Upload
lytruc
View
250
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
27.09.2012
1
HEPATİK , BİLİER VE PANKREAS HASTALIKLARI
AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı
Arş.Gör.Dr.Engin ŞENAY
03.01.2012
Plan
Hepatobiliyer sistem
Anatomi
Tanı-Ayırıcı tanı Tanı Ayırıcı tanı
Tedavi ve yönetimi
Pankreatit
Tedavisi ve yönetimi
Hepatobiliyer Sistem
KARACİĞER
İntraabdominal en büyük organ
Karbonhidrat, protein, yağ metabolizması
E it it k Eritrosit yıkımı
Bilirübin sentezi
Plazma proteinlerinin sentezi
Pıhtılaşma faktörlerinin sentezi (Faktör 1,2,5,7,10)
Alkol ve diğer zararlı maddelerin detoksifikasyonu v.b
Hepatobiliyer Sistem
PATOFİZYOLOJİ
Karaciğer hasarı ;
Akut
Kronik Kronik
Patoloji hepatositlerde
Sebebi ise mitokondriyal disfonksiyon
Akut karaciğer hasarı reversible
Bazen progresif fibroza bağlı siroz ve KC yetmezliği olur
Hepatobiliyer Sistem
PATOFİZYOLOJİ
Karaciğer hasarının sonu fibrozis Viral hepatitler erken periportal fibrozis Alkolik karaciğer hastalığında sentrilobüler fibrozis mevcut
Fibrozisin devamı Panlobüler fibroz Nodül formasyonu Sirozla sonuçlanır
Fibrotik değişikliklerin devamı Portal venöz sistemde vasküler rezistans artışı Portal hipertansiyon Splanknik vazodilatasyonla sonuçlanır
27.09.2012
2
Hepatobiliyer Sistem
ACİL SERVİSE BAŞVURU
Kolestazla bilier yol hastalıklarına bağlı
İntrahepatik Hepatit
Alkolik KC hastalığı
Gebelik
Sklerozan Kolanjit
Primer Bilier Siroz
İlaçlar
Ekstrahepatik; safra kesisi ve distalindeki tıkanıklıklara bağlı
Hepatit
Kronik Karaciğer Hastalığının komplikasyonları
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Kolestatik patolojiler
Semptomlar
Sarılık
Koyu renkli idrar
Açık renkli dışkı
Kaşıntı Palpable safra kesesi; ekstrahepatik tıkanıklık
Bilirübin seviyelerinin 30mg/dl üzeri olması;
intrahepatik kolestaz düşündürür…
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit Etkenler
Enfeksiyon Toksinler Otoimmün nedenli
Semptomlar Bulantı Kusma Halsizlik Ateş v.b
Hepatomegali görülür Bunun yanısıra splenomegali de eşlik edebilir
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit
VİRAL HEPATİTLER HAV, HBV, HCV, HDV, HEV
HAV-HEV fekal oral yolla bulaşır
Kontamine su ve yiyeceklerden
HAV ölümcül olmayan, kendini sınırlayan hepatit türü
HEV özellikleri HAV benzeri
3. Trimestir gebelerde fulminan hepatit ve ölüm için yüksek
risk
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit HBV; kontamine kan ve vücut sıvılarına ,
parenteral veya mukozal maruziyet sonrası geçer
Akut fazı sırasında Asemptomatik
Fulminan hepatit şeklinde prezente olur
HBV kronik hepatite ilerleme özelliği taşır Asemptomatik
KC-S şeklinde prezente olur
Kronik HBV HCC (Hepatoselüler Carsinoma) için risk faktörüdür
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit
HDV bulaş şekli HBV benzeridir
Koenfeksiyon
Süperenfeksiyon olarak infeksiyöz hale gelir
HCV bulaş şekli kan ve vücut sıvılarına maruziyet sonrası
olur
Akut fazı asemptomatik veya orta düzeyde
Fulminan hepatit HCV de nadirdir
Daha çok Kronik Hepatitle karakterize
27.09.2012
3
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit
Tanı viral seroloji ile konur
Akut viral hepatitlerin AS’teki tedavisi
Semptomatik
Destek tedavisi
Tedavinin hedefi sıvı elektrolit dengesini düzenle
Hospitalizasyon veya taburculuk
Hastalığın şiddetine
Komplikasyonların varlığına yokluğuna bağlı
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit
ALKOLİK HEPATİT
Alkol kullanımına bağlı karaciğerde akut inflamatuar
durumdurum
Çoğu olguda yıllarca alkol kötü kullanımı varsa görülür
Ciddi olgularda hasar ölümcüldür
6 ayda mortalite oranı %40 ve üzerinde
En sık görülme yaşı 40-60 arası
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit Klinik prezentasyon
