Genealogia w szkole, czyli jak Genealogia w szkole, czyli jak przygotować projekt poszukiwań przygotować projekt poszukiwań

historii rodzinnychhistorii rodzinnych

Treści: Treści:

podstawy prawne projektu w gimnazjum,podstawy prawne projektu w gimnazjum,

genealogia nauką pomocniczą historii,genealogia nauką pomocniczą historii,

dlaczego warto uczyć metodą projektów,dlaczego warto uczyć metodą projektów,

rola nauczyciela historii w przygotowaniu rola nauczyciela historii w przygotowaniu projektu edukacyjnego.projektu edukacyjnego.

Projekt edukacyjny w gimnazjum Projekt edukacyjny w gimnazjum

w prawie oświatowym w prawie oświatowym

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniającego rozporządzenie z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. nr 156, poz.1046).

§ 21a. 1. Uczniowie gimnazjum biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego.

2. Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod.

3. Zakres tematyczny projektu edukacyjnego może dotyczyć wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów lub wykraczać poza te treści.

4. Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów pod opieką nauczyciela i obejmuje następujące działania:

1) wybranie tematu projektu edukacyjnego;2) określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów

jego realizacji;3) wykonanie zaplanowanych działań;4) publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego.

5. Szczegółowe warunki realizacji projektu edukacyjnego określa dyrektor gimnazjum w porozumieniu z radą pedagogiczną.

6. Wychowawca klasy na początku roku szkolnego, w którym uczniowie będą realizować projekt edukacyjny, informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego.

7. Kryteria oceniania zachowania ucznia gimnazjum zawarte w ocenianiu wewnątrzszkolnym uwzględniają udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego.

8. Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego oraz temat projektu edukacyjnego wpisuje się na świadectwie ukończenia gimnazjum.

9. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, uniemożliwiających udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego, dyrektor gimnazjum może zwolnić ucznia z realizacji projektu edukacyjnego.

10. W przypadku, o których mowa w ust. 9, na świadectwie ukończenia gimnazjum w miejscu przeznaczonym na wpisanie informacji o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego wpisuje się „zwolniony” albo „zwolniona”.

§ 2. 1. Przepis § 21a rozporządzenia wymienionego w § 1 niniejszego rozporządzenia w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem stosuje się do uczniów klas gimnazjum, w których realizuje się podstawę programową kształcenia ogólnego, określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

2. W roku szkolnym 2010/2011 informację, o której mowa w § 21a ust. 7 rozporządzenia wymienionego w § 1 niniejszego rozporządzenia w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, wychowawca klasy przekazuje uczniom i ich rodzicom (prawnym opiekunom) w terminie do dnia 30 listopada 2010 r.

§ 5. Szkoły dostosują swoje statuty do zmian wynikających z niniejszego rozporządzenia w terminie do dnia 30 listopada 2010 r

Zadania szkoły związane z realizacją projektu

Dyrektor i Rada Pedagogiczna powinni podjąć wiążące decyzje na temat organizacji prac nad projektami edukacyjnymi w zakresie:

terminu wykonywania tych projektów,

czasu realizacji projektów,

ich rodzaju,

treści programowych, jakie będą obejmować,

opieki nad zespołami uczniowskimi (wychowawcy klas, nauczyciele wybranych przedmiotów)

ewentualnego zaangażowania innych nauczycieli np. w formie uczestniczenia w konsultacjach z uczniami.

formy i czasu prezentacji,

dokumentowania wykonanego projektu.

Zadaniem dyrektora i nauczycieli jest też:

podjęcie decyzji dotyczących ewentualnego oceniania przedmiotowego projektów,

określenie liczebności zespołów projektowych,

ustalenie sposobów spełnienia warunku obligatoryjności udziału uczniów w projekcie,

określenie zasad wyboru tematu projektu.

Szczególnie ważne są decyzje dotyczące oceniania uczniów, zwłaszcza:

ustalenie kryteriów uznania udziału ucznia za wystarczający dla wpisania jego tematu na świadectwie ukończenia gimnazjum,

ustalenie zasad uwzględnienia udziału w pracy nad projektem w ocenie zachowania ucznia.

