18
1 Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch / begrijpend leesonderwijs Onderwerp : Planmatige verbetering resultaten technisch lezen / begrijpend lezen Omschrijving: Het technisch lezen is een functionele ondersteunende vaardigheid met een groot belang. Onze school wil het onderwijs in technisch, voortgezet technisch en begrijpend lezen verbeteren. Technisch Leesonderwijs staat op onze school nog niet ‘in vaste grond ‘. De planmatige opzet, het systeem achter het leesonderwijs, een vaste tijdsindeling, een goede, duidelijke methode ontbreken en maken het leesonderwijs ‘persoonlijk gebonden ‘in plaats van ‘schoolkwalitatief ingebed’. Doelgebied ( kwalitatief ) : Het doelgebied van het leesonderwijs is gelegen in de volgende resultaatgebieden : - De organisatie geeft duidelijk aan wat men verwacht van de medewerkers / leerkrachten - Goede afstemming doel medewerkers doel organisatie door transparante aanpak - Verbetering communicatie en feedback - Leerkrachten ontwikkelen zich binnen de organisatie en zij ontwikkelen een plan in de organisatie - Minder functiedenken, betere procesgerichtheid Bij deze veranderparagraaf streeft De Bukehof de volgende kwalitatieve doelen na : In 2016 heeft onze school : - Een duidelijk omschreven visie op het gebied van het onderwijs in technisch en begrijpend lezen - Een duidelijke opzet voor het aanvankelijk lezen in de kleuter en onderbouwgroepen ( gebaseerd op de beginnende geletterdheid en de referentieniveaus hiervan in een beredeneerd aanbod) - Een methode en een aanpak die beantwoordt aan onze doelen en onze leesonderwijsvisie - Een coachende houding van managers, begeleiders en leerkrachten, waarbij de groeikracht en de begeleiding ( feedback, coaching, studie, ontwikkeling ) van de personeelsleden en de leerlingen centraal staan - Een leercultuur, waarbij de leerkrachten / directie / begeleiders : op de hoogte zijn van de kerncompetenties van de school zich op de kaderzaken van deze analyse kunnen ontwikkelen binnen maximaal twee periodes per jaar op plan hun resultaten kunnen verantwoord

Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

1

Het schoolplan 2012 – 2016, Het verbeteren van het technisch / begrijpend leesonderwijs

Onderwerp : Planmatige verbetering resultaten technisch lezen / begrijpend lezen Omschrijving: Het technisch lezen is een functionele ondersteunende vaardigheid met een groot belang. Onze school wil het onderwijs in technisch, voortgezet technisch en begrijpend lezen verbeteren. Technisch Leesonderwijs staat op onze school nog niet ‘in vaste grond ‘. De planmatige opzet, het systeem achter het leesonderwijs, een vaste tijdsindeling, een goede, duidelijke methode ontbreken en maken het leesonderwijs ‘persoonlijk gebonden ‘in plaats van ‘schoolkwalitatief ingebed’. Doelgebied ( kwalitatief ) : Het doelgebied van het leesonderwijs is gelegen in de volgende resultaatgebieden :

- De organisatie geeft duidelijk aan wat men verwacht van de medewerkers / leerkrachten - Goede afstemming doel medewerkers – doel organisatie door transparante aanpak - Verbetering communicatie en feedback - Leerkrachten ontwikkelen zich binnen de organisatie en zij ontwikkelen een plan in de

organisatie - Minder functiedenken, betere procesgerichtheid

Bij deze veranderparagraaf streeft De Bukehof de volgende kwalitatieve doelen na : In 2016 heeft onze school :

- Een duidelijk omschreven visie op het gebied van het onderwijs in technisch en begrijpend lezen

- Een duidelijke opzet voor het aanvankelijk lezen in de kleuter – en onderbouwgroepen ( gebaseerd op de beginnende geletterdheid en de referentieniveaus hiervan in een beredeneerd aanbod)

- Een methode en een aanpak die beantwoordt aan onze doelen en onze leesonderwijsvisie - Een coachende houding van managers, begeleiders en leerkrachten, waarbij de groeikracht

en de begeleiding ( feedback, coaching, studie, ontwikkeling ) van de personeelsleden en de leerlingen centraal staan

- Een leercultuur, waarbij de leerkrachten / directie / begeleiders :

op de hoogte zijn van de kerncompetenties van de school

zich op de kaderzaken van deze analyse kunnen ontwikkelen

binnen maximaal twee periodes per jaar op plan hun resultaten kunnen verantwoord

Page 2: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

2

Doelgebied Kwantitatief : In 2016 : In de CITO Eindtoetsscores vanaf 2015: haalt de school de volgende scores Technisch lezen:

- ABC-niveau : minimaal 95 %, waarvan maximaal 10 % ( D ) en 5 % ( E) In de CITO Eindtoetsscores vanf 2015 : haalt de school de volgende scores Begrijpend Lezen:

