Huyá»�n thoại ca ho khá»�ng lá»� tren dong Cá»u Long

Nếu như ca Anh vu dứng dầu bảng trong nhom �ngu quy ha thủy� (5 loai ca quy)của song ngoi mi�n Bắc thi ca ho dược xem la vua của cac loai ca tren dong Me Kong.

Noi la vua quả khong ngoa b�i loai ca nay co kich thư�c vao loại �vo d�ch�, tr�nglượng co khi len t�i 150-200kg. Khong những thế, th�t ca cung vao loại �ngon s�m�t� ma khong loai ca nao co th� sanh dược.

�Huy�t dạo� ca thieng

Huy�n tich v� ca Anh vu k� rằng, loai ca tiến vua ch� tr� nen thieng nen quy nh�dược sinh s�ng � nga ba song Bạch Hạc � nga ba song huy�n thoại của nư�cVi�t va la nơi giao thoa của ba dong song l�n Thao � Da � Lo. Khong biết co phải dosự sắp dặt kỳ di�u của tạo hoa hay khong ma tren su�t chi�u dai mấy tram cays� doạn cu�i của dong Me Kong chảy tren lanh th� Vi�t Nam, ca ho cung ch�quần tụ dong nhất � nga ba song Vam Nao. Cang thu v� hơn khi dom tren bản d�d�a ly thi cai khuc nga ba Vam Nao ấy co hinh dạng y phoc m�t chu ca ho.

Ca ho kh�ng l�

Theo l�i cac lao ngư � cu lao Binh Thủy (huy�n Chau Phu, t�nh An Giang � nơi cotruy�n th�ng san bắt ca ho thi g�i doạn song ch� ấy la khoa Vam Nao b�i nơi dayla nơi giao m�i của ba dong nư�c, m�t hư�ng từ me song Ti�n chảy sang,m�t từ Campuchia d� xu�ng va m�t xuoi v� Long Xuyen (An Giang). Khuc song dếndoạn nay thi trụt xu�ng sau tham thẳm v�i vo s� hang h�c.

�Su�t chi�u dai dong song ch� sau chừng 6-7 sải tay nhưng duy nhất doạn khoaVam Nao sau t�i 15 sải. Co lần, tau Phap b� chim � khuc song nay, ngư�i ta thả dayhoai ma khong thấy chạm day�, lao ngư Trần Van Chảnh (Tư Chảnh-70 tu�i) chobiết.

Chinh cai rá»�n nÆ°á»�c sau Vam Nao dược ca ho chá»�n lam diá»�m dừng chan tren lá»�trinh của cuá»�c di chuyá»�n từ Biá»�n Há»� xứ Chua Thap vá»� phia hạ nguá»�n. Biá»�nHá»� Tonle Sap â�� cai â��tui caâ�� thien nhien vi dại ná»�i liá»�n vá»�i dong Me Kong, songmẹ của cac dan tá»�c vung Dong Nam A. Thế rá»�i cứ dến mua nÆ°á»�c len, cac loai caá»� Biá»�n Há»� lại lam má»�t cuá»�c di cÆ° vá»� phia hạ lÆ°u song Me Kong. Ma khi vá»�dến lanh thá»� Viá»�t Nam no dược gá»�i la song Cá»u Long. Nếu nhÆ° con chim samcầm tren dÆ°á»�ng thien di gần 5.000 km từ xứ Cao Ly vá»� phÆ°Æ¡ng Nam chá»� dừngchan á»� mặt nÆ°á»�c Há»� Tay (Ha Ná»�i) thi ca ho da chá»�n nga ba song Vam Nao lam chá»�nnghá»� dưỡng.

Sá»� di ca ho dược gá»�i la â��vuaâ�� cac loai ca nÆ°á»�c ngá»�t la bá»�i vi no co kichthÆ°á»�c vao hang â��to lá»�nâ�� nhất, â��khủngâ�� nhất trong cac loại ca. Cai sá»±â��bá»± chảngâ�� của ca ho thi dam chắc những ngÆ°á»�i chÆ°a má»�t lần â��mụcsá»� thá»�â�� cung kho ngá»� va khong tÆ°á»�ng tượng ra ná»�i. Hay hinh dung con ca chepthong thÆ°á»�ng co trá»�ng lượng khoảng 1,5-2kg thi con ca ho dược phong dạigấpâ�¦ 100 lần. Nghia la no co thá»� nặng tá»�i 150-200kg. Tháºm chi ngÆ°á»�i ta da từngthấy co con ca ho dai 3 met, nặng tá»�i 300kg. Trá»�ng lượng ấy xấp xá»� má»�t con bo,nặng hÆ¡n chiếc xe may thi dung la cá»±c kỳ hiếm trong cac loai ca nÆ°á»�c ngá»�t.

