1182SIRAC 23

tupok sa tulad ng apoy ay di masusugpohanggang may matutupok ito.

May taong naghahanap ng kaligaya-han sa kanyang sariling katawan, hindisiya titigil hangga’t hindi ito na-pag-aalab;sa isang mahalay na lalaki, masarap anglahat ng pagkain at wala siyang pagkabu-sog hanggang kamatayan.

18 Ang taong hindi matapat sa asawa aynagsasabi ng ganito: “Sino ang makaka-kita sa akin? Nalulukuban ako ng dilim,nakakanlungan ng mga pader; walangmakakakita sa akin. Bakit ako mag-aala-ala? Hindi mapapansin ng Kataas-taasanang aking mga pagkakamali.”

19 Ang mga mata ng tao ang kanyangkinatatakutan; hindi niya naiisip na ma-kasanlibong ulit na maliwanag ang matang Panginoon kaysa araw; sumusubay-bay sa mga ginagawa ng tao at nakapag-lalagos hanggang sa pinakatagong mgasulok. 20 Kilala niya ang lahat ng bagaybago pa lalangin at kilala pa rin niya ka-pag nawala na.

21 Parurusahan ang ganitong tao sa li-wasan ng bayan, darakpin siya kung kai-lan niya hindi inaasahan.

22 Gayundin ang babaeng nagtaksil saasawa at nagkaanak sa ibang lalaki. 23

Una, sinuway niya ang Batas ng Kataas-taasan. Ikalawa, siya’y nagka-sala sa

kanyang asawa. At ikatlo, may dungissiya ng pakikiapid sa pagkakaroon ngmga anak sa ibang lalaki.

24 Dadalhin siya sa harap ng kapulu-ngan at susuriin din ang kanyang mgaanak. 25 Hindi magkakaugat ang kanyangmga anak ni magkakabunga ang kanilangmga sanga. 26 Mag-iiwan siya ng isangalaalang kasumpa-sumpa at kailanma’ydi mapapawi ang kanyang kahihiyan.

27 Malalaman ng mga taong nakaka-kilala sa kanya na walang kasimbuti angpitagan sa Panginoon at walang kasin-sarap ang sumunod sa kanyang mgautos.

Himno ng karunungan• 1 Pakinggan ang karunungangumaawit ng papuri sa sarili sa

gitna ng kanyang bayan. 2 Masdan, nag-bubuka siya ng bibig sa kapulungan ngKataas-taasan, lumuluwalhati siya sa sa-rili sa harap ng Makapangyarihan:

3 Nanggaling ako sa bibig ng Diyos attinakpan kong parang ulap ang mukha nglupa; 4 nananahan ako sa kaitaasan, atnasa haliging ulap ang aking trono.

5 Mag-isa kong niligid ang bilog ng la-ngit; nilakad ang pusod ng kalaliman, 6 si-nakop ang nagngangalit na dagat, gayun-din ang lupa at lahat ng bayan at bansa.

• 24.1 Pinapamutawi sa mga labi ng Karununganng Diyos ang tulang ito na katulad ng nasa MgaKasabihan 8 at Karunungan 7. Binibigyang-diin ditona ang Karunungan ay nasa bayan ng Diyos.

Dalawang pangyayari sa banal na kasaysayan angmakakatulong para maunawaan natin ang presen-syang ito ng Diyos sa pamamagitan ng kanyangKarunungan:

– Ang ulap na sumasama sa mga Hebreo sa disyerto(tingnan ang Ex 13:21)

– Ang Tolda na nagsilbing Santuwaryo sa disyerto(tingnan ang Ex 25).

Itinuturo ng unang larawan na talagang higit sa taoang Luwalhati ng Diyos kayat malalaman lamang natinang anuman sa Diyos kapag ikinukubli Niya sa ulap angkanyang Luwalhati.

Itinuturo naman ng ikalawang larawan na ang tunayna tahanan ng Diyos ay hindi bagay na materyal;tinatawag natin itong “langit”. Mahiwaga at pansa-mantala ang kanyang presensya sa mundong ito: pa-rang isang tolda lamang.

Ang Karunungan ng Diyos ang namamahala sasanlibutan at sa lahat ng bansa. Pinukaw niya ang mgapantas at mga relihiyon ng lahat ng bansa ngunit du-mating siya sa natatanging paraan sa Israel na kanyangtahanan at pamana. Nagbibigay-daan ito sa sasabihinni Juan sa kanyang Ebanghelyo 1:3 at 1:9: Si Kristoang Karunungan ng Diyos at ang Iglesya ang bayangtutulungan niya.

Ginamit ng liturhiyang Katoliko ang tulang ito parasa mga piyesta ng Birheng Maria dahil angkop angmga salita nito sa papel na ipinagkatiwala sa kanya ngDiyos sa kanyang Iglesya. Sa araw ng Pagbabalita ngAnghel, tinanggap niya si Jesus sa ngalan ng lahat.Kaya ipinagkaloob sa kanya na maging una sa bayanng Diyos at ina ng lahat ng iba pa.

Ibinabalik tayo ng mga huling bersikulo sa mgapraktikal na bagay: sa isang natatanging paraan, angKarunungan ng Diyos ay nasa Batas, ibig sabihi’y saaklat ng kanyang mga Salita.

24

1183 SIRAC 247 Sa lahat ng ito ay naghanap ako ng

mapagpapahingahan; saang lupalop akomagtatayo ng aking tirahan?

8 At inatasan ako ng lumikha sa san-libutan, itinalaga ng lumalang sa akin anglugar na aking pagpapahingalayan: “Itayomo ang iyong tolda sa Jacob; ang magi-ging bayan mo ay ang Israel.”

9 Nilikha niya ako noon pa mang una,bago nagsimula ang panahon, at mana-natili ako magpakailanman, 10 para mag-lingkod sa kanya sa Banal na Tolda, sakanyang harapan. At sa Sion din ako iti-nayo.

11 Pinatira ako ng Panginoon sa kan-yang mahal na lunsod; ang Jerusalemang puso ng aking kaharian. 12 Nag-ugatako sa bayang itinangi ng Diyos, sa pa-manang lupain ng Panginoon.

13 Ako’y lumaking katulad ng sedro saLebanon, ng sipres sa Bundok ng Her-mon.

14 Lumaki akong katulad ng mga pu-nong palma sa Engedi at gaya ng buko ngrosal sa Jeriko; katulad ng magandangpunong olibo sa mga parang at gaya ngpunong platano ay yumabong ako.

15 Humahalimuyak ang aking bango nakatulad ng masamyong bulaklak; gaya ngmahalagang mira ay nagdulot ako ng na-tatanging bango; katulad ng masaraplanghaping mga halaman at gaya ng usokng kamanyang na panuob sa Santuwaryong Diyos.

16 Katulad ng puno ng ubas, mayaya-bong ang aking mga sanga – ang kaluwal-hatian at kagandahang-loob. 17 Gaya ngpuno ng ubas, nagbunga ako ng pinaka-mabuti: kayamanan at kaluwalhatian anghalimuyak ko.

19 Magsilapit kayong nagsisipaghangadsa akin, at magpakabusog sa aking mga

bunga. 20 Ako’y matamis pa sa pulot-pukyutan para sa makatitikim, at masa-rap pa kaysa saray para sa mag-aangkinsa akin. 21 Lalo akong hahanapin ng sinu-mang kumain, at lalong uuhawin ang umi-nom sa akin. 22 Hindi mapapahiya angaking taga-sunod, hindi magkakasala angaking tagapaglingkod.

23 Ang lahat ng ito ay nasa aklat ngTipan, ang Testamento ng Kataas-taa-sang Diyos, Batas na iniutos ni Moises saatin, ang pamana sa mga kapulungan ngIsrael.

25 Ang Batas na ito ang pinagmumulanng mga bukal ng karunungan, tulad ngPison o Tigris sa panahon ng tagbunga.26 Nagpapabaha siya ng kaunawaan nagaya ng Eufrates at Jordan sa panahon ngani. 27 Pinagmumulan siya ng kaalamanna gaya ng Ilog, gaya ng Gihon sa mgaaraw ng pitasan ng mga ubas.

28 Hindi ganap na makauunawa sa ka-runungan ang una at hindi naman maka-tatarok sa kanya ang huli. 29 Sapagkatmalawak pa sa dagat ang kanyang kaisi-pan at malalim pa kaysa kalaliman angkanyang mga panukala.Hindi ako gumawa para sa sarili kolamang

• 30 Ako naman ay waring isang kanalbuhat sa isang ilog, isang batis na patu-ngo sa isang magandang hardin. 31 Naisipko: “Patutubigan ko ang aking hardin atdidiligin ang aking mga bulaklak.” Nagingilog na ngayon ang aking kanal at nagingdagat ang aking ilog.

32 Nawa’y sumikat ang pagtuturo ko natulad ng bukanliwayway; nawa’y maipa-batid ko sa malalayong pook. 33 Palala-ganapin ko ang pangangaral na gaya ngisang propesiya at ipagkakaloob ko sasusunod na mga salinlahi.

• 30. Isang pantas si Ben Sirac. Pagkaraan ngmga taon ng katapatan sa kanyang tungkulin bilangama ng pamilya, tagapayo at negosyante, nama-mangha siya sa lahat ng kanyang tinanggap mula saKarunungan ng Diyos. Batid niyang ang kanyang

gawa ay may di-pangkaraniwang kahalagahan samaraming mananampalataya ng panahong dara-ting, at pinasasalamatan niya ang Diyos. Dakilanga ang ginawa sa akin ng Makapangyarihan (Lc1:49).

1184SIRAC 2434 Masdan ninyo, hindi sarili ko lamang

ang aking pinagpapaguran kundi anglahat ng naghahangad ng karunungan.

1 Tatlong bagay ang aking kinagigiliwanat kalugud-lugod sa Diyos at sa tao: ang

pagkakasundo ng magkakapatid, ang pagka-kaibigan ng magkakapitbahay, at ang ulirangpagsasama ng mag-asawa.

2 May tatlong uri ng tao ang kinaiinisan ko atang kanilang pamumuhay ay aking itinatakwil:ang maralitang mayabang, ang mayamang si-nungaling at ang hangal na matandang mapa-kiapid.

3 Kung wala kang naimpok sa iyong kaba-taan, ano ang aasahan mo sa iyong katandaan?

4 Anong gandang bagay ng katandaang ma-alam magpayo, isang matandang nakapagpa-pasya!

5 Anong gandang bagay ng karunungan samga matatanda o pang-unawa at hinahon samga dakila.

6 Putong ng matatanda ang mayamang ka-ranasan, ikinapupuri nila ang pitagan sa Pangi-noon.

7 Siyam na bagay ang itinuturing kong ma-buting kapalaran at ang ikasampu ay akin pangtutukuyin: ang taong naliligayahan sa kanyangmga anak, ang nakakakita sa pagbagsak ngkanyang mga kaaway nang buhay pa siya.8 Mapalad ang lalaking may matinong asawa; nadi nag-aararo ng asno at baka; mapalad angkailanma’y di nagkamali sa pagsasalita o nag-lingkod sa isang di-karapat-dapat na pangi-noon. 9 Mapalad ang nakatagpo sa kahinahu-nan at naghahayag nito sa mga nakikinig! 10 Tu-nay na dakila ang taong nakapagtamo ng ka-runungan, ngunit walang makahihigit sa taongmay pitagan sa Panginoon.

11 Mahigit nga sa lahat ang pitagan sa Pangi-noon. Sino ang maihahambing sa isang maytaglay nito?

13 Sa lahat ng sugat, pinakamasahol angsugat ng puso; 14 sa lahat ng kabuktutan, pina-kamasahol ang kabuktutan ng babae; sa lahatng paghihiganti, pinakamasahol ang paghihi-ganti ng kaaway.

15 Wala nang hihigit pang lason sa kamandagng ahas, walang poot na higit pa sa poot ngkaaway.

16 Mas nais ko pang mamuhay na kasama ngisang leon at isang ahas kaysa makisama saisang imbing babae.

17 Pinapapangit ng kabuktutan ang anyo ngbabae, pinadidilim ang kanyang mukha na ka-tulad ng sa isang oso. 18 Kapag kumain ang kan-yang asawa na kasalo ng kapitbahay, napapa-buntunghininga siya nang mapait.

19 Walang kabuktutang maipapantay sa ka-samaan ng babae. Nawa’y sapitin niya anghantungan ng makasalanan.

20 Kung ano ang mabuhanging gulod sa mgapaa ng isang matanda, gayundin ang madaldalna maybahay sa kanyang tahimik na asawa.21 Huwag kang palinlang sa ganda ng isangbabae, ni pagnasahan mo siya.

22 Nakakagalit, kadusta-dusta at lubhangnakakahiya kapag babae ang nagpapakain saasawa.

23 Matamlay na diwa, malungkot na mukha atmga lingid na sugat – iyan ang dulot ng isangbuktot na babae. May mahihinang kamay atnangangalog na tuhod ang lalaking di napali-ligaya ng asawa.

24 Sa babae nagsimula ang kasalanan attayong lahat ay mamamatay nang dahil sa kanya.

25 Huwag pabayaang tumulo ang tubig nipagbigyan ang isang masamang babae. 26 Pagayaw niyang gawin ang sinasabi mo, hiwalayanmo siya.

• 1 Mapalad ang lalaking may bu-tihing maybahay, mag-iibayo ang

bilang ng kanyang mga araw. 2 Kaligaya-han ng lalaki ang matapat na asawa; ma-titiwasay siya sa buong buhay niya.

3 Magandang kaloob ang mabutingmaybahay; makakamtan siya ng maypitagan sa Panginoon; 4 mayaman man omahirap, magkakaroon siya ng mapaya-pang puso at masayang mukha.

5 Tatlong bagay ang pinangangambahan koat ang ikaapat ay kinatatakutan ko; ang lan-tarang paninirang-puri, ang nanggugulong mgatao at ang maling paratang – masahol pa sakamatayan ang lahat ng ito. 6 Ngunit dalamhatiat panaghoy ang babaeng naninibugho sa ibangbabae; hagupit sa lahat ang dila niya.

• 26.1 Pinupuri ni Ben Sirac ang babaeng maykaga-napang moral at pisika. Tungkol dito, kailangangipakita kung paanong ang makabagong panlipunangpanlunsod ay nakasisira sa lahat ng nasa kalagayangwalang kasarinlan. Totoo ito maging sa lalaki man o sa

babae, bagamat hindi alam nitong huli ang pang-aalipin at katutubong kahirapan sa panahon ni BenSirac. Ang mga lunsod ng ating panahon ay malakinglarangan na naghihintay ng pagkilos ng mga grupo ngKristiyanong pamilya.

25

26

1185 SIRAC 287 Katulad ng pamatok na natali nang mali ang

masamang maybahay: ang pagsupil sa kanyaay katulad ng paghawak sa isang alakdan.

8 Labis na kagalit-galit ang lasenggang may-bahay; di maitatago ang kanyang kahihiyan.

9 Nakikilala ang babaeng dalahira sa kan-yang palihim na sulyap; napapansin siya samapang-akit niyang tingin. 10 Pangalagaan moang sutil na anak na babae upang di siya ma-kapagsamantala sa anumang pagkakataon.

11 Pakaingatan mo ang mapang-akit na ba-bae at huwag kang magtaka kung isubo ka niyasa kahihiyan.

12 Nagbubuka ng bibig ang nauuhaw na man-lalakbay upang uminom kahit anong tubig; ga-yundin siya umuupo sa harap ng kahit anongkahoy at binubuksan ang kanyang lalagyan saalinmang palaso.

13 Ang alindog ng isang maybahay aynagpapaligaya sa kanyang asawa at angkanyang katalinuhan ay nagpapasigla sakatawan nito. 14 Kaloob ng Panginoon angtahimik na maybahay; walang kasingha-laga ang isang ulirang maybahay.

15 Pinakamabuti sa lahat ng pagpapalaang isang mahinhing maybahay; wala si-yang katumbas.

16 Katulad ng araw na sumisikat sa mgabundok ng Panginoon – ganyan ang buti-hing maybahay sa isang maayos na taha-nan.

17 Katulad ng ilawang tumatanglawmula sa kandelabrong banal – ganyan angmagandang mukha sa isang kabigha-bighaning katawan. 18 Katulad ng hali-ging-ginto sa patungang pilak – ganyanang magandang binti at paang matatag.

28 Dalawang bagay ang ikinalulungkot ko,at ang ikatlo ay aking ikinagagalit: ang man-dirigmang naghihikahos; ang marunong nalabis na hinahamak; ang taong mula sa kaba-nalan ay nagbalik sa kasalanan. Ibubukod siyang Panginoon para sa tabak.