- ABC niveau : minimaal 75 %, waarvan maximaal 10 % (D) en 5 % (E) In het beredeneerd aanbod van de kleuters komen de aanpak en doelen beginnende geletterdheid voor 100% aan bod vanaf 2012. De scores APS vertonen een positief beeld in alle metingen en de uitval categorie bedraagt maximaal 15 %

- Is het aantal toetsen technisch lezen teruggebracht tot wat strikt noodzakelijk is - Voldoet de school aan de HARD-normering ( Beleidsplan Taal / Lezen – Hard Werkgroep ) - Voldoet de school aan de protocollen en de resultaten van het Dyslexieprotocol bovenbouw en

onderbouw - Wordt de AVI- normering behaald:

- eind groep 3: Beheersing AVI 2 - eind groep 4: Beheersing AVI 5 - eind groep 5: Beheersing AVI 8 ( beheersingsnorm HARD 95 % ) - halverwege groep 6: Beheersing AVI 9

- Is het percentage leerlingen dat doubleert vanwege taalachterstanden niet hoger dan 2 % - Voldoet de school aan een zelfbeoordelinginstrument Taal en scoort op alle onderstaande

onderdelen ‘ meer sterk dan zwak ‘ ( 2. 7 of meer )

In de Interne audit van de Bukehof –kwaliteitskaart staat een aantal aspecten die het verbeteren waard is en met het oog op de verbeteringen en de planmatige aanpak van ons leesonderwijs willen we deze aspecten graag vormgeven:

- Strategisch leren

Page 3: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

3

- Een duidelijk instructie - 3 stromenland: Omgaan met verschillen - Materiaal en voorbereiding - Leerlingen zelf verantwoordelijk laten zijn voor hun leerproces - Focus op dwarsdoorsnede en trendanalyses

( bron: Interne Kwaliteitskaart februari 2010 en februari 2011 schoolniveau) Succesfactoren van deze veranderparagraaf :

- Bereidheid tot investeren qua tijd en geld - Leidinggevenden zijn in staat om met competenties te werken - Kennis van het taal – en leesonderwijs aan kinderen - Plannen kunnen omzetten in doelen en acties - Structuur en communicatie - Acceptatie

Valkuilen :

- Centrale afspraak, decentrale uitvoering - Toepassing van profielen staat of valt met de herkenbaarheid ervan voor de leerkracht - Waarnemen en interpreteren - Ontbreekt een sfeer van vertrouwen, dan is het moeilijk voortgaan - Te weinig integratie‘

Toepassingen competentiemanagement en hun invloed : prognose Toepassing Bijdrage Realisering strategische doelen Zeer groot Gedrags – en cultuurverandering Zeer groot Verbetering prestaties en opbrengsten Zeer groot Selecteren methodes en aanpak Zeer groot Communicatieverbeteringen Zeer groot Toekomstgericht ontwikkelen Groot Management Development Groot Personeelsplanning Redelijk Beloning van competenties Redelijk Zeer groot = duidelijk zichtbare verbetering Groot = verbetering te zien Redelijk = enige verbetering te zien

Jaarplanning veranderparagraaf

Page 4: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

4

2012 2013 2014 2015 2016

Plan

Lees-

onderwijs

Tech-

nisch

Lezen

vast in

rooster

Planmatig

invoeren

Estafette

groep 5-6

55/en6.

Nieuws-

begrip XL-en

Voortgezet

Lezen

Estafette groep 4

Kijken bij

elkaar en

evaluatie

Kijken bij

elkaar

(oriëntatie)

Estafette 5-6

Leesplan voor

betere en mindere

lezers

Leesplan

Bukehof

Cijfer

matige

analyse

Kijken bij

elkaar:

(cyclus )

Analyse

omzetten in

aanpassing

Evaluatie

Proces

Focus op betere

en mindere

lezers.

Aanpak

leesonderwijs en

verschillen bij

kinderen

Nieuw Plan

Eindevaluatie

Page 5: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

5

Jaarplanning veranderparagraaf in tabel:

Strategisch onderdeel Jaarplanning Betrokkenen Extra financiën

Technisch Lezen: Stand van Nu

2011 Zorgteam, Vivian van Alem, Edux

€ 1.000, -

Technisch Lezen: 2011 Jacobine Wetsteijn ( leescoördinator en IB-er van de school), Vivian van Alem EDUX, schoolteam

€ 1000,-

Technisch Lezen: Observaties

2011 Zorgteam , Vivian van Alem

€ 1000,-

Lezen en geletterdheid in het beredeneerd aanbod

2011 Schoolteam, kleuterteam en Rian Sijmonsma( EDUX)

€ 1000,-

Afspraken over tijd en aanpak lezen

2011 Schoolteam

Estafette groep 4 2011 School € 2000,-

Intervisie en kijken bij elkaar : concept

2012 Zorgteam, directie, schoolteam

€ 500,-

Estafette 5- 6 en de bovenbouw

2012 Zorgteam , directie, schoolteam

€ 3000,-

De betere en mindere lezers: Wat doen we?

