75
M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 1 GRAVİMETRİK ANALİZ-III Prof. Dr. Mustafa DEMİR

GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 1

GRAVİMETRİK ANALİZ-III

Prof. Dr. Mustafa DEMİR

Page 2: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 2

GRAVİMETRİK HESAPLAMALAR

Page 3: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 3

Page 4: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 4

Page 5: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 5

Page 6: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 6

Page 7: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 7

Page 8: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 8

Page 9: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 9

Page 10: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 10

HesaplamaGravimetrik analizde en son basamak çökelek ağırlığından yararlanarak aranan maddenin miktarının hesaplanmasıdır. Aranan element veya iyonun ağırlığı, çökelek ağırlığının gravimetrik faktör ile çarpılması ile bulunur.

Page 11: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 11

Gravimetrik FaktörGravimetrik faktör aranan maddenin formül ağırlığının tartılan maddenin formül ağırlığına oranıdır.

ağırlığı formül maddenin tartılanağırlığı formül maddenin aranan.)faktör(G.F kGravimetri =

Page 12: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 12

Tartım sonunda bulunan çökelek ağırlığının gravimetrik faktör ile çarpılması sonucu, örnekteki aranan madde miktarı bulunur.

faktör kgravimetrix ağırlığı ÇökelekAranan(g) =

Page 13: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 13

Tartım sonunda bulunan çökelek ağırlığının gravimetrik faktör ile çarpılması sonucu, örnekteki aranan madde miktarı bulunur.

faktör kgravimetrix ağırlığı ÇökelekAranan(g) =

x100 miktarı(g) örnek tartılan

G.F.x )ağırlığı(g çökelekAranan(%) =

Page 14: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 14

Çeşitli bileşikler için gravimetrik faktörün hesaplanışı

Aranan Tartılan GravimetrikFaktörün Hesaplanması

K KClO4 K / KClO4

K2O KClO4 K2O / 2KClO4

Fe Fe2O3 2Fe / Fe2O3

Fe3O4 Fe2O3 2Fe3O4 / 3Fe2O3

KAlSi3O8

SiO2 KAlSi3O8 / 3SiO2

Mg Mg2P2O7 2Mg / Mg2P2O7

SO4 BaSO4 SO4 / BaSO4

S BaSO4 S / BaSO4

Ca CaC2O4 Ca / CaC2O4

Ca CaCO3 Ca / CaCO3

Ag AgCl Ag / AgClCl AgCl Cl / AgClCr BaCrO4 Cr / BaCrO4

Page 15: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 15

GRAVİMETRİK ANALİZLERDE HATA KAYNAKLARI

1. Aranan maddenin tam olarak çöktürülememesi

2. Son tartım için temiz, düzenli ve belli bileşimde çökeleğin elde edilmemesi

çöktürmenin tam olarak yapılamamasının neden olduğu hatalar oldukça azdır.

Page 16: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 16

Gravimetrik analizlerde tamamen saf çökelek tartabilmek hemen hemen olanaksızdır. Buna birçok etmenler sebep olabilir.

1. Yabancı iyonlar birlikte çökmüş olabilir.2. İlk çökelme başladıktan sonra, çözünürlüğü

buna yakın olan diğer bileşikler sonradan çökmüş olabilir.

3. Çökeleğe tutunmuş olan birincil veya ikincil iyonlar, yıkamanın tam olarak yapılmamasınedeniyle giderilemeyebilir.

Page 17: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 17

4. Isıtma yeterince yapılmazsa, çökeleğin soğurmuş olduğu su tamamen giderilemeyebilir.

5. Isıtma gereğinden daha yüksek sıcaklıklarda yapılırsa, çökelek bozunabilir ve farklı ürünler meydana gelebilir.

6. Yakma sırasında kâğıt süzgeçteki karbon, çökelekte indirgenmelere neden olabilir.

7. Çökeleğin kızdırılması ve özellikle süzgeçkâğıdının yakılması sırasında, bozunmamışartıklar kalabilir.

