Nesrin Tuumlrker

İKCcedilUuml Atatuumlrk Eğitim ve Araştırma

Hastanesi

HCV VİROLOJİEPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C viruumlsuuml (HCV)

bullFlaviviridae ailesi Hepacivirus genusu

bull40-50 nm buumlyuumlkluumlğuumlnde

bull Lipid zarfa sahip

bullPozitif polariteli tek sarmallı RNA viruumlsuuml

Viral Replikasyon

bullHCV kan dolaşımı sırasında hepatosit membran dış yuumlzeyi ile etkileşir

bullVirus huumlcre duvarındaki reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi reaksiyon sonucu huumlcre iccediline girer

bullReplikasyon sitoplazmada gerccedilekleşir

bull Olgunlaşma

bull Tomurcuklanma

bull Kronik infekte bir insanda her guumln 10sup1sup2 virusguumln uumlretilir

bullHCV kan dolaşımı sırasında

hepatosit membran dış yuumlzeyi

ile etkileşir

bullVirus huumlcre duvarındaki

reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi

reaksiyon sonucu huumlcre iccediline

girer

bullHCV endositoz ile

huumlcre iccediline alınır

Endozomun

asidifikasyonu

bullViral ve endozomal

zarlar kaynaşır

(fuumlzyon) kapsid

soyulması olur

bullGenom sitozole

salınır

Translasyon ve poliprotein oluşumu

bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)

bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein

sentezlenir

bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve

yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır

bullYapısal proteinler

ndashNukleokapsid (C)

ndashE1 ve E2 zarf proteinleri

bullYapısal olmayan proteinler

ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B

Replikasyon

bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller

yapılar

ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu

oluşur

ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir

ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek

replikasyon kompleksini oluşturur

bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz

tarafından katalizlenir

ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA

oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr

ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda

pozitif polariteli RNA uumlretilir

Viral partikuumll oluşumu

bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile

etkileşimi

bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER

zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını

kazanır

bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına

atılır

bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri

enfekte eder ya da dolaşıma girer

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Hepatit C viruumlsuuml (HCV)

bullFlaviviridae ailesi Hepacivirus genusu

bull40-50 nm buumlyuumlkluumlğuumlnde

bull Lipid zarfa sahip

bullPozitif polariteli tek sarmallı RNA viruumlsuuml

Viral Replikasyon

bullHCV kan dolaşımı sırasında hepatosit membran dış yuumlzeyi ile etkileşir

bullVirus huumlcre duvarındaki reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi reaksiyon sonucu huumlcre iccediline girer

bullReplikasyon sitoplazmada gerccedilekleşir

bull Olgunlaşma

bull Tomurcuklanma

bull Kronik infekte bir insanda her guumln 10sup1sup2 virusguumln uumlretilir

bullHCV kan dolaşımı sırasında

hepatosit membran dış yuumlzeyi

ile etkileşir

bullVirus huumlcre duvarındaki

reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi

reaksiyon sonucu huumlcre iccediline

girer

bullHCV endositoz ile

huumlcre iccediline alınır

Endozomun

asidifikasyonu

bullViral ve endozomal

zarlar kaynaşır

(fuumlzyon) kapsid

soyulması olur

bullGenom sitozole

salınır

Translasyon ve poliprotein oluşumu

bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)

bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein

sentezlenir

bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve

yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır

bullYapısal proteinler

ndashNukleokapsid (C)

ndashE1 ve E2 zarf proteinleri

bullYapısal olmayan proteinler

ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B

Replikasyon

bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller

yapılar

ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu

oluşur

ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir

ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek

replikasyon kompleksini oluşturur

bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz

tarafından katalizlenir

ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA

oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr

ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda

pozitif polariteli RNA uumlretilir

Viral partikuumll oluşumu

bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile

etkileşimi

bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER

zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını

kazanır

bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına

atılır

bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri

enfekte eder ya da dolaşıma girer

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Viral Replikasyon

bullHCV kan dolaşımı sırasında hepatosit membran dış yuumlzeyi ile etkileşir

bullVirus huumlcre duvarındaki reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi reaksiyon sonucu huumlcre iccediline girer