Podstawą do wpisania udziału ucznia w realizacji projektu Podstawą do wpisania udziału ucznia w realizacji projektu edukacyjnego na świadectwie ukończenia gimnazjum jest spełnienie edukacyjnego na świadectwie ukończenia gimnazjum jest spełnienie

przez niego minimalnych warunków, którymi powinny być między przez niego minimalnych warunków, którymi powinny być między innymi:innymi:

czynny udział w pracy nad projektem czynny udział w pracy nad projektem w zespole;w zespole;

wykonanie konkretnego wskazanego wykonanie konkretnego wskazanego w harmonogramie zadania;w harmonogramie zadania;

doprowadzenie prac nad projektem doprowadzenie prac nad projektem do końca;do końca;

udział w publicznej prezentacji projektu.udział w publicznej prezentacji projektu.

Kryteria, które powinny być uwzględnione Kryteria, które powinny być uwzględnione przy formułowaniu oceny zachowaniaprzy formułowaniu oceny zachowania

samodzielność uczniów w rozwiązywaniu samodzielność uczniów w rozwiązywaniu problemów postawionych w projekcie problemów postawionych w projekcie i podejmowaniu związanych z nim działań,i podejmowaniu związanych z nim działań,

sposób współpracy w zespole projektowym,sposób współpracy w zespole projektowym,

właściwe pełnienie w zespole pełnionych ról,właściwe pełnienie w zespole pełnionych ról,

doprowadzenie prac projektowych do końca doprowadzenie prac projektowych do końca i publiczne zaprezentowanie efektu końcowego,i publiczne zaprezentowanie efektu końcowego,

umiejętność dokonania samooceny adekwatnej umiejętność dokonania samooceny adekwatnej do wkładu i efektów pracy nad projektem.do wkładu i efektów pracy nad projektem.

Projekt edukacyjny …Projekt edukacyjny …

jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod

należy do metod, które integrują należy do metod, które integrują wiedzę oraz umiejętności z różnych wiedzę oraz umiejętności z różnych dziedzin.dziedzin.

Rodzaje projektów…Rodzaje projektów…BADAWCZYBADAWCZYZwiązany jest z procedurami problemowymi. Związany jest z procedurami problemowymi. W trakcie jego realizacji uczeń stara się rozwiązać W trakcie jego realizacji uczeń stara się rozwiązać problem w sposób będący odbiciem procedury problem w sposób będący odbiciem procedury naukowej (we właściwej dla danego poziomu skali). naukowej (we właściwej dla danego poziomu skali). Rozpoznaje zagadnienie, stawia hipotezy, Rozpoznaje zagadnienie, stawia hipotezy, projektuje sposoby ich weryfikacji, gromadzi dane, projektuje sposoby ich weryfikacji, gromadzi dane, opracowuje je opracowuje je i wyciąga wnioski. i wyciąga wnioski.

W uproszczonej wersji, uczniowie zbierają W uproszczonej wersji, uczniowie zbierają i systematyzują informacje o określonych i systematyzują informacje o określonych zagadnieniach. Efektem jego realizacji może być zagadnieniach. Efektem jego realizacji może być np. opracowanie monograficzne, wystawa, album, np. opracowanie monograficzne, wystawa, album, wywiad, opowiadanie, ……wywiad, opowiadanie, ……

DZIAŁAŃ PRAKTYCZNYCH DZIAŁAŃ PRAKTYCZNYCH (LOKALNYCH)(LOKALNYCH)

To podjęcie konkretnych działań w szkole lub To podjęcie konkretnych działań w szkole lub środowisku lokalnym. Efektem jego realizacji środowisku lokalnym. Efektem jego realizacji może być: zbudowanie układów może być: zbudowanie układów elektronicznych (np. na pracownię), elektronicznych (np. na pracownię), odnowienie boiska szkolnego, sadzenie drzew odnowienie boiska szkolnego, sadzenie drzew w parku, usunięcie dzikiego wysypiska śmieci, w parku, usunięcie dzikiego wysypiska śmieci, itp.. Uczniowie zdobywają wiedzę przez itp.. Uczniowie zdobywają wiedzę przez doświadczenie – praktyczne działanie.doświadczenie – praktyczne działanie.

Dlaczego warto uczyć metodą Dlaczego warto uczyć metodą projektu?projektu?

