GAZİANTEP -ŞEHİTKAMİL GELİŞME TOPLUKONUT ALANI · 2020. 7. 4. · GAZİANTEP -ŞEHİTKAMİL GELİŞME TOPLUKONUT ALANI 2 GENEL ARA ŞTIRMALAR 2.1 BÖLGE ĐÇĐNDEK Đ KONUMU

GAZİANTEP-ŞEHİTKAMİL GELİŞME TOPLUKONUT ALANI

ĐÇĐNDEKĐLER

1 GĐRĐŞ ................................

1.1 ĐŞĐN TANIMI ................................

1.2 AMAÇ ................................

1.3 KAPSAM ................................

2 GENEL ARA ŞTIRMALAR

2.1 BÖLGE ĐÇĐNDEKĐ KONUMU

2.2 GENEL ÇEVRE ÖZELL

2.3 YÖNETĐMSEL YAPI

2.4 TARĐHĐ YAPI ................................

2.5 DEMOGRAFĐK VE SOSYAL YAPI

2.5.1 Nüfus ................................

2.5.2 Göç ................................

2.5.3 Đşgücü ................................

2.5.4 Đstihdam ................................

2.5.5 Eğitim Yapısı ................................

2.6 SOSYO-KÜLTÜREL YAPI

2.7 EKONOMĐK YAPI ................................

2.7.1 Tarım ................................

2.7.2 Hayvansal Üretim

2.7.3 Sanayi ................................

2.7.4 Lojistik ................................

2.7.5 Ticaret ................................

2.7.6 Turizm ................................

2.7.7 Enerji ................................

2.7.8 Madencilik ................................

2.8 ULAŞIM YAPISI ................................

2.8.1 Karayolu Ulaşımı

2.8.2 Demiryolu Ulaşımı

2.8.3 Havayolu Ulaşımı

2.8.4 Denizyolu Ulaşımı

2.9 ĐKL ĐM VE COĞRAFĐ

2.10 JEOLOJĐK YAPI ................................

2.11 JEOMORFOLOJĐ ................................

GELİŞME TOPLUKONUT ALANI

................................................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

TIRMALAR ................................................................

Đ KONUMU ................................................................

GENEL ÇEVRE ÖZELLĐKLERĐ ................................................................

MSEL YAPI ................................................................................................

................................................................................................

K VE SOSYAL YAPI ................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

KÜLTÜREL YAPI ................................................................

................................................................................................

................................................................................................

Hayvansal Üretim ...............................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

şımı ...............................................................................................

Demiryolu Ulaşımı .............................................................................................

şımı ...............................................................................................

şımı ..............................................................................................

RAFĐ YAPI ................................................................

................................................................................................

................................................................................................

I

................................. 1

.............................................. 1

......................................................... 1

..................................................... 1

............................................................ 2

.................................................. 2

............................................... 3

................................. 3

............................................. 4

......................................... 6

.................................................... 6

....................................................... 8

................................................... 9

................................................ 9

...................................... 10

..................................................... 11

................................... 12

.................................................. 12

............................... 13

................................................. 14

............................................... 16

................................................. 18

................................................ 21

.................................................. 22

.......................................... 24

...................................... 24

............................... 25

............................. 26

............................... 26

.............................. 26

.................................................... 27

....................................... 28

...................................... 29


2.12 FĐZĐKĐ VE DOĞAL VER

2.13 AFET RĐSK DURUMU

2.13.1 Deprem ................................

2.13.2 Sel ................................

2.13.3 Yangın ................................

2.13.4 Fırtına ................................

2.14 SĐT ALANLARI ................................

3 PLANLAMA ALANINA

3.1 Planlama Alanının Konumu Ve

3.2 Depremsellik ................................

3.3 Ulaşım ve Hareketlilik

3.4 Planlama Alanına Đliş

4 ANAL ĐZLER ................................

4.1 Yükseklik Analizi ................................

4.2 Eğim Analizi ................................

4.3 Bakı Analizi ................................

4.4 Toprak Analizi ................................

Şekil 21:Toprak Analizi Haritası

4.5 Mülkiyet Durumu ................................

5 1/1000 ÖLÇEKL Đ REVĐ

5.2 PLAN NOTLARI ................................

6 DEĞERLENDĐRME VE SONUÇ


AL VERĐLER ................................................................

SK DURUMU ............................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

PLANLAMA ALANINA ĐLĐŞKĐN VERĐLER ...........................................................

Planlama Alanının Konumu Ve Đşlevi ................................................................

................................................................................................

reketlilik ...............................................................................................

Đlişkin Sorunlar ve Olanaklar ................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

................................................................................................

ekil 21:Toprak Analizi Haritası ................................................................

................................................................................................

REVĐZYON UYGULAMA ĐMAR PLANI ................................

................................................................................................

RME VE SONUÇ ................................................................