Subklinik ( sadece laboratuar anormallikleri) durumdan
Ciddi çoklu sistem disfonksiyonu arasında
Ani gelişen sarılık alkolik hepatit için anahtar bulgu
Diğer bulgular Sağ üst kadran ağrısı
Hepatomegali
Sarılık
Kilo kaybı
İştahsızlık
Anoreksi
Asit ve ensefalopati hepatik dekompanzasyon işareti
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit Kronik alkol alımının işaretleri
Spider anjiom Subkutan ekimozlar Feminizasyony Palmar eritem Rinofima
Patogenezi GİS geçirgenliğinde sorun Asitaldehit formasyonu Oksidatif stres Zayıf beslenme
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit
Etanol alımı sonrası GİS’ten endotoksin portal sisteme
girer
Karaciğerde endotoksin inflamatuar kaskadı başlatır
Hepatositler üzerinde toksik etki yapar
Etanolün karaciğerde alkol dehidrogenaz tarafından
metabolize edilmesinde azalma olur
Yağ asid oksidasyonunda bozulma
Artmış KC lipid sentezi
Yağlı KC
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit
Etanol alımı sitokrom P450 2E1 aktivitesini uyarır
Oksijen radikallerinin yıkımı azalır
Hepatik nekroz gelişir Hepatik nekroz gelişir
İnflamatuar sitokinlerle birlikte zayıf beslenme de
KC rejenerasyon yeteneğinde azalma yaratır
AST/ALT oranı 2:1
GGT yüksekliği mevcut
27.09.2012
4
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Hepatit Primer alkolik hepatit yönetimi destek tedavisidir
Sıvı elektrolit dengesizliği Gerektiği takdirde glukoz desteği Tiamin
Besinsel destek tedavinin köşe taşını oluşturur Bu hastalarda protein kalori malnütrisyonu mevcuttur
Kortikosteroidler inflamatuar kaskadın kırılmasında yararlı
Pentoksifilin İnflamatuar sitokinlerde azalma Hepatorenal sendrom gelişme insidansında azalma
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel
Karaciğer fonksiyon tesleri AST ( Aspartat Amino Transferaz)
ALT ( Alanin Amino Transferaz)
LDH ( Laktat Dehidrogenaz) LDH ( Laktat Dehidrogenaz)
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel
AST Kalp
İ İskelet kası
Böbrek
Beyinde bulunur
ALT ise yalnız Karaciğerde bulunur Hepatik nekroza en spesifik test
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel
AST/ALT oranı Karaciğer hasarını tahmin etmede yardımcı 2 ve üzeri Alkolik KC hastalığı
1 ve altında ise akut veya kronik viral hepatity p
Alkol kullanım yokluğunda 1 ve üzerinde ise Siroz
Unkomplike viral hepatit olgularında AST, ALT değerleri 1-2 haftada 1000 IU/L üzerine çıkar
6 haftada normale döner
AST , ALT değerleri >10.000; iskemik hepatit
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel
LDH birçok dokuda bulunur
Anlamlı yüksekliği iskemik hepatonekrozla Anlamlı yüksekliği iskemik hepatonekrozla
ilişkilidir
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel
Hepatik sentez göstergeleri
Albümin
Protrombin zamanı (INR)
27.09.2012
5
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel Albumin yarılanma ömrü 20 gündür
Albümin düşüklüğü varsa subakut veya kronik hasar mevcut
Albumin düşüklüğü yaratan diğer nedenler ise; Albumin düşüklüğü yaratan diğer nedenler ise; Nefrotik sendrom
Kaşeksi
Malnütrisyon
Malabsorbsiyon
Diğer GİS hastalıkları
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel Faktör 1,2,5,7,10 hepatositlerden sentezlenir
Ek olarak kolestaz varlığında Vit K emilimi bozulur Faktör 2,7,9,10 fonksiyonları azalır
Dolayısıyla karaciğer hasarında INR ve Protrombin Zamanı uzarINR ve Protrombin Zamanı uzar
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel
Kolestaz belirteçleri Bilirübin düzeyleri
Alkalen fosfataz
GGT (Ɣ-glutamil Transpeptidaz)
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel Bilirübin
Direkt bilirübinemi kolestaz varlığında
İndirekt bilirübinemi Karaciğerin kendi hasarıH li Hemoliz
Herediter hastalıklar
Gilbert Sendromunda görülür
GGT kronik alkol kullanımında yükselir.
