54
Załącznik nr 2 do załącznika nr 2.1 do SWIZ sprawa numer: 14/SISP/PN/2013 Opis wymagań dla podsystemów HDS i PHD 1. Wymagania funkcjonalne HDS...............3 1.1 Zarządzanie hurtownią danych HDS.............3 1.1.1 zarządzanie infrastrukturą i wydajnością hurtowni HDS...............................................3 1.1.2 zarządzanie użytkownikami (nadawanie uprawnień), zapewnienie dostępu do danych.....................3 1.1.3 monitorowanie procesów przepływu i przetwarzania danych w HDS......................................4 1.1.4 zabezpieczenie fizyczne przed utratą danych.....4 1.1.5 zapewnienie bezpieczeństwa systemu..............6 1.2 Zarządzanie strukturami danych HDS...........7 1.2.1 zarządzanie strukturami i danymi w ramach HDS. . .7 1.2.2 zarządzanie metabazą hurtowni...................9 1.2.3 tworzenie/modyfikacja procesów przepływu danych i metadanych (procesów ETL)........................10 1.2.4 zarządzanie procesami przetwarzania danych.....12 1.2.5 utajnianie danych w HDS........................14 1.2.6 przygotowanie struktur danych oraz eksport do PHD16 1.3 Przechowywanie i udostępnianie danych.......16 1.3.1 Repozytorium Danych Statystycznych.............16 1.3.2 Centralna Baza HDS (hurtownia danych HDS)......17 1.3.3 udostępnianie danych z repozytorium HDS........19 2. Wymagania funkcjonalne PHD..............21 2.1 Zarządzanie hurtownią danych PHD............21 2.1.1 zarządzanie infrastrukturą i wydajnością hurtowni PHD..............................................21 2.1.2 zarządzanie użytkownikami (nadawanie uprawnień), zapewnienie bezpieczeństwa dostępu do danych.....21 2.1.3 monitorowanie procesów przepływu i przetwarzania danych w PHD.....................................22 2.1.4 zabezpieczenie fizyczne przed utratą danych....22 Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa 7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji str. 1

Hurtownia Danych Statystycznychstat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bip/BIP_14_sisp_pn_2013_05... · Web view• w co najmniej w jednym z wymienionych formatów edytowalnych RTF i/lub DOCx, •

Embed Size (px)

Citation preview

Załącznik nr 2 do załącznika nr 2.1 do SWIZsprawa numer: 14/SISP/PN/2013

Opis wymagań dla podsystemów HDS i PHD

1. Wymagania funkcjonalne HDS..............................................31.1 Zarządzanie hurtownią danych HDS..................................................3

1.1.1 zarządzanie infrastrukturą i wydajnością hurtowni HDS...............................31.1.2 zarządzanie użytkownikami (nadawanie uprawnień), zapewnienie dostępu

do danych........................................................................................................31.1.3 monitorowanie procesów przepływu i przetwarzania danych w HDS...........41.1.4 zabezpieczenie fizyczne przed utratą danych.................................................41.1.5 zapewnienie bezpieczeństwa systemu............................................................6

1.2 Zarządzanie strukturami danych HDS................................................71.2.1 zarządzanie strukturami i danymi w ramach HDS.........................................71.2.2 zarządzanie metabazą hurtowni......................................................................91.2.3 tworzenie/modyfikacja procesów przepływu danych i metadanych

(procesów ETL)............................................................................................101.2.4 zarządzanie procesami przetwarzania danych..............................................121.2.5 utajnianie danych w HDS.............................................................................141.2.6 przygotowanie struktur danych oraz eksport do PHD..................................16

1.3 Przechowywanie i udostępnianie danych.........................................161.3.1 Repozytorium Danych Statystycznych.........................................................161.3.2 Centralna Baza HDS (hurtownia danych HDS)...........................................171.3.3 udostępnianie danych z repozytorium HDS.................................................19

2. Wymagania funkcjonalne PHD............................................212.1 Zarządzanie hurtownią danych PHD................................................21

2.1.1 zarządzanie infrastrukturą i wydajnością hurtowni PHD.............................212.1.2 zarządzanie użytkownikami (nadawanie uprawnień), zapewnienie

bezpieczeństwa dostępu do danych..............................................................212.1.3 monitorowanie procesów przepływu i przetwarzania danych w PHD.........222.1.4 zabezpieczenie fizyczne przed utratą danych...............................................222.1.5 zapewnienie bezpieczeństwa systemu..........................................................23

2.2 Zarządzanie strukturami danych PHD..............................................242.2.1 tworzenie i modyfikacja struktur danych w PHD.........................................242.2.2 zarządzanie przetwarzaniem danych.............................................................26

2.3 Zarządzanie repozytorium danych PHD..........................................272.3.1 przechowywanie danych i metadanych........................................................272.3.2 udostępnianie danych z repozytorium..........................................................27

3. Wymagania niefunkcjonalne dla podsystemów hurtowni HDS i PHD....................................................................................29

3.1 Używalność / ergonomia..................................................................293.2 Bezpieczeństwo systemu..................................................................31

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 1

3.3 Rozwój systemu, skalowalność i wydajność....................................323.4 Interoperacyjność.............................................................................333.5 Niezawodność (odporność na awarie)..............................................333.6 Wykorzystywane standardy..............................................................34

4. Wymagania dot. wdrożenia systemu.......................................35

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 2

1. Wymagania funkcjonalne HDS1.1 Zarządzanie hurtownią danych HDS1.1.1 zarządzanie infrastrukturą i wydajnością hurtowni HDS

Identyfikator W-H1.01.001 Typ wymagania Obligatoryjne

Treść wymagania:Monitorowanie pracy hurtowni HDS

Podsystem musi być wyposażony w graficzny interfejs dla administratora do monitorowania pracy hurtowni.Interfejs administratora hurtowni powinien być zrealizowany na zasadzie panelu dostępowego poprzez przeglądarkę www (wersja preferowana) lub jako dedykowana aplikacja umieszczana na stacji roboczej Administratora HDS.

Interfejs musi umożliwiać monitorowanie: poszczególnych warstw podsystemu (warstwy bazy danych, warstwy aplikacji

i narzędzi), czynności wykonywanych w bazie przez użytkowników (m.in. kto i kiedy

korzystał z hurtowni danych), wykonywanych operacji (czas wykonania operacji, jakie tablice były

zaangażowane, które kolumny i pola były wykorzystywane itp.),

inne charakterystyki działania systemu wg potrzeb.

Identyfikator W-H1.01.002 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie i zarządzanie przestrzenią dyskową HDS

Podsystem musi zapewnić sprawdzenie wykorzystania dostępnej przestrzeni dyskowej HDS wraz z możliwością jej powiększenia.Podsystem musi umożliwiać sprawdzenie wykorzystania przestrzeni dyskowej przez poszczególne struktury.

Identyfikator W-H1.01.003 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie wydajności HDS

Podsystem musi być wyposażony w narzędzie do monitorowania hurtowni (w tym monitorowania szybkości wykonywania zapytań i procesów) w celu uzyskania optymalnej wydajności HDS.

1.1.2 zarządzanie użytkownikami (nadawanie uprawnień), zapewnienie dostępu do danych

Identyfikator W-H1.01.004 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Zarządzanie użytkownikami

Podsystem musi zapewnić interfejs dla administratora do zarządzania użytkownikami, w tym umożliwiać:

- tworzenie i unieważnianie kont użytkowników- grupowanie użytkowników

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 3

Identyfikator W-H1.01.005 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Zarządzanie uprawnieniami użytkowników w HDS

Podsystem musi umożliwiać zarządzanie uprawnieniami poszczególnych użytkowników mających dostęp do HDS. Za zarządzanie uprawnieniami użytkowników odpowiedzialny będzie Administrator HDS.

Podsystem musi zapewnić możliwość przypisania uprawnionym użytkownikom lub grupom użytkowników rodzajów dostępu do określonej grupy danych.

Identyfikator W-H1.01.006 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Mechanizmy zabezpieczenia dostępu do danych

Podsystem musi zapewnić możliwość definiowania tzw. ról dla różnych zadań wykonywanych w podsystemie.Podsystem musi zapewnić możliwość przypisywania ról użytkownikom (użytkownik może posiadać wiele przypisanych ról).

Podsystem powinien zapewnić mechanizm dostępu do fragmentu struktury danych (np. z wykorzystaniem mechanizmu kontekstów pracy, widoków zmaterializowanych itp.).

Identyfikator W-H1.01.007 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Zarządzanie profilami/rolami dostępu do struktur i danych

Podsystem musi umożliwiać określenie profili/ról dostępu dla użytkowników lub grup użytkowników zarówno na poziomie struktur HDS jak i ich zawartości (tworzenie/modyfikacja obiektów w bazie; przeglądanie, modyfikacja, dopisywanie, usuwanie danych).

1.1.3 monitorowanie procesów przepływu i przetwarzania danych w HDS

Identyfikator W-H1.01.008 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie procesów przepływu danych i metadanych

Podsystem musi umożliwiać monitorowanie procesów przepływu danych z/do innych podsystemów SISP (z podsystemów SPDS, SMS+SPBS, TERYT, PHD).

Identyfikator W-H1.01.009 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie stanu wykonywania procesów przetwarzania danych

i metadanych

Podsystem musi umożliwiać monitorowanie przebiegu wykonania poszczególnych procesów w HDS oraz przekazywanie powiadomień do Administratora HDS i/lub Administratora Danych HDS o stanie i etapach wykonania procesów oraz błędach występujących podczas ich wykonywania.Podsystem powinien umożliwić przekazywanie powiadomień poprzez interfejs administracyjny (np. mechanizmy workflow) i/lub pocztę elektroniczną.

Podsystem musi umożliwiać lokalizację miejsca powstania błędów powstałych podczas przetwarzania danych i metadanych w hurtowni.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 4

1.1.4 zabezpieczenie fizyczne przed utratą danych

Identyfikator W-H1.01.010 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Sporządzanie harmonogramu wykonywania kopii bezpieczeństwa HDS

Podsystem musi zapewnić możliwość tworzenia harmonogramu wykonywania kopii bezpieczeństwa.Proces tworzenia kopii bezpieczeństwa powinien być zautomatyzowany z możliwością sterowania przez Administratora HDS.

