HİRSUTİZMİN NON-FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ

Doç. Dr. Erol KOÇ

GATA Dermatoloji AD,

Ankara

24.02.2013 Her yönüyle PCOS Sempozyumu

İSTENMEYEN TÜYLERİ YOK ETME YÖNTEMLERİ

I. TRAŞLAMA (Shaving)

II. EPİLASYON

•Mekanik (Ağda, Cımbız)

•Kimyasal (Tioglikolat, Merkaptan,

karınca yumurtası yağı?)

•İlaçlar (SPA, OKS’ler, Metformin, Eflornitin,…)

III. ELEKTRO-EPİLASYON (Elektroliz)

IV. LAZER VE IPL

LASER

Işınımın

Uyarılmış Salınımı yoluyla

Işığın

Güçlendirilmesi

Light

Amplification by the

Stimulated

Emission of

Radiation

Epidermis

Dermis

Subkutis

Yansıma Yansıma Yansıma

Emilim

Dağılma

İletim

Lazer

demeti

Su

Melanin

Hemoglobin

Epilasyon lazerleri Vasküler lazerler

Ablatif lazerler

Pigmentasyon lazerleri

Non-ablatif lazerler

IPL 550-1200 nm

Foto termo liz (selektif)

Işık Isı Tahrip

Sadece hedefi

tahrip eder,

komşu dokular zarar görmez

Selektif Fototermoliz

Işığı emen hedefin, çevre dokuya ısı transferi yapmaksızın % 50 oranında soğuması için gereken süre

Süre çapın karesiyle doğru orantılı

Çap 2 kat büyüdüğünde süre 4 kat uzuyor

0,5 mm çaplı bacak veni ................ 0.25 saniye

30-150 m çaplı ektatik venül.........milisaniye

Kıl folikülü……………………………… milisaniye

Tek bir hücre...................................mikrosaniye

Melanozom .....................................nanosaniye

TGZ > Atım süresi

Lazerin sadece hedefi hasarlaması

Büyük hedeflerin TGZ uzun

Uygun vuru süresi seçilirse termal hasar büyük hacimli hedefte konsantre edilebilir ve

küçük hedef hasardan korunur

TGZ epidermis vs TGZ folikül 3-10 ms……………40-100 ms

Lazer epilasyon için uygun aralık 10-50 ms

Anajen Katajen Telojen

Kıl büyümesi asenkron

Aktif büyüme fazı Regresyon fazı Dinlenme fazı

KIL BÜYÜME TABLOSU

Vücut Bölgeleri

Telogen

(%)

Anagen

(%)

Telogen

Süresi Anagen

Süresi

Yüz 30 70 8-12 12

Koltukaltı 70 30 12-26 3-6

Kasık 70 30 2 3-6

Sırt 12-26 3-6

Bacaklar 80 20 12-26 4-5

VÜCUDUN FARKLI BÖLGELERİ İÇİN ÖNERİLEN TEDAVİ ARALIKLARI

ALANLAR TEDAVİ ARALIĞI (ay)

YÜZ 1-1,5

KOLTUKALTI 1-2

BİKİNİ / KASIK 1-2

SIRT 2-3

BACAKLAR 2-3

Folikülün derinliği Melanositlerin konumu (kıl rengi, deri fototipi)

Kıl kökü büyüklüğü

Kıl folikülünün evresi

Lazer-Doku etkileşimini belirleyen faktörler

• Dalga boyu

• Uygulanma süresi (Atım süresi) • Doz (Fluens)

• Spot büyüklüğü

DALGA BOYU: melanin üzerinde selektif olarak

ortaya çıkan aksiyonu belirler….

Ruby

Alexandrite

Diode

Nd:YAG

700 ile 1100 nm

SPOT BÜYÜKLÜĞÜ

…küçük …büyük

Terminal kıl sayısında azalma

Normal büyüme süresinde uzama

Her seansta %15-35 azalma

4 -12 ay arasında değişen süre

Lazer Tipleri ve Endikasyonları

DALGA BOYU (nm) TİPİ ETKİLİ OLDUĞU ALANLAR

308 (UVB) Excimer (pulsed) Psoriasis,vitiligo, hypopigmentatio

488;514(mavi-yeşil) Argon (continuous) Damar Çatlakl., Epidermal Kahverngi Lekeler, Doğuştan Damarsal Lekeler

504;690(yeşil-sarı-kırmızı) Argon-pumped tunable dye (continuous) Damar Çatlakl., Damarsal Lekeler, Epidermal Kahverngi Lekeler, P.D.T.

