H NG D N S D NG - bwe.com.vn filevũ văn nghị frasc flow routed accumulation simulation in a catchment mÔ hÌnh mÔ phỎng mƯa – dÒng chẢy hƯỚng dẪn sỬ dỤng

khí quyển

giáng thủy

bốc thoát hơi

chặn giữ

bốc hơi

sông ngòi bốc hơi ngập lụt biển dòng ngầm xâm nhập mặn

bốc thoát hơi

chặn giữ

mực nước ngầm dòng chảy trong mùa lũ tràn

mực nước ngầm trong mùa kiệt

bốc hơi

thấm tầng trên điền trũng dòng chảy thấm tầng sâu sát mặt mao dẫn tầng nước ngầm

VũVănNghị

FRASCMÔHÌNHMÔPHỎNGMƯA–DÒNGCHẢY

HƯỚNGDẪNSỬDỤNG

Tp.HồChíMinh,tháng4năm2011

VũVănNghị

FRASCFLOWROUTEDACCUMULATIONSIMULATIONINACATCHMENT

MÔHÌNHMÔPHỎNGMƯA–DÒNGCHẢY

HƯỚNGDẪNSỬDỤNG

Tp.HồChíMinh,tháng4năm2011

FRASC – Hướng dẫn sử dụng

1

MỤCLỤC

LỜIMỞĐẦU......................................................................................................................3

TỔNGQUAN.......................................................................................................................4

Giớithiệuchung..................................................................................................................................................4

Hỗtrợsảnphẩm.................................................................................................................................................5

HƯỚNGDẪNCÀIĐẶT...................................................................................................6

Yêucầucấuhình.................................................................................................................................................6

CàiđặtFRASC.......................................................................................................................................................6

Cácđịnhdạnghỗtrợ.........................................................................................................................................8

LÀMVIỆCVỚIFRASC....................................................................................................9

CáccửasổlàmviệcchínhcủaFRASC.........................................................................................................9

Hệthốngmenu....................................................................................................................................................9

Thanhcôngcụ...................................................................................................................................................11

TạoInputDataFile.........................................................................................................................................12

TạoTimeseriesDataFile..............................................................................................................................21

Cửasổmôphỏng.............................................................................................................................................24

Trìnhbàykếtquảmôphỏng.......................................................................................................................25

BiểuđồMưa–Dòngchảy........................................................................................................................25

BiểuđồLũytíchdòngchảy.....................................................................................................................26

Thốngkêkếtquảmôphỏng...................................................................................................................26

Cáccâuhỏithườnggặp.................................................................................................................................28


2

DANHMỤCBẢNGBIỂU

Bảng 1: Các thông số của mô hình Xinajiang sử dụng trong chương trình FRASC ..................... 16

Bảng 2: Giải thích các ý nghĩa cửa sổ thống kê kết quả mô phỏng .............................................. 27

DANHMỤCHÌNH

Hình1.CàiđặtFRASC .................................................................................................................... 6

Hình2.Càiđặt.NETFramework .................................................................................................. 7

Hình3.Cửasổlàmviệcchính ....................................................................................................... 9

Hình4.CửasổInputDataFile .................................................................................................... 12

Hình5.CửasổGridViewertruyxuấtthôngtincáctiểulưuvực ............................................. 13

Hình6.CửasổGridViewertruyxuấtthảmphủbềmặt ........................................................... 13

Hình7.CửasổGridViewertruyxuấtthôngtinhướngdòngchảy .......................................... 14

Hình8.CửasổGridViewertruyxuấtlũytíchdòngchảy ......................................................... 14

Hình9.Cửasổkhaibáocácthôngsốbốcthoáthơinước ........................................................ 18

Hình10.Cửasổkhaibáocácthôngsốthànhphầndòngchảy ................................................ 18

Hình11.Cửasổkhaibáocácthôngsốtậptrungdòngchảy .................................................... 19

Hình12.Cửasổkhaibáocácthôngsốđiềukiệnbanđầu ........................................................ 19

Hình13.KhaibáođườngdẫnđếnTimeseriesDataFile .......................................................... 20

Hình14.CửasổFileProperties .................................................................................................. 21

Hình15.BảngdữliệuTimeseries–Giángthủythựcđo .......................................................... 22