bullReplikasyon sitoplazmada gerccedilekleşir

bull Olgunlaşma

bull Tomurcuklanma

bull Kronik infekte bir insanda her guumln 10sup1sup2 virusguumln uumlretilir

bullHCV kan dolaşımı sırasında

hepatosit membran dış yuumlzeyi

ile etkileşir

bullVirus huumlcre duvarındaki

reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi

reaksiyon sonucu huumlcre iccediline

girer

bullHCV endositoz ile

huumlcre iccediline alınır

Endozomun

asidifikasyonu

bullViral ve endozomal

zarlar kaynaşır

(fuumlzyon) kapsid

soyulması olur

bullGenom sitozole

salınır

Translasyon ve poliprotein oluşumu

bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)

bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein

sentezlenir

bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve

yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır

bullYapısal proteinler

ndashNukleokapsid (C)

ndashE1 ve E2 zarf proteinleri

bullYapısal olmayan proteinler

ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B

Replikasyon

bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller

yapılar

ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu

oluşur

ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir

ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek

replikasyon kompleksini oluşturur

bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz

tarafından katalizlenir

ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA

oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr

ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda

pozitif polariteli RNA uumlretilir

Viral partikuumll oluşumu

bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile

etkileşimi

bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER

zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını

kazanır

bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına

atılır

bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri

enfekte eder ya da dolaşıma girer

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

bullHCV kan dolaşımı sırasında

hepatosit membran dış yuumlzeyi

ile etkileşir

bullVirus huumlcre duvarındaki

reseptoumlrlere bağlanır ve bir dizi

reaksiyon sonucu huumlcre iccediline

girer

bullHCV endositoz ile

huumlcre iccediline alınır

Endozomun

asidifikasyonu

bullViral ve endozomal

zarlar kaynaşır

(fuumlzyon) kapsid

soyulması olur

bullGenom sitozole

salınır

Translasyon ve poliprotein oluşumu

bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)

bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein

sentezlenir

bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve

yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır

bullYapısal proteinler

ndashNukleokapsid (C)

ndashE1 ve E2 zarf proteinleri

bullYapısal olmayan proteinler

ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B

Replikasyon

bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller

yapılar

ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu

oluşur

ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir

ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek

replikasyon kompleksini oluşturur

bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz

tarafından katalizlenir

ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA

oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr

ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda

pozitif polariteli RNA uumlretilir

Viral partikuumll oluşumu

bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile

etkileşimi

bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER

zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını

kazanır

bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına

atılır

bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri

enfekte eder ya da dolaşıma girer

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Translasyon ve poliprotein oluşumu

bullRibozom 5rsquo NCR boumllgesindeki IRESrsquoe (Internal ribozomal entry site)

bağlanır HCV genomunun translasyonu ile oumlnce bir poliprotein

sentezlenir

bullBu molekuumll proteazlarca kesilir viruumlsuumln en azından 11 adet yapısal ve

yapısal olmayan proteinlerine ayrıştırılır

bullYapısal proteinler

ndashNukleokapsid (C)

ndashE1 ve E2 zarf proteinleri

bullYapısal olmayan proteinler

ndashNS2 NS3 NS4A NS4B NS5A ve NS5B

Replikasyon

bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller

yapılar

ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu

oluşur

ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir

ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek

replikasyon kompleksini oluşturur

bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz

tarafından katalizlenir

ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA

oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr

ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda

pozitif polariteli RNA uumlretilir

Viral partikuumll oluşumu

bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile

etkileşimi

bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER

zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını

kazanır

bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına

atılır

bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri

enfekte eder ya da dolaşıma girer

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Replikasyon

bullMembranoumlz ağ replikasyonun gerccedilekleştiği huumlcre iccedili vezikuumller

