GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - Pegem.Net...Aktivasyon Kodu Gelişim Psikolojisi kitabınızın ilk sayfasında yer almaktadır. Aktivasyon Kodu ile aktif ettiğiniz çözüm videoları

2021KPSS

GELİŞİMPSİKOLOJİSİ

6880

EĞİTİM BİLİMLERİ

TAMAMI VİDEO ÇÖZÜMLÜ

SORU BANKASIVİDEO

SORU ÇÖZÜMLERİÜCRETSİZDİR.

Uygulamasını indir

SORULARIN ÇÖZÜM VİDEOLARINI İZLELütfen detaylı bilgi için ön sözü okuyunuz.

Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru BankasıGelişim Psikolojisi

ISBN 978-0-2020-0005-3

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem Akademi

Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. A.Ş.’ye aittir. Anılan ku-

ruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, man-

yetik kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Bu kitap, T.C. Kültür ve Turizm

Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi

vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.

Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yürüten uluslararası

akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca tanınan yükseköğretim kurumlarının

kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca

Türkiye’de kurulan Turcademy.com tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı

yazarlara ait 1000’in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere http://

pegem.net adresinden ulaşılabilmektedir.

9. Baskı: Ekim 2020, Ankara

Yayın - Proje: Ümit DilaverDizgi-Grafik Tasarım: Arzu Orhan Kaya

Kapak Tasarım: Pegem Akademi

Baskı: Vadi Grup Basım A.Ş.İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No: 105

Yenimahalle/ANKARATel: (0312) 394 55 91

Yayıncı Sertifika No: 36306Matbaa Sertifika No: 26687

İletişim–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60İnternet:www.pegem.net

E-ileti: [email protected] Hattı: 0538 594 92 40

Ön Söz

iii

Değerli Öğretmen Adayları,

Kendini eğitime ve öğretime adamanın kutsallığını yaşamak için çıktığınız bu yolda iyi bir başlangıç yapmak ve mutlu yarınlara ulaşmak için ilk adım çalışmaya karar vermeniz ve doğru bir şekilde ça-lışmaya başlamanızdır. Bu doğrultuda hazırladığımız yayınlarımızla sizi en uygun şekilde amacınıza ulaştırmayı hedefliyoruz.

Pegem Akademi

Aktivasyonunu yapmış olduğunuz kitabınızı

“Ürünlerim” sekmesinden görüntüleyebilir ve

videolarınızı izlemeye başlayabilirsiniz.

4. AdımÜrünlerim

Aktivasyon Kodu Gelişim Psikolojisi kitabınızın ilk sayfasında yer almaktadır.Aktivasyon Kodu ile aktif ettiğiniz çözüm videoları 31 Ağustos 2021 tarihine kadar geçerlidir.

Pegem Kampüs Uygulamasını Kullanabilmeniz İçinAşağıdaki Adımları Takip Ediniz:

Pegem Kampüs Web Sitesi Üzerinden VideolarınızaErişebilmek İçin Aşağıdaki Adımları Takip Ediniz:

Üye girişi yaptıktan sonra açılan pencerede sağ altta bulunan aktivasyon menüsünden kitabınız ile birlikte size iletilen aktivasyon kodu ile aktivasyon işlemlerini yapabilirsiniz.

3. AdımAktivasyon

Mevcut tarayıcınıza pegemkampus.com yazarak web sitemiz üzerinden erişim sağlayabilirsiniz.

Pegem Kampüs üyeliğiniz yoksa “Kayıt Ol” butonuna tıkladıktan sonra formu doldurarak üyelik işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.

Üyelik bilgileriniz ile giriş yaptıktan sonra sağ üst köşede yer alan “ad-soyad” bilgilerinize tıklayarak “aktivasyonlarım” sekmesinden kitabınız ile birlikte size iletilen aktivasyon kodu ile aktivasyon işlemlerini yapabilirsiniz.

Aktivasyon işleminizi tamamladıktan sonra video derslerinizi aynı menü üzerinde yer alan “Aldığım Eğitimler” sekmesinden görüntüleyebilirsiniz.

1

2

3

4

Uygulamamızı

mağazalarından “Pegem Kampüs”yazarak indirebilirsiniz.

1. AdımUygulama

İndirme

2. AdımÜyelik

Üyelik ekranına erişebilmek için;“Hesabın yok mu? Hemen Üye Ol” butonuna tıklayarak, üyelik formunu

eksiksiz doldurduktan sonrauygulamayı kullanmaya

başlayabilirsiniz.

Sağ tarafta bulunan QR kodu okutarak kitabınızla ilgili çözüm videolarına kısayoldan erişebilirsiniz.

5. AdımQR Kod Okutma

Ön Söz

v

Ön Söz��iii

İçindekiler �� v

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

Gelişimde Temel Kavramlar - 1 ��1







Fiziksel Gelişim - 1 ��44

Fiziksel Gelişim - 2 ��50

Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi - 1 ��55







Kişilik Gelişimi - 1 ��107








İ Ç İ N D E K İ L E R

vi

Ahlâk Gelişimi - 1��158






Benlik Gelişimi - 1 ��198

Karma Testler - 1 ��204


Tarama Testi - 1 ��213


Cevap Anahtarı��225

Gelişimde Temel Kavramlar

1

Testin Çözümlü Videolarını İzlemek İçin Kare Kodu Okutunuz.

TEST - 1

1. Bir araştırmacı, çocukların yaşa bağlı bilişsel gelişimlerini incelemek amacıyla üç, altı ve dokuz yaşlarından seksener çocuk seçmiştir. Seçtiği çocuklarla yedi yıl boyunca çalışmış ve yaptığı incelemeler sonucunda elde ettiği verilerle genellenebilir sonuçlara ulaşmaya çalışmıştır.

Yukarıda sözü edilen araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturur?

A) Nitel

B) Psikoanaliz

C) Boylamsal

D) Sırasal desen

E) Kesitsel

2. Bir araştırmacı, zekâ ile problem çözme becerisi arasındaki ilişkiyle ilgili yapılmış 80 ilişkisel araştırmayı değerlendirerek bu çalışmaların bir sentezini oluşturmaya çalışmıştır.

Araştırmacının kullandığı yöntemin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

A) Boylamsal

B) Meta-analiz

C) Kesitsel

D) Örnek olay

E) Vaka analizi

3.

I. Derin’in başlangıçta kelimeleri doğru telaffuz edemezken ilerleyen zamanlarda iki-üç kelimelik cümleler kurmaya başlaması

II. Yalın’ın, annesi ile babası ayrıldıktan sonra giderek içine kapanması

III. Zeynep’in anaokuluna başladıktan sonra ayakkabılarının bağcıklarını bağlarken eskisi kadar zorlanmaması

IV. Faruk’un boyunun uzaması

Yukarıdaki ifadelerden hangisi “gelişme” kavramına örnek olarak gösterilemez?

A) Yalnız II B) II ve III C) II ve IV

D) II, III ve IV E) III ve IV

4. Bir araştırmada 2 aylık bazı bebeklerde utangaçlığın belirtileri gözlenmiştir. Bu bebekler kaşlarını çatmakta ve hareketsiz bir şekilde yatmaktadırlar. Daha sonraları bu bebeklerin tanımadıkları yetişkinler gördüklerinde aşırı korktukları, yeni durum ve objelerle karşılaştıklarında sinirlendikleri belirlenmiştir. 3 ya da 4 yaşlarına geldiklerinde de çevreleri tarafından utangaç olarak isimlendirildikleri gözlenmiştir. Psikolog Jerome Kogan’a göre bazı bebekler yeni durumlara karşı diğerlerinden daha fazla tepki göstermektedirler. En küçük bir stres bile kalp atışlarını hızlandırmakta, kas gerilimini artırmakta ve hormonal düzeyde değişikliklere neden olmaktadır. Bu aşırı fizyolojik tepki gösterme özelliği daha sonraları sosyal ortamlarda bebeklerin utangaçlık örüntüsü göstermelerine yol açmaktadır.

Yukarıdaki açıklamaya göre bebeklerin utangaçlık örüntüsü oluşturmaları aşağıdaki gelişim alanlarından hangisi ile doğrudan ilgilidir?

A) Kişilik

B) Bilişsel

C) Ahlak

D) Devinişsel

E) Anatomik

5. Rutherford, Mathur ve Quinn yapılandırılmış iş birlikçi öğrenme etkinlikleri ve doğrudan eğitim vermenin, suçlu ve saldırgan kız çocuklarının iletişim becerilerine olan etkisini belirlemek amacıyla bir araştırma gerçekleştirmiştir. Yaşları 14 ile 17 arasında değişen on dört ergenle yürütülen çalışmada iletişim becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmış ve çalışma sonucunda bireylerin iletişim becerileri açısından ilerleme kaydettiği, saldırganlık davranışlarının ise azaldığı gözlenmiştir. İzleme çalışmasında ise iletişim becerilerinde düşüş gözlenmesine karşılık katılımcıların iletişim becerilerinin başlangıç noktasından daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Yukarıda verilen durumda kullanılan araştırma aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturabilir?

A) Deneysel araştırma

B) Kesitsel

C) Betimsel araştırma

D) Psikanaliz

E) Sırasal araştırma


2

6. Tek yumurta ikizleri aynı genetik donanıma sahip olsalar bile aralarında bireysel farklılıkların bulunduğu görülmektedir.

Tek yumurta ikizlerinde gözlenen bu farklılığa gelişimi etkileyen faktörlerden hangisi yol açmaktadır?

A) Deneyim

B) Genotip

C) Tarihsel Zaman

D) Kalıtım

E) Genler

7. Kimi çocuklar bireysel bazı becerileri sergilerken diğer çocuklara göre zorlanırlar. Örneğin, ilköğretim birinci sınıfa başladıklarında bazıları daha düzgün yazı yazarken bazıları diğerleri kadar düzgün yazamazlar. Aslında bu durum bireysel beceri farklılıklarının dışında, çocukların gelişimlerinin hangi aşamasında olduklarını belirleyen en önemli etken olan ………………..kavramıyla ilgilidir.

Yukarıda sözü edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarihsel zaman

B) Büyüme

C) Olgunlaşma

D) Öğrenme

E) Kritik dönem

8. Lisede edebiyat öğretmeni olarak görev yapan Neslihan Hanım, bir ilköğretim okuluna Türkçe öğretmeni olarak tayin istemiştir. Neslihan Hanım, göreve başladığında geçmiş alışkanlıkları ile Türkçe dersi için fazla derinlikli bir anlatım kullanmıştır. Girdiği sınıflardan bazı öğrenciler okul psikolojik danışmanına giderek öğretmenlerinin anlattığı birçok şeyi anlamakta güçlük çektiklerini, Neslihan Öğretmen’in anlattığı birçok konuya dair önceden herhangi bir bilgiye sahip olmadıklarını, bu nedenle de Türkçe dersinde başarısız olacaklarıyla ilgili endişelerini belirtmişlerdir.

Öğrencilerin yaşadığı sıkıntılarla ilişkili olan gelişim kavramı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Zekâ

B) Olgunlaşma

C) Büyüme

D) Hazırbulunuşluk

E) Kritik dönem

9.

I. Yeşim Hanım’ın on bir aylık bebeğiyle eskiye oranla daha çok konuşmaya başlaması

II. Erhan Bey’in uzun süredir görmediği yeğenine yaşını söyleyerek aldığı pantolonun küçük gelmesi

III. Aynı sınıfa dört yıl boyunca uygulanan ilgi envanterinden elde edilen puanlardaki kararlılığın yıllara bağlı olarak artması

Yukarıdaki örneklere karşılık gelen gelişim kavramları sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) Olgunlaşma-Büyüme-Yaş

B) Çevre etkisi-Büyüme-Yaş

C) Kritik dönem-Yaş-Olgunlaşma

D) Hazırbulunuşluk-Kritik dönem-Büyüme

E) Hazırbulunuşluk-Büyüme-Yaş

10. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi ergenlik döneminde gözlenen hızlı bedensel değişimin doğrudan bir sonucu olarak nitelendirilemez?

A) Dış görünüşe verilen önemin artması

B) Karşı cinse olan ilginin artması

C) Psikomotor davranışlarda sakarlık gözlenmesi

D) Erkeklerde meme düğümcüklerinin oluşması

E) Dönemin sonuna doğru birincil cinsiyet özelliklerinin kazanılması

11. Yedi yaşında olan iki öğrenciden birisi okumayı oldukça erken öğrenmiş olmasına rağmen diğer öğrenci henüz okumayı öğrenememiştir.

Bu durum hangi gelişim ilkesiyle açıklanır?

A) Gelişim, yordanabilir bir sıra izler.

B) Gelişim, genelden özele doğrudur.

C) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

D) Gelişimde kritik dönemler vardır.

E) Gelişim, nöbetleşe devam eder.


3

12. Rukiye Hanım, oğlu Murat’ı askere gönderirken akrabalarına “Murat küçük bir bebekken de çok sıcakkanlı bir çocuktu. Tanıdık, yabancı ayırt etmeden herkesin kucağına giderdi. Eminim, komutanları onu çok sevecekler.” demiştir.

Rukiye Hanım’ın oğlu Murat’ın çocukluktan itibaren gösterdiği özellikler ile ilgili işaret ettiği kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kimlik

B) Çevre

C) Mizaç

D) Öğrenme

E) Kritik dönem

13. Altı yaşına kadar olan dil gelişiminin seyrini belirlemek isteyen bir araştırmacı 1, 3, 5, 7 yaşında bulunan yirmişer denekle yaptığı çalışmada, her yaş grubuna uygun geliştirdiği testleri aynı günde uygulayarak elde ettiği sonuçları yorumlamıştır.

Bu araştırmacının kullanmış olduğu araştırma deseni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deneysel

B) Boylamsal

C) Sırasal desen

D) Meta-analiz

E) Kesitsel

14.

I. Ailesinin maddi sorunlarından dolayı yeterince beslenemeyen Beste’nin ufak tefek olması

II. Hakan’ın paragraf sorularını çözebilmek için sözcükte ve cümlede anlam bilgisine sahip olması

III. Barış’ın kravatını bağlayabilmesi

Yukarıdaki örnekler sırasıyla gelişim psikolojisi kavramlarından hangileriyle eşleşir?

A) Büyüme-Hazırbulunuşluk-Öğrenme

B) Öğrenme-Olgunlaşma-Hazırbulunuşluk

C) Büyüme-Güdü-Olgunlaşma

D) Olgunlaşma-Hazırbulunuşluk-Kritik dönem

E) Gelişme-Olgunlaşma-Kritik dönem

15. Aysu, kendi başına yemek yemekten büyük keyif almaktadır. Annesinin verdiği katı yiyecekleri iki eliyle tutup yiyen Aysu, zamanla parmaklarını daha rahat kullanmaya başlamıştır. Ancak Aysu hâlen çorba içerken zorluk yaşamakta ve üzerine dökmektedir.

Aysu’nun durumuyla örtüşen gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişim, içten dışa doğrudur.

B) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

C) Gelişimin hızı her dönemde aynı değildir.

D) Gelişim, genelden özele doğrudur.

E) Gelişim, baştan ayağa doğrudur.

16. “Aslı ilk bebeğimdi ve onun yetişmesi ile ilgili hata yapmaktan çok korktuğum için neredeyse piyasadaki tüm gelişim psikolojisi kitaplarını okudum. Okuduğum kitapların hemen hemen hepsinde bebeklerin ihtiyaçlarının zamanında ve tutarlı bir şekilde karşılanmasının ve ona gösterilen sevginin bebeğin ileriki yıllardaki sosyal gelişimi için çok önemli olduğu özellikle vurgulanmaktaydı.”

Annenin söylediklerinden varılabilecek en uygun sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bebeğin gelişiminde önemli etkenlerden biri de kalıtımdır.

B) Bir bireyin sosyal gelişiminde etkili olan güven duygusunun oluşmasında kritik dönem bebeklik evresidir.

C) Yeni doğan bebeğin ihtiyaçlarının sadece anne tarafından karşılanması gerekir.

D) Bebeğin çeşitli gelişim özellikleri açısından olgunlaşması üzerinde bakım ve ihtiyaçlarının karşılanması önemlidir.

E) Bebeğin ihtiyaçlarının düzenli karşılanmaması onun ileride yalnızlık duygusu yaşamasına neden olur.


4

17. Bir öğretmen “Günümüzde internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte diğer insanlarla iletişim kurma şeklimiz de değişti. İnsanlar birbirleriyle daha çok internet aracılığıyla iletişim kurmaya başladılar. Bunun yararları kadar zararlarının da olduğu bir gerçektir.” şeklinde açıklama yapmıştır.

Öğretmenin açıklamaları gelişimi etkileyen hangi kavrama vurgu yapmaktadır?

A) Büyüme

B) Olgunlaşma

C) Hazırbulunuşluk

D) Tarihsel zaman etkisi

E) Kritik dönem

18. Bir araştırmacı, küçük yaşta anne ve babası boşanan ailelerin çocuklarından seçtiği üç yaşındaki 30 çocuğun sosyal gelişimlerinin bu durumdan nasıl etkilendiğini incelemek istemiştir. 18 yıl süreyle incelediği çocukların sosyal gelişimleriyle ilgili elde ettiği verilerden yola çıkarak önemli genellemelere ulaşmıştır.

Araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Metaanaliz

B) Kesitsel yöntem

C) Deneysel yöntem

D) Boylamsal yöntem

E) Sırasal yöntem

19. Mustafa yapısı gereği çok hareketli ve yerinde duramayan, asi bir çocuktur. Bu durumdan dolayı ailesini çok zor durumlarda bırakan Mustafa, okulda pek çok farklı yapıda çocuk olmasına karşın kendisine benzer yapıda arkadaşlar edinmektedir.

Paragrafa göre Mustafa ile ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir?

A) Bireyin mizacı, onun çevresi ile nasıl ilişkiler kuracağını etkilemektedir.

B) Bireysel farklılıklar sosyal gelişim üzerinde etkilidir.

C) Çocuklar kendilerine benzeyen kişileri model alırlar.

D) Sosyal ilişkiler bireyin kişiliğini etkiler.

E) Bilişsel gelişim üzerinde kalıtım ve çevre karşılıklı etkileşim hâlindedir.

20. Bulundukları şehirde yaşadığı deprem sırasında tüm ailesini kaybeden Yusuf, yetiştirme yurdunda büyümüştür. Yusuf yaşadığı travma nedeniyle uzun bir süre konuşamamıştır. Okul başarısı da düşen Yusuf bu nedenle liseye gelmesine karşın hâlâ bir meslek seçiminde bulunamamıştır.

Yusuf’un durumunu en iyi yansıtan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişim, sürekli ve aşamalıdır.

B) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

C) Gelişim nöbetleşedir.

D) Gelişim, içten dışa doğrudur.

E) Gelişim, genelden özeledir.

21. Aşağıdakilerden hangisi ilk çocuklukta görülen davranışlardan biri değildir?

A) Kaba motor davranışlarda başarılıdırlar.

B) Ana dilin temel kurallarını dönem içinde öğrenirler.

C) Olayları değerlendirirken davranışı yönlendiren niyeti dikkate alırlar.

D) Cinsiyet farklılıklarını öğrenirler.

E) Benmerkezci düşünme biçimine sahiptirler.

22. Aynı cinsiyetten olan ikizler üzerinde yapılan çalışmalarda kardeşlerin ilgi alanlarındaki korelasyon puanının yaşla birlikte düştüğü gözlenmiştir.

Bu çalışmayı yürüten araştırmacıların yukarıda belirtilen sonuca varmaları için kullanmaları gereken en uygun araştırma deseni ve puanlardaki düşüşün nedeni aşağıdakilerden en iyi hangisiyle açıklanabilir?

A) Boylamsal-Yaşantı

B) Deneysel-Yaşantı

C) Boylamsal-Büyüme

D) Kesitsel-Olgunlaşma

E) Nitel-Kritik dönem


5

ÇÖZÜMLER 1. Aynı çocuklarla zamansal süreçte yapılan araştırmalar boy-

lamsal araştırma olarak tanımlanır. Farklı yaştaki çocuklar-la aynı anda yapılan araştırmalar kesitsel araştırma olarak tanımlanır. Ancak bu soruda olduğu gibi hem farklı yaştaki çocuklarla hem de zamansal bir süreç içinde çalışmak “sı-rasal” veya “sırasal desen” araştırmaları olarak tanımlanır.

Cevap D

2. Daha önce yapılmış birkaç araştırma sonuçlarını karşılaş-tırarak bunların çapraz analizi ile yeni bir çıkarıma ulaş-mak meta-analiz çalışması olarak tanımlanır. Meta-analiz çalışmalarında bilim insanı kendisi bir araştırma deseni oluşturmaz. Daha önce yapılmış çalışmaları analiz ederek yeni sonuçlar elde eder.

Cevap B

3. I. Derin’in olumlu yönde dilsel beceri gelişimi bir “gelişim” olarak tanımlanır.

II. Yalın’ın olumlu yönde olmayan davranışları bir değişim-dir. Ancak gelişim olarak tanımlanamaz.

III. Zeynep’in davranışı olumlu yöndedir ve bu gelişimdir.

IV. Faruk’un boyunun uzaması büyümeye dayalı bir ge-lişimdir.

Cevap A

4. Soru kökünde bahsedilen utangaçlık göstergesi tepkiler kişilik gelişimi alanı içinde değerlendirilir. Kişilik gelişimi; tutum, mizaç, tercihlerimiz, beğenilerimiz gibi davranışsal özelliklerimizin bütünüdür.

Cevap A

5. Betimsel ve deneysel araştırma farkı bu soru için ayırıcı bir noktadır. Betimsel araştırmalarda var olan durumun üzerine bir etki denenmeden incelendiği çalışmalardır. Oysa deneysel çalışmalarda bir bağımsız değişkenin et-kisi grup (veya birey) üzerinde denenir. Bu olayda grup üzerinde bir eğitim programının etkisi incelenmektedir ve deneysel araştırma yapılmıştır.

• Yapılan çalışma deneydir. Betimsel araştırma değildir.

• Çalışma boylamsaldır. Kesitsel değildir.

Cevap A

6. • Tek yumurta ikizlerinin genleri özdeştir. (E)

• Tek yumurta ikizlerinin kalıtımları özdeştir. (D)

• Tek yumurta ikizlerinin genotipleri özdeştir. (B)

• Tek yumurta ikizleri aynı tarihsel zamanı paylaşırlar. (C)

• Tek yumurta ikizlerinin tutum, siyasi tercih, ilgi alanları gibi farklılıkları yaşantı ve deneyime dayanmaktadır.

Cevap A

7. Çocukların yazı yazma becerileri olgunlaşma zamanla-ması ile doğrudan ilgilidir. Bazı çocukların yazı yazma için olgunlaşma zamanı 5,5 yaş, bazılarının 6 yaş, bazılarının 6,5 yaş civarıdır. Bu durum olgunlaşma kavramı ile ilgilidir.

Cevap C

8. Lise edebiyat öğretmeni olan Neslihan Hanım’ın Türkçe dersi için ağır gelmesi öğrencilerin hazırbulunuşlukları ile ilgilidir. Öğretmen öğrencilerin hazırbulunuşluklarını dik-kate almamıştır.

Cevap D

9. I. Yeşim Hanım’ın çocuğu ile igilenmesi bir çevre etkisidir.

II. Erhan Bey’in yeğenine aldığı pantolonun uygun olma-ması büyüme ile ilgilidir.

III. Aynı sınıfa boylamsal olarak uygulanan testin kararlılı-ğının artması yaş etkisiyle ilgilidir. Yaş arttıkça ilgi envan-terindeki kararlılığın artması doğaldır.

Cevap B

10. Dış görünüşe önem verilmesi, karşı cinse ilgi, sakarlık, meme düğümleri, hızlı bedensel değişimle ilgilidir. Ancak (E) seçeneğinde verilen ifade yanlıştır. Çünkü birincil cin-siyet özellikleri ergenliğin sonunda değil, ergenliğe girişle edinilir. Bu yüzden birincil cinsiyet özelliklerinin kazanıl-ması hızlı bedensel gelişimin bir sonucu olamaz. E seçe-neğinde neden-sonuç ilişkisi yanlış kurgulanmıştır.

Cevap E

11. Benzer yaşlarda olan iki bireyin zekâ, tutum, ilgi, beceri düzeyi farkları “gelişimde bireysel farklar vardır.” ilkesi ile açıklanır.

Cevap C

12. Kişiliğimizin doğuştan gelen biyolojik yansımasına mizaç adı verilir. Hareketlilik düzeyi, acıya duyarlılık, mutluluk eşiği, mimiklerin yansıtılması gibi özellikler mizaç olarak tanımlanır. Mizaç; kişiliğin doğuştan gelen bileşenine ve-rilen addır.

Cevap C


6

13. 2015 2016 2017 2018

1 yaş 7 yaş

zaman

3 yaş 5 yaş

Aynı anda farklı yaştaki bireylerin incelenmesi kesitsel araştırma olarak tanımlanır.

Cevap E

14. I. Bebeğin ufak tefek kalması büyüme olarak tanımlanır.

II. Hakan’ın paragraf sorularını çözebilecek önbilgilere sa-hip olması hazırbulunuşluluk ile ilgilidir.

III. Barış’ın kravatını bağlayabilmesi olgunlaşma ve öğ-renme sürecinin birleşimidir. Altyapı psikomotor olgun-laşmaya, daha sonra da tekrarlarla deneyim ve öğrenme sürecine dayanır.

Cevap A

15. Ekmek gibi katı yiyecekleri tutabilme nispeten daha kolay, kaşık ile çorba içme ise nispeten daha zor bir beceridir. Daha incelikli beceriler daha geç kazanılır. Bu durum geli-şimin genelden özele doğru olması ile ilgilidir.

Cevap D

16. Soru kökünde Erikson’un psikososyal gelişimi ile ilgili 0-2 yaş özelliği ve krizi vurgulanmıştır. Bu durum (B) seçene-ğinde ifade edilmiştir. Bu seçenekte bebeğin sosyal ge-lişiminde 0-2 yaşa has kritik dönem vurgusu yapılmıştır.

Cevap B

17. Gelişimi etkileyen bu unsurlar yaşadığımız tarihsel kesitin özellikleri ile ilgilidir. Bu durum tarihsel zaman kavramı ile açıklanır. Yaşadığımız çağda internet kullanımının olumlu veya olumsuz etkileri tarihsel zaman etkisi ile ilgilidir.

Cevap D

18. 2018 2019 2020

3 yaş grubu30 çocuk

2021 2022 2023 2024 2025 2026

Aynı araştırma grubunun zamansal süreçte 18 yıl boyun-ca incelenmesi boylamsal araştırma olarak tanımlanır.

Cevap D

19. Soru kökünde hareketli mizaca sahip Mustafa’nın bu özelliğe uygun arkadaşlar edindiği anlatılmaktadır. Bu du-rum (A) seçeneğinde ifade edilmiştir. Bireyin mizacı, yani soru kökündeki Mustafa’nın mizacı, onun çevresi ile nasıl ilişkiler kuracağını etkilemektedir.

Cevap A

20. 0 2 7 12 18 25

x

Gelişim alanlarının arasındaki etkileşim gelişim bir bü-tündür ilkesi ile açıklanır. Oysa aynı gelişim alanında dö-nemlerin ilişkisi ve etkileşimi gelişim sürekli ve aşamalıdır ilkesiyle açıklanır. Bu soruda Yusuf’un kişilik gelişiminde çocukluk belki de bebeklikte yaşadığı sorunlar ileriki dö-nemlere farklı yansımalar ile etki etmektedir.

Cevap A

21. A) Bu ifade doğrudur. 2-7 yaş arasında çocuklar zıplama, yuvarlanma gibi kaba kas davranışlarında başarılıdırlar.

B) Bu ifade doğrudur. 5 yaş civarında ilk gramer süreci tamamlanır.

C) Bu ifade yanlıştır. İlk çocukluk döneminde niyetler dik-kate alınamaz. Dışsal somut gerçekliğe göre yargılama yapılır.

D) Cinsiyet farkları 3-6 yaş arası öğrenilir. Bu ifade doğ-rudur.

E) İşlem öncesi dönemde benmerkezci düşünme hakim-dir. Bu ifade doğrudur.

Cevap C

22. Aynı cinsiyetten ikizlerle yıllar boyu süren bir araştırma boylamsal özellikler taşımalıdır. İkizlerin yaşları arttıkça ilgilerinin farklılaşması ise deneyim ve yaşantılarının farklı-laşmasına dayanmaktadır.