Hình16.BảngdữliệuTimeseries–Bốchơithựcđo ................................................................ 22

Hình17.BảngdữliệuTimeseries–Dòngchảythựcđo ........................................................... 23

Hình18.CửasổMôphỏng .......................................................................................................... 24

Hình19.BiểuđồMưa–Dòngchảy ............................................................................................ 25

Hình20.BiểuđồLũytíchDòngchảy ......................................................................................... 26

Hình21.Cửasổthốngkêkếtquảmôphỏng ............................................................................. 26


3

LỜIMỞĐẦU

Dướiđây là tài liệumôtảkỹthuậtsửdụngphầnmềmFRASC.Ngườidùngcóthểthamkhảocácchỉdẫnsửdụngphầnmềmnàytheohaichếđộ:(1)Tracứutrênấnphẩmnày;(2)Truyxuấtnhanhcácchỉdẫntrựctiếptrêncôngcụtrợgiúpkhikhaithácphầnmềm.

Phầnmềmbaogồmcáccôngcụtínhtoán‐môphỏng,nhập–xuất–lưutrữdữliệuthôngquahệthốngcửasổ,hộpthoại, trìnhđơn,bảngbiểu,đồthịvàcácnút lệnhcho chuột, bànphím,mànhìnhvà các thiếtbịngoại vikhác... theo chuẩnhệđiềuhànhMicrosoftWindows®.

Viếtmộtbảnhướngdẫnsửdụngphầnmềmlàcôngtáctỷmỉ,cầnsựkiênnhẫnvàcáckinhnghiệmsưphạmchuyênngànhsâurộng,dođókhótránhkhỏisaisóttrongấnbảnnày.Mongnhậnđượcýkiếnđónggópđểsảnphẩmhoànthiệnhơn.


4

TỔNGQUAN

Giớithiệuchung

Môhìnhtoánthủyvănđóngvaitròquantrọngtrongviệcpháttriểnvàquyhoạchtàinguyênnướcvàđất.Phươngphápnàycókhảnăngmôphỏngcácquátrìnhdòngchảytrênlưuvựcsônghaycácthủyvựcvàcácquátrìnhkhaithácsửdụngvàquảnlýtàinguyên.Nókhôngnhữnggiúptaphântíchsâuhơnbảnchấthiệntượngthủyvănmàcònlàmtăngtínhhiệuquảvàđộtincậytrongquátrìnhquyhoạch,thiếtkếvàquảnlýhệthốngnguồnnướccũngnhưcácnguồntàinguyênkhác.Dođó,nhữngnămgầnđây,cácmôhìnhtoánthủyvănpháttriểnrấtmạnhvàđãđượcứngdụngrộngrãi,trongđócómôhìnhXinanjiang.MôhìnhXinanjianglàmôhìnhmưa‐dòngchảythôngsốtậptrungvớikháiniệmchutrìnhthủyvănmôphỏngsựphânphốilượngmưatronglưuvựcthànhbadòngchảythànhphầnbaogồmdòngchảymặt,dòngchảysátmặtvàdòngchảyngầmtạicửaralưuvựccũngnhưcáctiểulưuvực.Hiệnnay,môhìnhnàyđượcsửdụngrấtphổbiếnvàđượccoinhưmôhìnhthamchiêuởTrungQuốc.ỞViệtNammôhìnhđượcápdụngthànhcôngởmộtsốnơinhưlưuvựcNôngSơn,SàiGònvàSôngBé.

Trongquátrìnhnghiêncứu,môhìnhXinanjiangđãđượccảitiếnvàpháttriểnquaviệc:(i)tíchhợpcôngnghệGIS(GeographicalInformationSystem‐Hệthốngthôngtinđịa lý); (ii)dữ liệuđầuvàobốc thoáthơinướctiềmnăngđượctính toántrựctiếpbằngphươngphápPenman‐Monteiththeosốliệucácyếutốkhítượngthựcđonhưnhiệtđộkhôngkhí,độẩmkhôngkhí,ápsuấtkhíquyển,sốgiờnắng,tốcđộgió,thảm phủ và các tham số liên quan đến chúng trên cơ sở của AVHRR (National Oceanic and Atmospheric Administration-Advanced very High Resolution Radiometer-thiết bị đo bức xạ độ phân giải rất cao quản trị tiên tiến khí quyển và đại dương quốc gia) vàLDAS(LandDataAssimilationSystem‐hệthốngđồnghóadữliệuđất)đểthaythếcho tài liệu bốc hơi quan trắc bằng chậumà theo tác giả có nhiều sai số; và (iii)phươngphápdiễntoándòngchảylinhđộng.MôhìnhcảitiếnđóđượcđạttêngọilàFRASC,nóviếttắttừchữcáiđầucủacụmtừFlowRoutedAccumulationSimulationinaCatchment–môphỏnglũytíchdiễntoándòngchảytrênlưuvực.

