Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Safety and health at work is everyone’s concern. It’s good for you. It’s good for business.
Heilbrigðir vinnustaðir
Meðferð hættulegra efna
Vinnuverndarátak 2018-19
Samræmt af Vinnuverndarstofnun Evrópu (EU-OSHA)
Skipulagt í yfir 30 löndum
Stuðningur nets samstarfsaðila
https://osha.europa.eu/i
s/healthy-workplaces-
campaigns/dangerous-
substances-18-19
2
www.healthy-workplaces.eu
Meginmarkmið
▪ Auka vitund um áhættu sem stafar af hættulegum efnum á vinnustað
▪ Stuðla að vinnumenningu til að útrýma eða stýra áhættu
▪ Auka skilning á áhættu sem tengist krabbameinsvaldandi efnum
▪ Leggja áherslu á starfsmenn með sérþarfir og veikleika
▪ Veita upplýsingar um þróun stefnu og viðeigandi löggjöf
Hvað er málið?
▪ Margir starfsmenn eru útsettir fyrir fyrir hættulegum efnum á evrópskumvinnustöðum
▪ Vitundin um þetta mál er oft lítil
▪ Hættuleg efni geta leitt til:• bráðra og langtíma heilsufarsvandamála — til dæmis húðertingar,
öndunarfærasjúkdóma og krabbameins• öryggisáhættu eins og elds, sprengingar og köfnunar• verulegs kostnaðar fyrirtækja vegna ábyrgðar vegna slysa
3
www.healthy-workplaces.eu
Hvað eru hættuleg efni?
• efni, t.d. í málningu, lími, sótthreinsiefni, hreinsiefni eða
varnarefni
• framleiðslutengd mengunarefni, t.d. logsuðugufur,
kísilryk eða útblástur vegna brennslu, t.d. dísel
útblástur
• efni af náttúrulegum uppruna, svo sem korn, asbest
eða hráolía og innihaldsefni þess
Hættuleg efni eru líklega til staðar á næstum öllum
vinnustöðum
Skaði getur hlotist bæði vegna skammtíma- og
langtímaáhrifa og langvarandi uppsöfnunar í líkamanum
▪ Öll efni (gös, fljótandi eða föst efni) sem hætta öryggi og heilsu starfsmanna:
4
www.healthy-workplaces.eu
Staðreyndir og tölur
1) Summary — Second European Survey of Enterprises on New and Emerging Risks (ESENER-2),
EU-OSHA, 2015, p. 5. Available at: https://osha.europa.eu/sites/default/files/publications/documents/esener-ii-summary-en.PDF
2) Sixth European Working Conditions Survey, Overview Report, Eurofound, 2016, p. 43. Available at:
https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef1634en.pdf
▪ Efni eða lífefni eru til staðar í 38% fyrirtækja samkvæmtfyrirtækjakönnun EU-OSHA
▪ Stór fyrirtæki nota oft meira en ÞÚSUND mismunandiefnavörur
▪ Hver starfsmaður getur komist í snertingu við hundruðmismunandi efna
▪ 17 % starfsmanna innan ESB meðhöndla eða komast í snertingu við efnavörur eða efni í amk 25 % vinnutímans2 og11% anda að sér reyk, gufum (t.d. vegna logsuðu eðaútblásturs), dufti eða ryki (t.d. viðar- eða málmdufti)
▪ Nýjar hættur koma stöðugt upp
5
www.healthy-workplaces.eu
Hvar raðast hættuleg efni innan áhættuþátta?
6
www.healthy-workplaces.eu
Staðreyndir og tölur
▪ Starfsgreinar þar sem notkun hættulegra efna er mikil
landbúnaður (62%), framleiðsla (52%) og
byggingaiðnaður (51%)1
▪ Í mörgum greinum hefur notkun efna aukist þar sem
tækni sem byggir á efnum hefur komið í stað
hefbundinna vinnuaðferða (skordýraeitur, plast,
einangrun o.fl.)
▪ 3,7 tonn af hættulegum efnum voru notuð á hvern íbúa í
Svíþjóð árið 2014
1) ESENER-2 — Overview Report: Managing Safety and Health at Work, EU-OSHA, 2016, p. 18. Available at:
https://osha.europa.eu/sites/default/files/ESENER2-Overview_report.pdf
7
www.healthy-workplaces.eu
STOP reglan
▪ Atvinnurekendur þurfa að koma upp skilvirkum forvörnum og gera
varúðarráðstafanir
▪ Hættulegum efnum og ferlum ætti algjörlega að útrýma af vinnustöðum
(t.d. með því að þróa ný vinnubrögð)
▪ Ef útrýming er ekki möguleg, verður að stýra áhættu með stigvaxandi
aðgerðum — STOP reglan
Skipta út (öruggur og skaðminni valkostur)
Tæknilegar ráðstafanir (t.d. lokað kerfi, staðbundinn útblástur)
“Organísering” – Skipulagning (t.d. að takmarka fjölda starfsmanna sem
verða fyrir áhrifum eða útsetningartíma)
Persónuleg vörn (nota persónuhlífar)
8
www.healthy-workplaces.eu
Krabbameinsvaldar
▪ Meirihluti banvænna starfstengdra sjúkdóma í ESB orsakast af
krabbameinsvöldum
▪ Árlega veldur útsetning fyrir krabbameinsvöldum á vinnustöðum að:
• Milli 91.500 – 150.500 manns fá krabbamein
• Milli 57.700 – 106.500 manns deyja (RIVM, 2016)
▪ Koma má í veg fyrir mörg tilfelli vinnutengds krabbameins
▪ Strangari ráðstafanir eiga við um krabbameinsvalda en önnur hættuleg
efni, t.d. þegar unnið er í lokuðu kerfi, takmarka aðgengi og skráningu
starfsmanna
▪ Kortlagning krabbameinsvalda hefur það markmið að styðja stefnu og
hjálpa til við að miðla upplýsingum og góðum starfsvenjum
9
www.healthy-workplaces.eu
Efni átaksins
▪ Leiðbeiningar fyrir átakið
▪ Hagnýtt e-tool – t.d. spurningalistar
▪ Skýrslur
▪ Röð upplýsingablaða um
forgangsmál
▪ Gagnagrunnar um upplýsingar og
verkfæri
▪ Rannsóknarverkefni og og hljóð- og
myndbanda gagnabanki:
https://www.napofilm.net/en/napos-
films/napo-danger-chemicals
▪ OSHwiki: uppfærðir kaflar og nýjar
greinar
▪ Napo myndbönd
▪ Kynningarefni
• Bæklingar um átakið
• Viðurkenningarskjal fyrir
góðar starfsvenjur
• Veggspjöld
• Myndbönd
• Borðar á netsíðum
• Tölvupósts undirritun
▪ Tengingar á áhugaverðar síður
10
www.healthy-workplaces.eu
Hættuleg efni – e-tool - rafrænt verkfæri (tól)
▪ Notar fyrirtækið þitt hættuleg efni?
