Nodiadau’r Tiwtor

Big Welsh Challenge

bbc.co.uk/bigwelshchallenge

Dysg ar Ddisg

1

NODIADAU’R TIWTORFersiwn y Gogledd

CynnwysNodiadau Rhagair 3

UnedauCyfarchion 5

Cyfnewid Gwybodaeth 9

Siarad am Bobl Eraill 14

Diddordebau Hamdden 18

Trafod eich Anghenion 22

Gofyn am Bethau 28

Y Tywydd 33

Yr Amser 38

Teulu ac Eiddo 45

Trafod y Gorffennol 1 49

Trafod y Gorffennol 2 54

Mynegi Angen 59

Sôn am Beth dach chi Wedi ei Wneud 64

Trafod Afiechydon 69

Y Dyfodol 75

Gorchmynion Sylfaenol 81

SgriptiauFersiwn y Gogledd 87

Saesneg 110

I’w BrintioRhagair 3

I’w Brintio 5

2

Lluniau’r Cymeriadau 66

BIG WELSH CHALLENGERHAGAIR

Mae DVD y Big Welsh Challenge yn cynnig i diwtoriaid amrywiaeth o weithgareddau y gellir eu defnyddio i ategu unrhyw gwrs i ddechreuwyr. Gellid hefyd eu defnyddio’n sail i gwrs blasu rhagarweiniol. Mae’r pecyn hwn yn ceisio darparu ar gyfer y ddau ddefnydd posib. Ceir fersiwn o’r Big Welsh Challenge ar wefan www.bbc.co.uk/bigwelshchallenge sy’n cynnig llawer o gyfle i ddysgwyr i ymarfer eu Cymraeg. Mae rhagarweiniad ar y DVD sy’n rhoi cyfarwyddyd i ddysgwyr sut i fanteisio’n llawn ar brif nodweddion y wefan.

Mae’r adnoddau a geir yma yn ymrannu’n ddwy adran.

Y RHAN GYNTAF Yn y rhan yma seilir y gweithgareddau’n llwyr ar y DVD tra bod yr Atodiad yn cynnwys gweithgareddau cyfochrog, perthnasol a dilyniant patrymol sy’n gweddu i gwrs blasu. Mae’r DVD yn cynnig i’r tiwtor amrywiaeth o weithgareddau gan gynnwys

i. gweithgareddau gwylio a deallii. chwarae rôliii. rhyngweithio trwy gystadlu, cyfnewid gwybodaeth a chyd-actio

golygfeyddiv. profion cofio a sylwiv. gweithgareddau adolygu ac ategu.

Bydd modd i diwtoriaid ddangos ambell olygfa ar ddiwedd gwers er mwyn meithrin hyder dysgwyr a mawr obeithiwn y byddant yn eu hannog i ddefnyddio’r wefan rhwng gwersi i ymestyn eu horiau cyswllt â’r iaith. Gan fod y sgriptiau hefyd ar gael, gellir eu defnyddio’n sail i ymarferion – cyfieithu, llenwi bylchau etc. - a fydd yn cadarnhau’r patrymau newydd a ddysgwyd yn y wers.

Ar ddechrau pob uned ceir teitl, rhestr o olygfeydd ynghyd â’r prif batrymau a gyflwynir. Yn dilyn ceir yr adrannau a ganlyn:

Patrymau – rhestr o brif batrymau’r uned.GeirfaYmadroddionGweithgareddau A – y rhain wedi eu seilio ar gynnwys uniongyrchol y DVD.Ymarferion Ysgrifenedig A – eto’n codi’n uniongyrchol o gynnwys y DVD.

3

ATODIADYma, manylir yn fwy ar yr iaith a chynigir cyfleoedd i’w defnyddio’n greadigol mewn sefyllfaoedd cyfochrog i’r rhai a geir ar y DVD. Bydd yr adran hon o fudd i diwtoriaid a fydd am seilio cwrs blasu ar gynnwys y golygfeydd. Rhennir y cynnwys yn adrannau fel a ganlyn:

Gramadeg – sef crynodeb o’r pwyntiau y dylech eu hesbonio. Y ffordd orau o wneud hyn yw trwy gyflwyno enghreifftiau yn hytrach na rhoi esboniad gramadegol a fydd yn annealladwy i’r mwyafrif!Drilio – nodir y patrymau y dylid eu hymarfer. Dylech geisio amrywio eich driliau gymaint ag y bo modd er mwyn cynnal diddordeb.Gweithgareddau B – cyfle i ddatblygu’r iaith a ddysgwyd yn y rhan gyntaf.Cam Bach Ymlaen – mae tair swyddogaeth i’r adran hon:

i. Weithiau, awgrymir sut y gellir defnyddio uned i ymarfer patrymau uned arall e.e. defnyddio Uned 2 i ymarfer ‘roedd’ sy’n codi yn Uned 7. Lle bo hyn yn digwydd, nodir hynny ar ddiwedd adran Gweithgareddau A.

ii. Dro arall, defnyddir yr adran i gyfannu patrymau e.e. yr amser yn Uned 8.

iii. Er ei bod yn amhosibl rhestru’r holl bosibiliadau, dylai’r tiwtor hefyd fod yn effro i’r cyfle i ddefnyddio’r golygfeydd i gyflwyno patrymau, geirfa a phynciau nad ydynt yn codi yn yr unedau eu hunain.Er enghraifft, gellir defnyddio golygfeydd i brofi sylwgarwch; cofio beth a ddywedwyd gan gymeriad arbennig; dysgu lliwiau; ymarfer ffurfiau’r gorffennol trwy gofio beth ddigwyddodd mewn golygfa (Uned 8/3); disgrifio pobl; trafod teimladau [e.e.Mrs Evans ar ôl iddi ffeindio’i phwrs (Uned 13/2) neu Geraint pan yw Marian ar goll (Uned 16/1) neu ymarfer ‘baswn i wedi…’trwy ddweud beth fasech chi wedi ei wneud yn sefyllfa Siân (Uned11/3). Mae’r posibiliadau’n ddi-ben-draw.

Ymarferion Ysgrifenedig B – defnydd cyfochrog o’r un patrymau iaith ag a welir yn Adran A , ond yn llai caeth i gynnwys y DVD.

Fel y dywedwyd, mae yma ddigon o gyfle i ymarfer siarad ac ymestyn gwybodaeth eich dosbarthiadau o’r Gymraeg. Gobeithio y cewch chi a’ch myfyrwyr bleser, hwyl a budd wrth ddefnyddio’r DVD.

4

Gall y cyhoeddiad hwn gael ei gopïo gan sefydliad addysgol ar gyfer defnydd mewnol yn unig. Bydd angen i bobdefnyddiwr arall gael caniatâd ymlaen llaw gan BBC Cymru.Uned 1 CYFARCHION / GREETINGS

Golygfa 1: Special Delivery – Danny dw i. Siân dach chi?Golygfa 2: Blind Date – Sut dach chi?Golygfa 3: Karate Class – Pwy dach chi?

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i gyfarch pobl ar wahanol adegau o’r dydd. gyflwyno eich hunain. holi pobl eraill amdanynt eu hunain. ddweud sut dach chi’n teimlo.

PatrymauBore da. Siân Davies dw i.Siân Davies dach chi? Ia.Sut dach chi? Da iawn, diolch.Pwy dach chi?

Geirfa

coffi parselcwrs saith o’r glochdiolch teeto trihefyd ystafellnos Lun

Ymadroddion

bore da iawn!braf eich cyfarfod chi mae’n ddrwg gen ida iawn, diolch noswaith ddadim problem os gwelwch yn ddadiolch yn fawr pnawn dago lew wedi blinohwyl y postmon newydd

5

Uned 1 ( parhad)

Gweithgareddau A

1.Wrth i’r grŵp wylio’r DVD gofynnwch iddyn nhw roi tic (√) yn y blwch cywir bob tro y clywant yr ymadroddion a nodir:

Bore da Sut dach chi?

Pnawn da Noswaith dda

Hwyl

2.Wrth wylio Golygfa 3, gofynnwch iddynt roi tic wrth yr enw, y cwrs a’r noson a glywant:

Morgan Edwards Cwrs Cymraeg Nos LunEdward Morgan Cwrs Cemeg Nos IauEdwin Morgan Cwrs Karate Nos Sul

* Gweler Cam Bach Ymlaen yn yr Atodiad am awgrym pellach.

Ymarferion Ysgrifenedig A

1. Look at Unit 1 again and then write the Welsh for:

Who are you? Very well, thanks. How are you? I’m sorry, Mair. Pleased to meet you. I’m Edward. Tired. Tea, please.

2. After viewing the whole unit, complete these sentences:

Bore ……………….. Siân Davies ……………… i. Sut ………………… chi? Braf eich cyfarfod chi …………… Mae’n ……………… gen i. Noswaith …………………

6

Uned 1 (parhad)

CYFARCHION / GREETINGSATODIAD

Gramadeg Dylech:

i) gyflwyno Pers. 1& 2 Amser Presennol ‘Bod’ – dw i / dach chi.

ii) esbonio’r ateb ‘Ia’ pan nad oes berf ar ddechrau’r cwestiwn.

iii) gyflwyno’r gofyneiriau, ‘Pwy?’ a ‘Sut?’.iv) esbonio lleoliad yr ansoddair yn ‘y postmon newydd’, cf. Saesneg

‘the new postman’.

Drilioa) Siân Davies / Tom Jones etc dw i.

b) Pwy / Sut dach chi?

c) Siân Davies dach chi? Ia / Naci.

ch) Sut dach chi? Wedi blino / iawn / go lew / da iawn / da iawn, diolch

Gweithgareddau B1. Ysgrifennwch yr amserau a ganlyn ar y bwrdd du / gwyn neu luniwch gardiau â’r amserau arnynt: 9 a.m. 3 p.m. 7 p.m. Pwyntiwch atynt yn eu tro yn gyflym a chael y myfyrwyr i roi’r cyfarchiad priodol: bore da; pnawn da ; noswaith dda Gellid, wrth gwrs, ychwanegu: 11.30 p.m. – nos da!

2. Pan fydd y grŵp yn cwrdd am y tro cyntaf, rhowch gyfle iddynt ddod i adnabod ei gilydd trwy ddefnyddio’r patrymau: Tom / Mary dw i; Pwy dach chi?

3. Ar ôl gwneud hyn am dipyn, cyflwynwch y cwestiwn a’r ateb,

7

Dewi / Mair dach chi? Ia / Naci Os bydd y cynnig cyntaf yn anghywir, rhaid cywiro trwy ddweud: Naci, Alun / Ann dw i.

Uned 1( parhad)

4.Os yw aelodau’r dosbarth yn adnabod ei gilydd yn barod, lluniwch gardiau ac arnynt enwau Cymry adnabyddus: Bryn Terfel, Katherine Jenkins, Ioan Gruffydd, Tom Jones etc. Rhowch bob o gerdyn iddynt gan eu siarsio i beidio â datgelu eu henwau i’r lleill. Wrth gerdded o gwmpas mae gofyn iddynt gyflwyno eu hunain trwy ddefnyddio eu henw bedydd yn unig. Er enghraifft:

Katherine dw i. Catherine Zeta Jones dach chi?

Naci, Katherine Jenkins. Braf eich cyfarfod chi, Katherine. Sut dach chi?

Da iawn, diolch. Os dyfelir yr enw yn gywir, rhaid cyfnewid cardiau er mwyn sicrhau bod enw’r cymeriad sydd gan y dysgwr yn newid yn gyson.

Cam Bach YmlaenAr ôl cyflwyno Uned 3 - ‘Siarad am Bobl Eraill’ gellwch ddod yn ôl at y golygfeydd hyn. Cyflwynwch yr eirfa: mam, merch, mab, brawd, chwaer. Wedyn, esboniwch y patrwm: mam Ben; brawd Nicola; merch Siân etc. Wrth wylio’r DVD, holwch y cwestiynau, Pwy ydy Siân, Nicola, Ben? a chael y dosbarth i ateb.

Ymarferion Ysgrifenedig B

1. Match the following pairs: pnawn da nice meeting you diolch yn fawr goodbye mae’n ddrwg gen i very well, thank you os gwelwch yn dda good afternoon da iawn diolch thank you very much

8

wedi blino fair hwyl I’m sorry braf eich cyfarfod chi please go lew tired

2.Do you recognise these words? -st---ll; h--y-; -o-t-o-; -a-s-l; --ff-; ----ch.

Uned 2

CYFNEWID GWYBODAETH EXCHANGING INFORMATIONGolygfa 1: Taxi! – Dw i’n byw yn…Golygfa 2: A Cut Above – Lle dach chi’n byw?Golygfa 3: Black Belt – Lle wyt ti’n gweithio?Golygfa 4: Blast From The Past – Wyt ti’n byw yn…?Golygfa 5: Step Back In Time – Be’ dach chi’n wneud? Dach chi’n gweithio yn…?

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i siarad am fanylion personol a holi eraill amdanynt. pryd i ddefnyddio ‘ti’ a ‘chi’. pryd i ddefnyddio ‘yn’ a ‘mewn’.

PatrymauLle dach chi’n byw?Lle wyt ti’n byw?Dach chi’n byw yn Llangefni? Ydw / Nac ydw.Wyt ti’n dŵad o Abergele?Dw i’n byw yn Greenwood Rd.Be’ dach chi’n wneud?Be’ wyt ti’n wneud?Mecanic dw i.Dw i’n gweithio mewn garej.

Geirfaam gwneud newyddbarod? gwybod parcdawnsio letys rhif

9

dŵad mecanic siopaefo mewn tacsi gweithio rŵan ysgol

Ymadroddionyn ymyl diolch bytha chi? rhif dega ti? s’maebe’ wyt ti’n wneud? un o’r glochbraf iawn wedi ymddeoldewch i mewn yn wreiddiol dw i’n gwybod yn yr ysgol i le?

Uned 2 ( parhad)

Gweithgareddau A

1. Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 1 + 2 a nodi sawl gwaith y defnyddir yr ymadrodd: ‘Braf eich cyfarfod chi.’

3 4 5?

2. Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 4 cymaint o weithiau ag sy’n angenrheidiol. Wedyn, rhannwch nhw’n barau a gofyn iddyn nhw gymryd rhan A a B gan ddefnyddio’r canllawiau isod:

A: Are you Tom / Mary? B: Yes. A: Do you live in Rhuthun now? B: No. I live in St Asaph. A: Oh, do you come from St Asaph originally? B: No, I come from Wrexham. A: Do you work here in Rhuthun? B: No, I work in Llangollen.

Ar ôl gwneud hyn nifer o weithiau, ceisiwch gael rhai i actio’r darn heb y canllawiau.

* Gweler Cam Bach Ymlaen yn yr Atodiad am awgrym pellach. Ymarferion Ysgrifenedig A

1.Complete these sentences by using the words listed below: i) Sut ……….. chi?. ii) Dw i’n ………… yn Greenwood Rd.. iii) Braf eich………………. chi hefyd. iv) Dw ………………newydd. v) Dw i’n byw yn Rhuthun ….. ………. y parc.

10

vi) Sut …………….. ti? vii) Dw i’n gweithio …………. garej. viii) Wyt …………… byw yn Rhuthun rŵan, Marian? ix) Beth wyt ti’n ……………. yma yn Rhuthun? x) Wyt ti’n dŵad i Ruthun i ………….am letys? cyfarfod; wyt; dach; siopa; wneud; i’n; mewn; byw; yn ymyl; ti’n

2. After viewing the whole unit, write down what the characters say for the following: To where? I come from Wrexham I work in Greenwood Rd. I’m a mechanic Right, come in very nice I’m new I knowUned 2 ( parhad)

CYFNEWID GWYBODAETH EXCHANGING INFORMATION ATODIAD

Gramadeg Dylech esbonio:

i) ffurf gwmpasog amser presennol ‘Bod’: Dw i’n byw. Dach chi’n gweithio.

ii) y ffurf ofynnol ‘Wyt ti?’ a’r ateb, Ydw / Nac ydw.iii) y gofyneiriau Lle?, Sut?, Be’?iv) y patrwm, ‘Mecanic dw i.’v) mewn [in a] / yn y(r) [in the].vi) y rhifolion 1 – 10.

Drilioa) Dw i’n byw yn Greenwood Terrace. gweithio *Abergele. siopa dŵad o yn wreiddiol * [Ceisiwch osgoi enwau sy’n treiglo]

b) Dach chi’n byw yn Rhuthun? Wyt ti’n gweithio Wrecsam? siopa dŵad o

c) Be’ dach chi’n wneud? Dw i’n siopa.

11

wyt ti’n gweithio. dawnsio.ch) Dw i’n gweithio yn y sinema. mewn siop. garej. caffi.Gweithgareddau B1. Gwnewch ddigon o gardiau yn dwyn y rhifolion 1 - 10 ar un ochr a’r gair ar y llall: 3 / TRI. Ar ôl cyflwyno’r rhifolion, rhowch bob o gerdyn i aelodau’r dosbarth. Eu tasg fydd cerdded o gwmpas gan herio ei gilydd trwy ddangos y rhif yn unig. Os yw’r ateb yn gywir gellir hawlio’r cerdyn. Wedyn, caiff yr ail berson gyfle i ymateb i gerdyn y sawl a enillodd ei gerdyn e. Beth bynnag a ddigwydd – ateb cywir neu anghywir – rhaid symud ymlaen i herio’r un nesaf. Mae newid partner yn gyson a symud o gwmpas yn arfer da.

Uned 2 ( parhad)

2. Lluniwch gardiau ac arnynt enw, man byw a chyfeiriad (rhifau 1 – 10) + eu man geni [ee. Abergele] ar gyfer aelodau’r dosbarth.

Daniel JonesLlangefni9 Heol AlunAbergele

3. Ar ôl dysgu’r patrymau isod, bydd y dysgwyr yn crwydro o gwmpas yn holi ei gilydd gan geisio cofio’r manylion a glywsant.

Pwy dach chi / wyt ti? Lle dach chi / wyt ti’n byw? Lle yn Llangefni dach chi / wyt ti’n byw? Dach chi / wyt ti’n dŵad o [X] yn wreiddiol? [Peidiwch â phoeni’n ormodol am dreiglo enw’r lle am y tro.]

Ar y diwedd gallant ddatgelu’r ffeithiau ddysgon nhw am ei gilydd e.e.

Dach chi’n dŵad o Langefni.

12

Dach chi’n byw yn 9 Heol Alun. Dach chi’n dŵad o Abergele yn wreiddiol.

4.Crëwch restr o enwau Saesneg i gyfateb â swydd yn Gymraeg e.e.Mr Spanner – mecanic; Miss Bandage – nyrs; Mr Tesco – siopwr.

Peidiwch â chyflwyno mwy na 3. Sicrhewch fod gan bob aelod o’r grŵp un o’r 3 enw. Ymarferwch y patrymau Mecanic / nyrs / siopwr ydw i. Rhaid iddyn nhw wedyn gerdded o gwmpas a chyflwyno eu hunain i’r lleill:

Miss Bandage dw i. Nyrs dw i. Ar ôl iddyn nhw gael cyfle i ddod yn gyfarwydd â’r enwau newydd, eu cael i herio ei gilydd: Mr Sbaner dach chi. Ia. Mecanic dach chi. Ia / Naci etc. a chyfnewid cardiau. Er mwyn ymarfer defnyddio ‘mewn’ gellid dysgu 3 lleoliad sef siop, ysbyty, garej. Byddai’n bosib wedyn ychwanegu, ‘Mecanic dw i. Dw i’n gweithio mewn garej.’

Uned 2 (parhad)

Cam Bach YmlaenAr ôl gweld Uned 7 – ‘Y Tywydd’, sy’n cyflwyno ‘Roedd’, dewch yn ôl i’r uned hon. Cyflwynwch y cwestiwn: Lle roedd X yn byw / gweithio? Wedyn, trefnwch gwis rhwng dau neu fwy o dimau wedi eu seilio ar y cwestiynau.

ENW BYW GWEITHIOStephen SiânMrs EvansEd

13

GeraintMarian

Ymarferion Ysgrifenedig B

1.Complete this dialogue. A. ……………………………………………………..…………………………? B. Da iawn, diolch. A. ……………………………………………………………...………………? B. Dw i’n gweithio yn Llandudno. A. ………………………………………………………….……..…………….? B. Yn rhif 2, Stryd y Nant. A. ………………………………………………………..…..……………….? B. Yn ymyl y parc. A. …………………………………………………………………..…………..? B. Dw i’n gweithio mewn garej. A. ………………………………………………………………..……………..? B. Nac ydw, dw i’n dŵad o Abergele’n wreiddiol.

2. You have heard these words in this unit. What are they?

LOGYS; SITAC; EMWN; APISO; WISNADO; JAGER

Uned 3

SIARAD AM BOBL ERAILL SPEAKING ABOUT OTHER PEOPLE

Golygfa 1: Faux Pas – Pwy ydy o? Tomos ydy o. Mae o’n byw yn…Golygfa 2: Star Struck – Pwy ydy hi? Mae hi’n gweithio yn…Golygfa 3: Lights Out – Ydy hi’n gweithio…? Ydy.

14

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i siarad am bobl eraill.

PatrymauPwy ydy o / hi? Mae o’n byw yn San Francisco.Ffrind James. Mae hi’n gweithio yn Llandudno.John ydy o. Lle mae o’n byw?Meddyg ydy o / hi.Ydy hi’n gweithio fel trydanwr? Ydy / Nac ydy.

Geirfaactores edrych het rŵanamhosib fel meddyg siwtathro fi newydd trydanwAwstralia fflat ofnadwy yn wreiddiolde ffonio ond

Ymadroddionbechod dw i’n siŵrbe’ am? rownd y gornelbe’ rŵan? wedi ymddeol

Gweithgareddau A

1. Ar ôl edrych ar Olygfa 2 ddwywaith neu dair, rhannwch y grŵp yn barau a’u cael i ddysgu’r ddeialog isod ar eu cof gyda help canllawiau tebyg i’r canlynol [wedi eu hysgrifennu ar y bwrdd du / gwyn.]: Pwy? / CSJ / CSJ actores x ? / CSJ, siŵr / LA / Llandudno / gweithio / Dr Who. Wedyn, trefnwch gystadleuaeth i’w hactio am y gorau. Pwy fydd gyntaf i ddysgu’r ddeialog yn gywir heb y canllawiau?:

SIÂN: Pwy ydy hi? ED: Catrin Sera Jones! SIÂN: Catrin Sera Jones yr actores? Naci!! ED: Catrin Sera Jones ydy hi, dw i’n siŵr. SIÂN: Amhosib, Mae Catrin Sera Jones yn byw yn Los Angeles. ED: Nac ydy. Mae hi’n byw yn Llandudno rŵan. SIÂN: Ond mae hi’n gweithio yn Hollywood. ED: Nac ydy. Mae hi’n gweithio ar Dr Who rŵan.

Uned 3 ( parhad)

2. Prawf Cof – Hanes John Williams a Tomos Huws

Rhannwch y dosbarth yn dimau ac edrychwch ar Olygfa 1 dair gwaith. Wedyn, heriwch y timau i ailgreu’r ddeialog trwy roi’r brawddegau isod mewn trefn am y gorau:

Www, pwy ydy o? (Dechreuwch yma) Pwy ydy o? Tomos ydy o?

15

Bechod! Meddyg ydy o. Mae o’n byw yn ymyl San Francisco. Lle mae o’n byw rŵan? Ia, Tomos Huws ydy o. Athro ydy o. Ffrind James ydy o, John Williams. Bechod! Mae o’n byw yn Awstralia. Www, neis. Lle mae o’n byw?

Ymarferion Ysgrifenedig

1. In Units 1 – 3 you have heard these replies. Write the questions that were asked:

i. Ia, Siân Davies dw i. ii. O, wedi blino. iii. Ia, trydanwr ydy o. iv. Mecanic dw i. v. Dw i’n byw yn Rhuthun. vi. Dw i’n gweithio mewn garej. vii. Nac ydw, dw i’n dŵad o Landudno. viii. Nac ydw, dw i wedi ymddeol.

2.You have heard these sentences spoken. Now put the words in the right order: o ydy meddyg. ymyl San Francisco byw o’n mae yn. wedi o mae ymddeol. gweithio trydanwr rŵan fel hi’n ydy? hi ydy pwy? rŵan hi’n mae yn Llandudno byw.

Uned 3 ( parhad)

SIARAD AM BOBL ERAILL SPEAKING ABOUT OTHER PEOPLE

ATODIAD

16

Gramadeg

Dylech esbonio:i) Ffurfiau 3 person unigol presennol ‘bod’ – cadarnhaol ‘mae’ / gofynnol

‘ydy?’ii) Y ffurfiau ‘John ydy o’; ‘Mair ydy hi’; ‘Meddyg ydy hi’iii) Y cwestiynau, ‘Pwy ydy o / hi?iv) Sôn eto am y genidol: ffrind James, athro Tom

Drilio

a) Mae o’n byw yn Aberstwyth Mae hi’n gweithio Llandudno siopa

b) Athro ydy o Meddyg hi Tom / Mair

c) Ydy o’n gweithio fel athro? Ydy / Nac ydy. hi’n byw yn Abersoch? Tom / Mair yn

ch) Lle mae o’n byw? hi’n gweithio? siopa?

Gweithgareddau B

1. Gwnewch gasgliad o luniau o actorion ac actoresau adnabyddus o bapurau a chylchgronau. Cymysgwch nhw a’u rhoi ar y bwrdd wyneb i waered. Ar ôl cyflwyno’r geiriau ‘actor’ ac ‘actores’, dywedwch wrth y dysgwyr i’w codi fesul un a dweud pwy ydyn nhw a beth ydyn nhw: Anthony Hopkins ydy o. Actor ydy o. / Reese Witherspoon ydy hi. Actores ydy hi. Gellir eu cael i ychwanegu, ‘Mae o / hi’n byw yn America’.

Uned 3 ( parhad)

17

2. Wrth wylio’r tair golygfa yn eu tro, gofynnwch i’r dysgwyr ychwanegu’r manylion am y bobl a enwir. Defnyddiwch yr wybodaeth i ymarfer y patrymau ‘John Williams ydy o. Meddyg ydy o. Mae o’n byw yn Awstralia’ etc. Gellir cael hwyl trwy roi un elfen yn unig yn gliw e.e. San Francisco / actores /Huw Hughes a gweld pwy sy’n cofio’r manylion heb edrych ar y grid.

ENW

GWAITH

BYW

John Williams

Tomos Huws

Catrin Sera Jones

Huw Hughes

Sarah Sparks

Cam Bach YmlaenCyflwynwch y cwestiwn: ‘Be’ mae X yn wneud?’ a’r atebion, ‘Athro ydy o.’ neu ‘Actores ydy hi’. Efallai y byddwch yn barnu ei bod yn addas cyflwyno, ‘Mae o’n athro’ neu ‘Mae hi’n feddyg’ yn ogystal, ond chi yn unig sy’n adnabod eich pobl!

Ymarferion Ysgrifenedig B

1. Write 8 sentences containing the following words and expressions: yn ymyl; wedi ymddeol; mewn salon; dw i’n siŵr; rownd y gornel; yn wreiddiol; hefyd; ond

2. Write a possible answer to each of the following questions.

i Lle mae o’n byw rŵan? ii Pwy ydy hi? iii Ydy o’n gweithio rŵan? iv Sut wyt ti?

18

v Lle dach chi’n byw yn America? vi Lle wyt ti’n gweithio? vii Lle dach chi’n mynd rŵan? viii Be’ wyt ti’n wneud rŵan?Uned 4

DIDDORDEBAU HAMDDENLEISURE INTERESTSGolygfa 1: Flaming Fajitas – Dw i’n hoffi. Be’ wyt ti’n hoffi wneud?Golygfa 2: Dancing King – Dach chi’n hoffi …? Dw i ddim yn hoffi…Golygfa 3: The Heat Is On – Be’ mae o’n hoffi? Mae o’n hoffi …

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i sôn am eich hoff bethau a’ch cas bethau. holi am hoff bethau a chas bethau pobl eraill.

Patrymau

Dw i’n hoffi saladDw i’n hoffi mynd i’r dafarnDw i ddim yn hoffi chwarae cardiauBe’ dach chi’n hoffi wneud?Dach chi’n hoffi dawnsio? Ydw / Nac ydwWyt ti’n hoffi karate?Ydy o’n hoffi salsa? Ydy / Nac ydyBe’ mae Ed yn hoffi wneud?

Geirfa

bwyta edrych ar pêl-droedcardiau efo saladcaws ffrind salsacoginio golchi sinemacyw iâr llestri swperchwarae mynd tafarndŵad panig taid Ymadroddion

amser sbâr mae’n ddrwg gen ihoffi [rhywbeth] yn fawr yn dy amser sbâr

19

Uned 4 ( parhad)

Gweithgareddau A

1. Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 1 a nodi pwy sy’n hoffi’r canlynol trwy roi tic (ü) gyferbyn â’r enw priodol:

ED SIÂNSaladCyw iârSalsaBwytaMynd i’r sinemaMynd i’r dafarnKarateEdrych ar karate

2. Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 2 a nodi pwy sy’n hoffi’r gweithgaredd trwy roi tic (ü) a phwy sy ddim yn ei hoffi trwy roi (X) gyferbyn â’r enw priodol:

TAID NICOLA BENChwarae cardiauPêl-droedCoginioDawnsio

Ymarferion Ysgrifenedig A

1. Look at the unit again. How did the characters say…? I like eating. I like chicken a lot.

What do you like doing in your spare time? I don’t like playing cards. Do you like dancing? What does he like? Does he like salad? What does Ed like doing?

2. Look at Scene 2 and fill in the missing words:Mae Mam yn y dafarn ……………… ffrind.Reit, be’ dach chi’n hoffi ……………?

20

Dw i’n hoffi ………………. cardiau.Dw i’n hoffi chwarae cardiau ……………Dw i ………….. yn hoffi chwarae cardiau.Dw i’n hoffi chwarae ……………….

Uned 4

DIDDORDEBAU HAMDDEN LEISURE INTERESTS

ATODIAD

Gramadeg Dylech esbonio:

i) ffurf negyddol 1 person presennol y ferf ‘bod’ – dw i ddim yn…ii) ffurfiau gofynnol y 3 person unigol a’r atebion posib – Ydy o / hi….? Ydy / Nac ydy.

Drilioa) Dw i’n hoffi cyw iâr, tomatos, letys, salad, Flora, Marmite Dw i ddim yn hoffi golchi llestri, gweithio, chwarae cardiau, bwyta

b) Wyt ti’n hoffi rygbi, dawnsio, coginio, caws? Dach chi’n hoffi chwarae pêl-droed, fajita cyw iâr?

c) Ydy o’n hoffi coginio, yfed fodca, bananas? Ydy / Nac ydy Ydy hi’n hoffi

ch) Be’ mae Ed yn hoffi wneud? wyt ti dach chi

Gweithgareddau B

1.Lluniwch nifer o holiaduron tebyg i’r un isod gan amrywio’r cwestiynau a rhoi copi i bob aelod o’ch grŵp. Eu tasg fydd holi eu cyd-aelodau am eu hoffterau a’u cas bethau a nodi’r canlyniadau ar y ffurflen gyda ü = hoffi a X = ddim yn hoffi. Ar ôl casglu’r wybodaeth gall yr aelodau adrodd yn ôl gan ddefnyddio ffurfiau’r 3 person unigol – Mae Mari’n hoffi cyw iâr/ Dydy

21

hi ddim yn hoffi golchi llestri. Mae'n gyfle i gyflwyno ffurf negyddol y 3 pers. unigol.

Dach chi’n hoffi………………?

ENWGolchi llestri salad

mynd i’r sinema

cyw iâr

mynd i’r dafarn

karate

Tom

Mari

Dewi Uned 4 ( parhad)

2. Gwnewch restr o nifer o bethau / gweithgareddau a rhoi copi i bob aelod o’r grŵp e.e. lemonêd, jeli, lager, bananas, saws tomato, chwarae rygbi, golchi llestri, bwyta cyri, coginio, dawnsio, chwarae cardiau, chwarae hoci etc. O’r rhestr hon rhaid i bawb ddewis un peth nad yw’n ei hoffi. Y dasg fydd darganfod cas beth pob aelod trwy ofyn, ‘Wyt ti’n hoffi jeli?’ etc. Ar ôl gofyn un cwestiwn rhaid symud ymlaen. Unwaith mae’r grŵp yn darganfod cas beth person, bydd hwnnw / honno ond yn gallu holi’r lleill. Amrywiad ar hyn yw glynu’r gair wrth gefn dau aelod a gweld pwy sy’n gallu ffeindio ei gas beth gyntaf trwy holi’r lleill.

Cam Bach YmlaenAr ôl gwylio’r DVD, mae’n ddigon posib y bydd rhai yn holi sut i fynegi’r 3 pers. lluos. ‘Maen nhw’n hoffi …’. Gallwch wneud hyn trwy ganolbwyntio ar y pethau mae dau o’r cymeriadau yn eu hoffi a restrir yma:

CYMERIADAU YN HOFFI

Siân ac Ed salad

Nicola a Taid chwarae cardiau

Ben a Taid pêl-droed

Siân ac Ed cyw iâr

22

Ymarferion Ysgrifenedig B1.Write: a) Three sentences stating what you like doing. b) Three sentences stating what you don’t like doing. c) Three sentences naming the things you like eating very much.

2. Using positive forms (ü), negative forms (x) and questions (?), write sentences containing the verb ‘hoffi’ based on the following suggestions:

bwyta - cyw iâr(x) o - guacamole(?)hoffi - salad (?) Dewi - wneud(?)edrych ar - hoci (x) Ed - golchi llestri(ü)chwarae - hefyd (ü) be’ - hoffi (?)

3. Match the questions / statements and answers: Be’ wyt ti’n hoffi wneud yn dy amser sbâr? Nac ydw.Dach chi’n hoffi karate? Dw i’n hoffi chwarae pêl-droed hefyd.Wyt ti’n hoffi dawnsio? Mae o’n hoffi sgïo.Be’ mae o’n hoffi? Dw i’n hoffi mynd i’r dafarn.Ydy o’n hoffi caws? Mae o’n hoffi fajitas.Be’ mae Ed yn hoffi wneud? Ydy, yn fawr iawn. Dw i’n hoffi chwarae pêl-droed. O! dw i’n hoffi karate yn fawr iawn.

Uned 5

TRAFOD EICH ANGHENION DISCUSSING WHAT YOU WANT

Golygfa 1: Wish You Were Here? – Dw i isio.. Dw i ddim isio..Golygfa 2: Wind Down - Dach chi isio..? Be’ dach chi isio?Golygfa 3: Festive Surprise – Ydy hi isio..? Dydy hi ddim isio..

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i fynegi eich dymuniadau a’ch gofynion holi am anghenion pobl eraill

Patrymau

Dw i isio mynd i Lanzarote.Dw i isio bwyd.

23

Dw i isio i chi fynd i’r ysgol.Wyt ti isio te? Oes.Dach chi isio mwstard? Nac oes.Beth dach chi / wyt ti isio?Ydy hi isio CD? Oes / Nac oes.

Geirfa

anrheg Nadolig cerdyn post hyfryd sgïo unAwstria cerdyn Nadolig llefrith siwgr bil caws llyfrau sudd orenbrechdan darllen mwstard syniad bwyd deiet radio syrpreisbwyta ham salad cyw iâr tecacen siocled hufen sesiwn tŷ

Ymadroddion

a fi os gwelwch yn ddadim diolch rhywbeth i’r tŷdw i ddim yn gwybod syniad dadw i ddim yn siŵr twt! twt!gan Anti Jane

Uned 5 ( parhad)

Gweithgareddau A

1. Dyma restr o’r pethau mae Ed a Geraint yn eu bwyta ac yfed yng Ngolygfa 2. Ond pwy sy’n cael beth? Rhowch dic (ü) yn y golofn gywir wrth wylio.

Bwyta / Yfed Ed Geraint Neb (Neither)

sudd oren

te

salad cyw iâr

llefrith

dau siwgr

24

brechdan caws a ham

mwstard

cacen siocled

hufen

2.Edrychwch ar Olygfa 3 a gofynnwch i’r grŵp nodi ar yr holiadur beth mae mam Marian a Marian isio (ü) a beth dan nhw ddim isio (X)

Mam Marian

Llyfrau bwyd CD DVD radio syrpreis

Marian Llyfrau bwyd CD DVD radio syrpreis

Gweler Cam Bach Ymlaen yn yr Atodiad am awgrym pellach.

Uned 5 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig A

1. Can you decipher these sentences that you heard in this unit?

i. Lanzerote mynd i dw isio iii. ysgol fynd i isio chi i i’r dwiii. chi dach be’ isio?iv. ham i ga frechdan caws a?v. chi mwstard isio dach?vi. hi syrpreis mae isiovii. ar hi mae ddeietviii. i’r isio ydy hi rhywbeth tŷ?

2. Recreate this dialogue that you heard in Scene 1:

Ben: Where is Aunty Jane? Siân: In Lanzarote. Nicola: Lanzarote? I want to go to Lanzarote.

25

Siân: I want to go to Lanzarote too. Nicola: Lovely. Ben: I don’t want to go to Lanzarote. I want to go to Austria. I want to ski. Siân: Mm! Skiing? Great. Nicola: I don’t want to ski. I want to go to Lanzarote.

Uned 5 ( parhad) TRAFOD EICH ANGHENION DISCUSSING WHAT YOU WANTATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonio:i) y defnydd a wneir o ‘isio’, yn enwedig nad oes angen ‘yn’ o’i

flaen.ii) y ffurf negyddol, ‘Dw i ddim isio…’iii) y ffurfiau gofynnol person 2 & 3 – Dach chi isio? / Ydy o / hi

isio?iv) y defnydd o ‘Ga’ i?’v) y patrwm ‘Wyt ti isio rhywbeth i ddarllen?’vi) y defnydd o ‘gan’ = from ac ‘i’ = for.

26

Drilio

a) Dw i isio mynd i Lanzerote Dw i ddim Dach chi / Wyt ti

b) Ydy o isio bwyd? Oes / Nac oes Ydy hi Ydy Ed

c) Dach chi isio rhywbeth i fwyta? ddarllen? wneud?

ch) Dw i isio i chi fynd i’r ysgol ti goginio wneud rhywbeth

Uned 5 ( parhad)

Gweithgareddau B

1.Gêm Botticelli Fe welwch isod restr o leoedd a mannau / nodweddion enwog a gysylltir â’r lleoedd hynny. I chwarae’r gêm rhaid i un o’r grŵp ddewis un pâr ond peidio â datgelu ei ddewis i’r lleill. Eu tasg yw ceisio ffeindio ei ddewis trwy holi gan ddefnyddio’r patrwm, ‘Wyt ti isio gweld y Kremlin?’. Rhaid ateb gan ddefnyddio enw’r ddinas, ‘Dw i ddim isio mynd i Mosco’. Rhaid cadw at y patrwm: Wyt ti isio gweld Times Square? Dw i ddim isio mynd i Efrog Newydd (New York)* *Gall y twtor naill ai ddefnyddio’r ffurf Saesneg gyfarwydd ar enwau lleoedd neu fanteisio ar y cyfle i gyflwyno’r ffurfiau Cymraeg ar y dinasoedd a’r nodweddion.

27

Dyma rai awgrymiadau:

Rhufain Y Fatican Madrid El PradoSydney Y Tŷ Opera Mosco Y KremlinParis Tŵr Eiffel Berlin Porth BrandenburgSan Francisco Pont Golden Gate Efrog Newydd Times SquarePrague Sgwâr Wenceslas Caerdydd Stadiwm y Mileniwm Caeredin Princess St Llundain Big BenLos Angeles Hollywood Rhufain Y Coliseum

2. Lluniwch gardiau ac arnynt enwau rhai o’r pethau y cyfeirir atynt yn yr uned e.e. radio; CD; DVD; llyfrau; llefrith; te; cerdyn Nadolig; cerdyn post; sudd oren; llefrith; siwgr; cacen siocled; hufen. Trowch y cardiau wyneb waered a gofyn i hanner y grŵp ddewis un. Tasg y gweddill yw gweld pwy all gasglu’r nifer fwyaf o gardiau trwy ddweud e.e., ‘Dw i isio cacen siocled’. Rhaid i’r sawl a holir naill ai ateb, ‘Mae’n ddrwg gen i’ os nad yw’r cerdyn ganddo, neu ‘Iawn’ os ydyw. Bydd yr un a holodd yn gywir yn cael y cerdyn a’r llall yn codi cerdyn arall. Gwneir hyn hyd nes bydd y cardiau i gyd wedi cael eu defnyddio.

Cam Bach YmlaenYn Uned 5 mae un cyfeiriad at ffurf negyddol y 3 pers. unigol: Dydy hi ddim isio CD neu DVD. Mae cyfle ichi i gyflwyno yn ogystal, ‘Dydy o / Ed / Nicola ddim isio’. Edrychwch ar y DVD a threfnwch gystadleuaeth i weld pwy all lunio’r rhestr orau o bethau nad yw’r cymeriadau eu heisiau. e.e. Dydy Geraint ddim isio llefrith. Dydy Nicola ddim isio sgïo.

Uned 5 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig B

1. Write down [9 sentences in all] i. 3 things that you want (Dw i isio…) ii. Offer 2 things to a friend (Wyt ti isio…?)

28

iii. Offer 2 things to a stranger (Dach chi isio…?) iv. Ask for 2 things (Ga i…?)

2. Which words in these columns would you connect with each other?

siwgr diolch Awstria da cardiau iâr mynd sgïo

dim llefrith syniad Nadolig cyw dŵad

Uned 6 GOFYN AM BETHAU ASKING FOR THINGS

29

Golygfa 1: Christmas Pudding – Ga i..?Golygfa 2: Caught In The Act – Ga i…? Cewch.Golygfa 3: Pick And Mix – Ga i…? Cei. Faint ydy..?

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i ofyn am bethau. ofyn am ganiatâd. holi pris pethau. gyfrif o 1 – 100. ddechrau trafod pres yn Gymraeg.

PatrymauGa i hufen iâ? Cei / Na cheiGa i bwdin Nadolig? Cewch / Na chewchGa i stopio yn y banc?Dw i’n llawnDw i ddim yn llawnFaint ydy o? Deg ceiniogFaint ydy’r lolipop?Dwy bunt; Tair ceiniog

Geirfabanc lolipop pwdin Nadoligdau ddeg ceiniog llawn saws brandideg ceiniog parti siocledfodca pres stopiogwisg ffansi problem tri deg ceiniog hufen iâ punt pump ceiniog un hwn pwdin un deg pump ceiniog

Ymadroddionbe’ ydy’r broblem? mae’n Nadoligcei siŵr plîsdw i ar ddeiet wrth gwrsdach chi’n siŵr? wyt ti’n siŵr?esgusodwch fi

Uned 6 ( parhad)

Gweithgareddau A

1.Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 1 a nodi sawl gwaith y clywant y

30

geiriau ‘Ga’ i………? ‘ [7 gwaith ydy’r ateb cywir] Gofynnwch iddynt ailadrodd rhai o’r enghreifftiau a glywsant.

2.Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 3 nifer o weithiau ac wedyn ddewis parau i actio’r ddeialog gan ddefnyddio’r awgrymiadau isod:

Ben: 1? Helen: √Ben: Faint? Helen: 10cBen: 1? Helen: √Ben: Faint? Helen: 20cBen: Faint / lolipop? Helen: 30cBen: 2? Helen: √Ben: Faint / siocled? Helen: 15cBen: 1? Helen: X

* Gweler Cam Bach Ymlaen yn yr Atodiad am awgrym pellach.

Ymarferion Ysgrifenedig A

1. How did they say these sentences in Welsh in the unit? i. May I have a chocolate ice-cream, please? ii. I’m not full. iii. I don’t want dessert. iv. Can I go to Church St, please? v. Excuse me, may I stop at the bank, please? vi. Can I have one? Of course you (familiar) can. vii. How much is it?

2.After looking at Scene 1, complete this dialogue:

……………………. chi isio pwdin?Dim ………….., dw i’n ……………..………….. i hufen iâ, plis?Wyt ti’n ………………?Ydw, ga i ………….. iâ siocled? Dw i ……………. yn llawn ………….

Uned 6 ( parhad)

GOFYN AM BETHAU / ASKING FOR THINGS

31

ATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonioi) y defnydd a wneir o’r ferf ‘cael’ i ofyn am bethau ac am

ganiatâd.ii) y gofynair ‘Faint?’iii) y dull degol o gyfrif – tri deg dau etc a’r rhifolion 1-100.

Drilio

a) Ga i gerdyn Nadolig? Cewch / Na chewch wisg ffansi? ddeg ceiniog?

b) Dw i’n llawn Dw i ddim yn

c) Ga i fynd i Stryd yr Eglwys? Cei / Na chei ddŵad ddawnsio

ch) Faint ydy’r lolipop? hufen iâ? siocled?

d) Rhifolion 1 – 10; 11 – 20; 21 – 100

dd) Dwy, tair, pedair ceiniog punt

e) Rhifolion + punnoedd + ceiniogau

32

Uned 6 ( parhad)

Gweithgareddau B

1. Ga i lolipop? Cei / Na chei; Cewch / Na chewch

Dewiswch ddau neu dri o’r grŵp i fod yn holwyr. Mae gan y gweddill bob o garden ac arni un o’r gwrthrychau a enwir yn yr uned e.e. pwdin, hufen iâ, siocled, pwdin Nadolig, fodca, gwisg ffansi, pres, lolipop etc. Dyw’r holwyr ddim yn gallu gweld y cardiau ond yn eu tro gallant ofyn i un o’r lleill am rywbeth e.e. ‘Ga i bres?’. Os digwydd iddo / iddi gael ateb cadarnhaol mae e’n newid lle â pherchen y garden a bydd hwnnw / honno wedyn yn cael holi – ond nid cyn i bawb gyfnewid eu cardiau er mwyn newid perchen y gwrthrych!

2. Faint ydy …….?

Y dasg yw holi pedwar o aelodau eraill o’r dosbarth faint ydy pris gwahanol bethau.. Mae gan bob aelod o’r dosbarth gerdyn, naill ai A neu B. Rhaid i bawb lenwi ei gerdyn trwy symud o gwmpas a holi’r lleill nes bod ganddo / ganddi bris popeth.

A Lolipoppensillolipop 30csiocledhufen iâ 80ccerdyn postcerdyn Nadolig

99c

llefrithsudd oren £1pensil

B

lolipopsiocled 15chufen iâcerdyn post 18ccerdyn Nadoligllefrith 60c

33

sudd orenpensil 28c

Uned 6 ( parhad)

Cam Bach Ymlaen

Yn yr uned hon defnyddir y ferf ‘cael’ i ofyn caniatâd. Gallwch ymarfer yr atebion: Cewch / Na chewch a Cei / Na chei trwy ddefnyddio’r gwrthrychau a enwir yn yr uned. Os oes 5 neu lai o lythrennau yn yr enw, rhaid ateb yn gadarnhaol, dros 5 rhaid ateb yn negyddol e.e. Ga i hwn? Cei / Cewch. Ga i lolipop? Na chei / Na chewch. Gellir defnyddio maint, natur, defnydd y gwrthrychau i wahaniaethu rhwng yr atebion. Dylech ymarfer yr atebion 2 bers. unigol a lluosog yn eu tro ac ar wahân.

Ymarferion Ysgrifenedig B

1.Write the following sums of money in Welsh: 30p ……………………………………

15p …………………………………… £1 …………………………………… 27p …………………………………… 90p ……………………………………

99p …………………………………… 75p …………………………………….

25p ……………………………………

2. Which Yes (ü) or No (X) reply would you use if asked this question by

the following people?:

Ga i ddŵad i mewn?

i) A stranger (ü) ……………………………. ii) A child (X) …………………………….iii) A friend (ü) ……………………………..iv) Your doctor (X) …………………………….v) Your brother (X) …………………………….vi) Your bank manager (ü) ……………………………..

34

Uned 7

Y TYWYDD / THE WEATHERGolygfa 1: Holiday Plans – Mae hi’n braf. Mae hi’n rhy oer.Golygfa 2: Hot Or Cold – Roedd hi’n wyntog.Golygfa 3: Welcome Home – Mi fydd hi’n braf.

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i siarad am y tywydd yn y presennol, y gorffennol a’r dyfodol. enwi dyddiau’r wythnos.

PatrymauDw i’n hoffi tywydd braf.Mae’n boeth heddiw.Mae’n rhy boeth.Roedd hi’n bwrw glaw ddoe.Mi fydd hi’n braf yfory.Sut mae’r tywydd rŵan?Sut bydd y tywydd ddydd Sadwrn?Sut roedd y tywydd ddydd Mawrth?

GeirfaAwstria ers oer wythnosbraf gwybod ond yforybwrw eira gwyliau poeth bwrw glaw gwyntog rŵan carafán haul rhyeira heddiw stormus

dydd Suldydd Llundydd Mawrthdydd Mercherdydd Iaudydd Gwenerdydd Sadwrn

35

Ymadroddionbob dydd tywydd brafoer iawn, iawn tywydd oertair wythnos tywydd poethtydy? yn ôl i

Uned 7 ( parhad)

Gweithgareddau A1.Rhannwch y grŵp yn barau ac edrychwch unwaith neu ddwy ar Olygfa 2. Wedyn, gofynnwch i bob pâr ymarfer y ddeialog rhwng Mrs Evans a Siân gan ddefnyddio’r canllawiau isod:

Mrs Evans SiânBrr, it’s cold today. Yes, it’s terrible.Mm, it’s hot here. Yes, it’s hot here today. But it was

cold here yesterday.It was very stormy yesterday. Yes, it was terrible.It was very windy in Llandegla. It was very windy here too…

2. Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 3 ac wrth wneud hynny nodi pa osodiadau sy’n wir (ü) neu’n anwir (X):

Mae Geraint a Marian yn byw yn Y Rhyl.Mae Geraint yn byw yn Forrest Rd, Rhuthun.Dydy’r gyrrwr tacsi ddim yn oer.Roedd hi’n bwrw glaw yn Tenerife.Roedd hi’n bwrw glaw dydd Sadwrn a dydd Sul yng Nghymru.Mi fydd hi’n braf dydd Sadwrn.

[Gweler ‘Cam Bach Ymlaen’ yn yr Atodiad am awgrym pellach]

Ymarferion Ysgrifenedig A1. Look at Scene 1. and then complete the dialogue by adding the appropriate word to describe the weather:

Taid: Lle dach chi isio mynd?Siân: Dw i’n hoffi tywydd …………. ond dw i ddim yn hoffi tywydd …. iawn.Taid: Mae hi’n ………….. yn Lanzarote rŵan.Ben: Dw i ddim isio mynd i Lanzarote, mae’n rhy ……. Dw i isio mynd i Awstria.Taid: Mae hi’n …………… yn Awstria rŵan.Nicola: Dw i ddim isio mynd i Awstria, mae hi’n rhy ………….Siân: Dw i’n gwybod! Dw i isio mynd i Aberystwyth mewn carafán.Ben: Ond mae hi’n ………………….. yn Aberystwyth.Nicola: Mae hi’n …………………. yn Aberystwyth.Siân: Nac ydy! Mae hi’n ………………. yn Aberystwyth bob dydd.

36

2., You heard these sentences in the unit. Rewrite them, using the correct form of the verb, Mae, Roedd or Mi fydd/ fydd:

i ……………………………………..…. hi’n braf yn Lanzarote rŵan. ii …………………………………………………. hi’n braf yfory hefyd. Iii ……………………………………….…… .hi’n stormus iawn ddoe. iv Sut ………………………………………………….. y tywydd yfory? v ………………………………………….… hi’n oer yn Awstria rŵan. vi ……………………………………….…………… hi’n oer yma ddoe.Uned 7

Y TYWYDD / THE WEATHER

ATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonioi) ffurfiau’r 3 person unigol ‘Bod’ - amherffaith (roedd) a

dyfodol (mi fydd). ii) sut y treiglir yr ansoddair ond nid berfau ar ôl ‘yn’, gan nodi

‘braf’ yn eithriad.iii) sut y defnyddir ‘rhy’ a ‘iawn’ gyda’r ansoddair.

Drilio

a) Mae hi’n wyntog, oer, boeth heddiw, rŵan. Roedd hi’n bwrw eira, bwrw glaw ddoe. Mi fydd hi’n braf yfory, dydd Llun.

b) Mae hi’n rhy boeth, wyntog, heddiw, rŵan. Roedd hi’n oer ddoe. Mi fydd hi’n yfory, dydd Sadwrn.

c) Mae hi’n wyntog, oer, boeth (iawn) heddiw, rŵan Roedd hi’n bwrw eira, bwrw glaw ddoe Mi fydd hi’n braf yfory, dydd Llun

ch) Sut mae’r y tywydd yn Aberystwyth heddiw? roedd ddoe? bydd yfory?

Gweithgareddau B

37

1. Edrychwch ar y tabl isod: b – braf; e – bwrw eira; g – bwrw glaw; gw. – gwyntog; o – oer; s – stormus. Rhowch gopi i bob pâr yn eich dosbarth. Gofynnwch iddynt holi ei gilydd: Sut mae’r tywydd yn Boston heddiw?‘Sut roedd y tywydd yn Amsterdam ddoe?’ Sut fydd y tywydd yn Tokyo yfory? etc.

Ddoe Heddiw YforyBarcelona g b gw.Boston e o sCalgary o g eTokyo b g gWarsaw o e g

Uned 7 ( parhad)

2. Gwnewch gardiau ac arnynt enwau’r dinasoedd a restrir yn y papurau wrth nodi’r tywydd ledled y byd e.e. Amsterdam, Bangkok, Cairo, Dubai, Gibraltar etc. Rhowch bob o gerdyn i aelodau’r dosbarth. Eu tasg fydd gofyn, ‘Dach chi isio mynd i Dubai ?’ (neu pa enw bynnag fydd ar y cerdyn). Rhaid ateb naill ai ‘Oes’ neu ‘Nac oes’ a rhoi rheswm. ‘Dw i isio mynd i Dubai achos mae’r tywydd yn braf’, neu ‘Dw i ddim isio mynd i Dubai achos mae’n rhy boeth’. Ar ddiwedd yr ymarfer gellir adrodd yn ôl i’r tiwtor: ‘Mae John isio mynd i Jersey achos mae’n braf ac mae o’n hoffi haul’.

Cam Bach YmlaenHeb os, ar ôl trafod y tywydd, bydd dysgwyr yn holi am rai geiriau amlwg nad ydynt yn yr uned. Dyma rai: heulog, diflas, cymylog, niwlog, rhewi, bwrw glaw mân. Gyda’r goreuon, gallwch ymarfer defnyddio’r rhain gyda’r pedwar tymor, y gwanwyn, yr haf, yr hydref a’r gaeaf: Mae hi’n / Roedd hi’n / Bydd hi’n heulog yn yr haf – yn rhewi yn y gaeaf etc. Defnyddiwch un amser o’r ferf ar y tro a chyflwynwch yr eirfa’n raddol.

Dewch nôl at y gweithgaredd eto pan fydd y patrymau wedi ymsefydlu a gofynnwch i’r dysgwyr ddweud brawddeg yr un gan amrywio amser y ferf a natur y tywydd fel nad ydynt yn ailadrodd yr hyn a ddywedodd y siaradwr blaenorol. Ond yn ara deg mae mynd ymhell!

38

Ymarferion Ysgrifenedig B1.Write a sentence about the weather for each day of last week [Roedd…] and then how you think things will turn out next week [Mi fydd…]

Last Week Next Week dydd Sul dydd Llun dydd Mawrth dydd Mercher dydd Iau dydd Gwener dydd Sadwrn

Uned 7 ( parhad)

2.Compete this table:

Ddoe

Heddiw

Yfory

Mae hi’n braf

Roedd hi’n wyntog

Mi fydd hi’n oer

39

Roedd hi’n boeth

Mae hi’n bwrw glaw

Mi fydd hi’n bwrw eira

3.Complete these sentences by using the following words / phrases: tywydd; yfory; iawn; bob; roedd; dach; tydy; rhy

a. Mae hi’n wyntog …………………………………………………….

b. Roedd hi’n …………………………………………..…….. boeth.

c. Mi fydd hi’n stormus …………………………..………. hefyd.ch. .……………………………………………. hi’n bwrw glaw ddoe.d. Mae hi’n oer,

…………………………………………………….. ? dd. Dw i’n hoffi ………………………………………….

………… oer.e. Lle ………………………………………..………… chi isio

mynd?f. Mae hi’n braf yn Lanzarote …………………………..dydd.

Uned 8

YR AMSER / DISCUSSING TIMEGolygfa 1: Time To Get Up – Faint o’r gloch ydy hi? Mae hi’n wyth o’r gloch.Golygfa 2: Any Chance Of A Lift? – Am bump o’r gloch. Erbyn pump o’r gloch.Golygfa 3: What’s On Telly? – Faint o’r gloch mae’r…?

40

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i: ddweud faint o’r gloch ydy hi.

Patrymau

Faint o’r gloch ydy hi?Mae hi’n wyth o’r gloch.Mae hi’n chwarter wedi pedwar.Mae hi’n hanner awr wedi saith.Mae hi’n chwarter i naw.Faint o’r gloch mae’r newyddion? Hanner awr wedi saith.

Geirfa

am ffilm newyddionamser gêm o bws gorffen pum munudcodi grêt rŵancwis hefyd rhwngdrama help siopaerbyn iawn tanfaint? lifft wedyn

Ymadroddion

am bump o’r gloch erbyn pump o’r glochamser codi hanner amsermi gei di weld pum munud arallcoda dim eto

Uned 8 ( parhad)

Gweithgareddau A

1. Edrychwch ar Olygfa 1 ac wrth edrych gofynnwch i’r dosbarth roi tic wrth unrhyw amser a glywant:

41

2. Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 3 a nodi am faint o’r gloch mae’r digwyddiadau yma’n DECHRAU:

Uned 8 ( parhad)

3.Dyma amserau rhai o’r digwyddiadau ar y DVD. Rhannwch y dosbarth yn barau. Rhowch gopi yr un i bob pâr. Rhaid iddynt holi ei gilydd am yn ail i gael hyd i atebion i’w cwestiynau a chwblhau’r grid.

a) Faint o’r gloch mae’r………..

42

i) ddrama ii) bws yn mynd iii) dosbarth karate iv) gêm yn gorffen v) cwis?

b) Faint o’r gloch mae…… i) ‘r newyddion ii) ‘r ffilm iii) amser codi iv) hanner amser y gêm v) Marian yn siopa?

Uned 8 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig A

1.View the unit once more and note how the characters expressed the following:

43

What time is it? It’s time to get up now. Can I have a lift to the karate class by five o’clock? But it’s quarter past four now. I want to see the game at half past seven. You can watch the film until quarter past nine.

2. You heard these sentences in the unit. Can you complete them?

…………………………………………………………..…. o’r gloch ydy hi? Mae hi’n ……………………………………….…………… awr wedi saith. Mae hi’n ………………………………………………………………. i wyth. Mae hi’n wyth ………………………………………………………………… Ga i lifft i’r dosbarth karate ……………………………… pump o’r gloch? Dw i isio gweld y ffilm …………………………….. naw o’r gloch.

Uned 8 ( parhad)

YR AMSER / DISCUSSING TIME

ATODIAD

44

Gramadeg

Dylech esbonio:i) y defnydd o ‘hi’ yn ‘Faint o’r gloch ydy hi?’ a ‘Mae hi’n

bump o’r gloch’.ii) y treiglad meddal sy’n digwydd i dau, tri, pedwar, pump,

deg a deuddeg ar ôl ‘yn’ ac ‘i’. iii) bod rhaid cynnwys y gair ‘awr’ yn yr ymadrodd ‘hanner awr

wedi’ – yn wahanol i’r Saesneg.iv) bod treiglad meddal yn dilyn am, o, i, tan, ond nid rhwng ac

erbyn.v) y cwestiwn, ‘Faint o’r gloch mae’r gêm?’

Drilio

a) Mae hi’n un, ddau, dri, bedwar, bump, chwech, o’r gloch saith, wyth, naw, ddeg, un ar ddeg, ddeuddeg

b) Mae hi’n chwarter wedi un, dau, tri, pedwar, pump, chwech Mae hi’n hanner awr wedi saith, wyth, naw, deg, un ar ddeg, deuddeg

c) Mae hi’n chwarter i un, ddau, dri, bedwar, bump, chwech, saith, wyth, naw, ddeg, un ar ddeg, ddeuddeg

ch) Faint o’r gloch mae(‘r) Ed yn codi? Dosbarth karate? Bws yn mynd? Newyddion?

Uned 8 ( parhad)

45

Gweithgareddau B

1.Ymarfer rhannu gwybodaeth gan ddefnyddio’r patrymau: Faint o’r gloch mae Mari’n………? . Bydd angen ichi baratoi parau o gardiau / darnau o bapur fel y rhai isod. Gallwch gynnwys mwy o wybodaeth os mynnwch ac amrywio’r wybodaeth ar gyfer pob pâr. Y dasg fydd casglu gwybodaeth gyflawn trwy ofyn cwestiynau i’w gilydd a chyfnewid cardiau â phâr arall ar ôl gorffen.

Carden A Carden B

Cam Bach Ymlaen

Bydd rhywrai yn siŵr o ofyn chi sut i ddweud 5, 10, 20 a 25 munud i ac wedi’r awr. Bydd cyfle ichi eu cyflwyno’n raddol a defnyddio amserlenni rhaglenni radio a theledu wrth wneud hynny. Gwyliwch Olygfa 1 a chael parau i actio sefyllfa debyg gan ddefnyddio’r amserau newydd a gyflwynwyd yn unig.

Ymarferion Ysgrifenedig B

1.Write the correct time under each of these clocks:

46

Uned 8 ( parhad)

2.Look at the S4C programme schedule below and then complete the sentences.

Mae ‘Wedi Saith’ ar S4C rhwng ……………………….. a ………….………………Mi fydd ‘Ffermio’ yn gorffen am ………………………………………………………Mae ‘Pobol y Cwm’ ar S4C o …………………………… tan …………………………Mi fydd ‘Chwa’ yn gorffen erbyn ……………………………………..………………Mae’r ‘Newyddion’ ar S4C am …………………………………………….……………

47

3.Look at the programme schedule above and answer the following questions:-

Faint o’r gloch bydd ‘Pobol y Cwm’ yn dechrau? Ydy ‘Ffermio’ ar S4C rhwng hanner awr wedi saith a chwarter wedi wyth? Faint o’r gloch bydd ‘Y Byd ar Bedwar’ yn gorffen? Faint o’r gloch mae ‘Sgorio’ ar S4C? Ydy ‘Chwa’ yn gorffen erbyn chwarter wedi chwech? Ydy’r newyddion ar S4C am naw o’r gloch?

Uned 9

TEULU AC EIDDO FAMILY AND POSSESSIONS

Golygfa 1: Fflwff a Smotyn – Mae gen i… Oes gen ti…?Golygfa 2: Shopping Scene – Does gen i ddim bag.Golygfa 3: Family Talk – Oes gynnoch chi…?

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i: sôn am y pethau sy gynnoch chi. holi pobl am eu heiddo. sôn am aelodau’r teulu.

Patrymau

Mae gynnon ni gi newydd.Does gen i ddim ci.Mae gynni hi fflwff gwyn.Mae gynno fo smotyn du. Oes gen ti gath? Oes / Nac oes.Mae gen i ddau fab ac un ferch.

Geirfa

48

bag du gwyn perffaith brawd eistedd het plantci esgidiau coch jôc rhedegcwt fferm mab Smotyncwningen fflwff merch tŷ chwarae ffrog mewn wyriondel gardd mwnci

Ymadroddion

i barti un ferchtri o blant wrth gwrsdau fab yn ddigon

Uned 9 ( parhad)

Gweithgareddau A

1.Rhannwch y grŵp yn barau. Edrychwch ar ran gyntaf Golygfa 1 a chael pob pâr i ymarfer y ddeialog:

A Mae gynnon ni gi newydd. Smotyn.

B Pam Smotyn?

A Mae gynno fo smotyn du. B Does gen i ddim ci ond mae gen i gwningen. Fflwff.

A Pam Fflwff? B Mae gynni hi fflwff gwyn.

Rŵan, rhowch iddynt bob o lun o Smotyn, y ci a Fflwff, y gath er mwyn iddynt fynd dros y ddeialog unwaith eto. Heriwch barau i actio’r ddeialog heb y sgript gan gystadlu am y cyntaf i lwyddo!

2.Wrth wylio Golygfa 2, gofynnwch i’r grŵp nodi ydy’r pethau a restrir isod gan Siân (ü) ai peidio (X):

ffrog goch esgidiau coch

bag coch bag du het goch

Gweler ‘Cam Bach Ymlaen’ yn yr Atodiad am awgrym pellach.

49

Ymarferion Ysgrifenedig A

1.Complete these sentences used by the characters in this unit by supplying the correct form of GAN:

Mae ………………………………………………..………….…… ni gi newydd. Mae ……………………………………………………………….. fo smotyn du. Mae ……………………………………………………….………. Hi fflwff gwyn. Oes ……………………………………………………………..………. Ti gath? Does …………………………………………………..……………. I ddim cath. Oes ………………………………………………………………….. chi wyrion?

2.How did the characters say the following in scenes 2 and 3? But I haven’t any red shoes. Do you have a red bag? No. I have a black bag. I have two. Do you have grandchildren? But I do have three children. I have two sons. I have one daughter as well.Uned 9 ( parhad)

TEULU AC EIDDO FAMILY AND POSSESSIONS ATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonio:i) y defnydd o ‘gan’ i fynegi meddiant.ii) y ffurfiau negyddol a gofynnol.iii) sut i ateb cwestiynau ac ymateb i osodiadau. iv) adolygu sut y cyfosodir enwau yn y genidol – ee. Tad Siân.v) sut i gyflwyno pobl – Dyma Tom! Dyna Elwyn!

Drilioa) Mae gen i, gen ti, esgidiau coch. Gynno fo, gynni hi fag coch. Gynnon ni, gynnoch chi fferm.

b) Does gen i, gen ti, ddim plant. Gynno fo, gynni hi, mab.

50

Gynnon ni, gynnoch chi merch.

c) Oes gen ti, blant ? Oes / Nac oes. Gynno fo, gynni hi, fabi ? Gynnoch chi gi ?

Ch) Dyma Dewi / Mari. Frawd Dewi. Dad Mair.

Gweithgareddau B1. Creu proffilau o deuluoedd aelodau’r dosbarth trwy lenwi holiaduron gan ddefnyddio’r cwestiwn, ‘Oes gen ti / gynnoch chi frawd, chwaer? Etc. Does dim angen nodi sawl brawd, chwaer etc.o gwbl. Dylai pawb holi 3 pherson.

Enw Brawd?

Chwaer?

Plant? Mab? Merch?

Wyrion?

Mair √ X √ √ X X

Dafydd

Elin

Uned 9 ( parhad)

2. Cyflwyno pobl trwy ddefnyddio ‘Dyma’. Torrwch luniau o bobl adnabyddus o bapurau newydd neu gylchgronau a’u rhannu ymhlith aelodau’r dosbarth. Y dasg fydd cerdded o gwmpas gan gyflwyno’r bobl sydd gennych i’ch partner ac wedyn clywed pwy sydd ganddo fe / ganddi hi, e.e. Dyma Tony Blair; Dyma Kate Winslett etc. Gellir manteisio ar y cyfle i gyflwyno ‘Dyna’ wrth i’r tiwtor guddio’r rhan fwyaf o wyneb person adnabyddus a’i ddatgelu’n raddol. Mae modd rhannu’r dosbarth yn ddau dîm a’u cael i gystadlu yn erbyn ei gilydd: Dyna Richard Burton / Jeremy Paxman etc

.

51

Cam Bach YmlaenWrth gyfeirio at fwy nag un person, rhaid defnyddio ‘gynnyn nhw’ – Mae gynnyn nhw blant. Does gynnyn nhw ddim ci. Ewch yn ôl i Uned 4, Golygfa 3 a gofynnwch i’r dosbarth ddweud wrthych pa eitemau bwyd yn y rhestr yma sydd ganddynt a pha rai sydd heb fod ganddynt: fajitas; ravioli; reis; salad; cyw iâr; lasagne; caws; Coca Cola.

Ymarferion Ysgrifenedig B

1.Write down: i) Two things that you have; ii) Two things that you don’t possess; iii) Two questions asking someone else whether they have

– a) a car; b) an i-pod.

2.Change the following into questions (?), negative statements (X) or positive statements (ü) as directed:

Does gynnon ni ddim cwningen. (ü) Mae gynno fo gath. (X) Does gen ti ddim bag. (ü) Mae gynni hi esgidiau coch. (X) Does gan Siận ddim bag du. (?) Does gynnoch chi ddim brawd. (ü) Mae gen i wyrion. (X) Mae gan Siân salon. (?)

3.Using the following words, how many sentences can you write to describe yourself, following the pattern, ‘Merch Alun Davies dw i.’?

mab; merch; brawd; chwaer; taid; nain; ŵyr; wyres

Uned 10

TRAFOD Y GORFFENNOL 1 DISCUSSING THE PAST 1Golygfa 1: Siân’s Suffering – Mi wnes i gael… Lle wnest ti fynd? Wnest ti gael hwyl?

52

Golygfa 2: Holiday Snaps – Lle wnaethoch chi fynd? Wnaethoch chi gael hwyl?Golygfa 3: A Big Night Out – Mi wnaethon ni fynd i….

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i ffurfio person 1 & 2 unigol a lluosog amser gorffennol y ferf trwy

ddefnyddio gorffennol ‘gwneud’. fynegi ffurf ofynnol y berfau hynny ynghyd â’u defnydd ar ôl Be’? a

Pryd?

Patrymau

Wnest ti gael hwyl?Mi wnes i gael noson dda iawn.Be’ wnest ti gael i yfed?Lle wnest ti fynd?Mi wnaethon ni fynd i dŷ bwyta yn y dre.Mi wnes i ddŵad adre dydd Sadwrn.Be’ wnaethoch chi?Pam wnaethoch chi fynd adre mewn limo?Pryd wnaethoch chi ddŵad adre?Mi wnaethon ni gael stêcs.

Geirfa

achos dyweddïo lluniau adre fodca neithiwr bendigedig ffantastig noson bwyd gwin sâlclwb gwyliau soda clybio hwyl tŷ bwyta dŵr lemonêd wisgi Ymadroddion

llawer o hwylLlongyfarchiadau!Neis iawnnoson fawr

Uned 10 ( parhad)

Gweithgareddau A

1. Edrychwch ar Olygfa 1. Wrth edrych, gofynnwch i’r grŵp nodi hanes noson fawr Siân yn ei geiriau ei hun:

Mi wnes i fynd i… Mi wnes i gael…i yfed – Stori 1

Mi wnes i gael … i yfed – Stori 2

Glwb

53

Glwb

Glwb

2.Rhannwch y grŵp yn barau ac edrychwch ar Olygfa 2. Mae Mrs Evans yn ateb y cwestiynau hyn gan Marian:

Lle wnaethoch chi fynd? Pryd wnaethoch chi ddŵad adre? Wnaethoch chi gael tywydd braf?

Gofynnwch i’r parau nodi’r atebion a cheisio eu cofio. Wedyn, rhaid iddynt ofyn cwestiynau tebyg i’w gilydd gan ddefnyddio eu profiadau eu hunain. Cofiwch fod modd adolygu patrwm ‘Roedd’ wrth ateb y cwestiwn olaf : Do, roedd hi’n boeth.

Ymarferion Ysgrifenedig A1. Watch the DVD once more and note what they say for:

Congratulations! …………………………………. Lots of fun …………………………………. Holiday photos …………………………………. Because ………………………………….. to become engaged …………………………………. Wonderful food ………………………………….

2. After watching Scene 3 on the DVD once more, complete these sentences spoken by the characters by using the correct past tense forms of GWNEUD:

Wel, …………… ti gael noson dda neithiwr? Mi ………………. I gael noson ffantastig. Pam, be’ ………………… chi? Mi ………………….. ni fynd i dŷ bwyta yn y dre. Lle ………………… chi fynd ? ……………………..chi ddim mynd i glybio ?Uned 10 ( parhad)

TRAFOD Y GORFFENNOL 1 DISCUSSING THE PAST 1

54

ATODIAD

Gramadeg

Dylech dynnu sylw at y modd y defnyddir ‘gwneud’ i ffurfio amser gorffennol y ferf:

Mi wnes i fynd ddoeWnest ti gael brecwast? Do / NaddoWnaethoch chi ddŵad mewn tacsi?Lle wnaethoch chi fynd?Pryd wnaethoch chi ddŵad adre?

Drilio

a) Mi wnes i fynd i glwb / Torquay neithiwr wnest ti gael lemonêd / hwyl / stêcs ddoe wnaethoch chi wnaethon ni

b) Wnest ti gael amser da / noson fawr? Wnaethoch chi bwyd / hwyl? Wnaethon ni dŵr / stêcs? c) Lle wnest ti fynd heddiw? Pam wnaethoch chi fwyta ddoe? Pryd wnaethon ni yfed dydd Mercher ?

Ch) Be’ wnest ti gael i yfed? Wnaethoch chi fwyta? Wnaethon ni

d) Wnes i ddim mynd i glybio Wnest ti dŵad adre Wnaethoch chi cael lemonêd / hwyl / stêcs Wnaethon nhw

Uned 10 ( parhad)

Gweithgareddau B 1.Gofyn i bawb ddewis:

55

i) lle e.e. Majorca ii) rhywbeth i’w fwyta e.e. pwdin iii) rhywbeth i’w yfed e.e. fodca iv) dull o ddod adre e.e. mewn car

iv) amser i ddod adre e.e. ddoe, neithiwr.

Cael y dosbarth i gasglu gwybodaeth am eu cyd-aelodau a’i nodi ar holiadur fel hwn. [Awgrymir nodi ffurf y cwestiwn fel y gwneir isod yn hytrach na’i ysgrifennu’n llawn]

2.Cael pawb yn y dosbarth i ddewis un o’r 4 eitem yn y tair rhestr isod:

Lle wnaethon nhw fynd? [e.e.clwb, parti, Aberdaron, gêm] Beth wnaethon nhw gael i fwyta? [e.e. cyw iâr, pwdin, hufen

iâ, salad] Pryd wnaethon nhw ddŵad adre? [ e.e. neithiwr, ddoe, dydd

Sadwrn, heddiw]Wedyn, holi ei gilydd gan ddefnyddio’r cwestiynau uniongyrchol er mwyn ymarfer y defnydd o ‘Do’ a ‘Naddo’:

Wnaethoch chi fynd i Aberdaron? Wnaethoch chi fynd i glwb? Wnaethoch chi gael cyw iâr? Wnaethoch chi gael pwdin?Wnaethoch chi ddŵad adre ddoe?

Cam Bach Ymlaen

Cyflwynwch, ‘Mi wnaeth hi gael…’ a ‘Mi wnaeth hi fynd i…’ Edrychwch wedyn ar Olygfa 1 a chael y grŵp i geisio cofio lle yr aeth Siân a beth gafodd i’w yfed. Ar ôl cyflwyno ‘Mi wnaeth o… ’, gofynnwch iddynt ddychmygu mai Ed gafodd y noson fawr a’u cael i adrodd beth ddigwyddodd.Uned 10 ( parhad)

56

Ymarferion Ysgrifenedig B1.Complete these sentences using the correct form of the past tense.

a) ………ti……… noson dda neithiwr? [cael]b) Mi ……i…….. i Glwb Tiffany’s [mynd]

c) Lle …………….. chi ………….? [mynd] ch) Pryd ………ti……….. adre? [dŵad] d) ………chi………….. hwyl? [cael] dd) Mi………ni………… bwyd bendigedig. [cael] e) Mi………ni ……….. adre mewn limo. [dŵad] f) Mi………i……….. adre yn y car. [mynd] ff) Be’ ………chi……….. ddoe?[cael] g) ………ti………… brecwast heddiw? [cael]

2.What questions would elicit the following replies?

i. Mi wnes i yfed yn y clwb. ii. Mi wnes i fwyta banana. iii. Do, mi wnaethon ni gael amser da. iv. Mi wnaethon ni ddŵad adre mewn tacsi. v. Do, mi wnes i gael amser ffantastig. vi. Mi wnes i gael wisgi yn Starlights. vii. Mi wnes i ddŵad adre ddoe. viii. Mi wnaethon ni fynd adre mewn tacsi achos roedd hi’n oer iawn.

57

Uned 11

TRAFOD Y GORFFENNOL 2 DISCUSSING THE PAST 2Golygfa 1: Splashing Out – Mi wnes i gysgu. Pryd wnest ti..? Be’ wnest ti brynu? Faint o..?Golygfa 2: Small Talk – Wnaethoch chi fwynhau’r ffilm?Golygfa 3: Karate Fall – Be’ wnaeth ddigwydd? Be’ wnaeth o?

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i drafod berfau rheolaidd yn yr amser gorffennol. fynegi to bring a to take yn Gymraeg. ffurfio rhai ffurfiau 3 person unigol, gorffennol y ferf.

PatrymauMi wnes i weld eich tad.Wnaethoch chi fwynhau? Do / Naddo.Be’ wnaeth o?Be’ wnaeth ddigwydd?Mi wnaeth Marian ddŵad â fi adre.

Geirfabendigedig digwydd mwynhau cariad dim parccodi dyn prynu comics eich rhoisyrthio ffilm sut?Cysgu gwyliau tabledi damwain hanner tad darllen hyfryd ysbyty deg lifft

Ymadroddion(y) bore ‘mabe’ aralldim byddim byd llawerdruan â ti(y) prynhawn ‘may llyfr ‘nayn fawr (a great deal)

58

Uned 11 ( parhad)

Gweithgareddau A1.Ar ôl gwylio Golygfa 1, ewch dros y brawddegau isod efo’r dosbarth gan sicrhau eu bod yn deall pa wybodaeth a geisir. Wedyn, gwyliwch yr olygfa eto a gofyn iddynt ychwanegu’r ffeithiau coll. Ar ôl gwneud hyn, cuddiwch yr atebion a gofynnwch i bawb geisio cofio un frawddeg gan osgoi ailadrodd brawddegau aelodau eraill hyd y gellir.

Mi wnaeth Nicola fynd i siopa efo ………………………………………. Mi wnaeth hi brynu ………………………. a …………..………………. Mi wnaeth hi roi ……………………. y pres yn y ……………………… Mi wnaeth Ben ………………………………………………….………… Mi wnaeth o godi am …………………………………………………….. Mi wnaeth o fynd i ……………………………….……. y prynhawn ‘ma. Mi wnaeth o brynu …………………………………………………….….. Faint o bres wnaeth o roi yn y banc? ………………………………..…

2. Gwyliwch Olygfa 3 ddwywaith neu fwy os oes rhaid ac wedyn gofynnwch i’r dosbarth osod y brawddegau yma yn y drefn y clywsant nhw trwy roi rhif 1 – 8 yn y cromfachau wrth wylio:

Mi wnes i weld y meddyg. [ ] Mi wnes i gael lifft. [ ] Mi wnes i fynd i’r clwb karate. [ ] Mi wnaeth Marian ddŵad â fi adre. [ ] Mi wnes i gael damwain. [ ] Mi wnes i ddŵad adre. [ ] Mi wnes i gael y tabledi. [ ] Mi wnes i fynd i’r ysbyty. [ ]

Gweler ‘Cam Bach Ymlaen’ yn yr Atodiad am awgrym pellach.

Ymarferion Ysgrifenedig A1.You heard these questions in the unit. How did they begin?

………………..…………….…………….. arall wnest ti? ………………..……………………….…. wnest ti godi? ……………….…..………….... gomics wnest ti brynu? ………………....….. yn Torquay wnaethoch chi fynd? ……………….……………………. chi fwynhau’r llyfr? ………………………………………….…. wnaeth o?

2. In Scene 3, how did the characters say:i. What happened?ii. I had an accident.iii. I fell.iv. Geraint took me.v. I saw the doctor.vi. What did he do?

59

vii. I got these tablets.viii. I came home.

Uned 11 ( parhad)

TRAFOD Y GORFFENNOL 2 /DISCUSSING THE PAST 2

ATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonio:i) Person 1 & 2 amser gorffennol y berfau rheolaidd.ii) Faint o + enw unigol (pres) a lluosog (llyfrau).iii) y defnydd o ‘dŵad â’ (to bring) a ‘mynd â’(to take).

Drilio

i) Be’ wnest ti ddoe, bore ‘ma? wnaethoch chi dydd Sadwrn? wnaethon ni neithiwr?

ii) Be’ wnest ti brynu ddoe, bore ‘ma? wnaethoch chi fwyta dydd Sadwrn? wnaethon ni ddarllen neithiwr?

iii) Mi wnes i brynu comics, bwyd. Mi wnest ti ddarllen y llyfr. Mi wnaethon ni fwynhau ‘r gwyliau. Mi wnaethoch chi weld iv) Wnest ti brynu gwin? Do. Wnaethoch chi ddarllen llyfr? Naddo. Wnest ti fwynhau’r ffilm, llyfr?

v) Mi wnaeth o / hi brynu comic. llyfr. bwyd, het. esgidiau.

vi) Mi wnaeth o / hi ddŵad â fi/hi/ Tom i’r ysbyty. fynd i Wrecsam. i’r tŷ.

vii) Faint o bres wnest ti roi yn y banc?

60

lyfrau wnaethoch chi brynu? fwyd wnaeth o / hi fwyta?

Uned 11 ( parhad)

Gweithgareddau B

1.Cael aelodau’r dosbarth i holi ei gilydd am ddigwyddiadau yn y gorffennol trwy ddefnyddio’r cwestiwn, ‘Be’ wnest ti / wnaethoch chi….?’ Gellir defnyddio’r atebion a gesglir i ddechrau cyflwyno’r 3 person unigol [Mi wnaeth o fwyta, Mi wnaeth hi chwarae etc.]

Enw (y) bore ‘ma ddoe dydd SadwrnArwelAnnaLowri

2.Lluniwch bob o gerdyn i aelodau’r dosbarth yn cynnwys cwestiynau yn yr amser gorffennol*. Rhaid iddynt holi ei gilydd gan gyfnewid cardiau wedyn a symud ymlaen. Rhaid ceisio rhoi atebion llawn. Dyma rai enghreifftiau:

Lle wnaethoch chi fynd ddoe? Be’ wnaethoch chi gael i yfed?Wnest ti siopa bore ‘ma? Be’ wnaeth ddigwydd ddoe?Pryd wnaethoch chi ddŵad adre? Pwy wnaeth fynd i Gaerdydd?Be’ wnest ti dydd Sadwrn? Be’ wnest ti ddarllen?Be’ wnaethoch chi gael i fwyta? Sut wnaethoch chi fynd i’r ysbyty? Faint o bres wnaethoch chi roi i Tom? Lle wnest ti fynd neithiwr?

*Er mwyn gwneud yr atebion yn fwy caeth, gellir awgrymu’r ateb ar wyneb y cerdyn a nodi’r ateb cywir ar y cefn e.e.Blaen:Lle wnaethoch chi fynd ddoe? [Aberdaron] Be’ wnaethoch chi gael i yfed ? [lemonêd]Cefn:Mi wnes i fynd i Aberdaron. Mi wnes i gael lemonêd i yfed.

61

Gellid, wrth gwrs, wneud yr un ymarfer gan defnyddio’r ffurfiau 3ydd person.

Cam Bach YmlaenCyflwyno’r lliwiau du, gwyn, coch, gwyrdd a llwyd. Trefnu cwis ‘nabod lliwiau’r canlynol wrth wylio Golygfa 1: bag Nicola / Ben; banc Nicola / Ben; blows Siân; gwallt Mrs Evans; ffrog Mrs Evans; llyfr Siân; sling Ed; crys Ed. Gallwch gysylltu’r ymarfer hefyd ag Uned 9, Golygfa 3 lle y gwelwyd ‘tad Siân’ a ‘salon Siân’.

Uned 11 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig B

1.Rewrite these sentences, changing the person of the verb as directed:

Be’ wnest ti bore ‘ma? [CHI] Mi wnes i fynd i siopa efo Bethan. [NI] Mi wnes i brynu CD newydd yn Wrecsam. [TI] Mi wnest ti godi am un o’r gloch. [FI] Wnest ti gael gwyliau da? [FO ] Wnaethoch chi ddŵad â’r car adre? [DEWI] Lle wnaethon ni fynd yn Awstria? [HI] Mi wnes i fwynhau’r ffilm. [CHI]

2.Write a sentence in the past tense for each of the following verbs. Vary the person you use as much as possible.

PRYNU; CYSGU; CODI; DARLLEN; MWYNHAU; DIGWYDD; SYRTHIO; CAEL

3.Complete these sentences, using the words listed below:

Mi wnes i gael gwyliau …………………… Mi wnes i fwynhau’r llyfr ……….. …………. Mi wnes i fynd i’r sinema …………… Dad. Be’ wnaeth ddigwydd ……………………? Mi wnes i gael y tabledi …………yn siop Boots. Be’……………… ti bore ‘ma? ……….. ….. bres wnest ti roi yn y banc? Mi wnes i weld ………….. tad yn y parc.

EFO; YMA; WNEST; FAINT O; BENDIGEDIG; WEDYN; YN FAWR; EICH

62

Uned 12

MYNEGI ANGEN / EXPRESSING A NEED

Golygfa 1: Diet Time – Rhaid i mi. Mwy o. Llai o.Golygfa 2: Country Pub – Rhaid i ti. Rhaid i ti beidio â…Golygfa 3: Work Before Pleasure – Ar ôl i ti.. Mi gei di..

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i ddefnyddio ffurfiau cadarnhaol a negyddol ‘Rhaid’. pryd i ddefnyddio ‘dy’ ac ‘eich’. sut i ddefnyddio ‘mwy o’, ‘llai o’ ac ‘ar ôl’.

PatrymauRhaid i mi fynd ar ddeiet.Rhaid i ni chwarae mwy o fadminton.Rhaid i ti fwyta llai o siocled.Rhaid i ti beidio ag yfed.Ar ôl i ti wneud dy waith cartref.

Geirfa allan ffonio priodasar ôl gwaith cartre pwysau badminton gweithio siocled clirio gwin coch tafarn colli gwlad techwarae gyntaf tecstio chwarae tennis paned yfory deiet plant ysbytydiflas potel ystafell

63

Ymadroddionbob dydddim siawnsmae’n ddrwg gen ipotel o win cochtipyn bachyn y wlad

Uned 12 ( parhad)

Gweithgareddau A1. Edrychwch ar Olygfa 1 efo’r dosbarth. Wedyn, chwaraewch yr olygfa eto a gofynnwch iddyn nhw nodi sut mae Marian a Siân yn dweud: a. Why? ……………………….. . …..……….. . …….. b. I must lose weight. ……………………….……….. . ……. c. The wedding …………………………..……….. . ……. ch. Every day ………………………….……….. . ……. d. No thanks! ………………………………….. . …….. dd. More badminton ………………………….……….. . …... e. Less chocolate …………………………….……….. . …. f. Tomorrow …………………………….……….. . ……

2.Edrychwch ar Olygfa 2 efo’r dosbarth. Wedyn, chwaraewch yr olygfa eto a gofynnwch iddyn nhw nodi beth mae rhaid i Siân ac Ed ei wneud ar yr amserau a ganlyn:

YFORY DYDD GWENER

DYDD SADWRN

RŴAN RŴAN

Rhaid i Siân...

Rhaid i Ed… Rhaid i Siân ac Ed…

Rhaid i Siân beidio â / ag..

Rhaid i Siân…

* Gweler ‘Cam Bach Ymlaen’ yn yr Atodiad am awgrym pellach.

Ymarferion Ysgrifenedig A

64

1.Look at the DVD once more and note how the following were expressed in Welsh. The phrases / expressions are in the same order as on the DVD. I must lose weight …………………………………… Every day ………………………………….. I want to go out ………………………………….. I’m sorry …………………………………. A bottle of red wine …………………………………. You mustn’t drink ………………………………… After I’ve had a cuppa ………………………………… Do you have any homework? …………………………………..

2.After viewing Scene 3, complete the following statements:

Rhaid i Nicola …………………. Emma. [ffonio / decstio] Rhaid i Ben ………………… Gareth. [ffonio / decstio] Rhaid i Ben ………………….. gynta. [glirio’r ystafell / wneud gwaith cartre] Rhaid i Nicola …………………gynta. [glirio’r ystafell / wneud gwaith cartre]Uned 12 ( parhad)

MYNEGI ANGEN / EXPRESSING A NEEDATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonio:i) sut y defnyddir ‘rhaid’ yn gadarnhaol ac yn negyddol.ii) pryd i ddefnyddio ‘dy’ ac ‘eich’.iii) sut y defnyddir ‘cael’ i roi caniatâd – mi gei di fyndiv) y defnydd o ‘mwy o’, ‘llai o’ ac ‘ar ôl’.

Drilio

a) Rhaid i mi, ti, chi, golli pwysau. ni fynd ar ddeiet. glirio’r ystafell.

b) Rhaid i fi, ti, chi, beidio â mynd.* ni ag yfed. bwyta.

c) Rhaid i Tom / Mari fwyta llai o fwyd, siocled, mwy o salad.

65

ch) Rhaid i ti wneud dy waith cartref. yfed de, goffi. chi eich gwaith cartref. te, coffi.

d) Ar ôl i mi, ti, chi, ni weld y ffilm. ddarllen y llyfr. fynd adre.

Yn aml iawn hepgorir yr ‘â’ mewn Cymraeg llafar. Ceir enghreifftiau o hyn yn Uned 16.

Uned 12 ( parhad)

Gweithgareddau B

1.Gofynnwch i bob aelod o’r dosbarth nodi yn y golofn gyntaf y pethau y mae’n rhaid iddo fo / iddi hi eu gwneud yr wythnos nesaf ac wedyn gofyn i’w bartner beth mae o / hi’n mynd i’w wneud a’i nodi yn yr ail golofn. Dylid sicrhau eu bod yn holi’i gilydd yn Gymraeg gan ddefnyddio ‘Be’ rhaid i ti wneud dydd Llun?’ etc.

66

2.Rhannwch y dosbarth yn barau. Gan ddefnyddio Rhaid + mwy o / llai o, rhaid i bob pâr drafod y ffordd orau o; i) golli pwysau; ii) ennill pwysau. Dyma rai pethau, bwydydd, gweithgareddau etc y medrir eu hystyried:

salad; siocled; yfed; nofio; jeli; siwgr; bananas; lager; pwdin; sgïo; chwarae badminton; dawnsio; cysgu; gwin; hufen iâ; gweithio; letys; lemonêd; siopa; pêl-droed; sudd oren; wisgi

Cam Bach YmlaenCyflwyno’r ffurfiau 3 person unigol a lluosog o ‘rhaid’ – iddo fo; iddi hi; iddyn nhw.Gofynnwch i’r grŵp edrych ar Olygfa 1 a dweud beth, yn ôl Marian, mae rhaid iddyn nhw ei wneud i golli pwysau. Wedyn, edrychwch ar Olygfa 3 a dweud beth mae rhaid i Ben (Rhaid iddo fo…) a Siân (Rhaid iddi hi…) ei wneud cyn cael mynd allan.

Uned 12 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig B

1. Match these two lists: Rhaid i chi golli pwysau. You must work first. Llai o siocled a mwy o salad. We must clear the room. Rhaid i ti weithio yfory. After you have gone. Rhaid i ni fynd i chwarae golff. More chocolate and less salad. Rhaid i ti weithio gynta. Less chocolate and more salad. Rhaid i ni glirio’r ystafell. You must lose weight. Mwy o siocled a llai o salad. We must go to play golf. Ar ôl i chi fynd. You must work tomorrow.

2.Complete these sentences by inserting the correct form of the word in brackets.

Rhaid i ni ……………………………………………………… Ben. [tecstio]Rhaid i ti beidio â …………………………………………………. [mynd]

67

Rhaid i mi ………………………………………..…….. Emma. [gweld]Rhaid i chi ……………….……… eich gwaith cartref. [gwneud]Rhaid i Emma …………………..……….… llai o bwdin.. [bwyta]Rhaid i ti ……………………………………………………….……. [gyrru]Rhaid i ti beidio â …………………………………..…………. [dŵad]Rhaid i ni ………………………………………….…….. pwysau [colli]

Uned 13

SÔN AM BETH DACH CHI WEDI EI WNEUD SAYING WHAT YOU HAVE DONEGolygfa 1: Boys’ Weekend – Mae…wedi.. Wyt ti wedi bod yn..? Dw i ddim wedi…Golygfa 2: Lost And Found – Dach chi wedi…? Dw i wedi…

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i sôn am weithredoedd sydd wedi eu cyflawni. fynegi meddiant trwy ddefnyddio ‘fy’ ac ‘eich’.

PatrymauMae Cymru wedi ennill.Dw i ddim wedi gweld gêm rygbi.Dach chi wedi bod yn Iwerddon.Wyt ti wedi bod ym Mharis?

68

Dw i erioed wedi bod yn Iwerddon.Lle mae fy mhwrs i?

Geirfabanc gêm nesacolli hapus o gwmpas dwywaith heb parcedrych Iwerddon pawb eich lwc pwrsfy llawer o rhedeg ffansïo llyn swyddfa bostffeindio mawr unwaith Ffrainc merched

Ymadroddionbe’ am…?dim eto (not yet)dim lwcdim problemdw i’n siŵriechyd dawrth gwrs

Uned 13 ( parhad)

Gweithgareddau A

1. Edrychwch ar Olygfa 1 unwaith neu ddwy. Yna, gofynnwch i’r dosbarth nodi sut mae’r cymeriadau’n dweud y canlynol: A good game ………………………………… In France ………………………………… Twice ………………………………... Once ………………………………… Without the girls …………………………………

2. Edrychwch ar Olygfa 2 efo’r dosbarth. Wedyn, chwaraewch yr olygfa eto a gofynnwch iddyn nhw ymrannu’n barau a dilyn eich cyfarwyddiadau. Gwnewch hyn efo’r grŵp cyfan i ddechrau, wedyn efo parau unigol o flaen y dosbarth. Cyn gorffen ceisiwch gael rhai i actio’r ddeialog heb ichi eu cyfarwyddo: Sefyllfa: B has lost his / her purse and needs A’s help.

A: Ask where he / she has been this morning.

69

B. Reply that you have been in the bank, in the post office and in the park. A: Ask whether he / she has looked in the bank. B: Say that you have.

A: Ask whether he / she has looked in the post office. B: Say that you have. A: Ask whether he / she has looked in the park. B: Reply, ‘Not yet’.

Ymarferion Ysgrifenedig A

1. Rearrange these words to form some of the sentences you heard in this unit:

nesa mae’r gêm lle? wedi Iwerddon dw bod i yn fynd be’ nesa gêm i’r mis am? wedi lle chi bod dach? edrych yn wedi dach y banc chi? fawr help am diolch yn eich

2. Try rewriting this piece of dialogue from Scene 2:

Taid: Have you looked in the bank? Mrs Evans: Yes. I’ve looked in the bank. Taid: Have you looked in the Post Office? Mrs Evans: Yes, I’ve looked in the Post Office. Taid: Have you looked in the park? Mrs Evans: Not yet.

Uned 13 ( parhad)

SÔN AM BETH DACH CHI WEDI EI WNEUDSAYING WHAT YOU HAVE DONEATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonio: i. sut mae’r amser perffaith yn cael ei ffurfio gydag amser presennol ‘bod’ + ‘wedi’; ii. y ffurfiau ‘wedi bod’ ac ‘erioed wedi bod’ iii. y treiglad yn ‘fy + pwrs’. Ond dim ond fy + ‘p’ am y tro (papur, pen,

70

pensil etc).

Drilio

i) Mae Cymru wedi ennill. Tom bwyta. Dw i gweld y ffilm. Dach chi nofio yn y llyn.

ii) Wyt ti wedi edrych yn y banc? Dach chi swyddfa bost? parc?

iii) Dw i ddim wedi darllen y llyfr. Dwyt ti bwyta heddiw. Dach chi dŵad mewn tacsi.

iv) Wyt ti wedi bod yn Iwerddon? Dach chi Ffrainc? y parc? y banc?

v) Dw i ddim wedi bod yn Iwerddon. Dwyt ti yn Ffrainc. Dach chi yn Llangefni heddiw.

vi) Dw i erioed wedi bod yn Ffrainc. Dach chi yn Abergele. Dwyt ti yn Iwerddon.

vii) Beth am fynd i weld y ffilm? i Aberystwyth? i’r parc?

Uned 13 ( parhad)

viii) Lle mae eich pwrs chi? plant chi? mab / merch chi?

ix) Lle mae fy mhwrs i? mhlant i? mab, merch i?

71

Gweithgareddau B

1. Paratowch gardiau yn cynnwys nifer o weithgareddau, er enghraifft: Siopa yn Tesco; gweithio mewn ysgol; gyrru tacsi; ymddeol; edrych ar ‘Pobol y Cwm’; chwarae golff; dawnsio salsa; sgïo; darllen ‘Wuthering Heights’; gweld Cymru’n chwarae yn Twickenham; yfed fodca. Rhowch bob o gerdyn i’r dosbarth gan ofyn iddyn nhw symud o gwmpas a dangos y cerdyn i rywun arall. Rhaid i’r person hwnnw ymateb trwy ddweud naill ai, Dw i wedi………, Dw i ddim wedi… neu Dw i erioed wedi… gan amrywio’r patrwm. Wedi i’r ddau ymateb, rhaid cyfnewid cardiau a symud ymlaen. Ar y diwedd, gallwch ofyn iddyn nhw geisio cofio unrhyw weithgaredd cadarnhaol a dweud: Mae XXX wedi gyrru tacsi. etc.

2.Lle dach chi wedi bod? Gofynnwch i’r dosbarth feddwl am nifer o leoedd lle maen nhw wedi bod yn y wlad hon a thramor. Wrth gerdded o gwmpas, rhaid dweud wrth rywun arall ‘Dw i wedi bod yn America.’ Rhaid i hwnnw / honno wedyn ymateb trwy naill ai ddweud, ‘Dw i wedi bod yn America hefyd’ neu ‘Dw i erioed wedi bod yn America’. Ar ôl i’r ddau wneud hyn, bydden nhw’n symud ymlaen at bartner newydd a newid enw’r lle. Os mynner gellir defnyddio’r gweithgarwch yma i gyflwyno rhagor o enwau gwledydd ac fel yn y gweithgaredd blaenorol ofyn iddynt gofio unrhyw ymweliad gan berson arall e.e.: Mae XXX wedi bod yn America etc.

72

Uned 13 ( parhad)

Cam Bach Ymlaen

Cyflwynwch, ‘Mae Ed wedi bod… Mae o wedi bod…Mae hi wedi bod….’ . Wedyn, gofynnwch i’r grŵp wylio Golygfa 1 a 2 a dweud pa osodiadau sy’n wir:

Mae Geraint wedi bod ym Mharis.Mae o wedi gweld gêm rygbi yno.Mae Ed wedi bod ym Mharis dwywaith.Mae Ed wedi bod yn Iwerddon.Mae Geraint wedi bod yn Iwerddon.Mae merched wedi bod ar dripiau heb y dynion.Mae Mrs Evans wedi colli pwrs.Dydy hi ddim wedi bod yn y parc.Mae hi wedi edrych yn y swyddfa bost.Mae hi wedi bod mewn siop.Dydy hi ddim wedi edrych wrth y llyn.Mae Mrs Evans wedi rhedeg o gwmpas y parc.

Ymarferion Ysgrifenedig B1. Change these sentences from the present tense (YN) into the perfect tense (WEDI) :

Mae Cymru’n ennill. .Dw i ddim yn gweld y gêm. Mae Mrs Evans yn edrych yn y banc. Wyt ti’n rhedeg o gwmpas y parc heddiw? Dw i’n yfed lemonêd. Mae’r merched yn mynd i Iwerddon.Wyt ti’n bwyta heddiw?Dach chi’n byw yn Llandudno?

2. Complete the sentences in the left hand column by choosing anappropriate ending from the right.

Dw i wedi bod… …y merchedDach chi erioed wedi… …yr anrhegBe’ am fynd … … yn y parc?Diolch yn fawr am… …yn Awstralia unwaith

73

Dw i’n mynd i’r gêm heb… …bod i sgïo yn AwstriaMae Alun yn mynd… … fy mhresDw i wedi colli… … i’r clwb mewn tacsiDach chi wedi edrych … … i Aber yforyUned 14

TRAFOD AFIECHYDON DISCUSSING ILL HEALTHGolygfa 1: Man Flu? – Mae gen i ffliw. Mae gynno fo ffliw. Does dim byd yn bod arna i.Golygfa 2: Eisteddfod-itis – Does gen ti ddim poen bol.

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i drafod afiechydon ac anhwylderau. ffurf negyddol 3 person unigol ‘bod’ – ‘dydy o / hi.

PatrymauDw i’n sâl.Be’ sy’n bod arnat ti?Mae gen ti annwyd.Mae gan Ed ffliw.Does dim byd yn bod arno fo.Mae gen i boen bol.Does gan Nicola ddim cur pen .

Geirfabrecwast dannodd (ond ‘y ddannodd’) munud poen bolbws drwg newyddion sâlcur pen eisteddfod od ysgolcwestiwn fferi paciochwaith ffliw pen

Ymadroddionaros adre O diar!be’ sy’n bod? od iawndw i ddim yn siŵr. reit, blantmae’n ddrwg gen i tipyn bach o annwyd

74

Uned 14 ( parhad)

Gweithgareddau A

1.Edrychwch ar y sgwrs rhwng Nicola a Taid ar ddechrau Golygfa 2, gan ddefnyddio’r canllawiau isod. Wedyn, rhannwch y grŵp yn ddeuoedd i’w hymarfer.

Nicola: My stomach!Taid: What’s the matter?Nicola: I don’t want breakfast. I’m ill. I’ve got a bad stomach.Taid: A bad stomach?Nicola: Yes. I’ve got a terrible bad stomach.

Does dim rhaid i bob pâr gynnwys gwryw a benyw! Pan deimlwch eu bod yn barod, gadewch i’r parau actio’r olygfa yn eu tro. Wedyn, gofynnwch iddynt ei hailactio gan sôn, y tro hwn, am gur pen, ffliw neu’r ddannodd. Gall y rhan hon gymryd ffurf cystadleuaeth i ddod o hyd i’r pâr gorau.

2. Edrychwch ar Olygfa 1 nifer o weithiau. Wedyn, gofynnwch i’r dosbarth nodi sut mae’r cymeriadau’n dweud y canlynol yn Gymraeg:

Saesneg Cymraeg

I’m ill.

I’ve got flu.

You’ve got a cold.

I’m very ill.

He’s got flu.

He’s got toothache.

Ed’s got flu.

Geraint’s got toothache.

There’s nothing wrong with me.

75

Uned 14 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig A

1. Look at the DVD once more. Say how the following phrases were expressed. They are in the same order as in the dialogues:

Here you are. ……………………………………I’m ill. …………………………………...A little bit of a cold ……………………………………I’m sorry ……………………………………I’m fine, thanks. ……………………………………What’s the matter? ……………………………………My head ……………………………………I’ve got a terrible stomach ache ……………………………………The school Eisteddfod ……………………………………I’m not sure. ……………………………………

2.Look at the Unit once more and then write 6 sentences saying what is wrong (if anything) with the following people:

ED / GERAINT / SIÂN / NICOLA / BEN / MARIAN.

76

Uned 14 ( parhad)

TRAFOD AFIECHYDON DISCUSSING ILL HEALTH ATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonioi) y defnydd o ‘gan’ gyda gwahanol fathau o salwch a’r

defnydd o ‘ar’ gyda ‘Be’ sy’n bod?’.ii) sut i ffurfio’r negyddol: ‘Mae o / hi > Dydy o / hi ddim’.

Drilio

i) Be’ sy’n bod arna i? arnat ti?

arno fo? arni hi? ar Ed?

ii) Mae gen i annwyd. gan Ed gur pen. gynno fo, gynni hi boen bol.

iii) Does gen i ddim cur pen, poen bol. gen ti annwyd. gan Tom.

iv) Oes gen ti gur pen, boen bol? gan Mari annwyd? gynni hi / gynno fo

77

Uned 14 ( parhad)

Gweithgareddau B

1.Yn yr uned hon mae cyfle i’r tiwtor ddysgu rhai o brif rannau’r corff e.e. pen, cefn, braich, bol, coes, troed. Gan ddefnyddio’r rhain ynghyd â’r ffliw, annwyd, y ddannodd a peswch, gellir cael y dosbarth i chwarae’r gêm, ‘Be’ sy’n bod arnat ti?’ Yn y gêm yma, pan fydd un yn gofyn, ‘Be’ sy’n bod arnat ti?’, disgwylir i’r llall feimio annwyd, cur pen, peswch, poen cefn etc. Bydd y sawl ofynnodd y cwestiwn wedyn yn dweud, ‘Mae gen ti annwyd’ neu ‘Mae gen ti gur pen’ ac wedyn yn gofyn i’w bartner yr un cwestiwn. Ar ôl cael yr ateb bydd y ddau yn symud ymlaen at bartner newydd, ond disgwylir iddynt newid y broblem bob tro. Ar y diwedd mae modd ymestyn y patrwm trwy gael y dosbarth i ddweud beth oedd yn bod ar bobl: Roedd gynno fo gur pen; Roedd gan Nicola boen bol; etc.

2.Tynnwch lun person gwrywaidd neu fenywaidd ar y bwrdd du neu defnyddiwch lun / poster o ryw berson. Wedyn nodwch un o’r anhwylderau a ddysgwyd ar ddarn o bapur a’i droi wyneb i waered fel nad yw’r dosbarth yn gallu ei weld e.e. cur pen / annwyd etc. Rhannwch y grŵp yn dimau a dewiswch un dysgwr ar y tro i ateb y cwestiynau.

Ar ôl dangos yr anhwylder a ddewiswyd i’r atebydd, tasg y timau fydd darganfod beth sy’n bod arno / arni drwy ofyn cwestiynau uniongyrchol i’r atebydd, un ar y tro: Oes gynno fo boen bol? Oes gynni hi annwyd? etc. Dylid cadw cyfrif o faint o gwestiynau a ofynnwyd gan bob tîm cyn darganfod yr ateb cywir a gweld yn y pen draw pa dîm sydd â’r sgôr isaf.

78

Cam Bach Ymlaen

Cyflwynwch ‘Beth oedd yn bod arno fo / arni hi / ar Ed?’ Ar ôlgwylio Uned 14 unwaith eto, gofynnwch i’r dosbarth weithio mewn parau a phenderfynu beth oedd yn bod ar Ed, Geraint, Nicola a Ben. Gallwch drefnu cystadleuaeth gan ofyn i’r aelodau nodi un ffaith am yn ail.

Uned 14 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig B

1. Complete the following sentences by using appropriate forms of GAN or AR:

Mae ………….. fo gur pen. Mae ………….ddannodd. Does dim byd yn bod …………… Dewi. Mae ………………… ti annwyd. Mae ………………. Sam boen bol. Mae ……………… fo ffliw.

2. Change the following statements from the positive to the negative and vice-versa:

Mae gan y plant annwyd. Does gen i ddim poen bol. Does gynno fo ddim ffliw. Mae gen i gur pen. Does gynni hi ddim poen cefn. Mae gan Ed ffliw.

79

Uned 15

Y DYFODOL / THE FUTUREGolygfa 1: Wedding Plans – Dan ni’n mynd i briodi. Mi fydd parti.Golygfa 2: Venetian Surprise – Mi fyddi di… Lle fyddwch chi’n aros? Mi fyddwn ni…

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i siarad am bethau fydd yn digwydd yn y dyfodol. ddefnyddio Lle?, Pryd?, Sut? Faint? a Faint o? gyda ffurfiau dyfodol

‘Bod’.

Patrymau

Dan ni’n mynd i briodi. Fyddwch chi’n mynd mewn gondola?Mi fyddi di’n priodi. Lle fydd y parti?Mi fydd hi’n hyfryd. Faint o bobl fydd yn y briodas?Mi fyddwn ni’n mynd i Fenis. Faint fydd y mis mêl yma’n gostio?

Geirfa

aros gwybod pob bwcio hedfan pobl ceiniog lle priodas dallt mis priodi

80

edrych ymlaen mis mêl rhamantuseto nerfus seren gondola noson siampên gwerth opera swyddfa gofrestru gwesty parti syrpreis yno

Ymadroddion

cyn bo hir gwesty pum serenda iawn llongyfarchiadau!dim ots mis nesa’gobeithio yn barodgwerth pob ceiniog

Uned 15 ( parhad)

Gweithgareddau A

1.Edrychwch ar Olygfa 1 nifer o weithiau. Pan farnwch eu bod yn barod, gofynnwch i’r grŵp nodi’r atebion i’r cwestiynau isod. Does dim angen atebion llawn. Wedyn, rhaid cyflwyno’r wybodaeth ar lafar.

2. Edrychwch ar Olygfa 2. Pan farnwch fod y grŵp yn barod, gofynnwch iddynt benderfynu ydy’r gosodiadau isod yn wir (ü) neu yn anwir (X):

Mae Geraint yn nerfus iawn. [ ]Mi fydd y parti yn y Ritz. [ ]Mi fydd Geraint a Marian yn mynd i Fiena. [ ]

81

Mi fydd Geraint a Marian yn aros yn y Ritz yn Llundain. [ ]Mi fydd Geraint a Marian yn aros mewn gwesty pedair seren yn Fenis. [ ]Mi fydd Geraint a Marian yn mynd i’r opera mewn gondola. [ ]Mi fydd siampên yn yr opera. [ ]

Ymarferion Ysgrifenedig A

1.Look at Scene 2 and then complete these sentences by using the correct form of the future tense of ‘Bod’ – to be.

Faint o bobl ………………………………..………… yn y briodas? Ac mi….……………………………….….………parti bach wedyn. Mi……………………………………….………di’n priodi cyn bo hir. A lle……………………………....……chi’n mynd ar eich mis mêl? Mi …………………………………………....…… ni’n mynd i Fenis. Mi …………………………………...………. Marian yn hapus iawn. Mi ………………………..…………. ni’n aros yn y Ritz yn Llundain. Ac mi…………………………..……….. chi’n mynd mewn gondola? . …………………………………………..…… siampên ar y gondola. Faint ……………………………..…..………… y mis mêl yn gostio?Uned 15 ( parhad)

2.Match the Welsh sentences you heard in the Unit with the English translation:

Dan ni’n mynd i briodi mis nesa’. It will be lovely.Priodas fach fydd hi. How much will this honeymoon cost?Dw i’n edrych ymlaen yn barod. She’s worth every penny.Dydy hi ddim yn gwybod eto. You’ll be getting married soon.Mae hi’n werth pob ceiniog. It will be a small wedding.Mi fydd hi’n hyfryd. I’m looking forward already.Mi fyddi di’n priodi cyn bo hir. We are going to get married next month. Faint fydd y mis mêl yma’n gostio? She doesn’t know yet.

3.Look at the unit once more and then write the Welsh for:

A registry office …………………………………………….I hope …………………………...………………Before long ……………………………………………It doesn’t matter …………………………………………….A five star hotel ……………………………………………A honeymoon ……………………………………………Already …………………………...………………Where will the party be? ……………………………………………

82

Uned 15 ( parhad)

Y DYFODOL / THE FUTURE ATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonio:i) ffurfiau dyfodol y ferf ‘Bod’.ii) sut i’w defnyddio gyda Lle?, Faint? a Faint o?

Drilio

a) Mi fyddi di’n priodi cyn bo hir. Mi fyddwch chi’n mynd mewn tacsi. Mi fyddwn ni’n hedfan i Fenis. Mi fydd Ed yn

b) Fyddwch chi’n priodi mewn swyddfa gofrestru? Fyddi di’n aros gwesty? Fyddwn ni’n mynd car?

c) Mi fydd hi’n hyfryd. bwrw glaw.

83

oer.

ch) Lle / Pryd fydd y briodas? y brecwast ? y parti ? y mis mêl ?

d) Faint o bobl fydd yn y gêm? y parti? y briodas? y gwesty?

Uned 15 ( parhad)

Gweithgareddau B

1. Ar ôl gwylio’r DVD nifer o weithiau a drilio’r patrymau, paratowch gardiau fel y rhai isod a rhannu’r dosbarth yn barau. Rhaid i A beidio â dangos ei gerdyn i B. A fydd yn dechrau’r ymarfer:

Cerdyn A1.Ask what is the matter.2.Ask when will the wedding be.3. Ask where the wedding will be.4. Ask how many people will be in the wedding5. Ask if there will be a party afterwards6. Ask where they will be going on their honeymoon.

Cerdyn B1.Say that you will be getting married soon.2.Say it will be before long.3.Reply that it will be in the registry

84

office.4.Answer that there will be 105.Yes. Say it will be in the Ritz. 6.Reply that you will be going to Africa.

2. Gofynnwch i bawb yn y dosbarth benderfynu’r canlynol:

i) Lle fyddan nhw’n mynd. [Paris, Aberystwyth, America]? ii) Pryd fyddan nhw’n mynd. [rŵan, yfory, mis nesa, dydd Sadwrn]? iii) Sut fyddan nhw’n mynd. [car, beic, trên, hedfan, bws]? iv) Lle fyddan nhw’n aros. [gwesty, carafán , tŷ, hostel]? v) Sut fydd y tywydd. [yn braf, oer, bwrw eira, bwrw glaw]?

Ar ôl penderfynu’r uchod, rhannwch y dosbarth yn barau a phob pâr i holi ei gilydd gan ddefnyddio’r amser dyfodol: Lle fyddi di’n / fyddwch chi’n mynd? Pryd fyddi di’n…? etc. Dylai’r naill nodi atebion y llall ac wedyn cyflwyno’r wybodaeth i drydydd person yn y dosbarth gan ddefnyddio: Mi fydd Ann yn mynd i Aberystwyth. Mi fydd hi’n mynd mewn car etc.

Uned 15 ( parhad)

Cam Bach Ymlaen

Cyflwynwch ‘Mi fyddan nhw…’ Ar ôl gwylio Golygfa 2, gofynnwch i barau siarad am beth fydd Geraint a Marian yn ei wneud ar eu mis mêl – Mi fyddan nhw’n… Defnyddiwch yr awgrymiadau hyn i brocio ymateb: mynd i; aros yn Llundain; hedfan; aros yn Fenis; gondola; opera; siampên.

Ymarferion Ysgrifenedig B

1.Translate:

Are you busy?

85

I’ve got news. We’re going to get married next month. It will be a small wedding. Where are you going to get married? How many people will be in the wedding?

2.You and a friend are planning a holiday. Write sentences saying:

Where you’ll be going. How you’ll be going. Where you’ll be staying. What you’ll be doing. What you’ll be eating. How much it will cost.

Uned 16

GORCHMYNION SYLFAENOL BASIC COMMANDS

Golygfa 1: Bride Goes Missing – Tro i’r chwith. Trowch i’r dde. Cer. Cerwch.Golygfa 2: Pain In The Back – Paid chwarae. Gorwedda.

Mae’r uned hon ar y DVD yn dangos sut i roi gorchmynion cadarnhaol a negyddol a dilyn cyfarwyddiadau.

Patrymau

86

Tro / Trowch i’r chwith.Cer / Cerwch yn syth ymlaen.Eistedda yma.Paid eistedd.Peidiwch mynd.Paid bod yn fabi.

Geirfa

araf garej swyddfa gofrestrubabi goleuadau traffig syth batri gorwedd traffigcar helpu trêncerdded maes parcio trio chwarae o gwmpas mis mêl trochwith nesa’ trwyde parc tyrdffeindio set ynaffordd gefn siarad

Ymadroddion

ar goll fel trênbe’ sy’n bod? mewn munudcer yn syth ymlaen paid poenidyna ti

Uned 16 ( parhad)

Gweithgareddau A

1. Rhannwch y dosbarth yn barau a rhowch bob o gopi o’r map iddynt. Wrth edrych ar Olygfa 1, gofynnwch iddynt ddilyn taith Marian ar y map a’i marcio â phensil. Yn ail, gofynnwch iddynt ailgerdded y daith gan roi cyfarwyddiadau i’w gilydd am yn ail. Gan ddal i ddefnyddio’r map, gofynnwch i aelodau’r dosbarth roi cyfarwyddiadau i’w gilydd sut i gyrraedd y lleoliadau a ganlyn o’r man cychwyn yn Whitehall Road : a. y garej. b. y parc. c. y sinema. ch. y siop. d. y maes parcio.

87

dd. y theatr.

2. Wrth edrych ar Olygfa 2, gofynnwch i’r dosbarth nodi sut mae’r cymeriadau’n dweud:

Don’t!Don’t fool around!Sit here.Don’t sit!Lie down here.Don’t lie down!Don’t worry!Don’t be a baby!

Gweler ‘Cam Bach Ymaen’ yn yr Atodiad am awgrym pellach.

Ymarferion Ysgrifenedig A

1.Use the words and phrases listed below to complete these instructions:

Cerwch ………………… o’r sinema ac ………………. wrth y goleuadau yn y Stryd Fawr. …………….. i’r chwith yna ………………. trwy un set o oleuadau traffig. Mae parc ar ……………….. Dach chi ddim ……………. rŵan.

Trowch; y dde; yn syth ymlaen; cerwch; ar goll; arhoswch.

Uned 16 (parhad )

2. How did Marian convey Geraint’s instructions to the driver? Rewrite these sentences, changing the instructions as appropriate:

Tro i’r chwith wrth yr ysgol.Cer yn syth ymlaen.Yna tro i’r dde wrth y garej.Yna cer yn syth ymlaen trwy un set o oleuadau traffig ac wedyn tro i’r chwith wrth y goleuadau nesa.

3. Complete these sentences you have heard in Scene 1, using the words listed below:

i) Mi …………….. Marian yma mewn munud.ii) Ond dan ni’n priodi ……………. deg munud iii) Dw i ar ………………

88

iv) Lle ………….. ti?v) Tro i’r chwith …………… yr ysgol.vi) Cer yn ……………… ymlaen.vii) Trowch i’r chwith wrth y …………………. nesa.viii) ……………. poeni!

goll; paid; fydd; syth; wyt; mewn; goleuadau; wrth.

Uned 16 ( parhad)

GORCHMYNION SYLFAENOL BASIC COMMANDS ATODIAD

Gramadeg

Dylech esbonio:i) y gwahaniaeth rhwng y terfyniadau –a / -wch wrth lunio

gorchmynion.ii) y ffurfiau negyddol paid / peidiwch

89

iii) y ffurfiau afreolaidd yn yr uned e.e. trowch, cer, cerwchiv) sut y gellir defnyddio ‘mynd i’ i gyfleu’r dyfodol

Drilio

a) Trowch / Tro i’r chwith yn Whitehall Rd. dde wrth y garej. wrth y goleuadau nesa’. wrth yr ysgol.

b) Trowch i’r chwith.> tro i’r chwith Eisteddwch > eistedda Gorweddwch > gorwedda Cerddwch > cerdda Cerwch / > cer Dewch > tyrd

c) Eisteddwch Peidiwch eistedd. Cerdda Paid cerdded Bwytwch Peidiwch bwyta Darllena Paid darllen Cerwch Peidiwch mynd Tyrd Paid dŵad

Uned 16 ( parhad)

Gweithgareddau B

1. Mae Seimon yn Deud

Gan ddefnyddio rhai o’r berfau isod, y tiwtor, neu un o’r dosbarth yn rhoi gorchmynion i’r lleill. Os bydd yn dweud, ‘Cerddwch!’, er enghraifft, does neb i fod i ymateb. Dim ond pan ddywedir, “Mae Seimon yn deud, ‘Cerddwch’” y dylid ufuddhau. Mae unrhyw un sy’n tramgwyddo allan o’r gêm. Gorau po gyflymaf y rhoir y gorchmynion.

90

eistedd; bwyta; cerdded; codi; coginio; cysgu; darllen; dawnsio; edrych; ffonio; golchi; gweithio; gyrru; mynd; nofio; rhedeg; sgïo; siopa; stopio

2. Rhowch bob o gopi o gynllun y dref i aelodau’r dosbarth a gofyn iddynt roi cyfarwyddiadau i’w gilydd sut i fynd:

i o’r garej i maes parcio. ii o’r parc i’r farchnad. iii o Swyddfa’r Heddlu i’r sinema. iv o’r Bella Vista i’r orsaf. v o’r maes parcio i’r banc. vi o’r ysgol i’r pwll nofio. vii o Swyddfa Cyngor i’r llyfrgell. viii ‘Gerddi Aberheli’ i’r siop hufen iâ

[* Mae’r ymarfer hwn yn gyfle i gyflwyno rhai o brif adeiladau’r dref. ]

Cam Bach Ymlaen

Ar ôl cadarnhau terfyniadau’r ffurfiau gorchmynol, gwyliwch Uned 12 unwaith yn rhagor a gofynnwch i’r dosbarthiadau lunio cynghorion cadarnhaol a negyddol i Marian i’w helpu i golli pwysau e.e. Bwytwch salad. Peidiwch bwyta siocled.

Uned 16 ( parhad)

Ymarferion Ysgrifenedig B

1. Complete this grid by supplying the missing familiar and polite forms of the command:

gorwedda

91

eisteddwch

yfa

chwaraewch

tro

cerwch

rheda

darllenwch

2.Rewrite these sentences: a) in the polite forms b) in the negative forms

Eistedda yma.Gorwedda.Ffonia Ed yfory.Prioda yn y swyddfa gofrestru.Darllena’r Daily Post.Chwarae yn y parc.

Sgriptiau

SGRIPTIAU

Fersiwn y Gogledd

UNED 1: CYFARCHION / SCENE 1 : SPECIAL DELIVERY SIÂN: Bore da.

92

NICOLA: Bore da, Mam!SIÂN: Ben?BEN: Bore da.SIÂN: Te?POSTMON: Bore da.SIÂN: Bore da.POSTMON: Siân Davies dach chi?SIÂN: Ia, Siân Davies dw i.POSTMON: Sut dach chi?SIÂN: O, wedi blino. Sut dach chi?POSTMON: Iawn diolch.POSTMON: Parsel i chi.SIÂN: Diolch.POSTMON: Danny dw i, y postmon newydd.SIÂN: Braf eich cyfarfod chi, Danny.POSTMON: Braf eich cyfarfod chi hefyd, Siân. Hwyl!SIÂN: Hwyl!NICOLA: Hwyl, Mam.SIÂN: Hwyl! Hwyl, Ben!

UNED 1: CYFARCHION / SCENE 2: BLIND DATEED: Pnawn da.SIÂN: Pnawn da.ED: Siân?SIÂN: Ia!SIÂN: Ed?ED: Ia! Sut dach chi?SIÂN: Go lew! A chi? Sut dach chi?ED: Da iawn. Da iawn, diolch!SIÂN: Wel, wel. Braf eich cyfarfod chi!ED: Braf eich cyfarfod chi hefyd!ED: Ym… coffi?SIÂN: Diolch.

SgriptiauUNED 1: CYFARCHION / SCENE 3: KARATE CLASSHELEN: Diolch yn fawr … Hwyl.ED: Noswaith dda.HELEN: Noswaith dda.ED: Y Cwrs Karate, os gwelwch chi’n dda.HELEN: Pwy dach chi?ED: Edward dw i.HELEN: Edward.HELEN: Pwy dach chi eto? Edward be’?ED: Edward Morgan.ED: Edward Morgan, Cwrs Karate, nos Lun, saith o’r gloch.HELEN: O, mae’n ddrwg gen i. Edward Morgan, Cwrs Karate, nos Lun.

93

Dim problem. Ystafell tri.ED: Diolch.HELEN: Hwyl.

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 1: TAXI!EXTRA: Bore da, Siân.SIÂN: Bore da, Sue.SIÂN: Bore da.STEPHEN: Bore da.SIÂN: Sut dach chi?STEPHEN: Go lew, diolch. A chi? Sut dach chi?SIÂN: Da iawn. Da iawn, diolch.STEPHEN: Tacsi?SIÂN: Os gwelwch chi’n dda.STEPHEN: I le?SIÂN: Greenwood Road.STEPHEN: Greenwood Road? Dw i’n byw yn Greenwood Road.SIÂN: Wel, wel, dw i’n gweithio yn Greenwood Road. Y Salon – rhif deg.STEPHEN: Dw i’n byw yn rhif dau. Braf eich cyfarfod chi.SIÂN: Braf eich cyfarfod chi hefyd.STEPHEN: Reit, dewch i mewn.SIÂN: Diolch!

SgriptiauUNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 2: A CUT ABOVESIÂN: Diolch, Mrs Smith. Hwyl.SIÂN: Pnawn da. Mrs Rhian Evans? Cut and Blow Dry?MRS EVANS: Ia. Pnawn da. Sut dach chi?SIÂN: Da iawn, diolch. Sut dach chi?MRS EVANS: Wedi blino.SIÂN: O, diar. Siân dw i. Dw i’n newydd.MRS EVANS: Braf eich cyfarfod chi, Siân.SIÂN: Braf eich cyfarfod chi hefyd. Dewch i mewn.MRS EVANS: Lle dach chi’n byw, Siân?SIÂN: Dw i’n byw yn Rhuthun.

94

MRS EVANS: Ym … Rhuthun?SIÂN: Ia. Dw i’n byw yn Rhuthun, yn ymyl y parc.MRS EVANS: Ahhh … Rhuthun, yn ymyl y parc. Neis.SIÂN: Lle dach chi’n byw Mrs Evans?MRS EVANS: Dw i’n byw yn Llandegla.SIÂN: Dw i’n gwybod. Reit, barod?MRS EVANS: Barod.SIÂN: Lle dach chi’n byw yn Llandegla?MRS EVANS: Dw i’n byw yn Birchgrove Road.SIÂN: Braf iawn.

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 3: BLACK BELTGERAINT: S’mae.ED: S’mae. Sut wyt ti?GERAINT: Go lew, diolch.GERAINT: Geraint.ED: Ed.GERAINT: Lle wyt ti’n byw, Ed?ED: Dw i’n byw yn Saron. A ti?GERAINT: Wel, dw i’n byw yn Rhuthun ond dw i’n dŵad o Wrecsam. Be’ wyt ti’n wneud?ED: Mecanic dw i.GERAINT: Lle wyt ti’n gweithio?ED: Dw i’n gweithio mewn garej.

Sgriptiau

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 4: BLAST FROM THE PASTMARIAN: Wel, wel, s’mae … Sut wyt ti?ED: Go lew, diolch. Sut wyt ti?MARIAN: Da iawn, diolch.ED: … Marian wyt ti?MARIAN: Ia.ED: Wyt ti’n byw yn Rhuthun rŵan, Marian?MARIAN: Nac ydw. Dw i’n byw yn Llanelwy.ED: O. Wyt ti’n dŵad o Lanelwy … yn wreiddiol?MARIAN: Nac ydw. Dw i’n dŵad o Wrecsam.ED: Wyt ti’n gweithio yma yn Rhuthun?

95

MARIAN: Y ... Nac ydw. Dw i’n gweithio yn Llangollen.ED: Dw i’n siopa!MARIAN: Wyt ti’n dŵad i Ruthun i siopa am letys?ED: Ydw.

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 5: STEP BACK IN TIMEMRS EVANS: Helo Edward! Sut dach chi?ED: Go lew, Mrs Evans! A chi? Sut dach chi?MRS EVANS: Da iawn, diolch! Dach chi’n byw yn Llandegla rŵan?ED: Nac ydw. Dw i’n byw yn Saron rŵan.MRS EVANS: A be’ dach chi’n wneud?ED: Dw i’n gweithio mewn garej.MRS EVANS: Www, handi iawn!ED: A chi? Dach chi’n gweithio yn yr ysgol rŵan, Mrs Evans?MRS EVANS: Nac ydw! Dw i wedi ymddeol.MRS EVANS: Diolch byth!ED: Be’ dach chi’n wneud rŵan?MRS EVANS: O, dw i’n dawnsio - efo Mr Evans.

UNED 3: SIARAD AM BOBL ERAILL / SCENE 1 : FAUX PAS SIÂN: Ooo, neis! Www, del!SIÂN: Www, pwy ydy o?MARIAN: Ffrind James ydy o, John Williams. Meddyg ydy o.SIÂN: Www, neis. Lle mae o’n byw?MARIAN: Mae o’n byw yn Awstralia.SIÂN: Bechod! Pwy ydy o? Tomos ydy o?MARIAN: Ia, Tomos Huws ydy o. Athro ydy o.SIÂN: Lle mae o’n byw rŵan?MARIAN: Mae o’n byw yn ymyl San Francisco.SIÂN: Bechod!SIÂN: Pwy ydy hi? YYY, siwt ofnadwy. A het ofnadwy hefyd. Bechod. Pwy ydy hi?MARIAN: Fi.

Sgriptiau

UNED 3: SIARAD AM BOBL ERAILL / SCENE 2: STAR STRUCKED: Hei, edrych SIÂN: Pwy ydy hi?ED: Catrin Sera Jones!SIÂN: Catrin Sera Jones, yr actores? Naci!!ED: Catrin Sera Jones ydy hi, dw i’n siŵr.SIÂN: Amhosib. Mae Catrin Sera Jones yn byw yn Los Angeles.ED: Nac ydy. Mae hi’n byw yn Llandudno rŵan.SIÂN: Ond mae hi’n gweithio yn Hollywood.ED: Nac ydy. Mae hi’n gweithio ar Dr Who rŵan.SIÂN: Catrin Sera Jones ar Dr Who!!! Amhosib.SIÂN: Wel, wel, Catrin Sera Jones ydy hi hefyd.

96

UNED 3: SIARAD AM BOBL ERAILL / SCENE 3: LIGHTS OUTSIÂN /TAID: Ooo …SIÂN: Be’ rŵan?TAID: Ffonio Dafydd Edwards.SIÂN: Dafydd Edwards? Trydanwr ydy o?TAID: Ia! Helo. Dafydd? Help… O, olreit… Ok… Diolch … Hwyl.TAID: Mae o wedi ymddeol.SIÂN: O …TAID: Mae o’n byw yn Wrecsam rŵan.SIÂN: O diar … Be’ rŵan?TAID: Be’ am Huw Hughes? Lle mae o’n byw rŵan?SIÂN: Mae o’n byw yn Amlwch.TAID: Amlwch?SIÂN: Ia. Mae o’n dŵad o Amlwch yn wreiddiol.TAID: Be’ am Sarah Sparks? Ydy hi’n gweithio fel trydanwr rŵan?SIÂN: Ydy! Ac mae hi’n byw mewn fflat newydd rownd y gornel.TAID: Da iawn, Siân!

UNED 4: DIDDORDEBAU HAMDDEN /SCENE 1: FLAMING FAJITAS

SIÂN: Mmm, dw i’n hoffi salad.ED: Mmm, dw i’n hoffi cyw iâr.SIÂN: O ia, dw i’n hoffi cyw iâr yn fawr.ED: Salsa?SIÂN: O ia, dw i’n hoffi salsa.SIÂN: Be’ wyt ti’n hoffi wneud yn dy amser sbâr?ED: Mae’n ddrwg gen i.SIÂN: Be’ wyt ti’n hoffi wneud yn dy amser sbâr?ED: Dw i’n hoffi bwyta.ED: A dw i’n hoffi mynd i’r dafarn.SIÂN: Dw i’n hoffi mynd i’r sinema.ED: A dw i’n hoffi karate.SIÂN: Wyt ti’n hoffi karate?ED: O, dw i’n hoffi karate’n fawr iawn. Wyt ti’n hoffi karate?SIÂN: O, nac ydw, ond dw i’n hoffi edrych ar karate.

Sgriptiau

UNED 4: DIDDORDEBAU HAMDDEN /SCENE 2: DANCING KING NICOLA: Helo, Taid!TAID: Helo, Nicola!BEN: Helo, Taid!TAID: Helo, Ben! Sut dach chi?BEN: Iawn, diolch.NICOLA: Sut ‘da chi?TAID: Da iawn, diolch. Mae Mam yn y dafarn efo ffrind.BEN/NICOLA: O??TAID: Reit, be’ dach chi’n hoffi wneud?

97

NICOLA: Dw i’n hoffi chwarae cardiau.TAID: Dw i’n hoffi chwarae cardiau hefyd.BEN: Dw i DDIM yn hoffi chwarae cardiau. Dw i’n hoffi chwarae pêl-droed.TAID: Dw i’n hoffi chwarae pêl-droed hefyd.NICOLA: Dw i DDIM yn hoffi chwarae pêl-droed. Dw i’n hoffi coginio, ac mae Ben yn hoffi coginio hefyd.BEN : Dw i DDIM yn hoffi coginio.TAID: Dach chi’n hoffi dawnsio?BEN/NICOLA: Nac ydw.TAID: Wel, dw i’n hoffi dawnsio.BEN/NICOLA: O, Taid!ED: Pwy ydy o?SIÂN: Dad! ED: O!

UNED 4: DIDDORDEBAU HAMDDEN /SCENE 3: THE HEAT IS ONBEN: Be’ ydy’r panig?SIÂN: Mae Ed yn dŵad i swper!BEN: Pwy ydy Ed?SIÂN: FfrindSIÂN: Reit, swper.NICOLA: Dim problem. Be’ mae o’n hoffi?SIÂN: Mae o’n hoffi fajitas … ac mae o’n hoffi cyw iâr.NICOLA: Mm. Ydy o’n hoffi salad?SIÂN: Ydy.NICOLA: Ydy o’n hoffi guacamole?SIÂN: Nac ydy.NICOLA: Ydy o’n hoffi caws?SIÂN: Ydy.NICOLA: Iawn, fajita cyw iâr, caws a salad.SIÂN: Fajita cyw iâr, caws a salad. Grêt.BEN: Be’ mae Ed yn hoffi wneud?SIÂN: Mae o’n hoffi karate.BEN: Karate? Waw.SIÂN: Reit, Ben. Llestri!BEN: Ydy Ed yn hoffi golchi llestri?

SgriptiauUNED 5: TRAFOD EICH ANGHENION /SCENE 1: WISH YOU WERE HERE?SIÂN: Dw i wedi blino.NICOLA: A fi.SIÂN: Bil. Cerdyn Nadolig. Bil arall. Wel, wel, cerdyn post.NICOLA: Cerdyn post?SIÂN: Ia. Hyfryd.BEN: Cerdyn post?SIÂN: Ia, gan Anti Jane.BEN: Lle mae Anti Jane?SIÂN: Yn Lanzarote.NICOLA: Lanzarote? Dw i isio mynd i Lanzarote.SIÂN: Dw i isio mynd i Lanzarote hefyd.

98

NICOLA: Hyfryd.BEN: Dw i ddim isio mynd i Lanzarote. Dw i isio mynd i Awstria. Dw i isio sgïo.SIÂN: Mm, Sgïo? Hyfryd.NICOLA: Dw i ddim isio sgïo. Dw i isio mynd i Lanzarote.BEN: Dw i ddim isio mynd i Lanzarote. Dw i isio mynd i Awstria i sgïo.SIÂN: Dw i isio i chi fynd i’r ysgol.NICOLA / BEN: O, Mam!

UNED 5: TRAFOD EICH ANGHENION /SCENE 2: WIND DOWNED: Sesiwn dda.GERAINT: Dw i wedi blino. Wyt ti isio te?ED: Na, dim diolch. Dw i isio sudd oren.HELEN: Be’ dach chi isio?GERAINT: Un sudd oren ac un te os gwelwch chi’n dda.HELEN: Un sudd oren. Ac un te. Llefrith a siwgr?GERAINT: Dim llefrith, dau siwgr, os gwelwch chi’n dda.ED: Ac un salad cyw iâr os gwelwch chi’n dda.HELEN: Un salad cyw iâr.GERAINT: Dw i isio bwyd hefyd. Ga’ i frechdan caws a ham os gwelwch chi’n dda?HELEN: Dach chi isio mwstard?GERAINT: Mm, Hyfryd. Dw i isio cacen siocled hefyd, os gwelwch chi’n dda.ED: Te efo dau siwgr, brechdan ham, caws a mwstard, cacen siocled! Twt, twt.HELEN: Dach chi isio hufen efo’r gacen?GERAINT: Dim diolch.

Sgriptiau

UNED 5: TRAFOD EICH ANGHENION / SCENE 3: FESTIVE SURPRISEGERAINT: Be’ wyt ti’n wneud?MARIAN: Dw i isio anrheg Nadolig i Mam. Mae hi isio… syrpreis.GERAINT: Syrpreis? O na! Ydy hi isio rhywbeth i ddarllen?MARIAN: Mmmm. Dim llyfrau.GERAINT: Ydy hi isio rhywbeth i fwyta?MARIAN: Dim bwyd. Mae hi ar ddeiet.GERAINT: Ydy hi isio CD neu DVD?MARIAN: Nac oes. Dydy hi ddim isio CD neu DVD. O, dw i ddim yn gwybod.GERAINT: Ydy hi isio rhywbeth i’r tŷ? Radio newydd?

99

MARIAN: Radio newydd? Mmm, syniad da. Diolch yn fawr Geraint! Syniad da iawn.GERAINT: Marian. Be’ wyt ti isio?MARIAN: Dw i ddim yn siŵr.GERAINT: Wyt ti isio rhywbeth i ddarllen?MARIAN: Nac oes, dim llyfrau.GERAINT: Wyt ti isio rhywbeth i fwyta?MARIAN: Nac oes, dim bwyd.GERAINT: Wyt ti isio CD neu DVD?MARIAN: Nac oes.GERAINT: Wyt ti isio radio newydd hefyd?MARIAN: Dim diolch!GERAINT: Marian! Be’ wyt ti isio?MARIAN: O, Geraint, dw i isio syrpreis.GERAINT: O, na!

UNED 6: GOFYN AM BETHAU / SCENE 1: CHRISTMAS PUDDINGGWEINYDD: Dach chi isio pwdin?SIÂN: Dim diolch, dw i’n llawn.TAID: Dim diolch, dw i‘n llawn hefyd.BEN: Dw i ddim yn llawn! Ga’ i hufen iâ, plis?SIÂN: Wyt ti’n siŵr?BEN: Ydw, ga’ i hufen iâ siocled, plis?GWEINYDD: Iawn, un hufen iâ siocled.NICOLA: Ga’ i hufen iâ hefyd?SIÂN: Wyt ti’n siŵr?NICOLA: Ydw. Ga’ i hufen iâ siocled, plis?GWEINYDD: Iawn. Hufen iâ siocled.TAID: Ga’ i bwdin Nadolig, plis?SIÂN: Dach chi’n siŵr? Ond dach chi’n llawn?TAID: Wel, dw i ddim yn llawn iawn. Ga’ i bwdin Nadolig efo saws brandi?GWEINYDD: Un pwdin Nadolig efo saws brandi. A madam, dach chi isio pwdin?SIÂN: Dim diolch. Dw i ddim isio pwdin. Dw i’n llawn, a dw i ar ddeiet. Esgusodwch fi, ga’ i profiteroles, os gwelwch chi’n dda?GWEINYDD: Profiteroles. Iawn.SIÂN: Wel, mae’n Nadolig!

Sgriptiau

UNED 6: GOFYN AM BETHAU / SCENE 2: CAUGHT IN THE ACTED: Ga’ i fynd i Stryd yr Eglwys os gwelwch chi’n dda?GYRRWR TACSI: Ym, cewch.ED: Dw i’n mynd i barti.GYRRWR TACSI: O?ED: Dw i’n mynd i barti gwisg ffansi.GYRRWR TACSI: Aa! Parti gwisg ffansi!ED: Esgusodwch fi… ga’ i stopio yn yr off licence? Dw i isio fodca i’r parti.GYRRWR TACSI: Cewch wrth gwrs.ED: Esgusodwch fi… ga’ i stopio yn y banc, os gwelwch chi’n dda ? Dw i isio pres.GYRRWR TACSI: Cewch, wrth gwrs. Iawn?

100

ED: Iawn. GYRRWR TACSI: Be’ ydy’r broblem? A… y wisg ffansi!

UNED 6: GOFYN AM BETHAU / SCENE 3: PICK AND MIXBEN: Ga’ i un?HELEN: Cei siŵr.BEN: Faint ydy o?HELEN: Deg ceiniog.BEN: Ga’ i un?HELEN: Cei siŵr.BEN: Faint ydy o?HELEN: Dau ddeg ceiniog.BEN: Faint ydy’r lolipop?HELEN: Tri deg ceiniog.BEN: Ga’ i ddau?HELEN: Cei siŵr.BEN: Faint ydy’r siocled?HELEN: Un deg pump ceiniog.BEN: Ga’ i un?HELEN: Na chei. Deg ceiniog, tri deg ceiniog, chwe deg ceiniog, naw deg ceiniog, punt pump ceiniog.BEN: Ooo!HELEN: Ond… mi gei di hwn.

Sgriptiau

UNED 7: Y TYWYDD / SCENE 1: HOLIDAY PLANS

TAID: Lle dach chi isio mynd ar eich gwyliau?NICOLA: Dw i’n hoffi tywydd poeth.BEN: Dw i’n hoffi tywydd oer.NICOLA: Dw i’n hoffi haul.BEN: Dw i’n hoffi eira.SIÂN: Shwsh!TAID: Lle dach chi isio mynd?SIÂN: Dw i’n hoffi tywydd braf… ond dw i ddim yn hoffi tywydd poeth iawn.TAID: Mae hi’n braf yn Lanzarote rŵan.BEN: Dw i ddim isio mynd i Lanzarote, mae’n rhy boeth. Dw i isio mynd i Awstria.TAID: Mae hi’n oer yn Awstria rŵan.

101

NICOLA: Dw i ddim isio mynd i Awstria, mae hi’n rhy oer.SIÂN: Dw i’n gwybod! Dw i isio mynd i Aberystwyth mewn carafán.BEN: Ond mae hi’n bwrw glaw yn Aberystwyth.NICOLA: Mae hi’n wyntog yn Aberystwyth.SIÂN: Nac ydy! Mae hi’n braf yn Aberystwyth bob dydd.TAID: Iawn, wythnos mewn carafán yn Aberystwyth.SIÂN: Wythnos? Na. Na. Tair wythnos.NICOLA / BEN: Tair wythnos?!BEN: Mewn carafán ?!NICOLA: Yn Aberystwyth?!

UNED 7: Y TYWYDD / SCENE 2: HOT OR COLD MRS EVANS: Brr, mae hi’n oer heddiw.SIÂN: Ydy, mae hi’n ofnadwy.MRS EVANS: Mm, mae hi’n boeth yma.SIÂN: Ydy, mae hi’n boeth yma heddiw. Ond roedd hi’n oer yma ddoe.MRS EVANS: Roedd hi’n stormus iawn ddoe.SIÂN: Oedd, roedd hi’n ofnadwy.MRS EVANS: Roedd hi’n wyntog iawn yn Llandegla.SIÂN: Roedd hi’n wyntog iawn yma hefyd… Dad! Dad! Mae hi’n oer!TAID: Dydy hi ddim yn oer. Mae hi’n boeth!SIÂN: Dydy hi ddim yn boeth. Mae hi’n oer. Mae hi’n ofnadwy.TAID: Hwyl!

SgriptiauUNED 7: Y TYWYDD / SCENE 3: WELCOME HOMEGERAINT: Rhuthun, os gwelwch chi’n dda.GYRRWR TACSI: Lle yn Rhuthun dach chi’n byw?GERAINT: Forrest Road, os gwelwch chi’n dda.MARIAN: Mae hi’n oer, tydy?GYRRWR TACSI: Nac ydy, dydy hi ddim yn oer heddiw. Mae hi’n braf iawn.MARIAN: Hy!GYRRWR TACSI: Sut roedd y gwyliau?GERAINT: Grêt, diolch. Roedd hi’n braf iawn yn Tenerife. Sut roedd y tywydd yma?GYRRWR TACSI: Wel, roedd hi’n bwrw glaw dydd Sadwrn a dydd Sul, ond mae hi’n braf iawn ers dydd Llun. MARIAN: Hy!GERAINT: Sut bydd y tywydd yfory?GYRRWR TACSI: Mi fydd hi’n braf yfory hefyd.

102

MARIAN: Hy!GYRRWR TACSI: Ond mi fydd hi’n bwrw eira dydd Sadwrn.MARIAN: Bwrw eira?GYRRWR TACSI: Mi fydd hi’n bwrw eira dydd Sadwrn a dydd Sul a mi fydd hi’n oer iawn, iawn.MARIAN: Dw i isio mynd yn ôl i Tenerife!

UNED 8: YR AMSER / SCENE 1: TIME TO GET UPED: Faint o’r gloch ydy hi?SIÂN: Mae hi’n hanner awr wedi saith.ED: Faint o’r gloch ydy hi?SIÂN: Mae hi’n hanner awr wedi saith. Amser codi.ED: Dim eto.SIÂN: Iawn. Dim eto.ED: Faint o’r gloch ydy hi rŵan?SIÂN: Mae hi’n chwarter i wyth.ED: Chwarter i wyth?SIÂN: Ia, chwarter i wyth. Amser codi.ED: O. Dim eto.SIÂN: Iawn. Dim eto. Ed! Mae hi’n wyth o’r gloch!ED: Faint?SIÂN: Mae hi’n wyth o’r gloch! Coda, Ed!ED: Dim eto. Pum munud arall.SIÂN: Na, mae hi’n amser codi rŵan.

SgriptiauUNED 8: YR AMSER / SCENE 2: ANY CHANCE OF A LIFT?GERAINT: Marian! S’mae?MARIAN: Geraint!GERAINT: Wyt ti isio help?MARIAN: Diolch.GERAINT: Sut wyt ti?MARIAN: Wedi blino.GERAINT: Dw i wedi blino hefyd. Ga’ i lifft adre?MARIAN: Cei, wrth gwrs.GERAINT: Ga’ i lifft i’r dosbarth karate erbyn pump o’r gloch?MARIAN: Wel, dw i’n mynd i siopa efo Mam am hanner awr wedi pedwar. A dw i’n cael coffi efo Mam wedyn am bump o’r gloch.GERAINT: Ond mae hi’n chwarter wedi pedwar rŵan. Mae’r dosbarth karate am bump o’r gloch.

103

MARIAN: Mm. Problem. Wel, mae’r bws yn mynd am un deg saith munud wedi pedwar.GERAINT: Un deg saith munud wedi pedwar?GERAINT: Diolch yn fawr am y lifft, Marian!MARIAN: Hwyl!

UNED 8: YR AMSER / SCENE 3: WHAT’S ON TELLY?SIÂN: Faint o’r gloch mae’r newyddion?NICOLA: Hanner awr wedi saith. Rŵan.SIÂN: Grêt.BEN: Ond dw i isio gweld y gêm am hanner awr wedi saith.SIÂN: Wel, dw i isio gweld y newyddion tan chwarter i wyth.NICOLA: A dw i isio gweld drama o chwarter i wyth tan chwarter wedi wyth.SIÂN: A dw i isio gweld y cwis am hanner awr wedi wyth.BEN: Ond dw i isio gweld y gêm.SIÂN: Mi gei di weld y gêm rhwng chwarter wedi wyth a hanner awr wedi wyth.BEN: Grêt! Hanner amser! Diolch yn fawr!NICOLA: Dw i isio gweld y ffilm am naw o’r gloch.SIÂN: Iawn, mi gei di weld y ffilm tan chwarter wedi naw.NICOLA: Tan chwarter wedi naw? Ond…SIÂN: Wedyn, Ben, mi gei di weld y gêm…BEN: Chwarter wedi naw! Grêt! Mae’r gêm yn gorffen am chwarter wedi naw.

UNED 9: TEULU AC EIDDO / SCENE 1: FLWFF AND SMOTYNEMMA: Mae gynnon ni gi newydd. Smotyn.NICOLA: Pam Smotyn?EMMA: Mae gynno fo smotyn du.NICOLA: Does gen i ddim ci ond mae gen i gwningen. Fflwff.EMMA: Pam Fflwff?NICOLA: Mae gynni hi fflwff gwyn.EMMA: Mae Smotyn yn byw mewn cwt ar y fferm.NICOLA: Mae Fflwff yn byw mewn cwt yn yr ardd.EMMA: Oes gen ti gath?NICOLA: Nac oes, does gen i ddim cath ond mae gen i fwnci.EMMA: Mwnci?NICOLA: Ie. Mwnci. Mae gen i frawd.

SgriptiauUNED 9: TEULU AC EIDDO / SCENE 2: SHOPPING SCENESIÂN: Wel?MARIAN: Del iawn.SIÂN: Ydy hi’n ffitio?MARIAN: Ydy. Perffaith.SIÂN: Ydy hi’n iawn i’r parti?MARIAN: Ydy. Perffaith.SIÂN: Ond does gen i ddim esgidiau coch.MARIAN: Esgidiau coch.SIÂN: Mm, perffaith.MARIAN: Oes gen ti fag coch?SIÂN: Bag coch? Nac oes. Does gen i ddim bag coch. Mae gen i fag du.MARIAN: Na, rwyt ti isio bag coch efo’r ffrog. Perffaith. Del iawn.SIÂN: Ffrog goch, bag coch ac esgidiau coch.

104

MARIAN: Mae gen i het goch yn y tŷ. Wyt ti isio het goch hefyd?SIÂN: Het? I barti?MARIAN: Jôc.

UNED 9: TEULU AC EIDDO / SCENE 3: FAMILY TALKMRS EVANS: Helo. Tad Siân dach chi?TAID: Ia. Pwy dach chi?MRS EVANS: Mrs Evans dw i. Dw i’n mynd i salon Siân.TAID: A! Braf iawn eich cyfarfod chi.MRS EVANS: Ga’i eistedd yma?TAID: Cewch, wrth gwrs.MRS EVANS: Dach chi ddim yn rhedeg heddiw?TAID: Be’?MRS EVANS: Rhedeg. Dach chi ddim yn rhedeg heddiw?TAID: A, rhedeg. Dim heddiw. Dw i’n chwarae efo’r wyrion.MRS EVANS: Wyrion?TAID: Ia, yr wyrion.Mae gen i ddau.MRS EVANS: O ia, Ben a Nicola.TAID: Ia, Ben a Nicola. Oes gynnoch chi wyrion?MRS EVANS: Wyrion? Nac oes wir. Does gen i ddim wyrion, ond mae gen i dri o blant. Mae gen i ddau fab. Dyma Bryn. … A dyma Dewi. ... Ac mae gen i un ferch. Dyma Gwen.TAID: Mae gen i un ferch hefyd.MRS EVANS: Siân.TAID: Ia, Siân.MRS EVANS: Oes gynnoch chi fab?TAID: Nac oes. Mae un ferch yn ddigon!

SgriptiauUNED 10: TRAFOD Y GORFFENNOL 1 / SCENE 1: SIÂN’S SUFFERINGED: Bore da!SIÂN: Bore da? Hy!ED: Wnest ti gael noson dda neithiwr?SIÂN: Do. Mi wnes i gael noson dda iawn!ED: Wnest ti gael noson fawr!SIÂN: Do. Mi wnes i gael noson fawr iawn!ED: Lle wnest ti fynd?SIÂN: Mi wnes i fynd Glwb Morells … Wedyn mi wnes i fynd i Glwb Starlights … Wedyn mi wnes i fynd i Glwb Tiffany’s…ED: Be’ wnest ti gael i yfed?SIÂN: Mi wnes i gael lemonêd yn Morrells. Mi wnes i gael soda yn Starlights…

105

Mi wnes i gael dŵr yn Tiffany’s…ED: Be’? Lemonêd, soda a dŵr! Siân, be’ wnest ti gael i yfed?SIÂN: OK, mi wnes i gael fodca a lemonêd yn Morrells… Mi wnes i gael gwin a soda yn Starlights… Mi wnes i gael wisgi a dŵr yn Tiffany’s…ED: Wnest ti gael hwyl?SIÂN: Do, mi wnes i gael hwyl… ond dw i’n sâl heddiw!ED: Wyt ti isio aspirin?

UNED 10: TRAFOD Y GORFFENNOL 1 / SCENE 2: HOLIDAY SNAPSMARIAN: Bore da, Mrs Evans.MRS EVANS: Marian, sut dach chi?MARIAN: Da iawn, diolch. Lluniau gwyliau?MRS EVANS: Ia, lluniau gwyliau.MARIAN: Lle wnaethoch chi fynd?MRS EVANS: Mi wnes i fynd i Torquay.MARIAN: Pryd wnaethoch chi ddŵad adre?MRS EVANS: Mi wnes i ddŵad adre dydd Sadwrn.MARIAN: Wnaethoch chi gael tywydd braf?MRS EVANS: Do, diolch.MARIAN: Wnaethoch chi gael hwyl?MRS EVANS: Do diolch.MARIAN: Wel, wel, Mrs. Evans. Mi wnaethoch chi gael llawer o hwyl!MRS EVANS: Do, mi wnes i gael llawer o hwyl!MARIAN: Mrs. Evans!! Pwy ydy o?! Mi wnaethoch chi gael llawer iawn o hwyl yn Torquay, Mrs. Evans. Twt, twt…

SgriptiauUNED 10: TRAFOD Y GORFFENNOL 1 / SCENE 3: A BIG NIGHT OUTSIÂN: Wel, wnest ti gael noson dda neithiwr?MARIAN: Mi wnes i gael noson ffantastig!SIÂN: Pam, be’ wnaethoch chi?MARIAN: Mi wnaethon ni fynd i dŷ bwyta yn y dre.SIÂN: Lle wnaethoch chi fynd?MARIAN: I’r Brasserie. SIÂN: Neis iawn.MARIAN: Mi wnaethon ni gael bwyd bendigedig.SIÂN: Be’ wnaethoch chi gael i fwyta?MARIAN: Mi wnaethon ni gael stêcs.SIÂN: Lle wnaethoch chi fynd wedyn?

106

MARIAN: Mi wnaethon ni fynd adre.SIÂN: Wnaethoch chi ddim mynd i glybio?MARIAN: Naddo. Mi wnaethon ni fynd adre mewn limo!SIÂN: Mewn Limo?MARIAN: Do, mi wnaethon ni fynd adre mewn limo.SIÂN: Pam? Pam wnaethoch chi fynd adre mewn limo?MARIAN: Mi wnaethon ni fynd adre mewn limo achos…. . .SIÂN: Waw!MARIAN: Mae Geraint a fi wedi dyweddio!SIÂN: Waw! Llongyfarchiadau!

UNED 11: TRAFOD Y GORFFENNOL 2 / SCENE 1: SPLASHING OUTTAID: Be’ wnest ti bore ‘ma, Nicola?NICOLA: Mi wnes i fynd i siopa efo Bethan.TAID: Be’ wnest ti brynu?NICOLA: Mi wnes i brynu CD a hefyd mi wnes i brynu DVD.TAID: Be’ arall wnest ti brynu?NICOLA: Dim byd. Mi wnes i roi hanner y pres yn y banc.TAID: Be’ wnest ti bore ‘ma, Ben?BEN: Mi wnes i gysgu.TAID: Pryd wnest ti godi?BEN: Mi wnes i godi am un o’r gloch.TAID: Mi wnest ti godi am un o’r gloch yn y prynhawn!BEN: Mi wnes i fynd i siopa prynhawn ‘ma.TAID: Be’ wnest ti brynu?BEN: Mi wnes i brynu comics.TAID : Faint o gomics wnest ti brynu? BEN: Deg.TAID: Faint o bres wnest ti roi yn y banc? BEN: Dim.TAID: Faint o bres sy gen ti rŵan? BEN: Dim.

Sgriptiau

UNED 11: TRAFOD Y GORFFENNOL 2 / SCENE 2: SMALL TALK MRS EVANS: Mi wnes i ddarllen y llyfr yna ar y gwyliau yn Torquay.SIÂN: Wnaethoch chi gael gwyliau da?MRS EVANS: Do, diolch Siân. Mi wnes i gael gwyliau bendigedig.SIÂN: Lle yn Torquay wnaethoch chi fynd?MRS EVANS: Mi wnes i fynd i glwb Salsa!SIÂN: Braf iawn.MRS EVANS: Mm, bendigedig.SIÂN: Wnaethoch chi fwynhau’r llyfr?MRS EVANS: Be’?SIÂN: Wnaethoch chi fwynhau’r llyfr?MRS EVANS: Do, mi wnes i fwynhau’r llyfr yn fawr.

107

SIÂN: Mi wnes i weld y ffilm yn y sinema – yn y Rhyl!MRS EVANS: Wnaethoch chi fwynhau’r ffilm?SIÂN: Do, mi wnes i fwynhau’r ffilm yn fawr. Mi wnes i fynd i’r sinema efo Dad.MRS EVANS: Mi wnes i weld eich tad, yn y parc.SIÂN: Do? MRS EVANS: Dyn hyfryd.

UNED 11: TRAFOD Y GORFFENNOL 2 / SCENE 3: KARATE FALL

SIÂN: Ed, wyt ti’n iawn? Be’ wnaeth ddigwydd?ED: Mi wnes i fynd i’r clwb karate.SIÂN: Ia... Be’ wnaeth ddigwydd?ED: Mi wnes i gael damwain...SIÂN: Cariad! Sut?ED: Mi wnes i syrthio.SIÂN: Naddo! Be’ wnaeth ddigwydd wedyn?ED: Mi wnes i fynd i’r ysbyty.SIAN: Sut?ED: Mi wnaeth Geraint fynd â fi.SIÂN: Naddo! Be’ wnaeth ddigwydd wedyn?ED: Mi wnes i weld y meddyg.SIÂN: Be’ wnaeth o?ED: Dim byd llawer. Mi wnes i gael y tabledi yma.SIÂN: Naddo! Druan â ti! Be’ wnaeth ddigwydd wedyn?ED: Mi wnes i ddŵad adre.SIÂN: Sut?ED: Wel...ym... mi wnes i gael lifft...SIÂN: Lifft?ED: Ia. Mi wnaeth Marian ddŵad â fi adre.SIÂN: Marian?ED: Aw!SIÂN: Sori, Ed. Wel… dim karate i ti rŵan.

SgriptiauUNED 12: MYNEGI ANGEN / SCENE 1: DIET TIMEMARIAN: Rhaid i mi fynd ar ddeiet.SIÂN: Be’?MARIAN: Rhaid i mi fynd ar ddeiet.SIÂN: Pam?MARIAN: Y briodas! Rhaid i mi golli pwysau.SIÂN: Nac oes.MARIAN: Oes! Rhaid i ni fynd i nofio bob dydd.SIÂN: Bob dydd? Dim diolch.MARIAN: Rhaid i ni chwarae mwy o fadminton hefyd.SIÂN: Chwarae mwy o fadminton? Dim siawns.MARIAN: Rhaid i mi fwyta mwy o salad a llai o siocled.SIÂN: Mwy o salad a llai o siocled? Iawn!MARIAN: Rhaid i mi fwyta llai o siocled yfory!

108

UNED 12: MYNEGI ANGEN / SCENE 2: COUNTRY PUBSIÂN: Sut wyt ti?ED: Diflas. Dw i isio mynd allan. Dw i isio mynd i’r sinema. A dw i isio mynd i dafarn yn y wlad…SIÂN: Mm, hyfryd. Dw i isio mynd i’r sinema hefyd. Dw i isio mynd i’r dafarn…ED: Pryd? Yfory?SIÂN: Mae’n ddrwg gen i, rhaid i mi weithio yfory.ED: Dydd Gwener?SIÂN: Na, rhaid i ti fynd i’r ysbyty dydd Gwener.ED: O ia. Dydd Sadwrn?SIÂN: Na, rhaid i ni fynd i siopa efo’r plant dydd Sadwrn.ED: O ia. Rŵan?SIÂN: Iawn. Mynd i’r sinema, wedyn pizza mewn tafarn. Pizza, potel o win cochED: Potel o win coch? Na, na, rhaid i ti beidio ag yfed.SIÂN: Peidio ag yfed? Pam?ED: Rhaid i ti yrru.SIÂN: O, ia!

SgriptiauUNED 12: MYNEGI ANGEN / SCENE 3: WORK BEFORE PLEASURENICOLA: Diolch am y bwyd, Mam. BEN: Diolch am y bwyd, Mam.SIÂN: Lle dach chi’n mynd?NICOLA: Rhaid i mi ffonio Emma.BEN: Rhaid i mi decstio Gareth.SIÂN: Ar ôl i chi glirio, ia? A… lle dach chi’n mynd?NICOLA: Rhaid i mi ffonio Emma. BEN: Rhaid i mi decstio Gareth.SIÂN: Ar ôl i mi gael paned, ia? Te, os gwelwch chi’n dda. Diolch. Hyfryd. Lle wyt ti’n mynd?BEN: Dw i’n mynd i chwarae tennis efo Gareth.SIÂN: Oes gen ti waith cartref?

109

BEN: Oes, tipyn bach.SIÂN: Rhaid i ti wneud dy waith cartref gynta.BEN: Ond Mam…SIÂN: Mi gei di chwarae tennis efo Gareth ar ôl i ti wneud dy waith cartref. A lle wyt ti’n mynd?NICOLA: Dw i’n mynd i weld Emma.SIÂN: Oes gen ti waith cartref?NICOLA: Nac oes!SIÂN: Iawn, mi gei di weld Emma ar ôl i ti glirio dy ystafell.NICOLA: Ond Mam... SIÂN: Hyfryd.

UNED 13: SÔN AM BETH DACH CHI WEDI EI WNEUD / SCENE 1: BOYS’ WEEKEND

GERAINT: Mae Cymru wedi ennill! ED: Gêm dda.GERAINT: Gêm dda? Gêm ffantastig!ED: Lle mae’r gêm nesa? Yn Ffrainc? GERAINT: Ia, ym Mharis.ED: Wyt ti wedi bod ym Mharis?GERAINT: Do, dwywaith. Ond dw i ddim wedi gweld gêm rygbi ym Mharis. Wyt ti?ED: Do, unwaith. Trip ffantastig!GERAINT: Dw i’n ffansïo trip i gêm Iwerddon. Dyna drip ffantastig, dw i’n siŵr!ED: Mmm, dw i wedi bod yn Iwerddon ond dw i ddim wedi gweld gêm rygbi yno .GERAINT: Dw i erioed wedi bod yn Iwerddon.ED: Be’ am fynd i’r gêm mis nesa? GERAINT: Yn Iwerddon? ED: Ia! Wel? GERAINT: Ymm. Trip i Iwerddon... efo’r merched?... heb y merched?ED: Heb y merched, wrth gwrs!GERAINT: Ymm. Heb y merched?ED: Mae’r merched wedi bod ar lawer o dripiau heb y dynion.GERAINT: Iawn! Trip i Iwerddon heb y merched!ED: Iechyd da. GERAINT: Sláinte!

SgriptiauUNED 13: SÔN AM BETH DACH CHI WEDI EI WNEUD / SCENE 2: LOST AND FOUNDTAID: S’mae. MRS EVANS: Helo.TAID: Dach chi’n iawn? MRS EVANS: Nac ydw. Dw i wedi colli ‘mhwrs i.TAID: Eich pwrs? O diar! Lle dach chi wedi bod y bore ‘ma?MRS EVANS: Dw i wedi bod… yn y banc, dw i wedi bod … yn y swyddfa bost, dw i wedi bod… yn y parc.TAID: Dach chi wedi edrych yn y banc? MRS EVANS: Do. Dw i wedi edrych yn y banc.TAID: Dach chi wedi edrych yn y swyddfa bost? MRS EVANS: Do. Dw i wedi edrych yn y swyddfa bost.TAID: Dach chi wedi edrych yn y parc? MRS EVANS: Dim eto.TAID: Mae’r parc yn fawr.

110

MRS EVANS: Ydy. Mae’r parc yn fawr iawn.TAID: Dw i’n mynd i’r parc rŵan. Dach chi isio help?MRS EVANS: Wel, diolch yn fawr. TAID: Dim lwc?MRS EVANS: Na. Dw i wedi edrych wrth y llyn.TAID: A dw i wedi rhedeg o gwmpas y parc. MRS EVANS: Wel, diolch yn fawr am eich help… MRS EVANS: O diar... Mae’n ddrwg gen i.TAID: Dim problem. Dach chi wedi ffindio’r pwrs a dw i wedi rhedeg o gwmpas y parc. Mae pawb yn hapus!

UNED 14: TRAFOD AFIECHYDON / SCENE 1: MAN FLU? SIÂN: Dyma ti.ED: Dw i ddim isio cinio.SIÂN: Ond mae’r bws yn mynd mewn munud.ED: Dw i ddim yn mynd ar y bws. Dw i ddim yn mynd ar y fferi. Dw i ddim yn mynd i Iwerddon.SIÂN: Ddim yn mynd i Iwerddon?ED: Dw i’n sâl. Mae gen i ffliw.SIÂN: Y ffliw?ED: Ia. Y ffliw. Mae gen i ffliw.SIÂN: Ffliw, wir! Mae gen ti annwyd. Tipyn bach o annwyd. Dim ffliw!ED: Mae gen i ffliw. Dw i’n sâl iawn, a dw i ddim yn mynd i Iwerddon.SIÂN: S’mae. Newyddion drwg, mae’n ddrwg gen i.MARIAN: Newyddion drwg?SIÂN: Ia. Dydy Ed ddim yn mynd i Iwerddon.MARIAN: Ddim yn mynd i Iwerddon?SIÂN: Nac ydy. Mae gynno fo ffliw.ED: Oes. Mae gen i ffliw.MARIAN: Mae gen i newyddion drwg hefyd. Dydy Geraint ddim yn mynd i Iwerddon chwaith. Mae gynno fo’r ddannodd.SIÂN: Y ddannodd? O diar.MARIAN: Wel. Mae gan Ed ffliw ac mae gan Geraint y ddannodd. A sut wyt ti, Siân?SIÂN: Dw i’n iawn, diolch. Does dim byd yn bod arna i. A sut wyt ti, Marian?MARIAN: Grêt, diolch. Does dim byd yn bod arna i chwaith.SIÂN: Reit, dw i’n mynd i bacio.MARIAN: A fi.ED: Pacio? Pam? Lle dach chi’n mynd?SIÂN: I Iwerddon, wrth gwrs. Dan ni’n mynd i weld y rygbi!

Sgriptiau

UNED 14: TRAFOD AFIECHYDON / SCENE 2: EISTEDDFOD-IT IS TAID: Reit, blant! Amser brecwast!NICOLA: Fy mol i...TAID: Be’ sy’n bod?NICOLA: Dw i ddim isio brecwast. Dw i’n sâl. Mae gen i boen bol.TAID: Poen bol?NICOLA: Ia. Mae gen i boen bol ofnadwy.BEN: Fy mhen i...TAID: Be’ sy’n bod?BEN: Dw i ddim isio brecwast. Dw i’n sâl. Mae gen i gur pen.TAID: Cur pen?BEN: Ia. Mae gen i gur pen ofnadwy.

111

TAID: Mmm, mae gan Nicola boen bol…NICOLA: Oes. Mae gen i boen bol ofnadwy.TAID: Mmm, ac mae gan Ben gur pen.BEN: Oes, mae gen i gur pen ofnadwy.TAID: Wel, wel. Od iawn.BEN: Dw i ddim isio mynd i’r ysgol heddiw. Dw i isio aros adre.NICOLA: Dw i isio aros adre hefyd.TAID: Un cwestiwn: Ydy Eisteddfod yr ysgol heddiw?BEN: Eisteddfod yr ysgol? Dw i ddim yn gwybod. Ydy’r Eisteddfod heddiw, Nicola?NICOLA: Eisteddfod yr ysgol? Heddiw? Dw i ddim yn siŵr.TAID: Does gen ti ddim poen bol, Nicola. A does gen ti ddim cur pen Ben. Dw i’n gwybod be’ sy’n bod.BEN: Be’?TAID: ‘Eisteddfod-itis!’TAID: Reit. Dach chi’n bwyta brecwast a dach chi’n mynd i’r ysgol!BEN: Ocê, Taid...NICOLA: Iawn, Taid.

UNED 15: Y DYFODOL / SCENE 1 WEDDING PLANS SIÂN: Haia Marian.MARIAN: Haia Siân. Wyt ti’n brysur?SIÂN: Nac ydw.MARIAN: Da iawn. Mae gen i newyddion.SIÂN: Newyddion?MARIAN: Dan ni wedi bwcio’r briodas.SIÂN: Wedi bwcio’r briodas? Pryd?MARIAN: Dan ni’n mynd i briodi mis nesa.SIÂN: Mis nesa? Llongyfarchiadau!MARIAN: Diolch.SIÂN: Lle dach chi’n mynd i briodi?MARIAN: Yn y swyddfa gofrestru. Priodas fach fydd hi.SIÂN: Faint o bobl fydd yn y briodas?MARIAN: Ti ac Ed.SIÂN: Mi fydd Geraint a ti yno hefyd, gobeithio!MARIAN: Wrth gwrs! Geraint, fi, ti ac Ed. Priodas fach.SIÂN: Priodas fach iawn! Mi fydd hi’n hyfryd.MARIAN: Ac mi fydd parti bach wedyn.SIÂN: Parti? O, da iawn. Lle fydd y parti?MARIAN: Yn y Marina.SIÂN: Parti yn y Marina? Hyfryd iawn! Dw i’n edrych ymlaen yn barod.

Sgriptiau

UNED 15: Y DYFODOL / SCENE 2: VENETIAN SURPRISE ED: Geraint! GERAINT: S’mae Ed.ED: Iawn, diolch, ond sut wyt ti? Mi fyddi di’n priodi cyn bo hir, dw i’n dallt! Llongyfarchiadau.GERAINT: Bydda. Dw i’n nerfus iawn.ED: Twt, mi fydd y briodas yn hyfryd, ac mi fydd y parti yn y Marina’n grêt. A lle fyddwch chi’n mynd ar eich mis mêl?GERAINT: Mi fyddwn ni’n mynd i Fenis. Ond dydy Marian ddim yn gwybod eto – syrpreis fydd o.ED: Syrpreis? Mi fydd Marian yn hapus iawn.GERAINT: Bydd, gobeithio. Mi fyddwn ni’n aros yn y Ritz yn Llundain am un noson ac wedyn mi fyddwn ni’n hedfan o Gatwick i Fenis.ED: Mae Fenis yn lle rhamantus iawn. Lle fyddwch chi’n aros?

112

GERAINT: Mi fyddwn ni’n aros mewn gwesty pump seren wrth Sgwâr San Marco.ED: Fyddwch chi’n mynd mewn gondola?GERAINT: Byddwn, wrth gwrs. Dw i wedi bwcio gondola i fynd o’r gwesty i’r opera ar y nos Sadwrn. Ac mi fydd siampên ar y gondola!ED: Y Ritz yn Llundain? Gwesty pump seren yn Fenis? Opera? Siampên? Geraint bach – faint fydd y mis mêl yma’n gostio?GERAINT: Dim ots! Mae Marian yn werth pob ceiniog!

SgriptiauUNED 16: GORCHMYNION SYLFAENOL / SCENE 1: BRIDE GOES MISSING

GERAINT: Lle mae hi?SIÂN: Mi fydd Marian yma mewn munud, dw i’n siŵr.ED: Ia, paid poeni. Mi fydd hi yma mewn munud.GERAINT: Marian? Wyt ti’n iawn?MARIAN: Dw i ar goll!GERAINT: Ar goll? Ond dan ni’n priodi mewn deg munud!MARIAN: Mae’r traffig yn ofnadwy, felly dan ni wedi trio ffindio ffordd gefn. Ond rŵan, dan ni ar goll.GERAINT: Lle wyt ti?MARIAN: Whitehall Road.GERAINT: Reit. Tro i’r chwith wrth yr ysgol, cer yn syth ymlaen ac yna tro i’r dde wrth y garej.

113

MARIAN: Eto, yn araf. Rwyt ti’n siarad fel trên.GERAINT: Tro i’r chwith wrth yr ysgol...MARIAN: Trowch i’r chwith wrth yr ysgol...GERAINT: Cer yn syth ymlaen...MARIAN: Cerwch yn syth ymlaen...GERAINT: Yna tro i’r dde wrth y garej.MARIAN: Yna trowch i’r dde wrth y garej.GERAINT: Yna, cer yn syth ymlaen trwy un set o oleuadau traffig ac wedyn tro i’r chwith wrth y goleuadau nesa.MARIAN: Yna, cerwch yn syth ymlaen trwy un set o oleuadau traffig ac wedyn trowch i’r dde wrth y goleuadau nesa.GERAINT: I’r chwith!MARIAN: Beth? I’r chwith? Lle?GERAINT: Wrth y goleuadau nesa.MARIAN: Trowch i’r chwith wrth y goleuadau nesa.GERAINT: Mae maes parcio ar y chwith ac mae parc ar y dde. Tyrd trwy’r parc i’r swyddfa gofrestru.MARIAN: Beth? Beth? Dw i ddim yn clywed. Does gen i ddim batri..SIÂN: Paid poeni Mi fydd hi yma!

SgriptiauUNED 16: GORCHMYNION SYLFAENOL / SCENE 2: PAIN IN THE BACKSIÂN: Hyfryd. Llongyfarchiadau, Marian.MARIAN: Diolch.ED: Llongyfarchiadau, Geraint. Hapus?GERAINT: Hapus iawn.MARIAN: Geraint! Paid!MARIAN: Geraint! Paid!MARIAN: Be’ sy’n bod, Geraint?GERAINT: ‘Nghefn i.MARIAN: Paid chwarae o gwmpas!GERAINT: Dw i ddim yn chwarae o gwmpas. Www, ‘nghefn i.SIÂN: Eistedda yma, Geraint.ED: Na. Paid eistedd. Dydy eistedd ddim yn helpu.SIÂN: Gorwedda yma, Geraint.

114

ED: Na. Paid gorwedd. Dydy gorwedd ddim yn helpu.MARIAN: Be’ dan ni’n mynd i wneud?ED: Paid poeni, Marian. Dw i’n gwybod be’ i wneud.GERAINT: Aw! Paid!ED: Paid bod yn fabi. Wyt ti isio mynd ar y mis mêl?MARIAN: Mis mêl?GERAINT: Aw!ED: Dyna ti.GERAINT: Dw i’n medru cerdded!MARIAN: Mis mêl?GERAINT: Ia. Mis mêl. Dan ni’n hedfan i Fenis dydd Sul.MARIAN: Geraint!

Sgriptiau

Saesneg

UNED 1: CYFARCHION / SCENE 1 : SPECIAL DELIVERY SIÂN: Good morning.NICOLA: Good morning, Mum!SIÂN: Ben?BEN: Good morning.SIÂN: Tea?POSTMON: Good morning.SIÂN: Good morning.

115

POSTMON: Are you Siân Davies?SIÂN: Yes I’m Siân Davies.POSTMON: How are you?SIÂN: Oh, tired. How are you?POSTMON: Fine thank you.POSTMON: A parcel for you.SIÂN: Oh thank you.POSTMON: I’m Danny, the new postman.SIÂN: Nice meeting you, Danny.POSTMON: Nice meeting you as well, Siân. Goodbye!SIÂN: Goodbye!NICOLA: Goodbye, Mum.SIÂN: Goodbye! Goodbye, Ben!

UNED 1: CYFARCHION / SCENE 2: BLIND DATEED: Good afternoon.SIÂN: Good afternoon.ED: Siân?SIÂN: Yes! Ed?ED: Yes! How are you? SIÂN: Not bad! And you? How are you?ED: Very well. Very well, than you!SIÂN: Well, well. Nice meeting you!ED: Nice meeting you too!ED: Hum… coffee?SIÂN: Thank you.

SgriptiauUNED 1: CYFARCHION / SCENE 3: KARATE CLASSHELEN: Thank you very much … Goodbye.ED: Good evening.HELEN: Good evening.ED: The Karate Course, please.HELEN: Who are you?ED: I’m Edward.HELEN: Edward.HELEN: Who are you again? Edward what?ED: Edward Morgan.ED: Edward Morgan, Karate Course, Monday night seven o’ clock.HELEN: Oh, I’m sorry. Edward Morgan, Karate Course, Monday night. No problem. Room three.ED: Thank you.HELEN: Goodbye

116

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 1: TAXI!EXTRA: Good morning, Siân.SIÂN: Good morning, Sue.SIÂN: Good morning.STEPHEN: Good morning.SIÂN: How are you? STEPHEN: Not bad,thank you. And you? How are you?SIÂN: Very well. Very well, thank you.STEPHEN: Taxi?SIÂN: Please.STEPHEN: To where?SIÂN: Greenwood Road.STEPHEN: Greenwood Road? I live in Greenwood Road.SIÂN: Well, well, I work in Greenwood Road. The Salon – number ten.STEPHEN: I live in number two. Nice meeting you.SIÂN: Nice meeting you too. STEPHEN: Right, come in.SIÂN: Thank you!

SgriptiauUNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 2: A CUT ABOVESIÂN: …One o’ clock. Thank you, Mrs Smith. Goodbye. SIÂN: Good afternoon. Mrs Rhian Evans? Cut and Blow Dry?MRS EVANS: Yes. Good afternoon. How are you?SIÂN: Very well, thank you. How are you?MRS EVANS: Tired.SIÂN: Oh, dear. I’m Siân. I’m new.MRS EVANS: Nice meeting you, Siân.SIÂN: Nice meeting you as well. Come in.MRS EVANS: Where do you live,Siân?SIÂN: I live in Rhuthun.MRS EVANS: Hm … Rhuthun?SIÂN: Yes. I live in Rhuthun, near the park.MRS EVANS: Ahhh … Rhuthun, near the park. Nice.SIÂN: Where do you live, Mrs Evans?MRS EVANS: I live in Llandegla.

117

SIÂN: I know. Right, ready?MRS EVANS: Ready.SIÂN: Where do you live in Llandegla?MRS EVANS: I live in Birchgrove Road.SIÂN: Very nice .

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 3: BLACK BELTGERAINT: Hi.ED: Hi How are you?GERAINT: Not bad, thank you. GERAINT: Geraint.ED: Ed.GERAINT: Where do you live, Ed?ED: I live in Saron. And you? GERAINT: Well, I live in Rhuthun but I come from Wrecsam. What do you do?ED: I’m a mechanic.GERAINT: Where do you work? ED: I work in a garage.

Sgriptiau

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 4: BLAST FROM THE PASTMARIAN: Well, well, hi … How are you?ED: Not bad, thank you. How are you?MARIAN: Very well, thank you.ED: … Are you Marian?MARIAN: Yes.ED: Do you live in Rhuthun now, Marian?MARIAN: No. I live in Llanelwy.ED: Do you come from Lanelwy … originally?MARIAN: No. I come from Wrecsam.ED: Do you work here in Rhuthun?MARIAN: Hum ... No. I work in Llangollen. What are you doing in Rhuthun, Ed.ED: I’m shopping !MARIAN: Did you come to Rhuthun to shop for lettuce?ED: Yes

118

UNED 2: CYFNEWID GWYBODAETH / SCENE 5: STEP BACK IN TIMEMRS EVANS: Hello Edward! How are you?ED: Not bad, Mrs Evans! And you? How are you?MRS EVANS: Very well thank you! Do you live in Llandegla now?ED: No. I live in Saron now.MRS EVANS: And what do you do?ED: I work in a garage.MRS EVANS: Ooo, very handy! ED: And you? Do you work in a school now, Mrs Evans?MRS EVANS: No I’m retired.MRS EVANS: Thank goodness!ED: What do you do now?MRS EVANS: Oh, I dance - with Mr Evans.

UNED 3: SIARAD AM BOBL ERAILL / SCENE 1 : FAUX PAS SIÂN: Ooo, nice! Ooo, lovely!SIÂN: Ooo, who is he?MARIAN: He’s James’s friend, John Williams. He ‘s a doctor.SIÂN: Ooo, nice. Where does he live?MARIAN: He lives in Australia.SIÂN: Pity! Who is he? Is he Tomos?MARIAN: Yes, it’s Tomos Huws. He’s a teacher.SIÂN: Where does he live now?MARIAN: He lives near San Francisco.SIÂN: Pity!SIÂN: Who is she? Ugh, horrible suit. And a horrible hat as well. Who is she?MARIAN: Me.

Sgriptiau

UNED 3: SIARAD AM BOBL ERAILL / SCENE 2: STAR STRUCKED: Hey, look! SIÂN: Who is she?ED: Catrin Sera Jones!SIÂN: Catrin Sera Jones, the actress? Never!!ED: It’s Catrin Sera Jones, I’m sure.SIÂN: I mpossible. Catrin Sera Jones lives in Los Angeles.ED: No. She lives in Llandudno now.SIÂN: But she’s working in Hollywood.ED: No. She’s working on Dr Who now.SIÂN: Catrin Sera Jones on Dr Who!!! Impossible.SIÂN: Well, well, it is Catrin Sera Jones too.

UNED 3: SIARAD AM BOBL ERAILL / SCENE 3: LIGHTS OUTSIÂN /TAID: Ooo …

119

SIÂN: What now?TAID: Phone Dafydd Edwards.SIÂN: Dafydd Edwards? Is he an electrician?TAID: Yes! Hello. Dafydd? Help… Oh, alright… Ok… Thankyou … Goodbye.TAID: He’s retired.SIÂN: Oh …TAID: He lives in Wrecsam now.SIÂN: Oh dear … What now? TAID: What about Huw Hughes? Where does he live now?SIÂN: He lives in Amlwch.TAID: Amlwch?SIÂN: Yes. He comes from Amlwch originally.TAID: What about Sarah Sparks? Does she work as an electrician now?SIÂN: Yes! And she lives in a new flat around the corner.TAID: Well done, Siân!

UNED 4: DIDDORDEBAU HAMDDEN /SCENE 1: FLAMING FAJITAS

SIÂN: Mmm, I like salad.ED: Mmm, I like chicken.SIÂN: Oh yes, I like chicken a lot. I like chicken a lot.ED: Salsa?SIÂN: Oh yes I like salsa. What do you like doing in your spare time?ED: I’m sorry.SIÂN: What do you like doing in your spare time? ED: I like eating.ED: And I like going to the pub.SIÂN: I like going to the cinema.ED: And I like karate.SIÂN: Do you like karate?ED: Oh, I like karate very much. Do you like karate?SIÂN: Oh, no, but I like watching karate.

Sgriptiau

UNED 4: DIDDORDEBAU HAMDDEN /SCENE 2: DANCING KING NICOLA: Hello, Grandpa!TAID: Hello, Nicola!BEN: Hello, Grandpa! TAID: Hello, Ben! How are you?BEN: Fine thanks.NICOLA: How are you?TAID: Fine thanks. Mum is in the pub with a friend.BEN/NICOLA: Oh??TAID: Right what do you like doing? NICOLA: I like playing cards.TAID: I like playing cards too.BEN: I don’t like playing cards I like playing football.TAID: I like playing football too.NICOLA: I don’t like playing football. I like cooking, and Ben likes cooking too. BEN : I don’t like cooking.TAID: Do you like dancing?

120

BEN/NICOLA: No.TAID: Well,I like dancing.BEN/NICOLA: Oh, Grandpa!ED: Who is he? SIÂN: Dad! ED: Oh!

UNED 4: DIDDORDEBAU HAMDDEN /SCENE 3: THE HEAT IS ONBEN: What’s the panic?SIÂN: Ed is comiing to supper!BEN: Who’s Ed?SIÂN: A friendSIÂN: Right, supper.NICOLA: No problem. What does he like?SIÂN: He likes fajitas … and he likes chicken.NICOLA: Mm. Does he like salad?SIÂN: Yes.NICOLA: Does he like guacamole?SIÂN: NoNICOLA: Does he like cheese?SIÂN: YesNICOLA: Fine, chicken fajita, cheese and salad.SIÂN: Chicken fajita, cheese and salad. Great.BEN: What does Ed like doing?SIÂN: He likes karate.BEN: Karate? Wow.SIÂN: Right, Ben. Dishes!BEN: Does Ed like washing up?

SgriptiauUNED 5: TRAFOD EICH ANGHENION /SCENE 1: WISH YOU WERE HERE?SIÂN: I’m tired.NICOLA: Me too.SIÂN: Bil. A bill. A Christmas card. Another bill. Well, well, a postcard.NICOLA: A postcard?SIÂN: Yes. Lovely.BEN: A postcard?SIÂN: Yes, from AuntieJane.BEN: Where is Auntie Jane?SIÂN: In Lanzarote.NICOLA: Lanzarote? I want to go to Lanzarote.SIÂN: I want to go to Lanzarote too.NICOLA: Lovely.BEN: I don’t want to go to Lanzarote. I want to go to Austria. I want to go skiing.SIÂN: Mm. Skiing? Great.NICOLA: I don’t want to go skiing I want to go to Lanzarote .BEN: I don’t want to go to Lanzarote I want to go skiing in Austria.SIÂN: I want you to go to school. NICOLA / BEN: Oh, Mam!

121

UNED 5: TRAFOD EICH ANGHENION /SCENE 2: WIND DOWNED: A good session.GERAINT: I’m tired. Want some tea?ED: No thanks.I want some orange juice.HELEN: What do you want?GERAINT: One orange juice and one tea, please.HELEN: One orange juice. And one tea. Milk and sugar?GERAINT: No milk, two sugars, please. ED: And one chicken salad please.HELEN: One chicken salad.GERAINT: I’m hungry too. Can I have a cheese and ham sandwich please?HELEN: Do you want mustard?GERAINT: Mm, lovely. I want a chocolate cake as well, please. ED: Tea with two sugars, ham and cheese sandwich with mustars, chocolate cake! Tut, tut.HELEN: Do you want cream with the cake?GERAINT: No thanks.

Sgriptiau

UNED 5: TRAFOD EICH ANGHENION / SCENE 3: FESTIVE SURPRISEGERAINT: What are you doing?MARIAN: I want a Christmas present for Mum.She wants… a surprise.GERAINT: A surprise? O no! Does she want something to read?MARIAN: Mmmm. No books.GERAINT: Does she want something to eat?MARIAN: No food. She’s on a diet.GERAINT: Does she want a CD or a DVD?MARIAN: No. She doesn’t want a CD or a DVD. Oh, I don’t know.GERAINT: Does she want something for the house? A new radio?MARIAN: A new radio? Mmm, good idea. Thanks, Geraint! A very good idea.GERAINT: Marian. What do you want?MARIAN: I’m not sure.GERAINT: Do you want something to read?MARIAN: No, no books.GERAINT: Do you want something to eat?MARIAN: No, no food.GERAINT: Do you want a CD or a DVD?

122

MARIAN: No.GERAINT: Do you want a new radio too?MARIAN: No thanks!GERAINT: Marian! What do you want? MARIAN: Oh, Geraint, I want a surprise.GERAINT: A surprise? Oh, no!

UNED 6: GOFYN AM BETHAU / SCENE 1: CHRISTMAS PUDDINGGWEINYDD: Do you want dessert? SIÂN: No thanks, I’m full.TAID: No thanks, I’m full too. BEN: I’m not full! Can I have an ice-cream please?SIÂN: Are you sure?BEN: Yes. Can I have a chocolate ice-cream, please?GWEINYDD: Right, one chocolate ice-cream.NICOLA: Can I have an ice-cream too ?SIÂN: Are you sure?NICOLA: Yes. Can I have a chocolate ice-cream, please? GWEINYDD: Right, chocolate ice-cream.TAID: Can I have Christmas pudding, please?SIÂN: Are you sure? Aren’t you full?TAID: Well, not very full. Can I have Christmas pudding with brandy sauce?GWEINYDD: One Christmas pudding with brandy sauce. And madam, do you want dessert?SIÂN: No thanks. I don’t want dessert. I’m full and I’m on a diet. Excuse me. Can I have profiteroles, please? GWEINYDD: Profiteroles. Right.SIÂN: Well, it’s Christmas!

Sgriptiau

UNED 6: GOFYN AM BETHAU / SCENE 2: CAUGHT IN THE ACTED: Can I go to Church Street, please?GYRRWR TACSI: Hmm, yes you can.ED: I’m going to a party.GYRRWR TACSI: Oh?ED: I’m going to a fancy-dress party.GYRRWR TACSI: Ah! A fancy-dress party!ED: Excuse me… can I stop at the off licence? I want some vodka for the party.GYRRWR TACSI: Of course you can.ED: Excuse me… can I stop at the bank, please? I want some money.GYRRWR TACSI: Of course you can. Ok?ED: Ok. GYRRWR TACSI: What’s the problem? Ah… the fancy-dress!

UNED 6: GOFYN AM BETHAU / SCENE 3: PICK AND MIX

123

BEN: Can I have one?HELEN: Of course you can.BEN: How much is it?HELEN: Ten pence.BEN: Can I have one?HELEN: Of course you can.BEN: How much is it?HELEN: Twenty pence.BEN: How much is the lollipop?HELEN: Thirty pence.BEN: Can I have two? HELEN: Of course you can.BEN: How much is the chocolate?HELEN: Fifteen pence.BEN: Can I have one?HELEN: No you can’t. Ten, thirty pence, sixty pence, ninety pence, one pound five pence.BEN: Ooo!HELEN: But… you can have this.

Sgriptiau

UNED 7: Y TYWYDD / SCENE 1: HOLIDAY PLANS

TAID: Where do you want to go on your holidays?NICOLA: I like hot weather.BEN: I like cold weather.NICOLA: I like some sun.BEN: I like some snow.SIÂN: Shush!TAID: Where do you want to go?SIÂN: I like fine weather, but I don’t like very hot weather.TAID: It’s fine in Lanzarote now.BEN: I don’t want to go to Lanzarote. It’s too hot. I want to go to Austria.TAID: It’s cold in Awstria now.NICOLA: I don’t want to go to Austria. It’s too cold.SIÂN: I know… I want to go to Aberystwyth… in a caravan.BEN: But it’s raining in Aberystwyth.NICOLA: It’s windy in Aberystwyth.SIÂN: No. It’s fine in Aberystwyth every day.TAID: Right, a week in a caravan in Aberystwyth.SIÂN: A week? No. No. Three weeks.NICOLA / BEN: Three weeks?!

124

BEN: In a caravan ?!NICOLA: In Aberystwyth?!

UNED 7: Y TYWYDD / SCENE 2: HOT OR COLD MRS EVANS: Brr, it’s cold today.SIÂN: Yes, it’s terrible.MRS EVANS: Mm, it’s hot here.SIÂN: Yes, it’s hot here today.But it was cold here yesterday.MRS EVANS: It was very stormy yesterday.SIÂN: Yes, it was terrible. MRS EVANS: It was very windy in Llandegla.SIÂN: It was very windy here too.… Dad! Dad! It’s cold!TAID: It’s not cold. It’s hot!SIÂN: It’s not hot. It’s cold It’s terrible.TAID: Goodbye!

SgriptiauUNED 7: Y TYWYDD / SCENE 3: WELCOME HOMEGERAINT: Rhuthun, please.GYRRWR TACSI: Where in Rhuthun do you live ?GERAINT: Forrest Road, please.MARIAN: It’s cold isn’t it?GYRRWR TACSI: No it’s not cold today. It’s a very fine day.MARIAN: Huh!GYRRWR TACSI: How was the holiday? GERAINT: Great, thanks. It was very fine inTenerife.How was the weather here?GYRRWR TACSI: Well, it was raining on Saturday and Sunday, but it’s been very fine since Monday. MARIAN: Huh!GERAINT: What’s the weather for tomorrow?GYRRWR TACSI: It will be fine tomorrow too.MARIAN: Huh!GYRRWR TACSI: But it will be snowing on Saturday.MARIAN: Snowing?GYRRWR TACSI: It will be snowing on Saturday and Sunday and it will be very, very cold..MARIAN: I want to go back to Tenerife!

125

UNED 8: YR AMSER / SCENE 1: TIME TO GET UPED: What time is it?SIÂN: It’s half past seven.ED: What time is it?SIÂN: It’s half past seven. Time to get up.ED: Not yet.SIÂN: Right. Not yet.ED: What time is it now?SIÂN: It’s quarter to eight.ED: Quarter to eight?SIÂN: Yes, quarter to eight. Time to get up. ED: Oh. Not yet.SIÂN: Right. Not yet. Ed! It’s eight o ‘clock. ED: What time ?SIÂN: It’s eight o ‘clock! Get up, Ed!ED: Not yet. Another five minutes.SIÂN: No, it’s time to get up now..

SgriptiauUNED 8: YR AMSER / SCENE 2: ANY CHANCE OF A LIFT?GERAINT: Marian! How are you?MARIAN: Geraint!GERAINT: Do you want some help? MARIAN: Thanks.GERAINT: How are you?MARIAN: I’m tired.GERAINT: I’m tired too. Can I have a lift home? MARIAN: Of course you can.GERAINT: Can I have a lift to the karate class by five o’ clock?MARIAN: Well, I’m going shopping with Mum at half past four. And I’m having coffee with Mum afterwards at five o’ clock. GERAINT: But it’s quarter past four now. The karate class is at five o’ clock.MARIAN: Hm. Problem. Well, the bus goes at seventeen minutes past four.GERAINT: Seventeen minutes past four? Thanks a lot for the lift, Marian!MARIAN: Bye!

UNED 8: YR AMSER / SCENE 3: WHAT’S ON TELLY?SIÂN: What time’s the news?NICOLA: Half past seven. Now.SIÂN: Great.

126

BEN: But I want to watch the game at half past seven.SIÂN: Well, I want to watch the news until quarter to eight.NICOLA: And I want to watch a play from quarter to eight until quarter past eight.SIÂN: A nd I want to watch the quiz at half past eight.BEN: But I want to watch the game.SIÂN: You can watch the game between quarter past eight and half past eight.BEN: Great! Half-time! Thanks a lot!NICOLA: I want to watch the film at nine o’ clock.SIÂN: Right. You can watch the film until quarter past nine. NICOLA: Until quarter past nine? But…SIÂN: Then, Ben, you can watch the game…BEN: Quarter past nine! Great! The game finishes at quarter past nine.

UNED 9: TEULU AC EIDDO / SCENE 1: FLWFF AND SMOTYNEMMA: We have a new dog. Smotyn.NICOLA: Why Smotyn?EMMA: It has a black spot.NICOLA: I don’t have a dog, but I do have a rabbit. Flwff.EMMA: Why Fflwff?NICOLA: She has white fluff.EMMA: Smotyn lives in a kennel on the farm.NICOLA: Fflwff lives in a hut in the garden.EMMA: Do you have a cat?NICOLA: No I haven’t got a cat, but I do have a monkey.EMMA: Monkey?NICOLA: Yes, a monkey. I have a brother.

SgriptiauUNED 9: TEULU AC EIDDO / SCENE 2: SHOPPING SCENESIÂN: Well?MARIAN: Very pretty.SIÂN: Does it fit?MARIAN: Yes. Perfect.SIÂN: Is it OK for the party?MARIAN: Yes. Perfect.SIÂN: But I haven’t any red shoes.MARIAN: Red shoes.SIÂN: Mm, perfect. MARIAN: Do you have a red bag?SIÂN: A red bag? No, I haven’t got a red bag. I do have a black bag. MARIAN: No, you need a red bag with the dress. Perfect. Very pretty SIÂN: A red dress, a red bag and red shoes.MARIAN: I have a red hat at home. Do you want a red hat as well?SIÂN: A hat? For a party?MARIAN: Joke.

UNED 9: TEULU AC EIDDO / SCENE 3: FAMILY TALKMRS EVANS: Hello. Are you Siân’s father?TAID: Yes. Who are you?

127

MRS EVANS: I’m Mrs Evans. I go to Siân’s salon.TAID: Ah!....Very nice meeting you.MRS EVANS: May I sit here? TAID: Yes, of course.MRS EVANS: You’re not running today?TAID: What?MRS EVANS: Running You’re not running today?TAID: Ah, running. Not today. I’m playing with the grandchildren.MRS EVANS: Grandchildren?TAID: The grandchildren, I’ve got two.MRS EVANS: Oh yes Ben and Nicola.TAID: Yes, Ben and Nicola. Do you have grandchildren?MRS EVANS: Grandchildren? Certainly not. I haven’t any grandchildren…, but I do have three children. I have two sons – this is Bryn. … And this is Dewi. ... And I have one daughter. This is Gwen. TAID: I have one daughter as well. MRS EVANS: Siân.TAID: Ia, Siân.MRS EVANS: Have you a son?TAID: No. One daughter is enough!

SgriptiauUNED 10: TRAFOD Y GORFFENNOL 1 / SCENE 1: SIÂN’S SUFFERINGED: Good morning!SIÂN: Good morning? Huh!ED: Did you have a good night last night?SIÂN: Yes. I had a very good night!ED: You had a big night?SIÂN: Yes. I had a very big night!ED: Where did you go?SIÂN: I went to Morells Club … Then I went to the Starlights Club … Then I went to Tiffany’s Club.ED: What did you have to drink? SIÂN: I had a lemonade in Morrells…. I had a soda in the Starlights… I had water in Tiffany’s.ED: What? Lemonade, soda and water! Siân, what did you have to drink?SIÂN: OK, I had a vodka and lemonade in Morrells… I had wine and soda in the Starlights… I had a whisky and water in Tiffany’s.ED: You had a good time?SIÂN: Yes, I had a good time, but I’m ill today!ED: Do you want some aspirin?

128

UNED 10: TRAFOD Y GORFFENNOL 1 / SCENE 2: HOLIDAY SNAPSMARIAN: Good morning, Mrs Evans.MRS EVANS: Marian, how are you?MARIAN: Very well, thankyou. Holiday photos?MRS EVANS: Yes, holiday photos.MARIAN: Where did you go to?MRS EVANS: I went to Torquay.MARIAN: When did you come home? MRS EVANS: I came home on Saturday.MARIAN: Did you have fine weather? MRS EVANS: Yes thanks.MARIAN: Did you have fun?MRS EVANS: Yes thanks.MARIAN: Well, well, Mrs. Evans. You had lots of fun!MRS EVANS: Yes, I had lots of fun!MARIAN: Mrs. Evans!! Who is he? You did have lots of fun in Torquay, Mrs Evans. Tut, tut.

SgriptiauUNED 10: TRAFOD Y GORFFENNOL 1 / SCENE 3: A BIG NIGHT OUTSIÂN: Well, did you have a good night last night?MARIAN: I had a fantastic night!SIÂN: Why, what did you do?MARIAN: We went to a restaurant in the town.SIÂN: Where did you go?MARIAN: To the Brasserie. SIÂN: Very nice.MARIAN: We had a wonderful meal.SIÂN: What did you have to eat?MARIAN: We had steaks.SIÂN: Where did you go afterwards?MARIAN: We went home.SIÂN: You didn’t go clubbing? MARIAN: No, we went home in a limo!SIÂN: In a limo?MARIAN: Yes, we went home in a limo.SIÂN: Why? Why did you go home in a limo?MARIAN: We went home in a limo because…. . .SIÂN: Wow!MARIAN: Geraint and I have got engaged!SIÂN: Wow! Congratulations!

129

UNED 11: TRAFOD Y GORFFENNOL 2 / SCENE 1: SPLASHING OUTTAID: What did you do this morning Nicola?NICOLA: I went shopping with Bethan.TAID: What did you buy?NICOLA: I bought a CD and I also bought a DVD.TAID: What else did you buy?NICOLA: Nothing. I put half the money in the bank.TAID: What did you do this morning, Ben?BEN: I slept. TAID: When did you get up?BEN: I got up at one o’ clock. TAID: You got up at one o’ clock in the afternoon!BEN: I went shopping this afternoon.TAID: What did you buy? BEN: I bought some comics.TAID : How many comics did you buy? BEN: Ten.TAID: How much money did you put in the bank? BEN: Nothing. TAID: How much money have you got now? BEN: Nothing.

Sgriptiau

UNED 11: TRAFOD Y GORFFENNOL 2 / SCENE 2: SMALL TALK MRS EVANS: I read that book on holiday in Torquay.SIÂN: Did you have a good holiday? MRS EVANS: Yes thank you, Siân. I had a wonderful holiday.SIÂN: Where did you go to in Torquay?MRS EVANS: I went to a salsa club!SIÂN: Very nice.MRS EVANS: Mm, wonderful.SIÂN: Did you enjoy the book?MRS EVANS: Oh..What?SIÂN: Did you enjoy the book?MRS EVANS: Yes, I enjoyed the book very much.SIÂN: I saw the film in the cinema – in Rhyl!MRS EVANS: Did you enjoy the film?SIÂN: Yes, I enjoyed the film very much. I went to the cinema with Dad.MRS EVANS: I saw your father in the park.SIÂN: Did you? MRS EVANS: Lovely man.

130

UNED 11: TRAFOD Y GORFFENNOL 2 / SCENE 3: KARATE FALL

SIÂN: Ed, are you OK? What happened?ED: I went to the karate club.SIÂN: Yes?... What happened?ED: I had an accident...SIÂN: Oh my love! How?ED: I fell.SIÂN: No! Then what happened?ED: I went to the hospital.SIAN: How?ED: Geraint took me.SIÂN: No! Then what happened? ED: I saw the doctor.SIÂN: What did he do?ED: Nothing much. I got these tablets.SIÂN: No! You poor thing! Then what happened? ED: I came home.SIÂN: How?ED: Well...hm... I got a lift...SIÂN: A lift?ED: Yes. Marian brought me home.SIÂN: Marian?ED: Ouch!SIÂN: Sorry, Ed. Well… no karate for you now.

SgriptiauUNED 12: MYNEGI ANGEN / SCENE 1: DIET TIMEMARIAN: I must go on a diet.SIÂN: What?MARIAN: I must go on a diet.SIÂN: Why?MARIAN: The wedding! I must lose weight.SIÂN: No.MARIAN: We must go swimming every day.SIÂN: Every day? No thanks MARIAN: We must also play more badminton.SIÂN: Play more badminton? No chance.MARIAN: I must eat more salad and less chocolate.SIÂN: More salad and less chocolate? Right!MARIAN: I must eat less chocolate tomorrow!

UNED 12: MYNEGI ANGEN / SCENE 2: COUNTRY PUBSIÂN: How are you?ED: Bored. I want to go out. I want to go to the cinema. And I want to go to a pub in the country.SIÂN: Mm, lovely. I want to go to the cinema too. I want to go to the pub too… ED: When? Tomorrow?SIÂN: Sorry I must work tomorrow.

131

ED: Friday?SIÂN: No, you must go to the hospital on Friday.ED: Oh yes. Saturday?SIÂN: No, we must go shopping with the children on Saturday.ED: Oh yes. Now?SIÂN: OK. To the cinema, then a pizza in a pub. Pizza, bottle of red wine.ED: Bottle of red wine? No, you mustn’t drink.SIÂN: Not drink? Why?ED: You have to drive.SIÂN: Oh, yes!

SgriptiauUNED 12: MYNEGI ANGEN / SCENE 3: WORK BEFORE PLEASURENICOLA: Thanks for the meal, Mam. BEN: Thanks for the meal, Mam.SIÂN: Where are you going? NICOLA: I must phone Emma.BEN: I must text Gareth.SIÂN: After you’ve done the clearing, yes? And… where are you going?NICOLA: I must phone Emma. BEN: I must text Gareth .SIÂN: After I’ve had a cuppa, yes? Tea, please. Thanks Lovely. Where are you going?BEN: I’m going to play tennis with Gareth.SIÂN: Have you any homework?BEN: Yes, a little bit.SIÂN: You must do your homework first.BEN: But Mam…SIÂN: You can play tennis with Gareth after you’ve done your homework. BEN: OK Mam SIÂN: And where are you going?NICOLA: I’m going to see Emma.SIÂN: Have you any homework?NICOLA: No!SIÂN: Right you can go to see Emma after you’ve tidied your room.

132

NICOLA: But Mam... SIÂN: Lovely.

UNED 13: SÔN AM BETH DACH CHI WEDI EI WNEUD / SCENE 1: BOYS’ WEEKEND

GERAINT: Wales have won! ED: A good game.GERAINT: A good game? A fantastic game!ED: Where’s the next game? In France? GERAINT: Yes, in Paris.ED: Have you been to Paris?GERAINT: Yes, twice. But I haven’t seen a game in Paris. Have you?ED: Yes, once. A fantastic trip!GERAINT: I fancy a trip to the Ireland game. That’s a fantastic trip, I’m sure!ED: Mmm, I’ve been to Ireland but I haven’t seen a rugby game there.GERAINT: I’ve never been to Ireland.ED: What about going to the game next month? GERAINT: In Ireland? ED: Yes! Well? GERAINT: Mmm. A trip to Ireland.. with the girls?... without the girls?ED: Without the girls of course!GERAINT: Mmm. Without the girls?ED: The girls have been on several trips without the men.GERAINT: Right! A trip to Ireland without the girls!ED: Cheers. GERAINT: Sláinte!

SgriptiauUNED 13: SÔN AM BETH DACH CHI WEDI EI WNEUD / SCENE 2: LOST AND FOUNDTAID: Hi. MRS EVANS: Hello.TAID: Are you OK? MRS EVANS: No. I’ve lost my purse.TAID: Your purse? Oh dear! Where have you been this morning?MRS EVANS: I’ve been… in the bank, I’ve been … in the Post Office, I’ve been … in the park.TAID: Have you looked in the bank? MRS EVANS: Yes. I’ve looked in the bank.TAID: Have you looked in the Post Office? MRS EVANS: Yes. I’ve looked in the Post Office .TAID: Have you looked in the park? MRS EVANS: Not yet.TAID: The park is large. MRS EVANS: Yes. The park is very large.TAID: I’m going to the park now.Do you want help?MRS EVANS: Well, thank you very much. TAID: No luck?MRS EVANS: No. I’ve looked near the lake.TAID: And I ran around the park. MRS EVANS: Well, thank you very much for your help. MRS EVANS: O dear... I’m sorry.TAID: No problem. You’ve found the purse and I’ve been running around the park.

133

Everybody is happy!

UNED 14: TRAFOD AFIECHYDON / SCENE 1: MAN FLU? SIÂN: Here you are.ED: I don’t want lunch.SIÂN: But the bus is leaving in a minuteED: I’m not going on the bus. I’m not going on the ferry. I’m not going to Ireland.SIÂN: Not going to Ireland?ED: I’m ill. I’ve got the flu.SIÂN: The flu?ED: Yes. The flu. I’ve got the flu. SIÂN: The flu,indeed! You’ve got a cold. A little bit of a cold. Not the flu!ED: I’ve got the flu. I’m very ill, and I’m not going to Ireland..SIÂN: Hi. Bad news, I’m afraid.MARIAN: Bad news? SIÂN: Yes. Ed’s not going to Ireland.MARIAN: Not going to Ireland?SIÂN: No he’s not. He’s got the flu.ED: Yes. I’ve got the flu.MARIAN: I ’ve got some bad news as well. Geraint’s not going to Ireland either. He’s got a toothache.SIÂN: Toothache? Oh dear.MARIAN: Well. Ed’s got the flu and Geraint’s got a toothache. And how are you, Siân?SIÂN: I’m fine, thanks. There’s nothing wrong with me. And how are you, Marian?MARIAN: Great, thanks. There’s nothing wrong with me either.SIÂN: Right, I’m going to pack.MARIAN: And me.ED: Pack? Why? Where are you going?SIÂN: To Ireland, of course.We’re going to see the rugby!

Sgriptiau

UNED 14: TRAFOD AFIECHYDON / SCENE 2: EISTEDDFOD-IT IS TAID: Right, children! Breakfast time!NICOLA: My stomach...TAID: What’s the matter?NICOLA: I don’t want breakfast. I’m ill. I’ve got a bad stomach.TAID: Bad stomach?NICOLA: Yes. I’ve got a terrible bad stomach.BEN: My head...TAID: What’s the matter?BEN: I don’t want breakfast. I’m ill. I’ve got a headache.TAID: A headache ?BEN: Yes. I’ve got a terrible headache.TAID: Mmm, Nicola ‘s got a bad stomach…NICOLA: Yes. I’ve got a terrible stomach ache.TAID: Mmm, and Ben’s got a headache.BEN: Yes. I’ve got a terrible headache. TAID: Well, well. Very odd. BEN: I don’t want to go to school today. I want to stay home.NICOLA: I want to stay home too.TAID: One question: Is the school Eisteddfod today?BEN: The school Eisteddfod? I don’t know. Is the school Eisteddfod today, Nicola? NICOLA: The school Eisteddfod? Today? I’m not sure.

134

TAID: You haven’t got a bad stomach, Nicola. And you haven’t got a headache, Ben. I know what’s the matter. BEN: What?TAID: ‘Eisteddfod-itis!’TAID: Right. You’re going to eat your breakfast and you’re going to school!BEN: OK Grandad…NICOLA: OK Grandad….

UNED 15: Y DYFODOL / SCENE 1 WEDDING PLANS SIÂN: Hi Marian.MARIAN: Hi Siân. Are you busy?SIÂN: No.MARIAN: Very good. I’ve got news for you.SIÂN: News?MARIAN: We’ve booked the wedding.SIÂN: Booked the wedding? When?MARIAN: We’re going to get married next month.SIÂN: Next month? Congratulations!MARIAN: Thanks.SIÂN: Where are you going to get married?MARIAN: In the registry office.It will be a small wedding.SIÂN: How many people will be in the wedding?MARIAN: You and Ed.SIÂN: Geraint and you will be there as well, hopefully!MARIAN: Of course! Geraint, me, you and Ed. A small wedding.SIÂN: A very small wedding! It will be lovely.MARIAN: And there’ll be a small party afterwards.SIÂN: Party? Oh, very good. Where will the party be?MARIAN: In the Marina.SIÂN: Party in the Marina? Very nice! I’m looking forward to it already!.

Sgriptiau

UNED 15: Y DYFODOL / SCENE 2: VENETIAN SURPRISE ED: Geraint! GERAINT: Hi Ed.ED: Fine thanks, but how are you? You’ll be getting married soon, I understand! Congratulations!.GERAINT: Yes. I’m very nervous.ED: Tut, the wedding will be lovely and the party in the Marina will be great. And where will you be going on your honeymoon? GERAINT: We’ll be going to Venice. But Marian doesn’t know yet – it will be a surprise.ED: Surprise? Marian will be very happy.GERAINT: Yes, hopefully. We’ll be staying in the Ritz in London for one night and then we’ll be flying from Gatwick to Venice.ED: Venice is a very romantic place. Where will you be staying?GERAINT: We’ll be staying in a five star hotel near St.Mark’s Square.ED: Will you be going on a gondola?GERAINT: Yes of course.I’ve booked the gondola to go from the hotel to the opera on the Saturday night. And there’’ be champagne on the gondola!ED: The Ritz in London? A five star hotel in Venice? Opera? Champagne? Geraint – how much is this honeymoon going to cost?GERAINT: It doesn’t matter! Marian is worth every penny!

135

SgriptiauUNED 16: GORCHMYNION SYLFAENOL / SCENE 1: BRIDE GOES MISSING

GERAINT: Where is she?SIÂN: Marian will be here in a minute, I’m sure.ED: Yes, don’t worry. She’ll be here in a minute.GERAINT: Marian? Are you OK?MARIAN: I’m lost!GERAINT: Lost? But we’re getting married in ten minutes!MARIAN: The traffic is terrible, so we’ve tried to find the back road. But now we’re lost.GERAINT: Where are you?MARIAN: Whitehall Road.GERAINT: Right. Turn left near the school, go straight on and then turn right near the garage. MARIAN: Again, slowly. You’re speaking too fast.GERAINT: Turn left near the school ...MARIAN: Turn left near the school ...GERAINT: Go straight on ...MARIAN: Go straight on ...GERAINT: Then turn right near the garage. MARIAN: Then turn right near the garageGERAINT: Then, go straight on through one set of traffic lights and then turn left at the next lights.MARIAN: Then, go straight on through one set of traffic lights and then turn right at the

136

next lights.GERAINT: Left!MARIAN: What? Left? Where?GERAINT: At the next lights.MARIAN: Turn left at the next lights.GERAINT: There’s a car park on the left and there’s a park on the right. Go through the park to the registry office.MARIAN: What? What? I can’t hear. I haven’t got any battery….SIÂN: Don’t worry. She’ll be here!

SgriptiauUNED 16: GORCHMYNION SYLFAENOL / SCENE 2: PAIN IN THE BACKSIÂN: Lovely.Congratulations, Marian.MARIAN: Thanks.ED: Congratulations, Geraint. Happy?GERAINT: Very happy.MARIAN: Geraint! Don’t! Geraint! Don’t! MARIAN: What’s wrong, Geraint?GERAINT: My back.MARIAN: Don’t fool around!GERAINT: I’m not fooling around. Ouch, my back.SIÂN: Sit here, Geraint.ED: No. Don’t sit. Sitting doesn’t help.SIÂN: Lie down here, Geraint.ED: No. Don’t lie down. Lying doesn’t help. MARIAN: What are we going to do?ED: Don’t worry, Marian. I know what to do.GERAINT: Ouch! Don’t!ED: Don’t be a baby. Do you want to go on the honeymoon?MARIAN: Honeymoon?GERAINT: Ouch!ED: There you are.GERAINT: I can walk!MARIAN: Honeymoon?GERAINT: Yes. Honeymoon. We’re flying to Venice on Sunday.

137

MARIAN: Geraint!

138