Mô hình FRASC làmô hình thủy văn khái niệm phân bố (distributed conceptualhydrologicalmodel).Điểmmấuchốtcủamôhìnhđólà(i)lưuvựcsôngđượcchiaracácphẩntửhữuhạnbằngmatrậnlướivuôngvớiquátrìnhthủyvăntrongmỗiôlướiđượcxửlýnhưlàtiểulưuvựcvàdođóbanđầuvớicáchàmsốduynhấtvàđộclậpcủađầuvàothủyvănmàtheolýthuyếtcóthểđịnhnghĩavàđođạccụthể;(ii)kháiniệmtạodòngchảyởtrạngtháino,nghĩalàdòngchảymặtsẽkhôngđượcsảnsinhchođếnkhiđộtrữẩmcủatầngthấmkhiđạttớikhảnăngđồngruộng,vàlượngdòngchảymặtbằnglượngmưavượtquávàkhôngtínhthêmmộtloạitổnthấtnào


5

nữa.Dựavàokháiniệmhìnhthànhdòngchảytrongtrạngtháiđầyđủcủabểchứa,môphỏngdòngchảytừmỗiôlướibaogồmbốnphầnchínhsau:bốcthoáthơinướctạorasựthiếuhụt lượngnướctrongđấtmàđượcchia thànhba tầng‐ tầngtrên,tầngdướivàtầngsâu;dòngchảysinhratheolượngmưavàsựthiếuhụtlượngẩmtrongđất;dòngchảyđượcphânthànhbathànhphần‐dòngmặt,dòngsátmặtvàdòngngầm;diễntoándòngchảytừdòngchảyđịaphươngtớicửaracủamỗiôlướitạonêndòngchảyracủaôlướiđó;(iii)dòngratừmỗiphầntửđượcdiễntoánđếncácphầntửkềbêntheoquanhệđịahìnhcủaphầntửđóvàcácphầntửxungquanhnó.Bằngcáchnày,đườngquá trình thủyvăn tổnghợpcho toànbộ lưuvực cũngnhưchomỗiphầntửcóthểđượcxácđịnhđồngthờitheotừngbướctiếnthờigianchođếnkhikếtthúcthờikỳmôphỏng.

Bêncạnhviệcmôphỏngdòngchảytừmưatạicửaralưuvựcnhưcácmôhìnhthủyvănkháiniệmthôngsốtậptrung,FRASCcòncókhảnăngchobiếtthôngtinvềtàinguyênnướcởbấtcứnơinàotronglưuvực,thêmvàođótừkếtquảmôphỏnglũkết hợp với DEM (Digital ElevationModel‐mô hình cao độ số) bản đồ cũng nhưvideongậplụtđượcxâydựng.DođóFRASCcóthểđượccoilàcôngcụcầnthiếtvàhữuíchchocôngtáckiểmsoátlũvàquảnlýtổnghợptàinguyênnướclưuvựcnóichung, đặcbiệt là đối với các lưuvựckhông có trạm thủyvăn.Hiện tại,môhìnhFRASCđãứngdụngởcáclưuvựcnhưBaohe(TrungQuốc),NôngSơnvàThácMơ(ViệtNam)chokếtquảđángtincậy.

