Gökova ve Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Balıkçılık Sosyo-ekonomik Rapor

8/13/2019 Gkova ve Data-Bozburun zel evre Koruma Blgelerinde Balklk Sosyo-ekonomik Rapor

1/24

Gkova ve Data-Bozburunzel evre Koruma Blgelerinde

Mevcut Balklk ve Sosyo-ekonomikAratrmalarn ncelenmesi Raporu

T.C.

EVRE VE EHRCLKBAKANLII

T.C.EVRE VE EH RC L KBAKANLII

Gl bireyler.

Gl toplumlar.


2/24

Gkova ve Data-Bozburunzel evre Koruma Blgelerinde

Mevcut Balklk ve Sosyo-ekonomikAratrmalarn ncelenmesi Raporu

Trkiyenin Deniz ve KyKoruma AlanlarSistemininGlendirilmesi Projesi

2011

Hazrlayan

Vahdet nal

T.C.EVRE VE EHRCLKBAKANLII

T.C.EVRE VE EH RC L KBAKANLIIGl bireyler.

Gl toplumlar.


3/24

ii Gkova ve Data-Bozburun zel evre Koruma Blgelerinde Mevcut Balklk ve Sosyo-ekonomik Aratrmalarn ncelenmesi Raporu

2011 evre ve ehircilik Bakanl

Tabiat VarlklarnKoruma Genel Mdrl (TVKGM)

Alparslan TrkeCad. 17. Sok. No.10 06510 Betepe/Yenimahalle/Ankara

Tel: +90 (312) 222 12 34 Faks: +90 (312) 222 26 61

http://www.csb.gov.tr/gm/tabiat

BirlemiMilletler Kalknma Program(UNDP)

Birlik Mahallesi 415. Cadde No. 11 06610 ankaya/Ankara

Tel: +90 312 454 1100 Faks: +90 312 496 1463 www.undp.org.tr

Gl bireyler. Gl toplumlar.

Bu yayn tamamen ya da ksmen yeniden yazlabilir ve herhangi bir ekilde eitsel ya da kar amac

gtmeyen amalarla, basksahibinden zel izin alnmakszn, kaynaa atfta bulunarak kullanlabilir.TVKGM veya UNDP, bu yaynn kaynak olarak kullanld tm yaynlarn bir kopyasn almaktanminnet duyacaktr. Bu yayn, herhangi bir ticari ama iin TVKGM veya UNDP den yaz lizin almak-szn tekrar satnn yaplmasamacyla kullanlamaz.

Bu eser kaynaka amacyla u ekilde atfedilebilir: nal, V. (2011). Gkova ve Data-Bozburunzel evre Koruma Blgelerinde Mevcut Balklk ve Sosyo-ekonomik Aratrmalarn ncelenmesiRaporu - A review report on existing fishery and socio-economic researches in Gkova and Data-Bozburun SEPAs. PIMS 3697: Trkiyenin Deniz ve KyKoruma AlanlarSisteminin GlendirilmesiProjesi. Teknik Rapor Serisi 4: 22 sf.

Bu yayn Kresel evre Fonu (GEF) mali desteiyle T.C. evre ve ehircilik BakanlTabiat Varlkla-

rnKoruma Genel Mdrl (TVKGM) tarafndan BirlemiMilletler Kalknma Program TrkiyeTemsilcilii (UNDP Trkiye), T.C. Orman ve Su leri BakanlDoa Koruma ve Milli Parklar GenelMdrl, T.C. Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl Balklk ve Su rnleri Genel Mdrlortaklnda yrtlen byk lekli Trkiyenin Deniz ve KyKoruma AlanlarSisteminin Glen-dirilmesi Projesi kapsamnda baslmtr.

Teknik Rapor Serisi: 4

Yazarlar: Vahdet nalDzelti: Harun Glsoy, Gner Ergn ve Glden Atkn Genolu

Kapak ve Tasarm: Evren alayanKapak Fotoraflar: ABanda Kadn, Vahdet nal BayraklTekne, Vahdet nal Teknede Sohbet, Harun GlsoyFotoraflar: 1. Vahdet nal, 2. Harun Glsoy, 3. Vahdet nal, 4. Vahdet nal

Bu belge, evre ve ehircilik Bakanl, GEF ve BirlemiMilletler resmi belgesi olarak dnlmemelidir.


4/24

iiiTrkiyenin Deniz ve KyKoruma AlanlarSisteminin Glendirilmesi

tarafdenizlerle evrili olan lkemizde doalyaps ve iklimsel koullar nedeniyle kyalanlarbyk bir biyolojik eitlilie sahip olup bualanlara ilikin sorunlar gn getike artmaktadr.Son yllarda hzl kentleme, sanayileme, tur-izm, ikinci konut vb gelimelerden dolay arpkyaplama ve plansz gelime yaanmakta, ky vedeniz alanlar bu sorunlardan ciddi anlamda et-kilenmektedir.

zellikle ekonomik alanlardaki gelimeler deniz ta-maclnda arttrmakta kalknma, barnma, tica-ret, rekreasyon ve temel ihtiyalarkarlamak iinkyve deniz alanlarnn kullanmna ballk gitgi-

de artmaktad

r. Bunun yan

s

ra h

zl

kentlemeninve yaplamann kyalanlarzerindeki basksku-mul, tuzcul ve bataklk alanlarn kayb, kyve denizkirlilii, kyekosisteminin kaybve bozulmasgibibirok sonucu dourmaktadr. Ky ve deniz alan-larnn biyolojik eitlilii ve verimlilii giderek ar-tan bir baskya maruz kalarak, bu alanlarda telafisimmkn olmayan zararlar oluturmaktadr.

Korunmasgerekli en nemli deerlerimizden olankyve deniz alanlarzerindeki bu basklarn gide-rilmesine ve bu sorunlarn zmne ynelik olarakbu alanlarn srdrlebilirlik ilkesi erevesinde,

doal yapsnbozmadan, koruma ve kullanma den-gesi gzetilerek deerlendirilmesi amacyla; temel-de etkin bir uygulama ve denetim sreci ieren biryapsal dzenleme ve altyap oluturulmas, ilgilitm kurum ve kurulularn kapasitelerinin bu yap-sal dzenleme uyarnca arttrlmas, tm paydalararasnda ibirliinin ve koordinasyonun arttrlmas,etkin ve verimli bir iprogramve finansal kaynakmodeli oluturulmasbyk nem tamaktadr.

Tabiat VarlklarnKoruma Genel Mdrl tmbu hususlarn bilinciyle, 8.592 km kyuzunluunasahip lkemizin ky ve deniz alanlarnda ulusalmevzuatmz ve lkemizin taraf olduu uluslararasszlemelerle nesli tehdit ve tehlike altndaki tr vehabitatlarn aratrlmasve korunmas, kyve de-niz alanlar biyolojik eitliliklerinin aratrlmas,nemli koy ve krfezlerin deniz st aralartamakapasitesinin belirlenmesi, koruma kullanma esas-larnn belirlenmesi, btnleik kyalanynetimi-ne ynelik almalarla, bu alanlarn kar karyaolduu sorunlarasgariye indirmek iin azami l-de gayret sarf etmektedir.

Kyve deniz kaynaklarnn korunmasgelien k-resel bir ncelik olmas nedeniyle Deniz Koruma

Alanlarkavramda byk lde yaylmakta olupbu kavramn lkemizde neminin farkndalnok-tasnda nemli almalar yrtlmektedir.