Cevap A


7


TEST - 2

1. İnsan davranışlarının önemli bir kısmının farkında olmadığı bilinç alanlarının yansıması olarak ortaya çıktığını düşünen psikoloji yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Davranışçı

B) Bilişsel

C) İnsancıl

D) Psikanalitik

E) Yapısal

2. Bir çocuğun ahlaki değerlendirmelerinin ailesi ve içinde yaşadığı kültüre göre şekillendiği görüşünü benimseyen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Psikanalitik

B) Davranışçı

C) Yapısalcı

D) Hümanistik

E) İşlevselcilik

3. İnsanoğlu üzerindeki çevre etkisinin katmanlı bir yapı oluşturduğunu ve bu yapının karşılıklı etkileşimlerle bireyi yönlendirdiğini düşünen bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) C. Gustav Jung

B) Bronfenbrenner

C) Freud

D) C. Rogers

E) Erikson

4. “Her birey kendini gerçekleştirme potansiyeliyle dünyaya gelir ve uygun koşullarda var olan bu potansiyeli kullanır.” görüşünü savunan yaklaşım hangisidir?

A) Davranışçı

B) Bilişsel

C) İnsancıl

D) Psikanalitik

E) Yapısal

5. Anne-baba tutumlarının çocukların benlik algısı üzerindeki etkilerinin araştırıldığı farklı araştırmaların sonuçlarının birleştirilip tek araştırma sonucu hâlinde rapor edildiği bir projede aşağıdaki araştırma yöntemlerinden hangisine başvurulmalıdır?

A) Boylamsal

B) Kesitsel

C) Betimsel

D) Meta-analiz

E) Korelasyon

6. 32 yaşında ve iki çocuk annesi olan Seher Hanım, çocuklarının doğuştan getirdikleri potansiyelleri ortaya çıkarabilmeleri için onlara olabildiğince zengin bir o kadar da özgür bir çalışma ortamı sunmaya çalışmaktadır.

Bu yaklaşımından yola çıkarak Seher Hanım’ın aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine daha yakın olduğu söylenebilir?

A) Yapısalcılık

B) Hümanist

C) İşlevselci

D) Psikanalitik

E) Davranışçılık

7. Bir araştırmacı yaptığı bir çalışmada sınav kaygısı ile mükemmeliyetçilik arasında yüksek düzeyde bir ilişki bulmuştur.

Bu araştırmacının kullanmış olduğu yöntemin aşağıdakilerden hangisi olduğunu kesinlikle söyleyebiliriz?

A) Korelasyonel

B) Deneysel

C) Meta-analiz

D) Nitel

E) Psikanaliz


8

8. Öğrencilerin akademik başarıları üzerinde çevredeki ısı ve ışık miktarının etkilerinin araştırıldığı bir çalışmada, öğrencilerin yedi hafta süreyle ısı ve ışık açısından iyileştirilmiş ortamlarda ders çalışmaları sağlanmış ve ardından başarı düzeylerindeki değişim incelenmiştir.

Bu çalışmanın yöntemi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Betimsel

B) Deneysel

C) Doğal Gözlem

D) Nitel

E) Meta-analiz

9. Kadın ve erkekte yer alan ve döllenmeyi sağlayan hücrelere ---- (I) adı verilmektedir. Bu hücrelerin sahip olduğu özellikler, bebeğin taşıyacağı ---- (II) özellikleri belirlemektedir.

Yukarıda verilen parçada yer alan boşluklara sırasıyla getirilmesi gereken kavramlar aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II

A) Mayoz Çevresel

B) Ovum Bireysel

C) Otozom Ailesel

D) Fenotip Yapısal

E) Eşey Kalıtsal

10. 14 yaşında olan Ceren’in boyu son 10 ayda 4 cm kadar uzamıştır.

Buna göre Ceren’in aşağıdaki hormonal bezlerden hangisinin etkili bir şekilde işlev gördüğü söylenebilir?

A) Hipofiz

B) Troid

C) Böbrek üstü

D) Pankreas

E) Paratiroid

11. Sevgi, sekiz yaşında ve ilköğretim ikinci sınıf öğrencisidir.

Havighurst’e göre, aşağıdakilerden hangisi Sevgi’nin yerine getirmesi beklenen gelişim görevlerinden biri değildir?

A) Kendine karşı olumlu tutum geliştirme

B) Aritmetikle ilgili temel becerileri kazanma

C) Özerk ahlak sistemi geliştirme

D) Çevresine ilişkin duygularını fark etme

E) Yaşıtları ile olumlu ilişkiler kurma

12. İnsanoğlunun gelişim süreci dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi bebeklik dönemine ait bir gelişim ödevi değildir?

A) Adını öğrenme

B) Nesne sürekliliğini kazanma

C) Yürüme

D) Tek sözcükle kendini ifade etme

E) Cinsiyet farklılıklarını öğrenme

13. Yapılan araştırmalar ergenlik döneminde sorunlu davranışların diğer gelişim dönemlerine oranla daha sık rastlandığını ortaya koymaktadır.

Ergenlikte bu tür davranışlardaki artışın temel nedeni öncelikle aşağıdaki gelişim alanlardan hangisinde yaşanan değişimdir?

A) Bilişsel

B) Sosyal

C) Dil

D) Biyolojik

E) Ahlak

14. Havighurst’e göre aşağıdaki gelişim ödevlerinden hangisi genç yetişkinlik dönemine ait değildir?

A) Geçimini sağlayacak bir işe sahip olma

B) Eş seçme ve yuva kurma

C) Yakınlık duygusu geliştirme

D) Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme

E) Kimlik kazanma


9

15. Çift yumurta ikizlerinde gözlenen gelişimin bazı yönlerden farklılaşmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Çevre

B) Genotip

C) Cinsiyet

D) Tarihsel zaman

E) Deneyim

16. Annesinin göz rengi yeşil, babasınınki ise kahverengi olan Toprak’ın göz rengi yeşildir.

Bu duruma ilişkin aşağıda yapılan açıklamalardan hangisi yanlıştır?

A) Toprak’ın gözlenen göz rengi fenotip olarak tanımlanır.

B) Annesinin genotipinde yeşil göz rengi geni vardır.

C) Babasının fenotipi kahverengi olarak yansımaktadır.

D) Toprak’ın genotipinde sadece yeşil göz geni vardır.

E) Toprak çocuklarına hem annesinin hem babasının genetik mirasını yansıtabilir.

17. İnsan gelişimini ve davranışlarını etkileyen pek çok farklı faktör bulunmaktadır. Saldırganlık konusunda yapılan bir çalışmada cinsiyet ve hormonların bireylerin saldırganlık düzeylerini belirleyen en etkili iki faktör olduğu ortaya konulmuştur.

Bu çalışmanın sonuçlarından yola çıkarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?

A) İnsan gelişiminde kalıtsal faktörler etkin rol oynamaktadır.

B) Saldırganlık davranışının ortaya çıkmasında çevresel faktörler etkili değildir.

C) Saldırganlık kadınlarda daha sık rastlanan bir durumdur.

D) Gelişimde doğuştan getirilen birtakım özellikler değiştirilebilir.

E) Saldırganlık davranışının ortaya çıkmasında toplumsal cinsiyet rolleri etkilidir.

18. Günümüzde birçok öğretmen öğrencilerine verdiği ödevlerde onları bilgisayar ve internet kullanımına teşvik etmektedirler.

Bireyin gelişimi dikkate alınarak bu yeni öğretmen tutumunun ortaya çıkması, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

A) Olgunlaşma

B) Kalıtım

C) Sosyal çevre

D) Tarihsel zaman

E) Büyüme

19. İki yaşında olan Eylül su bardağını yüksekçe bir tezgâhın üzerine koymak için uzanmakta; ancak bir türlü bunu başaramamaktadır. Bu durum Eylül’ün öfkelenmesine neden olmaktadır.

Eylül’ün öfkelenmesinin temel nedeni aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramlarından hangisine bağlı olarak açıklanabilir?

A) Anne-baba tutumu

B) Olgunlaşma

C) Büyüme

D) Hazırbulunuşluk

E) Öğrenme

20. Bir bebeğin yürümeye başlamasını, bir çocuğun aritmetik becerileri öğrenmesini ve bir ergenin karşı cinse duyduğu ilginin artmasını aşağıdaki kavramlarından hangisi daha iyi açıklar?

A) Tarihsel zaman

B) Büyüme

C) Savunma mekanizması

D) Bilinçaltı

E) Gelişim

2021KPSS

ÖĞRENMEPSİKOLOJİSİ

6880



SORU BANKASIVİDEO




Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru BankasıÖğrenme Psikolojisi

ISBN 978-0-2020-0005-3


© Pegem Akademi


















İletişim–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––




Ön Söz

iii



Pegem Akademi




4. AdımÜrünlerim





3. AdımAktivasyon





1

2

3

4

Uygulamamızı


1. AdımUygulama

İndirme

2. AdımÜyelik



başlayabilirsiniz.



v

Ön Söz��iii


ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ ��

Öğrenme Psikolojisine Giriş - 1 ��1




Tepkisel (Klasik) Koşullanma - 1 ��32





Bağ Kuramı - 1 ��67

Bağ Kuramı - 2 ��73

Bitişiklik Kuramları - 1 ��80

Bitişiklik Kuramları - 2 ��85

Edimsel Koşullanma - 1��92








Gestalt Kuramı - 1 ��146

Gestalt Kuramı - 2 ��153


vi

Bilgi İşleme Kuramı - 1 ��159



Amaçlı Davranışçılık - 1 ��177

Amaçlı Davranışçılık - 2 ��184

Sosyal Öğrenme - 1 ��187













Cevap Anahtarı��239

Öğrenme Psikolojisine Giriş

1


TEST - 1

1. Aşağıdakilerden hangisi öğrenmenin en uygun tanımıdır?

A) Bireyin doğduktan sonra kazandığı her türlü davranıştır.

B) Bireyin içinde yaşadığı toplumsal yapının gereği olarak sergilediği davranışlardır.

C) Bireyin yeni şemalar oluşturarak kazandığı, davranışlarına somut olarak yansıttığı bilgilerdir.

D) Bireyin yaşantıları sonucu kazandığı davranışlarında ya da potansiyel davranışlarında meydana gelen nispeten kalıcı değişikliklerdir.

E) Bireyin biyolojik olarak olgunlaşma sonucunda bedensel ve zihinsel değişimleridir.

2. Aşağıdakilerden hangisi öğrenmenin zorunlu özelliklerinden değildir?

A) Sonradan kazanılması

B) Yaşantı sonucunda oluşması

C) Davranışta bir değişiklik olması

D) İstendik yönde bir değişim olması

E) Göreceli olarak devamlılık göstermesi

3. Sekiz yaşında olan İlay, sokakta bulduğu ve yaşadıkları apartmanın bahçesinde beslediği yavru kedinin tuvaletini bahçedeki toprağa gömdüğünü görünce, annesine kedisinin çok akıllı olduğunu söylemiştir. Annesi ise bu yavru kedinin diğerlerinden farklı olmadığını, tüm kedilerin tuvaletlerini bu şekilde yaptıklarını açıklamıştır.

İlay’ın annesinin yaptığı bu açıklama, kedi yavrusunun sergilediği davranışın aşağıdakilerden hangisine örnek olarak verilebileceğini göstermektedir?

A) Refleks B) İçgüdü

C) Geçici davranış D) Öğrenme

E) Homeostatik

4. Normalde çok neşeli olmayan bir kişinin alkol aldığında oldukça neşeli davranması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Öğrenme B) Bastırma

B) İçgüdü C) Refleks

E) Geçici davranış

5. Üniversite birinci sınıf öğrencisi olan Orhan üniversite yaşamına uyum sağlamakta oldukça zorlanmış, vizelerde başarısız olmuştur. Final döneminde ise artık yeni yaşamına büyük ölçüde uyum sağlayan Orhan bir hafta boyunca gece gündüz ders çalışmış ve bütün derslerden geçmiştir.

Bu durum aşağıdaki faktörlerden hangisinin uzun süreli öğrenme sağlamasa bile başarı getirebileceğini ortaya koymaktadır?

A) Aralıklı çalışma

B) Bölerek öğrenme

C) Bütüncül öğrenme

D) Toplu çalışma

E) Kalıcı öğrenme

6. Melek Hanım, kokulara karşı oldukça hassastır; mutfağa girdiğinde lavabodan gelen kokuyu hemen fark etmiş ancak bir süre mutfakta çalıştıktan sonra kokuyu hissetmez olmuştur.

Melek Hanım’ın yaşadığı bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Duyarlılaşma

B) Bastırma

C) Duyusal adaptasyon

D) Sönme

E) Alışkanlık kazanma

7. Aralarında dört ay yaş farkı olan iki kuzenden büyük olan 22 aylıktır ve birçok sözcüğü telaffuz edebilmektedir. Diğer kuzen annesinin daha ilgili olmasına rağmen sözcükleri aynı şekilde telaffuz edememektedir.

Bu durum öğrenmeyi etkileyen ve öğrenenle ilgili olan aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıklanabilir?

A) BüyümeB) Olgunlaşma

C) Türe özgü hazıroluş

D) Ön öğrenme

E) Transfer


2

8. Sınıf arkadaşı olan İlker ve Buse yaz tatilinde bilgisayar kursuna başlarlar. İlker bu kursta hızla başarı gösterir; ancak Buse zorlanır, okulda İlker’den daha başarılı olan Buse’nin durumuna annesi çok şaşırır ve nedenini araştırmak için kurs öğretmeni ile görüşür. Kurs öğretmeni bu durumun İlker’in evinde bilgisayar olmasına karşın Buse’nin evinde bilgisayar olmamasıyla açıklar.

Bu açıklamadan yola çıkarak iki arkadaşın öğrenme yaşantıları arasındaki bu farklılığın aşağıdakilerden hangisinden kaynaklandığı söylenebilir?A) KaygıB) HazırbulunuşlukC) OlgunlaşmaD) Algısal ayırtedilebilirlikE) Dikkat

9. Aşağıdaki grafiklerden hangisinde öğrenmedeki başarı ile hazırbulunuşluk düzeyi arasındaki ilişki daha doğru olarak ortaya konulmuştur?

A) B)

Öğrenme

Hazırbulunuşluk

Öğrenme

Hazırbulunuşluk

C) D) Öğrenme

Hazırbulunuşluk

Öğrenme

Hazırbulunuşluk

E)

Öğrenme

Hazırbulunuşluk

10. Aşağıdakilerden hangisi öğrenme oluştuğunun kesin ispatını sunan bir kavramdır?

A) Tepki B) Davranış C) Refleks

D) Olgunlaşma E) Alışkanlık kazanma

11. Birinci sınıfta okuma yazmayı yeni öğrenen Mehmet okumaları sırasında aynı hataları sürekli olarak tekrarlamaktadır.

Mehmet’in bu durumu öğretmeninin aşağıdaki özelliklerden hangisini göz ardı etmesine bağlı olarak açıklanabilir?

A) Toplu öğrenme B) Aralıklı öğrenme

C) Aktif katılım D) Geribildirim

E) Bütüncül öğrenme

12. Aşağıdakilerden hangisi kalıcı bir öğrenme gerçekleştirmek isteyen bireylerin kullanmaması gereken bir yöntemdir?

A) Aralıklı öğrenme

B) Aktif katılım sağlama

C) Toplu öğrenme

D) Geri bildirim alma

E) Bütün - parça - bütün ilişkileri ile öğrenme

13. Üniversite üçüncü sınıfta Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı’nda öğretimine devam eden Kübra sınavlara arkadaşlarının birçoğundan daha az çalışmasına karşın çoğunlukla daha yüksek puanlar almaktadır. Bu duruma anlam veremeyen arkadaşlarına, derse yalnızca kitaptan okuyarak değil derslerde öğretmenlerin anlattığı konulara ilişkin aldığı kendine özgü notlarla ve kavram haritaları ile hazırlandığını ifade etmektedir.

Kübra ile arkadaşlarının öğrenme düzeyleri arasındaki farkı en iyi açıklayan faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aralıklı öğrenme stratejisi kullanma

B) Toplu öğrenme stratejisi kullanma

C) Aktif katılım sağlama

D) Geri bildirim

E) Olgunlaşma


3

14. Aşağıdakilerden hangisi öğrenme ürünü bir davranış değildir?

A) Bir sporcunun antrenman yaparken doğru nefes alıp vermesi

B) Bir çocuğun eline çiçek aldığında burnuna götürüp koklaması

C) Bir kişinin denize girdiğinde boyunu aşan yerlere gitmemesi

D) Küçük bir bebeğin avucuna dokunulduğunda, dokunanın parmağını kavraması

E) Pipetle portakal suyu içen bir çocuğun, pipeti tıkanınca üflemesi

15. Psikoloji bölümü ikinci sınıf öğrencisi Aydan iki dersten bütünlemeye kalmıştır. Ders çalışmak için memleketine gitmeyip yurtta kalan Aydan yaz mevsimi olduğundan dolayı sıcak havadan çok rahatsız olmakta ve gündüz uyuyup gece geç saatlere kadar ders çalışmaktadır. Sıcaktan ve uykusuzluktan yorgun düşen Aydan, okuduğunu anlamakta güçlük çekmekte ve zaten zorlandığı derslerden sınıfta kalmaktan endişe duymaktadır. Sınav günü geldiğinde tüm gece, sınavının nasıl geçeceğini düşünen Aydan uyuyamamış ve ertesi gün sınavı kötü geçmiştir.

Aydan’ın durumuyla ilgili varılabilecek en doğru sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bireyin öğrenme malzemesine olan ilgisi başarıyı olumlu yönde etkiler.

B) Genel uyarılmışlık ve kaygı bazen öğrenmeyi olumsuz etkiler.

C) Öğrenmeye karşı güdülenme düzeyinin düşük olması başarıyı olumsuz yönde etkiler.

D) Bazen yeni bilgiler önceki bilgilerin karıştırılmasına neden olabilir.

E) Bilginin yanlış şemalara kodlanması, bilginin hatırlanmasını güçleştirir.

16.

I. Uzun süredir voleybol oynayan bir kişinin futbol oynamaya başladığında zorlanması

II. Çok fazla bulmaca çözen bir bireyin kelime yarışmasında başarılı olması

III. Bilgisayarını değiştiren bir bireyin, yeni bilgisayarındaki düğmelere alışmakta güçlük çekmesi

IV. Lisede İngilizce hazırlık okuyan bir öğrencinin, yaz tatilinde turistlerle İngilizce konuşurken zorlanmaması

Yukarıda verilen örneklerden hangilerinde olumsuz aktarma söz konusudur?

A) I ve III B) II ve III C) II ve IV

D) III ve IV E) II, III ve IV

17. Aşağıdaki davranışlardan hangisinde organizmayı davranışa yönelten gücün kaynağı diğerlerinden farklıdır?

A) Bu derse çalışmazsam sınıfta kalırım.

B) Orijinal yemek tariflerini denemeyi çok seviyorum.

C) Öğretmenlik tam bana göre bir meslek, kesinlikle sınavı kazanmalıyım.

D) Satranç oynarken stres atıyorum.

E) Yemek yedikçe yiyesim geliyor.

18. KPSS’ye hazırlanan Sinem, arkadaşı Ebru ile sohbet ederken ona, “Ders çalışırken, deneme sınavları sırasında en ufak bir gürültü olduğunda dikkatim dağılıyor ve bir türlü başarılı olamıyorum. Gerçek sınavda da böyle bir durumla karşılaşmaktan endişe duyuyorum” demiştir. Ebru ise “Ben sürekli gürültülü ortamlarda ders çalışıyorum, sessiz bir ortamda duyduğum en küçük bir ses bile beni rahatsız ediyor. Ancak gürültülü ortamlarda ilk başta rahatsız oluyorum, sonradan nasıl olduğunu bilmediğim bir şekilde sesleri duymamaya başlıyorum.” demiştir.

Bu duruma göre Sinem ve Ebru’nun durumu sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

A) Duyarlılaşma - Alışkanlık kazanma

B) Alışma - Alışkanlık kazanma

C) Duyarlılaşma - Duyusal adaptasyon

D) Olumsuz öğrenme - Tepkisel koşullanma

E) Duyarlılaşma - Sönme

19. Araba kullanmayı öğrenmeyi çok isteyen Yasemin’e direksiyon hocası “İyi bir sürücü olmak istiyorsan bir araba alıp sürekli çalışmalısın. Yoksa araba kullanmayı kitaptan okuyarak öğrenemezsin.” demiştir.

Direksiyon hocasının bu tutumu aşağıdakilerden hangisini sağlamaya yöneliktir?

A) Olgunlaşmayı destekleme

B) Olumlu pekiştirme

C) Olumlu transfer

D) Deneyim kazanma

E) Algısal ayırtedilebilirlik


4

20. Sınavlara hazırlık kurslarında yapılan seviye sınıfı uygulamasının temelinde yatan nedenin aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgili olduğu söylenebilir?

A) İşbirlikli öğrenme

B) Tam öğrenme

C) Transfer

D) Gizil öğrenme

E) Hazırbulunuşluk

21. Üniversite giriş sınavına hazırlanan Zeynep, hazırlık kursunda girdiği deneme sınavlarının bazılarından iyi netler çıkarırken, bazılarından hiç beklemediği kadar düşük puanlar almaktadır. Bu durumu okul psikolojik danışmanıyla konuşan Zeynep, “Derslerime çok düzenli çalışıyorum. Sürekli tekrarlar yapıyorum ve bol bol soru çözüyorum. Ancak bazı sınavlarda tüm bildiklerimi karıştırıyorum ve düşük puan alıyorum. Bazen çalışmamın karşılığını alamadığımı düşünüyorum.” demiştir.

Zeynep’in durumuyla ilgili olarak psikolojik danışmanın yapacağı en uygun açıklama aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrenme yeteneğiniz bazen azalabilir.

B) Öğrenme verimini derslere göre ayrı ayrı incelemek gerekir.

C) Doğru yöntemle çalıştığına eminim ama bazen işler ters gidebilir.

D) Bireysel farklılıklar bazen böyle sonuçlar doğurabilir.

E) Tekrar sayısını artırmakta fayda var.

22. Nurcan Hanım sınıfında öğrenme psikolojisi dersinde “Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler” konusuna geçmeden önce sınıfa “Ders çalışırken hangi durumlarla karşılaştığınızda öğrenmekte güçlük çekiyorsunuz?” şeklinde bir soru yöneltmiş ve öğrencilerin bu konudaki düşüncelerini sınıfla paylaşmalarını istemiştir.

Nurcan Hanım’ın bu davranışı, öğrenciler üzerinde aşağıdakilerden hangisini sağlamaya yöneliktir?

A) Bütün - parça - bütün öğrenme

B) Tümevarımsal öğrenme

C) Algısal ayırtedilebilirlik

D) Telaffuz edilebilirlik

E) Anlamsal çağrışım

23.

I. Pınar’ın ne zaman şeftali görse kaşınmaya başlaması

II. Bir kişinin ameliyat sonrasında uyanırken eşinin ismini sayıklaması

III. Bir bebeğin yanağına dokunulduğunda başını o yana çevirmesi

IV. Bir kişinin denize ilk girdiği anda çok üşümesi, daha sonra bu tepkisinin nispeten azalması

Verilen örnekler sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangileriyle açıklanır?

A) Refleks - Geçici davranış - Öğrenme - Alışma etkisi

B) Öğrenme - Geçici davranış - Refleks - Duyusal uyum

C) Öğrenme - Geçici davranış - Tepki - Alışkanlık kazanma

D) Geçici davranış - Tepki - Refleks - Öğrenme

E) Tepki - Öğrenme - Geçici davranış - Duyusal uyum

24. Beş yaşındaki Cansu, resim bölümünde okuyan ablası gibi resim yapmaya çalışmakta, ancak bir türlü başarılı olamamaktadır. Ablası gibi resim çizmekte zorlanan Cansu, bu duruma çok üzülmektedir.

Cansu’nun resim yapmakta zorlanmasını en iyi açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dikkat

B) Genel uyarılmışlık hâli

C) Güdülenme

D) Türe özgü hazırbulunuşluluk

E) Olgunlaşma


5

ÇÖZÜMLER

1. � (A) seçeneğinde belirtilen durum hem olgunlaşma,

hem de öğrenme ürünü tüm davranışları içine alır.

� (B) seçeneğindeki durum sadece bazı öğrenmeleri içerir tüm öğrenmeleri kapsamaz.

� (C) seçeneğinde verilen durum sadece bazı öğren-meleri kapsar. Örneğin soyut öğrenmeleri kapsamaz.

� (D) seçeneğinde ise öğrenmeyi tamamlayan kapsa-yıcı ve eksik olmayan bir tanım verilmiştir.

� (E) seçeneğinde sadece biyolojik olgunlaşma ürünü ve fizyolojik değişimler ifade edilmiştir.

Cevap D

2. � Sonradan kazanılma, yaşantı sonucu oluşma, dav-

ranışta bir değişiklik olması, göreceli olarak devam-lılık göstermesi öğrenmenin zorunlu özelliklerinden-dir. Ancak davranışta istendik yönde bir değişim olması öğrenmenin mutlak şartı değildir.

� Olumsuz öğrenmeler yani istenmeyen öğrenmeler de öğrenmenin tanımı içine girer. İstendik yönde olma şartı öğrenme ile değil eğitim ile ilgilidir.

Öğrenme: İstendik yönde olma şartı yoktur.Eğitim: İstendik davranışlar ile ilgilidir.

Cevap D

3. Soru kökünde bahsedilen durum hayvanların içgüdüsel davranışları ile ilgilidir. Bu soruda kedinin tuvaletini top-rağı işleyerek görmesi içgüdüsel bir davranıştır. İçgüdüsel davranışlar öğrenme ürünü değildir ve doğuştan gelirler.

Cevap B

4. Öncelikle davranışlar; öğrenme ürünü olan ve öğrenme ürü-nü olmayan davranışlar olarak ikiye ayrılırlar. Öğrenme ürü-nü olmayan davranışlar olgunlaşmaya dayananlar, büyüme-ye dayananlar, refleksler, içgüdüler ve geçici davranışlardır.

Bir kişinin alkol aldığında normal davranışların dışında farklı, örneğin; neşeli davranışlar göstermesi geçici dav-ranış olarak tanımlanır ve öğrenme ürünü davranışlar ara-sında sınıflandırılamazlar.

Cevap E

5. Soru kökünde belirtilen öğrenci final başarısını günbegün çalışarak değil bir süre içinde toplu çalışarak yapmıştır. Toplu çalışma kısa sürede başarı getirse de kalıcılık sağ-lamaz. Ama yine de soru kökünde belirtilen Orhan'ın du-rumu toplu çalışma ile ilgilidir. Toplu çalışma anlık başarı ve kısa malzemeler için geçerli bir yöntem olabilir. Ancak uzun malzemeler ve kalıcı öğrenmeler için kesinlikle ara-lıklı çalışma tavsiye edilir. Bu soruda belirtilen durum za-man yönetimi ve zamanın aralıklı veya toplu çalışma ile yönetilmesi ile ilgilidir.

Cevap D

6. � Bir organizmanın belirli bir uyarana tekrar tekrar

maruz kalması veya aynı uyarının sürekli verilmesi durumunda duyu alıcılarının yani sinir sisteminin bu uyarıları beyne iletme gücünün azalması duyusal adaptasyon olarak tanımlanır. Bu soruda da ev ha-nımının kokulara sürekli maruz kalması, sonrasında da hissettiği kokuların azalması duyusal adaptasyon olarak tanımlanır.

� Bu soruda duyusal adaptasyon ve alışma kavramla-rının her ikisinin birbirine çeldirici olarak verilmemiş olmasına dikkat edelim. Daha önceki KPSS sorula-rında fiziksel alışma ve duyusal adaptasyon birbirle-rine çeldirici olarak verilmemiştir. Ancak sorulacak olan soru edimsel koşullanmanın alışması ile ilgili olursa duyusal adaptasyon seçeneklerde verilebilir. Özetle söylenecek olursa duyusal adaptasyon, beş duyu organının aynı uyarana maruz kaldığı için du-yumlama gücünün azalmasıdır.

Cevap C


6

7. Soru kökünde sözcükleri daha iyi telaffuz edebilen kuze-nin 4 ay büyük olduğu ifade edilmiştir. Dil gelişiminde 4 ay önemli bir zaman dilimidir. 22 ve 18 aylık 2 bebekten 4 ay daha büyük olanın daha iyi telaffuz edebilmesi olgun-laşma ile ilgilidir. Soru kökünde daha küçük olan kuze-nin annesinin ilgilenmesine rağmen iyi telaffuz edemediği söylenmiştir. Bu durum bize olgunlaşma zamanı gelme-yen davranışların çevresel etkenler tarafından hızlandırıla-mayacağını olgunlaşmanın temel yönetici etken olduğunu göstermektedir.