Hỗtrợsảnphẩm

Nếukháchhàng/ngườiứngdụngmôhìnhcócâuhỏiliênquanđếnFRASChoặcgặpvấnđềkhisửdụngFRASC,xinhãytracứutrongtài liệuhướngdẫnnày.Nếubạnkhôngtìmthấycâutrảlờichothắcmắccủamình,xinhãyliênhệvớiTácgiảtheođịachỉ:

VũVănNghị

Số7,Đườngsố4,KP4,P.HiệpBìnhChánh,QuậnThủĐức,Tp.HồChíMinh

Đt: 08.37261141 Fax: 08.37261286

Mobile: 0908965125 Email:[email protected]


6

HƯỚNGDẪNCÀIĐẶT

Yêucầucấuhình

FRASC có thể chạy với bất cứ cấu hìnhmáy tính nào, được cài đặt hệ điều hànhWindowsXP®trởlên.Nhưngđểđạtđượctínhhiệuquảvềthờigianthựcthicácmôhìnhtínhtoán,FRASCkhuyếncáosửdụngcấuhìnhtốithiểusau:

Máy tính từ Pentium4 trở lên, hoặc tương đương; Bộ nhớ 512MB; Đĩacứngcòntrống3GB.

Hệđiềuhành:WINDOWSXPtrởlên(Khuyếncáo:phầnmềmchạytốtnhấttrêncáchệđiềuhànhMSWindows32bit)

Độphângiảimànhình: 800x600

Cócàiđặt.NETFramework4.0

CàiđặtFRASC

TrìnhcàiđặtFRASCsẽtuầntựthựchiệnquacácbướcsau:

Chỉđịnhđịachỉlưuchươngtrình TạođườngdẫntạiStartMenu

Càiđặtthànhcông&Khởichạy TạoDesktopIcon

Hình1.CàiđặtFRASC


7

Nếumáy tính chưa có .NET Framework 4.0 thì trình cài đặt sẽ tự động cài .NETFramework Client Profile 4.0. Ngoài ra, người dùng có thể tự cài đặt thủ côngframework này bằng cách chạy tập tin “dotNetFx40_Client_x86_x64.exe” trong thưmục“Support”củaCDchươngtrìnhnày.

Hình2.Càiđặt.NETFramework

CLICKHERE

CHECKHERE

CLICKHERE


8

Cácđịnhdạnghỗtrợ

Trongquátrìnhsửdụng,FRASChỗtrợcácđịnhdạngtậptinsau:

Địnhdạng Loạitậptin

*.asc/*.txt ASCIIGridFile

*.inp InputDataFile

*.ress ResultStatistics

*.rest ResultTimeseries

*.sim Simulation

*.tms TimeseriesDataFile


9

LÀMVIỆCVỚIFRASC

CáccửasổlàmviệcchínhcủaFRASC

Cửa sổ làm việc chính củaQLMTđược thể hiện bằng hình dưới đây, nó gồm cácthànhphầnchínhsau:Menu(Thựcđơn)chính,thanhcôngcụ,thanhtrạngtháivàcáccửasổcon(xemhình).

Hình3.Cửasổlàmviệcchính

Hệthốngmenu

Menuchínhnằmphíatrêncùngcủacửasổlàmviệc,gồmcácmụcsauđây:

MenuFile

Lệnh Môtả

NewTạomớitậptindữliệuđầuvào/chuỗithờigian/mô

phỏng(InputDataFile/TimeseriesFile/SimulationFile)

OpenMởtậptinliệuđầuvào/chuỗithờigian/môphỏng(Input

DataFile/TimeseriesFile/SimulationFile)cósẵn

Menuchính

Thanhcôngcụ

Thanh trạng thái

Cửasổcon


10

Lệnh Môtả

PageSetup Thiếtlậpcấuhìnhchomáyin

Print MởhộpthoạiIn

Close Đóngcửasổhiệnhành

CloseAll Đóngtấtcảcửasổcon

Exit Thoátchươngtrình

MenuView:

Lệnh Môtả

Toolbar Hiểnthị/Ẩnthanhcôngcụ

Statusbar Hiểnthị/Ẩnthanhtrạngthái

MenuResults:

Lệnh Môtả

Hydrograph Đồthịmưa–diễntoándòngchảythànhphần

AccumulatedHydrograph Đồthịlũytíchdòngchảymôphỏngvàthựcđo

Statistics Thốngkêkếtquảmôphỏng

MenuWindows:

