaI-IT )KI/IBKOBllh jc C'1'yl1110 :y pasrouope ca BHfjcI-rvrjlHvI Typ­UI1~la HOBor Ilasapa y )KC-,bll na casna cran.e KOjC jc BJJa.rr!:UIO y KOCOBCKOj

tv1HTp OBHIJJI , ITapOLIHTO CC mrrcpccyjyhn sa cuare T)'pCKe BOjCKC «oje je

.rpefiano )la 6palle ouaj rpan, CarOBOpI-fHD,li cy lV1y t13IIe~!lH lvIMIU_"befbe .raMHTpOBH:ua Ilene xrohn na ce on6paHl1, Kana TO BCn nnjc l'vl0raO HOB:n TIa­3ap. C~laTpaJII1 cy lIa je urrcra }la rrapoz; ysauy.mo I'HHe II IIPCJIjIO)KHJIH naca cuoje C1paI-Ie nouian.y y MItrrpoBHUY LlBa qOBCKa~ Typ11HI-I a ii Apnayrn­na. Ibnxos 3a.I~aTaK 6H 6HO J1a yficue pa3YI\1He JLYAe "/ t,,,1HrpOBHUH .n:a rrpe­najy rpan. KOMafI,llaIIT )KHBKOBHh cc C~TI0)KHO ca OB}nv! npennorov J1~ao lIO­

3BOIly TOj llBOjHUI1 lla 1\101Y npohn Kp03 jcnnnnue l16apcKe BOjCKC )7 rrpas­u)r Mrrrpountrc. I13aCJlaI-fHUJ1 cy H3 HOBOi Ilasapa xpeny.ta 11. OKT06pa III

y Iv1l'ITPOBlfUY CTHrJIH I-IapCIH-IOr }lal-ra, DOCIle «parker uperouopa, Kalla C}'

IvLHTpOBLlaIlI1 C2t3H3JTH ~eT(1Jbe 0 uopasy Typaxa Ii Apuayra KG:.! HOBOI' I1a­sapa, upucrann cy na rrpc.rajy rpan 6C3 60.p6e. JCL!HIIO ce -yCTICXOl\1 cpncxesojcxe KO;I Honor Ilasapa, a n I-Ia npyrHM paTHIIJTI1~la~ Ivl0)KC o6jaCI-lHTH

onaj rrocryuatc Mtrrpos-rana, KOjJ:I cy 6I1JIII TI03flaTH xao parofiopun J1 BCJIH­KH KpBHIIUH Cptia, )T -mjoj 6JLHJKoj Ii narsoj OKOJII1IIH fflvra nC.T1H¥J,1 6poj ~~p­

Hay'Ta.30

Gsa OIIJI)'Ka !vllITPOByP-IKHX B.TraCTH crnrna jc KJCI-IHje 1I nnjc }'THUaJIa

r-Ia npnnpeve 11 TIOK1JeT MI1TPOBHLfKor ozrpcna. lbcroao epop~tHpaI-beKaCI:II1­

JIO jc VI3 paanora lllTO je sojcxa rrOCJIe .rpomrcnnor nanana ua 1-IOBI/I Ilasap611.na rrpI1JIH4I-IO paUJTjJKaHa II .rpctiano joj je spexieua n;a ce npl'IKYfII/I. 360r'rora o.npen I-IHje xpeuyo rlpCMa 3anOSCCTII, 11. OKTo6pa, Ben cyrpanan. To­ra naRa jc y rrpaBUy ·POI'03Ha XaI-Ia xpeuyna caI\'10 flpCTXO:U-IHua. Ilpexia ca-

28 J\.BI1lL T1-2, K. 104, cPo 16, op. 25~ .'1. 3-5 (Pe~1aIIHjeH6apcKe aojcxe 11 Ii III rtec).29 ABIllif, IT-2, K. 104, q). 16~ 6p. 25, rr. 6 (Pe.rannje Hfiapcxe aojcxc II HIlI rreo).30 ABI;III~ I1-2, K. L04, cP. 16., 6p 25, rr. 6p (Pe.'13.UHje Hoapcke sojcxe II rr III nco).

Oc.tofiohen,e KocoscKe lvhJTpoBHue y DpBOM Oa..rrK3HCKOM paTy 163

3IlaILIL\la «ojc cy H~la_~TH KO~JaHIH1HTH 116apcKc sojcxe II Mtrrpouu-rxor 011­

pe..Tja, ~l :i\1H1pOBHllJ1 nuje OHJI0 xmoro BojHHKa, ann ce y IIpaBU)1 I-he rrOBJIa­

LIMO lICO aojc«c 113 HOBor Ilasapa na cc OLJeKHB3JIO D:a na nyTy nohe no cy­K06a, ffeKa casuau,a rOBopI/VIa C)T ,na he )7 MlrrpOBIIUY zrohn onpen 113 ITe­hrr Ira jc OpaHI1. 360r OBMX HH¢OPI\vlcU.Ullja KOl\faI-I;laHT l\1I1TPOBI1QKOr O,IIpe­"l,a IfoTnyKoBHHKfV1HJIliBoje H:HKOJlajeBHh je nacrynao neoxra 06a3PllBO.

3601 'rora je o.rpen na xiapury flOlIeJIIIO Y TpYI rpyne: uperxo.anaua - ofiaBOLta KOI-bI1I~e'l nna oaTa:hoI-ra XII uemaaujcxor 11yKa II rr03HBa, jenna 6pn­CKa 6aTepllja, jenan BOll OOJII-II1Llapa H o6aaona rIHOI-IHpa~ II rnaBHIIHa "Y qI1­

jCtvl cy ce cacrasy uanasnua l.{Ba Oa:f8.JbOHa V rrpcsocpojnor nyxa I n0311Ba,

3aTI1~1 .nse uo.i.cxe 6aTepHje~ .rsc oarepnje V npcxoopojnor uyxa, jcztarrBO~oo.unr-rapa 11. no.t.cxa OOHIll/rna. Ha sauen.y cy T1lLLTIH 8030BI1.31 OBaKaB pac­nope.t BOjCKC, r;re je npcrxonuaua 611.ua J!OCT3, jaxa, YCJIOBoJ~eH je I-IerI03I-Ia­

aan.evr repeua fI o-rctcuaan.cra I-ICnpHJaTeJbCKHX CHar-a.Hcupujaren.cxe cuare ja-urue 4.000 sojnmca, y rrOB.JIaqel-LYY 113 HOBor