Cevap B

8. Soru kökünde İlker adındaki öğrencinin bilgisayar kur-sunda daha başarılı olduğu Buse'nin ise başarısız olduğu söylenmektedir. Ayrıca Buse'nin okul başarısının daha iyi olduğu vurgulanmaktadır. Bu durum bize hangi öğrenme olursa olsun hazırbulunuşluluk, yani öğrenme süreci baş-lamadan önceki ön bilgilerin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. İlker evinde bulunan bilgisayara dayalı olarak ön bilgi sahibidir ve hazırbulunuşluğu Buse'den daha yüksektir. Hazırbulunuşluk altyapısında büyüme, ol-gunlaşma, önbilgi, ilgi, tutumları içeren geniş bir kavram-dır. Bu soru kökünde hazırbulunuşluluğun alt yapısında olan ön bilgilere vurgu yapılmıştır.

Cevap B

9. Hazırbulunuşluluk öğrenme verimini olumlu yönde etkiler ve B seçeneğindeki grafikte hazırbulunuşluluk arttıkça öğrenme verimi de artmaktadır. A, C, D ve E grafiklerinde hazırbulunuşluluk ile öğrenme arasında düzenli artış göz-lenmemektedir.

Doğru Orantı Ters Orantı

Cevap B

10. � (A) seçeneğindeki tepki öğrenmenin kesin ispatı de-

ğildir. Çünkü koşulsuz tepkiler öğrenme ürünü değil-dir.

� (B) seçeneğindeki davranış öğrenmenin kesin ispatı değildir. Çünkü öğrenme ürünü olmayan davranışlar da vardır.

� (C) seçeneğindeki refleksler öğrenme değildir.

� (D) seçeneğindeki olgunlaşma öğrenme ürünü de-ğildir.

� (E) seçeneğindeki kavram alışkanlık kazanmadır. Alışkanlık kazanma öğrenme oluştuğunun kesin is-patıdır.

Cevap E

11. Geri bildirim öğrenmeyi etkileyen faktörlerden biridir. Bu soruda 1. sınıf öğrencisi Mehmet'in aynı hataları tek-rar tekrar yaptığı vurgulanmaktadır. Bu durumun nedeni Mehmet'in hatalarının öğretmeni veya annesi, babası ta-rafından düzeltilmemesidir. Geri bildirim hatalar hakkında olumlu veya olumsuz dönüş almak, ardından yanlışları düzeltme ile doğrusuna ulaşmaktır. Bu soruyu yorumladı-ğımızda Mehmet'in hataları tekrar tekrar yapmasının se-bebini geribildirim alamaması olarak söyleyebiliriz.

Cevap D

12. � Aralıklı çalışma ve aralıklı öğrenme kalıcı öğrenme

sağlayan etkili bir yöntemdir. Aktif katılım öğrencinin sürece yaparak yaşayarak katılması ile ilgilidir aktif katılım öğrenme verimini artırır. Geri bildirim alma öğrenme verimini artırır. Bunun nedeni hataların dü-zeltilmesi ve tekrar yapılmamasıdır. Konunun yapısı itibarıyla önce bütün seri olarak incelenmesi sonra parçalara ayrılması parçaların öğrenilmesi en so-nunda tekrar bütünleştirerek gözden geçirilmesi en iyi öğrenme verimi olarak tanımlanır. Özetle bütün parça bütün en iyi öğrenme stratejisi olarak tanımla-nır.

� Oysa C seçeneğinde söz edilen toplu öğrenme veya toplu çalışma stratejisi tavsiye edilen bir öğ-retim yöntemi veya bireysel çalışma yöntemi değil-dir. Toplu çalışmalarda anlık başarı bazen kazanırsa dahi kalıcılığı yoktur ve çabuk unutulur. Bu yüzden toplu çalışma öğrenme verimini artıran bir yöntem veya strateji olarak tanımlanamaz.

Cevap C


7

13. Soru kökünde Kübra adlı öğrencinin arkadaşlarına göre daha başarılı olmasının nedeni sorulmuştur. Sorudaki ipucu Kübra'nın arkadaşlarından farklı olarak özetler çı-kartması, kendine özgü notlar alması ve kavram haritaları oluşturması olarak tanımlanmıştır. Verilen bu tip ipuçları Kübra'nın öğrenme verimi ile ilgili iki önemli faktörü kul-landığını göstermektedir. Bunlardan bir tanesi aktif katılım, diğeri ise bütün parça bütün ilişkileri kurmasıdır. Kavram haritaları kullanılması bütün parça bütün ilişkisi kuruldu-ğunu gösterir. Hem kavram haritaları hem de Kübra'nın kendine özgü notlar çıkartması ise aktif katılımı sağladığı ve süreçte pasif olmadığını göstermektedir. Seçeneklerde bütün parça bütün ilişkisi belirtilmemiştir. Sadece aktif ka-tılım verilmiştir. Bir öğrencinin kendisinin not çıkartması, kavram haritaları oluşturmaya çalışması aktif katılım kav-ramı ile ilişkilendirilebilir.

Cevap C

14. � (A) Bir sporcunun antrenman yaparken doğru nefes

alıp vermesi öğrenme ürünüdür bu davranış oldukça zorlu bir eğitim gerektirir.

� (B) Bir çocuğun eline aldığı çiçeği burnuna götürüp koklaması öğrenme ürünüdür.

� (C) Bir kişinin denize girdiğinde boyunu aşan yerlere gitmemesi öğrenme ürünüdür.

� (D) Küçük bir bebeğin avucuna dokunulduğunda dokunanın parmağını kavraması öğrenme ürünü de-ğildir. Doğuştan gelen ilkel reflekslere dayanır.

� (E) Pipetle portakal suyu içen bir çocuğun pipeti tıkanınca üflemesi ve açmaya çalışması öğrenme ürünü bir davranıştır.

Cevap D

15. � Soru kökünde psikoloji öğrencisi Aydan'ın başarı-

sızlığı ile ilgili iki faktöre vurgu yapılmıştır. Birincisi sıcaklık ve yorgunluk. Dolayısıyla (B) seçeneğindeki ifade doğrudur. B seçeneğinde genel uyarılmışlık ve kaygı bazen öğrenmeyi olumsuz etkiler denmekte-dir. Bu ifade doğrudur. Psikoloji bölümü öğrencisi Aydan'ın başarısızlığı genel uyarılmışlık hâli ve kaygı problemlerine dayanmaktadır.

Cevap B

16. I. öncülde uzun süredir voleybol oynayan bir kişinin futbol oynamaya başladığında zorlanması denmiştir. Bu cümle olumsuz transferi örneklendirmektedir.

II. öncülde çok fazla bulmaca çözen bireyin kelime yarış-masında başarılı olması ifade edilmiştir Bu durum olumlu transferi örneklendirir.

III. öncülde bilgisayarını değiştiren bir bireyin yeni bilgisa-yarındaki düğmelere alışmakta güçlük çekmesi olumsuz transfer, yani olumsuz aktarımdır.

IV. öncülde lise öğrencisinin derslerdeki bilgilerini turist-lerle konuşmaya transfer etmesi olumlu aktarmadır.

Cevap A

17. (A) seçeneğinde bu derse çalışmazsam sınıfta kalırım diyen öğrencinin güdülenme kaynağı dışsaldır. (B) seçe-neğinde orijinal yemek tariflerini denemeyi çok seviyorum diyen kişinin güdülenme kaynağı içsel güdülenmedir. (C) seçeneğinde öğretmenlik tam bana göre bir meslek, ke-sinlikle sınavı kazanmalıyım diyen kişinin güdü kaynağı içseldir. (D) seçeneğinde satranç oynarken stres atıyorum diyen kişinin güdü kaynağı içseldir. Yemek yedikçe yiye-sim geliyor diyen kişinin güdü kaynağı içseldir.

Bu soruda güdülenme kaynağı farklı olan (A) seçeneğin-deki durumdur. Sadece (A) seçeneğinde dışsal güdülen-me söz konusudur. İçsel güdülenme ile dışsal güdülen-meyi ayıran nokta davranışını devam ettiren motifin yani güdünün kaynağıdır.

Dışsal güdülenmede davranış artışının nedeni yapılan davranışın kendisi değil ardından gelen dışsal ödüldür. Oysa içsel güdülenme de yapılan davranıştan sonra ödül verilmediği hâlde davranışın kendisi ödül olarak sayılır.

Cevap A

18. Sinem en küçük bir gürültüden dahi rahatsız olduğunu söylemektedir. Bu durum duyarlılaşma veya hassaslaş-ma kavramı ile ilgilidir. Oysa Ebru gürültülü ortamda ça-lışmasına rağmen bu gürültülerden rahatsız olmadığını söylemektedir. Ebru'nun durumu ise duyusal adaptasyon kavramı ile ilgilidir.

Cevap C


8

19. Soru kökünde öğretmeni Yasemin'e sadece okuyarak araba kullanmayı öğrenemeyeceğini, pratik yapması yani deneyim kazanması gerektiğini vurgulamaktadır. Bazı öğ-renmeler mutlaka bireysel katılım yani deneyim gerektirir. Bu soruda da aktif katılım veya deneyim cevap olabilir. Seçeneklerde sadece deneyim kazanma verilmiştir.Cevap D

20. Soru kökünde sınavlara hazırlık kurslarında yapılan sevi-ye sınıfı uygulamasının temelinde yatan nedenin aşağı-daki kavramlardan hangisi ile ilgili olduğu sorulmaktadır. Bu durum yani seviye sınıfları Millî Eğitim'de istenilen ve uygulanan bir yöntem değildir. Millî Eğitim'de heterojen sınıflar önemsenir ve uygulanır. Oysa hazırlık kurslarında seviye sınıfları yapılabilmektedir. Öğretmenlerin veya yö-neticilerin bu tür uygulama yapmalarının temel nedeni ve altta yatan sebep öğrencilerin ön bilgileri ve hazırbulunuş-luklarına dayalı olarak öğrenciler farklı seviye sınıflarına ayrılırlar. Bu sorumuzda hazırbulunuşluk doğru cevaptır.Cevap E

21. � (A) seçeneğinde öğrenme yeteneğinin bazen aza-

labileceği söylenmiştir. Bu ifade yanlıştır. Öğrenme yeteneği alt yapı itibariyle (0-18) yaş arasında kesin-likle azalmaz.

� (B) seçeneğinde öğrenme verimini derslere göre ayrı ayrı incelemek gerekir denmiştir. Bu ifade doğrudur ve öğrenci için fayda sağlayabilecek bir incelemeyi ardından getirebilir. Bu tür durumlarda öğrencinin yardım istediği öğretmenin veya rehberlik öğretme-ninin ezbere standart çözümler değil, ancak öğren-ciyi ders ders inceleyen fenomenolojik bir yaklaşım-la araştırma yapması uygun çözüm olabilir.

� (C) seçeneğinde "Doğru yöntemle çalıştığına emi-nim, ama bazen işler ters gidebilir." ifadesi çok gö-nül okşayıcı gibi görünebilir. Ancak gerçek sebepleri ortaya çıkartan yapıcı bir yaklaşım değildir.

� (D) seçeneğinde bireysel farklılıklar bazen böyle so-nuçlar doğurabilir ifadesi çok genelleyici bir bakıştır ve gerçekte sorunun nedenlerine inmekten uzaktır.

� (E) seçeneğinde tekrar sayısının artırılması tavsiye edilmektedir. Bu ifade doğru gibi gözükmektedir ve rehber öğretmenlerin veya konuya destek sağlamak isteyen öğretmenlerin sıkça söylediğini duyduğu-muz bir cümledir. Oysa gerçekte durumun nedeni-nin tespit edilmeden böyle standart cümlelerin söy-lenmesi sadece anlık ve geçici çözümler üretir. Oysa yapılması gereken sorunun altında yatan nedenlerin fenomenolojik olarak incelenmesidir.

Cevap B

22. Nurcan öğretmen öğrenmeyi etkileyen faktörler konusu-na geçmeden önce öğrencilerine "Ders çalışırken hangi durumlarda karşılaştığınızda öğrenmede güçlük çekiyor-sunuz?" şeklinde bir soru sormuştur. Bu soru öğrencilerin aktif katılımını sağlamanın yanı sıra öğrencilerin zihninde var olan çağrışımları aktive ederek konuya bireysel dene-yimlerden katkı sağlama amacı taşımaktadır. Dolayısıyla bu uygulamanın anlamsal çağrışımları aktive etmek ile ilişkili olduğunu söyleyebiliriz.

Cevap E

23. I. öncülde Pınar'ın ne zaman şeftali görse kaşınmaya baş-laması örneklendirilmiştir. Bu durum bir öğrenmedir ve koşullu tepkidir. II. öncülde bir kişinin ameliyat sonrasın-da uyanırken eşinin ismini sayıklaması örneklendirilmiş-tir. Bu durum geçici davranıştır. Narkoz etkisi ile yapılan davranışlar geçici davranış olarak tanımlanır. III. öncülde bir bebeğin yanağına dokunulduğunda başını o yana çevirmesi örneklendirilmiştir. Bu durum ilkel reflekstir. IV. öncülde bir kişinin denize ilk girdiği anda çok üşümesi daha sonra bu tepkisinin nispeten azalması örnek veril-miştir. Bu durum fiziksel bir alışma veya duyusal uyum yani adaptasyon olarak tanımlanabilir.

Cevap B

24. � Soru kökünde aralarında karşılaştırma yapılan iki

kardeşin biri 5 yaşında diğeri ise üniversitede resim bölümünde okumaktadır. İki kardeş arasındaki yaş farkı bizi olgunlaşma kavramına götürmektedir. Bu soruda doğru cevap; dikkat, genel uyarılmışlık hâli, güdülenme ve türe özgü hazırbulunuşluluk olamaz.

� Bunun nedenlerini ayrı ayrı inceleyelim. Soru kökün-de 5 yaşındaki Cansu'nun güdülenmiş olduğu ve resim yapmayı istediği vurgulamıştır. Güdülenmesi-nin var olması dikkat genel uyarılmışlık hâli ve güdü-lenmenin nispeten oluştuğunu gösterir Bu yüzden bu seçenekleri eleyebiliriz. Ayrıca (D) seçeneğindeki türe özgü hazırbulunuşluk kesinlikle eleyebileceği-miz bir seçenektir. Çünkü türe özgü hazırbulunuşluk iki ayrı türde gözlenir. Cansu ve ablasının ikisinin de insan olması, aynı türde varlık olduklarını gösterir. Türe özgü hazırbulunuşluk iki farklı tür arasında ge-çerlidir. İnsanlar arasındaki fark ise bireysel farklılık olarak tanımlanır.

Cevap E


9


TEST - 21. Arkadaşlarının eşyalarını izinsiz kullanmasının yanlış

bir davranış olduğunu annesinden duyan Seçil, okulda bir süre arkadaşlarının eşyalarını onların iznini alarak kullanmıştır. Aradan bir süre geçtikten sonra Seçil, arkadaşı Murat’ın kalemini yine izinsiz kullanmıştır. Bu davranışı yüzünden öğretmeni Seçil’i annesine şikayet etmiştir. Annesi Seçil’e bu davranışı için tepki gösterdiğinde Seçil de “Ama bundan önce hep izin alıyordum.” demiştir.

Seçil’in bu tepkisi öğrenme kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisini doğrulamaktadır?

A) Öğrenme, bireyin yaşadığı sosyal çevre ile olan ilişkilerini yansıtır.

B) Öğrenme, istenilen davranışın kazanılması için gösterilen çabadır.

C) Öğrenme, kültürel etkileşimin somut bir kanıtıdır.

D) Bazı öğrenmeler kısa sürede kalıcılık sağlayamaz.

E) Öğrenme karşılıklı etkileşimler sonucu gerçekleşir.

2. Aşağıdaki davranışlardan hangisi öğrenme yoluyla kazanılmış bir davranış değildir?

A) 3 yaşındaki Ali’nin reklam müziklerine eşlik etmesi

B) Serkan bebeğin, hastanede doktorun onu kucağına alması üzerine ağlaması

C) Bir marangozun büyük dolapları bile kısa sürede monte etmesi

D) İngilizce dil kursuna giden Ahmet’in İngilizce alfabeyi ezbere söyleyebilmesi

E) Trafik kazası geçiren Erkan’ın kaza anını hatırlayamaması

3. İlköğretim üçüncü sınıfa giden Ali okuldan geldikten sonra ödevlerinin başına oturamadığını, biraz oyun oynadıktan, yemeğini yedikten sonra kendini daha iyi hissederek ödevlerini yaptığını söylemektedir.

Ali'nin okuldan gelince hemen ödevini yapmak istememesi aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilişkilidir?

A) Olgunlaşma

B) Kaygı

C) Genel uyarılmışlık hâli

D) Yaş

E) Bilişsel şema

4. Sessiz bir odaya kitap okumak için giden Murat'ın, odaya ilk girdiği anda saat tıkırtıları dikkatini çekmiştir. Ancak kitap okumaya devam eden Murat, bir süre sonra saatin tıkırtılarını duymaz olmuştur.

Murat’ın odaya ilk girmesinde saatin sesinden rahatsız olması fakat bir süre sonra saatin sesini fark etmemeye başlaması hangi kavramlar ile açıklanabilir?

A) Duyusal Adaptasyon (Uyum) / Alışma

B) Karşıt koşullama / Sönme

C) Tepkisel koşullama / Edimsel koşullanma

D) Duyarlılaşma / Duyusal Uyum

E) Dikkat / Kendiliğinden geri gelme

5. 26 yaşındaki Mehtap, bebekleri çok sevmekte ancak onları kucağına almaktan korkmaktadır. Yanlış bir hareket yapıp onlara zarar verebileceği düşüncesiyle kendi yeğenlerini bile çok kısa süre kucağına alıp sevmektedir. Bir süre sonra evlenen Mehtap’ın bebeği olduğunda, kendi bebeğini kucağına alırken de endişe duymuş ancak ilerleyen zamanlarda bu endişesi azalarak ortadan kaybolmuştur. Daha sonraları Mehtap tüm bebekleri rahatlıkla kucağına almaya başlamıştır.

Bu durumda, Mehtap’ın bebeklerle olan ilişkisinde belirgin olan fark hangi kavram ile açıklanabilir?

A) Refleks kazanma

B) İçgüdü geliştirme

C) Geçici davranış edinme

D) Olumsuz transfer

E) Deneyim kazanma

6. 4 yaşındaki Selim’e annesi saatlerce resim boyamasını öğretmektedir. Fırçayı nasıl tutması gerektiği, resimdeki evin her parçasının hangi renklere boyanması gerektiği gibi detayları öğretmeye çalışmış, fakat Selim annesinin istediği gibi resmi boyayamamıştır. Bu sebeple annesi Selim’e artık resim boyamayı öğretmekten vazgeçmiştir.

Selim’in, annesinin istediği gibi resmi boyayamamasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Hazırbulunuşluk

B) Olgunlaşma

C) Güdülenme

D) Türe özgü hazıroluş

E) Genel uyarılmış hâli ve dikkat

2021KPSS

ÖLÇME VE

DEĞERLENDİRME

6880



SORU BANKASIVİDEO




Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru BankasıÖlçme ve Değerlendirme

ISBN 978-0-2020-0005-3


© Pegem Akademi


















İletişim–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––




Ön Söz

iii



Pegem Akademi




4. AdımÜrünlerim





3. AdımAktivasyon





1

2

3

4

Uygulamamızı


1. AdımUygulama

İndirme

2. AdımÜyelik



başlayabilirsiniz.



v

Ön Söz��iii


Temel Kavramlar - 1 ��1





Ölçme Araçlarında Aranan Nitelikler - 1 ��28





Ölçme Araçları - 1 ��57






Test ve Madde İstatistikleri - 1 ��95


Test ve Madde İstatistikleri - 3 �� 110

Test ve Madde İstatistikleri - 4 �� 117






vi

Karma Test - 1 ��154






Cevap Anahtarı ��193

1

Temel Kavramlar


TEST - 11. Hayat Bilgisi dersinde kavram haritası tekniğinin kul-

lanıldığı öğretim etkinliklerinin, ilkokul öğrencilerinin öğrenmede yaşayabilecekleri kavram yanılgılarının giderilmesine olan etkisinin incelendiği bir araştırma yapılmıştır.

Yapılan bu araştırmanın bağımlı değişkeni aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Hayat bilgisi dersi başarısı

B) Kavram yanılgılarını giderme

C) Kavram haritası tekniği

D) Öğretim etkinliklerinin çeşidi

E) İlkokul öğrencileri

2. Antalya Kemer’den bisikletle Kaş’a ulaşmak isteyen bir sporcu saat 05:30’da Kemer’den yola çıkar (I). Öğle vakti Olimpos’a vardığında marketten 1 litrelik su alır (II). Bu sırada kolundaki göstergeye baktığında dışarıdaki sıcaklığın 37 ºC olduğunu fark eder (III). Kaş’a vardığın-da ise yolculuğun 12 saat sürdüğünü görmüştür (IV).

Verilen bu bilgilere göre,

I. eşit aralıklı ölçek düzeyinde yapılmış bir ölçme işlemidir.

II. doğal birim kullanılmıştır.

III. izafi bir sıfır noktasına sahiptir.

IV. ölçme sonuçları üzerinde oransal karşılaştırmalar yapılabilir.

numaralandırılmış ifadelere ilişkin yukarıdaki eş-leştirmelerden hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve IV

3. Ölçme ve değerlendirme dersinde bir akraba gru- bunu ele alarak; “Cem, Tuncay’ın kardeşidir. Tuncay, Cem’in kardeşidir. Örneğindeki gibi A=B ya da B=A’dır.” önermesini ileri süren bir ölçme değerlendirme uz-manının hangi ölçek türünü kullandığı söylenebilir?

A) Adlandırma ölçeği

B) Sıralama ölçeği

C) İhtiyari ölçek

D) Eşit aralıklı ölçek

E) Eşit oranlı ölçek

4. Bir eğitim fakültesinde müzik eğitimi lisans programı-na öğrenci almak amacıyla konu alan bilgisini yokla-yan bir seçme sınavı düzenlenmiştir. Sınav sonuçlarına göre 70 ve üstünde puan alan 40 adayın müzik eğitimi lisans programına alınacağı duyurulmuştur. Sınav so-nucunda ise sadece 5 aday açıklanan taban puanın üstünde puan almıştır.

Buna göre,

I. seçme sınavının tekrar uygulanması,

II. sınavın iptal edilmesi

III. seçme komisyonunun alınacak aday sayısını ar-tırması,

IV. puan koşulunu sağlayan adayın programa alın-ması

Bu fakültenin öğrenci seçme komisyonunun yap-ması gereken en doğru uygulama aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV

D) III ve IV E) I ve IV

5. İlk insanlar ölçme araçlarını geliştirmeden önce de ölç-me yapabiliyorlardı. Bu ölçmelerde daha çok karşılaş-tırmalarla ölçümler yapılıyordu. Bir mızrağın uzunluğu belirlenecekse yanına başka bir uzunluk koyularak de-ğeri belirleniyordu.

Bu ifadeye göre ilk insanların ölçme araçlarını ge-liştirmeden önce en çok hangi ölçme türünü kul-landıkları söylenebilir?

A) Standart ölçme

B) Türetilmiş ölçme

C) Doğrudan ölçme

D) Dolaylı ölçme

E) Göstergeyle ölçme

6. Cengiz Öğretmen fen ve teknoloji dersinde,

I. öğrencilerin konuyu anlayıp anlamadıklarını tes-pit etmek araç geliştirmiştir.

II. soruların beş tanesini bilen öğrencileri başarılı kabul etmiştir.

III. soruları bilen öğrencileri belirlemiştir.

Cengiz Öğretmen’in yapmış olduğu uygulamalar-dan hangilerinde sadece ölçme işleminden söz edilebilir?


D) I ve II E) II ve III

2

Temel Kavramlar

7. Eğitimde ölçülen özelliklerin güvenirliği biraz da özel-liğin niteliğiyle ilgilidir. Örneğin ölçülen özellik bir öğ-rencinizin dersinize yönelik tutumu ise tam doğru bir şekilde ölçülemeyebilir. Bunun yanında ölçülen özellik eğer bir şişedeki su miktarı ise tam doğru bir şekilde ölçülebilir.

Ölçmede niteliğin ön plana çıkmasındaki temel ne-den aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Öğrencilerdeki duyuşsal özelliklerin zamanla deği-şiklik gösterebilmesi

B) Bu özelliği ölçen birden fazla aracın bulunması

C) Basit ölçme araçlarından yararlanılması

D) Duyuşsal özellikleri doğrudan ölçen ölçme araçla-rının geliştirilememesi

E) Dolaylı ölçülen niteliklerin bireyden bireye farklılık göstermesi

8. Bir sistem boyutunda düşünüldüğünde egitim girdi, süreç, çıktı ve kontrol olarak adlandırılan bazı ögeleri içerir. Ölçme değerlendirme bu sistemin kontrol boyu-tunda önem kazanır.

Buna göre ölçme değerlendirmenin eğitimdeki yeri düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Öğretimde kullanılan yöntemin öğrencilerin öğren-mesindeki etkisini belirler.

B) Öğrencinin davranışını nasıl geliştireceği hakkında ona bilgi verir.

C) Velilere öğrencilerinin başarısı hakkında bilgi verilir.

D) Öğrenci hakkında verilecek kararlara dayanak oluşturur.

E) Yeterli başarıya ulaşamamış öğrencinin motivas-yonunu artırır.

9. Değerlendirme ile ilgili verilen aşağıdaki ifadeler-den hangisi yanlıştır?

A) Biçimlendirmeye yönelik değerlendirme yapmak isteyen 7. sınıf Türkçe öğretmeni hazırlayacağı sı-navda 7. sınıf Türkçe dersinin kritik davranışlarını yoklar.

B) TYT-AYT sınavlarıyla öğrencilerin üniversitelere yerleşmesi tanıma ve yerleştirmeye yönelik değer-lendirmedir.

C) Öğrencinin başarısı ya da başarısızlığı hakkında bir karar verilirken düzey belirlemeye yönelik değer-lendirme yapılır.

D) Düzey belirlemeye yönelik değerlendirmenin yapıl-dığı öğretmen adayları için hizmet öncesi kursla-rında mutlak ölçüt kullanılır.

E) Biçimlendirmeye yönelik değerlendirmenin yapıla-cağı durumlarda mutlak ölçütün kullanılması daha uygundur.

10. 6. sınıf öğrencisi olan Cem ile Canan isim, şehir, hay-van oyunu oynamaktadırlar. Oyuna göre, ellerindeki kağıda yazdıkları her isim için 5, şehir için 10, hayvan için 15 puan kazanacaklardır. Onuncu turun sonunda en çok puan toplayan çıkarmalı sakız kazanacaktır.

Bu oyunda aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?

A) Sınıflama ölçeği

B) Ölçme kuralı

C) Yapay birim

D) Değerlendirme

E) Bağıl ölçüt

11. Bir lisedeki öğrencilerin Türkçe, müzik, İngilizce, coğ-rafya ve tarih derslerindeki başarı ortalamaları arasın-daki korelasyonlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

DERS Türkçe Müzik İngilizce Coğrafya Tarih

Türkçe 1,00 -0,52 0,82 -0,04 0,87Müzik -0,52 1,00 0,49 -0,94 0,45İngilizce 0,82 0,49 1,00 0,67 0,74Coğrafya -0,04 -0,94 0,67 1,00 0,91Tarih 0,87 0,45 0,74 0,91 1,00

Yukarıdaki korelasyon bilgilerine dayalı olarak aşa-ğıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

A) Coğrafya ve tarih dersleri birbirine çok benzer özellikleri ölçmektedir.

B) Türkçe dersi ile coğrafya dersindeki başarının dü-şük olduğu söylenebilir.

C) İngilizce dersi ile Türkçe dersi arasında yüksek iliş-ki vardır.

D) Müzik dersi ile Türkçe dersi arasında negatif dü-zeyde bir ilişki vardır.

E) En yüksek ilişki coğrafya dersi ile müzik dersi ara-sında görülmektedir.

12. Aysun Öğretmen sosyal bilgiler dersinde “iletişim ve insan ilişkileri” temasıyla ilgili istekli oldukları konular-da birkaç öğrencisine proje görevi ile birlikte, hangi kritik davranışların neye göre puanlanacağını gösteren puanlama yönergesi vermiştir.

Aysun Öğretmen’in proje görevini puanlamak için öğrencilerine verdiği yönerge, ölçme değerlendir-me sürecinin aşağıdaki kavramlarından hangisi ile ifade edilebilir?

A) Değişken B) Ölçme

C) Ölçüm D) Ölçme kuralı

E) Değerlendirme

3

Temel Kavramlar

13. Aşağıdakilerden hangisi süreksiz (kesikli) değişke-ne örnektir?

A) Öğrencilerin KPSS puanları

B) İllerin hava sıcaklıkları

C) Bir testteki maddelerin güçlük indeksleri

D) Doğru yanlış türü bir maddeye verilen yanıtlar

E) Öğrencilerin testten aldıkları Z puanları

14. - 16. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Bir üniversitenin istatistik bölümünde öğretim üyesi olan Süleyman Bey dönem başında öğrencilere ders devamlılığının önemiyle ilgili bir konuşma yapmış-tır. Daha sonra istatistik dersinin toplam süresinin %30’undan fazla devamsızlık yapanın dersten kala-cağını, %10’un altında devamsızlık yapana 10 puan fazladan vereceğini belirtmiştir. Bu bölümde okuyan Emre %40 devamsızlık yaptığı için dersten kalmıştır.

14. Süleyman Bey’in ders süresinin %30’undan fazla devamsızlık yapanın dersten kalacağını ifade et-mesi aşağıdaki kavramlardan hangisine karşılık gelmektedir?

A) Ölçüt B) Ölçme hatası

C) Ölçüm D) Ölçme kuralı

E) Değerlendirme

15. Emre’nin devamsızlık oranının belirlenmesi aşağı-daki kavramlardan hangisine karşılık gelmektedir?

A) Ölçüt B) Ölçme

C) Birim D) Ölçüm

E) Ölçüm yanlılığı

16. Süleyman Bey’in %10’un altında devamsızlık yapa-na 10 puan fazladan vereceğini belirtmesi aşağı-daki kavramlardan hangisine karşılık gelmektedir?

A) Ölçek B) Ölçüt

C) Ölçme kuralı D) Ölçüm

E) Karar

17. Bir kimya öğretmeni turnusol kağıdı ile çözeltilerin türünü tespit etmek için iki ayrı kavanozdaki iki farklı çözeltiye turnusol kağıdını batırmıştır. Çözeltinin biri-si kırmızıya diğeri ise maviye dönüşmüştür. Böylelikle öğretmen kırmızıya dönüşen çözeltinin asit, maviye dönüşen çözeltinin baz olduğunu belirtmiştir.

Öğretmenin yaptığı ölçmenin türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğrudan ölçme

B) Dolaylı ölçme

C) Türetilmiş ölçme

D) Mutlak ölçme

E) Bağıl ölçme

18. Meslek yüksekokullarına meslek lisesi ve düz lise-den gelen öğrencilerin mesleki derslerdeki başarıları arasında fark olup olmadığının araştırılması için yük-sekokuldan mezun 150’si meslek lisesinden, 150’si düz liseden gelen öğrenciler rastgele seçilmiş ve her iki grubun meslek derslerindeki başarı ortalamaları tek yönlü anova testiyle karşılaştırılmıştır. İki grubun or-talamaları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Bunun sonucunda farklı lise türlerinin öğrencilerin meslek yüksekokullarında gördükleri meslek derslerindeki ba-şarılarına etkisinin olduğu saptanmıştır.

Buna göre yapılan araştırmanın bağımsız değişke-ni aşağıdakilerinden hangisidir?

A) Öğrenci başarısı

B) Meslek yüksekokulunun türü

C) Anova testi

D) Meslek yüksekokulundaki öğrenciler

E) Lise türü

4

Temel Kavramlar

19. Eğitimde ölçme ve değerlendirmenin en önemli fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrencinin öğrenme eksiklerini belirleyip öğrenme eksiği olan öğrencilere ek öğrenme uygulamaları yapmak

B) Öğrencileri tanıyıp ilgili programlara yerleştirmek

C) Girdileri, süreci ve çıktıları değerlendirerek öğretim sistemini denetlemek

D) Eğitim - öğretim ihtiyaçlarının belirlenmesini sağ-lamak

E) Öğretimin niteliğinin değerlendirilmesini sağlamak

20. Aşağıdakilerden hangisi bir değerlendirme işlemi-dir?

A) Bir sınıfta matematik dersinden geçen öğrencilerin yüzdesinin belirlenmesi

B) Öğrencilerin performans ödevlerinin puanlanması

C) Bir dişli çarkın 1 tur dönmesi durumunda bu dişliye bağlı üçte bir çapındaki dişlinin kaç tur döndüğü-nün belirlenmesi

D) Bir öğrencinin dakikada okuduğu ortalama kelime sayısının belirlenmesi

E) Üniversitenin eğitim fakültesine alınacak öğrenci-lerin belirlenmesi

21. Aşağıdakilerden hangisi kategorik değişkendir?

A) Öğrencilerin KPSS puanları

B) İşe başvuran adayların meslekleri

C) Metrekareye düşen yağmur miktarı

D) Bir ilin aylık ortalama sıcaklık düzeyi

E) Bir testteki maddelerin varyansları

22. Aşağıdaki ölçme işlemlerinin hangisinde mutlak (gerçek) sıfır vardır?

A) Adana’da hava sıcaklığı haziran ayında en çok 61 derece olarak belirlenmiştir.

B) İki ilin rakımları farkı 300 metredir.

C) Ayşe KPSS’den 87 puan aldı.

D) Öğrencinin matematik dersinden T puanı 50’dir.

E) Yolun 17. - 45. kilometreleri arası otobüsün hızı 90 km/h’tir.

23.

I. Bir ağacın boyunun gölgesinden yararlanarak oransal işlemlerle hesaplanması,

II. Yürüme durumunu gözlemleyerek sürücülerin kanındaki alkol düzeyinin belirlenmesi,

III. Öğrencilerin mesleki ilgilerinin ilgi envanteriyle belirlenmesi,

IV. Bir öğrencinin geçtiği ders sayısının belirlenmesi

Yukarıdakilerden hangileri doğrudan ölçmedir?

A) Yanlız II B) Yalnız IV C) I ve III

D) II ve IV E) II, III ve IV

24. Bir üniversitede yüksek lisans programlarına öğrenci almak için 4’lük sistemde en az 2,5 akademik ortala-ma, en az 70 ALES puanı ve yapılacak mülakat sına-vından 100 üzerinden en az 70 puan alma koşulu be-lirlenmiştir. Bu üniversiteye farklı üniversiteden gelen bir öğrencinin başvurusu kabul edilmemiştir. Bunun nedeni öğrencinin akademik ortalamasının 100’lük sisteme göre olmasıdır. Öğrenci işleri öğrencinin baş-vurusunun kabul edilmesi için akademik ortalamasının 4’lük sisteme çevrilmesi gerektiğini belirtmiştir.

Öğrenci işlerinin bu önerisinin en önemli gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ölçütlerin uygun olmasını sağlamak

B) Ölçütün güvenirliğini artırmak

C) Ölçüm sonuçlarının güvenirliğini artırmak

D) Verilecek kararın doğruluğunu sağlamak

E) Değerlendirmenin kullanışlığını artırmak

25. Aşağıda yapılan ölçme işlemlerinin hangisinde ta-nımlanmış birim kullanılmamıştır?

A) Odanın sıcaklığı 24 ºC’dir.

B) Peynirin kütlesi 750 gr’dır.

C) Adana - Ankara arası 485 km’dir.

D) Aracın pisti 1 kez dolaşma süresi 135 saniyedir.

E) Depremde yıkılan bina sayısı 85’tir.

5

Temel Kavramlar

ÇÖZÜMLER 1. “Kavram haritası tekniğinin kullanılmasının, kavram yanıl-

gısının giderilmesine etkisi”

Bağımsız → Etkileyen → Kullanılan yöntem

Bağımlı → Etkilenen → Kavram yanılgılarını giderme

Cevap B

2. I → Resmi saat ifadeleri eşit aralıklı ölçek düzeyindedir. (Doğru)

II → “1 litre” yapay yani tanımlanmış birimdir. (Yanlış)

III → “37°C” Bağıl yani izafi sıfırdır. (Doğru)

IV → “12 saat” temel sayma işlemidir, oranlanabilir. (Doğ-ru)

Cevap B

3. Sınıflama ölçekleri geçişlilik (A = B, B = A) özelliğine sa-hiptir. Gruplama, adlandırma, kategorilendirme ve nomi-nal ölçek isimleri ile de bilinir.

Cevap A

4. Burada “70 ve üstü alanlar” ifadesi mutlak ölçüt kullanıl-dığını göstermektedir. Mutlak ölçütün kullanıldığı durum-larda ölçütü geçen kişiler koşulu sağlamış olarak kabul edilir. Bu nedenle komisyonun yapması gereken işlem IV numaralı öncülde verilmiştir.

Cevap C

5. Kendisi ile aynı türden bir araçla yapılan ölçmeye doğ-rudan ölçme denir. Buradan mızrağın başka bir mızrakla ölçülmesi doğrudan ölçmeye örnektir.

Cevap C

6. I → Araç geliştirmek ölçme işleminden öncedir.

II → Başarılı kabul etmek değerlendirmedir.

III → Soruları bilenlerin belirlenmesi ölçme (sonuç) işle-midir.

Cevap C

7. Bireylerin ilgi, kaygı, tutum, zekâ gibi özellikleri bu özellik-leri ölçtüğü düşünülen sorulara bireylerin vermiş olduğu yanıtlar üzerinden tepkilerine bakılarak ölçülür ki bu işlem dolaylı ölçmedir.

Cevap D

8. A, B, C ve D seçeneklerinde verilen ifadeler ölçme ve değerlendirme işleminin eğitim sürecindeki faydalarıdır. Ancak E seçeneğindeki motivasyonu artırır kısmı yanlış-tır. Burada öğrencinin bir sonraki sürecini belirler şeklinde ifade etmek daha doğru olurdu.

Cevap E

9. Öğrencilerin bir konu ya da ünitedeki eksik öğrenmelerini belirleyerek bunlarla ilgili tamamlayıcı çalışmalar yapılma-sı “Biçimlendirme değerlendirmesidir”. 7. sınıf için kritik davranışlar yoklanacaksa bu değer biçme dönem sonu olur.

Cevap A

10. İsim, şehir, hayvan → sınıflama

5 puan, 10 puan, 15 puan → Yapay birim, ölçme kuralı

En çok puan toplama → Bağıl ölçüt

Cevap D

11. A, C, D ve E seçeneklerindeki ifadeler doğrudur. Ancak Türkçe ile coğrafya arasında negatif yönlü zayıf ilişki bu-lunmaktadır. Yani birinden alınan sonuçlar yüksekse, di-ğerinin sonuçları düşüktür. B seçeneğinde iki dersin ba-şarısının düşük olduğu ifade edilmiştir, yanlıştır.

Cevap B

6

Temel Kavramlar

12. Rubrikler somut ölçütlere dayalı açık ve ayrıntılı puanlama yönergeleridir. Proje için öğrencilere bunun önceden veril-mesi ile öğrencilerin ölçme kuralları hakkında bilgi sahibi olmasına ve dolayısıyla puanlama sürecine katkı sağlar.

Cevap D

13. Sınırlı sayıda sayılabilen değişkene (süreksiz) kesikli de-ğişken denir. D seçeneğinde verilen sadece 2 çıktısı olan Doğru-Yanlış yanıtları süreksiz değişkendir.

Cevap D

14. “%30’undan fazla devamsızlık yapan kalır.” bu ifade mut-lak ölçüttür.

Cevap A

15. Devamsızlık oranının belirlenmesi “ölçme” (sonuç) işlemi-dir.

Cevap B

16. “%10’un altında devamsızlık yapana 10 puan fazla ver-mek” (soru başına puan gibi düşünülebilir) ölçme kuralıdır.

Cevap C

17. Çözeltinin turnusol kâğıdına yaptığı “etki” ölçülmüştür. Bu nedenle yapılan ölçme işlemi dolaylıdır.

Cevap B

18. Okunulan lise türünün meslek derslerindeki başarıya Bağımsız Bağımlı etkisi.

Cevap E

19. A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadeler doğrudur ve öğren-me-öğretme sürecinin belli aşamalarında kullanılır. Ancak en genel ve en önemli adım tüm süreci dikkate alıp siste-mi denetlemektir.

Cevap C

20. A → Ölçme kuralı

B → Ölçme (sonuç)

C → Ölçme (sonuç)

D → Ölçme (sonuç)

E → Fakülteye alınacak öğrencilerin belirlenmesi değer-lendirme işlemidir. (Ölçüt ile karşılaştırma söz konusudur.)

Cevap E

21. Kategorik Değişken → Nitel Değişken → Sınıflama → Sıfat/Sembol ile ifade edilen değişken anlamına gelir. Yani sayısal ifade barındırmayan değişkendir.

Cevap B

22. Gerçek yokluk bildiren sıfır mutlak sıfırdır (litre, m, km, hız gibi). Bağıl sıfır ise gerçek yokluk ifade etmez (Rakım, en-lem-boylam, termometre, zaman gibi).

Cevap E

23. I → Oransal işlem → Türetilmiş

II → Dolaylı

III → Dolaylı

IV → Doğrudan

Cevap B

24. Karşılaştırmalarda doğru karar verebilmek için ölçüm (ölçme sonucu) ile ölçütün aynı birim cinsinden verilmesi, belirlenmesi gereklidir.

Cevap D

25. Tanımlanmış birim, insanlar tarafından standart hâle geti-rilmiş birimdir (litre, m, °C, km, kg gibi). Ancak temel say-ma işlemleri doğrudan ölçmedir.

Cevap E

7

Temel Kavramlar


TEST - 21. Şener ve Erdinç Öğretmen, öğrencilerin ses perfor-

manslarını tonlama, tını, vurgu gibi durumlarıyla puan-ladıktan sonra en yüksek performans gösteren öğren-cileri halk dansları topluluğuna seçmiştir.Şener ve Erdinç Öğretmenin bu süreçte kullan-dıkları ölçme ve ölçüt türü aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir?

Ölçme ÖlçütA) Dolaylı BağılB) Doğrudan MutlakC) Türetilmiş MutlakD) Dolaylı MutlakE) Doğrudan Bağıl

2. İlkokul 1. sınıf öğrencisi olan Gürsel’in davranışlarında meydana gelen değişme ve gelişmeler değerlendirilir-ken farklı sorulara cevap aranır. I. Gürsel’in derste işlenen konularla ilgili öğrenme

eksiklikleri nelerdir? II. Gürsel beklenen kazanımlardan hangilerine

ulaşmıştır?III. Gürsel okuldaki sosyal etkinliklerden baleye mi,

yüzmeye mi katılmalıdır?Yukarıdaki sorulara cevap aranırken amacı bakı-mından hangi değerlendirme türlerinden yararla-nılabilir?

I II III A) Biçimlendirme Değer biçme Değer biçmeB) Biçimlendirme Değer biçme TanımaC) Tanıma Değer biçme TanımaD) Biçimlendirme Tanıma Değer biçmeE) Değer biçme Biçimlendirme Tanıma

3. Aşağıdaki verilen işlemlerin hangisinde doğal bi-rim kullanılmıştır?A) Can hazırlamış olduğu projede diğer arkadaşların-

dan daha fazla puan almıştır? B) Sınıfta yapılan boy uzunluğu ölçümüne göre A sı-

nıfının boy ortalaması B sınıfından 1 cm daha faz-ladır.

C) Eğitim fakültesinin 2. öğretim gruplarında bu yıl harç miktarı 284 Türk Lirası olarak belirlenmiştir.

D) Usain Bolt 2012 yılı olimpiyatlarında dünya rekoru yarışında 100 metreyi 41 adımda koştu.

E) Ali KPSS’de bu yıl zor olduğu söylenen matematik testini 30 dakikada çözdü.

4. Basamaklı öğretim modeline uygun olarak hazırlanan bir programın öğrenci başarısına etkisinin incelendiği bir araştırmada, 25’er kişilk gruplardan oluşan dört gruptan ikisine geleneksel yaklaşımla, diğer ikisine ise basamaklı öğretim modeline dayalı olarak hazırlanan program kullanılarak ders işlenmiştir. Dersler esnasın-da sınıfın sıcaklık, ışık düzeni vb. sonuca etkisi ola-bilecek değişkenler de araştırmacı tarafından kontrol altına alınmıştır. Ders bitiminde bir başarı testi uygula-narak sonuçlar karşılaştırılmıştır.

Verilen uygulamaya göre araştırmanın bağımsız değişkeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sınıfın ışık ve sıcaklık koşulları

B) Öğrencilerin başarı puanı

C) Öğretim modeli

D) Uygulama yapılan dört sınıf

E) Uygulanan başarı testi

5. Ölçme ve değerlendirme sürecinde yer alan kav-ramlar düşünüldüğünde aşağıdaki cümlelerden hangisi diğerlerinden farklı bir kavrama örnek gös-terilebilir?

A) Bu yıl okulda TYT ve AYT’de dereceye girme olası-lığı olan 4 öğrencimiz var.

B) Burçin, beyin fırtınası tekniğine dayalı olarak yapı-lan dersin giriş etkinliğinde 3. defa söz alarak en fazla söz alan öğrenci oldu.

C) Okul kantinindeki asitli içecekler meyve sularından iki kat fazladır.

D) İki bölümden oluşan Türkçe sınavından 9 doğru yapamayanlar sıfır aldı.

E) ALES’ten daha önce bir öğrenci en fazla 80 puan alabilirdi.

6. Bir iş yerinde tezgahtar olan Çınar Bey, iletişimin sa-tışta çok önemli olduğunu ve bu alanda çok yetenekli olduğunu ifade etmektedir. Çınar Bey’in bu yeteneğini ölçmek isteyen patronu Çınar Bey’in müşterilerle ilgi-lenişini gözlemleyerek ve gözlem sonuçlarını elindeki kontrol listesine kaydederek onun iletişim becerisinin çok yüksek olduğunu ifade etmiştir.

Bu işyerindeki patron hangi tür bir ölçme yapmıştır?

A) Doğrudan ölçme

B) Türetilmiş ölçme

C) Dolaylı ölçme

D) Basit ölçme

E) Standart ölçme

8

Temel Kavramlar

7. Sıcaklık ölçümünde (0) oC Celcius ölçeğinde sıcaklığın olmadığı anlamına gelmemektedir. Ancak (0) Kelvin ise sıcaklığın olmadığı noktayı göstermektedir.

Bu durumda iki ölçme aracının ölçek düzeyi aşa-ğıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?

Kelvin Celcius

A) Adlandırma Eşit Aralıklı

B) Eşit Aralıklı Eşit Oranlı

C) Sıralama Sınıflama

D) Eşit Oranlı Eşit Aralıklı

E) Sınıflama Sıralama

8. Bir bireyin, ehliyet almak amacıyla uzun süren yüz yüze eğitimin ardından teorik bir testten başarılı olması gerekir. Toplamda beş defa sınava girme hakkının bu-lunduğu ehliyet testinde yanlış cevaplar doğru cevap-ları götürmemektedir. İlk aşaması teorik olan bu testte, trafik ve çevre bilgisinden 50, motor ve araç bilgisin-den 40, ilk yardım bilgisi konularından 30 olmak üzere toplamda 120 soru bulunmaktadır. Bir sonraki aşama-ya geçebilmek için her üç dersten de 70 puan almış olmak gerekir. Bu teorik testlerden başarılı olan birey direksiyon sınavına girmeye hak kazanır.

Ehliyet alma sürecinde ölçme değerlendirme ile ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisine yer veril-memiştir?

A) Ölçme kuralı

B) Sınıflama ölçeği

C) Mutlak ölçüt

D) Bağıl ölçüt

E) Değer biçme değerlendirmesi

9. Eğitimde farklı amaçlarla değerlendirmeler yapıl-maktadır. Bu değerlendirmelerden biçimlendirme ve izlemeye yönelik yapılan ölçme ve değerlendir-menin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrencilerin duyuşsal özellikleri hakkında bilgi sa-hibi olmak

B) Öğretimde kritik davranışları öğrencilerin ne kadar kazandıklarını belirlemek

C) Öğrencilerin öğrenmelerini etkileyen kişisel özellik-lerini belirlemek

D) Öğrencilere testten aldıkları puanlara göre sertifika veya diploma vermek

E) Öğrencilerin öğrenme sürecindeki öğrenme eksik-lerini ortaya çıkarmak

10. Eşit aralıklı ölçeklerle ilgili olarak;

I. Ölçme sonuçları üzerinde dört işlem yapılabilir.

II. Başlangıç noktası olan sıfır, yokluğu göstermez.

III. Ölçme işleminde elde edilen sonuçlar en duyarlıdır.

IV. Bu ölçeklerle elde edilen ölçme sonuçları negatif değer alabilir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II

D) II ve IV E) III ve IV

11. Yüksek lisans tezi için bir araştırma yapan Aysun

Öğretmen, not alarak okuma çalışmasının

I

okuduğunu anlama başarısı üzerindeki etkisini

II

incelemiştir. Araştırmanın sonunda yapılan okuduğunu

anlama testinde not alarak okuyan öğrencilerin

70 ve üzerinde puanlar alarak diğerlerine göre daha

III

başarılı oldukları görülmüştür.

Yukarıdaki akademik çalışmada ifade edilen I, II ve III numaralı değişkenlerin türü, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

I II III

A) Bağımsız Kesikli Kesikli

B) Bağımsız Kesiksiz Bağımlı

C) Kesikli Bağımlı Bağımsız

D) Bağımlı Bağımsız Kesikli

E) Bağımsız Bağımlı Kesiksiz

12.

I. Ölçme işlemi her zaman sayı ile ifade edilir.

II. Değerlendirmenin mutlaka ölçme sonucuna da-yalı olması gerekir.

III. Ölçütler her zaman ölçme işleminden önce be-lirlenir.

IV. Ölçme kuralı ölçmeyi, ölçüt değerlendirme işle-mini düzenler

Öncüllerden ölçme ve değerlendirme kavramlarıy-la ilgili verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?


D) I ve II E) I ve III

9

Temel Kavramlar

13. İnsanlar önceleri takvim kullanmak yerine doğanın de-ğişiminden faydalanarak mevsimleri belirlemişlerdir. Mesela sonbaharın geldiğini ağaçların yapraklarının sararmasından, ilkbaharın geldiğini ağaçların çiçek açmasından faydalanarak belirlemişlerdir.

Mevsimlerin doğadaki değişimlerle tespit edilmesi aşağıdaki kavramların hangisiyle daha iyi açıklanır?

A) Ölçüt B) Ölçme

C) Ölçek D) Ölçme kuralı

E) Sıralama

14. - 17. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Bir araştırmacı buluş yoluyla öğretim stratejisinin öğ-rencilerin başarıları üzerindeki etkisinin araştırıldığı ça-lışmada bir gruba sunuş yoluyla öğretim, diğer gruba ise buluş yoluyla öğretim uygulamaları yapmıştır. Araş-tırmacı sınıf düzeyinin başarı üzerindeki etkisini nötür-lemek için her iki öğretim uygulamasını da sadece 7. sınıf öğrencilerine yönelik yapmıştır. Ayrıca araştır-macının, öğrencilerin başarı düzeyine etki edebilecek sosyo-ekonomik düzey, çalışma saatleri, derse karşı ilgi ve tutum gibi kontrol altında tutamadığı faktörlerle ilgili endişesi bulunmaktadır.

14. Araştırmanın bağımsız değişkeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrencilerin başarı düzeyi

B) 7. sınıf öğrenciler

C) Öğretme stratejileri

D) Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyi

E) Öğrencilerin ilgi ve tutumları

15. Araştırmanın kontrol değişkeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sınıf düzeyi

B) Öğrencilerin başarı düzeyi

C) Buluş yoluyla öğrenme stratejisi

D) Çalışma saatleri

E) Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyleri

16. Araştırmacının yaptığı araştırmanın türü aşağıda-kilerden hangisine daha fazla benzemektedir?

A) Tarama araştırması

B) Nedensel karşılaştırma araştırması

C) Deneysel araştırma

D) Betimsel araştırma

E) Meta-analiz araştırması

17. Araştırmanın karıştırıcı değişkenleri aşağıdakiler-den hangileridir?

A) Sınıf düzeyi, çalışma saatleri

B) Sınıf düzeyi, öğrencilerin başarı düzeyi

C) Buluş yoluyla öğrenme stratejisi, tutum ve ilgi

D) Sosyo-ekonomik düzey, tutum ve ilgi, çalışma sa-atleri

E) Öğrencilerin başarı düzeyi, buluş yoluyla öğrenme stratejisi

18. Değerlendirme, ölçüm ile ölçütü karşılaştırarak bir ka-rara varma işidir.

Aşağıdakilerden hangisi eğitim-öğretim sistemin-de değerlendirme işlemini en iyi açıklar?

A) Öğrencinin sahip olduğu kazanımların eğitim prog-ramının amacına uygun olup olmadığının belirlen-mesi

B) Öğrencilerin yeteneklerini belirleyip onları yetenek düzeylerine göre sınıflama

C) Bir özelliği gözlemleyip tespitte bulunma

D) Öğrencileri başarılarına göre karşılaştırıp birinin di-ğerinden daha başarılı olduğunun belirlenmesi

E) Öğrencilerin ayırt edici özelliklerini betimleme

19.

I. İlk beşe giren işe alınır.

II. Bu işte en iyi Ali Usta’dır.

III. İstediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.

IV. 4 yanlış 1 doğruyu götürür.

Yukarıda verilen ifadelerden hangileri ölçüt kavra-mına örnektir?

A) Yalnız I B) I ve III C) I ve IV

D) II ve IV E) II, III ve IV

2021KPSS

ÖĞRETİM İLKEYÖNTEMLERİVE

6880



SORU BANKASIVİDEO




Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru BankasıÖğretim İlke ve Yöntemleri

ISBN 978-0-2020-0005-3


© Pegem Akademi


















İletişim–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––




iii

Öğretim İlke ve Temel Kavramları



Pegem Akademi




4. AdımÜrünlerim





3. AdımAktivasyon





1

2

3

4

Uygulamamızı


1. AdımUygulama

İndirme

2. AdımÜyelik



başlayabilirsiniz.



iv


Ön Söz��iiiİçindekiler �� iv

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

Öğretim İlke ve Temel Kavramları - 1 ��1

Öğretim İlke ve Temel Kavramları - 2 ��7

Öğrenme-Öğretme Kuram, Model ve Yaklaşımları - 1 ��14





Öğretim Stratejileri - 1 ��43

Öğretim Stratejileri - 2 ��50

Öğretim Yöntemleri, Yöntem ve Tekniklerinin Belirlenmesi İlkeler - 1 ��53



Öğretim Teknikleri - 1 ��71






Bireysel Öğretim Teknikleri - 1 ��104

Bireysel Öğretim ve Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri - 1 �� 110

Kavram Öğretim Teknikleri - 1 �� 116

Kavram Öğretim Teknikleri - 2 ��121

Öğrenme Stratejileri ve Stilleri - 1 ��126

Düşünme Becerileri - 1 ��133

Tarama - 1 ��139

Tarama - 2 ��144

Tarama - 3 ��150

Tarama - 4 ��155

Tarama - 5 ��159


1



TEST - 1

1. Gizem Öğretmen’in sınıfında özel gereksinimli bir öğ-rencisi bulunmaktadır. Bu sebeple Gizem Öğretmen etkinlikleri planlarken ve uygularken bu öğrencisi için çeşitli uyarlamalar yapmaktadır.

Gizem Öğretmen’in bu uygulamaları aşağıdaki öğ-retim ilkelerinden hangisi ile ilişkilidir?

A) Öğrenciye görelik

B) Somuttan soyuta

C) Bilinenden bilinmeyene

D) Basitten karmaşığa

E) Hayatilik (Yaşama yakınlık)

2. “İlkokul öğretmeni olarak bir okula atanan Eda Öğret-men, derslerinde kendi yetiştiği bölgenin yerel şivesini kullanmış ve öğrenciler onun söylediklerini anlamakta zorlanmışlardır. Genellikle sunuş yoluyla öğretim ya-pan Eda Öğretmen bu süreçte de araç-gereç kullanı-mına pek yer vermemiştir.

Buna göre Eda Öğretmen özellikle hangi öğretim ilkesine aykırı davranmıştır?

A) Somuttan soyuta

B) Açıklık


D) Bütünlük

E) Sosyallik

3. Matematik derslerine giren Hayati Öğretmen, öğrenci-lerinin hem bilişsel, hem duyuşsal hem de psiko-mo-tor gelişim açısından ilerlemeler kaydetmelerini sağla-mayı amaçlar.

Buna göre Hayati Öğretmen aşağıdaki öğretim il-kelerinden hangisini benimsemiştir?

A) Sosyallik

B) Aktüalite

C) Bütünlük


E) Bilinenden bilinmeyene

4. İlkokul matematik öğretim programında öğrencilere dört işlem becerisi; toplama, çıkarma, çarpma ve böl-me sırasıyla öğretilmektedir.

Buna göre ilkokul matematik programları içinde dört işlem becerisinin öğretilmesinde aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi kullanılmaktadır?

A) Sosyallik

B) Bütünlük

C) Basitten karmaşığa

D) Ekonomiklik


5. “Çevre kirliliği” konusunu işleyen öğretmenin, önce; sınıfın, okulun kirliliğinden başlayıp dünyamızı teh-dit eden kirliliklere kadar gitmesi aşağıdaki öğre-tim ilkelerinden hangisine örnektir?

A) Öğrenciye görelilik

B) Açıklık


D) Yakından uzağa

E) Otoriteye itaat ve özgürlük

6. İnsanlar bir yabancı dili konuşmayı sınıf ortamında ya-pılan öğretimle öğrenebilmektedir. Bununla birlikte öğ-renilecek yabancı dilin kullanıldığı bir yerde yaşamak ve o dili kullanan insanlarla iletişim içinde olmak dilin öğrenilmesini daha da kolaylaştırabilmektedir.

Yabancı dilin o dilin kullanıldığı bir çevrede yaşa-yarak öğrenilmesi aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile ilişkilidir?

A) Basitten karmaşığa

B) Hayatilik

C) Yakından uzağa

D) Bilinenden bilinmeyene

E) Aktüalite

7. Dersinde “Güneş ve Ay Tutulması” konusu işleyecek olan bir fen bilgisi öğretmeni, öğrencilere bu konularla ilgili iki video izletmiş, fotoğraflar göstermiş ve bu gör-seller üzerine konuyu anlaşılır bir dille anlatmıştır.

Fen bilgisi öğretmeni dersinde hangi öğretim ilke-sini kullanmaktadır?

A) Açıklık

B) Hayatilik

C) Yakından uzağa


E) Aktüalite

2


8. Öğretmenin ders planı yaparak öğretim zamanını ve imkânlarını boş yere harcama riskini ortadan kaldırması hangi öğretim ilkesi ile ilgilidir?

A) Bütünlük

B) Açıklık

C) Ekonomiklik

D) Hayatilik

E) Güncellik

9. Tarih öğretmeninin Çanakkale Zaferi’ni anlatırken öğrencilerine video, animasyon, fotoğraflar gös-termesi hangi öğretim ilkesiyle ilgilidir?

A) İşlevsellik

B) Somuttan soyuta

C) Açıklık

D) Ekonomiklik

E) Aktivite

10. “Bitkilerin Bölümleri” konusunu işleyen bir sınıf öğret-meni öğrenme ortamına çiçekler getirip öğrencilerin bunların köklerini, gövdelerini ve yapraklarını ince-lemelerini sağlamıştır. Sonrasında ise kök, gövde ve yaprak kavramlarının tanımlarını yapmıştır.

Sınıf öğretmeninin konuyu işlerken kullandığı öğ-retim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Açıklık

B) Aktivite

C) Yakından uzağa

D) Hayatilik

E) Somuttan soyuta

11. Coğrafya dersinde yönler ve yön bulma konularını ele alan öğretmen, öğrencilerine eve gittiklerinde okul - ev arasındaki yolların krokisini çizmelerini isteyen bir ev ödevi verir.

Coğrafya öğretmeninin verdiği bu ödev hangi öğ-retim ilkesiyle ilgilidir?

A) Açıklık

B) Yakından uzağa

C) Basitten karmaşığa

D) Bütünlük

E) İşlevsellik

12. “Aynı gelişim döneminde olsalar bile tüm öğrenciler her yönüyle birbirinin aynısı olamaz, bu nedenle de belli bir ortalamaya göre eğitim verilmemelidir.” diyen Ezgi Öğretmen, geleneksel eğitimin tüm çocukların aynı zekâ - ilgi ve ihtiyaçta olduğunu kabul eden an-layışını eleştirir.

Ezgi Öğretmen’in bu eleştirisinde hangi öğretim il-kesi temel alınmıştır?

A) Somuttan soyuta

B) Öğrenciye uygunluk

C) Hayatilik

D) Etkin katılım

E) Aktüalite

13. Tarih dersinde Lozan Antlaşması’nı işleyen öğretmen, öğrencilerini heterojen gruplara ayırarak her öğrenciye bir tarafın temsilcisi olduğunu varsayarak bir metin ve-rir, sonra da canlandırmalarını ister.

Buna göre tarih öğretmeninin kullandığı öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hedefe görelilik

B) Öğrenciye uygunluk

C) Hayatilik

D) Etkin katılım

E) Somuttan soyuta

14. 6. sınıfta “Dikdörtgen çevre hesaplamaları” konusunu işleyen matematik öğretmeni öğrencilerinden evlerin-deki dikdörtgen şeklindeki odaları tespit edip, kenar uzunluklarını ölçmelerini ve ölçme sonuçlarını not al-malarını ister. Ertesi gün ise diktörtgen çevre hesapla-ma formülünü verir ve ölçtükleri uzunlukları kullanarak odalarının çevre uzunluklarını hesaplamayı öğretir.

Buna göre, öğretmen aşağıda verilen hangi öğre-tim ilkesine göre bir uygulama yapmıştır?

A) Bilinenden bilinmeyene

B) Açıklık

C) Yakından uzağa

D) Aktüalite

E) Somuttan soyuta

3


15. Çağdaş eğitimde ve yeni ilköğretim programlarında kullanılan aktif öğrenme teknikleri (drama - rol oyna-ma - görüş geliştirme - pazaryeri.....) bireyin bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal açıdan gelişmesine eğitilme-sine olanak verir.

Buna göre yeni programlarda kullanılan tekniklerin öğrencilerin bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal açıdan gelişmelerine katkı sağlaması hangi öğre-tim ilkesiyle daha yakından ilgilidir?

A) Sosyallik

B) Bütünlük

C) Açıklık

D) Hayatilik

E) Etkin katılım

16. Atandığı ilkokulda ikinci sınıf okutacak olan Seda Öğ-retmen, uyguladığı hazırbulunuşluk testi sonucunda öğrenci düzeylerinin oldukça farklı olduğunu tespit etmiştir.

Buna göre Seda Öğretmen, aşağıda verilen hangi öğretim ilkesinin ilkelerini öncelikle dikkate alma-lıdır?

A) Açıklık

B) Öğrenciye görelik

C) Somuttan soyuta

D) Hayatilik

E) Yakından uzağa

17. Her canlının özgürce yaşama hakkı vardır.” kazanımını anlatmak isteyen okul öncesi öğretmeni Ayşe, sınıfa kavanoz içinde getirdiği böcekleri öğrencilere göster-miş ve bununla ilgili fikirleşmelerini sağlamıştır. Son-rasında öğrencilerin kavanoz içindeki böcekleri doğa-ya bırakmalarına rehberlik etmiş ve özgürlük kavramı hakkında görsel destekli bir sunum yapmıştır.

Buna göre Ayşe Öğretmen, hangi öğretim ilkesini kullanmamıştır?

A) Somuttan soyuta

B) Hayatilik

C) Açıklık


E) Etkin katılım

18. “Ben sizi hayata hazırlıyorum, eğitim yaşamın kendisi değildir, bu nedenle, önemli olan temel bilgileri öğret-mek ve aktarmaktır. Bu bilgiler günlük hayata aktarıl-masa da olur.” diyen bir öğretmen hangi öğretim ilkesini temel almaktadır?

A) Otoriteye itaat ve özgürlük

B) Bilgi ve becerileri güvence altına alma

C) Hayatilik

D) Aktüalite

E) Ekonomiklik

19. Fen ve teknoloji dersinde kan dolaşımını anlatan öğ-retmen, kan dolaşımını, şehir suyu sistemiyle anlatmış, kalbi suyu pompalayan motora, ana damarları büyük su borularına, ince damarları ise evlere kadar gelen daha ince borulara benzeterek kavratmaya çalışmıştır.

Buna göre öğretmenin hangi öğretim ilkesine uy-gun davrandığı söylenebilir?


B) Ekonomiklik

C) Hayatilik

D) Güncellik

E) Öğrenciye görelik

20. Öğretmenler öğrenme-öğretme sürecine yönelik plan-lamalar yaparken ilk iş olarak yapılacakların öğretim programında yer alan hedef ve kazanımlara uygunlu-ğunu sağlamalıdır.

Yapılan bu açıklama aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile ilişkilidir?

A) Yaşama yakınlık

B) Bütünlük

C) Ekonomiklik

D) Öğrenci düzeyine uygunluk

E) Amaca görelik

4


21. Göksu Öğretmen, belirlediği altı farklı proje konusunu öğrencilere açıklamış ve heterojen gruplar kurmuştur. Sonrasında her grup bu altı proje konusundan birini seçip, proje için hazırlıklara başlamıştır.

Göksu Öğretmen’in heterojen grupları kurması, proje konularını belirlemesi ve her grubun bu ko-nular içinden birini seçme hakkını kullanması aşa-ğıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile ilişkilidir?

A) Hedefe görelik

B) Öğrenci düzeyine uygunluk

C) Somuttan soyuta


E) Sosyallik

22. Yavaş okuyan öğrencilerin bulunduğu bir sınıfta bir fen ve teknoloji öğretmeni öğrencilerine hazırladığı notları dağıtmıştır. Ardından çok kısa bir okuma süresi tanıyıp hemen soru cevap tekniğine geçtiğinde öğrencilerin başarısız olduğunu fark etmiştir.

Buna göre, fen ve teknoloji öğretmeninin dikkat et-mediği öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hedefe görelik

B) Öğrenciye görelik

C) Somutluk

D) İş-aktivite

E) Transfer

23.

- İlköğretimde geniş alanla, disiplinlerarası program tasarımlarının 2005’te yeni ilköğretim programla-rında temel alınması.

- Rehberlik hizmetinde “yöneltme” fonksiyonunu gerçekleştirirken öğrencinin bilişsel, duyuşsal, de-vinişsel tüm özelliklerinin dikkate alınması.

Bu bilgiler aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisiy-le ilgilidir?

A) Bütünlük

B) Aktüalite

C) Yakından uzağa

D) Ekonomiklik

E) Açıklık

24. Aygül Öğretmen “Yerli Malı Haftası” içinde öğrenci velilerinin katılımlarıyla bir etkinlik düzenlemiştir. Bu sayede hem günün anlam ve öneminin öğrenilmesini hem de ailelerin eğitime katılmalarını sağlamıştır.

Aygül Öğretmen, bu çalışmaları yaparken aşağı-daki öğretim ilkelerinden hangisini temel almıştır?

A) Somuttan soyuta

B) Hayatilik


D) Aktüalite

E) Yakından uzağa

25. Belma Öğretmen; birinci sınıf öğrencilerinin matematik dersinde;

I. Boncuk (abaküs), fasulye ve çubuk araçlarını çok sık kullanmaktadır. Öğretmen kullandırdığı bu araçlarla toplamayı, “Sayıları üstüne ekleyerek sa-yar.” hedefini gerçekleştirmeyi hedeflemektedir.

II. “Sayıları üstüne ekleyerek sayar.” hedefini gerçek-leştirmek için önce çocukları bulunduğu mahalle-ye çıkartıp arabaları ve evleri saymalarını ister.

Belma Öğretmen’in bu süreçte başvurduğu öğre-tim ilkeleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiş-tir?

I II

A) Somuttan soyuta Açıklık

B) Bilinenden bilinmeyene Hayatilik

C) Aktüalite Açıklık

D) Somuttan soyuta Hayatilik

E) Ekonomiklik Öğrenciye görelik

26. Sağlık bilgisi dersinde “obezite” konusunu işleyen öğ-retmen öğrencilerine, kalori ve karbonhidratlarla ilgili bilgi verdikten sonra öğrencilerin günlük kalori mikta-rına ve besin değerlerine dikkat ettiklerini, kantinden kızartma ve şeker içeren yiyecekleri tüketmediklerini gözlemlemiştir.

Buna göre, sağlık bilgisi dersinde öğretmen aşağı-daki öğretim ilkelerinden hangisinin kullanılmasını sağlamıştır?


B) Hayatilik

C) Açıklık

D) Ekonomiklik

E) Bütünlük

5


ÇÖZÜMLER 1. Öğrenciye görelik ilkesi, etkinliklerin öğrenci düzeylerine,

ihtiyaçlarına ve bireysel farklılıklarına uygun şekilde dü-zenlenmesidir. Gizem Öğretmen’in özel gereksinimli öğ-rencisi için yaptığı uyarlamalar öğrenciye görelik ilkesi ile ilişkilidir.

Cevap A

2. Açıklık ilkesi öğrenme-öğretme sürecinde öğretmenin yalın ve anlaşılır bir dille konuyu öğretirken çeşitli araç-gereçler kullanarak anlatımını desteklemesidir. Bu sayede öğrenciler hem görme hem de işitme duyuları ile derse katılır ve bilgi daha anlaşılır hâle gelir. Eda Öğretmen ken-di yetiştiği bölgenin yerel ağzıyla konuştuğu ve araç-ge-reç kullanımına pek yer vermediği için anlaşılır olmaktan uzaklaşmış ve açıklık ilkesine aykırı davranmıştır.

Cevap B

3. Bütünlük ilkesi öğrencilerin çok yönlü gelişmelerini sağla-mayı amaçlar. Bu ilkeye göre öğrencilerin bilişsel, sosyal, duyuşsal, dil ve psiko-motor alanlarda bir bütün olarak gelişmesi hedeflenir. Hayati Öğretmen, bütünlük ilkesini benimsemiştir.

Cevap C

4. Dört işlem içerisinde en kolay öğretilen işlem toplama, en karmaşık işlem ise bölmedir. Bu yüzden dört işlem öğreti-minde basitten karmaşığa (kolaydan zora) ilkesi kullanılır.

Cevap C

5. Yakından uzağa ilkesi çevre ve zaman yönünden etkilidir. Zaman öğretimi şimdiki zamandan başlayıp geçmiş za-mana doğru yapılır. Çevre ile ilgili öğretimlerde ise yakın çevreden başlayan öğretim kademeli olarak uzak çevreye doğru ilerletilir. “Çevre kirliliği” konusunu işleyen öğretme-nin, önce; sınıfın, okulun kirliliğinden başlayıp dünyamızı tehdit eden kirliliklere kadar gitmesi yakından uzağa ilke-sine örnektir.

Cevap D

6. Öğrenilenleri gerçek yaşamla ilişkilendirmek veya gerçek yaşam içinde kullanmak hayatilik ilkesidir. Bir yabancı dili o dilin konuşulduğu çevrede yaşayarak öğrenmek hayati-lik ilkesi ile ilişkilidir.

Cevap B

7. Açıklık ilkesi öğrenme-öğretme sürecinde öğretmenin yalın ve anlaşılır bir dille konuyu öğretirken çeşitli araç-gereçler kullanarak anlatımını desteklemesidir. Bu sayede öğrenciler hem görme hem de işitme duyuları ile derse katılır ve bilgi daha anlaşılır hâle gelir. Fen bilgisi öğretme-ni güneş ve ay tutulması ile ilgili görseller kullanıp anlaşılır bir dille konuyu anlatarak açıklık ilkesini kullanmıştır.

Cevap A

8. Öğretmenlerin en kısa süre içinde ve en az maliyetle he-defe ulaştıracak düzenlemeler yapması ekonomiklik ilke-sidir. Ekonomiklik ilkesi sayesinde zaman, emek ve para boş yere harcanmamış olur.

Cevap C

9. Açıklık ilkesi öğrenme-öğretme sürecinde öğretmenin yalın ve anlaşılır bir dille konuyu öğretirken çeşitli araç-gereçler kullanarak anlatımını desteklemesidir. Bu sayede öğrenciler hem görme hem de işitme duyuları ile derse katılır ve bilgi daha anlaşılır hâle gelir. Tarih öğretmeninin Çanakkale Zaferi konusunu bir yandan anlatıp bir yandan görseller kullanarak daha anlaşılır hâle getirmesi açıklık ilkesi ile ilişkilidir.

Cevap C

10. Bilginin özellikle dokunma duyusunun harekete geçirile-rek önce somutlaştırılıp sonrasında teorik yapıda öğre-tilmesi somuttan soyuta ilkesidir. Sınıf öğretmeni, öğren-cilerin bitkinin bölümlerini önce somut şekilde sonra da soyut şekilde öğrenmesini sağlamıştır.

Cevap E

11. Öğrenilenleri gerçek yaşamla ilişkilendirmek veya gerçek yaşam içinde kullanmak hayatilik ilkesidir. Hayatilik ilkesi, işlevsellik veya yaşama yakınlık olarak da bilinir. Coğrafya öğretmeni yönler ve yön bulma kavramlarını öğrettikten sonra ev ödevi vererek öğrencilerin bu bilgileri gerçek ya-şamla ilişkilendirmelerini amaçlamıştır.

Cevap E

12. Öğrenciye görelik ilkesi, etkinliklerin öğrenci düzeylerine, ihtiyaçlarına ve bireysel farklılıklarına uygun şekilde dü-zenlenmesidir. Ezgi Öğretmen geleneksel eğitimin tüm çocukların aynı zekâ - ilgi ve ihtiyaçta olduğunu kabul eden anlayışını eleştirirken öğrenciye uygunluk ilkesini temel almıştır.

Cevap B

6


13. Etkin katılım/İş/Aktivite ilkesi yaparak-yaşayarak öğren-meyle ilişkilidir. Etkin katılım ilkesinde öğretmen bilgi ak-tarımı yoluyla öğretmez. Öğrenciler gerçek veya yapay durumların içine girerek yaparak-yaşayarak öğrenirler. Tarih öğretmeni bilgi aktarmak yerine öğrencilerin konuyu canlandırmalarını isteyerek rol oynama tekniğini kullanmış ve öğrencilerin derse etkin katılımlarını sağlamıştır.Cevap D

14. Bilginin özellikle dokunma duyusunu harekete geçirilerek önce somutlaştırılıp sonrasında teorik yapıda öğretilmesi somuttan soyuta ilkesidir. Matematik öğretmeni, öğren-cilerin öncelikle konuyla ilgili somut yaşantılar içerisine girmelerini sağlamış. Sonrasında ise teorik olan çevre he-saplama becerisi kazandırmıştır.Cevap E

15. Bütünlük ilkesi öğrencilerin çok yönlü gelişmelerini sağla-mayı amaçlar. Bu ilkeye göre öğrencilerin bilişsel, sosyal, duyuşsal, dil ve psiko-motor alanlarda bir bütün olarak gelişmesi hedeflenir. Buna göre yeni programlarda kulla-nılan tekniklerin öğrencileri bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal açıdan bir bütün olarak geliştirmesi bütünlük ilkesi ile daha yakından ilgilidir.Cevap B

16. Öğrenciye görelik ilkesi, etkinliklerin öğrenci düzeylerine, ihtiyaçlarına ve bireysel farklılıklarına uygun şekilde dü-zenlenmesidir. Seda Öğretmen uyguladığı hazırbulunuş-luk testi ile öğrencilerin düzeylerini, ihtiyaçlarını ve öğren-me farklılıklarını ortaya çıkarmıştır.Cevap B

17. Öğretmen özgürlük kavramını önce somut bir deneyimle sonrasında teorik olarak ortaya koyduğu için somuttan soyuta ilkesini kullanmıştır. Özgürlük kavramını hayatla ilişkilendirip öğrettiği için hayatilik, görsel destekli sunum yaparak öğrencilerin birden fazla duyu organını harekete geçirdiği için açıklık ve öğrencileri dersin işlenişine dahil ettiği için etkin katılım ilkesini kullanmıştır. Bu dersin işle-nişinde basitten karmaşığa ilkesi kullanılmamıştır.Cevap D

18. Bilgi ve becerileri güvence altına alma ilkesi, geleneksel eğitim anlayışına uygun bir ilkedir ve günümüz çağdaş eğitim sistemleri içinde geçerliğini yitirmiştir. Bu ilke bilgi-nin değişmezliği ve nesilden nesile aktarılmasını savunur.Cevap B

19. Bilinenden bilinmeyene ilkesi, öğrencilere yeni kavramları öğretmek için bildikleri kavramları işe koşmak ve ön bilgi-leri harekete geçirmektir. Analoji tekniği ise bilinmeyen bir kavramı öğrencilerin bildikleri bir kavrama benzetmelerini sağlayarak öğretim yapmaktır ve bilinenden bilinmeyene ilkesi ile ilişkilidir. Fen ve teknoloji dersinde analoji tekniği ile benzetmeler yapan öğretmen, bilinenden bilinmeyene ilkesine uygun davranmıştır.Cevap A

20. Amaca görelik ilkesi, öğrenme-öğretme sürecinin o dersin öğretim programında yer alan hedef ve kazanımlara göre tasarlanıp, uygulanmasıdır.

Cevap E

21. Sosyallik ilkesi, otoriteye itaat ve özgürlük ismi ile de bili-nir. Bu ilkenin amacı öğrencilerin kanun ve kurallara uyan (otoriteye itaat) ve seçim haklarını kullanıp kararlar ala-bilen (özgürlük) bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktır. Göksu Öğretmen’in heterojen grupları kurması ve proje konularını belirlemesi otoriteye itaat, her grubun bu konu-lar içinden birini seçme hakkını kullanması ise özgürlükle ilişkilidir. Yani Göksu Öğretmen sosyallik ilkesini kullan-mıştır.

Cevap E

22. Fen ve teknoloji öğretmeni, sınıfta yavaş okuyan öğrenci-lerin de olduğunu düşünerek dağıttığı notların okunması için daha fazla süre vermelidir. Bunu yapmadığı için birey-sel farklılıkları ve ihtiyaçları dikkate almamıştır. Bu yüzden öğrenciye görelik ilkesine aykırı davranmıştır.

Cevap B

23. Bütünlük ilkesi öğrencilerin çok yönlü gelişmelerini sağla-mayı amaçlar. Bu ilkeye göre öğrencilerin bilişsel, sosyal, duyuşsal, dil ve psiko-motor alanlarda bir bütün olarak gelişmesi hedeflenir. Ayrıca program geliştirme dersinde geçen geniş alan yaklaşımı ve disiplinlerarası yaklaşım ile rehberlik dersinde geçen yöneltme kavramları da bütün-lük ilkesi ile ilişkilendirilmektedir.

Cevap A

24. Aktüalite ilkesi, güncel gelişmelerin, medya haberlerinin, belirli gün ve haftaların öğrenme-öğretme sürecinde kul-lanılmasıdır. Aygül Öğretmen belirli gün ve haftaya uygun etkinlik düzenlediği için aktüalite (güncellik) ilkesini kullan-mıştır.

Cevap D

25. Belma Öğretmen sürecin birinci aşamasında soyut bilgiyi öğretmek için somut işlemler yaptırarak somuttan soyuta, ikinci aşamasında ise bilgiyi gerçek yaşamla ilişkilendire-rek hayatilik öğretim ilkelerini kullanmıştır.

Cevap D

26. Sağlık bilgisi dersinde öğrencilere öğretilen bilgiler öğren-ciler tarafından gerçek hayatta kullanılmaya başlamış ve bu sayede işlevsellik ortaya çıkmıştır. Bu durum hayatilik ilkesi ile ilişkilidir.

Cevap B

7



TEST - 2

1. “Summer Hill okul denemelerinin” uygulanmasını iste-yen bir sınıf öğretmeni, çok aşırı bir şekilde öğrencinin merkezde olması gerektiğini ruhsal ve fizyolojik ba-kımdan farklı olan öğrencilerin tamamen ilgi yetenek ve ihtiyaçları doğrultusunda yetiştirilmesi gerektiğini savunmaktadır.

Summer Hill okul denemelerinin temel alınması gerektiğini savunan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?


B) Açıklık

C) Yakından uzağa


E) Aktüalite

2. “Bruner tarafından ortaya atılan sarmal içerik düzen-leme yaklaşımı, konuların kapsamının giderek genişle-diği ve yeri geldikçe konunun tekrar edildiği bir yapıya sahiptir. Soyut derslerde ve özellikle dil öğretiminde bu yaklaşım kullanılır.”

Buna göre sarmal içerik düzenleme yaklaşımında konu kapsamının giderek genişlemesi ve yeri gel-dikçe tekrar edilip önceki konuyla yeni öğretilen konu arasında bağ kurulmasının sağlanması, ön-celikle hangi öğretim ilkesinin gereğidir?

A) Somuttan soyuta

B) Basitten karmaşığa

C) Öğrenciye görelik

D) Hayatilik

E) Açıklık

3. Vatandaşlık dersinde öğretmenin seçme seçilme hakkı ile ilgili olarak “18 yaşına gelen kişinin oy kul-lanması gerektiğini fakat istediği partiye de oy vere-bileceğini söylemesi” aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisiyle ilgilidir?


B) Bütünlük

C) Açıklık

D) Etkin katılım

E) Hayatilik

4. Adana’nın kurtuluşu olan 5 Ocak gününden sonraki ilk hayat bilgisi dersinde Kurtuluş Savaşı döneminde ve-rilen mücadeleyi anlatan sınıf öğretmeni, Türkçe der-sinde Kurtuluş Savaşı’na ait bir şiir okumuştur.

Öğretmenin bu uygulaması hangi öğretim ilkesiyle daha yakından ilgilidir?

A) Öğrenciye görelik

B) Güncellik

C) Yaşama yakınlık

D) Sosyallik

E) Aktivite

5. Çocuğunun yemek yapmasını isteyen bir annenin, önce çocuğuna, getir - götür işlerini, daha sonra karıştırma, doğrama, soyma gibi sorumlulukları vererek öğretmesi hangi öğretim ilkesini temel al-dığını gösterir?A) BütünlükB) Basitten karmaşığaC) Yakından uzağaD) AktüaliteE) Açıklık

8


6. Öğrencilerine “Bürokrasi” kavramını anlatacak olan felsefe grubu öğretmeni bürokrasiyi, okul müdüründen başlayıp, ilçe millî eğitim müdürü, İl Millî Eğitim Müdü-rü ve Millî Eğitim Bakanına kadar sıralayarak anlatır.Felsefe öğretmeninin bürokrasi kavramını anlatır-ken kullandığı öğretim ilkesi aşağıdakilerden han-gisidir?A) Yakından uzağaB) Bilinenden bilinmeyeneC) Basitten karmaşığaD) BütünlükE) Güncellik

7. Tam öğrenme modeline göre, öğretmen derse başla-madan önce, öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyleri-ni belirlemek amacıyla bilişsel giriş davranışları testi uygulayarak etkinlikleri planlar. Bu testin sonuçlarına göre de varsa eksikleri tamamlar sonra hedef davra-nışlara geçilir.Buna göre, tam öğrenme modelinde hangi öğretim ilkesi temel alınmıştır?A) Yakından uzağaB) Sosyallik

C) Kolaydan zora


E) Aktüalite

8. Bir işletme uzmanı, dünyadaki ekonomik krizi anla-tan, dergi ve gazete haberlerini derleyip üniversitedeki öğrencilerine dağıtır, mini bir tartışma ve fikir alışveri-şinden sonra “ekonomik krizin sebeplerini anlatmaya başlar.”

İşletme uzmanının dersinde kullandığı öğretim il-kesi aşağıdakilerden hangisidir?


B) Güncellik

C) Yakından uzağa

D) Bütünlük

E) Kolaydan zora

9. Orman haftasında “Ormanlarımızı Korumalıyız.” ko-nusunu işleyen sosyal bilgiler öğretmeni, konuya o hafta Bodrum’daki orman yangınıyla ilgili bir ha-berle başlayıp kısa bir video izletmesi hangi öğre-tim ilkesi ile ilgilidir?


B) Aktivite

C) Bütünlük

D) Yakından uzağa

E) Aktüalite

10. Program geliştirme modellerini anlatırken önceden hazırlanan materyalleri öğrencilerine dağıtan öğret-men, “Burada gördüğümüz modellerin düzenlenmiş hâllerine de akış şeması denir.” diyerek bir başka öğ-renmeyi de sağlar.

Bu durum, hangi öğretim ilkesiyle ilgilidir?

A) Ekonomiklik

B) Açıklık

C) Aktüalite


E) Hedefe görelilik

11. Osmanlıca ve Arapça sözcükleri çok kullanarak dersini anlatan tarih öğretmeni, bir süre sonra yaptığı değer-lendirmede öğrencilerin başarısız olduğunu fark eder.

Tarih öğretmeni hangi öğretim ilkesini göz ardı etti-ğinden dolayı öğrenciler başarısız olmuştur?

A) Sosyallik

B) Güncellik

C) Açıklık


E) Basitlikten karmaşığa

9


12. Ehliyet alırken belirli bir saat gerçek ortamda, trafikte sürücü adayının araba kullanması, tüm kurslar tarafın-dan zorunlu olarak programa konulmuştur. Buna göre sürücü adayları trafik ortamında sürüş yaparak ortaya sürüş performansı koymalıdır.

Ehliyet kurslarının bu uygulaması hangi öğretim il-kesiyle ilgilidir?

