Greenstick fracture

Gãy cành tươiBẻ hay không bẻ?

Hai yếu tố: gập góc đã biết, xoay có thể chưa biết.

Bs Huỳnh Mạnh Nhi, huynhmanhnhi@gmail.com

Staheli 2006

Rockwood 2010, Fractures in Children

Staheli 2006

• Greenstick fractures are common in the forearm, as bone bends before it fractures and the periosteal sleeve maintains apposition. Greenstick fractures are contained within the periosteum.– Gãy cành tươi thường gặp ở cẳng tay, khi xương cong trước khi gãy và

màng ngoài xương chưa đứt rời. Gãy cành tươi nằm bên trong màng ngoài xương.

Ranh giới của Staheli: màng ngoài xương

Ranh giới của Rockwood: vỏ xương

• On anteroposterior (AP) and lateral radiographs, greenstick fractures show cortical violation of one, two, or three of their radiographic cortices, and thus some bony continuity is preserved. – Trên phim thẳng và phim ngang, gãy cành

tươi có 1, 2 hay 3 vỏ xương gãy, và vẫn còn 1 ít xương liên tục.

Rockwood 2010

• Greenstick fractures represent an intermediate step between plastic deformation and complete fractures.55

– Gãy cành tươi là giai đoạn trung gian giữa gãy cong tạo hình và gãy xương hoàn toàn.

Rockwood 2010

Hai trường phái

• Two philosophies are reflected in the literature regarding greenstick fracture reduction: one in which the greenstick fracture is purposely completed and another in which it is not. – Có hai trường phái nắn gãy cành tươi: bẻ gãy

hoàn toàn và không bẻ.

Rockwood 2010

Trường phái bẻ gãy

• Those who favor completing the fracture (dating back at least to the 1859 work of Malgaigne) cite concerns about lost reduction and recurrent deformity that can be prevented only by converting the greenstick into a complete fracture.24,36,103,152 – Trường phái ủng hộ bẻ gãy hoàn toàn (có lẽ từ thời Malgaine

1859) cho rằng bẻ gãy giúp tránh di lệch về sau.

• In addition to the traditional view that loss of reduction is less likely if a greenstick fracture is completed, there also is the theoretical advantage of a lower refracture rate because of more exuberant callus formation.63,230 – Trường phái bẻ gãy cho rằng nhờ bẻ, ổ gãy có nhiều can xương

mọc ra khiến xương ít bị gãy lại.

Rockwood 2010

Trường phái không bẻ

• Others prefer to maintain and perhaps exploit some of the inherent stability of the greenstick fracture.6,63,80,92,322

• Trường phái không bẻ cho rằng vỏ xương còn lại sẽ giúp ổ gãy vững hơn

Rockwood 2010

Ý kiến khác

• To the best of our knowledge, these theories have not been validated in any controlled clinical studies. – Theo chúng tôi, không có các nghiên cứu lâm sàng

chứng minh cho các lý luận này.

Rockwood 2010

• Davis and Green80 advocated a derotational approach to greenstick fracture reduction and reported a 10% (16/151) reangulation rate in their series of patients with greenstick fracture. They compared this to the 25% (12/47) reangulation rate in patients with complete fractures and questioned the wisdom of routinely completing greenstick fractures.80 – Theo Davis và Green, tỉ lệ di lệch thứ phát ở lô gãy

cành tươi là 10%, trong khi ở lô gãy hẳn là 25%. Vậy có nên bẻ gãy hẳn tất cả các ca gãy cành tươi?

Rockwood 2010

• In a prospective study, Boyer et al.44 showed statistically that greenstick fractures maintain their reduction better than complete forearm fractures.– Nghiên cứu của Boyer cho thấy gãy cành tươi

ít di lệch thứ phát hơn gãy hoàn toàn.