Lệnh Môtả

Cascade Sắpxếpcáccửasổcontheothứtự

ArrangeHorizontal Sắpxếpcáccửasổcontheochiềungang

ArrangeVertical Sắpxếpcáccửasổcontheochiềudọc

MaximizeAll Phóngtotấtcảcửasổcon

Exit Thunhỏtấtcảcửasổcon

MenuHelp

Lệnh Môtả

UserGuide Trợgiúpngườidùng

About Vềsảnphẩm


11

Thanhcôngcụ

Thanh công cụ chứa các bút bấm thực hiện các chức năng chính yếu nhất củachươngtrình,baogồm:

TạocửasổInputDataFile/TimeseriesFile/SimulationFilemới

MởtậptinInputDataFile/TimeseriesFile/SimulationFilecósẵn

MởhộpthoạiIn

Đồthịmưa–diễntoándòngchảythànhphần

Đồthịlũytíchdòngchảymôphỏngvàthựcđo

Thốngkêkếtquảmôphỏng

Trợgiúpngườidùng


12

TạoInputDataFile

Menu:File‐>New…chọnInputDataFile.

Inputdatafile(*.inp)làtậptinchứađựngthôngtinvềthôngsốmôhìnhvàđườngdẫnđếncáctậptingridcủalưuvực,cũngnhưđườngdẫnđếntậptindữliệuquantrắcTimeseriesDataFile.Cửasổsaunayhỗ trợviệc tạovàhiệuchỉnhmột Inputdatafile.

Hình4.CửasổInputDataFile

ThôngtinvềlưuvựcsôngđượclưutrữtrongcácASCIIGridFile(*.asc).ĐâylàđịnhdạngchuẩnmàcácphầnmềmGISsửdụngđểthaotáctrêncáctậptingrid.Phầnmềmyêucầu4tậptinnhưsau:

Watersheds:thôngtinphânchiatiểulưuvực;

Landcover:lớpphủbềmặt;

Flowdirection:hướngdòngchảy;

Flowaccumulation:lũytíchdòngchảy.

FRASC cung cấp côngcụxemnhanh thông tin cácASCIIGridFilenàyqua cửa sổGridViewer.Nhấnnút“Preview”đểmởcửasổnày.


13

Hình5.CửasổGridViewertruyxuấtthôngtincáctiểulưuvực

Hình6.CửasổGridViewertruyxuấtthảmphủbềmặt


14

Hình7.CửasổGridViewertruyxuấtthôngtinhướngdòngchảy

Hình8.CửasổGridViewertruyxuấtlũytíchdòngchảy


15

CửasổGridViewthốngkêcác thôngsốcơbảncủaGridFilenhưsốdòng,sốcột,kíchthướcmỗipixel,tọađộlưuvực,giátrịlớnnhất/nhỏnhấtcủacácpixel,giátrịpixel tươngứngvớivị trí trongGridFile.Ngoàira trêncùngcửasổnàycó thanhcôngcụhỗtrợchoviệcthaotác.

MởASCIIGridFile

ZoomIn

ZoomOut

Pan

Extent

CustomizeColor


16

Tiếp theo làkhaibáocác thông sốmôhình trongkhungcửa sổ con “XAJ”.Đây làbướccựckỳquan trọngkhi chạymôhình,bởi chọnđượcbộ thông số tốt thìmôhìnhmớiphảnánhđúngquátrìnhthủyvăndiễnratrongthựctế.

FRASCcungcấpmộtcửasổchophépngườidùngkhaibáocácthôngsốcầnthiếtchoquátrìnhmôphỏngmưa‐dòngchảy.Chúgiảicácthôngsốđượcthểhiệntrongbảngdướiđây:

Bảng1:CácthôngsốcủamôhìnhXinajiangsửdụngtrongchươngtrìnhFRASC

Đềmục Kýhiệu

[đơnvị]

Chúgiải

(TiếngAnh)

Chúgiải

(TiếngViệt)

Evapotranspiration

(Bốcthoáthơi

nước)

Ke[] Panevaporationcoefficient Hệsốgiữalượngbốcthoát

hơitiềmnăngvàbốchơi

chậu

WUM

[mm]

Tensionwaterstorage

capacityforuppersoil

layer

Sứcchứanướcứngsuất

trungbìnhlưuvựctầngtrên

WLM

[mm]