Hepatobiliyer Sistem
LABORATUAR; Genel
Serum amonyak düzeyi
Hepatik ensefalopati değerlendirmesinde
A k GİS KC’d ki t i t b li ü ü ü Amonyak GİS ve KC’deki protein metabolizma ürünü
İntestinal flora tarafından üretilip portal sisteme girer
Artmış serum amonyak KBB (Kan Beyin Bariyeri) geçer
Hepatik ensefalopatiye sebebiyet verir
Hepatobiliyer Sistem
KLİNİK; Kc Hastalıklarının Komplikasyonları
Kronik KC hastalarında komplikasyonlar
Artmış portal venöz basınç
Hepatik metabolik aktivite bozukluk Hepatik metabolik aktivite bozukluk
Komplikasyonlar
Hepatik ensefalopati
Hepatorenal sendrom
Asit
Spontan bakteriyel peritonit
27.09.2012
6
Hepatobiliyer Sistem
HEPATORENAL SENDROM
Böbrek yetmezliği KC hastalarında en sık komplikasyon
KC yetmezliği böbrek yetmezliğiyle birlikteyseA t t lit Artmış mortalite
Kötü prognozla ilişkili
Hepatorenal sendrom; Ciddi renal vazokonstrüksiyona bağlı gelişir
Azalmış sistemik vasküler direnç
Azalmış arteryal basınç
Renal kan akımında azalma
Hepatobiliyer Sistem
Gelişen böbrek yetmezliğine bağlı Sodyum retansiyonuna bağlı asit
Su retansiyonuna bağlı hiponatremi gelişir
Hepatorenal sendrom Tip 1 hızlı gelişir ve yüksek mortal seyreder Tip 1 hızlı gelişir ve yüksek mortal seyreder
Tip 2 yavaş seyreder
Tip ayrımı klinik olarak önemli Tip 1 KC Tx’e gider
Tedavi destek tedavisi Presipite eden nedeni erken tedavi et
Hepatobiliyer Sistem
SPONTAN BAKTERİYEL PERİTONİT
Siroz portal hipertansiyona sebep olur Portal kan akımı azalır
RAA uyarılır
Su ve sodyum retansiyonu Su ve sodyum retansiyonu
Peritona sıvı kaçışı
Asit oluşmasında Artmış hepatik sinüzoidal hidrostatik basınç
Azalmış onkotik basınç yardımcı
Spontan bakteryal peritonit asit sıvısının enfeksiyonu
Hepatobiliyer Sistem
Asiti olan karın ağrılı siroz hastalarında akılda tut
Hastalarda ayrıca Ensefalopati
Gİ Kanama
Azotemi de bulunabilmekte Azotemi de bulunabilmekte
En sık sebep GİS bakterileri En sık E.Coli
2.sıklıkta Klebsiella
Tanısı asit sıvı örneklemesiyle konur 1000 hücre /mcl den fazla lökosit
250 hücre/mcl den fazla PMNL
Hepatobiliyer Sistem
Tedavi tanı konur konmaz başlamalı
3.kuşak sefalosporinler ilk tedavi seçeneği
Norfloksasin Norfloksasin
Rekürrens miktarını
Primer spontan bakteriyel peritonit insidansını azaltıyor
1 yıl içerisinde hastaların %70 rekürrens
Florokinolonlarla uzun dönem tedavi bu oranı azaltıyor
Hepatobiliyer SistemHEPATİK ENSEFALOPATİ
KC disfonksiyonu ve/veya portosistemik şanta bağlı nörolojik
ve/veya psikolojik anormallik
Bu bulguları açıklayacak başka durumların varlığı olmadan
Fulminan hepatik yetmezliğin ilk habercisidir
Kronik KC hastalığında en sık komplikasyon
Semptomlar
Konfüzyon
Ajitasyon
Tremor
Deserebre postür
Koma
27.09.2012
7
Hepatobiliyer Sistem
İki klasifikasyon sitemi
Altta yatan KC hastalığı
Tip A : Akut KC yetmezliği
Tip B : Portosistemik şant (intrinsik KC hasarı yok)