8. Yakma ve soğutma işlemlerinden sonra tartıma hazır çökelek, karbondioksit veya su soğurabilir.

Page 18: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 18

Yukarıda sayılan hata kaynaklarının analiz sonucuna yansımasını ayrı ayrıdeğerlendirmek gerekir. Çünkü çökme şekline veya bileşimdeki değişimin niteliğine göre, daha düşük veya daha yüksek sonuçların bulunmasına neden olabilir. Hatta bazen sonucu hiç değiştirmeyebilir.

Page 19: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 19

Birlikte çökme için iki şeyi düşünmek gerekir:

Birlikte çöken nedir ısıtma sonunda hangi bileşiğe dönüşmüştür?

Örneğin; sülfat tayininde baryum sülfat ile birlikte birincil ve ikincil tutunan iyon olarak baryum ve nitratın çöktüğünü düşünelim. Çöken baryum nitrat, kızdırma sonunda baryum oksite dönüşür ve baryum sülfatla birlikte tartılır.

Page 20: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 20

Bu, sonucun daha fazla bulunmasına neden olur.

Ba(NO3)2 BaO (tartılan)BaSO4 Tartılması gereken

BaO için G.F= (Ba/BaO)=0,895BaSO4 için G.F. = (Ba/BaSO4)=0,587

Page 21: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 21

Aynı olay baryum tayininde olursa sonuca etkisi farklıdır, daha düşük sonuç bulunur.Çünkü; birlikte çöken baryum nitrattaki baryum iyonları sülfat yerine nitrat hâlinde çökmüştür ve kızdırma sonunda baryum sülfat yerine baryum oksit hâlinde tartılacaktır. Baryum oksit baryum sülfattan daha hafif olduğundan sonucun daha az bulunmasına sebep olacaktır.

Page 22: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 22

BaSO4 233 g/molBaO 153 g/mol

Page 23: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 23

Bir demir analizinde demir(III) hidroksitle birlikte demir(III) sülfat da çökebilir. Ancak kızdırma sonunda her ikisi de demir(III) oksitedönüşeceğinden sonuca herhangi bir etkisi yoktur.

Page 24: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 24

2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2OFe2(SO4)3 Fe2O3 + 3SO3

Page 25: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 25

GRAVİMETRİK ANALİZ UYGULAMALARI

Page 26: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 26

Uygulama alanı

İnorganik anyon ve katyonların tayiniH2O, SO2, CO2, I2 gibi nötral türlerOrganik maddeler (süt ürünleri, ilaç, pestisit, tahıl vb)

Page 27: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 27

Uçuculaştırma yöntemi

Su tayini (ağırlık kaybı)CO2 tayini (2NaOH+CO2 Na2CO3+H2O kütle farkı ile)Sülfür tayini H2S şeklindeSülfitlerin tayini SO2 şeklinde

Page 28: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 28

UYGULAMALAR

Gravimetrik yöntemde birçok anyonun ve katyonun analizi yapılabilir. Bunlar içinde anyonlardan klorür ve sülfatkatyonlardan ise alüminyum,demir, magnezyum, nikel, kalsiyum analizleri yapılabilir.

Page 29: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 29

Alüminyum TayiniGravimetrik yöntemle alüminyum tayini, çözeltideki bütün alüminyum iyonlarının amonyak çözeltisi ile alüminyum hidroksit hâlinde çöktürülüp süzme, yıkama,kurutma ve kızdırma işlemlerinden sonra alüminyum oksit hâlinde tartılmasıesasına dayanır.

O3HOAl2Al(OH)Al(OH)3OHAl

2323

33

+→→+ −+

Page 30: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 30

Gravimetrik yöntemle alüminyum tayininde şu noktaların bilinmesi gerekir

1. Çöktürme pH 6.3-9.0 arasında yapılmalıdır. Düşük pH’larda çökme gerçekleşmezken bazın aşırısında alüminat oluşumuyla çökelek çözünür. Çöktürme için en uygun baz, amonyak çözeltisidir.