Identyfikator W-H1.01.011 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Sporządzanie kopii bezpieczeństwa HDS

Podsystem musi umożliwiać tworzenie kopii bezpieczeństwa zgodnie z ustalonym harmonogramem.Podsystem musi umożliwić tworzenie kopii pełnej oraz kopii różnicowej w trybie on-line.

Podsystem powinien zapewnić możliwość utworzenia i zapisania kopii bezpieczeństwa informacji na zewnętrznym nośniku, nie powiązanym z HDS.

Identyfikator W-H1.01.012 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Kontrola poprawności wykonania kopii bezpieczeństwa HDS

Podsystem musi umożliwiać sprawdzenie poprawności wykonania kopii bezpieczeństwa danych.

Identyfikator W-H1.01.013 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Przywracanie danych z kopii bezpieczeństwa

Podsystem musi zapewnić możliwość odtworzenia wszystkich obiektów oraz danych z kopii bezpieczeństwa.

Podsystem musi zapewniać, w przypadku odtwarzania bazy danych, odzyskanie stanu danych z chwili wystąpienia awarii bądź cofnąć stan bazy danych do określonego punktu w czasie. W przypadku odtwarzania do stanu z chwili wystąpienia awarii odtwarzaniu może podlegać cała baza danych bądź pojedyncze pliki danych.W przypadku, gdy odtwarzaniu podlegają pojedyncze pliki bazy danych, pozostałe pliki baz danych mogą być dostępne dla użytkowników.

Identyfikator W-H1.01.014 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie tworzenia kopii bezpieczeństwa HDS

Podsystem musi zapewnić monitorowanie wykonania kopii bezpieczeństwa oraz informować Administratora HDS o wszelkich błędach i niezgodnościach wykonania kopii.Podsystem powinien kontrolować terminy wykonania kopii bezpieczeństwa oraz ich zakres (zgodnie z harmonogramem).

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 5

Identyfikator W-H1.01.015 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Szyfrowanie kopii bezpieczeństwa

Podsystem powinien umożliwić tworzenie szyfrowanej kopii bezpieczeństwa.

1.1.5 zapewnienie bezpieczeństwa systemu

Identyfikator W-H1.01.016 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Dostęp uwierzytelnionych użytkowników

Podsystem HDS będzie dostępny tylko dla uwierzytelnionych użytkowników (uwierzytelnienie i autoryzacja użytkowników realizowane będzie w ramach usługi SSO podsystemu SCiKD).Podsystem musi umożliwić uwierzytelnianie i autoryzację użytkowników na podstawie informacji przechowywanej w Active Directory GUS.

Identyfikator W-H1.01.017 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie dostępu do podsystemu HDS

Podsystem będzie umożliwiać monitorowanie dostępu użytkowników do podsystemu HDS poprzez zapewnienie rejestracji w logach systemu, każdej próby dostępu do hurtowni HDS.W szczególności podsystem będzie zapewniał rejestrację nieuprawnionych prób dostępu (wraz z identyfikatorem użytkownika wykonującego niedozwoloną operację dostępu, datą próby dostępu oraz zakresem nieuprawnionego dostępu).

Identyfikator W-H1.01.018 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie pracy użytkowników HDS

Podsystem będzie umożliwiać bieżące monitorowanie pracy użytkowników poprzez zapewnienie rejestracji działań (wstawiania, modyfikacji lub usuwania danych) – wraz z identyfikatorem użytkownika wykonującego operację, datą operacji.

Identyfikator W-H1.01.019 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zgłaszanie naruszeń reguł bezpieczeństwa podsystemu HDS

Podsystem będzie umożliwiać automatyczne zgłaszanie (alerty) do Administratora HDS prób naruszenia bezpieczeństwa systemu, w tym prób nieuprawnionego dostępu do podsystemu (tj. próby nieudane, ostrzeżenia systemowe i błędy).

Identyfikator W-H1.01.020 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Bezpieczeństwo przesyłania danych

Podsystem musi zapewniać szyfrowanie przesyłania danych.

Identyfikator W-H1.01.021 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Bezpieczeństwo składowanych danych

Podsystem musi posiadać funkcjonalność umożliwiającą szyfrowanie danych składowanych oraz ich deszyfrowanie.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 6

Identyfikator W-H1.01.022 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Logi zdarzeń systemowych

Podsystem musi umożliwiać dostęp do logów zdarzeń systemowych z poziomu interfejsu administracyjnego oraz zapewniać możliwość ich eksportu, co najmniej do formatu TXT.

Podsystem będzie zapewniać mechanizmy uniemożliwiające edycję i usuwanie plików zawierających logi zdarzeń systemowych oraz chroniące przed możliwością ich przepełnienia.Dostęp do logów zdarzeń systemowych będzie tylko dla administratorów hurtowni i zapewniona będzie wiarygodność i bezpieczeństwo logów. Podsystem będzie zapewniać synchronizację zegara systemowego ze źródłami czasu za pomocą protokołu NTP lub mechanizmów Active Directory w celu utrzymania wiarygodności logów zdarzeń systemowych

1.2 Zarządzanie strukturami danych HDS1.2.1 zarządzanie strukturami i danymi w ramach HDS

Identyfikator W-H1.02.001 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Zarządzanie obiektami bazodanowymi

Podsystem zarządzania bazą danych zawiera funkcjonalność umożliwiającą zarządzanie i administrację obiektami bazodanowymi.Podsystem musi zapewniać wygodne zarządzanie strukturami danych i metadanych przez administratora hurtowni.

Identyfikator W-H1.02.002 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Tworzenie struktur danych HDS

Podsystem musi umożliwiać tworzenie struktur danych i metadanych (w tym struktur wielowymiarowych OLAP – przynajmniej typu ROLAP, MOLAP) w HDS, w ramach następujących obszarów:

Repozytorium Danych Statystycznych Centralna Baza HDS (obszar danych elementarnych, Obszary Tematyczne,

Metabaza)na podstawie opisu struktur (m.in. opisy pól, typy pól, zależności pomiędzy pojęciami, określenie miar i wymiarów) pochodzącego z podsystemu SMS+SPBS.

Identyfikator W-H1.02.003 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Modyfikacja struktur danych HDS

Podsystem musi umożliwiać modyfikację struktur danych i metadanych (w tym struktur wielowymiarowych OLAP) w ramach HDS.

Podsystem musi zapewnić mechanizm automatyzacji modyfikacji struktur danych związanych ze zmianami formularzy sprawozdawczych.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 7

Identyfikator W-H1.02.004 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie struktur danych HDS

Podsystem musi umożliwiać usuwanie struktur danych i metadanych (w tym struktur wielowymiarowych OLAP) w ramach HDS.

Identyfikator W-H1.02.005 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie struktur danych (zarządzanie wydajnością bazy danych)

Podsystem musi być wyposażony w interfejs dla administratora do monitorowania struktur danych (w tym struktur wielowymiarowych OLAP) hurtowni w celu uzyskania optymalnej wydajności bazy (w tym optymalizacji wykonywania zapytań) poprzez rozmieszczenie obiektów w przestrzeniach danych, partycjonowanie, tworzenie indeksów, widoków zmaterializowanych itp.

Podsystem powinien posiadać mechanizmy przyspieszające operacje wykonywane na danych poprzez wykorzystanie zrównoleglenia wykonywania zapytań i procesów.Podsystem powinien posiadać mechanizmy zarządzające optymalnym rozłożeniem danych na dyskach, w celu uzyskania lepszej wydajności rozwiązania.

Identyfikator W-H1.02.006 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie wykorzystania struktur danych

Podsystem musi umożliwiać sprawdzenie jak często dana struktura (w tym struktury wielowymiarowe OLAP) jest wykorzystywana - przegląd statystyk wykorzystania danych.

Zarządzanie Obszarami Tematycznymi

Identyfikator W-H1.02.007 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Tworzenie Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi HDS, definiowanie nowych Obszarów Tematycznych.

Podsystem musi zapewnić niezależność Obszarów Tematycznych w ramach HDS (np. w oddzielnych schematach bazy).

Podsystem powinien umożliwić wykorzystanie metadanych statystycznych w różnych Obszarach Tematycznych.

Identyfikator W-H1.02.008 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zasilanie Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi Danych HDS, zasilanie struktur danych Obszaru Tematycznego (w tym struktur wielowymiarowych OLAP), danymi ze wskazanego okresu czasu.

Identyfikator W-H1.02.009 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie danych z Obszarów Tematycznych

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 8

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi Danych HDS, usuwanie wybranych danych i/lub obiektów z Obszaru Tematycznego.

Identyfikator W-H1.02.010 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi HDS, usunięcie wybranego Obszaru Tematycznego.

Identyfikator W-H1.02.011 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zarządzanie uprawnieniami do Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi Danych HDS, definiowanie uprawnień dostępu do Obszarów Tematycznych.

Identyfikator W-H1.02.012 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Definiowanie powiązań międzydziedzinowych (pomiędzy Obszarami

Tematycznymi)

Podsystem musi zapewnić możliwość korzystania z danych z innych Obszarów Tematycznych hurtowni.

1.2.2 zarządzanie metabazą hurtowni

Identyfikator W-H1.02.013 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Powiązanie metadanych statystycznych z danymi

Podsystem musi umożliwiać powiązanie/przypisywanie metadanych statystycznych (określających znaczenie danych przechowywanych w ramach struktur HDS) z danymi.

W tym celu w podsystemie powinna być zapewniona możliwość przeglądania, wyszukiwania i wyboru dostępnych w Metabazie HDS obiektów metadanych.

Identyfikator W-H1.02.014 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Pozyskiwanie metadanych statystycznych z innych podsystemów SISP

Podsystem musi umożliwiać pozyskiwanie wymaganych metadanych statystycznych z podsystemu SMS+SPBS:

1) definicyjnych – niezbędnych dla opisania gromadzonych danych,2) badania – niezbędnych dla opisania badania w tym operatów do badań oraz

powiązań metadanych z danymi,3) systemowych – niezbędnych do opisania struktur danych,4) procesowych – niezbędnych do opisania procesów realizowanych

w hurtowni,

Podsystem musi umożliwić pozyskanie – z podsystemu TERYT – niezbędnych metadanych opisujących struktury podziału terytorialnego kraju.

Podsystem powinien umożliwić, po pobraniu metadanych statystycznych z podsystemów SMS+SPBS i TERYT, ich transformację do postaci umożliwiającej efektywne wykorzystanie podczas procesów przetwarzania danych w hurtowni.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 9

Identyfikator W-H1.02.015 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Weryfikacja metadanych statystycznych zasilających HDS

Podsystem musi zapewnić możliwość kontroli poprawności metadanych statystycznych zasilających Metabazę HDS.