29 Mahirap umiwas sa kasakiman ang ma-ngangalakal; di maliligtas sa pagkakasala angmay-ari ng tindahan.

1 Marami ang nagkakasala sa pagha-hangad ng pakinabang; walang budhing

pinakikinggan ang naghahangad ng kayama-nan.

2 Katulad ng tulos sa pagitan ng dalawangbato, gayon sumisingit ang pagkakasala sa pa-gitan ng pamimili at pagbibili. 3 Madaling gu-guho ang tahanan ng taong hindi makapana-tiling matatag sa pitagan sa Panginoon.

4 Kapag itinahip mo ang bistay, mahuhulogang mga dumi; gayundin ang mga kakulanganng tao, sa pagsasalita niya.

5 Sa hurno nasusubok ang gawa ng magpa-palayok; ang tao nama’y nasusubok sa kanyangpagsasalita.

6 Sa bunga ng punungkahoy nakikilala anghalaman; sa sinasabi naman ng tao nakikilalaang kanyang damdamin.

7 Huwag mong pupurihin ang lalaki hangga’tdi siya nagsasalita, sapagkat ito ang pagsuboksa tao.

8 Kung naghahangad ka ng katarungan, ma-kakamit mo ito at maisusuot na waring isangmarikit na balabal.

9 Nagbabalik ang ibon sa sariling kawan;gayundin nagbabalik ang katotohanan sa su-masalubong na matapat.

10 Naghihintay ang leon sa kanyang masi-sila; gayundin ang kasalanan sa mga guma-gawa ng masama.

11 Laging may karunungan ang pananalita ngtaong maka-Diyos; pabagu-bago namang tuladng buwan ang pangungusap ng hangal.

12 Tipirin mo ang iyong panahon sa piling ngmga hangal, ngunit gugulin mong labis-labis sapiling ng marurunong. 13 Nakakainis ang pag-uusap ng mga hangal; magaspang at pagaw angkanilang katuwaan.

14 Walang makatatagal makinig sa panunu-ngayaw na walang patid; ang pagtatalo’y ma-sakit sa pandinig.

15 Dumadanak ang dugo kapag nag-awayang mayayabang; masakit sa tainga ang kani-lang pagmumurahan.

16 Sumisira ng tiwala ang nagbubunyag nglihim; hindi na siya makatatagpo ng kaibigan.17 Mahalin mo ang iyong kaibigan at magtiwalasa kanya. Ngunit kapag ibinunyag mo ang kan-yang lihim, huwag ka nang makisama pa sakanya. 18 Kung paanong naulila ang isang taongnamatayan, gayundin ka nawalan ng isang kai-bigan.

19 Kapag binuksan mo ang iyong palad, angibon ay makakawala; ganito rin ang iyong kai-bigan, hindi mo na siya mapababalik. 20 Huwagmo siyang hulihin: malayo na siya at paranggaselang nakawala sa bitag. 21 Mabebendahanang sugat at mapatatawad ang kalapastanga-nan, ngunit wala nang lunas kapag nagsiwalatka ng lihim.

27

1186SIRAC 2722 Ang taong malikot ang mata ay may ma-

samang binabalak, walang makapagpapabagosa kanya. 23 Sa iyong harap ay napakagiliw niya,humahanga siya sa iyong mga sinasabi; kapagnatalikod, iba ang kanyang sasabihin at baba-ligtarin ang sinabi mo.

24 Marami na akong kinapootang bagay,ngunit walang katulad ang gayong tao; magingang Panginoon ay namumuhi sa kanya.

25 Ang batong inihagis nang paitaas ay sa ulorin ng naghagis babagsak; sarili ang masu-sugatan ng pataksil manalakay.

26 Ang naghuhukay ng patibong ay mahu-hulog doon; ang nag-uumang ng bitag ay doondin babagsak.

27 Kapag gumawa ka ng kasamaan, kasa-maan din ang iyong sasapitin; ni hindi mo ma-lalaman kung saan iyon nanggaling.

28 Nang-uuyam at nanlalait ang palalo, ngu-nit nag-aabang sa kanya ang kaparusahan natulad ng isang leon.

29 Mahuhulog sa bitag ang natutuwa sa kasa-wian ng mga maka-Diyos; uubusin sila ng hirapbago sila mamatay.

30 Kasuklam-suklam din ang poot at pagngi-ngitngit; ang makasalana’y diyan mahigpit nanangangapit.

Huwag magkimkim ng poot1 Ang naghihiganti ay tatanggapng paghihiganti ng Panginoon, na

nag-iingat ng tala ng mga pagkakasala ngtao. 2 Patawarin mo ang pagkakasala ngiyong kapwa at patatawarin ang iyongmga kasalanan sa paghiling mo.

3 Kung nagtatanim ng galit ang tao sakanyang kapwa, paano siya hihingi nglunas sa Diyos? 4 Kung wala siyang habagsa kapwa, paano niya maipagdarasal angkapatawaran sa kanyang mga kasala-nan? 5 Habang siya, na laman lamang atdugo, ay nagtatanim ng galit, paano siyamapatatawad?

6 Alalahanin mo ang iyong wakas atiwaksi ang pagkamuhi; isaisip mo angiyong pagkabulok sa libingan at sundinmo ang kautusan. 7 Tandaan mo ang mgautos at huwag kang magtanim ng galit saiyong kapwa. Tandaan mo ang Tipan ngKataas-taasan at ihinto ang paggawa ngmasama.

8 Iwasan mo ang mga pagtatalo at hindi kamagkakasala; ang taong may mainit na ulo aynagpapasimuno ng pag-aaway.

9 Ang makasalanan ay nanggugulo sa mag-kakaibigan, naghahasik ng alitan sa mga na-nanahimik.

10 Nagdiringas ang apoy ayon sa gatong, atang pagtatalo naman ayon sa katigasan ng ulo.

Kung gaano kalaki ang kapangyarihan ngtao, gayundin ang kanyang poot; ang pagtinding kanyang galit ay umaalinsunod sa kanyangyaman.

11 Ang biglang alitan ay nagpapasiklab saapoy; ang mabilis na pag-aaway ay huma-hantong sa pagdanak ng dugo.

12 Hipan mo ang baga at mabilis itong mag-niningas, duraan mo ito at mamamatay; alin-man dito ay galing sa iyong bibig.

13 Sumpain ang madaldal na may sanga-sangang dila; maraming namumuhay nang matahimik ang kanyang ipinahamak. 14 Maraminang pinuksa ang malabigang dila, maraminginusig sa kung saan-saang bansa. Naibagsakniya ang malalakas na lunsod at naiguho angpalasyo ng mga dakila.

15 Napalayas ng mga maninirang-puri angmatatapat na maybahay, naaagawan sila ngmga bunga ng kanilang pinagpaguran. 16 Angnakikinig sa malabiga ay hindi mapapanatag nimabubuhay nang payapa.

17 Lumalatay ang latigo, ngunit ang dila’ynakababali ng buto.

18 Marami ang nasawi sa espada ngunit la-long marami ang namatay dahil sa dila.

19 Mapalad ang taong nakaligtas sa kanya athindi nagbata ng kanyang kalupitan, hindi nag-pasan ng kanyang pamatok at hindi nagapos sakanyang mga tanikala.

20 Sapagkat ang pamatok niya ay bakal atang kanyang mga tanikala ay tanso. 21 Kakila-kilabot na kamatayan ang dulot niya. Mabuti paang tunay na kamatayan! 22 Ngunit hindi siyamakapananaig sa may pananampalataya, hindisila matutupok ng kanyang liyab.

23 Mahuhulog dito ang mga tumatalikod saPanginoon; tutupukin sila nito nang walang ka-tapusan; sasalubungin sila nitong parang leon,at lulurayin nitong parang leopardo.

24 Bakuran mo ng mga tinik ang iyong lupa atpangalagaan ang iyong mga pilak at ginto. 25 Saganito ring paraan, sukatin mo at timbangin angiyong mga salita at lagyan ng nakatrangkangpinto ang iyong bibig.

26 Pakaingatang huwag madulas ang iyongdila kapag nagsasalita, upang hindi ka mahulogsa mga nag-aabang sa iyo.

28

1187 SIRAC 30• 1 Nagpapahiram ang nagkakawang-gawa sa kapwa, ang nag-aabot ng tu-

long ay sumusunod sa mga kautusan.2 Magpahiram sa iyong kapwa sa panahon

ng kanyang pangangailangan, at magbayad ngutang sa takdang panahon.

3 Tumupad ka sa iyong pangako, manatilingmatapat at makakatagpo kang lagi ng iyongkinakailangan.

4 Marami ang nag-aakalang ang pag-utangay madaling gawin kayat ang pinagkakauta-ngan ay nalalagay sa alanganin. 5 Habang hindisila tumatanggap, hinahalikan nila ang kamayng nagpapautang at yumuyukod sila alang-alang sa pera. Ngunit, sa araw ng pagbabayad,nagpapaliban sila, nagbabayad ng mga masakitna salita at panlalait sa mga pangyayari.

6 Kapag kaya nila, halos kalahati lamang angisasauli at kikilalanin ito ng nagpautang namabuting kapalaran. At kung hindi naman, na-nakaw na ang kanyang salapi at nagkakaroonpa siya ng kaaway. Pagmumura at panlalait angisasauli sa kanya at sa halip na paggalang aypagdusta.

7 Marami tuloy ang tumatangging mag-pa-utang; nangangamba silang masuba nang pa-gayon lamang.

8 Gayunman, maging mabait ka sa mga nag-hihikahos, huwag mo silang papaghintayin ngiyong tulong.

9 Alang-alang sa kautusan, tulungan mo angmaralita; maralita siya, kaya huwag mo siyangpaalisin nang walang dala.

10 Mabuti pang gugulin mo ang iyong salapipara sa iyong kapatid o kaibigan mo kaysasirain iyon ng kalawang sa taguan at ikaw rin angmawalan.

11 Gamitin mo ang iyong salapi ayon sa utosng Kataas-taasan at pakikinabangan mo iyonnang higit pa sa ginto.

12 Punuin mo ng kabutihang-loob ang iyongmga kamalig at maliligtas ka sa kasamaan.13 Higit pa sa makapal na kalasag at matibay nasibat, ang mabubuting gawa mo ang magsa-sanggalang sa iyo sa mga kaaway.

14 Pananagutan ng mabuting tao ang kan-

yang kapwa, magpapabaya sa kapwa ang tam-palasan.

15 Huwag kalimutan ang mga kabutihan ngiyong tagapanagot: itataya niya ang kanyangbuhay dahil sa iyo.

16 Nilulustay ng makasalanan ang salapi ngkanyang tagapanagot; pinababayaan ng wa-lang utang na loob ang nagligtas sa kanya.

17 Maraming mabubuting tao ang naghirapdahil sa paggagarantiya at nabagbag nito nagaya ng mga alon sa dagat. 18 Pinalayas nito angmga makapangyarihang tao at gumala-gala silasa mga dayuhang bansa.

19 Naghangad na managot ang makasalananalang-alang sa tubo, nahatulan siyang usurero.

20 Tumulong ka sa kapwa ayon sa iyongmakakayanan ngunit mag-ingat kang bumag-sak.

21 Pundasyon ng buhay ang tubig, pagkain,damit at tahanang masisilungan.

22 Mabuti pa ang buhay ng isang mahirap sakanyang kubo kaysa marangyang handa sabahay ng iba.

23 Masiyahan ka kung anuman ang nasa iyo,kakaunti man o marami; mas mabuti na iyankaysa makituloy kahit saan at hamakin bilangisang dayuhan.

24 Mahirap makituloy sa bahay-bahay; bilangnanununuluyan, hindi ka makapangangahasmagbukas ng bibig. 25 Sapagkat dayuhan ka,hiya ang kinakain mo; makakarinig ka pa ngmasasakit na pananalita: 26 “Halika, dayuhan,ihanda mo ang mesa, at kung mayroon kanganuman, pakainin mo ako.”

27 “Umalis ka na, dayuhan, Pagbigyan moang isang higit na marangal. Dadalaw ang akingkapatid at kailangan ko ang silid.”

28 Masakit sa isang marunong na tao angpagkaitan ng pagtanggap at ituring na gaya ngisang mangungutang.

Ituwid mo ang iyong anak• 1 Namamalo ng anak ang nagma-mahal na magulang; maipagma-

malaki niya ito sa wakas. 2 Makabubuti sa

• 29.1 29:2-6. Ito ang litrato ng mga nangungu-tang na hindi naman nagbabayad.

Ang limos, at sa mas malawak na kahulugan, ang lahatng ginagawa natin nang gratis o libre sa ating kapwa, angpinakamagandang seguro laban sa mga kapahamakan.Tingnan ang tungkol dito sa Tobias 4:9 at Lucas 16:9.

• 30.1 Dito tinatalakay ni Ben Sirac kung saannakasalalay ang kapalaran ng isang bayan. Nagrere-klamo ang lahat na napakakaunti ang mga taong

29

responsable. Nakakakita kahit saan ng mga may ma-buting damdamin, pero nasaan ang mga makakapag-tiyaga sa kabutihan at makapagsasagawa ng kanilangmabubuting balak? Nasa ganap na kawalan ngawtoridad ng mga magulang ang mabigat na sanhi ngkakulangan ng tatag ng kalooban. Tatlong buwan palamang ang sanggol pero alam na niya na kapagumiyak siya nang husto, mapipilit niya ang kanyangina na kargahin siya. Sa edad na dalawang taon,marunong na siyang manakot, manigaw, at mag-

30

1188SIRAC 30

kanyang anak ang maituwid ito, at ma-ipagmamalaki niya ito sa kanyang mgakakilala. 3 Maiinggit ang kanyang mga ka-away; ipagkakapuri niya ito sa harap ngkanyang mga kaibigan.

4 Mamatay man ang ama, waring bu-hay pa rin siya, sapagkat nakaiwan siyang isang kamukha niya. 5 Nakita na niyaito at ikinasiya at mamamatay siya nangwalang kalungkutan.

6 Mag-iiwan siya sa sambahayan ngisang makapaghihiganti sa kanyang mgakaaway at ng isang magbabayad ng utangna loob sa kanyang mga kaibigan.

7 Gagamutin ng nagpapalayaw sa anakang mga sugat nito; maliligalig siya sabawat daing nito.

8 Di maisingkaw ang kabayong hindisinupil; gayundin magiging sutil ang pina-layaw na anak. 9 Palayawin mo ang anak,at sa huli’y tatakutin ka niya; makipaglaroka sa kanya at ikalulungkot mo iyon.

10 Huwag makipagtawanan sa kanya,baka ka magdusa at saka magngitngit.11 Huwag mo siyang pabayaan sa kan-yang sarili habang bata pa; at huwagmong kunsintihin ang kanyang mga pag-kakamali. 12 Hutukin mo ang kanyang gu-lugod at hagupitin mo ang kanyang ta-giliran habang bata pa siya, at baka siyamaging sutil at suwail sa iyo.

13 Asikasuhin mo ang iyong anakupang ituwid, upang hindi ka magdusa sakanyang kahangalan.

14 Mabuti pa ang isang maralitang malusog atmalakas kaysa isang mayamang pinahihirapanng sakit sa katawan.

15 Higit pa sa ginto ang kalusugan at kasig-lahan, mas mahalaga ang malakas na katawankaysa kayamanan. 16 Walang kayamanang ma-ipapalit sa lusog ng katawan at walang kasi-yahang hihigit pa sa kagalakan ng puso.

17 Higit na mabuti ang kamatayan kaysaisang masaklap na buhay at ang mamayapakaysa palaging may karamdaman.

18 Ano’ng silbi ng pagkaing inilagay sa iba-baw ng isang libing? Gayundin ang masasarapna pagkaing idinulot sa isang di makakain.

19 Ano ang katuturan ng handog sa isangdiyus-diyusan? Hindi ito kumakain ni nakaa-amoy. Gayundin ang taong pinarusahan ng Pa-nginoon; 20 nakatingin lamang siya at nagbu-buntunghininga, tulad ng kapong yumayakapsa isang dalaga at naghihinagpis.

21 Huwag kang padaig sa kalungkutan, hu-wag mong pahirapan ang sarili sa paninimdim.

22 Buhay sa tao ang kagalakan ng puso, pina-hahaba ng kasayahan ang kanyang mga araw.

23 Aliwin mo ang sarili at pasiglahin ang iyongpuso; ilayo mo ang kalungkutan, sapagkat ma-rami na ang nasawi sa kalungkutan at wala itongkabutihang naidudulot.