2013 Zorgteam, Schoolteam

Een vaste aanpak 2013 Nader te bepalen instanties, Schoolteam

Het maken van een leesplan: Van beginnende geletterdheid tot Nieuwsbegrip XL

2013-2014 Schoolteam €1000,-

Focus op metingen, opbrengsten en evaluatie

2011 - 2014 Schoolteam

Evaluatie en planning 2014-2015 Schoolteam

Evaluatie en nieuwe planning

2016 Schoolteam / Inspectie

Page 6: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

6

Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school

Onderwerp : Vanuit het werken met groepsplannen behaal je meer resultaat en betere opbrengsten. Omschrijving : Het verbeteren van de taal- en rekenprestaties van leerlingen is een belangrijk onderwerp op de beleidsagenda van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Onderzoek toont aan dat leerresultaten verbeteren als scholen daadwerkelijk opbrengstgericht gaan werken. Opbrengstgericht werken betekent dat integraal, systematisch en cyclisch gewerkt wordt aan het verhogen van de opbrengsten waarbij leerlingen centraal staan. Dat betekent dat leraren eigenaar zijn van het gebruik van leerresultaten als feedback op het aanbod, zichzelf, de groep en de leerling. Kenmerkend voor opbrengstgericht werken is:

Het werken vanuit hoge verwachtingen

Het stellen van doelen; op alle niveaus

Het specifiek inrichten van het onderwijsprogramma en het onderwijsproces

Het meten en analyseren van opbrengsten: ‘Signaleren wij trends?’

Het gericht reflecteren op het onderwijsproces

Het bijstellen van de instructie, het programma en soms de doelen.

Praktisch:

Het werken met datamuren en groepsplannen draagt bij aan het creëren van een omgeving waarin alle

leerlingen actief en betrokken leren, zich optimaal kunnen ontwikkelen, goede leerprestaties behalen en

zich gewaardeerd voelen in deze ontwikkeling . Daarvoor is het ook nodig dat:

• Leerkrachten in staat zijn een goed pedagogisch klimaat te realiseren. Naast didactische behoeften hebben leerlingen ook pedagogische behoeften. Alle leerlingen presteren beter wanneer ze zich welbevinden in de groep en wanneer ze in een goede relatie met de leerkracht en de andere leerlingen hun competentie en zelfstandigheid kunnen ontwikkelen. Het pedagogisch vakmanschap van de leerkracht is altijd het kader waarbinnen het werken met datamuren en groepsplannen plaatsvindt.

• Er zijn in elke groep ook leerlingen die specifieke pedagogische behoeften hebben. Dat heeft vaak te maken met hun gedrag: het gaat bijvoorbeeld om leerlingen die druk en ongeconcentreerd zijn

of leerlingen met kenmerken van autisme. Ook deze leerlingen profiteren van een gedifferentieerde

instructie, maar voor hen is vaak nog meer nodig. Vooral de interactie met de leerkracht speelt

daarbij een rol.

• Leerkrachten voldoende vaardigheden bezitten op het gebied van klassenmanagement. Daarbij gaat het om handelingen van de leerkracht, die te maken hebben met plannen, voorbereiden,

organiseren, begeleiden en evalueren van onderwijsleersituaties.

• Leerkrachten kunnen beschikken over betrouwbare gegevens over de ontwikkeling van de leerlingen. Het gaat hierbij met name om toetsgegevens, aangevuld met observatiegegevens en

informatie van leerlingen en ouders.

Page 7: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

7

Wat is een groepsplan eigenlijk? Hoe werkt dat? Werken met groepsplannen

Wat is een groepsplan? Een groepsplan omvat een beschrijving van het onderwijsaanbod aan alle leerlingen in de groep voor een

bepaalde periode. Deze periode kan variëren van vier weken tot een half jaar. Een groepsplan is doelgericht, met hoge verwachtingen ten aanzien van alle leerlingen, om te komen tot

betere resultaten. Een groepsplan omvat altijd de volgende onderdelen: doelen, inhoud, instructie, organisatie (tijd!) en evaluatie. Belangrijk in het groepsplan is het plannen van de leerstof gekoppeld aan de effectieve leertijd. Een groepsplan is altijd dynamisch van opzet, een bijstelling op basis van observatie en tussentijdse methodegebonden toetsen is gewenst. Het groepsplan wordt opgesteld door de

leerkracht.