Identyfikator W-H1.02.016 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Cykliczne zasilanie Metabazy HDS

Podsystem musi umożliwiać przechowywanie określonych stanów metadanych statystycznych (metadane na określoną datę), odpowiadające przechowywanym danym.Zasilanie Metabazy HDS będzie polegało na dopisywaniu metadanych na nowy stan bez usuwania poprzedniego stanu, tzn. musi być utrzymywana historia metadanych.

Identyfikator W-H1.02.017 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zarządzanie metadanymi statystycznymi

Podsystem musi umożliwiać gromadzenie i aktualizację metadanych statystycznych w Metabazie HDS pochodzących z podsystemów SMS+SPBS i TERYT.Przechowywane będą następujące rodzaje metadanych:1) metadane definicyjne, m.in.:

- opis pojęć,- klasyfikacje oraz listy kodów,- podział terytorialny kraju wg rejestru TERYT,

2) metadane badania i metodologiczne, m.in.:- katalog zmiennych,- wykaz jednostek z operatów do badań (gospodarczych, społecznych, rolnych),- harmonogram badania,- algorytmy i reguły przetwarzania danych,- opis powiązań metadanych z danymi (Mdane),

Identyfikator W-H1.02.018 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zarządzanie metadanymi technicznymi

Podsystem musi umożliwiać gromadzenie metadanych technicznych:1) metadane systemowe, m.in.:

- opis struktur danych,- opis źródeł danych,- opis procedur i procesów przetwarzania,

2) metadane operacyjne – generowane w trakcie pracy hurtowni HDS

Identyfikator W-H1.02.019 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zapewnienie spójności danych z danymi rejestrowymi

Podsystem musi zapewnić możliwość pobrania struktur i danych operatów statystycznych (w zakresie wskazanym przez Administratora Danych HDS) oraz jego aktualizację w Metabazie HDS.Podsystem musi zapewnić możliwość pobrania struktur i danych rejestru TERYT (w zakresie wskazanym przez Administratora Danych HDS) oraz jego aktualizację w Metabazie HDS.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 10

1.2.3 tworzenie/modyfikacja procesów przepływu danych i metadanych statystycznych (procesów ETL)

Identyfikator W-H1.02.020 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Narzędzie ETL (Extract-Transform-Load)

Podsystem musi być wyposażony w narzędzie ETL (z interfejsem graficznym) zapewniające funkcjonalności ładowania danych i metadanych statystycznych do struktur bazodanowych oraz ich późniejszego przetwarzania.

Identyfikator W-H1.02.021 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Tworzenie procesów przepływu danych i metadanych statystycznych

Podsystem musi zapewnić możliwość definiowania/modyfikowania procesów przepływu danych i metadanych statystycznych w HDS, w tym procesów dotyczących zasilania struktur hurtowni (dla danych i metadanych statystycznych) na każdym etapie przetwarzania danych.Podsystem powinien posiadać narzędzie (z interfejsem graficznym) do definiowania procesów przepływu danych i metadanych statystycznych.

Identyfikator W-H1.02.022 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Planowanie procesów przepływu danych i metadanych statystycznych

Podsystem musi zapewnić możliwość definiowania, harmonogramowania i automatycznego uruchamiania procesów przepływu danych i metadanych statystycznych w ramach hurtowni (część zadań np. zasilania powinno odbywać się w godzinach zmniejszonego obciążenia hurtowni)

Identyfikator W-H1.02.023 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Wykonywanie/uruchamianie procesów przepływu danych i metadanych

statystycznych

Podsystem musi umożliwić zarządzanie procesami zasilania, przetwarzania i przepływu danych i metadanych statystycznych w ramach HDS.Podsystem musi umożliwiać uruchamianie (w tym uruchamianie automatyczne na podstawie harmonogramu) procesów przepływu danych i metadanych statystycznych w hurtowni.Procesy będą uruchamiane przez Administratora Danych HDS.

Identyfikator W-H1.02.024 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie procesów przepływu danych i metadanych statystycznych w HDS

Podsystem powinien monitorować przebieg wykonania poszczególnych procesów w HDS oraz powiadamiać administratora hurtowni o stanie, etapach oraz błędach podczas ich wykonywania.

Podsystem powinien umożliwiać monitorowanie i weryfikowanie procesów, z wykorzystaniem narzędzia raportującego działania operacyjne z tego przetwarzania (na różnym poziomie szczegółowości). Podsystem powinien umożliwić dystrybucję takich raportów „operacyjnych” do wskazanych odbiorców.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 11

Identyfikator W-H1.02.025 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie historii wykonywania/uruchamiania procesów

Podsystem musi umożliwić tworzenie i przeglądanie historii uruchomień procesów.

Podsystem powinien umożliwić raportowanie wyników z realizacji procesów, oraz dystrybucję takich raportów „operacyjnych” do wskazanych odbiorców.

1.2.4 zarządzanie procesami przetwarzania danych

Identyfikator W-H1.02.026 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Architektura przetwarzania danych

Podsystem musi zapewnić przetwarzanie danych w systemie HDS w architekturze opartej na pakietach i transformacjach danych.

Transformacje danych powinny przetwarzać wchodzące informacje według określonego algorytmu, a następnie udostępniać przetworzone dane na wyjściu transformacji. Ponadto powinna być możliwość wielokrotnego wykorzystania tego samego typu transformacji (i jej algorytmu) w wielu innych pakietach rozwiązania bez konieczności każdorazowej implementacji tego algorytmu.

Identyfikator W-H1.02.027 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Tworzenie procesów złożonych

Podsystem musi umożliwić tworzenie procesów złożonych wywołujących inne podprocesy (utworzenie sekwencji procesów).

W przypadku wywoływania podprocesów powinna być możliwość przekazywania parametrów z procesu nadrzędnego do wywoływanych podprocesów.

Identyfikator W-H1.02.028 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zarządzanie procesami w HDS

Podsystem powinien umożliwić zarządzanie procesami przetwarzania danych oraz ich uruchamiania, zatrzymywania, wznawiania.Podsystem powinien posiadać możliwość tworzenia tzw. punktów wznowienia, punktów, od których proces przetwarzania mógłby być wznowiony np. w sytuacji wystąpienia błędu. Wznowienie procesu przez administratora, następuje po usunięciu przyczyny błędu.Podsystem powinien posiadać możliwość tworzenia tzw. punktów kontrolnych, wstrzymujących proces na czas kontroli wyników przetwarzania danych i metadanych. Wznowienie procesu przez administratora, następuje po zatwierdzeniu wyników cząstkowych procesu.

Identyfikator W-H1.02.029 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Interfejs do tworzenia procesów przetwarzania danych

Podsystem musi posiadać narzędzie do definiowania nowych i modyfikacji istniejących już procesów przetwarzania danych (preferowany interfejs graficzny).

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 12

Identyfikator W-H1.02.030 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Definiowanie reguł przetwarzania danych i metadanych statystycznych

Podsystem musi posiadać funkcjonalność definiowania reguł przetwarzania (przekształcania, kontroli, transformacji itp.) danych i metadanych statystycznych w ramach HDS.

Identyfikator W-H1.02.031 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Definiowanie procesów przetwarzania danych i metadanych statystycznych w

HDS

Podsystem musi zapewnić możliwość definiowania (przynajmniej) następujących procesów przetwarzania danych w HDS:

- zasilanie struktur danych i metadanych statystycznych,- transformacja danych i metadanych statystycznych,

- integracja i kontrola spójności danych z metadanymi statystycznymi,- tworzenie zmiennych pochodnych oraz tworzenie nowych jednostek

statystycznych,- naliczanie i edycja agregatów (mikro- i makroagregatów),- naliczanie wag i uogólnianie,- anonimizacja danych,- utajnianie danych,- zasilanie struktur danych hurtowni publicznej (PHD) utajnionymi danymi

(eksport danych do PHD),

- generowanie raportów kontrolnych.

Identyfikator W-H1.02.032 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Nadawanie i przechowywanie statusu danych w HDS

Podsystem musi umożliwiać określenie statusu danych w HDS, określającego gotowość struktur danych do dalszego przetwarzania i/lub udostępniania.

Identyfikator W-H1.02.033 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Cykliczne zasilanie HDS z podsystemu SPDS

Podsystem musi umożliwiać zasilenie struktur danych HDS (Repozytorium Danych Statystycznych) danymi z podsystemu SPDS.

Identyfikator W-H1.02.034 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie zasilania HDS

Podsystem musi kontrolować wykonywanie zasileń w ramach struktur HDS zgodnie z harmonogramem zasilania.Podsystem musi powiadamiać Administratora HDS i/lub Administratora Danych HDS o kolejnych terminach zasileń struktur danych.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 13

Identyfikator W-H1.02.035 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zasilanie danymi ze wskazanego okresu

Podsystem musi umożliwiać powtórne zasilenie tych samych struktur danych za wskazany przez Administratora HDS i/lub Administratora Danych HDS okres czasu.Nie dopuszcza się bezpośredniej modyfikacji danych załadowanych do HDS.W przypadku potrzeby korekty danych należy powtórnie wykonać ładowanie tych danych po uprzednim usunięciu poprzednich danych za ten okres.

Identyfikator W-H1.02.036 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Wersjonowanie danych HDS

Podsystem musi zapewnić wersjonowanie danych.Będzie wprowadzona nowa wersja danych dla tego samego okresu ze względu na konieczność korekty danych już opublikowanych.

Identyfikator W-H1.02.037 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie danych z HDS

Podsystem musi umożliwiać usuwanie danych z HDS.W zależności od decyzji Administratora Danych HDS podsystem musi umożliwić usuwanie danych poprzez:

- fizyczne usunięcie ich ze struktur danych HDS bez naruszenia spójności danych pozostających w hurtowni,

- oznaczenie ich jako dane nieaktualne bez niszczenia ich fizycznej kopii (wersjonowanie danych).

Podsystem powinien zostać zabezpieczony przed możliwością usunięcia danych ze struktur danych w sposób nieuprawniony.

Identyfikator W-H1.02.038 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Anonimizacja danych w HDS

Podsystem musi zapewnić funkcjonalność anonimizacji danych.