Tensionwaterstorage

capacityforlowersoillayer


trungbìnhlưuvựctầngdưới

WDM

[mm]

Tensionwaterstorage

capacityfordeepersoillayer


trungbìnhlưuvựctầngsâu

C[] Evaporationcoefficient

fordeepersoillayer

Hệsốbốchơitầngsâu

RunoffProduction

Parameters

(ThôngsốSảnsinh

dòngchảy)

B[] Exponentoftension

waterstoragecapacity

curve

Hệsốmũcủađườngcong

phânbốsứcchứanướcứng

suất

IMP[] Ratioofimperviousarea Hệsốdiệntíchkhôngthấm

RunoffSeparation

Parameters

(ThôngsốPhân

táchdòngchảy)

SM[mm] Freewaterstoragecapacity Sứcchứanướctựdotrung

bìnhlưuvực

EX[] Exponentoffreewater

storagecapacitycurve

Hệsốmũcủađườngcong

khảnăngchứanướctựdo

KSS[] Outflowcoefficientof

interflow

Hệsốdòngracủanướctự

dothànhdòngchảysátmặt

KG[] Outflowcoefficientof

baseflow

Hệsốdòngracủanướctự

dothànhdòngchảyngầm

FlowConcentration

Parameters

KRS[] Timeconstantreservoir

overlandflowcomponent

Hằngsốthờigianlưucủa

thànhphầndòngchảymặt


17

(ThôngsốTậptrung

dòngchảy)

KRSS[] Timeconstantreservoir

interflowcomponent


thànhphầndòngsátmặt

KRG[] Timeconstantreservoir

baseflowcomponent


thànhphầndòngchảyngầm

Parametersofthe

MuskingumMethod

(Thôngsốcủa

phươngpháp

Muskingum)

KMUS[h] Storagecoefficient Hệsốlưutrữ

XMUS[] Streamflowfactor Thừasốdòngchảy

InitialValues

(Điềukiệnbanđầu)

W10

[mm]

Initialvalueoftension

waterstorageforupper

soillayer

Giátrịbanđầucủalượng

chứanướcứngsuấttầng

trên

W20

[mm]


waterstorageforlower

soillayer


chứanướcứngsuấttầng

dưới

W30

[mm]


waterstoragefordeeper

soillayer


chứanướcứngsuấttầngsâu

Fr0[%] Initialrunoffgeneration

area

Tỷlệdiệntíchphátsinhdòng

chảybanđầu

S0[mm] Initialfreewaterstorage Lượngtrữnướctựdoban

đầu

QRSS0

[m3/s]

Initialinterflow Giátrịlưulượngbanđầucủa

dòngsátmặt

QRG0

[m3/s]

Initialbaseflow Giátrịlưulượngbanđầucủa

dòngngầm

KhaibáocácthôngsốmôhìnhthôngquacáccửasổcontrongđềmụcXAJnhưcáchìnhsauđây:


18

Hình9.Cửasổkhaibáocácthôngsốbốcthoáthơinước

Hình10.Cửasổkhaibáocácthôngsốthànhphầndòngchảy


19

Hình11.Cửasổkhaibáocácthôngsốtậptrungdòngchảy

Hình12.Cửasổkhaibáocácthôngsốđiềukiệnbanđầu


20

Bên cạnh các thông sốmôhình,dữ liệu thủyvăn thựcđo cũng cần thiết choquátrìnhtínhtoánmôphỏngvàđánhgiáđộchínhxáccủamôhình.KhaibáođườngdẫnđếntậptinchứachuỗidữliệuthủyvănthựcđoTimeseriesDataFileởcửasổcon“Timeseries”

Hình13.KhaibáođườngdẫnđếnTimeseriesDataFile

NhấnnútBrowseđểkhaibáođườngdẫnđếntậptincósẵnhoặcnhấnvàoliênkết“New/EditTimeseriesDataFile”đểtạomới‐biêntậpchuỗisốliệuquantrắc.

Saukhikhaibáotấtcảthôngsố,nhấnnút“SaveInput”đểlưulại.


21

TạoTimeseriesDataFile

Menu:File‐>New…chọnTimeseries.

