Giao an Hoa Hoc 8 Soan 4 Cot CA Nam

PHAÂN PHOÁI CHÖÔNG TRÌNH HOAÙ HOÏC LÔÙP 8Hoïc kyø 1 : 18 tuaàn x 2 tieát / tuaàn = 36 tieátHoïc kyø 2 : 17 tuaàn x 2 tieát / tuaàn = 34 tieát

----------

Tieát 1: Môû ñaàu moân hoaù hoïc Chöông 1: CHAÁT – NGUYEÂN TÖÛ – PHAÂN TÖÛ Tieát 2, 3 : Chaát Tieát 4 : Baøi thöïc haønh 1 Tieát 5 : Nguyeân töû Tieát 6 , 7 : Nguyeân toá hoaù hoïc Tieát 8 , 9 : Ñôn chaát vaø hôïp chaát – Phaân töû Tieát 10 : Baøi thöïc haønh 2 Tieát l1 : Baøi luyeän taäp 1Tieát 12 : Coâng thöùc hoaù hoïc Tieát 13 , 14 : Hoaù trò Tieát 15 : Baøi luyeän taäp 2Tieát 16 : Kieåm tra 1 tieát Chöông 2 : PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC Tieát 17 : söï bieán ñoåi chaátTieát 18 , 19 : Phaûn öùng hoaù hoïc Tieát 20 : Baøi thöïc haønh 3 Tieát 21 : Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng Tieát 22 , 23 : Phöông trình hoaù hoïc Tieát 24 : Baøi luyeän taäp 3Tieát 25 : Kieåm tra 1 tieát Chöông 3 : MOL VAØ TÍNH TOAÙN HOAÙ HOÏC Tieát 26 : Mol Tieát 27, 28 : Chuyeån ñoåi giöõa khoái löôïng, theå tích vaø mol – luyeän taäp.Tieát 29 : Tæ khoái cuûa chaát khí . Tieát 30 , 31 : Tính theo coâng thöùc hoaù hoïc .Tieát 32 , 33 : Tính theo phöông trình hoaù hoïc .Tieát 34 : Baøi luyeän taäp 4 .Tieát 35 : OÂn taäp hoïc kì 1.Tieát 36 : Kieåm tra hoïc kì 1.Chöông 4 : OÂXI – KHOÂNG KHÍ.Tieát 37 , 38 : Tính chaát cuûa OÂxiTieát 39 : Söï oâxi hoaù – Phaûn öùng hoaù hôïp – ÖÙng duïng cuûa oâxi.Tieát 40 : OÂxit.Tieát 41 : Ñieàu cheá oâxi- Phaûn öùng phaân huyû.Tieát 42 , 43 : Khoâng khí – Söï chaùy .Tieát 44 : Baøi luyeän taäp 5.Tieát 45 : Baøi thöïc haønh 4.Tieát 46 : Kieåm tra vieát.Chöông 5 : HYÑROÂ – NÖÔÙC Tieát 47, 48 : Tính chaát öùng duïng cuûa hy ñroâ.Tieát 49 : Phaûn öùng oâxi hoaù khöû.

GV: Cấn Văn Thắm Giaùo aùn Hoùa hoïc 8

1

Tieát 50 : Ñieàu cheá Hiñroâ – Phaûn öùng theá.Tieát 51 : Baøi luyeän taäp 6 .Tieát 52 : Baøi thöïc haønh 5 .Tieát 53 : Kieåm tra vieát.Tieát 54 , 55 : NöôùcTieát 56 , 57 : Axit – Ba zô – Muoái Tieát 58 : Baøi luyeän taäp 7Tieát 59 : Baøi thöïc haønh 6Chöông 6 : DUNG DÒCH Tieát 60 : Dung dòch .Tieát 61 : Ñoä tan cuûa 1 chaát trong nöôùc.Tieát 62 , 63 : Noàng ñoä dung dòch .Tieát 64 , 65 : Pha cheá dung dòch .Tieát 66 : Baøi luyeän taäp 8 .Tieát 67 : Baøi thöïc haønh 7 .Tieát 68 , 69 : OÂn taäp hoïc kì 2Tieát 70 : Kieåm tra hoïc kì 2. HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN

a) Khoâng theâm bôùt noäi dung vaø khoâng thay ñoåi caáu truùc cuûa chöông trình ñaõ ñöôïc trình baøy trong baûng phaân phoái chöông trình vaø SGK hoaù hoïc .

b) Phaàn lôùn moãi baøi hoïc ñöôïc saép xeáp trong 1 tieát laø 45 phuùt, nhöõng baøi coøn laïi xeáp 2 tieát thì vieäc ngaét moãi tieát do toå chuyeân moân thoáng nhaát thöïc hieän .

c) Noäi dung chöông trình SGK môùi taêng theâm thöïc haønh thí nghieäm , caàn khaéc phuïc nhöõng khoù khaên ñeå thöïc hieän ñaày ñuû caùc noäi dung thí nghieäm trong baøi hoïc vaø baøi thöïc haønh .

d) Ñieåm thöïc haønh 45 phuùt ñöôïc laáy vaøo tieát 34 ( HK1 ) vaø tieát 67 ( HK2 ) , Giaùo vieân boá trí thôøi gian cho hoïc sinh laøm töôøng trình thí nghieäm theo höôùng daãn, thu chaám laáy ñieåm .

………………

Ngaøy soaïn : 22/8/ 2008Tieát 1 :

Baøi 1 : MÔÛ ÑAÀU MOÂN HOAÙ HOÏCI/ Muïc tieâu:1. Kieán thöùc :


2

- Cho HS bieát Hoaù Hoïc laø khoa hoïc nghieân cöùu caùc chaát, söï bieán ñoåi cuûa chaát vaø öùng duïng cuûa chuùng. Hoaù hoïc laø moân hoïc quan troïng vaø boå ích trong cuoäc soáng.

2. Kyõ naêng :- Reøn kó naêng bieát laøm thí nghieäm, bieát quan saùt.

- Reøn luyeän phöông phaùp tö duy, oùc suy luaän saùng taïo, laøm vieäc taäp theå.3. Thaùi ñoä :- Phaûi coù höùng thuù say meâ hoïc taäp, ham thích ñoïc saùch, Nghieâm tuùc ghi

cheùp caùc hieän töôïng quan saùt ñöôïc vaø töï ruùt ra caùc keát luaän.II/ Chuaån bò : 1. Chuaån bò cuûa GV :

* Duïng cuï : Giaù oáng nghieäm, keïp, thìa laáy hoaù chaát, oáng huùt. * Hoaù chaát: dd CuSO4, NaOH, HCl, Ca(OH)2 , ñinh saét nhoû

2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/ Hoaït ñoäng daïy hoïc: 1) OÂn ñònh tình hình lôùp: ( 1 phuùt)

2) KTBC :(khoâng)3) Giaûng baøi môùi :* Tieán trình baøi daïy :

TG Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

Noäi dung

10 phuùt

10 phuùt

*HÑ1: (HH laø gì?) HH coù vai troø nhö theá naøo trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta ? Phaûi laøm gì ñeå hoïc toát moân hoaù hoïc ?

- Höôùng daãn thí nghieäm 1 (SGK) (H) Nhaän xeùt maøu cuûa dd CuSO4 , dd NaOH ? (H)Khi cho 2 dd treân vaøo nhau, em coù nhaän xeùt gì?( nhaän xeùt, boå sung cho hoaøn chænh)

*HÑ2: ( Höôùng daãn TN2) (SGK) (H)Nhaän xeùt hieän töôïng quan saùt ñöôïc?

- Goïi 1 HS : Thoåi khí CO2

vaøo oáng nghieäm ñöïng dd Ca(OH)2 vaø nhaän xeùt hieän töôïng quan saùt ñöôïc.(H) Töø caùc TN ñaõ laøm em haõy sô boä ruùt ra nhaän xeùt hoaù hoïc laø gì?

*HÑ1:HS bieát ñöôïc HH coù vai troø nhö theá naøo trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta ? Phaûi laøm gì ñeå hoïc toát moân hoaù hoïc ? - Nghieân cöùu SGK, phaùt bieåu vai troø cuûa HH trong cuoäc soáng.- Thöïc hieän theo höôùng daãn cuûa GV-dd ñoàng sun fat: maøu xanh-dd Natri hiñroxit : Khoâng maøu Coù chaát keát tuûa maøu xanh taïo ra

Chuù yù caùch laáy hoaù chaát, thao taùc laøm TN Coù chaát khí bay ra, dd soâi leân, ñinh saét tan daàn…

Nöôùc voâi trong bò ñuïc

I/ Hoaù hoïc laø gì?

1) Thí nghieäm 1:dd Ñoàng sun faùt + dd Natri hyñroâxít Taïo ra chaát maøu xanh khoâng tan trong nöôùc.

2) Thí nghieäm 2:

dd Axit Clohyñríc + ñinh saét Taïo ra chaát khí

Hoaù hoïc laø khoa hoïc nghieân cöùu caùc chaát, söï bieán ñoåi chaát vaø öùng duïng cuûa chuùng.


3



Noäi dung

10 phuùt

10 phuùt

3 phuùt

* HÑ3: ( Vai troø cuûa HH )(H) Keå teân caùc vaät duïng trong gia ñình ñöôïc laøm baèng nhoâm, ñoàng, chaát deûo…(H) Keå teân caùc saûn phaåm HH söû duïng trong noâng nghieäp, thuû coâng nghieäp, coâng nghieäp, hoïc taäp, lao ñoäng … GD vieäc saûn xuaát vaø söû duïng hoaù chaát khoâng hôïp lí seõ gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, aûnh höôûng tôùi söùc khoeû con ngöôøi …

* HÑ4: Phöông phaùp hoïc taäp moân HH (H) Ta caàn laøm gì ñeå hoïc toát moân HH ?

*HÑ5: ( cuûng coá)-Ñoïc caùc tö lieäu boå ích veà söï phaùt trieån cuûa HH vaø coâng ngheä hoaù chaát- Keå caùc maãu chuyeän veà hoùa hoïc

( Caùc nhoùm thaûo luaän vaø phaùt bieåu)

( caùc nhoùm thaûo luaän vaø phaùt bieåu)

( Nghieân cöùu thoâng tin SGK vaø phaùt bieåu )

*HÑ 5 :HS ñoïc vaø ghi nhôù phaàn keát luaän SGK

II/ Vai troø cuûa hoaù hoïc

trong cuoäc soáng cuûa

chuùng ta.

Hoaù hoïc coù vai troø raát quan troïng trong saûn xuaát noâng nghieäp, coâng nghieäp, thuoác chöõa beänh…

III/ Laøm gì ñeå hoïc toát

moâân hoaù hoïc?

1) Thu thaäp thoâng tin, xöû lí thoâng tin vaän duïng vaø ghi nhôù.2) Phaûi bieát laøm thí nghieäm, coù höùng thuù, oùc suy luaän, saùng taïo, bieát choïn loïc noäi dung

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 1 phuùt) GV giôùi thieäu : Ngaønh coâng nghieäp hoaù chaát nöôùc ta taäp trung chuû yeáu vaøo 3

vuøng: Haø Noäi, Baéc Giang, Baéc Ninh, Haûi phoøng, TP Hoà Chí Minh, Vónh Phuùc , Phuù Thoï…

- Xem tröôùc baøi chaát cuûa chöông 1 IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung:


4

Ngaøy soaïn: 26/ 8/ 2008 Tieát 2

CHÖÔNG 1: CHAÁT – NGUYEÂN TÖÛ- PHAÂN TÖÛ

Baøi 2 : CHAÁT

I/ Muïc tieâu :

1. Kieán thöùc :

-HS phaân bieät ñöôïc vaät theå( töï nhieân vaø nhaân taïo), vaät lieäu vaø chaát. Bieát ñöôïc ôû ñaâu coù vaät theå laø ôû ñoù coù chaát. Caùc vaät theå töï nhieân ñöôïc hình thaønh töø caùc chaát, coøn caùc vaät theå nhaân taïo ñöôïc laøm ra töø caùc vaät lieäu maø vaät lieäu ñeàu laø chaát hay hoãn hôïp 1 soá chaát.

- Moãi chaát coù nhöõng tính chaát vaät lí , tính chaát hoaù hoïc nhaát ñònh.

2. Kyõ naêng :

- Bieát caùch quan saùt, laøm thí nghieäm, duøng duïng cuï ño ñeå nhaän ra tính chaát cuûa chaát. Bieát ñöôïc öùng duïng cuûa moãi chaát tuyø theo tính chaát cuûa chaát, bieát döïa vaøo tính chaát ñeå nhaän bieát chaát.

3. Thaùi ñoä :

- Coù yù thöùc vaän duïng noäi dung veà chaát vaøo thöïc teá cuoäc soáng.

II/ Chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV :

- Daây ñoàng, taám kính, thìa laáy hoaù chaát oáng huùt, ñeøn coàn, cheùn söù

- S , Röôïu EÂtylic, nöôùc H2SO4 ñaëc, duïng cuï ño( to noùng chaûy, thöû tính daãn ñieän)

2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc :

1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt)

2) KTBC ( 4 phuùt) Laøm theá naøo ñeå hoïc toát moân hoaù hoïc ?

*Döï kieán traû lôøi :

HS : - Thu thaäp kieán thöùc

- Xöû lí thoâng tin, vaän duïng, ghi nhôù

- Vai troø cuûa hoaù hoïc trong cuoäc soáng chuùng ta ?

3) Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi : GV neâu muïc tieâu cuûa baøi môùi

* Tieán trình baøi daïy :

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung20 -HÑ1: ( chaát coù ôû ñaâu) HÑ1: ( chaát coù ôû I/ Chaát coù ôû ñaâu?


5

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungphuùt

10 phuùt

Haèng ngaøy ta thöôøng tieáp xuùc vôùi nhieàu vaät theå : gaïo, cuû khoai, quaû chuoái, maùy bôm, baàu khí quyeån…nhöõng vaät theå naøy phaûi laø chaát khoâng? Chaát vaø vaät theå coù gì khaùc nhau?(H) Em haõy quan saùt vaø keå teân nhöõng vaät theå maø nhoùm ñaõ chuaån bò?( GV boå sung cho ñaày ñuû)-Vaät theå TN nhö caây mía goàm coù nhöõng chaát naøo? -Vaät theå NT nhö caùi baøn, li nhöïa… laøm baèng vaät lieäu naøo ?(H) Chaát coù ôû ñaâu?

Hieän nay ngöôøi ta ñaõ bieát ñöôïc khoaûng 3 trieäu chaát khaùc nhau. Muoán tìm ra chaát phaûi nghieân cöùu tính chaát caùc chaát, döïa vaøo tính chaát cuûa caùc chaát ñeå phaân bieät chaát naøy vôùi chaát khaùc. Vaäy laøm theá naøo ñeå bieát ñöôïc tính chaát cuûa chaát? -HÑ2: (Tính chaát cuûa chaát)

- GV ñoïc 1 soá teân HH cuûa chaát vaø quan saùt maãu chaát S, H2SO4, Cu , H2O…- Höôùng daãn HS tìm hieåu tính chaát vaät lí, tính chaát HH cuûa S.. Keát luaän

- Ghi baûng caùc tính chaát. Chia baûng laøm 3 coät vaø cho 3 HS cuûa 3 nhoùm trình baøy.

ñaâu)

HS nhoùm keå teân caùc vaät theå ( vaät theå töï nhieân, vaät theå nhaân taïo )

HS nhoùm thaûo luaän vaø traû lôøi

HÑ 2 : (Tính chaát cuûa chaát)

- Quan saùt maãu S ( Maøu saéc, traïng thaùi, to noùng chaûy, tính daãn ñieän…)

-HS nhoùm laøm baøi taäp 4/12 SGK

- Gioáng:Chaát loûng. khoâng maøu , hoaø tan ñöôïc nhieàu chaát …

- Vaät theå töï nhieân: ( Caây mía, khí quyeån ñaïi döông…)

- Vaät theå nhaân taïo:( baøn gheá, li coác, caây buùt …)

Chaát coù ôû khaép nôi, ôû ñaâu coù vaät theå laø ôû ñoù coù chaát.

II/ Tính chaát cuûa chaát:

* Moãi chaát coù nhöõng tính chaát nhaát ñònh- Traïng thaùi, maøu saéc, muøi , vò, tính tan, tính daãn ñieän, to soâi, to

noùng chaûy, khoái löôïng rieâng… goïilaø tính chaát vaät lí.-Khaû naêng bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc… goïi laø tính chaát hoaù hoïc.* Muoán bieát tính chaát cuûa chaát ta phaûi: Quan saùt, duøng duïng cuï ño, laøm thí nghieäm.


6

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung

9 phuùt

(H) Söï gioáng nhau giöõa nöôùc vaø coàn ?

(H) Bieát ñöôïc tính chaát cuûa chaát ñeå laøm gì?

- GD : Cho H2SO4 ñaëc vaøo maûnh giaáy Chaùy ñen

HÑ3/ Cuûng coá : BT 5

-Khaùc: Röôïu chaùy ñöôïc, to soâi cuûa Röôïu thaáp hôn nöôùc…

- Caån thaän khi söû duïng hoaù chaát cho hôïp lí. * Bieát ñöôïc tính chaát

cuûa chaát ñeå:

- Phaân bieät chaát naøy vôùi chaát khaùc.- Bieát caùch söû duïng caùc chaát- Bieát öùng duïng chaát cho thích hôïp.

-Höôùng daãn 5/11 Quan saùt 1 chaát chæ coù theå bieát ñöôïc ----(1)------. Duøng duïng cuï ño môùi xaùc ñònh ñöôïc -----(2)----- cuûa chaát, coøn muoán bieát 1 chaát coù tan ñöôïc trong nöôùc, daãn ñieän ñöôïc hay khoâng thì phaûi ----(3)----.

(1) : 1 soá tính chaát beà ngoaøi ( theå , maøu …)(2) : Nhieät ñoä noùng chaûy, nhieät ñoä soâi, khoái löôïng rieâng…(3) : Laøm thí nghieäm

- SBT: Caên cöù vaøo tính chaát naøo maø : a) Ñoàng , nhoâm ñöôïc duøng laøm ruoät daây ñieän , coøn chaát deûo cao su duøng laøm voû daây ( daãn ñieän, khoâng daãn ñieän ) b) Baïc duøng ñeå traùng göông ( coù aùnh kim ) c) Coàn duøng ñeå ñoát ( Chaùy ñöôïc )

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: (1 phuùt) *Ra baøi taäp veà nhaø :- Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi SGK.*Chuaån bò baøi sau :Xem tröôùc muïc III SGK , Moãi nhoùm mang 1 chai nöôùc khoaùng, 1 oáng nöôùc

caát IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung :


7

Ngaøy soaïn :4/9/2008

Tieát 3 Baøi 2 : CHAÁT ( Tieáp theo ) I/ Muïc tieâu :

1. Kieán thöùc :- Phaân bieät ñöôïc chaát, hoãn hôïp . 1 chaát chæ khi khoâng laãn chaát naøo

khaùc ( chaát tinh khieát ) môùi coù nhöõng tính chaát nhaát ñònh, coøn hoãn hôïp thì khoâng.

- Bieát ñöôïc nöôùc töï nhieân laø hoãn hôïp, nöôùc caát laø chaát tinh khieát2. Kyõ naêng :

- Bieát caùch taùch chaát tinh khieát ra khoûi hoãn hôïp baèng phöông phaùp vaät lí ( laéng, gaïn, loïc, laøm bay hôi…)

- Bieát reøn kó naêng quan saùt, tìm ñoïc hieän töôïng qua hình veõ- Böôùc ñaàu söû duïng ngoân ngöõ hoaù hoïc cho chính xaùc : Chaát, chaát tinh

khieát, hoãn hôïp …II/ Chuaån bò:

1. Chuaån bò cuûa GV :- Hình veõ 1.4/ 10 SGK: chöng caát nöôùc töï nhieân

Moãi nhoùm chai nöôùc khoaùng coù ghi thaønh phaàn treân nhaõn, oáng nöôùc caát, coác thuyû tinh bình nöôùc cheùn söù, ñeá ñun, ñeøn coàn ñuõa khuaáy, muoái aên …

2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt)2)KTBC ( 4 phuùt) – Haõy neâu nhöõng bieåu hieän ñöôïc coi laø tính chaát cuûa chaát? ( laáy muoái

aên laøm ví duï ). Vì sao noùi moãi chaát coù tính chaát nhaát ñònh? - Hieåu bieát tính chaát cuûa chaát coù lôïi gì?

* Döï kieán HS traû lôøi : Phaân bieät ñöôïc chaát naøy vôùi chaát khaùc, bieát caùch söû duïng chaát, bieát öùng duïng chaát thích hôïp trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát

3)Giaûng baøi môùi : * Giôùi thieäu baøi: (1/ ) Baøi hoïc tröôùc ñaõ giuùp ta phaân bieät ñöôïc chaát,

vaät theå. Giuùp ta bieát moãi chaát coù nhöõng tính chaát nhaát ñònh. Baøi hoïc hoâm nay giuùp ta roõ hôn veà chaát tinh khieát vaø hoãn hôïp


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung15 phuùt

* HÑ1 : Chaát tinh khieát

Cho HS quan saùt chai nöôùc khoaùng vaø oáng nöôùc

* HÑ1 : Chaát tinh khieát

Sinh hoaït theo nhoùm, phaùt bieåu

III/ Chaát tinh khieát:

1) Hoãn hôïp:


8


15 phuùt

9 phuùt

caát (H) Haõy neâu thaønh phaàn caùc chaát coù trong nöôùc khoaùng ( ghi treân nhaõn chai )- Nöôùc khoaùng laø nguoàn nöôùc trong töï nhieân. Haõy keå caùc nguoàn nöôùc khaùc trong töï nhieân ? (H) Vì sao nöôùc khoaùng khoâng döôïc duøng ñeå pha cheá thuoác tieâm hay söû duïng trong PTN ? Nöôùc töï nhieân laø hoãn hôïp, Hieåu theá naøo veà hoãn hôïp ? - Nöôùc soâng , suoái, ao … ñeàu laø nhöõng hoãn hôïp, nhöng chuùng ñeàu coù thaønh phaàn chung laø nöôùc. Coù caùch naøo taùch ñöôïc nöôùc ra khoûi nöôùc töï nhieân khoâng ?( phaæ duøng phöông phaùp chöng caát nöôùc - treo hình veõ 1 . 4 / SGK )

- Nöôùc thu ñöôïc sau khi caát goïi laø nöôùc caát . Nöôùc caát laø chaát tinh khieát, em hieåu nhö theá naøo veà chaát tinh khieát?- Laøm theá naøo ñeå khaúng ñònh nöôùc caát laø chaát tinh khieát? (H)Chaát nhö theá naøo môùi coù nhöõng tính chaát nhaát ñònh ?* HÑ 2 taùch chaát khoûi hoãn hôïp (H) Taùch rieâng töøng chaát trong hoãn hôïp nhaèm muïc ñích gì? Muoán taùch rieâng töøng chaát ra khoûi hoãn hôïp nöôùc muoái ta laøm theá naøo ? ( GV coù theå gôïi yù: muoán laáy muoái aên töø nöôùc bieån ta laøm theá naøo? )GV : Giôùi thieäu hoaù cuï, höôùng daãn caùh thöïc hieän taùch muoái aên ra khoûi hoãn hôïp nöôùc muoái.

( Nöôùc töï nhieân: soâng, hoà , suoái bieån…)

vì coù nhieàu chaát troän laãn.

Chuù yù hình veõ theo höôùng daãn cuûa GVNöôùc loûng hôi nöôùc, chuyeån qua oáng sinh haøn, ngöng tuï nöôùc loûng( goïi laø nöôùc caát)

HS nhoùm thaûo luaän , phaùt bieåu sau ñoù ñoïc SGK phaàn 2 / 10 * HÑ 2 taùch chaát khoûi hoãn hôïp

HS nhoùm thaûo luaän , phaùt bieåu

HS chuù yù vaø thöïc hieän theo höôùng daãn.( TN ñun noùng hoãn hôïp nöôùc muoái )

Döïa vaøo tính chaát vaät lí cuûa caùc chaát

Goàm nhieàu chaát troän laãn vaøo nhau.

2) Chaát tinh khieát : khoâng coù laãn chaát naøo khaùc

Chaát tinh khieát môùi coù nhöõng tính chaát nhaát ñònh

IV/ Taùch chaát ra

khoûi hoãn

hôïp:

* Döïa vaøo söï khaùc nhau veà tính chaát vaät lí ,ta seõ coù phöông phaùp thích hôïp ñeå taùch rieâng 1 chaát ra khoûi hoãn hôïp.


9


(H) Döïa vaøo tính chaát naøo cuûa chaát maø ta coù theå taùch chaát ra khoûi hoãn hôïp ?( to soâi cuûa muoái: 1450oC ) Keát luaän : Döïa vaøo tính chaát vaät lí khaùc nhau coù theå taùch rieâng caùc chaát ra khoûi hoãn hôïp .

HÑ3: Cuûng coá- BT 7 trang 11 : a) Giöõa nöôùc khoaùng vaø nöôùc caát coù : 2 tính chaát gioáng nhau, 2 tính chaát khaùc nhau . b) Loaïi nöôùc uoáng toát hôn laø : nöôùc khoaùng- BT 8 trang 11 : Taùch rieâng khí OÂxi vaø khí Ni tô töø khoâng khí baèng caùch ( Hoaù loûng khoâng khí roài naâng nhieät ñoä cuûa khoâng khí ñeán –196oC , Ni tô loûng soâi vaø bay leân tröôùc , ñeánnhieät ñoä –183oC thì OÂxi môùi soâi Taùch ñöôïc 2 khí .

khaùc nhau

HS traû lôøi :Loaïi nöôùc uoáng toát hôn laø : nöôùc khoaùng

HS traû lôøi :baèng caùch ( Hoaù loûng khoâng khí roài naâng nhieät ñoä cuûa khoâng khí ñeán –196oC , Ni tô loûng soâi vaø bay leân tröôùc , ñeánnhieät ñoä –183oC thì OÂxi môùi soâi Taùch ñöôïc 2 khí

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 1 phuùt)* Ra baøi taäp veà nhaø:- SBT: Caâu sau ñaây coù 2 yù noùi veà nöôùc caát : “ Nöôùc caát laø chaát tinh

khieát, soâi ôû 102oC” A. Caû 2 yù ñeàu ñuùng ; B. Caû 2 yù ñeàu sai ; C. YÙ 1 ñuùng, yù 2 sai ; D. YÙ 1 sai , yù 2 ñuùng

* Chuaån bò baøi sau: - Ñoïc tröôùc noäi dung baøi thöïc haønh, chuaån bò caùch thöïc hieän theá naøo

ñeå taùch rieâng chaát töø hoãn hôïp caùt vaø muoái aên . IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung :


10

Ngaøy soaïn : 5 / 9 / 2008 Tieát 4: Baøi 3 :

BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 1 :

TÍNH CHAÁT NOÙNG CHAÛY CUÛA CHAÁT TAÙCH CHAÁT TÖØ HOÃN HÔÏP

I/ Muïc tieâu : 1. Kieán thöùc :

- HS laøm quen vaø söû duïng moät soá duïng cuï trong phoøng thí nghieäm - Naém ñöôïc noäi qui vaø moät soá qui taéc an toaøn trong phoøng thí nghieäm -Thöïc haønh so saùnh nhieät ñoä noùng chaûy cuûa 1 soá chaát, qua ñoù thaáy ñöôïc söï khaùc nhau veà nhieät ñoä noùng chaûy cuûa 1 soá chaát .

2. Kyõ naêng : - Bieát caùch taùch rieâng chaát töø hoãn hôïp .

II/ Chuaån bò : 1. Chuaån bò cuûa GV :

1) Duïng cuï : 2 oáng nghieäm, giaù , nhieät keá, 1 coác thuyû tinh 250cc , 1 coác thuyû tinh 100 cc , cheùn söù , kieáng, ñeøn coàn, pheãu, giaáy loïc, ñuõa thuyû tinh, thìa laáy hoaù chaát , bình nöôùc .

2) Hoaù chaát : Löu huyønh , Parafin , muoái aên laãn caùt . 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoïat ñoäng daïy hoïc : 1. Oån ñònh tình hình lôùp :

- Kieåm tra só soá hoïc sinh2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’- Neâu phöông phaùp taùch chaát ra khoûi hoãn hôïp


11

* Döï kieán HS traû lôøi : Ta coù theå döïa vaøo söï khaùc nhau veà tính chaát vaät lyù cuûa chaát ñeå taùch rieâng moät chaát ra khoûi hoãn hôïp

3. Giaûng baøi môùi :* Giaùo thieäu baøi : GV giôùi thieäu baøi thöïc haønh* Tieán trình baøi daïy :

TG Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Noäi dung

20’ Hoïat ñoäng 1 : GV höôùng daãn Ñaët hai oáng nghieäm coù chöùa boät löu huyønh vaø parafin vaøo coác nöôùc- Ñun noùng coác nöôùc baèng ñeøn coàn- ñaët nhieät keáTheo doõi nhieät ñoä ghi treân nhieät keá vaø nhieät ñoä noùng chaûy - Khi nöôùc soâi thì löu huyønh ñaõ noùng chaûy chöa - Qua caùc thí nghiemä, em haõy ruùt ra nhaän xeùt chung veà nhieät ñoä noùng chaûy caùc chaát

Hoïat ñoäng 1 :Hoïc sinh höôùng daãn laøm theo höôùng daãn cuûa GVHS phaân laøm 4 nhoùmHS laøm theo höôùng daãn cuûa GV - Theo doõi thí nghieäm vaø ruùt ra nhaän xeùt parafin noùng chaûy ôû 420C- Khi nöôùc soâi 1000C löu huyønh chöa noùng chaûy löu huyønh nhieät ñoä noùng chaûy hôn 1000C- Caùc chaát khaùc nhau coù nhieät ñoä noùng chaûy khaùc nhau

Thí nghieäm 1 :- Theo doõi söï

noùng chaûy cuûa caùc chaát parafin vaø löu huyønh

- Parafin noùng chaûy ôû 420C- Löu huyønh coù nhieät ñoä noùng chaûy lôùn hôn 1000C

15’ Hoïat ñoäng 2 :GV höôùng daãn HS tieán haønh thí nghieäm theo 02 böôùc sau :- Cho vaøo coác thuûy tinh 3g hoãn hôïp muoái aên vaø caùt. Roùt vaøo coác vaøo 5ml nöôùc saïch khuaáy ñeàu ñeå muoái tan heát. Ñaët pheãu vaøo oáng nghieäm vaø roùt nöôùc muoái töø töø vaøo pheãu ñuõa thuûy tinh . Quan saùt - Ñun noùng phaàn nöôùc loïc treân ngoïn löûa ñeøn coàn.- Em haõy so saùnh chaát raén thu ñöôïc ôû ñaùy oáng nghieäm vôùi hoãn hôïp ban ñaàu

Hoïat ñoäng 2 :HS laøm thí nghieäm caùc nhoùm nhaän xeùt- Chaát loûng chaûy xuoáng oáng nghieäm laø dung dòch trong suoát- Caùt ñöôïc giöõ laïi treân maët giaáy

- Chaát raén thu ñöôïc laø muoái aên saïch ( tinh khieát) khoâng coøn laãn caùt

Thí nghieäm 2 : Taùch rieâng chaát töø hoãn hôïp muoái aên vaø caùt

- Chaát raén thu ñöôïc laø muoái aên saïch (tinh khieát) khoâng coøn laãn caùt

5’ Hoïat ñoäng 3 : GV höôùng daãn HS laøm töôøng trình theo maãu

TT MÑTN HTQS KQTN

Hoïat ñoäng 3 : HS vieát töôøng trình thí nghieäm

- HS thu doïn duïng cuï -


12

TG Hoïat ñoäng cuûa GV Hoïat ñoäng cuûa HS Noäi dung

GV yeâu caàu HS vieát töôøng trình thí nghieäm

laøm veä sinh

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : Veà nhaø chuaån bò tröôùc baøi Nguyeân töû

IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung:

Ngaøy soaïn: 8 / 9 / 2008

Tieát 5 : Baøi 4 : NGUYEÂN TÖÛ I/ Muïc tieâu :

1. Kieán thöùc :- HS bieát ñöôïc nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû trung hoaø veà ñieän vaø töø

ñoù taïo ra moïi chaát . Nguyeân töû goàm haït nhaân mang ñieän tích döông vaø voû taïo bôûi electron mang ñieän tích aâm. Electron kí hieäu laø e coù ñieän tích aâm nhoû nhaát, ghi daáu ( - ) .

- Bieát ñöôïc haït nhaân taïo Proâton vaø Nôtron. Proâton coù kí hieäu laø p mang ñieän tích döông ( +) . Nôtron khoâng mang ñieän , nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi coù cuøng soá p trong haït nhaân . Khoái löôïng haït nhaân ñöôïc coi laø khoái löôïng cuûa nguyeân töû .

- Bieát ñöôïc trong nguyeân töû , soá p = soá e . Electron luoân chuyeån ñoäng vaø saép xeáp thaønh töøng lôùp, nhôø e maø nguyeân töû coù khaû naêng lieân keát ñöôïc vôùi nhau .

II/ Chuaån bò: 1. Chuaån bò cuûa GV :

- Sô ñoà minh hoaï thaønh phaàn caáu taïo cuûa 3 nguyeân töû nhö SGK vaø sô ñoà nguyeân töû N , P , K - HS xem laïi phaàn “ Sô löôïc veà caáu taïo nguyeân töû “ ôû vaät lí lôùp 7

2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/ Hoaït ñoäng daïy hoïc :


13

1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt ) 2) KTBC : ( 4 phuùt ) Neâu 2 ví duï veà vaät theå töï nhieân, vaät theå nhaân

taïo ? * Döï kieán traû lôøi : Vaät theå töï nhieân : Soâng, suoái, khí quyeån…

Vaät theå nhaân taïo : Baøn, gheá, saùch, vôû… 3) Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi (1/) Ta bieát moïi vaät theå töï nhieân hay nhaân taïo ñeàu ñöôïc taïo ra töø chaát naøy hay chaát khaùc . Nghóa laø coù caùc chaát môùi coù vaät theå . Theá coøn caùc chaát töø ñaâu maø coù ?

* Tieán trình baøi daïy :TG Hoaït ñoäng cuûa giaùo

vieânHoaït ñoäng cuûa hoïc

sinhNoäi dung

10 phuùt

20 phuùt

* HÑ1: Nguyeân töû laø gìDuøng phöông phaùp ñaøm thoaïi ñeå HS thaáy ñöôïc nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû, trung hoaø veà ñieän , töø ñoù taïo ra moïi chaát - Ta haõy hình dung nguyeân töû nhö 1 quûa caàu cöïc kì nhoû beù, ñöôøng kính côõ 10-8cm yeâu caàu HS ñoïc SGK .-“ Trung hoaø veà ñieän” yù noùi trong NT phaûi coù 2 phaàn : 1 phaàn mang ñieän döông , 1 phaàn mang ñieän aâm vaø chuùng coù giaù trò tuyeät ñoái baèng nhau. Chæ coù hôn 100 NTöû nhöng ñaõ taïo ra haøng trieäu chaát(H) Töø nhöõng vaán ñeà treân em coù nhaän xeùt gì veà nguyeân töû ? Duøng hình veõ sô ñoà nguyeân töû Neon* HÑ2. Haït nhaân nguyeân töû(H) haït nhaân nguyeân töû ñöôïc taïo neân töø nhöõng haït chuû yeáu naøo?-Giôùi thieäu caùc loaïi haït trong nguyeân töû vaø ghi baûngVeà haït nhaân chæ noùi ñeán soá p maø khoâng cho bieát soá n laø vì cuøng soá p laø daáu hieäu ñaëc tröng cuûa moãi loaïi nguyeân töû , döïa vaøo daáu hieäu

* HÑ1: Nguyeân töû laø gì-Ñoïc thoâng tin 1 SGK vaø traû lôøi Neáu xeáp haøng…. Môùi daøi ñöôïc nhö theá”

-Quan saùt sô ñoà caáu taïo nguyeân töû H, O , Na ñöa ra nhaän xeùt : Haït nhaân Nguyeân töû Voû

ProâtonHaït nhaân Nôtron

* HÑ2. Haït nhaân nguyeân töû

- HS laéng nghe.

-HS traû lôøi :P , n coù cuøng khoái löôïng :mp = 1,6726. 10-24 (g)mn= 1,6748 . 10-24 (g)

1/ Nguyeân töû laø gì?

Nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû, trung hoaø veà ñieän, töø ñoù taïo ra caùc chaát .

Nguyeân töû goàm haït nhaân mang ñieän tích döông vaø voû taïo bôûi nhöõng electron mang ñieän tích aâm .

2/Haït nhaân nguyeân töû :

-Haït nhaân taïo bôûi proâton vaø nôtron.- Proâton kí hieäu laø p mang ñieän tích döông- Nôtron kí hieäu laø n khoâng mang ñieän .

-Trong moãi nguyeân töû soá p = soá e


14



Noäi dung

7phuùt

naøy ñeå ÑN veà NTHH.- Nguyeân töû trung hoaø veà ñieän 1 proâton mang 1 ñieän tích döông, 1 electron mang 1 ñieän tích aâm .(H) Quan heä giöõa soá löôïng p vaø e nhö theá naøo ñeå nguyeân töû luoân trung hoaø veà ñieän ?- Baèng nhieàu thí nghieäm ngöôøi ta ñaõ chöùng minh ñöôïc 99% khoái löôïng taäp trung vaøo haït nhaân , chæ coøn 1% laø khoái löôïng caùc haït e . Coù theå coi khoái löôïng haït nhaân laø khoái löôïng cuûa nguyeân töû hay khoâng ?Yeâu caàu HS ñoïc SGK phaàn 3/ 14 - Duøng sô ñoà Mg, K ( ñeå troáng caùc loaïi haït) keát hôïp sô ñoà caáu taïo nguyeân töû .- Ñeå taïo ra chaát naøy, caùc nguyeân töû phaûi lieân keát vôùi nhau. Nhôø ñaâu maø caùc nguyeân töû lieân keát ñöôïc vôùi nhau ? Bieát soá p soá e : Trong HH ta phaûi quan taâm ñeán söï saép xeáp cuûa soá e naøy.

* HÑ 3 : ( Cuûng coá ) BT1- Cho bieát soá e ngoaøi cuøng cuûa caùc nguyeân töû H, O, He, Al , Ca BT2- Nguyeân töû ñöôïc taïo thaønh töø 3 loaïi haït cô baûn naøo ? Haõy noùi teân , kí hieäu vaø ñieän tích cuûa caùc haït mang ñieän ? Nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi coù cuøng soá haït naøo trong haït nhaân

-HS traû lôøi:

me= 9,1095 . 10-28(g)

HÑ 3 :-HS traû lôøi :soá e ngoaøi cuøng cuûa caùc nguyeân töû H, O, He, Al , Ca laø : 1 ; 6 ; 2 ; 3 ; 2 -HS traû lôøi :Nguyeân töû taïo thaønh töø 3 loaïi haït : p ( + ) , e( - ) , nNguyeân töû cuøng loaïi coù cuøng soá p trong haït nhaân .

-Khoái löôïng haït nhaân ñöôïc coi laø khoái löôïng cuûa nguyeân töû ( vì me

quaù beù)3/ Lôùp electron:Trong nguyeân töû electron luoân chuyeån ñoäng raát nhanh quanh haït nhaân vaø saép xeáp thaønh töøng lôùp.

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo (2phuùt). * Ra baøi taäp veà nhaø

- Laøm caùc baøi taäp 2 , 3 , 4,5 SGK / 15 - Ñoïc baøi ñoïc theâm trang 16 SGK.

* Chuaån bò baøi sau:- Chuaån bò tröôùc baøi 5 : “Nguyeân toá hoùa hoïc”.


15


Ngaøy soaïn : 18 /9 / 2007Tieát 6 : Baøi 5 : NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC



16

- Hieåu ñöôïc NTHH laø taäp hôïp nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi , coù soá proâton trong haït nhaân

- Bieát ñöôïc kí hieäu hoaù hoïc duøng ñeå bieåu dieãn nguyeân toá, moãi kí hieäu chæ coøn 1 nguyeân töû cuûa nguyeân toá ñoù

- Bieát caùch ghi vaø nhôù ñöôïc kí hieäu cuûa nhöõng nguyeân toá ñaõ cho bieát trong baøi 4, 5 ( Keå caû ôû phaàn baøi taäp )

- Bieát ñöôïc thaønh phaàn khoái löôïng caùc nguyeân toá trong voû traùi ñaát laø khoâng ñoàng ñeàu vaø oâxi laø nguyeân toá phoå bieán nhaát

- Hieåu ñöôïc nguyeân töû khoái laø khoái löôïng cuûa moät nguyeân töû tính baèng ñôn vò cacbon (ñvc) ; moãi ñvc = 1/12 khoái löôïng cuûa nguyeân töû C ; moãi nguyeân toá coù nguyeân töû khoái rieâng bieät 2. Kyõ naêng :

- Vieát kí hieäu hoaù hoïc , bieát söû duïng thoâng tin, tö lieäu ñeå phaân tích , toång hôïp , giaûi thích vaán ñeà

- Bieát döïa vaøo baûng 1 trang 42/SGK ñeå Tìm kí hieäu vaø nguyeân töû khoái khi bieát teân nguyeân toá Xaùc ñònh ñöôïc teân vaø kí hieäu cuûa nguyeân toá khi bieát nguyeân töû

khoái ; Reøn luyeän kó naêng tính toaùn 3. Thaùi ñoä :- Taïo höùng thuù hoïc taäp boä moân II/ Chuaån bò:

1. Chuaån bò cuûa GV :- OÁng nghieäm ñöïng 1 g nöôùc caát

- Tranh veõ H 1.8 trang 19 SGK ; Baûng 1/42 SGK 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/Hoaït ñoäng daïy hoïc: (Tieát 1 : Muïc I , III) 1) OÂn ñònh tình hình lôùp (1 phuùt)

2) KTBC: ( 4 phuùt) 1) Nguyeân töû coù caáu taïo theá naøo . Vì sao noùi nguyeân töû trung hoaø veà ñieän ?

HS traû lôøi : Nguyeân töû goàm haït nhaân mang ñieän tích döông vaø voû taïo bôõi moät hay nhieàu electron mang ñieän tích aâm 2) Nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi coù cuøng soá haït naøo trong haït nhaân ? Vì sao khoái löôïng haït nhaân ñöôïc coi laø khoái löôïng nguyeân töû ?

3) Giaûng baøi môùi :* Giôùi thieäu baøi : Ñeå hieåu roõ nguyeân toá hoùa hoïc laø gì, chuùng ta

cuøng tìm hieåu baøi môùi hoâm nay.* Tieán trình baøi daïy :


Hoaït ñoâïng cuûa hoïc sinh

Noäi dung

15 phuùt

HÑ1 :(Nguyeân toá HH laø gì) Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc SGK phaàn 1 trang 17 - Cho HS xem 1g nöôùc caát vaø ñaët caâu hoûi : (H)Trong1g nöôùc coù nhöõng loaïi nguyeân töû

- Ñoïc SGK töø ñaàu … NTHH kia

- Thaûo luaän vaø traû lôøi 2 loaïi nguyeân töû - Hyñroâ

I/Nguyeân toá hoaù hoïc laø gì?1/Ñònh nghóa


17



Noäi dung

7 phuùt

8 phuùt

naøo ? (H) Soá nguyeân töû töøng loaïi laø bao nhieâu ?(H) Neáu laáy 1 löôïng nöôùc lôùn hôn nöõa thì soá nguyeân töû hiñroâ , oâxi nhö theá naøo ? GV: ñeå chæ nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi ta duøng töø “ Nguyeân toá hoaù hoïc “ . Vaäy nguyeân toá hoaù hoïc laø gì ? * Söû duïng baûng 1 /43 (H) Ñoïc teân nhöõng nguyeân töû coù soá p laø: 8,13 , 20 , 26 (H) Haõy neâu soá p coù trong haït nhaân cuûa nguyeân töû Magieâ , Phoùtpho , Broâm ?

(H) Ñoái vôùi moät nguyeân toá soá Proâton coù yù nghóa theá naøo ?-laøm theá naøo ñeå trao ñoåi vôùi nhau veà nguyeân toá moät caùch ngaén goïn maø ai cuõng hieåu HÑ2 : (Kí hieäu hoùa hoïc) Ñoïc caâu ñaàu tieân trong phaàn 2/17 SGK (H) Nhaän xeùt gì veà caùch vieát kí hieäu hoaù hoïc cuûa nguyeân toá coù soá p la:ø 8 ; 6 ; 15 ; 20 ? Phaân bieät caùch vieát C, Ca(H)Haõy ñoïc soá nguyeân töû khi nhìn vaøo caùc kí hieäu hoaù hocï treân ?(H)Laøm theá naøo ñeå bieãu dieãn: 3 nguyeân töû oâxi , 5 nguyeân töû saét *HÑ4 Coù bao nhieâu nguyeân toá hoùa hoïc )Yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu phaàn III trang 19 SGKsöû duïng hình 1.8 (H)- Hieän nay ñaõ bieát

- OÂxi

-Phaùt bieåu ñònh nghóa SGK

-Xem baûng 1/43 vaø traû lôøi : Oâxi , Nhoâm ,Canxi , Saét

-Nhoùm HS trao ñoåi vaø phaùt bieåu 12 ; 15 ; 35 Soá P laø soá ñaët tröng cuûa moät NTHH

Laøm baøi taäp 1/20

-Nhoùm tham khaûo baûng 1/42 vaø laøm baøi taäp 2/20

-Trao ñoåi vaø traû lôøi

-3 nguyeân töû oâxi : 3O-5nguyeân töû saét : 5FeLaøm baøi taâïp 3/20

HÑ4: Tham khaûo phaàn III; hình veõ 1.8 nghe vaø traû lôøi

-Treân 110 nguyeân toá

- Phaân boá khoâng ñeàu

-Oâxi chieám 49,4%

-C , H , O , N

-Nguyeân toá hoaù hoïc laø taäp hôïp nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi coù cuøng soá proâton trong haït nhaân

-Soá p laø soá ñaëc tröng cuûa 1 nguyeân toá hoaù hoïc .

2/ Kí hieäu hoaù hoïc :

Kí hieäu hoaù hoïc bieãu dieãn nguyeân toá vaø bieãu dieãn 1 nguyeân töû cuûa nguyeân toá

III/ Coù bao nhieâu nguyeân toá hoaù hoïc :

-Coù treân 110 nguyeân toá

-Oâxi laø nguyeân toá phoå bieán nhaát (49,4%)


18



Noäi dung

8 phuùt

ñöôïc bao nhieâu nguyeân toá ? - söï phaân boá nguyeân toá trong voû traùi ñaát nhö theá naøo ? -Nhaän xeùt % khoái löôïng nguyeân toá oâxi ? -Keå teân caùc nguyeân toá thieát yeáu cho sinh vaät ? HÑ5 (Cuûng coá :)- BT1 ( Phieáu hoïc taäp) ( Phieáu hoïc taäp) cho bieát soá proâton trong haït nhaân nguyeân töû 1 soá nguyeân toá sau :

HS traû lôøi trong phieáu hoïc taäp

Nguyeân toá

A B C D E

Soá p 3Li

10Ne

11Na

15P

19K

a/ Vieát teân vaø kí hieäu hoaù hoïc cuûa moãi nguyeân toá

b/ Bieát raèng trong nguyeân töû caùc e coù ôû lôùp 1 toái ña laø 2e; lôùp 2 laø 8e Haõy moâ taû caùc lôùp e trong nguyeân töû 5 nguyeân toá treân

c/ Nhöõng nguyeân töû naøo coù cuøng soá lôùp e , coù cuøng soá e ôû lôùp ngoaøi cuøng - Li , Ne : cuøng coù 2 lôùp e ; Na , P : cuøng coù 3 lôùp e

- Li , Na , K : cuøng coù 1 e ôû lôùp ngoaøi cuøng

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau:( 2 phuùt ) - Hoïc kó baøi phaàn I phaàn III,laøm baøi taäp 1,2 SGK- Chuaån bò tieáp phaàn II : Nguyeân Töû Khoâí V/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung :


19

Ngaøy soaïn :21 / 9 / 2007 Tieát 7

Baøi 5 : NGUYEÂN TOÁ HOAÙ HOÏC ( Tieáp theo )


- Bieát caùch ghi vaø nhôù ñöôïc kí hieäu cuûa nhöõng nguyeân toá ñaõ cho bieát trong baøi 4, 5 ( Keå caû ôû phaàn baøi taäp )

- Hieåu ñöôïc nguyeân töû khoái laø khoái löôïng cuûa moät nguyeân töû tính baèng ñôn vò cacbon (ñvc) ; moãi ñvc = 1/12 khoái löôïng cuûa nguyeân töû C ; moãi nguyeân toá coù nguyeân töû khoái rieâng bieät - Vieát kí hieäu hoaù hoïc , bieát söû duïng thoâng tin, tö lieäu ñeå phaân tích , toång

hôïp , giaûi thích vaán ñeà . 2. Kyõ naêng : Bieát döïa vaøo baûng 1 trang 42/SGK ñeå

Tìm kí hieäu vaø nguyeân töû khoái khi bieát teân nguyeân toá Xaùc ñònh ñöôïc teân vaø kí hieäu cuûa nguyeân toá khi bieát nguyeân töû

khoái ; Reøn luyeän kó naêng tính toaùn 3. Thaùi ñoä :

- Taïo höùng thuù hoïc taäp boä moân II/ Chuaån bò:

1. Chuaån bò cuûa GV :- Tranh veõ H 1.8 trang 19 SGK ; Baûng 1/42 SGK

2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/Hoaït ñoäng daïy hoïc: (Tieát 2 - Muïc II )

1) OÂn ñònh tình hình lôùp (1 phuùt)


20

2) KTBC: ( 5 phuùt) - Vieát kí hieäu hoaù hoïc caùc nguyeân toá : Kali , Saét , Baïc , Nitô , Clo ?

- Caùc caùch vieát : 3Al , 4Ca , 5O , P , 2S laàn löôït chæ yù gì ?HS traû lôøi : 3Al : Chæ ba nguyeân töû nhoâm ; 4Ca : Chæ boán nguyeân töû canxi

… 3) Giaûng baøi môùi :

Giôùi thieäu baøi :Khoái löôïng thöïc cuûa 1 nguyeân töû raát nhoû ( Yeâu caàu ñoïc SGK trang 18) . Khoái löôïng cuûa 1 nguyeân töû C = 1,9926.10-23g soá trò naøy quaù nhoû khoâng tieän söû duïng. Do ñoù trong khoa hoïc duøng caùch rieâng ñeå bieåu thò khoái löôïng cuûa nguyeân töû. Ñoù laø noäi dung cuûa baøi hoïc hoâm nay .



21



Noäi dung

24phuùt

10 phuùt

* HÑ1 ( nguyeân töû khoái)(H) Ñôn vò cacbon coù khoái löôïng baèng bao nhieâu khoái löôïng nguyeân töû C ? vieát C=12 ñvC ; Ca = 40 ñvC nghóa laø gì? - Caùc giaù trò khoái löôïng naøy chæ cho bieát söï naëng nheï giöõa caùc nguyeân töû. Cho Mg= 24 ; Cu = 64. Haõy so saùnh xem nguyeân töû Mg nheï hôn bao nhieâu laàn so vôùi nguyeân töû Cu ? Khoái löôïng tính baèng ñvC chæ laø khoái löôïng töông ñoái giöõa caùc nguyeân töû ngöôøi ta goïi khoái löôïng naøy laø nguyeân töû khoái.(H) Nguyeân töû khoái laø gì ?

(H) Haõy cho bieát NTK vaø kí hieäu cuûa nguyeân toá Saét, Löu huyønh, Keõm , Natri, nhoâm…

* HÑ2: (Vaän duïng , cuûng coá) )(H) Haõy so saùnh nguyeân töû Mg naëng hay nheï hôn bao nhieâu laàn so vôùi :a/ Nguyeân töû Cb/ Nguyeân töû Sc/ Nguyeân töû Al

Ñoïc SGK trang 19 “ Ngöôøi ta qui öôùc-----ñôn vò cacbon”

Thaûo luaän vaø phaùt bieåu

HS laøm baøi taäpvaø traû lôøi :Mg nheï hôn Cu vaø naëng baèng 24 / 64 =0,375 ( laàn)

HS phaùt bieåu vaø ghi nhaän

Traû lôøi : Fe=56 ; S =32 , Zn= 65 ; Na = 23 ; Al = 27

Thaûo luaän vaø tìm keát quaû : Nguyeân töû Mg :-Naëng hôn baèng 24/12=2 laàn nguyeân töû C-Nheï hôn baèng 24/32=3/4 laàn nguyeân töû S-Nheï hôn baèng 24/27=8/9 laàn nguyeân töû Al

II/ Nguyeân töû khoái :

- 1 ñôn vò cacbon(ñvC) baèng 1/12 khoái löôïng nguyeân töû cacbon.

* Nguyeân töû khoái laø khoái löôïng cuûa 1 nguyeân töû tính baèng ñôn vò cacbon (ñvC)

Moãi nguyeân toá coù 1 nguyeân töû khoái rieâng bieät

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 5phuùt )- Hoïc kó baøi phaàn II, laøm baøi taäp 5,6,7,8 trang 20 SGK- Chuaån bò baøi ñôn chaát, hôïp chaát, phaân töû

IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung :....................................................................................................................................................................................................................................................................................