510 (yeşil) Flashlamp-pumped dye (continuous) Epidermel Kahverengi Lekeler, Kırmızı Dövme

511 (yeşil) Copper vapor/bromide (pseudo-continuous) Epidermel Kahverengi Lekeler

521;531 (yeşil) Krypton (continuous) Epidermal Kahverengi Lekeler

532 (yeşil) KTP (pseudo-continuous) Damar Çatlakları , Damarsal Lekeler Epidermal Kahverengi Lekeler

532 (yeşil) KTP (long-pulsed) Damar Çatlakları, Damarsal Lekeler , Epidermal Kahverengi Lekeler

532 (yeşil) Frequency-doubled Q-switched Nd: YAG

(pulsed)

Epidermal Kahverengi Lekeler, Kırmızı Dövme

568 (sarı) Krypton (continuous) Damar Çatlakları , Damarsal Lekeler

578 (sarı) Copper-vapor/bromide (pseudo-

continuous)

Damar Çatlakları , Damarsal Lekeler

585-600 (sarı) Flashlamp-pumped dye (long- pulsed) Damarsal Lekeler,Damar Çatlakları, Siğiller, nedbeler, deri çatlakları,strial yüzeysel deri traşlama

694 (kırmızı) Q-switched ruby (pulsed) E ve Doğuştan Kahverengi Lekeler, mavi,siyah ve yeşil dövme izleri

694 (kırmızı) Ruby (long-pulsed) Kıl yok edilmesi , Doğuştan Kahverengi Lekeler

755 (kırmızı ötesi) Q-switched alexandrite (pulsed) E ve Doğuştan Kahverengi Lekeler, mavi,siyah ve yeşil dövme izleri

755 (kırmızı ötesi) Alexandrite (long-pulsed) Kılların yok edilmesi, kalın damarlar

800 (kırmızı ötesi) Diode (long-pulsed) Kılların yok edilmesi

1064 (kırmızı ötesi) Q-switched Nd:YAG (pulsed) Doğştan Kahve Lekeler, mavi, siyah dövme izleri ve yüzeyel deri traşlaması

1064 (kırmızı ötesi) Nd:YAG (long-pulsed) Kılların yok edilmesi, bacak benleri, yüzeysel deri traşlanması

1064 (kırmızı ötesi) Nd:YAG (continuous) Derin doku tahribatı

1320 (kırmızı ötesi) Nd:YAG (pulsed) Yüzeysel deri traşlanması

1450 (kırmızı ötesi) Diode Yüzeysel deri traşlanması

2940 (kırmızı ötesi) Er:YAG (pulsed) Deri traşlanması

10600 (kırmızı ötesi) Carbon dioxide (continuous; pulsed) Pıhtılaşma, doku kesilmesi ve buharlaşması. Deri Traşlanması

500+ Intense Pulsed Light (IPL) Damar. Lezy., Epidermal Kahverengi Lekeler, Kıl Yok edilmesi , yüzeyel deri traşlaması

Lazer Epilasyon Tipleri

1. RUBY - 694 nm

2. ALEXANDRITE - 755 nm

4. NEODYMIUM-YAG - 1064 nm

3. DIODE - 810 nm

5. FLASH LAMBALAR, IPL-500-1200 nm

RUBY LAZER

• İlk kullanılan lazerler • Günümüzde büyük ölçüde terkedilmiş

• Kısıtlı nüfuz edebilmesi ve melanin tarafından aşırı emilimi • Kullanımı sadece açık renk ciltlerde (Fototip II)

• Yüzeysel ince kılların epilasyonu

ALEXANDRITE LAZER

• Tüm sistemler içerisinde en büyük spota sahip

• Daha hızlı çalışma özelliği

• Lazer epilasyonda altın standart • Melanin tarafından yüksek oranda emilim

• Cilde daha agresif

• Deri fototipi II ve III

• Hasta konforu fazla

• Nispi nüfuz etme ile çok derin kılda etkisiz

• İdamesi maliyetli

ND:YAG LAZER

• Daha küçük spot büyüklüğü

• Daha yüksek enerji yoğunluğu gerektirir

• Yüksek nüfuz etme

• Siyah ve çok derin kıllarda kullanılabilir • Melanin tarafından nispi emilim

• Cilde daha az agresif. Fototip II, III ve IV

• Daha düşük yan etki

DİODE LAZER

• Yüksek enerji seviyesinde etkin

• Nd:YAG göre daha az enerji gerektirir • Daha uzun kullanım süresi • Daha uzun süre ışınım verilebilir, böylece daha

koyu ciltlerde kullanıma uygun

• Komplike teknoloji

• Daha az nüfuz etme kapasitesi, uygulama

basıncı tarafından dengelendirme

• Ütüleme DİODE lazer yeni sistem

IPL

• Büyük spot ebadı (yüksek hızda çalışma)