Werken met groepsplannen Op groepsniveau wordt ook cyclisch gewerkt aan de verbetering van de resultaten van de leerlingen. De

cyclus voor opbrengstgericht werken op groepsniveau is gebaseerd op de cyclus handelingsgericht werken (1-Zorgroute, Clijsen, 2007) en kan er in grote lijnen als volgt uitzien:

Plan

• Overnemen van de drie instructiegroepen uit de datamuur: verkort, basis, verlengd • Formuleren van doelen voor de komende periode • Formuleren van de inhoud, het aanbod • Formuleren van instructie en de methodiek • Formuleren van organisatie • Formuleren van de wijze van evalueren • Specificeren van bovenstaande voor instructieafhankelijke (D-E) leerlingen binnen het groepsplan.

Dit betekent geen andere invulling maar een precieze uitwerking. (zie volgende hoofdstuk)

Do

• Uitvoeren van het groepsplan en verzamelen van gegevens over de ontwikkeling van leerlingen

Check

• Verzamelen van leerlinggegevens in een groepsoverzicht • Analyse en verklaring van de gegevens • Checken of de interventies uit de afgelopen groepsplanperiode het gewenst effect hebben gehad.

Was het handelen van de leerkracht effectief?

Ac t Formuleren van consequenties voor het handelen van de leerkracht en de werkwijze in de groep voor de komende periode. Welke interventies zijn noodzakelijk of gewenst? Hoe kunnen de leerlingen geclusterd worden? Wat zijn de instructiebehoeften van leerlingen? Welke leerlingen hebben specifieke aandacht nodig? Formuleren van noodzakelijke of gewenste aanpassingen in de pedagogische

ondersteuning van een kind.

We zien dat de actfase aan het eind van de eerste cyclus als het ware naadloos overgaat in de planfase van de

volgende cyclus. De cyclus voor opbrengstgericht werken op groepsniveau wordt in een schooljaar meerdere keren doorlopen. Hoe vaak, is mede afhankelijk van het vakgebied en de toetsmomenten voor dat vakgebied. In

groep 3 bijvoorbeeld is het aan te raden de cyclus voor het aanvankelijk technisch lezen vier maal te doorlopen: start schooljaar tot herfstsignalering, oktober tot wintersignalering, februari tot

lentesignalering, april tot eindsignalering.

Page 8: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

8

Zorgleerlingen in het groepsplan Groepsplan en D-E leerlingen In het groepsplan worden ook de D-E leerlingen meegenomen. Zij behoren organisatorisch, pedagogisch en didactisch tot de groep. Voor hen vindt differentiatie plaats naar instructie en tijd. Zij horen bij de instructieafhankelijke leerlingen die verlengde instructie krijgen. In het groepsplan gaan we er in

eerste instantie ervan uit, dat deze instructieafhankelijke leerlingen ook de basisstof kunnen leren, als wordt

voldaan aan de criteria van instructie en tijd. De inspectie van het onderwijs vraagt van scholen dat zij voor D-E leerlingen handelingsplannen opstellen. De reden hiervoor is, dat voorkomen moet worden dat leerlingen gaan onderpresteren. De

inspectie hecht veel waarde aan een zorgvuldige onderbouwing van de werkwijze met D-E leerlingen. In de handelingsplannen moeten dan de volgende punten worden aangegeven:

• De vaardigheidsscore die te verwachten is op basis van twee voorafgaande scores. Deze te verwachte score moet voldoende onderbouwd en realistisch zijn

• De planning van de leerstof die aan het kind wordt aangeboden • De instructiebehoeften van het kind • De extra leertijd die het kind krijgt • De evaluatie van het aanbod. Heeft het kind de te verwachte vaardigheidsscore behaald? De meeste gegevens voor een individueel handelingsplan voor D-E leerlingen staan al in het groepsplan. De school kan een bijlage maken bij het groepsplan, waarin per kind een precieze uitwerking is gemaakt. De meeste informatie is te kopiëren uit het groepsplan, alleen de te verwachten

vaardigheidscore moet worden toegevoegd. Groepsplan en specifieke pedagogische behoeften Er zijn in elke groep ook leerlingen die specifieke pedagogische behoeften hebben. Dat heeft vaak te maken hun gedag: het gaat bijvoorbeeld om leerlingen die druk en ongeconcentreerd zijn of leerlingen met

kenmerken van autisme. Ook deze leerlingen doen mee met het groepsplan en profiteren van een gedifferentieerde instructie. In aanvulling daarop is voor hen is vaak nog meer nodig. Vooral de

interactie met de leerkracht speelt daarbij een rol. Leerlingen met een eigen leerweg Er zijn zorgleerlingen die het aanbod tot en met groep 8 niet volledig aangeboden kunnen krijgen vanwege cognitieve en/of sociaal-emotionele belemmeringen. Uitgaande van het principe van convergente differentiatie, willen we zo veel mogelijk voorkomen dat leerlingen een eigen leerweg

volgen. Een richtlijn hiervoor is dat tot en met groep 5 voor het lezen geen eigen leerweg gevolgd wordt. Een leerling wordt niet losgekoppeld van de groep (het groepsplan) want de leerling mist dan de

instructie van de leerkracht, de kern van het onderwijs. De aanname is dat ook zorgleerlingen de gestelde doelen kunnen bereiken als wordt voldaan aan twee voorwaarden: instructie en tijd. Na evaluatie van het groepsplan, kan echter blijken dat een leerling toch

niet de verwachte vaardigheidsscore heeft behaald. Deze leerling is geen onderpresteerder, de prestaties

van deze leerling zijn conform zijn cognitieve mogelijkheden.