24 Ang inggit at poot ay nagpapaikli ng bu-hay; nakapagpapatanda agad ang pag-aalala.

25 Maganang kumain ang masaya at ma-buting tao. Ikinabubuti niya ang kanyang pag-kain.

1 Nauubos sa di pagtulog ang katawan ngmayaman; tinatanggal ng kanyang pag-

aalala ang tulog.2 Nakakahadlang sa pagtulog ang pag-aalala

at gaya ng malubhang karamdaman.

Mapalad ang taong hindi tumitingin sakayamanan

3 Nagpapakapagod ang mayamanupang mag-imbak ng kayamanan at labisna siyang nasisiyahan sa kanyang pagpa-pahinga: 4 nagpapakapagod ang mahirapupang mabuhay lamang at dahop siya sakanyang pagpapahinga.

5 Hindi maaaring walang sala ang nag-mamahal sa salapi; ililigaw ng pakina-bang ang naghahangad nito. 6 Marami naang bumagsak dahil sa salapi; sinasalu-bong sila ng kapahamakan.

7 Patibong ang salapi sa mga suma-samba rito. Mabibitag nito ang hangal.

alboroto taglay ang katiyakang pagbibigyan siya sadakong huli ng kanyang mga magulang. “Anongmagagawa natin? Eh, ayaw ng bata.”

Alam ni Ben Sirac na tanging ang mga anak lamangna sinuheto at di-kinunsinti ng mga magulang sakanilang mga kapritso ang makararating sa tunay na

kalayaan dahil sila ang makakapagtiyaga sa kabuti-han.

Ang Kristiyanismo ay wala sa pagsunod sa isangbatas, pero kahit makararanas tayo ng kung ano sa“espiritu”, mahihirapan tayong anihin ang mga bunganito kung hindi tayo susunod sa batas.

31

1189 SIRAC 328 Mapalad ang taong matagpuang wa-

lang kapintasan na di nagpapadala sa sa-lapi! 9 Sino ba siya? Sabihin nating ma-palad siyang tao sapagkat nakapagbigaysiya ng kahanga-hangang halimbawa.

10 May maipagmamalaki ang naka-ranas ng ganitong pagsubok at natag-puang ganap na tapat. Maaari siyangmagkasala ngunit hindi nagkasala; ma-aari siyang gumawa ng masama ngunithingi niya ginawa ito. 11 Magiging matatagang kanyang kayamanan at kikilalanin ngkapulungan ang kanyang kabutihang-loob.Mga piging at handaan

• 12 Nasa isang maringal na piging ka ba?Huwag kang pahalina at magsabing: “Anonglaking handa nito!”

13 Alalahaning masama ang matang mata-kaw. May hihigit pa bang masama kaysa ga-yong mata? Kaya nga isinumpa iyon upangtumangis.

14 Huwag mong abutin ang tinitingnan na ngkasama mo. 15 Unawain mo ang nais ng iyongkapwa ayon sa iyong sarili at maging mahina-hon ka sa lahat ng iyong gagawin.

16 Bilang maginoo, kanin mo ang nakahainsa iyong harap at baka kamuhian kung mata-kaw ka. 17 Magpauna kang umayaw na tulad ngisang may pinag-aralan at baka mapahiya kadahil sa iyong katakawan. 18 Kung kaharap moang mararangal na tao, huwag kang magpaunasa pagkuha ng pagkain.

19 Tama na ang kaunti sa isang may pinag-aralan at maluwag pa ang paghinga niya sapagtulog. 20 Malusog ang tulog ng kumakainnang katamtaman. Maaga siyang magigising atmaginhawa ang pakiramdam! Di pagkatulognaman at pagsuka at sakit ng tiyan ang mgabunga ng labis na pagkain. 21 Kapag naparamiang kinain mo, tumayo ka at isuka ang iyongkinain upang maginhawahan ka.

22 Makinig ka, kaibigan ko, at huwag kalig-taan ang sasabihin ko: sa huli mo makikita angkatotohanan. Sa lahat ng gagawin mo ay huwagkang magpakalabis at di ka sasalubungin ngkaramdaman.

23 Kalulugdan at pupurihin ang mapagbigayna mayhanda, 24 ngunit lalaitin ng lahat angkuripot na mayhanda.

25 Huwag kang magpasikat sa pag-inomsapagkat marami na ang napahamak sa alak.26 Sa apoy nasusubok ang tigas ng bakal; ga-yundin, sa alak nasusubok ang puso ng mgahambog.

27 Sigla ng buhay ang alak kung iniinom nangkatamtaman. Ano ang buhay kung walang alak?

28 Galak ng puso at saya ng kalooban angalak kung iniinom nang katamtaman sa tamangpanahon. 29 Kapaitan naman ng kalooban angsobrang alak dahil sa bisyo at pagtungga.

30 Pinupukaw ng kalasingan ang poot nghangal at pumipinsala sa kanya. Nagpapahinaito sa kanyang lakas at nagdudulot ng mgasugat. Huwag mong hamunin ang iyong kapwasa oras ng inuman, at huwag hamakin kungsiya’y nagsasaya; huwag magsalita nang ma-sakit sa kanya o kagalitan siya sa paniningil ngpautang.

1 Napili ka na bang tagapamahala saisang handaan? Huwag kang mag-

mataas! Maging tulad ka nawa ng bawat isa sakanila; asikasuhin mo sila at saka ka umupo.2 Kapag nagampanan mo ang dapat mong ga-win, saka ka dumulog at makipagsaya. Babatiinka nila sa mahusay mong pagkakaganap saiyong gawain.

3 Magtalumpati ka matanda: bagay nga ito saiyo. Magsalita ka nang maingat at huwag monggambalain ang musika.

4 Kung may tumutugtog, huwag kang ma-ingay at magmarunong nang wala sa oras.5 Katulad ng rubing nakabaon sa ginto ang isangkonsiyertong may handang alak.

7 Magsalita ang mas bata kung kinakaila-ngan, huwag lang labis sa dalawa at pag tina-nong lamang. 8 Magsabi ng marami sa maiklingpangungusap at ipakitang marunong ngunit dimadaldal.

9 Kung kasama ka ng mahahalagang tao,huwag kang makipantay sa kanila. Huwagmakipag-usap kung may ibang nagsasalita.

10 Nauuna sa kulog ang kidlat; gayundin,nauuna sa mapagpakumbabang tao ang pag-tanggap sa kanya.

11 Lumisan ka sa tamang oras at huwag mag-

• 31.12 Hindi ipinagbabawal ng Biblia ang pag-inom ng alak: nilikha ito para sa kasiyahan ng tao(tingnan ang Slm 104:15). Ang mga itinalaga lamangbilang mga nazireo ang hindi umiinom ng alak. Hindirin ipinagbawal ng Bagong Tipan ang alak: ganito ang

ipinahihiwatig ng unang milagro ni Jesus sa Cana(Jn 2).

Gayunman, maraming babala ang aklat ng Karunu-ngan laban sa paglalasing. Tingnan ang sinasabi niPablo sa Ef 4:18 at 1 Cor. 5:11.

32

1190SIRAC 32pahuli; huwag maglimayon, tuluy-tuloy kangumuwi.

12 Maglibang ka roon, ngunit huwag magka-kasala sa pagyayabang. 13 At magpasalamat kasa Lumikha na nagkaloob din sa iyo ng kanyangpagpapala.

14 Ang may pitagan sa Panginoon ay tuma-tanggap sa kanyang pagtutuwid at ang maa-gang nagbabangon sa umaga ay kanyang pag-papalain.

15 Tinutulungan ng Batas ang sumusunoddito, ngunit sa mapagkunwari ay nagiging ba-lakid ito.

16 Kinalulugdan ng Panginoon ang mga maypitagan sa kanya; magliliwanag na parang ilawang mabubuti nilang gawa.

17 Hindi tinatanggap ng makasalanan angpangaral, at binibigyan niya ng katwiran angsarili sa paggawa ng kanyang gusto.

18 Nag-iisip-isip muna ang taong mahusaymagpasiya; wala namang kinatatakutan angpalalong makasalanan.

19 Huwag kang gagawa ng anuman nang dimo muna pinag-iisipan at hindi ka magsisisi.

20 Huwag kang lumakad sa daang mabatonang di ka matisod. 21 At huwag maging mapag-tiwala sa patag na daan. 22 Mag-ingat ka magingsa sarili mong mga anak.

23 Mag-ingat ka sa iyong sarili sa anumanggagawin upang tuparin ang mga kautusan.

24 Sumusunod sa mga kautusan ang nani-niwala sa Batas; hindi mapapariwara ang sumu-sunod sa Panginoon.

1 Walang masamang sasapit sa maypitagan sa Panginoon; maging sa pag-

subok maliligtas siya.2 Hindi napopoot sa Batas ang marunong;

ang paimbabaw kung tumupad ay tulad ngisang barko sa unos.

3 Nananalig sa Batas ang matalinong tao;kapani-paniwala ito sa kanya na tulad ng isangsagot ng Diyos.

4 Ihanda mo ang iyong sasabihin at paki-kinggan ka ng sambayanan; isaayos mo munaang iyong nalalaman bago ka sumagot. 5 Tuladng isang gulong ng kariton ang damdamin nghangal. Ang kanyang isipan ay kawangis ngeheng umiikot.

6 Tulad ng isang kabayong mailap ang isangkaibigang mapanlibak, humahalinghing ito ka-hit sino ang sumakay.

7 Bakit may araw na higit na banal kaysa iba,gayong may isa lamang liwanag na tumatang-law sa lahat ng araw? 8 Ang kapasyahan ng

Panginoon ang nagtatangi sa mga ito; siya angnagsaayos ng iba’t ibang panahon at mga pista.

9 Pinili niya ang ilan sa mga ito at binanal, atginawa niyang karaniwang araw ng iba. 10 Ga-yundin, nanggaling sa alabok ang lahat ng tao;sa putik nayari si Adan. 11 At pinag-iba-iba silang Panginoon sa laki ng kanyang karunungan atbinigyan ang bawat isa ng kanyang kalagayan.

12 Pinagpala niya ang mga ilan at inilapit sakanyang sarili. Isinumpa niya ang iba at inaba atpinalayas sa kanilang kinalalagyan. 13 Tulad ngluwad na hinuhubog ng magpapalayok ayon sakanyang nais, gayundin ang lahat ng tao sakamay ng Lumikha; bawat isa’y binibigyan niyaayon sa kanyang minamarapat.

14 Ang katapat ng kasamaan ay kabutihan,ang katapat ng kamatayan ay buhay, at angkatapat ng mabuting tao ay ang makasalanan.15 Tingnan mo ang mga ginawa ng Kataas-taasan at makikita mong sila’y magkakatambalat baligtaran. 16 Ako naman ang kahulihulihangnagbantay na parang mamumulot na kasunodng mga mamimitas ng ubas. 17 Sa awa ng Pangi-noon ay nanguna rin ako at gaya ng mamimitasay napuno ko ang pisaan ng mga ubas. 18 Ting-nan ninyo, hindi para sa aking sarili lamang akonagpakapagod kundi para sa lahat ng nagha-hangad ng aral. 19 Pakinggan ninyo ako, kayongmga panginoon ng bayan, mga puno ng kapu-lungan, makinig!

20 Huwag mong bigyan ang sinuman – ma-ging anak na lalaki, asawa, kapatid o kaibigan –ng kapangyarihan sa iyo habang nabubuhay ka.Huwag mong ipamigay sa iba ang iyong ari-arian, baka pagkaraan ay magsisi ka at mag-makaawa upang bigyan.

21 Habang nabubuhay ka at may hininga,huwag kang pailalim sa iba. 22 Higit na mabutingang mga anak mo ang umasa sa iyo kaysa ikawang umasa sa kanila. 23 Ikaw ang mamamahalasa lahat mong gagawin; huwag mong padungi-san sa iba ang iyong karangalan.

24 Kapag natupad na ang mga araw ng iyongbuhay at malapit na ang kamatayan at ipama-hagi mo ang iyong pamana.

Ang iyong mga alipin25 Para sa asno ang kumpay, latigo at dala-

hin; para sa alipin ang tinapay, pangaral atpaggawa.

26 Asikasuhin mo ang paggawa ng iyong ali-pin at nang makapagpahinga ka. Kapag pina-bayaan mo siya, maghahangad siya ng kasa-rinlan. 27 Pamatok at riyenda ang pumipigil saleeg. Para sa masamang alipin, ang pagpapa-hirap at mga tanikala.

33

1191 SIRAC 3428 Pagawin mo siya at nang hindi siya maging

tamad; nagtuturo ng katamaran ang maramingkasamaan. 29 Bigyan mo siya ng gawaing nara-rapat sa kanya; at kung hindi siya tumalima,tanikalaan mo ang kanyang mga paa.

30 Ngunit huwag kang magmamalabis kani-numan at huwag gagawa ng anumang hakbangna walang pag-unawa.

31 Mayroon ka bang alipin? Ituring mo siyangkagaya mo, sapagkat nabili mo siya sa dugo.

32 Mayroon ka bang alipin? Pakisamahan mosiya gaya ng isang kapatid. Kailangan mo siyana gaya ng iyong sarili. 33 Kung maging malupitka sa kanya at siya’y lumayas, saan mo siyahahanapin?

Mga panaginip• 1 Ang mga hangal ang mahilig sa

mga madaya at walang kabulu-hang asa; napapadala sila sa pakpak ngpanaginip.

2 Ang mga naniniwala sa panaginip aykatulad ng nanghuhuli ng anino o huma-habol sa hangin. 3 Larawan lamang angnakikita sa panaginip; nasa tapat na taoang sarili niyang larawan.

4 Anong malinis na bagay ang mangga-galing sa marumi? Anong katotohananang manggagaling sa kabulaanan? 5 Wa-lang saysay ang mga hula, pangitain atpanaginip na gaya ng mga guniguni ngisang manganganak na babae.

6 Maliban na lamang kung isinugo iyonng Kataas-taasan, huwag mo iyong paha-lagahan. 7 Sapagkat marami na ang nai-ligaw ng mga panaginip at nangapaha-mak ang mga umasa dito.

8 Kaiba ang Batas, hindi nagbubulaanat laging totoo. Ganap ang karunungangmula sa matapat na bibig ng Diyos.

9 Maraming nalalaman ang nakapaglakbay,nagsasalita nang may kabuluhan ang taongmay malawak na karanasan. 10 Kaunti angnalalaman ng di-nasusubok; bihasa naman sa

maraming bagay ang nakapaglakbay. 11 Ma-rami na akong nakita sa aking mga paglalakbayat higit pa sa masasabi ko ang aking natutuhan.12 Madalas akong mabingit sa kamatayan ngu-nit nakaliligtas dahil sa aking karanasan.

13 Mabubuhay ang espiritu ng mga may pita-gan sa Panginoon, sapagkat nasasalig ang kani-lang pag-asa sa kanya na siyang magliligtas sakanila.

14 Hindi nababagabag ng anuman ang maypitagan sa Panginoon. Hindi siya nanginginigsapagkat ang Panginoon ang kanyang pag-asa.15 Mapalad ang taong may pitagan sa Pangi-noon. Kanino ba siya dumudulog? Sino angumaalalay sa kanya?

16 Nakatunghay ang mga mata ng Panginoonsa mga nagmamahal sa kanya. Siya ang kani-lang pinakamalakas na pananggalang, matibayna alalay, kanlungan sa mainit na hangin at saaraw kung katanghalian. Siya ang patnubayupang huwag matisod at mabuwal. 17 Nagpapa-sigla siya ng kalooban at nagpapakislap sa mgamata; siya ang nagbibigay ng kalusugan, buhayat pagpapala.

Mga alay na kalugud-lugod sa Diyos• 18 Marungis para sa Diyos ang alay na

galing sa masamang paraan; hindi kalu-lugdan ng Panginoon ang handog ng ma-kasalanan.

19 Hindi kalulugdan ng Kataas-taasanang alay ng mga tampalasan. Hindi sadami ng biktima kaya sila mapatatawadsa kanilang kasalanan.

20 Ang nag-aalay sa Diyos ng ari ngdukha ay katulad ng isang pumapatay nganak sa harap ng ama nito.

21 Buhay ng mahihirap ang pagkain ngmga maralita; ang kumukuha niyon ayisang mamamatay-tao. 22 Pumapatay ngkanyang kapwa ang nagkakait ng ikabu-buhay nito; nagpapadanak ng dugo angnagkakait ng sahod sa manggagawa.

23 Kapag nagtayo ang isa at ginibanaman ng iba, may pakikinabangin ba

• 34.1 Labis na pinahahalagahan ang mgapanaginip nang mga panahong iyon sa Israel. La-ban dito ang reaksiyong ito. Hindi pinabubulaananng sumulat na sa ilang pagkakataon, maaaring pat-nubayan o babalaan ng Diyos sa panaginip ang su-masampalataya, itinuturo niya na di dapat gawinggabay ang panaginip: ang pagtupad sa Batas ng Diyos

ang tiyak na landas (tingnan ang komentaryo sa Gen37).

