gospodarskie przetwarzanie

66 7/2018 7/2018 67

To człowiek decyduje, co chce osiągnąć przez suszenie, do ja-kich celów ma być przeznaczo-ny produkowany susz, jakiej

ma być jakości i z czego wykonany.Suszarnia pomaga tylko osiągnąć

ten cel. Problemy ze sprzedażą wypro-dukowanych przez rolników warzyw i owoców spowodowały poszukiwa-nie przez producentów możliwości za-gospodarowania surowców. Oferowa-nie konsumentom nowej propozycji zdrowych przekąsek, zwłaszcza dzie-ciom zamiast słodyczy, podnosi świa-domość i wpływa na rozwój rynku su-szarniczego w Polsce.

STARTUJEMYFirma Enceko–Serwis rozpoczęła działalność w 2011 r. Jest przedsię-biorstwem rodzinnym, w którym za-trudnienie obecnie znajduje 9 osób. Ważnym elementem w funkcjonowa-niu firmy jest jasny podział obowiąz-ków. W tym przypadku zarząd spół-ki stworzył pięć działów (sprzedaży, projektowania, produkcji, marketin-gu, księgowości i kadr). Ze względu na niskie zatrudnienie, poza działem pro-dukcji w pozostałych pracuje po jed-nej osobie.

Firma zarejestrowana jest w pod-warszawskim Wołominie, natomiast działalność prowadzona jest w miej-

Suszenie to człowiekTakimi słowami powitała nas Krystyna Konopacka, prezes firmy Enceko–Serwis oferującej suszarnie przemysłowe.

scowości Glinianka koło Otwocka. Dzierżawiony obiekt od Spółdzielni Usług Rolniczych systematycznie jest modernizowany i remontowany. Wy-korzystywany jest na biura, magazyn, pomieszczenia socjalne oraz najważ-niejszą część – produkcyjną. W pla-nach zarządu jest wykupienie tego obiektu i jego rozbudowa o nową halę produkcyjną. Ale to za jakiś czas, kie-dy zostaną uregulowane sprawy wła-snościowe gruntów.

JAK KRAWIECEnceko–Serwis to nie tylko suszar-nie, firma projektuje i wykonuje rów-nież linie suszarnicze oraz urządzenia energetyczne, takie jak wyparki, wy-grzewarki, prażarki i instalacje grzew-cze. Wszystkie urządzenia są budowa-ne na zamówienie i dostosowane do potrzeb klienta. Śledzeniem nowinek technicznych, projektowaniem, reali-zacją opartą na unikatowych rozwią-zaniach zajmuje się Piotr Ciszewski, który jest „ojcem” produktów firmy.

Za swoje szycie na miarę firma zo-stała wyróżniona Certyfikatem Przed-siębiorstwo Przyszłości 2017, za sys-temową analizę potrzeb rynkowych, orientację proinnowacyjną oraz otwartość na wiedzę, implementowa-ną w procesie produkcyjnym, która gwarantuje najwyższej klasy produk-

ty i usługi z obszaru przemysłowego suszenia, osuszania, schładzania, za-gęszczania, ogrzewania czy wygrze-wania.

PODSTAWA – JAKOŚĆStworzenie odrębnych działów po-zwoliło również Małgorzacie Domitr – zastępcy prezesa – opracować i wdro-żyć system zarządzania jakością EN – ISO 9001:2015, opierając się na cy-klu: Planuj – Wykonuj – Sprawdź – Działaj. Obecnie trwają prace nad do-pracowaniem szczegółów, a jesienią br. planowanie jest przystąpienie do przeprowadzenia audytu i uzyskanie certyfikatu.

Wdrożenie tego systemu otworzy fir-mie drzwi do pozyskiwania kolejnych zleceń, ponieważ odbiorcy wymaga-ją działania producentów/dostawców w oparciu na ISO 9001:2015.

Zarząd przedsiębiorstwa stawia na wysoką jakość – to główna dewiza działalności firmy.