Kształtuje umiejętność:Kształtuje umiejętność:

• zbierania i selekcjonowania informacji z różnych źródeł,zbierania i selekcjonowania informacji z różnych źródeł,• pisemnego opracowywania i prezentowania materiałów,pisemnego opracowywania i prezentowania materiałów,• rozwiązywania problemów, rozwiązywania problemów, • umiejętność integrowania wiedzy z różnych dziedzin,umiejętność integrowania wiedzy z różnych dziedzin,• podejmowania decyzji, podejmowania decyzji, • efektywnego porozumiewania się w różnych sytuacjach,efektywnego porozumiewania się w różnych sytuacjach,• prezentacji własnego punktu widzenia i wysłuchiwania poglądów prezentacji własnego punktu widzenia i wysłuchiwania poglądów

innych osób,innych osób,• dyskutowania,dyskutowania,• stosowania zdobytej wiedzy w praktyce, stosowania zdobytej wiedzy w praktyce, • planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, • pracy w grupie, pracy w grupie, • wystąpień publicznych,wystąpień publicznych,

Aby działanie było projektem…Aby działanie było projektem…

1) wybranie tematu projektu edukacyjnego;

2) określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji;

3) wykonanie zaplanowanych działań;

4) publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego.

Genealogia Genealogia

GenealogiaGenealogia (z greki γενεά, genea – (z greki γενεά, genea – "ród""ród" oraz oraz λόγος, logos – λόγος, logos – "słowo", "wiedza""słowo", "wiedza") — jedna ) — jedna z nauk pomocniczych historii, zajmująca się z nauk pomocniczych historii, zajmująca się badaniem więzi rodzinnych między ludźmi badaniem więzi rodzinnych między ludźmi na bazie zachodzącego między nimi na bazie zachodzącego między nimi pokrewieństwa i powinowactwa. W zczególności pokrewieństwa i powinowactwa. W zczególności przedmiotem zainteresowania genealogii przedmiotem zainteresowania genealogii są wybrane rodziny i rody, ich pochodzenie, są wybrane rodziny i rody, ich pochodzenie, historia oraz wzajemne relacje rodzinne i losy historia oraz wzajemne relacje rodzinne i losy poszczególnych członków rodziny. poszczególnych członków rodziny.

Jak można wprowadzić genealogię Jak można wprowadzić genealogię do projektu edukacyjnego?do projektu edukacyjnego?

historia mówiona – rodzinne opowieści, historia mówiona – rodzinne opowieści, wywiady, wspomnieniawywiady, wspomnienia

domowe archiwa – fotografie, artefakty domowe archiwa – fotografie, artefakty mogą być inspiracją do opracowania historii mogą być inspiracją do opracowania historii przedmiotu, który odgrywa wyjątkową rolę przedmiotu, który odgrywa wyjątkową rolę w rodziniew rodzinie

imiona – odkrywanie znaczenia imion imiona – odkrywanie znaczenia imion i pochodzenia nazwiski pochodzenia nazwisk

historia lokalna – indywidualne losy człowieka historia lokalna – indywidualne losy człowieka mogą stanowić fragment lokalnej historii.mogą stanowić fragment lokalnej historii.

O czym trzeba pamiętać tworząc O czym trzeba pamiętać tworząc projekt dotyczący genealogii?projekt dotyczący genealogii?

możemy wywołać bolesne wspomnienia czy możemy wywołać bolesne wspomnienia czy trudne pytania,trudne pytania,

zadania powinny być elastyczne,zadania powinny być elastyczne,

dostosowane do poziomu i sytuacji rodzinnej dostosowane do poziomu i sytuacji rodzinnej naszych uczniów,naszych uczniów,

dopuszczamy możliwość rozmów ze starszym dopuszczamy możliwość rozmów ze starszym pokoleniem, niekoniecznie z członkami własnej pokoleniem, niekoniecznie z członkami własnej rodziny (historia mówiona).rodziny (historia mówiona).

PRZYKŁADOWE TEMATYPRZYKŁADOWE TEMATY

W jaki sposób moi przodkowie zaznaczyli swą W jaki sposób moi przodkowie zaznaczyli swą obecność w walkach niepodległościowych obecność w walkach niepodległościowych (narodowo-wyzwoleńczych)?(narodowo-wyzwoleńczych)?Czy znasz swoją rodzinę… w obiektywie? Czy znasz swoją rodzinę… w obiektywie? Udowodnij. Udowodnij.