• 18. Ito ang lubos na nagpapasiklab ng galit ngbanal na may-akda: matapos agawan ang mga aba,pumupunta sa Templo ang mayaman para mag-alayng mamamahaling mga handog.

34

1192SIRAC 34

sila liba sa kaguluhan? 24 Kung nagdara-sal ang isa at nagtutungayaw ang iba, sinoang diringgin ng Panginoon?

25 Kung maghugas ang isang tao pagkahiposa isang bangkay at muli niyang hipuin ito, bakitpa siya naghugas?

26 Kung mag-ayuno ang isang tao dahil sakanyang mga kasalanan at muli siyang gumawang pagkakasala, sino ang makikinig sa kanyangpanalangin? Ano ang kabuluhan ng kayangpag-aayuno?

1 Katumbas ng maraming paghahan-dog ang pagtupad sa Batas. Isang han-

dog ng mabuting pagkasama-sama ang pag-talima sa mga kautusan. 2 Paghahandog ngmainam na arina ang kagandahang-loob; pag-aalay ng papuri ang pagkakawanggawa.

3 Kinalulugdan ng Panginoon ang pag-iwassa masama; katulad ng handog dahil sa kasa-lanan ang pag-iwas sa gawang di-makataru-ngan.

4 Huwag kang haharap sa Panginoon nangwalang dala; ipinag-uutos ang pagdadala nghandog.

5 Kapag sinunog sa altar ang alay ng maka-tarungan, tumutulo ang taba at pumapailanlangsa Kataas-taasan ang mabangong halimuyak.

6 Kinalulugdan ng Panginoon ang handog ngtaong makatarungan at hindi iyon malilimutan.7 Parangalan mo ang Panginoon nang taos-pusoat huwag ipagdamot ang mga unang bunga ngiyong ani.

8 Ialay mo ang iyong mga handog nang maymasayang mukha at ibigay ang ikasampungbahagi ng iyong kita nang may kagalakan.

Hindi magpapaliban ang Panginoon• 9 Magbigay ka sa Kataas-taasan

nang ayon sa ibinigay niya sa iyo; 10 bu-kas-palad kang maghandog sa Pangi-noon nang ayon sa makakaya mo at ga-gantihan ka niya nang pitong ibayo.

11 Huwag mong tatangkaing suhulansiya ng mga handog sapagkat di niyatatanggapin; huwag kang aasa sa mgahandog na galing sa marayang patubo.

12 Ang Panginoon ay isang hukom nawalang kinikilingan. 13 Hindi niya inaabaang mahirap, dinirinig niya ang daing ngmga inaapi. 14 Hindi niya tinatanggihanang pagsusumamo ng ulila o ng biyuda.15 Hindi ba’t ang luhang dumadaloy sapisngi nito ay sumisigaw laban sa nagpa-daloy niyon?

16 Pinakikinggan ang buong pusongnaglilingkod sa Diyos; makararating angkanyang panawagan hanggang sa langit.17 Naglalagos sa ulap ang panalangin ngaba, at hindi siya tumitigil hanggang dinaririnig. 18 Hindi mahihinto ang kanyangpagdalangin hanggang di siya tinutung-han ng Kataas-taasan, at iginagawad angkatarungan sa mga matuwid.

19 At hindi magpapaliban ang Pangi-noon, ni pagbibigyan niya ang tampa-lasan. 20 Dudurugin niya ang gulugod ngmalulupit at paghihigantihan ang mgabansa; 21 ganap niyang lilipulin ang pu-lutong ng mararahas at wawasakin angkapangyarihan ng mga tampalasan.22 Gagantihan niya ang bawat isa ayon sakanyang gawa at hahatulan ang mgagawa ng lahat ng tao ayon sa kanilangmga tangka. 23 Naigagawad niya ang ka-tarungan sa kanyang bayan at nakapag-didiwang sila dahil sa kanyang habag.

24 Pagpalain ang kanyang habag sapanahon ng ligalig! Katulad ito ng mgaulap na may dalang ulan sa panahon ngtagtuyot!

Panalangin para sa bayan ng Israel• 1 Kahabagan mo kami, Pangi-noong Diyos ng sanlibutan, at li-

ngapin mo kami; ihagis mo ang iyongtakot sa lahat ng bansa.

2 Iunat mo ang iyong kamay laban sa

• 35.9 Bukas-palad tayong dapat makipag-tulungan sa gastos sa pagsamba, sa kundisyong hindiito paraan upang kaligtaan natin ang ating mgaresponsabilidad sa kawalan ng katarungan sa daigdigna ating ginagalawan. Nalulugod ang Panginoon saating mga sakripisyo, subalit pinakikinggan niya nang

higit sa lahat ang daing ng ulila at tinitingnan ang mgaluha ng biyuda.

• 36.1 Kaisa ang sumulat sa kanyang mgakapanahon sa pag-aakalang ang kaligtasan ng mundoay sa ilalim lamang ng paghahari ng bayang Judio.

35

36

1193 SIRAC 36

mga bansang pagano at nang makilalanila ang iyong kapangyarihan.

3 Ipinamalas mo sa kanila ang iyongkabanalan sa pagpaparusa mo sa amin,kaya makita nawa namin ngayon ang ka-dakilaan mo sa kanila.

4 Bayaan mong makilala nila, gaya ngpagkakilala namin, na walang ibang Di-yos liban sa iyo, Panginoon.

5 Magpakita ka ng mga panibagong pa-latandaan, ng mga bagong kababalag-han; itaas mo ang iyong kamay upangluwalhatiin ang iyong kapangyarihan.

6 Pag-alabin mo ang iyong galit at pu-kawin ang iyong poot, puksain mo angmga kalaban, lipulin ang mga kaaway.

7 Madaliin mo ang araw at alalahaninang iyong pangako upang maisalaysaynamin ang iyong dakilang gawa, 8 ubusinng apoy ang mga nalabi upang mawalaang nagmamalupit sa iyong bayan. 9 Du-rugin ang ulo ng mga namumunong ka-away – ang nagsasabing “kami lamang atwalang iba pa.”

10 Tipunin mo ang lahat ng tribu ngJacob at ibigay na muli sa kanila ang ka-nilang pamana na gaya noong una.

11 Kahabagan mo, Panginoon, ang ba-yang nakilala sa iyong Pangalan, ang Is-rael na tinawag mong anak na panganay.

12 Magdalang-habag ka sa banal nalunsod, sa Jerusalem na iyong pinagpa-pahingahan.

13 Puspusin mo ang Sion ng iyong mga

kababalaghan at ang iyong bayan ngiyong kaluwalhatian.

14 Patunayan mo ang mga ginawa mosa iyong bayan noong unang panahon attuparin ang iyong mga pangako.

15 Gantimpalaan ang mga umasa sa iyoat tupdin ang mga salita ng iyong mgapropeta.

16 Dinggin mo, Panginoon, ang panala-ngin ng iyong mga lingkod, pakingganang mga pari mong nagbibigay ng pag-papala ni Aaron sa iyong bayan. 17 Atmalaman nawa ng lahat ng nasa lupa naikaw ang Panginoon magpakailanman.Pagpili ng mapapangasawa

18 Matatanggap ng sikmura ang anumangpagkain, ngunit may pagkaing mas masarapkaysa iba.

19 Kung paanong nakikilala ng panlasa angkarneng kinatay sa pangangaso, hindi nalilingidang kasinungalingan sa taong matalino.

20 Ang dulot ng pusong liko ay kapighatian,ngunit naibabalik iyon ng taong may karanasan.

21 Matatanggap ng babae ang sinumangasawa, ngunit may babaeng higit na maigikaysa iba pa.

22 Nagpapaligaya sa mukha ang kagan-dahan ng babae, higit iyon sa lahat ng hangarinng mga tao.

23 Pinakamapalad sa lahat ng lalaki ang mayasawang mabait at malumanay mangusap.

24 Nagtatamo ang lalaki ng unang kaya-manan sa pagtatamo sa asawa niya na kasa-mang tulong at haliging sinasandigan siya.

25 Nasisira ang halamanang walang bakod;malungkot na taong-gala ang lalaking walangasawa.

Makatutulong pa rin sa atin hanggang ngayon angkatiyakang ito na nagpasigla sa kanya. Nagtitiwala siyasa mga pangako ng mga propeta: igagawad ng Diyosang katarungan, titipunin niya ang lahat ng nakakalatniyang anak.

Ang pag-asang ito ang naging lakas ng bayang Judiosa tuwina. Nagkawatak-watak sila matapos kay Kristoayon sa propesiya nito sa Ebanghelyo. Pagkatapos, sadaigdig na binibigyang-katwiran ng panrelihiyongpanatisismo ang paglalaban ng mga tao, sinamam-palad silang maging minorya sa mga Kristiyanongbansa, at sila ang karaniwang mga biktima ng alitan.Ngunit sa pananalig sa mga pangako ng Diyos at sakatiyakan ng kanilang bukod-tanging bokasyon, ma-limit nilang nalalabanan ang pagkatapon at pagka-lagom. Ipinakikita sa atin ng Bagong Tipan na natupad

kay Jesus ang lahat ng pangako ng Diyos sa kanyangbayan. Batay sa katiyakang ito, kailangan natingsuriing muli ang mga salita ng Diyos: noong una,waring nakasentro ang lahat ng ito sa pagkakaloob saIsrael ng materyal na lupa na sakop ng Palestina.Ipinakikita ng mga propeta na hindi gayong kasimpleang mga bagay-bagay, at itinuro ni Jesus sa kanyangmga apostol na ang buong kasaysayan ng pagliligtas ayisang pagkakasunod-sunod ng mga kamatayan atmuling pagkabuhay. Ang mga Judiong hindi nakita siJesus bilang Tagapagligtas ay bumalik siyempre sanasyonalismo ng mga naunang taon, tulad ng nakikitangayon sa Palestina. Ito ang presyo ng kanilangJudiong pagkakakilanlan, maliban kung kabilang silasa mga kilusang panrelihiyon na naghihintay pa sapagdating ng isang Mesiyas.

1194SIRAC 3626 Sino ang magtitiwala sa isang tusong mag-

nanakaw na palibut-libot sa bayan-bayan? 27 Atsino ang magtitiwala sa isang taong walangpugad at nakikituloy lamang kung saan abutinng gabi?

Mga kaibigan at tagapayo1 Ang lahat ng kaibigan ay nagsasabi:“Ako’y iyong kaibigan,” ngunit may mga

kaibigan sa pangalan lamang.2 Hindi ba isang kapighatiang nakamamatay

kung maging kaaway mo ang isang kasama okaibigan?

3 O hangaring masama! Saan ka nanggalingupang palaganapin sa lupa ang panlilinlang?

4 May kasamang nagsasamantala sa tagum-pay ng kanyang kaibigan; sa panahon ng kagi-pitan ay kakalabanin na siya. 5 May kasamangnagmamalasakit sa kaibigan dahil sa pagkain;sa sandali ng labanan, ipinagtatanggol ang kan-yang sarili.

6 Huwag kaligtaan ang isang kaibigan o kali-mutan siya kung ikaw ay yumaman.

7 Nagpapayo ang lahat ng tagapayo ngunitnaghahangad ang iba para sa kanilang sarilingkapakinabangan.

8 Mag-ingat ka sa nagpapayo, baka ka niyapagsamantalahan; mag-isip-isip ka muna kungano ang kanyang kakulangan sapagkat aala-gaan niya ang sarili.

9 Marahil ay sasabihin niya sa iyo: “Nasatama kang daan,” habang minamasdan niyakung ano ang mangyayari sa iyo.

10 Huwag sumangguni sa di-tapat na tao,ilihim mo ang iyong mga balak sa mga naiinggitsa iyo.

11 Huwag magtanong sa ibang babaengtungkol sa kanyang karibal, o sa duwag tungkolsa digmaan, o sa mangangalakal tungkol sanegosyo, o sa mamimili tungkol sa ipinagbibili,o sa mainggiting tao tungkol sa pagpapa-salamat o sa tuso tungkol sa kagandahang-loob, o sa tamad tungkol sa anumang uri nggawain, o sa upahang manggagawa tungkol sapagtatapos ng gawain, o sa tamad na katulongtungkol sa kanyang magagawa. Huwag kangmagtiwala sa anumang payo ng ganitong mgatao.

12 Sa halip, makisama ka sa isang taongmaka-Diyos na nalalaman mong masunurin samga utos, may damdaming katulad ng sa iyo atmakikiramay sa iyo kung ikaw ay mabigo.

13 Sa huli, panghawakan mo ang payo ng

sarili mong puso sapagkat walang ibang higitna mapagkakatiwalaan kundi ang sa iyo.

14 Kalimitang higit pang nakapagbibigay ngbabala sa tao ang kanyang sariling budhi kaysapitong bantay na nakapuwesto sa mataas natore.

15 Higit sa lahat, dumalangin sa Maykapang-yarihan na akayin niya ang iyong mga paa sakatotohanan.

16 Pagsisimula ng kahit anumang gawain angisipin; nauuna sa bawat kilos ang balak.

17 Nakakagalaw ang isipan sa apat na dako;18 kabutihan, kasamaan, buhay at kamatayan,at laging ang dila ang may kapangyarihan sakanila.

19 May taong marunong na nakapagtuturo samarami ngunit walang silbi sa kanyang sarili.

20 May taong nagkukunwaring marunongna mamumuhi sa huli at mamamatay siya sagutom, 21 sapagkat hindi siya kinilingan ng Pa-nginoon at wala siyang karunungan.

22 Mayroon namang marunong sa ganangsarili; siya mismo ang nagsasamantala sakanyang katalinuhan.

23 Tinuturuan naman ng tunay na marunongang kanyang bayan, at tinatamasa nila ang mgabunga ng kanyang kaalaman.

24 Puspos ng pagpapala ang taong maru-nong; itinuturing siyang mapalad ng lahat ngmakakita sa kanya.

25 Bilang ang mga araw ng buhay ng tao,ngunit hindi mabibilang ang mga araw ng Israel.

26 Ang taong marunong ay pinagkakatiwa-laan ng kanyang bayan; mabubuhay magpa-kailanman ang kanyang pangalan.

27 Anak ko, subukin mo ang sarili habangnabubuhay ka; tingnan kung ano ang naka-sasama at iwasan mo ito.

28 Sapagkat hindi ikinabubuti ng lahat ng taoang lahat ng bagay, at hindi nasisiyahan angbawat isa sa bawat bagay.

29 Huwag maging matakaw sa lahat ng kasa-yahan, o magpakalabis sa anumang pagkain;30 sapagkat humahantong sa pagkakasakit anglabis na pagkain, at ang katakawan ay nagbu-bunga ng di pagkatunaw ng kinain. 31 Maraminang namatay sa labis na pagkain; humahabaang buhay ng marunong magpigil.

Ang maggagamot• 1 Igalang mo ang manggagamotyamang kailangan mo ang kan-

• 38.1 Dapat tayong magdasal para gumaling sa sakit, pero hindi binabale-wala ang tulong ng mga doktor,gaya ng ginagawa ng iba. Maliwanag itong sinasabi ng Biblia.

37

38

1195 SIRAC 38

yang pagtingin at ang Diyos na rin anglumikha sa kanya.

2 Galing sa Kataas-taasan ang pagpa-pagaling; ipinagkaloob nga ito ng Hari.

3 Itinaas ng kanyang sariling kadalub-hasaan ang manggagamot; hinahangaansiya ng mga makapangyarihan.

4 Gumawa ang Panginoon ng mgahalamang-gamot na tumutubo sa lupa, atang mga ito’y hindi hinahamak ng mati-nong tao.

5 Alalahaning sa pamamagitan ngisang pirasong kahoy ay dinalisay niyaang tubig upang makilala ng mga tao angkanyang kapangyarihan.

6 Siya ang nagkaloob ng kaalaman samga tao upang papurihan ang kanyangsariling kapangyarihan; 7 ginagamit iyonng manggagamot upang makapagpa-galing at makapag-paginhawa, ng kimikoupang magtimpla ng mga gamot. 8 Sagayong paraan ay di natitigil ang pag-gawa ng Panginoon upang mapanatili angkalusugan sa ibabaw ng lupa.

9 Anak ko, kung may sakit ka, huwagkang mabalisa; idalangin mo sa Pangi-noon na pagalingin ka niya. 10 Layuan moang kasalanan at ituwid ang iyong mgadaan; linisin ang iyong puso sa lahat ngpagkakasala.