Iiasapa 3aY3C.Tl:e cy POr03:Ha XaH, ana cy ce H3 u.era rrosyxne y I1paBUy Mn­TpOBHue npc Hero IllTO j e 2l011IJIO 110 6op6e.32

Hanpenouan,e MI1TPOBHQKOr onpeira, uopen onpesa, ycrtopaaann cyueoraa rycra xiarna xoja ce Tor zraua HaJH13HJla I-IaBPXOBH~1a II.lIaHHI-Ie Poro­3Ha 11 pacxaaureu lIP)J~~l KojI1 j e ycuopauao «peran.e. TIoPC)J; Tora, 6I1JIO je HI\1albIIX nauana Apnayra, aJ111 lie ua rnasnuuy aojcxc, nero na B030Be KOjHcy l1illJII1 na 3aQCJbY. Ilpaor zrana uanpenosan,a (12. oxroopa) ozrpcn je je­)lBacrurao no POr03I-faXaHa 11 'ry sanohuo. 3aY'3efie csor aeoxia saacuor IIO­Jl0)Kaja ornapano jc IIyT 3a uan.e nanpenonau,e. TypCKH onpen ce OJJ:aTJTenonyr.ao y npasuy ce.ra BaIbCKa.33 I13BI1JlHffua~ xojy je ca-mn.aeana KOlbH­

ua, ooaBCCTHJIa je noruyxouunxa Hn:KOJIajeBMha na ce .rypcxe .rpyne KOH­ueurpuruy y pejony cerra Ean.cxa H Jlouau, aJIH 360r rycre xtarne IIHje 110­

rna ;Ja Ka)KC fbl1XOBO 6POjfIO cran,e.Hanpenoaarsc ~v1IrrpOBHqKOronpcna IraCTaB..DeIIO je 13. oxrofipa y 7

earn nsjyrpa. Haxo je uyr on Porosua Xana upesia Ean.cxoj OliO IfH36pnn­ua.jcperan.e IhIII\le 6IiJIO je )TCITOpeno 3601"' n.erouor neuter cran.a. I1I-I)I(II­

u.epnj cxe Je;aHIII1ue H3 rrpeTXO,UI-fl1IJ,e BpIIIHJle cy HeOrrXO;:IHC nonpaaxe na611 1\10rJla na npohe apru.r.epnja. OIIa je nunra ys rrpeTxoJJ:HI1UY jep ce o-re­KHBao jax ornop uerrpnjarc..n.a II3HaJl cena Jloaua. Mel))-TTHi\1, «ana je nper-

31 A.Bll11, rt.z, K. 104.41. ]6, 6p. 25, ';1.7 (Penannje Hoapcxe nojcxe II J1 III neo).32 ABIlIf, Il-2, K. 104, cPo 16, 6p. 18, .,1. 1 (Pe.raunje 116apcKe nojcxe II If III neo),3~ i\B11Jl, IT-2, K. 104, cPo 16, 6p. 25, .:T. 8 (Pe.raunje H6apcKe nojcxe II H III neo),

164

x ozumua Mrrrpoun-ucor O,.'lPCJlJ ,'WW.'Ia .'..(0 OUOI' 11OJ10 it:aj a , a c u p u j arcu, CCuch OlIO uouyxao y upauuy MII11101:l11ll,C, ua jc oua Hac aBl-lIIJ_uuupenonau.c

npera a 3BC'fa Hy . I 'naanuua KOJIOllC L\OWI!a je LtO CCJ1a 5a1bCKa Ii IWCTUl3 l1JrU

l iaC1Y IIaI bC Y I1PUI3UY KOTe Illapcu KaMCH. K o,U CCJn JOlllCJ3HKa 3flTCK.'Ja HX

j c uoh II 'IY cy 3aKOlla41IJ II l. r1CTC UCliCpH xon.nua jc nOWJIa no Mirrponnuey UrIJI,y npnkyun.rur a Imq)cp~laUlfja . OKO 1"10:13 nccer y'BC' IC If3BCCTHnil jcKOMal lL\a1n a j C,UJll ll\1 . ,}(O CTa ucjacuu xt 1!3BCw h Ci\I" , [1 0 n.cxiy . "MlnpOBWl­

KH O.1pC,'l jc cuuoh aaysco MlHPOBHUY". n OTl1yKOBHHK H llKO JIajCBU h j cCXBaTHO I ta ce pazur 0 BY'HlTPHCKOr-.1 o.'..(PCL\Y, 3C\. llHje canejcruo unje snao,ua j c xceneo LlC\. npoaepu T)' BCCT, Tlocnao j c nuojn uy KOl\IHT3, KOjl1 cy ra 113­

j yrp a 0 1'0 4 -raca lUBCCHUIH na j c Mtrrpouuuy saucra 3aY3CJIU naura nojcxakoja j c nounra Tn upauua Dpl'IWTlIlIC .J4

B)"llILTiPllO:1f oopca If ocnotioheu.e }v!lIiIip06U1IC

Y cxnany ca Hap cLl6 0J\! Bpxoune KOMaHlJ,C OL\ 5. oxroopa, KOJ\laI lnUllT

!-lplfl fcKe LUlBl r:mjc II ncsnna In caCTUBU 1II apJ\lHj e HapClJ,HO je 10. oxrofipa

WI cc diopxmpa ByLLHTpUCKll oztpeu ja-ut rre jernror oa:ru.Jborra ueuranuje, 1I0­j a -rau o r BOLlOI\I KOlbHUC H ca 2 TOIla, yxy rm c c u ar e 14 O(pHUl1pa, 41 1l0! !O­