Ngaøy soaïn: 23/ 9 / 2007 Tieát 8 :


22

Baøi 6 : ÑÔN CHAÁT - HÔÏP CHAÁT - PHAÂN TÖÛ I/ Muïc tieâu :

1. Kieán thöùc :- Hieåu ñöôïc ñôn chaát laø nhöõng chaát taïo neân töø moät nguyeân toá hoùa hoïc , hôïp chaát laø nhöõng chaát taïo neân töø hai nguyeân toá hoùa hoïc trôû leân - Phaâân bieät ñöôïc dôn chaát kim loaïi ( coù tích chaát daãn ñieän , daãn nhieät ) vaø phi kim .- Bieát ñöôïc moät trong maãn chaát ( caû ñôn chaát vaø hôïp chaát ) caùc nguyeân töû khoâng taùch rôøi maø ñeàu coù lieân keát vôùi nhau hoaëc saép xeáp lieàn saùt nhau .2. Kyõ naêng :- Bieát söû duïng thoâng tin , tö lieäu ñeå phaân tích , toång hôïp giaûi thích vaán ñeà

söû duïng ngoân ngöõ hoùa hoïc cho chính xaùc : ñôn chaát , hôïp chaát . II/ Chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV :Hình veõ minh hoïa caùc maãu chaát : kim loaïi ñoàng ( H1.10) ; khí Oâxi ; khí Hiñroâ

( H1.11) ; Nöôùc ( H1.12) ; Muoái aên (H1.13) SGK 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoïat ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt) 2) KTBC : ( 6 phuùt) 1. Ñònh nghóa nguyeân töû khoái laø gì?

HS traû lôøi : Nguyeân töû khoái laø khoái löôïng cuûa nguyeân töû tính baèng ñôn vò cacbon.

Moãi nguyeân töû coù nguyeân töû khoái rieâng bieät 3) Giaûng baøi môùi : * Giôùi thieäu baøi : ta ñaõ bieát caùc chaát ñöôïc taïo neân töø nguyeân töû maø moãi loaïi nguyeân töû laïi laø moät NTHH . Vaäy ta coù theå noùi : Chaát ñöôïc taïo neân töø NTHH coù ñöôïc khoâng ? Tuøy theo , coù ñöôïc taïo neân töø 2 hay 3 nguyeân toá ; coù chaát chæ taïo neân töø moät nguyeân toá . Döïa vaøo ñoù , ngöôøi ta phaân loaïi chaát .




Noäi dung

13Phuùt

HÑ1.( Ñôn chaát laø gì)Khí Hiñroâ , Löu huyønh, Natri , Nhoâm … ñeàu ñöôïc taïo neân töø moät NTHH töông öùng laø H , S , Na , Al … Chuùng ñöôïc goïi laø ñôn chaát(H) Em hieåu theá naøo veà ñôn chaát ?

(H) Keå teân moät soá kim loaïi vaø neâu tính chaát vaät lyù chung cuûa chuùng ? Caùc

HÑ 1 :

Ñoïc phaàn 1 SGK töø “ khí Hiñroâ…kim cöông nöõa “ roài thaûo luaän , phaùt bieåu

I/ Ñôn chaát 1. Ñôn chaát laø gì ?- Ñôn chaát laø nhöõng chaát taïo neân töø moät nguyeân toá hoùa hoïc - Ví duï : Khí Oâxi , Natri , Nhoâm


23



Noäi dung

15Phuùt

9 phuùt

kim loaïi ñoù do NTHH naøo taïo neân ? Ñoù laø caùc ñôn chaát kim loaïi ; coøn nhöõng ñôn chaát khaùc nhö : khí Oâxi , Löu huyønh , Caùcbon Laø ñôn chaát phi kim * Söû duïng H 1.10 minh hoïa töôïng tröng moät maãu kim loaïi Cu * Söû duïng H1.11 minh hoïa maãu khí Hiñroâ khí Oâxi (H) Nhaän xeùt veà hai maãu ñôn chaát naøy ?

HÑ2 : ( Hôïp chaát laø gì? )- Nöôùc do NTHH ( H vaø O) ; Muoái aên do NTHH ( Na , Cl ) ; Axit Sunfuric do (H, S, O ) caùc chaát neâu treân goïi laø hôïp chaát ? ( H) Coù maáy loaïi NTHH trong töøng chaát ? Hieåu theá naøo veà hôïp chaát ? * Caùc chaát keå treân laø hôïp chaát voâ cô * caùc chaát meâtan , ñöôøng ( C , H , O ) laø hôïp chaát höõu cô * Söû duïng H1.12 , 1.13 (H) Nhaän xeùt veà caùch saép xeáp nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá veà tyû leä ? Veà thöù töï

HÑ3: (Cuûng coá)1- Haõy cheùp caùc caâu sau ñaây vaøo vôû baøi taäp vôùi ñaày ñuû caùc töø thích hôïp : ( Baøi taäp 1/25 SGK )

-Quan saùt hình veõ , thaûo luaän vaø phaùt bieåu . Sau ñoù ñoïc SGK - Quan saùt hình veõ , thaûo luaän , phaùt bieåu.Sau ñoù ñoïc SGK

HÑ 2 :Laøm baøi taäp 2/25 SGK

-Thaûo luaän phaùt bieåu

-Laøm baøi taäp 3/27 SGK

- Quan saùt , thaûo luaän , phaùt bieåu

- HS traû lôøi :

2. Ñaëc ñieåm caáu taïo :- Ñôn chaát kim loaïi caùc nguyeân töû saép xeáp khít nhau vaø theo moät traät töï xaùc ñònh

- Ñôn chaát phi kim caùc nguyeân töû thöôøng lieân keát vôùi nhau theo moät soá nhaát ñònh vaø thöôøng laø 2

II/ Hôïp chaát : 1. Hôïp chaát laø gì ?- Hôïp chaát laø nhöõng chaát taïo neân töø 2 nguyeân toá hoùa hoïc trôû leân

2. Ñaëc ñieåm caáu taïo :- Trong hôïp chaát , nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá lieân keát nhau theo moät tyû leä vaø moät thöù töï nhaát ñònh

2- Trong caùc chaát sau ñaây chaát naøo laø ñôn chaát, hôïp chaát : Axit Phoátphoric do 3 nguyeân toá laø H , P , O taïo neân ( Hôïp chaát ) Axit Cacbonic do 3 nguyeân toá laø H , C , O taïo neân ( Hôïp chaát) Kim cöông do nguyeân toá cacbon taïo neân ( Ñôn chaát)

4)Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 1 phuùt )


24

Laøm caùc baøi taäp 2 ; 3 trong SGK trang 26 Chuaån bò tieáp phaàn III : Phaân töûIV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung:

Ngaøy soaïn: 28/9/2007 Tieát 9

Baøi 6 : ÑÔN CHAÁT , HÔÏP CHAÁT – PHAÂN TÖÛ ( t.t)

I/ Muïc tieâu :1. Kieán thöùc :

- Hieåu ñöôïc phaân töû laø haït goàm moät soá nguyeân töû lieân keát vôùi nhau vaø theå hieän ñaày ñuû tính chaát hoùa hoïc cuûa chaát . Caùc phaân töû cuûa moät chaát thì ñoàng nhaát vôùi nhau . Phaân töû khoái laø khoái löôïng cuûa phaân töû tính baèng ñvC- Bieát caùch xaùc ñònh phaân töû khoái

- Bieát ñöïôc moät chaát coù theå ôû ba traïng thaùi . ÔÛ theå hôi , caùc haït hôïp thaønh raát xa nhau

2. Kyõ naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng tính toaùn vaø bieát söû duïng hình veõ , thoâng tin ñeå

phaân tích Giaûi quyeát vaán ñeà . II/ Chuaån bò:

1. Chuaån bò cuûa GV :Hình veõ ( H1.14) sô ñoà ôû ba traïng thaùi raén , loûng , khí cuûa chaát

2. Chuaån bò cuûa HS : SGK III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp ( 1 phuùt) 2)KTBC ( 6 phuùt)


25

- Ñôn chaát laø gì? Hôïp chaát laø gì ? Cho ví duï ?HS traû lôøi : Ñôn chaát laø nhöõng chaát taïo neân moät nguyeân toá hoùa hoïcVD : Ñôn chaát khí hidroâHôïp chaát : laø nhöõng chaát taïo neân töø hai nguyeân toá hoùa hoïc trôû leânVD : Hôïp chaát nöôùc…

3) Giaûng baøi môùi :* Giôùi thieäu baøi : Ta ñaõ bieát coù hai loaïi chaát : ñôn chaát vaø hôïp chaát .

Duø laø ñôn chaát hay hôïp chaát cuõng ñeàu do caùc haït nhoû caáu taïo neân . Caùc haït nhoû ñoù ñaõ theå hieän ñaày ñuû tính chaát hoùa hoïc cuûa chaát . Ngöôøi ta goïi caùc haït nhoû ñoù laø gì




Noäi dung

18Phuùt

5Phuùt

13 phuùt

* HÑ1 ( Phaân töû laø gì? )Nhöõng haït goàm moät soá nguyeân töû lieân keát nhau goïi laø phaân töû . Söû duïng H1.9 ; 1.10 ; 1.11 ; 1.13 ( H ) Haõy cho bieát ñaâu laø phaân töû : Ñoàng , khí Oâxi , Nöôùc , Muoái aên …? Phaân töû cuûa moãi chaát goàm nhöõng nguyeân töû naøo lieân keát nhau ? - GV löu yù : Trong kim loaïi moãi phaân töû ñoàng chæ laø moät nguyeân töû noùi chung cho caùc kim loaïi( H ) Theo caùc em , caùc phaân töû nöôùc coù gioáng heät nhau khoâng vaø gioáng veà gì ?

( H ) Cuõng nhö nguyeân töû khoái , haõy ñònh nghóa phaân töû khoái . Laøm caùch naøo ñeå tính ñöïôc phaân töû khoái cuûa nöùôc , khí Oâxi , Muoái aên ?

( H ) Baøi taäp 6/26 SGK .

* HÑ2 : ( Traïng thaùi cuûa chaát)GV : Nöùôc coù theå toàn taïi ôû caùc traïng thaùi naøo ?- Söû duïng H1.14 .( H ) Nhaän xeùt veà traät töï saép xeáp vaø khoaûng caùch giöõa caùc haït HÑ3 Cuûng coá

HÑ 1 :

- Nhoùm thaûo luaän vaø phaùt bieåu . Ñoïc SGK phaàn1 (III) .

- Quan saùt hình 1.10 vaø phaùt bieåu

- Thaûo luaän , phaùt bieåu . Sau ñoù yeâu caàu ñoïc SGK phaàn 2 ( III) - Thaûo luaän , phaùt bieåu .

Phaân töû khoái cuûa moät chaát baèng toång nguyeân töû khoái cuûa caùc nguyeân töû trong phaân töû chaát - Chuù yù caùch tính - Leân baûng laøm baøi taäp6/26

HÑ 2 : Raén , loûng , khí Raén : caùc haït khí dao ñoäng taïi choã Loûng : haït gaàn saùt nhau , tröôït leân nhau Khí : haït xa nhau . HÑ3 : HS traû lôøi

III/ Phaân töû :1. Ñònh nghóa :- Laø haït ñaïi dieän cho chaát, goàm moät soá nguyeân töû lieân keát vôùi nhau vaø theå hieän ñaày ñuû tính chaát hoùa hoïc cuûa chaát .

- Ñôn chaát kim loaïi nguyeân töû laø haït hôïp thaønh coù vai troø nhö phaân töû .

2. Phaân töû khoái :- Phaân töû khoái laø khoái löôïng cuûa moät phaân töû tính baèng ñônvò caùcbon , vaø baèng toång nguyeân töû khoái cuûa caùc nguyeân töû trong phaân töû . Ví duï :PTK cuûa khí Oâxi laø: 16 . 2 = 32 ñvCIV/ Traïng thaùi cuûa chaát : - Moãi chaát laø moät taäp hôïp voâ cuøng lôùn nhöõng haït laø phaân töû hay nguyeân töû . Tuøy ñieàu kieän , veà nhieät ñoä aùp


26



Noäi dung

- Höôùng daãn baøi taäp 5/26 SGK “ phaân töû nöôùc vaø phaân töû cacbonñioxit” gioáng nhau ôû choã ñeàu goàm ba nguyeân töû thuoäc hai nguyeân toá , lieân keát vôùi nhau theo tyû leä 1:2 . Hình daïng hai nguyeân töû khaùc nhau , phaân töû nöôùc coù daïng gaáp khuùc , phaân töû cacbonñioxit coù daïng ñöôøng thaúng .

suaát moät chaát coù theå toàn taïi ôû ba traïng thaùi ( raén , loûng , khí ) - ÔÛ traïng thaùi khí caùc haït raát xa nhau .

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 2 phuùt) Hoïc kó baøi phaàn III, IV .Laøm baøi taäp 6,7,8, trang 26 SGK- Chuaån bò baøi thöïc haønh 2: Söï lan toûa cuûa chaátIV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung:


27

Ngaøy soaïn : 30/9/2007 Tieát 10 : Baøi 7 : BAØI THÖÏC HAØNH 2

SÖÏ LAN TOÛA CUÛA CHAÁTI/ Muïc tieâu 1. Kieán thöùc :- Hoïc sinh nhaän bieát ñöôïc phaân töû laø haït hôïp thaønh caûu hôïp chaát vaø ñôn chaát phi kim . Thaáy ñöôïc söï chuyeån ñoäng cuûa phaân töû chaát ôû theå khí vaø chaát trong dung dòch .2. Kyõ naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng söû duïng moät soá duïng cuï , hoùa chaát trong phoøng thí nghieäm .

II/ Chuaån bò : 1. Chuaån bi cuûa GV :1/ Duïng cuï : oáng nghieäm , ñuõa thuûy tinh , giaù oáng nghieäm , nuùt cao su ,

coác thuûy tinh , giaù thí nghieäm . 2/ Hoùa chaát : Dung dòch NH3 ñaëc , tinh theå KMnO4 , giaáy quyø tím 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III. Hoïat ñoäng daïy hoïc 1. Oån ñònh tình hình lôùp : 1’ Kieån tra só soá HS2. Kieåm tra kieán thöùc thöïc haønh :- Söï lan toûa cuûa chaát khí ( Amoâniaêc ) - Söï lan toûa cuûa chaát raén KMnO4 trong nöôùc 3. Thöïc haønh :

- Giôùi thieäu baøi :- Tieán trình baøi daïy :



Noäi dung

20 phuùt

HÑ 1 : GV höôùng daãn HS- Duøng ñuõa thuûy tinh laáy dung dòch NH3 chaám vaøo giaáy quyø tím taåm nöôùc quyø ñoåi thaønh maøu xanh ( Thöû ) GV höôùng daãn tieáp theoGV theo doõi caùc nhoùm laøm thid nghieäm ñaùnh giaù + keát luaän

HÑ1 : HS Laøm theo höôùng daãn cuûa GVHS quan saùt - nhaän xeùt giaáy quøi tím chuyeån maøu xanhLaáy 1 oáng nghieäm thöû nuùt cao su, xem coù vöøa mieäng oáng nghieäm, cho vaøo ñaùy oáng nghieäm moät ñoaïn daây quì taåm nöôùc laáy boâng thaåm öôùt amoniac ñeå vaøo oáng nghieäm choã gaàn mieäng oáng nghieäm daây nuùt cao su vaøo quan saùt hieän töôïng ñoåi maøu cuûa giaáy quì

1/ Thí nghieäm 1 : Söï lan toûa cuûa Amoâniaêc . - Duøng ñuõa thuûy tinh laáy dung dòch NH3 chaám vaøo giaáy quyø tím taåm nöôùc quyø ñoåi thaønh maøu xanh ( Thöû ) - Laáy giaáy quyø tím taåm nöôùc vaøo gaàn ñaùy oáng nghieäm .- Laáy nuùt coù dính boâng ñöôïc taåm dung dòch NH3


28



Noäi dung

HS: Khí amoniac seõ bay ra laøm quì tím chuyeån maøu xanh

( töø dung dòch naøy khí NH3 seõ bay ra ) ñaäy chaët oáng nghieäm - Quan saùt söï ñoåi maøu cuûa giaáy quyø tím khí amniac bay ra laøm quì tím chuyeån maøu xanh

20phuùt

HÑ 2 :GV höôùng daãn thí nghieämLaáy thuoác tím vaøo tôø giaáy gaáp ñoâi, baøn tay naøy kheõ ñaäp baøn tay kia giöõ giaáy, cho thuoác tím rôi töø töø töøng maûnh vaøo coác nöôùc Coác (1) Nhaän xeùt - Cho thuoác tím rôi töø töøng maûnh vaøo coác nöôùc nöôùc 2 Quan saùt TN2, giaûi thích hieän töôïngCho HS ghi vaøo baûng töôøng trìnhCuoái buoåi thöïc haønh :- Cho HS laøm veä sinh baøn TN doïn röûa duïng cuï TN- Caùc nhoùm hoaøn thaønh töôøng trình TNDaën doø : Veà nhaø chuaån bò baøi luyeän taäp1.

HÑ 2 :HS laøm Tn- Cho nöôùc vaøo

khoaûng 1/3 coác thuûy tinh Boû 1 ít maûnh vuïn tinh theå thuoác tím vaøo coác (1) khuaáy ñeàu cho tan heát

- HS : Thuoác tím tan trong nöôùc maøu tím ñaäm

- HS laøm TN- Cho thuoác tím rôi töø töø töøng maûnh vaøo coác nöôùc Coác (2) khoâng khuaá - Nhaän thaáy thuoác tím

töø töø tan ra maøu dung dòch choã ñaäm, choã nhaït chöùng toû phaân töû ñang chuyeån ñoäng

2/ Thí nghieäm 2: Söï lan toûa cuûa Kalipemanganat trong nöùôc - Boû moät ít maûnh vuïn tinh theå KMnO4 vaøo coác nöôùc (1 ) vaø khuaáy ñeàu cho tan heát- Nhaän thaáy : Dung dòch coù maøu tím ñaäm - Cho thuoác tím rôi töø töø töøng maûnh vaøo coác nöôùc Coác (2) khoâng khuaáy- - Caùc phaân töû thuoác tím chuyeån ñoäng, caùc haït lan toûa ra dung dòch coù choã maøu ñaäm, coù choã maøu nhaït

Vieát töôøng trình ( 4 phuùt )Teân thí nghieäm Hieän töôïng quan saùt ñöôïc

Söï lan toûa cuûa amoâniaêc


29

Söï lan toûa cuûa Kalipemanganat trong nöùôc

- Thu doïn , röûa caùc duïng cuï ñaõ söû duïng - Saép xeáp caùc duïng cuï , hoùa chaát cho ngay ngaén

4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo :Chuaån bò baøi luyeän taäp 1


Ngaøy soaïn : 05 / 10 / 2007 Tieát 11 : Baøi 8 : BAØI LUYEÄN TAÄP 1

I/ Muïc tieâu : - Heä thoáng hoùa Noäi dung veà caùc kyõ naêng cô baûn : chaát , ñôn chaát , hôïp chaát , nguyeân töû , nguyeân toá hoùa hoïc , phaân töû . Cuûng coá phaân töû laø haït hôïp thaønh cuûa haàu heát caùc chaát vaø nguyeân töû laø haït hôïp thaønh cuûa ñôn chaát kim loaïi . - Reøn luyeän caùc kyõ naêng : phaân bieät chaát vaø vaät theå . Taùch chaát ra hoûi hoãn hôïp . Töø sô ñoà nguyeân töû neâu ñöôïc thaønh phaàn caáu taïo ; Bieát nguyeân töû khoái tìm nguyeân toá hoùa hoïc vaø ngöôïc laïi II/ Chuaån bò :



30

- Hình veõ sô ñoà vaø moái quan heä giöõa caùc khaùi nieäm hoùa hoïc trang 29 SGK

2. Chuaån bò cuûa HS : SGK III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc :

1. Oån ñònh tình hình lôùp :2. Kieåm tra baøi cuõ : Phaân töû khoái laø gì?

HS traû lôøi : Phaân töû khoái laø khoái löôïng cuûa phaân töû tính baèng ñôn vò cacbon baèng toång nguyeân töû khoái cuûa caùc nguyeân töû trong phaân töû

3. Giaûng baøi môùi :* Giôùi thieäu baøi :Ñeå cuûng coá caùc kieán thöùc veà ñôn chaát, hôïp chaát, nguyeân töû, phaân

töû. Hoâm nay chuùng ta tieán haønh baøi luyeän taäp 1* Tieán trình baøi daïy :

15 phuùt * HÑ1 :

Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân


Noäi dung

1/ Sô ñoà veà moái quan heä giöõa caùc khaùi nieäm

( Töï nhieân vaø nhaân taïo)

( Taïo neân töø nguyeân toá hoùa hoïc )

(Taïo neân töø moät NTHH) (Taïo neân töø hai NTHH trôû leân)

( Haït hôïp thaønh laø nguyeân töû , phaân töû ) ( Haït hôïp thaønh laø phaân töû ) *Natri , Magieâ , Saét… * P ñoû, khí Nitô ,khí * Cacbonñioâxit * Glucozô , tinh boät


31

KIM LOAÏI

VAÄT THEÅ TÖÏ NHIEÂN VAØ NHAÂN TAÏO

CHAÁT

ÑÔN CHAÁT HÔÏP CHAÁT

PHI KIM HC VOÂ CÔ

HC HÖÕU CÔ

Daãn ñöôïc ñieän vaø Clo … Khoâng daãn ñieän Axit Clohiñric vaø Axit Axeâtic … nhieät . vaø nhieät ( tröø than chì )

GV treo sô ñoà leân baûng ( Nhöõng chöõ in nghieâng döôùi khaùi nieäm giaùo vieân che laïi )

15Phuùt

10’

Duøng phöông phaùp ñaøm thoaïi (Vaán ñaùp ) (H) Chaát ñöôïc taïo neân töø ñaâu? ( Töø nguyeân töû ) - Nguyeân töû thì phaûi keå töøng loaïi , moãi loaïi laø moät NTHH . Neân ta noùi chaát ñöôïc taïo neân töø NTHH phaùt trieån caùc caâu hoûi nhaèm giaûi thích : Moái quan heä töø Vaät theå chaát ñôn chaát , hôïp chaát … (H) Ñôn chaát ñöôïc taïo neân töø bao nhieâu NTHH ?(H) Chaát ñöôïc taïo neân töø hai NTHH trôû leân goïi laø gì ?- Caùc chaát ñeàu ñöôïc taïo neân töø nguyeân töû .

- Haõy trình baøy nhöõng hieåu bieát cuûa em veà nguyeân töû ?(H) Nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi thì coù ñaëc ñieåm gì ?

( Coù cuøng soá P ) Goïi chung laø NTHH

- Caùc haït cuûa moät chaát thì ñoàng nhaát nhö nhau veà thaønh phaàn vaø hình daïng . Em haõy cho ví duï ?

- Nhìn sô ñoà treân baûng vaø traû lôøi .

Töø nguyeân töû Töøng nhoùm thaûo luaän , chuaån bò kieáùn thöùc ñeå phaùt bieåu

Ñôn chaát : 1 NTHH

Hôïp chaát : 2 NTHH trôû leân

Haït nhaânNguyeân töû

Voû ( e , _ )

Soá p = Soá e

Thaûo luaän vaø phaùt bieåu . Ví duï : Nöôùc coù haït hôïp thaønh goàm 2H lieân keát vôùi 1 O ; coù tyû leä soá nguyeân töû H vaø O laø 2 : 1 ; hình gaáp khuùc.

2/ Toång keát veà chaát nguyeân töû , phaân töû : a/ Moãi chaát coù nhöõng tính chaát vaät lyù vaø hoùa hoïc nhaát ñònh - Caùc chaát ñeàu ñöôïc taïo neân töø nguyeân töû b/ Nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû vaø trung hoøa veà ñieän Haït nhaân(P,+)Nguyeân töû

Voû ( e , _ ) Soá p = Soá e - Nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi coù cuøng soá p trong haït nhaân ñöôïc goïi chung laø NTHH

c/ Phaân töû laø haït ñaïi dieän cho chaát goàm moät soá nguyeân töû lieân keát vôùi nhau vaø theå hieän ñaày ñuû tính chaát hoùa hoïc cuûa chaát - Phaân töû laø haït hôïp thaønh cuûa chaát, caùc ñôn chaát kim loaïi


32

5’

HÑ 2 :- GV treo baûng phuï coù ghi baøi taäp 1,2,3,4,SGKGV nhaän xeùt - ghi ñieåm nhoùm- Baøi taäp 2/3 SGK

HÑ 3: Cuûng coá - Nguyeân töû laø gì? Nguyeân töû khoái laø gì?- Phaân töû laø gì ? Phaân töû khoái laø gì ?

HÑ 2 :HS thaûo luaän nhoùm HS laøm baøi taäp 1 ôû baûng nhoùmHS laøm baøi taäp 2 ôû baûng nhoùm

HÑ 3:HS traû lôøi

… coù haït hôïp thaønh laø nguyeân töû Phaân töû hôïp chaát thì goàm nhöõng nguyeân töû khaùc loaïiII. Baøi taäp : HÑ 2 a. Trong haït nhaân coù 12p trong nguyeân töû coù 12e, soá lôùp electron laø 3, soá e lôùp ngoaøi cuøng laø 2b. Ñieåm khaùc vaø gioáng nhau giöõa Magieâ vaø can xi khaùc nhau veà soá p vaø soá e (ôû nguyeân töû Ca=20) ôû Magieâ laø 12- Gioáng nhau : Veà soá lôùp electron lôùp ngoaøi cuøng ñeàu laø 2

4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo : - Oân laïi caùc khaùi nieäm cô baûn - Chuaån bò baøi: coâng thöùc hoùa hoïcIV. Ruùt kinh nghieäm, boå sung :


33

Ngaøy soaïn : 07/10/2007 Tieát 12 : Baøi 9 : COÂNG THÖÙC HOÙA HOÏC

I/ Muc tieâu : 1. Kieán thöùc :

- Hoïc sinh bieát ñöôïc .Coâng thöùc hoùa hoïc duøng ñeå bieãu dieãn chaát , goàm moät kyù hieäu hoùa hoïc ( ñôn chaát ) hay 2, 3 … kyù hieäu hoùa hoïc ( hôïp chaát ) vôùi caùc chæ soá ghi ôû chaân moãi kyù hieäu ( khi chæ soá laø 1 thì khoâng ghi )

- Bieát caùch ghi CTHH khi cho bieát kyù hieäu hay teân nguyeân toá vaø soá nguyeân töû moãi nguyeân toá coù trong moät phaân töû cuûa chaát

- Bieát ñöôïc moãi CTHH coøn chæ moät phaân töû cuûa chaát , tröø ñôn chaát kim loaïi , töø CTHH xaùc ñònh ñöôïc nhöõng nguyeân toá taïo ra chaát , soá nguyeân töû moãi nguyeân toá trong moät phaân töû vaø phaân töû khoái cuûa chaát

2. Kó naêng :- Reøn kó naêng vieát thaønh taïo kyù hieäu hoùa hoïc cuûa caùc nguyeân toáII/ Chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV : Moâ hình veõ 1.11 ; 1.12 ; 1.13 SGK

2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/ Hoaït ñoäng daïy hoïc :1. Oån ñònh tình hình lôùp2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’- Ñôn chaát laø gì ? Cho ví duï?HS traû lôøi : Ñôn chaát laø nhöõng chaát taïo neân töø moät nguyeân toá hoùa

hoïcVD : Ñôn chaát löu huyønh 3. Giaûng baøi môùi :* Giôùi thieäu baøi: chaát ñöôïc taïo neân töø caùc nguyeân toá . Ñôn chaát thì

ñöôïc taïo neân töø moät NTHH , coøn hôïp chaát thì töø hai NTHH trôû leân . Nhö vaäy duøng caùc kyù hieäu cuûa nguyeân toá ta coù theå vieát thaønh CTHH ñeå bieãu dieãn chaát . Baøi hoïc naøy seõ cho bieát caùch vieát vaø yù nghóa cuûa CTHH

* Tieán trình baøi daïy:

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung11Phuùt

* HÑ1 :GV : haït hôïp thaønh cuûa ñôn chaát kim loïai goïi laø gì

HÑ 1:Chuù yù vaø traû lôøi. Laø nguyeân töû Cu ,

I/Coâng thöùc hoùa hoïc cuûa ñôn chaát :


34


12Phuùt

10 phuùt

5’

? -Cho ví duï ñôn chaát kim loaïi ?-Neâu teân nguyeân toá hoùa hoïc taïo kim loaïi ñoù vaø vieát kí hieäu cuûa nguyeân toá ?Vôùi kim loaïi ? kí hieäu hoùa hoïc ñöôïc goïi laø CTHH ?(H) Haõy vieát CTHH cuûa Kali, Nhoâm, Canxi, Baïc , Chì … Chuyeån yù :(H) Theo minh hoïa khí O2, H2

thì haït hôïp thaønh cuûa ñôn chaát naøy coù bao nhieâu nguyeân töû ? Neâu caùch vieát CTHH cuûa ñôn chaát khí

*HÑ2:Theo minh hoïa nöôùc , NaCl thì haït hôïp thaønh cuûa caùc hôïp chaát treân goàm caùc nguyeân töû lieân keát theá naøo ?Neâu caùch vieát CTHH cuûa hôïp chaát nöôùc , muoái aên sau ñoù ñöa ra daïng toång quaùt

*HÑ3(H) Moãi kí hieäu hoùa hoïc chæ 1 nguyeân töû cuûa nguyeân toá . Theá thì moãi CTHH chæ 1 phaân töû cuûa chaát coù ñöôïc khoâng ? Vì sao (H) Cho CTHH H2SO4 haõy cho bieát yù nghóa cuûa coâng thöùc naøy ?(H) Töø CTHH N2, CaCO3 cho ta bieát ñöôïc nhöõng gì ?*Chuù yù H2 : 1 phaân töû Hyñroâ 2H : 2 nguyeân töû Hyñroâ(H) Vieát 3 phaân töû Hyñroâ,2 phaân töû nöôùc

Mg , Zn, Fe Vieát leân baûng phuï cuûa caùc nhoùm

Thaûo luaän vieát vaøo baûng phuï

Nhìn moâ hình 1.11 vaø phaùt bieåu Goàm 2 nguyeân töû cuøng loaïi lieân keát nhau.

HÑ 2 :Nhìn moâ hình 1.12 ;1.13 vaø phaùt bieåu : Goàm caùc nguyeân töû khaùc loaïi lieân keát nhau

Laøm baøi taäp 1/33 SGKHÑ 3 :

-Taïo neân töø 3 nguyeân toá H,S,O-Goàm 2H, 1S, 4 O

3H2 ; 2H2O

HÑ 4 :HS traû lôøi

Chæ goàm 1 kí hieäu hoùa hoïc

Vôùi kim loaïi kí hieäu hoùa hoïc ñöôïc coi laø CTHH .

Vôùi phi kim : coù phaân töû goàm 2 nguyeân töû lieân keát nhau ( H2 , O2 , N2, Cl2 , F2 , I2 , Br2 …) AX x laø chæ soá

II/ Coâng thöùc hoùa hoïc cuûa hôïp chaát

- Goàm kí hieäu hoùa hoïc cuûa caùc nguyeân toá taïo ra chaát keøm theo chæ soá ôû chaân AXBY ; AXBYCZ

A,B,C:kí hieäu nguyeân toá x, y, z: Chæ soá nguyeân töûIII/ YÙ nghóa cuûa CTHH Moãi CTHH coøn chæ 1 phaân töû cuûa chaát vaø coù yù nghóa : -Cho bieát teân nguyeân toá hoùa hoïc taïo ra chaát.-Soá nguyeân töû moãi nguyeân toá coù trong 1 phaân töû chaát -Phaân töû khoái cuûa chaát N2 = 14.2 = 28 ñvCCaCO3=40+12+16.3=100


35

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungHÑ 4 : Cuûng coá - Coâng thöùc hoùa hoïc cuûa ñôn chaát goàm gì?- Coâng thöùc hoùa hoïc hôïp chaát goàm gì?

4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : (2’)- Hoïc kó baøi phaàn I, II, III- Laøm baøi taäp 3,4 trang 34 SGK- Chuaån bò baøi hoùa trò

IV. Ruùt kinh nghieäm, boå sung:

Ngaøy soaïn : 10/10/2007

Tieát 13 HOÙA TRÒ

I/ Muïc tieâu : 1/ Hieåu ñöôïc hoùa trò cuûa nguyeân toá ( hoaëc nhoùm nguyeân töû ) laø con

soá bieåu thò khaû naêng lieân keát cuûa nguyeân töû ( hoaëc nhoùm nguyeân töû ) , ñöôïc xaùc ñònh theo hoùa trò cuûa H ñöôïc choïn laøm ñôn vò vaø hoùa trò cuûa O baèng 2 ñôn vò

2/ Hieåu vaø vaän duïng ñöôïc qui taéc veà hoaù trò trong hôïp chaát 2 nguyeân toá “ tích cuûa chæ soá vaø hoaù trò ………………Nguyeân toá kia” Bieát qui taéc naøy ñuùng caû khi trong hôïp chaát coù nhoùm nguyeân töû

3/- Bieât caùch tính hoùa trò cuûa 1 nguyeân toá trong hôïp chaát khi bieát CTHH cuûa hôïp chaát vaø hoùa trò cuûa nguyeân toá kia ( hoaëc nhoùm nguyeân töû ) - Bieát caùch laäp CTHH vaø xaùc ñònh 1 CTHH ñuùng hay sai khi bieát hoùa trò cuûa caû hai nguyeân toá hoaëc nhoùm nguyeân töû .

II Chuaån bò :


36

1. Chuaån bò cuûa GV :- Baûng ghi hoùa trò 1 soá nguyeân toá ( Baûng 1/24)

- Baûng ghi hoùa trò 1 soá nhoùm nguyeân töû ( baûng 2/24) 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : Tieát1 : Daïy heát muïc I ; muïc II.1 ; vaø II.2a Tieát 2 : Daïy heát phaàn II.2b

1. Oån ñònh tình hình lôùp:2. Kieåm tra baøi cuõ : 7’

1/ Vieát CTHH cuûa caùc hôïp chaát sau : Khí Amoâniaêc ( 1 N ; 3 H ) Nöôùc ( 2 H ; 1 O ) Axitsunfuric ( 2 H ; 1 S ; 4 O ) 2/ Töø CTHH cuûa cacbonñioâxit CO2 . Haõy neâu yù nghóa cuûa CTHH naøy ?

3. Giaûng baøi môùi : * Giôùi thieäu baøi :

Ta coù theå bieåu dieãn hôïp chaát chæ coù 1 CTHH . Nhöng taïi sao ta laïi bieát chæ soá nguyeân töû cuûa töøng nguyeân toá trong hôïp chaát goàm 2 nguyeân toá ñeå vieát ñöôïc CTHH ?

Nhö ta ñaõ bieát nguyeân töû coù khaû naêng lieân keát vôùi nhau vaø hoùa trò laø con soá bieåu thò khaû naêng ñoù . Bieát ñöôïc hoùa trò ta seõ hieåu vaø vieát ñuùng cuõng nhö laäp ñöôïc CTHH cuûa hôïp chaát

Nhöng hoùa trò cuûa moät nguyeân toá ñöôïc xacù ñònh baèng caùch naøo ? Ñeå giaûi thích vaán ñeà neâu treân , chuùng ta tìm hieåu veà hoùa trò .


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS

Noäi dung

13 phuùt

*HÑ1: Nguyeân töû H beù nhaát chæ goàm 1p vaø1e , ngöôøi ta choïn khaû naêng lieân keát cuûa nguyeân töû H laøm ñôn vò vaø gaùn cho H coù hoùa trò I . Roài xem thöïc teá 1 nguyeân töû cuûa 1 nguyeân toá khaùc lieân keát ñöôïc vôùi bao nhieâu nguyeân töû H , seõ noùi nguyeân toá ñoù coù hoùa trò baáy nhieâu .(H) Xeùt moät soá hôïp chaát coù chöùa nguyeân toá Hyñroâ : HCl ; H2O ; NH3 ; CH4 - Moät nguyeân töû Clo , Oâxi , Nitô , Cacbon laàn löôït lieân keát vôùi bao nhieâu nguyeân töû Hyñroâ .- Khaû naêng lieân keát cuûa caùc nguyeân töû naøy vôùi H coù khaùc nhau khoâng ? vaø khaùc nhö theá naøo ? Chuyeån yù : Neáu hôïp chaát

Nhoùm trao ñoåi vaø phaùt bieåu ( Caùc caâu hoûi ñöôïc giaùo vieân ghi ra giaáy saün vaø daùn leân baûng )

I/ Hoùa trò cuûa moät nguyeân toá ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch naøo :

Ngöôøi ta quy öôùc : H hoùa trò I O hoùa trò IIHCl : Cl coù hoùa trò IH2O : O coù hoùa trò IINH3 : N coù hoùa trò IIICH4 : C coù hoa trò IV


37

15 phuùt

khoâng coù Hyñroâ thì hoùa trò cuûa nguyeân toá xaùc ñònh nhö theá naøo ? ( ghi baûng ) - Hoùa trò cuûa Oâxi ñöôïc xacù ñònh baèng 2 ñôn vò (H) Haõy cho bieát hoùa trò töøng nguyeân toá coøn laïi ?

Töø caùch xaùc ñònh hoùa trò cuûa nguyeân toá suy ra caùch xaùc ñònh hoùa trò cuûa nhoùm nguyeân töû (H) Haõy xaùc ñònh hoùa trò nhoùm :(PO4) Trong CTHH : H3PO4 (NO3) Trong CTHH : HNO3 (H) vaäy hoùa trò laø gì ?

*HÑ2: Töø CTHH cuûa Na2O , CaO , Al2O3 . Haõy laäp tích soá giöõa hoùa trò vaø chæ soá nguyeân töû cuûa cuøng nguyeân toá roài neâu nhaän xeùt veà caùch tính naøy ?(H) Phaùt bieåu quy taéc hoùa trò ?(H) Aùp duïng quy taéc ñeå laøm gì ?(H) Vaän duïng quy taéc hoùa trò trong Al2O3 thì vieát nhö theá naøo ?- Tính hoùa trò Fe trong FeCl3 .- Tính hoùa trò Al trong AlCl3

Xeùt caùc hôïp chaát :Na2O ; CaO ; Al2O3 ; SO2

Ghi hoùa trò Na , Ca , Al , S vaøo baûng con ( Sau ñoù GV treo baûng hoùa trò ñeå hoïc sinh kieåm chöùng laïi )Ñoïc SGK ñoaïn :“ Töø caùch …………..1H ”

Trao ñoåi vaø ghi hoùa trò vaøo baûng

Keát luaän theo SGK

Laäp ñuùng tích soá giöõa hoùa trò vaø chæ soá nguyeân töû cuûa cuøng nguyeân toá ?- Nhaän xeùt : ( = )

Nhoùm phaùt bieåu Fe ( III ) Al ( III )

Na2O : Na coù hoùa trò ICaO : Ca coù hoùa trò IIAl2O3 : Al coù hoùa trò IIISO2 : S coù hoùa trò IV

Teân nhoùm Hoùa tròHyñroâxit(OH) INitrat ( NO3 ) ISunfat ( SO4 ) IICacbonat(CO3) IIPhotfat ( PO4 ) III - Keát luaän :Hoùa trò cuûa moät nguyeân toá laø con soá bieåu thò khaû naêng lieân keát cuûa nguyeân töû ( hay nhoùm nguyeân töû)Ñöôïc xaùc ñònh theo hoùa trò cuûa H ( I ) vaø hoùa trò cuûa O ( II )II/ Quy taéc hoùa trò :

1/ Quy taéc : Trong hôïp chaát goàm hai nguyeân toá “ Tích cuûa chæ soá vaø hoùa trò cuûa nguyeân toá naøy baèng tích cuûa chæ soá vaø hoùa trò cuûa nguyeân toá kia ”

( a.x = b.y )

2/ Vaän duïng : a/ Tính hoùa trò cuûa moät nguyeân toá : - Tính hoùa trò Fe trong FeCl3 bieát Cl ( I )


38

a.1 = 3.I a = III a II- Fe2(SO4)3 a = III

4/ Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 10 phuùt) 2. Xaùc ñònh hoùa trò cuûa moãi nguyeân toá trong caùc hôïp chaát sau ñaây :

a/ KH ; H2S ; CH4

b/ FeO ; Ag2O ; SiO2

3/ Coâng thöùc hoùa hoïc K2SO4 phuø hôïp ñuùng theo quy taéc hoùa trò vì : x = x 4/ (a) Tính hoùa trò cuûa moãi nguyeân toá trong caùc hôïp chaát sau ñaây : Bieát Cl ( I ) ; ZnCl2 ; CuCl ; AlCl3 (b) Tính hoùa trò Fe trong FeSO4 ; Fe(NO3)3 ; FePO4

* Hoïc thuoäc loøng hoùa trò moät soá nguyeân toá phoå bieán . IV. Ruùt kinh nghieäm, boå sung:

Ngaøy soaïn : 14/10/2007Tieát 14 HOÙA TRÒ (tt)

I/ Muïc tieâu : 1. Kieán thöùc :Bieát laäp coâng thöùc hoùa hoïc cuûa hôïp chaát (döïa vaøo giaù trò caùc

nguyeân toá hoaëc nhoùm nguyeân töû )2 Kyõ naêng : Reøn kyõ naêng laäp coâng thöùc tính toaùn, hoùa trò cuûa

nguyeân toá hoaëc nhoùm nguyeân töûII/ Chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV :- Baûng ghi hoùa trò moät soá nguyeân toá ( Baûng 1/42 )- Baûng ghi hoùa trò moät soá nhoùm nguyeân töû ( Baûng 2/43 )2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1. Oån ñònh tình hình lôùp :2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’

1/ Haõy xaùc ñònh hoùa trò cuûa moãi nguyeân toá trong caùc hôïp chaát sau:NO2 ; H2S ; Fe2O3 ; CaH2

2/ Neâu quy taéc hoùa trò vôùi hôïp chaát hai nguyeân toá , giaûi thích CTHH cuûa Na2SO4 laø phuø hôïp vôùi quy taéc hoùa trò .

3. Giaûng baøi môùi :* Giôùi thieäu baøi : Tieát hoïc tröôùc ta ñaõ vaän duïng quy taéc hoùa trò ñeå

xaùc ñònh hoùa trò moät nguyeân toá . Hieåu ñöôïc hoùa trò , bieát ñöôïc hoùa trò nhöng laøm theá naøo ñeå laäp ñöôïc CTHH cuõng nhö vieát ñuùng CTHH ?


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung20’ HÑ 1 :

- Laäp CTHH cuûa hôïp chaát taïo bôûi S(VI ) vaø O ?- Höôùng daãn caùch vieát

HÑ 1:- Thaûo luaän vaø vieát

b/ Laäp CTHH cuûa hôïp chaát theo hoùa trò :* Laäp CTHH hôïp chaát


39


(H) Aùp duïng quy taéc veà hoùa trò theá naøo ? . Haõy chuyeån thaønh tyû leä

+ Thöôøng thì tyû leä soá nguyeân töû trong phaân töû laø nhöõng soá ñôn giaûn nhaát . Vaäy x = ? ; y = ?(H) Haõy trình töï laäp CTHH hôïp chaát : Na (I) ; SO4 (II)

(H) Laäp CTHH hôïp chaát :Ca (II) ; (NO3) I

X Y

- Thaûo luaän vaø vieát x .VI = y . II

= =

Traû lôøi x = 1 ; y = 3 Vaø vieát thaønh CTHH

Hoïc sinh thaûo luaän vaø trình baøy cuï theå caùc böôùc

bieát : S (VI) ; O 1/ Coâng thöùc daïng chung

2/ Theo quy taéc hoùa trò : x . VI = y . II3/ Chuyeån thaønh tyû leä :

= =

4/ CTHH laø SO3

* Laäp CTHH hôïp chaát taïo bôûi Na (I) vaø SO4

X( 4)Y

x . I = y . II

= =

Na2SO4

15’ HÑ 2 : HÑ 2 : Kyõ naêng laäp coâng thöùc hoùa hoïc nhanh.

GV yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm ñöa ra caùch laäp coâng thöùc nhanh

HS thaûo luaän :1. Neáu a=b thì x=y=12. Neáu a b vaø tæ leä a:b (toái giaûn) thì x=b, y=a3. Neáu a:b chöa toái giaûn thì giaûn öôùc ñeå coù aù : vaø laáy x= , y = aù

Ví duï 3 : Laäp coâng thöùc hoùa hoïc cuûa hôïp chaát goàm Na(I) vaø S(II)

GV yeâu caàu HS aùp duïng laøm nhanhVí duï 3 : Laäp CTHH cuûa hôïp chaát goàm : Na (I) vaø S(II)

- HS thaûo luaän nhoùm traû lôøiCTHH : Na2S

Giaûi : Coâng thöùc daïng chung : Ta laáy : x=b=II y=a=ICoâng thöùc ñuùng : Na2S

5’ HÑ 3 : Cuûng coá HÑ 3 : - Neâu caùc böôùc laäp CTHH cuûa hôïp chaát- Kæ naêng laäp CTHH nhanh

HS traû lôøi

4/ Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo :Hoïc kó baøi phaàn 2bLaøm baøi taäp 7,8 trang 38SGKChuaån bò tieán tôùi “luyeän taäp 2”

IV.Ruùt kinh nghieäm, boå sung:


40

Ngaøy soaïn: 18/10/2007 Tieát 15: BAØI LUYEÄN TAÄP 2

I/ Muïc tieâu : - Cuûng coá : Caùch ghi vaø yù nghóa cuûa CTHH , khaùi nieäm hoùa trò vaø quy taéc hoùa trò - Reøn luyeän caùc kyõ naêng : Tính hoùa trò cuûa nguyeân toá , laäp ñöôïc CTHH cuûa hôïp chaát khi bieát hoùa trò .

II/ Chuaån bò : 1. Chuaån bò cuûa GV :- Baûng heä thoáng hoùa Noäi dung coù oâ ñeå troáng - Moät soá phieáu hoïc taäp 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc :1. Oån ñònh tình hình lôùp :2. Kieåm tra baøi cuõ :3. Giaûng baøi môùi : * Tieán trình baøi daïy :


20 phuùt

* HÑ1: Khaùi quaùt hoùa noäi dung - Giuùp hoïc sinh naém döôïc noäi dung caàn nhôù- Phaùt phieáu hoïc taäp (H) Haõy vieát CTHH cuûa :- Khí Clo , khí Nitô , Oâxi - Kim loaïi ñoàng , Nhoâm , Magieâ - Phi kim Photfo , löu huyønh vaø Silic.- Nöôùc , muoái aên , Axit Sunfuric(H) trong caùc coâng thöùc treân chæ roõ coâng thöùc ñôn chaát , coâng thöùc hôïp chaát .

(H) Coâng thöùc H2SO4 cho ta bieát nhöõng gì ?

Môû roäng : tyû leä MH : mS : mO = 1 : 16: 32*HÑ2: Luyeän taäp (H) Tính hoùa trò cuûa Si trong SiO2 ?

(H)2 – Tính hoùa trò cuûa Cu, P,

Thaûo luaän nhoùm , traû lôøi

- Cl2 ; N2 ; O2

- Cu ; Al ; Mg ; P - S ; Si

- H2O , NaCl , H2SO4 Ñôn chaát : Hôïp chaát :

NT naøo taïo neân 3 yù : Soá NT cuûa moãi NT

Phaân töû khoái

Vaän duïng qui taéc vaø hoùa trò ñeå tính :

a. 1 = 2 . II

a = IV -Thaûo luaän nhoùm 3 baøi taäp 1, 2, 3. X3Y2 Choïn D : Fe2(SO4)3

I/ Noäi dung caàn nhôù :1/ Chaát ñöôïc bieåu dieãn baèng CTHH.a/ Ñôn chaát : AX

Cu , Al , Mg , P , N2 …

b/Hôïp chaát : AXBY

H2O , NaCl , H2SO4…

Moãi CTHH cho ta bieát ba yù : ---

2/Hoùa trò -Qui taéc veà hoùa trò

a . x = b . y

Vaän duïng

a . 1 = 2 . II

IIa

SOFe 342 )( a


41

Fe trong Cu(OH)2 , PCl5 , Fe(NO3)3

- Baøi taäp 2/41 - Baøi taäp 3/41 (H)3 Baøi taäp 4/41

6nhoùm thaûo luaän vaø baùo caùo keát quaû

Al2(SO4)3

4.Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 10 phuùt)-Baøi taäp 11.2/14 SBT : Coâng thöùc ñuùng (C ) XY-Baøi taäp 11.5/14 SBT : Coâng thöùc ñuùng Al2O3

Coâng thöùc söûa : AlCl3 ; Al(NO3)3 ; Al2S3 ; Al2(SO4)3 ; Al(OH)3 ; AlPO4

* Hôïp chaát A coù chöùa nhoùm nguyeân toá X goàm Nitô vaø Hyñroâ hoùa trò (I) vaø nhoùm PO4 (III) . Bieát phaân töû khoái cuûa A laø 149 .Tìm CT A vaø neâu yù nghóa cuûa coâng thöùc naøy .- Coi coâng thöùc A laø Xx(PO4)y I . x = y . III

x = 3 vaø y = 1 coâng thöùc cuûa A laø X3PO4

Ta coù : 3X + 95 = 149 X = 18 . Do X chöùa N vaø H neân X laø NH4 . Vaäy coâng thöùc A laø (NH4)3PO4

* YÙ nghóa : Chaát A goàm 4 nguyeân toá laø N , H , P , O Moät phaân töû A chöùa 3N ; 12H ; 1P ; vaø 4O

Baøi taäp : Moät loaïi saét sunfua chöùa 63,6% Fe vaø 36,4% S . Tính hoùa trò cuûa Fe trong hôïp chaát. * Höôùng daãn : Soá nguyeân töû Fe : soá nguyeân töû S =

Coâng thöùc laø FeS Hoùa trò cuûa Fe laø IIBaøi taäp : Moät loaïi saét clorua chöùa 34,46% Fe vaø 65,54 % Cl . Tính hoùa trò

cuûa Fe trong hôïp chaát ?

IV Ruùt kinh nghieäm, boå sung:

Ngaøy soaïn : 22/10/2007Tieát 17 :

Chöông 2 PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC SÖÏ BIEÁN ÑOÅI CHAÁT

I/ Muïc tieâu :

-Phaân bieät ñöôïc hieän töôïng vaät lí laø hieän töôïng xaûy ra khi chaát bieán ñoåi maø vaãn giöõ nguyeân chaát ban ñaàu; Hieän töôïng hoùa hoïc laø hieän töôïng xaûy ra khi coù söï bieán ñoåi töø chaát naøy thaønh chaát khaùc.

- Reøn luyeän caùc kó naêng thao taùc khi thöïc hieän thí nghieäm, quan saùt, nhaän xeùt.


42

-Hoïc sinh giaûi thích caùc hieän töôïng trong töï nhieân, töø ñoù ham thích hoïc taäp boä moân.

II/ chuaån bò :


- Tranh veõ hình 2.1, oáng ngieäm, nam chaâm , muoãng, giaù oáng nghieäm, keïp, ñeàn coàn, boät Fe, S , ñöôøng traéng.

2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : ( 2 phuùt)

1. Oån ñònh tình hình lôùp :

2. Kieåm tra baøi cuõ :

3. Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi : Trong chöông 1 ta ñaõ hoïc veà chaát, laøm quen 1 soá chaát nhö : Khí Oâxi , Nöôùc , Saét , ñöôøng… Vaø trong nhöõng ñieàu kieän bình thöôøng moãi chaát ñeàu coù nhöõng tính chaát nhaát ñònh, Nhöng khoâng phaûi caùc chaát chæ coù bieåu hieän veà tính chaát maø chaát coù theå coù nhöõng bieán ñoåi khaùc nhau. Chuùng ta tìm hieåu xem chaát coù theå xaûy ra nhöõng bieán ñoåi gì? Thuoäc loaïi hieän töôïng naøo ?



* HÑ1 : ( hieän töôïng vaät lí)Söû duïng tranh veõ 2.1 ñeå HS quan saùt vaø ñaët caâu hoûi :(H) Quan saùt aám nöôùc ñang soâi em nhaän xeùt gì treân beà maët nöôùc ?(H) Môû naép aám vaø quan saùt naép aám, em coù nhaän xeùt gì ?(H) Tröôùc vaø sau khi ñun , nöôùc coù coøn laø nöôùc khoâng ? Keát luaän gì ?Yeâu caàu ñoïc SGK “ hoøa tan……. trôû laïi” vaø ñaët caâu hoûi :(H) Tröôùc vaø sau khi ñun muoái aên coù coøn laø muoái khoâng ? chæ bieán ñoåi veà gì ? 2 hieän töôïng treân goïi

Nhoùm HS quan saùt hình 2.1, thaûo luaän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi* hôi nöôùc boác leân

* nöôùc ñoïng treân naép aám

* nöôùc vaãn laø nöôùc, chæ coù söï bieán ñoåi veà theåHS ñoïc SGK, thaûo luaän, phaùt bieåu:* Muoái chæ thay ñoåi hình daïng, vò maën vaãn coøn

I/ Hieän töôïng vaät lí

Nöôùc ñaù nöôùc loûng hôi nöôùc.

Muoái aên nöôùc muoái muoái aên


43

20 phuùt

laø hieän töôïng vaät lí. Hieän töôïng vaät lí laø gì?

* HÑ 2: (Hieän töôïng hoùa hoïc )GV laøm TN 1a SGK vaø ñaët caùc caâu hoûi :(H) Fe vaø S trong hoãn hôïp coù bieán ñoåi gì khoâng ?GV laøm TN 1b SGK vaø hoûi :(H) khi ñun noùng hoãn hôïp Fe vaø S thì coù bieán ñoåi theá naøo ?