Những ngư�i gia lẫn những khach thương h� thư�ng qua lại tren song vẫnthư�ng k� rằng, vao những ngay nư�c rong trang sang h� vẫn thư�ng thấycon ca ho phi than len kh�i mặt nư�c pho di�n sức mạnh �chua t� song ngoi�.Cả than hinh no to như m�t tấm van ngựa, vay anh bạc, hai con mắt to bằng haimi�ng chen an cơm. No quẩy m�t cai lam mặt song n�i song, tung b�t trắng xoa vatạo nen m�t tiếng d�ng ầm ầm chẳng khac nao bom n�.

â��Cac cụ bảo do la do bá»� con vắt chui vao mang ngứa nen cu cáºu má»�i nhao len mặtnÆ°á»�c cho vắt chui raâ��, ngÆ° dan Nguyá»�n Van Ba (54 tuá»�i, ấp Binh Thiá»�n, xa BinhThủy) ká»�.

Mon gi cung �ngon hết sảy�

Từ xưa dến nay chưa m�t ai � Binh Thủy lặn xu�ng song ma thấy ca ho, cungkhong ai biết no tru ngụ � hang h�c, lu�ng lạch nao. Cach duy nhất la dợi ca honhao len kh�i mặt nư�c r�i cứ khuc song do ma giang lư�i� ch�. Theo dấu caho �cực thi m�� nhưng ngư dan ai cung khoai, cung ham. B�i lẽ bắt dượcm�t con la cầm chắc lượng vang, cung dang �d�ng ti�n bat gạo�. Hơn nữatrong d�i ngư�i ngư phủ, bắt dược con ca chua, �vua của cac loai ca� thim�i xứng dang la tay san ca lao luy�n. Th�i hoang kim, � Binh Thủy từng co vaichục tay lư�i ca ho cự phach.

Ngư dan Nguy�n Van Ba

NgÆ° dan Nguyá»�n Van Ba bảo, san ca ho phải san ca to má»�i thu. Thế nen há»� phảisắm má»�t tấm lÆ°á»�i cung thuá»�c hang ká»· lục. LÆ°á»�i bá»�n bằng chá»� Nháºt, dai70-80m, sau cỡ 6-9 thÆ°á»�c. Mắt lÆ°á»�i rá»�ng chừng 4 tấc rưỡi. Dung lÆ°á»�i nay,ca to 40-50 ky chui lá»�t chá»� co ca từ 60 ky trá»� len má»�i trung. Da trung la trung lá»�n.Má»�t tấm lÆ°á»�i ca ho khi do trá»� gia tá»�i 6-7 chá»� vang, la má»�t tai sản rất lá»�n.

Trong su�t gần 15 nam hanh ngh� san ca ho, ong Ba cung khong nh� minh da dượcbắt dược bao nhieu con ca ho. �Con nặng 70-80 ky thi nhi�u lắm. Nhưng cả d�itoi nh� nhất la lần bắt dược con ca ho nặng 160 ky. Phải dung hai cai can don m�ican n�i�, lao ngư b�i h�i nh� lại.

Khong chá»� co kich thÆ°á»�c khá»�ng lá»�, ca ho con co má»�t táºp tinh rất lạ. Gặp lÆ°á»�ila tá»± chui dầu vo, dến chừng vÆ°á»�ng lÆ°á»�i lại cứ nhảy len nen sau má»�t há»�ichinh no tá»± quấn minh trong tấm lÆ°á»�i. Cung chinh bá»�i diá»�u nay nen ngÆ°á»�i danxứ song nÆ°á»�c gá»�i no la â��ca thầy chuaâ��, â��bá»± con ma hiá»�n khoâ��.

Co ngÆ°á»�i con ngheu ngao, co lẽ tại con ca sá»�ng lau á»� dất nÆ°á»�c Chua Thap, nghenhiá»�u kinh Pháºt nen cung â��hiá»�n nhÆ° Bụtâ��. Trong bụng ca chá»� co duy nhấtmá»�t thứ la cat non. Khong biết co phải vi khong â��sat sinhâ�� cac loai ca khac, chá»� anrong tảo, cat non ma ca ho hiá»�n lanh váºy khong?