Deze leerling moet dan ook gewaardeerd en erkend worden voor zijn maximale prestaties. In de regel gaat het met name om leerlingen die op termijn naar het voortgezet speciaal onderwijs of het

praktijkonderwijs gaan of leerwegondersteunend onderwijs nodig hebben in het vmbo.

• De inspectie gaat bij deze leerlingen uit van de volgende vragen: • Heeft de school leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften? • Heeft de school voor deze leerlingen een realistisch ontwikkelingsperspectief geformuleerd? • Heeft de school tussendoelen afgeleid van het ontwikkelingsperspectief, waarmee de vorderingen

van deze leerlingen gevolgd kunnen worden? o In het ontwikkelingsperspectief staan het eindperspectief in termen van DLE en/of

gemiddelde vaardigheidsscore. o Het eindperspectief kan worden vastgesteld op basis van een psychodiagnostisch

onderzoek of op basis van uitslagen van meerdere meetmomenten.

Page 9: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

9

o Bij het opstellen van een ontwikkelingsperspectief ook rekening houden met de doelen op pedagogisch gebied.

• Volgt de school de ontwikkeling van deze leerlingen aan de hand van de tussendoelen en het ontwikkelingsperspectief? Ontwikkelen deze leerlingen zich naar verwachting?

In de bovenbouw is het soms noodzakelijk voor een leerling een eigen leerweg te maken. Deze leerlingen hebben zeer intensieve instructie nodig. Voordat deze stap wordt gezet, is het essentieel externe deskundigen te raadplegen (bijvoorbeeld overleg binnen het samenwerkingsverband, met de

schoolbegeleider, met de eigen orthopedagoog of psycholoog). Met de keuze voor een eigen leerweg neemt

de school immers in feite een besluit over de toekomstige ontwikkeling van een kind.

Het toelaten tot een eigen leerweg gebeurt alleen onder strikte voorwaarden:

• Inschakelen van deskundigen • Analyse van de leergeschiedenis • Uitvoeren van een diagnostisch onderzoek • Uitvoeren van een psychodiagnostisch onderzoek • Bepalen van het leerrendement en het ontwikkelingsperspectief • Bepalen van bevorderende en belemmerende factoren • Bepalen van de leerinhoud: maatschappelijk relevante leerstof • Bepalen van organisatorische, didactische en pedagogische consequenties. Voor deze leerlingen wordt dan een individueel handelingsplan gemaakt. Dit handelingsplan plant de

ontwikkeling van het kind om het vastgestelde eindperspectief te behalen.

• Passend leerstofaanbod • Passende didactiek, onder andere zeer intensieve instructie •

Passende zorg en begeleiding. Ook leerlingen met een eigen leerweg blijven deel uitmaken van het groepsplan, organisatorisch en pedagogisch. Alleen vindt er voor deze leerlingen een inhoudelijke aanpassing van de leerstof plaats. Het streven van de school moet altijd gericht zijn op het hebben van hoge verwachtingen. Het streven moet

erop gericht zijn om deze leerling weer in te laten stromen in het reguliere programma. Begaafde leerlingen Goede leerlingen krijgen in het groepsplan de verkorte instructie. In deze verkorte instructie wordt altijd de basisvaardigheid uitgelegd. Na de korte instructie gaan deze leerlingen zelfstandig werken. Ze kunnen de leerstof verdiept en verrijkt doorwerken en mogen ook hun eigen strategieën ontwikkelen.

Als uit de evaluatie blijkt dat deze leerlingen voortdurend boven A-niveau scoren, dan moet worden bezien of we te maken hebben met een begaafde leerling. Een begaafde leerling scoort zowel goed op cognitief niveau, als op het beheersen en toepassen van leer- en werkstrategieën. Om na te gaan of sprake is van een begaafde leerling, kan het digitale handelingsprotocol hoogbegaafdheid worden

gebruikt (www.dhh-po.nl). Wanneer blijkt dat een leerling werkelijk begaafd of hoogbegaafd is kan worden overgegaan tot

bijvoorbeeld compacten en of versnellen. We spreken dan van verdiepte instructie.

Page 10: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

10

Doelgebied : kwalitatief

meervoudige strategieën

differentiatie in tempo / tijd en in instructie

klassenmanagement en effectieve instructie ( Model Simon Veenman )

verlengde / verkorte instructietijd ( spellinggroepje, rekengroepje, voorinstructie )

zelfstandig werken met vooropgestelde doelen leiden alle tot een plan waar bij in 2015-2016 de leerkracht werkt met een groepsplan en een groepsoverzicht binnen de zorgaanpak / HGPD-aanpak / opbrengstgerichte aanpak op school. Het plan bevat de : Onderwijskundige dimensie van een school, de innovatieve dimensie en de inhoudelijke dimensie van de zorg aan en de begeleiding van kinderen.