Ti C Si b ğl t i t ik t Tip C : Siroza bağlı portosistemik şant
West Haven Kriterleri (0-4)
0 : Değişiklik yok
1 : Oryantasyonda bozulma, tremor , asteriksis
2 : Letarji, uygunsuz davranışlar
3 : Somnolansla birlikte uygunsuz davranışlar
4 : Komatöz durum, deserebre postür
Hepatobiliyer Sistem
Amonyak, Ɣ-aminobütirikasit agonistleri v.b atılımı gerçekleşmez
Bu maddelerin KBB(Kan beyin bariyeri) geçmesiyle Nöronal ileti mekanizmalarında bozulma Nöronal disfonksiyon gerçekleşir
Bu hasara oksidatif stres ve inflamatuar sitokinlerde katkıda bulunur
Tanı Anamnez Fizik muayene Laboratuar Radyolojik görüntüleme
Hepatobiliyer Sistem
Ayırıcı tanı
Toksinler
Metabolik bozukluklar
İntrakranial kanama
Serebral enfarkt
SSS enfeksiyonları
SSS Malignite
Alkol aşırı alımı/toksisitesi
Hepatobiliyer Sistem
Yönetiminde A,B,C
Genel destek tedavisi
Presipite eden faktörlerin tedavisi
Amonyak yapımının ve emiliminin önlenmesiy y p
Gerekli olmadıkça sedatif kullanımından kaçınma
Presipite eden faktörler İnfeksiyon
GİS kanama
Böbrek yetmezliği
Dehidratasyon
Hepatobiliyer Sistem
Genel destek tedavisi; sıvı-elektrolit dengesi
Amonyak yapım ve emilim tedavisinde
Laktüloz/Laktilol emilemeyen disakkaridler
Enfeksiyonların tedavisinde antibiyoterapie s yo a teda s de a t b yote ap
GİS’te Üreaz + bakterilerin amonyak yapımını engellemek
Bu amaçla
Neomisin
Oral vankomisin
Metronidazol
Rifaksimin
Hepatobiliyer Sistem
SAFRA KESESİ HASTALIKLARIEpidemiyoloji U.S ve Türkiye’de en sık GİS hastalıkları sınıfı
Bilier kolik Kolesistit Koledokolithiazis Kolanjit Malignite içerir
Akut karın ağrısı ile yatırılan hastaların % 3-9 oluşturur
A.B.D’de 25 milyon safra taşı olan kişi var Bu kişilerin yılda % 1-2’si semptomatik
27.09.2012
8
Hepatobiliyer Sistem
Anatomi-Fizyopatoloji
Safra hepatositlerde üretilir ve depo için safra kesesine taşınır
Safra kanalları giderek birleşir ve büyür,sağ ve sol hepatik
kanalı oluşturur
Ortak hepatik kanalda sistik kanalla birleşerek ortak safra
kanalını oluşturur ve ampulla vater ile duedonuma açılır
İnervasyonu çölyak pleksustandır
Hepatobiliyer Sistem
Anatomi-Fizyopatoloji
Safra salgısının
% 80 su
% 10 safra asidi
% 4-5 lesitin ve diğer fosfolipid
% 1-2 kolesterol,konjuge bilirübin
Safra salgısında primer görevli kolesistokinin
Safranın % 95’i enterohepatik siklusla korunur
Gerisi idrar ve gaitayla atılır
Hepatobiliyer Sistem
Anatomi-Fizyopatoloji
Kolesterol taşları en sık görülür Kolesterol monohidrat kristalleri
Safranın aşırı kolesterole doymasıyla oluşur Pigment taşları
Unkonjube bilirübinin anormal çözünürlüğü Kalsiyum tuzları ile birleşerek oluşur
Siyah pigment taşlar; KC hastalığı Kistik fibroz Hemolitik hastalıklar
Sarı taşlar ; Asyalılarda sık Bakteriyal paraziter kökenli
Hepatobiliyer Sistem
Anatomi-Fizyopatoloji
Kolesterol taşları için risk faktörleri Yaş
Kadın cinsiyety
Obezite
Hızlı kilo kaybı
Etnik faktörler
TPN beslenme
Hipertrigliseridemi v.b.