• Daha geniş kullanım alanı • Enerji çıkışı standardizasyonu yok

• Atımlar arasında uzun bekleme süreleri • Daha az selektif özellik

• Çok yüksek oranda komplikasyon profili • Pahalı bakım ve yüksek işletim maliyeti

9 RCT, 21 CT

Alexandrite (3RCT, 8 CT)

Diode (3RCT, 4 CT)

Ruby (2 RCT, 6 CT)

Nd:YAG (2 RCT, 4 CT)

IPL (1 RCT, 1CT)

4 lazer sistemi için de kanıt +

IPL için kanıt Ø JEADV 2006

Sadighha ve Mohaghegh. Lasers Med Sci. 2007

• Güneşten Kaçın/Sakın bronzlaşma!

• İşlemden 2-4 hafta önce epilasyon yaptırma!

• İşlem öncesi traşla/Ancak ağda, cımbız yok!

• İşlem öncesi kozmetik ürün kullanma!

• Lokal anestezi gerekiyorsa kullan. EMLA® krem!!

Lazer Öncesi Hazırlık

Lazer Sonrası Bakım

• Kıl köklerinde kızarıklık/şişlik

(Perifoliküler ödem)

• Buz tatbiki

• Kortikosteroid/Antibiotik/Nemlendirici kremler

• Güneşten kaçınmak

• Deri infeksiyonu, herpes vs.

• Hipertrofik Skar/Keloid

• Koebnerizan hastalık (Vitiligo/psoriasis)

• Konnektif doku hastalığı

• Dövme, Yaygın nevüs

• Solaryum/Bronzlaşmış olmak

• Fotosensitivite

• Gebelik/Laktasyon

• 12-14 yaş öncesi

• Ağrı

• Eritem

• Ödem

• Vezikül veya Kabarma

• Kabuklanma

• Hipo/Hiper pigmentasyon

• Hipertrofik/Atrofik Skar

• Bül oluşumu

• Yanık

Topikal steroidler, antihistaminikler..

Atış yapılmamış alanlarda kıllanma

Yetersiz enerji dozunun kıl folikülünü uyarması

İnflamatuar sitokin salınımı (Trikostimulatuar sitokinler) Keratinosit Büyüme Faktörü (KGF) Fibroblast Büyüme Faktörü (FGF)

Kıl folikülü ana hücrelerine uyarıcı etki (fotostimulatuar etki)

Özellikle IPL ve Aleksandrite lazerlerde…

Başka bir lazer sistemine geçişle tedavi (Öz.le Nd:YAG, diode lazerle)

Dermatol Surg 2010;36:291–298.

Seans aralıkları (> 8 hafta)

Radmanesh M. J Dermatol Treat 2008;20:52-4.

IPL, Fotoepilasyon,

6 Seans SONRASI

IPL, Fotoepilasyon,

ÖNCESİ

veya yeni akneiform erüpsiyon gelişmesi %70’i, 30 yaşın altında

%77’si postlazer follikülit gelişen hastalar Ortalama 4.8 seansta başlıyor

Kriyojen spray (Soğutucu gaz) (Tetrafluoroethane)

Florokarbon içeren püskürtücüler ile kontakt dermatit geliştiği önceden biliniyor.

Günümüzde mevcut lazer ve ışık sistemleri giderek artan sıklıkla kullanılmakta

Selektif fototermoliz ile termal hasarın sadece hedeflenen dokuda oluşması

Hedef kromoforun lazer ışığını absorbsiyonu

Genellikle güvenilir ve iyi tolere edilebilir

Tüm lazer sistemlerinde yeterli soğutma ve etkili epidermal koruma ile yan etkiler minimal

Yanlış ve agresif kullanımı ile geri dönüşsüz komplikasyonlar

Uygun hasta seçimi İyi preoperatif hazırlık

Uygun enerji parametrelerinin seçimi Kullanıcının eğitimi ve deneyimi İyi postoperatif bakım

Güneşten korunma

Değişik lazer ve ışık sistemleri

Avantajları/Dezavantajları var

Eldeki imkanlar, Yarar/Zarar oranı değerlendirilerek tercih edilmeli

Gelecekte yeni ve daha gelişmiş cihazlar ile › daha fazla etkinlik

› daha az yan etki

› daha hızlı

SONUÇ

Teşekkür ederim…