Những ngư dan kỳ cựu noi rằng danh ca ho la ngh� nhan tản nhưng nguy hi�mva kỳ lạ. Ngư dan ch� vi�c cang lư�i r�i vai tiếng sau ra tham, keo lư�i thấynặng la dinh ca ho, con nếu nhẹ tenh lại thả tiếp. Nhưng khong phải cứ co lư�imang ra thả la trung, no con phụ thu�c vao cai duyen va sự may rủi.

â��Thong thÆ°á»�ng cach duy nhất dá»� bắt ca ho la dung lÆ°á»�i. NhÆ°ng trong dá»�i, toitừng 2 lần cau trung ca ho. Ma trung con những 130 ky. Do cung la luc vợ toi dang á»�m.Khi giang cau toi chá»� khấn trá»�i sao trung con ca lá»�n dá»� co tiá»�n thuá»�c thang cho vợkhong ngá»� lại trung ca ho lá»�n nhÆ° váºyâ��, ong Ba nhá»� lại.

Ca ho cỡ 5-10 ky sá»�ng it nhất cung vai nam, con những con khá»�ng lá»� hang tram kykhong biết da trải qua hang bao nhieu nam. No da hấp thụ bao nhieu dưỡng chấtcủa song nÆ°á»�c, sá»�ng qua bao nhieu mua di cÆ° ma trá»� nen quy hiếm. Thế nen hếtthảy những ngÆ°á»�i da co dá»�p thÆ°á»�ng thức qua mon an chế biến từ ca hodá»�u phải gáºt gu cong nháºn â��ngon hết sảyâ��.

Thá»�t ca vừa ngá»�t vừa dai nhÆ°ng khong dai nhÆ° thá»�t heo, thá»�t bo ma vừa daivừa co nhiá»�u sụn sần sáºt. Ca ho chế biến mon gi cung ngon nhÆ°ng vá»�i những laongÆ° da từng hạ gục hang tram con ca ho thi â��thá»�t ca an mai cung nhamâ��. Chá»� cohai mon â��thượng hạngâ�� nhất chinh la phần miá»�ng â��hoâ�� ra va cai bong bong ca.

Thong thư�ng, ca ho nh�, ngư�i ta chặt b� cai phần ho nho ra ngoai. Nhưng nếuca l�n vai chục ky hoặc dến m�t tram ky thi cai phần ho can cung dược vai ba ky malại la phần sụn, nấu m�m v�i canh chua thi dung la �ngon dữ lắm�, khong comon gi co th� so sanh dược.

Cai sụn của miá»�ng ca ho ninh kỹ an nghe sần sáºt tháºt dung cau â��miá»�ng nhai taingheâ��, da rang da miá»�ng ma con da cả tai. Thứ hai la cai bong bong ca day nhÆ° miếngcui dừa, xao giấm them bong cải khi an sừng sá»±c, dai dai ma gion ngon khong thá»� tả.Thứ nay ma nham nhi vá»�i rượu dế la muá»�n say quen trá»�i quen dất.

Cang quy cang hiếm thi gia ca ho lại cang dắt. Bay gi� thương lai co th� trả gia t�i2 tri�u d�ng/kg. Nghia la nếu bắt dược con cỡ tram ky la cầm chắc vai tramtri�u d�ng trong tay. Thế nhưng lam gi con ca ho ma bắt. Chuy�n ca ho tran quy lẫnnhững mon an thu�c hang �sơn hao hải v�� kia, tất cả da tr� thanh �vangbong m�t th�i�.

Vá»�i cach danh bắt dung lÆ°á»�i cao, xung diá»�n thi dến cac loai ca nhá»� cung bá»� táºndiá»�t chứ dừng noi gi dến loai khá»�ng lá»� nhÆ° ca ho. Từ nam 1999 trá»� vá»� sau, caho hiếm dần, những cao thủ â��sat ca hoâ�� gắng gượng them vai nam rá»�i cungdanh buong cheo gac lÆ°á»�i. Van Ba, TÆ° Chảnh thao lÆ°á»�i ca ho lam thanh vai chụcchiếc vong cho anh em há»� hang má»�i ngÆ°á»�i cai nằm chÆ¡i.

�B� ngh� san ca ho r�i toi cung b� ngh� lư�i luon. Dến nay da cả chục namr�i khong con thấy co con ca ho nao to hang tram ky�, lao ngư Van Ba hư�ng anh mắtxa xam v� phia nga ba song Vam Nao noi.

Theo Thanh Thủy � Hoang Giang

Phap luáºt Viá»�t Nam