Genel Mdrlmz, 2009-2013 yllar arasndaBirlemiMilletler Kalknma Programnn uygula-ycortaklnda yrtt Trkiyenin Deniz veKy Koruma Alanlarnn Glendirilmesi byklekli GEF Projesi ile, Trkiye karasularndaki de-nizel biyolojik eitliliin korunmas, kyve denizkoruma alanlarveri ann yaplandrlmasve eko-lojik hizmet fonksiyonlarnn etkin ve srdrlebilir

ynetimle etkin k

l

nmas

nda uzun vadeli zmiin ilk admatmtr.

Proje kapsamnda hazrlanan deniz ve kykorumaalanlarnda ekonomik analiz, balklk sosyo eko-nomisi de dahil olmak zere sosyo-ekonomik ara-trmalar, hassas alanlarn belirlenmesi, ekonomikprensiplerin planlamaya entegrasyonu, finansalsrdrlebilirlik, deniz aralarndan kaynaklanankirleticilerin azaltlmasile alternatif geim kaynak-larnkapsayan teknik alma raporlarserisinin;

- Mevcut ky ve deniz alanlarnn daha et-

kin ynetimi ve ncelikle yeni ky ve denizalanlarnn kurulmasiin sorumlu kurumlarn

ihtiya duyduu i yap ve kapasiteninglendirilmesi,

- Deniz koruma alanlar planlama ve ynetimsisteminin etkin i planlamas, yeterli etkinynetim maliyeti ve gelir retim dzeyine im-kan vermesinin salanmas,

- Ky ve deniz koruma alanlarnn ok amalkullanmiinde ekonomik faaliyetlerin yneti-mi ve dzenlenmesi iin kurumlar araskoordi-nasyon mekanizmasnn salanmas,

konularnda 3 ana sonuca hizmet etmesi hedeflen-mekte olup bu kapsamda bilgilerinize sunulmaktadr.

Osman YMAYAGenel Mdr

nsz


5/24

iv Gkova ve Data-Bozburun zel evre Koruma Blgelerinde Mevcut Balklk ve Sosyo-ekonomik Aratrmalarn ncelenmesi Raporu

indekiler

Executive Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

A. Proje raporlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

A.1 Tarmsal Aratrmalar Genel Mdrl (TAGEM) Projesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

A.2 OCEANOS Projesi-Data-Bozburun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 A.3 OCEANOS Projesi-Gkova . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

A.4 Ege niversitesi Bilimsel Aratrma Projesi (05/SF/009) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

A.5 Ege niversitesi Bilimsel Aratrma Projesi (05/SF/013) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

A.6 EU SMAP III Project (MED/2005/110655) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

A.7 UNDP GEF Project TUR/SGP/OP4/RAF/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

A.8 Gkova Integrated Coastal & Marine Management Planning Project . . . . . . . . . . . . . 5

B. Bilimsel makaleler ve tezler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

C. Trkiyede ve proje alannda (Gkova ve Data-Bozburun K Blgeleri)mikro kredi uygulamalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

D. Deerlendirme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Kaynaka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13


6/24

1Trkiyenin Deniz ve KyKoruma AlanlarSisteminin Glendirilmesi

the success and failure of fishery cooperatives, the

socio-economic indicators of small-scale fisheries,the economic performance thereof, and the role ofwomen in fisheries in these regions, especially inthe Gkova SEPA.

As these studies move forward, monitoring sys-tems that will enable the ongoing collection ofdata essential for the management of fisheriesshould be in place. Specific studies on the eco-nomic sustainability and socio-economic concernsof fisheries provide only a limited view. Becausefisheries are dynamic in all aspects, monitoring isan imperative requirement for the continuous col-lection of data and tracking of the fishing force.Therefore, it is vital to follow the socio-economicaspects of fisheries and the fish stocks. In the scopeof the project, the key socio-economic facets of theGkova SEPA fisheries have been disclosed in theEU SMAP III project, completed in 2009, and theGkova ICMMP project, completed in Novemberof 2010. Studies in Gkova SEPA have been pre-sented to the administrators who are responsiblefor establishing and implementing management

of local fisheries; however, there are no economicanalysis for the Data-Bozburun SEPA area or thesocio-economic conditions of fishermen workingin these areas. As a result, new studies should fo-cus on the Data-Bozburun SEPA.

There is also no fishery-based, micro-credit avail-able in either Gkova or Data-Bozburun SEPAs.Therefore, possibilities for micro-credit opportu-nities should be explored, primarily to strengthensmall-scale and subsistencefisheries. Micro-creditapplications to help womens fishery activities

should also be examined.

Executive Summary

There are only a limited number of studies about

fisheries in the Gkova and Data-Bozburun Spe-cial Environmental Protected Areas (SEPAs), andthose related to the economics offisheries are evenscarcer. Therefore, in this summary, a literaturereview and evaluation of projects, articles, andtheses on the current status of fisheries until theend of 2010 are presented, regardless of whetherthey are directly or indirectly related to fisheryeconomics.

It may be advantageous to group the studies oneconomic analysis of fisheries in the Gkova andData-Bozburun SEPAs into two categories toevaluate the results. These studies are comprisedof eight project reports and 14 articles publishedboth inside and outside of Turkey. To date, themajority of studies have been conducted on theGkova SEPA. They range from low budget stud-ies on specific issues and projects to large bud-get studies of integrated coastal zone manage-ment (ICZM) or biodiversity projects. However,when the studies specifically on fishery econom-ics are analysed, it is evident that the amount of

research on the economics of the Gkova andData-Bozburun SEPAs is extremely limited. Thelack of information on the economics of fisheries,a comparatively young discipline for scientistsand decision makers, is due to a basic indifferencetowards the issue, an issue that includes the so-cio-economic status of fishermen, job satisfactionamong fishers, fishery cooperatives, marketing,economic performance of fishing gear, and the vi-ability of fishing activities. Actually, the Gkovaand Data-Bozburun SEPAs could be consideredfortunate in terms of fishery and fishery economicstudies because scientists are beginning to showan interest in projects and studies that focus on


7/24

2 Gkova ve Data-Bozburun zel evre Koruma Blgelerinde Mevcut Balklk ve Sosyo-ekonomik Aratrmalarn ncelenmesi Raporu

Gkova ve Data-Bozburun K Blgelerinde

balkln sosyo-ekonomik analizi ve ilgili ko-nular zerine yaplan almalariki grup altndaincelemek sonularn deerlendirilmesi asndanfayda salayabilir. Bunlar, 2010 ylsonuna kadaryaplm8 adet proje raporu ve 14 adet yurt ii veyurt dnda baslmmakale olarak ele alnmtr.

Giri

Gkova ve Data zel evre Koruma Blgeleri

balklile ilgili yaplan alma saysoldukasnrldr. Bu almalar iinde balkln sosyo-ekonomik durumu zerine yaplan almalar iseyok denecek kadar az saydadr. Bu nedenle, buliteratr taramas ve gncel durum deerlendi-rilmesinde, konuyla dorudan ilgili almalarnyansra konuyla dolaylolarak ilgili almalarada yer verilmitir.