yapılar

ndashKonak huumlcrenin sitoplazmik membranında değişiklik sonucu

oluşur

ndashPerinuumlkleer membranlarla yakın temas iccedilindedir

ndashBu yapılarda NS proteinler ve huumlcresel proteinler birikerek

replikasyon kompleksini oluşturur

bullHCV replikasyonu NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz

tarafından katalizlenir

ndashPozitif youmlnelimli genomik RNA negatif youmlnelimli ara RNA

oluşumunda kalıp goumlrevi goumlruumlr

ndashNegatif iplikccedilikli RNA kalıp olarak kullanılarak ccedilok sayıda

pozitif polariteli RNA uumlretilir

Viral partikuumll oluşumu

bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile

etkileşimi

bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER

zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını

kazanır

bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına

atılır

bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri

enfekte eder ya da dolaşıma girer

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Viral partikuumll oluşumu

bullER iccedilinde kor proteinin viral RNA ile

etkileşimi

bullNuumlkleokapsit oluştuktan sonra viruumls ER

zarlarından tomurcuklanarak zarf yapısını

kazanır

bullViral partikuumlller ekzositozla huumlcre dışına

atılır

bullBu viral partikuumlller komşu huumlcreleri

enfekte eder ya da dolaşıma girer

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Viruumls protein fonksiyonları

Buumlyuumlk oumlncuumll poliprotein huumlcresel ve viral protezlarca kesilir

Proteinler

ndashViral replikasyon iccedilin ccedilok oumlnemlidir

ndashAyrıca konak immuumln cevabını bozarlar

P7 viroproteini

ndashGenomda Yapısal proteinler ile NS proteinler arasındadır

ndashİyon kanal etkinliğine sahiptir

ndashViruumlsuumln biraraya gelme ve salınımı aşamalarında goumlrevli

Yapısal proteinler huumlcresel proteazlar (sinyal peptidazlar) tarafından kesilerek ayrılırlar

Bu olay ERrsquode gerccedilekleşir

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Yapısal proteinler

Kor proteini

ndashRNA ile birlikte nuumlkleokapsidin ana yapısını oluşturur

ndashLipid damlacıklarına bağlandığı zaman yapısal olmayan proteinleri toplar birleşmede oumlnemli

ndashViruumlse karşı huumlcresel savunmayı bozan fonksiyonları var (IFN uumlretimini bozar vs)

ndashHuumlcre iccedilinde lipid birikimi ve sonra insuumllin direnci

ndashKor proteindeki mutasyonlar HSK riskini artırmakta

E1 ve E2 proteinleri

ndashHuumlcre yuumlzey reseptoumlrlerine bağlanma ve fuumlzyondan sorumludurlar

ndashE2 huumlcresel reseptoumlrlere bağlanmada E1rsquoin fuumlzyonda roluuml vardır

ndashKonak antikorlarının hedefidirler

ndashE2nin amino ucunda bulunan HVR-1 boumllgesi konak humoral yanıtından kurtulmada oumlnemli

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Yapısal olmayan (NS) proteinler

bullP7 ER sinyal peptidazı tarafından kesilir

bullNS proteinler viruumls tarafından kodlanan proteazlarca kesilerek

olgun viral protein haline gelirler

bullNS2NS3 birleşkesini NS2nin karboksi ucu ve NS3rsquouumln amino

ucu biraraya gelerek oluşan ccedilinko bağımlı bir sistin proteaz

enzimi keser

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

NS3 ve NS4A

NS3 serin proteaz RNA helikaz ve nuumlkleozid trifosfataz (NTPaz) aktiviteleri goumlsterir

ndashBu serin proteaz enzimi kendisinden sonraki buumltuumln NS proteinlerin poliproteinden kesilerek ayrılmasından sorumlu

ndashNS3 proteaz huumlcresel IFN uumlretimini uyaran Cardif ve TRIFrsquoi parccedilalayarak IFN yanıtını bozar

ndashHelikaz aktivitesi ile viral RNArsquoyı ve konak DNArsquosını accedilar

NS4A

ndashNS3rsquouumln proteaz aktivitesini stabilize eder

ndashKompleksin ER membranına tutunmasını sağlar NS5Arsquonın hiperfosforilasyonunu duumlzenler

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

NS4B NS5A NS5B

NS4B HCV transkripsiyonunun gerccedilekleştiği membranoumlz ağ oluşumunu tetikler