GV cho HS laøm TN2 SGK vaø hoûi :(H) Söï bieán ñoåi maøu saéc cuûa ñöôøng theá naøo ?(H) Thaáy gì treân thaønh oáng nghieäm ?(H) Khi ñun noùng ñöôøng coù söï xuaát hieän nhöõng chaát naøo ?

(H) 2 TN treân goïi laø hieän töôïng hoùa hoïc. Vaäy theá naøo laø hieän töôïng hoùa hoïc ?

Cho HS laøm BT 2 / 46 SGK

Nhoùm phaùt bieåu

Quan saùt vaø traû lôøi :

* Nam chaâm huùt saét

*Söï noùng saùng vaø ñoåi sang maøu xaùm cuûa hoãn hôïp khi ñun noùng, saûn phaåm khoâng bò nam chaâm huùt vaø ñoát khoâng chaùyLaøm TN 2 theo söï höôùng daãn cuûa GV vaø traû lôøi

chuyeån sang maøu ñen

gioït nöôùc xuaát hieän

Than vaø nöôùc

Phaùt bieåu roài ñoïc phaàn keát trong SGK

Keát luaän: Hieän töôïng chaát bieán ñoåi maø vaãn giöõ nguyeân laø chaát ban ñaàu goïi laø hieän töôïng vaät lí

II/ Hieän töôïng hoùa hoïc :

Saét + Löu huyønh saét (II) sunfua

Ñöôøng than + nöôùc

* Keát luaän : Hieän töôïng chaát bieán ñoåi coù taïo ra chaát khaùc goïi laø hieän töôïng hoùa hoïc

4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau (10 phuùt )-Baøi taäp 3 laøm taïi lôùp.-Daáu hieäu chính ñeå phaân bieät hieän töôïng hoùa hoïc vôùi hieän töôïng vaät

lyù laø : söï suaát hieän cuûa chaát môùi.-Haõy chæ ra ñaâu laø hieän töôïng vaät lyù , ñaâu laø hieän töôïng hoùa hoïc

a/ Coác thuûy tinh bò vôõ ra thaønh vuïn nhoû b/ Than ñoát loø xong coøn laïi laø xæ than c/ Daàu hoûa bò ñoát chaùy thaønh khí caùcboânic vaø hôi nöôùc d/ Ñöôøng tinh theå maøu traéng hoøa tan vaøo nöôùc ñöôïc hoãn hôïp nöôùc ñöôøng e/ Cho voâi soáng vaøo nöôùc ñöôïc voâi toâi

-Haõy khoanh troøn vaøo moät trongcaùc chöõ caùi A, B, C, D ñöùng tröôùc hieän töôïng maø em cho laø ñuùng a/ Hieän töôïng hoùa hoïc : A Nung ñaù voâi trong loø

B Muoái aên keát tinh trong ruoäng muoái C Thuûy trieàu daâng leân treân baõi bieån D Ñun nöôùc ôû 100oC thì nöôùc soâi vaø boác hôi


44

b/ Hieän töôïng vaät lyù : A Ñoát ñeøn daàu chaùy saùng B Khí phuït ra khi môû chai nöôùc ngoït C Cho nöôùc vaøo voâi soáng thì suûi boït maïnh vaø nhieät toûa

ra maûnh lieät D Saét bò gæ khi ñeå ngoaøi khoâng khí

IV. Ruùt kinh nghieäm, boå sung :

Ngaøy soaïn : 28/10/2007 Tieát 18

PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC

I/ Muïc tieâu:-HS hieåu ñöôïc phaûn öùng hoùa hoïc laø quaù trình laøm bieán ñoåi chaát naøy

thaønh chaát khaùc : chaát phaûn öùng ( chaát tham gia ) laø chaát ban ñaàu bò bieán ñoåi trong phaûn öùng vaø saûn phaåm laø chaát ñöôïc taïo ï ra . Baûn chaát cuûa phaûn öùng laø söï thay ñoåi lieân keát giöõa caùc nguyeân töû , laøm cho phaân töû naøy bieán ñoåi thaønh phaân töû khaùc .

-Bieát ñöôïc phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra khi caùc chaát taùc duïng tieáp xuùc vôùi nhau , coù tröøông hôïp caàn ñun noùng , coù maët chaát xuùc taùc .

-Bieát caùch nhaän bieát phaûn öùng hoùa hoïc , döïa vaøo daáu hieäu coù chaát môùi taïo ra, coù tính chaát khaùc so vôùi chaát ban ñaàu , ( nhö maøu saéc traïng thaùi …) ; bieát nhieät vaø aùnh saùng cuõng coù theå laø daáu hieäu cuûa phaûn öùng hoùa hoïc .

II/ Chuaån bò : 1. Chuaån bò cuûa GV : Tranh veõ sô ñoà töôïng tröng cho phaûn öùng hoùa hoïc giöõa khí H2 vaø O2 taïo

ra H2O . Dung dòch HCl , Zn , oáng nghieäm , keïp oáng nghieäm .2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : (5Phuùt)1. Oån ñònh tình hình lôùp :2. Kieåm tra baøi cuõ : Cho ví duï veà hieän töôïng hoùa hoïc ? Theá naøo laø

hieän töôïng hoùa hoïc . 3. Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi : caùc em ñaõ bieát , chaát coù theå bieán ñoåi thaønh chaát khaùc , quùa trình ñoù goïi laø gì ? Trong ñoù coù gì thay ñoåi , khi naøo thì xaûy ra vaø döïa vaøo ñaâu maø bieát ñöôïc ?



45

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung10 Phuùt

15 Phuùt

10 Phuùt

*HÑ1: - Cho hoïc sinh ñoïc SGK vaø thöû neâu ñònh nghóa veà phaûn öùng hoùa hoïc , veà chaát tham gia , chaát saûn phaåm

(H) Haõy cho bieát teân caùc chaát tham gia vaø teân chaát saûn phaåm trong caùc phaûn öùng hoùa hoïc sau :+ Khi bò nung noùng , ñöôøng bò bieán ñoåi thaønh than vaø nöôùc + Ñun noùng hoãn hôïp Fe , S taïo ra chaát saét (II) Sunfua Höôùng daãn caùch ñoïc phöông trình chöõ vaø laøm baøi taäp 5/51

* HÑ2: GV: Coù gì thay ñoåi trong phaûn öùng hoùa hoïc ?GV: Phaân töû theå hieän ñaày ñuû tính chaát hoùa hoïc cuûa chaát , phaûn öùng giöõa caùc phaân töû theå hieän phaûn öùng giöõa caùc chaát - Söû duïng hình 2.5 vaø ñaët caâu hoûi : (H) Tröôùc phaûn öùng , nhöõng nguyeân töû naøo lieân keát nhau?(H) Trong quaù trình phaûn öùng caùc nguyeân töû H , O coù coøn lieân keát nhau khoâng ?(H) Sau phaûn öùng nguyeân töû naøo lieân keát nhau ?(H) Caùc phaân töû tröôùc vaø sau phaûn öùng coù khaùc khoâng ?GV: Qua phaân tích sô ñoà neâu treân ta keát luaän ñöôïc ñieàu gì?

* HÑ3:

Hoïc sinh nhoùm thaûo luaän , phaùt bieåu

Vieát phöông trình vaø xaùc ñònh ñuùng teân chaát tham gia , teân saûn phaåm

Axitclohyñric + Canxicacbonat CanxiClorua + khí Cacbonic + Nöôùc

Quan saùt , thaûo luaän vaø traû lôøi :

Nguyeân töû H , O lieân keát

Khoâng coøn lieân keát , soá nguyeân töû giöõ nguyeân . 2H vaø 1 O lieân keát nhau

Khaùc nhau Hoïc sinh nhoùm phaùt bieåu sau ñoù ñoïc SGK phaàn keát luaän .

Thaûo luaän , phaùt bieåu

I/ Ñònh nghóa : - Quaù trình bieán ñoåi töø chaát naøy thaønh chaát khaùc goïi laø phaûn öùng hoùa hoïc .

Teân caùc chaát phaûn öùng Teân caùc saûn phaåm

VD1: Saét + löu huyønh Saét (III) Sunfua.VD2: Ñöôøng Than + Nöôùc

II/ Dieãn bieán cuûa phaûn öùng hoùa hoïc :

( Sô ñoàø hình 2.5 )

Trong phaûn öùng hoùa hoïc chæ coù lieân keát giöõa caùc nguyeân töû thay ñoåi laøm cho phaân töû naøy bieán ñoåi thaønh phaân töû khaùc .III/ Khi naøo phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra :

- Caùc chaát tham gia phaûi ñöôïc tieáp xuùc nhau , coù tröôøng hôïp


46

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungGV nhaéc laïi hieän töôïng quan saùt ñöôïc trong 2 thí nghieäm baøi tröôùc ; bieãu dieãn phaûn öùng cuûa Zn Vôùi HCl Chöùng toû chaát phaûn öùng phaûi ñöôïc tieáp xuùc nhau .(H) Coù phaûn öùng chæ coù moät chaát tham gia thì caàn coù ñieàu kieän naøo ? cho Ví duï (H) Coù phaûn öùng caàn coù maët chaát xuùc taùc yeâu caàu ñoc SGK phaàn 3/ III

Lieân heä : Khi ta aên , chaát dinh döôõng chuyeån hoùa thaønh chaát caàn thieát laø nhôø coù chaát xuùc taùc

caàn ñun noùng , coù tröôøng hôïp caàn chaát xuùc taùc …

4/ Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 5 Phuùt )Cheùp vaøo vôû baøi taäp caùc caâu sau vôùi ñaày ñuû caùc töø vaø cuïm töø thích

hôïp “ Phaûn öùng hoùa hoïc laø quùa trình laøm bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc . Chaát bieán ñoåi trong phaûn öùng goïi laø chaát phaûn öùng coøn chaát môùi sinh ra laø saûn phaåm . Trong quùa trình phaûn öùng löôïng chaát tham gia giaûm daàn löôïng saûn phaåm taêng daàn …


.

Ngaøy soaïn: 02/11/2007


47

Tieát 19 :

PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC TIEÁP THEO ( tt )

I/ Muïc tieâu : 1. Kieán thöùc :- HS bieát caùc daáu hieäu ñeå nhaän bieát moät phaûn öùng hoùa hoïc coù xaûy

ra khoâng2. Kyõ naêng : Tieáp tuïc cuûng coá caùch vieát phöông trình chöõ khaû naêng phaân bieät ñöôïc

hieän töôïng vaät lyù vaø hieän töôïng hoùa hoïc II/ Chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV :Oáng nghieäm , keïp oáng nghieäm , HCl , Zn .

2. Chuaån bò cuûa HS : SGK III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : (8phuùt)1. Oån ñònh tình hình lôùp :2. Kieåm tra baøi cuõ :a. Ñònh nghóa phaûn öùng hoùa hoïc – giaûi thíchb. Goïi HS chöõa baøi taäp soá 4/51 SGKHS traû lôøi : Tröôùc khi chaùy chaát Parafin ôû theå raén, coøn khi chaùy thì ôû

theå hôi, caùc phaân töû Parafin phaûn öùng vôùi caùc phaân töû khí Oâxi.3. Giaûng baøi môùi :* Giôùi thieäu baøi : Hoâm nay chuùng ta tieáp tuïc nghieân cöùu phaàn IV :

Laøm theá naøo ñeå nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra.* Tieán trình baøi daïy :

Tg Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung20Phuùt

*HÑ1:GV: Nhaéc laïi caùc thí nghieäm tröôùc , nung noùng ñöôøng daáu hieäu naøy chöùng toû phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ?GV: Thöïc hieän thí nghieäm 1 Zn + HCl .(H) Haõy quan saùt vaø cho bieát ôû ñaây coù phaûn öùng xaûy ra khoâng ?GV Thöïc hieän thí nghieäm khaùc . - BaCl2 + H2SO4

- CuSO4 + NaOH- Ñoát neán - d2 NaOH + Phenoltalein- CO2 + Ca(OH)2

*HÑ1:

Hoïc sinh phaùt bieåu ( Taïo ra chaát maøu ñen , hôi nöôùc )

Quan saùt vaø traû lôøi Coù phaûn öùng xaûy ra vì coù khí thoaùt ra

Caùc nhoùm thöïc hieän nhaän xeùt , neâu hieän töôïng vaø ruùt ra keát luaän

IV/ Laøm theá naøo nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ? Döïa vaøo daáu hieäu coù chaát môùi xuaát hieän coù tính chaát khaùc vôùi chaát phaûn öùng .

Daáu hieäu cho bieát phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra goàm : coù khí thoaùt ra , coù keát tuûa ,thay ñoåi maøu saéc , toûa nhieät , phaùt saùng …

10’ HÑ 2 : HÑ 2 : V. Luyeän taäpGV ghi baûng phuï coù ghi HS thaûo luaän nhoùm – Baøi taäp 5/51 SGK :


48

Tg Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungbaøi taäp 5/51 SGKGV cho HS hoaït ñoäng nhoùm – traû lôøi baøi taäp 5

traû lôøi phöông trình chöõAxit clohidrit + Canxicacbonat Canxiclorua + nöôùc + cacbonñioxit

Daáu hieäu nhaän bieát phaûn öùng xaûy ra laø xuaát hieän chaát khí (suûi boït ôû voû tröùng)

GV ñaùnh giaù keát quaû cuûa caùc nhoùmGV keát luaän

Daáu hieäu nhaän bieát coù phaûn öùng xaûy ra laø xuaát hieän chaát khí (suøi boït ôû voû tröùng)

Phöông trình chöõ :Axitclohidrit + canxicacbonat canxiclorua + nöôùc + cacbonñioxit

5’ HÑ 3 : Cuûng coá HÑ 3 :- Laøm theá naøo ñeå nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra- Laøm baøi taäp 6/51 SGK (HÑ nhoùm)

HS traû lôøiHS thaûo luaän nhoùm traû lôøi. Phöông trình chöõ :Than + Khí Oâxi Khí cacbonñioxit

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : (10Phuùt)- Hoïc kó baøi phaàn II- Ñoïc baøi ñoïc theâm- Chuaån bò baøi thöïc haønh 3 “ Daáu hieäu cuûa hieän töôïng vaø phaûn öùng

hoùa hoïc”


Ngaøy soaïn : 06/11/2007Tieát 20

THÖÏC HAØNH 3

I/ Muïc tieâu :1. Kieán thöùc :-Phaân bieät ñöôïc hieän töôïng vaät lyù vaø hieän töôïng hoùa hoïc. Nhaän bieát

ñöôïc caùc daáu hieäu coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra.2. Kyõ naêng :- Söû duïng cuï , hoùa chaát trong phoøng thí nghieäm 3. Thaùi ñoä :- HS yù thöùc caån thaän trong khi söû duïng thí nghieämII. Chuaån bò :1. Chuaån bò cuûa GV :Giaù thí nghieäm, oáng nghieäm, keïp goã, ñeøn coàn.Hoùa chaát : Dung dòch Natri cacbonat - Dung dòch nöôùc voâi trong, thuoác tím2. Chuaån bò cuûa HS : SGK + vôû ghi thöïc haønh


49

III. Hoïat ñoäng daïy hoïc :1. Oån ñònh tình hình lôùp : Kieåm tra só soá HS2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’- Daáu hieäu ñeå bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy raHS: Coù chaát môùi xuaát hieän

- Maøu saéc- Toûa nhieät vaø phaùt saùng

- Kieåm tra duïng cuï thí nghieäm : phaân nhoùm : 6 nhoùm3. Thöïc haønh :* Giôùi thieäu baøi : Ñeå naém ñöôïc daáu hieäu cuûa hieän töôïng vaø phaûn

öùng hoùa hoïc xaûy ra. Hoâm nay chuùng ta cuøng nhau thöïc haønh baøi 3


Tg Hoaït ñoäng cuûa GV Hoïat doäng cuûa HS Noäi dung

15’ HÑ 1 : HÑ 1 : Thí nghieäm 1 :

GV cho HS ñoïc thí nghieäm 1 Hoøa tan vaø ñun noùng kalipemanganaùt (thuoác tím)

GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm

Vôùi löôïng thuoác tím coù saün moãi nhoùm chia 3 phaàn

-Phaàn 1 : Cho vaøo nöôùc ñöïng trong oáng nghieäm 1 laéc cho tan, quan saùt hieän töôïng

1. Hoïc sinh quan saùt hieän töôïng : Hoïc sinh traû lôøi :- Chaát raén tan heát vaø taïo thaønh dung dòch maøu tím.

a. Hieän töôïng :- OÁng nghieäm 1 : Chaát raén tan heát taïo thaønh dung dòch maøu tím.hieän töôïng vaät lyù.

- Phaàn 2,3 : Cho vaøo nöôùc döïng oáng nghieäm 2

Hoïc sinh laøm thí nghieäm : Duøng keïp coå vaøo 1/3 oáng nghieäm vaø ñun noùng.

GV höôùng daãn : Ñöa que ñoùm coøn taøn ñoû vaøo ñeå thöû neáu thaáy que ñoùm coøn chaùy thì tieáp tuïc ñun khi naøo que ñoùm khoâng buøng chaùy thì ngöøng ñun, ñeå nguoäi oáng nghieäm

Ñoå nöôùc vaøo oáng nghieäm laéc cho tan.Nhaän xeùt : Chaát raén khoâng tan heát coøn laïi moät phaàn laéng xuoáng ñaùy oáng nghieäm.

OÁng nghieäm 2 : Chaát raén khoâng tan heát (coøn laïi moät phaàn raén laéng xuoáng ñaùy oáng nghieämhieän töôïng hoùa hoïc

GV yeâu caàu quan saùt oáng 1 vaø oáng 2.Nhaän xeùt ghi vaøo töôøng trình.GV yeâu caàu hoïc sinhh ghi PT chöõ ôû oáng nghieäm 2.

- ÔÛ oáng1 :Hieän töôïng vaät lí.- ÔÛ oáng 2 :Hieän töôïng hoùa hoïc, coù chaát môùi laø khí oxi laø chaát raén khoâng tan trong nöôùc (khi ñun noùng)

b. Phöông trình chöõ

Kali pemanganat Kali pemanganat + Mangandioxit + Khí OÂxi


50

Tg Hoaït ñoäng cuûa GV Hoïat doäng cuûa HS Noäi dung

20’ HÑ 2 : HÑ 2 : Thí nghieäm 2 :Thöïc hieän phaûn öùng Canxihidroâxit

GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm- Trong hôi thôû coù khí gì?

Coù khi cacbonñioxit- Duøng oáng huùt thoåi hôi theå laàn löôït vaøo oáng nghieäm (1) ñöïng nöôùc

a. Hieän töôïng- ÔÛ oáng (1) : Khoâng coù hieän töôïng gì?- ÔÛ oáng 2 : Nöôùc voâi trong vaãn ñuïc (coù chaát raén khoâng tan taïo thaønh)

GV goïi HS nhaän xeùt hieän töôïng

- Nhaän thaáy : Coù hieän töôïng gì?

- Tieáp tuïc duøng oáng thuûy tinh thoåi hôi vaøo oáng nghieäm (2) ñöïng nöôùc voâi trong. Ca (OH)2

- Quan saùt – nhaän xeùt :ÔÛ oáng 2 : nöôùc voâi trong vaãn ñuïc (coù chaát raén khoâng tan taïo thaønh) Coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra

- GV goïi HS vieát phöông trình chöõ ôû oáng (2)

HS traû lôøi Phöông trình chöõ :Canxihidroâxit + Cacbondioxit Canxicacbonat + nöôùc

- GV (b) höôùng daãn laøm thí nghieäm tieáp theo :

b. ÔÛ oáng 2 : (coù chaát raén môùi sinh ra)Chaát raén khoâng tan trong nöôùc

+ Ñoå dung dòch Natricacbonat laàn löôït vaøo oáng nghieäm (1) ñöïng nöôùc vaø oáng (2) ñöïng nöôùc voâi trong

- Quan saùt thaáy gì trong moãi oáng nghieäm?

ÔÛ oáng (1) Khoâng coù hieän töôïng gì?- ÔÛ oáng (2) coù phjaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra

Phöông trình chöõ :Canxihidroâxit + natricacbonat Canxicacbonat + Natrihidroâxits

GV yeâu caàu HS vieát phöông trình chöõ

HS traû lôøi

5’ HÑ 3 : Cuûng coá : HÑ 3 :

- Daáu hieäu ñeå bieát phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra laø gì ?

HS traû lôøi

- Vieát phöông trình chöõ vaøo baûng töôøng trình

4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo :Thu baûng töôøng trình


51

Thu doïn phoøng thí nghieäm : -Laøm veä sinhChuaån bò baøi môùi “Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng”IV. Ruùt kinh nghieäm, boå sung:

Ngaøy soaïn : 11/11/2007 Tieát21 :

ÑÒNH LUAÄT BAÛO TOAØN KHOÁI LÖÔÏNG I/ Muïc tieâu:

1. Kieán thöùc :- Hieåu ñöôïc ñònh luaät, bieát giaûi thích döïa vaøo söï baûo toaøn veà khoái löôïng cuûa nguyeân töû trong phaûn öùng hoùa hoïc .- Vaän duïng ñöôïc ñònh luaät , tính ñöôïc khoái löôïng cuûa moät chaát khi bieát khoái löôïng cuûa caùc chaát khaùc trong phaûn öùng .

2. Kyõ naêng :- Reøn kyõ naêng tính toaùn , quan saùt .- Hieåu roõ yù nghóa ñònh luaät ñoái vôùi ñôøi soáng vaø saûn xuaát . Böôùc ñaàu thaáy ñöôïc vaät chaát toàn taïi vónh vieãn , goùp phaàn hình thaønh theá giôùi quan duy vaät , choáng meâ tín dò ñoan

3. Thaùi ñoä : Hieåu roõ ñònh luaät, lieân heä thöïc teá II/ Chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV :- Caân baøn , hai coác thuûy tinh nhoû . - Dung dòch BaCl2 ; dung dòch Na2SO4 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc :1.OÂn ñònh tình hình lôùp : (1 phuùt)2.Kieåm tra baøi cuõ : Daáu hieäu nhaän bieát ñeå phaûn öùng hoùa hoïc xaûy raHS traû lôøi : Coù chaát môùi xuaát hieän, maøu saéc, toûa nhieät vaø

phaùt saùng3.Giaûng baøi môùi :* Giôùi thieäu baøi : Trong phaûn öùng hoùa hoïc toång khoái löôïng cuûa

caùc chaát coù ñöôïc baûo toaøn khoâng? Baøi hoïc hoâm nay seõ traû lôøi caâu hoûi naøy


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung14 Phu

* HÑ1: ( Thí nghieäm )GV thöïc hieän thí nghieäm Quan saùt thí nghieäm ,

1/ Thí nghieäm :- Ñoå dung dòch BaCl2


52

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungùt

10 Phuùt

10 Phuùt

8 phuùt

(SGK) neâu teân vaø vieát leân baûng dung dòch hoùa chaát chöùa trong hai coác .(H) Nhaän xeùt hieän töôïng gì khi cho hai dung dòch troän laãn nhau ? (H) Döïa vaøo yeáu toá naøo ñeå bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra ?(H) Tröôùc vaø sau khi phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra vò trí kim cuûa caân nhö theá naøo ?(H) Coù theå suy ra ñieåu gì ?(H) Vieát phöông trình chöõ cuûa phaûn öùng Duøng phöông phaùp ñaøm thoaïi ñi ñeán phaùt bieåu vaø giaûi thích

* HÑ2: ( Giaûi thích )Gôïi cho hoïc sinh nhôù laïi khoái löôïng haït nhaân ñöôïc coi laø khoái löôïng cuûa nguyeân töû vì khoái löôïng cuûa e raát nhoû khoâng ñaùng keå .Trong phaûn öùng hoùa hoïc chæ coù nhöõng thay ñoåi lieân quan ñeán söï saép xeáp caùc e , khoâng aûnh höôûng gì ñeán khoái löôïng haït nhaân Keát luaän : khoái löôïng caùc chaát ñöôïc baûo toaøn

* HÑ3: ( Aùp duïng )GV ñeå thaáy roõ aùp duïng ta vieát noäi dung ñònh luaät thaønh coâng thöùc khoái löôïng

BaCl2 laø khoái löôïng cuûa BariClorua v.v… thì coâng thöùc khoái löôïng seõ vieát nhö theá naøo ?- GV giao phieáu hoïc taäp baøi 2/54 HÑ4: Cuûng coá:

Phieáu hoïc taäp soá 1 : Haõy ñieàn caùc cuïm töø sau ( khoái

thaûo luaän nhoùm ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi treân

Coù chaát môùi sinh ra

Vaãn thaêng baèng

Khoái löôïng tröôùc , sau phaûn öùng khoâng thay ñoåi

HÑ 2:- Yeâu caàu ñoïc noäi dung ñònh luaät trong saùch giaùo khoa

4 hoïc sinh 4 nhoùm ñoïc

- Nhôù laïi dieãn bieán cuûa phaûn öùng ñeå giaûi thích .

HÑ 3 :

m BaCl2 + m Na2SO4 = m BaSO4 + m NaCl .

m BaCl2 = 23,3 + 11,7 _ 14,2 = 20,8 g HÑ4:

HS traû lôøi

vaøo dung dòch Na2SO4

thaáy coù chaát raén maøu traéng khoâng tan xuaát hieän .

- Phöông trình chöõ cuûa phaûn öùng hoùa hoïc BaryClorua + Natrisunfat Barysunfat + NatriClorua .

2/ Ñònh luaät : “ Trong moät phaûn öùng hoùa hoïc toång khoái löôïng cuûa caùc chaát saûn phaåm baèng toång khoái löôïng cuûa caùc chaát tham gia phaûn öùng ” . Giaûi thích : Trong phaûn öùng hoùa hoïc chæ coù söï thay ñoåi lieân keát giöõa caùc nguyeân töû , coøn soá nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá giöõ nguyeân , neân khoái löôïng caùc chaát ñöôïc baûo toaøn .3/ Aùp duïng :Giaû söû coù phaûn öùng A + B C + D Thì coâng thöùc veà khoùi löôïng vieát nhö sau : mA + mB = mC + mD


53

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dunglöôïng khoâng ñoåi , lieân keát giöõa , giöõ nguyeân , thay ñoåi ) vaøo choã troáng cuûa caâu sau sao cho hôïp lyù :

“ Trong phaûn öùng hoùa hoïc , chæ coù lieân keát giöõa caùc nguyeân töû thay ñoåi coøn soá nguyeân töû moãi nguyeân toá giöõ nguyeân vaø khoái löôïng cuûa caùc nguyeân töû khoâng ñoåi

Ñoát chaùy heát 9g Mg khoâng khí thu ñöôïc 15g MgO . Bieát raèng , Magieâ chaùy laø xaûy ra phaûn öùng vôùi khí O2 trong khoâng khí ?

a/ Vieát coâng thöùc veà khoái löôïng cuûa phaûn öùng xaûy ra b/ Tính khoái löôïng cuûa khí Oâxi ñaõ phaûn öùng .

“ Trong phaûn öùng hoùa hoïc , chæ coù lieân keát giöõa caùc nguyeân töû thay ñoåi coøn soá nguyeân töû moãi nguyeân toá giöõ nguyeân vaø khoái löôïng cuûa caùc nguyeân töû khoâng ñoåi

-m Mg + m O2 = m MgO - mO2 = m MgO - m Mg =

15 - 9 = 6 g

5) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 2 phuùt)- Veà nhaø hoïc kyõ phaàn 2- Laøm baøi taäp 2/54SGK- Chuaån bò baøi phöông trình hoùa hoïc IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung:

Ngaøy soaïn : 13/ 11/ 2007 Tieát 22 :

PHÖÔNG TRÌNH HOÙA HOÏC

I/ Muïc tieâu :1. Kieán thöùc :


54

- Hoïc sinh hieåu ñöôïc : phöông trình duøng ñeå bieåu dieãn phaûn öùng hoùa hoïc , goàm CTHH cuûa caùc chaát phaûn öùng vaø saûn phaåm vôùi caùc heä soá thích hôïp .

- YÙù nghóa cuûa phöông trình hoùa hoïc laø cho bieát tyû leä veà soá nguyeân töû , soá phaân töû giöõa caùc chaát cuõng nhö töøng caëp chaát trong phaûn öùng .2. Kyõ naêng:- Tieáp tuïc reøn luyeän kyõ naêng laäp coâng thöùc hoùa hoïc- Hoïc sinh bieát caùch laäp phöông trình hoùa hoïc khi bieát caùc chaát phaûn öùng vaø saûn phaåm, giôùi haïn ôû caùc phaûn öùng thoâng thöôøng . II/ Chuaån bò :1. Chuaån bò cuûa GV :

- Sô ñoà laäp phöông trình hoùa hoïc saùch giaùo khoa 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2) Kieåm tra baøi cuõ ( 7 phuùt ) - Haõy phaùt bieåu ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng vaø giaûi thích

HS traû lôøi : Trong phaûn öùng hoùa hoïc toång khoái löôïng cuûa caùc chaát saûn phaåm baèng toång khoái löôïng cuûa caùc chaát tham gia phaûn öùng - Chöõa baøi taäp 3/54 SGK 3) Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi : theo ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng , soá nguyeân töû moãi nguyeân toá trong caùc chaát tröôùc vaø sau phaûn öùng ñöôïc giöõ nguyeân

- Döïa vaøo ñoù vaø vôùi CTHH ta seõ laäp phöông trình hoùa hoïc ñeå bieåu dieãn phaûn öùng hoùa hoïc



10 Phu

* HÑ1: ( Laäp PTHH )GV neâu ví duï cho khí Hyñroâ taùc duïng vôùi khí Oâxi taïo ra nöôùc vaø ñaët caâu hoûi (H) Vieát phöông trình chöõ cuûa phaûn öùng hoùa hoïc treân?(H) Thay teân caùc chaát baèng coâng thöùc hoùa hoïc ?GV: khi thay teân baèng CTHH , ta coù sô ñoàø cuûa phaûn öùng .(H) Nhaän xeùt gì veà soá nguyeân töû H vaø soá nguyeân töû O cuûa 2 veá GV: Höôùng daãn caùch choïn heä soá vaø vieát thaønh phöông trình hoùa hoïc cuûa phaûn öùng treân .HÑ 2 :

* HÑ1:

Khí Hyñroâ + Khí Oâxi Nöôùc

H2 + O2 H2O

Nhaän xeùt , phaùt bieåu ( soá nguyeân töû O 2 veá khoâng baèng nhau )

Ñoïc phöông trình hoùa hoïc .

HÑ 2 :Thaûo luaän nhoùm , phaùt bieåu , ñoïc SGK

I/ Laäp phöông trình hoùa hoïc :1/ Phöông trình hoùa hoïc :

Phöông trình hoùa hoïc bieåu dieãn ngaén goïn phaûn öùng hoùa hoïc

H2 + O2 H2O

2H2 + O2 2 H2O

2/ Caùc böôùc laäp phöông trình hoùa hoïc :


55

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungùt

8 phuùt

GV: vieäc laäp phöông trình hoùa hoïc döôïc tieán haønh theo caùc böôùc theá naøo?GV: ñoïc ví duï SGK vaø ñaët caâu hoûi :(H) Haõy laäp phöông trình hoaù hoïc cuûa phaûn öùng ?

GV daãn daét ñeå hoïc sinh tìm ra caùc heä soá .

GV cho hoïc sinh laäp phöông trình hoùa hoïc cuûa phaûn öùng :Na2CO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + ? NaOH . HÑ3: Cuûng coá - Cho sô ñoà cuûa caùc phaûn öùng sau : a/ Na + O2 Na2O

b/ P2O5 + H2O H3PO4 Haõy laäp phöông trình hoùa hoïc 3a/ HgO Hg + O2 b/ Fe(OH)3 Fe2O3 + H2O

Chuù yù vaø tìm ñuùng caùc heä soá thích hôïp

Thaûo luaän vaø traû lôøi

HÑ3:

a/ 4Na + O2 2Na2O

b/ P2O5 + 3H2O 2H3PO4

a/ 2HgO 2Hg + O2

b/2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O

Böôùc 1: Vieát sô ñoà phaûn öùng Al + O2 Al2O3

Böôùc2:Caân baèng soá nguyeân töû moãi nguyeân toá .( Tìm heä soá thích hôïp )Böôùc 3 :Vieát phöông trình hoùa hoïc 4 Al + 3 O2 2 Al2O3

Ví duï 1: Na2CO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + 2 NaOH

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau :( 2 phuùt)-Hoïc kyõ baøi phaàn I- Laøm baøi taäp 2, 3, 4 SGK- Chuaån bò tieáp phaàn II yù nghóa cuûa phöông trình hoùa hoïc



56

Ngaøy soaïn: 18/ 11/ 2007

Tieát 23 : PHÖÔNG TRÌNH HOÙA HOÏC ( tt )

I/ Muïc tieâu : Nhö tieát 1 II/ Chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV :Caùc baøi taäp trong SGK

2. Chuaån bò cuûa HS : SGK III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc :

1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )2) Kieåm tra baøi cuõ : ( 7 phuùt )

Chöõa baøi taäp 3/58 saùch giaùo khoa Duøng phöông trình phaûn öùng 2HgO 2Hg + O2 ñeå vaøo baøi . Phöông trình phaûn öùng cho bieát tyû leä veà soá nguyeân töû baèng ñuùng heä soá moãi chaát trong phöông trình 3) Giaûng baøi môùi :



* HÑ1: ( YÙ nghóa cuûa PTHH)GV neâu laïi ví duï : 4Al + 3O2 2Al2O3

(H) Cho bieát tyû leä soá nguyeân töû Al ; soá phaân töû O2 ; soá phaân töû Al2O3 ?GV : Neâu ví duï

Soá nguyeân töû Al : Soá phaân töû O2 : Soá phaân töû Al2O3 = 4:3:2

Thaûo luaän , phaùt bieåu - Soá phaân töû Fe(OH)3 : Soá

II/ YÙ nghóa cuûa phöông trình hoùa hoïc :


57


18 phuùt

2Fe(OH)3 Fe2O3 +3 H2O(H) Haõy cho bieát tyû leä soá phaân töû cuûa caùc caëp chaát trong phaûn öùng treân

(H) Phöông trình coù yù nghóa theá naøo ?

* HÑ2: Cuûng coá , Luyeän taäpBaøi taäp 2b : Soá phaân töû P2O5 : Soá phaân töû H2O : Soá phaân töû H3PO4

= 1:3:2 Baøi taäp 5 : a/

Mg + H2SO4 MgSO4 + H2

b/ Ñeàu laø tyû leä 1:1:1 Baøi taäp 6 : a/ 4

P + 5 O2 2 P2O5 b/ Soá nguyeân töû P : Soá phaân töû O2 : Soá phaân töû P2O5 = 4:5:2 4NH3 + 5 O2

4 NO + 6 H2O

phaân töû Fe2O3 : Soá phaân töû H2O = 2:1:3 - Soá phaân töû Fe(OH)3 : Soá phaân töû Fe2O3 = 2:1 v.v…

Thaûo luaän , phaùt bieåu theo SGK.

Soá phaân töû P2O5 : Soá phaân töû H2O : Soá phaân töû H3PO4 = 1:3:2

a/ 4 P + 5 O2 2 P2O5

b/ Soá nguyeân töû P : Soá phaân töû O2 : Soá phaân töû P2O5 = 4:5:2 4NH3 + 5 O2 4

NO + 6 H2O

Phöông trình hoùa hoïc cho bieát tyû leä soá nguyeân töû soá phaân töû giöaõ caùc chaát cuõng nhö töøng caëp chaát trong phaûn öùng

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 2 phuùt) 4NH3 + 5 O2 4 NO + 6 H2O

2 KMnO4 + 16 HCl 2 KCl + 2 MnCl2 + 5 Cl2 + 8 H2O2 KClO3 2 KCl + 3 O2

- Xem laïi caùc noäi dung veà : Phaûn öùng hoùa hoïc , ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng, phöông trình hoùa hoïc …IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung:


58

Ngaøy soaïn :22/11/2007Tieát 24:

BAØI LUYEÄN TAÄP 3

I/ Muïc tieâu : - Phaûn öùng hoùa hoïc ( Ñinh nghóa , baûn chaát , ñieàu kieän phaûn öùng vaø daáu

hieäu nhaânk bieát)- Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng ( Phaùt bieåu giaûi thích , aùp duïng )- Phöông trinhg hoa hoïc ( bieåu dieán phaûn öùng hoa hoïc , yù nghóa )

- Phaân bieät ñöôïc hieän töôïng hoùa hoïc - Laäp PTHH khi bieât chaát phaûn öùng vaø saûn phaåm ( troïng taâm )II/ Chuaån bò: 1. Chuaån bò cuûa GV :

Phieáu hoïc taäp ( Theo noäi dung trieån khai trong tieât hoïc ) . Hình veõ sô ñoà töôïng tröng cho phaûn öùng N2 + H2 NH3 ( Baøi taäp 1/61 SGK )

2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt)

2) Kieåm tra baøi cuõ : ( 4 phuùt) Xaùc ñònh hieän töôïng vaät lyù , hieän töôïng hoùa hoïc trong caùc tröôøng hôïp

sau ñaây :a/ Daây saét ñöôïc taùn thaønh töøng ñoaïn nhoû vaø ñöôïc taùn thaønh ñinh b/ Ñoát chaùy saét trong Oâxi thu ñöôïc chaát raén mauø ñen ( Fe3O4 ) . Giaûi thích

(H) Vaäy hieän töôïng hoùa hoïc laø gì ? Theá naøo laø phaûn öùng hoùa hoïc ? Daáu hieäu nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra . 3) Giaûng baøi môùi :


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoâïng cuûa troø

Noäi dung

15Phuùt

*HÑ1: ( Noäi dung caàn nhôù)Sau khi kieåm tra GV tieåu keát vaø cho HS nhôù

(H) Vì sao chaát naøy laïi bieán ñoåi thaønh chaát khaùc GV nhaán maïnh khi phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra thì :-Thay ñoåi lieân keát -Soá nguyeân töû moãi nguyeân toá giöõ nguyeân (H) Phaùt bieåu ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng ?Töø baøi KT goïi HS vieát sô ñoà cuûa phaûn öùng ?(H) Haõy laäp PTHH treân ?

Ghi tieåu keát

Trong phaûn öùng hoùa hoïc chæ coù lieân keát giöaõ caùc nguyeân töû thay ñoåi laøm cho phaân töû naøy bieán ñoåi thaønh phaân töû khaùc Choát laïi vì soá nguyeân töû giöõ nguyeân ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng -HS phaùt bieåu ñònh luaät baûo toaøn khoái

I/ Noäi dung caàn nhôù 1/ Quaù trình bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc goïi laø phaûn öùng hoùa hoïc - Trong phaûn öùng hoùa hoïc chæ dieãn ra söï thay ñoåi lieân keát giöõa caùc nguyeân töû phaån töû bieán ñoåi chaát bieán ñoåi - Soá nguyeân töû moãi nguyeân toá giöõ nguyeân -Toång khoái löôïng cuûa caùc saûn phaåm baèng toång khoái löôïng cuûa caùc chaát tham gia 2/PTHH ( goàm CTHH cuûa chaát tham gia vaø saûn


59

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoâïng cuûa troø

Noäi dung

20phuùt

(H) Caùc böôùc laäp phaân töû hoùa hoïc *HÑ2 ( Baøi taäp ) Yeâu caàu HS ñoïc baøi taäp 3/61 SGK (GV ghi saün treân baûng phuï)Chæ ñònh 1 HS giaûi Baøi 3: GV kieåm tra vôû nhaùp 1 vaøi HS vaø cho ñieåm . Sau ñoù cho HS nhaän xeùt .-Söû duïng hình veõ Sô ñoà phaûn öùng giöõa N2

vaø H2 : cho HS ñeà baøi 1/61 , thaûo luaän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi :(H) Teân chaát tham gia, saûn phaåm .(H) Söï thay ñoåi giöõa caùc nguyeân töû nhö theá naøo ? Phaân töû naøo bieán ñoåi , phaân töû ñöôïc taïo ra ?

(H) Soá nguyeân töû moái nguyeân toá tröôùc vaø sau phaûn öùng baèng bao nhieâu vaø coù giöõ nguyeân khoâng ? -Cho HS ñoïc ñeà Baøi taäp 4/61 GV treo baûng phuï vaø ñaët caùc caâu hoûi.(H)Laäp PTHH cuûa phaûn öùng? C2H4+3O2 2CO2+ 2H2O(H)Tæ leï giöõa soá phaân töû C2H4 vôùi soá phaân töû O2 ; CO2; H2O ?

löôïng

Fe + O2 Fe3O4

3Fe + 2O2 Fe3O4

Nhoùm trao ñoåi vaø giaûi baøi taäp 3-Vieát coâng thöùc veà khoái löôïng -Khoái löôïng CaCO3

ñaõ phaûn öùng -Tæ leä % veà khoái löôïng CaCO3 trong ñaù voâi

-Suy nghó caù nhaân phaùt bieåu töøng phaàn a, b, c cuûa baøi taäp

-Tröôùc phaûn öùng (2H, 2N) -Sau phaûn öùng (1N,3H ) - H2 , N2 : bieán ñoåi NH3 : taïo ra

Traû lôøi :Soá nguyeân töû N,H ñeàu ñöôïc giöõ nguyeân

Thaûo luaän nhoùm aø traû lôøi

phaåm )II/Baøi taäp :3/61a/m(CaCO3)=m(CaO)+m(CO2)b/Khoái löôïng CaCO3 ñaõ phaûn öùng 140 + 110 = 250 Kg % CaCO3 chöùa trong ñaù voâi:

1/61

a/ Teân chaát tham gia : khí Nitô, khí Hyñroâ . Teân chaát saûn phaåm : Amoâniaêc .

b/ Tröôùc phaûn öùng :2H lieân keát nhau , 2N lieân keát nhau , Sau phaûn öùng : 3H lieân keát vôùi 1N- H2 , N2 : bieán ñoåi NH3 : ñöôïc taïo ra c/ Soá nguyeân töû moãi nguyeân toá giöõ nguyeân tröôùc vaø sau phaûn öùng ( 6H ; 2N ) 4/61

C2H4+3O2 2CO2+2H2O

Tæ leä Soá p.töû C2H4:Soá p.töû O2= 1:3Soá p.töû C2H4 : Soá p.töû CO2

= 1 : 2

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau :(5 phuùt ) Coù HS vieát 4 phaûn öùng sau a/ CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O ; b/ Na + 3H2O NaOH + 2H2 c/ CaCO3 + HCl CaCl2 + H2O + CO2 ; d/ Al + O2 AlO2 Hoûi phöông trình naøo vieát chöa ñuùng ? Haõy söûa laïi cho ñuùng ( Gôïi yù traû lôøi) Caùc phöông trình (b) ; (c) ; (d) Vieát chöa ñuùng . söûa laïi laø : 2Na + 2H2O 2NaOH + H2

CaCO3 + 2HCl CaCl2 + CO2 + H2O


60

4Al + 3O2 2Al2O3

- Laøm caùc baøi taäp 2 , 5 / 60 – 61 SGK , Baøi taäp 17.1 ; 17.3 ; 17.4 SBT


Ngaøy soaïn: 26/11/2007Tieát 26 : Chöông 3 : MOL VAØ TÍNH TOAÙN HOÙA HOÏC

MOL

I/ Muïc tieâu : - Giuùp hoïc sinh bieát vaø phaùt bieåu ñuùng nhöõng khaùi nieäm mol , khoái löôïng mol , theå tích mol cuûa chaát khí . Bieát soá Avoâgañroâ laø con soá raát löùon thöôøng chæ duøng cho nhöõng haït vi moâ nhö ( nguyeân töû , phaân töû … )- Reøn kyõ naêng tính soá nguyeân töû , soá phaân töû ( theo N ) coù trong moãi löôïng chaát .- Hieåu ñöôïc khaû naêng saùng taïo cuûa con ngöôøi duøng ñôn vò mol nguyeân töû , phaân töû trong nghieân cöùu khoa hoïc , ñôøi soáng , saûn xuaát cuûng coá nhaän thöùc nguyeân töû , phaân töû laø coù thaät


- Hình veõ lôùn trang 64 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK


61

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt) 2) Kieåm tra baøi cuõ : 3) Giaûng baøi môùi ( Toå chöùc tình huoáng) 2 phuùt

* Giôùi thieäu baøi : Caùc em bieát nguyeân töû , phaân töû coù khoái löôïng kích thöôùc cöïc kyø nhoû beù ( chæ coù theå nhìn thaáy chuùng baèng loaïi kính hieån vi ñieän töû coù ñoä phoùng ñaïi haøng traêm trieäu laàn ) . Maëc duø vaäy , ngöôøi nghieân cöùu hoùa hoïc caàn phaûi bieát ñöôïc soá nguyeân töû , phaân töû cuûa caùc chaát tham gia vaøo saûn phaåm . Laøm theá naøo ñeå coù theå bieát ñöôïc khoái löôïng hoaëc theå tích khí caùc chaát tröôùc vaø sau phaûn öùng ? Ñeå thöïc hieän muïc ñích naøy ngöôøi ta ñöa khaùi nieäm mol vaøo moân hoùa hoïc ( Ghi ñeà baøi leân baûng )



10 Phuùt

* HÑ1: ( Mol laø gì ? ) (H) Mol laø gì ?( Laø löôïng chaát coù chöùa 6.1023 nguyeân töû hoaëc phaân töû cuûa chaát ) 6.1023 goïi laø soá Avoâgañroâ = N (H) 1 mol nguyeân töû Fe coù bao nhieâu nguyeân töû Fe ?(H) 1 mol phaân töû H2O coù bao nhieâu phaân töû H2O ?GV phaân bieät roõ raøng giöõa “mol nguyeân töû “ vaø “ mol phaân töû “ roài ñaët caâu hoûi :(H) 1 mol Hyñroâ , caùc em hieåu nhö theá naøo ?- Sau khi hoïc sinh phaân bieät , GV caàn löu yù cho hoïc sinh laø phaûi noùi nhö theá naøo cho ñuùng .(H) Haõy nhaän xeùt caùc chaát coù soá mol baèng nhau thì soá nguyeân töû , soá phaân töû theá naøo ?(H) Soá nguyeân töû hoaëc phaân töû coù trong moãi löôïng chaát sau :a/ 1,5 mol nguyeân töû Al c/ 0,25 mol phaân töû NaCl Muoán tìm soá phaân

Ñoïc saùch giaùo khoa ñeå phaùt bieåu traû lôøi .( Laø löôïng chaát coù chöùa 6.1023 nguyeân töû hoaëc phaân töû cuûa chaát ) 6.1023 goïi laø soá Avoâgañroâ = N

- 1 mol Fe coù chöùa N nguyeân töû Fe- 1 mol H2O coù chöùa N phaân töû H2O

- Naém vöõng 2 caùch noùi “ mol nguyeân töû “ “ mol phaân töû “ - Coù theå hieåu theo 2 caùch khaùc : ñoù laø N nguyeân töû Hyñroâ hoaëc laø N phaân töû Hyñroâ H2

- Hoïc sinh khaúng ñònh : Soá mol baèng nhau soá nguyeân töû , phaân töû baèng nhau .

- Laøm baøi taäp 1a , 1c trang 65 ghi ra keát quaû

Soá nguyeân töû , phaân töû = Soá mol x 6.1023

I/ Mol laø gì ?

- Mol laø löôïng chaát coù chöùa 6.1023 nguyeân töû hoaëc phaân töû cuûa chaát ñoù .

- 6.1023 : soá Avoâgañroâ ( kyù hieäu N ) Ví duï : 1 mol nguyeân töû Fe coù chöùa N nguyeân töû Fe 1mol phaân töû H2O coù chöùa N phaân töû H2O

Soá nguyeân töû ( phaân töû ) = Soá mol x 6.1023

II/ Khoái löôïng mol laø gì ?


62


10Phuùt

10 phuùt

töû , nguyeân töû ?*HÑ2( Khoái löôïng mol laø gì )GV : 1 nguyeân töû ( phaân töû) khoâng theå caân ñöôïc nhöõng N nguyeân töû ( phaân töû ) coù theå caân ñöôïc baèng gam . Trong hoùa hoïc , ngöôøi tö thöôøng noùi laø khoái löôïng mol nguyeân töû Fe , khoái löôïng phaân töû H2O . Vaäy khoái löôïng mol laø gì ? yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi ñaõ vieát saün ra giaáy vaø gaén leân baûng .(H) Khoái löôïng mol laø gì ?(H) Cho bieát nguyeân töû khoái cuûa Fe vaø khoái löôïng mol nguyeân töû Fe ( Caâu hoûi nhö treân vôùi nguyeân töû khoái cuûa H , phaân töû khoái H2 , H2O , CO2 vaø MH , ,

…)(H) Coù nhaän xeùt gì veà khoùi löôïng mol caùc chaát vôùi soá nguyeân töû ( soá phaân töû ) khoái löôïng mol nguyeân töû , phaân töû vôùi nguyeân töû khoái , phaân töû khoái ?* HÑ3 ( theå tích mol khí)- Nhöõng chaát khaùc nhau thì khoái löôïng mol cuûa chuùng cuõng khaùc nhau. Vaäy 1 mol cuûa caùc khí khaùc nhau thì theå tích cuûa chuùng coù khaùc nhau khoâng ?( treo hình veõ , yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi )(H) Theå tích mol chaát khí laø gì?(H) ÔÛ cuøng ÑK to, p nhö nhau theû tích caùc khí H2

, N2, CO2 theá naøo ?(H) ÔÛ ñktc thì theå tích

Thaûo luaän muïc II vaø traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa giaùo vieân .

- Laø khoái löôïng tính baèng gam cuûa N nguyeân töû ( phaân töû ) chaát ñoù coù soá trò baèng nguyeân töû khoái , phaân töû khoái .

- Khoái löôïng mol coù soá trò baèng nguyeân töû khoái , phaân töû khoái .

Theo doõi , quan saùt vaø traû lôøi- Theå tích mol chaát khí laø theå tích chieám bôûi N phaân töû cuûa chaát khí ñoù .

Coù theå tích baèng nhau

- Khoái löôïng mol (M) cuûa moät chaát laø khoái löôïng tính baèøng gam cuûaN nguyeân töû hoaëc phaân töû chaát ñoù , coù soá trò baèng nguyeân töû khoái hoaëc phaân töû khoái .

= 1 g

= 16 g

= 2 g

= 32g

= 18 g

III/ Theå tích mol chaát khí

- Theå tích mol chaát khí laø theå tích chieám bôûi N phaân töû cuûa chaát khí ñoù .

- 1 mol baát kì chaát khí naøo, trong cuøng ñieàu kieän veà to, p ñeàu chieám nhöõng theå tích baèng nhau.- ÔÛ ñktc ( 0oC , 1 atm ) theå tích mol cuûa caùc


63

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungcaùc khí ñoù baèng bao nhieâu ?

(H) Coù nhaän xeùt gì veà theå tích mol (ñktc), khoái löôïng mol vaø soá phaân töû caùc khí H2 , N2 , CO2 ? V = n . 22,4* HÑ4 cuûng coáKhoanh troøn vaøo chöõ caùi tröôùc caâu ñuùng A. Soá nguyeân töû H

coù trong 1 mol phaân töû hyñroâ laø 6. 1023

B. Soá nguyeân töû Mg coù trong 1 mol nguyeân töû Mg laø 6.1023

C. Soá nguyeân töû O coù trong 1 mol phaân töû Oxi laø 6.1023

1 mol phaân töû Oâxi coù chöùa N nguyeân töû oâxi

Neáu coù 1 mol phaân töû H2 vaø 1mol phaân töû Oâxi, haõy cho bieát : a) Soá phaân töû cuûa

moãi chaát laø bao nhieâu ?

b) Khoái löôïng mol cuûa moãi chaát laø bao nhieâu c)Theå tích mol caùc khí treân ( ñktc) laø theá naøo

( Ñaùp aùn : B )

Ñeàu baèng N phaân töû )

( M Hyñroâ = 2g ; MOâxi = 32g )

( Theå tích caùc khí laø : 22,4 lít )

chaát khí ñeàu baèng 22,4 lítVD: ÔÛ ñktc 1 mol khí H2 , N2 , CO2 coù theå tích laø 22,4 lít

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 2 phuùt ) Haõy khoanh troøn chöõ Ñ neáu caâu ñuùng, chöõ S neáu caâu sai - ÔÛ ñktc, theå tích cuûa 0,5 mol H2 laø 11,2 lít ( Ñ ) - Theå tích cuûa 16g O2 baèng theå tích cuûa 16g SO2 ôû cuøng ñieàu kieän (S) -ÔÛ cuøng ñk theå tích cuûa 0,5 molO2 baèng theå tích cuûa 0,5 mol khí SO2 ( Ñ)

Haõy tìm theå tích (ñktc) cuûa hoãn hôïp goàm : 0,25 mol O2 vaø 0,5 mol CO2 - Laøm caùc baøi taäp 1 , 2 , 3 , 4 trang 65 SGK


64

- Xem tröôùc noäi dung cuûa baøi hoïc “ Chuyeån ñoåi giöõa khoái löôïng, theå tích vaø löôïng chaát


Ngaøy soaïn : 28/11/2007 Tieát 27 , 28 :

CHUYEÅN ÑOÅI GIÖÕA KHOÁI LÖÔÏNG , THEÅ TÍCH VAØ LÖÔÏNG CHAÁT LUYEÄN TAÄP

I/ Muïc tieâu : - Hoïc sinh bieát chuyeån ñoåi löôïng chaát ( soá mol chaát ) thaønh khoái löôïng chaát vaø ngöôïc laïi , bieát chuyeån ñoåi khoái löôïng chaát thaønh löôïng chaát .- Hoïc sinh bieát chuyeån ñoåi löôïng chaát khí thaønh theå tích khí (ñktc) vaø ngöôïc laïi , bieát chuyeån ñoåi theå tích khí (ñktc) thaønh löôïng chaát .