ĐịnhdạngmặcđịnhcủaTimeseriesDataFilelà(*.tms)

Khitạomới,sẽxuấthiệncửasổkhaibáothuộctínhchoTimeseriesDatanhưsau:

Hình14.CửasổFileProperties

Chúgiải:

CatchmentName:tênlưuvựcnghiêncứu; Timestep:bướcthờigiancủachuỗidữliệu(đơnvị:giờ); No.ofTimestep:sốbướcthờigian; Starttime:thờiđiểmbắtđầucủachuỗisốliệu(địnhdạnhmm/dd/yyyy); DischargeData:khaibáoCóhoặcKhôngsốliệuquantrắcdòngchảy; No.ofSubbasins:sốtiểulưuvựctronglưuvựcnghiêncứu; No.ofLandcoverIndex:sốchỉsốcủalớpphủbềmặt.

SaukhikhaibáothuộctínhchoTimeseriesDataFile,phầnmềmsẽtựđộngtạomộtbảnglưutrữdữliệutươngứng.Cóthểtạomới,lưutrữ,saochép–dándữliệuqualạivớicácphầnmềmbảngtínhkhác(vídụMicrosoftExcel).

Dướiđây làmộtmẫubảngdữ liệuvới chứcnăngCut/Copy/PastekhiRight‐Clicktrênôgiátrị.


22

Hình15.BảngdữliệuTimeseries–Giángthủythựcđo

Hình16.BảngdữliệuTimeseries–Bốchơithựcđo


23

Hình17.BảngdữliệuTimeseries–Dòngchảythựcđo


24

Cửasổmôphỏng

Menu:File‐>New…chọnSimulationFile.

ĐịnhdạngmặcđịnhcủaSimulationFilelà(*.sim)

Hình18.CửasổMôphỏng

Cácthôngsốcầnkhaibáochoquátrìnhmôphỏng:

ModelParametersFile(InputDataFile):khaibáođườngdẫnđếntậptin*.inp;

Timestep:bướcthờigianchomôphỏng(đơnvị:giờ); SimulationStart:thờiđiểmbắtđầumôphỏng; SimulationEnd:thờiđiểmkếtthúcmôphỏng; Simulated Timeseries File: chỉ định nơi lưu chuỗi số liệu kết quả mô

phỏng; SimulatedStatisticsFile:chỉđịnhnơilưuthốngkêkếtquảmôphỏng.

Saukhikhaibáođầyđủthôngtinchomôphỏng,nhấnnút“SaveSimFile”đểlưulạitậptin*.sim;hoặcnhấn“Simulation”đểthựchiệnquátrìnhtínhtoánmôphỏng.

Nếudữliệuhợplệ,quátrìnhtínhtoánmôphỏngsẽdiễnra.Tùytheoquymôdữliệuđầuvàovàcácđiềukiệnmôphỏngmàthờigiantínhtoánsẽkhácnhau.Khimôphỏnghoàntấtsẽhiểnthịhộpthoạithôngbáosau,lúcnàytacóthểkhaitháccáctínhnăngxuấtkếtquả.


25

Trìnhbàykếtquảmôphỏng

BiểuđồMưa–Dòngchảy

Hình19.BiểuđồMưa–Dòngchảy

Biểuđồthểhiệnlượngmưavàkếtquảmôphỏngdòngchảyquatừngthờiđiểm.Cóthểphóngto–thunhỏmộtvùngtrênđồthị,nhấngiữchuộtgiữađểdichuyểnvùnghiểnthị,vàRight‐Clicktrênbiểuđồsẽxuấthiệnmenutiệních:

Chúgiải:

Copy:lưuhìnhảnhđồthịhiệnthờivàoClipboard; SaveImageAs…:lưuhìnhảnhhiệnthờithànhtậptinhìnhảnh; PageSetup…:thiếtlậptrangin; Print…:inbiểuđồ; ShowPointValues: thểhiệngiá trịđiểmkhiđưacon trỏ lênđối tượng

biểuđồ,chứcnăngnàymặcđịnhđượcchọn; Un‐Pan:quaylạikhungxemtrướcđó; UndoAllZoom/Pan:quaylạikhungxembanđầu; SetScaletoDefault:phụchồitỷlệhiểnthịvềmặcđịnh.