−→−+ 4Al(OH)OH3Al(OH)

Page 31: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 31

2. Alüminyum hidroksit çökeleği süzüldükten sonra, içinde amonyum nitrat veya amonyum klorür bulunan su ile yıkanır, saf su ile yıkanmaz. Saf su çökeleğin peptitleşmesine, dolayısıyla çözeltiye geçmesine neden olur.

3. Kızdırma işlemi sonunda meydana gelen alüminyum oksit, su moleküllerini kuvvetle adsorplar. Bu suyun uzaklaştırılabilmesi için kızdırma işleminin 1000 oC dolayında yapılmasıgerekir.

Page 32: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 32

Sülfat TayiniGravimetrik yöntemle sülfat tayini, çözeltideki sülfat iyonlarının asitli ortamda baryum klorür çözeltisi ile çöktürülüp süzme, yıkama, kurutma, yakma ve kızdırma işlemlerinden sonra yine baryum sülfat hâlinde tartılması temeline dayanır.

42

42 BaSOSOBa →+ −+

Page 33: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 33

Gravimetrik yöntemle baryum tayininde şu noktaların bilinmesi gerekir

1. Çöktürme işleminin zayıf asitli ortamda (yaklaşık 0.05 M HNO3 ortamında) gerçekleştirilmesi gerekir. Çünkü nötral veya bazik ortamda çöktürücüolarak kullanılan baryum iyonları, ortamda bulunabilecek fosfat, karbonat veya hidroksit iyonlarıyla çökelti verebilir. Kuvvetli bazik ortamda ise çöken baryum sülfatın bir kısmı çözünebilir.

Page 34: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 34

2. Süzgeç kâğıdını yakma ve kızdırma dikkat gerektirir. Yüksek sıcaklıkta süzgeç kâğıdının karbonu indirgenmeye neden olabilir. Düşük sıcaklıklarda yakma, işlemi bu indirgenmeyi önler.

4COBaS4C4BaSO +→+

Page 35: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 35

Bu yöntemde dinlendirme, özel bir önem taşır.Baryum sülfatın, ortamda bulunan yabancıiyonları beraberinde sürükleme eğilimi yüksektir. Yabancı iyonlardan klorür, nitrat ve klorat, baryum iyonlarıyla baryum tuzları hâlinde baryum sülfat ile birlikte çöker. Bu, tartım sonunda gerçek değerden daha yüksek bir sonucun bulunmasına neden olur.

Page 36: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 36

Klorür TayiniGravimetrik yöntemle klorür tayini, klorür iyonlarının asitli ortamda gümüş nitrat çözeltisi ile gümüş klorür hâlinde çöktürülüp süzme, yıkama ve kurutma işlemlerinden sonra yine gümüş klorür hâlinde tartılmasıesasına dayanır.

AgClAgCl →+ +−

Page 37: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 37

Gravimetrik yöntemle klorür tayininde şu noktaların bilinmesi gerekir:

1. Çöktürmenin nötral ortamda yapılmasıhâlinde ortamda bulunabilecek fosfat veya karbonat gibi anyonlarla, gümüş çökelek verebilir. Aşırı asitli ortamda ise, bu kez gümüşklorürün çözünmesi söz konusu olabilir. Bu nedenle çöktürmenin zayıf asitli ortamda yapılması gerekir.

Page 38: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 38

2. Çöktürme işlemi sıcakta yapılmalıdır. Aksi hâlde asitli ortamda

tepkimesi gereğince klorürün bir kısmı yükseltgenerek uzaklaşabilir

O2H22NO22ClH43NO2Cl2 ++⇔+++− −

Page 39: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 39

3. Süzme kâğıt süzgeçlerle değil cam veya porselen süzgeçlerle yapılmalıdır. Kâğıt süzgeç kullanılmasıhâlinde yakma sırasında karbon, gümüş klorürü, metalik gümüşe indirgeyebilir.