Podsystem powinien umożliwiać zdefiniowanie tabeli przejścia, zastępującej rzeczywiste dane identyfikacyjne podmiotów sztucznymi identyfikatorami hurtowni (anonimizacja). W szczególności należy zapewnić kontrolę nad dostępem do tabeli przejścia, poprzez przydzielenie praw do jej przeglądania określonej grupie użytkowników – każdy dostęp powinien zostać odnotowany.Podsystem powinien umożliwiać zidentyfikowanie podmiotu, którego dane zostały zanonimizowane, osobom posiadającym dostęp do tabeli przejścia (anonimizacja odwracalna).

1.2.5 utajnianie danych w HDS

Identyfikator W-H1.02.039 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Utajnianie danych

Utajnianie danych związane jest z ochroną tajemnicy statystycznej i dotyczy danych zagregowanych. W tabelach z danymi zagregowanymi istnieją kolumny, które zawierają informacje wspomagające utajnianie danych dla osoby budującej raport.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 14

Wartości w tych kolumnach są wyliczane podczas generowania danych zagregowanych i zapisywane w tabelach związanych z agregatami. Mając do dyspozycji te wartości osoba budująca raport posiada informację, które informacje powinny być chronione i w zależności od tego buduje odpowiedni raport w narzędziu zewnętrznym.

Podsystem musi umożliwiać utajnianie danych w HDS, według zadanych kryteriów (z możliwością ich modyfikacji), celem zabezpieczenia przed możliwością ujawnienia informacji o jednostkowych respondentach badań statystycznych.Podsystem musi zapewnić, że utajnianie danych nie wpłynie na jakość danych, przy jednoczesnym zabezpieczeniu ich podczas upubliczniania.Utajnione dane będą przesyłane do PHD.

Identyfikator W-H1.02.040 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Wstępne utajnianie danych – tajemnica pierwotna

Podsystem musi umożliwiać przeprowadzenie wstępnego procesu utajniania danych na podstawie wcześniej zdefiniowanych kryteriów zgodnych z pierwotną tajemnicą statystyczną (zestaw predefiniowanych algorytmów powinien być dostępny w ramach podsystemu, wraz z możliwością definiowania nowych algorytmów przez użytkowników).

Zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy „nie mogą być publikowane ani udostępniane uzyskane w badaniach statystycznych statystyki publicznej informacje statystyczne możliwe do powiązania i zidentyfikowania ich z konkretną osobą oraz dane indywidualne, charakteryzujące wyniki ekonomiczne działalności podmiotów gospodarki narodowej prowadzących działalność gospodarczą, w szczególności jeżeli na daną agregację składa się mniej niż trzy podmioty lub udział jednego podmiotu w określonym zestawieniu jest większy niż trzy czwarte całości.”

Podsystem powinien mieć możliwość utajniania zarówno danych elementarnych (mikrodanych – celem ew. przekazywania ich dla badań naukowych) jak i danych zagregowanych (mikro- i makroagregatów).

Identyfikator W-H1.02.041 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Wtórne utajnianie danych przez analityka – tajemnica wtórna

Podsystem musi dawać możliwość wtórnego utajniania danych przez analityka danych dla dowolnych poziomów agregacji danych.

Dotyczy ochrony danych objętych tajemnicą pierwotną, zagrożonych możliwością pośredniej identyfikacji.W przypadku wystąpienia tylko jednego agregatu (na danym poziomie) chronionego tajemnica pierwotną – który mógłby być wyliczony na podstawie dostępnych danych – należy zrezygnować z publikowania danych na tym poziomie lub ukryć dodatkową pozycję tego poziomu. Inną metodą ochrony tajemnicy pierwotnej jest tworzenie dodatkowych agregatów – przeznaczonych do udostępniania – będących wynikiem połączenia przynajmniej dwóch agregatów, spośród których jeden podlega ochronie ze względu na tajemnicę pierwotną.

Identyfikator W-H1.02.042 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Oznaczenie wyróżnika tajności

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 15

Podsystem musi umożliwiać oznaczanie utajnionych danych poprzez zastosowanie wyróżnika tajności.np. zgodnie z poniższą zasadą:

1 – agregacja zawierająca mniej niż 3 podmioty,2 – agregacja zawierająca podmiot dominujący (3/4 całości),3 – tajemnica wtórna, zabezpieczenie przed pośrednią identyfikacją agregatów.

Identyfikator W-H1.02.043 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zachowanie danych w procesie utajniania

Podsystem (poprzez wykorzystanie wyróżników tajności) musi zachowywać dane, które podlegają utajnieniu, tak aby dane nieutajnione mogły być dostępne do prac analitycznych dla Koordynatorów OT i/lub Analityków JSP – również w celu modyfikacji tajemnicy wtórnej.

Identyfikator W-H1.02.044 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Oznaczenie statusu danych utajnionych

Podsystem musi umożliwiać akceptację utajnionych danych przez Koordynatora OT lub Analityka JSP oraz oznaczanie statusu poprawnie utajnionych danych, jako gotowe do przekazania do PHD.

1.2.6 przygotowanie struktur danych oraz eksport do PHD

Identyfikator W-H1.02.045 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Przygotowanie struktur danych do przekazania do PHD

Podsystem musi umożliwić tworzenie struktur danych z utajnionymi danymi do przekazania do PHD.

Identyfikator W-H1.02.046 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Przygotowanie struktur danych dla BDL

Podsystem musi umożliwić zaprojektowanie struktur oraz odpowiednich procedur zasilających te struktury danymi i metadanymi, na potrzeby Banku Danych Lokalnych.

Identyfikator W-H1.02.047 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Eksport danych do PHD

Podsystem musi umożliwiać eksport danych do Publicznej Hurtowni Danych.Podsystem musi zapewnić możliwość określenia dla eksportu danych: daty i godziny ich publikacji w PHD (embargo na publikację danych).

Identyfikator W-H1.02.048 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zasilanie BDL

Podsystem musi posiadać interfejs do zasilania Banku Danych Lokalnych (obecnie środowisko Oracle 10g).

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 16

1.3 Przechowywanie i udostępnianie danych1.3.1 Repozytorium Danych Statystycznych

Identyfikator W-H1.03.001 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Przechowywanie danych i metadanych statystycznych w RDS

Podsystem musi zapewnić przechowywanie danych pochodzących z badań statystycznych – zapewnić wieloletnie repozytorium zatwierdzonych danych (jednostkowych oraz wstępnie przetworzonych tzw. mikrodane).

Podsystem musi zapewnić przechowywanie metadanych statystycznych.

Identyfikator W-H1.03.002 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Wczytywanie danych i metadanych statystycznych do RDS

Podsystem będzie umożliwiał wczytywanie danych z podsystemu SPDS oraz metadanych statystycznych z podsystemów SMS+SPBS i TERYT.

Wczytywanie danych i metadanych statystycznych z podsystemów SPDS, SMS+SPBS, oraz TERYT będzie realizowane z wykorzystaniem bazy operacyjnej (traktowanej jako część RDS).Dane zgromadzone w bazie operacyjnej będą dalej przetwarzane tzn. kontrolowane, transformowane w celu weryfikacji ich poprawności, oraz ładowane do bazy danych w układzie kolumnowym/formularzowym.

Identyfikator W-H1.03.003 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Obszar danych operacyjnych RDS

Podsystem musi zapewnić możliwość przechowywania (w bazie operacyjnej) pośrednich struktur bazodanowych wykorzystywanych na poszczególnych etapach przetwarzania.Baza operacyjna - baza danych wykorzystywana jako byt tymczasowy na potrzeby importu i procesów transformacji danych.

Identyfikator W-H1.03.004 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Kontrola danych z metadanymi statystycznymi

Repozytorium Danych Statystycznych musi zapewnić możliwość kontroli spójności i integracji danych z metadanymi statystycznymi z wykorzystaniem m.in.:

słownika pojęć, katalogu zmiennych, klasyfikacji, list kodów itp. operatów statystycznych (np. BJS)

Pożądana jest możliwość definiowania algorytmów kontrolnych dla RDS.

1.3.2 Centralna Baza HDS (hurtownia danych HDS)

Identyfikator W-H1.03.005 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Repozytorium Centralnej Bazy HDS

Podsystem musi zapewnić repozytoria do przechowywania: danych elementarnych, danych w ramach Obszarów Tematycznych,

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 17

metadanych.

Identyfikator W-H1.03.006 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Operacyjna baza danych w ramach Centralnej Bazy HDS

Podsystem musi zapewnić obszar danych operacyjnych, umożliwiający wczytywanie danych z Repozytorium Danych Statystycznych. Baza operacyjna spełni rolę bezpośredniego źródła danych (wybranych danych pochodzących z RDS) dla Centralnej Bazy HDS.

Dane zgromadzone w bazie operacyjnej będą dalej przetwarzane tzn. kontrolowane, transformowane w celu weryfikacji ich poprawności. Po obróbce dane przenoszone będą do struktur docelowych hurtowni danych.Podsystem musi zapewnić możliwość przechowywania (w bazie operacyjnej) pośrednich struktur bazodanowych wykorzystywanych na poszczególnych etapach przetwarzania.Baza operacyjna - baza danych, wykorzystywana jako byt tymczasowy na potrzeby importu i procesów transformacji danych.

Identyfikator W-H1.03.007 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Repozytorium danych elementarnych

Repozytorium musi zapewnić gromadzenie danych na potrzeby prac analitycznych: w układzie „formularzowym” – wybrany zakres danych z RDS, w układzie wielowymiarowym.

Dane zawarte w Repozytorium danych elementarnych pochodzą z bazy operacyjnej. Na podstawie przygotowanych algorytmów transformacji dane z bazy operacyjnej przenoszone są do struktur docelowych z zachowaniem reguł spójności i integralności.

Identyfikator W-H1.03.008 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Repozytorium Obszarów Tematycznych HDS

Podsystem musi zapewnić repozytoria dla tworzenia i przechowywania Obszarów Tematycznych – obszary informacji, ukierunkowane na obsługę grup użytkowników, zainteresowanych analizą wydzielonego zakresu informacji.

Podsystem w ramach Repozytorium Obszarów Tematycznych powinien zapewnić możliwość tworzenia dowolnych struktur danych, w tym struktur relacyjnych oraz wielowymiarowych OLAP (ROLAP, MOLAP), przechowujących dane jednostkowe oraz zagregowane, na podstawie których będą wykonywane analizy statystyczne.

