Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
facts & figuresEen bijlage bij Drink Inspiration magazine 31Daar in dat kleine café, september 2018
Nynke van Spiegel Arjen Moes, stock icons: Creative Mania
Het dorpscafé en debruine kroeg in cijfers
Het is een fenomeen zo oud als de weg naar Rome, maar er zijn er steeds minder van: bruine kroegen, dorps- en stamcafés. De plek waar het interieur uit de vorige eeuw stamt en de barvrouw of -man de stamgasten bij naam kent. De cijfers en feiten.
2
De oudste kastelein is 92 jaar
De oudste kastelein van Nederland staat achter de bar bij
café en Dolhaart in Maastricht. Haar naam is Tiny Bolk en
ze is 92 jaar. Sinds haar 12e helpt Tiny al mee in de zaak,
die toen nog van haar ouders was. In 1967 nam ze de kroeg
over en kreeg daarbij hulp van haar man, die 26 jaar geleden
overleed. Nu is de kroeg van haar kleinzoon Xavier.
Bron: Thuis in Maastricht
De inrichting was huiselijk, met kleedjes op de houten tafels
en ronde, houten stoelen. Die vaak bruine inrichting was de
naamgever voor de bruine kroegen van nu. In 1881 kwam er
een wet die een (dure) vergunning verplicht stelde voor het
uitbaten van een huiskamercafé. In de grote steden moch-
ten maar 500 van deze vergunningen worden afgegeven.
Waarna het aantal drastisch afnam.
Bron: Taalherkomst
De geschiedenisvan de bruine kroegDe bruine kroeg is ontstaan aan het begin van de 19e eeuw, toen mensen hun woonkamer gingen inrichten als kleine cafés. Vrouwen verdienden een extra zakcentje door gasten in hun voorkamer te verwelkomen en ze drank te serveren.
3
Naar de kroeg gaan is goed voor je gezondheid
In 2017 publiceerde Oxford University onderzoek waaruit
blijkt dat naar de buurt- of dorpskroeg gaan goed is voor je
gezondheid. Hoe zit dat precies? Net zoals andere com-
plexe sociale verbindingssystemen zoals dansen, zingen
en verhalen vertellen, is een avondje borrelen voor veel ge-
meenschappen een ritueel dat wordt geassocieerd met het
verbinden van mensen. Regelmatig naar de nabijgelegen
bar gaan, zo ontdekten onderzoekers, zorgt daarom
voor een groter gemeenschapsgevoel. Daarnaast hebben
mensen die regelmatig op stap gaan gemiddeld acht goede
vrienden, waar niet-kroeggangers er zes hebben. En dat
heeft dan ook weer te maken met het endorfine-systeem
dat wordt geactiveerd door alcohol waardoor je makkelijker
sociale contacten legt.
Bron: Adaptive Human Behaviour and Psychology
De Amsterdamse Krulletter
De naam van veel Amsterdamse bruine kroegen werd tot
een halve eeuw geleden met witte verf op het raam geschil-
derd in de ‘Amsterdamse Krulletter’; een lettertype ontwor-
pen door Jan Willem Visser, die ook de typograaf van Amstel
bier was. De naam van een kroeg geschreven in die typische
bruine-kroegletter zie je nu nog steeds bij sommige traditio-
nele pareltjes op het raam staan.
Bron: Schitterend
4
Ontwikkeling café’s in Nederland
Het café in cijfers
• In 2007 vertegenwoordigde de dorp-/buurtcafés en het
bruin café gezamenlijk nog 61% van de gehele branche,
in 2012 zakte dit aandeel naar 56% en in 2016 is dit aan-
deel gezakt tot 52%.
• Het aantal cafés in Nederland is in de afgelopen vijf jaar
tijd gedaald van 9.300 naar 8.950. Dat is een daling van
4 procent.
• Over een periode van tien jaar is de daling nog veel ster-
ker. In tien jaar tijd verdwenen er 1.324 cafés in Neder-
land, een daling van 13 procent.
• Alleen in de steden Leeuwarden (23 procent), Leiden (11
procent) en Den Haag (6 procent) is het café-aanbod de
laatste tien jaar gestegen.
• In Enschede (21 procent), Venlo (20 procent) en Roer-
mond (18 procent) is het aanbod van cafés het hardste
gedaald.
• In Drenthe sloot in de afgelopen acht jaar één op de vijf
kroegen de deuren.
• Ondanks de daling in Venlo en Roermond hebben deze
gemeentes samen met Maastricht en Amsterdam nog
steeds de meeste cafés per aantal inwoners. In 2016 was
er in Nederland gemiddeld een café per 1.900 inwoners.
In Maastricht lag dit aantal op een café per 770 inwo-
ners. Met ruim 2.400 inwoners per café telt Apeldoorn
relatief gezien de minste cafés.