Page 40: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 40

4. Gümüş klorür çökeleği ışıkta uzun süre bekletilmemelidir. Aksi hâlde bir süre sonra beyaz çökeleğin esmer renge döndüğü görülür. Bunun nedeni ışık etkisi ile gümüşklorürün metalik gümüşe indirgenmesidir.

2Cl2Agışık2AgCl +⎯⎯ →⎯

Page 41: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 41

Bu ayrışmanın sonuca etkisi, bozunmanın hangi ortamda olduğuna göre değişir. Ayrışma süzme ve yıkama işleminden önce olmuşsa, açığa çıkan klor gazı, çöktürme ortamında yeterli miktarda bulunan gümüş iyonlarıyla tekrar gümüşklorür çökeleğini vereceğinden, açığa çıkan metalik gümüş nedeniyle tartımın daha fazla bulunmasına neden olur.

Page 42: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 42

Ancak, ayrışma süzme ve yıkama işleminden sonra gerçekleşmişse, bu kez uzaklaşan klor gazı nedeniyle tartımın daha az bulunmasına neden olur.

−+++⇔+++ 3ClO6H5AgClO23H5Ag23Cl

Page 43: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 43

5. Gümüş klorür çökeleği su moleküllerini absorplar ve ancak 455 oC ‘de tam olarak uzaklaştırılabilir. Kurutma 100-120 oC’deyapıldığında suyun % 0.03-0.04’ü, 200 oC ‘de ise % 0.01’i çökelekte kalır.

Page 44: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 44

Demir TayiniGravimetrik yöntemle demir tayini, çözeltide bulunan bütün demir iyonlarının demir(III)’e yükseltgenmesinden sonra amonyak çözeltisi ile Fe(OH)3 hâlinde çöktürülüp süzme, yıkama, kurutma ve kızdırma işlemlerinden sonra Fe2O3hâlinde tartılması temeline dayanır.

O23H3O2Fe∆32Fe(OH) +⎯→⎯

→−++3Fe(OH)3OH3Fe

Page 45: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 45

Gravimetrik yöntemle demir tayininde şu noktaların bilinmesi gerekir

1. Demirin çöktürülmesinde, alüminyumda olduğu gibi, pHkontrolü önemli değildir.Dolayısıyla prensip olarak NaOH veya KOH çöktürücüolarak kullanılabilir. Ancak; alkali bazların kullanılmasıhâlinde sodyum veya potasyum iyonları Fe(OH)3çökeleği tarafından kuvvetle tutulurlar (absorplanırlar) ve dolayısıyla, Fe(OH)3 ile birlikte çökerler. Yıkama veya kızdırma işlemleri sırasında bu iyonlar kolaylıkla uzaklaştırılamadığından hataya neden olurlar. Oysa çöktürme NH4OH ile yapıldığında, birlikte çökmüş olan amonyum iyonları kızdırma sırasında uzaklaşabildiğinden, hataya neden olmazlar.

Page 46: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 46

2. Çökeleğin yıkanması saf su ile yapılacak olursa, kolloidleşmeye neden olduğundan, yıkanıp gider, dolayısıyla hataya neden olur. Yıkama, bir elektrolit çözeltisi ile yapılmalıdır.Elektrolit olarak kızdırıldığında buharlaşabilen nötralbir tuz çözeltisi, çoğunlukla amonyum nitrat çözeltisi kullanılır. Amonyum klorürün kullanılması tercih edilmemelidir. Çünkü kızdırma sırasında FeCl3 oluşabilir ki bu da uçucudur.