8/24


A. PROJERAPORLARI

A.1. Tarmsal Aratrmalar GenelMdrl (TAGEM) Projesi

TAGEM tarafndan, Bodrum Su rnleri Ara-trma Enstits ve Ege niversitesi Su rnleriFakltesine yaptrlan bu gdml projede, G-

kova K Blgesi iindeki balklk ve balk-larn sosyo-ekonomik durumlar ele alnmtr(Baslmam proje final raporu). Proje, 2001 y-lnda Gkovadan S.S. Akyaka Su rnleri Koo-peratifi, Marmaristen S.S. Marmaris Su rnleriKooperatifi ve Mula Su rnleri KooperatifleriBirliinin Koruma Kontrol Genel Mdrlnebir dileke yazarak belli av sahalarn kiralamaisteinde bulunmaszerine balatlmtr. Sonuraporu 2004 ylnda bakanla sunulan raporda,balklk gcne snrlama getirmeden ve balk-

l

a kapal

alanlar ilan etmeden srdrlebilirbalkln tesis edilemeyecei ifade edilmi vekullanchaklarna dayalortak balklk yneti-mi kavram ortaya atlmtr. almada, yredebulunan su rnleri kooperatifleri ve balklarlaanketler yaplmve gerek kooperatiflere gereksebalklara ait veriler toplanarak analiz edilmitir.Bu proje, Gkova K Blgesi iinde balklkele alnrken balknn sosyo-demografik ve bazekonomik verilerinin de dikkate alndilk al-ma olarak kabul edilebilir.

A.2. OCEANOS Projesi-Data-Bozburun

zel evre Koruma Kurumu Bakanlve stan-bul niversitesi Deniz Bilimleri ve letmeciliiEnstits tarafndan yrtlen bu proje, u anadein Data-Bozburun zel evre Koruma Bl-gesinde gerekletirilmi en kapsaml almadr(Okuve di.,2004). Projede, 2002 (Mays) - 2004(Kasm) yllararasnda, kyeridi boyunca sup-ralittoral zondan balayarak 7075 m derinliekadar olan tm sahada yaplan biyolojik eitlilik

aratrmasnda, toplam 148 gn boyunca 831 aletlive serbest dalgerekletirilmitir. Yaplan ara-trmada trlerin dalm alanlarhakknda ekolo-jik veriler, genel mikrobiyolojik kirlilik durumu,aile balkln ve zpknla avcln ekosistemeolan etkileri, belirlenen istasyonlardan alnan fi-toplankton rnekleri ve balk yumurta ve larvaseitlilii-bolluu-dalmincelenmive blgedefasiyes oluturan nemli trlerin dalm haritala-rkarlm, kapladklaralanlar hesaplanmtr.1


9/24


Biyolojik eitlilik tespitine odaklbu projede, okkstlda olsa balkln sosyo-ekonomik duru-muna ynelik baz temel bulgular sunulmutur.Bu amala projede yerel balkln durumunudeerlendirmek ve sorunlarnrenmek, zmnerileri getirmek zere, balklarla anket al-

malar yaplmtr. Blgenin balklk gcnbelirleyebilmek iin faaliyette olan toplam teknesays, teknenin boyu, tipi ve avlanma aralarilealarnn boyutlarve saysrenilmitir. Balk-larn hedef trleri, blgede ekonomik deeri yk-sek olan trler ayrca tesadf avlanan ve blgeiin yabanc olan trler iin bilgi sunulmutur.Projenin bir blmnde, balklarn yllk kazan-cve masraflarnn yansra, sorun ve ikayetleriele alnmtr. Proje final raporunda, blgede gele-neksel aile balklyapanlarn faaliyetlerini ok

zorartlar alt

nda srdrdkleri ve bu bal

k

lariin herhangi bir alt yapsistemi olmadvurgu-lanmaktadr.

A.3. OCEANOS Projesi-Gkova

zel evre Koruma Kurumu Bakanlve stan-bul niversitesi Deniz Bilimleri ve letmeciliiEnstits tarafndan yrtlen ve Gkova KBlgesi iinde biyolojik eitlilik tespitini ama-layan bu proje 20052006 yllararasnda gerek-letirilmitir (Okuve di.,2006). Proje, biyolojikeitliliin yansra, balklkla ilgili nemli bul-gular da iermektedir. Aile balklnn durumu-nu belirlemek amacyla kk lekli balklarlayz yze grmeler ve grup toplantlaryaplanprojede, blgenin balklk gcn belirleyebil-mek iin faaliyette olan tekne says, teknelerinboyu, tipi ve avlanma aralarile alarn boyutlarve says, hedef trleri, ekonomik trler, yabanctrler tespit edilmitir. Aile balkl yapan ba-lklarn says, eitim durumu, iletme giderleritr ve miktar, ekonomik sorunlarve karlat-

gncel sorunlar belirlenerek, ilgili problemlerinzmne ilikin nerilerde bulunulmutur (nalve Erdem, 2009a).

A.4. Ege niversitesi Bilimsel AratrmaProjesi (05/SF/009)

Gkova Krfezinde bulunan S.S. Akyaka Surnleri Kooperatifinin ileyii, av miktarve fi-yat ilikisi zerine gerekletirilen projede, 2005

2006 av sezonu iin kooperatifin karakteristikzellikleri ortaya konmutur (nal ve di.,2008).almada kooperatifin alma tarz, av kompo-zisyonu, av miktar, av gc, tekne klar, ba-lk satfiyat deiimleri gibi deikenlerin bir ylboyunca seyri ve aralarndaki ilikiler incelenmive kooperatifin daha etkin faaliyet gstermesi iinnerilerde bulunulmutur.

A.5. Ege niversitesi Bilimsel AratrmaProjesi (05/SF/013)

Data-Bozburun Yarmadas (Ege Denizi) KyBalklve Balklk Kaynaklarzerine Ara-trmalar isimli projede, 20052006 yllararasn-da kybalklk faaliyetleri, balklk takmlar,hedef balk trleri, balklk sorunlar, balklkkooperatiflerinin zellikleri, balk tekneleri vebarnaklar hakknda bilgiler verilmitir (Akyolve di.,2006). Blgedeki balklk faaliyetleri ksabalklk sezonu, dk balklk kapasitesi ve azsaydaki balknedeniyle greceli olarak oldukayetersiz bulunmutur.

A.6. EU SMAP III Project (MED/2005/110655)

Gkova i krfez ve Sedir Adasn kapsayan ve20062009 yllarnda gerekletirilen SMAP IIIGkova Projesi, ilgili alanlar iin btnleik kyalan ynetimi plan hazrlamay hedeflemi vebu kapsamda balklkla ilgili birok almagerekletirilmitir (nal ve Erdem, 2009a). Surnleri Kooperatifleri ve balklarla yaplan an-

ketlerle balkln yaps, pazarlama kanallar,balkln sosyo-ekonomik durumu ve amatrbalklkla ilgili bulgular elde edilmitir. al-mada ayrca, hayalet avclnn etkileri ve yarat-tsorunlar incelenerek, kayp alarn younlukgsterdii alanlar belirlenmitir. Ayrca, SMAP IIIGkova Projesi kapsamnda Balklk YnetimPlanTasla karlmtr.