Moät soá phieáu hoïc taäp2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt) 2) Kieåm tra baøi cuõ ( 9 phuùt) 1/ Xaùc ñònh khoái löôïng cuûa : 0,15 mol CO2 ; 2 mol Cu ( m CO2 : 0,15 . 44 = 66g ; m Cu : 2 . 64 = 128g ) 2/ Tìm theå tích khí ( ñktc ) cuûa : 0,25 mol CO2 ; 1,5 mol O2 ( Theå tích CO2 : 0,25 . 22,4 = 5,6 l Theå tích O2 : 1,5 . 22,4 = 33,6 l )

GV : töø baøi kieåm tra 6,6g CO2 chöùa bao nhieâu mol ? ( = 0,15 mol )

Nhö vaäy coù theå tính ñöôïc khoái löôïng chaát neáu bieát M vaø soá mol hoaëc tính ñöôïc soá mol neáu bieát M vaø khoái löôïng chaát pheùp tính nhö vaäy goïi laø söï chuyeån ñoåi

3. Giaûng baøi môùi :* Tieán trình baøi daïy :


* HÑ1:( Quan heä giöõa n , M , m ) GV döïa vaøo baøi taäp vöøa söõa ñöa ra sô ñoà sau :

Thaûo luaän vaø ñöa ra coâng thöùc :

I/ Chuyeån ñoåi giöõa löôïng chaát vaø khoái löôïng chaát nhö theá naøo ?


65


10 Phuùt

15 Phuùt

0,15 mol . 44 = 6,6 g Soá mol (n) x M = khoái löôïng (m) - Coù theå tính ñöôïc n neáu bieát m vaø m cuûa chaát ñoù khoâng ?

(H) Tính xem soá mol cuûa 28g Fe ; 8 g MgO ( Thaûo luaän nhoùm )

- GV coù theå tìm ñöïôc khoái löôïng mol M cuaû chaát , neáu bieát n vaø m .

(H) Haõy chuyeån ñoåi thaønh coâng thöùc tính M ?(H) Tìm khoái löôïng mol cuûa hôïp chaát A , bieát raèng 0,125 mol chaát naøy coù khoái löôïng laø 12,25 g ? Söû duïng baûng phuï : 1/ Tính khoái löôïng cuûa : 0,1 mol CuO 0,05 mol H2SO4 2/ Tính soá mol cuûa : 3,2 g Cu 7,4 g Ca(OH)2 3/ Moät kim loaïi coù soá mol laø 0,2 coù khoái löôïng laø 5,4 g . Hoûi kim loaïi naøy laø kim loaïi naøo ?* HÑ2:( Quan heä giöõa n , V )GV quay laïi baøi taäp kieåm tra Theå tích khí :0,25.22,4 =5,6 lVaø yeâu caàu hoïc sinh ñöa ra sô ñoà :(H) Tính theå tích ( ñktc ) cuûa 0,2 mol O2

GV: töø coâng thöùc tính theå tích . Haõy neâu coâng thöùc tính n ôû (ñktc ) .(H) Haõy cho bieát 1,12 lít khí A (ñktc) coù soá mol laø bao nhieâu ?

m = n . M

Ruùt ra n =

- Thaûo luaän vaø ñöa ra keát quaû

Soá mol Fe : = 0,5 mol

Soá mol MgO : =0,2

mol

Caù nhaân traû lôøi

- Thaûo luaän vaø traû lôøi:

MA = = 98 g

Thaûo luaän nhoùm ( 2 nhoùm 1 baøi )m CuO = 0,1 . 80 = 8 gm H2SO4 = 0,05. 98= 4,9 g

n Cu = = 0,05 mol

nCa(OH)2 = = 0,1 mol

M= = 27 g

Kim loaïi laø Al

n . 22,4 = theå tích VCaù nhaân leân baûng

V = 0,2 . 22,4 = 4,48 l

Ruùt ra :

n =

_ Caù nhaân phaùt bieåu

n = = 0,05 mol

n : Soá mol chaát m = n . M m: Khoái löôïng chaát M : Khoái löôïng

n = mol

M =

II/ Chuyeån ñoåi giöõa löôïng chaát vaø theå tích chaát khí :

V = 22,4 . n

n: Soá mol khí V : Theå thích khí (ñktc)


66

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung*HÑ3: Cuûng coá : ( baûng phuï ) 1/ Tính theå tích (ñktc) cuûa :a/ 0,175 mol CO2 b/ 1,25 mol H2 c/ 3 mol N2 2/ Tính soá mol vaø theå tích cuûa hoãn hôïp khí (ñktc) goàm coù :0,44g CO2 ; 0,44g H2 vaø 0,56 g N2 .

3/ Tính khoái löôïng cuûa :0,1 mol Fe2,15 mol Cu0,8 mol H2SO4

V : 22,4 . 0,175 =

3,92l

V : 22,4 . 1,25 = 28 l

V : 22,4 . 3 = 672 l

- Soá mol hoãn hôïp khí baèng toång soá mol caùc khí : n CO2 : 0,01 moln H2 : 0,02 moln N2 : 0,02 moln hoãn hôïp : 0,05 molV hoãn hôïp : 0,05 . 22,4 = 1,12lít

m Fe = 0,1 .56 = 5,6 gm Cu = 2,15 . 64 = 137,6 gm H2SO4 = 0,8 . 98 = 78,4g

( 10 Phuùt ) Sô ñoà bieán ñoåi giöõa khoái löôïng , löôïng chaát vaø theå tích khí .

n = n =

m = n . M V = n . 22,4 Baøi taäp 5/67 :

n O2 = = 3,125 mol n CO2 = mol

Theå tích cuûa hoãn hôïp khí ôû 20oC , 1atm laø : 24 ( 3,125 + 2,273 ) = 129,552 ( lít ) Phieáu hoïc taäp 1: (10 phuùtù )

n ( mol ) m ( gam ) V ( lít ) ñktc Soá phaân töûCO2

N2

CH4

SO2

0,020,40,3

0,75

0,8811,24,84,8

0,4488,966,7216,8

0,12 . 1023

2,4 . 1023

1,8 . 1023

4,5 . 1023

( 10 phuùt ) * Haõy gheùp caùc khoái löôïng chaát ( bieûu thò baèng chöõc caùi A , B , C , D vôùi caùc theå tích ( ñktc) bieåu thò baèng chöõ soá 1,2,3,4 sao cho hôïp lí .

A 12,8g khí SO2 1 6,72 lít

B 4g khí CH4 2 3,36 lít

C 9,6g khí O2 3 5,6 lít

D 4,4g CO2 + 0,1g H2 4 4,48 lít

Traû lôøi : A-4 ; B- 3 ; C-1 ; D- 2

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau ( 15 phuùt )


67

Khoái löôïng (m) Löôïng chaát ( n )

Theå tích khí ( V )

BT : Moät hoãn hôïp goàm 6,4gO2 vaø 4,4g CO2 .a) Tính soá mol vaø theå tích ( ñktc) cuûa hoãn hôïp khí ?b) Xaùc ñònh khoái löôïng mol trung bình cuûa hoãn hôïp ?* Höôùng daãn : - soá mol hoãn hôïp khí : 6,4 : 32 + 4,4 : 44 = 0,3 ( mol ) -Theå tích hoãn hôïp khí : 0,3 . 22,4 = 6,72 lít - Khoái löôïng mol trung bình hoãn hôïp : ( 6,4 + 4,4 ) : 0,3 = 36g IV/ Ruùt kinh nghieäm, boå sung :


TÆ KHOÁI CUÛA CHAÁT KHÍ I/ Muïc tieâu : -HS bieát caùch xaùc ñònh tæ khoái cuûa khí A ñoái vôùi khí B-HS bieát caùch xaùc ñònh tæ khoái cuûa 1 chaát khí ñoái vôùi 1 chaát khí -Bieát giaûi caùc baøi toaùn hoùa hoïc coù lieân quan ñeán tæ khoái chaát khí II/Chuaån bò:

1. Chuaån bò cuûa GV : Moät soá phieáu hoïc taäp , baûng phuï

2. Chuaån bò cuûa HS : SGKIII/Hoaït ñoäng daïy hoïc:

1) OÂn ñònh tình hình lôùp (1 phuùt) 2) Kieåm tra baøi cuõ : ( 9 phuùt )-Phaûi laáy bao nhieâu gam moãi chaát khí sau ñeå chuùng coù cuøng theå tích laø 5,6 lít ( ñktc )

H2 O2 N2 Cl2Soá mol 0,25 0,25 0,25 0,25


68

Khoái löôïng ( gam )

0,5 8 7 17,75

GV : Trong 4 khí treân khí naøo naëng nhaát HS : Khí naëng nhaát laø Cl2 ; khí nheï nhaát laø H2 GV : Khí O2 naëng hôn khí H2 bao nhieâu laàn ?

HS : Khí O2 naëng hôn khí H2 : laàn

GV : Neáu cuøng soá mol = 1 mol thì khí O2 naëng hôn khí H2 : laàn . Vaäy

goïi laø tæ khoái cuûa O2 ñoái vôùi H2 3) Giaûng baøi môùi :



10Phuùt

10 Phuùt

GV: Baèng caùch naøo coù theå bieát ñöôïc khí A naëng hay nheï hôn khí B ?*HÑ1: ( Xaùc ñònh tæ khoái cuûa khí A vôùi khí B ) Töø ví duï treân daãn daét ñeán coâng thöùc tính tæ khoái

GV: Goïi MA , MB laàn löôït laø khoái löôïng mol khí A vaø B ; dA/B laø tæ khoái cuûa khí A ñoái vôùi khí B

(H) tính tæ khoái cuûa H2 ñ/v N2

(H) N2 , O2 , Cl2 , CO , SO2 a/ naëng hay nheï hôn H2 bao nhieâu laàn ?

(H) Bieát khí A coù tyû khoái ñoái vôùi O2 laø 1,375 . Haõy xaùc ñònh khoái löôïng mol khí A ? Töø ñoù vieát coâng thöùc toång quaùt tính MA khi bieát dA/B

?* HÑ2:(Xaùc ñònh tyû khoái cuûa khí A ñoái vôùi khoâng khí ) (H) Khi nghieân cöùu tính chaát vaät lyù cuûa moät chaát khí , ngöôøi ta caàn bieát chaát ñoù

Döïa vaøo ví duï treân ruùt ra ñöôïc

HS ñoïc laïi coâng thöùc

?

Nhoùm thaûo luaän vaø traû lôøi

-nhoùm trình baøy keát quaû :H2 laø khí nheï nhaát , caùc khí treân ñeàu naëng hôn H2 -Töø coâng thöùc

1/ Baèng caùch naøo coù theå bieát ñöôïc khí A naëng hay nheï hôn khí B .

MA : khoái löôïng mol khí A MB : khoái löôïng mol khí B Ví duï : khí O2 naëng hay nheï hôn khí H2

bao nhieâu laàn ?

Vaäy khí O2 naëng hôn khí H2 16 laàn

2/ Baèng caùch naøo coù theå bieát ñöôïc khí A naëng hay nheï hôn khoâng khí


69

MA = dA/B . MB


5 phuùt

naëng hay nheï hôn khoâng khí ?- Khoâng khí laø hoãn hôïp goàm hai khí chính : 80% N2 vaø 20% O2

( veà theå tích ) (H) Tính khoái löôïng mol cuûa khoâng khí ( Mkk ) nhö theá naøo ?

(H) Haõy neâu coâng thöùc tính tyû khoái cuûa khí A ñoái vôùi khoâng khí?

(H) Khí CO2 naëng hay nheï hôn khoâng khí bao nhieâu laàn . Vì sao CO2 hay tích tuï ôû ñaùy gieáng , hang saâu . GV: gôïi yù ñeå hoïc sinh töï suy luaän ra MA = dA/ kk . 29

(H) N2 , O2 , Cl2 , CO , SO2 b/ Khí naøo naëng hay nheï hôn khoâng khí vaø naëng hay nheï hôn bao nhieâu laàn ?(H) Moät chaát khí coù tyû khoái ñoái vôùi khoâng khí laø 2,207 . Haõy xaùc ñònh khoái löôïng mol khí ñoù ? * HÑ3: ( Cuûng coá) Coù theå thu nhöõng khí naøo vaøo hình ( töø nhöõng thí nghieäm trong phoøng thí nghieäm ):H2 , Cl2 , CO2 , CH4 baèng caùch : a/ Ñaët ñöùng bình ? Cl2 , CO2 ) b/ Ñaët ngöôïc bình ? H2 , CH4 )

“ Khoái löôïng mol khoâng khí ” laø khoái löôïng cuûa 0,8 mol N2 + Khoái löôïng cuûa 0,2 mol O2 Mkk = ( 28 . 0,8 ) + ( 32 . 0,2 ) 29

* dA/ kk =

* MA = dA/kk . 29- Nhoùm trình baøy keát quaû

d/ =

( Nheï hôn khoâng khí vaø naëng baèng 0,966 laàn khoâng khí )M = 2,207 . 29 = 64

Cl2 , CO2

H2 , CH4

Khoái löôïng gaàn ñuùng cuûa “ moät mol khoâng khí ” laø 29g

dA/ kk =

Ví duï : Khí CO2 naëng hay nheï hôn khoâng khí bao nhieâu laàn ?

d/ =

Khí CO2 naëng hôn khoâng khí 1,52 laàn .

MA = dA/kk . 29

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 10 phuùt )

Phieáu hoïc taäp : dA/ 40 13 14 MA 80 26 28Baøi taäp : Khí X coù coâng thöùc RO2 . Bieát dX/kk = 1,5862 . Haõy xaùc ñònh coâng thöùc cuûa khí X . MX = 1,5862 . 29 = 46 R + 32 = 46 R = 14 ( N ) Vaäy coâng thöùc khí X laø NO2 Baøi taäp : Tyû khoái cuûa khí A so vôùi H2 laø 32 . Vaäy A laø :

a/ O2 ; b/ SO2 ; c/ CO2 ; d/ HCl


70

( Khaù , gioûi ) : Hoãn hôïp goàm hai khí H2 vaø N2 coù khoái löôïng mol trung bình M = 17,6 g a/ Xaùc ñònh tyû khoái cuûa hoãn hôïp so vôùi CH4 vaø khoâng khí b/ Tính thaønh phaàn % veà soá mol vaø theå tích cuûa moãi khí trong hoãn hôïp

dhh / : ; dhh/kk = Goïi x laø soá mol H2 coù trong 1 mol hoãn hôïp ta coù :

hh = x . M + ( 1 _ x ) M = 17,6

Hay 2x + 28 ( 1 _ x ) = 17,6 x = 0,4 Soá mol N2 coù trong moät hoãn hôïp baèng 1 _ 0,4 = 0,6 mol % soá mol H2 = 40% vaø % soá mol N2 = 60% Ñaây cuõng laø % veà theå tích cuûa moãi khí



71

Ngaøy soaïn : 06/12/2007Tieát 30,31 :

TÍNH THEO COÂNG THÖÙC HOÙA HOÏC

I/ Muïc tieâu : - Töø coâng thöùc hoùa hoïc ñaõ bieát , hoïc sinh bieát caùch xaùc ñònh thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá hoùa hoïc taïo neân hôïp chaát -Töø thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá taïo neân hôïp chaát , hoïc sinh bieát caùch xaùc ñònh CTHH cuûa hôïp chaát - Reøn luyeän kyõ naêng tính toaùn , cuûng coá caùch chuyeån ñoåi khoái löôïng löôïng chaát vaø xaùc ñònh khoái löôïng mol töø tyû khoái .


Moät soá phieáu hoïc taäp , baûng phuï 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp ( 1 phuùt ) 2) Kieåm tra baøi cuõ : ( 9 phuùt )

3. Giaûng baøi môùi : Tieát 1 : Daïy muïc 1 “ Bieát CTHH xaùc ñònh thaønh phaàn % caùc nguyeân toá ” Tieát 2 : Daïy muïc 2 “ Bieát thaønh phaàn % nguyeân toá , xaùc ñinh CTHH ” - Haõy tìm khoái löôïng mol cuûa khí coù tyû khoái ñoái vôùi O2 laø : 1,375 ( M = 1,375 . 32 = 44 ) - Haõy cho bieát khí CH4 naëng hay nheï hôn khoâng khí bao nhieâu laàn ?

( d / kk = . CH4 naëng baèng 0,55 laàn khoâng khí )

* Giôùi thieäu baøi : Ngaøy nay caùc nhaø khoa hoïc ñaõ tìm ra haøng trieäu chaát khaùc nhau coù nguoàn goác töï nhieân hoaëc nhaân taïo ví duï : C2H2 , C6H6 ….. töø nhöõng coâng thöùc hoùa hoïc naøy , ta khoâng chæ bieát ñöôïc thaønh phaàn caùc nguyeân toá hoùa hoïc taïo neân chuùng , maø coøn xaùc ñònh ñöôïc thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá trong hôïp chaát . Chaúng haïn bieát ñöôïc haøm löôïng ñaïm (N) trong caùc phaân ñaïm : ñaïm 1 laù Ca(NO3)2 ; KNO3 ; (NH4)2 SO4 Ñaïm 2 laù NH4NO3 ; Ureâ (NH2)2CO laàn löôït laø : 17% ; 13,86% ; 21,2% ; 35% ; 46,7%

Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp ta caùch tính % cuûa caùc nguyeân toá trong hôïp chaát .

Tieán trình baøi daïy :


* HÑ1:( xaùc ñònh % nguyeân toá trong hôïp chaát ) GV: moät loaïi phaân boùn coù coâng thöùc laø KNO3

vaø ñaët caâu hoûi ? (H) CTHH KNO3 cho ta bieát ñieàu gì ?

Naém ñöôïc muïc tieâu

Coù 3nguyeân toá K,N,OKNO3 So ángtöû moãi ngtoá Phaân töû khoái

1/ Bieát CTHH cuûa hôïp chaát . Haõy xaùc ñònh thaønh phaàn % caùc nguyeân toá trong hôïp chaát Ví duï : Xaùc ñònh thaønh phaàn % ( theo


72


15 Phuùt

GV : töø CTHH ta coù theå tính thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa cac nguyeân toá trong KNO3 ?GV tính vaø höôùng daãn caùch thöïc hieän % K , %N , %O.Cuoái cuøng ñeå hoïc sinh töï ruùt ra caùc böôùc .(H) Ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn % theo khoái löôïng caùc nguyeân toá trong hôïp chaát , ta caàn caùc yeáu toá naøo ? . Haõy neâu caùc böôùc tieán haønh ?

* HÑ2: ( Vaän duïng )(H) Axitsunfuric coù CTHH laø H2SO4 . Haõy tìm thaønh phaàn % caùc nguyeân toá trong hôïp chaát naøy ?

(H) Tìm thaønh phaàn % ( theo khoái löôïng ) caùc nguyeân toá trong :a/ CO vaø CO2

b/ Fe3O4 vaø Fe2O3 c/ SO2 vaø SO3

PTK : KNO3 = 101 ñvC

M = 101 g

Soá mol nguyeân töû cuûa töøng nguyeân toá K , N , O Khoái löôïng cuûa moãi nguyeân toá % moãi nguyeân toá- Thaûo luaän vaø traû lôøi

- Neâu 3 böôùc ( SGK )

* Tìm khoái löôïng mol cuûa hôïp chaát * Tìm soá mol nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá trong 1 mol hôïp chaát * Tìm thaønh phaàn % caùc nguyeân toá .

Thaûo luaän vaø traû lôøi .

M = 98g

1 mol H2SO4 coù : 2 mol H 1 mol S 4 mol O

%H =

%S =

%O = 100%_ ( ) - Nhoùm 1-6 caâu a- Nhoùm 2-5 caâu b Nhoùm 3-4 caâu c

khoái löôïng) cuûa caùc nguyeân toá trong KNO3

M = 101 g

Trong 1 mol KNO3 coù :1 mol nguyeân töû K1 mol nguyeân töû N3 mol nguyeân töû O

%K=

%N=

%O= 100% _ ( 38,6+ 13,8 ) = 47,6 %Caùc böôùc tieán haønh .* Tìm khoái löôïng mol cuûa hôïp chaát * Tìm soá mol nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá trong 1 mol hôïp chaát * Tìm thaønh phaàn % caùc nguyeân toá .

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 10 phuùt ) 3/71 CTHH cuûa ñöôøng laø C12H22O11

a/ Coù bao nhieâu mol nguyeân töû C , H , O trong 1,5 mol ñöôøng( Trong 1 mol C12H22O11 coù 12 mol C , 22 mol H , 11 mol O Vaäy 1,5 mol C12H22O11 coù 12 . 1,5 mol C ; 22 . 1,5 mol H ; 11 .1,5 mol O


73

( 18 ) ( 33 ) (16,5 )b/ Tính M ( C12H22O11 ) laø 342 gc/ Trong 1 mol ñöôøng coù bao nhieâu g moãi nguyeân toá C , H , O ( Xem tröôùc phaàn 2 cuûa baøi )



74

Ngaøy soaïn : 10/12/2007 Tieát 31 :

TÍNH THEO COÂNG THÖÙC HOÙA HOÏC ( tt )

I/ Muïc tieâu : Nhö tieát 30 - Giuùp hoïc sinh bieát caùch laäp CTHH hôïp chaát töø thaønh phaàn % nguyeân toá


Baûng phuï , phieáu hoïc taäp 2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt ) 2) Kieåm tra baøi cuõ :( 9 phuùt ) 1/ Neâu caùc böôùc tieán haønh ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn % caùc nguyeân toá trong hôïp chaát ? 2/ Tính thaønh phaàn % ( Theo khoái löôïng ) caùc nguyeân toá coù trong CuSO4

Hoïc sinh: M = 160 1 mol Cu

Trong 1 mol CuSO4 coù 1 mol S 4 mol O

% Cu =

% S =

% O = 100% - ( 40 + 20 ) % = 40 % 3) Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi : Baøi hoïc tröôùc chuùng ta ñaõ döïa vaøo CTHH ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn % caùc nguyeân toá trong hôïp chaát . Ngöôïc laïi , neáu bieát thaønh phaàn caùc nguyeân toá thì coù theå xaùc ñònh CTHH cuûa hôïp chaát khoâng vaø baèng caùch naøo ( neáu coù theå ) ? Ñoù laø noäi dung cuûa tieát 31 ( Ghi ñeà muïc 2 : Bieát thaønh phaàn caùc nguyeân toá , haõy xaùc ñònh CTHH cuûa hôïp chaát )



* HÑ1:( Bieát thaønh phaàn caùc nguyeân toá , xaùc ñònh CTHH cuûa hôïp chaát ) GV : Döïa vaøo thaønh phaàn nguyeân toá ñeå xaùc ñònh CTHH coù hai daïng:* Neâu daïng baøi cho thaønh phaàn nguyeân toá vaø khoái löôïng mol

(H) Döïa vaøo % caùc nguyeân toá vaø M . Haõy tìm khoái löôïng cuûa moãi nguyeân toá M , mS

- Xaùc ñònh muïc tieâu

Ghi ñeà baøi , ñoïc ñeà baøi , phaùt bieåu

Töø %Cu =

mCu =

I/ Bieát thaønh phaàn caùc nguyeân toá , haõy xaùc ñònh CTHH cuûa hôïp chaát .

Ví duï : Moät hôïp chaát coù 40%Cu ; 20%S ; 40%O Bieát khoái löôïng mol hôïp chaát laø 160g . Xaùc ñònh CTHH cuûa hôïp chaát .- Tìm khoái löôïng moãi nguyeân toá coù trong


75


15 Phuùt

, mO Trong 1 mol chaát .

(H) Tìm soá mol nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá Cu , S , O trong 1 mol hôïp chaát ?

(H) Suy ra soá nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá trong moät phaân töû hôïp chaát ? CTHH hôïp chaát ?

* HÑ2 ( Vaän duïng )(H) Moät loaïi ñoàng oâxit maøu ñen coù khoái löôïng mol = 80g coù thaønh phaàn 80%Cu ; 20%O . Tìm CTHH cuûa ñoàng oâxit ?

(H) Hôïp chaát B coù khoái löôïng mol 106 , thaønh phaàn caùc nguyeân toá : 43,4 % Na ; 11,3 % C vaø 45,3 % O . Xaùc ñònh coâng thöùc hoùa hoïc

mS =

mO = 160 - (64+32)= 64g

- Caù nhaân phaùt bieåu

nCu =

nS =

nO =

- Soá nguyeân töû Cu laø 1

- Soá nguyeân töû S laø 1- Soá nguyeân töû O laø 4

CTHH laø CuSO4

Thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy keát quaû

mCu =

mO = 80 – 64 = 16g

nCu =

nO =

CTHH laø CuO

mNa =

mC =

mO = 106 – ( 46 + 12 ) = 48g nNa =

Coâng thöùc hoùa hoïc hôïp chaát laø : Na2CO3

1mol hôïp chaát

mCu =

mS =

mO = 160-(64+32)=64g- Tìm soá mol nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá trong 1 mol hôïp chaát

nCu =

nS =

nO =

- Suy ra soá nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá trong moät phaân töû hôïp chaát CTHH Trong moät phaân töû hôïp chaát coù 1 nguyeân töû Cu , 1 nguyeân töû S , 4 nguyeân töû O CTHH laø CuSO4



76

Baøi taäp 2a5/71 : Tìm coâng thöùc hoùa hoïc cuûa khí A . Bieát raèng : Khí A naëng hôn H2 laø 17 laàn

- Thaønh phaàn cuûa khí A laø : 5,88%H vaø 94,12%S( Höôùng daãn ) MA = 17 . 2 = 34g

mH = nH =

mS = nS =

Coâng thöùc hoùa hoïc laø : H2S( Khaù, gioûi ) a/ Moät hôïp chaát coù thaønh phaàn : 52,94%Al vaø 47,06%O .

Tìm CTHH cuûa hôïp chaát . b/ Moät hôïp chaát coù : 20,2%Al vaø 79,8%Cl . Tìm coâng thöùc hoùa hoïc

( Daïng baøi taäp khoâng cho bieát M )Caàn tìm tyû leä soá mol nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá trong hôïp chaát . Ta coù tyû leä soá mol nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá trong hôïp chaát :

nAl : nCl =

Coâng thöùc hoùa hoïc laø : AlCl3



77


TÍNH THEO PHÖÔNG TRÌNH HOÙA HOÏC

I/ Muïc tieâu : - Töø phöông trình hoùa hoïc vaø nhöõng soá lieäu cuûa baøi toaùn , hoïc sinh bieát caùch xaùc ñònh khoái löôïng cuûa nhöõng chaát tham gia hoaëc khoái löôïng caùc chaát taïo thaønh . Töø phöông trình hoùa hoïc vaø nhöõng soá lieâuï baøi toaùn hoïc sinh bieát caùch xaùc ñònh theå tích cuûa nhöõng khí tham gia hoaëc theå tích chaát khí taïo thaønh

- Reøn luyeän kyõ naêng tính toaùn , kyõ naêng giaûi baøi toaùn theo phöông trình hoùa hoïc

II/ Chuaån bò :1. Chuaån bò cuûa GV :2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp :2) Kieåm tra baøi cuõ : (2phuùt)3. Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi : Cô sôû khoa hoïc ñeå saûn xuaát caùc chaát hoùa hoïc trong ngaønh coâng nghieäp hoaëc cheá bieán moät chaát hoùa hoïc naøo ñoù trong phoøng thí nghieäm laø phöông trình hoùa hoïc . Döïa vaøo phöông trình hoùa hoïc ngöôøi ta coù theå tìm ñöôïc khoái löôïng chaát ham gia ñeå ñieàu cheá moät khoái löôïng saûn phaåm nhaát ñònh hoaëc vôùi moät khoái löôïng chaát tham gia nhaát ñònh seõ ñieàu cheá moät khoái löôïng saûn phaåm laø bao nhieâu . Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp ta tìm hieåu caùc vaán ñeà treân



*HÑ1: Baèng caùch naøo tìm khoái löôïng chaát tham gia vaø saûn phaåm - GV : Neâu caùc böôùc tieán haønh ñeå giaûi baøi toaùn theo phöông trình hoùa hoïc cho ví duï

Ví duï 1: Haõy tính khoái löôïng CaO thu ñöôïc khi nung 50g CaCO3 .(H) Vieát phöông trình hoùa hoïc xaûy ra ?(H) Tìm soá mol chaát CaCO3 ? ( ñaõ cho ) (H) Töø phöông trình hoùa hoïc nhaän xeùt gì giöõa soá mol CaO ? Vaäy töø 0,5 mol CaCO3

tham gia phaûn öùng , seõ thu ñöôïc bao nhieâu mol CaO

CaCO3 CaO + CO2

n =

- Baèng nhau

- Töø phöông trình hoùa hoïc ta coù :

1 mol CaCO3 1 mol CaOVaäy 0,5 mol CaCO3 0,5

1/ Baèng caùch naøo tìm ñöôïc khoái löôïng chaát tham gia vaø saûn phaåm :

Vieát ñuùng PTHH cuûa phaûn öùng Chuyeån ñoåi khoái löôïng caùc chaát ñaõ cho thaønh soá mol caùc chaát Döïa vaøo PTHH ñeå tìm soá mol chaát tham gia hoaëc saûn phaåm Keát quaû


78


15 Phuùt

10 Phuùt

(H) Vaäy khoái löôïng CaO thu ñöôïc laø bao nhieâu ? *HÑ2: ( Cuûng coá )Vi duï 2: Ñoát chaùy 5,4g boät Al trong khí O2 thu ñöôïc nhoâm oâxit Al2O3 . Tính khoái löôïng Al2O3 thu ñöôïc

Yeâu caàu hoïc sinh : vieát ñuùng phöông trình hoùa hoïc cuûa phaûn öùng , neâu teân caùc chaát tham gia , chaát saûn phaåm , caân baèng phaûn öùng .(H) Chuyeån ñoåi 5,4gAl thaønh soá mol ?(H) Nhaäïn xeùt tyû leä soá mol cuûa Al vaø Al2O3 theo phöông trình hoùa hoïc Soá mol Al2O3 sinh ra ?Khoái löôïng Al2O3 sinh ra .

Ví duï 3: Tìm khoái löôïng CaCO3 caàn duøng ñeå ñieàu cheá 42g CaO

Ví duï 4: Saét taùc duïng vôùi AxitClohyñric :Fe + 2HCl FeCl2 + H2

Neáu coù 2,8g saét tham gia phaûn öùng . Haõy tính khoái löôïng HCl caàn duøng ?

( Söû duïng phöông phaùp nhö ví duï 2 )

mol CaO- Khoái löôïng CaO thu

ñöôïc laø : 0,5 .56 = 28g- Nhoùm thaûo luaän

- Ñoïc laïi ñeà baøi caùc böôùc tieán haønh

nAl =

Theo phöông trình hoùa hoïc ta coù : 4 mol Al ………….. 2 mol Al2O3

Vaäy 0,2 mol Al………… 0,1 mol

Nhoùm thaûo luaän

Trình baøy keát quaû

Ñoïc ñeà baøi vaø giaûi baøi taäp 4

Fe + 2 HCl = FeCl2 + H2

1mol 2mol0,05mol 0,1mol

- Soá mol Fe :

- n HCl caàn duøng :

Khoái löôïng HCl caàn duøng : 0,1 . 36,5 = 3,65g

4 Al + 3 O2 2 Al2O3

4mol 2 mol0,2mol 0,1 mol

Soá mol Al2O3 :

Khoái löôïng Al2O3 thu ñöôïc : 0,1 . 102 = 10,2g

CaCO3 CaO + CO2

1 mol 1 mol 0,75 mol 0,75 mol- Khoái löôïng CaCO3

caàn duøng : 0,75 . 100 = 75g

4/ Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: (5Phuùt) - Hoïc baøi , ñoïc tröôùc phaàn 2 cuûa baøi

- Laøm baøi taäp 3 caâu a, b SGK trang 75 - Tính khoái löôïng O2 caàn duøng ñeå ñoát chaùy heát 1,6gCH4


79

IV/Ruùt kinh nghieäm, boå sung:


80


TÍNH THEO PHÖÔNG TRÌNH HOÙA HOÏC

I/ Muïc tieâu : ( Nhö tieát 32 ) II/ chuaån bò :

1. Chuaån bò cuûa GV :2. Chuaån bò cuûa HS : SGK

III/ Hoaït ñoäng daïy hoïc : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp :

2. Kieåm tra baøi cuõ : 10’- Muoán ñieàu cheá 7g CaO caàn duøng bao nhieâu gam CaCO3

( m = 0,125 . 100 = 12,5 g )

3. Giaûng baøi môùi :Giôùi thieäu baøi :

- Trong caâu a cuûa baøi taäp 1/75 SGK yeâu caàu tính theå tích H2 ôû ñktc . Nhö vaäy , döïa vaøo phöông trình hoùa hoïc ngöôøi ta coù theå tính ñöôïc theå tích chaát khí tham gia hoaëc taïo thaønh trong phaûn öùng hoùa hoïc . Baèng caùch naøo ñeå tính ñöôïc ? Chuùng ta tìm hieåu trong tieát hoïc naøy .



* HÑ1:( Tính theå tích khí tham gia vaø saûn phaåm ) (H) Haõy neâu caùc böôùc tieán haønh ñeå giaûi baøi toaùn tính theo phöông trình hoùa hoïc ?- Ñeå tính theå tích chaát khí tham gia hoaëc saûn phaåm trong moät phaûn öùng hoùa hoïc , caùc böôùc giaûi nhö treân nhöng thay ñoåi khoái löôïng chaát thaønh soá mol chaát laø chuyeån ñoåi theå tích chaát khí thaønh soá mol chaát hoaëc ngöôïc laïi .

Ví duï 1: Cacbon chaùy trong O2 sinh ra khí Cacbonic . Tìm theå tích khí

Hoïc sinh traû lôøi caùc böôùc thöïc hieän

- Ñoïc ñeà baøi vaø thaûo luaän nhoùm :

C + O2 to CO2

n :

Soá mol CO2 = Soá mol O2

1/ Baèng caùch naøo coù theå tìm ñöôïc theå tích chaát khí tham gia vaø saûn phaåm .

- Vieát phöông trình hoùa hoïc cuûa phaûn öùng - Chuyeån ñoåi khoái löôïng chaát hoaëc theå tích chaát khí thaønh soá mol .- Döïa vaøo phöông trình hoùa hoïc ñeå tìm soá mol chaát tham gia hoaëc saûn phaåm - Chuyeån ñoåi soá mol chaát thaønh khoái löôïng (m = n.M ) hay theå tích khí ( ñktc) V = n. 22,4.Ví duï 1 :


81


10 Phuùt

CO2 sinh ra (ñktc) khi coù 4g Oâxi tham gia .(H)Vieát phöông trình hoùa hoïc chuyeån 4g khí O2

thaønh soá mol , soá mol CO2 sinh ra ? Theå tích khí CO2 (ñktc) sinh ra ?Ví duï 2: Tính khoái löôïng vaø theå tích O2 (ñktc) duøng ñeå ñoát chaùy heát 112 lít Butan C4H10 (H) Vieát phöông trình hoùa hoïc . Chuyeån 112 lít C4H10

thaønh soá mol (H) Soá mol O2 phaûi duøng ?

(H) Tính khoái löôïng O2 , theå tích O2 (ñktc)

=0,125mol

Theå tích CO2(ñktc) sinh ra : 0,125 . 22,4 = 2,8 lít

Thaûo luaän ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi .

- Döïa vaøo tyû leä soá mol theo phöông trình hoùa hoïc ñeå tìm soá mol O2 =

m = 32,5 . 32 = 1040g

V = 32,5 . 22,4 = 728 lít

Ví duï 2 :

2 C4H10 + 13O2 8CO2+ 10H2O

Soá mol C4H10 :

- Soá mol O2 :

m

- m caàn duøng :

32,5 . 32=1040 g

- V caàn duøng (ñktc)

32,5 . 22,4 = 728lít

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : (10phuùt)- Tính khoái löôïng vaø theå tích O2 (ñktc) ñuû duøng ñeå ñoát chaùy hoaøn toaøn a/ 0,62g P ; b/ 14g CO ; c/ Hoãn hôïp goàm : 3,1g P vaø 6,4 g S- Ñoát chaùy hoaøn toaøn 1 hoãn hôïp khí goàm coù CO , H2 caàn duøng 9,6g O2 , khí sinh ra coù 8,8 g CO2

a/ Vieát phöông trình hoùa hoïc xaûy ra ? b/ Tính thaønh phaàn % cuûa hoãn hôïp khí ban ñaàu theo soá mol vaø theo khoái löôïng

- Baøi 4/75 . Hoaøn chænh baûng

Caùc thôøi ñieåm

SOÁ MOL CAÙC CHAÁT PHAÛN ÖÙNG SAÛN PHAÅM

CO O2 CO2

Ban ñaàu to

t1

t2

Keát thuùc t3

201530

107,51,50

05

1720

IV.Ruùt kinh nghieäm, boå sung:


82

Ngaøy soaïn :22/12/2007Tieát 34


I. MUÏC TIEÂU:

- Bieát caùch chuyeån ñoåi qua laïi giöõa caùc ñaïi löôïng. Soá mol chaát (n) vaø khoái löôïng cuûa chaát (m). Soá mol chaát khí (n) vaø theå tích chaát khí ôû ñktc (V) Khoái löôïng chaát khí (m) vaø theå tích chaát khí ôû ñktc (V)- Bieát yù nghóa veà tæ khoái chaát khí. Bieát caùch xaùc ñònh tæ khoái

cuûa chaát khí naøy ñoái vôùi chaát khí kia vaø tæ khoái cuûa chaát khí ñoái vôi khoâng khí- Reøn kyõ naêng vaän duïng nhöõng khaùi nieäm ñaõ hoïc (mol, khoái löôïng mol, theå tích mol chaát khí, tæ khoái cuûa chaát khí) ñeå giaûi baøi toaùn theo CTHH vaø PTHH.II. CHUAÅN BÒ:

1. Chuaån bò cuûa GV :Phieáu hoïc taäp (theo noäi dung trieån khai tieát hoïc) Baûng nhoùm2. Chuaån bò cuûa HS : - Hoïc sinh : OÂn laïi baøi “Laäp phöông trình hoùa hoïc”.III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :1. OÂn ñònh tình hình lôùp: 1’2. Kieåm tra baøi cuõ :3. Giaûng baøi môùi :* Tieán trình baøi daïy :


22’HÑ 1GV phaùt phieáu hoïc taäp, yeâu caàu HS ñoïc noäi dung vaø chuaån bò laàn löôït töøng caâu hoûiGV Löu yù HS ñeå tieát kieäm thôøi gian trong nhoùm phaân coâng caùc baïn ñeå tính toaùn töøng phaàn GV ghi ñieåm cho caû nhoùmCaùc caâu hoûi 2, 3 cuõng thöïc hieän cuøng phöông phaùp nhö caâu 1

HS : nhoùm chuaån bò caâu hoûi 1. Phaàn tính toaùn ghi vaøo vôû baøi taäp HS nhoùm phaùt bieåu, ghi keát quaû leân baûng khi GV yeâu caàu (1 HS nhoùm phaùt bieåu, 1HS nhoùm ghi keát quaû)

HS : caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung ( neáu coù sai soùt) Theå tích mol cuûa caùc chaát khí ôû cuøng ñk (t0, P) thì baèng nhau : Theå tích mol cuûa caùc chaát khí ôû ñktc (00, 1atm) baèng 22,4 l.

1. Mol : Em bieát theá naøo khi noùi :1 mol nguyeân töû Zn ?0,5 mol nguyeân töû 0 ?1,5 mol nguyeân töû 02 ?0,25mo phaân töû C02 ?2. Khoái löôïng mol :Em bieát theá naøo khi noùi :Khoái löôïng mol cuûa nöôùc laø 18g Khoái löôïng mol cuûa nguyeân töû hy dro laø 1g ?Khoái löôïng mol cuûa phaân töû Hidro laø 2g?3. Theå tích mol chaát khí :


83


Khoái löôïng mol khoâng gioáng nhau nhöng theå tích mol thì baèng nhau ôû cuøng ñk (t0, P)

Em bieát nhöõng gì veà : Theå tích mol cuûa caùc chaát khí ôû cuøng ñk nhieät ñoä vaø aùp suaát ? Theå tích mol cuûa caùc chaát khí ôû ñktc (00C, 1atm) Khoái löôïng mol vaø theû tích mol cuûa nhöõng chaát khí khaùc nhau ?

HÑ 2GV Chuùng ta vöøa cuûng coá caùc khaùi nieäm veà mol, khoái löôïng mol vaø theå tích mol cuûa chaát khí. Baây giôø chuùng ta tìm moái lieân heä giöõa caùc ñaïi löôïng treân vôùi nhau. GV vieát sô ñoà chuyeån ñoåi giöõa ñaïi löôïng chaát (n), khoái löôïng mol vaø theå tích mol chaát khí.GV duøng baûng nhoû hình thaønh sô ñoà caâm ( nhö phieáu hoïc taäp), yeâu caàu HS leân gaén caùc coâng thöùc cho phuø hôïp GV yeâu caàu HS vieát sô ñoài chuyeån ñoåi ñaõ hoaøn chænh vaøo vôû baøi hoïc

HS : leân gaén caùc coâng thöùc 1, 2, 3, 4 vaøo sô ñoàHS : vieát vaøo vôû.HS : nhoùm chuaån bò caâu hoûi 5 phaùt bieåu tính toaùn, ghi keát quaû khi GV yeâu caàu. Khí A naëng hôn khí B baèng 1,5 laàn.

= 1,5 laàn

Khí C02 naëng hôn kk 1,5laàn

=2,2 laàn

4. Tìm caùc coâng thöùc theå hieän moái lieân heä cuûa (1), (2), (3) vaø (4) trong sô ñoà sau :m n V

5. Tæ khoái cuûa chaát khí :

20’HÑ 3II. Baøi taäp :Baøi 3 / 79 SGKGV yeâu caàu HS ñoïc noäi dung baøi taäp 3 / 79 SGK vaø goïi 1 HS khaùc leân baûng giaûiMoät hôïp chaát coù CTHH laø K2C03. Em haõy cho bieát :a) Khoái löôïng mol cuûa chaát ñaõ chob) Thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá coù trong

HS : giaûi baøi taäp

a) = (39 2) + 12 + (16 3) = 138gb) Thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng

%K=

100%=56,52%

II Baøi taäp :Baøi 3 / 79 SGK HS ghi vaøo vôû) = (39 2) + 12 + (16 3) = 138gb) Thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng

%K=

100%=56,52%

%C = 100%=8,7%

%0=100%(56,52%


84

(1)

(2)

(3)

(4)


hôïp chaát Goïi 1 HS xaùc ñònh daïng baøi taäp.

%C = 100%=8,7%

%0=100%(56,52%+8,7%)= 34,78%

+8,7%)= 34,78%

Baøi taäp 4 /79 SGKGV yeâu caàu HS ñoïc ñeà baøi Goïi HS xaùc ñònh daïng baøi taäp Trong baøi taäp naøy, theo caùc em coù ñieåm gì ñaùng löu yù Goïi HS leân baûng laøm :Ñeà : Coù PTHH sau :CaC03 + 2HCl CaCl + C02 + H20a) Tính khoái löôïng CaCl thu ñöôïc khi cho 10 g canxi cacbonat taùc duïng vôùi axit clohidric döb) Tính theå tích khí C02

thu ñöôïc trong phoøng thí nghieäm. Neáu coù 5g CaC03 taùc duïng heát vôùi axit. Bieát 1mol khí ôû ñieàu kieän phoøng coù theå tích laø 24lít

HS : ñoïc ñeà baøi Baøi taäp tính theo PTHH

Baøi toaùn yeâu caàu tính theå tích khí C02 ôû ñieàu kieän phoøng : V1mol = 24 (l)

Giaûi PTHHCaC03 + 2HCl CaCl + C02 + H20a) Soá mol CaC03 :

=0,1(mol)

soá mol CaCl2 : = = 0,1mol

= 40+(35,5.2)= 111gKhoái löôïng : CaCl2 :

= 0,1 111 = 11,1gb) Soá mol CaC03 :

= 0,05mol

Soá mol C02

= 0,05mol

Theå tích khí C02 laø :

= n 24 = 0,05 24 = 1,2l

Baøi taäp 4 /79 SGK

HS : Söûa vaøo vôû

4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: Laøm caùc baøi taäp coøn laïi 1, 2, 5 / 79 SGK Hoïc oân toaøn boä Noäi dung ñaõ

hoïc trong HK I ñeå tieát sau oân taäp

IV RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG : ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


85


OÂN TAÄP HOÏC KYØ I

I. MUÏC TIEÂU:

Bieát ñöôïc caáu taïo nguyeân töû vaø ñaëc ñieåm cuûa caùc haït caáu taïo neân nguyeân töû. OÂn laïi caùc coâng thöùc quan troïng, giuùp cho vieäc laøm caùc baøi toaùn hoaù hoïc ( ví duï coâng thöùc chuyeån ñoåi giöõa n, m ...) OÂn laïi caùch laäp coâng thöùc hoùa hoïc cuûa moät chaát döïa vaøo :

+ Hoùa trò+ Thaønh phaàn phaàn traêm (veà khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá)+ Tæ khoái cuûa chaát khí

Laäp coâng thöùc hoùa hoïc cuûa chaát. Tính hoùa trò cuûa moät nguyeân toá trong hôïp chaát khí khi bieát hoùa trò cuûa nguyeân toá kia. Söû duïng thaønh thaïo coâng thöùc chuyeån ñoåi giöõa khoái löôïng, theå tích vaø löôïng chaát vaøo caùc baøi toaùn. Bieát söû duïng coâng thöùc veà tæ khoái cuûa caùc chaát khí Bieát laøm caùc baøi toaùn tính theo coâng thöùc vaø phöông trình hoùa hoïc

II. CHUAÅN BÒ:


86

1. Chuaån bò cuûa GV : Chuaån bò ñeà cöông noäi dung oân taäp

2. Chuaån bò cuûa HS : OÂn laïi caùc Noäi dung, kyõ naêng cô baûn theo ñeà cöông oân taäp maø GV ñaõ phaùt cho caùc HS töø nhöõng tieát hoïc tröôùc.

III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :1. Oån ñònh tình hình lôùp :2. Kieåm tra baøi cuõ :3. Giaûng baøi môùi :* Tieán trình baøi daïy :

TG Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân

Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh Noäi dung

20’

HÑ 1 OÂn laïi moät soá khaùi nieäm cô baûn :GV Yeâu caàu HS nhaéc laïi nhöõng khaùi cô baûn döôùi daïng moät soá heä thoáng caâu hoûi nhö sau : 1. Em haõy cho bieát nguyeân töû laø gì ?2. Nguyeân töû coù caáu taïo nhö theá naøo ?

3. Nhöõng loaïi haït naøo caáu taïo neân haït nhaân vaø ñaëc ñieåm cuûa nhöõng loaïi haït ñoù ?

4. Haït naøo taïo neân lôùp voû ? Ñaëc ñieåm cuûa loaïi haït ñoù ?

5. Nguyeân toá hoùa hoïc laø gì ?

6. Ñôn chaát laø gì ?

7. Hôïp chaát laø gì ?

HS : Nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû, trung hoøa veà ñieän.HS : Nguyeân töû bao goàm haït nhaân mang ñieän tích döông, vaø voû taïo bôûi nhöõng electron mang ñieän tích aâmHS : Haït nhaân ñöôïc taïo bôûi haït proton vaø haït nôtron Haït proton : (p) mang ñieän tích 1 + Haït notron (n) : khoâng mang ñieän. Khoái löôïng haït proton baèng khoái löôïng haït nôtron (mp = mn)HS : Lôùp voû ñöôïc taïo bôûi 1 hoaëc nhieàu electron Electron (e) : Mang ñieän tích 1 Trong moãi nguyeân töû : soá P luoân baèng soá eHS : Nguyeân toá hoùa hoïc laø nhöõng nguyeân töû cuøng loaïi, coù cuøng soá proton trong haït nhaân.HS : Ñôn chaát laø nhöõng chaát taïo neân töø moät nguyeân toá hoùa hoïc.HS : Hôïp chaát laø nhöõng chaát taïo neân töø hai nguyeân


87



8. Chaát tinh khieát laø gì ?9. Hoãn hôïp laø gì ?

toá hoùa hoïc trôû leânHS : Hoãn hôïp goàm 2 chaát trôû leân troän laãn vôùi nhau

10’ HÑ 2 Reøn luyeän moät soá kyõ naêng cô baûn :GV : Ñöa ñeà baøi taäp 1 leân baûngBaøi taäp 1 : Laäp coâng thöùc cuûa caùc hôïp chaát goàm :a) Kali vaø nhoùm (S04)b) Nhoâm vaø nhoùm (N03)c) Saét III vaø nhoùm (0H)d) Bari vaø nhoùm (P04)

HS : Laøm baøi taäp vaøo vôû HS : laøm baøi taäp 1Coâng thöùc cuûa caùc hôïp chaát caàn laäp laø :a) K2S04

b) Al(N03)3.c) Fe(0H)3

d) Ba3(P04)2

Baøi taäp 2 : Tính hoùa trò cuûa nitô, saét, löu huyønh, phoát pho trong caùc coâng thöùc hoùa hoïc sau :

a) NH3

b) Fe2(S04)3

c) S03

d) P206

e) FeCl2f) Fe203

(Bieát nhoùm (S04) hoùa trò II, Clo hoùa trò I)

HS : Laøm baøi taäp vaøo vôû vaø goïi 1 HS leân baûng laøm baøi taäp 2a) Trong NH3, hoùa trò cuûa nitô laø III.b) Trong Fe2(S04)3, hoùa trò cuûa saét laø (III)c) Trong S03, hoùa trò cuûa löu huyønh laø (VI)d) Trong P206 hoùa trò cuûa phoát pho laø (v)e) Trong FeCl2, hoùa trò cuûa saét laø (II)f) Trong Fe203, hoùa trò cuûa saét laø III

Baøi taäp 3 : Caân baèng caùc phöông trình phaûn öùng sau :

a) Al + Cl2 AlCl3

b) Fe203 + H2 Fe + H20

c) P + 02 P205

d) Al(0H)3 Al203 + H20GV daùn baøi laøm cuûa HS leân baûng, cho HS caû lôùp nhaän xeùt vaø chaám ñieåm nhoùm

HS : laøm baøi taäp 3

a) 2Al +3Cl2 2AlCl3

b) Fe203 + 3H2 2Fe + 3H20

c) 4P + 502 2P205

d) 2Al(0H)3 Al203 + 3H20

13’ HÑ 3 Luyeän taäp moät soá baøi taäp tính theo coâng thöùc vaø phöông trình hoùa hoïc :GV cho HS nhaéc laïi caùc böôùc cuûa baøi toaùn tính theo

HS : nhaéc laïi baøi cuõ


88



phöông trìnhGV ñöa ñeà baøi taäp soá 4 leân baûngBaøi taäp 4 :Cho sô ñoà phaûn öùng sau :Fe + 2HCl FeCl2 + H2 a) Tính khoái löôïng saét vaø axít HCl ñaõ phaûn öùng, bieát raèng theå tích khí Hrydro thoaùt ra laø 3,36lít (ñktc)b) Tính khoái löôïng hôïp chaát FeCl2 ñöôïc taïo thaønhGV : Goïi HS leân chöõa vaø chaám vôû cuûa HS

HS : laøm baøi taäp vaøo vôû

HS : 1) Tính soá mol cuûa khí hidro :

= = 0,15(mol)

2) Phöông trình :Fe + 2HCl FeCl2 + H2 3) Theo phöông trình :

nFe = = 0,15 (mol)

nHCl = 2 = 0,15 2 = 0,3 (mol)Khoái löôïng cuûa saét ñaõ phaûn öùng laø : mFe = n M = 0,15 56 = 8,4 (gam)Khoái löôïng axit ñaõ phaûn öùng laø :mHCl = n M = 0,3 (1 + 35,5) = 10,95(gam)Khoái löôïng cuûa hôïp chaát FeCl2 ñöôïc taïo thaønh laø :

= n m = 0,15 127 = 19,05 (gam)

= 56 + 35,5 2 = 127(g)

4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : 2’GV Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau HS oân taäp ñeå chuaån bò thi hoïc kyø

IV RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG : ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


89

Ngaøy soaïn :Tieát 37

TÍNH CHAÁT CUÛA OXI (tieát 1)

I. MUÏC TIEÂU:

Tính chaát vaät lyù, tính chaát hoùa hoïc cuûa 0xi Caùch vieát PTHH cuûa oxi vôùi löu huyønh, photpho, saét vaø moät soá chaát khaùc. Bieát caùch söû duïng ñeøn coàn vaø caùch ñoát moät soá chaát trong oxi

II. CHUAÅN BÒ:- Giaùo vieân :

4 loï khí oxi, 1 ít löu huyønh, 1 ít phoát pho ñoû, moät daây saét xoaén loø xo 2 muoãng saét, 1 ñeøn coàn

- Hoïc sinh : Nghieân cöùu baøi tröôùc.

III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :* Tieán trình baøi daïy :


Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh

Noäi dung

7’

HÑ 1 Theo caùc em söï soáng treân traùi ñaát coù theå toàn taïi neáu khoâng coù oxi khoâng ? Vaäy 0xi coù nhöõng tính chaát gì ?