Doelgebied kwantitatief : In 2016 : Scoren de KIK-kaarten opbrengsten, tijd, onderwijsleerproces en zorg hoger dan 75 % Het aantal uitvallers binnen de gebieden lezen, rekenen, begrijpend en studerend lezen daalt met 5 % ten opzichte van de scores van het PKO in 2006. De school behaalt een voldoende of hogere beoordeling bij het PKO op de onderdelen :

- leerstofafstemming op de behoeftes van de leerlingen - zorginhoud en zorgdiepte - evaluatie van het onderwijsleerproces ( jaarlijks ) - resultaatanalyse prestaties op school – en leerlingniveau en de follow – up naar aanleiding

van deze analyse - verantwoordelijkheid van de leerling voor zijn eigen leerproces - uitstroom / verwachte ontwikkeling

De school scoort een positieve beoordeling bij het MTO en bij de RIE voor de onderdelen welzijn, welbevinden, werksfeer en werkomstandigheden De school scoort een positieve beoordeling t.a.v. de leerlinghulp / leerlingzorg / uitstroom en verwachte ontwikkeling bij de oudervragenlijsten en de externe kwaliteitsanalyse van het Kwaliteitsforum.

- Vanaf 2015 : Boekt onze school hogere opbrengsten in het CITO LVS en de CITO EB in alle groepen dan in de periode 2007-2011; De stijging is meer dan 7 %

0 – meting : Adaptief werken in een lerende school is een vervolg op de veranderingsparagraaf uit het vorige schoolplan. Cijfers m.b.t. het adaptieve onderwijs zijn moeilijk te vinden, allen PDS-scholen ( professional development school ) hebben geprobeerd een ‘ adaptieve component ‘ in waarde van een percentage uit te drukken. Hun bevinding is dat 25 % van de leerlingen voordelen heeft van een adaptieve component. Het is ons niet geheel duidelijk waar deze uitkomst op gebaseerd is. Op onze school brengt de school jaarlijks kwantitatieve cijfers over de zorg en het omgaan met verschillen naar buiten, deze cijfers worden geanalyseerd, besproken en geëvalueerd met de ouders van het Kwaliteitsforum van De Bukehof. Ook Het Bestuur ontvangt deze kaart en Stichtingsbreed worden de cijfers op waarde geschat.

Page 11: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

11

De weergave van een dergelijke kaart ziet er als volgt uit (een voorbeeld uit 2007) :

Kaart: 6. Omgaan met verschillen Naam school De Bukehof Schooljaar 2007-2008

Invul moment Juli 2007 Bespreekmoment Oktober 2007

Data: 1 Verdeling van de formatie (formatieplan huidig schooljaar)

Extern Proces Resultaat

Absoluut (aantal uren op weekbasis)

% Gerealiseerd

Taken: 248 100 % Ja

Directie 26 10.5% Ja

Lesgevende taken 198 79,7% Ja

IB’er 5 2 % Ja

Taken m.b.t. zorg aan leerlingen (PDO/RT) 16,25 6,6% Ja

ICT’er 3 1,2% Ja

Andere taken

Naar het oordeel van de directeur is binnen de mogelijkheden de meest optimale verdeling gemaakt. (optimaal: in onderwijskundig opzicht)

Ja

Data: 2 Extern Proces Resultaat

Het aantal kinderen dat verwezen en geplaatst is op het sbo:

Schooljaar 2003/2004

Schooljaar 2004/2005

Schooljaar 2005/2006

Schooljaar 2006/2007

Totaal

1 2 4 2 11

Verwijzing school jaar 2006-2007 is 0,9 % van het aantal leerlingen per 1-10-2006 0,9%

Data: 3 Extern Proces Resultaat

Op basis van de gegevens van het leerlingvolgsysteem lezen, taal en rekenen worden opgesteld:

o Groepsplannen Ja positief

o Individuele handelingsplannen Ja positief

Deze plannen worden systematisch geëvalueerd en de bevindingen worden schriftelijk vastgelegd

Ja positief

Op basis van de gegevens van het leerlingvolgsysteem sociaal emotionele ontwikkeling worden opgesteld

o Groepsplannen Ja m.i.v. nov.’07

o Individuele handelingsplannen Ja m.i.v. nov.’07

Deze plannen worden systematisch geëvalueerd en de bevindingen worden schriftelijk vastgelegd

Ja

Data: 4 Situatie huidig schooljaar Extern Proces Resultaat

Omschrijving Aantal Percentage

Aantal risicodossiers onder begeleiding ib’er (een risicodossier is een dossier van een leerling die gemeld en besproken is met de ib’er)

19 9% van totaal aantal leerlingen

Aantal leerlingen dat rt krijgt buiten de groep 17 8 % van de leerlingen

Aantal leerlingen besproken in de consultatie 11 5 % van de leerlingen

Aantal onderzoeksvragen

Taalproblemen

Page 12: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

12

Rekenproblemen

Leesproblemen

Gedragsproblemen (waaronder faalangst, ADHD, autisme)

Combinatie

Aantal contacten met de PAB 2

Aantal contacten schoolmaatschappelijk werk 7

Aantal aanvragen voor beschikking bij PCL

Aantal met een positieve beschikking .