Podsystem w ramach Repozytorium Obszarów Tematycznych musi zapewnić możliwość gromadzenia danych utajnionych na potrzeby udostępniania w PHD (w układzie tabel płaskich, relacyjnych i/lub wielowymiarowych),

Identyfikator W-H1.03.009 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Metabaza HDS

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 18

Podsystem musi zapewnić repozytorium dla utrzymywania: metadanych statystycznych, metadanych technicznych.

Obszar metadanych statystycznych stanowi zbiór zunifikowanych informacji (słowników, pojęć, klasyfikacji) niezbędnych do utrzymania spójności danych i do przeprowadzenia wielowymiarowych analiz statystycznych.Tabele metadanych statystycznych pełnią często rolę wymiarów w analizach danych.

Identyfikator W-H1.03.010 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Schematy struktur wielowymiarowych hurtowni

Podsystem musi umożliwić budowę odpowiednich struktur wielowymiarowych w oparciu o dane przechowywane w hurtowni danych.

Należy uwzględnić fakt, że w stosunku do dwóch standardowych schematów, stosowanych w hurtowniach (schemat gwiazdy i schemat płatka śniegu) rzeczywiste potrzeby struktur danych statystycznych są większe.Wymagane są bowiem dwa dodatkowe warunki:

1. potrzebnych jest wiele tabel faktów, z których każda może być powiązana z wieloma tabelami wymiarów, a wymiary te mogą być wspólne,

2. pomiędzy tabelami faktów mogą występować relacje.

Identyfikator W-H1.03.011 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Repozytorium danych na potrzeby udostępniania przez interfejs SDMX

Podsystem musi zapewnić repozytorium do gromadzenia danych na potrzeby udostępniania przez interfejs SDMX (umożliwienie przechowywania danych, w określonych strukturach bazodanowych [ułatwiających późniejszą transformacje danych na struktury SDMX], do których będą ładowane naliczone dane do udostępniania poprzez interfejs SDMX).

Uwaga: Projekt i budowa samego interfejsu nie jest przedmiotem niniejszego przetargu.

Identyfikator W-H1.03.012 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Repozytorium danych historycznych

Podsystem musi umożliwić przechowywanie danych historycznych (np. danych zgromadzonych w dotychczas istniejącej hurtowni danych dot. statystyki gospodarczej oraz danych NSP2002 i PSR2002).

1.3.3 udostępnianie danych z repozytorium HDS

Identyfikator W-H1.03.013 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Udostępnianie danych użytkownikom

Podsystem musi zapewnić dostęp do określonych struktur oraz danych zgromadzonych w Centralnej Bazie HDS uwierzytelnionym użytkownikom wewnętrznym zgodnie z ich uprawnieniami poprzez przyjazny interfejs użytkownika.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 19

Uwaga: RDS będzie dostępny tylko dla administratorów, nie udostępnia się danych tu zgromadzonych użytkownikom do analiz.

Identyfikator W-H1.03.014 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Interfejsy udostępniania danych

Podsystem musi zapewnić dostęp do przechowywanych danych poprzez następujące interfejsy:

interfejs administracyjny – umożliwiający Administratorowi HDS monitorowanie pracy hurtowni. Interfejs powinien być zrealizowany jako dedykowana aplikacja instalowana na stacji roboczej Administratora HDS lub jako panel dostępny poprzez przeglądarkę WWW,

interfejs danych – umożliwiający Administratorowi Danych HDS definiowanie nowych oraz nadzór nad aktualnie dostępnymi strukturami danych. Interfejs powinien być zrealizowany jako dedykowana aplikacja instalowana na stacji roboczej Administratora Danych HDS lub jako panel dostępny poprzez przeglądarkę WWW,

interfejs dla użytkownika zaawansowanego – przyjazny dla użytkownika interfejs do realizacji zapytań SQL oraz ew. zapytań wielowymiarowych MDX

Identyfikator W-H1.03.015 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Udostępnianie danych innym systemom

Podsystem musi zapewnić interfejsy w celu udostępniania danych z Centralnej Bazy HDS dla innych podsystemów systemu SISP

dla podsystemu SWAiD, dla podsystemu PHD

w tym dla BDL – środowisko Oracle 10g.

Podsystem musi umożliwić udostępnianie danych dla potrzeb wskazanych przez Zamawiającego zewnętrznych środowisk/systemów analitycznych – eksport wybranych zbiorów – np. do:

ABM (Analityczna Baza Mikrodanych) – środowisko narzędzi SAS, SAS_LAN – środowisko narzędzi SAS, narzędzia SPSS.

Identyfikator W-H1.03.016 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Sposób udostępniania danych

Podsystem powinien udostępniać dane przynajmniej za pomocą protokołów ODBC/JDBC i/lub usługi sieciowe Webservices.

Identyfikator W-H1.03.017 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Wsparcie dla technologii udostępniania danych zgodnej z SDMX

Podsystem musi gwarantować wsparcie dla technologii udostępniania danych zgodnej z wytycznymi Eurostat-u SDMX-RI (SDMX Reference Infrastructure).

W szczególności podsystem powinien: umożliwić generowanie odpowiednich struktur bazodanowych*, w co

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 20

najmniej jednym, ze wspieranych przez program Mapping Assistant, układzie (np. w postaci „płaskiej tabeli”),

umożliwić opracowanie algorytmów wypełniania tych struktur danymi w taki sposób, aby nie było konieczne zastosowanie mechanizmów transkodowania w momencie mapowania pojęć udostępnianych, na pojęcia wymagane przez definicje zawarte w DSD,

zapewnić wykonywanie procesów ładowania danych w oparciu o opracowane algorytmy.

* odpowiednia struktura, to taka, której definicja pokrywa się z zakresem informacyjnym danych do udostępnienia (określonym w DSD)

2. Wymagania funkcjonalne PHD

2.1 Zarządzanie hurtownią danych PHD2.1.1 zarządzanie infrastrukturą i wydajnością hurtowni PHD

Identyfikator W-H2.01.001 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie pracy hurtowni PHD

Podsystem musi być wyposażony w interfejs dla administratora do monitorowania pracy hurtowni.Interfejs administratora hurtowni powinien być zrealizowany na zasadzie panelu dostępowego poprzez przeglądarkę www (wersja preferowana) lub jako dedykowana aplikacja umieszczana na stacji roboczej Administratora PHD.

Interfejs musi umożliwiać monitorowanie: poszczególnych warstw podsystemu (warstwy bazy danych, warstwy aplikacji

i narzędzi), czynności wykonywanych w bazie przez użytkowników (administratorów),

inne charakterystyki działania systemu wg potrzeb.

Identyfikator W-H2.01.002 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie i zarządzanie przestrzenią dyskową PHD

Podsystem musi zapewnić sprawdzenie wykorzystania dostępnej przestrzeni dyskowej PHD wraz z możliwością jej powiększenia.Podsystem musi również umożliwiać sprawdzenie wykorzystania przestrzeni dyskowej przez poszczególne struktury.

Identyfikator W-H2.01.003 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie wydajności PHD

Podsystem musi być wyposażony w narzędzie do monitorowania hurtowni (w tym monitorowania szybkości wykonywania zapytań i procesów) w celu uzyskania optymalnej wydajności PHD.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 21

2.1.2 zarządzanie użytkownikami (nadawanie uprawnień), zapewnienie bezpieczeństwa dostępu do danychUWAGA: wymagania w tej grupie mają zastosowanie tylko dla użytkowników wewnętrznych

(Administratorów), odpowiedzialnych za zawartość PHDIdentyfikator W-H2.01.004 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Zarządzanie użytkownikami

Podsystem musi zapewnić interfejs dla administratora do zarządzania użytkownikami, w tym umożliwiać:

- tworzenie i unieważnianie kont użytkowników- tworzenie grup użytkowników

Identyfikator W-H2.01.005 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zarządzanie uprawnieniami użytkowników w PHD

Podsystem musi umożliwiać zarządzanie uprawnieniami poszczególnych użytkowników mających dostęp do PHD. Za zarządzanie uprawnieniami użytkowników odpowiedzialny będzie Administrator PHD.

Podsystem musi zapewnić możliwość przypisania uprawnionym użytkownikom lub grupom użytkowników rodzaju praw dostępu do określonych struktur danych (Obszarów Tematycznych).

Identyfikator W-H2.01.006 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Mechanizmy zabezpieczenia dostępu do danych - role

Podsystem musi zapewnić możliwość definiowania tzw. ról dla różnych zadań wykonywanych w podsystemie.Podsystem musi zapewnić możliwość przypisywania ról użytkownikom (użytkownik może posiadać wiele przypisanych ról).

2.1.3 monitorowanie procesów przepływu i przetwarzania danych w PHD

Identyfikator W-H2.01.007 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie procesów zasilania PHD

Podsystem musi umożliwiać monitorowanie procesów zasilania poszczególnych Obszarów Tematycznych PHD.Podsystem musi informować o statusie danych przesłanych do PHD.

Identyfikator W-H2.01.008 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Monitorowanie stanu wykonywania procesów zasilania PHD

Podsystem musi umożliwiać monitorowanie przebiegu wykonania poszczególnych procesów zasilania PHD oraz przekazywanie powiadomień do Administratora PHD i/lub Administratora Danych PHD o stanie i etapach wykonania procesów oraz błędach występujących podczas ich wykonywania.Podsystem powinien umożliwić przekazywanie powiadomień poprzez interfejs administracyjny i/lub pocztę elektroniczną.

Podsystem musi umożliwiać lokalizację miejsca powstania błędów podczas wykonywania procesów zasilania PHD.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 22

2.1.4 zabezpieczenie fizyczne przed utratą danych

Identyfikator W-H2.01.009 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Sporządzanie harmonogramu wykonywania kopii bezpieczeństwa PHD

Podsystem musi zapewnić możliwość tworzenia harmonogramu wykonywania kopii bezpieczeństwaProces tworzenia kopii bezpieczeństwa powinien być zautomatyzowany z możliwością sterowania przez Administratora PHD.

Identyfikator W-H2.01.010 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Sporządzanie kopii bezpieczeństwa PHD

Podsystem musi umożliwiać tworzenie kopii bezpieczeństwa zgodnie z ustalonym harmonogramem.Podsystem musi umożliwić tworzenie kopii pełnej oraz kopii różnicowej w trybie on-line.

Podsystem powinien zapewnić możliwość utworzenia i zapisania kopii bezpieczeństwa na zewnętrznym nośniku, nie powiązanym z PHD.