O23H36NH3FeClCl46NH3O2Fe ++→+

Page 47: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 47

3. Süzme işlemi, pratik olduğundan, kâğıt süzgeçlerde yapılır. Ancak, yakma ve kızdırma işlemi yüksek sıcaklıklarda yapılırsa kâğıdın karbonu demiri indirgeyebilir. Bu nedenle süzgeç kâğıdının yakılmasıdüşük sıcaklıklarda yapılmalıdır

3CO2Fe3C3O2Fe +→+

Page 48: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 48

Magnezyum TayiniGravimetrik yöntemle magnezyum tayini, çözeltideki magnezyum iyonlarının bazik ortamda amonyum fosfat çözeltisi ile magnezyum amonyum fosfat hâlinde çöktürülüp, süzme, yıkama, yakma ve kızdırma işlemlerinden sonra magnezyum pirofosfat hâlinde tartılması temeline dayanır

OH2NHOPMgPO2MgNHNHHPOMgNHHPO)(NHMg

2372244

4444242

++⇔++⇔+ +++

Page 49: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 49

Gravimetrik yöntemle magnezyum tayininde aşağıdaki noktaların bilinmesi gerekir

Çöktürme zayıf bazik ortamda yapılmalıdır. Kuvvetli bazik ortamda Mg(OH)2 çökebilirken, asitli ortamda fosfat, fosforik asite dönüşebilir ki, bu da çökmeyi engeller.,

2Mg(OH)2OH2Mg →−++

4PO3H3H34PO ⇔++−

Page 50: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 50

2. Kurutma ve yakma sırasında yeterli özen gösterilmezse süzgeç kâğıdının karbonu, çökeleği indirgeyebilir.

3. Süzme işlemi Goach krozesi ile de yapılabilir. Ancak bu durumda krozenin kızıl dereceye kadar kızdırılması gerekir.

4. Kızdırma sıcaklığı 1100 oC’yi geçmemelidir. Aksi hâlde Mg2P2O7 bozunarak P2O5 e dönüşür ki bu da uçucu olduğundan hataya neden olur.

2MgO5O2P∆7O2P2Mg +⎯→⎯

Page 51: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 51

Nikel TayiniGravimetrik yöntemle nikel tayini, çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksimile nikel dimetilglioksim hâlinde çöktürülüp süzme, yıkama ve kurutma işlemlerinden sonra yine nikel dimetilglioksim hâlinde tartılması esasına dayanır.

++ +→+ 2H)ONHNi(CHONH2CNi 2227422742

Page 52: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 52

Gravimetrik yöntemle nikel tayininde şu noktalara dikkat etmek gerekir

1. Nikel dimetilglioksim kuvvetli asitli ortamda çözünen bir bileşiktir. Bu nedenle çöktürme zayıf bazik veya zayıf asitli ortamda yapılmalıdır. Zayıf bazik ortam NH4OH + NH4Cl ile zayıf asitli ortam ise HAc + NaAc ile sağlanabilir. Kuvvetli asitli ortamda çözünme olurken, kuvvetli bazik ortamda stokiometrik olmayan çökelek oluşur.

Page 53: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 53

2. Bazik ortamda çöktürmede, ortamda demir iyonları varsa Fe(OH)3çökeleğini verebilir. Bu nedenle önce etkisiz hâle getirilmesi gerekir. Bunun için yeterli miktarda tartarik asit veya sitrik asit eklenerek, demirle kararlı bir kompleks oluşturması sağlanır.

Page 54: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 54

Kalsiyum TayiniGravimetrik yöntemle kalsiyum tayini, çözeltideki kalsiyum iyonlarının asitli ortamda okzalat iyonlarıyla kalsiyum okzalat hâlinde çöktürülüp süzme, yıkama, kurutma ve yakma işlemlerinden sonra kalsiyum karbonat hâlinde tartılmasıesasına dayanır.

COCaCOOCaC

OCaCOCCa

3∆

42

422

422

+⎯→⎯

⇔+ −+

Page 55: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 55

Gravimetrik yöntemle kalsiyum tayininde şu noktaların bilinmesi gerekir

Çöktürme, asidik çözeltiye yavaşyavaş baz eklenmesi şeklinde yapılmalıdır. Bu şekilde iri taneli, kolay süzülebilir çökelek elde edilebilir. Ürenin hidrolizi ile yapılan nötrleştirme yöntemiyle de oldukça temiz ve iri taneli süzülebilir çökelek elde edilebilir.