(pHUJ-Ipa, 85 KaLlJlapaH 903 noj unxa. 3 a xox rannaara cnp cna OHOj c On.PCDCH

Majop Munopan J. Mrrrpoanh .» Onpcn j c Tp cGa.11O u a KpCHC uyr By-nrrpna,3aY3MC r a Ii 1l3CTU1311 Lla:bC npCMU MltTPOBHUlf , y 'IHjCM ocnooahau.y .rp efia.u:a f1 0:-'IOI 'UC MIl'lPOIHl'lKOM O,'lpC,LLy . OOKpCT Y npauuy B y'-lHTpIIa 3a n O'ICT

j e 10. oxroopa y n OJT a L\CCe'l' yBC'IC . Jaxa xnura oxrcna je n.eroso OP30 na­npcnos au,c na jc onpen OKO 2 -raca nsjyrpa crurao LlO 5a6mlor Mocra, r,LJ.Cje Ii sanohno. Hanpcnoaau,e jc HaCTaBJb CIlO cyrpanau , 11. otcro fip a y 7 1[ (1_

cona ll:.~jYTpa . Ta-nto y 11 'Iacona O.nPCLl jc 6C3 6op 6e yuiao y By'iI1TpH. Hanyry u p c xra BytIllTPIlY OLlPCLl IlHjCHl\HlO cyxofia, aJIl1 j e jcnan non xon.aueH3 Illyxuurujctce n.mu13HjCOliO uauanuyr KOLl HOBOI' C CJIa OLl crpanc 'ICTp ­

!tCCCTaK Apuayra, KOj ~ 1 cy c c y opa o 110BYKJlH y npaauy IlJTaI-HlllC 4.Hl laBHUC.

[1 0 ynacxy y By-urrpn koxraunarrr onpcna CC cacrao ca J\ICCIIIUv: 'rypcxuei13J1 aCT l IMa I f ca IlpCLlCTaBllI1 mr-.ta CpnCI( C Uj.lKBCHC o n WTHHC. tl)OpMHp mlCl j e

HO Ba ynpaaa c a ,UBOjIIUOJ\l yrncnnnx Cp6a KOjH cy KUC nostohnuun npano-

,4 ABHH, Tl-Z, K. 104, (p. 16. op. 1S. .1, 2 (Oncpannjcxn ,1 11 \:Bll ll K 1\--1J1TPO IJ1\4KOr Oil'

r ena 12-15. X 19 12).; 5 AS! III TI-2. K. 11 2. <p , 1. .1. .') (Onc paunjcxn ,!JIlCBllHK B Y'UITjl HcKOr onpcna):

Ocnofiohen,e Koconcxe N1HTPOBI1lH~y TIpROM OaTIKaUCKOIvr paTy 165

-JaTIl npelJ;CenHI1KY OrlillTI1I-Ie.36 Bojcxa je npcnysena pasopyacaaau.c CTa­

J-IOBHl1UJTBa 11 cxnanaurren.e opyxqa Y lVIaraU;HH nOD: crpaacoxr. Onysero je

OKO 400 nyuiarca, )'3 H3rJIClle na ce npouahe jour suure. Onpcn I-LHje HaCTa­

RMO nanpcnouan.e upcr.ia f\111TpOBl111H 3aTO lliTO lVly je KOMaHLLaHT 1l11BI13M­

je nOCJIaO jenan oaTa_'bOII ca IIo.Try6aTCpJ1jOJ\I 1'1 BO)101\I KOI-bMue lla My IlOl\10r­

Fry. Majop Iv1HTpOBIln je cxiarpao na je TO 360r jaxe OJJ,6paHe MI1TpOBI1ue

ua j c ca-rexao nocnary IIO~JOn. Hcronperacuo, on Jb yJlI1 113 By-nrrpna casnaojc na ce Hca bOJhCTIIHau: 11CT ;J;aI-ra panuje IIaJIa3I10 y OBOIVI xpajy.Toxov na­

na o6aB.TbCI10 jc )" llpKBH onarOnapeI-be KOI\1e cy npacycruouana aojnmm.

1-Ianpenosan.e upesra MI1TPOBlrfUH HaCTaBJbeHO j e 13. oxrofipa y 8 -ra­

COBa H3jYTpa. OKO 12 -racosa onpezr je CTI1T~aO npen ~1I11]JOBHU:Y. Kaxo sa­pour unjc np)T)KaJI3 OTIIOp, «ostannaur onpena l\lajop MHJTOpa,n MH1]JOBM

yruao je ca jeinroxt -rerosr H3 XII rryica y rpan. OCTane TITH qere HCTor nyxaynyhene cy sajczmc ca KOl\Urral\la y lVII1TPOBIP-Ih.Y xacapay. )lBe qeTe ca IIO­rrytiarepujosr OCTaJle cy na IIOJIO)Kajy jyrosananuo 0,[( rpana.

Do ynacxy y rpan srajop MHTpoBI111 ce IlpBO cycpeo ca BHl)er-IlljuM~bYlIHl\1a cpncxe OI1IIlTHHe, a 3aTI1M je ornurao KOn KajMaKaLVla, OL( xora je

iipeyseo yiipaey zpaoa. Ynpasy je 3aTI1l\JI aparno KajIVlaKaJ\IY, ana Y3 ztaayrnezma Cp6I1IIa KOjI1 he ynpaa.n.arn sajezuro ca IhI1l\1. Pan .renerpadra jeofiycraan.en, ana je ripe Tara KajMaKarvly )103BOJbe.HO lla anann y Llapnrpa­ny nouian.e neneury °npenajn Mmpounuc. 0 sayschy MI1TpOBJIUe KO~faH­

L(aHT ByqHTjJfICKOr orrpena H3BeCTHO je KOl\1aI-I.ny .L(PHIICKC LU1BII3JiIje~ on KO­

je je LIo6I10 3arrOBCCT lla ITO LlOJIaCKY TPyrra H6apcKe sojcxe npena IbHIVta

ynpaBY nan MHTPOBHL~OM 11 ByqHTPHOM, a .lla ce OB ca CBojH11 OL(peL(OM

y6p3aI-IH1\1 MapIIIO~1 BpaTH y I1PVIIIITHI-IY. Koxiannarrr llIifBH3I1je rpa)KHO je

on Iv1ajopa MHTpOBH.ha,na ce y MllTPOBI1U:H epopMHpa JJ;06pOBOJbaqKll onpencacraan.cu on Cp6a M3 OKOTIHHX i\lleCTa, Onpcn je 'rpetia.ro uaopyacarn rry­uncaxia ony3CTI11\1 on Apuayra H MYCJIlIIvlaI-ICKOr CTaHOBHHIIITBa. Yse-re je yMnrpoanny 11pnCTIlI'Jla j CJIHa KOIhIflIKa 0cPHI(HpCKa narpona xoja je 06aBC­

CTI1Jla KOlVlaH)::{aHTaBYQl1TpHCKOr onpena na ce MlfTPOBHqKH ozrpen H6ap­cxe BOjCKC Hai1a3I1 y CCJly )J{nTKOBUY, CCBCpHO on Iv1lf1pOBIIUe. Majop MII-

.. '"rpoBl1n je ynyrno IIOpyKy nornyxoanaxy Hmcortajeunhy y KOjOj ra ofiase­IIITaBa 0 I-LerOBOM saysehy MHTpOBI1ue. Y3 nsuenrraj KOMaHllaI-ITY !WHHcKeJ[VIBII3Hje rvlajop Mnrpoanh je IIOCJlao .aeueurypycxor BHueKoH3yJIa 113MM­TpOBHu;e y KOjOj OR H3BeIIITaBa BJIa):(y y Ilerporpaay 0 nany MJ1TPOBI1ue.