HS : KhoângI Tính chaát vaät lyù :

HÑ 2 Cho HS quan saùt loï ñöïng khí 0xi ñöôïc thu saün Nhaän xeùt maøu vaø traïng thaùi cuûa 0xi Môû nuùt loï ñöïng khí 0xi, duøng tay phaåy nheï khí 0xi vaøo muõi. Nhaän xeùt muøi cuûa 0xi ñaõ 1 lít nöôùc ôû 200C hoøa tan ñöôïc 31ml khí 0xi. Trong khi ñoù 1 lít nöôùc ôû t0 nhö treân hoøa tan ñöôïc 700CNH3. Vaäy khí 0xi tan nhieàu hay ít trong nöôùc Vaäy 0xi coù nhöõng tính chaát vaät lyù gì ?GV boå sung : 0xi hoùa loûng ôû 1380C, 0xi loûng coù maøu xanh

Chaát khí khoâng maøu

Khí 0xi khoâng muøi

Khí 0xi ít tan trong nöôùc

Chaát khí khoâng maøu, khoâng muøi, ít tan trong nöôùc naëng hôn khoâng khí

Khí 0xi laø chaát khí khoâng maøu, khoâng muøi, ít tan trong nöôùc, naëng hôn khoâng khí0xi hoùa loûng ôû 1380C0xi loûng coù maøu xanh nhaït


90

nhaït

13’

HÑ 3GV laøm thí nghieäm Ñöa muoãng saét coù chöùa moät ít boät löu huyønh vaøo ngoïn löûa ñeøn coàn.Nhaän xeùt hieän töôïng ? Sau ñoù ñöa löu huyønh ñang chaùy vaøo loï coù chöùa 0xiSo saùnh hieän töôïng löu huyønh chaùy trong 0xi vaø trong khoâng khí ?

Khí maøu traéng do nguyeân toá naøo taïo neân Ñoù laø khí Sufuarô, trong ñoù löu huyønh hoùa trò IV.Em naøo coù theå leân baûng vieát PTHH bieåu dieãn hieän töôïng treân, cho HS khaùc nhaän xeùt boå sung ñieàu kieän vaø traïng thaùi cuûa chaát

Theo doõi thí nghieäm bieåu dieãn cuûa GV

Löu huyønh chaùy taïo ra khoùi traéng

Löu huyønh chaùy trong oxi maïnh hôn chaùy trong khoâng khí vaø ñeàu taïo ra khí maøu traéng. Do nguyeân toá S vaø 0 taïo neân.

S + 02 S02

II Tính chaát hoùa hoïc :1 Taùc duïng vôùi phi kim :

a) Taùc duïng vôùi löu huyønh

PTHH

S(R) + 02 S02(K)

Khí Sunfuarô

15’

HÑ 4 :Giôùi thieäu vôùi hoïc sinh caùc duïng cuï hoùa chaát chuaån bò tieán haønh thí nghieäm ñoát chaùy phoát phoGV bieåu dieãn thí nghieäm Cho moät löôïng nhoû phoát pho ñoû vaøo muoãng saét, ñoát chaùy phoát pho ngoaøi khoâng khí. Yeâu caàu HS töï nhaän xeùt hieän töôïng. Vaãn oxi taùc duïng vôùi phoát pho Sau ñoù ñöa nhanh maãu phoát pho ñang chaùy ñoù vaøo loï ñöïng khí 0xi. Yeâu caàu HS quan saùt hieän töôïng vaø so saùnh vôùi hieän töôïng P chaùy trong khoâng khí.

Quan saùt thao taùc thí nghieäm vaø hieän töôïng xaûy ra

Phoát pho chaùy trong khoâng khí taïo chaát maøu traéng

P chaùy trong oxi cuõng taïo ra chaát maøu traéng baùm leân thaønh bình nhöng chaùy maõnh lieät hôn khi chaùy trong khoâng khí. 1HS leân baûng cho

b) Taùc duïng vôùi phoát pho :


91

Chaát boät maøu traéng coù tan trong nöôùc khoâng ?

Boät traéng laø saûn phaåm cuûa P vaø 0, boät traéng do nguyeân toá naøo taïo neân ? Goïi 1 HS leân baûng vieát PTHH bieåu dieãn hieän töôïng treân (cho bieát P trong hôïp chaát boät traéng aáy coù hoùa trò V)GV höôùng daãn HS vieát CTHH caùc chaát hình thaønh PTHH (kieåm tra mieäng). Löu yù traïng thaùi cuûa caùc chaát phaûn öùng vaø saûn phaåm. GV höôùng daãn HS nhaän xeùt CTHH caùc chaát vaø traïng thaùi caùc chaát. Teân saûn phaåm : Photphopentoxit

moät ít nöôùc vaøo bình laéc ñeàu. Nhaän xeùt boät traéng tan heát.

P + 02 P205

Phot pho P (raén)

Khí 0xi 02 (khí)Chaát saûn phaåm P205

(raén)

PTHH :

4P(r) + 502(r) P205(r)

photpho pentoxit

7’

HÑ 5 Höôùng daãn HS laøm baøi

taäp 4 / 81

Goïi HS leân baûng vieát PTHH Xaùc ñònh tæ leä mol caùc chaát tham gia phaûn öùng. Tính soá mol caùc chaát theo ñeà cho :

np = ;

Ñeå xaùc ñònh chaát dö chuùng ta phaûi so saùnh tæ

leä : tæ leä naøo

lôùn hôn thì chaát ñoù coøn döÑeå tính löôïng chaát dö phaûi tính löôïng chaát taùc duïng

HS : töï vieát PTHH4P + 502 2P205

4mol 5mol

np = = 0,4mol

= 0,53mol

oxi dö

Soá mol 0xi taùc duïng :

taùc duïng = np = .0,1

= 0,5 molSoá mol 0xi dö :

dö = 0,53 0,5 = 0,03mol

b) Chaát ñöôïc taïo thaønh laø


92

b) Löôïng chaát taïo thaønh ñöôïc tính döïa vaøo löôïng chaát tham gia taùc duïng heát. Löôïng P205 phaûi döïa vaøo löôïng P ñeå tính

diphotphopentoxit. P205

n P205 = np = . 0.4 =

0,2molKhoái löôïng P205 taïo thaønh :M P205 = 0,2 142 = 28,4g

4)Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : Veà nhaø laøm BT 3, 6 / 84. Hoïc sinh khaù gioûi laøm theâm baøi (5*) / 84Baøi taäp 3 : CTHH khí cacbonic C02

Baøi taälp 6 : a) Vì thieáu 0xi b) Cung caáp theâm 0xi

Baøi taäp 5 : Tính khoái löôïng 9 trong 21kg than ñaù Tính khoái löôïc C trong 24kg than ñaù (%C = 100% 0,5% 1,5%)

IV RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


93

Ngaøy soaïn:Tieát 38

TÍNH CHAÁT CUÛA OXI (tieát 2)

I. MUÏC TIEÂU:

Bieát ñöôïc ñieàu kieän bình thöôøng veà nhieät ñoä, aùp suaát, oxi laø chaát khoâng maøu, khoâng muøi, tan ít trong nöôùc, naëng hôn khoâng khí. Khí 0xi laø ñôn chaát raát hoaït ñoäng, ñaëc bieät ôû nhieät ñoä cao deã daøng tham gia phaûn öùng hoùa hoïc vôùi nhieàu kim loaïi, phi kim vaø caùc hôïp chaát. Trong caùc PÖHH, nguyeân toá 0xi coù hoùa trò II. Vieát ñöôïc PTHH cuûa 0xi vôùi S, KP, Fe. Nhaän bieát ñöôïc khí 0xi, bieát caùch söû duïng ñeøn coàn vaø caùch ñoát moät soá chaát trong 0xi

II. CHUAÅN BÒ: Hoùa chaát : oxi ñöôïc ñieàu cheá saün vaø thu vaøo 3 loï 100ml, daây saét (laáy töø daây phanh xe ñaïp), maãu goã nhoû (laáy töø que dieâm ñaõ söû duïng) Hoùa cuï : Thìa ñoát, ñeøn coàn, dieâmIII. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :* Tieán trình baøi daïy :



10’

HÑ 1 Kieåm tra :Haõy cho bieát taùc duïng cuûa 0xi vôùi phoát pho, vieát PTHH Haõy neâu taùc duïng cuûa 0xi vôùi löu huyønh, vieát PTHH ?GV : Giôùi thieäu baøi tieát hoïc tröôùc, chuùng ta ñaõ nghieân cöùu tính chaát hoùa hoïc cuûa 0xi vôùi moät soá phi kim. Oxi coù theå taùc duïng vôùi kim loaïi vaø caùc hôïp chaát ñöôïc khoâng ? Tieát hoïc naøy, chuùng ta seõ tìm hieåu

HS Traû lôøi vaø vieát PTHH leân baûng

4P+502 2P205

S + 02 S02

15’ HÑ 2GV yeâu caàu HS ñoïc SGK phaàn thí nghieäm.GV : Giôùi thieäu ñoaïn daây saét, ñöa vaøo loï chöùa khí 0xi. Caùc em coù thaáy daáu hieäu cuûa PÖHH khoâng ?GV : Tieáp tuïc laøm thí nghieäm

HS : Ñoïc SGK

HS quan saùt GV bieåu dieãn thí nghieäm

HS phaùt bieåu

HS nhoùm quan saùt, nhaän

II. Tính chaát hoùa hoïc :2. Taùc duïng vôùi kim loaïi vôùi saét oxit saét töø PTHH

3Fe(r) + 202(k) Fe304(r)


94

GV : Chaát taïo ra coù CTHH laø gì ? Vieát PTPÖ

Töông töï nhoâm taùc duïng vôùi 0xi taïo ra nhoâm 0xit. Em naøo coù theå vieát PTHH

xeùt phaùt bieåu veà hieän töôïng xaûy ra4Al + 302 2Al03

10’ HÑ 3 :GV : Chuùng ta ñaõ nghieân cöùu taùc duïng cuûa 0xi vôùi ñôn chaát phi ki vaø kim loaïi, 0xi coù taùc duïng vôùi hôïp chaát khoâng ?GV : yeâu caàu HS ñoïc SGK phaàn 3 / IIGV : Khí 0xi taùc duïng vôùi hôïp chaát naøo ? Saûn phaåm taïo thaønh laø nhöõng chaát gì ? Vieát PTHH

HS : ñoïc SGK theo yeâu caàuHS : Phaùt bieåu

1 HS leân baûng vieát PTHHHS nhoùm thaûo luaän phaùt bieåu 1 HS ñoïc SGK (ghi nhôù phaàn 2) HS nhoùm thaûo luaän leân baûng vieát PTHH

3. Taùc duïng vôùi hôïp chaát :

Ví duï : Khí metan chaùy trong khoâng khí do taùc duïng vôùi khí 0xi, PTHHCH4 + 202 C02 + 2H20

10/ HÑ 4 Vaän duïng : HS : laøm baøi taäp 1 trang 84 SGK Vieát PTHH, baøi taäp 3 tr 84 SGKGV Höôùng daãn giaûi baøi taäp 4 : Laøm baøi taäp vaøo vôû Ñoïc tröôùc baøi 25

Khí 0xi laø 1 ñôn chaát phi kim raát hoaït ñoäng, 0xi coù theå phaûn öùng vôùi nhieàu phi kim, kim loaïi, hôïp chaát2C4H10 + 1302 8C02 + 10H20

IV. RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG : ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


SÖÏ OÂXI HOÙA- PHAÛN ÖÙNG HOÙA HÔÏP.

ÖÙNG DUÏNG CUÛA OÂXI

I/. MUÏC TIEÂU:

- HS hieåu ñöôïc söï oxi hoùa moät chaát laø söï taùc duïng cuûa oxi vôùi chaát ñoù . Bieát daãn ra nhöõng ví duï minh hoïa .- Phaûn öùng hoùa hôïp laø phaûn öùng hoùa hoïc trong ñoù coù moät chaát môùi ñöôïc taïo thaønh töø 2 hay nhieàu chaát ban ñaàu . Bieát daãn ra nhöõng ví duï minh hoïa - ÖÙng duïng cuûa khí oxi : Duøng cho söï hoâ haáp cuûa ngöôøi vaø ñoäng vaät , duøng ñeå ñoát nhieân lieäu trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát .


95

- Reøn kyõ naêng vieát CTHH cuûa oxit khi bieát hoùa trò cuûa nguyeân toá kim loaïi hay phi kim- Reøn kyõ naêng vieát PTHH taïo ra oxit

- Vai troø quan troïng cuûa oxi trong cuoäc soáng II/. CHUAÅN BÒ :

Giaùo vieân : Baûng phuï coù ghi ñeà baøi taäp Tranh veõ öùng duïng oxi Hoïc sinh : OÂn taäp vaø laøm baøi taäp ñaày duû cuûa tieát 29III/. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :

1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt ) 2) KTBC : ( 6 phuùt )

Haõy neâu taùc duïng cuûa oxi vôùi kim loaïi saét . Vieát PTPÖ minh hoïa ? Keát luaän theá naøo veà tính chaát hoùa hoïc cuûa oxi ? HS1 traû lôøi :

Oxi taùc duïng vôùi saét ôû nhieät ñoä cao taïo ra oxit saét töø 3Fe + 2O2 Fe3O4

Oxi laø moät ñôn chaát phi raát hoaït ñoäng ñaëc bieät ôû nhieät ñoä cao – Ñoát chaùy 12,4g phot pho . Tính theå tích khí oxi caàn duøng ôû ñktc ?

HS2 traû lôøi : nP = = 0,4(mol)

4P + 5O2 2P2O5

4mol 5mol 2mol

= 0,5 . 22,4 = 11,2(l)


Giôùi thieäu baøi : Söï oxi hoùa laø gì ?Vì sao khi nhoát con deá vaøo loï nhoû roài ñaäy nuùt kín, sau moät thôøi gian con vaät seõ cheát ? Tieát hoïc naøy chuùng ta seõ tìm hieåu.




Noäi dung

10’ HÑ 1: Söï oxi hoùa GV : Caùc em haõy traû lôøi caùc caâu hoûi sau :– Haõy neâu ra 2 PTHH trong ñoù oxi taùc duïng vôùi ñôn chaát vaø 1 PTHH trong ñoù oxi taùc duïng vôùi hôïp chaát ?– Trong caùc PÖHH ñoù coù ñieåm gì gioáng nhau , khaùc nhau veà chaát tham gia , saûn phaåm ?

HS laøm vieäc theo nhoùm :1HS vieát PTHH treân baûngHS ñaïi dieän caùc nhoùm traû lôøi laàn löôït töøng caâu hoûi :– Caùc PTHH treân gioáng nhau : ñeàu coù khí oxi tham gia phaûn

I. Söï oxi hoùa :


96



Noäi dung

14/

– Nhöõng phaûn öùng hoùa hoïc neâu treân ñöôïc goïi laø söï oxi hoùa . Vaäy coù theå ñònh nghóa söï oxi hoùa moät chaát laø gì ?

HÑ 2 : Phaûn öùng hoùa hôïp GV söû duïng baûng ñaõ vieát saün nhö SGK

Phaûn öùng hoùa hoïc

4P + 5O2 2P2O5

3Fe + 2O2 Fe3O4

CaO + H2O Ca(OH)2

4Fe + 3O2 + 6H2O 4Fe(OH)3

Yeâu caàu HS nhaän xeùt vaø traû lôøi caùc caâu hoûi :– Haõy ghi soá löôïng chaát tham gia vaø chaát taïo thaønh trong caùc PÖHH treân – Coù bao nhieâu chaát tham gia vaø bao nhieâu chaát saûn phaåm ?– Caùc phaûn öùng treân coù ñieåm gì gioáng nhau ?

– Nhöõng PÖHH treân goïi laø phaûn öùng hoùa hôïp . Vaäy ñònh nghóa phaûn öùng hoùa hôïp laø gì ?GV thoâng baùo : ÔÛ nhieât ñoä thöôøng nhieàu PÖHH haàu nhö khoâng xaûy ra , nhöng chæ caàn naâng nhieät ñoä ñeå khôi maøo PÖ luùc ñaàu , caùc chaát seõ chaùy ñoàng thôøi toûa nhieàu nhieät . Nhöõng PÖ naøy ñöôïc goïi laø PÖ toûa nhieät

öùng , saûn phaåm ñeàu laø hôïp chaát cuûa oxi– Söï taùc duïng cuûa moät chaát vôùi oxi laø söï oxi hoùa

Soá chaát p/ ö Soá chaát s/ p

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi :– HS ghi soá löôïng chaát tham gia vaø saûn phaåm

– Chaát tham gia ôû PÖHH 1,2,3 laø 2 vaø ôû PÖHH 4 laø 3 vaø saûn phaåm ôû moãi PÖHH laø 1 – Caùc PÖHH treân ñeàu gioáng nhau veà saûn phaåm laø 1 vaø chaát tham gia töø 2 trôû leân – Laø PÖHH trong ñoù coù moät chaát môùi sinh ra töø 2 hay nhieàu chaát ban ñaàu

Söï taùc duïng cuûa moät chaát vôùi oxi laø söï oxi hoùaVí duï :

S + O2 SO2CH4 + 2O2 CO2

+H2OII Phaûn öùng hoùa hôïp

Phaûn öùng hoùa hôïp laø phaûn öùng hoùa hoïc trong ñoù chæ coù moät chaát môùi (saûn phaåm) ñöôïc taïo thaønh töø 2 hay nhieàu chaát ban ñaàu Ví duï :CaO +H2O Ca(OH)2

4Fe + 3O2 + 6H2O 4Fe(OH)3


97



Noäi dung

9’

4/

HÑ 3 : ÖÙng duïng cuûa oxiGV söû duïng hình veõ öùng duïng oxi . Yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi :– Haõy keå ra nhöõng loaïi öùng duïng cuûa oxi maø em ñaõ thaáy trong cuoäc soáng – Hai lónh vöïc quan troïng nhaát cuûa oxi laø gì ?– Oxi coù vai troø gì trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi , ñoäng vaät vaø thöïc vaät ?– Trong tröôøng hôïp naøo ngöôøi ta phaûi duøng oxi trong caùc bình ñaëc bieät ?– Taïi sao ngöôøi ta khoâng ñoát tröïc tieáp axetilen trong khoâng khí ?– Trong saûn xuaát gang theùp oxi coù taùc duïng nhö theá naøo ?– Duøng hoãn hôïp oxi loûng vôùi caùc nhieân lieäu xoáp ñeå laøm gì ?HÑ 4 : Cuûng coá HS laøm baøi taäp 1 , 2 trang 87 SGK

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi :– Oxi duøng cho beänh nhaân caáp cöùu , duøng cho söï ñoát chaùy ……….– Hai lónh vöïc quan troïng cuûa oxi laø söï hoâ haáp vaø söï ñoát nhieân lieäu– Ñoái vôùi con ngöôøi , ñoäng thöïc vaät , oxi caàn cho söï hoâ haáp …….– Phi coâng , chieán só chöõa chaùy duøng oxi trong bình ñaëc bieät – Axetilen chaùy trong oxi taïo ra nhieät ñoä cao hôn– Oxi coù taùc duïng naâng cao chaát löôïng vaø hieäu suaát gang theùp – Oxi loûng ñeå cheá taïo mìn phaù ñaù HS thaûo luaän nhoùm vaø thöïc hieän ôû baûng phuï

III ÖÙng duïng cuûa oxi

a) Söï hoâ haáp :– Oxi hoùa chaát ding döôõng trong cô theå ngöôøi vaø ñoäng vaät – Beänh nhaân khoù thôû , phi coâng , chieán só chöõa chaùy b) Söï ñoát nhieân lieäu :– Hoãn hôïp axetilen vaø oxi ñeå haøn caét kim loaïi – Trong coâng nghieäp saûn xuaát , ngöôøi ta naïp oxi vaøo loø ñeå taêng nhieät ñoä , naâng hieäu suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm – Oxi loûng ñeå cheá taïo mìn phaù ñaù


– Xem laïi baøi hoïc ôû lôùp

Baøi taäp veà nhaø 1, 2, 3, 4, 5, trang 87 SGK

Chuaån bò baøi 26

IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG :


98


Oâxit

I. MUÏC ÑÍCH :

- HS bieát vaø hieåu ñònh nghóa oxit laø hôïp chaát cuûa oxi vôùi moät nguyeân toá khaùc

- Bieát vaø hieåu CTHH cuûa oxit vaø caùch goïi teân oxit

- Oxit goàm 2 loaïi chính laø oxit axit vaø oxit bazô , bieát daãn ra ví duï minh hoïa cuûa moät soá oxit axit vaø oxit bazô thöôøng gaëp

- Vaän duïng thaønh thaïo quy taéc laäp CTHH ñaõ hoïc ñeå laäp CTHH cuûa oxit

II / CHUAÅN BÒ :

Giaùo vieân : SGK, Saùch GV

Baûng phu ïcoù ghi baøi taäp luyeän taäp

Hoïc sinh : Chuaån bò Giaûng baøi môùi

III/. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :

1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2) KTBC : ( 4 phuùt )

– Theá naøo laø söï oxi hoùa , cho ví duï baèng PTPÖ ?

HS1 traû lôøi :

Söï taùc duïng cuûa moät chaát vôùi oxi laø söï oxi hoùa

HS cho ví duï

– Traû lôøi baøi taäp 5 trang 87 SGK ?

HS2 traû lôøi :

a) Vì caøng leân cao khoâng khí caøng loaõng

b) Vì khoâng khí laø hoãn hôïp goàm nhieàu khí trong ñoù coù oxi, nhieät löôïng sinh ra coøn ñoát noùng caùc khí khaùc

c) Vì beänh nhaân laáy oxi töø khoâng khí khoù khaên vaø thôï laën khoâng theå laáy

oxi töø nöôùc ñöôïc



99

Chuùng ta ñaõ hoïc veà tính chaát hoùa hoïc cuûa oxi . Khi vieát PTHH , saûn phaåm taïo thaønh laø hôïp chaát cuûa oxi ñöôïc goïi laø oxit . Oxít laø gì ? Coù maáy loaïi ? CTHH cuûa oxit goàm nhöõng thaønh phaàn gì ? Caùch goïi teân oxit ra sao ? Ñoù laø noäi dung baøi hoïc hoâm nay .




Noäi dung

7’

8/

8/

HÑ 1 Ñònh nghóa GV : Haõy keå teân vaø vieát CTHH 3 chaát oxit maø em bieát ?– Em coù nhaän xeùt gì veà thaønh phaàn phaân töû cuûa caùc oxit treân ?GV nhaán maïnh : Trong hoùa hoïc nhöõng hôïp chaát ñuû 2 ñieàu kieän (hôïp chaát 2 nguyeân toá , coù 1 nguyeân toá laø oxi) goïi laø oxit – Haõy neâu ñònh nghóa oxit ?

HÑ 2 : Coâng thöùc oxit – Caùc em haõy nhaéc laïi quy taéc veà hoùa trò ñoái vôùi hôïp chaát goàm 2 nguyeân toá hoùa hoïc ?

– Töø caùc CTHH treân haõy nhaän xeùt veà caùc thaønh phaàn trong coâng thöùc cuûa oxit ? HÑ 3: Phaân loaïi GV cho ví duï veà 2 loaïi oxit : CuO , Na2O , Al2O3

vaø : SO2 , P2O5 , CO2 …– Em coù nhaän xeùt gì veà söï khaùc nhau giöõa 2 loaïi oxit treân ?GV nhaán maïnh : Caùc oxit:CuO , Na2O , Al2O3 laø oxit bazô , caùc oxit : SO2 , P2O5

, CO2 laø oxit axit– Theá naøo laø oxit bazô , theá naøo laø oxit axit ?

HS thaûo luaän nhoùm vaø vieát 3 CTHH cuûa oxit leân baûng con .– Goàm coù oxi keát hôïp vôùi 1 nguyeân toá hoùa hoïc khaùc .

– Oxit laø hôïp chaát cuûa oxi vôùi moät nguyeân toá hoùa hoïc khaùc

– Trong hôïp chaát 2 nguyeân toá thì tích chæ soá vaø hoùa trò cuûa nguyeân toá naøy baèng tích chæ soá vaø hoùa trò cuûa nguyeân toá kia .– Goàm coù moät nguyeân toá M hoùa trò n keát hôïp vôùi nguyeân toá oxi theo ñuùng quy taéc veà hoùa trò

HS thaûo luaän nhoùm phaùt bieåu :– Laø oxit cuûa kim loaïi vaø oxit cuûa phi kim

I Ñònh nghóa :

Oxit laø hôïp chaát cuûa 2 nguyeân toá , trong ñoù coù moät nguyeân toá laø oxi .Ví duï :SO2 , P2O5 , Fe2O3 …II Coâng thöùc oxit : Coâng thöùc cuûa oxit MxOy goàm coù kí hieäu cuûa oxi O keøm theo chæ soá y vaø kí hieäu moät nguyeân toá khaùc M (coù hoùa trò n) keøm theo chæ soá x cuûa noù theo ñuùng qui taéc veà hoùa trò : II . y = n . xIII Phaân loaïi : Coù 2 loaïi chính :a) Oxit axit :Thöôøng laø oxit cuûa phi kim vaø töông öùng vôùi moät axit . Ví duï : SO2 , P2O5 , CO2

SO2 töông öùng vôùi axit H2SO3

P2O5 H3PO4 CO2 H2CO3 b) Oxit bazô :Laø oxit cuûa kim loaïi vaø töông öùng vôùi moät bazô


100



Noäi dung

10/

6/

HÑ 4 : Caùch goïi teân oxit – Teân oxit ñöôïc goïi nhö theá naøo ?– Goïi teân caùc oxit sau : Na2O , CaO ?– Neáu nguyeân toá kim loaïi coù nhieàu hoùa trò thì goïi teân nhö theá naøo ñeå phaân bieät ?– Goïi teân caùc oxit sau : Fe2O3 , FeO

– Neáu nguyeân toá phi kim coù nhieàu hoùa trò thì ñöôïc goïi nhö theá naøo ?– Haõy goïi teân caùc oxit sau : CO2 , SO3 , P2O3 , N2O5

?

HÑ 5 : Cuûng coá Baøi taäp 1/91 SGKÑieàn vaøo choã troáng trong caùc caâu sau :“Oxit laø ………….cuûa ……..nguyeân toá , trong ñoù coù moät…………… laø ………… Teân cuûa oxit laø teân……….. coäng vôùi töø ……… “Baøi taäp 4/91 SGK

– Oxit bazô laø oxit cuûa kim loaïi , töông öùng vôùi moät bazô . Oxit axit thöôøng laø oxit cuûa phi kim , töông öùng vôùi moät axit .

Teân oxit : teân nguyeân toá + oxit Na2O : Natri oxitCaO : Canxi oxit– Neáu nguyeân toá kim loaïi coù nhieàu hoùa trò thì keøm theo hoùa trò sau teân nguyeân toá Fe2O3 : Saét (III) oxitFeO : Saét (II) oxit– Neáu nguyeân toá phi kim coù nhieàu hoùa trò thì keøm theo tieàn toá chæ soá nguyeân töû sau nguyeân töû phi kim vaø sau nguyeân töû oxi CO2 : Cacbon ñioxitSO3 : Löu huyønh trioxitP2O3 : Ñiphotpho trioxitN2O5 : Ñinitô pentaoxit

HS thaûo luaän phaùt bieåu :“Oxit laø hôïp chaát cuûa hai nguyeân toá , trong ñoù coù moät nguyeân toá laø oxi

Ví duï : CuO , Na2O , Al2O3

CuO töông öùng vôùi bazô Cu(OH)2 Na2O NaOHAl2O3 Al(OH)3

IV Caùch goïi teân oxitTeân oxit : teân nguyeân toá + oxit Ví duï:Na2O : Natri oxitCaO : Canxi oxit– Neáu kim loaïi coù nhieàu hoùa trò :Teân oxit bazô : Teân kim loaïi (keøm theo hoùa trò) + oxitVí duï :Fe2O3 : Saét (III) oxitFeO : Saét (II) oxit– Neáu phi kim coù nhieàu hoùa trò :Teân oxit axit : Teân phi kim (coù tieàn toá chæ soá nguyeân töû phi kim) + oxit (coù tieàn toá chæ soá nguyeân töû oxi)Ví duï :CO2 : Cacbon ñioxitSO3 :Löuhuyønh trioxitP2O3:Ñiphotpho trioxitN2O5 :Ñinitô pentaoxit


101



Noäi dung

Teân cuûa oxit laø teân nguyeân toá coäng vôùi töø oxit “

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 1 phuùt )

Hoïc kyõ baøi

Laøm caùc baøi taäp 2 , 3, 4, 5 trang 91 SGK

Chuaån bò baøi 27

IV RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG


ÑIEÀU CHEÁ OXI PHAÛN ÖÙNG PHAÂN HUÛY

I / . MUÏC TIEÂU:

- HS bieát phöông phaùp ñieàu cheá , caùch thu khí oxi trong phoøng thí nghieäm (ñun noùng hôïp chaát giaøu oxi vaø deã bò phaân huûy ôû nhieät ñoä cao) vaø caùch saûn xuaát trong coâng nghieäp (cho khoâng khí loûng bay hôi hoaëc ñieän phaân nöôùc) .


102

- Bieát phaûn öùng phaân huûy laø gì vaø daãn ra ñöôïc ví duï minh hoïa

- Cuûng coá khaùi nieäm veà chaát xuùc taùc , bieát giaûi thích vì sao MnO 2

ñöôïc goïi laø chaát xuùc taùc trong phaûn öùng ñun noùng hoãn hôïp KClO3 vaø MnO2

- Reøn kyõ naêng quan saùt qua caùc thao taùc cuûa GV , HS bieát caùch laép thieát bò ñieàu cheá oxi , caùch tieán haønh thí nghieäm vaø thu khí oxi .

- Reøn luyeän kyõ naêng söû duïng ñeøn coàn , keïp , oáng nghieäm .

- Reøn kyõ naêng vieát PTPÖ , kyõ naêng tính toaùn .

-Taïo höùng thuù khi hoïc taäp boä moân

II/ CHUAÅN BÒ :

Giaùo vieân : Hoùa chaát : KMnO4 , KClO3 , MnO2

Hoùa cuï : Ñeøn coàn , oáng nghieäm , oáng daãn khí , chaäu thuûy

tinh ñöïng nöôùc , dieâm , muoãng laáy hoùa chaát , keïp

oáng nghieäm , giaù saét

Hoïc sinh : OÂn laïi baøi tính chaát oxi vaø chuaån bò baøi 27

III/ .HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :

1 ) Ôn ñònh lôùp : ( 1 phuùt )

2 ) KTBC : ( 4 phuùt )

(H)– Oxit laø gì ? Cho ví duï (daønh cho HS trung bình , yeáu)

HS1 traû lôøi :

Oxit laø hôïp chaát cuûa oxi vôùi moät nguyeân toá hoùa hoïc khaùc . HS cho ví duï

(H)–Theá naøo laø oxit axit , oxit bazô ? Goïi teân caùc oxit sau : ZnO , CuO , SiO2 , P2O5

(daønh cho HS khaù , gioûi)

HS2 traû lôøi :

Khaùi nieäm oxit axit vaø oxit bazô nhö vôû ghi

ZnO :keõm oxit ; CuO :Ñoàng(II) oxit ; SiO2 : Silic ñioxit P2O5 ; Ñiphotphopentaoxit


Khí oxi coù raát nhieàu trong khoâng khí . Coù caùch naøo taùch rieâng oxi töø khí quyeån ? Trong phoøng thí nghieäm muoán coù moät löôïng nhoû khí oxi thì laøm theá naøo ?



103

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung20/

7/

HÑ 1 : Ñieàu cheá oxi trong phoøng thí nghieäm GV neâu caâu hoûi :– Nhöõng chaát naøo coù theå ñöôïc duøng laøm nguyeân lieäu ñieàu cheá oxi trong phoøng thí nghieäm ?

– Haõy keå ra nhöõng chaát maø trong thaønh phaàn coù oxi ?GV cho HS quan saùt maãu caùc chaát KMnO4 , KClO3 ñöïng trong loï vaø giôùi thieäu chæ coù 2 chaát neâu treân laø giaøu oxi vaø deã bò phaân huûy neân choïn 2 chaát naøy laøm nguyeân lieäu ñieàu cheá oxi trong phoøng thí nghieäm . GV höôùng daãn vaø yeâu caàu nhoùm HS laøm thí nghieäm ñieàu cheá khí oxi baèng caùch ñun noùng KMnO4 trong oáng nghieäm , thu khí oxi baèng caùch ñaåy khoâng khí trong oáng nghieäm – Laøm theá naøo bieát ñöôïc khí oxi sinh ra ñaõ ñaày oáng nghieäm ? (vì oxi laø khí khoâng maøu , khoâng muøi)

GV yeâu caàu HS ñoïc SGK phaàn I 1b trang 92 HS quan saùt thí nghieäm do GV bieåu dieãn veà ñun noùng KClO3 trong oáng nghieäm , sau ñoù theâm MnO2 vaøo vaø ñun noùng GV höôùng daãn caùch laép duïng cuï , caùch tieán haønh thí nghieäm . Caùch thu khí oxi (theo 2 caùch)– Qua 2 TN treân em coù nhaän xeùt gì veà ñieàu cheá oxi trong phoøng thí nghieäm ?HÑ 2 : Saûn xuaát khí oxi trong coâng nghieäp GV chuyeån yù : Trong coâng nghieäp vaø ñôøi soáng caàn moät löôïng lôùn khí oxi , neáu theo caùch ñieàu cheá trong phoøng TN , thì nguyeân lieäu ,

HS thaûo luaän nhoùm phaùt bieåu :– Nhöõng chaát duøng ñeå ñieàu cheá oxi laø nhöõng chaát coù chöùa oxi trong thaønh phaàn – Nhöõng chaát coù chöùa oxi trong thaønh phaàn : H2O , KmnO4 , KClO3 …

HS nhoùm laøm thí nghieäm theo söï höôùng daãn cuûa GV

– Duøng que ñoùm coù than hoàng ñöa vaøo mieäng oáng nghieäm , neáu que ñoùm chaùy buøng leân thaønh ngoïn löûa oxi ñaõ ñaày oáng nghieäm HS ñoïc SGK trang 92

HS quan saùt thí nghieäm bieåu dieãn cuûa GV

HS ñoïc keát luaän trong SGK phaàn I 2 trang 92

I Ñieàu cheá oxi trong phoøng thí nghieäm :

Trong phoøng thí nghieäm , khí oxi ñöôïc ñieàu cheá baèng caùch ñun noùng nhöõng hôïp chaát giaøu oxi vaø deã bò phaân huûy ôû nhieät ñoä cao nhö KMnO4 vaø KClO3 2KClO3 2KCl + 3O22KMnO4 O2 + MnO2 + K2MnO4

II Saûn xuaát khí oxi trong coâng nghieäp :1) Saûn xuaát khí


104


8/

giaù thaønh , thieát bò khoâng cho pheùp – Trong coâng nghieäp ngöôøi ta phaûi saûn xuaát khí oxi töø nguyeân lieäu reû tieàn vaø saün coù , ñoù laø nguyeân lieäu naøo ?– Vaäy ngöôøi ta saûn xuaát khí oxi töø khoâng khí vaø töø nöôùc nhö theá naøo ?

HÑ 3 : Phaûn öùng phaân huûyGV söû duïng baûng vieát saün nhö SGK phaàn III Phaûn öùng hoùa hoïc

2KClO3 2KCl + 3O22KMnO4 O2 + MnO2

+ K2MnO4 CaCO3 CaO + CO2

GV yeâu caàu HS :– Haõy ñieàn vaøo choã troáng caùc coät öùng vôùi caùc phaûn öùng . – Nhöõng phaûn öùng treân ñaây ñöôïc goïi laø phaûn öùng phaân huûy . Vaäy theá naøo laø phaûn öùng phaân huûy ?– Cho ví duï khaùc veà phaûn öùng phaân huûy vaø giaûi thích ?– Trong phaûn öùng phaân huûy KClO3 , MnO2 coù vaøi troø gì ?

– Khoâng khí vaø nöôùc laø 2 nguoàn nguyeân lieäu voâ taän ñeå saûn xuaát khí oxi trong coâng nghieäp .– HS traû lôøi nhö SGK

Soá chaát PÖ Soá chaát SP

HS ñieàn vaøo coät thöù 2 vaø3 : Soá chaát tham gia ôû moãi PÖ laø 1 , soá saûn phaåm ôû PÖ(1) vaø(3) laø 2 , ôû PÖ(2) laø 3 – Laø PÖHH trong ñoù coù 1 chaát sinh ra nhieàu chaát môùi HS cho nhöõng ví duï khaùc – Trong PÖ phaân huûy KClO3 , MnO2 coù vai troø laø chaát xuùc taùc , thuùc ñaåy cho PÖ xaûy ra nhanh , khoâng bò tieâu hao sau PÖ

oxi töø khoâng khí : Hoa loûng khoâng khí ôû nhieät ñoä thaáp aùp suaát cao , sau ñoù cho khoâng khí loûng bay hôi . Tröôùc heát thu ñöôïc khí nitô (ôû – 196oC), sau ñoù laø khí oxi (ôû – 183oC)b) Saûn xuaát khí oxi töø nöôùc : Ñieän phaân nöôùc trong caùc bình ñieän phaân , seõ thu ñöôïc 2 khí oxi vaø hiñro

2H2O O2+2H2

III Phaûn öùng phaân huûy :

Phaûn öùng phaân huûy laø phaûn öùng hoùa hoïc trong ñoù moät chaát sing ra hai hay nhieàu chaát môùi Ví duï :2KMnO4 O2 + MnO2 + K2MnO4

CaCO3 CaO + CO2

4/ HÑ 4 : Cuûng coá


105

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungBaøi taäp 2 ,3 trang 94 SGK HS thaûo luaân nhoùm

traû lôøi


Hoïc kyõ baøi

Laøm caùc baøi taäp 4 , 5, 6

trang 94 SGK

Chuaån bò baøi “Khoâng khí

– Söï chaùy “

IV RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG


KHOÂNG KHÍ – SÖÏ CHAÙY

I/ MUÏC TIEÂU:

- Bieát khoâng khí laø hoãn hôïp nhieàu chaát khí , thaønh phaàn cuûa khoâng khí theo theå tích goàm 78% nitô , 21% oxi , 1% caùc khí khaùc .

- Bieát söï chaùy laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät vaø phaùt saùng , coøn söï oxi hoùa chaäm cuõng laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät nhöng khoâng phaùt saùng .

- Bieát vaø hieåu ñieàu kieän phaùt sinh söï chaùy vaø bieát caùch daäp taét söï chaùy .

- Reøn kyõ naêng quan saùt , tìm hieåu caùc hieän töôïng thí nghieäm hoaëc giaûi thích , daäp taét ñaùm chaùy

- HS hieåu vaø coù yù thöùc giöõ cho baàu khoâng khí khoâng bò oâ nhieãm vaø phoøng choáng chaùy

II/ CHUAÅN BÒ :

Giaùo vieân : Hoùa chaát : photpho ñoû

Hoùa cuï : Chaäu nöôùc , dieâm , ñeøn coàn , oáng ñong troâng 2 ñaàu

, nuùt cao su coù thìa ñoát hoùa chaát xuyeân qua nuùt ,

que ñoùm

Hoïc sinh : Chuaån bò baøi 28

III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:


2) KTBC : ( 9 phuùt )


106

(H)– Nhöõng chaát naøo coù theå duøng laøm nguyeân lieäu ñieàu cheá oxi trong phoøng TN ? Vieát phöông trình phaûn öùng ñieàu cheá oxi töø kalipemanganat ? Goïi teân PÖ ?

HS1 traû lôøi ( KMnO4 , KClO3 ) PTHH : 2KMnO4 O2 +MnO2 + K2MnO4

Laø phaûn öùng phaân huûy(H)– Chöõa baøi taäp 4a trang 94 SGK

HS2 traû lôøi 2KClO3 2KCl + 3O2

= 0,1 . 122,5 = 12,25(g) 3) Giaûng baøi môùi : Giôùi thieäu baøi : Coù caùch naøo xaùc ñònh thaønh phaàn khoâng khí ?

Khoâng khí coù lieân quan gì ñeán söï chaùy ? Taïi sao khi coù gioù to thì ñaùm chaùy caøng deã boác to hôn ? Laøm theá naøo ñeå daäp taét ñöôïc ñaùm chaùy ?



7/

HÑ 1 : Thaønh phaàn cuûa khoâng khí GV laøm thí nghieäm bieåu dieãn ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn cuûa khoâng khí . HS quan saùt vaø traû lôøi caâu hoûi sau :– Khi photpho chaùy möïc nöôùc trong oáng thuûy tinh thay ñoåi nhö theá naøo ?– Chaát gì trong oáng ñaõ taùc duïng vôùi photpho ñeå taïo ra khoùi traéng P2O5 bò tan daàn trong nöôùc ?– Photpho trong muoãng vaãn coøn nhöng khoâng chaùy nöõa , möïc nöôùc trong oáng thuûy tinh daâng leân ñeán vaïch thöù 2 Vì sao ?– Qua ñoù em coù keát luaän gì veà thaønh phaàn cuûa oxi trong khoâng khí ?– Chaát khí coøn laïi trong oáng thuûy tinh khoâng duy trì söï chaùy , söï soáng , khoâng laøm ñuïc nöôùc voâi trong , vaäy laø khí gì ?– Qua TN treân em coù nhaän xeùt gì veà thaønh phaàn cuûa khoâng khí ?

HS quan saùt TN bieåu dieãn cuûa GV

HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi :– Möïc nöôùc trong oáng thuûy tinh khoâng thay ñoåi – Oxi ñaõ taùc duïng vôùi photpho ñeå taïo ra khoùi traéng P2O5 tan daàn trong nöôùc – P trong muoãng vaãn coøn nhöng khoâng chaùy nöõa vì ñaõ heát oxi, möïc nöôùc daâng leân ñeán vaïch thöù 2 chöùng toû oxi chieám 1/5 theå tích khoâng khí – Chaát khí coøn laïi chuû yeáu laø nitô , chieám khoaûng 4/5 veà theå tích

– Khoâng khí laø hoãn hôïp nhieàu chaát khí trong ñoù oxi chieám khoaûng 1/5 veà theå tích , phaàn coøn laïi chuû yeáu laø nitô

I Thaønh phaàn cuûa khoâng khí :1) Thí nghieäm : (xem SGK)

Keát luaän : Khoâng khí laø hoãn hôïp khí trong ñoù khí oxi chieám 21% theå tích khoâng khí , phaàn coøn laïi haàu heát


107


5/

4/

HÑ 2 : Ngoaøi khí oxi vaø khí nitô , khoâng khí coøn chöùa nhöõng chaát gì ?GV chuyeån yù : Ngoaøi khí oxi vaø khí nitô ra khoâng khí coøn chöùa nhöõng chaát gì khaùc ? Caùc em haõy traû lôøi caùc caâu hoûi sau :– Haõy tìm daãn chöùng neâu roõ trong khoâng khí coù chöùa moät ít hôi nöôùc ?

– Khi quan saùt treân maët nöôùc hoá voâi toâi thaáy coù maøng traéng moûng do khí CO2 taùc duïng vôùi nöôùc voâi , khí naøy ôû ñaâu ra ?– Caùc khí khaùc ngoaøi oxi vaø nitô , chieám tæ leä theå tích laø bao nhieâu trong khoâng khí ?

HÑ 3 : Baûo veä khoâng khí trong laønh , traùnh oâ nhieãm GV yeâu caàu HS traû lôøi caùc caâu hoûi sau :– Thaønh phaàn khoâng khí ôû khu coâng nghieäp vaø ôû noâng thoân coù gì khaùc nhau ?

– Coù nhaän xeùt gì veà thaønh phaàn cuûa khoâng khí ôû töøng vuøng khaùc nhau ?

– Khoâng khí bò oâ nhieãm coù haïi nhö theá naøo ?

– Laøm gì ñeå baûo veä

HS thaûo luaän nhoùm vaø phaùt bieåu :– Coác nöôùc laïnh ñeå ngoaøi khoâng khí , xuaát hieän nhöõng gioït nöôùc beân ngoaøi thaønh coác . Hieän töôïng söông muø , chöùng toû trong khoâng khí coù hôi nöôùc – Khí CO2 coù saün trong khoâng khí taùc duïng vôùi nöôùc voâi taïo thaønh maøng traéng moûng treân maët hoá voâi .– Caùc khí khaùc nhö CO2 , hôi nöôùc , khí hieám , buïi khoùi chieám khoaûng 1% veà theå tích khoâng khí

HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi :– Trong khoâng khí ôû khu coâng nghieäp coù nhieàu buïi khoùi , CO , CO2 … hôn ôû vuøng noâng thoân – Trong khoâng khí , thaønh phaàn khí oxi vaø khí nitô khoâng ñoåi , nhöng thaønh phaàn moät soá chaát CO , CO2 , buïi khoùi … thì thay ñoåi theo töøng vuøng – Gaây haïi ñeán söùc khoûe con ngöôøi , ñoäng thöïc vaät , phaù hoaïi daàn nhöõng coâng trình xaây döïng …– Phaûi xöû lí khí thaûi , troàng vaø baûo veä röøng , troàng caây xanh

– HS choïn caâu ñuùng laø caâu C – HS traû lôøi theo baøi hoïc

laø khí nitô2. Ngoaøi khí oxi vaø khí nitô , khoâng khí coøn chöùa nhöõng chaát gì ?

Trong khoâng khí , ngoaøi 21% veà theå tích khí oxi , 78% veà theå tích khí nitô , coøn laïi 1% caùc khí khaùc (CO2 , hôi nöôùc , khí hieám , buïi khoùi …)3 ) Baûo veä khoâng khí trong laønh , traùnh oâ nhieãm :

Caàn baûo veä khoâng khí trong laønh : troàng caây , troàng röøng , haïn cheá khí thaûi


108

TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dungkhoâng khí trong laønh ?

HÑ 4 : Cuûng coá – Baøi taäp 1 trang 99 SGK

– Baøi taäp 2 trang 99 SGK

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: (1 phuùt )

Hoïc kyõ baøi

Laøm caùc baøi taäp,1 , 2 ,7

trang 99 SGK

Höôùng daãn baøi 7/99 SGK :

a) 24 . 0,5m3

b) 24 .0,5 . 1/3

Chuaån bò phaàn II cuûa baøi 28

IV / RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:

Ngaøy soaïn : 31/01/2007 Tieát 42 KHOÂNG KHÍ – SÖÏ CHAÙY (tt)

I/ MUÏC TIEÂU:

- Bieát söï chaùy laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät vaø phaùt saùng , coøn söï oxi hoùa chaäm cuõng laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät nhöng khoâng phaùt saùng .


109

- Bieát vaø hieåu ñieàu kieän phaùt sinh söï chaùy vaø bieát caùch daäp taét söï chaùy .

- Lieân heä ñöôïc vôùi caùc hieän töôïng trong thöïc teá .

- HS hieåu vaø coù yù thöùc phoøng choáng chaùy

II / CHUAÅN BÒ :

Giaùo vieân : Saùch giaùo khoa , saùch giaùo vieân

Hoïc sinh : Chuaån bò baøi 28 phaàn II

III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :

1 ) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2 ) KTBC : ( 6 phuùt )

(H) – Khoâng khí laø hoãn hôïp nhieàu chaát khí . Haõy cho bieát thaønh phaàn theo theå tích cuûa khoâng khí ? (daønh cho HS trung bình , yeáu) HS 1 traû lôøi (nhö vôû ghi)

(H)– Khoâng khí bò oâ nhieãm coù theå gaây ra nhöõng taùc haïi gì ? Phaûi laøm gì ñeå baûo veä khoâng khí trong laønh ? (daønh cho HS trung bình , yeáu)

HS2 traû lôøi

Khoâng khí bò oâ nhieãm gaây haïi ñeán söùc khoûe con ngöôøi , ñoäng thöïc vaät , phaù hoaïi daàn nhöõng coâng trình xaây döïng …Caàn baûo veä khoâng khí trong laønh : troàng caây , troàng röøng , haïn cheá khí thaûi

3 ) Giaûng baøi môùi :

Giôùi thieäu baøi : Chuùng ta ñaõ nghieân cöùu veà thaønh phaàn theo theå tích cuûa khoâng khí . Khi noùi ñeán khoâng khí , khoâng theå boû qua söï chaùy vaø söï oxi hoùa chaäm , ñoù laø 2 lónh vöïc öùng duïng quan troïng nhaát cuûa oxi . Söï chaùy vaø söï oxi hoùa chaäm laø gì ? Tieát hoïc naøy chuùng ta seõ roõ .


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung20/ HÑ 1: Söï chaùy vaø söï

oxi hoùa chaäm GV yeâu caàu HS thaûo luaän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau :– Söï taùc duïng cuûa oxi vôùi ñôn chaát Photpho , löu huyønh , saét ,hay hôïp chaát khí metan , khi ñoát caùc chaát naøy coù hieän töôïng gì ?

– Ngöôøi ta goïi ñoù laø söï chaùy , vaäy söï chaùy laø gì ?

– Söï chaùy cuûa moät chaát trong khoâng khí vaø trong oxi coù gì gioáng nhau vaø khaùc nhau ?

HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi :– Khi ñoát caùc chaát photpho , löu huyønh , saét , khí metan , caùc chaát naøy chaùy ñöôïc laø do taùc duïng vôùi oxi , ñoàng thôøi toûa nhieät vaø phaùt saùng .– Söï chaùy laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät vaø phaùt saùng – Baûn chaát cuûa chuùng gioáng nhau , ñoù laø söï oxi hoùa . Khaùc nhau : Söï chaùy trong oxi xaûy ra nhanh hôn , maõnh lieät hôn trong kh/ khí – Nhieân lieäu chaùy

II .Söï chaùy vaø söï oxi hoùa chaäm 1) Söï chaùy :

Söï chaùy laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät vaø phaùt saùng


110


13/

– Taïi sao nhieân lieäu chaùy trong oxi taïo ra nhieät ñoä cao hôn trong khoâng khí ?

– Caùc ñoà vaät baèng gang theùp ñeå laâu ngaøy trong khoâng khí bò gæ , thöùc aên trong cô theå chuùng ta dieãn ra söï oxi hoùa chaäm , taïo ra naêng löôïng giuùp ta hoaït ñoäng . Vaäy söï oxi hoùa chaäm laø gì ?– Söï oxi hoùa chaäm vaø söï chaùy coù gì gioáng nhau vaø khaùc nhau ?

– Theá naøo laø söï töï boác chaùy ?

GV : Vì vaäy trong caùc nhaø maùy ngöôøi ta caám khoâng ñöôïc chaát gieû lau maùy coù dính daàu môõ thaønh ñoáng ñeå ñeà phoøng söï töï boác chaùy .HÑ 2 : Ñieàu kieän phaùt sinh vaø caùc bieän phaùp daäp taét söï chaùy GV : Caùc em haõy tìm hieåu trong SGK , keát hôïp vôùi nhöõng hieåu bieát cuûa mình , haõy traû lôøi caùc caâu hoûi sau :– Moät chaát muoán chaùy ñöôïc caàn phaûi coù nhöõng ñieàu kieän gì ?

trong oxi taïo ra nhieät ñoä cao hôn trong khoâng khí , laø vì trong khoâng khí , theå tích khí nitô gaáp 4 laàn theå tích khí oxi , dieän tích tieáp xuùc cuûa chaát chaùy vôùi caùc phaân töû oxi ít hôn nhieàu laàn neân söï chaùy dieãn ra chaäm hôn , moät phaàn nhieät bò tieâu hao ñeå ñoát noùng khí nitô neân nhieät ñoä ñaït ñöôïc thaáp hôn – Söï oxi hoùa chaäm laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät nhöng khoâng phaùt saùng

– Gioáng nhau : Ñeàu laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät Khaùc nhau : söï chaùy coù phaùt saùng , söï oxi hoùa chaäm khoâng phaùt saùng – Trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh söï oxi hoùa chaäm chuyeån thaønh söï chaùy , ñoù laø söï töï boác chaùy

– Chaát ñoù phaûi ñöôïc ñoát noùng leân vaø phaûi cung caáp ñuû oxi – Que cuûi nhoû dieän tích tieáp xuùc vôùi oxi lôùn hôn que cuûi to , vì vaäy noù deã chaùy hôn

2) Söï oxi hoùa chaämSöï oxi hoùa chaäm laø söï oxi hoùa coù toûa nhieät nhöng khoâng phaùt saùng

3) Ñieàu kieän phaùt sinh vaø caùc bieän phaùp daäp taét söï chaùy :– Caùc ñieàu kieän phaùt sinh söï chaùy laø: + Chaát phaûi noùng ñeán nhieät ñoä chaùy + Phaûi coù ñuû oxi cho söï chaùy – Muoán daäp taét söï chaùy , caàn phaûi thöïc hieän moät hay ñoàng thôøi caû hai


111


4/

– Vì sao que cuûi nhoû laïi deã chaùy hôn que cuûi to ?

– Moät chaát ñang chaùy , muoán daäp taét phaûi laøm theá naøo ?

HÑ 3: Cuûng coá HS thöïc hieän baøi taäp 5 , 6 trang 99 SGK Baøi taäp 5 : Nhöõng ñieàu kieän caàn thieát ñeå cho moät vaät coù theå chaùy vaø tieáp tuïc chaùy ñöôïc laø gì ?

Baøi taäp 6 : Muoán daäp taét ngoïn löûa do xaêng daàu chaùy , ngöôøi ta thöôøng truøm vaûi daøy hoaëc phuû caùt leân ngoïn löûa , maø khoâng duøng nöôùc . Giaûi thích taïi sao ?