Hepatobiliyer Sistem
Anatomi-Fizyopatoloji
Kese çıkışı taşlar tarafından tıkanır
Tıkanıklığa sekonder Bilier kolik
Tıkanıklık daha da uzarsa Kese içi basınç artışı
Kese duvarında ödem
Akut inflamatuar cevap gelişir
27.09.2012
9
Hepatobiliyer Sistem
Anatomi-Fizyopatoloji
Sekonder olarak bakteriyel infeksiyon eklenirse Ampiyem/Abse formasyonu gelişir
Gaz üreten bakterilerse Amfizematöz kolesistit
En sık ; E.Coli % 68
Enterokok % 10
Bakteroides % 10
Clostiridium türleri % 7
Hepatobiliyer Sistem
Klinik Semptomlar
Sağ üst kadran ağrısı(kolik vasıf) Sağ omuz veya skapula ağrısı (Kerr Sign) Bulantı Kusma Kusma Ateş Sarılık v.b.
Klinik bulgular Sağ üst kadran hassasiyeti (kolik episodlar arası hariç) Murphy’s bulgusu duyarlılık % 97
565 hastalık meta-analizde +LR 2.8 , -LR 0.5 Courvoisier’s bulgusu( Sarılıklı hastalarda ele gelen kese)
Hepatobiliyer Sistem
Ayırıcı Tanı AKS
Pnömoni
Gastrit
P Ulcus P.Ulcus
Özefageal spazm
Pankreatit
Hepatit
Ürolithiazis
Pyelonefrit
Apandisit
Hepatobiliyer Sistem
Tanısal Yöntemler
Bilier kolikte laboratuar testleri normal
Ayırıcı tanılar açısından TİT TİT
Lipaz
PAAC
KCFT
Bilirübin
Hepatobiliyer Sistem
Tanısal Yöntemler Tipik görüntüleme yöntemleri
USG
Posteriora gölge veren taşlar
3mm’den fazla duvar kalınlığı
Perikolesistik mayi
Hepatobilier iminodiasetik asit tarama(HIDA) CT
Akut kolesistitte;
USG % 94 duyarlı , % 78 seçici
CT % 50 duyarlı (daha çok ayırıcı tanılar için)
HIDA %97 duyarlı , % 90 seçici (Bilirübin 5mg/dl üzerinde yapılmaz)
Hepatobiliyer Sistem
Tedavi AS’te tanısal süreç içinde ;
Volüm replasmanı Antiemetikler Analjezikler kullanılabilir
Unkomplike bilier kolik hastaları Unkomplike bilier kolik hastaları Elektif cerrahi için analjezik ve antiemetik sonrası taburcu
Kolesistit (Taşlı/Taşsız) Cerrahi tedavi
Cerrahi öncesi destek tedavi NG Sıvı replasmanı Analjezik Antibiyotik
27.09.2012
10
Hepatobiliyer Sistem
Tedavi Cerrahiye bağlı % 5 oranda
Yara yeri enfeksiyonu
Hemoraji
Safra kaçağı Safra kaçağı
Rekürren taşlar görülebilir
Tüm kolesistitler hastaneye yatırılmalı
% 75 hasta medikal tedaviyle 2-7 günde düzelir % 25 hasta ise ilk 24-72 saatte cerrahi
Septik görünen genel durumu kötü hastalar Acil cerrahi girişim
Hepatobiliyer Sistem
KOLANJİT
Kolelithiazise sekonder koledokolithiazis en sık kolanjit nedeni
Safra duvarı maligniteleri diğer nadir bir sebebi
Ch t’ t i d Charcot’s triadı Ateş
Sarılık
Sağ üst kadran ağrı
Reynauld’s pentadı Mental durum değişiklikleri
Hipotansiyon
Hepatobiliyer Sistem
Lab bulgularında
Hiperbilirübinemi