11 Mag-alay ng kamanyang at ng pi-nong arinang pang-alaala sa Panginoon,gayundin ng mga alay na abot ng iyongkakayahan. 12 Pagkatapos ay kumonsultaka sa manggagamot na itinatag ng Pa-nginoon. Huwag mo siyang ipagwalam-bahala – kakailanganin mo siya. 13 Maypanahong nakasalalay sa mga mangga-gamot ang mabuting kalusugan. 14 Sila rinang dumadalangin sa Kataas-taasan naipagkaloob sa kanila ang paglunas sa iyoat iligtas ang iyong buhay.

15 Humantong nawa sa mga kamay ngmanggagamot ang nagkakasala sa May-kapal.Pamimighati

16 Anak ko, tangisan mo ang namatay,

umiyak ka upang ipakilala ang iyong pami-mighati; ilibing ang patay nang angkop sa ka-lagayan nito at huwag pabayaan ang kanyangpuntod.

17 Umiyak nang buong kapaitan, tumangisnang mataimtim; magluksa ayon sa kalagayanng namatay sa loob ng isa o dalawang araw,upang hindi mapintasan, at pagkaraan ay aliwinmo ang iyong pagdadalamhati.

18 Makamamatay rin ang kalungkutan, atwalang sigla ang ulilang puso.

19 Tapusin mo ang iyong pagdadalamhati saoras ng libing, sapagkat mahirap bathin angnamimighating buhay.

20 Huwag padala sa kalungkutan; ilayo iyonat alalahanin ang iyong kinabukasan.

21 Tandaan mo: Walang pagbabalik! Hindi kana makatutulong sa patay, kundi makasasamapa sa iyo.

22 Alalahanin mo ang aking pangungusapna maaaring maging iyo rin: Ako’y kahapon atikaw ngayon!

23 Kapag namamahinga na ang tao, bayaanmong mamahinga na rin ang kanyang alaala;huwag mo nang ipamighati ang kanyang pag-yao.

Ang manggagawa at ang marunong na tao24 Natatamo ng tagasulat ang karunungan sa

oras ng kawalang-gawain. Magiging marunongang walang pinagkakaabalahan.

25 Paanong magiging marunong ang taonghumahawak ng araro? Nagyayabang siya sapagwawasiwas ng latigo; pinapalakad niya atpinapagtatrabaho ang mga baka; wala siyangmasalita kundi ukil sa mga hayo. 26 Ang tanginginiisip niya ay pag-aararo ng mga tudling atnagbabantay upang patabain ang mga baka.

27 Ganyan din ang lahat ng panday at mang-gagawa na araw at gabi sa trabaho, at ang mgatagaukit ng pantatak. Abala sila sa bagong hu-bog, sa pagtulad sa huwaran, at naglalamaypara mapaganda ang gawa.

28 Ganyan din ang panday sa harap ngpalihan. Pinupukpok niya ang bakal at napa-paso ang kanyang mukha sa init ng pugon.Nakakabingi ang ingay ng martilyo subalitnakatuon ang kanyang pansin sa kinokopyanghuwaran. Pinaghuhusay niya ang trabaho atnagpupuyat siya para mapaganda ito.

29 Ganyan din ang magpapalayok na naka-upo sa harap ng kanyang ginagawa, pinaiikot ngkanyang mga paa ang gulong, laging abala sakanyang hinuhubog, bawat galaw ay pinakai-ingatan. 30 Minamasa niya ang putik sa kamayat pinalalambot sa kanyang mga paa. Abala

1196SIRAC 38siya sa pagpapahid ng pampakintab at nag-lalamay sa paglilinis ng pugon.

31 Lahat ng artesanong ito ay umaasa sahusay ng kanilang kamay, at marunong sila saiba’t ibang gawain. 32 Kung wala sila ay walanglunsod na maitatayo; walang makapaninirahano makapaglalakbay doon.

33 Ngunit hindi sila matatagpuan sa mgakapulungang-bayan, ni hindi pinakikinggan angkanilang mga salita sa kapulungan. Hindi silamakauupo sa luklukan ng mga hukom at walasilang kaalaman tungkol sa Batas ng Tipan.34 Hindi sila natatanghal dahil sa pinag-aralan okatalinuhan at di sila kabilang sa nagsusulat ngmga salawikain.

Bagamat sila ang nagpapatatag sa sang-kalikasan, ang kanilang panalangin ay paralamang sa kanilang gawain.

1 Malaki naman ang kaibhan ng taongnag-uukol ng sarili sa pag-aaral sa

Batas ng Kataas-taasan. Sinasaliksik niya angkarunungan ng mga pantas noong unang pa-nahon at pinag-aaralan ang mga pahayag ngmga propeta sa sandali ng kanyang pamama-hinga.

2 Iniingatan niya sa isip ang mga sinabi ngmga kilalang tao at tinatarok ang hiwaga ng mgaparabula. 3 Hinahanap niya ang nakatagong ka-hulugan ng mga salawikain at mahilig siya samga lihim ng mga parabula.

4 Naglilingkod siyang katabi ng mga daki-lang tao at makikitang kasalamuha ng mgapuno. Naglalakbay siya sa iba’t ibang lupain atnararanasan niya ang mabuti at ang masama sasangkatauhan.

5 Maaga pa ay handa na ang kanyang puso sapagharap sa Panginoong lumikha sa kanya atpagsusumamo sa Kataas-taasan. Binubuksanniya ang mga labi sa pagdarasal upang ihingi ngkapatawaran ang kanyang mga kasalanan.

6 Kung mamarapatin ng Dakilang Pangi-noon, mapupuspos siya ng espiritu ng pagka-unawa. Bibigkasin niya ang mga salita ng karu-nungan at magpupuri siya sa Panginoon habangnagdarasal. 7 Itutuwid nito ang kanyang kaha-tulan at kaalaman, at mag-iisip-isip siya sa mganakatagong hiwaga ng Panginoon.

8 Iwawasto niya ang bayan sa pagpapahayagng kanyang aral at bibigyang-dangal ang Batasng Panginoon.

9 Marami ang pupuri sa kanyang kaalaman atdi siya malilimutan kailanman. Hindi mapapawiang kanyang alaala at mabubuhay ang kanyangpangalan sa sali’t saling lahi.

10 Kikilalanin ng mga bansa ang kanyang

karunungan at ipagkakapuri ng kapulungan angkanyang karangalan.

11 Habang nabubuhay, mamumukod angkanyang pangalan sa sanlibong iba pa, at sapatna iyon sa kanya kung siya’y mamatay.

Mabuti ang lahat ng ginawa ng Diyos12 Marami pa akong iniisip na ibahagi, sa-

pagkat puspos ako na tulad ng buwan sa kan-yang kabilugan.

13 Makinig kayo, mga banal na anak, upangmamukadkad na tulad ng rosas sa tabi ng batis.

14 Humalimuyak kayong tulad ng kaman-yang; magsipamulaklak at isaboy sa hangin angbango na tulad ng liryo; awitan ninyo ng papuriat luwalhatiin ang Panginoon sa lahat niyangginawa.

15 Ipagbunyi ninyo ang kanyang pangalan atbuong pasasalamat na ipahayag ang kanyangkapurihan sa pamamagitan ng awit at lira.16 Napakabuti ng lahat ng ginawa ng Pangi-noon! At matutupad ang lahat ng utos niya satakdang panahon.

Walang makapagsasabi: “Ano ito? Bakitgayon?” ang lahat ay dapat pag-aralan sa kani-lang panahon.

17 Sa kanyang salita tumigil ng pag-agos angtubig at nabunton; sa kanyang tinig nabubuksanang imbakan ng mga tubig; 18 sa kanyang utosay natutupad ang lahat niyang ibig, at walangnakahahadlang sa kanyang pagliligtas.

19 Nasa kanyang harapan ang gawain nglahat ng tao, walang nalilingid sa kayang pa-ningin; 20 nakikita niya ang lahat mula sa pasi-mula hanggang sa kawalang-hanggan at wa-lang katakataka sa kanyang paningin.

21 Walang dapat magsabi ng: “Ano iyon?Bakit ganito?” sapagkat nilikha ang bawat ba-gay na may sariling layon.

22 Umaapaw ang kanyang pagpapala salahat ng bagay at parang ilog na bumababa atdumidilig sa lupa. 23 Ganyan din naman ibubu-hos niya ang kanyang poot sa mga bansa, atmagiging maalat ang tubig-tabang.

24 Sa mga banal ay matutuwid ang kanyangmga daan; sa mga tampalasan ay puno ngkatitisuran. 25 Sa simula pa’y nilikha ang mabu-buting bagay para sa mabubuting tao at angmasasamang bagay para sa mga tampalasan.

26 Ang unang pangangailangan sa buhay ngtao ay ang tubig, apoy, bakal at asin, arina,gatas, pulot-pukyutan, katas ng ubas, langis atdamit.

27 Nakakabuti ang lahat na ito sa mabubuti,at nakakasama naman sa mga makasalanan.

28 May mga hanging nakalaan sa pagpa-

39

1197 SIRAC 40parusa, panghagupit niya sa panahon ng poot.Ibubuhos ang kanilang dahas upang paglubaginang poot ng Lumikha sa kanila.

29 Sa pagpaparusa inilaan ang apoy, graniso,salot at kamatayan.

30 Ang pangil ng mababangis na hayop, ka-mandag ng mga alakdan, at ulupong, at angmapaghiganting tabak ay pawang panlipol samga tampalasan. 31 Malugod na sumusunodang mga iyon sa kanyang ipinag-uutos, laginghanda kung kinakailangan at sa takdang pana-hon ay di susuway sa kanyang salita.

32 Sa gayong dahilan kaya ako matatag nangmag-isip at sumulat sa simula pa:

33 “Ang mga ginawa ng Diyos ay pawangmabubuti at makatutugon sa pangangailangansa tamang panahon.

34 Hindi maaaring sabihin: ‘Ito ay lalong ma-sama kaysa roon,’ sapagkat ang lahat ng bagayay may halaga sa takdang panahon.

35 Kaya ngayon, umawit kayo nang taos-puso at buong sigla, at magpuri sa Pangalan ngPanginoon.”

Mga kasayahan at hapis ng buhay1 Isang malaking hirap ang ipinataw salahat ng tao, isang mabigat na pamatok

ang nakaatang sa mga anak ni Adan mula saaraw na sila’y iluwal sa sinapupunan ng kanilangina hanggang sa araw ng pagbabalik sa lupangina nating lahat.

2 Nasa kanilang isipan ang haharapin, at pi-nangangambahan nila ang araw ng kamatayan.3 Mula sa nakaupo sa trono sa luwalhati hang-gang sa nakalugmok sa alabok at abo, 4 mula samay putong at damit na purpura hanggang sanakasuot ng sako – may poot, inggit, gulo atpagkabalisa, takot sa kamatayan, alitan at pag-aaway.

5 At sa oras ng pahinga, taglay ng pagtulogang panibagong pangamba: 6 kapapahinga palamang ay kaagad silang nababalisa ng ma-sasamang panaginip na sinliwanag ng tanghaliat wari’y takas sila mula sa labanan. 7 Sa pag-gising nila, pagtatakhang wala palang sukatikatakot.

8 Ang lahat ng nilalang, tao man o hayop, atang mga makasalanan, nang makapitongibayo, 9 ay may kamatayan, pagdanak ng dugo,alitan, labanan, sakuna, gutom, pagdaralita atsalot. 10 Ang lahat ng ito’y ginawa para as mgalumalabag sa Batas gayundin ang baha napinasapit sa kanila.

11 Sa lupa magbabalik ang lahat ng nang-galing sa lupa at sa dagat uuwi ang nagmula satubig.

12 Mawawala ang lahat ng panunuhol atpang-aapi ngunit mananatili kailanman angkatapatan.

13 Magiging tulad ng natuyong batis ang mgakayamanang galing sa pang-aapi. Biglaan angpaglalaho nila tulad ng dagundong ng buhos ngulan.

14 Magagalak ang may mabuting-loob ngunitmapapawi ang mga makasalanan.

15 Kaunti lamang ang magiging sanga ngsupling ng mga walang takot sa Diyos; mana-natili sa lupang mabato ang mga di-malinis atwalang-ingat. 16 Unang mabubunot kaysa ibanghalaman ang tambong tumutubo sa tabi ng kahitna anong tubig o alinmang pampang.

17 Ang kabutihan ay tulad ng hardin ng pag-papala; ang kawanggawa’y mananatili kailan-man.

18 Maginhawa ang buhay ng isang taongmalaya at may sariling hanapbuhay, ngunit higitna mapalad ang isang nakatuklas ng kayama-nan.

19 Magtatagal ang pangalan ng taong maymga anak o nakapagtayo ng isang bayan, ngu-nit higit na mabuti ang nakapagtamo ng karu-nungan.

Makikilala ang may mga bakahan at tani-man, ngunit higit na pagpapala ang isang buti-hing maybahay.

20 Nakapagpapaligaya sa puso ang alak atmusika, ngunit higit ang pag-ibig sa karunu-ngan.

21 Ang plawta at lira ay nagdudulot ng ma-gandang tugtugin, ngunit higit na nakawiwili angkaiga-igayang tinig.

22 Kalugod-lugod sa mata ang kagandahanat alindog, ngunit higit ang sariwang tanim sakaparangan.

23 Laging mabuti sa magkakaibigan at mag-kakasama ang nagkikita, ngunit higit na mabutipara sa mag-asawa.

24 Makatutulong ang mga kapatid at taga-kupkop sa panahon ng kagipitan, ngunit higit namakapagliligtas ang kawanggawa.

25 Ang ginto at pilak ay nakapagpapa-tatag ng kabuhayan, ngunit lalong maha-laga ang mabuting payo.

26 Ang kayamanan at kapangyarihan aynagpapalakas ng loob, ngunit higit na pina-hahalagahan ang pitagan sa Panginoon.

Hindi mawawalan ang may pitagan saPanginoon; at hindi siya mangangaila-ngan ng iba pang tulong.

40

1198SIRAC 4027 Ang pitagan sa Panginoon ay parang

isang hardin ng pagpapala; nilulukubannito ang tao nang higit kaysa alinmangkaluwalhatian.

28 Anak ko, huwag kang magpapalimos;mabuti pa ang mamatay kaysa magpa-limos.

29 Kapag nanaghili ang isang tao sahapag ng iba, hindi siya maituturing natunay na nabubuhay; nakadudungis sakanyang karangalan ang paghahangad sapagkain ng iba. Pakakaiwasan iyan ngmatalino at may pinag-aralang tao.

30 Masarap man ang magpalimos sabibig ng walang kahihiyan, sinisilaban panito ang kanyang kalooban.

Ang kamatayan1 Kamatayan! Anong pait na alala-hanin para sa taong nabubuhay

nang maligaya sa taglay na kayamanan,maunlad at matagumpay, at nasisiyahansa kanyang pagkain!

2 Kamatayan! Sa taong nangangai-langan, nanghihina, matanda at lupaypay,nababalisa, napopoot at wala nang pag-asa – mabuti ang iyong atas.

3 Huwag katakutan ang atas ng kama-tayan: alalahanin ang mga nauna sa iyo atang mga susunod pa. 4 Iyon ang itinata-laga ng Panginoon sa lahat ng may buhay;bakit ka tututol sa kalooban ng Kataas-taasan?

Mabuhay man ang tao nang sampu osanlibong taon, walang halaga iyon sadaigdig ng mga patay.

5 Kasuklam-suklam na lahi ang mgaanak ng makasalanan, na nangatuto samga bahay ng tampalasan.

6 Mawawala ang mana ng mga anak ngmakasalanan; laging dudustain ang kani-lang lahi.

7 Sisisihin ng mga anak ang tampa-lasang ama, sapagkat ito ang may pana-nagutan sa kanilang kahihiyan.

8 Sawimpalad kayo, mga taong tampa-lasan na nagtakwil sa batas ng Kataas-

taasan! 9 Ipinanganak kayong sinumpa, atsinumpa pa rin sa inyong kamatayan.

10 Sa lupa magbabalik ang lahat ng nang-galing sa lupa, at sa pagkawasak pauwi ang mgatampalasang nanggagaling sa sumpa.

11 Ipinamimighati ng tao ang pagkawala ngkatawan, ngunit ang makasalana’y mawawalandin ng pangalan.

12 Pangalagaan ang iyong pangalan sapag-kat mananatili iyon kailanman, mahalaga paiyon kaysa libong kaban ng kayamanan. 13 Ma-ikli lamang ang mga araw ng isang mabutingtao, subalit mabubuhay magpakailanman angmarangal na pangalan.

Ang tunay at ang maling kahihiyan14 Mga anak ko, makinig kayo sa mga panga-

ral ko at mamuhay sa kapayapaan. Ano angpakinabang sa nakatagong karunungan at di-nakikitang kayamanan?