– Ngaên caùch khoâng cho chaát chaùy tieáp xuùc vôùi oxi baèng caùch truøm vaûi daøy , phuû caùt leân, hoaëc haï nhieät ñoä cuûa vaät chaùy xuoáng döôùi nhieät ñoä chaùy baèng caùch cho nöôùc vaøo chaát chaùy (nöôùc vöøa coù taùc duïng ngaên caùch chaát chaùy vôùi oxi vöøa haï nhieät ñoä cuûa chaát chaùy)

– Ñieàu kieän ñeå moät vaät coù theå chaùy laø : vaát phaûi noùng ñeán nhieät ñoä chaùy vaø phaûi cung caáp ñuû khí oxi . Ñeå cho moät vaät tieáp tuïc chaùy thì phaûi cung caáp ñuû oxi .– Vì daàu khoâng tan trong nöôùc vaø nheï hôn nöôùc , laøm lan roäng ra ñaùm chaùy caøng to theâm .

bieän phaùp sau : + Haï nhieät ñoä cuûa chaát chaùy xuoáng döôùi nhieät ñoä chaùy + Caùch li chaát chaùy vôùi khí oxi


Hoïc kyõ baøi

Laøm caùc baøi taäp : 3 , 4 ,5 , 6

trang 99 SGK

Chuaån bò 29

Hoïc oân caùc Noäi dung

chöông 4

IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:


112



I/ Muïc tieâu :- Cuûng coá , heä thoáng hoùa caùc Noäi dung vaø caùc khaùi nieäm hoùa hoïc trong chöông 4 veà Oâxi – khoâng khí : Tính chaát vaät lyù , tính chaát hoùa hoïc , öùng duïng ñieàu cheá O2 trong phoøng thí nghieäm vaø trong coâng nghieäp , thaønh phaàn cuûa khoâng khí . Moät soá khaùi nieäm hoùa hoïc môùi : Söï Oâxi hoùa , Oâxit , Söï chaùy , Söï oâxi hoùa chaäm , Phaûn öùng hoùa hôïp , phaûn öùng phaân huûy .- Reøn luyeän kyõ naêng tính theo CTHH vaø phöông trình hoùa hoïc ñaëc bieät laø caùc coâng thöùc phöông trình hoùa hoïc coù lieân quan ñeán tính chaát , öùng duïng , ñieàu cheá Oâxi- Taäp luyeän cho hoïc sinh vaän duïng caùc khaùi nieäm cô baûn ñaõ hoïc ôû chöông 1 , 2 , 3 ñeå khaéc saâu hoaëc giaûi thích caùc Noäi dung ôû chöông 4 , reøn luyeän cho hoïc sinh phöông phaùp hoïc taäp , vaän duïng Noäi dung hoùa hoïc vaøo ñôøi soáng . II/ CHUAÅN BÒ:

- OÂn taäp tröôùc nhöõng Noäi dung thuoäc chöông 4 , ñaëc bieät laø caùc Noäi dung caàn nhôù ôû phaàn I baøi luyeän taäp 5 .

III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2) KTBC : 3) Giaûng baøi môùi : Phaùt phieáu hoïc taäp , yeâu caàu hoïc sinh ñoïc noäi dung vaø chuaån bò laàn löôït töøng caâu hoûi


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung9/ HÑ 1 ( OÂn caùc Noäi

dung caàn nhôù )(H) Trình baøy nhöõng Noäi dung cô baûn veà :- Tính chaát vaät lyù - Tính chaát hoùa hoïc

Ñoïc noäi dung cuûa caâu hoûi 1 vaø traû lôøi caùc noäi dung

I/ Noäi dung caàn nhôù :1- O2 laø ñôn chaát phi kim coù tính Oâxi hoùa maïnh , ôû nhieät ñoä cao deã tham gia


113

20/

- ÖÙng duïng - Ñieàu cheá Oâxi(H) - Theá naøo laø söï Oâxi hoùa- Oâxit laø gì ? Phaân loaïi - Söï khaùc nhau giöõa söï chaùy vaø söï Oâxi hoùa chaäm GV: Goïi hoïc sinh ñeå traû lôøi töøng noäi dung trong caâu hoûi

- GV boå sung vaø gôïi cho hoïc sinh thaáy ñöôïc moái lieân heä giöõa caùc tính chaát , caùc khaùi nieäm .

*HÑ2: ( Baøi taäp ) Höôùng daãn hoïc sinh laøm caùc baøi taäp trong SGK trang 100 , 101 (H) Thöïc hieän baøi taäp 1/100 ñoïc teân caùc saûn phaåm.(H) Thöïc hieän baøi taäp 3/101

(H) Thöïc hieän baøi taäp 4/101


GV laáy vaøi ví duï ñeå khaúng ñònh taát caû caùc caâu phaùt bieåu treân laø sai

(H) Thöïc hieän baøi taäp 6/101 vaø 7/101GV kieåm tra keát quaû vaø ñaùnh giaù , cho ñieåm


- Phaùt bieåu ñuùng , cho ví duï ñöôïc

Caù nhaân traû lôøi

- Nhoùm hoïc sinh chuaån bò phaàn baøi taäp theo söï phaân coâng trong phieáu hoïc taäp - Hoïc sinh laøm baøi taäp 1 vaø 2

- Hoïc sinh chöõa baøi taäp 3 caàn phaân loaïi ñuùng oâxit Axit , oâxit Bazô vaø ñoïc teân

- Nhoùm thaûo luaän vaø chon caâu ñuùng D

- Nhoùm thaûo luaän vaø choïn ra caâu phaùt bieåu sai B , C , E

- Nhoùm 1 , 3 : 6/101

- Nhoùm 2 , 4 : 7/101

phaûn öùng vôùi nhieàu phi kim C , S , P vaø kim loaïi Fe , Cu…2- O2 caàn cho söï hoâ haáp vaø ñoât nhieân lieäu .3- Nhieät phaân KMnO4

, KClO3 ñeå dieàu cheá O2.4- Söï taùc duïng cuûa O2 vôùi chaát khaùc laø söï Oâxi hoùa 5- Oâxit laø hôïp chaát 2 nguyeân toá , trong ñoù coù nguyeân toá laø Oâxi (Oâxit Axit, Oâxit bazô )6- A+B+C D : h. hôïp A B+C+D p/h7- Thaønh phaàn khoâng khí goàm : 78%N2 ; 21%O2 ; 1% khí khaùc ( Theo theå tích )II/ Baøi taäp :

1/100C + O2 CO2

4P + 5 O2 2 P2O5

2H2 + O2 2 H2O4Al + 3O2 2Al2O3

3/101 - Oâxit Axit : CO2 , SO2 vaø P2O5 - Oâxit Bazô : Na2O , MgO vaø Fe2O3 4/101 Oâxit laø hôïp chaát cuûa oâxi vôùi D Moät soá nguyeân toá hoùa hoïc khaùc 5/101 Caâu phaùt bieåu sai B : Taát caû caùc Oâxit ñeàu laø Oâxit Axit C Taát caû caùc oâxit ñeàu laø Oâxit Bazô E Oâxit Axit ñeàu laø oâxit cuûa phi kim

6/101 Phaûn öùng phaân


114

10/

- Theå tích O2 caàn duøng ?

- Soá mol O2 caàn duøng

- Phöông trình hoùa hoïc phaân huûy soá mol KMnO4 Khoái löôïng KMnO4

- Phöông trình phaân huûy KClO3

Tính soá mol KClO3 Khoái löôïng KClO3

*HÑ3: ( Cuûng coá )- Khi oâxi hoùa heát 22,4g Fe , ngöôøi ta thu ñöôïc 32g moät oâxit saét a/ Haõy vieát phöông trình hoùa hoïc daïng toång quaùt cuûa phaûn öùng oâxi hoùa saét b/ Ñoù laø oâxit naøo trong soá caùc oâxit sau : FeO , Fe2O3 , Fe3O4

x Fe + O2

FexOy

56x (g) (56x + 16y ) 22,4 g 32g

Vaäy choïn coâng thöùc Fe2O3

- Hoïc sinh ñoïc ñeà baøi thaûo luaän traû lôøi

Thaûo luaän ñeå vieát PTHH toång quaùt :

x Fe + O2

FexOy

huûy :a , c , dPhaûn öùng hoùa hôïp : b 7/101 Phaûn öùng coù xaûy ra söï Oâxi hoùa : a , b

8/101a/ Theå tích O2 caàn duøng laø :

0,1 . 20 .

- Soá mol O2 caàn duøng :

2KMnO4 to K2MnO4

+ MnO2 + O2 Khoái löôïng KMnO4

phaûi duøng : 158 . 0,198 = 31,284gb/ 2KClO3 2KCl + 3 O2 Soá mol KClO3 caàn :

Khoái löôïng KClO3

laø : 8,085 g


115

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 5 phuùt)- Ñoát chaùy 3,52 gam hoãn hôïp chaát A trong O2 , chôø cho phaûn öùng xong ,

ta thu ñöôïc 3,2 g Fe2O3 vaø 0,896 lít SO2 (ñktc) a/ Hôïp chaát A goàm coù : 1/ Fe vaø O 3 Fe vaø S

2/ S vaø O 4/ Fe ; S vaø O b/ Tính khoái löôïng cuûa moãi nguyeân toá coù trong 3,52 g hôïp chaát A

c/ Tìm CTHH cuûa A , bieát MA = 88 g d/ Vieát phöông trình phaûn öùng ñoát chaùy chaát A .* Höôùng daãn :

Soá mol Fe2O3 : Soá mol nguyeân töû Fe : 0,02 . 2 = 0,04

mol( 2,24g)

Soá mol SO2 : Soá mol S 0,04 mol ( 1,28g)

Vì m + mS = 2,24 + 1,28 = 3,52 g Hôïp chaát A khoâng coù Oâxi

Vaäy 1 mol hôïp chaát A coù trong 1 mol Fe ; 1 mol S . Vaäy hôïp chaát A goàm Fe vaø S

x= 1 ; y = 1 Coâng thöùc hoùa hoïc laø FeS

4 FeS + 7 O2 2 Fe2O3 + 4 SO2

- Laøm caùc baøi taäp trong SGK , Xem tröôùc baøi thöïc haønh soá 4



116

Ngaøy soaïn : 07 / 2 / 2007Tieát 45 : BAØI THÖÏC HAØNH 4

I/ Muïc tieâu : - Hoïc sinh naém vöõng nguyeân taéc ñieàu cheá O2 trong phoøng thí nghieäm ,

tính chaát vaät lyù ( khí ít tan trong nöôùc , naëng hôn khoâng khí ) vaø tính chaát hoùa hoïc cuûa O2 ( coù tính oâxi hoùa maïnh )

- Reøn luyeän kyõ naêng laép raùp duïng cuï thí nghieäm ñieàu cheá , thu khí O2 vaøo oáng nghieäm , nhaän ra khí O2 vaø böôùc ñaàu bieán thaønh moät vaøi thí nghieäm ñôn giaûn ñeå nghieân cöùu tính chaát caùc chaát ( Ví duï ñoát chaùy chaát raén S )

II/ Noäi dung: 1/ Ñieàu cheá O2 trong phoøng thí nghieäm , caùch thu O2 2/ Tính chaát cuûa O2

III/ Chuaån bò : Chuaån bò ñuû moät soá duïng cuï theo nhoùm ( 6 nhoùm ) ñeå caùc nhoùm ñöôïc töï laøm thí nghieäm nhieät phaân KMnO4 ( oáng nghieäm , ñeøn coàn , nuùt cao su , oáng daãn thuûy tinh , giaù saét hoaëc giaù goã , keïp saét , keïp goã , chaäu thuûy tinh , muoâi ( thìa ) ñoát hoùa chaát) - KMnO4 , S- Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc tröôùc ôû nhaø noäi dung thöïc haønh vaø chuaån bò

tröôùc moät phaàn baûng töôøng trình . IV/ Caùch tieán haønh thí nghieäm :

1/ Ñieàu cheá vaø thu khí O2 : GV : Neâu laïi muïc ñích cuûa thí nghieäm vaø chuù yù moät soá ñieåm quan

troïng veà kyõ thuaät tieán haønh .HS: Laáy oáng nghieäm , duøng nuùt cao su coù oáng daãn . Thöû xem coù vöøa

mieäng oáng nghieäm , sau ñoù ho KMnO4 vaøo ñaùy oáng nghieäm , cho moät ít boâng goøn vaøo gaàn mieäng , roài ñaäy nuùt cao su coù oáng daãn .

HS: Ñoå nöôùc vaøo ñaày oáng nghieäm , uùp xuoáng chaäu thuûy tinh chöùa nöôùc

HS: Laép heä thoáng thu khí döôùi nöôùc . Chuù yù ñaùy oáng hôi cao hôn mieäng oáng nghieäm . Ñun noùng oáng nghieäm , luùc ñaàu hô noùng caû oáng , sau ñoù ñun taäp trung ôû ñaùy coù KMnO4

HS: Laáy loï ñaõ ñaày O2 ra khoûi chaäu HS: Taét ñeøn coàn sau khi laáy ñeøn ra .HS: Môû naép oáng nghieäm ñöïng O2 vaø thöû baèng taøn ñoùm ñoû ghi nhaän

xeùt hieän töôïng thí nghieäm .Traû lôøi caâu hoûi :1/ Taïi sao phaûi ñeå boâng goøn ôû gaàn mieäng oáng nghieäm vaø mieäng oáng

nghieäm laïi thaáp hôn ñaùy ?2/ Taïi sao khi ngöøng thí nghieäm , phaûi laáy oáng daãn khí ra tröôùc roài môùi

taét ñeøn coàn ?3/ Vieát phöông trình hoùa hoïc ñieàu cheá O2 töø KMnO4 4/ Quan saùt hieän töôïng xaûy ra khi nhaän bieát khí bay ra baèng que ñoùm vaø

khí ñoù laø khí gì ? 2/ Ñoát chaùy S trong khoâng khí vaø trong O2 GV: Neâu laïi muïc ñích cuûa thí nghieäm vaø höôùng daãn hoïc sinh töïlaøm thí

nghieäm


117

HS: Cho moät ít boät S vaøo thía ñoát trong khoâng khí . ( quan saùt hieän töôïng )HS: Sau ñoù ñöa thìa vaøo oáng nghieäm ñöïng O2 . ( quan saùt ngoïn löûa cuûa S

trong O2 )HS: Taét ñeøn coàn . Chuù yù : sau khi S chaùy heát , laáy thìa ñoát ra , ñaäy naép loï , nhuùng thìa ñoát

vaøo chaäu nöôùc . Traû lôøi caâu hoûi: 5/ Ngoïn löûa S chaùy trong khoâng khí ? chaùy trong O2

6/ Coù chaát gì taïo ra trong loï khoâng ? goïi teân chaát ñoù ? Vieát phöông trình hoùa hoïc taïo ra chaát ñoù .

Cuoái tieát thöïc haønh : Röûa duïng cuï , saép xeáp laïi hoùa chaát , hoùa cuï , veä sinh baøn thí nghieäm Nhaän xeùt ñaùnh giaù tieát thöïc haønh vaø RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG,

BOÅ SUNG, BOÅ SUNG . Caùc nhoùm hoaøn thaønh baûng töôøng trình . Vieát baøi töôøng trình:

Ngaøy kieåm tra : 12 / 2 / 2007Tieát 46

KIEÅM TRA 1 TIEÁT

I/ Muïc tieâu :

- Kieåm tra vieäc naém baét caùc Noäi dung cô baûn cuûa chöông 4 bao goàm : ( Tính chaát cuûa O2 , phaûn öùng hoùa hôïp , söï oâxi hoùa, oâxit, phaân loaïi oâxit axit – oâxitbazô , ñieàu cheá oâxi trong phoøng thí nghieäm , phaûn öùng phaân huûy , thaønh phaàn cuûa khoâng khí…

- Reøn luyeän kó naêng vieát phöông trình hoùa hoïc , tính theo phöông trình

II/ Chuaån bò:

GV: Phaùt ñeà kieåm tra cho HS ( Ñeà ñöôïc photo saün)

HS : Nhaän ñeà baøi kieåm tra vaø laøm baøi

III/ Ñaùp aùn vaø bieåu ñieåm :


118

IV/ Keát quaû kieåm tra :

Lôùp Só soá 910 78 56 34 02

8A4

8A5

V/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:


119

Ngaøy soaïn : 24/02/2008Tieát 47: Chöông 5: HIÑROÂ – NÖÔÙC

TÍNH CHAÁT - ÖÙNG DUÏNGCUÛA HIÑROÂ


- Bieát Hyñroâ laø chaát khí nheï trong caùc chaát khí , bieát vaø hieåu khí Hyñroâ coù tính khöû , taùc duïng vôùi Oâxi ôû daïng ñôn chaát vaø hôïp chaát . Caùc phaûn öùng naøy ñeàu toûa nhieät bieát hoãn hôïp Hyñroâ vaø Oâxi laø hoãn hôïp noå .- Bieát Hyñroâ coù nhieàu öùng duïng , chuû yeáu do tính chaát raát nheï , do tính khöû vaø khi chaùy toûa nhieàu nhieät .2. Kyõ naêng :- Bieát caùch ñoát chaùy H2 trong khoâng khí , bieát caùch thöû H2 nguyeân chaát vaø quy taéc an toaøn khi ñoát H2 . Bieát laøm thí nghieäm H2 + CuO .3. Thaùi ñoä :- Cuûng coá , khaéc saâu loøng ham thích hoïc taäp boä moân . II/ Chuaån bò : 1. Chuaån bò cuûa GV :Vaøi oáng nghieäm chöùa H2 coù ñaäy nuùt kín , coù ghi teân , ñaët teân giaù oáng

nghieäm , moät hai quaû boùng bay ñaõ ñöôïc bôm H2 vaø buoäc vaøo moät sôïi chæ daøi . Moät bình kín ñôn giaûn , Zn , dung dòch HCl , oáng daãn khí , oáng nghieäm , coác thuûy tinh , loï chöùa O2 , ñeøn coàn …

2. Chuaån bò cuûa HS : SGK III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1phuùt)

2) KTBC : Giôùi thieäu baøi ( 1 phuùt ) chuùng ta ñaõ hoïc xong chöông Oâxi - Khoâng khí : ñeå tieáp tuïc nhöõng vaán ñeà cuï theå veà O2 , H2 vaø hôïp chaát cuûa chuùng laø Nöôùc . Chuùng ta tìm hieåu chöông 5 :

HYÑROÂ – NÖÔÙC . Hyñroâ cuõng laø nguyeân toá quan troïng haøng ñaàu trong hoùa hoïc , ñoàng thôøi ñôn chaát H2 cuøng vôùi hôïp chaát nöôùc laø nhöõng chaát phoå bieán trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát . Khí Hyñroâ coù nhöõng tính chaát gì ? Taïi sao moät quaû boùng bôm khí H2 thì coù theå bay leân cao ? Chuùng ta tìm hieåu trong baøi hoïc hoâm nay ?


120



15/

10/

*HÑ1: ( Tính chaát vaät lyù )(H) Cho bieát kyù hieäu hoùa hoïc , CTHH , nguyeân töû khoái , phaân töû khoái cuûa H2 Giôùi thieäu moät oáng nghieäm chöùa ñaäy H2

ñaäy kín . Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt oáng nghieäm Nhaän xeùt veà traïng thaùi , maøu saéc …- Quan saùt moät quaû boùng bay ñöôïc bôm ñaày H2 vaø ñöôïc buoäc vaøo sôïi chæ daøi Keát luaän gì veà tyû khoái cuûa khí H2 so vôùi khoâng khí (H) H2 nheï hôn khoâng khí bao nhieâu laàn ?

(H) Moät lít nöôùc ôû 15oC hoøa tan ñöôïc 20ml H2 . Vaäy tính tan trong nöôùc cuûa H2 laø nhö theá naøo ?*HÑ2: ( Tính chaát hoùa hoïc cuûa Hyñroâ ) GV : Giôùi thieäu hoùa cuï , hoùa chaát , laép raùp duïng cuï nhö hình 5.1 .

Khi ñoát H2 chaùy trong khoâng khí :(H) Coác thuûy tinh tröôùc vaø sau phaûn öùng nhö theá naøo ?(H) Maøu ngoïn löûa , möùc ñoä chaùy khi ñoát H2 trong O2

(H) Thaønh loï chöùa O2 sau phaûn öùng coù hieän töôïng gì ?(H) H2 chaùy trong khoâng khí hay O2 taïo thaønh chaát gì? Vieát phöông trình hoùa hoïc cuûa phaûn öùng ?

HÑ3 ( Cuûng coá )

Leân baûng ghi

Nhoùm hoïc sinh quan saùt vaø traû lôøi .

- Chaát khí , khoâng maøu

Nhoùm quan saùt traû lôøi

- Quaû boùng seõ bay leân trôøi

- H2 nheï hôn khoâng khí

d :

Tan ít trong nöôùc

- Ñoïc SGK phaàn tính chaát Hyñroâ taùc duïng vôùi O2

- Hoïc sinh chuù yù quan saùt , nhaän xeùt traû lôøi caùc caâu hoûi.

- H2 chaùy vôùi ngoïn löûa maïnh hôn .- Xuaát hieän nhöõng gioït nöôùc nhoû .- Nhoùm phaùt bieåu vaø vieát phöông trình hoùa hoïc leân baûng .

HÑ3 : HS traû lôøi

2 H2 + O2 2 H2O 2mol 1 mol

+ Töø phöông trình

- Kí hieäu hoùa hoïc H =1- CTHH : H2 = 2 I/ Tính chaát vaät lyù :

- Hyñroâ laø chaátkhí khoâng maøu , khoâng muøi , khoâng vò

Laø khí nheï nhaát trong caùc chaát khí , tan raát ít trong nöôùc

II/ Tính chaát hoùa hoïc 1/ Taùc duïng vôùi Oâxi :

- Veõ hình 5.1

H2 chaùy trong khoâng khí hay O2

ñeàu taïo thaønh H2O 2H2 + O2 2 H2OHoãn hôïp H2 vaø O2

laø hoãn hôïp noå , neáu troän H2 vaø O2

theo tyû leä 2:1 veà theå tích


121

- Höôùng daãn hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi phaàn II . 1c

- Tính soá gam H2O thu ñöôïc khi cho 8,4 lít H2 taùc duïng vôùi 2,8 lít O2 ( caùc khí ño ôû ñktc )

theå tích H2 gaáp 2 laàn theå tích O2 . Neáu duøng 2,8 lít O2

thì theå tích H2 seõ duøng laø ; 5,6 lít H2

dö ; O2 heát + Soá mol H2O thu ñöôïc :

+ Khoái löôïng nöôùc thu ñöôïc : 0,25 . 18 = 4,5 g

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo: (10 phuùt )BT : coù 5 bình ñöôïc ñaäy kín nuùt , moãi bình ñöïng rieâng bieät caùc khí sau :

Khoâng khí , khí CO2 , N2 , H2 , O2 . Haõy neâu phöông phaùp hoùa hoïc ñeå nhaän bieát ra moãi bình * Höôùng daãn : Laáy moät ít khí töø moãi bình ñem thöû nghieäm theo trình töï sau :

- Ñoát khí naøo chaùy ñöôïc trong khoâng khí vôùi ngoïn löûa maøu xanh nhaït , laø khí hiñro:

2H2 + O2 2H2O- Khí naøo laøm cho than hoàng chaùy saùng , laø khí oâxi:

C + O2 CO2

- Khí naøo laøm ñuïc nöôùc voâi trong, laø khí cacbonic :CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

- Khí naøo laøm taét than hoàng, laø khí nitô - Chaát khí coøn laïi laø khoâng khí. Hoaëc laøm than hoâng tieáp tuïc ñoû theâm

moät thôøi gian, laø khoâng khí :C + O2 CO2

BT khaù gioûi : Cho 5,5 g hoãn hôïp goàm Al vaø Fe hoøa ta hoaøn toaøn trong dung dòch H2SO4 loaõng thì thu ñöôïc 4,48 lít khí H2 ( ñktc) . tính khoái löôïng cuûa 2 kim loaïi trong hoãn hôïp ñaàu?

* Höôùng daãn : - Vieát 2 phöông trình hoùa hoïc .

- Goïi x laø soá mol Fe, ta tính ñöôïc : 56x + = 5,5 x = 0,05

Khoái löôïng Fe : 2,8g ; khoái löôïng Al : 2,7gBT khaù gioûi : Troän 10 cm3 khí H2 vaø 10 cm3 khí O2 , baät tia löûa ñieän cho

phaûn öùng xaûy ra. Hoûi : -sau phaûn öùng khí naøo coøn dö , dö bao nhieâu cm3 - Hoãn hôïp treân ñaõ noå maïnh nhaát chöa ? vì sao?

* Höôùng daãn : - Vieát phöông trình phaûn öùng , roài döïa vaøo tæ leä soá mol cuûa H2 vaø O2 so saùnh ñeå bieáùt chaát naøo dö ( O2 dö )



122

Ngaøy soaïn : 26/02/2008Tieát 48 : TÍNH CHAÁT - ÖÙNG DUÏNG

CUÛA HIÑROÂ (tieáp theo)

I/ Muïc tieâu : 1. Kieán thöùc- Bieát Hyñroâ laø chaát khí nheï trong caùc chaát khí , bieát vaø hieåu khí Hyñroâ coù tính khöû , taùc duïng vôùi Oâxi ôû daïng ñôn chaát vaø hôïp chaát . Caùc phaûn öùng naøy ñeàu toûa nhieät bieát hoãn hôïp Hyñroâ vaø Oâxi laø hoãn hôïp noå .- Bieát Hyñroâ coù nhieàu öùng duïng , chuû yeáu do tính chaát raát nheï , do tính khöû vaø khi chaùy toûa nhieàu nhieät .2. Kyõ naêng :- Bieát caùch ñoát chaùy H2 trong khoâng khí , bieát caùch thöû H2 nguyeân chaát vaø quy taéc an toaøn khi ñoát H2 . Bieát laøm thí nghieäm H2 + CuO .3. Thaùi ñoä :- Cuûng coá , khaéc saâu loøng ham thích hoïc taäp boä moân .II/ Chuaån bò : - Tranh veõ öùng duïng cuûa H2 hình 5,3 SGK

- Zn , dung dòch HCl , CuO - 2 oáng nghieäm, oáng daãn khí, giaù saét, coác thuûy tinh chöùa nöôùc, oáng thuûy tinh, ñeøn coàn, thìa laáy hoùa chaát.

III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2) KTBC : ( 4 phuùt )Vieát PTHH xaûy ra khi cho khí H2 chaùy trong O2 ? Laøm theá naøo ñeå bieát

doøng khí H2 laø tinh khieát ñeå coù theå ñoát chaùy H2 maø khoâng gaây ra tieáng noå maïnh ? 3) Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi : Tieát hoïc tröôùc ta ñaõ tìm hieåu taùc duïng cuûa H2 vôùi O2

, ngoaøi ra H2 coøn coù tính chaát naøo nöõa khoâng? Öùng duïng cuûa H2 laø gì ? Baøi hoïc hoâm nay ta seõ cuøng nghieân cöùu.


TG Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS

Noäi dung

15/ HÑ1 ( H2 taùc duïng vôùi CuO ) GV cho HS ñoïc veà taùc duïng cuûa H2 vôùi CuO .Nhaän xeùt caùc hieän töôïng vaø traû lôøi caùc caâu hoûi.(H)Caùc boä phaän chuû yeáu cuûa thieát bò thí nghieäm vaø muïc ñích cuûa thí nghieäm?(H) Maøu saéc cuûa CuO tröôùc khi laøm thí nghieäm?GV tieán haønh TN, cho

Nhoùm HS ñoïc SGK vaø thaûo luaän, phaùt bieåu

- Giaù saét, 2 oáng nghieäm, ñeøn coàn, coác nöôùc, oáng daãn khí.- CuO coù maøu ñen

2/ Taùc duïng vôùi CuO


123

10/

10/

doøng H2 ñi qua CuO(H) ÔÛ to thöôøng khi cho doøng H2 ñi qua CuO coù hieän töôïng gì?GV tieáp tuïc thöïc hieän TN, sau khi ñaõ kieåm tra ñoä tinh khieát cuûa H2

vaø baét ñaàu ñun noùng phaàn oáng thuûy tinh coù chöùa CuO thì boät maøu ñen bò bieán ñoåi nhö theá naøo?

(H) Coøn coù chaát gì ñöôïc taïo thaønh trong oáng nghieäm?

(H) Vieát PTHH xaûy ra?(H) Coù keát luaän gì veà taùc duïng cuûa H2 vôùi CuO ?

* HÑ 2 ( öùng duïng )(H) H2 coù lôïi gì cho chuùng ta? Qua caùc tính chaát cuûa H2 , H2 coù nhöõng öùng duïng gì?

GV söû duïng tranh 5.2 SGK vaø che phaàn ñieàu cheá H2

* HÑ 3 ( Cuûng coá)1/ Haõy chon caâu traû lôøi ñuùng trong caùc caâu sau :A. Hy ñroâ coù haøm

löôïng lôùn trong baàu khí quyeån.

B. Hyñroâ laø khí nheï nhaát trong caùc chaát khí.

C. Hyñroâ sinh ra trong quaù trình thöïc vaät bò phaân huûy.

D. Ñaïi boä phaän khí

- ÔÛ to thöôøng H2

khoâng taùc duïng vôùi CuO

Nhoùm phaùt bieåu : CuO chuyeån thaønh Cu ( maøu ñoû )- Quan saùt vaø keát hôïp SGK ñeå traû lôøi( gioït nöôùc baùm treân thaønh oáng nghieäm)H2 +CuO Cu + H2O

H2 coù khaû naêng keát hôïp vôùi oâxi trong hôïp chaát CuO ñeå taïo ra Cu vaø H2O Keát luaän (SGK)

- Thaûo luaän, keát hôïp SGK ñeå traû lôøi.- Löôïng nhieät toûa ra nhieàu- Tính khöû- laø khí nheï nhaát

HÑ 3 : HS traû lôøi

Hình veõ 5.2 SGK

H2 + CuO Cu + H2O

Khí H2 ñaõ chieám nguyeân toá oâxi trong hôïp chaát CuO. H2 coù tính khöû.* Keát luaän: ÔÛ to

thích hôïp, H2 khoâng nhöõng keát hôïp ñöôïc vôùi ñôn chaát oâxi maø noù coøn coù theå keát hôïp ñöôïc vôùi nguyeân toá oâxi trong 1 soá oâxitkim loaïiH2 coù tính khöû, caùc phaûn öùng naøy toûa nhieät.III/ ÖÙng duïng:

- Laøm nhieân lieäu cho ñoäng cô teân löûa, haøn caét kim loaïi.- Saûn xuaát NH3, Axit vaø nhieàu hôïp chaát höõu cô-Ñieàu cheá 1 soá kim loaïi - Boùng thaùm khoâng , khinh khí caàu…


124

Hyñroâ toàn taïi trong thieân nhieân döôùi daïng hôïp chaát.

Khí Hyñroâ coù khaû naêng keát hôïp vôùi caùc chaát khaùc ñeå taïo ra hôïp chaát

( Traû lôøi : B , D ,E )

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo : ( 5phuùt)

2/ Vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng H2 khöû caùc oâxit sau:A. Saét (III) oâxit 3H2 + Fe2O3 2 Fe + 3 H2OB. Thuûy ngaân (II) oâxit H2 + HgO Hg + H2OC. Chì (II) oâxit H2 + PbO Pb + H2O- BT 5 SGK : H2 + HgO Hg + H2O

0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol Khoái löôïng Hg : 0,1 . 201 = 20,1 (g) Theå tích H2 ( ñktc ) : 0,1 . 22,4 = 2,24 ( lít)Chuaån bò baøi phaûn öùng Oxi hoùa khöûIV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:


125

Ngaøy soaïn : 20 / 02 / 2007Tieát 49:

PHAÛN ÖÙNG OÂXI HOÙA KHÖÛ

I/ Muïc tieâu : - HS bieát chaát chieám oâxi cuûa chaát khaùc laø chaát khöû, O2 hoaëc chaát

nhöôøng oâxi cho chaát khaùc laø chaát oâxi hoùa. Söï taùch nguyeân töû oâxi khoûi hôïp chaát laø söï khöûSöï taùc duïng cuûa oâxi vôùi chaát khaùc laø söï oâxi hoùa

- HS hieåu ñöôïc phaûn öùng oâxi hoùa- khöû laø phaûn öùng hoùa hoïc trong ñoù xaûy ra ñoàng thôøi söï oâxi hoùa vaø söï khöû.

- HS nhaän bieát ñöôïc phaûn öùng oâxi hoùa – khöû, söï oâxi hoùa , söï khöû, chaát oâxi hoùa , chaát khöû trong 1 phaûn öùng hoùa hoïc.

II/ Chuaån bò: HS oân laïi söï oâxi hoùa ( Baøi 25 ) vaø phaûn öùng giöõa H2 vôùi CuO ( Baøi 31 )

HS laøm taát caû caùc baøi taäp ôû baøi 31 ( chuù yù caùc baøi 1 , 3 , 4 , 6 )III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt)

2) KTBC : ( 9 phuùt) - HS1 : Vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng xaûy ra giöõa H2 vôùi : Fe2O3 , HgO , PbO . -HS2 : Chöõa baøi taäp 5/ SGK trang 109 3) Giaûng baøi môùi :

* Giôùi thieäu baøi :Chuùng ta ñaõ tìm hieåu veà phaûn öùng hoùa hôïp, phaûn öùng phaân huûy. Qua tính chaát hoùa hoïc cuûa H2 taùc duïng vôùi 1 soá oâxit kim loaïi, chuùng ta nghieân cöùu phaûn öùng oâxi hoùa –khöû. Theá naøo laø phaûn öùng oâxi hoùa – khöû ? Phaûn öùng oâxi hoùa –khöû coù taàm quan troïng nhö theá naøo trong coâng nghieäp luyeän kim vaø coâng nghieäp hoùa hoïc ?




Noäi dung

8/ * HÑ 1 ( Söï khöû, söï oâxihoùa) Döïa vaøo caùc PTHH neâu treân vaø ñaët caâu hoûi:(H) Chaát naøo ñaõ chieám oâxi cuûa Fe2O3 , HgO , PbO ?Hay noùi 1 caùch khaùc laø trong caùc phaûn öùng naøy ñaõ xaûy ra quaù trình taùch nguyeân töû oâxi khoûi hôïp chaát (H) Trong phaûn öùng CuO + H2 . Hyñroâ ñaõ theå hieän tính chaát

3H2 + Fe2O32Fe + 3H2OH2 + HgO Hg + H2OH2 + PbO Pb + H2O

- Thaûo luaän vaø traû lôøi : H2 ñaõ chieám nguyeân toá oâxi trong PbO , Fe2O3 , HgO

Theå hieän tính chaát khöû

1/ Söï khöû, söï oâxi hoùaa) Söï khöû :

H2 + CuO Cu + H2OÔû phaûn öùng treân ñaõ xaûy ra quaù trình taùch oâxi khoûi hôïp chaát CuO.Ta noùi ñaõ xaûy ra söï khöû CuO thaønh Cu.


126

7/

5/

5/

5/

gì ?Trong phaûn öùng naøy ñaõ xaûy ra söï khöû oâxi cuûa oâxitkimloaïi . Vaäy söï khöû laø gì ?Ta bieát ôû baøi 25 : Söï taùc duïng cuûa oâxi vôùi 1 chaát laø söï oâxi hoùa. Trong phaûn öùng treân ñaõ xaûy ra quaù trình keát hôïp cuûa oâxi trong CuO vôùi H2 . Ta noùi ñaõ xaûy ra söï oâxi hoùa H2 thaønh H2O .* HÑ 2 ( chaát khöû, chaát oâxi hoùa)Trong phaûn öùng treân chaát naøo ñöôïc goïi laø chaát khöû , chaát naøo ñöôïc goïi laø chaát oâxi hoùa? Vì sao.(H) Chaát khöû laø gì? Chaát oâxi hoùa laø gì ?

*HÑ3 ( p/ö oâxi hoùa khöû)

(H) Trong p/ö treân quaù trình oâxi hoùa hyñroâ vaø quaù trình khöû oâxi cuûa CuO coù theå xaûy ra rieâng leû, taùch bieät ñöôïc khoâng?

(H) Theá naøo laø phaûn öùng oâxi hoùa – khöû ?

* HÑ 4( Taàm quan troïng cuûa p/ö oâxi hoùa- khöû)

(H) Phaûn öùng oâxi hoùa- khöû coù taàm quan troïng nhö theá naøo trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát?* HÑ 5 ( cuûng coá )BT1/ 113 SGK BT : Khöû hoaøn toaøn 5,575 g moät oâxit chì , thu ñöôïc 5,175g Pb . Tìm coâng thöùc hoùa hoïc cuûa oâxit chì

Söï khöû laø söï taùch oâxi ra khoûi hôïp chaát.

Söï taùc duïng cuûa oâxi vôùi 1 chaát goïi laø söï oâxi hoùa.

- Thaûo luaän vaø traû lôøi :

H2 : Chaát khöû vaø noù chieám oâxi cuûa CuO CuO : Chaát oâxi hoùa vaø noù nhöôøng oâxi cho H2

caù nhaân ñoïc phaàn keát luaän 110 SGK

Xaûy ra ñoàng thôøi trong cuøng 1 p/ö hoùa hoïc.

Caù nhaân ñoïc SGK

Thaûo luaän vaø traû lôøi

( caâu ñuùng: B, C, E )

Ñaët CTHH cuûa chì oâxit laø PbxOy PbxOy +yH2 xPb + yH2OTa coù tæ leä :

x:y=1:1 . vaäy CTHH laø PbO

Söï taùch oâxi khoûi hôïp chaát goïi laø söï khöû.b) Söï oâxi hoùa

* Söï taùc duïng cuûa oâxi vôùi 1 chaát goïi laø söï oâxi hoùa.

2/ Chaát khöû vaø chaát oâxi hoùa

* Chaát chieám oâxi cuûa chaát khaùc goïi laø chaát khöû* Chaát nhöôøng oâxi cho chaát khaùc laø chaát oâxi hoùa3/ Phaûn öùng oâxi hoùa- khöû Söï oâxi hoùa H2

CuO + H2 Cu +H2O Söï khöû CuOChaát oâxi hoùa : CuOChaát khöû : H2

* Phaûn öùng oâxi hoùa- khöû laø phaûn öùng hoùa hoïc trong ñoù xaûy ra ñoàng thôøi söï oâxi hoùa vaø söï khöû.4/ Taàm quan troïng cuûa phaûn öùng oâxi hoùa – khöû - Luyeän kim vaø trong coâng nghieäp hoùa hoïc- Taêng hieäu suaát naâng cao chaát löôïng saûn phaåm.


127

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 5 phuùt) -Caùc BT 4, 5 SGK- BT khaù gioûi : Khöû moät hoãn hôïp coù 3,2 g Fe2O3 ; 8 g CuO ; 2,23 g PbO ôû

nhieät ñoä cao baèng khí H2

a/ Vieát caùc PTHH xaûy ra b/ Tính khoái löôïng vaø theå tích chaát khöû 9 ñktc) caàn duøng cho söï khöû caùc

oâxit treân .c/ Tính khoái löôïng cuûa moãi kim loaïi thu ñöôïc sau phaûn öùng.d/ Tính khoái löôïng Zn vaø axit HCl caán duøng ñeå coù ñöôïc löôïng khí H2 ñuû

duøng cho caùc phaûn öùng treân .* Höôùng daãn : - Vieát 3 PTHH xaûy ra.- Tính ñöôïc Khoái löôïng khí H2 : 0,34 g- Theå tích H2 : 3,808 lít- Khoái löôïng Fe : 2,24g ; Khoái löôïng Cu : 6,4 g ; Khoái löôïng Pb : 2,07 g-Khoái löôïng Zn caàn duøng : 11,05 g- Khoái löôïng HCl : 12,41 g BT khaù gioûi : Khöû hoaøn toaøn a (g) hoãn hôïp Fe2O3 vaø CuO phaûi duøng

8,96 lít H2 ( ñktc) . Bieát tæ leä khoái löôïng cuûa CuO vaø Fe2O3 ñem khöû baèng 1:2.a/ Xaùc ñònh a b/ Tính khoái löôïng cuûa Fe vaø Cu thu ñöôïc .* Höôùng daãn : - vieát 2 PTHH xaûy ra Goïi x , y laàn löôït laø soá mol cuûa Fe2O3 vaø CuO, ta coù toång soá mol H2 laø :

3x+y = 0,4- döïa vaøo tæ leä khoái löôïng cuûa ñeà baøi ta coù : 160x = 80y x = y x = y = 0,1 . vaäy a = 160.0,1 + 80. 0,1 = 24 g- Khoái löôïng Fe thu ñöôïc laø : 5,6 g- Khoái löôïng cuûa Cu thu ñöôïc laø : 6,4 gIV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:


128

Ngaøy soaïn : 20 / 2 / 2007Tieát 50

ÑIEÀU CHEÁ H2 – PHAÛN ÖÙNG THEÁ

I/ Muïc tieâu :

- HS hieåu phöông phaùp cuï theå vaø nguyeân lieäu ñieàu cheá H2 trong phoøng thí nghieäm ( Axit HCl hoaëc H2SO4 taùc duïng vôùi Zn , Al …)

- Hieåu ñöôïc phaûn öùng theá laø phaûn öùng hoùa hoïc giöõa ñôn chaát vaø hôïp chaát, trong ñoù nguyeân töû cuûa ñôn chaát thay theá nguyeân töû cuûa 1 nguyeân toá trong hôïp chaát.

- Coù kó naêng laép duïng cuï ñieàu cheá H2 töø axit HCl vaø Zn, bieát nhaän ra H2 ( baèng que ñoùm ñang chaùy) vaø thu H2 vaøo oáng nghieäm baèng caùch ñaåy khoâng khí hoaëc ñaåy nöôùc.

II/ Chuaån bò:

Zn , dung dòch HCl, duïng cuï dieàu cheá H2 Hình 5.4 ; 5.5



2) KTBC : ( 4 phuùt)

-HS1: Haõy laäp PTHH khi cho Fe2O3 taùc duïng vôùi H2 . Taïi sao phaûn öùng coù teân laø phaûn öùng oâxi hoùa- khöû? Cho bieát chaát oâxi hoùa , chaát khöû ? Giaûi thích.

-HS2: Chöõa BT 2 trang 113 SGK


* Giôùi thieäu baøi :Trong phoøng thí nghieäm vaø trong coâng nghieäp, nhieàu khi ngöôøi ta caàn duøng H2 . Laøm theá naøo ñieàu cheá H2, Phaûn öùng ñieàu cheá H2

trong phoøng thí nghieäm thuoäc loaïi phaûn öùng naøo ?




Noäi dung

10/ * HÑ 1 ( Ñieàu cheá H2 )Yeâu caàu HS ñoïc SGK phaàn I . 1a/ 114 Giôùi thieäu caùch laép duïng cuï vaø thöïc hieän thí nghieäm sau ñoù yeâu caàu HS traû lôøi caùc caâu hoûi ( Vieát saün treân baûng phuï )(H) Coù hieän töôïng gì xaûy ra khi cho Zn vaøo oáng nghieäm chöùa dung dòch HCl?(H) Khí thoaùt ra coù laøm cho que than hoàng buøng chaùy khoâng ?(H) Coù hieän töôïng gì khi cho 1 gioït dung dòch laáy töø trong oáng nghieäm?

HS ñoïc SGK vaø quan saùt duïng cuï ñöôïc laép saün treân baøn GVHS laøm thí nghieäm theo söï höôùng daãn cuûa GV

HS ghi laïi caùc hieän töôïng xaûy ra trong töøng giai ñoaïn que ñoùm khoâng buøng chaùy chaát maøu traéng taïo ra

I/ Ñieàu cheá khí H2

1) Trong phoøng thí nghieäm :

Cho Zn hoaëc Al, Fe … taùc duïng vôùi axit HCl hoaëc H2SO4

Zn + 2HClZnCl2+H2


129

10/

5/

5/

7/

chaát maøu traéng coù teân laø Keõm clorua ZnCl2 .(H) Vieát PTHH xaûy ra ?- Thoâng baùo ta coù theå thu H2 baèng caùch ñaåy khoâng khí hoaëc ñaåy nöôùc; coù theå thay Zn baèng Al , Fe …thay HCl baèng H2SO4 * HÑ 2 ( Thu H2) Ta coù theå thu H2 vôùi löôïng lôùn, sau ñoù yeâu caàu HS quan saùt boä duïng cuï laép saün treân baøn GV- Yeâu caàu 1 HS leân töï laøm TN ñieàu cheá vaø thu H2 baèng 2 caùch

* HÑ 3: ( Ñieàu cheá H2

trong coâng nghieäp)Nguoàn nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát H2 trong coâng nghieäp laø gì?- Yeâu caàu HS ñoïc SGK sau ñoù cho HS quan saùt duïng cuï ñieàu cheá H2

baèng caùch ñieän phaân nöôùc.* HÑ 4 ( Phaûn öùng theá ) Vieát PTHH ñieàu cheá H2

töø Fe vaø dung dòch H2SO4 loaõng?Trong phaûn öùng treân nguyeân töû cuûa ñôn chaát Zn , Fe ñaõ thay theá nguyeân töû naøo cuûa axit?

2 phaûn öùng ñoù goïi laø phaûn öùng theá . Vaäy theá naøo laø phaûn öùng theá?

* HÑ 5 ( Cuûng coá )BT 2, 3 trang 117SGK

HS quan saùt duïng cuï nhö hình 5.5 / 115 vaø thöïc hieän TN

Fe+ H2SO4 FeSO4 + H2

Nguyeân töû Zn , Fe ñaõ thay theá nguyeân töû H trong dung dòch HCl , H2SO4

( p/ö a vöøa laø p/ö hoùa hôïp vöøa laø p/ö oâxi hoùa- khöû) p/ö b laø p/ö phaân huûy ; p/ö c laø p/ö theá)

- Thu H2 baèng caùch H2

ñaåy nöôùc hoaëc ñaåy khoâng khí

2) Trong coâng nghieäp:

Ñieän phaân nöôùc ta thu ñöôïc khí H2 vaø khí O2

2H2O 2H2 + O2 II/ Phaûn öùng theá :

Fe+H2SO4 FeSO4+H2

*Phaûn öùng theá laø phaûn öùnghoùa hoïc giöõa ñôn chaát vaø hôïp chaát, trong ñoù nguyeân töû cuûa ñôn chaát thay theá nguyeân töû cuûa 1 nguyeân toá khaùc trong hôïp chaát

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 3 phuùt)Höôùng daãn BT5 : Laäp luaän Fe dö, khoái löôïng Fe dö laø 8,4 g

Theå tích H2 ( ñktc) : 5,6 lít


130

BT khaù gioûi : Coù hoãn hôïp khí CO vaø CO2 . Neáu cho hoãn hôïp khí ñi qua dung dòch Ca(OH)2 dö thì ñöôïc 1 g keát tuûa maøu traéng . Neáu cho hoãn hôïp khí naøy ñi qua boät CuO noùng, dö thì thu ñöôïc 0,64 g Cu.a/ Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra .b/ Tính theå tích cuûa hoãn hôïp khí ôû ( ñktc) vaø theå tích cuûa moãi khí coù

trong hoãn hôïp .c/ Baèng phöông phaùp hoùa hoïc naøo coù theå taùch rieâng moãi khí ra khoûi

hoãn hôïp ? Vieát PTHH xaûy ra * Höôùng daãn : - Chæ coù CO2 taùc duïng vôùi dung dòch Ca(OH)2 Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 - Chæ coù CO khöû CuO thaønh Cu CuO + CO Cu + CO2 Soá mol CaCO3 sinh ra ôû (1) : 0,01 mol ; Soá mol Cu sinh ra ôû (2) 0,01molTheå tích hoãn hôïp khí ban ñaàu laø : 22,4 ( 0,01 +0,01 ) = 0,448 lítTheå tích cuûa moãi khí laø : 22,4 .0,01 = 0,224 lít- Ñeå taùch rieâng moãi khí ta cho hoãn hôïp khí ñi qua dung dòch Ca(OH)2 , thì khí

CO2 bò giöõ laïi , khí ñi ra khoûi dung dòch laø CO . Ta thu ñöôïc khí CO Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 - Loïc laáy keát tuûa CaCO3 , xöû lí noù baèng axit HCl . Ta thu ñöôïc khí CO2 CaCO3 + 2HCl CaCl2 + H2O + CO2 BT khaù gioûi : Duøng H2 ñeå khöû 31,2 g hoãn hôïp CuO vaø Fe3O4 , bieát trong

hoãn hôïp khoái löôïng Fe3O4 nhieàu hôn khoái löôïng CuO laø 15,2 g . Tính khoái löôïng Cu vaø Fe thu ñöôïc sau phaûn öùng laø bao nhieâu

* Höôùng daãn : Goïi x laø khoái löôïng CuO ta coù : x + x + 15,2 = 31,2 x = 8 ( g)

- Khoái löôïng Fe3O4 laø 31,2 – 8 = 23,2 g soá mol Fe3O4 laø : 0,1 mol - Vieát 2 PTHH xaûy ra vaø tính ñöôïc : Khoái löôïng Fe laø : 0,3 . 56 = 16,8 g Khoái löôïng Cu laø : 0,1 . 64 = 6,4 gIV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:


131


Tieát 51


I/ Muïc tieâu :

- Cuûng coá heä thoáng hoùa Noäi dung vaø caùc khaùi nieäm hoùa hcoï veà tính chaát vaät lí( ñaëc bieät laø tính nheï), Tính chaát hoùa hoïc ( ñaëc bieät laø tính khöû) cuûa H2, caùc öùng duïng chuû yeáu do tính nheï, tính khöû vaø khi chaùy toûa nhieàu nhieät cuûa H2 .

- Caùch ñieàu cheá H2 trong phoøng thí nghieäm , bieát so saùnh caùc tính chaát vaø caùch ñieàu cheá H2 so vôùi O2

- HS bieát vaø hieåu caùc khaùi nieäm phaên öùng theá, söï khöû, söï oâxi hoùa , chaát khöû , chaát oâxi hoùa, phaûn öùng oâxi hoùa- khöû.

- Bieát nhaän ra phaûn öùng theá vaø so saùnh vôùi caùc phaûn öùng hoùa hôïp, phaûn öùng phaân huûy

- Reøn kó naêng giaûi baøi taäp coù tính toång hôïp lieân quan ñeán O2 , H2

II/ Chuaån bò :

Phieáu hoïc taäp theo noäi dung trieån khai trong tieát hoïc



2) KTBC : ( 4 phuùt)

- Vieát PTHH bieåu dieãn phaûn öùng cuûa H2 vôùi caùc chaát : O2 , Fe2O3 , Fe3O4 , PbO . Giaûi thích vaø cho bieát moãi phaûn öùng treân thuoäc loaïi phaûn öùng gì?




Noäi dung

10/ HÑ1 : ( Caùc Noäi dung caàn nhôù )GV phaùt phieáu hoïc taäp, yeâu caàu HS ñoïc noäi dung vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau :(H) Trình baøy nhöõng Noäi dung cô baûn veà :*Tính chaát vaät lí H2

*Tính chaát hoùa hoïc H2

* ÖÙng duïng * Ñieàu cheá H2

(H) So saùnh tính chaát vaät lí H2 vaø O2 , khi thu 2 khí naøy baèng caùch ñaåy khoâng khí thì phaûi ñeå oáng nghieäm ôû tö theá nhö theá naøo? Vì sao (H) Cho ví duï veà phaûn öùng : theá , hoùa hôïp , phaân huûy .(H) Cho ví duï veà phaûn

Caùc nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûiNhoùm 1,2 caâu hoûi 1Nhoùm 3,4 caâu hoûi 2Nhoùm 5,6 caâu hoûi 3Nhoùm 7,8 caâu hoûi 4

I/ Noäi dung caàn nhôù:1) H2 coù tính khöû2) H2 coù nhieàu öùng duïng 3) Ñieàu cheá H2 baèng caùch ñaåy khoâng khí hoaëc ñaåy nöôùc

4) Söï taùch oâxi khoûi hôïp chaát laø söï khöû, chaát chieùm oâxi chaát khaùc laø chaát khöû, chaát nhöôøng oâxi cho chaát khaùc laø chaát oâxi hoùa5) Phaûn öùng oâxi hoùa- khöû laø phaûn


132

20/

7/

öùng oâxi hoùa –khöû ? Xaùc ñònh chaát khöû, chaát oâxi hoùa

* HÑ2 ( Baøi taäp)(H) Nhaän bieát moãi khí : H2, O2 , khoâng khí ?

(H) Treo baûng phuï coù noäi dung BT 4 / 119 goïi HS leân baûng laøm?

GV treo baûng phuï BT5(H) -Vieát PTHH xaûy ra - Xaùc ñònh chaát khöû, chaát oxihoùa-Tính khoái löôïng Cu-Tính theå tích H2

(ñktc)khöû CuO- Tính theå tích H2 khöû Fe2O3 Keát quaû

*BT theâm: Daãn 2,24 lít H2 ( ñktc) vaøo oáng coù chöùa 12g CuO , nung noùng . Trong oáng coøn laïi a (g) chaát raén .a/ Vieát PTHH b/ Tính khoái löôïng nöôùc taïo thaønh.c/ Tính a ?