NS5A ER membranına bağlanır

ndashDomain 1rsquoin RNA bağlama kapasitesi vardır replikasyonda oumlnemlidir

ndashİnfekte huumlcrelerde apoptozisi inhibe eder

ndashIFN yanıtıyla ilişkilidir buradaki bazı mutasyonlar IFN cevabını arttırır

NS 5B RNA bağımlı RNA polimerazdır

ndashHem negatif youmlnelimli HCV RNA iplikccediliğini hem de pozitif youmlnelimli HCV RNA genomunu sentez edebilir

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Genotipler HCV ccediloğalmak iccedilin RNA bağımlı bir RNA polimeraza

ihtiyaccedil duyar

Bu RNA polimerazın hata oranının yuumlksek olması

nedeni ile viral genom buumlyuumlk oumllccediluumlde heterojendir

Viral turnoverının yuumlksek olması ve NS5B RNA

polimerazın duumlzeltme aktivitesinin olmaması viral

mutantların oluşmasına neden olur

HCV genomunda genetik ccedileşitlilik en ccedilok E2

glikoproteinin HVR1 boumllgesinde goumlruumlluumlr

HCV değişik biyolojik ve klinik oumlzelliklere sahip

genotip ve subtiplere ayrılır

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Genotipik Dağılım

bullTuumlm genom dizileri belirlenen HCV

suşları arasındaki benzerliklere goumlre

ndashRakamla ifade edilen 7 genotipe

ndashKuumlccediluumlk harfle ifade edilen 70 subtip

bullGenotipler birbirinden nuumlkleotid

duumlzeyinde 30-33 oranında

subtipler ise 20-25 oranında

farklılık goumlsterir

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

EPİDEMİYOLOJİ

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Hepatit C virusu (HCV) infeksiyonu kuumlresel oumllccedilekte

oumlnemli bir halk sağlığı sorunudur

HCV infeksiyonu tanısı tedavisi ve yeni bulaşmaların

engellenmesine youmlnelik stratejiler sayesinde

oumlnuumlmuumlzdeki 15-20 yıl iccedilinde elimine edilebilecektir

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuumlrsquonuumln en son tahminlerine goumlre

tuumlm duumlnya genelinde 185 milyon kişi HCV ile kronik

olarak infektedir

Bu hastaların her yıl 350 000rsquoi kronik hepatit C (KHC)

ile ilişkili siroz ve hepatoseluumller karsinom (HSK) gibi

komplikasyonlarla yaşamını yitirmektedir

HCV ile infekte olan kişilerin ccediloğu infekte olduklarını

bilmemekte tanı alanların ccediloğu da halen tedaviye

ulaşamamaktadır

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Hepatit C

Duumlnyada infeksiyona bağlı

Oumlluumlm nedenleri

Hastalık Oumlluumlm yıl

HIVAİDS ~1470000

Tuumlberkuumlloz ~1120000

Sıtma ~1170000

Hepatit B ~786000

Hepatit C ~499000

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Duumlnyada HCV infeksiyonunun 3 farklı

epidemiyolojik paterni vardır

Geccedilmişte sağlık bakımı sırasında HCV bulaşması olan

toplumlaruumllkeler

ndashYaşlılarda prevalans pik yapmaktadır (Japonya Tuumlrkiye)

İV ilaccedil kullanımının oumln planda olduğu gelişmiş uumllkeler

ndashEn yuumlksek prevalans orta yaş grubundadır

İnfeksiyonun oumlnemli duumlzeyde bulaşmaya halen devam

ettiği topluluklar veya boumllgeler (Mısır gibi)

ndashTuumlm yaş gruplarında infeksiyon oranı yuumlksektir

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Global Hepatitis Report 2017

Yuumlksek gt35 (Orta-Doğu Asya Kuzey Afrika Orta Doğu)

Orta 15-35 (Guumlney-GDoğu Asya Sahra altı Afrika Hindistan G Latin

Amerika Avustralya Orta-Kuzey-Guumlney Avrupa)

Duumlşuumlk lt15 (Asya-Pasifik Tropikal Latin Amerika Kuzey Amerika)