A) Aktivite

B) Somuttan soyuta

C) Bütünlük

D) Yakından uzağa

E) Açıklık

13. Felsefe dersinde öğrendiği, doğru bilginin imkânsızlığını savunan “Elea okulu - sofistler - sep-tikler” gibi filozofların görüşlerinin ve hayatlarının gerçek hayatta hiçbir işe yaramayacağını savunan Demet, hangi öğretim ilkesiyle konular arasında bağlantı kurmamıştır?

A) Aktivite

B) Somuttan soyuta

C) Yaşama yakınlık

D) Aktüalite


14. “Trafik dersinde trafik levhalarının anlamını öğrenen Ali’nin annesi araba kullanırken yan tarafta gördüğü levhaların anlamlarını söylemesi, annesi kurallara uy-madığında da uyarması” Ali’nin hangi öğretim ilkesi-ni kullandığını gösterir?

A) Hayatilik

B) Aktivite

C) Yakından uzağa

D) Somuttan soyuta

E) Aktüalite

15. İşlem öncesi dönemde olan bir öğrenciye hacim koru-numu ile ilgili etkinlikler yaptırılmaz. Çünkü işlem ön-cesi dönemde hacim korunumu kazanılmamıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilir?


B) Hayatilik

C) Somuttan soyuta

D) Aktivite

E) Aktüalite

16. Okul öncesinden başlayıp ilkokul, ortaokul ve liseye doğru gidildikçe ders kitaplarındaki resim ve fotoğraf yoğunluğu, yazı puntosu ve renk kullanımında farklı-laşma görülmektedir.

Kitaplardaki bu farklılaşmanın, hangi öğretim ilke-sinin dikkate alınmasının sonucu olduğu söylene-bilir?

A) Açıklık

B) Bilinenden bilinmeyene

C) Hayatilik

D) Somuttan soyuta


17. Teknolojinin gelişmesiyle yaşamda meydana gelen değişimleri anlatan öğretmen, İstanbul Boğazı’nın al-tından geçen ve yapımı yeni biten tüp geçişin haberiy-le derse başlamıştır.

Öğretmenin derse tüp geçişin haberiyle başlaması, hangi öğretim ilkesini dikkate aldığını gösterir?

A) Yakından uzağa

B) Açıklık

C) Somuttan soyuta

D) Transfer

E) Güncellik

10


18. Millî egemenlik haftası kapsamında öğrencilerini TBMM’ye götüren bir öğretmen oradaki işleyişi öğren-cilere anlatmış ve yetkililer de öğrencilere çeşitli açık-lamalarda bulunmuşlardır.

Öğretmenin öğrencilerini TBMM’ye götürmesinin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrencilerin araştırma becerilerini geliştirmek

B) Somut yaşantılar kazandırmak

C) Konuyu eğlenceli hâle getirmek

D) Bireysel farklılıklara hitap etmek

E) Zamandan tasarruf sağlamak

19. Bir grup lise öğrencisine “Sizler istek ve tercihlerini-ze göre davranma hakkına sahipsiniz ancak belirlenen okul ve toplum kurallarına da uymanız gerekir.” diyen bir rehber öğretmen, hangi öğretim ilkesine vurgu yapmaktadır?

A) Bilgi ve becerinin güvence altına alınması

B) Somuttan soyuta

C) Hayatilik

D) Sosyallik

E) Aktüalite

20. “Amaç bilginin hayata transferi değil, temel bilgileri ak-tarmak, öğretmektir.” diyen gelenekçi bir öğretmen, aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisini temel al-maktadır?


B) Bilgi ve beceriyi güvence altına alma

C) Bütünlük

D) Aktüalite

E) Yakından uzağa

21. Dersinde “akıllı tahta” kullanan öğretmen, amaçladığı kazanıma öğrencilerini hem daha verimli bir şekilde hem de daha kısa sürede ulaştırmaktadır.

Bu öğretmenin kullandığı öğretim ilkesi aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Ekonomiklik

B) Açıklık

C) Somuttan soyuta


E) Aktivite

22. “Öğretmenler kurulunda, öğrencilerin öğrenme orta-mına katılıp şiir, yazı, heykel, resim, sergi, deney, proje gibi yaşantılar sağlanmalıdır.” kararının alınması, bu okulun öğretmenlerinin hangi öğretim ilkesini te-mel aldığını gösterir?

A) Ekonomiklik B) Aktüalite C) Hayatilik

D) Aktivite E) Açıklık

23. “Her öğrencinin en iyi öğrendiği yol, kendi yoludur. Bu yolu belirleyerek gerekli düzenlemeleri yapmak da öğrencinin başarısını artırır.” diyen bir eğitimci, aşa-ğıdaki temel kavramlardan hangisini ifade etmek-tedir?

A) Yöntem

B) Teknik

C) Taktik

D) Model

E) Strateji

11


24. “29 Ekim Cumhuriyet Bayramı” haftasında, müzik öğretmeninin Cumhuriyetle ilgili şarkı öğretmesi, resim öğretmeninin haftayla ilgili resim yaptırması, Türkçe öğretmeninin Cumhuriyetin ilanı ile ilgili bir hikâye okuması hangi öğretim ilkesinin temel alın-dığını gösterir?

A) Açıklık B) Yakından uzağa C) Aktüalite

D) Sosyallik E) Aktivite

25. Bağlama çalmayı öğrenmek isteyen bir öğrenciye önce nota bilgisiyle başlayıp “Fışfış kayıkçı”, “Tren gelir hoş gelir!...” gibi kolay çalınabilecek parçalarla öğretime devam edilmesi hangi öğretim ilkesinin temel alındığını gösterir?


B) Bilinenden bilinmeyene

C) Somuttan soyuta

D) Bütünlük

E) Aktüalite

26. “Gezegenler” konusunu işleyen coğrafya öğret-meninin o hafta uzaydan dünyaya atlayış yapan Felix’ten bahsetmesi hangi öğretim ilkesini kullan-dığını gösterir?

A) Aktüalite B) Aktivite C) Hayatilik

D) Açıklık E) Bütünlük

27. Öğrenmelerin kalıcılığını sağlamada öğretim süre-cinde, aşağıdakilerden hangisi en az etkilidir?

A) Aktif öğretim tekniklerini kullanma

B) Öğrencinin öğrendikleri ile ilgili hikâye yazmasını isteme

C) Öğrenilenleri günlük hayatında kullanabilme

D) Öğrencilerin öğrendiklerini yaşam boyu kullanabi-leceklerini gösterme

E) Öğrenilenleri sınavda sorma

28. İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde “Yeryüzü Şekil-leri” konusunu işleyen Ali Öğretmen konuyu kabartma haritada üzerinden, 10. sınıf coğrafya dersinde aynı konuyu işleyen Seda Öğretmen ise fiziki harita üzerin-den anlatmıştır.

Öğretmenlerin kullandığı materyallerin farklılığı aşağıdaki ilkelerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Açıklık

B) Somuttan soyuta


D) Transfer


2021KPSS

PROGRAMGELİŞTİRME

SINIF YÖNETİMİÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI

6880



SORU BANKASIVİDEO




Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru BankasıProgram Geliştirme - Sınıf Yönetimi -

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

ISBN 978-0-2020-0005-3


© Pegem Akademi


















İletişim–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––




iii

Temel Kavramlar



Pegem Akademi




4. AdımÜrünlerim





3. AdımAktivasyon





1

2

3

4

Uygulamamızı


1. AdımUygulama

İndirme

2. AdımÜyelik



başlayabilirsiniz.



iv

PROGRAM GELİŞTİRME - SINIF YÖNETİMİ - ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI

Temel Kavramlar ��1

Program Geliştirme İlkeleri Türk Eğitim Sistemi ��7

Program Ögeleri ve İyi Bir Programda Bulunması Gereken Özellikler ��13

Program Türleri ve Boyutları��18

Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri - 1 ��24

Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri - 2 ��31

Program Geliştirmenin Felsefi Temelleri ��37

Program Tasarım Yaklaşımları - 1 ��43

Program Tasarım Yaklaşımları - 2 ��49

Program Geliştirme Planlaması ve Program Geliştirme Grupları - Modelleri ��55

Program Geliştirme Tasarım ve Modelleri ��61

Eğitimde İhtiyaç Belirleme Yaklaşım ve Teknikleri ��64

Hedeflerin Belirlenmesi - 1 ��70



İçerik Düzenleme İlkeleri, Strateji ve Yaklaşımları ��83

İçerik Düzenleme Yaklaşımları ve Belirtke Tablosu - 1 ��89

İçerik Düzenleme Yaklaşımları ve Belirtke Tablosu - 2 ��93

Eğitim Durumlarının Belirlenmesi ve Düzenlenmesi ��98

Program Denenmesi, Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesi ��105

Öğretimde Planlama ve Plan Türleri ��112

Çağdaş Eğitim Programları ve Yeni İlköğretim Programlarının Özellikleri ��116




Öğretim Teknolojiler ve Materyal Tasarımı - 1 ��135



Sınıf Yönetimi - 1 ��149




1

Temel Kavramlar


TEST - 1

1. Açık sistem; girdi, işlem, çıktı ve dönütten oluşan en az bir hedefi gerçekleştirmek üzere örgütlenip uygula-maya konan ve her uygulama sonucuna göre yeniden düzenlenen dirik bir örüntü olarak betimlenir.

V. Sönmez’in bu tanımından yola çıkarak aşağıda-kilerden hangisini çıktı içinde sayamayız?

A) Mezun olan öğrencilerin yaşı - cinsiyeti - sayısı

B) Nitelikli insan gücü - elde edilen gelir

C) Eğitimin hatalı yan ürünleri - kültürel kazanımlar

D) Ekonomik kazanımlar - öğrencide meydana gelen davranış değişikliği

E) Para - personel - araç gereç ve öğrenci öğretmen ögelerinin etkileşimi

2. Okul öncesi eğitim programları 3-6 yaş çocuklarını zi-hinsel, bedensel, sosyal, duygusal ve dil becerileri yö-nünden bir bütün olarak yetiştirmeyi amaçlamaktadır.

Bu durum eğitimin aşağıdaki işlevlerinden hangi-siyle açıklanabilir?

A) Sosyal

B) Bireysel

C) Ekonomik

D) Gizil

E) Siyasi

3. Okulda öğrenciler, ders aralarında, okul giriş ve çıkış-larında birbirleriyle etkileşime geçerek bazı davranışlar kazanmaktadır. Bu davranışlar istendik yönde olabildi-ği gibi kavga etme, küfürlü konuşma gibi istenmeyen davranışlar da olabilmektedir.

Okullarda plansız şekilde gerçekleşen bu davranış kazanımları aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabi-lir?A) Formal eğitim-ekstra B) Örgün eğitim-resmîC) İnformal eğitim-örtükD) Yaygın eğitim-uygulamadakiE) Sargın eğitim-ihmal edilen

4. Bireylerin çevrelerindeki günlük deneyimlerden, eğitsel etkilerden ve kaynaklardan, aileden, kom-şulardan, oyunlardan, pazar yerinden, kütüpha-neden ve kitle iletişim araçlarından kazanılan tu-tumlar, değerler, beceriler ve bilgileri yaşam boyu edinme süreci olarak tanımlanan ve UNESCO ta-rafından geliştirilen eğitim sınıflamalarından han-gisine örnektir?

A) Algın eğitim (İnformal)

B) Yaygın eğitim (Nanformel)

C) Örgün eğitim (Formel)

D) Yetişkin eğitimi (Androgoji)

E) Sargın eğitim

5. Kahramanmaraş Kız Meslek Lisesinin hazırladığı “Ma-raş işi” olarak bilinen nakış işlemesi projesi “Geleneksel El Sanatlarında Dezavantajlı Gruplar için Yenilikçi Me-todlar ve Pazarlama Teknikleri” adlı proje ile ev hanım-larının mesleki eğitime dahil edilmesi hedeflenmiştir. Bu çalışma ile de giyim sektöründe kalifiye eleman ihtiyacı-nın karşılanması amaçlanmaktadır.

Buna göre bireylerin yaşam içinde kendiliğinden gerçekleşen öğrenme faaliyetlerini yönlendirebile-cekleri sayıltısına dayanan eğitim türü aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Sargın eğitim

B) Yetişkin eğitimi (androgoji)

C) Halk eğitimi

D) Hizmet içi eğitim

E) Algın eğitim

6. Yüzyıllar önce Orta Asya’dan Anadolu’ya Türkler sa-yesinde gelen “kopuz”dan etkilenen Yunanlılar, kendi kültürlerini de işin içine katarak buziki denilen yeni bir müzik aleti geliştirmişlerdir.

Bu durum hangi kültürel sürece karşılık gelmekte-dir?

A) Kültürleşme

B) Kültürleme

C) Gelişigüzel kültürleme

D) Kültür şoku

E) Kültürlenme

2

Temel Kavramlar

7. Bir annenin çocuğuna tuvalet becerisi kazandırma gi-rişiminde, annenin elinde önceden hazırlanmış bir plan ve program yoktur. Gelişigüzel şekilde çevresinden, annesinden öğrendiği şekilde tuvalet eğitimi vermeye çalışacaktır.

Buna göre “Eğitim önce ailede başlar.” sözüyle hangi eğitim türü ifade edilmektedir?

A) İnformal eğitim

B) Formel eğitim

C) Örgün eğitim

D) Yaygın eğitim

E) Halk eğitim

8. Açık bir sistem olarak eğitimde aşağıdakilerden hangileri çıktıyı (ürünü) oluşturur?

A) Yeni bilgi, elde edilen gelir, öğrencinin erişi düzeyi

B) Öğrenme, öğretme süreci

C) Öğretim, yöntem teknik ve yaşantılar

D) Program, yönetmelik, öğretmen sayısı

E) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi, seviyesi

9. Ülkenin mevcut rejim düzenini benimseyen bilinçli kararlar alabilen seçmenler oluşturmak, demokra-tik özellikleri bireylere kazandıran, hak ve sorum-luluklarını bilen, ulusal bilincin oluşumuna yardımcı olabilecek toplumu yönlendiren kişiler yetiştirmek, eğitim kurumlarının hangi işlevi ile ilgilidir?

A) Ekonomik işlev

B) Gizil işlev

C) Siyasal işlev

D) Sosyal işlev

E) Bireyi geliştirme işlemi

10. Eğitimin hedeflerinin gerçekleşmesi için öğreten ile öğrenenin etkileşimi öğrenme öğretme sürecini oluş-turur.

Buna göre aşağıdakilerin hangisi öğrenme öğret-me sürecinin temel ögeleridir?

A) Öğrenci - okul - materyal

B) Kaynak - mesaj - kanal - alıcı - dönüt

C) Öğrenci - öğretim programı - öğretim hizmeti

D) Öğrenci - öğretmen - hedef - içerik - süreç

E) Girdi - işlem - çıktı

11. Bir ilçe millî eğitim müdürlüğü ilçede görev yapan İngi-lizce öğretmenleri için bir hafta boyunca akşam saat-lerinde yapılacak drama kursu başlatmıştır.

Bu kursta verilen eğitim türü aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Hizmet öncesi

B) İş başında

C) Örgün

D) Hizmet içi

E) İnformal

12.

• Ergenlik dönemindeki Eren’in akran grubundan ya da çeşitli yayınlardan karşı cinsin özelliklerini öğrenmesi

• Bir ülkedeki siyasi otoritenin azınlık gruplarının dinlerini, dillerini baskı altında değiştirmesi

• Bireyin evde ya da sokakta ana dilini öğrenmesi

• Anadil eğitiminin okullarda planlı ve programlı bir biçimde yürütülmesi

Verilen örnekler sırasıyla aşağıdaki kültürleme tür-lerinden hangileriyle ifade edilir?

A) Zoraki/gelişigüzel/kasıtlı/asimilasyon

B) Kasıtlı/zoraki/gelişigüzel/zoraki

C) Gelişigüzel/zoraki/gelişigüzel/kasıtlı

D) Zoraki/asimilasyon/kasıtlı/zoraki

E) Asimilasyon/zoraki/kasıtlı/gelişigüzel

13. Eğitim yoluyla bireyin arkadaş ve tanıdık çev-resini genişletmesi, statü kazanması, bireylerin korunması ve gözetilmesi, çocukların çeşitli risk ve tehlikelerden korunması, suç işleme oranının azaltılması, çocuğun erken yaşlarda iş ortamında sömürülmesinin engellenmesi, eğitim sisteminin hangi işlevi ile ilgilidir?

A) Toplumsal

B) Ekonomik

C) Bireyi geliştirme

D) Siyasal

E) Gizil

3

Temel Kavramlar

14. Ankara’da üniversite okuyan ve Aydınlı olan Recep, Karadenizli bir arkadaşına “zeybek” oynamayı öğret-miş, arkadaşından da kemençe çalmayı öğrenmiştir.

Recep ve arkadaşı arasında yaşananlar aşağıdaki kültürel süreçlerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Kültürlenme

B) Kültürleşme

C) Kültürel yayılma

D) Kültürleme

E) Kasıtlı kültürleme

15. Eğitimde şiddetin kötü sonuçlar doğurduğunu bilen bir öğretmen adayı gözlemci olarak gittiği sınıfta öğ-retmenin, öğrencilere sözel şiddet uyguladığını gör-müş ve birkaç hafta sonra aynı sınıfta dersi işleme görevi kendisine verildiğinde o da öğrencilere sözel şiddet uygulamıştır.

Stajyer öğretmendeki bu davranış değişimi aşağı-daki eğitim türlerinden hangisi ile ilişkilidir?

A) Örgün

B) Formal

C) Yaygın

D) Hizmet içi

E) İnformal

16. İlköğretim okullarında bilişim teknolojileri dersi veril-mesi, belli bir plan ve program dahilinde yapıldığı için ........................... eğitimle ilgilidir. Bireyin bilgisayarın bazı işlevlerini, İnternet kafelerde ya da evindeki yetiş-kinlerin bilgisayar kullanımını gözleyerek kendiliğinden öğrenmesi..........eğitimdir. Kişinin evine bilgisayar al-dığı için ilgisi ve gereksinimi doğrultusunda bir bilgi-sayar okur yazarlığı kursuna gitmesi.............................kapsamındadır. Bilgisayar destekli eğitime geçiş süre-cinde Millî Eğitim Bakanlığı’nın bütün branş öğretmen-lerini bilgisayar okuryazarlığı eğitiminden geçirmesi ise bir..............eğitimdir.

Yukardaki örnekte sırasıyla hangi eğitim türleri ifa-de edilmiştir?

A) Yaygın ve halk eğitimi/informal/hizmet içi/formal ve örgün

B) Hizmet içi/informal/yaygın ve halk eğitimi/formal ve örgün

C) İnformal/yaygın ve halk eğitimi/hizmet içi/formal ve örgün

D) Formal ve örgün/informal/yaygın ve halk eğitimi/hizmet içi

E) Formal ve örgün/informal/hizmet içi/yaygın ve halk eğitim

17. Bireyin çevresiyle etkileşimi sonucu davranışlarında istendik kasıtlı bir değişikliğin gerçekleşmesi sürecine eğitim denir.

Buna göre “istendik” sözcüğü ile anlatılmak istenen öncelikle nedir?

A) Öğrenilmesi gereken konular

B) Sosyal koşullar

C) Bireyin istek ve ihtiyaçları

D) Eğitimin hedefleri

E) Aktüel ihtiyaçlar

18. İlk, orta ve lise öğrenimini Nijerya’da tamamlamış Zamu isimli öğrenci yüksek öğrenim için Türkiye’ye geldiğinde bu yeni şartlara alışmakta oldukça zorlan-mıştır.

Zamu’nun yaşadığı zorluklar aşağıdaki kültürel sü-reçlerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Kültürel şok

B) Kültürleşme

C) Asimilasyon

D) Yozlaşma

E) Kültürlenme

19. Aşağıdakilerden hangisi açık sistemin çıktılarından biri olamaz?

A) Eğitimin hatalı yan ürünleri

B) Beklenmedik davranışlar

C) Üretilen bilgi

D) Öğrenci katılımı

E) Kazanılmış davranış

4

Temel Kavramlar

20.

• Okul içi - okul dışı öğrenilenler bir bütün içinde kullanılıp birbirini tamamladığında anlam kazanır.

• Eğitim asla bitmez, tüm değişim ve gelişmelere açıktır.

• Öğrenme okulla birlikte değişik yaşam koşulla-rında da meydana gelir.

Tüm bunların önemini 21. yy. eğitim anlayışı olarak açıklayan bir eğitimci aşağıdaki eğitim türlerinden hangisinin önemini vurgulamaktadır?

A) Temel eğitim

B) Ailede eğitim

C) Yaşam boyu eğitim

D) Formal eğitim

E) Hizmet içi eğitim

21. Devletin özel eğitime ihtiyacı olan çocukların aile-lerine belli bir ödenek vermesi, korunmaya muhtaç çocukların yetişmesi için özel önlemler alıp çeşitli kurumları açması, millî eğitimin hangi temel ilkesi gereğidir?

A) Genellik ve eşitlik

B) Ferdin ve toplumun ihtiyaçları

C) Eğitim hakkı

D) Demokrasi eğitimi

E) Fırsat ve imkân eşitliği

22. İş gücü ve istihdam dengesi sağlamak, kalkınma plan-ları doğrultusunda ilerleme sağlamak ve bilinçli üretici-tüketici yetiştirmek eğitim kurumlarının temel görevleri arasındadır.

Sözü edilen temel görevler eğitimin aşağıdaki iş-levlerinden hangisi ile daha yakından ilişkilidir?

A) Ekonomik

B) Sosyal

C) Gizil

D) Bireysel

E) Siyasal

23. İzmir’de çalışan Can, tatil için memleketine geldiğin-de arkadaşı Cem’e kaldığı şehirden, mahallesinden, iş yaşamından, arkadaşlarından bahseder, böylelikle iki arkadaş hem hasret giderir hem de sohbet eder.

İki bireyin etkileşim hâlinde olmasına rağmen dav-ranış değişikliği görülmez, bu durum eğitimdeki hangi temel kavramla ifade edilir?

A) Kazanılmış yaşantı

B) Yaşanılmış yaşantı

C) Kültürleme

D) Öğrenme

E) Öğretim

24.

I. Öğretim eğitimi kapsar.

II. Tüm eğitim türleri ve öğretim belli aşamalar ge-rektirir.

III. Eğitim ve öğretim birbirinden bağımsızdır.

IV. Öğretim eğitimin formal boyutu ile uyuşur.

V. Eğitimde de öğretimde de bireylerde davranış değişikliği gerçekleşir.

Eğitim ve öğretim için söylenenlerden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) III ve IV E) IV ve V

25. Türkiye’de doğup büyüyen Mehmet dil eğitimi için İtalya’ya gitmiş ve burada dil ediniminin yanı sıra bir İtalyan arkadaşı sayesinde İtalyan kültürüne özgü dav-ranışlarda kazanmıştır.

Mehmet’in bu kazanımları aşağıdaki kültürel sü-reçlerden hangisi ile ilgilidir?

A) Kültürlenme

B) Kültürleşme

C) Kültürleme

D) Yozlaşma

E) Kültür şoku

5

Temel Kavramlar

ÇÖZÜMLER

1. A, B, C ve D seçeneklerinden verilenler çıktı, E seçeneğin-de verilenler ise işlem ögesiyle ilişkilidir.

Cevap E

2. Eğitimin bireysel işlevi, bireyi bütüncül şekilde yetiştirmeyi hedefler. Öğrencileri nitelik ve yetenekleri doğrultusunda bir mesleğe hazırlamak ve kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmak bireysel işlev kapsamındadır.

Cevap B

3. İnformal eğitim plansız şekilde kazanılan davranış de-ğişikliklerini kapsar. Her yerde ve her an gerçekleşebilir. Örtük bir yapıdadır ve önceden planlanamaz. Bu yüzden sonuçları istendik yönde olabileceği gibi istenmeyen yön-de de olabilir.

Cevap C

4. İnformal eğitim, plansız şekilde tüm öğrenmeleri kapsar. Mekân ve zaman sınırlaması yoktur. Yaşam boyu sürer.

Cevap A

5. Sargın eğitim, herhangi bir konuda beceri sahibi olan ka-dınların devlet desteğiyle açılmış atölyelerde bu becerileri kursa gelen diğer kadınlara kazandırmasına yöneliktir. İlk kez Kahramanmaraş’ta bir proje olarak başlamıştır.

Cevap A

6. Kültürleşmede değişim ve etkileşim karşılıklı olur. Bu so-ruda ise tek taraflı bir etkilenmeden söz edilmektedir. Bir kişinin, topluluğun veya toplumun tek taraflı olarak farklı kültürden kazanım elde etmesi kültürlenmedir.

Cevap E

7. İnformal eğitim plansız ve programsız davranış değişikliği kapsar. Evde, sokakta vb. yerlerde elde edilen plansız ka-zanımlar informal eğitimle ilgilidir.

Cevap A

8. A seçeneğinde verilenler çıktı ögesi kapsamındadır. B ve C işlem, D ve E ise girdi ögesine ait özelliklere yer ver-miştir.

Cevap A

9. Siyasal işlev, mevcut rejimi benimseten, demokrasi bi-lincine sahip, bilinçli seçmen ve nitelikli lider yetiştirme amaçlarını taşır.

Cevap C

10. Öğrenme öğretme sürecinin temel bileşenleri öğrenci, program ve öğretim hizmeti (öğretmen, yöntemler, araç-gereçler) ögelerinden oluşur.

Cevap C

11. Hizmet içi eğitim bireylerin yürüttükleri hizmetin niteliğini artırmak için aldıkları eğitimi kapsar. Yaygın eğitimin bir alt boyutudur.

Cevap D

12. Ergenlik dönemindeki Eren’in akran grubundan ya da çeşitli yayınlardan karşı cinsin özelliklerini öğrenmesi ve bireyin evde ya da sokakta ana dilini öğrenmesi plansız değişimler olduğu için gelişigüzel kültürlemeye örnektir. Bir ülkedeki siyasi otoritenin azınlık gruplarının dinlerini, dillerini baskı altında değiştirmesi baskı yoluyla yapıldığı için zoraki kültürlemeye örnektir. Bireyin evde ya da so-kakta ana dilini öğrenmesi gelişigüzel kültürlemeye ör-nektir. Ana dil eğitiminin okullarda planlı ve programlı bir biçimde yürütülmesi kasıtlı kültürlemeye örnektir.

Cevap C

6

Temel Kavramlar

13. Eğitimin bireysel, sosyal, siyasi ve ekonomik olmak üzere dört temel işlevi vardır. Bununla birlikte eğitimin bir de gi-zil işlevleri bulunmaktadır. Bunlar; statü kazanma, tanıdık edinme, eş seçimi, suçtan uzaklaştırma, güvenli bakım ve işsizliği geçici olarak önleme gibi plansız oluşan işlevler-dir.

Cevap E

14. Farklı kültürlere mensup bireylerin veya toplumların karşı-lıklı olarak birbirlerinin kültürlerinden davranış edinmeleri-ne kültürleşme denir.

Cevap B

15. İnformal eğitim, plansız ve programsız şekilde oluşan dav-ranış değişikliklerini kapsar. Plansız olduğu için sonuçta istenmeyen olumsuz davranışlar kazandırabilir. Öğretmen adayı olumsuz davranış değişimini bu yolla kazanmıştır.

Cevap E

16. İlköğretim okullarında bilişim teknolojileri dersi verilmesi, belli bir plan ve program dahilinde yapıldığı için FORMAL VE ÖRGÜN eğitimle ilgilidir. Bireyin bilgisayarın bazı iş-levlerini, İnternet kafelerde ya da evindeki yetişkinlerin bilgisayar kullanımını gözleyerek kendiliğinden öğrenmesi İNFORMAL eğitimdir. Kişinin evine bilgisayar aldığı için ilgisi ve gereksinimi doğrultusunda bir bilgisayar okur ya-zarlığı kursuna gitmesi YAYGIN VE HALK EĞİTİMİ kapsa-mındadır. Bilgisayar destekli eğitime geçiş sürecinde Millî Eğitim Bakanlığı’nın bütün branş öğretmenlerini bilgisayar okuryazarlığı eğitiminden geçirmesi ise bir HİZMET İÇİ eğitimdir.

Cevap D

17. Eğitimin tanımı içinde geçen “istendik” kelimesi eğitimin hedeflerini işaret etmektedir.

Cevap D

18. Bireyin sahip olduğu öz kültürün içinde çıkıp farklı bir kül-türün içine girmesi esnasında yaşadığı uyum sorunlarına kültürel şok adı verilir.