HÑ 3 ( Cuûng coá )BT 1: Coù 1 hoãn hôïp goàm 60% Fe2O3 vaø

Ñoïc BT 2 vaø trình baøy phöông aùn ñeå nhaän bieát moãi khí

HS leân baûng vieát PTHH vaø traû lôøip/ö 1,2,4 : Hoùa hôïpp/ö 3,5 : theá p/ö 5 : oâxi hoùa- khöû

Vieát ñuùng 2 PTHH Chaát khöû: H2 Chaát oâxi hoùa :

CuO, Fe2O3

Soá mol H2 : 0,1 mol Soá mol CuO : 0,15 mol Soá mol CuO dö , H2

heát Khoái löôïng H2O : 0,1 . 18 = 1,8 ga = mcu + mCuO

= 0.1 . 64 + 0,05 . 80 = 10,4 g

Khoái löôïng Fe2O3:

öùng hoùa hoïc trong ñoù xaûy ra ñoàng thôøi söï oâxi hoùa- söï khöû

II/ Baøi taäp :*BT2/118:Duøng que ñoùm chaùy dôû cho vaøo moãi loï. Loï laøm que ñoùm buøng chaùy laø O2

Loï coù ngoïn löûa xanh môø laø H2 , coøn laïi laø khoâng khí

* BT4/119

CO2+H2O H2CO3

SO2+H2O H2SO3

Zn+ 2HClZnCl2+H2

P2O5+3H2O 2H3PO4

PbO+ H2 Pb + H2O* BT5/119CuO+H2 Cu+ H2OFe2O3+3H22Fe+3H2O

Khoái löôïngCu : 6- 2,8 = 3,2 g Soá molCu : 3,2 : 64 = 0,05 molSoá mol Fe 2,8 : 56 = 0.05 mol Theå tích H2 khöû CuO laø:0,05. 22,4 = 1,12 lítTheå tích H2 khöû Fe2O3

laø : 0.05.3 . 22,4 = 1,68 lítTheå tích H2 khöû caû hoãn hôïp laø : 1,12 + 1,68 = 2,8 lít*BT theâm: Daãn 2,24 lít H2 ( ñktc) vaøo oáng coù chöùa 12g CuO , nung noùng . Trong oáng coøn laïi a (g) chaát raén .a/ Vieát PTHH b/ Tính khoái löôïng nöôùc taïo thaønh.c/ Tính a ?


133

40% CuO . Ngöôøi ta duøng H2 dö ñeå khöû 20 g hoãn hôïp ñoù.a/ Tính khoái löôïng Fe , Cu thu ñöôïc sau phaûn öùng .b/ Tính soá mol H2 ñaõ tham gia

( 60:100)x 20 = 12 gKhoái löôïng CuO : 8 gFe2O3+3H22Fe + 3H2OCuO + H2 Cu + H2OSoá mol Fe2O3 : 0,075 molSoá molCuO : 0,1 mol

- Khoái löôïng Fe : 0,15 x 56 = 8,4 g- khoái löôïng Cu : 0,1 x 64 = 6,4 g - Toång soá mol H2 : 0,075 x 3 + 0,1 = 0,325 (mol )


BT khaù gioûi : Khöû 13,38g moät oâxit cuûa kim loaïi M ( II) phaûi duøng heát 1,344lít H2 ( ñktc) . Haõy cho bieát ñoù laø oâxit cuûa kim loaïi naøo trong caùc kim laoïi sau : Cu , Fe , Pb , Mg , ( ñaùp aùn : Pb )

BT khaù gioûi : Moät hoãn hôïp 2 oâxit Fe3O4 vaø PbO coù tæ leä soá mol laø 2 : 3 . Laáy m gam hoãn hôïp ñem khöû hoaøn toaøn baèng H2 taïo ra 9,9 g H2O

a/ Tính m

b/ Tính theå tích H2 ñuû cho phaûn öùng , bieát thöïc teá phaûi laáy nhieàu hôn 10%

* Höôùng daãn : Goïi x laø soá mol Fe3O4 Soá mol PbO laø ; Soá mol H2O :

0,05 mol- Vieát 2 PTHH : 4x + 1,5x = 0,55 x = 0,1 m = 232 . 0,1 + 1,5.0,1.233 = 56,65 g .Theå tích H2 (4.0,1 + 1,5 . 0,1).22,4 = 12,32

lít

Vì duøng nhieàu hôn 10% neân thöïc teá theå tích H2 laø : 12,32 + 1,232 = 13,552 lít

IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG :


134


Tieát 52

Baøi thöïc haønh 5 :ÑIEÀU CHEÁ – THU KHÍ H2

THÖÛ TÍNH CHAÁT CUÛA KHÍ H2

I/ Muïc tieâu : - HS naém vöõng nguyeân taéc ñieàu cheá H2 trong phoøng thí nghieäm , tính

chaát vaät lí ( nheï nhaát, ít tan trong nöôùc ), tính chaát hoùa hoïc ( tính khöû).- Reøn luyeän kó naêng laép raùp duïng cuï thí nghieäm , ñieàu cheá vaø thu khí H2

vaøo oáng nghieäm baèng caùch ñaåy khoâng khí , kó naêng nhaän ra H2 , bieát kieåm tra ñoä tinh khieát cuûa H2 , bieát tieán haønh thí nghieäm vôùi H2 ( duøng H2 khöû CuO )

II/ Noäi dung: - Ñieàu cheá , thu khí H2 vaø thöû tính chaát cuûa H2 III/ Chuaån bò: Moãi nhoùm 1 boä duïng cuï vaø hoùa chaát nhö sau: Ñeøn coàn 1 chieác, 4 oáng

nghieäm , giaù saét , giaù oáng nghieäm, keïp, oáng daãn khí thaúng, nuùt cao su , oáng hình L, oáng huùt laáy hoùa chaát loûng, thìa laáy hoùa chaát , bình nöôùc . Hoùa chaát goàm : dung dòch HCl , Zn , boät CuO

IV/ Tieán haønh thí nghieäm : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( phuùt )

2) KTBC : ( 4 phuùt) Kieåm tra duïng cuï , hoùa chaát vaø söï chuaån bò cuûa caùc nhoùm vaø moät soá

Noäi dung coù lieân quan ñeán baøi thöïc haønh .GV : cho bieát nguyeân lieäu ñeå ñieàu cheá H2 trong phoøng thí nghieäm HS : ( Zn , Al , Fe … vaø Axit HCl ; H2SO4 loaõng )GV : Haõy vieát phöông trình hoùa hoïc ñieàu cheá H2 töø Zn vaø dung dòch HCl .HS : Zn + 2HCl ZnCl2 + H2 GV : Höôùng daãn hoïc sinh laép duïng cuï nhö hình veõ 5.4 SGK /114 . ( Treo baûng phuï veõ saün vaø ghi chuù trình töï caùc thao taùc thí nghieäm : )1/ Thí nghieäm 1: Ñieàu cheá H2 töø axit HCl , Zn - Ñoát chaùy H2 ( 10

phuùt)Laáy oáng nghieäm saïch ñaët leân giaù oáng nghieäm 1- Laáy nuùt cao su coù oáng daãn thuûy tinh thaúng xuyeân qua thöû ñaäy oáng

nghieäm vaø kieåm tra ñoä kín cuûa nuùt .2- Môû nuùt cao su , nghieâng oáng nghieäm , ñaët nheï 2-3 vieân Zn theo thaønh

oáng vaø sau ñoá roùt khoaûng 2ml dung dòch HCl vaøo oáng .3- Ñaäy oáng nghieäm baèng nuùt cao su coù oáng daãn thuûy tinh xuyeân qua vaø

ñaët oáng nghieäm vaøo giaù oáng nghieäm .4- Chôø khoaûng moät phuùt ñöa que ñoùm ñang chaùy vaøo oáng daãn thuûy tinh

coù duøng khí H2 bay ra .5- Ghi nhaän xeùt vaøo baûng töôøng trình .2/ Thí nghieäm 2: Thu khí H2 baèng caùch ñaåy khoâng khí : ( 15phuùt)GV höôùng daãn : - Laép duïng cuï nhö hình 5.4 SGK /114 vaø ñieàu cheá H2 nhö thí

nghieäm 1 . Khi ñaõ thaáy roõ hieän töôïng H2 chaùy trong khoâng khí thì caàn daäp taét ngay ngoïn löûa vaø tieán haønh thu H2 baèng caùch ñaåy khoâng khí .Thao taùc : vaãn söû duïng caùc ñoäng taùc 1,2,3,4 nhö thí nghieäm 1 vaø boå sung theâm .


135

a) Laáy moät oáng nghieäm coù = 10mm uùp leân ñaàu oáng daãn khí coù H2 sinh ra

b) Sau moät phuùt , giöõ cho oáng nghieäm ñöùng thaúng vaø mieäng chuùc xuoáng döôùi , roài ñöa mieäng oáng nghieäm vaøo gaàn saùt ngoïn löûa ñeøn coàn . Quan saùt , nhaän xeùt hieän töôïng .

3/ Thí nghieäm 3 : H2 khöû CuO ( 10 phuùt )GV giôùi thieäu caùch laäp heä thoáng thöïc hieän thí nghieäm ( theo maãu ñeå treân

baøn giaùo vieân )Thao taùc : 2/ Laáy 1 oáng nghieäm khaùc , duøng nuùt cao su coù hình

ñaäy vaøo ñeå kieåm tra , sau ñoù laáy nuùt cao su ra vaø ñaët oáng nghieäm vaøo giaù oáng nghieäm .

3/ Laáy moät oáng nghieäm khaùc ( thaät khoâ ) duøng thìa laáy moät ít boät CuO cho vaøo ñaùy oáng nghieäm .

4/ Duøng ñeøn coàn hô noùng ñeàu oáng nghieäm , sau ñoù ñun maïnh choã coù CuO , quan saùt, ghi nhaän xeùt maøu saéc chaát taïo thaønh , giaûi thích . Vieát PTHH

( Thöïc hieän xong nhôù taét ñeøn coàn )Cuoái buoåi thöïc haønh : ( 5 phuùt )- röûa duïng cuï- Saép xeáp laïi hoùa cuï , hoùa chaát , hoaøn thaønh phieáu thöïc haønh.- Nhaän xeùt RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG- Vieát töôøng trình vaøo vôû , oân caùc Noäi dung cuûa chöông ñeå tieát sau laøm

baøi kieåm tra 1 tieátV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:

Ngaøy kieåm tra :28/02/2007Tieát 53 : KIEÅM TRA 1 TIEÁT

I/ Muïc tieâu : - Kieåm tra vieäc naém baét caùc Noäi dung cô baûn veà H2 : Tính chaát vaät lí ,

tính chaát hoùa hoïc cuûa H2 ( Chaùy , khöû ) , phaûn öùng oâxi- hoùa khöû , phaûn öùng theá , nhaän bieát chaát khöû , chaát oâxi hoùa

- So saùnh tính chaát cuûa O2 - Böôùc ñaàu coù caùch phaân bieät , nhaän bieát caùc khí O2 , H2 , CO2 , khoâng

khí - Reøn kó naêng vieát PTHH , tính theo PTHH , giaûi moät soá baøi taäp ñònh tính

vaø ñònh löôïng - Reøn luyeän tính ñoäc laäp suy nghó, oùc saùng taïo , töï tin khi laøm baøi II/ Chuaån bò: GV : Chuaån bò ñeà kieåm tra ñaõ photo saün, ñaùp aùn , bieåu ñieåm


136

HS : nhaän ñeà kieåm tra , töï löïc laøm baøi , ñoäc laäp suy nghó

III/ Keát quaû kieåm tra :

Lôùp Só soá 9 -10 7 – 8 5 -6 3 – 4 0 - 2

8A4

8A5



NÖÔÙC

I/MUÏC TIEÂU:

- HS bieát vaø hieåu qua phöông phaùp thöïc nghieäm : thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa hôïp chaát nöôùc goàm 2 nguyeân toá hiñro vaø oxi ; chuùng hoùa hôïp vôùi nhau theo tæ leä theå tích laø 2 phaàn hiñro vaø moät phaàn oxi vaø tæ leä khoái löôïng laø 8 phaàn oxi vaø 1 hiñro .

- Reøn kó naêng quan saùt , nhaän xeùt - Giaûi baøi toaùn tính theo phöông trình hoùa hoïc - HS coù Noäi dung veà thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc . II/. CHUAÅN BÒ :

Giaùo vieân : Duïng cuï ñieän phaân nöôùc baèng doøng ñieän Tranh veõ H 5 . 11 : Toång hôïp nöôùc trang 122 SGK Hoïc sinh : Chuaån bò baøi 36 III/. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2) KTBC : 3) Giaûng baøi môùi :

Nöôùc laø moät hôïp chaát raát phoå bieán trong ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa chuùng ta , vaäy nöôùc goàm coù nhöõng nguyeân toá naøo caáu taïo neân , chuùng hoùa hôïp vôùi nhau theo tæ leä naøo veà theå tích vaø khoái löôïng , chuùng ta tìm hieåu baøi hoïc hoâm nay .


137



Hoaït ñoäng cuûa HS

Noäi dung

14’ HÑ 1 : Söï phaân huûy nöôùc GV laép thieát bò ñieän phaân nöôùc (coù pha theâm moät ít dung dòch H2SO4 ñeå laøm taêng ñoä daãn ñieän cuûa nöôùc) Cho doøng ñieän 1 chieàu chaïy qua Yeâu caàu HS quan saùt thí nghieäm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau :– Khi cho doøng ñieän moät chieàu ñi qua , coù hieän töôïng gì xaûy ra ?

– Taïi cöïc aâm coù khí hiñro sinh ra vaø taïi cöïc döông coù khí oxi sinh ra . Em haõy so saùnh theå tích cuûa H2 vaø O2

sinh ra ôû 2 ñieän cöïc ? – Qua ñoù em coù keát luaän gì khi ñieän phaân nöôùc ?

– Yeâu caàu HS vieát PTHH xaûy ra khi ñieän phaân nöôùc ?

HS quan saùt thí nghieäm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi :

– Khi cho doøng ñieän moät chieàu chaïy qua nöôùc , treân beà maët cuûa 2 ñieän cöïc xuaát hieän nhieàu boït khí , möïc nöôùc thaáp daàn .– Theå tích H2 sinh ra ôû ñieän cöïc aâm gaáp 2 laàn theå tích O2 sinh ra ôû ñieän cöïc döông .– Khi phaân huûy nöôùc thu ñöôïc khí hiñro vaø khí oxi , theå tích khí hiñro gaáp 2 laàn theå tích khí oxi Phöông trình hoùa hoïc :

2H2O 2H2 + O2

I Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc :1 Söï phaân huûy nöôùc :

– Khi coù doøng ñieän moät chieàu chaïy qua , nöôùc bò phaân huûy thaønh khí hiñro vaø oxi .– Theå tích khí hiñro baèng 2 laàn theå tích khí oxi .Phöông trình hoùa hoïc :

2H2O 2H2 + O220/ HÑ 2 : Söï toång hôïp nöôùc

GV moâ taû thí nghieäm theo hình 5 . 11 Sgk : Cho nöôùc vaøo ñaày oáng thuûy tinh hình truï . Cho vaøo oáng laàn löôït 2 theå tích khí hiñro vaø 2 theå tích khí oxi . Möïc nöôùc trong oáng ôû vaïch soá 4 .– Ñoát chaùy hoãn hôïp hiñro vaø oxi baèng tia löûa ñieän ,

HS quan saùt thí nghieäm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi :

– Hoãn hôïp H2 vaø O2

2 Söï toång hôïp nöôùc :


138



Noäi dung

coù hieän töôïng gì ?– Möïc nöôùc trong oáng daâng leân coù ñaày oáng khoâng ? Vaäy caùc khí hiñro vaø oxi coù phaûn öùng heát khoâng ? – Ñöa taøn ñoùm vaøo phaàn khí coøn laïi , coù hieän töôïng gì ? Vaäy khí coøn dö laø khí naøo ? – Qua thí nghieäm toång hôïp nöôùc em coù keát luaän gì ? Vieát phöông trình phaûn öùng ?

GV chuyeån yù : hiñro vaø oxi ñaõ hoùa hôïp vôùi nhau theo tæ leä theå tích laø 2 : 1 , coøn veà khoái löôïng thì sao ? GV yeâu caàu caùc nhoùm HS thaûo luaän ñeå tính :– Tæ leä hoùa hôïp (veà khoái löôïng) giöõa hiñro vaø oxi – Thaønh phaàn % (veà khoái löôïng) cuûa hiñro vaø oxi trong nöôùc .

– Qua ñieän phaân nöôùc vaø toång hôïp nöôùc em coù keát luaän gì veà thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc ?

noå

– Möïc nöôùc trong oáng daâng leân vaø döøng laïi ôû vaïch soá 1 , coøn dö laïi moät theå tích khí .– Khi ñöa taøn ñoùm que dieâm vaøo phaàn khí coøn laïi thaáy taøn ñoùm chaùy buøng leân , chöùng toû ñoù laø khí oxi.– Khi ñoát baèng tia löûa ñieän , hiñro vaø oxi ñaõ hoùa hôïp vôùi nhau theo tæ leä theå tích laø 2 : 1 Phöông trình hoùa hoïc :

2H2 + O2 2H2O

HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi :Giaû söû coù 1 mol oxi phaûn öùng :

ñaõ phaûn öùng laø : 2 . 2 = 4(g)

ñaõ phaûn öùng laø : 1 . 32 = 32(g)Tæ leä hoùa hôïp (veà khoái löôïng) giöõa hiñro vaø oxi laø :

Thaønh phaàn % (veà khoái löôïng) :

%H =

= 11,1%

– Khi ñoát baèng tia löûa ñieän , hiñro vaø oxi ñaõ hoùa hôïp vôùi nhau theo tæ leä theå tích laø 2 : 1 Phöông trình hoùa hoïc :

2H2 + O2 2H2O

Tæ leä hoùa hôïp (veà khoái löôïng) giöõa hiñro vaø oxi laø :

Thaønh phaàn % (veà khoái löôïng) :

%H =

= 11,1%%O = 100% – 11,1% = 88,9% Keát luaän :– Nöôùc laø hôïp chaát taïo bôûi 2 nguyeân


139



Noäi dung

%O = 100% – 11,1% = 88,9% HS traû lôøi , GV boå sung HS ghi vaøo vôû .

toá laø hiñro vaø oxi .– Tæ leä hoùa hôïp giöõa hiñro vaø oxi veà theå tích laø 2 : 1 vaø tæ leä khoái löôïng laø : 8 phaàn oxi vaø 1 phaàn hiñro .– Coâng thöùc hoùa hoïc cuûa nöôùc laø : H2O

7/ HÑ 3 : Cuûng coá : HS thöïc hieän baøi taäp 3 trang 125 Sgk

HS laøm baøi taäp vaøo vôû 1 HS thöïc hieän ôû baûng

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 3 phuùt) Xem laïi baøi hoïc Laøm baøi taäp : 4, 5 , 6 , 7 SGK tr 101 Chuaån bò baøi thöïc haønh 4 – baøi 30

IV RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:


140

Ngaøy 05/03/2007 Tieát 55 NÖÔÙC ( t.t )

I/ MUÏC TIEÂU:

- HS bieát vaø hieåu tính chaát vaät lyù vaø tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc (hoøa tan ñöôïc nhieàu chaát raén ,loûng , khí , taùc duïng vôùi moät soá kim loaïi ôû nhieät ñoä thöôøng taïo thaønh bazô vaø hiñro , taùc duïng vôùi moät soá oxit kim loaïi taïo thaønh bazô , taùc duïng vôùi nhieàu oxit phi kim taïo thaønh axit )

-HS hieåu vaø vieát ñöôïc phöông trình hoùa hoïc theå hieän ñöôïc tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc .

- Tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng tính toaùn theå tích caùc chaát khí theo phöông trình hoùa hoïc .

- HS bieát ñöôïc nhöõng nguyeân nhaân laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc vaø bieän phaùp phoøng choáng oâ nhieãm , coù yù thöùc giöõ cho nguoàn nöôùc khoâng bò oâ nhieãm . II/. CHUAÅN BÒ : Giaùo vieân : Chuaån bò tieán haønh caùc thí nghieäm sau :

1. Taùc duïng vôùi kim loaïi 2. Taùc duïng vôùi oxit bazô3. Taùc duïng vôùi 1 soá oxit axit

Hoùa cuï : Bình nöôùc coác thuûy tinh , pheåu thuûy tinh , oáng nghieäm , ñeøn coàn , taám kính , oáng nhoû gioït , thìa ñoát , loï thuûy tinh chöùa nöôùc . Hoùa chaát : Na , CaO , P2O5 (ñoát P ñoû) , giaáy quì

Hoïc sinh : Chuaån bò tröôùc phaàn II cuûa baøi 36III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1) OÂn ñònh tình hình lôùp :( 1 phuùt )

2) KTBC : ( 4 phuùt )– Baèng phöông phaùp naøo ñeå chöùng minh ñöôïc thaønh phaàn ñònh tính vaø

ñònh löôïng cuûa nöôùc ? Vieát phöông trình hoùa hoïc xaûy ra ? - HS traû lôøi : Baèng phöông phaùp phaân huûy nöôùc vaø toång hôïp nöôùc ñaõ

chöùng minh ñöôïc nöôùc goàm 2 nguyeân toá oxi vaø hiñro , hoùa hôïp vôùi nhau theo tæ leä veà theå tích laø 1 : 2 vaø theo tæ leä khoái löôïng laø 1 phaàn hiñro vaø 8 phaàn oxi .

2H2O 2H2 + O22H2 + O2 2H2O

3) Giaûng baøi môùi : Chuùng ta tieáp tuïc nghieân cöùu phaàn tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc ñeå bieát nöôùc coù taùc duïng hoùa hoïc vôùi ñôn chaát naøo , hôïp chaát naøo ?




Noäi dung

5’ HÑ 1: (Tính chaát vaät II Tính chaát cuûa


141



Noäi dung

lyù )GV yeâu caàu HS lieân heä thöïc teá (hoaëc quan saùt moät coác nöôùc ) vaø cho bieát caùc tính chaát vaät lyù cuûa nöôùc ?

HS traû lôøi :– Nöôùc laø chaát loûng khoâng maøu , khoâng muøi , khoâng vò , soâi ôû 100oC , hoùa raén ôû 0oC , nöôùc hoøa tan ñöôïc nhieàu chaát .

nöôùc : 1 Tính chaát vaät lyù :

– Nöôùc laø chaát loûng , khoâng maøu , khoâng muøi , khoâng vò .– Soâi ôû 100oC (1atm), hoùa raén ôû 0oC , khoái löôïng rieâng 1g/ml– Nöôùc coù theå hoøa tan ñöôïc nhieàu chaát raén , loûng vaø khí .

25/ HÑ 2 : Tính chaát hoùa hoïcTaùc duïng vôùi kim loaïi :GV laøm thí nghieäm : Nhuùng quì tím vaøo

coác nöôùc yeâu caàu HS quan saùt

Cho moät maãu Na vaøo coác nöôùc yeâu caàu HS quan saùt

Nhuùng moät maãu quì tím vaøo dung dòch sau phaûn öùng .HS nhaän xeùt .

GV höôùng daãn HS vieát PTHH : Hôïp chaát taïo thaønh trong nöôùc laøm quì tím hoùa xanh laø bazô , goàm kim loaïi keát hôïp vôùi nhoùm OH GV goïi moät HS ñoïc phaàn keát luaän ôû Sgk trang 123 .

Taùc duïng vôùi moät soá oxit bazô :GV laøm thí nghieäm : Cho moät cuïc voâi nhoû

vaøo coác thuûy tinh ,

– Quì tím khoâng chuyeån maøu .

– Mieáng Na chaïy nhanh treân maët nöôùc (noùng chaûy thaønh gioït troøn) phaûn öùng toûa nhieàu nhieät , coù khí thoaùt ra (H2 )– Giaáy quì tím chuyeån sang xanh

2Na+2H2O2NaOH+H2

– Nöôùc coù theå taùc duïng vôùi moät soá kim loaïi ôû nhieät ñoä thöôøng nhö K ,Na , Ca , Ba….

– Coù hôi nöôùc boác leân , CaO raén chuyeån

2 Tính chaát hoùa hoïc a) Taùc duïng vôùi kim loaïi :

Nöôùc coù theå taùc duïng vôùi moät soá kim loaïi ôû nhieät ñoä thöôøng nhö K ,Na , Ca , Ba….2Na+2H2O2NaOH +H2 Natri hiñroxitb) Taùc duïng vôùi moät soá oxit bazô :


142



Noäi dung

roùt moät ít nöôùc vaøo HS quan saùt , nhaän xeùt .

Nhuùng moät maãu giaáy quì tím vaøo .HS quan saùt , nhaän xeùt .

– Vaäy hôïp chaát taïo thaønh coù coâng thöùc nhö theá naøo ?GV höôùng daãn HS döïa vaøo hoùa trò cuûa Ca vaø nhoùm OH ñeå laäp coâng thöùc . Töø ñoù yeâu caàu HS vieát PTPÖ . GV thoâng baùo : Nöôùc coøn hoùa hôïp vôùi Na2O , K2O , BaO …..taïo ra NaOH , KOH , Ba(OH)2 ….GV goïi HS ñoïc phaàn keát luaän trong SGK trang 123

Taùc duïng vôùi moät soá oxit axit :GV laøm thí nghieäm : Ñoát phoát pho ñoû

trong oxi taïo thaønh P2O5 (trong loï thuûy tinh coù nuùt nhaùm )

Roùt moät ít nöôùc vaøo loï , ñaäy nuùt laïi vaø laéc ñeàu .

Nhuùng moät maãu giaáy quì tím vaøo dung dòch thu ñöôïc HS quan saùt nhaän xeùt .

GV : Dung dòch laøm quì tím hoùa ñoû laø dung dòch axit . Vaäy hôïp chaát taïo ra ôû phaûn öùng treân thuoäc loaïi axit GV höôùng daãn HS laäp coâng thöùc cuûa hôïp chaát taïo thaønh vaø vieát PTHH GV thoâng baùo : Nöôùc coøn hoùa hôïp vôùi nhieàu oxit axit khaùc nhö SO2 , SO3

thaønh chaát nhaõo , phaûn öùng toûa nhieàu nhieät . – Quì tím hoùa xanh .

CaO + H2O Ca(OH)2

– “Hôïp chaát taïo ra do oxit bazô hoùa hôïp vôùi nöôùc thuoäc loaïi bazô . Dung dòch bazô laøm quì tím hoùa xanh “

– Giaáy quì tím hoùa ñoû

P2O5 + 3H2O 2H3PO4

Hôïp chaát taïo ra do oxit bazô hoùa hôïp vôùi nöôùc thuoäc loaïi bazô . Dung dòch bazô laøm quì tím hoùa xanh .CaO + H2O Ca(OH)2

Canxi hiñroxit c) Taùc duïng vôùi moät soá oxit axit :

Hôïp chaát taïo ra do


143



Noäi dung

, N2O5 … taïo ra oxit töông öùng . GV goïi moät HS ñoïc phaàn keát luaän trong SGK

– “ Hôïp chaát taïo ra do nöôùc hoùa hôïp vôùi oxit axit thuoäc loaïi axit . Dung dòch axit laøm quì tím hoùa ñoû “

nöôùc hoùa hôïp vôùi oxit axit thuoäc loaïi axit . Dung dòch axit laøm quì tím hoùa ñoû.P2O5 + 3H2O 2H3PO4 Axit photphoric

5/ HÑ 3 : Vai troø cuûa nöôùc trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát – choáng oâ nhieãm nguoàn nöôùc GV yeâu caàu HS thaûo luaän theo nhoùm caâu hoûi sau :– Vai troø cuûa nöôùc trong ñôøi soáng , saûn xuaát ?– Chuùng ta caàn laøm gì ñeå giöõ cho nguoàn nöôùc khoâng bò oâ nhieãm ?GV goïi ñaïi dieän töøng nhoùm HS traû lôøi :

HS thaûo luaän nhoùm vaø ñaïi dieän traû lôøi :Vai troø cuûa nöôùc :– Hoøa tan nhieàu chaát dinh döôõng caàn thieát nuoâi soáng cô theå .– Tham gia vaøo nhieàu quaù trình hoùa hoïc quan troïng trong cô theå ngöôøi vaø ñoäng vaät.– Caàn thieát cho ñôøi soáng haøng ngaøy , saûn xuaát noâng nghieäp , coâng nghieäp , xaây döïng , giao thoâng vaän taûi .Giöõ cho nguoàn nöôùc khoâng bò oâ nhieãm :– Khoâng vöùt raùc xuoáng soâng , hoà , keânh , raïch , ao … – Phaûi xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi coâng nghieäp tröôùc khi cho chaûy vaøo hoà , soâng .

III Vai troø cuûa nöôùc trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát – choáng oâ nhieãm nguoàn nöôùc :

– Nöôùc coù vai troø quan troïng trong ñôøi soáng , saûn xuaát , sinh hoaït cuûa con ngöôøi .– Phaûi baûo veä nguoàn nöôùc trong saïch , khoâng gaây oâ nhieãm

4/ HÑ 4 : Cuûng coá Baøi taäp 1 : Hoaøn thaønh PTPÖ khi cho nöôùc laàn löôït taùc duïng vôùi : K , Na2O , SO3

Baøi taäp 1 HS thaûo luaän vaø thöïc hieän :2K + 2H2O 2KOH + H2

Na2O + H2O 2NaOH


144



Noäi dung

Baøi taäp 2 : Ñeå coù moät dung dòch chöùa 16g NaOH , caàn phaûi laáy bao nhieâu gam Na2O cho taùc duïng vôùi nöôùc ?

SO3 + H2O H2SO4 Baøi taäp 2

nNaOH = = 0,4(mol)

Na2O + H2O 2NaOH Theo PTPÖ :

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 1 phuùt )– Hoïc kó baøi – Laøm baøi taäp 4 ,5 , 6 Sgk trang 125 – Chuaån bò baøi 37 “Axit , Bazô , Muoái”


Ngaøy: 12/03/2007Tieát 56

AXIT – BAZÔ – MUOÁI

I. MUÏC TIEÂU:

- HS hieåu vaø bieát caùch phaân loaïi axit , bazô , muoái theo thaønh phaàn hoùa hoïc vaø teân goïi cuûa chuùng .

- Phaân töû axit goàm coù moät hay nhieàu nguyeân töû hiñro lieân keát vôùi goác axit , caùc nguyeân toá hiñro naøy coù theå thay theá baèng kim loaïi

- Phaân töû bazô goàm coù moät nguyeân töû kim loaïi lieân keát vôùi moät hay nhieàu nhoùm hiñroxit .

- Cuûng coá caùc khaùi nieäm ñaõ hoïc veà ñònh nghóa , coâng thöùc hoùa hoïc , teân goïi , phaân loaïi caùc oxit vaø moái lieân quan cuûa caùc loaïi oxit vôùi axit vaø bazô töông öùng . - Reøn luyeän kó naêng goïi teân moät soá hôïp chaát voâ cô khi bieát CTHH vaø ngöôïc laïi , vieát ñöôïc CTHH khi bieát teân cuûa hôïp chaát .

II. CHUAÅN BÒ : Giaùo vieân : – Baûng phuï 1 : Teân , coâng thöùc , thaønh phaàn , goác ….cuûa moät soá axit thöôøng gaëp .


145

– Baûng phuï 2 : Teân , coâng thöùc, thaønh phaàn , goác ….cuûa moät soá bazô thöôøng gaëp .

Hoïc sinh : Chuaån bò Giaûng baøi môùi baøi 37 III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2) KTBC : ( 4 phuùt )– Neâu caùc tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc , vieát caùc phöông trình phaûn öùng

minh hoïa ?HS 1 traû lôøi :

– Taùc duïng vôùi kim loaiï : 2K + 2H2O 2KOH + H2 – Taùc duïng vôùi oxit bazô : Na2O + H2O 2NaOH – Taùc duïng vôùi oxit axit : SO3 + H2O H2SO4

– Neâu khaùi nieäm oxit , coâng thöùc chung oxit , coù maáy loaïi oxit ? Cho ví duï moãi loaïi minh hoïa ?

HS 2 traû lôøi : (ghi ôû goùc baûng beân phaûi )Oxit laø hôïp chaát cuûa 2 nguyeân toá trong ñoù coù moät nguyeân toá laø oxi Coâng thöùc chung RxOy

Coù 2 loaïi oxit : Oxit axit : SO3 , P2O5 ; Oxit bazô : Na2O , CuO 3) Giaûng baøi môùi : Chuùng ta ñaõ laøm quen vôùi moät loaïi hôïp chaát coù teân laø oxit . Trong caùc chaát voâ cô coøn coù caùc loaïi chaát khaùc : axit , bazô , muoái . Chuùng laø nhöõng chaát nhö theá naøo ? Coù CTHH vaø teân goïi ra sao ? ñöôïc phaân loaïi theá naøo ? Ñoù laø noäi dung baøi hoïc hoâm nay .


TG Hoaït ñoäng cuûa giaùo

vieânHoaït ñoäng cuûa

hoïc sinhNoäi dung

20’ HÑ1 : ( Axit )– Caùc em ñaõ bieát nhöõng axit naøo ? CTHH , teân goïi ?– Em haõy nhaän xeùt ñieåm gioáng vaø khaùc nhau trong thaønh phaàn phaân töû cuûa caùc axit treân ?

– Töø nhaän xeùt treân haõy ruùt ra ñònh nghóa veà axit ?

– Neáu kí hieäu coâng thöùc chung cuûa caùc goác axit laø A , hoùa trò laø n Em haõy ruùt ra coâng thöùc chung cuûa axit ?

– Ví duï : HCl , H2SO4 , HNO3

– Nhaän xeùt :Gioáng nhau : Ñeàu coù nguyeân töû H .Khaùc nhau : Caùc nguyeân töû H lieân keát vôùi caùc goác axit khaùc nhau .– Phaân töû axit goàm coù moät hay nhieàu nguyeân töû H lieân keát vôùi goác axit .– Coâng thöùc hoùa hoïc chung cuûa axit : HnA

I Axit :1 Khaùi nieäm :

Axit laø hôïp chaát maø phaân töû goàm 1 hay nhieàu nguyeân töû hiñro lieân keát vôùi goác axit .2 Coâng thöùc hoùa hoïc :Coâng thöùc hoùa hoïc chung cuûa axit : HnA


146



Noäi dung

GV thoâng baùo : Döïa vaøo thaønh phaàn coù theå chia axit laøm 2 loaïi : Axit khoâng coù oxi Axit coù oxi

– Em haõy laáy ví duï minh hoïa cho 2 loaïi axit treân ?GV höôùng daãn HS laøm quen vôùi moät soá goác axit thöôøng gaëp coù trong baûng phuï luïc 2 trang 156 SGK GV höôùng daãn HS caùch goïi teân axit khoâng coù oxi:Teân axit = Axit + teân phi kim + hiñric – HS ñoïc teân caùc axit sau : HCl , HBr GV giôùi thieäu teân cuûa caùc goác axit töông öùng : (chuyeån ñuoâi “hiñric” thaønh ñuoâi “ua” )Ví duï – Cl : Clorua = S : SunfuaGV giôùi thieäu caùch goïi teân axit coù oxi : Axit coù nhieàu nguyeân töû oxi :Teân axit = Axit + teân phi kim + ic– Goïi teân caùc axit sau : H2SO4 , HNO3 … Axit coù ít nguyeân töû oxi Teân axit = Axit + teân phi kim + ô – Ñoïc teân axit : H2SO3 GV giôùi thieäu teân cuûa goác axit töông öùng (theo nguyeân taéc chuyeån ñuoâi “ic” thaønh “at” , “ô” thaønh “it” )– Haõy cho bieát teân cuûa caùc goác axit sau : = SO4 ; – NO3 , =SO3 HS laøm baøi luyeän taäp 1 :Baøi taäp 1 : Vieát caùc

Axit khoâng coù oxi : HCl , H2S Axit coù oxi : H2SO4 , HNO3

HCl : Axit clohiñricHBr : Axit bromhiñric

H2SO4 : Axitsunfuric HNO3 : Axit nitôric

H2SO3 : Axit Sunfurô

= SO4 : Sunfat– NO3 : Nitrat=SO3 : Sunfit

A laø goác axit n : Soá nguyeân töû H 3 Phaân loaïi : 2 loaïi : Axit khoâng coù oxi Axit coù oxi

4 Teân goïi : a) Axit khoâng coù oxi : Teân axit = Axit + teân phi kim + hiñric Ví duï : HCl : Axit clohiñricHBr : Axit bromhiñricGoác axit töông öùng chuyeån ñuoâi “hiñric” thaønh ñuoâi “ua” Ví duï : – Cl : Clorua = S : Sunfua

b) Axit coù oxi : Axit coù nhieàu nguyeân töû oxi :Teân axit = Axit + teân phi kim + icVí duï :H2SO4 : Axitsunfuric HNO3 : Axit nitôric Axit coù ít nguyeân töû oxi Teân axit = Axit + teân phi kim + ô Ví duï : H2SO3 : Axit Sunfurô Goác axit töông öùng chuyeån ñuoâi “ic” thaønh “at” , “ô” thaønh “it” Ví duï : = SO4 : Sunfat– NO3 : Nitrat=SO3 : Sunfit


147



Noäi dung

coâng thöùc cuûa caùc axit coù teân sau : Axit sunfuhiñricAxit cacbonicAxit photphoric

Axit sunfuhiñric : H2SAxit cacbonic : H2CO3

Axit photphoric : H3PO4

12’

HÑ 2 : ( Bazô )– Yeâu caàu HS cho ví duï veà CTHH cuûa caùc bazô ñaõ gaëp trong baøi hoïc tröôùc ?– Em coù nhaän xeùt gì veà thaønh phaàn phaân töû cuûa caùc bazô treân ?– Vì sao trong thaønh phaàn cuûa moãi bazô chæ coù moät nguyeân töû kim loaïi ?– Soá nhoùm OH trong phaân töû bazô ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo ?

– Em haõy vieát coâng thöùc chung cuûa bazô ?

GV höôùng daãn caùch ñoïc teân bazô :Teân bazô = Teân kim loaïi (keøm hoùa trò neáu kim loaïi coù nhieàu hoùa trò) + hiñroxit – Yeâu caàu HS ñoïc teân caùc bazô ôû phaàn ví duï ? vaø teân cuûa bazô sau :Fe(OH)3 ?GV thoâng baùo : Döïa vaøo tính tan cuûa bazô maø chia bazô thaønh 2 loaïi : Bazô kieàm laø bazô tan ñöôïc trong nöôùc vaø bazô khoâng tan .

– HS cho ví duï : NaOH , Ca(OH)2 , Al(OH)3

– Coù moät nguyeân töû kim loaïi , keát hôïp vôùi moät hay nhieàu nhoùm OH – Vì hoùa trò cuûa nhoùm OH laø I .

– Soá nhoùm OH ñöôïc xaùc ñònh baèng hoùa trò cuûa kim loaïi (kim loaïi coù hoùa trò baèng bao nhieâu thì phaân töû bazô coù baáy nhieâu nhoùm OH )– Coâng thöùc chung cuûa bazô : M(OH)n trong ñoù M laø nguyeân töû kim loaïi , n laø hoùa trò cuûa kim loaïi

NaOH : Natri hiñroxitCa(OH)2 : Canxi hiñroxitAl(OH)3 : Nhoâm hiñroxit Fe(OH)3 : Saét (III) hiñroxit

II Bazô :1 Khaùi nieäm :

Phaân töû bazô goàm coù moät nguyeân töû kim loaïi lieân keát vôùi moät hay nhieàu nhoùm hiñroxit ( – OH )

2 Coâng thöùc hoùa hoïc :Coâng thöùc chung cuûa bazô : M(OH)n Trong ñoù M laø nguyeân töû kim loaïi , n laø hoùa trò cuûa kim loaïi .3. Teân goïi :Teân bazô = Teân kim loaïi (keøm hoùa trò neáu kim loaïi coù nhieàu hoùa trò) + hiñroxit Ví duï :NaOH : Natri hiñroxitCa(OH):CanxihiñroxitAl(OH)3:NhoâmhiñroxiFe(OH) : Saét(III) hiñroxit4. Phaân loaïi : 2 loaïi – Bazô tan ñöôïc trong nöôùc goïi laø kieàm .Ví duï : KOH , NaOH ,


148



Noäi dung

Ca(OH)2 , Ba(OH)2 – Bazô khoâng tan trong nöôùc Ví duï : Cu(OH)2 , Fe(OH)2 , Al(OH)3 ….

7/ HÑ 3 : Cuûng coá , luyeän taäp GV yeâu caàu HS caùc nhoùm thaûo luaän vaø laøm vaøo vôû , baûng nhoùm baøi taäp sau :– Nhoùm 1 : Vieát coâng thöùc cuûa caùc oxit bazô trong baûng 1 – Nhoùm 2 : Vieát coâng thöùc caùc bazô trong baûng 1 – Nhoùm 3 : Vieát coâng thöùc caùc oxit axit trong baûng 2 – Nhoùm 4 : Vieát coâng thöùc caùc axit töông öùng trong baûng 2 Sau ñoù caùc nhoùm ñoåi cheùo ñeå ñoïc teân .

Baûng 1

Nguyeân toá

Coâng thöùc cuûa oxit

bazôTeân goïi

Coâng thöùc cuûa bazô töông öùng

Teân goïi

1 Na

2 Ca

3 Mg

4 Fe(II)

5 Fe(III)

Baûng 2

Nguyeân toá

Coâng thöùc cuûa oxit axit

Teân goïiCoâng thöùc

cuûa axit töông öùng

Teân goïi

1 S(VI)

2 P(V)

3 C(IV)

4 S(IV)

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 1 phuùt)– Hoïc kó baøi – Laøm caùc baøi taäp 1, 2, 3, 4, 5 trang 130 Sgk– Chuaån bò tröôùc phaàn muoâí cuûa baøi naøy .IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG:


149

Ngaøy 15/03/2007Tieát 57

AXIT – BAZÔ – MUOÁI ( t.t )

I/ MUÏC TIEÂU - HS hieåu ñöôïc muoái laø gì ? Caùch phaân loaïi vaø goïi teân muoái - Phaân töû muoái goàm coù moät hay nhieàu nguyeân töû kim loaïi lieân keát vôùi

moät hay nhieàu goác axit - Reøn kó naêng goïi teân caùc muoái töø CTHH vaø ngöôïc laïi töø teân goïi , laäp

ñöôïc coâng thöùc hoùa hoïc cuûa caùc muoái .- Tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng vieát phöông trình hoùa hoïc vaø tính toaùn theo

phöông trình hoùa hoïc coù lieân quan ñeán caùc loaïi chaát oxit , axit ,bazô , muoái . II/. CHUAÅN BÒ :

Giaùo vieân : SGK, Saùch GV ; Boä bìa coù vieát coâng thöùc cuûa moät soá axit , bazô , oxit , muoái ñeå HS taäp phaân loaïi vaø gheùp coâng thöùc hoùa hoïc cuûa caùc loaïi hôïp chaát .

Hoïc sinh : OÂn taäp kó coâng thöùc , teân goïi cuûa oxit , bazô , axit III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt )

2) KTBC : ( 9 phuùt )– Goïi moät HS leân vieát vaøo goùc phaûi baûng “Coâng thöùc chung cuûa oxit ,

axit , bazô “ cho ví duï ? HS1 traû lôøi : Coâng thöùc chung cuûa oxit : RxOy Na2O Coâng thöùc chung cuûa : axit : HnA HCl Coâng thöùc chung cuûa bazô : M(OH)m Ca(OH)2

– Goïi 2 HS khaùc leân chöõa baøi taäp 2 , 4 SGK trang 130 .

HS2 traû lôøi baøi taäp 2 :Goác axit

Coâng thöùc axit

Teân axit

– Cl= SO3

= SO4

= CO3

PO4

=S– Br – NO3

HClH2SO3

H2SO4

H2CO3

H3PO4

H2SHBrHNO3

Axit ClohiñricAxit SunfurôAxit sunfuricAxit CacbonicAxit PhotphoricAxit SufuhiddricAxit BromhiñricAxit Nitôric

HS 4 traû lôøi BT 4 :

Oxit Bazô Teân bazô

Na2O NaOH Natri hiñroxit


150

Li2OFeOBaOCuOAl2O3

LiOHFe(OH)2

Ba(OH)2

Cu(OH)2

Al(OH)3

Liti hiñroxitSaét(II) hiñroxitBari hiñroxitÑoàng(II) hiñroxitNhoâm hiñroxit

3) Giaûng baøi môùi :Chuùng ta ñaõ tìm hieåu hôïp chaát oxit bazô . Trong caùc chaát voâ cô coøn coù

hôïp chaát muoái . Muoái coù thaønh phaàn phaân töû nhö theá naøo ? Goïi teân ra sao ? Chuùng ta tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay .


TG Hoaït ñoäng cuûa GV


Noäi dung

27/ HÑ 1 : Muoái – Yeâu caàu HS vieát laïi coâng thöùc moät soá muoái maø caùc em ñaõ bieát ?– Em haõy nhaän xeùt thaønh phaàn cuûa muoái ?

– So saùnh vôùi thaønh phaàn cuûa bazô vaø axit coù gì gioáng vaø khaùc nhau ?

– Töø ñoù ruùt ra khaùi nieäm veà muoái ?

– Töø caùc nhaän xeùt treân , caùc em haõy vieát coâng thöùc chung cuûa muoái GV löu yù HS lieân heä vôùi coâng thöùc chung cuûa bazô vaø axit ôû goùc baûng phaûi . – Goïi moät HS giaûi thích coâng thöùc .– Neâu caùch goïi teân muoái ?

– Haõy ñoïc teân caùc muoái sau : Al2(SO4)3 , NaCl , Fe(NO3)2

HS cho ví duï : Al2-

(SO4)3 , NaCl , Fe(NO3)2

– Trong thaønh phaàn phaân töû cuûa muoái coù nguyeân töû kim loaïi vaø goác axit – So saùnh :Muoái gioáng bazô coù nguyeân töû kim loaïi . Muoái gioáng axit coù goác axit – Phaân töû muoái goàm coù moät hay nhieàu nguyeân töû kim loaïi lieân keát vôùi moâït hay nhieàu goác axit – Coâng thöùc hoùa hoïc chung : MxAy trong ñoù M laø nguyeân töû kim loaïi , A laø goác axit

– Teân muoái : Teân kim loaïi coù keøm theo hoùa trò neáu kim loaïi coù nhieàu hoùa trò + teân goác axit .Al2(SO4)3 : Nhoâm sunfatNaCl : Natri cloruaFe(NO3)2 : Saét(II) nitrat

III. Muoái : 1 Khaùi nieäm :

Phaân töû muoái goàm coù moät hay nhieàu nguyeân töû kim loaïi lieân keát vôùi moâït hay nhieàu goác axitVí duï : Al2(SO4)3 , NaCl , Fe(NO3)2 , NaHCO3 2 Coâng thöùc hoùa hoïc :Coâng thöùc hoùa hoïc chung : MxAy trong ñoù M laø nguyeân töû kim loaïi , A laø goác axit 3 Teân goïi : Teân muoái = Teân kim loaïi (keøm theo hoùa trò neáu kim loaïi coù nhieàu hoùa trò) + teân goác axit .Ví duï :Al2(SO4)3: Nhoâm sunfat


151



Noäi dung

GV höôùng daãn caùch goïi teân muoái axit vaø yeâu caàu moät HS goïi teân 2 muoái axit sau : KHCO3 , NaH2PO4 GV giaûng giaûi phaàn phaân loaïi muoái – Goïi moät HS ñoïc ñònh nghóa 2 loaïi muoái treân vaø HS töï laáy ví duï minh hoïa

KHCO3 :

Kalihiñrocacbonat NaH2PO4 : NatriñihiñrophotphatHS cho ví duï

NaCl : Natri cloruaFe(NO3)2 : Saét(II) nitrat NaHCO3 : Natri hiñrocacbonat 4 Phaân loaïi : 2 loaïi a) Muoái trung hoøa :

laø muoái maø trong goác axit khoâng coù nguyeân töû hiñro coù theå thay theá baèng nguyeân töû kim loaïi Ví duï : CaCO3 , Na2SO4 b) Muoái axit :

laø muoái maø trong doù goác axit coøn nguyeân töû hiñro chöa ñöôïc thay theá baèng nguyeân töû kim loaïi . Hoùa trò cuûa goác axit baèng soá nguyeân töû hiñro ñaõ ñöôïc thay theá baèng nguyeân töû kim loaïi Ví duï : KHCO3 NaH2PO4

7/ HÑ 2 : Luyeän taäp , cuûng coá GV yeâu caàu HS caû lôùp laøm luyeän 1 taäp vaøo vôû theo caùch : GV ñoïc teân muoái HS laäp coâng thöùc muoái Baøi taäp 1 :Laäp coâng thöùc cuûa caùc muoái sau :

a) Canxi nitrat b) Magie cloruac) Nhoâm nitratd) Bari sunfat

HS traû lôøi :a) Ca(NO3)2

b) MgCl2c) Al(NO3)3

d) BaSO4

e) Ca3(PO4)2


152



Noäi dung

e) Canxi photphatf) Saét (III) sunfat

Baøi taäp 2 : Haõy ñieàn vaøo oâ troáng ôû baûng sau nhöõng coâng thöùc hoùa hoïc thích hôïp

f) Fe2(SO4)3

Oxit bazô

Bazô töông öùng

Oxit axitAxit töông

öùng

Muoái taïo bôûi kim loaïi cuûa bazô vaø

goác cuûa axit

K2O HNO3

Ca(OH)2 SO2

Al2O3 SO3

BaO H3PO4

HS ñieàn nhö sau :

Oxit bazô

Bazô töông öùng

Oxit axitAxit töông

öùng

Muoái taïo bôûi kim loaïi cuûa bazô vaø

goác cuûa axit

K2O KOH N2O5 HNO3 KNO3

CaO Ca(OH)2 SO2 H2SO3 CaSO3

Al2O3 Al(OH)3 SO3 H2SO4 Al2(SO4)3

BaO Ba(OH)2 P2O5 H3PO4 Ba3(PO4)2

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 1phuùt )

Hoïc kyõ baøi

Laøm caùc baøi taäp 6 trang 130 SGK

Chuaån bò baøi “Luyeän taäp 7”



153

Ngaøy day : 20/03/2007Tieát : 58

BAØI LUYEÄN TAÄP 7 I/. MUÏC TIEÂU:- Cuûng coá , heä thoáng hoùa caùc Noäi dung vaø caùc khaùi nieäm hoùa hoïc veà

thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc vaø caùc tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc - HS bieát vaø hieåu ñònh nghóa , coâng thöùc , teân goïi vaø phaân loaïi caùc

axit , bazô , muoái .- HS nhaän bieát ñöôïc caùc axit coù oxi vaø khoâng coù oxi , caùc bazô tan vaø

khoâng tan trong nöôùc , caùc muoái trung hoøa vaø muoái axit khi bieát CTHH cuûa chuùng vaø bieát caùch goïi teân caùc oxit , axit , bazô vaø muoái

- HS bieát vaän duïng caùc Noäi dung treân ñaây ñeå laøm caùc baøi taäp coù tính chaát toång hôïp coù lieân quan ñeán nöôùc , axit , bazô vaø muoái .

- HS chaêm chæ hoïc taäp vaø reøn luyeän .II/ Chuaån bò:Giaùo vieân : Boä bìa coù 4 maøu ñeå caùc nhoùm chôi troø chôi “gheùp coâng thöùc hoùa hoïc” ôû cuoái baøi . Hoïc sinh : Hoïc oân caùc Noäi dung veà nöôùc , axit , axit , bazô vaø muoái .III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt)

2) KTBC : ( 6 phuùt)–(H) Phaùt bieåu khaùi nieäm muoái , vieát coâng thöùc cuûa muoái vaø neâu

nguyeân taéc goïi teân muoái ?HS1 traû lôøi :


154

Phaân töû muoái goàm coù moät hay nhieàu nguyeân töû kim loaïi lieân keát vôùi moâït hay nhieàu goác axit

Coâng thöùc hoùa hoïc chung : MxAy Teân muoái = Teân kim loaïi (keøm theo hoùa trò neáu kim loaïi coù nhieàu hoùa

trò) + teân goác axit .–(H) Goïi HS laøm baøi taäp 6 trang 130 Sgk .HS 2 traû lôøi :

HBr : Axit brom hiñric ; H2SO3 : Axit sunfurô ; H3PO4 :Axit photphoricH2SO4 : Axit sunfuric ; Mg(OH)2 : Magie hiñroxit ; Fe(OH)3 : saét (III) hiñroxit Cu(OH)2 : Ñoàng (II) hiñroxit ; Ba(NO3)2 : Bari nitrat ; Al2(SO4)3 : Nhoâm sunfat Na3PO4 : Natri photphat ; ZnS : keõm sunfua ; Na2HPO4 : Natri hiñrophotphatNaH2PO4 : Natri ñihiñrophotphat

3) Giaûng baøi môùi :Ñeå giuùp cho caùc em heä thoáng hoùa laïi caùc Noäi dung ñaõ hoïc veà thaønh

phaàn , tính chaát cuûa nöôùc , caùc Noäi dung veà oxit , axit , bazô vaø muoái caùc em hoïc tieát luyeän taäp hoâm nay .




Noäi dung

8/

20/

HÑ 1 : Noäi dung caàn nhôù GV chia lôùp thaønh 4 nhoùm , yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän vaø ghi vaøo baûng con theo noäi dung sau : Nhoùm 1 : Thaønh phaàn

vaø tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc

Nhoùm 2 : Ñònh nghóa , coâng thöùc hoùa hoïc , teân goïi cuûa axit vaø bazô

Nhoùm 3 : Ñònh nghóa , coâng thöùc hoùa hoïc , phaân loaïi , teân cuûa oxit , muoái

Nhoùm 4 : Ghi laïi caùc böôùc cuûa baøi toaùn tính theo phöông trình hoùa hoïc .

HÑ 2 : Baøi taäp Baøi taäp 1 : Baøi 1 trang 131 SGK GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp soá 1 trang 131 Sgk vaøo vôû , GV goïi 1 HS thöïc hieän ôû baûng

HS thaûo luaän khoaûng 5 phuùt Ñaïi dieän nhoùm traû lôøi caùc nhoùm khaùc boå sung neáu caàn .

HS thöïc hieän :a) 2Na + 2H2O 2NaOH + H2Ca + 2H2O Ca(OH)2 + H2 b) Caùc phaûn öùng

I Noäi dung caàn nhôù

II Luyeän taäp :Baøi taäp 1 : Baøi 1 trang 131 SGK Giaûi a) 2Na + 2H2O 2NaOH + H2Ca + 2H2O Ca(OH)2

+ H2 b) Caùc phaûn öùng treân thuoäc loaïi phaûn öùng theá


155



Noäi dung

GV ñöa ra baøi taäp 2 , yeâu caàu HS thöïc hieän Baøi taäp 2 : Bieát khoái löôïng mol cuûa moät oxit laø 80 , thaønh phaàn veà khoái löôïng oxi trong oxit ñoù laø 60% . Xaùc ñònh coâng thöùc oxit ñoù vaø goïi teân .GV goïi 1 HS thöïc hieän ôû baûng HS khaùc nhaän xeùt

GV ñöa ra baøi taäp 3 Baøi taäp 3 : Cho 9,2 g natri vaøo nöôùc dö a) Tính theå tích khí thoaùt ra ôû ñktc .b) Tính khoái löôïng cuûa bazô taïo thaønh sau phaûn öùng . GV yeâu caàu HS laøm vieäc theo nhoùm ôû baûng con cuûa nhoùm Sau 5 phuùt goïi 1 nhoùm leân gaén ôû baûng , caùc nhoùm khaùc boå sung .

treân thuoäc loaïi phaûn öùng theá

HS laøm baøi taäp :Coâng thöùc hoùa hoïc chung : RxOy Khoái löôïng oxi coù trong 1 mol oxit :

= 48(g)

Ta coù : 16y = 48 => y = 3 x . MR = 80 – 48 = 32 Neáu x = 1 MR = 32 R laø löu huyønh SO3

Neáu x = 2 MR = 64ø Cu2O3 (loaïi)

HS nhoùm thaûo luaän vaø thöïc hieän :a) Phöông trình :2Na + 2H2O 2NaOH + H2

nNa = = 0,4 (mol)

Theo phöông trình :

=0,2 . 22,4

= 4,48 (lít)b) Theo phöông trình :nNaOH = nNa = 0,4 (mol)mNaOH = n . M = 0,4 . 40 = 16(g)

Baøi taäp 2 : Bieát khoái löôïng mol cuûa moät oxit laø 80 , thaønh phaàn veà khoái löôïng oxi trong oxit ñoù laø 60% . Xaùc ñònh coâng thöùc oxit ñoù vaø goïi teân . GiaûiCoâng thöùc hoùa hoïc chung : RxOy Khoái löôïng oxi coù trong 1 mol oxit :

= 48(g)

Ta coù : 16y = 48 => y = 3 x . MR = 80 – 48 = 32 Neáu x = 1 MR = 32 R laø löu huyønh SO3

Baøi taäp 3 : Cho 9,2 g natri vaøo nöôùc dö a) Tính theå tích khí thoaùt ra ôû ñktc .b) Tính khoái löôïng cuûa bazô taïo thaønh sau phaûn öùng . Giaûi a) 2Na + 2H2O 2NaOH + H2

nNa= = 0,4 (mol)

0,2 . 22,4= 4,48 (lít)b) Theo phöông trình :nNaOH = nNa = 0,4(mol)mNaOH = n . M = 0,4 . 4 = 16(g)


156



Noäi dung

GV toå chöùc cho HS chôi troø chôi “gheùp coâng thöùc hoùa hoïc”GV chuaån bò moät baûng phuï coù noäi dung sau :

9/ TT Oxit Bazô Axit Muoái1234567

Zn…….Al2………..S……………..O5

……..O3

Fe2……..Cu…..

……….(OH)3

K……….Ca……Al…….………..OH…….(OH)2

Fe……..

H3……H2…….H……..…..Cl…….SO3

……PO4

……..S

Na2…..Cu……..……….(NO3)2

Ca3………..K2…….…………Cl2Al2……….

HS caùc nhoùm laàn löôït ñieàn vaøo choã chaám cho thích hôïp , moãi nhoùm duøng moät maøu phaán khaùc nhau .

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : ( 1 phuùt) Xem laïi baøi hoïc Laøm caùc baøi taäp 2, 3 , 4 , 5 trang 132 SGK Chuaån bò baøi “Baøi thöïc haønh 6 “


Ngaøy soaïn 25/03/2007 Tieát 59

BAØI THÖÏC HAØNH 6I/ Muïc tieâu :- HS cuûng coá , naém vöõng ñöôïc tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc : taùc duïng

vôùi moät soá kim loaïi ôû nhieät ñoä thöôøng taïo thaønh bazô vaø hiñro , taùc duïng vôùi moät soá oxit bazô taïo thaønh bazô vaø moät soá oxit axit taïo thaønh axit .

- HS reøn ñöôïc kó naêng tieán haønh moät soá thí nghieäm vôùi natri , vôùi canxioxit vaø ñiphotpho pentaoxit

- HS ñöôïc cuûng coá veà caùc bieän phaùp ñaûm baûo an toaøn khi hoïc taäp vaø nghieân cöùu hoùa hoïc

II/ Chuaån bò:Giaùo vieân : Chuaån bò duïng cuï hoùa chaát ñeå töøng nhoùm hoïc sinh tieán

haønh thí nghieäm sau :– Nöôùc taùc duïng vôùi Na – Nöôùc taùc duïng vôùi voâi soáng


157

– Nöôùc taùc duïng vôùi ñiphotphopentaoxit Hoùa cuï : Moãi nhoùm goàm caùc duïng cuï sau : chaäu thuûy tinh , coác thuûy tinh , ñeá söù , loï thuûy tinh coù nuùt , nuùt cao su coù muoãng saét , ñuõa thuûy tinh . Hoùa chaát : Na , CaO , P , quì tím , phenolphtalein .Hoïc sinh : Chuaån bò baøi 39III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt)

2) KTBC : ( 4 phuùt)Kieåm tra nhöõng Noäi dung lieân quan ñeán baøi thöïc haønh

– Em haõy neâu caùc tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc ?HS traû lôøi : Tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc laø :

– Taùc duïng vôùi 1 soá kim loaïi ; Taùc duïng vôùi 1 soá oxit bazô ; Taùc duïng vôùi 1 soá oxit axit .

3) Giaûng baøi môùi :Ñeå giuùp cho caùc em cuûng coá laïi caùc Noäi dung veà tính chaát cuûa nöôùc,

chuùng ta tieán haønh baøi thöïc haønh 6 .




Noäi dung

30/ HÑ 1 : Tieán haønh thí nghieäm GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm 1 : Caét natri thaønh

caùc mieáng nhoû vaø laøm maãu Nhoû vaøi gioït dung

dòch phenolphtalein vaøo moät coác nöôùc (hoaëc cho maãu quì tím ) Duøng keïp saét keïp mieáng natri cho vaøo coác nöôùc

– Caùc em haõy quan saùt vaø neâu hieän töôïng thí nghieäm

– Vì sao quì tím laïi chuyeån sang maøu xanh ?

HS quan saùt GV höôùng daãn vaø laøm theo

Hieän töôïng :– Mieáng natri chaïy treân maët nöôùc – Coù khí thoaùt ra – Phenolphtalein hoùa hoàng (quì tím hoùa xanh)– Phaûn öùng natri vaø nöôùc taïo thaønh dung dòch bazô laøm quì tím hoùa xanh – Phöông trình :2Na + 2H2O 2NaOH

Thí nghieäm 1 :Caùch laøm :– Caét natri thaønh caùc mieáng nhoû – Nhoû vaøi gioït dd phenolphtalein vaøo moät coác nöôùc (hoaëc cho maãu quì tím )– Duøng keïp saét keïp mieáng natri cho vaøo coác nöôùc Hieän töôïng :– Mieáng natri chaïy treân maët nöôùc – Coù khí thoaùt ra – Phenolphtalein hoùa hoàng (quì tím hoùa xanh)– Phaûn öùng natri vaø nöôùc taïo thaønh dung dòch bazô laøm quì tím hoùa xanh 2Na + 2H2O 2NaOH +H2

Thí nghieäm 2 :


158



Noäi dung

– Caùc em haõy vieát PTHH ?

GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm 2 : Cho moät maãu nhoû

voâi soáng vaøo ñeá söù

Roùt moät ít nöôùc vaøo voâi soáng . Cho 1 – 2 gioït dd phenolphtalein vaøo dung dòch nöôùc voâi .

– Caùc em quan saùt vaø neâu hieän töôïng thí nghieäm ?

– GV höôùng daãn HS ñaët tay vaøo thaønh oáng nghieäm roài nhaän xeùt – HS vieát phöông trình phaûn öùng ? GV höôùng daãn hoïc sinh laøm thí nghieäm 3 theo trình töï nhö sau : Thöû ñaäy nuùt vaøo

loï xem nuùt coù vöøa khoâng ?

Ñoát ñeøn coàn Cho moät löôïng nhoû

P ñoû vaøo muoãng saét

Ñoát photpho ñoû trong muoãng saét baèng ñeøn coàn roài ñöa nhanh muoãng saét coù photpho ñoû ñang chaùy vaøo loï thuûy tinh chöùa oxi (trong loï thuûy tinh ñaõ coù saün 2 -3 ml nöôùc)

Laéc cho P2O5 tan heát trong nöôùc

Cho moät mieáng giaáy quì tím vaøo loï

+H2HS thöïc hieän thí nghieäm theo höôùng daãn cuûa GV

Hieän töôïng : – Maãu voâi soáng nhaõo ra – Dd phenolphtalein töø khoâng maøu chuyeån sang maøu hoàng – Phaûn öùng toûa nhieàu nhieät

Phöông trình :CaO + H2O Ca(OH)2

Hieän töôïng :– Photpho ñoû chaùy sinh ra nhieàu khoùi traéng – Mieáng giaáy quì tím chuyeån thaønh ñoû .Phöông trình :P2O5 + 3H2O 2H3PO4 – Phaûn öùng taïo ra axit photphoric laøm quì tím

Caùch laøm : Cho moät maãu nhoû

voâi soáng vaøo ñeá söù

Roùt moät ít nöôùc vaøo voâi soáng . Cho 1 – 2 gioït dd phenolphtalein vaøo dung dòch nöôùc voâi .

Hieän töôïng : – Maãu voâi soáng nhaõo ra – Dd phenolphtalein töø khoâng maøu chuyeån sang maøu hoàng – Phaûn öùng toûa nhieàu nhieät CaO+H2O Ca(OH)2

Thí nghieäm 3 :Caùch laøm : Ñoát ñeøn coàn Cho moät löôïng nhoû

P ñoû vaøo muoãng saét

Ñoát photpho ñoû trong muoãng saét baèng ñeøn coàn roài ñöa nhanh muoãng saét coù photpho ñoû ñang chaùy vaøo loï thuûy tinh chöùa oxi

Laéc cho P2O5 tan heát trong nöôùc

Cho moät mieáng giaáy quì tím vaøo lo

Hieän töôïng :– Photpho ñoû chaùy sinh ra nhieàu khoùi traéng – Mieáng giaáy quì tím chuyeån thaønh ñoû .Phöông trình :P2O5 + 3H2O 2H3PO4 – Phaûn öùng taïo ra axit photphoric laøm quì tím chuyeån sang maøu ñoû


159



Noäi dung

– Yeâu caàu caùc nhoùm thöïc hieän vaø nhaän xeùt hieän töôïng ? – Caùc em vieát phöông trình phaûn öùng vaø nhaän xeùt ?

chuyeån sang maøu ñoû

5/ HÑ 2 : HS hoaøn thaønh töôøng trình GV nhaän xeùt ñaùnh giaù keát quaû laøm vieäc cuûa moãi nhoùm

5/ HÑ 3 : HS thu doïn vaø röûa duïng cuï

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: Xem laïi baøi hoïc Chuaån bò baøi 40 “Dung dòch “


Ngaøy 30/03/2007Tieát 60

CHÖÔNG 6 : DUNG DÒCH DUNG DÒCH

I/ Muïc tieâu : - HS hieåu ñöôïc caùc khaùi nieäm : dung moâi , chaát tan , dung dòch , dung dòch chöa baõo hoøa , dung dòch baõo hoøa .

- HS hieåu ñöôïc nhöõng bieän phaùp thuùc ñaåy söï hoøa tan cuûa chaát raén trong nöôùc ñöôïc nhanh hôn , ñoù laø söï khuaáy troän , söï ñun noùng vaø söï nghieän nhoû chaát raén .

- Bieát caùch pha cheá moät dung dòch chöa baõo hoøa vaø dung dòch baõo hoøa - Tieáp tuïc reøn luyeän khaû naêng quan saùt vaø nhaän xeùt caùc hieän töôïng

thí nghieäm . - Reøn tính caån thaän , yù thöùc taäp theå trong vieäc thu thaäp thoâng tin cuûa

nhoùm . II/ Chuaån bò:

Giaùo vieân : Chuaån bò moãi nhoùm moät boä duïng cuï , hoùa chaát nhö sau : Hoùa chaát : Muoái aên , ñöôøng , daàu thöïc vaät , xaêng , nöôùc . Hoùa cuï : Coác thuûy tinh chòu nhieät , kieàng saét coù löôùi amiang , ñeøn coàn ñuõa thuûy tinh .

Hoïc sinh : Chuaån bò baøi 40III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC : 1) OÂn ñònh tình hình lôùp : ( 1 phuùt)

2) KTBC : 3) Giaûng baøi môùi :

Trong thí nghieäm hoùa hoïc hoaëc trong ñôøi soáng haèng ngaøy , caùc em thöôøng hoøa tan nhieàu chaát nhö ñöôøng muoái trong nöôùc , ta ñöôïc dung dòch ñöôøng , dung dòch muoái . Vaäy dung dòch laø gì ? Chuùng ta tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm nay .



160



Noäi dung

15/ HÑ 1: Dung moâi , chaát tan , dung dòch GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm 1 theo nhoùm : Duøng moät coác thuûy tinh cho nöôùc vaøo khoaûng 2ml Cho moät thìa nhoû ñöôøng vaøo coác nöôùc , khuaáy nheï . Quan saùt nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ?GV : Ñöôøng tan trong nöôùc hay ngöôøi ta coøn noùi ñöôøng laø chaát bò hoøa tan trong nöôùc , ñöôøng laø chaát tan , nöôùc laø dung moâi cuûa ñöôøng , nöôùc ñöôøng laø dung dòch – Chaát tan coù baét buoäc laø chaát raén khoâng ? Haõy cho ví duï chaát tan laø chaát loûng , chaát khí ? GV chuyeån yù : Trong caùc ví duï treân , nöôùc coù khaû naêng hoøa tan caùc chaát ñöôøng , coàn 90o , khí oxi . Nöôùc laø dung moâi cuûa raát nhieàu chaát , nhöng coù laø dung moâi cuûa taát caû caùc chaát khoâng ? Chuùng ta haõy laøm thí nghieäm 2 GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm 2 theo nhoùm : Duøng 2 coác thuûy tinh , moät coác cho nöôùc vaøo khoaûng 2ml , moät coác cho xaêng hoaëc daàu hoûa Cho moät thìa nhoû daàu aên vaøo 2 coác , khuaáy nheï – Quan saùt , nhaän xeùt , so saùnh hieän tööïng xaûy ra ?

– Haõy cho bieát dung moâi vaø chaát tan ôû thí nghieäm thöù 2 ?

HS laøm thí nghieäm theo söï höôùng daãn cuûa GV

– Ñöôøng hoøa tan heát trong nöôùc taïo thaønh nöôùc ñöôøng

– Coàn 90o tan trong nöôùc , khí oxi tan trong nöôùc .

HS laøm thí nghieäm theo nhoùm :

– Nöôùc khoâng hoøa tan ñöôïc daàu aên– Daàu hoûa hoaëc xaêng hoøa tan ñöôïc daàu aên , taïo thaønh hoãn hôïp ñoàng nhaát . – Trong TN 2 : Daàu aên laø chaát tan , daàu hoûa , xaêng laø dung moâi

HS cho ví duï

I Dung moâi , chaát tan , dung dòch :

– Dung moâi laø chaát coù khaû naêng hoøa tan chaát khaùc ñeå taïo thaønh dung dòch – Chaát tan laø chaát bò hoøa tan vaøo dung moâi – Dung dòch laø hoãn hôïp ñoàng nhaát cuûa dung moâi vaø chaát tan .Ví duï : Nöôùc mía Dung moâi laø nöôùc , chaát tan laø ñöôøng


161



Noäi dung

– Caùc em haõy cho ví duï veà caùc dung dòch khaùc vaø chæ roõ chaát tan , dung moâi trong moãi dung dòch ñoù ?

12/ HÑ 2: Dung dich chöa baõo hoøa , dung dòch baõo hoøa GV höôùng daãn hoïc sinh tieáp tuïc cho ñöôøng vaøo coác nöôùc ñöôøng ôû thí nghieäm 1 , vöøa cho ñöôøng vöøa khuaáy nheï Goïi HS neâu hieän töôïng ?GV : Khi dung dòch vaãn coøn coù theå hoøa tan theâm chaùt tan , ta goïi dung dòch chöa baõo hoøa .Dung dòch khoâng theå hoøa tan theâm chaát tan , ta goïi laø dung dòch baõo hoøa – Vaäy theá naøo laø dung dòch chöa baõo hoøa ? dung dòch baõo hoøa ?

– Giai ñoaïn ñaàu dung dòch vaãn coù khaû naêng hoøa tan theâm ñöôøng . ÔÛ giai ñoanh sau , ta ñöôïc moät dung dòch ñöôøng khoâng theå hoøa tan theâm ñöôøng .

– Dung dòch chöa baõo hoøa : coù theå hoøa tan theâm chaát tan . Dung dòch baõo hoøa : khoâng theå hoøa tan theâm chaát tan

II/ Dung dòch chöa baõo hoøa , dung dich baõo hoøa :

ÔÛ moät nhieät ñoä xaùc ñònh :– Dung dòch chöa baõo hoøa laø dung dòch coù theå hoøa tan theâm chaát tan . – Dung dòch baõo hoøa laø dung dòch khoâng theå hoøa tan theâm chaát tan

12/ HÑ 3 : Laøm theá naøo ñeå quaù trình hoøa tan chaát raén trong nöôùc xaûy ra nhanh hôn GV : Thöïc teá muoán quaù trình hoøa tan xaûy ra nhanh hôn , ta thöïc hieän caùc bieän phaùp naøo ?GV : Ñeå chöùng minh cho caùc bieän phaùp caùc em vöøa neâu , chuùng ta laøm thí nghieäm sau :GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm theo caùc böôùc sau : Cho vaøo moãi coác (coù

chöùa 25ml nöôùc ) moät löôïng muoái aên nhö nhau Coác 1 : ñeå yeân Coác 2 : khuaáy ñeàu Coác 3 : ñun noùng Coác 4 : muoái aên ñaõ

Nhaän xeùt : Coác 1 muoái tan

chaäm Coác 2 , 3 muoái tan

chaäm hôn coác 1, 4 Coác 4 muoái tan

nhanh hôn coác 1 HS thaûo luaän vaø traû lôøi

III/ Laøm theá naøo ñeå quaù trình hoøa tan chaát raén trong nöôùc xaûy ra nhanh hôn

Muoán chaát raén tan nhanh trong nöôùc , ta thöïc hieän 1 , 2 hoaëc caû 3 bieän phaùp :– Khuaáy dung dòch – Ñun noùng dung dòch – Nghieàn nhoû chaát raén


162



Noäi dung

nghieàn nhoû – HS quan saùt , nhaän xeùt ?– Vì sao khi khuaáy dung dòch , ñun noùng dung dòch , nghieàn nhoû chaát raén , quaù trình hoøa tan xaûy ra nhanh hôn ?

4/ HÑ 5 : Cuûng coá GV yeâu caàu HS nhaéc laïi noäi dung chính cuûa baøi :– Dung dòch laø gì ?– Ñònh nghóa dung dòch chöa baõo hoøa , dung dòch baõo hoøa ?GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp 5 trang 138 SGK .

HS traû lôøi caùc caâu hoûi cuûng coá

HS laøm baøi taäp 5 trang 138 SGK

4) Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: ( 1 phuùt)Hoïc kó baøi Laøm baøi taäp 3, 4, 6 trang 138 SGK Chuaån bò baøi 41 “Ñoä tan cuûa moät chaát trong nöôùc “


Ngaøy soaïn :


163

Tieát 61ÑOÄ HOØA TAN CUÛA MOÄT CHAÁT TRONG NÖÔÙC

I. MUÏC TIEÂU:

Baèng thöïc nghieäm, caùc em coù theå nhaän bieát ñöôïc chaát tan vaø chaát khoâng tan trong nöôùc. Hieåu ñöôïc ñoä tan cuûa moät chaát trong nöôùc laø gì ? Baèng nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán ñoä tan cuûa moät chaát trong nöôùc Bieát caùch thöïc hieän thí nghieäm tìm hieåu chaát tan vaø chaát khoâng tan Reøn tính caån thaän, yù thöùc taäp theå trong vieäc thu thaäp thoâng tin cuûa nhoùm

II. CHUAÅN BÒ : Hình 6.5 tr 140 SGK : AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñeán ñoä tan cuûa chaát raén. Hình 6.6 tr 141 : AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñeán ñoä tan cuûa chaát khí. Hoùa cuï : Bình nöôùc, 4 oáng nghieäm, giaù oáng nghieäm, pheãu loïc, 2 tôø giaáy loïc, 2 taám kính, ñeøn coàn, dieâm, keïp gaép, oáng nhoû gioït, thìa laáy hoùa chaát raén. Hoùa chaát : Canxi cacbonat, natri clorua.




Noäi dung

10’ HÑ 1 Laàn löôït söû duïng baûng vieát saün caâu hoûi 1, caâu hoûi 21 Kieåm tra : Yeâu caàu 1 HS ñoïc caâu hoûi: Em haõy daãn ra nhöõng thí duï ñeå minh hoïa, töø ñoù haõy cho bieát theá naøo laø dung dòch ? dung dòch chöa baõo hoøa ? dung dòch baõo hoøa

GV cho ñieåm

Caâu hoûi 2 (phaàn b, baøi taäp 4 tr 138 SGKGV cho ñieåm2. Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp :GV söû duïng caâu hoûi 2, Giôùi thieäu baøi :

1HS traû lôøi caâu hoûi Dung dòch laø hoãn hôïp ñoàng nhaát cuûa dung moâi vaø chaát tan Dung dòch chöa baõo hoøa laø dung dòch coù theå hoøa tan theâm chaát tan Dung dòch baõo hoøa laø dung dòch khoâng theå hoøa tan theâm chaát tan

HS2 : Traû lôøi caâu hoûi 2 Khuaáy 25g ñöôøng vaøo 10 gam nöôùc ôû nhieät ñoä phoøng ñöôïc


164

Caùc em ñaõ bieát ôû moät nhieät ñoä nhaát ñònh, caùc chaát khaùc nhau coù theå bò hoøa tan nhieàu hay ít khaùc nhau. Ñoái vôùi moät chaát nhaát ñònh, ôû nhöõng nhieät ñoä khaùc nhau cuõng hoøa tan nhieàu ít khaùc nhau. Ñeå coù theå xaùc ñònh ñöôïc löôïng chaát tan naøy, chuùng ta haõy tìm hieåu ñoä tan cuûa chaát.

dung dòch baõo hoøa coøn 25 20 = 5g ñöôøng khoâng tan. Neáu khuaáy 3,5 g muoái vaøo 10 g nöôùc ôû nhieät ñoä phoøng dung dòch chöa baõo hoøa muoái seõ tan heát.

HÑ 2 GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm 1 SGK.GV haõy neâu nhaän xeùt veà tính tan cuûa canxi cacbonat trong nöôùc ?GV höôùng daãn HS laøm thí nghieäm 2 SGK neâu ra nhaän xeùt veà tính tan cuûa natri clorua trong nöôùc ?GV qua 2 thí nghieäm, ta keát luaän ñöôïc ñieàu gì ?GV : Ta vöøa laøm thí nghieäm vaø bieát muoái NaCl tan trong nöôùc, muoái CaC03 laïi khoâng tan, coøn caùc muoái khaùc coù tính tan trong nöôùc theá naøo ?GV : Ñeå tìm hieåu tính tan trong nöôùc cuûa caùc muoái, ta xem baûng tính tan trong nöôùc cuûa caùc axít, bazô, muoái tr 156 SGKGV höôùng daãn HS caùch söû duïng baûng tính tan Haõy neâu nhaän xeùt veà tính tan trong nöôùc cuûa muoái Nitrat ? Trong caùc muoái sunfat, clorua, coù muoái naøo khoâng tan ? Cho thí duï veà hôïp chaát bazô tan vaø khoâng tan trong nöôùc ? GV yeâu caàu HS ñoïc tính tan cuûa caùc hôïp

HS : nhoùm laøm thí nghieäm 1Quan saùt hieän töôïng xaûy ra vaø traû lôøi caâu hoûiHS : nhoùm thöïc hieän thí nghieäm 2Quan saùt hieän töôïng xaûy ra vaø traû lôøi caâu hoûi

HS : nhoùm traû lôøi vaø ñoïc SGK ta nhaän thaáy ... tr 139 SGK

HS : nhoùm thaûo luaän vaø phaùt bieåu

HS : trao ñoåi vaø traû lôøi caùc muoái Nitrat ñeàu tan.HS : nhoùm trao ñoåi vaø neâu teân caùc muoái khoâng tan : AgCl, BaS04, PbS04

HS : traû lôøi caâu hoûi

I. Chaát tan vaø chaát khoâng tan :1. Thí nghieäm veà tính chaát tan cuûa chaát : a) Thí nghieäm SGK

b) Keát luaän : Coù chaát khoâng tan vaø chaát tan trong nöôùc.Coù chaát tan nhieàu vaø coù chaát tan ít trong nöôùc

2. Tính tan trong nöôùc cuûa moät soá axit, bazô, muoái Xem baûng tính tan 156 SGK


165

chaát trong nöôùc (tr 140 SGK)

10’HÑ 3

GV ñeå bieåu thò khoái löôïng chaát tan trong moät khoái löôïng dung moâi ôû moät nhieät ñoä naøo ñoù, ngöôøi ta duøng ñoä tan Yeâu caàu 3 HS ñoïc ñònh nghóa ñoä tan trong SGKGV khi noùi veà ñoä tan cuûa moät chaát naøo ñoù trong nöôùc caàn maáy yeáu toá ?Sau khi HS traû lôøi, GV vieát leân baûng : Ñoä tan laø soá gam chaát tan : Tan vaøo 100g nöôùc Taïo dung dòch baõo hoøa ÔÛ nhieät ñoä xaùc ñònhGV hieåu theá naøo khi noùi ôû 250C ñoä tan cuûa muoái aên trong nöôùc laø 36gGV khi noùi veà ñoä tan cuûa moät chaát naøo ñoù trong nöôùc caàn phaûi keøm theo ñieàu kieän nhieät ñoä. Nhieät ñoä aûnh höôûng theá naøo ñeán ñoä tan cuûa 1 chaát trong nöôùc GV treo baûng hình veõ 6.5. Nhìn vaøo ñoä tan cuûa muoái NaCl, Na2S04, KN03 trong nöôùc vaø 250C vaø 1000C theá naøo ?GV nhaän xeùt gì veà ñoä tan cuûa chaát raén khi taêng nhieät ñoä ?GV treo baûng veõ hình 6.6 SGK. Haõy nhaän xeùt ñoä tan cuûa chaát khí khi taêng nhieät ñoäGV boå sung : Yeáu toá aûnh höôûng ñeán ñoä tan cuûa chaát khí trong nöôùc ngoaøi nhieät ñoä coøn coù aùp suaát

HS : ghi ñònh nghóa vaøo vôûHS : nhoùm thaûo luaän vaø traû lôøi

HS : trao ñoåi nhoùm vaø traû lôøi :mmuoái = 36gmnöôùc = 100gmddbh = 136g

HS : trao ñoåi nhoùm HS nhoùm 1 : muoái NaCl, nhoùm 2, muoái KN03, nhoùm 3 : Muoái Na2S04

Sau khi HS traû lôøi cho, cho HS ñoïc SGK

HS : nhoùm thaûo luaän vaø traû lôøi HS ñoïc SGK

HS : ghi vaøo vôû phaàn 1.2

II. Ñoä tan cuûa moät chaát trong nöôùc :1. Ñònh nghóa :Ñoä tan (kyù hieäu laø S) cuûa moät chaát trong nöôùc laø soá gam chaát ñoù hoøa tan trong 100gr nöôùc ñeå taïo thaønh dung dòch baõo hoøa ôû moät nhieät ñoä xaùc ñònhVí duï : ôû 250C ñoä tan cuûa ñöôøng laø 20k, cuûa muoái NaCl laø 36g

2. Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán ñoä tan :

Ñoä tan cuûa chaát raén taêng khi nhieät ñoä taêng

Ñoä tan cuûa chaát khí taêng khi nhieät ñoä giaûm vaø aùp suaát taêng


166

8’ HÑ 4Vaän duïng vaø ghi nhôù :GV yeâu caàu HS laàn löôït ñoïc noäi dung baøi taäp 1, 2, 3 trang 142 SGK. Baøi taäp 5 yeâu caàu HS leân giaûi baøi taäp naøy treân baûng.GV yeâu caàu HS ñoïc laïi phaàn ghi nhôù trong SGK

HS : hoaït ñoäng caù nhaân vaø traû lôøi

HS : laøm vieäc theo nhoùm ÔÛ 180 : 250g nöôùc 6 : 250g nöôùc 53gNaC03

vaäy 100g nöôùc ?

x = = 21,2g

2’ HÑ 5 :

Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau : Hoïc baøi phaàn ghi nhôù Laøm baøi taäp vaøo vôû Ñoïc tröôùc noäi dung baøi noàng ñoä dung dòch



167


NOÀNG ÑOÄ DUNG DÒCH

I. MUÏC TIEÂU:

Bieát yù nghóa cuûa noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol vaø nhôù ñöôïc caùc coâng thöùc tính noàng ñoä Bieát vaän duïng coâng thöùc ñeå tính caùc loaïi noàng ñoä cuûa dung dòch ; nhöõng ñaïi löôïng lieân quan ñeán dung dòch nhö khoái löôïng chaát tan, khoái löôïng dung dòch, löôïng chaát tan, theå tích dung dòch, theå tích dung moâi Reøn tính caån thaän, yù thöùc laøm vieäc taäp theå

II. CHUAÅN BÒ : Phieáu hoïc taäp coù noäi dung ñeà baøi taäp seõ giaûi trong tieát hoïc




Noäi dung

8’

2’

HÑ 1Kieåm tra : 1HS chöõa baøi taäp 5 tr 142 SGK. 1HS khaù traû lôøi caâu hoûi. Döïa vaøo ñoà thò veà ñoä tan cuûa chaát raén trong nöôùc. Haõy cho bieát ñoä tan cuûa muoái Na2S04 vaø NaN03, ôû nhieät ñoä 100C vaø 600C. Coù nhaän xeùt gì veà ñoä tan cuûa chaát raén trong nöôùc ?Sau khi cho nhaän xeùt veà caâu kieåm tra veà caâu kieåm tra, GV cho ñieåm HS Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp : GV baèng caùch naøo ñeå bieåu thò ñöôïc löôïng chaát tan coù trong dung dòch ? Ngöôøi ta ñöa ra khaùi nieäm noàng ñoä dung dòchGV vieát ñeà baøi leân baûngGV thöôøng coù nhieàu caùch bieåu dieãn noàng ñoä dung dòch, caùc em

HS : caû lôùp theo doõi baïn söûa ñeå coù nhaän xeùt. HS söû duïng ñoà thò hình 6.5 SGK vaø tìm caùc giaù trò ñoä tan

100C 600C

SNaøS04

SNaN03


168

seõ tìm hieåu hai loaïi noàng ñoä dung dòch laø noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol

5’

10’

HÑ 2GV yeâu caàu 3 HS/ 3 nhoùm khaùc nhau ñoïc SGK veà ñònh nghóa noàng ñoä phaàn traêmGV treân nhaõn caùc loï hoùa chaát coù ghi dung dòch H2S04 5%. Döïa vaøo khaùi nieäm veà C%, haõy neâu yù nghóa caùc con soá naøy ?

GV giôùi thieäu coâng thöùc tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòchGV : Töø coâng thöùc, em haõy vaän duïng ñeå giaûi caùc daïng baøi taäp (trong phieáu hoïc taäp)Baøi taäp 1 : Hoøa tan 5g Natri nitrat vaøo 45g nöôùc. Tính C% dung dòch thu ñöôïc ?GV : Caàn nhaéc HS ghi phaàn toùm taét ñeà baøi.

Baøi taäp 2 : Baøi 5 tr 146 SGKGV phaân coâng :Phaàn a : nhoùm 1, 4 :Phaàn b : nhoùm 2 , 5 ;Phaàn C nhoùm 3 , 6

HS : thöïc hieän

HS : nhoùm thaûo luaän vaø traû lôøi

HS : ñoïc laïi coâng thöùc vaø neâu yù nghóa caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc

HS : nhoùm trao ñoåi vaø cho keát quaû treân baûng con~

1HS leân baûng laøm :mct = 50g. mnöôùc = 45 tìm C%

Hoïc sinh ñoïc ñeà baøi taäp 5 tr 146 HS : nhoùm thöïc hieän theo yeâu caàu, ghi keát quaû leân baûng con vaø 2 nhoùm trao ñoåi keát quaû. Neáu 2 nhoùm khoâng coù cuøng keát quaû. GV cho keát quaû ñuùng vaø yeâu caàu nhoùm sai laøm laïi

I. Noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch (C%) :

C% = 100%

1. Tìm C% (bieát mct vaø mdd)

8’ Baøi taäp 3 :Moät dung dòch BaCl2

coù noàng ñoä 5% . Tính khoái löôïng BaCl2 coù trong 200g dung dòch ?

HS : nhoùm thöïc hieän, ghi keát quaû leân baûng con.Sau ñoù 1 HS leân baûng giaûimdd = 200g. C% = 5% tìm

2. Tìm mct (bieát % vaø mdd)


169

mct ? HS nhoùm thaûo luaän, ghi keát quaû leân baûng con. Sau ñoù 1 HS trình baøy caùch laøm

5’ Baøi taäp 5 :Hoøa tan 0,5g muoái aên vaøo nöôùc ñöôïc dung dòch muoái aên coù noàng ñoä 2,5 %. Haõy tính :a) Khoái löôïng dung dòch muoái pha cheá ñöôïcb) Khoái löôïng nöôùc caàn duøng cho söï pha cheá

HS nhoùm thaûo luaän, ghi keát quaû leân baûng con1HS leân baûng giaûimct = 0,5g. C% = 2,5%. Tìm mdd ? mnöôùc ?

3. Tìm mdd. mnöôùc (bieát mct. C%)

5’ HÑ 3Vaän duïng ñeå giaûi baøi taäp 7 tr 146 SGKGV gôïi yù ñeå HS nhôù laïi Noäi dung veà ñoä tan

HS : toùm taét ñeà treân baûng ÔÛ t0 = 200C, SNaCL = 36g ; Sñöôøng = 204g. Tìm C% ddbh

NaCl2. ; C% ddbh ñöôøng

HS : nhoùm thaûo luaän vaø ghi keát quaû

2’HÑ 4 :Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: Hoïc baøi phaàn ghi nhôù veà C% Laøm baøi taäp trong phieáu hoïc taäp vaøo vôû



NOÀNG ÑOÄ DUNG DÒCH (tt)

I. MUÏC TIEÂU :

Bieát yù nghóa cuûa noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol vaø nhôù ñöôïc caùc coâng thöùc tính noàng ñoä Bieát vaän duïng coâng thöùc ñeå tính caùc loaïi noàng ñoä cuûa dung dòch ; nhöõng ñaïi löôïng lieân quan ñeán dung dòch nhö khoái löôïng chaát tan, khoái löôïng dung dòch, löôïng chaát tan, theå tích dung dòch, theå tích dung moâi Reøn tính caån thaän, yù thöùc laøm vieäc taäp theå


170

II. CHUAÅN BÒ : Phieáu hoïc taäp coù noäi dung ñeà baøi taäp seõ giaûi trong tieát hoïc




Noäi dung

7’ HÑ 1 : Kieåm tra Noàng ñoä phaàn traêm cho bieát gì ? vaän duïng ñeå tính soá gam muoái aên vaø soá gam nöôùc caàn phaûi laáy ñeå pha cheá thaønh 120g dung dòch coù noàng ñoä 5%

HS : laøm buùt vaán trong 7 phuùt. GV thu baøi theo soá chaün thöù töï danh saùch lôùp) Yeâu caàu HS khaùc neâu keát quaû

10’ HÑ 2 : GV yeâu caàu 3 HS cuûa 3 nhoùm khaùc nhau ñoïc SGK phaàn ñònh nghóa noàng ñoä mol.GV : Treân nhaõn caùc loï hoaù chaát coù ghi dd HCl 2M, dd Na0H 0,5M. Döïa vaøo khaùi nieäm veà CM haõy neâu yù nghóa con soá naøyGV : 2 mol HCl coù khoái löôïng laø bao nhieâu ? Duøng coâng thöùc naøo ñeå tính ?GV : Töø coâng thöùc, caùc em haõy vaän duïng ñeå giaûi caùc daïng baøi taäp (trong phieáu hoïc taäp)

HS ñoïc noàng ñoä mol 1 lít dung dòch

HS thaûo luaän vaø traû lôøi . dd HCl 2M cho bieát 1 lít dd axit clohidric coù hoøa tan 2 mol HCl.

HS Traû lôøi (vôùi dd Na0H 0,5 M cuõng coù caùch traû lôøi nhö treânHS : ñoïc laïi coâng thöùc vaø neâu yù nghóa caùc ñaïi löôïng trong coâng thöùc tính CM.

II. Noàng ñoä mol cuûa dung dòch :Noàng ñoä mol cuûa dung dòch cho bieát soá mol chaát tan coù trong 1 lít dung dòch

CM = (mol/l)

n : laø soá mol chaát tan v : laø theå tích d2 (l)

5’ Baøi taäp 1 : caâu c, baøi 3 tr 146 SGK4 lít dung dòch coù hoøa tan 400g CuS04. Tính noàng ñoä mol/ lít cuûa dung dòch. Cho Cu = 64. S = 32. 0 = 16

Baøi taäp 2 : (baøi 2 tr 145 SGK).Baøi naøy ñeå ñaûm baûo thôøi gian, GV cho : MKN03 = 101g

HS : nhoùm laøm baøi vaø ghi keát quaû leân baûng con 1 HS leân baûng laøm : Vdd = 4 lít, mct = 400g. Tìm CM

HS nhoùm thöïc hieän, ghi keát quaû leân baûng con1HS leân baûng laøm : Vdd = 4lít, mct = 400g.

1. Tính CM (bieát n hay mct vaø Vdd)


171



Noäi dung

5’

5’

8’

Baøi taäp 3 : (Baøi 4 tr 151 caâu c)Haõy tính soá mol vaø soá gam chaát tan trong 250ml dd CaCl2 0,1M, cho Ca = 40, Cl = 35,5Baøi taäp 4 : Tìm theå tích dd HCl 2M ñeå trong ñoù coù hoøa tan 0,5 mol HCl.GV : Chuùng ta vöøa laøm quen vôùi nhöõng daïng baøi taäp vaän duïng coâng thöùc tính CM. Baây giôø ta tìm hieåu loaïi baøi taäp tìm noàng ñoä mol/lit cuûa hoãn hôïp 2 dung dòch.Baøi taäp 5 :Troän 2 lít dung dòch ñöôøng 2M vôùi 1 lít dung dòch ñöôøng 0,5M. Tính noàng ñoä mol/ lít cuûa dd ñöôøng sau khi troän ?GV : Caùc böôùc ñeå giaûi baøi taäp naøy laø : B1 : Tìm n1 vaø n2 chaát tan trong moãi dd.B2 “ Tìm toång theå tích cuûa 2 dd.B3 : Tìm noàng ñoä mol/lít cuûa töøng chaát tan trong dung dòch

Tìm CM

HS nhoùm thöïc hieän, ghi keát quaû leân baûng con. Sau ñoù 1 HS giaûi thích caùch choïn caâu ñuùng (laø a)HS nhoùm thöïc hieän, ghi keát quaû leân baûng con1HS leân baûng laøm Vdd = 250ml, CM = 0,1M. Tính nCaC02, mCaCl2

HS nhoùm thöïc hieän ghi keát quaûn = 0,5 molCM = 2M. Tìm Vdd ?

HS ñoïc ñeà baøi taäp 5 (trong phieáu hoïc taäp) vaø toùm taét ñeà.HS nhoùm thaûo luaän vaø phaùt bieåu (2 hoaëc 3 HS)HS : nhoùm giaûi baøi taäp vaø cho keát quaû leân baûng con

2. Tính soá mol (hoaëc mct khi bieát CM vaø Vdd)

3. Tìm Vdd (khi bieát nct

vaø CM cuûa dung dòch)

4. Tìm CM cuûa hoãn hôïp 2 dung dòch

CM =

5’ HÑ 3 : Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau :Hoïc baøi phaàn ghi nhôù veà CM. Laøm baøi taäp 3 (b, d) ; baøi taäp 6 tr 146. Ñoïc tröôùc noäi dung baøi : Pha cheá dung dòch



172


PHA CHEÁ DUNG DÒCH

I. MUÏC TIEÂU:

Bieát thöïc hieän tính toaùn caùc ñaïi löôïng lieân quan ñeán dung dòch nhö löôïng (soá mol) chaát tan, khoái löôïng chaát tan, khoái löôïng dung dòch, dung moâi, theå tích dung moâi ñeå töø ñoù ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu pha cheá moät khoái löôïng hay moät theå tích dung dòch vôùi noàng ñoä theo yeâu caàu. Bieát caùch pha cheá moät dung dòch theo nhöõng soá lieäu ñaõ tính toaùn Bieát caùc thao taùc ñeå söû duïng caân, oáng ñong... Bieát caùc böôùc pha cheá moät dung dòch cuï theå theo yeâu caàu. Reøn tính caån thaän trong caùc thao taùc (caùch laáy, caùch pha cheá khoâng vaêng, ñoå hoùa chaát...) yù thöùc laøm vieäc taäp theå. II. CHUAÅN BÒ : Moãi nhoùm : Caân kyõ thuaät, coác 250ml, bình nöôùc, oáng ñong, ñuõa thuûy tinh, thìa laáy hoùa chaát. Hoùa chaát : CuS04 (khan), nöôùc caát.III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :* Tieán trình baøi daïy :



Noäi dung

8’HÑ 1 : Kieåm tra 1) Theá naøo laø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch ? Vieát coâng thöùc noàng ñoä phaàn traêm vaø neâu yù nghóa cuûa caùc ñaïi löôïng duøng trong coâng thöùc ?2) Caâu hoûi nhö treân vôùi noàng ñoä molToå chöùc tình huoáng hoïc taäpChuùng ta ñaõ bieát caùch tính noàng ñoä dung dòch. Nhöng laøm theá naøo ñeå pha cheá ñöôïc dung dòch theo noàng ñoä cho bieát ?Chuùng ta haõy tìm hieåu baøi hoïc.

1 HS traû lôøi veà C% 1 HS Traû lôøi veà CM GV yeâu caàu HS vieát coâng thöùc tính C% vaø CM leân baûngHS : caû lôùp chuù yù nghe ñeå coù yù kieán

5’HÑ 2 : (tính toaùn)

Töø noäi dung baøi taäp 1a. GV neâu caùc yeâu

HS ñoïc baøi taäp 1a tr 152 SGK

1. Caùch pha cheá moät dung dòch theo noàng ñoä cho tröôùc :1. Pha cheá 50g dd


173



Noäi dung

caàu ñeå nhoùm HS thöïc hieänTrong baøi taäp caùc em ñaõ bieát nhöõng ñaïi löôïng naøo ñeå pha cheá dung dòch ? Haõy vieát coâng thöùc tính mCuS04

töø coâng thöùc tính C%.Tính mCuS04 döïa vaøo coâng thöùc naøo ?GV (sau khi HS caùc nhoùm coù caâu traû lôøi) GV yeâu caàu 1HS nhoùm leân baûng tính toaùn vaø ghi keát quaû

Caùc nhoùm HS tính toaùn thaûo luaän ñeå traû lôøi caùc vaán ñeà GV yeâu caàu cho bieát :mCuS04 = 50gC% = 10%, caàn tìm mCuS04 ? mH20 ?

CuS04, coù noàng ñoä10%.a) Tính toaùn ñöôïc keát quaûmCuS04 = 5g ; mH20 = 45gb) Caùch pha cheá cho 5g CuS04, khan vaøo coác. Cho 45ml nöôùc vaøo duøng ñuõa thuûy tinh khuaáy ñeàu.

10’ HÑ 3 : (Caùch pha

cheá)

GV höôùng daãn caân

kyõ thuaät.

Yeâu caàu HS caân

5g CuS04 khan

Höôùng daãn caùch

duøng oáng ñong

Yeâu caàu HS ñong

45ml nöôùc caát.

Höôùng daãn ñoå

nöôùc caát daàn daàn

vaøo coác, khuaáy

nheï.

GV : Haõy neâu caùc

coâng vieäc caàn thöïc

hieän ñeå pha cheá

HS : thöïc hieän theo höôùng daãn cuûa GV, caân 5g CuS04 khan roài cho vaøo coác thuûy tinh

HS nhoùm thöïc hieän theo höôùng daãn.

HS : nhoùm trao ñoåi vaø phaùt bieåu

1HS nhoùm ñoïc SGK theo yeâu caàu


174



Noäi dung

50g dd CuS04 coù

noàng ñoä 10% Sau

khi HS phaùt bieåu, GV

yeâu caàu HS ñoïc SGK

phaàn caùch pha cheá

5’ HÑ 4 : (Tính toaùn)

Töø noäi dung baøi

taäp 1b. GV yeâu caàu

ñeå nhoùm HS thöïc

hieän

Trong baøi taäp caùc

em ñaõ bieát nhöõng

ñaïi löôïng naøo ?

Caàn tìm nhöõng ñaïi

löôïng naøo ñeå pha

cheá dung dòch ?

Haõy vieát coâng

thöùc tính mCuS04 , töø

coâng thöùc tính CM

cuûa dung dòch ?

Tính mCuS04 döïa vaøo

coâng thöùc naøo ?

Sau khi HS caùc

nhoùm coù caâu traû

lôøi, GV yeâu caàu HS

HS : ñoïc baøi taäp 1b tr 152 SGK

Caùc nhoùm HS thaûo luaän tính toaùn ñeå traû lôøi caùc vaán ñeà GV yeâu caàu cho bieát VddCuS04 = 50ml ; CM = 1M. Caàn tìm : mCuS04 ?

2. Pha cheá 50 ml dd CuS04 coù noàng ñoä 1Ma) Tính toaùn mCuS04 = 8g

b) Caùch pha cheá cho 8g CuS04, khan vaøo oáng ñong, ñoå töø töø nöôùc caát vaøo, khuaáy ñeàu ñeán vaïch 50ml.


175



Noäi dung

leân baûng tính toaùn

vaø ghi keát quaû.

10’ HÑ 5 : (Caùch pha cheá)

GV höôùng daãn caùc

nhoùm caùch pha cheá

dung dòch ñoå nöôùc

caát daàn daàn vaøo

oáng ñong, khuaáy

ñeàu ñeán vaïch 50ml.

GV : Haõy nhaéc laïi

caùc coâng vieäc caàn

thöïc hieän ñeå pha

cheá 50ml dd CuS04

coù noàng ñoä 1M

Sau khi HS phaùt

bieåu, GV yeâu caàu

HS ñoïc SGK

HS caân 8g CuS04 roài cho vaøo oáng ñong.HS thöïc hieän theo höôùng daãnHS : nhoùm trao ñoåi vaø phaùt bieåu

5’ HÑ 6 : Vaän duïng

GV duøng daïng baøi

taäp 4 tr 149 SGK.

Vieát ñeà baøi tröôùc

vôùi dd BaCl2 yeâu

caàu HS tính toaùn

caùc ñaïi löôïng. Neâu

caùch pha cheá 150g

BaCl2mct

mH20

mdd 150g

Vdd

Ddd 1,2g/ml

C% 20%

CM


176



Noäi dung

dd BaCl2 coù C% = 20%.

Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc sau: Laøm caùc baøi taäp vaøo vôû. Ñoïc tröôùc noäi dung baøi : Pha cheá dung dòch phaàn II.



177


PHA CHEÁ DUNG DÒCH (tt)

I. MUÏC TIEÂU:

Bieát thöïc hieän tính toaùn caùc ñaïi löôïng lieân quan ñeán dung dòch nhö löôïng (soá mol) chaát tan, khoái löôïng chaát tan, khoái löôïng dung dòch, dung moâi, theå tích dung moâi ñeå töø ñoù ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu pha cheá moät khoái löôïng hay moät theå tích dung dòch vôùi noàng ñoä theo yeâu caàu. Bieát caùch pha cheá moät dung dòch theo nhöõng soá lieäu ñaõ tính toaùn Bieát caùc thao taùc ñeå söû duïng caân, oáng ñong... Bieát caùc böôùc pha cheá moät dung dòch cuï theå theo yeâu caàu. Reøn tính caån thaän trong caùc thao taùc (caùch laáy, caùch pha cheá khoâng vaêng, ñoå hoùa chaát...) yù thöùc laøm vieäc taäp theå.

II. CHUAÅN BÒ : Moãi nhoùm : Caân kyõ thuaät, coác 250ml, bình nöôùc, oáng ñong, ñuõa thuûy tinh, thìa laáy hoùa chaát. Hoùa chaát : CuS04 (khan), nöôùc caát.III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :* Tieán trình baøi daïy :



Noäi dung

10’ HÑ : 1 Kieåm traChöõa baøi taäp 3 tr 149 SGK. GV cho HS ñoïc ñeà baøi ghi toùm taét ñeà baøi leân baûng. Ñaët caâu hoûi xaùc ñònh C% cuûa dung dòch roài trình baøy caùch pha cheá dung dòch ?Xaùc ñònh C% cuûa dung dòch roài trình baøy caùch pha cheá dung dòchToå chöùc tình huoáng hoïc taäpTieát tröôùc, chuùng ta ñaõ tìm hieåu caùch pha cheá dung dòch theo noàng ñoä cho tröôùc, nhöng laøm theá naøo ñeå pha loaõng moät dung dòch theo noàng ñoä cho tröôùc ? Chuùng ta haõy tìm hieåu baøi hoïc.

1 HS tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch roài neâu caùch pha cheá 1 HS tính noàn gñoä mol cuûa dung dòchHS lôùp theo doõi ñeå coù nhaän xeùt


178



Noäi dung

7’HÑ 2 : (Tính toaùn)

GV töø noäi dung baøi taäp 2a tr 148 gôïi yù ñeå HS ghi ñöôïc phaàn toùm ñeà.GV : Muoán pha loaõng dung dòch thì phaûi theâm nöôùc vaøo dung dòch hieän coù, theo ñeà baøi ta ñaõ coù Vdd (1) chöa ? Laøm theá naøo ñeå tìm ñöôïc Vdd (1) ?GV höôùng daãn HS veà caùch tính toaùn pha loaõng noàng ñoä mol/lit baèng nöôùc.Khi pha loaõng dung dòch thì soá mol chaát tan laø khoâng ñoåi

n = C1.V1 = C2.V2

GV yeâu caàu 1HS leân baûng tính vaø ghi keát quaû

HS : ñoïc baøi taäp 2a tr 153 SGK toùm taét ñeà : CM (1) = 2MCM (2) = 0,4MV2 = 100ml. Tìm V1.HS caùc nhoùm thaûo luaän vaø traû lôøi

HS nhoùm tính toaùn ñeå tìm V1

II Caùch pha loaõng moät dung dòch theo noàng ñoä cho tröôùc :1. Pha cheá 100ml dd MgS04 0,4M töø dd MgS04 2M


GV muoán pha loaõng dd MgS04 2M thaønh 100ml dd MgS04 0,4M, caùc em thöïc hieän nhö theá naøo ? GV yeâu caàu HS ñoïc SGKGV yeâu caàu HS thöïc hieän

HS nhoùm thaûo luaän traû lôøi

HS : ñoïc SGK caùch pha cheá

7’HÑ 4 : (Tính toaùn)

GV Muoán pha cheá dd coù noàng ñoä %, ta caàn tìm caùc ñaïi löôïng naøo ? Khi pha loaõng dd thì khoái löôïng chaát tan trong dd ñöôïc pha loaõng coù thay ñoåi khoâng ?Döïa vaøo soá lieäu ñeà baøi cho haõy tính mNaCl

cuûa dd 2,5% vaø mdd

coù noàng ñoä 10% ?GV : mdd NaCl 10% laø 37,5g. Haõy tìm mnöôùc

caàn duøng ñeå pha cheá ?

HS ñoïc baøi taäp 2b tr 148 SGK. Toùm taét ñeà :C% (1) = 10%C% (2) = 2,5%C% (3) = 150gTìm mNaCl ; mnöôùc ?HS nhoùm thaûo luaän vaø tính toaùn theo yeâu caàu1HS leân baûng ghi keát quaû

2. Pha cheá 150g dd NaCl 2,5% töø dd NaCl 10%


179



Noäi dung


GV höôùng daãn caùch pha loaõng dd coù noàng ñoä 10% thaønh 150g dd coù noàng ñoä 2,5%.GV nhaéc laïi caùc böôùc caàn thöïc hieän ñeå pha loaõng dung dòch theo yeâu caàu ?

HS thöïc hieän theo höôùng daãnHS nhoùm trao ñoåi HS : ñoïc SGK caùch pha cheá

5’ HÑ 6 : Daën doø HS chuaån bò cho tieát

hoïc sau:Ñoïc tröôùc baøi luyeân taäp 8



180

Documents

Giao an Hoa Hoc 8 Soan 4 Cot CA Nam