15 Mas mabuti ang taong nagtatago ng ka-mangmangan kaysa taong nagtatago ng karu-nungan.

16 Kaya mahiya kayo ayon sa aking mgasasabihin.

Huwag kayong mahiya sa kahit ano lamang,sapagkat hindi wasto ang palagay ng bawat isa.

17 Ikahiya sa harap ng ama at ina ang kalas-waan, at sa pinuno o makapangyarihan angkasinungalingan.

18 Ikahiya sa harap ng isang hukom ang pag-labag sa batas at sa harap ng kapulungang-bayan ang di-matuwid na gawa.

19 Ikahiya ang pagtataksil sa harap ng ka-sama o kaibigan, at ang pagnanakaw sa lugar naiyong tinitirhan.

20 Ikahiya sa harap ng katotohanan ng Diyosat sa kanyang tipan ang iyong pagdaramot ngpagkain, 21 ang di-pagbibigay at pagtanggingtumanggap, ang di pagtugon sa bumabati,

22 and pagtitig sa babaeng bayaran,ang pagtalikod sa isang kababayan.23 ang pagkakait sa iba ng ari nila,ang pagtitig sa asawa ng ibang tao,24 ang maging pangahas sa utusang babae –

lumayo ka sa kanyang higaan!25 ang masasakit na salita sa isangkaibigan –huwag manumbat matapos magbigay ng

handog!26 ang pag-ulit ng iyong narinig at pagsi-

siwalat ng lihim.27 Sa ganyang pagkakataon dapat mong

maramdaman ang tunay na pagkahiya, at kalu-lugdan ka ng lahat ng tao.

41

1199 SIRAC 421 Huwag ikahiya ang mga ito at bakamagkasala ka sa pagsunod sa palagay

ng ibang tao. Huwag mong ikahiya2 ang batas ng Kataas-taasan at ang kanyang

tipan,ang paggagawad ng katarungan sa mga

tampalasan,3 ang pagtutuos ng gastos sa isang kasa-

mang naglalakbayat ang pamamahagi ng iyong pamana sa

mga kaibigan,4 ang pagsusuri sa mga timbangan at panim-

bang, 5 ang pagtutubo maging malaki man omaliit.

Ang pakikipagtawaran sa mga nagbibili atang paghihigpit sa mga anak, ang pagpaparusasa katulong na nagkasala.

ang pagtatala ng lahat mong ibinigay attinanggap;

6 Ang kandado kung mayroon kang ma-panghimasok na maybahay, at ang susi kungmaraming tao ang nakapaligid;

7 ang pagbibilang o pagtimbang sa mgaipinagkatiwala mo, at ang pagtatala ng lahatmong ibinigay at tinanggap.

8 Huwag mahiyang mangaral sa isang mang-mang o hangal o sa isang matandang ulyanin.

Sa gayon ay maipakikilala mong ikaw aymay pinag-aralang tao at igagalang ka ng lahat.

• 9 Lihim na alalahanin ng ama ang kanyanganak na babae, bagay na nagiging sanhi ng diniya pagkakatulog:

Bata pa ba siya? Baka ba di siya makapag-asawa? At kung makapag-asawa, baka ba siyakamuhian ng mga bagong pakikisamahan?

10 Birhen pa ba siya? Baka siya maakit atmagdalantao sa bahay ng kanyang ama!

May asawa na ba siya? Baka siya magtaksilo di magkaanak!

11 Sutil ba ang iyong anak na babae? Paka-ingatan mo siyang mabuti, baka gawin ka ni-yang katatawanan sa iyong mga kaaway, tud-laan ng pula ng bayan at kahihiyan sa kapulu-ngan.

12 Huwag maakit sa panlabas na kagandahanat huwag makihalubilo sa mga babae;

13 kung paanong ang naninirang kulisap aynanggagaling sa damit, ang kabuktutan ngbabae ay nagmumula sa babae.

14 Mas mabuti pa ang kabuktutan ng isanglalaki kaysa kabutihan ng isang babae; babaeang nagdudulot ng kahihiyan at kadustaan.

• 42.9 Sa orihinal na teksto ng Sirac na sinulat saHebreo, mas mahaba ang bersikulo 9 na nagsasaadna: Walang mga bintana dapat ang kanyang silid athindi niya dapat makita ang mga pasukan sa bahay.Ang ganitong payo ay isa pang patunay ng higit napagpapahalaga sa lalaki sa kulturang Hebreo, na hindipinangahasang ipakita ng nagsalin sa Griyego sakanyang mga mambabasang mas bukas ang isipan.Gaano man ka-inspirado ang mga sumulat ng Biblia,hindi pa rin sila pinalaya ng Diyos sa mga limitasyon ngkanilang kultura sa isang milagrosong paraan.

• 15. Inilalayo ng modernong sibilisasyon ang taosa kalikasan. Dahil sa kanilang trabaho, marami angmas nakikita ang ilaw na de-kuryente kaysa araw.

Marami ang hindi na nakaaalam sa katahimikan ni samga tinig ng kalikasan dahil pinasok na ng ingay anglahat. Akala ng iba’y alam na nila ang hiwaga ngsanlibutan dahil sa kaunti nilang nalalaman sa agham.Sa mga siyudad, sa bawat araw ay mas nahihirapantayong madama ang hiwaga at ganda ng sanlibutan.

Kasintotoo ng pakikipag-usap sa atin ng Diyos sa mgasalita ni Kristo ang pakikipag-usap niya sa pamamagitanng kanyang mga nilikha. Magka-ibang lengguwahe angmga ito; tulad din ng pangungusap sa atin ng musika nanaiiba sa sinasabi ng mga salita. Ang nakakakita sa Diyossa sanlibutan ay nasasanay ring madiskubre siya samahahalagang gawa ng tao; mga dam, kompyuter, mgagusali, mga bagong materyal, atbp. Kabilang din sapaglikha ng Diyos ang galing sa kamay ng tao.

42

IKALAWANG BAHAGI: MGA GAWA NG MAYKAPAL

Ang kadakilaan ng Diyos sa sangkalikasan• 15 Ngayon ay aking sasariwain ang mga

ginawa ng Panginoon at ipapahayag ko angaking nakita.

Nanggaling ang mga gawa ng Panginoon sakanyang mga salita, at sa kanyang kaloobansumusunod ang sangkalikasan.

16 Tumatanglaw ang araw sa lahat ng bagayat ang kanyang gawa’y pinupuspos din ng ka-luwalhatian ng Panginoon.

17 Ni sa mga Banal ng Panginoon ay hindiniya ipinaalam na lahat ang kanyang mgakahanga-hangang gawa.

Pinagtibay ng Panginoong May-ari ng lahatna itatag ang kanyang kaluwalhatian sa san-libutan.

18 Naarok niya ang walang hanggang kala-liman ng puso ng mga tao at natarok niya angkanilang mga lihim.

Sapagkat taglay ng Kataas-taasan ang

1200SIRAC 42ganap na kaalaman, at iniatas niya ang pagka-karoon ng mga tanda sa kalangitan.

19 Ipinaaalam niya ang nakalipas at ang da-rating at ibinubunyag ang bakas ng mga naka-tagong bagay.

20 Walang kaisipang nakaliligtas sa kanya,walang salitang nalilingid sa kanya.

21 Siya ang nagtakda ng mga kahanga-hangang kababalaghan ng kanyang karunu-ngan, na mananatili mula sa kailanman hang-gang sa kawalang-hanggan. Walang maidarag-dag, walang mababawas at hindi siya nanga-ngailangan ng tagapayo.

22 Nakaaakit ang lahat ng kanyang ginawa;tilamsik lamang ng apoy ang ating nakikita.

23 Mabubuhay ang lahat ng ito at mananatilikailanman; tumatalima ang lahat kahit sa anu-mang panahon.

24 Lahat ng bagay ay paris-paris – maykabaligtaran ang bawat kalagayan – at walasiyang ginawa na masasabing kulang.

25 Bawat isa’y nagpapatibay sa kabutihan ngisa’t isa. Sino ang magsasawa ng paghanga sakanyang kaluwalhatian?

1 Ipinagmamalaki ng kaitaasan angmalinaw na papawirin. Napakadakilang

tanawin ang anyo ng kalangitan.2 Nagpapahayag ang araw sa kanyang pag-

sikat at paglitaw: “Ako ang iyong kahanga-hangang likha, O Kataas-taasan!”

3 Pinatutuyo niya ang lupa sa katanghalian;sino ang makatatagal sa kanyang matindinginit?

4 Higit kaysa pugong tunawan ng bakal,makaitlong ibayo ang init ng araw na nagpa-paapoy sa mga bundok, nagbubuga ng mainitna singaw at may silahis na nakasisilaw.

5 Dakila nga ang Panginoon, na may gawanito at nag-aatas ng mabilis nitong paglalakbay.

6 Nariyan din ang buwan, hustong panandang mga panahon at paglipas ng oras. 7 Sa luma-lamlam niyang liwanag matapos ang kanyangkabilugan, itinatakda at pinapatnubayan ngbuwan ang mga araw ng kapistahan. 8 Angngalan nito ang pinanggagalingan ng buwan.Kahanga-hanga ang kanyang pagbabago sapaglaki at pagliit. Nagniningning siya sa kala-wakan ng langit, liwanag sa kampamento ngmga bituin.

9 Nagpaparilag sa langit ang ningning ngmga bituing palamuti sa kaitaasan ng Pangi-noon!

10 Sa utos ng Diyos, nananatili sila sa ka-nilang puwesto at di nakalilimot sa pagba-bantay.

11 Masdan mo ang bahaghari at purihin angLumalang nito – tunay na kasiya-siya ang anyo.

12 Ang langit ay pinapaligiran nito ng isangmaluwalhating bilog – isang busog na binanat ngkamay ng Maykapal.

13 Sa kanyang utos ay bumabagsak angniyebe at sumisiklab ang kidlat.

14 Gayundin lumilipad ang mga ulap na pa-rang mga ibon sa pagbubukas niya ng mgakamalig sa langit.

15 Sa lakas niya’t kadakilaan, nadudurog angmga ulap at nagiging mga batong yelo.

16 Sa isang sulyap niya’y nanginginig angmga bundok, nayayanig ang lupa at duma-dagundong ang kulog.

17 Sa kanyang utos ay umiihip ang hanginmula sa timog, gayundin ang mga buhawi’tbagyo mula sa hilaga.

18 Ikinakalat niya ang niyebe na tulad ng mgaibong lumilipad at bumabagsak sa lupa na tuladng mga balang.

Kahanga-hanga sa paningin ang binusilaknitong kagandahan at nakapagtataka sa isipanang paglaglag sa lupa.

19 Ikinakalat niya sa lupa ang nagyelonghamog na tulad ng asin, na nag-aanyong mgatinik sa pagyeyelo.

20 Sa pag-ihip ng hangin mula sa hilaga aynagiging yelo ang ibabaw ng tubig. Namumuoang yelo sa lahat ng natitipong tubig na waringbinihisan ng baluting malamig.

21 Pinapanot niya ang mga bundok at dina-darang ang disyerto, nilalanta ang luntiangdamo sa init.

22 Panlunas dito ang patak ng ulan; magpa-papanariwa sa mga ito ang hamog na hahalili sainit.

23 Sa kanyang kapasyahan ay pinayapa niyaang malalim na dagat at pinalitaw ang pulo doon.

24 Isinalaysay ng mga nagsipaglakbay sa da-gat ang mga panganib doon at humanga ka-ming nakinig sa kanilang ipinahayag.

25 Naroon ang mga katangi-tangi at ka-hanga-hangang bagay, at ang mga iba’t ibanguri ng nilalang at napakalalaking halimaw.

26 Sa tulong ng Diyos napapabuti naman angkanyang sugo, sapagkat nasasakop ang lahatsa kanyang salita.

27 Magpahaba man kami ng pananalita, hindipa sapat; ang una’t huling salita. Siya ang ka-buuan.

28 Paano namin siya mapupuri? Siya’y angDakila, higit sa lahat ng kanyang ginawa.

29 Siya’y kagila-gilalas at dakilang Pangi-noon; kahanga-hanga ang kanyang kapang-yarihan.

43

1201 SIRAC 4430 Purihin ang Panginoon nang buong maka-

kaya, nakahihigit siya sa iyong pagkadakila.Ipagbunyi siya nang ubos-lakas, kulang at

kulang pa rin ito sa kanya.31 Sino ang nakakita at makapaglalarawan

sa kanya? At sino ang makapagpupuri nangkarapat-dapat sa kanya?

32 Higit na maraming hiwaga ang nakatagopa; kakaunti lang ang ating nakikita sa kanyangmga ginawa.

Ang Panginoon ang gumawa ng sanlibutan,at siya rin ang nagkakaloob ng karunungan samga maka-Diyos.

Papuri sa mga dakilang ninuno• 1 Purihin natin ngayon ang mga daki-lang tao, ang mga ninuno ng ating lahi.

2 Pinaglaanan sila ng Panginoon ng malakingkadakilaan ayon sa kanyang sariling kaluwal-hatian sa simula pa.

3 May mga namuno sa kanilang kaharian, atnapatanyag sa kanilang mga ginawa na, ma-talinong pumapatnubay ang iba, at nakapag-pahayag ang iba bilang propeta.

4 Mga puno sila ng bayan sa kanilang pag-papayo at sa kaalaman ng kasulatan ng bayan.

5 May mga kumatha ng mga tugtugin at tula,6 ang iba’y mayayaman at makapangyarihangtaong may mapalad na sambahayan.

7 Iginalang silang lahat sa kanilang kapana-hunan at pinararangalan ng mga taong kapa-nahon nila.

8 Ang ilan sa kanila ay nakapag-iwan ngpangalan at ipinahahayag pa ang puri nila.9 Ang iba nama’y hindi na natatandaan; nawalasila na parang hindi nabuhay. Sila’y waring hindiipinanganak at gayundin ang mga inapo nila.

10 Hindi ganoon ang mga tapat na taong hindinalimutan ang mabubuti nilang gawa; 11 sa ka-

nilang mga supling nananatili ang mabutingpamanang galing sa kanila. 12 Nananatilingmatapat sa Tipan ang kanilang lahi at sumunodang kanilang mga inapo sa kanilang halimbawa.13 Mananatili ang kanilang lahi sa kawalang-hanggan at kailanma’y di madudungisan angkanilang kaluwalhatian. 14 Inilibing sa kapaya-paan ang kanilang katawan at mabubuhay angkanilang alaala sa susunod na salinlahi. 15 Ipa-hahayag ng bayan ang kanilang karunungan atpapupurihan sila ng sambayanan.

16 Ikinalugod ng Panginoon si Enok, kayadinala siya sa itaas, siyang nanawagan na mag-sisi ang susunod na salinlahi.

17 Natagpuang ganap na makatarungan siNoe at naging panubos siya sa panahon ng galit.Dahil sa kanya’y naiwan ang nalabi sa lupapagkatapos ng baha.

18 Walang hanggang kasunduan ang ginawasa kanya na di na papawiin ang lahat ng mgabuhay sa pamamagitan ng baha.

Abraham• 19 Dakilang ama ng maraming bansa si

Abraham at walang sinuang natagpuan na ma-ipapantay sa kanya. 20 Natupad niya ang batasng Kataas-taasan na nakipagkasundo sa kanya.Itinatak sa kanyang laman ang kasunduangiyon at natagpuan siyang matapat sa araw ngpagsubok. 21 Dahil dito’y ipinangako ng Diyosnang may sumpa na pagpapalain ang lahat ngmga bansa sa pamamagitan ng kanyang lipi,pararamihing tulad ng mga alabok sa lupa atpararangalan ang kanyang lahi na tulad ng mgabituin. Ipinangako niyang palalaganapin angkanilang lupa mula sa dagat hanggang sa ka-bila, magmula sa Ilog hanggang sa mga hang-ganan ng lupa.

22 Pinagtibay ng Panginoon ang kanyang

• 44.1 Pagkatapos ng awit sa Diyos na angluwalhati’y nahahayag sa kanyang nilikha, ilalahad saatin ng sumulat ang gawa ng Diyos sa kayang pilingbayang Israel.

Sa tulang ito na papuri sa mga ninuno nakikita natin anglahat ng tanyag na tao ng Israel: mga hari, mga taga-pagpalaya, mga propeta, mga pantas, mga makata. Pina-pansin ng sumulat na maraming magigiting at makata-rungan ang namatay at pagkatapos ay hindi na magu-gunita ang kanilang mga tagumpay at kagalingan. Gayun-man, alam ng sumulat na mawala man ang lahat ng inapong sinumang tanyag na tao, halimbawa’y si Moises, nasabayan pa rin ng Israel ang mga pangako ng kawalang-hanggan: “Anuman ang mangyari, magwawagi tayo.” Saaklat na ito wala pa ring palatandaan ng pananampalatayasa muling pagkabuhay ng mga indibidwal na tao (malibanmarahil sa 48:11, at nakatuon ang buong pag-asa sakinabukasan ng bayang hinirang).