Lökositoz
Artmış AST,ALT,Alkalen fosfatazş , ,
Tedavide
Sıvı elektrolit desteği
Koagülopatinin düzeltilmesi
Geniş spektrumlu antibiyotikler
ERCP ilk 24-48 saatte dekompresyon amaçlı
Hepatobiliyer Sistem
PANKREAS HASTALIKLARI
Anatomi
Retroperitoneal
Ekzokrin ve endokrin salgı görevi var
3 kısmı var Baş
Gövde
Kuyruk
Kanlanması Superior pankreatikoduodenal arter( Çölyak Trunkus dalı)
İnferior pankreatikoduodenal arter(SMA dalı)
Hepatobiliyer Sistem
Epidemiyoloji
A.B.D yılda 17/100000 akut pankreatit insidans
1997-2003 yılları arasında görülme sıklığında %30 artış var
Bu artışın nedeni
Daha fazla tanı konulması
Daha iyi görüntüleme yöntemleri
Hastahaneye yatışların % 70’inden fazlası 18-64 yaş arası
Kadın/Erkek: 1:1
Hepatobiliyer Sistem
Fizyopatoloji Akut pankreatit için
Kronik alkol kullanımı Kolelithiazis büyük risk faktörü
Son yıllarda artan obezite nedeniyley y Kolelithiazis daha ön planda
Diğer risk faktörleri Hemolitik üremik sendrom Kistik fibroz Travma Enfeksiyöz ajanlar Otoimmün hastalıklar Post işlem (ERCP sonrası)
27.09.2012
11
Hepatobiliyer Sistem
Fizyopatoloji
Bilier trakt tıkanıklığı
Pankreatik toksinler rol oynar
Pankreas içinde inaktif halde olan zimojenlerin aktif hale Pankreas içinde inaktif halde olan zimojenlerin aktif hale geçmesini sağlar
Aktif zimojenler pankreas hasarı yaratıp sistemik inflamatuar yanıt cevabını başlatır(SIRS)
%10-15 hastada
Pankreatit hasarda kötüleşme
Multiorgan disfonksiyonu meydana gelir
Hepatobiliyer Sistem
Klinik Karın ağrısı, akut pankreatitte en sık karşılaşılan
semptom Karnın üst bölgesinde Kuşak tarzı sırta yayılan Ani başlangıçlı Yemekle daha kötüleşen
Bulantı,kusma diğer eşlik eden semptomlar Ağrının şiddeti hastalığın şiddetiyle orantılı değil Nefes darlığı
Diafragmatik irritasyona Plevral effüzyona bağlı
Hepatobiliyer Sistem
Klinik Ciddi olgularda ARDS (Akut Respiratuar Distress
Sendrom) gelişir Fizik muayene bulguları çok çeşitli Batın hassasiyeti ;
H fif t dü k titl d ö ülü Hafif ve orta düzey pankreatitlerde görülür Orta epigastrik bölgeye lokalize
Barsak sesleri Normal/Hipoaktif
Orta dereceli pankreatit Progresif taşikardi Takipne Subfebril ateş(% 50 olguda)
Hepatobiliyer Sistem
Klinik
Plevral effüzyona bağlı solunum sesleri azalmış olabilir
Kutanöz bulgular nadirdir
Grey-Turner bulgusu flank bölgesinde ekimoz (Retroperitoneal kanama)
Fox bulgusu inguinal lig.üzerinde ekimoz (Retroperitoneal kanama)
Cullen bulgusu umblikus üzerinde ekimoz (intraabdominal kanama)
Walzel bulgusu karında,göğüste livedo retikülaris olması (Subkutan venlerin tripsin nedeniyle hasarına bağlı)