Identyfikator W-H2.01.011 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Kontrola poprawności wykonania kopii bezpieczeństwa PHD

Podsystem musi umożliwiać sprawdzenie poprawności wykonania kopii bezpieczeństwa danych.

Identyfikator W-H2.01.012 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Przywracanie danych PHD z kopii bezpieczeństwa

Podsystem musi zapewnić możliwość odtworzenia wszystkich obiektów oraz danych z kopii bezpieczeństwa.

Podsystem musi zapewniać, w przypadku odtwarzania bazy danych, odzyskanie stanu danych z chwili wystąpienia awarii bądź cofnąć stan bazy danych do określonego punktu w czasie. W przypadku odtwarzania do stanu z chwili wystąpienia awarii odtwarzaniu może podlegać cała baza danych bądź pojedyncze pliki danych.W przypadku, gdy odtwarzaniu podlegają pojedyncze pliki bazy danych, pozostałe pliki bazy danych mogą być dostępne dla użytkowników.

Identyfikator W-H2.01.013 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie tworzenia kopii bezpieczeństwa PHD

Podsystem musi monitorować status wykonania kopii bezpieczeństwa oraz informować Administratora PHD o wszelkich błędach i niezgodnościach wykonania kopii.Podsystem powinien kontrolować terminy wykonania kopii bezpieczeństwa oraz ich zakres (zgodnie z harmonogramem).

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 23

Identyfikator W-H2.01.014 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Szyfrowanie kopii bezpieczeństwa

Podsystem powinien umożliwić tworzenie szyfrowanej kopii bezpieczeństwa.

2.1.5 zapewnienie bezpieczeństwa systemu

Identyfikator W-H2.01.015 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Dostęp uwierzytelnionych użytkowników

Podsystem PHD będzie dostępny tylko dla uwierzytelnionych użytkowników wewnętrznych – administratorów (uwierzytelnienie i autoryzacja użytkowników realizowane będzie w ramach usługi SSO w podsystemie SCiKD).Podsystem musi umożliwić uwierzytelnianie i autoryzację użytkowników wewnętrznych na podstawie informacji przechowywanej w Active Directory GUS.

Identyfikator W-H2.01.016 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie dostępu do podsystemu PHD

Podsystem będzie umożliwiać monitorowanie dostępu użytkowników wewnętrznych do podsystemu PHD poprzez zapewnienie rejestracji w logach systemu, każdej próby dostępu do hurtowni PHD.W szczególności podsystem będzie zapewniał rejestrację nieuprawnionych prób dostępu (wraz z identyfikatorem użytkownika wykonującego niedozwoloną operację dostępu, datą próby dostępu oraz zakresem nieuprawnionego dostępu) użytkowników wewnętrznych.

Identyfikator W-H2.01.017 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zgłaszanie naruszeń reguł bezpieczeństwa podsystemu PHD

Podsystem będzie umożliwiać automatyczne zgłaszanie (alerty) do Administratora PHD naruszenia bezpieczeństwa systemu, w tym prób nieuprawnionego dostępu do podsystemu (tj. próby nieudane, ostrzeżenia systemowe i błędy).

Identyfikator W-H2.01.018 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Bezpieczeństwo przesyłania danych

Podsystem powinien zapewniać szyfrowanie przesyłania danych.

Identyfikator W-H2.01.019 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Logi zdarzeń systemowych

Podsystem musi umożliwiać dostęp do logów zdarzeń systemowych z poziomu interfejsu administracyjnego oraz zapewniać możliwość ich eksportu, co najmniej do formatu TXT.

Podsystem będzie zapewniać mechanizmy uniemożliwiające edycję i usuwanie plików zawierających logi zdarzeń systemowych oraz chroniące przed możliwością ich przepełnienia.Dostęp do logów zdarzeń systemowych będzie tylko dla administratorów hurtowni.Podsystem będzie zapewniać synchronizację zegara systemowego ze źródłami czasu za pomocą protokołu NTP lub mechanizmów Active Directory w celu

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 24

utrzymania wiarygodności logów zdarzeń systemowych.

2.2 Zarządzanie strukturami danych PHD2.2.1 tworzenie i modyfikacja struktur danych w PHD

Identyfikator W-H2.02.001 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Zarządzanie obiektami bazodanowymi

Podsystem zarządzania bazą danych zawiera funkcjonalność umożliwiającą zarządzanie i administrację obiektami bazodanowymi.Podsystem musi zapewniać wygodne zarządzanie strukturami danych i metadanych przez administratora hurtowni.

Identyfikator W-H2.02.002 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Tworzenie Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać administratorowi PHD, definiowanie nowych Obszarów Tematycznych.

Identyfikator W-H2.02.003 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Tworzenie struktur danych PHD

Podsystem musi umożliwiać tworzenie struktur danych (w tym struktur wielowymiarowych OLAP) w Obszarach Tematycznych PHD na podstawie opisu struktur (m.in. opisy pól, typy pól, zależności pomiędzy pojęciami, określenie miar i wymiarów) pochodzącego z podsystemu SMS+SPBS.

Podsystem powinien umożliwiać definiowanie kostki OLAP na podstawie struktur z danymi utajnionymi pochodzących z HDS.

Identyfikator W-H2.02.004 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Modyfikacja struktur danych PHD

Podsystem musi umożliwiać modyfikację struktur danych w Obszarach Tematycznych PHD.

Identyfikator W-H2.02.005 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie struktur danych PHD

Podsystem musi umożliwiać usuwanie struktur danych (w tym struktur wielowymiarowych OLAP) w Obszarach Tematycznych PHD przez Administratora Danych PHD.

Identyfikator W-H2.02.006 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie struktur danych (zarządzanie wydajnością bazy danych)

Podsystem musi być wyposażony w interfejs dla administratora do monitorowania struktur danych (w tym struktur wielowymiarowych OLAP) hurtowni w celu uzyskania optymalnej wydajności bazy (w tym optymalizacji wykonywania zapytań analitycznych) np. poprzez rozmieszczenie obiektów w przestrzeniach danych, partycjonowanie, tworzenie indeksów itp.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 25

Podsystem powinien posiadać mechanizmy przyspieszające operacje wykonywane na danych poprzez wykorzystanie zrównoleglenia wykonywania zapytań i procesów.Podsystem powinien posiadać mechanizmy zarządzające optymalnym rozłożeniem danych na dyskach, w celu uzyskania lepszej wydajności rozwiązania.

Wymagana jest optymalizacja bazy danych pod kątem udostępniania masowego (dla podsystemów analiz i udostępniania danych – strojenie czasu odpowiedzi dla dużej liczby użytkowników).

Identyfikator W-H2.02.007 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zasilanie Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi Danych PHD, zasilanie struktur danych Obszaru Tematycznego (w tym struktur wielowymiarowych OLAP), danymi ze wskazanego okresu czasu.

Identyfikator W-H2.02.008 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie danych z Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi Danych PHD, usuwanie wybranych danych i/lub obiektów z Obszaru Tematycznego.

Identyfikator W-H2.02.009 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie Obszarów Tematycznych

Podsystem musi umożliwiać Administratorowi PHD, usunięcie wybranego Obszaru Tematycznego.

2.2.2 zarządzanie przetwarzaniem danych

Identyfikator W-H2.02.010 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Tworzenie / modyfikacja harmonogramu zasilania struktur PHD

Podsystem musi umożliwić zdefiniowanie i modyfikację harmonogramu zasileń struktur danych w PHD (obszarów tematycznych i kostek OLAP).

Identyfikator W-H2.02.011 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zarządzanie harmonogramem zasilania PHD

Podsystem musi kontrolować wykonywanie zasileń w ramach struktur PHD zgodnie z harmonogramem zasilania.Podsystem musi powiadamiać Administratora Danych PHD o kolejnych terminach zasileń struktur danych

Identyfikator W-H2.02.012 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Cykliczne zasilanie PHD

Podsystem musi umożliwiać ładowanie danych do PHD z HDS i ewentualnie w okresie przejściowym ze źródeł zewnętrznych (docelowo jedynym źródłem danych dla podsystemu PHD będzie podsystem HDS).

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 26

Identyfikator W-H2.02.013 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zasilanie danymi ze wskazanego okresu

Podsystem musi zapewnić zasilanie danymi struktur danych za wskazany okres, z zastrzeżeniem, że wymagana jest możliwość dopisywania wskazanego okresu do istniejących struktur, bez konieczności ładowania ich na nowo.Podsystem musi umożliwiać powtórne zasilenie tych samych struktur danych za wskazany przez Administratora PHD i/lub Administratora Danych PHD okres czasu.Podsystem musi umożliwiać podmianę danych z PHD, w przypadku korekty danych, które zostały wcześniej opublikowane.

Identyfikator W-H2.02.014 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Usuwanie danych z PHD

Podsystem musi umożliwiać usuwanie danych z PHD.

Identyfikator W-H2.02.015 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Powiadamianie SWAiD o zaistniałej zmianie danych

Podsystem musi umożliwiać powiadomienie podsystemu SWAiD o zaistniałej zmianie (dodanie, modyfikacja, usunięcie, podmiana – korekta) danych w PHD.

Identyfikator W-H2.02.016 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Powiązanie metadanych statystycznych ze strukturami danych PHD

Podsystem musi zachowywać powiązanie metadanych statystycznych określających znaczenie danych w ramach struktur PHD. Dla danych pochodzących z podsystemu HDS powiązanie to będzie realizowane w ramach podsystemu HDS, ponieważ dane przekazywane do PHD będą przekazywane wraz z metadanymi je opisującymi.

Identyfikator W-H2.02.017 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Zarządzanie metadanymi technicznymi

Podsystem musi umożliwiać gromadzenie metadanych technicznych (metadane opisujące struktury, procedury, procesy przetwarzania, metadane operacyjne).

2.3 Zarządzanie repozytorium danych PHD2.3.1 przechowywanie danych i metadanych

Identyfikator W-H2.03.001 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Repozytorium Obszarów Tematycznych

Podsystem musi zapewnić repozytoria dla tworzenia i przechowywania Obszarów Tematycznych - obszary informacji, ukierunkowane na obsługę grup użytkowników, zainteresowanych analizą wydzielonego zakresu informacji.

Podsystem musi zapewnić możliwość tworzenia dowolnych struktur danych (w układzie tabel płaskich, relacyjnych i/lub wielowymiarowych) – struktur danych przechowujących i udostępniających dane utajnione.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 27

Identyfikator W-H2.03.002 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Metabaza PHD

Podsystem musi zapewnić obszar danych dla gromadzenia metadanych technicznych.