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

HCV infeksiyonu insidansı

bullDSOuml tarafından genel

popuumllasyonda HCV infeksiyonu

insidansı 175 milyon yeni olgu

olarak bildirilmektedir

bullGuumlvenli olmayan sağlık bakım

uygulamaları ve IV ilaccedil

kullanımı infeksiyonun

yayılımında oumlnemli

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi ve

Avrupa Boumllgesi infeksiyon oranı

en yuumlksek olan boumllgeler

bullDoğu Akdeniz Guumlvenli

olmayan sağlık uygulamaları

bullAvrupaIV ilaccedil kullanımı

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

HCV infeksiyonu insidansı

bullABDrsquode yıllar boyu HCV

infeksiyonu insidansında duumlşuumlş

goumlruumllmesine rağmen 2010-2014

yıllarında bu oranda 2 kat

yuumlkselme goumlruumllmuumlştuumlr

bullBu durum Akut Hepatit C

olgularının IV ilaccedil kullanıcılarında

giderek artan oranda goumlruumllmesine

bağlanmıştır

bullAvrupa Avustralya ABDrsquode HCV

insidansındaki artış oumlzellikle HIV

ile infekte MSM popuumllasyonunda

goumlruumlnmektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

HCV infeksiyonu insidansı

bullHCV ile infekte kişi sayısının artışta ya

da duumlşuumlşte olduğunu belirlemek iccedilin

HCV ile infekte yeni olgu sayısını oumllen ya

da kuumlr sağlanan HCV olgu sayısı ile

karşılaştırmak gerekir

bullDSOumlrsquonuumln 2015 yılındaki tahmin edilen

yeni infekte olgu sayısı 175 milyon dur

bullBu rakam tahmin edilen son doumlnem

HCV infeksiyonu nedeni ile oumllen olgu

sayısı (n399000) ve kuumlr sağlanan olgu

sayısının (n843000) ccedilok uumlzerindedir

bullGlobal epidemi gerekli oumlnlemlerin

boyutu artırılmadıkccedila devam edecektir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

HCV infeksiyonu prevalansı

bull2015 yılında 71 milyon kişi KHC

infeksiyonu ile birlikte yaşamaktadır

bullHCV infeksiyonunun global prevalansı

1rsquodir

bull399 000 kişi siroz ya da HSK nedeni

oumllmektedir

bullDoğu Akdeniz Boumllgesi en yuumlksek

prevalansa (23) sahiptir

bullAvrupa 15rsquolık prevalans ile izlemektedir

Global Hepatitis Report 2017

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

HCV infeksiyonu prevalansı

bullHCV ile infekte 71 milyon kişinin 56 milyonu

(8) IV ilaccedil kullanıcısıdır

bullBu nedenle korunma accedilısından bu grup hasta

goumlz oumlnuumlne alınmalıdır

bullHCVHIV koinfeksiyonu prevalansı

Global olarak 367 milyon HIV ile infekte olgunun

yaklaşık 23 milyonu serolojik olarak HCV pozitiftir

Global Hepatitis Report 2017

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

2016 yılında DSOuml toplantısında 2016-2021 yıllarında viral

hepatitler iccedilin uygun bulunan Global Sağlık Sektoumlruuml Stratejisi

halk sağlığı iccedilin tehdit oluşturan bu infeksiyonları 2030 yılına dek

elimine etmektir

Elimine etmek denince (2015 ile karşılaştırıldığında)

Yeni kronik infeksiyonlarda 90 azalma sağlamak

Mortalite de 65 azalma sağlamak hedeflenmiştir

Halk sağlığı problemi olan HCVrsquoyi elimine edebilmek

İnfekte olguların 90rsquoına tanı konmalı

Tanı alan olguların 80rsquoi tedavi edilmelidir

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

bull2011-2015 yılları arasında yeni HCV

olgularında oumlnemli ve istikrarlı bir artış

goumlruumlnmektedir

bullBu artış opiyat epidemisine ve IV ilaccedil

kullanımına bağlı olduğu duumlşuumlnuumllmekte

bull30 yaş altı en sık etkilenen grup

bullCDCrsquonin 2015 yılında tahmin edilen KHC

olgusu 27-39 milyon kişi

bullBazı araştırmacılar bunu 52 milyon

olarak bildirmekte

( evsizler mahkumlar )