36ABHH~ I1-2, K. 112, cPo 1, II. 6 (Ortepannjcxn LIHeBHHK By-nrrpncxor oztpena).

166 Becna CeKy'JIBh

KaKO TCJlerpa¢ nuje panno, all je 3alVl0]TfiO na cpncxa aojcxa npOCJICIIH OBy

BeCT yT PYCHjy, 'TOKOL\l nana r-rajop MI1TPOBI1h jc nOCeTl10 pyc«or Br1UCKOTI­

sy.ra, a ouaj xry je Y3BpaTVIO ucror-r j\/IepOI\L Y ;rBa -taca nsjyrpa 14. oxrofipaCTHI'j1a jc nopyxa uoruysoanuxa HI1Ko,:J(~jeBHha y xojoj ofiascurraua l\1ajo­pa Jv1 rrrpo BI1h a .ua ce -f\'1HTPOBHQKH 01lPCll fHl}Ia311 y. ceny JorueBI1KY H lJ,a hey' 7 C3Tl1 usjyrpa KpeH:lTH npcua IvIJtrrpoBHUH. Majopa Mnrpoanha r,tOJU1 ,lJ,a

ozipxcn sanocennyry Mrrrposuuy ).]:0 llOJI3CKa u.crosor onpcna.»

Jl oc.toooheno] Muiupoeuuu

')/ J\lvrrpoBHl-fKoj UPKB}I o.tpxcano jc i 4. oxroopa y 9 LlaCOBa npe lIO;J,UC

OJlal'OnapCI-be KOJ\le je~ nopcn cpncxe BOjCKC H CTaHOBI-U1UlTBa MHTPOBllIJ,C,

upncycrnouao H pyCKH BHUCKOH3yJI. TIo saupiucrxy OJIarO;.IapCf-ha'l y IIOJIa 11npe rJOllHC y Mrrrpouuuy jc ywao f\1111])OBHIfKH onpcn non KOl\;laU;lOl\1 uoruy­KOBJ-U1Ka IVIHJIl1Boja I--1I1KOJlajcBHha~ KOlvle je T\'lajop Murpoauh npcnao ynpasyrpalla. Ouaj onpeuje H3 Jourcnmca KpCHyO onpesuo, 3aY3eBIIlH nperxonuo 3BC-w

,

LIarL 1l0K jc npyrI1 oara.r.0 I-I sayseo BHe J1I1CHUY, 3anaLJ,IIO OJ! rpana. vI OCTaJrn

BI1COBH OKO rpa,llaOI1!lli cy 3anOCe,1H)/TH jenunnuana ~11ITPOBHQKOr onpcna, Lta

6H ce npezrynpcnno cscuryannn Hanan. I10rn-ryKoBHHK Hmco.rajesnh je CJ\lR­

'rpao, C 003ftPOl\f ua 6.JIT13r1I-ry CCJra EO~LeTHI{a H3 Kala je nornuao -ryueuu 3JI11­

KOBau Hca EO~bCTHlIau, zia je OBO I-leOnXOllIIO. fJIaBHI1Ha 'rpynaje 6rIlla CTaUI1­

OIH1paI-ra H3Ha,n )KeJle3I-LHLIKe CTal-H1UC, IIa Y3BI1WCl-LY jyrosanazuro OLl rpana.Ouaj nOJTOiKaj noxinnnpao je rpa;JOI\J, a HCTOBpel\IeI-IO H saruapao nyr 113 I1paB­

ua llpCI-H1.ue. Ilpesra neKl1M caanan.nua, )7 u.oj ce 6YUIO OK)/11YUro OKO 5000 /\p­6anaca CnpCl\lIH1X na xperry na MVfTPOBHUY.

Y IIOJIa urecr nOIIO,LJJIC, nourro je npcnao CBe IIa,U.JIeA\:HOCTH I\1H]~O­

BHLIK01\'I ozipcny, ByTLLvlTp HCKI1 onpeu je KpCHyO y npaBUy By-nrrpua. Ty jcCTI1rao y Oe31\1 1-JaCOBa yBCI.J:C. ~l6p30 sa IbJiflVl crnrna j c neneura KOIvlaHnau­

Ta Mrrrponu-ncor onpena na ueo By-tnrpnctcor onpe.ia I13 L(pHHcKe ~VIBrI3H­

j e II IT03IIBa OCTal-Ie y rpa.ry 113- onpacasa pen 11 n:a lie )10 na.r.n.er OJ-fIB Yca­crany I16apcKe BojcKe.:;g 'Tojc Oi1JIO y CKJIa)l)l ca napeaoor« O)J. 16. oxroopaxojou jc LI:pI1HCKa ;J,I1B113Hja II n03HBa yuura y cacras 116apcKe BOjCKC. OBa­KO cl)opl\1I1paHa jerumnua ca nrraOOl\1 y IvlHTPOBI1U11 I1rvlaTla jc sanarax ,ll3.

o.ipxcaua pen y KOCOBCKOj OOJTaCTH.39 Y xreljyupcsrcny zico ByqI-ITPI-IcKor

37 ABJtII/L II-2, K, 112\ 4). 1i:1. 10 (Onepannjcxn llHCBHHK ByQHTPHcKor onpena).

3~ .Lt\Bl11/L IT-2, K. 112, cPo 1, .r. 11 (Orreparrnjcxu .1HCBHHK By-nrrpncxor onpena).3~ ABITJiI, I1-2, K. 104, cPo lfi, op. 25, rr. 16 (Periaunje Hoapcxc sojcxe II n III .tco).