10/24


A.7. UNDP GEF Project TUR/SGP/OP4/RAF/

Mays 2009da Sualt Aratrmalar Dernei ta-rafndan balatlan UNDP GEF projesi GkovaKrfezi ierisinde balkla kapaldeniz korumaalanlar oluturulmas ve ekosistemin iyiletiril-

mesi amacntamaktadr (Proje kesin raporu he-nz baslmamtr). Proje kapsamnda, blgedekibalk kooperatifleri, ilgili akademisyenler veSAD proje yetkilileri tarafndan belirlenen potan-siyel koruma alanlarnn gerekletirilebilmesi,mevcut koruma durumundaki sorunlar ve iyile-tirilmeler konusunda balklkla ilgili tm pay-dalarn katldtoplantlar dzenlenmitir. Top-lantlarn ikisine PIMS 3697 Trkiyenin Deniz veKyKoruma AlanlarSisteminin Glendirilme-si Projesi Ynetim Birimi de katlarak katk sa-lamtr. 10 Temmuz 2010da toplam 25 kilomet-

rekarelik 6 farkl her trl balklk faaliyetinekapatlmtr. PIMS 3697 Projesi kapsamnda bualanlarn izlenmesi almalardevam etmektedir.

A.8. Gkova Integrated Coastal & MarineManagement Planning Project

Sualt Aratrmalar Dernei (SAD) ve RubiconVakfyrtclnde, zel evre Koruma Ku-rumu Bakanl, Tarm ve Kyileri BakanlveEurosite ile ibirlii iinde ve Hollanda Tarm Ba-

kanl BBI Matra Fonu desteiyle Ocak 2009dabalatlan Gkova zel evre Koruma BlgesiBtnleik Kyve Deniz AlanlarYnetim Plan-lamasProjesi Ekim 2010da tamamlanmtr (K-ra ve di.,2010).

Gkova zel evre Koruma Blgesi (KB)ninKy ve Deniz Alanlarnn Btnleik YnetimPlan taslann hazrlanmasve Trkiyede rnekolabilecek bir ynetim planlamas modeli olutu-rulmas projenin temel amalardr. Proje sre-since yrtlen almalar sonucunda ulalmas

planlanan birinci ama; Gkova Krfezinin biyo-lojik deerleri ile korunmas ve alandaki sosyo-ekonomik faaliyetlerle birlikte blgenin srdr-lebilir bir deniz-ky alanlar btnleik ynetimplanlamasna kavumasdr. Bu kapsamda, 22ay sren projede Gkova K Blgesi snrlar

dhilinde tm denizel alanda ve 200 metre geni-liinde ky bandnda doal deerler, doa-insanilikileri ve yerel ekonomi zerine aratrmalar ya-plmtr. Bu proje kapsamnda balklarn sosyo-demografik ve bazsosyo-ekonomik zellikleri, surnleri kooperatiflerinin yapsve ileyii, kadnbalklarn durumu, balklarn temel problemle-ri, balklk ynetimiyle ilgili sorunlar ve yeni birynetim plan tasla sunulmutur. Projede yrebalklarile yz yze anketler ve toplantlar ger-ekletirilmi ve yre balks ve su rnleri ko-

operatifl

eri hakk

nda detayl

bilgiler toplanm

t

r.Deniz, ky ve sualtna ilikin ekolojik bileenler,sosyo-ekonomik faaliyetler, alandaki tehditler vebasklar belirlenmi, ky corafyas ve habitat s-nflandrmas yaplm, toplanan tm veriler sa-ysallatrlm ve Corafi Bilgi Sistemi (CBS)neaktarlmtr. Tm bileenler gz nnde bulun-durularak yaplan zonlama almalar ile KKBakanlve Tarm ve Kyileri Bakanluzmanve yneticileri ile birlikte kapsamlbir btnleikynetim plan gelitirilmi; ayrca bu planuygu-layacak ynetim mekanizmasmodeli oluturu-

larak Kurum Bakanlna teslim edilmitir.

Proje, Gkovada kyve deniz alanlarnbirlikteele alarak, kendi alannda Trkiyede ilk btnclplanlama projesi olma zelliindedir. Uzun vade-de, projenin Trkiyede kyve deniz alanlarnnbiyolojik eitliliinin korunmasna, lke apndaulusal kurum-kurulular ve yerel ynetimler tara-fndan etkin ekilde uygulanabilen ynetim plan-lamasmodeli oluturulmasna ve ilgili mevzuatakavuulmasna katksalamasbeklenmektedir.


11/24


B. BLMSEL

MAKALELERVE TEZLER

B.1 Akyol ve di. (2007), Data-BozburunYarmadasnn ky balklk faaliyetleri,hedef balk trleri, balklk sorunlar, ba-lk kooperatiflerinin zellikleri, balktekneleri ve barnaklarn aratrmlardr.rneklemeler iki balk kooperatifi (Dat-

a ve Karaky) ve 8 balklk barnanda20052006 yllar arasnda yrtlmtr.Blgede toplam 32 kooperatif yesi ile yak-lak 170 balkteknesi kaydedilmitir. yesaylarna gre en byk balkkooperatifiDatadr. Blgede kybalklyoun ola-rak paragat, sade ve fanyaluzatma alary-la yrtlmektedir. Uzatma a ve paragatbalklnda yakalanan balk ve omurga-szlar Ege ve Akdenizin yerleik tipik balk-lardr.Mullus barbatus, Sphyraena sphyraena,Seriola dumerilii, Pagellus erythrinus, Dentexdentex, Mullus surmuletus, Sarda sarda, Xip-hias gladius, Epinephelus aeneus, Loligo vulga-ris, Octopus vulgarisvb. ticari avdaki hedeftrlerdir. Fakat blgedeki balklk faaliyet-leri ksa balklk sezonu, dk balklkkapasitesi ve az saydaki balk nedeniylegreceli olarak olduka zayf bulunmutur.

B.2 Erdem (2000), Mula Blgesi Ky Balk-lnn, Ky Ynetimi Asndan Deer-lendirilmesi zerine Aratrmalar isimli

doktora tezinde balklk, turizm, orman,yerleim ve zel koruma blgeleri zerin-de younlamtr. Blge sahil eridinde yeralan ticari avclk yapan balklarla denizve anket almas yapmtr. Deniz al-masnda; gnlk operasyon says, avlananbalklarn tr ve miktarlar, avlanan balk-lardan alnan boy lmleri elde edilmitir.Anket almasnda; blgede avclk faaliye-ti gsteren teknelerin says, kooperatiflerinrettii balk miktarlar ve trleri, almasahalar, senede allan gn says gibibalklk deerlendirmesinde gerekli olanparametreler toplanmtr. Blgeye zg birbalklk ynetim plann gereklii belirtil-mitir.

B.3 Erdem ve di. (2002) ky balkl ve kyalanynetimi ilikisi zerine yaptal-mada, blgedeki balkln yapsn, kapa-sitesini, nemini ortaya koymay hedefle-mitir. almada ayrca, kyalannn dier2


12/24


kullanclar (balklk dndaki kullanc-lar) ile kybalklarasnda nasl bir ilikiolduu da sorgulanmtr.

B.4 Gncolu ve di. (2007), Gney Ege ba-lklnda kadn balklarn rol zeri-

ne almasnda, avclk sektr iinde yeralan kadn balklarn durumunu, rollerini,problemlerini ve kooperatif olgusu iinde-ki yerlerini ortaya koymutur. almada,kadn balklarn, balkln getirdii hertrl ii yaptklarfakat buna ramen balk-lkla ilgili birok konuda arka planda kal-dvurgulanmtr.

B.5 Gncolu (2008), Gney Egedeki KadnBalklarn Sosyo-ekonomik zellikleri,rgtlenme Eilimleri ve Sorunlar isim-

li yksek lisans tezinde kadn balklarnvarln, demografik zelliklerini, sosyo-ekonomik durumlarnve mesleki rgtlen-me eilimlerini ortaya koymuve kadnlarnbalklktaki yerini saptamtr. Bu al-mada toplanan veriler ve ortaya karlanbulgularn olasyerel balklk ynetiminekatk salamas amalanmtr. almada,toplumsal cinsiyete dayalverilerin dzenliolarak toplanmasve kadnn balklk sek-tr iindeki yerinin tespit edilerek politika-

lara yans

t

lmas

nerilmitir.B.6 Tekoul ve Gkku (1997) Gkova-Akyaka

balkbarnann evresel ve sosyal boyut-lar zerine bir alma gerekletirmitir.Balk barnaklarnn canl deniz kaynak-larretimi ve personel istihdamile sosyalve ekonomik kalknmaya katk saladvurgulanan almada, Akyakada yaplma-s planlanan balk barnann muhtemeletkileri evresel ve sosyal boyutlarile ince-lenmitir.

B.7 nal ve di.(2005), Gkova balklnn te-mel problemlerini; yasadavclk, balk-larn kendi aralarndaki problemler, koope-ratif ile ilgili problemler, hedef trlerle ilgiliproblemler, pazarlama problemleri, byklekli balklkla ilgili problemler balk-laraltnda ele almve balklk ynetimiasndan deerlendirmi ve zme yne-lik farklalternatifler getirmitir.

B.8 nal ve Akyol (2005) Gkovada sregelenbalkln ynetimi iin ortak ynetimkavramnortaya atmtr. Bu almada, or-tak ynetim eklinin uygulama ncesi aa-malarnda, ihtiya duyulabilecek temel bil-giler sunulmutur. Blgede faaliyet gsteren

S.S. Akyaka Su rnleri ve S.S. Gkova veHavalisi Su rnleri Kooperatifleri eksenin-de Gkova Krfezi balklnn ynetimekli ve ynetim aralar ortaya konularak,ortak ynetim modeli tantlmtr.

B.9 nal (2006), Gkovadan iki ayrsu rnlerikooperatifinin de yer ald, toplam altadetsu rnleri kooperatifini ve bu kooperatifle-rin yelerinin sosyo-ekonomik durumlarnincelemive balklk faaliyetiyle ilgili bazsosyo-ekonomik indikatrleri hesaplayarakilgili kooperatiflerin karlatrmalanaliziniyapmtr.

B.10 nal ve di. (2009) Orta ve Gney Egedetoplam alt adet su rnleri kooperatifi-ni incelemitir. almada, kooperatiflerinbaar ve baarszlklar, yelerin koo-peratiflere bak alar ve beklentilerininkarlanp karlanmad, balklarnsosyo-ekonomik durumlar ve balklnekonomik performansgibi konulara aklk

getirilmi ve gerek kooperatif ynetimleri,gerekse balklk idarecileri iin neriler-de bulunulmutur. Bu almada, koopera-tif yelerinin (kooperatif hizmetlerinden)memnuniyetlerinin baarlt kabul edil-mesi durumunda, incelenen Su rnleriKooperatiflerinin birounun baarlkabuledilebilecekleri vurgulanmtr.

B.11 nal ve Franquesa (2009), Trkiyenin Egekylarndan seilmi alt ayr balklkbeldesinde balkla dair baz sosyo-eko-

nomik indikatrler hesaplamve balkl-n ekonomik anlamda srdrlebilirliinitartmtr. 20022003 balklk sezonunukapsayan almada ele alnan kk leklibalkteknelerinin %56snn pozitif ekono-mik performans gsterdii ve operasyonelmasraflarn tamamen karlayabildikleriifade edilmitir. Ancak %10 ve zeri eko-nomik performans oranna sahip teknele-rin ayakta kalabilir olduundan hareketle


13/24


incelenen teknelerin sadece %41nin mevcuthaliyle ekonomik olarak srdrlebilir av-clk yapt vurgulanmaktadr. almadaayrca, balklarn balklk mesleini terketme oranlarndaki arta dikkat ekilmekte-dir.

B.12 nal ve Erdem (2009b) Gkova Krfezindeyasad balk avcln incelemitir. Ya-sad balk avcl Gkova Krfezinin nemli probleminden biri olarak dikkat ek-mektedir. almada, Gkova Krfezindeher trl amatr avclk eklinin ve aracnnkullanldifade edilmive geleneksel ba-lklar ile amatr avclk yapan zellikle dezpknla avclk yapanlar arasnda sorunlaryaand belirtilmitir. Eskiden dinamitle

yaplan yasad

avc

ln yerinin gnmz-de yasadyaplan zpkn avcl (geceleri

tple ve k kayna ile yaplan zpkn av-cl) ile yer deitirdii vurgulanan al-mada, zm olarak karasal mcadeleninglendirilmesi ve farkndalk yaratma a-lmalarnn balatlmasnerilmitir.

B.13 Erdem ve nal (2009), Gkova Krfezindeamatr avclincelemitir. alma kapsa-mnda, Nisan 2008-Aralk 2009 tarihleri ara-snda amatr balklarla yz-yze anketler

gerekletirilmitir. Anketler, bu faaliyetinboyutlarve amatr avclarn sosyo-demog-rafik zellikleri ile ilgili 38 soru iermekte-dir. almada, Gkova Krfezinde yaplanamatr balkln birok adan (hedef tr-ler, av miktar, av deeri ve av sahalar) ge-leneksel balklk ile atma yaratabilecek

zellikler tadvurgulanmtr. Bu neden-le, tpkticari avclkta olduu gibi blgedekiher trl amatr avcln takip edilmesi vedaha skdenetlenmesi gerektii ifade edil-mitir. Yazarlara gre, Gkova Krfezindekontrolsz amatr avcln devam etmesi

blgedeki balkln ynetimini zorlatra-cak, geleneksel balklar ile amatr avclararasnda sosyal problemler ve anlamazlk-lararttracaktr.

B.14 Ayaz ve di. (2010), Gkova Krfezi KBlgesinin %15lik alaniinde kaybolan avaralarzerine gerekletirdikleri alma-da, Akyaka ve Akapnardan balklarnav aralarnkaybetme nedenleri ve uzatmaalarve paragat takmlarnn yllk kaybol-

ma miktarlar

n

hesaplam

lard

r. al

ma-da balklarla yaplan anketlerin yan srai krfezde 14 farkl noktada dallar yap-larak veriler toplanmtr. Anket sonular;2007 yliinde Gkova i krfezde kullan-lan sade uzatma alarnn %0,84nn, fan-yaluzatma alarnn %3,41inin ve paragatbedenlerinin de %79,2sinin zemin yapsnedeniyle kaybolduunu ve denizde bra-kldn gstermektedir. 22600 m2lik biralann dalarak taranmasyntemiyle topla-nan veriler ise, hektar bana 157 m sade vefanyaluzatma a, 36280 m paragat bedeni(misina) bulunduunu gstermitir. al-mada, ileride yaplacak projeler ile kaybolanav aralarnn toplanmasve ekosistemdenuzaklatrlmasnn gerek balk gerekseekosistem asndan faydalolacaileri s-rlmtr.


14/24


M evduat, kredi, tasarruf ve sigorta gibi un-surlar kapsayan mikro finans kavramilk olarak Banglade, Brezilya ve dier bazyoksullkelerde otuz yl nce uygulanmaya balamtr(Gkyay, 2008, Gl ve Muhammad, 2003, Tisva,2004; 2007). Mikro kredi, mikro finans kavram

iinde yer almaktadr. Mikro kredi, kredi geri de-me orannn ykseklii ile n plana kmaktadr.zellikle, krediyi alan benzer gruplarn birbirinekefil olabildii dayanma gruplar geri demeorannn yksek olmasnda etkili olmaktadr. Do-laysyla, etkin bir mekanizma ile mikro finanstanyararlanan bireylerin gelirleri ykselmektedir.

Mikro finans hizmetlerini mikro finans kurumla-r, mikro finans bankalar, ticari bankalar ve kamubankalargibi kurulular verebilmektedir. Mikrofi

nans uygulamalar

n

n klasik bankac

l

k ilem-lerine gre ok daha dk hacme sahip olmasve ticari bankalarda bu hacmi ynetebilecek ba-msz yaplarn kurulmaszor olduundan, ticaribankalar mikro kredi vermekten kanmaktadr.

Trkiyede mikro kredi konusunda faaliyet gs-teren az sayda kuruluvardr. Bu kurululardanMAYA, Trkiye Grameen Mikro Kredi Projesi veTrkiye srafnleme Vakfalmalaryla dikkatekmektedir.

Kadn Emeini Deerlendirme Vakf (KEDV)bnyesinde, 2002 ylnda Trkiyedeki ilk mikrofinans kuruluu olan MAYA Mikro EkonomikDestek iletmesi olarak kurulmutur. MAYAnnamacevinde, tezghnda ya da dkknnda ken-di iini yapan ya da bir ikurmak isteyen dar ge-lirli kadnlara maddi destek vermektir (Gkyay,2008).

MAYAnn 2004 ylitibariyle vermiolduu top-lam mikro kredi says1350dir. Kredilerin %56sticari sektre, %40retim sektrne ve %4 hiz-met sektrne aktarlmtr. Kredi alan mterile-rin %72si iyeri olarak evini, %25i bir dkkanve%3 tezgahlarkullanmtr.

Trkiye sraf nleme Vakf, Diyarbakr Valiliive Grameen Trustn ibirlii ile Diyarbakrda2003 ylnda balatlan Trkiye Grameen Mik-ro Kredi Projesi (TGMP) nem arz etmektedir(Gkyay, 2008). Bu projeyle ulalmas hedefle-nen kitleyi srasyla yoksul kadnlar, isiz genler,

C. TRKYEDE VEPROJE ALANINDA

(GKOVA VE DATA-BOZBURUN K BLGELER)MKRO KRED

UYGULAMALARI

3


15/24


isiz yallar, zrller ve gaziler, kk lekliiftiler, sokaktaki sahipsiz ocuklar, ocuklarnocuk Esirgeme Kurumuna vermek mecburi-yetinde kalan aileler, topraksz kyller ve or-man kylleri oluturmaktadr. Bu mikro krediuygulamas, Diyarbakrda 6 yoksul kadnn her

birisine 500 TL olmak zere toplam 3 bin TL ve-rilerek balatlmtr. Eyll 2007 sonu itibariyle,Diyarbakr, Ankara, Yozgat, ankr, Gaziantep,

Kahramanmara, Mardin, Batman, Eskiehir veZonguldakta toplam 6.340 yoksul kadna 500YTL ile 4000 TL arasnda deien miktarlarda 8milyon 249 bin TL kredi verilerek proje geniletil-mitir. Bu kredilerde geri dnoran%100dr.

Gkova ve Data-Bozburun K Blgelerindebalklk temelli herhangi bir mikro kredi uygu-lamasmevcut deildir.


16/24


S onu olarak, gerek Gkova, gerekse Dat-a-Bozburun K Blgelerinde balklkekonomisi konulu almalar incelendiinde, sonderece snrl sayda alma bulunduu dikkatekmekte ve bunlarn da hemen hepsinin GkovaK Blgesi ierisinde gerekletirildii grl-

mektedir. Balklarn sosyo-ekonomik durum-lar, meslek memnuniyetleri, kooperatifleme,pazarlama, balkln ekonomik performansveekonomik srdrlebilirlik gibi konular zerinesnrl sayda alma yaplm olmas, Trkiyeiin gen bir disiplin olan balklk ekonomisininbilim adamlar ve idarecilerce gz ard edilmesive geliememesi ile ilgilidir. Aslnda bu anlamda,ilgili alanlar (Gkova ve Data-Bozburun) anslbile saylabilir. Zira Data olmasa da Gkova KBlgesinde sre gelen balkln ekonomik ya-

ps, srdrlebilirlii, performans, kooperatiforganizasyonlar ve hatta kadn balklar zerineyaplmbazalmalar mevcuttur.

Bundan sonra yaplacak almalarn banda, ba-lklk ynetimi iin gerekli verilerin belli zamanaralklarnda toplanmasn olanakl klacak izle-me sisteminin balatlmasgelmektedir. Balkl-n sosyo-ekonomik zellikleri ve ekonomik sr-drlebilirlii zerine gerekletirilecek spesifikalmalar bize sadece o anki grnm sunar.Oysa balklk her ynyle dinamiktir ve balk-

lk ynetiminin en nemli bileenlerinden biriolan izleme srekli veri toplama ve balklkgc takibini zorunlu klar. Bu nedenle, balk-ln sosyo-ekonomik zelliklerinin de bilinmesive takip edilmesi gerekir. Proje kapsamnda yeralan Gkova K Blgesi balklnn sosyo-ekonomik yapsbelli zellikleriyle, 2009 ylndatamamlanan EU SMAP III projesinde ve Kasm2010 iinde tamamlanan Gkova ICMMP proje-sinde ortaya karlmtr. Gkovadaki alma-lar yerel balklk ynetimi plan hazrlayacak

ve uygulayacak olan yneticilerin dikkatine su-nulmutur ancak Data-Bozburun balklnnekonomik analizi ya da bu blgelerde balklkyapan balklarn sosyo-ekonomik durumu ze-rine imdiye kadar yaplm herhangi bir al-ma mevcut deildir. Bu nedenle, aratrmalarnData-Bozburun K Blgesinde younlatrl-masgereklidir.

D. DEERLENDRME

4


17/24


Gkova ve Data-Bozburun K Blgelerindemikro kredi uygulamalarna ynelik koullararatrlabilir. zellikle kk lekli balkl,aile balklnglendirmeye ynelik almalar

faydalolabilir. lave olarak, kadnlarn balklkfaaliyetine katkda bulunmasn salayc mikrokredi uygulamalarkonusunda almalar yrt-mek gerekir.


18/24


KAYNAKA

Gl, A., Muhammad., Y., Trkiye srafnleme Vakf(TSVA), 2003. Mikrokredi Vastasyla Yoksulluun

AzaltlmasUluslararasKonferansSonu Bildirgesi,5 s.

Kra, C.O., H. Glsoy, N.O. Veryeri and S. Caglayan.2010. Putting PEEN to Practice in Marine and

Coastal Areas; a demonstration project ensuring theecological resilience, coherence and sustainablefuture of Gkova Bay SEPA in Turkey. 3rd Semi-

Annual Technical Progress Report submitted to BBIMatra. 15 June 2010. Ankara. 37 p. + Annexes.

Mikro Finansman KurulularHakknda Kanun Tasars,2010. (Kasm, 2010).

Oku. E., Sur, H.., Yksek, A., Ylmaz, .N., Ylmaz, A.A.,Karhan, .S., , .M., Demirel, N., Ta, S., Altok, H.,Mftolu, A.E., Gaziolu, C., Ycel, Z.Y., Demir, V.,

Zeki, S., Tural, U., 2004. Data-Bozburun zel evre

Koruma Blgesinin Denizel ve K

y

sal Alanlar

n

nBiyolojik eitliliinin Tespiti (Final Raporu). T.C.evre ve Orman Bakanlzel evre KorumaKurumu Bakanlve stanbul niversitesi DenizBilimleri ve letmecilii Enstits. 291 s.

Oku, E., Yksek, A., Yoke, B., Ylmaz, I.N., Aslan-Ylmaz, A., Karhan, S.U., Demirel, N., Demir, V.,

Zeki, S., Tas, S., Sur, H.., Altok, H., Mftolu, A.E.,Balks, N., Aksu, A., Doan, E., and Gaziolu C.2006. Gkova zel evre Koruma Blgesinin Kyve Deniz Alanlarnn Biyolojik eitliliinin TespitiProjesi Final Raporu, (Sunulan Kurulu, T.C. evreve Orman Bakanlzel evre Koruma Kurumu

Bakanl) ISBN:975-8273-91-4.Tekoul, N., Gkku, ., 1997. Akyaka Balk

Barnann evresel ve Sosyal Boyutlar. AkdenizBalklk Kongresi, 9-11 Nisan zmir, 471-476 s.

Trkiye srafnleme Vakf(TSVA), 2004. TrkiyeGrameen Mikro Kredi ((TGMP) Projesi Bilgi Notu, 3 s.

Trkiye srafnleme Vakf(TSVA), 2007. TrkiyeGrameen Mikrokredi Program(TGMP) 2007 FaaliyetRaporu, 32 s.

nal, V., Akyol, O., 2005. Gkova Krfezi KyBalklin Yeni Bir Ynetim Yaklam: Ortak Ynetim.

Mula li Kylarnn Ynetim SorunlarSempozyumu.Mula Kylar05. zhan, E. (Editr) 12-14 Mays2005, KyAlanlarYnetimi Trk Milli Komitesi,Mula niversitesi, Mula (Baslmamposter)

nal, V., Akyol, O., Erdem, M., Ceyhan, T., Hossucu, H.,2005. Gkova Krfezi KyBalklSorunlar. Mulali Kylarnn Ynetim Sorunlar. Sempozyumu. MulaKylar05. zhan, E. (Editr) 12-14 Mays 2005,KyAlanlarYnetimi Trk Milli Komitesi, Mulaniversitesi, Mula (Baslmamposter).

Akyol, O., Ceyhan,T., nal,V., 2006. Data-BozburunYarmadas(Ege Denizi) KyBalklve BalklkKaynaklarzerine Aratrmalar. E.. Bilimsel

Aratrma Proje Kesin Raporu, Proje No: 05/SF/013, Bornova, 41 s.

Ayaz, A., nal, V., Acarl, D., Altnagac, A., 2010.Fishing gear loss in Gkova Special EnvironmentalProtection Area (SEPA), (Eastern Mediterranean),Turkey. Journal of Applied Ichthyology, 26: 416-419.

Erdem, M., 2000. Mula Blgesi KyBalklnn,KyYnetimi Asndan Deerlendirilmesi zerine

Aratrmalar. Ege niversitesi, Fen BilimleriEnstits. Doktora Tezi, Bornova, 127 s.

Erdem, M., nal, V., 2009. A Preliminary Study ofRecreational Fishery in Gkova Bay (Aegean

Sea), Turkey, 3th International Symposium onUnderwater Research, 1921 March, 2009, EasternMediterranean University, Famagusta, TurkishRepublic of Northern Cyprus, 125 p.

Erdem, M., nal, V., Knacgil, T., 2002. KyAlanBalklk likisi-Gney Ege Balkl, zhan,E&Alpaslan, N. (Editrler), Trkiyenin KyveDeniz AlanlarIV. Ulusal KonferansBildiriler Kitab,5-8 Kasm 2002, KyAlanlarYnetimi Trk MilliKomitesi, ODT, Ankara, 1308 s.

Gkyay, ., 2008. Trkiyede Mikrokredi Uygulamalarve stihdama Yansmalar, 109 S.

Gncolu, H., nal, V., Erdem, M., 2007. KadnBalklarn Gney Ege Balklndaki Rol. XIV.Ulusal Su rnleri Sempozyumu, Avlama ve lemeTeknolojisi Blm Poster sunumu, 4-7 Eyll, Mula,

426 s.

Gncolu, H., 2008. Gney Egedeki Kadn BalklarnSosyo-demografik zellikleri, rgtlenme Eilimlerive Sorunlar, YaynlanmamYksek Lisans Tezi, Egeniversitesi Fen Bilimleri Enstits, 100 s.


19/24


nal, V., 2006. Profile of Fishery Cooperatives andEstimation of Socio-Economic Indicators in MarineSmall-Scale Fisheries; Case Studies in Turkey. (InEnglish), M.Sc. Thesis on Fisheries Economics andManagement, University of Barcelona, Barcelona, 74

p, Spain.

nal, V., Akyol, O., Ceyhan. T., Gncolu, H., 2008.Akyaka (Gkova Krfezi) Su rnleri Kooperatifininleyii, Av Miktarve Fiyat likisi zerine

Aratrmalar. Ege niversitesi Bilimsel AratrmaProjeleri, 05/SF/009, 68 s.

nal, V., Glsoy, H., Franquesa, R. 2009. Acomparative study of success and failure of fisherycooperatives in the Aegean, Turkey. Journal of

Applied Ichthyology 25: 394-400.

nal, V., Franquesa, R., 2009. A comparative study ofsocio-economic indicators and viability in small-scale fisheries of six districts along the Turkish

coasts. Journal of Applied Ichthyology, 26: 26-34.

nal, V., Erdem., M., 2009a. Gkova KrfezdeGeleneksel Balklk. AB SMAP III Gkova Projesi,Gkova zel evre Koruma Blgesinde Yer AlanGkova Krfezi ve Sedir Adasin Tm lgililerinbirlii ile Btnleik Ynetim Eylem PlannnHazrlanmasve Uygulanmas, MED/2005/110-655,66 p.

nal, V., Erdem, V., 2009b. Combating illegal fishingin Gkova Bay (Aegean Sea), Turkey. iek,B.A. ve niz, H. (Editor), Proceedings of the 3rdInternational Symposium on Underwater Research.1921 March, 2009, Eastern MediterraneanUniversity, Famagusta, Turkish Republic of NorthernCyprus, 125 p.

Yoksulluun nlenmesinde Mikrokredi UygulamalarveTrkiye, 2010.

(Kasm, 2010).


20/24


1Projenin Gerekesive Projenin Amac

Trkiyenin sahip olduu 8.500 kmlik kyeridinde yaklak 3 bin bitki ve hayvan tr

ya

yor. Ancak Trkiyenin denizel biyolojikeitlilii ciddi ekilde insan basksaltnda bu-lunuyor. Denizel yaam alanlarnn ve ekosis-temlerinin tahribat, denizel kaynaklarn arkullanmve kyalanlarnn tahribaten temeltehditler arasnda. Bu proje, Trkiyenin ulusaldeniz ve kykoruma alanlarsistemini glen-dirmeyi ve etkin ynetimini kolaylatrmayamalyor.

2009 ylnda balayan projenin Ekim 2013te ta-mamlanmasplanlanyor.