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

KAN DONOumlRLERİ ARASINDA

Kızılay kan donoumlr merkezleri AntiHCV pozitifliği 002-004

2002-2012 yılları arasında birccedilok merkezden 4 milyondan fazla donoumlr de AntiHCV pozitifliği 03

2012-2017 yılları arasında 16 milyondan fazla donoumlr iccedilin 035

Son 10 yılda prevalansın 004 ccedilok az azalmakta

Tuumlrkiyersquoden kan donoumlrleri ile ilgili 5 ccedilalışmanın dahil edildiği bir meta analizde antiHCV prevalansı 0-11 arasında bildirilmiş

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Kronik Boumlbrek Yetmezliği ve HCV

Son beş yılda KBY hastalarında AntiHCV pozitiflik oranı

747rsquodir

Oumlnceki yıllara goumlre 2 duumlşuumlş mevcut

Periton diyalizi hastalarında bu oran 5

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Madde bağımlılığı ve AntiHCV pozitifliği

2012-2013 yılları arasında IV ilaccedil kullanımı nedeni ile tedavi

merkezlerine başvuran 3914 hasta uumlzerinde gerccedilekleştirilen

bir ccedilalışmada

AntiHCV pozitiflik oranı 519 olarak bulunmuş

HCV infeksiyonu iccedilin risk faktoumlruuml olarak

40 yaş uumlstuuml olmak

Uumllkemizin Akdeniz Boumllgesinde tedavi alıyor olmak

IV ilaccedil olarak eroin kullanıyor olmak

Daha uzun suumlredir IV madde kullanımı oumlykuumlsuuml

Ortak iğne kullanımı

Hepatitis C infection and other drug-related harms among inpatients who injected drugs in Turkey

Alaei A Alaei K Waye K Tracy M Nalbandyan M Mutlu E Cetin MK J Viral Hepat 2017 Jun24(6)496-505

Uumllkemizde HCV Epidemiyolojisi

bull2009-2010 yılları arasında 23 şehirden 5533 goumlnuumllluuml uumlzerinde gerccedilekleştirilmiş

bullAntiHCV pozitifliği 1 (525460) 921 Genotip 1b

bullSosyodemografik oumlzelliklerden sadece gt50 yaş anlamlı prediktoumlr risk faktoumlruuml

bullEğitim seviyesinin lise altı olması kan ve kan uumlruumlnuuml transfuumlzyonu oumlykuumlsuuml

AntiHCV pozitif goumlnuumllluumllerde tek değişkenli analizlerde anlamlı olarak daha sık

goumlruumllmesine rağmen ccedilok değişkenli analizlerde doğrulanmamış

2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim

tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde

yapılmış bir metaanalizde

126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale

method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış

Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde

Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların

sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak

bulunmuş

Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında

ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu

bildirilmiş

Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil

eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public

Health Conference Friday 21 November 2014

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER

2000-2013 yılları arasında pubmed sciencedirect ulakbilim

tuumlrkccedile dergilerin taranması ile incelenen 246 makale uumlzerinde

yapılmış bir metaanalizde

126 makale istatistiksel olarak yeterli olmadığı ve 45 makale

method farlılıkları nedeni ile ccedilıkarılmış

Kalan 75 makale uumlzerinde yapılan final analizinde

Tuumlm boumllgeleri ve genel popuumllasyonu inceleyen ccedilalışmaların

sonuccedillarına goumlre uumllkemizde HCV prevalansı 16 olarak

bulunmuş

Kan donoumlrleri uumlzerinde yapılmış olan prevalans ccedilalışmalarında

ise uumllkemizde doğu ile batı arasında boumllgesel farlılıklar olduğu

bildirilmiş

Hepatitis C prevalence in Turkey Estimation through meta-analysis Ilayda Arjen Kara MG Ccedil

eldir IA Kara SB Coşkuner B Keskin MU Kuumlccediluumlker HS Oumlrer O Ergoumlnul7th European Public

Health Conference Friday 21 November 2014

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlRLER