17.11.2014

1

HEMATOLOJİDE TANI YÖNTEMLERİ

Hematolojide Tanı

• Anamnez : Yaş, cinsiyet, aile öyküsü, pika öyküsü, kullandığı ilaçlar, mevcut diğer hastalıkları

• Fizik muayene: Anemi bulguları, lenfadenopati, hepatosplenomegali, kanama bulguları

• Laboratuar: Rutin biokimya, tam kan sayımı, eritrosit sedimentasyon hızı,tam idrar tahlili

Normalde eritrositler plazmada düzenli bir şekilde yer alırlar ve üzerlerindeki salisilik asidin karboksil grubuna bağlı olarak negatif elektrik yükleri ile

birbirini iterler. 20cm uzunluk ve 2 mm çapında dikey bir tüpe 0.4 cc sitrat + 1.6cc kan karıştırılır ve eritrositlerin Westergreen tüpünde 1 saatteki çökme miktarı hesaplanırNormali: E: <15mm/saat; K:<20mm/saat . E= yaş/2

K= (yaş+10)/2

Sedimentasyon

Tam kan sayımı ( Eritrosit sayımı)

• Manuel yöntemlerle eritrosit sayımı mümkün değil.

• MCV: Ortalama eritrosit hacmi, 80-100fl Periferik yayma sağlıklı

• MCV = Hematokrit %

------------------------------X10

Eritrosit sayımı (x10 6/µl)

• RDW: Eritrosit büyüklüklerinin dağılım genişliği (Anizositoz) 13.1 (11,5- 14,5) DEA ve Th taşıyıcılarının ayırımında

• Hgb: Erkek: 15.7 (14.0-17,5),

Kadın: 13.8 (12.3-15.3)

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

2

Htc:

• MCV ve eritrosit sayısından hesaplanır.

RBC (mil/μL) x MCV (fL)

Htc % = ------------------------------------

10

• Erkek: 46 (42-50)

• Kadın: 40 (36-45)

MCH

• Eritrositlerin içerdiği ortalama eritrosit Hb miktarını gösterir

30- 34 pg. MCV ile paralel seyreder.

Hgb (g/dL)

MCH pg= ------------------------------ x10

RBC (mil/ μL)

MCHC

• Eritrositlerdeki Hgb miktarı Bir eritrosit ne büyüklükte olursa olsun Hgb miktarı % 30-36 kontrol parametresidir.

Hgb (g/dL)

MCHC %= --------------------------x100

Htc

sferositoz

Retikulosit Krezil MavisiRetikulositoz MCV↑

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

3

Retikulosit sayımı

• Olgunlaşmamış eritrositlerin en son safhasıdır. Retikulosit son bir gününü periferik kanda geçirir. Sitoplazmada RNA kalıntıları var. Krezil mavisi ile boyanır.

• % 1-2

Düzeltilmiş retikulosit % = Retikulosit % x Htc ÷ 45

Kemik iliğinin aktivitesi hakkında fikir verir.

Tam Kan Sayımı ( Lökosit Sayısı ve Lökosit Formülü (WBC, Differential)

• Değişik yöntemlerle ölçülür.

• 4000-10000/mm3

• Granullü hücreler: Nötrofil 2500-7500/mm3

Eosinofil: 40-440/mm3

Bazofil: 0-100/mm3

• Non granuler Hücreler: Lenfosit: 1500-3500/mm3

Monosit: 200-800/mm3

• Sayı, immaturite, blast, atipik lenfosit hakkında fikir verir.

Tam Kan Sayımı ( Trombosit Sayımı ) Plt

• Sayı ve hacimleri hakkında fikir verir. 150000-450000/mm3

• PDW Genç trombositler büyük % 10 N: 7.8-11.0 fL

• EDTA lı örneklerde yalancı trombositopeni,

• Periferik yayma ile düşüklük veya yüksekliği teyid edilmelidir.

• Kan alımına özen gösterilmelidir.

• Pıhtı uyarısına dikkat edilmelidir.

Mikroskopi

Periferik yayma

• Hematolojinin en basit ancak en kıymetli tetkikidir.

• Kan sayımının teyidi

• Lökosit formülü

• Patolojik hücrelerin ayırıcı tanısı

• Eritrosit morfolojisi

• Trombosit sayısının uyumu

• Parazit varlığı

• Periferik dolaşımda olmaması gereken hücrelerin varsa tesbit edilmesi

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

4

Figure 157-07

Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved.