26

BiểuđồLũytíchdòngchảy

Hình20.BiểuđồLũytíchDòngchảy

Biểuđồthểhiệnlũytíchdòngchảymôphỏngđượcvàlũytíchdòngchảyquantrắc(nếucódữliệu).

Thốngkêkếtquảmôphỏng

Hình21.Cửasổthốngkêkếtquảmôphỏng


27

ÝnghĩacácthôngsốkếtquảnhưtrongBảng2.

Bảng2:Giảithíchcácýnghĩacửasổthốngkêkếtquảmôphỏng

SummaryResults

(kếtquảthốngkê)

Totalcatchmentarea(km2) Tổngdiệntíchlưuvực(km2)

Arealmeanrainfall(mm/day) Lượngmưatrungbìnhngày

(mm/ngày)

Arealmeanpotential

evapotranspiration(mm/day)

Độbốchơitiềmnăngtrungbình

ngày(mm/ngày)

Arealmeanactual

evapotranspiration(mm/day)

Độbốchơithựctếtrungbình

ngày(mm/ngày)

Meansimulateddischarge(m3/s) Lưulượngdòngchảytrungbình

môphỏngđược(m3/s)

Meanobserveddischarge(m3/s) Lưulượngdòngchảythựcđo

trungbình(m3/s)

ModelEfficiency

Measures

(đánhgiáđộ

chínhxáccủamô

hình)

Nash‐Sutcliffecoefficient–R2 HệsốNash‐Sutcliffe‐R2

Pearsoncorrelationcoefficient‐

Rcc

HệsốtươngquanPearson‐Rcc

Percentageofvolumetricerror–

Qerr(%)

Tỷlệsaisốthểtích–Qerr(%)


28

Cáccâuhỏithườnggặp

1. Tạisaotôikhôngthểcàiđược.NetFramework?

ĐốivớimộtsốmáyvitínhchạyhệđiềuhànhWindowsXP,cóthểcầnphảinângcấp“WindowsImagingComponent”trướckhicài.NETFramework4.0.TruycậpvàothưmụcconsupportcủaCDcàiđặtvàchạytậptin“wic_x86_enu.exe”đểnângcấpthànhphầnnày.

2. KhichạySimualtion,máytôihiệnrathôngbáolỗi“WarmingUpandReading

InputData”.

“Lỗi” này xuất hiện khimột hoặc vài thông sốmô hình đã đượckhaibáokhôngđúngformatcủaInputDataFile,hoặcđườngdẫntậptinkhôngcònchínhxác.Hãykiểmtratậptin*.inpbằngcửasổInputDatavàđảmbảocácthôngsốđượckhaibáođúngformatcủachươngtrình,hoặccậpnhậtlạicácđườngdẫntậptin.

Vídụdướiđâylàtậptin“E:\MODEL\Madao_3\Madao_.tms”khôngtồntại.

3. Hộpthoạinàycóýnghĩagì?

Nếuxuấthiệnthôngbáolỗinày,tứclàthờiđiểmbắtđầumôphỏnghoặc/vàthờiđiểmkết thúcmôphỏngvượtquákhoảngthờigiancủachuỗidữliệuđầuvào.Hãyđiềuchỉnhlại2giátrị“SimulationStart”và“SimulationEnd”trongcửasổSimulationchophùhợp.


29

4. Khiđangtínhtoánmôphỏng,chươngtrìnhhiệnhộpthôngbáo“Thereisanintervaloftime”,vàsauđótôikhôngthấyđượckếtquảmôphỏngdòngchảy.

Lỗinàyxuấthiệndokhaibáotimestep(bướcthờigian‐dt)trongcửasổSimulationkhôngphùhợpchoquátrìnhdiễntoándòngchảy.Hãythayđổi(tănghoặcgiảm)giátrịcủatimestep.

5. TạisaocácbiểuđồkếtquảkhônghiểnthịđườngQ.obs?

DochuỗisốliệuđầuvàokhôngcódữliệuquantrắcdòngchảynêngiátrịQ.obssẽkhôngđượchiểnthịtrênbiểuđồkếtquả.

Documents

H NG D N S D NG - bwe.com.vn filevũ văn nghị frasc flow routed accumulation simulation in a catchment mÔ hÌnh mÔ phỎng mƯa – dÒng chẢy hƯỚng dẪn sỬ dỤng