2.3.2 udostępnianie danych z repozytorium

Identyfikator W-H2.03.003 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Udostępnianie danych użytkownikom

Podsystem musi zapewnić dostęp do określonych struktur oraz danych zgromadzonych w PHD użytkownikom podsystemu.

Identyfikator W-H2.03.004 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Przeglądanie kostek OLAP

Podsystem musi umożliwiać przeglądanie kostek OLAP.

Identyfikator W-H2.03.005 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Udostępnianie danych innym systemom

Podsystem musi zapewnić interfejsy w celu udostępniania danych z PHD dla podsystemu SWAiD (na potrzeby analiz danych).

Identyfikator W-H2.03.006 Typ wymagania Obligatoryjne Treść wymagania: Monitorowanie procesu udostępniania danych i metadanych z PHD

Podsystem musi umożliwiać udostępnianie danych zgodnie z określeniem daty i godziny ich publikacji w PHD.

Identyfikator W-H2.03.007 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Monitorowanie wykorzystania udostępnianych danych

Podsystem musi umożliwiać sprawdzenie statystyk wykorzystania udostępnianych danych PHD dla użytkowników oraz podsystemów systemu SISP (częstość, rozmiar i zakres danych, czas dostępu itp.).

Identyfikator W-H2.03.008 Typ wymagania ObligatoryjneTreść wymagania: Sposób udostępniania danych

Podsystem powinien udostępniać dane przynajmniej za pomocą protokołów ODBC/JDBC i usługi sieciowe Webservices.

Identyfikator W-H2.03.009 Typ wymagania Obligatoryjne / opcjonalneTreść wymagania: Interfejsy udostępniania danych

Podsystem musi zapewnić dostęp do przechowywanych danych poprzez następujące interfejsy:

interfejs administracyjny – umożliwiający Administratorowi PHD monitorowanie pracy hurtowni. Interfejs powinien być zrealizowany jako

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 28

dedykowana aplikacja instalowana na stacji roboczej Administratora PHD lub jako panel dostępny poprzez przeglądarkę WWW,

interfejs danych – umożliwiający Administratorowi Danych PHD definiowanie nowych oraz nadzór nad aktualnie dostępnymi strukturami danych. Interfejs powinien być zrealizowany jako dedykowana aplikacja instalowana na stacji roboczej Administratora Danych PHD lub jako panel dostępny poprzez przeglądarkę WWW,

interfejs SWAiD.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 29

3. Wymagania niefunkcjonalne dla podsystemów hurtowni HDS i PHD

3.1 Używalność / ergonomiaIdentyfikator WN.01.001Treść wymagania: Zapewnienie integralności modułów funkcjonalnych

System musi być w pełni zintegrowany, tzn. musi zapewniać pełną i w miarę możliwości automatyczną współpracę wszystkich modułów funkcjonalnych systemu, bez konieczności „ręcznego” przenoszenia danych pomiędzy modułami przez użytkowników systemu.

Identyfikator WN.01.002Treść wymagania: Interfejs użytkownika

Podsystemy HDS i PHD muszą być wyposażone w graficzny, funkcjonalny i przyjazny interfejs użytkownika.

Interfejs użytkownika powinien być zrealizowany na zasadzie panelu dostępowego poprzez przeglądarkę www (wersja preferowana) lub jako dedykowana aplikacja umieszczana na stacjach roboczych użytkowników.

Identyfikator WN.01.003Treść wymagania: Wersje językowe interfejsu użytkownika

Podsystemy HDS i PHD będą mieć interfejs w języku polskim.

Dotyczy to m.in. interfejsu użytkownika, raportów, panelu wyszukiwania, sortowania, dokumentacji, plików pomocy, informacji o błędach i komunikatów.

Identyfikator WN.01.004Treść wymagania: Wspierane przeglądarki

Identyfikator WN.01.005Treść wymagania: Pomoc kontekstowa dla interfejsu użytkownika

Interfejs użytkownika musi być wyposażony w mechanizm pomocy kontekstowej podpowiadający sposób użycia aplikacji.

Identyfikator WN.01.006Treść wymagania: Dokumentacja techniczna

Wraz z systemem powinna być dostarczona dokumentacja techniczna w języku polskim opisująca techniczne aspekty modułów składających się na system, w szczególności:

1) technologie wykorzystane w ramach danego modułu,2) sposób dostępu do funkcji danego modułu,3) opis obiektów wraz z opisem metod i parametrów tych metod,4) opis interfejsów,

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 30

5) opis komunikacji pomiędzy modułami oraz systemami zewnętrznymi,6) dokumentacja kodu źródłowego oprogramowania stworzonego w ramach

budowy podsystemów.

Identyfikator WN.01.007Treść wymagania: Sposób przygotowania dokumnetacji technicznej i eksploatacyjnej

Dokumentacja powinna być przygotowana:• w co najmniej w jednym z wymienionych formatów edytowalnych RTF i/lub

DOCx,• w formacie PDF,• dodatkowo dokumentacja kodu źródłowego w jednym z formatów: HTML,

CHM (Windows Help)

Identyfikator WN.01.008Treść wymagania: Monitorowanie czynności administratorskich

Identyfikator WN.01.009Treść wymagania: Architektura podsystemów

Identyfikator WN.01.010Treść wymagania: Zapewnienie obslugi transakcji

Identyfikator WN.01.011Treść wymagania: Komunikaty z działania podsystemu

Podsystemy HDS i PHD muszą prezentować informacje o błędach oraz komunikaty dla użytkowników (w zależności od ich uprawnień).

Powinny np. umożliwiać wysyłanie informacji o błędach oraz komunikatów do użytkowników poprzez serwer pocztowy.

Identyfikator WN.01.012Treść wymagania: Dokumentacja eksploatacyjna

Wraz z podsystemem powinna być dostarczona dokumentacja eksploatacyjna w języku polskim zawierająca instrukcje obsługi systemu dla użytkowników oraz dla administratorów niezbędne dla potrzeb eksploatacji budowanego podsystemu przez Zamawiającego.

3.2 Bezpieczeństwo systemuIdentyfikator WN.02.001Treść wymagania: Dostęp dla użytkowników

Podsystemy HDS i PHD będą udostępnione dla użytkowników wewnętrznych – pochodzących ze statystyki publicznej, tylko po ich uwierzytelnieniu.

Podsystem PHD będzie umożliwiał dostęp do danych użytkownikom zewnętrznym

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 31

– spoza statystyki publicznej, bez konieczności uwierzytelniania.

Identyfikator WN.02.002Treść wymagania: Sposób uwierzytelniania użytkowników

Podsystemy HDS i PHD muszą umożliwiać uwierzytelnianie i autoryzację użytkowników wewnętrznych, na podstawie informacji przechowywanej w Active Directory. Uwierzytelnienie (za pomocą unikatowego identyfikatora i hasła użytkownika) będzie realizowane w ramach usługi SSO poprzez podsystem SCiKD.

Podsystemy HDS i PHD nie powinny, podczas dostępu do żadnej z funkcji, wymagać podania informacji niezbędnych do uwierzytelnienia od osób już uwierzytelnionych w tym samym lub innym podsystemie lub w domenie Windows

Identyfikator WN.02.003Treść wymagania: Monitorowanie dostępu użytkowników

Podsystemy HDS i PHD powinny umożliwiać monitorowanie dostępu użytkowników wewnętrznych do podsystemu poprzez zapewnienie rejestracji w logach systemu, każdej próby dostępu do hurtowni.

W szczególności podsystem powinien zapewniać rejestrację nieuprawnionych prób dostępu (wraz z identyfikatorem użytkownika wykonującego niedozwoloną operację dostępu, datą próby dostępu oraz zakresem nieuprawnionego dostępu).

Identyfikator WN.02.004Treść wymagania: Monitorowanie pracy użytkowników

Podsystem powinien umożliwiać bieżące monitorowanie pracy użytkowników poprzez zapewnienie rejestracji działań (wstawiania, modyfikacji lub usuwania danych) - wraz z identyfikatorem użytkownika wykonującego operację, datą operacji.

Identyfikator WN.02.005Treść wymagania: Bezpieczeństwo przesyłania danych

Podsystemy HDS i PHD powinny umożliwiać korzystanie z protokołu SSL lub w inny sposób zapewniać szyfrowanie przesyłania danych.

Identyfikator WN.02.006Treść wymagania: Kopie bezpieczeństwa

Podsystemy HDS i PHD będą wykonywać kopie bezpieczeństwa systemu zgodnie z określonym harmonogramem i zakresem zdefiniowanym przez Administratora HDS i PHD.

Identyfikator WN.02.007Treść wymagania: Przywracanie danych z kopii bezpieczeństwa

Podsystemy HDS i PHD będą umożliwiać przywracanie danych z kopii zapasowej.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 32

3.3 Rozwój systemu, skalowalność i wydajnośćIdentyfikator WN.03.001Treść wymagania: Skalowalność systemu

Projekt, budowa i implementacja podsystemów HDS i PHD musi zagwarantować skalowalność przyjętego rozwiązania w zakresie rozbudowy sprzętu komputerowego i wieloinstalacyjności.

Podsystem HDS powinien zapewnić możliwość rozbudowy i obsługi zasobów macierzowych min. do pojemności ok. 100 TB.Podsystem PHD powinien zapewnić możliwość rozbudowy i obsługi zasobów macierzowych min. do pojemności ok. 50 TB.

Identyfikator WN.03.002Treść wymagania: Rozwój systemu – zapewnienie trwałości projektu

Podsystemy HDS i PHD muszą zostać zbudowane z modułów funkcjonalnych i pozwalać na dalszą rozbudowę ich funkcjonalności.

Wdrożenie systemu hurtowni musi zagwarantować przejęcie kompetencji przez pracowników Zamawiającego, umożliwiających dalszy rozwój systemu.

Identyfikator WN.03.003Treść wymagania: Rozwój systemu – łatwość pielęgnacji

Wykonawca dostarczy kod źródłowy aplikacji wykonanych w ramach wdrożenia podsystemów.

Dla każdego elementu funkcjonalnego oprogramowania wykonanego w ramach zamówienia zostanie dostarczona dokumentacja dotycząca funkcji realizowanych w elemencie funkcjonalnym oprogramowania.