++⇔+++ 42NH2CO2HO2H2CONH2NH

Page 56: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 56

2. Kalsiyum okzalat kızdırma sıcaklığına göre farklı şekillerde tartılabilir.

a. 102 °C ‘ye kadar CaC2O4.H2O oldukça kararlıdır, 81-102 °C arasında çökelekte görülen az miktardaki azalma çökeleğe tutunmuş olan (adsorplanmış olan) suyun uzaklaşmış olması nedeniyledir. 102-226 °C arasında moleküle bağlı olan 1 mol su uzaklaşır.

OHOCaCO. 242 +→242 H OCaC

Page 57: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 57

226-398 °C arasında molekülde değişiklik olmaz, CaC2O4 hâlinde kalır. 398-42O °C arasında ise kalsiyum okzalatkarbonmonoksit kaybederek kalsiyum karbonata dönüşür.

OC3CaCO4O2CaC +→

Page 58: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 58

42O-66O °C arasında molekülde hiçbir değişiklik olmaz, CaCO3 hâlinde kalır. 660-832 °C arasında CaCO3 bozunmaya başlar ve CaO oluşur.

838-1025 °C arasında CaO değişmeden kalır.

2COCaO3CaCO +→

Page 59: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 59

Page 60: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 60

Dolaylı Analiz

İki bileşenden oluşan bir karışımda her bir bileşenin gravimetrik yöntemle tayininde, genellikle, bileşenler birbirinden ayrıldıktan sonra ayrı ayrı tayin edilirler. Ancak, bileşenlerden birinin tayinini yaptıktan sonra, aradaki farkı alarak diğer bileşenin miktarının hesaplanması yoluyla da tayin yapılabilir. Bu ikinci yönteme dolaylı yöntem denir.

Page 61: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 61

Örneğin; içinde yalnız alüminyum ve magnezyum olduğu bilinen bir karışımda, önce gravimetrik yöntemle alüminyum tayini yaptıktan sonra, bulunan değeri toplam ağırlıktan çıkararak magnezyum miktarını veya hesaplanan alüminyum yüzdesini 100’den çıkararak yüzde magnezyum miktarını hesaplamak mümkündür.

Page 62: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 62

Bir başka dolaylı analiz yöntemi de biri genellikle örnek ağırlığıolmak üzere iki veri ele alınır ve bunlar yardımıyla iki ayrı denklem kurulur. Bunların matematiksel çözümünden her bir bileşenin miktarı hesaplanır.

Page 63: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 63

Dolaylı analizlerin başka bir şekli de ortak bir katyon veya ortak bir anyona sahip iki bileşenli bir karışımda; önce ortak bileşenin tayini gravimetrikyöntemle yapılır. Daha sonra bulunan değer ve toplam örnek ağırlığı yardımıyla, yukarıdakine benzer denklemler kurularak her bir bileşen hesaplanır.

Page 64: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 64

Diğer Analizler

Gravimetrik amaçlı çöktürmelerde kullanılan ayıraçlar inorganik ve organik olmak üzere iki grupta toplanır. İnorganik ayıraçların en önemli özelliği, büyük bir kısmının aranan maddenin zor çözünen tuzunu veya hidroksitini meydana getirmesidir.