Rockwood 2010

Vấn đề xoay ở gãy cành tươi

• The primary reduction strategy is very different for greenstick fractures (rotation) compared to that for complete fractures (vertical traction). – Gãy cành tươi: chú ý vấn đề xoay, trong khi

gãy hoàn toàn: chú ý kéo dọc trục.

Rockwood 2010

• FIGURE 10-9 Radial and ulnar shaft fractures occurring at same level, implying no significant rotation.– Khi gãy thân xương quay và trụ ở cùng tầng, không có di

lệch xoay đi kèm

Rockwood 2010

• Rotational deformity is considered to be intimately related to the clinical deformity seen with greenstick fractures of the forearm, and the analogy of a cardboard tube that tends to bend as it is twisted has been offered by Holdsworth.144 – Specifically, hyperpronation injuries usually are associated

with apex-dorsal greenstick fractures of the forearm, and hypersupination injuries usually are associated with the opposite, apex-volar injuries.92,220

– The treatment of these greenstick fractures requires a derotation maneuver in addition to correction of any angulation.55,133

Rockwood 2010

• Di lệch xoay là yếu tố quan trọng cần phát hiện trong gãy cành tươi cẳng tay. Holdsworth dùng hình ảnh ống bìa cứng bị xoắn gãy để giải thích khái niệm xoay của gãy cành tươi. – Di lệch xoay sấp gặp ở gãy cành tươi có đỉnh

nằm ở mặt lưng cẳng tay. Di lệch xoay ngửa lại có đỉnh ở mặt lòng cẳng tay.

– Khi gãy cành tươi kèm di lệch xoay, cần sửa gập góc lẫn xoay.

Rockwood 2010

Ngửa Không xoay Sấp

FIGURE 10-8 Radius and ulna shaft fractures occurring at different levels, implying rotational mechanism.– Gãy thân xương quay và thân xương trụ ở các tầng khác

nhau sẽ có ý nghĩa ngửa, không xoay hay sấp.

Rockwood 2010

• Greenstick fractures that occur near the same level probably have little to no rotational component and are best corrected by manipulative reduction and three-point molding techniques (see Fig. 10-9). – Gãy cành tươi có mức gãy ngang nhau giữa

hai xương quay và trụ thì không có yếu tố xoay, chỉ nắn chỉnh gập góc và bó bột giữ theo nguyên tắc 3 điểm.

Rockwood 2010

FIGURE 10-25. Shaft fractures at different levels implies rotational mechanism.

A. Apex-volar angulation with supination deformity of the forearm.

B. Apex-dorsal angulation with pronation deformity of forearm.

– Gãy thân xương quay và trụ ở các mức khác nhau cho thấy có yếu tố xoay kèm theo. • A. Đỉnh ở mặt trước, cho thấy bàn tay bị ngửa, cần nắn sấp. • B. đỉnh gập góc ở mặt lưng, cho thấy bàn tay bị sấp, cần nắn ngửa.

Rockwood 2010

Staheli cũng nhận xét tương tự về yếu tố xoay trong gãy cành tươi

• Note that the fractures (arrows) are at different levels, indicating a rotational component to the injury.

• Hai ổ gãy ở hai tầng khác nhau (mũi tên), chứng tỏ có yếu tố xoay trong cơ chế chấn thương.

Staheli 2006

Điều trị

• Complete the fracture, place in finger traction, and immobilize in a long-arm cast with the forearm in a position assumed naturally with traction.

• Bẻ cho gãy hẳn. Treo rọ. Bó bột cánh-bàn tay. Bó cẳng tay ở tư thế tự nhiên như khi kéo tạ.

Staheli 2006

Kinh nghiệm của quý đồng nghiệp?

• Các đồng nghiệp có gặp trường hợp nào lành xương, hết gập góc mà bàn tay bị úp xuống (đoạn xa bị sấp)?

• Bs Nhi thỉnh thoảng có gặp, có lẽ do người nắn đã không chú ý yếu tố xoay khi sửa xương.