Hepatobiliyer Sistem
Tanısal Yöntemler
Akut pankreatit tanısı için “Gold standart” test yok
Tanı Tanı Anamnez
Fizik muayene
Laboratuar testleri
Görüntüleme kombinasyonuyla konur
27.09.2012
12
Hepatobiliyer Sistem
Tanısal Yöntemler
Serum amilaz düzeyi akut pankreatit tanısı için geleneksel test Serum düzeyi 3 katından fazla ise anlamlıy
Serum amilaz Gebelik
Böbrek yetmezliği
Özefagus perforasyonunda da yüksek
Hepatobiliyer Sistem
Tanısal Yöntemler
Serum lipaz seviyesi akut pankreatit için artık primer test Pankreasa spesifik p
Duyarlılığı % 80-100
Amilazdan daha seçici
Normalin 2 katı ve üzeri anlamlı
KCFT normal veya hafif artmış olabilir
Hepatobiliyer Sistem
Tanısal Yöntemler
USG Pankreas lokalizasyonu nedeniyle yararı nadir
Daha çok etyoloji ve ayırı tanı açısından(safra ç y j y ç (taşları,malignite)
Hepatobiliyer Sistem
Tanısal Yöntemler İ.v ve oral kontrastlı CT pankreatit ve
komplikasyonlarını değerlendirmede en iyi yöntem Ayırıcı tanıda Nekrozu göstermede Psödokistleri göstermede yardımcı Psödokistleri göstermede yardımcı
CT normal olabilir Erken dönemde Hafif pankreatit olgularında
CT bulguları Pankreas etrafı sıvı koleksiyonu Yağ dokuda bulanıklaşma Hemoraji Nekroz
Hepatobiliyer Sistem
Prognoz
Akut pankreatitin %25 oranında mortalitesi mevcut
Bu nedenden dolayı mortalite gelişebilecek
Düşük risk
Yüksek risk hastaları belirlemek önemli
Risk sınıflama sistemleri geliştirilmiş
Ranson kriterleri
APACHE II
İmrie skoru
CT ciddiyet indeksi
Hepatobiliyer Sistem
27.09.2012
13
Hepatobiliyer Sistem Hepatobiliyer Sistem
APACHE II
Yaş
Ateş
Sistolik kan basıncı
Potasyum
Kreatinin
Hemotokrit
Diastolik kanbasıncı
Kalp hızı
Solunum sayısı
pH
Sodyum
Lökosit
FiO2
pO2
pCO2
Osmotik basınç
Hepatobiliyer Sistem
GLASGOW ( İMRİE ) SKORU
Yaş > 55
Kan değerleri: Oksijen < 60mmHg or 7.9kPa
Lök it > 15 Lökosit > 15
Kalsiyum < 2 mmol/L
Üre > 16 mmol/L
Laktat dehidrogenaz (LDH) > 600iu/L
Aspartat aminotransferaz (AST) > 200iu/L
Albümin < 32g/L
Glukoz > 10 mmol/L
Hepatobiliyer Sistem
Kronik pankreatit ;
% 70-80 nedeni alkol
Erkeklerde daha sık
Klinik olarak
Epigastrik sırta yayılan ağrı
Bulantı
Kusma
Kilo kaybı
Steatore
Poliüri
Hepatobiliyer Sistem Hepatobiliyer Sistem
Tedavi ve yönetim
A,B,C
Sıvı tedavisi
Analjezik
AntiemetikAntiemetik
NG dekompresyon
Antibiyotik
ERCP
Cerrahi
Bütün akut pankreatitler hospitalize edilmeli
27.09.2012
14
Kaynakçalar
Tintinalli 7.th edition
Rosen emergency medicine
Emergency medicine clinics of north america