Zdaniem pani Krystyny Konopac-kiej, stawianie na jakość wiąże się z wyższymi kosztami, na skutek cze-go Enceko–Serwis nie może konkuro-wać cenowo z innymi producentami suszarni na rynku. Zarząd nie odstą-pi jednak od swojej dewizy, ponieważ widzi, że z roku na rok, od początku istnienia firmy, wzrasta świadomość

Maciej Kania

fot. firmowe, Kania

Mussuszki – sezamki z jabłek i ziaren sezamu.

Mussuszki – ruloniki z jabłek

i czarnej porzeczki.

66 7/2018 7/2018 67

producentów suszu, że aby uzyskać wysokiej jakości susz, należy korzystać z dobrego jakościowo sprzętu.

WSPARCIE I SZKOLENIARozwijając biznes od podstaw można skorzystać z funduszy unijnych. Firma zrealizowała projekt „Zwiększenie in-nowacyjności i konkurencyjności firmy Enceko–Serwis poprzez zakup usług badawczych w celu opracowania in-nowacyjnego produktu spożywczego

oraz technologii jego wytwarzania” w ramach programu operacyjnego „In-teligentny rozwój 2014–2020”.

Ze środków Europejskiego Fundu-szu Rozwoju Regionalnego przedsię-biorstwo otrzymało dotację „Bon na doradztwo sposobem na wdrożenie produktu i technologii w firmie Ence-ko–Serwis”.

Firma ubiega się o ochronę patento-wą wynalazku „Sposób wytwarzania suszu z warzyw i susz z warzyw”.

Suszarnia SKKw (suszarnia komorowa konwekcyjna)Jest przeznaczona do suszenia pro-duktów spożywczych, owoców, wa-rzyw, ziół, grzybów, biomasy, a także do osuszania powierzchni zewnętrz-nej materiałów, takich jak lakiero-wane cegły klinkierowe, lakierowa-ne płytki elewacyjne, lakierowane lub żywicowane elementy karose-ryjne. Suszarnia ma 25 tac suszarni-czych o powierzchni 0,5 m2, co daje około 12,5 m2 powierzchni suszarni-czej. Przykładowo na 1 m2 powierzch-ni suszarniczej możemy umieścić 4 kg jabłek pokrojonych w 5-mm pla-stry. Czas suszenia wynosi od 6 do 8 godzin, w zależności od nastawień urządzenia. Otrzymana ilość suszu jest uzależniona od jego przeznacze-nia, sposobu suszenia itp. czynników, średnio przyjmuje się, że z każdego kilograma wsadu pozostaje 20% su-chej masy. Zasilana jest energią elektryczną, gazem ziemnym lub gazem propan--butan.Cena suszarni w wersji elektrycz-nej została oszacowana przez firmę na około 39 tys. zł netto, za tę cenę otrzymujemy projekt, wykonanie urządzenia oraz jego uruchomienie.

Suszarnia w trakcie budowy.

Obydwie panie prezes ukończyły szko-lenie z zakresu HACCP*, który pozwa-la w firmach zleceniodawców tak za-projektować system suszarniczy, aby nie stanowił zagrożenia dla bezpie-czeństwa produkowanej żywności.

PLANY NA PRZYSZŁOŚĆJak wcześniej wspomniano, w planach firma ma wykupienie dzierżawione-go terenu i rozbudowę istniejącej in-frastruktury. W ciągu najbliższe-go miesiąca ruszyć ma nowe dziecko przedsiębiorstwa. Ma nim być sklep internetowy, w którym sprzedawane będą oprócz podstawowego zestawu suszarniczego, systemy wentylacyjne, kominowe, rekuperacyjne, wyczyst-ki itp. Pomysł ten ma stanowić kolej-

Suszarnia S2KKw (suszarnia dwukomorowa konwekcyjna)

Łączy w sobie cechy urządzenia przemysłowego oraz domowej su-szarni. Składa się z dwóch komór, w każdej z nich mieści się 10 tac suszarniczych. Przeznaczona jest do suszenia produktów spożyw-czych, owoców, warzyw, ziół, grzybów, mięsa, ceramiki, cegieł, płytek gipsowych. Dwie komory pozwalają na nie-zależne suszenie różnych produktów w tym samym czasie. Zasilana jest ener-gią elektryczną, gazem ziemnym lub gazem pro-pan-butan. Mimo mniej-szej powierzchni suszarni-czej niż model SKKw, koszt zakupu tej suszarni wynosi około 44 tys. zł netto, po-nieważ zastosowano po-dwójną automatykę.