• 19. Sa mga sumusunod, ginugunita ni Ben Siracang pinakatanyag na mga tao sa banal na kasaysayan.Binibigyan niya ang mga ito ng mas malaki o masmaliit na importansya ayon sa mga pala-palagay ngkanyang panahon. Nabuhay siya sa panahong angmga pari ang may pinakamahalagang papel at saTemplo umiinog ang buong buhay ng mga Judio.Kayat mas masigasig siyang nangungusap tungkolkina Aaron, Pinhas at Simon II na kilala niya nangpersonal.

Sa 48:11 at sa Mal 3:24, matutunghayan natin angpaniwala ng mga Judio na babalik si Elias sa panahonng Tagapagligtas. Para sa mga Judio, si Elias ang taongbumuhay ng mga patay at siyang niloob ng Diyos na dimamatay. Inaasahan ni Ben Sirac na mabubuhaysiyang muli upang makita ang maliligayang araw ngkaligtasan.

44

1202pangako kay Isaac, alang-alang kay Abrahamna kanyang ama. 23 At saka inilagay niya kayJacob ang Tipan at ang pagpapala sa sang-katauhan.

Kinilala niya at pinagpala si Jacob na binig-yan ng lupang nakalaan sa kanya, at itinakdaang mga bahaging hahatiin para sa labin-dalawang tribu.

Moises1 Pinapanggaling ng Panginoon mulasa lahi ni Jacob si Moises, ang tapat na

tao na kinalugdan ng lahat at minahal ng Diyosat ng mga tao: pagpalain nawa ang kanyangalaala! 2 Niluwalhati siya ng Panginoon na tuladsa mga banal na anghel at ginawa na dakila atnakakatakot sa kanyang mga kaaway. 3 Sasalita ni Moises ay nahinto ang kapahamakan.Pinarangalan siya ng Panginoon sa harap ngmga hari. Ibinigay sa kanya ang mga kautusanpara sa kanyang bayan at ipinakita sa kanyanang bahagya ang kaluwalhatian ng Diyos.

4 Siya’y tapat at mababang-loob, kaya ibi-nukod siya sa karamihan ng tao. 5 Ipinarinig sakanya ng Diyos ang sariling tinig, dinala siya sakadiliman at harap-harapang ibinigay sa kanyaang mga kautusan, ang batas ng buhay atkaalaman upang maituro kay Jacob ang tipan atmaipahayag ang mga kautusan sa Israel.

6 Itinaas ng Diyos si Aaron, ang kapatid niMoises, isang banal na taong katulad ni Moises,mula sa tribu ni Levi. 7 Gumawa ang Diyos ngwalang hanggang tipan kay Aaron at ipinag-kaloob sa kanya ang pagkapari sa bayan.

8 Binigyan si Aaron ng ganap na karangalanat ng kasuotang sagisag ng kapangyarihan:salawal, kapa at efod. 9 Bilang palawit sa kan-yang baro ay naglagay ang Panginoon ng mgapalamuting granada at mga ginintuang kam-panilya upang tumunog sa kanyang paghak-bang at marinig sa templo bilang pagpapagu-nita sa mga anak ng kanyang bayan.

10 Binigyan siya ng mga banal na damit nakulay ginto, bughaw at purpura, na likha ng mgadalubhasa, damit pandibdib na ukol sa pagpa-pasya, Urim at Thumim, pulang sinulid na gawang manghahabi; 11 mga mamahaling bato namay enggasteng ginto na gawa ng platero, maynakaukit na titik ng mga tribu ng Israel upangmaging pang-alaala.

12 Binigyan pa rin siya ng turbanteng maygintong diyadema na kinauukitan ng tatak ngkanyang banal na tungkulin, isang kahanga-hangang palamuti na mahusay ang pagka-kayari at kalugud-lugod sa mata. 13 Wala pangnauna kay Aaron na nakakita ng gayong bagay,

walang tagalabas na nakapagsuot ng gayongdamit maliban sa kanyang mga anak at inapo.

14 Ang kanyang mga handog ay palagiangsusunugin nang makalawang ulit sa maghapon.15 Itinalaga siya ni Moises at pinahiran ng banalna langis. Iyon ay isang walang-hanggang tipanpara sa kanya at sa kanyang mga inapo; mag-lilingkod sila sa Panginoon bilang mga pari atpagpapalain ang bayan sa kanyang ngalan.16 Pinili siya sa lahat ng nabubuhay upang mag-alay ng handog sa Panginoon at ng kamanyangbilang pang-alaala sa pagpapatawad sa kasa-lanan ng mga tao.

17 Ipinagkatiwala sa kanya ng Panginoon angmga kautusan at tuntunin upang maituro kayJacob ang mga banal na salita at maipaliwanagsa Israel ang Batas. 18 Nakipagsabwatan angmga taga-labas laban sa kanya at kinainggitansiya sa disyerto – nina Datan, Abiron at kanilangmga tagasunod at ng mga tauhan din ni Kore nalipos ng poot at karahasan. 19 Nakita ito ngPanginoon at nagalit, at nilipol silang lahat.Nagkaroon ng mga kababalaghan at tinupoksila sa apoy.

20 Dinagdagan ng Panginoon ang kaluwal-hatian ni Aaron sa pagkakaloob ng kanyangpamana. Binahaginan siya ng mga unang bu-nga, at ng masaganang pagkain bilang pag-papanimula. 21 Sila nga ang nangangain ng mgaalay sa Panginoon, na ibinigay niya kay Aaron atsa kanyang mga inapo.

22 Ngunit wala siyang pamana sa Lupain,wala siyang bahagi kasama ng kanyang sam-bayanan, sapagkat ang Panginoon ang kanyangbahagi at pamana.

Pinhas23 Si Pinhas, anak ni Eleazar, ang pangatlo sa

karangalan. Nagpakita siya ng marubdob napag-ibig sa Panginoon nang matatag siyangmanindigan sa harap ng mapaghimagsik nabayan, taglay ang marangal na kagitingan, atmakamit niya ang kapatawaran sa Israel.

24 Kaya ipinagkaloob sa kanya ang isangkasunduan ng kapayapaan, na siya ang ma-mumuno sa santuwaryo at sa kanyang bayan.Taglay niya at ng kanyang mga inapo angpagpapari kailanman. 25 Hindi iyon katulad ngginawang pagkakasundo kay David, anak niJese, mula sa tribu ng Juda, na ang paghahariay maisasalin sa isa sa kanyang mga anaklamang, ngunit ang mana ni Aaron ay magpa-pasalin-salin sa lahat ng kanyang mga inapo.

26 Bigyan nawa sila ng Panginoon ng karu-nungan ng puso upang mapamahalaan angkanyang bayan nang may katarungan! Kung

SIRAC 44

45

1203magkakagayon di maglalaho sa kanila ang ka-saganaan ni ang kanilang karangalan sa kani-lang mga inapo.

Si Josue at ang mga Hukom1 Isang magiting na mandirigma siJosue na anak ni Nun at kahalili ni

Moises bilang propeta. Naging dakila siya sapagliligtas sa hinirang na bayan ng Diyos. Pina-rusahan niya ang sumalakay na mga kaaway,hanggang sa maangkin ng Israel ang kanilanglupain.

2 Kayluwalhati niya nang itaas niya angkamay, hawak ang tabak sa pagsalakay salunsod!

3 Sinong mandirigmang nauna sa kanya angnakagawa ng gayon? Siya ang tunay na man-dirigma ni Yawe. 4 Hindi ba huminto ang araw sakanyang utos at ang maghapon ay naging ka-singhaba ng dalawang araw? 5 Nanawagan siyasa Kataas-taasan nang ligaligin siya ng mgakaaway sa lahat ng panig, at sinagot siya ngDakilang Panginoon na nagpaulan ng malala-king tipak na yelo. 6 Sinalakay niya ang kaawayna bansa at nilipol ang mga kalaban sa dalisdisng burol upang ipakilala sa mga bansa angkanyang lakas at ipakilalang nasa panig niyaang Panginoon.

7 Sumunod si Josue sa Makapangyarihan atnapatunayan siyang matapat noong kapana-hunan ni Moises, siya at si Kaleb, anak ni Yefone.Nanindigan sila laban sa kapulungan, na sinikapnilang mailayo sa pagkakasala at sawatain sabuktot na hinaing.

8 Dahil dito, silang dalawa lamang ang natirasa animnaraang libong taong naglalakad, atpumasok sila sa pamanang lupain na dinada-luyan ng gatas at pulot-pukyutan.

9 Pinagkalooban ng Panginoon si Kaleb nglakas na tinaglay nito hanggang sa katandaan,at umakyat ito sa mataas na lupain na namanang mga inapo. 10 Sa gayon ay nakilala ng buongIsael kung gaano kabuti ang sumunod sa Pa-nginoon.

11 Purihin ang alaala ng mga hukom at ngbawat isa sa kanila! Hindi sila nagtaksil nitumalikod sa Panginoon. 12 Manariwa nawangmuli ang kanilang mga buto sa puntod at ma-pasalin ang pangalan nila sa mga inapo ng mgabayaning ito.

Samuel13 Minamahal ng Panginoon si Samuel. Siya

ang propetang nagtatag ng kaharian at humi-rang sa mga maghahari sa kanyang bayan.

14 Pinamahalaan niya ang kapulungan sang-

ayon sa Batas ng Panginoon, at tinulungan ngPanginoon si Jacob. 15 Sa kanyang katapatanpinatunayan siyang propeta, at sa kanyang mgasalita kinilala siyang tunay na manghuhula.

16 Nanawagan siya sa Panginoong Maka-pangyarihan nang sumalakay sa lahat ng panigang mga kaaway, at naghandog siya ng isangmaliit na tupa.

17 Kaya mula sa langit ay malakas na nag-pakulog ang Panginoon 18 at nilipol niya angmga pinuno ng mga Pilisteo.

19 Bago sumapit ang kanyang walang hang-gang pamamahinga, nagpatunay si Samuel saharap ng Panginoon at ng kanyang hinirang.“Wala akong kinuha kaninuman kahit na isangsandalyas,” at wala sinumang nagparatang sakanya. 20 Kahit nang mailibing na, sinasanggunipa rin siya bilang propeta, at ipinagtapat niya sahari ang kamatayan nito. Mula sa kailaliman nglupa pumaitaas ang kanyang tinig upang pawiinang kasamaan ng kanyang bayan.

David1 Kasunod niya si Natan na naging pro-peta sa kapanahunan ni David.

2 Tulad ng tabang ibinubukod sa handog ngmabuting pagsasama, gayundin si David nahinirang sa mga taga-Israel.

3 Nakipaglaro siya sa mga leon at oso nawaring ang mga ito ay tupa o maliliit na kam-bing.

4 Bata pa siya nang patayin niya ang isanghigante upang maibalik ang karangalan ngkanyang bayan. Sa pamamagitan ng tirador ayinihagis niya ang batong kumitil sa kapalaluanni Goliat.

5 Nanawagan siya sa Kataas-taasang Pangi-noon na nagkaloob sa kanya ng lakas paramapatay ang malakas na mandirigma at ma-tampok ang kapangyarihan ng kanyang bayan.

6 Kaya dinakila siya dahil sa kanyang “sam-pung libong” napatay, at pinuri nila ang Pangi-noon dahil sa kanya nang ipatong sa kanyangulo ang dakilang korona.

7 Nilupig niya ang mga kaaway sa lahat ngpanig at dinurog magpakailanman ang kapang-yarihan ng mga Pilisteo.

8 Pinasalamatan niya ang Kataas-taasan atniluwalhati sa lahat ng kanyang ginawa. Minahalniya nang buong puso ang Lumikha at inawitanng mga himno.

9 Nagtalaga siya ng mga mang-aawit na sina-liwan ng mga arpa sa harap ng altar; 10 pi-naringal niya ang mga pista at inayos na mabutiang mga panahon ng pagdiriwang. Pinapurihanniya ang banal na Pangalan ng Panginoon at

SIRAC 47

47

46

1204pinuno ang santuwaryo ng kanyang mga pag-bubunyi mula pa sa pagbubukanliwayway.

11 Pinatawad ng Panginoon ang mga pagka-kasala ni David at itinatag ang kanyang ka-pangyarihan magpakailanman; ipinagkaloobsa kanya ang pangharing tipan at ang malu-walhating trono sa Israel.

Solomon12 Humalili sa kanya ang isang marunong na

anak na masaganang namuhay dahil sa kanya.13 Matahimik ang paghahari ni Solomon. Bi-

nigyan siya ng Panginoon ng kapayapaan salahat ng panig upang maitayo niya ang isangtemplo sa pangalan ng Diyos, isang santuwaryona magiging matatag magpakailanman.

14 Anong dunong mo sa iyong kabataan,Solomon; ang kaalaman mo’y nag-uumapawna parang ilog. 15 Pinalaganap mo ang iyongkaisipan sa sangkalupaan, pinuno mo ito ngmga salawikain at bugtong. 16 Nakilala angiyong pangalan hanggang sa malalayong puloat minahal ka dahil sa iyong payapang pagha-hari. 17 Hinangaan ka ng daigdig dahil sa iyongmga awit, kawikaan, talinghaga at pakahulu-gan.

18 Nakapagtipon ka ng ginto na waring yeroat nagkamal ng pilak na waring tingga sa ngalanng Panginoong Diyos, na tinawag na Diyos ngIsrael.

19 Ngunit sumiping ka sa mga babae at ipina-alipin mo sa kanila ang iyong katawan; 20 dinu-ngisan mo ang iyong karangalan at dinusta moang iyong angkan – mga kabaliwang nagdulotng poot at kapahamakan sa iyong mga inapo.21 Kaya nagkaroon ng dalawang pagkahari atisang naghimagsik na kaharian ang lumitaw saEfraim.

22 Ngunit hindi babawiin ng Diyos ang kan-yang habag, ni tatalikdan ang kanyang mgapangako; hindi niya pinawi ang mga supling ngkanyang hinirang o pinuksa ang lahi na kanyangitinangi. Kaya nagbigay siya ng isang tira kayJacob at ng isang supling kay David.

23 Pagkasama ni Solomon sa kanyang mganinuno, nag-iwan siya ng isa sa kanyang lahi namaghahari pagkatapos niya, isang napakaha-ngal na tao, na kapos sa karunungan; ito siRoboam na pumukaw sa bayan upang mag-himagsik.

24 Si Yeroboam naman na anak ni Nabat angsiyang nag-udyok sa Israel sa pagkakasala atnagturo kay Efraim sa landas ng kasamaan.

25 Mula noon, dumami ang kanilang kasa-lanan hanggang mapalayas sila sa kanilanglupain, sapagkat nagumon sila sa lahat ng uri ng

kasamaan hanggang sa bumagsak sa kanilaang kaparusahan.

Sina Elias at Eliseo1 Noon lumitaw ang propetang Elias natulad ng apoy na nagliliyab, ang kan-

yang salita na gaya ng isang sulo.2 Ipinarating niya sa bayan ang gutom at sa

kanyang marubdob na pagnanasa ay pinaliitang kanilang bilang.

3 Sa salita ng Panginoon niya ipininid anglangit at makaitlong ulit na nagpaulan ng apoy.

4 Kahanga-hanga ka, Elias, sa iyong mgakagila-gilalas na kababalaghan! Sino ang ma-kapagmamalaki na siya’y katulad mo? 5 Pina-balik mo sa ngalan ng Kataas-taasan ang isangpatay mula sa kaharian sa ibaba; 6 ibinagsak moang mga hari at inalis sa mga tanyag na tao angkanilang kapangyarihan.

7 Narinig mo ang pagbabanta sa Sinai at angatas ng kaparusahan sa Hareb; 8 pinahiran moang mga hari nang makapaghiganti at ang mgapropetang hahalili sa iyo. 9 Dinala ka sa itaas ngipu-ipong apoy, na sakay ng karwahe at mgakabayong nagliliyab.

10 Ikaw ang babanggit sa mga babala tungkolsa haharapin; dapat mong pigilin ang galit bagopa ang parusa, pagbabalik-loobin ang puso ngmga ama sa kanilang anak at muling itatatagang mga tribu ni Jacob.