Leeuwarden
23%(tov. 2008)
Leiden
11%(tov. 2008)
Den Haag
6%(tov. 2008)
Enschede
21%(tov. 2008)
Apeldoorn minste cafés per aantal inwoners
21%
Venlo
20%(tov. 2008)
Maastricht
21%
Roermond
18%(tov. 2008)
5
Aantal cafésin Nederland
10.274
9.300
8.950
4%(tov. 2013)
13%(tov. 2008)
2008 2013 2018
10.000
9.000
0
AA
NTA
L C
AFÉ
’S
JAARTAL
6
Veranderend consumentengedrag
Nieuwe generaties zijn niet meer opgegroeid met het café
als trefpunt van hun sociale leven. Social media, festivals en
online streamingdiensten zoals Netflix dragen bij aan afne-
mend cafébezoek.
De daling van alcoholconsumptie met een groeiende
focus op een gezond leefpatroon
Steeds meer consumenten zijn zich bewust van de nega-
tieve bij-effecten van alcohol. Alcoholvrije dranken zijn in
opkomst en ook gezonde(re) alternatieve als sappenbarren
zijn een alternatief voor horecabezoekers die wel gezellig
met vrienden een drankje willen doen, maar liever niet aan
de alcohol gaan.
Vergrijzing en ontvolking
Vanwege een veranderend consumentengedrag onder de
nieuwe generaties is het met name de oudere generatie die
nog kiest voor een kroegbezoek. Naarmate die mensen ou-
der worden zijn ze slechter ter been, waardoor hun horeca-
bezoek afneemt. Ook trekken steeds meer mensen richting
de grote steden, waardoor met name in het buitengebied
buurtcafés simpelweg niet meer genoeg klandizie hebben
en noodgedwongen de deuren moeten sluiten.
Bron: CBS en Spronsen & Partners
Waarom daalthet aantal cafés?
7
Het goudenvocht kent een prijs, vooral in
Scandinavië
Praag
Warschau
Lissabon
Istanboel
Berlijn
Brussel
Frankfurt
Moskou
Athene
Madrid
Edinburgh
Amsterdam
Milaan
Kopenhagen
Dublin
Helsinki
London
Parijs
Stockholm
Oslo
€ 1,38
€ 2,24
€ 2,41
€ 3,19
€ 3,36
€ 3,88
€ 3,96
€4,05
€ 4,39
€ 4,91
€ 5,17
€ 5,25
€ 5,60
€ 5,77
€ 6,12
€ 6,12
€ 6,20
€ 6,30
€ 6,30
€ 8,87
€1 €3 €7€5 €9€2 €4 €8€6 PRIJS
STA
D
Bron: Business Insider
Ben je van plan een hele avond aan het pils te
gaan, dan kun je beter naar Oost-Europa dan
naar Scandinavië. Wat de prijs betreft in ieder
geval. Een overzicht van de gemiddelde prijs
per pint (iets meer dan een halve liter) in de
lokale kroeg van de hoofdsteden van Europa:
8
MAN
45%
MAN
39%
VROUW
37%65+
30%
VROUW
32%18t/m29
53%
Ja:Ja:
Is het belangrijk dat er verschillende soorten bieren van de tap
worden aangeboden?
Is een bierkaart belangrijk?
Pils uit tap of fles? Speciaalbier uit tap of fles?
TAP
55%TAP
37%
GEEN MENING
23%GEEN MENING
29%FLES
22%
FLES
34%
Over drinkenin de kroeg
Bron: Nationaal bieronderzoek 2017
9
Daar in dat kleine café
Het idee voor het nummer ‘Daar in dat kleine café’ komt uit
1974. Piere Kartner, die later bekend werd onder de artiesten-
naam Vader Abraham, wachtte in café ’t Schippershuis in de
haven van Hoorn op een fotograaf. De fotograaf kwam nooit
opdagen. Kartner werd geïnspireerd door de gemoedelijke
sfeer van de bruine kroeg. Hij schreef twee bierviltjes vol met
sfeerbeelden, die hem later hielpen bij het schrijven van toch
wel één van de beroemdste café-krakers van de afgelopen
dertig jaar.
Het geluidsbehang
In 2017 won John West met zijn nummer Wit-Zwart de award
voor het meest gedraaide nummer in de Nederlandse hore-
ca. Het jaar daarvoor was West ook al genomineerd, maar
ging André Hazes junior er met de award vandoor voor zijn
nummer Leef. Overigens is Hazes’ overleden vader de meest
gedraaide artiest aller tijden in de horeca. Wie is er niet ooit
de kroeg uitgeveegd onder begeleiding van het nummer Het
laatste rondje?!
Bron: Xenox
En dan nog dit: het gaat niet om het bier of om de muziek
Of je nou wel of niet de naam van je kroeg in Amsterdamse
krulletters op het raam hebt laten schrijven. Of je je pils nou
duur verkoopt of niet. Of je nou wel of geen bierkaart hebt
en of je nou pils van de tap of pils uit fles schenkt. Het maakt
de kroegganger allemaal niet uit. Dat bier is zo belangrijk
niet, zolang je personeel maar vriendelijk, gastvrij en attent
is. De top 3 van dingen waar gasten zich het meest aan erge-
ren in de horeca is namelijk:
1. Personeel met slechte omgangsvormen
2. Personeel dat weinig interesse, passie en toewijding toont
3. Personeel dat de gast gast (te) weinig aandacht schenkt
Bron: Nationaal gastvrijheidsonderzoek