Suszarnia dwukomorowa.

Od lewej: Krystyna Konopacka – prezes ze statuetką „Przedsiębiorstwo Przyszłości 2017”, Małgorzata Domitr – zastępca prezesa.

gospodarskie przetwarzanie

68 7/2018 7/2018 69

Suszarnia STKw (suszarnia wózkowa komorowa konwekcyjna)

Przeznaczona jest do suszenia warzyw, owoców, granulatów, ziół, grzy-bów. Jest suszarnią jednodrzwiową (1–2 wózków) lub dwudrzwiową (3–8

wózków). Zasilana jest z nagrzewnicy elektrycznej, gazowej, olejowej, wod-nej, parowej lub na pellet, biomasę. Proces suszenia polega na dopro-wadzaniu ogrzanego powietrza pod/nad każdą tacę suszarniczą przez nawiewniki dyfuzorów umieszczonych w ścianach komory. Kierunek przepływu powietrza zmieniany jest cyklicznie. Suszarnia pracuje w try-bie porcjowym.Suszenie materiału odbywa się w komorze suszarni na wózkach suszar-niczych ustawionych szeregowo na torowisku. Proces suszenia polega na naprzemiennym doprowadzaniu ogrzanego  powietrza pod każdą tacę suszarniczą przez nawiewniki dyfuzorów umieszczonych w bocznych ścianach komory suszenia. Przepracowane powietrze zostaje odprowa-dzone na zewnątrz komory przez kanał wylotowy.

Suszarnia SKPr (suszarnia próżniowa)

Przeznaczona jest do suszenia pro-duktów termolabilnych, np. kandy-zowanych owoców. Efekt suszenia w niskich temperaturach uzysku-je się dzięki zastosowaniu podciśnie-nia. W podciśnieniu temperatura wrzenia wody znacznie opada (nawet do 33°C) i pomimo niskich tempera-tur zachodzi proces intensywnego parowania wody. Suszenie próżnio-we  pozwala na otrzymanie produk-tu o bardzo wysokiej jakości. Walory odżywcze i smakowe są nieporów-nywalnie wyższe od otrzymywanych w suszeniu konwekcyjnym. Otrzymu-jemy po wysuszeniu materiał o para-metrach zbliżonych do liofilizatów. Susz utrzymuje kolor prawie natural-ny. Możemy uzyskać dwa rodzaje suszu (chrupki lub jędrny). Ten pierw-szy otrzymujemy po-przez rozszczelnienie komory suszarniczej po zakończeniu procesu i wdmuchnięcie do niej ciepłego powietrza.Proces przebiega szyb-ciej niż suszenie kon-wekcyjne, jest jednak bardziej energochłonny.

ną podporę rozwijającej się firmy. Dy-wersyfikacja działalności pozwoli na zabezpieczenie prac działowi produk-cji na cały rok, a nie tylko sezonowo, jak to jest w przypadku suszarnictwa.

PRODUKCJAAsortyment suszarni oferowany przez firmę jest szeroki. Mamy do dyspozy-cji suszarnie jedno- lub dwukomorowe konwekcyjne, suszarnie wózkowe ko-morowe konwekcyjne, suszarnie bęb-nowe, próżniowe oraz systemy grzew-cze. Dostępne są także wózki jezdne do magazynowania tac suszarniczych suszarni komorowych oraz wózki su-szarnicze, które są standardowym wy-posażeniem suszarni wózkowych. Tace suszarnicze można zamówić w za-leżności od przeznaczenia wykonane w formie ażurowej lub litej z włókna szklanego pokrytego teflonem. Wypro-dukowana w tej technologii taca zapo-biega przywieraniu/przyklejaniu się materiału suszonego do tac.