2Projenin UygulamaAlanlar

Proje, Trkiyede alt blgede yrtlyor.Bunlarn bei zel evre Koruma (K) bl-

gesi, biriyse Tabiat Park:

1. Fethiye-Gcek K Blgesi

2. Kyceiz-Dalyan K Blgesi

3. Data-Bozburun K Blgesi

4. Gkova K Blgesi

5. Foa K Blgesi

6. Ayvalk AdalarTabiat Park

3Projenin HedefleriProje ile ana sonuca ulalmashedefleniyor:

Mevcut Deniz ve Ky Koruma Alanlarnndaha etkin ynetimi ve yeni deniz ve ky

koruma alanlar

n

n kurulmas

na ncelikvermek iin sorumlu kurumlarn ihtiyaduyduu kurumsal yapnn ve kapasiteninglendirilmesi,

Deniz ve KyKoruma Alanlariin finansalplanlama ve ynetim sistemlerinin geliti-rilmesi ve uygulanmas ile etkin iplanla-masnn, yeterli dzeyde gelir retiminin vemaliyet etkin ynetiminin salanmas,

Deniz ve KyKoruma Alanlarnn ok ama-

lkullanm alanlarnda, ekonomik faaliyet-lerin dzenlenmesi ve ynetimi iin kurum-lar araskoordinasyonun salanmas.

5 BALIKTA

Trkiyenin Deniz ve KyKoruma Alanlar

Sisteminin Glendirilmesi Projesi

1

23

4

5

6


21/24


4ProjeninTrkiyeye Katks

Trkiyenin taraf olduu uluslar arasBiyo-lojik eitlilik Szlemesinin korunan alan-lar i programnn uygulanmasna katkdabulunacak.

Trkiyenin Deniz ve KyKoruma Alanlarsistemi yaklak olarak 100.000 hektar geni-letilecek; yani balangca gre yzde 44 art-rlacak.

En az iki Deniz ve KyKoruma alannda Ba-lkla KstlAlanlar oluturulacak ve Ba-

lkla KstlAlanlar sisteminin geniletil-mesi ile srdrlebilir bir balklk ynetimisalanacak.

Mevcut Deniz ve Ky Koruma Alanlarnndaha etkin ynetimi hususunda yerel teki-latlarda kapasite artrmsalayacak.

Deniz ve KyKoruma Alanlarnn srdr-lebilir finansmaniin gerekli sistemler olu-turulacak.

Kurumlar araskoordinasyon yaplarng-lendirecek.

Kurumlar ve dier ilgi gruplar, denizel bi-yolojik eitlilie ynelik hem karasal hemde deniz kaynakltehditlere etkin mdahaleedebilecek.

Deniz ve KyKoruma AlanlarUlusal Strate-

ji ve Eylem Plannerisi hazrlanacak.

Deniz ve Ky Koruma Alanlar sistemininsrdrlebilirlii salanacak, mevcut du-rumdaki deiimlerle beraber uzun vadededenizel biyolojik eitlilik zerindeki olumluetkiler projenin tamamlanmasndan sonra dadevam edecek.

Deniz ve KyKoruma AlanNedir?

Deniz ve KyKoruma Alanlarfarklamalarlatesis edilebilir, farkl tipte, farkl byklkteolabilir ve farkl ekillerde ynetilebilir. Bunedenle, birok farklDKA tanmmevcuttur.

En basit tanmyla, bir Deniz ve KyKorumaAlan; belli bir deniz alannn belirgin bir in-san etkisinden korunmasve doal, tarihi vekltrel zelliklerinin muhafaza edilmesidir.

Bu koruma yasalar ve genellikle de yerelhalkn, kar gruplarnn destek ve katlmylasalanr.

Deniz ve Ky Koruma Alanlar, Trkiyenindenizel alanlarndaki biyolojik eitliliineynelik bu tehditleri ortadan kaldrmadanemli bir potansiyel role sahiptir.


22/24


5Projeyi KimlerYrtyor?

Proje, Kresel evre Fonu (GEF) mali desteiy-le, ehircilik BakanlTabiat VarlklarnKo-ruma Genel Mdrl (TVKGM) tarafndanOrman ve Su leri BakanlDoa Koruma veMilli Parklar Genel Mdrl, Gda Tarm veHayvanclk Bakanl Balklk ve Su rn-leri Genel Mdrl ortaklnda yrtl-yor. Birlemi Milletler Kalknma Program(UNDP) projede uygulaycortak olarak grevalyor.

D

ileri Bakanl

, Genelkurmay Bakanl

,Kalknma Bakanl, Sahil Gvenlik Komutan-l, Deniz Kuvvetleri Komutanl, UlatrmaDenizcilik ve Haberleme Bakanl, Kltr veTurizm Bakanl, evre ve ehircilik Bakanl-Deniz ve KyDairesi ve AB ve Dlikiler

Dairesi Bakanl

, Valilikler, Mahalli

dareler,niversiteler, aratrma enstitleri, ulusal ve

yerel sivil toplum rgtleri ve yerel halk tem-silcileri de projenin dier paydalararasndayer alyor.

Trkiyenin Deniz ve KyKorumaAlanlar

Trkiye, adalar hari Akdeniz, Ege Denizi,Marmara Denizi ve Karadeniz kylar, olmakzere yaklak 8.500 km ky uzunluunasahiptir. Bylesine uzun deniz ve kyalanlar zengin biyolojik eitlilik deerlerinibarndrmakta ve yaklak 3000 bitki ve hay-van trne ev sahiplii yapmaktadr.

Trkiyedeki mevcut ky ve deniz korumaalanlarnn ou Tabiat Varlklarn Koru-ma Genel Mdrl (TVKGM) tarafndanynetilmektedir. Bu alanlara ek olarak DoaKoruma ve Milli Parklar Genel Mdrl(DKMPGM), Gda Tarm ve HayvanclkBakanlve Kltr ve Turizm Bakanlmevcutdeniz ve ky koruma alanlarndan bazlarnynetmekle ve planlamakla yetkilidir.

Trkiyedeki yaklak 346.138 hektarlk den-

izel alan 31 Deniz ve KyKoruma Alanaltndayasal olarak koruma altnda bulunuyor. Trki-ye kara sularnn yaklak %4 korunuyor.

Trkiyenin denizel biyolojik eitlilii ciddiekilde insan basksaltnda bulunuyor. Den-izel yaam alanlarnn ve ekosistemlerinintahribat, denizel kaynaklarn ar kullanmve k yalanlarnn tahribaten temel tehditlerarasndadr.


23/24



24/24

T.C.

EVRE VE EHRCLKBAKANLII

T.C.EVRE VE EH RC L KBAKANLII

Gl bireyler.

Gl toplumlar.

evre ve ehircilik BakanlTabiat VarlklarnKoruma Genel MdrlAlparslan TrkeCad. 17. Sok. No.10 06510 Betepe/Yenimahalle/AnkaraTel: +90 (312) 222 12 34 Faks: +90 (312) 222 26 61http://www.csb.gov.tr/gm/tabiat

BirlemiMilletler Kalknma Program(UNDP)Birlik Mahallesi 415. Cadde No. 11 06610 ankaya/AnkaraTel: +90 312 454 1100 Faks: +90 312 496 1463www.undp.org.trGl bireyler. Gl toplumlar.

Documents

Gökova ve Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Balıkçılık Sosyo-ekonomik Rapor