Miejsce symboli narodowych w życiu mojej Miejsce symboli narodowych w życiu mojej rodzinyrodziny..Moja rodzina na przestrzeni wieków.Moja rodzina na przestrzeni wieków.Jak daleko mogę zbadać historię mojej Jak daleko mogę zbadać historię mojej rodziny?rodziny?

Co nosiło się „wczoraj” w plecaku szkolnym?Co nosiło się „wczoraj” w plecaku szkolnym?

Jaki wpływ miały media na życie moich Jaki wpływ miały media na życie moich dziadków?dziadków?

Czy nasze babcie ubierały się modnie? Czy nasze babcie ubierały się modnie?

Jak zintegrować pokolenia w moim środowisku Jak zintegrować pokolenia w moim środowisku lokalnym?lokalnym?

Skąd wyszliśmy, kim jesteśmy, dokąd Skąd wyszliśmy, kim jesteśmy, dokąd zmierzamy – jak zmieniało się pojęcie zmierzamy – jak zmieniało się pojęcie patriotyzmu na przestrzeni wieków?patriotyzmu na przestrzeni wieków?

Karta projektu (przykład)Karta projektu (przykład)1.1. Temat projektuTemat projektu2.2. Uzasadnienie wyboru tematu – wstępUzasadnienie wyboru tematu – wstęp3.3. Uczestnicy (np. uczniowie klasy II a, b ….)Uczestnicy (np. uczniowie klasy II a, b ….)4.4. Osoba odpowiedzialna za realizacjęOsoba odpowiedzialna za realizację5.5. Osoby wspomagające realizację (jeśli są)Osoby wspomagające realizację (jeśli są)6.6. Czas trwania (np. od 1 X do 30 III)Czas trwania (np. od 1 X do 30 III)7.7. Cele projektu (cele edukacyjne)Cele projektu (cele edukacyjne)8.8. Metody i formy pracyMetody i formy pracy9.9. Harmonogram działań (zadania do wykonania, Harmonogram działań (zadania do wykonania,

problemy do rozwiązania, zagadnienia do rozważenia)problemy do rozwiązania, zagadnienia do rozważenia)10.10. Kryteria oraz sposób oceny projektu (ogólnie)Kryteria oraz sposób oceny projektu (ogólnie)11.11. Ewaluacja (jak i kiedy)Ewaluacja (jak i kiedy)

TEMATTEMAT

CELE CELE

DZIAŁANIADZIAŁANIA

PREZENTACJAPREZENTACJA

Bibliografia Bibliografia

Włodzimierz Dworzaczek, Włodzimierz Dworzaczek, GenealogiaGenealogia, Wydawnictwo Naukowe , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1959, (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, PWN, Warszawa 1959, (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, seria: seria: Nauki pomocnicze historiiNauki pomocnicze historii, pod red. Tadeusza Manteuffla). , pod red. Tadeusza Manteuffla). Paweł Laskowicz, Paweł Laskowicz, Księga genealogiczna twojej rodziny. Poradnik Księga genealogiczna twojej rodziny. Poradnik praktycznypraktyczny, Świat Książki, Warszawa 2005., Świat Książki, Warszawa 2005.Małgorzata Nowaczyk, Małgorzata Nowaczyk, Poszukiwanie przodków. Genealogia dla Poszukiwanie przodków. Genealogia dla każdegokażdego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2005,, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2005,Rafał T. Prinke, Rafał T. Prinke, Poradnik genealogia amatoraPoradnik genealogia amatora, Wydawnictwo , Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1992. Polonia, Warszawa 1992. Władysław Semkowicz, Władysław Semkowicz, Encyklopedia nauk pomocniczych historiiEncyklopedia nauk pomocniczych historii, , Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków – zob. s. 188-194. UNIVERSITAS, Kraków – zob. s. 188-194. Józef Szymański, Józef Szymański, Nauki Pomocnicze HistoriiNauki Pomocnicze Historii, Wydawnictwo , Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.Naukowe PWN, 2004.