11 Mapalad ang makakita sa iyo at mamatayna taglay ang pag-ibig; tiyak na mabubuhay rintayo.

12 Nang tangayin ng ipuipo si Elias ay natigibng kanyang espiritu si Eliseo.

Walang pinunong sumupil sa kanya habangsiya’y buhay at wala sinumang nakapagpasukosa kanya. 13 Walang bagay na di niya magagawaat pampropeta pa rin ang ginawa ng bangkayniya. 14 Gumawa siya ng mga kababalaghannoong nabubuhay pa at ng mga kahanga-hangakahit nang patay na.

15 Sa kabila niyan, hindi nagbalik-loob angbayan upang tumalikod sa pagkakasala; sawakas sila’y napalayas sa kanilang lupain atnangalat sa sangkalupaan.

16 Ang malaki ay naging isa lamang maliit nabansang may namumunong nanggagaling saangkan ni David. May makatarungang tao atmay makasalanan din sa mga haring ito.

17 Si Ezekias ang nagpalakas sa kanyanglunsod at nagdala ng tubig sa loob ng mga padernito; ipinabutas niya ang burol sa pamamagitanng mga kasangkapang bakal upang makagawang mga imbakan ng tubig.

18 Sa kapanahunan niya sumalakay si Sena-

SIRAC 47

48

1205kerib at ipinadala nito si Rabsaces, na pagdatingay buong pagpapalalong nagbanta sa Sion.

19 Nanginig ang puso at kamay ng bayangnagdamdam na tulad ng babaeng manganga-nak. 20 Kaya nagtaas sila ng kamay at nana-wagan sa mahabaging Panginoon.

Agad silang dininig ng Tanging Banal mulasa langit at iniligtas sa pamamagitan ni Isaias.21 Pinuksa ng Panginoon ang kampamento ngmga Asirio at nilipol silang lahat ng kanyangmga anghel.

22 Ginawa nga ni Ezekias ang nakalulugod saPanginoon at naging matatag na siya sa pag-lakad sa landas ni David, ang kanyang ama,ayon sa itinagubilin sa kanya ni Isaias, angdakilang propeta na mapagtitiwalaan sa kan-yang mga pangitain.

23 Pinaurong niya ang araw sa kanyang kapa-nahunan at pinahaba niya ang buhay ng hari.

24 Nakita rin niya ang haharapin sa malakasna tulong ng espiritu, at inaliw niya ang mganamimighati sa Sion. 25 Ipinaalam niya ang mgamangyayari hanggang sa katapusan ng pana-hon; ibinunyag ang mga lihim bago iyon matu-pad.

1 Katulad ng pinaghalong mga paba-ngong maingat na inihanda ang alaala ni

Yosias. Ito’y katulad ng matamis na pulot-pukyutan sa mga bibig, at waring tugtugin saisang piging.

2 Sinunod niya ang tamang paraan sa pag-babalik-loob ng bayan at paglipol sa kasuklam-suklam na mga diyus-diyusan. 3 Inilaan niya saPanginoon ang kanyang puso at pinatibay angkatapatan sa kapanahunan ng mga lumalabagsa Batas.

4 Maliban kina David, Ezekias at Yosias, angmga hari ay pawang makasalanan. Tinalikuranng mga hari ng Juda ang Batas ng Kataas-taasan, kayat tinalikuran din sila.

5 Ipinaubaya nila ang kanilang kapangyari-han at karangalan sa mga bansang dayuhan.6 Kaya nasunog ng mga ito ang hinirang at banalna lunsod, naging ilang ang mga lansangan, 7 nagaya ng inihula ni Jeremias.

8 Si Ezekiel ang nakakita ng pangitain ngkaluwalhatian na ipinamalas ng Diyos sa kanya

sa itaas ng karwahe ng mga kerubin. 9 Nagunitarin niya si Job, na laging sumusunod sa landasng katarungan.

10 Tungkol sa labindalawang propeta, nawa’ymanariwang muli ang kanilang mga buto salibingan sapagkat sila ang umaliw sa bayan niJacob at matiwalang nagligtas dito.

11 Paano natin ganap na pupurihin si Zoroba-bel na inihambing sa isang pantatak na sinsingsa kamay ng Panginoon, 12 gayundin si Josue,na anak ni Yosedek? Sa kanilang kapanahunanitinayo nila ang Templo ng Panginoon, angsantuwaryong nakahanda para sa walang hang-gang kaluwalhatian. 13 Wala ring kapantay angalaala ni Nehemias na nagtayong muli sa mgagumuhong pader, naglagay ng mga pinto athalang at nagpatayong muli ng ating mga ta-hanan.

14 Wala pang nilikhang katulad ni Enokna dinala sa kaitaasan mula sa lupa.

15 At wala ring isinilang na katulad ni Jose,ang pinakadakila sa kanyang mga kapatid,puno ng kanyang bayan; ang mga buto niya aypinarangalan.

• 16 Niluwalhati sina Sem at Set sa mga taongunit higit pa sa lahat ng nabubuhay si Adan.

Si Simon, ang punong pari1 Si Simon na Punong Pari at anak niOnias ang nag-ayos ng Templo at nag-

patibay sa santuwaryo sa kanyang kapanahu-nan.

2 Siya ang naglagay ng magkasusong muog,ang mataas na pundasyon ng looban ng Tem-plo.

3 Sa kanya ring kapanahunan hinukay angtipunan ng tubig, isang imbakang sinlaki ngdagat.

4 Pinatibay niya ang lunsod upang huwagbumagsak ang bayan sa pagsalakay.

• 5 Anong gilas niya kapag lumabassiya sa santuwaryo na napapaligiran ngmga taong-bayan; 6 tulad siya ng tala saumaga sa gitna ng mga ulap, wari’ybuwan sa kanyang kabilugan, 7 tulad ng

• 49.16 Bago purihin ang punong-paring siSimon na kanyang kapanahon, biglang naalaala niBen Sirac ang mga pinagmulan. Sa simula, ang unangtao. Sa pag-iisip ni Ben Sirac sa Unang Tao na siyangama ng buong sangkatauhan, nalampasan niya angumiiral na mga idea ng mga Judio na hanggang nangpanahong iyo’y halos sariling kasaysayan lamang nilaang tinitingnan. Kumakatawan si Adan sa buong

SIRAC 50

sangkatauhang makasalanan na tinawag sa Kalig-tasan. Pero nasa unang tao ring ito ang kapalaran nglahat. Sa Rom 5:12-20, sasabihin ni Pablo na si Kristoang Bagong Adan. Sa kanya masasabing: “Higit pa salahat ng nabubuhay si Adan.

• 50.5 Bigyang-diin natin ang mahabang pag-lalarawang ito sa punong-paring si Simon. May mga

49

50

1206

araw na nagliliwanag sa Templo ng Ka-taas-taasan o gaya ng bahaghari sa ka-ningningan ng mga ulap.

8 Siya’y katulad ng rosas sa tagsibol,isang liryo sa tabi ng batis, o isang suplingng kamanyang sa tag-araw, 9 o insensongsinusunog sa lalagyan. Maitutulad siya saisang malaki at ginintuang saro na napa-palamutian ng iba’t ibang uri ng mama-haling bato, 10 o sa punong olibo na hitiksa bunga o sa isang sipres na nakatutoksa mga ulap. 11 Suot ang panseremon-yang damit na ganap ang karilagan, bi-nigyang-dingal niya ang buong santu-waryo sa pag-akyat niya sa banal na altar.

12 Tatanggap ng mga bahagi ng handogmula sa kamay ng mga pari, nakatayosiya sa tabi ng apuyan sa altar at nasapaligid niya ang kanyang mga kapatid napari na waring mga dahon ng punongsedro sa Lebanon.

13 Siya’y napapaligiran nila, na wari’ymga punong palma kapag nakatayo saharap ng kapulungan ng Israel ang lahatng anak ni Aaron na may dalang handogsa Panginoon.

14 Sa wakas ng seremonya sa altar, ma-tapos ialay nang buong dingal ang han-dog sa Kataas-taasan at Makapangya-rihan, 15 aabutin niya ang saro at ibubuhosang isang bahagi ng katas ng ubas sapaanan ng altar, mabangong halimuyakpara sa Kataas-taasan, ang Hari ng sanli-butan.

16 Saka magsisigawan ang mga anak niAaron; hihipan ang kanilang trumpetanglantay na pilak upang lumikha ng mala-kas na ingay bilang tagapagpagunita saharap ng Kataas-taasan.

17 Kaginsa-ginsa’y magpapatirapa angbuong bayan upang sumamba sa Pangi-

noon, ang Makapangyarihan na Kataas-taasang Diyos.

18 Ipagbubunyi rin siya ng mga mang-aawit sa pamamagitan ng magagandangawitin. 19 At ang buong bayan ay mana-nawagan sa Kataas-taasan at magdarasalsa mahabaging Diyos hanggang sa mata-pos ang seremonya at magampanan angpagsamba sa Panginoon.

20 Pagkatapos ay mananaog ang Pu-nong Pari at itataas ang mga kamay sabuong kalipunan ng mga anak ng Israelupang ibigay sa kanila sa malakas na tinigang pagpapala ng Panginoon at purihinang kanyang pangalan.

21 At sa ikalawang ulit ay yuyuko angmga tao sa pagsamba bilang pagtanggapsa pagpapala ng Kataas-taasan.

22 At ngayon, purihin ang Panginoon ngsanlibutan na gumagawa ng mga daki-lang bagay, nagpapadakila sa ating mgaaraw mula sa pagsilang at kumakalingasa atin.

23 Nawa’y ibigay niya sa atin ang kaga-lakan at ihandog ang kapayapaan sa Is-rael sa ating kapanahunan at magpaka-ilanman!

24 Sumaatin nawa ang kanyang awa attubusin niya tayo sa ating kapanahunan.

25 May dalawang bansa na labis kong kina-mumuhian, ang ikatlo ay hindi pa bansa; 26 silaang mga naninirahan sa bundok ng Seir, angmga Pilisteo at ang hangal na bayan ng Sikem.

27 Tapos na ang aral sa kaalaman at karu-nungang sinulat sa aklat na ito ni Jesus, anak niSira na anak ni Eleazar ng Jerusalem. Dito niyaibinubuhos ang karunungan ng kanyang puso.

28 Mapalad ang taong nakikinig sa mga aralna ito; tatamuhin niya ang karunungan kapagisinapuso ang mga ito.

29 Ang tutupad nito ay lalakas sa lahat ngpagkakataon sapagkat ang liwanag ng Pangi-noon ang kanyang magiging daan.

SIRAC 50

tungkuling ginampanan at marunong sa buhay si BenSirac, at hindi siya nahihiyang ipahayag ang kanyanglabis na paghanga sa mga seremonya sa Templo.Tulad sa sinumang Judiong sumasampalataya, angmga sagradong kasuutan, ang musika at mga solem-neng seremonya ay may ipinahahayag sa kanya

tungkol sa daigdig ng Diyos, na kaningningan, kaliga-yahan, pagpipiyesta, papuri.

Ang huling talata ang pinakawakas ng bahaging itong libro (kab. 44-50). Binibendisyunan ni Ben Sira angkanyang mambabasa sa katulad na mga salitang binig-kas ni Simon sa bayang nakayuko.

1207Mga panalangin ni Jesus, anak ni Sira

• 1 Nagpapasalamat ako sa iyo,aking Panginoon at Hari. Pupurihin

kita, aking Diyos at Tagapagligtas. Ipag-bubunyi ko ang iyong Pangalan.

2 Sapagkat ikaw ang aking tagapag-tanggol at tagapagligtas ng aking kata-wan sa kapahamakan, sa bitag ng mala-bigang dila at sa mga labing sinungaling.

Sa harap ng mga nag-aabang sa akinay naging tagapagtanggol at tagapaglig-tas kita.

3 Sa laki ng iyong awa at Pangalan,iniligtas mo ako sa pangil ng mga nag-nanais na sumakmal sa akin at sa mgakamay ng mga nagtatangka sa akingbuhay. Sinagip mo ako sa di-mabilang napagsubok na sumapit sa akin, 4 sa bumu-bugang apoy na nagpahirap sa akin sabawat paligid – isang apoy na hindi akonasindihan.

5 Hinango mo ako sa malalim na ba-ngin ng kamatayan, sa dilang marumi atmalaswang salita, 6 sa paninirang-puri nainihatid sa hari. Nabingit ako sa kama-tayan, nasa bungad na ako ng kabilangdaigdig.

7 Pinaligiran nila ako sa lahat ng panigna walang makakasaklolo sa akin. Nag-hanap ako ng isang makatulong ngunitwala.

8 Kaya, Panginoon, naalaala ko anghabag mo at ang iyong mga gawa noongmga lumipas na panahon: tutulungan moang mga umaasa sa iyo at ililigtas sila samga kamay ng kanilang kaaway.

9 Kaya tumawag ako mula sa lupa athiniling na iligtas mo ako sa kamatayan.

10 Nanawagan ako sa Panginoon, angaking ama: “Huwag mo akong pabayaansa sandali ng aking kapighatian, sa oras

SIRAC 51

• 51.1 Pasasalamat ito para sa pagpapalaya. Anglistahan ng mga panganib, na mula kung saan maaa-ring iligtas ng Diyos ang tao, ay gumugunita sa mgabayani ng Matandang Tipan: si Daniel sa balon ng mgaleon, si Daniel at ang kanyang mga kasama sa pugonni Joseng nakabilanggo, si Susana, si David.

Ginagamit ito sa liturhiya ng Iglesya para sa mga

na walang makatutulong sa akin laban samga palalong kaaway; pupurihin konglagi ang iyong pangalan at aawitan ngpasasalamat.

11 At dininig mo ang aking panalangin,iniligtas ako sa kapahamakan at pinalaya sakasamaan. 12 Kaya pinasasalamatan kita atpinupuri. Ipagbubunyi ko ang pangalan ngPanginoon.

13 Sa aking kabataan, bago pa ako mag-lakbay, ang lagi ko nang hinanap sa pagdarasalay ang karunungan; 14 hiniling ko siya sa harapng Templo at pakahahanapin hanggang sawakas.

15 Kinalugdan ng aking puso ang kanyangbulaklak na tulad ng nahihinog na kumpol ngubas; tinahak ng mga paa ko ang matuwid nalandas sapagkat mulang pagkabata ay pinag-hanap ko na siya.

16 Nakamit ko siya nang magsimula akongmakinig sa kanya at magtamo ng maramingaral mula sa kanya.

17 Umunlad ako sa tulong niya, kaya ipag-bubunyi ko ang ipinagkaloob sa akin ng karu-nungan, 18 sapagkat ipinasiya kong isagawaiyon at hanapin ang mabuti. Hindi ko ito pagsisi-sihan.

19 Nagpunyagi ang kaluluwa ko na ka-tulong siya. Masikap na sumunod ako saBatas at sa aking mga pagkakamali ayitinaas ko ang aking mga kamay sa ka-langitan at pinagsisihan ang aking kawa-lang-muwang tungkol sa kanya.

20 Nag-ibayo ang pagmamahal ko sakanya at natagpuan ko siya sa aking pag-titika. Sa pamamagitan niya sa simula pakaya ko natutuhang sarilinin ang akingpuso. Hindi niya ako maaaring biguin.

21 Sabik na sabik na pinaghanap siyang aking loob, ng buong katauhan ko,kaya inari ko siya na isang mahalagangkayamanan.

22 Bilang gantimpala ay ipinagkaloob

piyesta ng mga martir. (Paglaya sa kasamaan angkanilang kamatayan (tingnan ang (Kar 3:1). Tulad niJesus, ang mga martir ay hindi tumakas sa kasamaanat kamatayan. Ngunit nalupig nila ito, dahil napagla-banan nila ang likas na takot at natanggap na pata-warin ang kanilang mga kaaway.

51

1208SIRAC 51

ng Panginoon sa akin ang mga pangungu-sap na magpupuri sa kanya.

23 Magsilapit kayo, kayong mga mang-mang at pumasok kayo sa paaralan.

24 Bakit ninyo sinasabi na kulang kayosa mga ganitong bagay at nauuhaw anginyong kaluluwa?

25 Nagsalita na ako at nagsabi: Bilhin itonang walang bayad; 26 lagyan ng pamatokang inyong leeg at tanggapin ng inyongkalooban ang aral; malapit ito at madalingabutin.

27 Tingnan ninyo at kaunti lamang angaking pagpapagod ay malaki naman angkaginhawahang aking natamo.

28 Magtamo kayo ng aral sa gaanomang halaga at makinabang kayo nanghigit pa sa ginto.

29 Magalak nawa ang inyong puso sahabag ng Panginoon at huwag kayongmahiyang magpuri sa kanya.

30 Tupdin ninyo ang gawain sa loob ngitinakdang oras at gagantimpalaan kayong Panginoon sa kanyang panahon.