▪ Ertu fullkomlega meðvituð/aður um lagaskyldur þínar?
▪ Rafræna verkfærið fyrir hættuleg efni getur komið að gagni. Það er gagnvirkur
leiðarvísir á netinu sem veitir vinnuveitendum nauðsynlega aðstoð og ráðgjöf við
meðhöndlun hættulegra efna með skilvirkum hætti á vinnustaðnum.
▪ Verkfærið veitir sérsniðnar og auðskildar upplýsingar um bakgrunn og hagnýta notkun,
til dæmis varðandi áhættu, merkingar, löggjöf, forvarnir og miklu fleira í samræmi við
þær upplýsingar sem þú veitir. Rafræna tólið býr til skýrslu, sem miðast við aðstæður í
fyrirtækinu þínu, um rétta meðferð hættulegra efna, þar á meðal ráðleggingar um
úrbætur.
▪ Hlekkur til að fá aðgang að rafræna tólinu um hættuleg efni:
▪ https://osha.europa.eu/is/dangerous-substances-e-tool
11
www.healthy-workplaces.eu
Lykildagsetningar
▪ Átakið hefst:
Apríl 2018
▪ Samkeppni um verðlaun fyrir góðar starfsvenjur í sambandsríkjunum og
innan Evrópu:
2018 and 2019 – Líklega mun VER ekki taka þátt í slíkri samkeppni
▪ Viðburður þar sem skipts er á skoðunum um heilsusamlega vinnustaði og
góðar starfsvenjur
2. ársfjórðungur 2019
▪ Vinnuverndarvikur innan Evrópu:
Október 2018 og 2019
▪ Ráðstefna um heilbrigða vinnustaði og verðlaunaathöfn fyrir góða
starfshætti:
Nóvember 2019
12
www.healthy-workplaces.eu
Vinnuverndarvikan á Íslandi 2018
▪ Grand hótel Reykjavík• 17. október (kl. 13-16) – Stefnt á að fá erlendan fyrirlesara með sérþekkingu á áhættumati við notkun
hættulegra efna
▪ Hof Akureyri• 24. október (kl. 13-16) – Áhersla líklega lög á hættuleg efni notuð í fiskiðnaði og stóriðju.
Árið 2018 verður áherslan lögð á áhættumat vegna efnanotkunar í iðnaði og sjónum sérstaklega beint að almennum starfsmönnum
• Eftirlitsmenn fá til dreifingar í eftirlitsferðum sínum í apríl 2018 nýja og/eða uppfærða bæklinga og upplýsingaefni um hættuleg efni almennt. Í kjölfarið verða svo gefnir út sérhæfðir bæklingar um varasöm efni í ýmsum iðnaði og þjónustu, m.a. hreingeringum og bílasprautun. Stefnt er að hafa bæklingana á nokkrum tungumálum, t.d. pólsku, ensku og tælensku auk íslensku auðvitað
• Sérstök áhersla verður lögð á að fyrirtæki geri áhættumat við meðhöndlun hættulegra efna• Upplýsingaefni um hættuleg efni verður uppfært á heimasíðu VER auk þess sem nýtt efni frá EU-OSHA
tengt átakinu sem þýtt verður á góðri íslensku verður sett þar inn • Vinnuumhverfisvísar VER sem snerta hættuleg efni verða uppfærðir, t.d. með tillit til nýrra reglugerða
(efnalög frá 2013)
Árið 2019 verður efnanotkun á rannsóknastofum og í hátækniiðnaði líklega til umfjöllunar
13
www.healthy-workplaces.eu
Að lokum
▪ Efni átaksins komið í Gopro og opið öllum starfsmönnum VER
• Fundargerðir starfshópsins
• Vinnuumhverfisvísar – Vísar tengdir hættulegum efnum uppfærðir
• Kynningar- og leiðbeiningarefni
• Ofl.
▪ Ný Fésbókarsíða helgað átakinu með margvíslegu efni og fréttum tengdu efninu
https://www.facebook.com/Vinnuverndar%C3%A1taki%C3%B0-Me%C3%B0fer%C3%B0-
h%C3%A6ttulegra-efna-173995173173397/?modal=admin_todo_tour