Cevap A

19. A, B, C ve E seçeneklerinde verilen özellikler çıktı, öğrenci katılımı ise işlem ögesi kapsamında gerçekleşir.

Cevap D

20. Yaşam boyu eğitim doğumdan ölüm anına kadar olan for-mal ve informal tüm öğrenmeleri kapsar.

Cevap C

21. Fırsat ve imkân eşitliği ilkesi kimsesiz çocukların eğitimi, özel eğitime ihtiyacı olanlara verilen destek, başarılı ve fa-kir olan çocuklara karşılıksız olarak verilen burs, uzaktan eğitim imkânı ve şehit ve gazi çocuklarına verilen eğitim desteği gibi unsurları içerir.

Cevap E

22. İş gücü ve istihdam dengesi sağlayarak işsizliğe kalıcı çö-zümler üretmek, kalkınma planları doğrultusunda ilerleme sağlamak ve bilinçli üretici-tüketici yetiştirmek eğitimin ekonomik işlevleriyle daha yakından ilişkilidir.

Cevap A

23. Süreç sonunda bireyin davranış değişimi yaşadığı yaşan-tılara kazanılmış yaşantı denir. Eğer birey yaşantılar içine girmekle birlikte herhangi bir yeni davranış kazanmadıysa buna yaşanılmış yaşantı denir. Can’ın Cem’e anlattıkları yaşanılmış yaşantılardır.

Cevap B

24. Birinci öncül hatalıdır. Çünkü öğretim eğitimi değil, eğitim öğretimi kapsar. II. öncül yanlıştır. Çünkü eğitimin informal boyutu aşama gerektirmez. III. öncül yanlıştır. Çünkü eği-tim ve öğretim birbiriyle ilişkilidir.

Cevap E

25. Mehmet kendi kültürünün dışındaki yeni bir kültürden davranışlar kazanmıştır. Bu kazanımlar kültürlenme şek-linde betimlenir.

Cevap A

Program Geliştirme İlkeleriTürk Eğitim Sistemi

7


TEST - 1

1. Program geliştirme, programın 4 temel ögesinin uygu-lama ve araştırma sonuçlarına göre daha iyiye götürül-mesi için yapılan sistemli ve koordineli çabalar bütünü olarak tanımlanır.

Bu ögelerin cevaplamaya çalıştığı sorulardan “Ne” sorusuna karşılık gelen öge aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Sınama

B) Eğitim durumları

C) İçerik

D) Hedef

E) Davranış

2. ve 3. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız.

Program geliştirme çalışmaları Millî Eğitime bağlı ku-rullarca yapılır. Ülkenin eğitim felsefesi ve eğitim po-litikalarına uygun programlar hazırlanarak okullara gönderilir.

2. Aşağıdakilerden hangisi program geliştirme gruplarından biri olan “Karar ve Koordinasyon Grubuna”na dair görevlerden biri değildir?

A) Programı onaylama

B) Çalışmaları denetleme

C) Karar alma

D) Programı uygulama

E) Eş güdüm sağlama

3. Yukarıda bahsedilen program geliştirme çalışma-larında, öğretmenin sorumlu olduğu çalışmalar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Hazırlama-Uygulama-Onaylama

B) Uygulama-Değerlendirme-Hazırlama

C) Tasarlama-Uygulama-Karar alma

D) Hazırlama-Geliştirme-Onaylama

E) Tasarlama-Değerlendirme-Onaylama

4. Program geliştirme çalışması, belli süreler içinde baş-layıp bitirilen bir çalışma değildir. Program uygulan-makta iken geliştirilmesi gerekir.

Bu durum program geliştirme faaliyetinin hangi özelliği ile açıklanır?

A) Denencel ve operasyonel olması

B) Aramalı olması

C) Koordinasyon gerektirmesi

D) Sistematik olması

E) Araştırma geliştirme çalışması olması

5. Eğitimde program geliştirme çalışmaları beli bir düzen içinde aşamalı olarak gerçekleştirilir.

Program geliştirme sürecinde ihtiyaçların belirlen-mesinden sonra yapılması gereken çalışma aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Çalışma gruplarının belirlenmesi

B) Talim Terbiye Kurulu’nun onayı

C) Eğitim hedeflerin belirlenmesi

D) Ders içeriklerinin seçimi

E) Öğrenme yaşantılarının seçimi

6. Aşağıdakilerden hangisi program geliştirme çalış-malarının en temel sebebidir?

A) Bireysel ve toplumsal ihtiyaçlar

B) Uluslararası standartlarda değişmeler

C) Bilim ve teknoloji alanındaki değişmeler

D) Konu alanındaki gelişmeler

E) Hükûmet politikalarındaki değişiklikler

7. Uygulanan programın etkililiğini ve verimliliğini artırmak için program değerlendirme çalışmaları sonucunda elde edilen dönütlerin programa yan-sıtılması, aşağıdaki ilkelerden hangisi ile açıklanır?

A) Sistematik olma

B) Bilimsel olma

C) Koordinasyon gerekliliği

D) Araştırma gerekliliği

E) Dirik ve sürekli olma


8

8. Program geliştirme çalışmalarında görevli kurul-ların “programın hangi ögesine ağırlık verileceğini” belirlemesi, hangi çalışmanın sonucunda gerçek-leşir?

A) Program hazırlama

B) Program tasarlama

C) Program uygulama

D) İhtiyaç belirleme

E) Program değerlendirme

9. Programın değerlendirme aşamasında yapılan ça-lışmaların temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Programın pilot uygulanmasını sağlamak

B) Program geliştirmeye gerek olup olmadığını sap-tamak

C) Programın etkililiği hakkında veriler elde etmek

D) Programın başarısını saptamak

E) Programın ülke genelinde uygulanmasını sağlamak

10. Program geliştirme çalışmalarında programın bir öge-sinde yapılan değişiklik, diğer ögeleri de etkileyerek tüm ögelerde değişime yol açar.

Bu durum program geliştirme çalışmasının hangi ilkesi ile açıklanır?

A) Sistematiklik

B) Esneklik

C) Planlılık

D) Süreklilik

E) Bilimsellik

11.

I. Değerlendirme

II. Hazırlama

III. Tasarlama

IV. Uygulama

V. Geliştirme

Yukarıda karışık hâlde verilmiş program geliştir-me aşamaları, aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?

A) II, III, V, IV ve I

B) III, V, II, IV ve I

C) III, IV, II, I ve V

D) III, II, IV, I ve V

E) II, III, IV, I ve V

12. Hazırlanan programda eğitim hedeflerinin gerçek-leşmesi için yapılan öğretim düzenekleri araç – ge-reç, yöntem ve teknikler programın hangi ögesini açıklar?

A) Hedef

B) İçerik

C) Eğitim durumları

D) Değerlendirme

E) Kazanımlar

13. Aşağıdakilerden hangisi Tevhid-i Tedrisat kanunun özelliklerinden biri değildir?

A) Yüksek Öğretim Kurulunun kurulması

B) Okulların Millî Eğitim Bakanlığı çatısı altında top-lanması

C) Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin seçmeli ders olması

D) İlahiyat ve imam hatip okullarının açılmasına karar verilmesi

E) Temel eğitimin zorunlu olması

14. “Eğitim kurumlarının yer, personel, bina, tesis ve ekleri donatım araç gereç ve kapasiteleri ile ilgili standart-lar önceden tespit edilir ve kurumların bu standartlara göre optimal büyüklükte kurulması ve verimli olarak işletilmesi temel alınır.” diyerek eğitim-insan gücü-istihdam ilişkilerini dikkate alan Türk millî eğitim temel ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Planlılık

B) Eğitim hakkı

C) Süreklilik

D) Her yerde eğitim

E) Bilimsellik

15. Gerekli görülen eğitim ve öğretim ile ilgili konu-ları tetkik teklif niteliğinde karar alan en yüksek danışma ve karar organı olan, demokratik ölçüler çerçevesinde kurulan bilimsel ve katılımcılığın ön planda olduğu Türk millî eğitim örgütündeki birim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teftiş Kurulu Başkanlığı

B) Millî Eğitim Şuraları

C) AR- GE

D) Talim Terbiye Kurulu

E) Teftiş Kurulları


9

16. Eğitimin demokratikleşmesini ve laikliğin eğitim alanına yerleştirilmesini amaçlayarak din eğitimine dayalı geleneksel okulları, Tanzimat sonrası kuru-lan çağdaş eğitim kurumlarını ve azınlık okullarıyla yabancı dilde eğitim yapan okulları tek çatı altında toplayan, eğitimin anayasası olarak bilinen yasal düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?

A) 222 sayılı İlköğretim Temel Kanunu

B) 1739 sayılı Temel Kanunu

C) Tevhid-i Tedrisat (eğitim-öğretim birliği)

D) Kanunuesasi

E) 1961 Anayasası

17.

• Ortaöğretim kurumlarında, eğitim programlarının hedeflerine uygun düşecek şekilde hazırlık sınıf-larının konulması

• Başarının ölçülmesinde rehberlik hizmetlerinden ve objektif ölçme ve değerlendirme metotların-dan yararlanılması

• Fertlerin ilgi istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda çeşitli program ve okullara yerleş-tirilerek yetiştirilmesi

Türk millî eğitim sisteminde eğitim uygulamalarına yön veren hangi temel ilkeyle ifade edilir?

A) Fırsat imkân eşitliği

B) Yöneltme

C) Her yerde eğitim

D) Süreklilik

E) Genellik ve eşitlik

18.

I. Eğitim hakkı

II. Fırsat ve imkân eşitliği

III. Bilimsellik

IV. Her yerde eğitim

V. Süreklilik

Millî eğitimin temel ilkelerinden hangileri hayat boyu öğrenme anlayışını en çok destekler?

A) I ve II B) I ve V C) II ve IV

D) II ve V E) IV ve V

19. 1973 yılında kabul edilen 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun amacı, sistem özelliği gösterebilmesi ve eğitim sistemini oluşturan tüm yapıların aynı amaç ve ilkeler doğrultusunda çalışmasını sağlamaktır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Millî Eğitim Te-mel Kanunu’nda yer almaz?

A) Türk millî eğitim sisteminin genel yapısı

B) Türk millî eğitim sistemini düzenleyen esaslar

C) Öğretmenlik mesleğinin yeterlilik alanları

D) Yabancı dil eğitiminin kaldırılması

E) Eğitimin örgün ve yaygın olarak sınıflandırılması

20.

I. Hedef-ne öğreteceğiz?

II. İçerik-niçin öğreteceğiz?

III. Eğitim durumları-nasıl öğreteceğiz?

IV. Değerlendirme-ne kadar öğretebildik?

Verilen eşleştirmelerden doğru olanlar aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) I ve II

B) I ve III

C) II ve III

D) III ve IV

E) I, II, III ve IV

21. 1982 Anayasası’na göre, Tevhid-i Tedrisat’tan fark-lı olarak Türk millî eğitim sistemine geçen madde aşağıdakilerden hangisidir?

A) Üniversiteler Millî Eğitim Bakanlığına bağlıdır.

B) Temel eğitim zorunludur.

C) Devlet okulları ücretsiz eğitim verir.

D) Karma eğitim vardır.

E) Devlet maddi olanakları yetersiz başarılı öğrencile-rin eğitimi için gerekli önlemleri almalıdır.


10

22. Öğrenci merkezli, yaşantı ve deneyimi ön plana çıkartan, Atatürk, Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Tonguç ve J. Dewey’in görüşlerinin temel alınarak kurulduğu J. Dewey’in “Hayalimdeki okullar” diye tanımlandığı köy enstitülerinin açılışının en temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Köyün eğitim yoluyla kalkınmasını sağlamak

B) Bilinçli çiftçi yetiştirerek bilimsel tarım yapmak

C) Öğrencilere ziraatı ve teknik işleri uygulamalı ola-rak öğretmek

D) Köylerin kalkınmasını ve üretimi üst seviyeye çı-karmak

E) İlerlemecilik eğitim felsefesine dayalı öğrenci mer-kezli eğitim yapmak

23. Aşağıdakilerden hangisi J. Dewey’in 1924 yılında ülkemize yaptığı ziyaret sonrasında yazdığı rapo-run temel düşüncesidir?

A) Öğrenci merkezli eğitime geçilmesi

B) Birleştirilmiş sınıflı okulların açılması

C) Tüm okulların Millî Eğitim Bakanlığına bağlanması

D) Temel eğitimin zorunlu ve parasız olması

E) Karma eğitim sistemine geçilmesi

24. MS hastası olan bir ilköğretim öğrencisi yaşadığı bir sorun sonunda tedavide başa dönmüştür. Bu süreç içinde okula gelemeyen bu öğrenciye okul müdürü ayrı bir program yapıp öğretmenleriyle, evinde eğitime devam etmesini sağlamıştır.

Bu durum, Türk millî eğitiminin hangi temel ilkesi-ne örnektir?

A) Eğitim hakkı

B) Fırsat ve imkân eşitliği


D) Karma eğitim

E) Planlılık

25. Eğitim kurumlarının bireyi geliştirme, sosyal, ekonomik ve siyasi işlevleri planlı çalışmalarla yürütülür. Bunun-la birlikte öğrencinin kendini gerçekleştirebilmesi için sadece okuldaki çalışmalar ve planlılık yeterli olmaz. Okul çalışmalarının evde desteklenmesi, ebeveynlerin çocukların eğitimlerine bilinçli katılım ve destek gös-termesi başarıyı artırır.

Çağdaş eğitimde önemli olan bu ebeveyn katılımı, Millî Eğitim Temel Kanunu’nda hangi ilke ile düzen-lenmiştir?

A) Fırsat ve imkân eşitliği

B) Süreklilik


D) Okul aile iş birliği

E) Eğitim hakkı

26. Millî eğitimin genel amaçlarını belirleyen 1973 yılın-da yürürlüğe girmiş 1739 sayılı kanun aşağıdakiler-den hangisidir?

A) İlköğretim Kanunu

B) Temel Kanun

C) Özel Eğitim Kanunu

D) Tevhid-i Tedrisat Kanunu

E) Yüksek Öğretim Kanunu


11

ÇÖZÜMLER

1. Programın dört temel ögesi ve bu ögelere karşılık gelen sorular şu şekildedir:

1. Hedef - Niçin?

2. İçerik - Ne?

3. Eğitim durumları - Nasıl?

4. Değerlendirme/Sınama durumları - Ne kadar?

Cevap C

2. Karar ve Koordinasyon grubu hangi alanda program ge-liştirme çalışması yapılacağına dair karar alır. Yapılan ça-lışmalarda koordinasyonu (eş güdüm) sağlar. Çalışmaları denetler. Hazırlanan programı kabul edip onaylar veya ge-liştirilmesi için geri çevirir. Programın uygulanması “Prog-ram Çalışma Grubu” tarafından yürütülen bir görevdir.

Cevap D

3. Öğretmenler program geliştirme çalışmaları kapsamında hazırlama, uygulama, değerlendirme ve geliştirme aşa-malarında görev alır.

Cevap B

4. Programın hem uygulanması hem de bu esnada gelişti-rilmeye devam etmesi “denencel ve operasyonel” olma özelliğidir.

Cevap A

5. Program geliştirme çalışmalarında ihtiyaçlar belirlendik-ten sonra bu ihtiyaçlara uygun şekilde hedefler ve kaza-nımlar belirlenir.

Cevap C

6. Program geliştirme çalışmalarının temeli birey, toplum, konu alanı ve doğaya yönelik ihtiyaçlara dayanır. Bireysel ve toplumsal ihtiyaçlar konu alanı ve doğayla ilgili ihtiyaç-lardan daha önceliklidir.

Cevap A

7. Programın değerlendirme sonuçlarına göre iyileştirilip ge-liştirilmesi dirik ve sürekli olma özelliği ile ilişkilidir.

Cevap E

8. Bir programın hangi ögelerden oluşacağının ve hangi ögeye ne kadar ağırlık verileceğinin belirlenmesi çalışma-larına program tasarımı denir.

Cevap B

9. Programların değerlendirilmesinin temel amacı programın etkililiği/işlevselliği hakkında geri bildirimler elde etmektir.

Cevap C

10. Program geliştirme çalışmalarında programın bir ögesin-de yapılan değişikliğin, diğer ögeleri de etkileyerek tüm ögelerde değişime yol açmasına sistematik olma özelliği adı verilir.

Cevap A

11. Program geliştirme çalışmaları;

1. Tasarlama

2. Hazırlama

3. Uygulama

4. Değerlendirme

5. Geliştirme

aşamalarından oluşur.

Cevap D

12. Eğitim durumları ögesi programın süreç/işleniş boyutuna karşılık gelir. Öğretim modeli, yöntemi, tekniği ve araç-ge-reçleri bu boyut kapsamındadır.

Cevap C

13. YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu), 1981 yılında 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu ile kurulmuştur.

Cevap A

14. Eğitim, 5 yıllık kalkınma planları doğrultusunda yapılır. Planlılık ilkesi ile “Eğitim kurumlarının yer, personel, bina, tesis ve ekleri donatım araç-gereç ve kapasiteleri ile ilgili standartlar önceden tespit edilir ve kurumların bu stan-dartlara göre optimal büyüklükte kurulması ve verimli ola-rak işletilmesi temel alınır.”

Cevap A

2021KPSS

REHBERLİK VE

ÖZEL EĞİTİM



SORU BANKASI

6880

VİDEOSORU ÇÖZÜMLERİ

ÜCRETSİZDİR.



Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru Bankası Rehberlik ve Özel Eğitim

ISBN 978-0-2020-0005-3


© Pegem Akademi













Yayın-Proje: Ümit DilaverDizgi-Grafik Tasarım: Arzu Orhan Kaya

Kapak Tasarım: Pegem Akadami




İletişim–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––




Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik



Pegem Akademi




4. AdımÜrünlerim





3. AdımAktivasyon





1

2

3

4

Uygulamamızı


1. AdımUygulama

İndirme

2. AdımÜyelik



başlayabilirsiniz.



v


Ön Söz��iii


REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM ��

Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 1 ��1





Özel Eğitim - 1 ��36

Özel Eğitim - 2 ��42

Rehberlik Modelleri ve Rehberlikte Hizmet Alanları - 1 ��48




Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları - 1 ��79





Bireyi Tanıma Teknikleri - 1 �� 115

Bireyi Tanıma Teknikleri - 2 ��122





vi

Öğretmen - Öğrenci İletişimi - 1 ��150



Psikolojik Danışma Kuramları - 1 ��172

Psikolojik Danışma Kuramları - 2 ��180

Rehberlikte Örgütleme Sistemi - 1 ��188

Rehberlikte Örgütleme Sistemi - 2 ��194

Tarama - 1 ��200

Cevap Anahtarı ��209

1



TEST - 11. Eğitim anlayışında meydana gelen değişimler, gele-

neksel eğitim anlayışından çağdaş eğitim anlayışına geçilmesi, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetinin ortaya çıkmasını sağlayan etkenlerden birisidir. Çün-kü geleneksel eğitim anlayışının temel özellikleri, reh-berlik ve psikolojik danışma hizmetinin yaşamasını sağlayacak bir atmosfere imkân vermemekte, çağdaş eğitim anlayışının özellikleri ise rehberlik ve psikolojik danışma hizmetini gerekli kılmaktadır. Yukarıda ifade edilenler doğrultusunda, geleneksel eğitim anlayışı ile çağdaş eğitim anlayışının karşı-laştırılmasına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?A) Geleneksel eğitim anlayışı, yapısı gereği öğretimi

ön plana çıkarırken; çağdaş eğitim anlayışı yalnız-ca öğretime yüklenmemekte, öğrencinin kişisel gelişimine yardımcı öğrenci kişilik hizmetlerinden de yararlanmaktadır.

B) Geleneksel eğitim anlayışında hizmetlerin merke-zinde öğretmen ve program yer alırken; çağdaş eğitim anlayışında hizmetlerin merkezinde öğrenci yer almaktadır.

C) Geleneksel eğitim anlayışı öğrenciyi pasif, öğret-meni aktif kılarken; çağdaş eğitim anlayışı öğret-meni pasif, öğrenciyi aktif kılmaktadır.

D) Geleneksel eğitim anlayışında daha çok öğrenci-nin bilişsel gelişimi üzerinde durulurken; çağdaş eğitim anlayışında öğrencinin bir bütün olarak ge-lişimi üzerinde durulmaktadır.

E) Geleneksel eğitim anlayışında bireysel farklılıklar çok fazla dikkate alınmazken; çağdaş eğitim anla-yışında hizmetlerin yürütülmesinde bireysel farklı-lıklar gözetilmektedir.

2. Çağdaş eğitim anlayışını benimseyen ve sınıfında öğretim etkinliklerini yürütürken çağdaş eğitim anlayışının ilkelerinden yararlanan bir öğretmenin, aşağıdaki seçeneklerde belirtilenlerden hangisine sahip olması beklenir?A) Öğrencilere ulaşmaları gereken başarı ölçütünü

göstermesiB) Rekabete dayalı bir öğrenme ortamı oluşturmasıC) Başarısızlığın nedenlerini eksik ve yetersiz çalış-

maya bağlamasıD) Okul ve sınıf kurallarının eksiksiz işletilmesi duru-

munda istendik öğrenmelerin gerçekleşebileceğini düşünmesi

E) Duygusal ve sosyal özelliklerin bilişsel özellikleri etkilediğine inanması

3. Eğitimin çeşitli işlevleri olduğu bilinmektedir. Bunlar; bireyi kendisi için yetiştirmek ve bireyi toplum için yetiştirmektir. Çünkü bireyi yalnızca kendisi için ye-tiştirmek, toplumsal yaşamın devamlılığı açısından bir sakınca oluştururken; bireyi yalnızca toplum için ye-tiştirmek de bireyin kendini gerçekleştirmesini engel-lemektedir.

Bu bilgiler doğrultusunda, aşağıdakilerden hangisi bireyi kendisi için yetiştirme işlevine uygun eylem-ler arasında yer almaktadır?

A) Bireyin sosyal yaşamı düzenleyen kurallara uygun hareket etmesini sağlamak

B) Bireyin eğitsel seçimlerine yardımcı olarak etkin ve verimli olmasını sağlamak

C) Bireyin kendisine yönelik beklentileri fark etmesini ve bu beklentileri karşılamaya çalışmasını sağla-mak

D) Bireyin kültürel mirası korumasını ve gelecek nesil-lere aktarmasını sağlamak

E) Bireyin içinde yaşadığı toplumu ileriye götürecek ve insanlara katkı sağlayacak çalışmalar yapma-sını sağlamak

4. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim anlayışının temel ögelerinden birisi olan öğrenci kişilik hiz-metleri kapsamındaki uygulamalar arasında yer almaz?

A) Eğitim - öğretim yılı sonunda öğrencilerin yıl içe-risinde yaptığı çalışmaların yer aldığı bir kermes düzenlemek

B) Başarısızlığın nedenlerini araştırarak elde edilen veriler doğrultusunda öğrenciye başarısını arttırıcı eğitsel yardımlar sunmak

C) Öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin tespit edil-mesini, bu öğrenciler için uygun yönlendirme iş-lemlerinin yapılmasını sağlamak

D) Öğrencilerin sahip oldukları özel becerilerini fark etmesine ve geliştirmesine yardımcı yarışma ve etkinlikler düzenlemek

E) Bir alanın müfredatı içerisinde yer alan konuları, belirlenmiş zaman dilimlerinde öğrencilere sunmak

2


5. İlköğretim 4. sınıf öğrencisi Naz, okula düzenli devam eden ve okul içi faaliyetlere aktif katılan bir öğrencidir. Okulunu ve öğretmenini çok sevdiğini söyleyen Naz, okulda kendisini mutlu eden bir ortam olduğunu, arka-daşları ile çok iyi anlaştığını ve öğretmeninin kendisine yardımcı olduğunu söylemektedir.

Naz’ın okulunu sevmesi, okula düzenli de-vam etmesi ve okul içi faaliyetlere aktif katılımı, Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ne göre daha çok hangi ihtiyacın karşılanmış olmasının bir sonucu olarak değerlendirilebilir?

A) Ait olma - sevgi

B) Güvenlik

C) Bilme - anlama

D) Saygı

E) Kendini gerçekleştirme

6. “Derslere kendisini veremiyor. Dikkati çok çabuk da-ğılıyor ve aşırı hareketli. Sınıf içerisinde onunla ilgi-lenmekten başka şeylere zaman ayıramıyorum. Arka-daşları da bu durumdan rahatsız, hatta zaman zaman tepki gösteriyorlar.”

Bir öğrencinin sınıf içi davranışlarına ilişkin sınıf rehber öğretmenince yapılan bu değerlendirmeler doğrultusunda okul rehber öğretmeninin söz ko-nusu öğrenci ile ilgili öncelikle nasıl bir yaklaşım sergilemesi rehberlik anlayışı çerçevesinde doğru olur?

A) Öğrenciye okul ve sınıf kuralları konusunda bilgiler vermek

B) Öğrencinin sınıf ortamında arkadaşlarınca benim-senmemiş olmasından ötürü başka bir sınıfa nak-lini sağlamak

C) Öğrencinin dikkat dağınıklığı problemi yaşadığını düşünerek öğrenciye sergilenmesi gereken yakla-şım konusunda sınıf rehber öğretmenini bilgilen-dirmek

D) Aile ile iletişime geçerek öğrencinin durumunun anlaşılması amacıyla öğrenciyi bağlı bulunulan Rehberlik ve Araştırma Merkezine yönlendirmek

E) Öğrenciye sınıfa etkin uyum sağlaması ve öğretim etkinliklerine kendisini verebilmesi için psikolojik yardımlar sunmak

7. Beden eğitimi öğretmeni Kazım Bey, basketbol oyna-yan bir grup öğrenciye ilişkin yaptığı gözlemlerde, öğ-rencilerin basketbol alanında yetenekli olduklarını fark etmiştir. Bu durum ile ilgili olarak öğrencilerle görüşen Kazım Bey, öğrencilerin keyif aldıkları için bu spor dalı ile uğraştığını, bu konuda kendilerini geliştirmek için bir çaba sarf etmediklerini öğrenmiştir. Bu konuda ya-pılacak çeşitli çalışmalarla öğrencilerin yeteneklerinin geliştirilebileceğini ve bu öğrencilerden bazılarının bu alanda çok başarılı olabileceğini düşünen Kazım Bey, öğrencilerin de onayını alarak okul idaresi ile görüş-müş ve okul idaresinin katkılarıyla hafta sonları bu ko-nuda çalışmalar yapılmasını sağlamıştır.

Beden eğitimi öğretmeni Kazım Bey’in yapılmasını sağladığı çalışma, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında değerlendirilmektedir?

A) Yöneltme hizmetleri

B) Sosyal - kültürel hizmetler

C) Özel yetiştirme hizmetleri

D) Sosyal yardım hizmetleri

E) Kayıt - kabul hizmetleri

8. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim anlayışının özellikleri ve amaçları ile ilgili doğru bir değerlen-dirme olamaz?

A) Bireylerin potansiyelleri ölçüsünde kendisini geliş-tirmesine yardımcı olmak

B) Bireylerin yaşamda mutlu, etkin ve başarılı olması-na katkı sağlamak

C) Eğitimde fırsat eşitliğini sağlayarak her bireyin su-nulan imkânlardan yararlanmasını sağlamak

D) Bireylerin bilinmeyen yönleri ile ilgilenmek yerine bilinen yönlerini geliştirmeye çalışmak

E) Bireylerin üretken ve toplum bilinci kazanmış birer yetişkin olmalarını sağlamak

3


9. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim sistemi-nin temel ögelerinden öğrenci kişilik hizmetlerinin amacını en iyi özetlemektedir?

A) Öğrencinin bir bütün olarak kendisini tanımasına ve geliştirmesine yardımcı olmak

B) Öğrencilerin kendisine uygun eğitsel, kişisel ve mesleki seçimleri yapmasına katkıda bulunmak

C) Öğrencilerin akademik yaşantı içerisinde başarısı-nın artmasına yardımcı olmak

D) Öğretim faaliyetlerinin amacına ulaşmasına ve et-kili bir biçimde yürütülmesine katkıda bulunmak

E) Öğretmen - öğrenci iletişimini güçlendirmek ve öğrencinin okul yaşantısına adapte olmasına yar-dımcı olmak

10. Aşağıdaki ifadelerden hangisi çağdaş eğitim anla-yışı için uygun değildir?

A) Bireylerin mutlu ve üretken olmalarını hedefler.

B) Eğitimde fırsat eşitliği sunmaya dayalıdır.

C) Temelinde hümanist bir anlayış yatar.

D) Bireyin akademik olarak gelişimini ve başarısını ön planda tutar.

E) Toplum için sağlıklı bireyler yetiştirmek amaçlanır.

11. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel eğitim anlayı-şı ile çağdaş eğitim anlayışı arasındaki farklardan değildir?