Ocnofiohen.e KOCOBcKe MlrrpOBI1Qe y TIpBOM 6aTIKaHCKOM pary 167

onpena BpaTIIO ce 15. oxrofipa y I1PHilITHHY. Tnsrc je n.erosa YJIOra 6HJIa3aBpWCHa.

HOBM xoxiannanr MH'rpOBHue, nOTfIyKOBHHK HyIKOJlajeBI1n npI1MMO

je 14. oicrofipa y 1 car nOIlOJ-lHe aycrpajcxor KOH3yJla Taxnja y nocery,

KOH3yJI je l\10Jl110 xoxtannanra .ua ce I-Ie ncxtoncrpnpa rrpOTHB Aycrpnje 11

lla ce aaycrasu Y3BHKYIBalbe ~,llone Aycrpnja". TOlVl rrpHTIHKOM TaxI1 je H3­

jauuo )la je pen y napounr all y.TIaCKa cpncxe sojcxe 6110 1l06ap.I\1efj)!Tl'IIVI, pyCKM BHueKOII3YJI H BJf~eHHjlf l\1J1TpOBHLIKH rpahann I1C­

upn-ranu cy KOl\1a:H)jaHTl!t\1a ofia onpe.ra KaKO je aycrpnjcxn KOH3yJI nnaunro

IVTeilITaHe rtpn-rava na cy cpncxn BOjI-ll1UI1 ,[J}IBJbaUI1~ KaKO he I1X 3JlOCTaBJha­

TIl xana ;J;o1)y, HT,U. ,Qa 611 npMJlo6MO xreurranc aa Aycrpnjy, npnsao HM jeKaKO je aYCTpI1jcKa sojcxa aaysena Eeorpan 1/1 KaKO he cae xpajeae xoje je

Cpfinja aayscna ona upeyseru. 360r Tora C)' Cp6H C I-IecTPILbeI-he~I OqeKH­

BaJIH ynasa« cpncxe sojcxe y Mrrrpoauuy, jep cy TYPUH II ApHaYTH npera­JIM .nahe ce OCBeTl1TH Cpfiuna.

TIoTnyKoBHMK HHKOJIajeBI1h, suajyhn sa ouc TaXI1jeBe aKTHBHOCTII 11

n.erosy lVlp)Kfhy npesra Cp6H~1a, onrosopno xry je na OH Hnje -ryo]{a cy BOj­I-IlTQI1 Y3BHKllBaJIll TaKO UITO. Ha TO je Taxn Y3BpaTI10 ,na TO HI1CY BI!KaJIM

BOjIII1U;YI, Ben xreurrana. ITOTII)lKOBHHK HHKOJIajeBHo My je ofiehao lIa ce TO

BI1Ille uehc 110HOBI1TH. Ha xpajy osor pasrosopa TaxI1 Myje, nOl\1aJIO Yrna­

JIll, peKao:,,3I-IaTe, rOCnO)]J1I-Ie nOTUYKOBIII1Qe, ja cara Mauap (sic!) ITO no­

perory, ja 'raxohe Mp3HM Aycrpnjanuc, ja 6HX npmr Y3BllKI-IYO 'none

Aycrpnja', 3JIM ,llOK caxr ja QIIHOBHI1K n.en, ja TO He i\10ry Ll03BOJIIITH'''.40

LI:a 611 onpacao pen y rpany, IIOTTI)rKOBHHK HHKorrajeBI111 je sa yrrpas­HHKa BapOIIII1 IIOCTaBI10 cnor a~YTaHTa xanerana Panoj a ITaHToBRha, a sa

npcncezmnxa OIIIIITHfle najaahennjcr ApIIayTHHa, xora cy Cpfia upezino­JKI1Jll/I. )KenehH lla H36erHe cueuryanun cyxof ca Ap6aHaCI1Ma 113 ~peHI1ue,

nOTnyKoBIIHK Hmco.rajcanh je naurao je,I1HOr yrnennor ApHayTIIHa KOjH heOTHnyI y JJ:peln~IUY H nopasroaaparn ca TajylOIIIfbHM Ap5aHaCI1Ma. OR je .rpe­

oano na [1I\1 06pa3JIO)l(H KaKO 6H uanan I-Ia MHrpOBHUY'l HnH na 611JIO xoju

nco cpncxe sojcxe, aa IDfiX 6lIO noryfian. Jenaa on nOKaJIHHX Apnayra1I3jaBHo j e ,Ila he OTIInli II L{a ce nana na he LIOHeTI1 ",no6ap a6ep". Ycrryr,3al\,10JII10 je rro1TIyKoBHHKa HHKOJlajeBHl1a LIa My M3,[{a ofijasy aa rryrosan.eKaKO ra cpncxa sojcxa He 611 cnpe-nura y nponacxy, KaKO11oTrryKoBHHK HM-

40 ABI1H, II-2, K. 104, cPo 16, 6p. 18~ IT. 5 (Orrepauajcxn lUIeBHHK MI1TpoBJ{~Kor0)]­

pcrta 12-15. X 1912).

168 BeCHU CexyJIBn

je I11VIaO spenena, pcxao ~1Y jc lla nohe y 4 cara nouozure no oojasy. Ha rrpo­JlaCKY Kp03 rpaa, oaor ~t\pHa)TT:YIl-Ia cy, cxrarpajyha ra WnI1jYHo~1 xojn cexpehc OKO cpncxe nojcxc, npecpcna If yOHna ,ZIBOjHUa KOlVIHTa KOjH cy )];0­

IllJU1 ca IIpeIIOJIua H aa xoje fIOTrrYKOBI-II1K Hnxonajcsnh unje suao. Tlocneouor norahaja HHKOJIajeBYln je IIapeJJ;I10 ,lla ce n01\lCI-IyTe KOl\1:YITe nporepajyOnaK.TIe cy J1.0IIIJIJf, a OH je o.aycrao 0)..( cnan.a BOBor 113aCJIRHHKa Ap6aHaCH­

]VIa y )lpeHJ11lY .