Data: 4 Situatie VORIG schooljaar 2006-2007 Extern Proces Resultaat

Omschrijving Aantal Percentage

Aantal risicodossiers onder begeleiding ib’er (een risicodossier is een dossier van een leerling die gemeld en besproken is met de ib’er)

32 16% van totaal aantal leerlingen

Aantal leerlingen dat rt krijgt buiten de groep 25 12% van de leerlingen

Aantal leerlingen besproken in de consultatie 23 11% van de leerlingen

Aantal onderzoeksvragen 1 3% van de risicodossiers

Taalproblemen

Rekenproblemen

Leesproblemen

Gedragsproblemen (waaronder faalangst, ADHD, autisme)

Combinatie

Aantal contacten met de PAB 6

Aantal contacten schoolmaatschappelijk werk 23

Aantal aanvragen voor beschikking bij PCL 3

Aantal met een positieve beschikking 3 100% van de aangevraagde beschikkingen.

Barlake norm: Vastgesteld d.d. April 2004

Data 1:

o Beredeneerde gemiddelden: (in procenten)

Directie: 8 %

Lesgeven: 76 %

IB’er 2,5 %

Overige zorgtaken: 7,5 %

ICT 1 %

Overige 5 %

De directeur kan afwijking van Barlake gemiddelde motiveren. Data 2:

o Onder of gelijk aan het gemiddelde van het samenwerkingsverband.

Dit is (afgerond) 2,75 %. Data 3:

o Alle vragen met ja beantwoord of bij vragen met nee een concreet in tijd uitgelijnd actieplan. Data 4:

o Beredeneerde gemiddelden: (in procenten)

Aantal risicodossiers: 17 %

RT buiten de groep % van de risicodossiers: 55 %

Bespreking in de consultatie % van de risicodossiers: 28 %

Totaal aantal onderzoeksvragen % van de risicodossiers: 4 %

Gebruik PAB % van de risicodossiers: 3,5 %

Maatschappelijk werk % van de risicodossiers: 8 %

Aanvrage PCL % van de risicodossiers: 2,5 %

De directeur kan de afwijking van Barlake gemiddelde motieveren.

Page 13: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

13

School norm: Vastgesteld d.d.

Dat 1-2-3-4 liggen binnen de vastgestelde en beredeneerde normen

Analyse directeur: Datum:

Directeuren Manfred Werger en Lian Franken vervullen relatief veel lesgebonden uren. Grotendeels ‘veroorzaakt’ door de formatieve krapte. In het verleden konden scholen behoorlijk formatief hun gang gaan, iets wat in deze periode van ‘rekenschap ‘ niet meer past. Anderzijds betekent dit dat de school qua onderwijskundige ontwikkelingen en groei kleine stapjes voorwaarts maakt en de rol van de directeur / adjunct-directeur nog lang geen ‘onderwijskundige leiderstouch ‘heeft. IB-er Liesbeth Thomassen is tevens vrijgesteld van lestaken. ICT-er Bernard Kannekens besteedt op jaarbasis 170 uur aan de ICT-jaartaken, hij volgt tevens de studie ‘digicoach ‘. Tineke Steegmans is tevens GMR –voorzitter, ook zij heeft recht op uren voor de GMR. De school heeft tevens een vrije rol ( uitgedrukt in tijdseenheden ) voor de afgestudeerde gedragsspecialisten van dit schoolteam, zij verzorgen de cursus SOVA-training- onderbouw . De zorgindeling betreft het aantal leerlingen. Percentages zeggen niet veel. In de kaartopzet wordt steeds het aantal zorgleerlingen binnen een specifiek kader gerelateerd aan de risicodossiers. Dat is lastig, niet elke zorgleerling is een risicodossier.

Verbeter suggesties directeur: Datum:

Formatieplan tijdig invullen, proces nog beter volgen en begeleiden, IPB goed inkaderen.

Oordeel forum: Datum: 08-10-2007

Doordat er meer zorg in de klas wordt gegeven, nog wel onder toeziend oog van de IB’er, is het logisch dat het aantal risico-dossiers dat actief door de IB’er moet worden begeleid, afneemt en verder zal afnemen. Vanuit het verleden is het forum van mening dat de Bukehof een zeer zorgvuldig beleid heeft t.a.v. risicodossiers en we zien dan ook geen zorgpunten.