Identyfikator WN.03.005Treść wymagania: Zapewnienie wydajności dostępu do danych

Podsystem PHD musi pracować wydajnie w zakresie dostępu dla obywatela, tj. pozwalać na obsługę minimum 120 000 zapytań na dobę poprzez Portal Informacyjny GUS.

3.4 InteroperacyjnośćIdentyfikator WN.04.001Treść wymagania: Interoperacyjność systemu

Podsystemy HDS i PHD muszą być oparte o standardowe protokoły, standardy kodowania, standardy realizacji interfejsów użytkownika, język programowania oraz protokoły komunikacyjne.

Podsystemy będą wykorzystywać standardy zgodne z definicją otwartego standardu przyjętą w Europejskich Ramach Interoperacyjności (XI.2004 r.) – w szczególności

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 33

dotyczy to m.in. komunikacji systemu z innymi aplikacjami.

Podsystemy muszą wykorzystywać standardy zgodne z wymaganiami określonymi Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 526).

Identyfikator WN.04.002Treść wymagania: Wymiana danych w formacie XML

Podsystemy HDS i PHD muszą wspierać możliwość wymiany danych w formacie opartym na standardzie XML.W przypadku wymiany informacji i dokumentów w dowolnym formacie XML, system będzie używać standardu XSD do ich weryfikacji.

3.5 Niezawodność (odporność na awarie)Identyfikator WN.05.001Treść wymagania: Niedostępność systemu

Łączny czas nieplanowanej niedostępności podsystemu: HDS nie może przekroczyć 8 dni w ciągu roku, PHD nie może przekroczyć 2 dni w ciągu roku.

Czasem niedostępności nie będą objęte awarie sprzętu i innych komponentów podsystemów dostarczonych przez Zamawiającego.

Identyfikator WN.05.003Treść wymagania: Zapewnienie ciągłości działania systemu

Architektura systemów hurtowni danych HDS i PHD powinna uwzględniać rozwiązania wysokiej dostępności, zapewniając ciągłość dostępu do danych, uniezależniając funkcjonowanie systemów hurtowni od awarii (w szczególności dot. podsystemu PHD).

3.6 Wykorzystywane standardyIdentyfikator WN.06.001Treść wymagania: Standardy komunikacji bazodanowej

System hurtowni danych HDS i PHD powinien posiadać interfejs dostępu do baz danych zgodny ze standardami ODBC/JDBC lub umożliwiać dostęp do baz z wykorzystaniem połączeń „natywnych”.

Identyfikator WN.06.002Treść wymagania: Standardy kodowania znaków

System hurtowni musi wspierać standard Unicode.

Identyfikator WN.06.003Treść wymagania: Standardy architektury WebServices

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 34

Podsystemy HDS i PHD powinny wspierać technologie WebSevices

Identyfikator WN.06.004Treść wymagania: Standardy portalowe dla usług webowych

Interfejs użytkownika podsystemów w zakresie prezentacji informacji powinien być zgodny z protokołem JSR-168 lub WSRP (Web Services for Remote Portals).

Identyfikator WN.06.005Treść wymagania: Standardy dostępu do usług katalogowych

System hurtowni HDS i PHD musi umożliwić integrację z zaimplementowaną usługą Active Directory.

Identyfikator WN.06.006Treść wymagania: Standardy języka znaczników XML

System hurtowni musi wspierać standard XML(Extensible Markup Language) oraz standardy pochodne takie jak:

- języki stylistyczne: XSL, XSLT- języki zapytań dokumentów XML: XPath, XQuery- definicje struktury dokumentów: XML Schema (XSD)

Identyfikator WN.06.007Treść wymagania: Standardy wspierające technologię SSO

System hurtowni HDS i PHD powinien obsługiwać jeden z protokołów SAML (Security Assertion Markup Language) lub Kerberos – standardy wspierają uwierzytelnianie oraz automatyczne przekazywanie między systemami, aplikacjami czy węzłami sieci, informacji o uprawnieniach użytkowników.

Identyfikator WN.06.010Treść wymagania: Standardy wspierające technologie certyfikacji

System hurtowni powinien obsługiwać standard X.509 – standard definiuje schemat dla certyfikatów kluczy publicznych, unieważnień certyfikatów oraz certyfikatów atrybutu służących do budowania hierarchicznej struktury PKI.

4. Wymagania dot. wdrożenia systemuTreść wymagania: Zapewnienie mechanizmów uwierzytelniania zgodnych z podsystemem SCiKD.

Treść wymagania: Wdrożenie każdego podsystemu będzie realizowane:(1) na pierwszym etapie w środowisku dewelopersko-testowym w siedzibie

Zamawiającego, (2) na drugim etapie w środowisku produkcyjnym na sprzęcie docelowym.

Treść wymagania: W ramach wdrożenia podsystemów Wykonawca musi opracować i wdrożyć rozwiązanie techniczne (złożone z części programowej dostarczonej przez Wykonawcę i części sprzętowej dostarczonej przez Zamawiającego) umożliwiające

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 35

kompleksowe, scentralizowane monitorowanie i zarządzanie infrastrukturą IT.

Treść wymagania: Wykonawca, na podstawie wymagań funkcjonalnych określonych specyfikacją przedmiotu zamówienia, a także na podstawie rozmów i szczegółowych ustaleń z Zamawiającym, musi przeprowadzić analizę wymagać oraz opracować koncepcję budowy i sporządzić dokument „Analiza wymagań” dla każdego podsystemu.Przekazywane przez Wykonawcę dokumenty muszą każdorazowo uzyskać akceptację ze strony Zamawiającego.

Treść wymagania: Na podstawie powyższych dokumentów Wykonawca musi sporządzić dokumenty „Projekt techniczny infrastruktury sprzętowo – systemowo – narzędziowej” oraz „Projekt techniczny podsystemów” wraz ze szczegółowym planem i harmonogramem realizacji wdrożenia.Przekazywane przez Wykonawcę dokumenty muszą każdorazowo uzyskać akceptację ze strony Zamawiającego.

Treść wymagania: Wykonawca musi przeprowadzić konfigurację stacji roboczych użytkowników podsystemu we wskazanych przez Zamawiającego lokalizacjach GUS, CIS i US, umożliwiając dostęp do centralnych punktów zarządzania oraz poszczególnych modułów podsystemów.

Treść wymagania: Wykonawca musi w całości przenieść na Zamawiającego prawa własności oraz prawa autorskie na wytworzone w ramach wdrożenia podsystemu oprogramowanie (kod źródłowy, kod wykonywalny) oraz dokumentację projektową.Nie dotyczy praw autorskich na przekazane licencje oprogramowania.

Treść wymagania: Wykonawca musi skonfigurować podsystemy zgodnie z opracowanym i zaakceptowanym przez Zamawiającego, projektem technicznym.

Treść wymagania: Wykonawca musi utworzyć konta użytkowników i nadać im odpowiednie prawa, zgodnie z opracowanym i zaakceptowanym przez Zamawiającego, projektem technicznym.

Treść wymagania: Wykonawca musi ustalić i zatwierdzić z Zamawiającym harmonogram, zakres, sposób realizacji testów oraz opracować dokumenty „Plan testów” systemowych podsystemów, jako produkt wstępny odbiorów podsystemów.W dokumencie, oprócz harmonogramu, zakresu oraz sposobu realizacji testów systemowych (testy akceptacyjne i test końcowy), musi zostać zawarta lista testów, co najmniej weryfikujących zgodność rozwiązania z wymaganiami na podsystem zawartymi w dokumencie „Analiza wymagań” oraz odpowiadające im scenariusze testowe. Scenariusze poszczególnych testów muszą się składać, co najmniej z sekwencji kolejnych czynności wykonywanych przez użytkownika i opisu oczekiwanej reakcji podsystemu w odpowiedzi na wykonaną czynność, punktów kontrolnych poszczególnych faz realizacji testu oraz ostatecznego rezultatu testu.

Treść wymagania: Wykonawca musi opracować, zaimplementować i przeprowadzić testy systemowe (testy akceptacyjne i integracyjne) podsystemów.Po zakończeniu realizacji testów Wykonawca musi przedstawić Zamawiającemu do zatwierdzenia i akceptacji dokument „Raporty z realizacji testów …” dla podsystemów.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 36

W przypadku stwierdzenia błędów przekazywanego Zamawiającemu rozwiązania, Wykonawca każdorazowo po zrealizowaniu prac naprawczych musi wykonać testy regresji oraz przedstawić nową wersję dokumentu „Raport z realizacji testów …” dla podsystemu.

Treść wymagania: Wykonawca musi opracować dokumentację powykonawczą podsystemów, jako produkt końcowy realizacji prac wdrożeniowych, w którym zawarty musi zostać kompleksowy opis całości prac zrealizowanych przez Wykonawcę.

Treść wymagania: Jako produkt końcowy realizacji prac wdrożeniowych Wykonawca musi opracować dokumenty „Dokumentacja eksploatacyjna Użytkownika / Administratora podsystemu”, zawierające procedury oraz informacje niezbędne w codziennej eksploatacji i administracji podsystemu.

Treść wymagania: Wykonawca musi zrealizować podsystemy tak, aby informowały użytkowników o przyczynie niepowodzenia w komunikacji między poszczególnymi komponentami/modułami podsystemu. Informacje o problemach podczas komunikacji oraz przyczynie niepowodzenia muszą być gromadzone w rejestrze oraz przedstawiane użytkownikom w postaci alarmów/komunikatów.

Treść wymagania: Wdrożenie podsystemu powinno się składać z następujących etapów: projekt bazy metadanych – Metabazy (słownik pojęć, klasyfikacji, procesów), projekt systemów zasilania i ich powiązań z bazami danych oraz Metabazą

hurtowni (zakres danych źródłowych, system ich ekstrakcji, transformacji, agregowania, ładowania),

projekt struktur baz danych hurtowni i ich powiązań z Metabazą (w tym tabel wymiarów tj. klasyfikacji, list, które będą wykorzystywane we wszystkich tabelach faktów),

projekt wielowymiarowych struktur danych niezbędnych do przeprowadzenia dalszych analiz oraz ich powiązań z Metabazą,

projekt interfejsu do systemu udostępniania danych.

Wykonawca w ramach realizacji przedmiotu zamówienia zaprojektuje, zbuduje i wdroży pilotażowe Obszary Tematyczne.

Treść wymagania: W ramach wdrożenia Wykonawca przeprowadzi migrację danych, wskazanych przez Zamawiającego.

Projekt SISP współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa

7. Oś Priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracjistr. 37