KorvIaI-I)~aHT MJITPOBI1QKOr o.rpena Ca3HaO je l{a he urraf 116apcKe BOj­cxe nohu )' :rY1vrrpOBMUY, rne ne iVIY 6T1TI1 ceaaurre. Illraf je xpenyo Ii3 Ho­uor Ilasapa 15. orcrofipa I13jYTpa yI CTYlraO L(O cella Eau.cka, rne je rrpeIIOnI10.Ha uyry npexia Eau.cxoj, na KaJJ,I1jal-II1, KO~\'laH,I:{aI-rry ce jaano Typt.IHH KOjI1

je kao H3aCJIaHI1K I13 HOBor Ilasapa 6110 frOCJIaT)7 Mrrrpouauy L(a nperosapaca Tal'vlOIIllhlIlVI JbY.IlHivIa 0 npeziajn rpaaa. OB je H3BeCTIIo rcnepana )KI1BKO­

suha lla cy ce .rypcke TPYfIe nosysrrc 113 J\;1I1TPOBI1ue 13. oxrofipa. IJ1Ta6 jeua rryry npcxia M_YlrpOBI1UH cycperao l\1f10rO H36erJII1uaTypaKa, Apnayra II

l\1YCJlyUvlaI-la «ojn cy ce npaharrn CBOjHM xyhaxra. On IhHX ce casuano na ce

TYPUl'I noanane ca CBUX crpana y npasuy CKOITJba, a )la ce upnoropcxe TPY­fIC I-Ia.JI33e y OnI13I1ITH Tlchu H geLIaI-fa. Ha rrY1Y cy ce cperann a TYpCKH BOj­

HMUI1- xpmuhaau, KOjI1 cy ne3epTIlpaJIH 113 CBOjHX ozipena. IIlTa6 je H3 Ears­CKe KpeI-IYo npeeia MI111JOBHUll 11 Y I-bY yurao OKO 10 xacona.

TIpe nero urro jc «oxranna CTHrJIa y M}rrpOBHUY ~ KOMaHLLaHT )JCIIBKO­

nnh je nocnao jenny KOfbHqKY uarpony, na I.II1jeM xerry cy ce HaJla3I1JII1 rro­PYQI-II1IJ}I Ilcrap Jypnunrh H Anexca Fpyjounh. jla ca jeJ:U-IH~1 BOLlO~1. KOI-La­

II~IKa nacrynajy y npasuy Ilehn ca 3allaTKO~1 )J,a H3BI1,Ue cran-e Y LJ:peIII1I.J;I-1

Ii ITO l\IorYllfIOCTH ycuocrase Be3Y ca upnoropcxora BOjCKOM xoja ce Ta~10

uarrasuna. Osaj onpen Ci\leCTHO ce y 1\1aHaCTI1p ,[{eBHQ, onarne cnao narpo­Jre y npasuy I1enI1 M O~p)KaBaO Be3j7 ca KOMaHJJ:orvl y IVIHrpoBHUI1. Y I13Bp'"

urasan.y .rora sanarxa onpen je Hl\IaO l\1afbH oxpuraj KO)l cena JOIllaI-IHQa,ann cy ce uanana-m ApHayTI1 y6p30 IIOByKJII1. Osaj onpen je ycnoCTaBI10BC3Y ca I1CTOl-Il-II1M onpenou upI-IOrOpCKe sojcrcc, KOjI1 je 17. orcrofipa yurao

y TIen.4 1 Tpyue I16apcKe aojcxe cy rcacauje, sajenuo ca OBHM onpcnoxr up­I-IOrOpCKe sojcxe, xpenyne nyr '11aKOBIIl{e, y -mjoj ce 6JII13HHll Ben HaJIa3HOjenan o.apezr H3 III apvnjc.

41 .A..BIII1, IT-2, K. 104, cPo 1, Gp. l a/I, rt. 7 (Oncpannjcxn UHeBHHK I16apcKe nojcxe

Oil 24. oxrofipa 1912. no 6. :MapTa 1913. rornnre); K. 104, cPo 16, 6p. 30, JI. 1 (H3BeIIITaj BO­lJe rtan.n,e OepUIUlpCKe rrarpo.re nop. Arrcxce )l(yjoBHna Ko:t\1aHLlaHTY Hfiapcxe nojcxe).

OCJI0601)eH~e KOCOBcKe MHTpOBHUe y npBOM 6aJIKaHCKOM pary 169

ITo LlOJIacKy Y MI1TPOBI1UY IIITa6 :I16apcKe BOjCKe j e jl;o6no zteneuryon Bpxosne koxranne (No 416) JJ:a ce n.ene 1pyrre npanpesre sa xraptu npe­I\la IIehM. I1cToBpel\'1eHO~ na ce L{pHlicKa LlHBH3Hja II rr03HBa, xoja ce uana­

311Jla y' TIpllIllTI1I-I11 H xoja je )lBa naua paunje 6I1Jla upnnozrara Hfiapcxojaojcun, spaha y cacras III apvnje. BpXOBHy KOMaH,LlY c)' mrrepecoeane I1H­cPoprvlaUHje 0 TOl\1e rue ce nanase Mea Eorsernnau, Eajpav Ilypa H Pasa-fierKpyesnjy. Ilpexra C33HaIbI1Ma «oja je nocencsana I16apcKa sojcxa, Mea :60­

JbeTIIHaq ce 6110 uosyxao y npasuy TIenH.KOl\1aHLl:aHT 1I6apcKe uojcxe je nperryseo norpefine J\rlepe na ocnrypa

MITrpOBH:O:Y OL( escuryamror rranazra. Bene rpyrre I-IaopY)I{aIIIIX ApnayraHaJIa3HJIe cy ce y )lpeHIIUII H Y Pnfiapnhy. KO!hfPIKM onpen KOjI1 ce HaJIa­

3I10 y Manacrnpy lleBljq nsaeurranao je na ApHayTH 113 cyceznurx cena ­Ean.nnue ItI Tapaua, H3jaBJhyjy na npuxnarajy BOBy BnaCT Ii ,rr:a nesiajy HH­

urra 11pOTHB n.e. Y npasuy Pnfiapuha ynyheu je onpen KOjW je mnao ysI16apcKH KOJIaIIIHH Oe3 CMeTI-hH. I1cToBpeMeHO, jenan onpezt 11:3 HOBOr 11a­sapa .raxohc je yrryhen 113 npasua Pnfiapuha, Kana je onpen KOjI1 je nOJH13I10

H3 rv1.HIpOBI1Ue ztotnao no cena Epn.axa, rne cy npeaohann, Ca3HaO je na cyce ApHayTII rroByKJIH npexo MOKpe Tope Ynpanuy I1ehI1. 06aBelUTeHI1 cyIf 0 saysehy Poxcaja on crpane upnoropcxe nojcxc.