W suszarniach komorowych kon-wekcyjnych proces suszenia zacho-dzi w temperaturze od 40°C do 100°C i polega na przejmowaniu wilgoci z su-szonego materiału przez strumień po-wietrza o odpowiedniej temperaturze. Ogrzane powietrze jest rozprowadza-ne za pomocą dyfuzorów z nawiewni-kami rozlokowanymi wzdłuż komory. Przepracowane powietrze po wchło-nięciu wilgoci odprowadzane jest za pomocą wentylatorów. Wśród produktów znajduje się sys-tem grzewczy. Pionierska instalacja została zaprojektowana i wykonana z przeznaczeniem do suszenia kolb kukurydzy. Dostępne są także suszar-nie bębnowe do suszenia granulatów spożywczych (np. ekstrudaty**), sub-stancji z tendencją do zbrylania i skle-jania.

MUSSUSZKIWspomniane dofinansowanie unijne zostało wykorzystane na realizację prac badawczych nad innowacyjnym produktem. W ramach projektu po-wstał raport obejmujący opracowanie nowej linii produktowej, opracowa-nie technologii produkcji, opracowa-nie prototypów oraz ich sprawdzenie, w tym sprawdzenie technologii w wa-runkach laboratoryjnych, opracowa-nie produktów gotowych do wdroże-nia. Dzięki temu projektowi powstały mussuszki – nowy sposób na wykorzy-stanie jabłka – innowacyjna przekąska na bazie jabłka oraz nasion oleistych, owoców miękkich, itp. stanowiąca al-ternatywę dla słodyczy. ** ekstruzja – przetwarzanie surow-

68 7/2018 7/2018 69

* HACCP – (hazard analysis and critical control points) – analiza zagrożeń i kry-tyczne punkty kontroli. Postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeń-stwa żywności przez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń z punktu widze-nia wymagań zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością produktami spożyw-czymi. System ten ma również na celu określenie metod eliminacji lub ogranicza-nia zagrożeń oraz ustalenie działań korygujących.Polega on na przeprowadzeniu analizy zagrożeń i wskazaniu, które punkty proce-su produkcji żywności są krytyczne, tzn. mogą w nich wystąpić zagrożenia (bio-logiczne, chemiczne, fizyczne), mające wpływ na jakość zdrowotną końcowego produktu. Punkty te oznacza się jako krytyczne punkty kontrolne i powinny one być objęte stałym nadzorem w celu uzyskania końcowego produktu o właściwej jakości zdrowotnej.

ców i materiałów pochodzenia biolo-gicznego na cele spożywcze lub pa-szowe polegające na ich przetłaczaniu przez ekstrudery pod wysokim ciśnie-niem i w wysokiej temperaturze (140–180°C) do komory schładzającej. Eks-truzja poprawia strawność składników pokarmowych. Metodą ekstruzji uzy-skuje się: galanterię śniadaniową, jak przekąski, chrupki, płatki zbożowe, paszę dla zwierząt domowych i ryb,

Suszarnia do balotówInstalacja ma 8 stanowisk suszarni-czych, na których jednocześnie moż-na suszyć 8 balotów lub 4 kostki. Instalacja składa się z nagrzewnicy, która zasila w ogrzane powietrze 2 kanały rozprężne. W każdym kana-le rozprężnym znajdują się 4 stano-wiska suszarnicze. Proces suszenia polega na podawaniu z nagrzewni-cy do kanału rozprężnego ogrzane-go powietrza z prędkością powyżej 6 m/s. Za pomocą wózka widłowego z chwytakiem baloty/kostki są usta-wiane i umocowane na stanowiskach suszarniczych. Ciśnienie powietrza w kanale roz-prężnym wynosi 2500 Pa. Ciśnienie tłoczy powietrze w głąb balotu/kost-ki. Powietrze przepływa przez balot/kostkę, susząc go i odprowadzając parę wodną.Instalacja pracuje w trybie ciągłym lub porcjowym. Każde stanowisko suszarnicze pracuje niezależnie. Cena uzależniona jest od liczby stanowisk i wynosi od 64 tys. zł netto (cena za wariant na 2 stanowiska); dodanie każdych kolejnych 2 stanowisk od 30 tys. zł netto.

Wózek suszarniczy na 30 tac.

makarony błyskawiczne niewymaga-jące gotowania, pieczywo chrupkie, napoje instant i odżywki dla dzieci.

Produkt do suszenia na tacach.

Tace suszarnicze w komorze.