05.04.2011

Glikoliza

Molekula qe merr pjese ne frymemarrjen qelizore nga ku prodhohet energjia eshte glukozi i cili perfaqson nje monosaharid me 6 atom C.Glukozi ne prani te njo mol te ATP kalon ne glukoz fosfat me pas ky i fundit izomerizon ne fruktoze 6 fosfat.Fruktoz fosfati ne prani ten je molecule te dyte te ATP kalon ne fruktoz bifosfat 1. 6.Shtimi i grupeve fosfat ka te bej me rritjen e energjis potenciale te molecules se glukozes cka dmth ne gjendjen e fruktooz bisfosfatit Ep eshte aq e lart sa qe shkakton zberthimin e kesaj molecule.Fruktoza bifosfati zberthehet ne dy komp. Me 3 atome karbon qe quhet acidi piruvik ose piruvati. Gjate zberthimit te fruktoz bifosfati clirohet nje sasi energjie e cila sherben per formimin e 4 molekulave ATP. Gjate procesit te zberthimit te fruktoz bifosfatit ndodh oksidimi i tij si pasoje kemi formimin e dy komponenteve reduktues NADH2.Ne perfundim te glikolizes molekula e glukozit zberthehet ne dy mol. Te ac. Piruvik dhe nga ky zberthim perfitohet dy mol. ATP dhe dy mol. NADH2.

Formimi i ATP gjat glikolizes quhet fosforilim ne nivel substrat sepse energjia qe sherben per formimin e tyre clirohet nga zberthimi i substratit ne rastin konkret nga zberthimi i glukozes. Acidi piruvik ne munges te Oksigjenit ndjek rrugen e fermentimit qe eshte dy tipesh laktik (ku formohet ac laktik) ose alkoolik (ku formohet alkooli etilik ose etanoli).Gjate procesit te fermentimit ndodh oksidimi i komponenteve reduktues NADH2.NAd+ qe dalin gjat fermentimit stimulojne procesin e gliikolizes gjate se ciles formohen dy molekula ATP. Gjate fermentimit kemi edhe clirimin e nje molecule te dioksidit te karbonit.

Cikli i Krebsit

Acidi piruvik ne prani te oksigjenit leviz nga citoplazma per ne mitokondrifillimisht ne matriksin e mitokondrise zhvillohet nje reaksion shenderrimi ne te cilen acidi piruvik ne prani te koenzimes A shenderrohet ne acetil CoA.Gjate ketij procesi kemi clirimin e nje molecule te dioksid karboni gjithashtu ndodh edhe krijimi e nje komponente reduktuese NADH2.Ne matriksin e mitokondris ndodhet gjithmon present nje komponim me kater atome karbon qe quhet acidi oksal acetic.Acetil CoA bashkevepron me acidin oksal acetic nga ku formohet ac.citrik, ky eshte reaksioni i pare i ciklit te krebsit. Ndersa acidi citric eshte produkti i pare i ketij cikli prandaj quhet ndryshe cikel i acidit ciklik me pas ac ciklik shenderrohet ne nje sere reaksionesh te njepasnjeshme duke perfunduar ne ac oksal acetik.Gjate reaksioneve te ciklit te krebsit perfitohen tre molekula NADH2,nje molekul FADH2,clirohet nje sasi energjie ku formohet nje molecule ATP si dhe clirohen dy molekula te dioksidit te karbonit.Levizja e ac piruvik nga citoplazma per ne mitokondri eshte nje levizje active e cila ka nevoj per energji,kjo energji perfitohet nga shperberja e molecules se ATP-se .

Gjate ciklit te krebsit ndodh zberthimi i plote i molekukes se glukozes nga ku formohet 6 molekula NADH2 ,2 mol.ATP dhe clirohen 4CO2.

Gjate ciklit te krebsit ku ndodh pjesa me e madhe e energjise shkon ne formimin e komponenteve reduktuese NADH2 dhe FADH2.Edhe gjate ciklit te krebsit formimi i ATP quhet Fosforilim ne nivel substrat .

Cikli i transportit te elektroneve

Ne kete cikel marrin pjese komponentet reduktuese NADH2 dhe FADH2 te cilat jane formuar gjat fazave te me parshme te frymemarrjes qelizore. Per te spjeguar kete cikel do marrim ne analize komponentin NADH2 fillimish NADH2 oksidohet ne matriksin e

05.04.2011

mitokondris dhe gjate oksidimit prodhohen dy elektrone dhe protone hidrogjen. Ky cikel zhvillohet ne membranen e kreshtave te mitokondrise ne perberje te se ciles ndodhet nje sistem i caktuar enzimesh dhe faktoresh te cilet quhen citokrom oksidaza ne perberje te te cilit ndodhet joni i hekurit Fe++.Elektronet qe prodhehn gjat oksidimit te NADH2 kapet nga citokrom oksidaza. nepermjet oksido reduktimit te citokrom oksidazave behet kalimi i elektroneve nga nje enzime ne tjetren.Kalimi i elektroneve nga nje enzime ne tjetren shoqerohet me clirimin e nje sasie te caktuar energjie e cila sherben per pompimin e protoneve hidrogjen nga matriksi i mitokondrise per ne hapsiren ndermembranore.Membrana e kreshtave eshte e pa pershkushme per protonet e hidrogjenit dhe si pasoje e pompimit te vazhdueshem te tyre krijohet gradient ii perqendrimitte protoneve hidrogjen midis hapsires ndermembranore dhe matriksit te mitokondrise. Ky gradient ka ne vete nje energji te caktuar , energjia e gradientit te protoneve hidrogjen sherben per formimin e molecules se ATP.Ne perberje te membranes se kreshtave ndodhet nje enzime e vacant qe quhet ATP sintetaza .Kjo enzime ka pore ose kanale permasat e se ciles jane me te medha se protonet hidrogjen. Me ane te ketyre puneve protonet hidrogjen levizin me ane te difuzionit te thjesht nga hapsira ndermembranore per ne matriksin e mitokondrise. Rryma e protoneve hidrogjen cliron energjin e gradientit te perqendrimit e cila sherben per sherben per formimin e molecules se ATP.Ne fund elektrone kapen nga oksigjeni i cili jonizohet ne O negative, protonet hidrogjen ne bashkveprim me oksigjenit negative formojne molekulen e ujit. Formimi i ATP ne kete cikel quhet fosorilim kimio osmotik ose fosforilim oksidativ.Teori e kimio-osmozes ka te beje me krijimin e gradientit te perqendrimit te joneve Hidrogjen.

Gjate ciklit te transportit te elektroneve nje molecule NADH2 cliron nje sasi energjie nga ku formohen 3 molekula ATP dhe nje molekule uje.Ndersa nje molecule FADH2 cliron nje sasi energjie ku formohhen 2 molekula ATP dhe nje uje. Arsyeja ka te beje me faktin sepse FADH2 futet ne nje etap te mevonshme te transporti te elktroneve.

Bilanci i Energjise

Ne frymemarrjen qelizore marrin pjes keto faza 1. Glikoliza ku perfitohen 2 mol ATP,2NADH2 2. Acidi pirovik leviz nga qeliza per ne mitokondri dhe ketu kemi minus dy molekula

ATP nga ku ndodh reaksioni i shenderrimit 2 NADH23. Cikli i krebsit nga ku formohen NADH2 dhe 2FADH2 4. Cikli i krebsit nga ku formohen 10 NADH2+ 3 ATP formohet 30 ATP .