Page 14: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

14

De adaptieve ‘ touch ‘ van de school speelde ook een rol bij de visitatie van de Inspectie van

het Basisonderwijs. Op de bij de omschrijvingen en de doelen beschreven onderdelen

behaalde de school een onvoldoende beoordeling :

U leest het: zorgdiepte, afstemming, analyse en follow up behoeven een verbetering.

De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van de leerlingen.

De school evalueert jaarlijks systematisch de resultaten van leerlingen.

De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen.

De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten.

De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen.

De school rapporteert inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs en leren.

De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel.

Zorg en kwaliteitszorg

Afstemming op de onderwijsbehoeften

Uitstroom / ontwikkeling naar verwachting

Page 15: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

15

Succesfactoren van deze veranderparagraaf :

- stapje voor stapje, maar wél gezamenlijk - Analyses is buiten de directie / IB een ‘ onbekend ‘ terrein : Leer de ‘ kracht ‘ van een goede

analyse aan anderen - Omgaan met verschillen is ‘ anders denken , anders programmeren en anders lesgeven ‘ , we

zullen kleine, maar duidelijke stappen moeten zetten in ons onderwijsleerproces - Centrale implementatie en uitvoering - Gezamenlijke afspraken m.b.t. de KIK-kaarten - GA KIJKEN bij andere scholen die de stap naar groepsplannen / groepsoverzichten al

gemaakt hebben. Valkuilen :

- Centrale afspraak, decentrale uitvoering - Hoge piekbelasting zorgteam en coaches - Leren van elkaar vereist een ‘ open communicatie ‘ - Het idee van de leerkracht : ‘ Het moet er allemaal weer bij ‘ , terwijl deze onderdelen deel

uitmaken van de taak van de leerkracht anno 2007

Toepassingen adaptief onderwijs en hun invloed : prognose Toepassing Bijdrage Realisering strategische doelen Zeer groot Gedrags – en cultuurverandering Zeer groot Zorgverbetering Zeer groot Communicatieverbeteringen Zeer groot Toekomstgericht ontwikkelen Zeer Groot Management Development Groot Klassenmanagement Zeer Groot Adaptieve structuur in lerende school Zeer groot Zeer groot = duidelijk zichtbare verbetering Groot = verbetering te zien Redelijk = enige verbetering te zien

Page 16: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

16

Jaarplanning veranderparagraaf 2

2012 2013 2014 2015 2016

Werken

vanuit de

opbrengst

en

Trend-

analyse

en dwars

doorsnede

Kik-

Opbrengsten

Zorgplan 2011-2012

Analyse

van

resultaten

Kijken bij elkaar

(start)

KIK -OL

KIK - Zorg

Vaste

opzet plan

in zorg Evaluatie

instru

menten

KIK-tijd

Evaluatie

Proces

Start

Jaarevaluatie.

Analyse :

Van overzicht naar plan

Groepsoverzichten

bij alle groepen

Nieuw Plan

Eindevaluatie

Page 17: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

17

Jaarplanning veranderparagraaf in tabel:

Strategisch onderdeel Jaarplanning Betrokkenen Extra financiën

Wat is een groepsplan: Studiebijeenkomst: Willen we het, kunnen we het?

2011 Schoolteam, EDUX, Jacobine Wetsteijn ( IB-teamlid)

€ 1000,-

Studiebijeenkomst: Het maken van een groepsoverzicht

2011 Zorgteam, schoolteam,

Controle groepsoverzichten

4 oktober 2011 Jacobine € 200,-

Van groepsoverzichten naar een passend groepsplan

2012 Schoolteam olv. Liesbeth en jacobine ( IB-staf)

Aanpassing zorgplan 2012 Zorgteam, directie, schoolteam

Vanuit opbrengsten, analyses naar een plan: Studiebijeenkomst

2012 - 2013 Zorgteam, directie, schoolteam

De eerste resultaten 2012 - 2013 Edux, schoolteam, zorgteam

€ 1000,-

Zijn er veranderingen in de Bukekwaliteitskaart? Welke? Studiebijeenkomst

2013 Directie, KWF, schoolteam,

Audit Bukekwaliteit n.a.v. het anders werken

2013-2014 Nader te bepalen instanties, , directie en schoolteams

€ 1000,-

Vaste zorgopzet n.a.v. het opbrengstgericht werken en de groepsplannen

2014 Schoolteam

Check instrumenten en resultaten: Analyse

Schoolteam

Borging Adaptieve instrumenten

Schoolteam / Edux € 1000,-

Evaluatie en nieuwe planning

Schoolteam / Inspectie

Page 18: Het schoolplan 2012 2016, Het verbeteren van het technisch ... · 6 Het schoolplan 2012 – 2016, Het Groepsplan in het opbrengstgericht werken op school Onderwerp: Vanuit het werken

18