A) Geleneksel eğitimin sadece öğretim ve yönetim boyutunun olması

B) Geleneksel eğitimde öğrencilerin sadece bilişsel özellikleri üzerinde durulması

C) Çağdaş eğitimin öğrenci kişilik hizmetleri gibi bir alanı içermesi

D) Çağdaş eğitimde ölçme ve değerlendirme sonuç-larının tek ve yeterli başarı kriteri olarak görülmesi

E) Geleneksel eğitimde öğrencinin edilgen, öğretme-nin aktif olması

12. Mustafa Kemal Atatürk’ün, “Eğitimdir ki bir milleti ya özgür, bağımsız, şanlı, yüksek bir topluluk hâlinde yaşatır ya da esaret ve sefalete terk eder” sözü, aşa-ğıdaki anlayışlardan hangisini vurgulamaktadır?

A) Geleneksel eğitim anlayışı

B) Çağdaş eğitim anlayışı

C) Önleyici rehberlik anlayışı

D) Gelişimsel rehberlik anlayışı

E) Tamamlayıcı rehberlik anlayışı

13.

I. Öğretim hizmetlerini tamamlama

II. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kap-samında yer alma

III. Gelişimi destekleyici farklı hizmetleri içerme

IV. Psikolojik danışman ve sınıf rehber öğretmenleri işbirliğinde yürütülme

Yukarıda yer alan öncüllerden hangileri öğrenci ki-şilik hizmetlerine ilişkin doğru bilgiler değildir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

14. İlkokul 4. sınıf öğrencisi Orhan’ın babası bir süredir çalışmamaktadır ve bu nedenle ailesi, Orhan’ın okul-la ilgili masraflarını karşılamakta oldukça güçlük çek-mektedir. Son bir yılda Orhan’a ailesi yeni bir ayakkabı ya da kıyafet alamamıştır. Bu durum, babasının da çalışmadığından haberdar olan sınıf öğretmeninin dik-katini çeker. Sınıf öğretmeni bu konuyu okul idaresine iletir ve okul idaresinin öncülüğünde çevre esnaftan destek alınarak öğrenciye kıyafet yardımı yapılmasına karar verilir.

Öğrenciye sunulan yardım, aşağıdaki öğrenci kişi-lik hizmetlerinden hangisi kapsamında ele alınabi-lir?

A) Sağlık B) Sosyal yardım C) Rehberlik

D) Özel eğitim E) Özel yetiştirme

4


15. Bir yükseköğretim kurumunda, üniversiteye yeni baş-layan öğrencilerin birbirleri ile kaynaşmaları ve yükse-köğretim kurumunu tanıması amacıyla tanışma top-lantısı düzenlenir.

Yapılan bu tanışma toplantısı, aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında yer al-maktadır?

A) Sosyal yardım

B) Sağlık

C) Sosyal - kültürel

D) Özel yetiştirme

E) Rehberlik

16. Bir ilde, İl Sağlık Müdürlüğü ve Millî Eğitim Müdürlü-ğünün işbirliği ile yürütülen bir proje kapsamında tüm ortaöğretim öğrencilerinin HIV - AIDS ve korunma yolları konusunda bilgilendirilmeleri amaçlanmıştır. Bu amaçla oluşturulan proje ekibinde bir doktor, hemşire, psikolojik danışman ve bu konuda istekli öğretmenler yer almıştır.

Yapılan bu proje öğrenci kişilik hizmetlerinden ön-celikle hangisi kapsamında ele alınabilir?

A) Sosyal yardım

B) Sağlık



E) Rehberlik

17. İlkokul öğrencisi Mert, okuma yazmayı öğrenmedeki güçlüğü ve diğer arkadaşlarından gelişimsel olarak farklı olması nedeniyle sınıf öğretmeninin dikkatini çekmiştir. Sınıf öğretmeni ve okul rehberlik servisinin işbirliği ile RAM’a gönderilmiş ve burada yapılan in-celeme sonunda Mert’e öğrenme güçlüğü tanısı kon-muştur. Bu nedenle Mert için bireyselleştirilmiş eğitim programı uygulanması kararlaştırılmıştır.

Mert için uygulanması planlanan program aşağı-daki hizmetlerden hangisi kapsamında değerlen-dirilebilir?A) Sosyal yardımB) Özel yetiştirmeC) Özel eğitimD) Sosyal - kültürel

E) Rehberlik

18. Bir lisede uzun süredir beden öğretmeni olarak çalışan Alp Bey, dersler esnasında bazı kız öğrencilerinin fut-bol konusunda oldukça yetenekli olduklarını gözlem-lemiştir. Bu öğrencilerin futbol konusunda alacakları iyi bir eğitimle oldukça başarılı olabilecekleri kanısına va-ran Alp Bey bu öğrencileri için ders saatleri sonrasında futbol dersleri vermeye başlar.

Beden eğitimi öğretmeni Alp Bey’in bu etkinliği hangi öğrenci kişilik hizmeti kapsamında ele alı-nabilir?

A) Sağlık

B) Sosyal yardım

C) Rehberlik

D) Özel eğitim

E) Özel yetiştirme

19. Üniversitede eğitim gören Emre, kendisini tanıdıkça eğitim gördüğü bölümün kendisine uygun olmadığını, arkadaşlarının etkisiyle bu bölümü seçtiğini fark etmiş-tir. Bu alanda çalışmanın kendisini mutlu etmeyeceğini düşünen Emre, yeniden sınava hazırlanıp kendisine uygun başka bir bölüme yerleşmeye karar vermiştir.

Soruda ifade edilenler doğrultusunda, Emre’nin özellikle aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisine gereksinim duyduğunu söylemek doğru olur?

A) Sosyal yardım

B) Özel yetiştirme

C) Özel eğitim

D) Kayıt - kabul

E) Rehberlik

20. Lise 2. sınıf öğrencisi olan Mehmet’in ailesi çiftçidir ve üç ay önce kasabalarındaki sel felaketinde çiftlikleri önemli maddi hasara uğramıştır. Bu nedenle bu öğ-retim yılında ailesi Mehmet’in okul masraflarını karşı-lamakta zorlanmakta hatta oğullarının okul dışında bir işte çalışarak ev ekonomisine katkı sağlamasına ihti-yaç duymaktadırlar.

Durumdan haberdar olan sınıf öğretmeni ve okul idarecileri aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisini etkili bir şekilde kullanarak Mehmet’e yardımcı olabilirler?

A) Özel eğitim

B) Rehberlik

C) Sağlık

D) Sosyal yardım

E) Özel yetiştirme

5


21. Altı yaşında olan Merve, doğuştan işitme kaybına sahiptir. Önümüzdeki dönem okula başlaması bek-lenen Merve’nin eğitsel ihtiyaçlarının uygun biçim-de karşılanabilmesi, öncelikle aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisinin etkili bir şekilde sunulmasına bağlıdır?

A) Özel yetiştirme B) Rehberlik

C) Sağlık D) Sosyal yardım

E) Özel eğitim

22. Lise 2. sınıf öğrencisi olan Melih, kısa bir süre önce babasını kaybetmiş ve babasının vefatından sonra aile olarak hem psikolojik hem de ekonomik zorluklar yaşamışlardır. Bu nedenle ailesinin geçimine destek olmak zorunda kalan Melih, okul çıkışlarında bir işte çalışmaya başlamış; ancak bu durum Melih’in okul ya-şamını olumsuz bir biçimde etkilemiş, her geçen gün derslere olan motivasyonu azalmış ve okul başarısı önemli ölçüde düşmüştür.

Bu durum dikkate alındığında, Melih özellikle aşa-ğıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangilerine ihtiyaç duymaktadır?

A) Sosyal yardım/rehberlik

B) Rehberlik/sağlık

C) Sağlık/özel eğitim

D) Özel eğitim/özel yetiştirme

E) Özel yetiştirme/sosyal - kültürel

23. Yatılı bölge okullarına devam eden öğrencilerin okula güvenli bir şekilde ulaşımlarının sağlanma-sı aşağıdaki öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında yer alır?

A) Sosyal yardım hizmetleri

B) Özel yetiştirme hizmetleri

C) Özel eğitim hizmetleri

D) Sosyal - kültürel hizmetler

E) Rehberlik hizmetleri

24. Son yıllarda ülkemizde yaşanan farklı türdeki bulaşıcı gripler insan sağlığını önemli ölçüde tehdit etmektedir. Özellikle kalabalık yaşam alanlarından olan okullar, bu tür hastalıkların yayılmasında oldukça etkili olabilmek-tedir. Bu nedenle öğrencilerin bu hastalıklardan ko-runma yolları konusunda bilgilendirilmelerine ihtiyaç duyulmaktadır.

Okullarda öğrencilere bu yönde düzenlenen bilgi-lendirme çalışmaları aşağıdaki hizmetlerden han-gisi kapsamındadır?

A) Sosyal yardım

B) Sağlık



E) Rehberlik

25. Ülkemizde son yıllarda bilim sanat eğitim merkezle-rinin sayısında artış olmuş, birçok ilde bu merkezler açılmaya başlamıştır. Bu merkezlerin amacı ise yaşıtla-rına göre algılama ve öğrenmede üstün olan öğrenci-lerin gelişimlerine katkı sağlamak olarak belirlenmiştir.

Bu merkezlerde sunulan eğitim öncelikle aşağıda-kilerden hangisi kapsamındadır?

A) Sosyal yardım

B) Sosyal - kültürel

C) Özel eğitim


E) Rehberlik

6


ÇÖZÜMLER 1. Geleneksel eğitim anlayışında, öğretmen aktif iken öğren-

ci pasiftir. Ancak çağdaş eğitim anlayışında hem öğret-men hem de öğrenci aktiftir. Öğretmenlerden öğrencilere bilgiye erişim sürecinde rehberlik yapması, öğrenciden de aktif bir şekilde öğrenme sürecine katılması beklenir. C seçeneğinde yer alan ifade bu bilgi doğrultusunda doğru değildir.

Cevap C

2. Çağdaş eğitim anlayışında her öğrenciden aynı perfor-mansı beklemek, öğrencileri zorlamak, başarıyı yalnızca çalışmaya endeksleyip kişisel - sosyal etkenleri göz ardı etmek, kuralların eksiksiz işletilmesine önem vermek gibi durumlar yer almaz. Çağdaş eğitim anlayışı her öğrenci-nin birbirinden farklı özelliklere sahip olduğu gerçeğin-den hareketle bireysel farklılıkları gözeterek öğrencilerin bütüncül gelişimini sağlama üzerinde durur. Bu bilgiler doğrultusunda soru incelendiğinde; E seçeneğinde bire-yin duygusal ve sosyal özelliklerinin bilişsel özelliklerine etki etmesi ifadesiyle bütüncül gelişime vurgu yapılırken diğer seçeneklerde geleneksel anlayışa yönelik söylemler yer almıştır. Çünkü her öğrenci için aynı başarı ölçütü, re-kabete dayalı öğrenme ortamı, bireysel farklılıkları gözet-memek ve kurallara yoğunlaşma geleneksel anlayışta ön plana çıkmaktadır.

Cevap E

3. Toplumsal kurallara uygun davranma, beklentileri karşı-lamaya çalışma, kültürel mirası koruma, diğer insanlara faydalı eylemlerde bulunma gibi durumlar bireyi toplum için yetiştirme amacına uygundur. Bireyin etkin ve verimli olmasını, kendisine katkı sağlayacak eylemlerde bulun-masını sağlamak ise bireyi kendisi için yetiştirme amacına uygundur.

Cevap B

4. A seçeneği sosyal - kültürel, B seçeneği rehberlik, C se-çeneği özel eğitim, D seçeneği de özel yetiştirme hizmeti ile ilgilidir. E seçeneğinde yer alan ifade öğrenci kişilik hiz-metleri kapsamında yer almamakta olup öğretim hizmet-leri ile ilgilidir.

Cevap E

5. Soruda yer alan bilgilere bakıldığında; öğrencinin okula ve sınıfa aidiyet sağladığı, arkadaşları ve öğretmenleri ile ile-tişiminin iyi olduğu bilgileri verilmiştir. Bir gruba ait olmak, kabullenmek, yakın ilişkiler geliştirmek ihtiyaçlar hiyerarşi-sinde sevgi - ait olma ihtiyacı ile ilgilidir.

Cevap A

6. Soruda ifade edilenler dikkat eksikliği ve hiperaktiviteyi akla getirmekte olup okullarda bu yönde veya başka özel gereksinim durumları ile ilgili, öğrenciyle yakından ilgili kişilerle iletişime geçerek öncelikle sorunun ne olduğunu anlamak amaçlı RAM’a sevk yapılması gerekir. Özel eği-timde tanılama, okul ortamında yapılamayacağı için okul rehber öğretmeninin bu yönde bir yönlendirme yaparak sorunun ne olduğunu anlaması, sonrasında öğrenci için gerekli çalışmaların yapılması gerekir. C seçeneğinde ifade edilenler de doğru olarak değerlendirilebilir; ancak unutulmamalıdır ki öğrencinin durumu henüz tanılanmış, netleşmiş değildir. Başka bir etken de öğrencinin bu şe-kilde davranmasına neden olabilir. Bu sebeple öncelikle sorunu anlamak amaçlı hareket etmek daha doğru olur.

Cevap D

7. Öğrencilerin özel becerilerini desteklemeye, geliştirmeye yönelik çalışmalar, öğrenci kişilik hizmetlerinden özel ye-tiştirme ile ilgilidir. Soruda da Kazım Bey, bir grup öğren-ciyi basketbol konusunda destekleyerek özel yetiştirme hizmetini kullanmaktadır.

Cevap C

8. Çağdaş eğitim sisteminin, öğrenci kişilik hizmetlerinin ve beraberinde rehberlik hizmetlerinin amaçlarından birisi de öğrencilerin gizil güçlerini fark etmesine ve geliştirmesine yardımcı olmaktır. Öğrencinin yalnızca bilinen yönlerine odaklanmak, kendini gerçekleştirme amacına erişmeyi engeller. Bu nedenle öğrencinin bilinmeyen yönlerinin, gi-zil güçlerinin tespitini sağlamaya çalışmak da önemli bir adımdır.

Cevap D

9. Öğrenci kişilik hizmetleri çok çeşitli yardımları öğrencilere ulaştırarak öğrencilerin bütüncül gelişimini hedeflemekte-dir. Sağlık, sosyal yardım, rehberlik, sosyal - kültürel, özel eğitim, özel yetiştirme ve kayıt - kabul hizmetleri ile öğren-cinin tüm yönlerden gelişimini destekleme öğrenci kişilik hizmetlerinin en temel gayesidir.

Cevap A

10. Çağdaş eğitim anlayışı bireyin yalnızca akademik gelişi-mine yoğunlaşmaz. Bireyin bir bütün olarak, tüm yönleriy-le gelişimini esas alır. A, B, C ve E seçeneklerinde belirti-lenler çağdaş eğitim anlayışına yönelik doğru bilgiler iken D seçeneği bu çerçevede yanlıştır.

Cevap D

11. Çağdaş eğitim anlayışında tek ve yeterli başarı krite-ri, ölçme ve değerlendirme sonuçları değildir. Öğrenme sürecindeki davranışlar, öğrencinin kendini geliştirmek adına yaptığı çalışmalar ve aldığı sorumluluklar, sanatsal, sportif, kültürel vb. alanlarda sergilenen performans gibi birçok etken başarıyı etkiler. Bu bağlamda sınav sonuç-larına endeksli bir değerlendirme anlayışı, çağdaş eğitime uygun değildir.

Cevap D

7


12. Mustafa Kemal Atatürk’ün sözünde eğitimin bir milleti birçok yönden geliştirmesi vurgulanmış olup bu durum yalnızca rehberlik hizmetleriyle ilişkilendirilemez. Soruda eğitim sistemine atıfta bulunulduğu ve eğitimin birçok yönden gelişime katkısı üzerinde durulduğu için çağdaş eğitim anlayışı doğru cevap olacaktır.

Cevap B

13. Öğrenci kişilik hizmetlerine yönelik II ve IV. maddede yer alan bilgiler doğru değildir. Çünkü öğrenci kişilik hizmet-leri rehberliğin kapsamında yer almaz, tam tersine reh-berlik öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında yer alır. Ayrıca öğrenci kişilik hizmetleri; sağlık, sosyal yardım, rehberlik, sosyal - kültürel, özel eğitim, özel yetiştirme ve kayıt - kabul hizmetlerini içermekte olup bu hizmetlerin tamamı için psikolojik danışman ve sınıf rehber öğretmenleri iş-birliğinde yürütülür denilemez. Birçok ilgili bu kapsamda çalışma yapmaktadır. I ve III. madde ise öğrenci kişilik hiz-metlerine yönelik doğru bilgiler olduğundan doğru cevap D seçeneğidir.

Cevap D

14. Soruda ekonomik zorluklara vurgu yapılmış ve bu duruma ilişkin öğrenciye kıyafet yardımı yapılması üzerinde durul-muştur. Bu ve benzeri yardımlar öğrenci kişilik hizmetle-rinden sosyal yardım kapsamında yer almaktadır.

Cevap B

15. Okula yeni başlayan öğrencilerin uyumunu kolaylaştırıcı çalışmalar oryantasyon olarak adlandırılmakta olup or-yantasyon, rehberlik hizmetleri kapsamında yer almak-tadır. Soruda da bu yönde bir vurguya yer verildiğinden doğru cevap E seçeneğidir.

Cevap E

16. HIV - AIDS ve korunma yolları konusunda bilgilendirme, sağlık hizmetleri kapsamında bir uygulamadır. Çünkü bir sağlık problemi ve bu problemin ortaya çıkmaması için dikkat edilmesi gerekenler üzerinde durulmaktadır.

Cevap B

17. Öğrenme güçlüğü özel eğitim kapsamında değerlendiri-len bir durum olup soruda Mert’in RAM’a yönlendirildiği ve bu yönde tanılama yapıldığı üzerinde durulmaktadır.

Cevap C

18. Öğrencilerin bir alanda geliştirilmesi, eksikliklerinin gide-rilmesi, yetenekli oldukları alanlarda desteklenmesi yö-nünde çalışmalar özel yetiştirme ile ilgili olup soruda da bir grup öğrencinin futbola yetenekli olmasından ve bu yönde desteklenmesinden söz edilmiştir.

Cevap E

19. Öğrencilerin farkındalığını arttırmasına ve kendileri için uygun eğitsel ve mesleki seçimler yapmalarına yardımcı olmak amaçlı rehberliğin yöneltme - yerleştirme hizmeti kullanılmaktadır. Soruda da bölüm değiştirmek isteyen bir öğrenciden söz edilmiş olduğundan öğrenciye mesleki rehberlik ve bu kapsamda yöneltme yapılması gerekir.

Cevap E

20. Soruda yaşanılan bir sel felaketi sonrası ekonomik yön-den zorluk yaşayan ve bu nedenle okul masraflarını kar-şılayamayan bir öğrenciden söz edilmektedir. Öğrencilere bu ve benzeri durumlarda bir takım desteklerin sunulması (burs, barınma, giyecek gibi) sosyal yardım hizmeti ile il-gilidir.

Cevap D

21. İşitme kaybı, özel eğitim kapsamında ele alınmakta olup bu soruna sahip öğrenciler için eğitim ortamlarında çeşitli düzenlemelerin yapılması, bireyselleştirilmiş eğitim prog-ramları hazırlanması gerekmektedir.

Cevap E

22. Öğrencinin ekonomik zorluklar yaşaması ve bu nedenle okul çıkışında çalışması, öğrenciye sosyal yardım hizme-tinin sunulmasını gerektirir. Ayrıca babasını kaybetmiş olması ve bu durumun psikolojik etkileri nedeniyle de reh-berlik ve psikolojik danışma yardımının sunulması etkili olacaktır.

Cevap A

23. Barınma, beslenme, ulaşım, burs, giyecek vb. konularda öğrencilerin desteklenmesi, sosyal yardım hizmeti kapsa-mındadır. Öğrencilerin okula ulaşımını sağlama, bu hizme-ti ücretsiz veya uygun koşullarda sunma sosyal yardım hizmetinin işletildiğini gösterir.

Cevap A

24. Çeşitli salgın hastalıklar ve korunma yolları hakkında öğrencileri bilgilendirmek, öğrenci kişilik hizmetlerinden sağlık hizmetine yöneliktir.

Cevap B

25. Özel eğitim hizmeti yalnızca yetersizliği olan bireylere yö-nelik olmayıp üstün zekâlı veya yetenekli öğrencilere de sunulmaktadır. Bilim sanat eğitim merkezleri (BİLSEM) bu kapsamda çalışma yürüten kurumlar olduklarından doğru cevap C seçeneğidir.

Cevap C

8



TEST - 2

1. Bir ilkokulun yöneticileri, öğrencilerin temizlik alışkan-lığı kazanmasını sağlamak amacıyla okulun yakın çev-resi içerisinde bulunan bir sağlık merkezi ile işbirliğine gitmiş ve burada görev yapan ilgili kişilerden öğrenci-lere kişisel temizliğin önemi konusunda bilgi vermele-rini istemiştir.

Okul yöneticileri tarafından yürütülen bu çalışma, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında değerlendirilmektedir?

A) Sosyal yardım hizmetleri

B) Özel yetiştirme hizmetleri

C) Sağlık hizmetleri

D) Rehberlik hizmetleri

E) Sosyal - kültürel hizmetler

2. Çocuklarının başarılı olabilmesini ve kendisine yeter hale gelebilmesini çok arzulayan Necdet Bey, çocuk-larının eğitimi için hiçbir fedakârlıktan kaçınmamaya çalışmakta, tasarruflarını bu yönde değerlendirmekte-dir. Son dönemlerde yaşanan ekonomik kriz nedeni ile işten çıkarılan Necdet Bey, çocuklarının bu durumdan olumsuz etkilenmemesi ve eğitim yaşantılarının aksa-maması için çeşitli kurum ve kuruluşlarla görüşerek çocuklarına burs yardımı yapılmasını talep etmiştir.

Necdet Bey’in, çocuklarının eğitim yaşantısına kat-kı sağlaması açısından talep ettiği yardım, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi ile yakından ilgilidir?

A) Sosyal - kültürel hizmetler

B) Özel eğitim hizmetleri

C) Özel yetiştirme hizmetleri

D) Sosyal yardım hizmetleri

E) Rehberlik hizmetleri

3. Okula yeni başlayan Ufuk, okul yaşantısı ile ilgili yete-rince bilgiye sahip olamadığından ötürü gireceği yeni ortama ilişkin kaygılar yaşamakta ve bu nedenle ai-lesinden ayrılmak istememektedir. Ailesinin ikna ça-balarına rağmen okula gitmek istemeyen Ufuk, okula gönderildiği takdirde okuldan kaçacağını söylemekte-dir.

Bu durum karşısında Ufuk’a verilmesi gereken yardım, öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında de-ğerlendirilen hizmetlerden hangisinin kapsamına girer?

A) Özel eğitim hizmetleri

B) Kayıt - kabul hizmetleri

C) Sosyal yardım hizmetleri

D) Rehberlik hizmetleri

E) Sosyal - kültürel hizmetleri

4. Öğrencilerin okula bağlanması, zamanlarını etkili kulla-nabilmesi, yetenek ve ilgilerini fark ederek bunları ge-liştirebilmesi noktasında sosyal - kültürel hizmetlerden çokça yararlanılmaktadır.

Bu doğrultuda, aşağıdaki seçeneklerde belirtilen uygulamalardan hangisi sosyal - kültürel hizmetler kapsamında yer almaz?

A) Okul içerisinde öğrenciler arası sportif yarışma ve etkinlikler düzenlenmesi

B) İl dışı geziler yoluyla öğrencilerin farklı mekânları görmelerinin ve tanımalarının sağlanması

C) Resim alanında yetenekli öğrencilerin çeşitli kurs-lar yardımı ile kendilerini geliştirmesinin sağlanma-sı

D) Bahar şenlikleri ve konserler yardımı ile öğrencile-rin rahatlamasının sağlanması

E) Müze ve sergilere öğrenci gezileri düzenlenerek öğrencilerin kişisel gelişimlerine katkı sağlanması

9


5. Üniversite sınavı sonrası tercih işlemlerini yaparken kararsızlık yaşayan bir öğrenci, okul rehber öğretmeni-ne başvurarak bu konuda kendisine yardımcı olmasını istemiştir.

Okul rehber öğretmeninin bu duruma ilişkin aşa-ğıdaki seçeneklerde belirtilen çalışmalardan han-gisini yapması çağdaş rehberlik anlayışına uygun düşmez?

A) Öğrencinin mesleki seçimlerine yardımcı olmak amacıyla mesleki tanıtımlar yapması

B) Öğrenciyi tanımak amacıyla çeşitli test ve teknik-lerden yararlanması

C) Mesleklerin çalışma alanları ve istihdam olanakları hakkında öğrenciyi bilgilendirmesi

D) Öğrenciye karar verme becerileri kazandırarak ter-cih işlemlerini kendisinin yapmasını sağlaması

E) Öğrenciye uygun mesleklerin hangileri olduğu-nu söyleyerek bunlar arasından tercih yapmasını önermesi

6. Aşağıdakilerden hangisi rehberlik ve psikolojik da-nışma hizmetlerinin özelliklerine ve işlevlerine yö-nelik doğru bir değerlendirmedir?

A) Rehberlik yardımı; bireyin temel ihtiyaçlarının kar-şılanması amacıyla sunulan ve kendisini psikolojik açıdan güvende hissetmesine yardımcı bir hizmet-tir.

B) Rehberlik yardımı; bireyin kendisini geliştirmesine engel olan etkenleri fark etmesine yardımcı olarak çevresindeki fırsatları görmesine katkı sağlayan bir hizmettir.

C) Rehberlik yardımı; bireyin kişisel - sosyal yaşamı içerisinde saygın ve başarılı olabilmesi amacıyla sunulan bir hizmettir.

D) Rehberlik yardımı; bireye anlaşmazlıkların ve prob-lemlerin nasıl çözümlenebileceği noktasında yol gösterme sürecidir.

E) Rehberlik yardımı; eğitsel açıdan programlarla be-lirlenen hedeflere erişilebilmesi için yürütülen bir destek hizmetidir.

7. Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi esnasında bağlı kalınması gereken ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkelere uygun hareket etmek, rehberlik hizmetleri ile ulaşıl-ması amaçlanan noktalara erişmeyi kolaylaştırmakta, hizmetin etkili bir şekilde yürütülebilmesine yardımcı olmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi rehberlik anlayışını oluş-turan temel ilkelerden birisi değildir?

A) Ortak bir anlayış ve işbirliği gerektirme

B) Hizmetlere katılımda istekli olma

C) Özel yaşantıların gizliliğini koruma

D) Risk faktörlerinden koruma

E) Karar vermeye yardımcı olma

8. Boş zamanlarını ebru sanatı ile değerlendiren Melek Hanım, yaptığı çalışmalardan büyük keyif almakta ve bu çalışmalar esnasında rahatladığını ifade etmekte-dir. Yaptığı çalışmalar çevresindeki kişilerce beğeni-len, hatta çalışmalarını sergileme imkânı bulan Melek Hanım, yoğun çalışma hayatı nedeni ile bir süre ebru çalışmalarından uzak kalmıştır. Melek Hanım, çalışma-larını en kısa sürede tamamlayarak ebru çalışmaları ile ilgilenmeyi arzulamakta, bu çalışmaları yürütememe-nin eksikliğini hissetmektedir.

Melek Hanım’ın içinde bulunduğu durum dikkate alındığında, Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ne göre hangi ihtiyacı karşılayamamanın eksikliğini hissettiği söylenebilir?

A) Bilme - anlama

B) Kendini gerçekleştirme

C) Estetik

D) Saygı - saygınlık

E) Sevgi - ait olma

9. Aşağıdakilerden hangisi rehberlik anlayışı içerisin-de önemli bir yere sahip olan insancıl (Hümanis-tik) yaklaşımın temel varsayımları içerisinde yer almaz?

A) Her bireyin özünde kendini gerçekleştirmeye yö-nelik güçlü bir eğilim bulunmaktadır.

B) İstenmeyen davranışlar, eğitsel süreçlerin nitelikli yürütülememesinden kaynaklanmaktadır.

C) Bireylerin kendilerini algılayış biçimleri, yaşamdaki verimini ve mutluluğunu etkiler.

D) Üst düzey ihtiyaçlara erişilebilmesi için temel ihti-yaçların belirli bir düzeyde karşılanma zorunluluğu bulunmaktadır.

E) Rehberlik yardımının esası, bireyin kendisi olma-sını ve kendisine yeter hale gelmesini sağlamaktır.

Documents

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ - Pegem.Net...Aktivasyon Kodu Gelişim Psikolojisi kitabınızın ilk sayfasında yer almaktadır. Aktivasyon Kodu ile aktif ettiğiniz çözüm videoları