Kaxo je cran-e y MHTPOBI1IlH If OKOJII1HI1 611JTO l\1I1pHO, M6apcKa BOj­

CKa je nocreneao HaCTaBllJIa zra MapIIII1pa y npasuy Ileha, O,rr:HOCHO 'haxo­snne. 113 Enaacena npexo Kypurysrnnje H I1pHllITHI-Ie yrryhea je onpen IIIrr03HBa )la npeyasre ByqHTPH, MlfrpOBI1UY Ii HOBM Ilasap. OBHf\1 je npax­TI1QHO 3aBpIIIeI-IO ocnofiahan.e OBe .reprrropajc, a .rpyue Hfiapcxenojcxe na­CTaBHne cy nan.e rrpeva MeTOXI1jH.

ITPIrIHI1KOM ocnofiahan.a MHTpOBI1ue, OCHM MaIhI1X nytnxaparsa narryry npesra n.oj, nnjc 6HJ1o BenI1X cyxofia, ITa rmje 6I1JIO HIf ryrinraxa yJl:lYJ-lCTBY. Hcnpnjarcrs ce na caxiy nojasy Cpl1CKe sojcxc o;n..lax npcnasaoH, xao urro cy YII1HHna cena y J{peI-II111H, HCTHIlao 6eJIe 3aCTaBe. Y TaKBOM

Ha,IlIfpaIby 6nTIoje H 3apo6JbeHHX IIerrpHjaTeJbCKMX BojHHKa, Mil nnje IIpI1­

MeneHO OCBeTHIILIKO nonauran,e. To je 6HJIO y cxnany ca HapeJJ:6oM xojy jeKOMaHllaIIT fI6apcKe sojcxe renepan )l{I1BKoBHn I13,n:ao CBOjHM BojHHURMaua nOqeTKY nanpcztonaa,a, O,llHOCIIO ocsajan.a HOBor Tlasapa. Y HapeD;6H cexaace: "HapeljyjeM ,lla HMKO He CMe zmparn y )KMBOT~ M:r",IaIbe, -racr 11 CBeTI1­

a.e MHpHHX rpahana, Ma xoje nepe Ii HapO,l.lHOCTI1 OHM 6HJlli, jep ce O,Ll zia­I-IaC llrvlajy csrarpara xao cpucxn npzcaarsana ... Csaxora OHara KOju 611 110-

l-:nl/U

CT~VUf'fO nporueuo 0130j nape.Jor,] CTaBJ'Ih:y' i 10:.1 Cy.Ll H uajcrpoxcnje Ka3HHTH,

a 33. TelKe c.:rYlr(~1CBC crpc.r.ahy ra .. ,b~~.2

Kopucrchn OBfUG:lB np~lCT)'Tl cpnct.c .CI<: C.> l\p(3)"TH cy JOOpOBO:h-uo upc.iana.rn cuojc opy-sjc l,r r'l3jaB_~bnnay:Tli .rojanuocr H0130j .ap/KasH. Te]TO.i~L;IIIOCTl1 OI-LIe cy lioje"::U1IlCP-LHC ~ja ccno. ~-jJIH jc SHIue ce.ra 3sje:U'iO CJIaJIO

jcnuy lt3jaBY. YfaKO cy 1~p6(U-ldcn )~pCln(ue np~;KO CBOjlD{ npc,aCTaBHHKJ ,ZlO­

CTaBILH1 CBOjC ~'i3jaBe. Ibux cy lIOTnHCZUiH: ,LlcnH Pcuenonrrh 3a Bp6oBUC~

A3Hp ;\HJY:IHh 3C1 llo6pOLIJeBau~ gyp\'HIW Pa1\!auaIIOBB:n sa Koxomuc,l\/lCXl'vIC;J, )-lC~TI;,!h 3R I1pl~~:iOBUC~ i\_~IH Mcxxrcrouuh sa Kpyureuau, XHCCH

OC1\IaIfOEI,111 sa WTYTHuue~ ~ApC!l Pcucnounh aa L(YilleBau~ J;I611ill ¢epaTO­nuh 3a hHPC~3~ XarvHlJ f\/!C\lC;JOBIIn 3a Ilo.t.airuc. Pcua )(HcaI-IOBUI1 3a Jlay­ury, Mcxie.r Paiurrl. 3H Typnhcnau. bvlCJfH0.1 C:C.J·l1EVI0BI1h 3R PaIUlWCBO, Xa­:\'111I\1 KapTCl308i:fr1 3a [£O.JbaIIUc. i\XJ\re-J DCu:H'lh 3a Ilpexase, cDcj3)lJla Caj.rnh3'1 ~h)-76oi3au; Ccj.JH Hca« .sa Lly·6oBaU~·+3 l1CI\lZlHJI 'l)Cj\;laJiIIOBnh~I1npH3T'a­xnponnh 1'1 HC3Hp LL\jPH30B1/ill sa .KoImrurh.~-~

£11:]0 je ~1 sapofi.r.crunca, aJIH cc npcxra Ibt'il\la KOpCKTHO uocrynano.'TaKo je Ofl0 sapofi.Leu H Lry13CHH Hcuuo Ilpara lT3 Mrrrpouuue. ITOCnaHHK yLlapurpa.iy. no uapchcn.y Ha'-IC_'HU;fKCi r CHCPEuTulTaba rencpa.ra PalIO~1.I1pa

fIYTflHKa .. oC_Tlo601)CHje uocnc .iare H3jaBe 0 JlojaJIHOCTJ1"l~ J;l npexia sapo­6':bCIH1r\1 T)rpCKH~r Bojl-IIBJ.H:\la cc KOpCKTHO IIOCTYna.no~111'10 1311;=111[\;10 113jcn­

nor flHC1\'Ia nopy-u uuca Oxicpa C!JCj3C H3 I\11fTPOBI1UC. Orr cc no ocnofiahan.yspaTI10 yr Llapnrpa.r, a":H'I ~IY jc »ceua ca LlBOjC xryruxc .ieue ocrana ua Koco­B~Y. KG;] oua y l-I-bfcrally. T10pYllHHK cDcj3a jc npexo CpIICKor' nocnaunxa yUapI1T'paJJ)r f\,lOJJHO lla xrycc nopouuua .roupurn JIO 11CBryCjllfjC, rne OI1 je OH

npeyaco.:- Muuucrapcruo )nrYTp8unLHX JlC..:lcl, KOI\IC je oaaj 3aXTCB 6HO

npocnehcn. )'3BpaTHJIO jc ~na aHO ucxia napa 3Cl TY CSPX)T. I-Ia TO jc npcncen­H11K :i\1I111HCTapcKor cancra Ii ~.LvHIl'1CTap 111-IOCTpaHTix .iena HFtKOJla FlaumhHapcLU10 na cc 0 TPOlliKY n.crouor L\'lHHHcTapCTBEl nOpODJ1ua Ovicp cDej3c-~--_.__. --