Çok kalın Uygun Çok ince

Normal Çok ince

Çok Kalın

Eritrosit (KK)

Figure 17.3

Yandan

Ustten

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

5

Normal eritrosit

morfolojisi

Monosit Lenfosit

Lenfosit

Nötrofil

monosit

lenfosit

Granulositoz

• Normal

• Eritrosit

LenfositNötrofil

Eosinofil

BazofilMonosit

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

6

Periferik yayma

• Edinsel HA Sferosit, polikromotofili,

• H. Sferositoz Sferosit, polikromotofil

• Hemoglobin C Hedef hücre

• Eliptositoz Eliptosit

• Kurşun zehirlenme Bazofiliknoktalanma

• B 12, FA makrositoz, hipersegmente neut

• Myelom Rulo formasyon

Demir eksikliğiFigure 45-01

Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved.Eosinofil

BazofilNötrofilAktive Lenfosit

Figure 157-09

Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved.

H. eliptositoz

Stomatosit

ŞiştositHUS

Sferosit

Hedef hücreKC hastalığı

Gözyaşı hücresimyelofibrosis

Herediter piropoikilositoztip

dersno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

7

Figure 157-11

Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved.

Th. Minor,bazofilik stipling

Howell Jolly, akantositpostsplenektomi

Herediter sideroblastik anemi

Figure 157-12

Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved.

Orak hücre

Hb SC hastalığı

Hb CC hastalığı

Figure 29-03

Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved.

Hipokrom mikrositer

Burr hücre

Hedef hücre

Sferosit

Hipersegmentasyon

Spur hücre

MAHA

Heinz cisimciği

Orak hücre

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

8

TrombositozFigure 35-06

Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved.Ciddi beta talasemi major

Sferosit

• Malaria Parazit

• Ciddi enf gençlerde artış

• Enfeksiyoz mono Reaktif lenfositoz

• Allrjik eosinofil

• KLL Lenfositoz

• KML Gençlerde artış

• Akut lösemi Blast artışı

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

9

P. Falciparum

Kemik İliğinin incelenmesi

• Periferik yaymada patolojik bulgu

• Klinik olarak hematolojik hastalık?

• Kemik iliği aspirasyonu (KİA) Sternum veya SIAS / SIPS

• Imprint yapılmalıdır.

Kemik İliği Aspirasyon

Kemik İliği Biopsi

• Kİ yapısı, hücre yoğunluğu, yabancı hücre infiltrasyonu, serilerin birbirine oranı, hücre yapıları incelenir.

• Kemik iliği biopsisi (KİB) Kİ yapısı, destek yapısı, düzeni, infiltrasyon hakkında fikir verir.

Kİ

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

10

Normal Kemik İliği

Demir boyası Prusya mavisi

Akım sitometri ( Flow cytometry)

• Periferik kan, Kİ aspirasyon veya biopsi materyal örneğinde çalışılabilir.

• Monoklonal antikorlarla boyanarak hücre özellikleri öğrenilir.

Sitogenetik

• Akut ve kronik lösemilerin tanısı, prognoz kriterlerinin belirlenmesi, takibinde önemlidir. Transplant sonrası takipte de önemlidir.

FISH

Biokimya

• Rutin biokimya

• Protein ve hemoglobin elektroforezi

• Immun elektroforez, immun fiksasyon

• B 12, Folik asit, SD, SDBK, Ferritin

• Tam idrar

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com

17.11.2014

11

• Normal • Akut inflamasyon

Poliklonal hipergamaglobülinemi

• Parazitozlar (kalaazar)

• Kr. İnfeksiyonlar (Tbc, aktinomikoz)

• KC hast.

• Sarkoidoz

• Kistik fibroz

• Maligniteler (lenfoma…)

• SLE

• RA

• Skleroderma

Monoklonal gammapati

Radyoloji

• Direkt grafiler

• Batın ultrasonografi

• Akciğer ve batın tomografisi

• Sintigrafi Galyum 67

RadyolojiPatoloji

• Lenf bezi biopsisi İnce iğne aspirasyonundan daha değerli, Biopsi elde edilemeyecek bir yerden ise tercih edilebilir. Lenf bezi ve kemik iliği örneğinden monoklonal boyama yapılabilir.

• Dalak ponksiyon Dikkatli olunmalıdır. Tanı amacıyla, splenektomi tanısal, tedavi amacıyla

• Tanısal laparotomi: Tanısal, lenfomada evreleme amacıyla

tipde

rsno

tlari.wor

dpress

.com