Page 65: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 65

İnorganik çöktürücülerle yapılan bazı gravimetrik analizlerÇöktürücü Aranan Tartılan şekli

NH4OH Be, Al, Sc, Cr, Fe,Ga, Zr, In, Sn, U

BeO, Al2O3, Sc2O3, Fe2O3Ga2O3, ZrO2, In2O3, SnO2, U2O3

H2S Cu, Zn, Ge, As, Mo,Sn, Sb, Bi,

CuO, ZnO veya ZnSO4, GeO2, As2O3 veya As2O5, MoO3, SnO2, Sb2O3 veya Sb2O5, Bi2S3,

(NH4)2S Hg, Co, HgS, Co3O4

(NH4)2HBO4 Mg, Al. Mn, Zn, Zr,Cd, Bi,

Mg2P2O7, AlPO4, Mn2P2O7,Zn2P2O7, Zr2P2O7, Cd2P2O7, BiPO4

H2SO4 Li,Mn,Sr,Cd,Pb,Ba, Li2SO4, MnSO4, SrSO4, CdSO4, PbSO4, BaSO4,

H2PtCl6 K, Rb, Cs, K2PtCl6 veya Pt, Rb2PtCl6, Cs2PtCl6,

H2C2O4 Ca, Sr, Th, CaO veya CaCO3, SrO, ThO2,

(NH4)2MoO4 Cd, Pb, CdMoO4, PbMoO4,

HCl Ag, Hg, Na, Si, AgCl, Hg2, Cl2, NaCl (bütil alkolde), SiO2,

AgNO3 Cl, Br, I, AgCl, AgBr, AgI,

(NH4)2CO3 Bi, Bi2O3,

NH4SCN Cu, Cu2(SCN)2,

NaHCO3 Ru, Os, Ir Ru, Os, Ir (hidroksitleri hâlinde çöktürüp H2 ile indirgeme ile)

HNO3 Sn SnO2

H5IO6 Hg Hg5(IO6)2

NaCl,Pb(NO3)2 F PbClF

BaCl2 SO4 BaSO4

MgCl2,NH4Cl PO4 Mg2P2O7

Page 66: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 66

Page 67: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 67

Birçok metal iyonları elektrolizle veya uygun bir indirgen kullanılarak elementel hâle indirgenip bu şekli ile tartılarak da analiz edilebilir.

Page 68: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 68

Elementel hâle indirgeyerek yapılan gravimetrik analizler ve bu amaçla kullanılan indirgenler

ArananKullanılan indirgen

Cu,Co,Ni,Zn,Ag,In,Sn,Sb,Bi,

Elektroliz

Hg SnCl2

Au NaNO2, H2C2O4,SO2

Pt HCOOHRe,Ir H2

Se H2NOH, SO4

Te SO2+ H2NOH

Page 69: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 69

Page 70: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 70

Gravimetrik analizlerde organik çöktürücülerin kullanılması yaygınlaşmaktadır. Bunların en önemli özelliği çoğunun iyonik olmayan kompleks bileşikler hâlinde çökelti vermeleridir. Bu amaçla en çok kullanılan organik çöktürücüler arasında 8-hidroksikinolin, dimetilglioksim, sodyum tetrafenil bor, benzidinve fenil arsenik asit sayılabilir. Bunlardan sodyum tetrafenil bor özellikle potasyum ve amonyum analizi için çok iyi sonuçverir. Asitli ortamda civa(II), rubidyum ve sezyum dışında hiçbir yabancı iyondan etkilenmeden nicel olarak çöker.

Page 71: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 71

Organik çöktürücüler

İki tür organik reaktif vardırBirinci tip reaktifler; koordinasyon bileşiği adı verilen ve az çözünen iyonik olmayan ürünler oluşturur.İkinci tip reaktifler; inorganik türlerle iyonik bağlı bileşik oluşturur.

Page 72: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 72

8-hidroksikinolinDimetilglioksim

Page 73: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 73

8-hidroksi kinolin ile Mg çökmesi

Page 74: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 74

Ni DMGO çökmesi

Page 75: GRAVİMETRİK ANALİZ-III - Mümin ESEN - Ana Sayfamumin.kimyam.net/uploads/6/9/0/6/6906133/19-gravimetrik...çözeltideki nikel iyonlarının dimetil glioksim ile nikel dimetilglioksim

M.DEMİR 19- GRAVİMETRİ-03 75

Organik fonksyonel gruplar için gravimetrik yöntemler