.12 _ABl/n[~ IT-2, K. 104, (13, L Gp, i/ 1, .l. 51 (Hapcnfia Ko:'\{zn-r~18IJTa Hoapcxc nojcxe

hcncpana ~i'lLtX~lI{_lJ "J-KHD'KOI1I1ha Gp, 10, O)} 10. oxroopa j 912. ro.tnnc).J.3 i\C', ~\-'flr1J.-rI(). (I), \' H ;,9~ p, 372, \7,/672 (IT3jaBa .~1l)jcL1HoCTH KO~-1aHllaHTJ' I/I6ap­

cxc BOjCKt' OJ: !7. l-IOBC\iOpa 1912),.1':' ;\C', ~vlI/Lu-nOj ¢' Vl i-I OJ p. 373, "\/1/'4 O<bjaBc .1oja~Il--IOCIH xpan.y CpoBje TIe­

rpy L O.J 4. XI 19J2).-1.~, i\C j ~v1I1D:-no, (1;. XIII, p. 383, }",.127 1 (T/f3Bi.?UIT8j 1fZF!C~]HHKY 'Fienepa.unrafia 80j­

BO.1H P. TIyTHIIKy, 0.1 29. In 19i4GAC, \i'1 II,II-I10 , (~). ~{lIL p. 3gJ, Ii'311 (Cpncxrt TlOC-,l~lHHK y Ilapnrpa.ry -- }IHKo­

:111 Ilauuihy, npc;J,cc.·D-IHKY \,'1HH. CanCTJ H \fHIL nnocrpanux ;]C-:-rZl, 28. OKT, 1913),

Ocrrofiohen.e KOcOBCKe MHTpOBHUe y TIpBOM 6an:KaHCKOM pary 171

npefiaun Ll.O 'bcshcnajc II zra liM ce zta 200 ,L{IlHapa aa rpomaK. Taxo je Ii ypa­~eHo.47

Y Ml1TPOBMUII cy ce HaJIa3liIJlIi KOH3yJIaTM Pycnje 11 Aycrpoyrapcxe.IhHXOBlf KOH3yJIII cy pa3JIHtIHTHM IIpI1CryIIOM noxexana cpncxe jenanane.PaCIIOJIO)f(eIhe pycxor KOH3YJla OJqJa)KaBaJIll cy OCMex na :a,erOBOM JIHUY M

IIpI1CyCTBO na 6JIarOJJ;apeIbY y MMrpOBHqKOj I.lPKBIf. AyCrpMjCKM KOH3yJI

TaXH je AO cauor ynacxa cpncxnx Tpyrra noncrnuao Apfianace HTypxe naopaHe rpan, aJIH ra OHM nocne nopasa KO.n: HOBor Ilasapa HHCy nocnyrnana.

KaKO npanuxosr ocnofiahan,a MM1pOBHue naje 6RJIO cyxofia, HI1je

6Rno HM rsyncxux rytiaraxa, 3apo6JheHH 'rypcxa 0cPMUIfPIf M BOjHHI.lM If IIO­

je~YIHll apuayrcxn rrpnaua y6p30 cy OCJI06ol)eHH.110 saapmerxy osor aanarxa Hfiapcxa nojcxa je nponyzcana y npas­

u:y Meroxnje, rne je 3aje.D:HO ca npnoropcxosi BOjCKOM, xoja je Ben npacanaTleh II L{e-qaHe, yuina y naKOBMuY. 3a):{aTaK OBe sojcxe 6110 je KOHaQHO sa­apiueu HapeJJ:6oM Bpxosne KOMaH)le 6p. 24 on 21. aarycra 1913. rOLUiHe,

xana cy CBe KOCOBCKe TPyrre, CXO)];HO YKa3Y Hserosor Bernrsancrna xpan.a

I1eTPa, 6HJIe pacuyurreue."

Vesna Sekulic

LIBERATION OF KOSOVSKA MITROVICA IN THE FIRST BALKANS WAR

Kosovska Mitrovica was considered an important strategic point by the Turkish author­ities. According to the previous plans of the Serbian military command, the Ibar Division, a sup­

plementary part of the Serbian Army was heading towards Mitrovica The Mitrovica Squad whichwas assigned the task of liberating Kosovska Mttrovica was formed out of the Ibar DMsion

which liberated Novi Pazar. This squad was heading from Novi Pazar, over the Rogozna

Mountain, towards Mitrovica. As everyone maintained that the Turkish Army, together with localAlbanians and Muslim population would fervently defend Mitrovica, the Serbian military com­mand formed the Vucitm Squad which was assigned the duty of helping out in liberatingMitrovica. Because of better communication and infrastnJcture, this squad moved faster and

entered Mitrovica without any fights on October the 13th around 12:00.

Key words: Kosovska Mitrovica, Ibar Army, Mitrovica Squad, Vucltrn Squad

47 AC, MH)I-I10, Q? XIII, p. 383,1/473, V474 (npencemrax MHH. cancra H MHH.

nuocrpanax nena H. Ilaniah - r. IIIajHoBHny).48 AB:YIH. IT-2, K. 104, <p. 16, 6p. 68, n. 1 (HapenfiaKOMaHnaHTa KOCOBCKHX rpyna

6p. 24, OIl 21. anrycra 1913).

172 Becua CeKyJHI!\

AHOHHM, Ilocne ocnotiohetea 1913. 2. - Up6G uoceiua KOC0 6CKOj

Muiupoeuuu, 60jeHa ¢oTorpaqmja (KOJIOp ¢oToKonHja)