II

................................................ 31

............................ 33

............................................... 33

....................................................... 34

................................................ 34

................................................. 34

........................................ 34

........................... 35

....................................... 35

.............................................. 35

............................... 36

....................................................... 37

.................................................. 38

...................................... 38

.............................................. 39

............................................... 40

........................................... 41

.......................................................... 41

........................................... 42

.................................. 43

...................................... 45

................................................ 48


ŞEKĐLLER L ĐSTESĐ

Şekil 1: Bölgesi Đçindeki Konumu ................................Şekil 2:Gaziantep Đl Sınırı................................Şekil 3:Gaziantep Đlçe Sınırları ................................Şekil 4:Gaziantep Büyükşehir Belediyesi SınırlarıŞekil 5: Gaziantep Đli'nin ekonomik açıdan Şekil 6:TRC1 OSB'nin Doluluk BoşŞekil7:Gaziantep'in Yakın Limanlarla Şekil 8:Đhracatta Öne Çıkan ÜlkelerŞekil 9:Đthalatta Öne Çıkan ÜlkelerŞekil 10:Güneşlenme Haritası ................................Şekil 11:Gaziantep Đli Karayolu BağŞekil 12:Jeolojik Yapı Haritası ................................Şekil 13:Hidrolojik Yapı................................Şekil 14:Gaziantep Đli Deprem Bölgeleri HaritasıŞekil 15:Çevreden Yaklaşım HaritasıŞekil 16:Gaziantep Depremsellik HaritasıŞekil 17:Ulaşım ve Hareketlilik ................................Şekil 18:Eş Yükselti Haritası ................................Şekil 19:Eğim Analizi Paftası ................................Şekil 20:Bakı Analizi Haritası ................................Şekil 21:Toprak Analizi Haritası ................................Şekil 22:Mülkiyet Durumu HaritasıŞekil 23:Öneri 1000 Plan ................................

TABLOLAR L ĐSTESĐ

Tablo 1:Gaziantep Nüfus Grafiği ................................Tablo 2:Gaziantep Nüfus Artış HızıTablo 3:Đlçelere Göre Nüfus DağılımıTablo 4:Hane Halkı Büyüklüğü TablosuTablo 5:Gaziantep Đlinin Aldığı GöçTablo 6:Gaziantep Đli'nin Verdi ği GöçTablo 7: Gaziantep ve Çevresi Kayıtlı Tablo 8:Okur-yazarlık oranı ................................Tablo 9:Sorun ve Olanaklar TablosuTablo 10:Alan Dağılımı ................................Tablo 11:DOP-KOP Hesabı ................................


................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................ehir Belediyesi Sınırları ................................................................

li'nin ekonomik açıdan Đlişkili Olduğu Đller ................................................................ekil 6:TRC1 OSB'nin Doluluk Boşluk Oranı ................................................................................................ekil7:Gaziantep'in Yakın Limanlarla Đlişkisi ................................................................................................

hracatta Öne Çıkan Ülkeler ................................................................................................thalatta Öne Çıkan Ülkeler ................................................................................................

................................................................................................li Karayolu Bağlantıları ................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................

li Deprem Bölgeleri Haritası ................................................................ım Haritası ................................................................................................

ekil 16:Gaziantep Depremsellik Haritası ................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................ekil 22:Mülkiyet Durumu Haritası ................................................................................................

................................................................................................................................

................................................................................................ Hızı ................................................................................................ğılımı ................................................................................................

ü Tablosu ................................................................................................ı Göç ................................................................................................

i Göç ................................................................................................Tablo 7: Gaziantep ve Çevresi Kayıtlı Đşgücü Oranı ................................................................

................................................................................................Tablo 9:Sorun ve Olanaklar Tablosu ................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................

III

......................................................... 2 ...................................... 2

............................................................. 3 ............................................................... 4

....................................... 12 ................................... 15 .................................... 17

................................................... 19 .................................................... 21

............................................................. 23 ...................................... 25

............................................................ 29 ....................................... 31

.............................................................. 33 .................................................. 35

.......................................... 35 ........................................................... 36

............................................................... 38 .............................................................. 39 ............................................................. 40

......................................................... 41 .................................................... 42

..................................... 43

.......................................................... 6 ...................................................... 7

................................................... 7 .............................................. 8

..................................................... 8 .................................................. 9

............................................................. 9 ................................................................ 10

.................................................. 37 ....................................... 44

................................. 44


1 GĐRĐŞ

Kentler, insanın canlı bir varlık olması sebebiyle, onların devinimlerine olanak veren bir olgu

olarak karşımıza çıkmaktadır.(

birçok unsurun bir arada ve kar

yandan hava, toprak, su, bitki gibi do

için sürekli geliştirilmek zorunda olan ula

faaliyetler aynı alanda ve iç içe geçmi

yapının sağlıklı i şleyişi, yine bu ekosistemin bile

birbiriyle uyumuna ve aralarındaki dengeye ba

anda yenilenmesi değil, sosyal ve fiziksel bir yeniden üretim sürecidir.

Bu bağlamda yapılan uygulama imar planında, planlama alanının potansiyelleri

çalışılmış ve bütün planlama çalı

başlayan ve çalışma alanına kadar inen ölçeklerde bir süreç izlenmi

oluşturulmaya çalışılmıştır.

1.1 ĐŞĐN TANIMI

Planlama alanı Gaziantep il sınırlarını kapsamaktadır. Toplam

kapsayan Planlama Bölgesi içerisinde nazım imar planı, uygulama imar planının

hazırlanmasıdır.

1.2 AMAÇ

Plan kararları ,çevreye ilişkin kararlar, ekonomik yapıya ili

teknik altyapıya ilişkin kararların alınıp ,üst ölçekli planlarla bütünle

türlü alana özgü oluşumları koruyan bir planlama yakla

olarak planlamaktır.

1.3 KAPSAM

Uygulama ve nazım imar planı ka

çalışmaları, müdahale yaklaşımları ve her türlü plan çalı



ımıza çıkmaktadır.( Laborit,1961). Bir yaşam alanı olarak kentler do

birçok unsurun bir arada ve karşılıklı etkileşim içinde bulunduğu insan ekosistemleridir. Bir

yandan hava, toprak, su, bitki gibi doğal çevre koşulları, diğer yandan da ekonomik kalkınma

tirilmek zorunda olan ulaşım, ticaret, sanayi, turizm gibi sosyo

faaliyetler aynı alanda ve iç içe geçmiş durumdadır. Kent ekosistemi olarak adlandırılan bu

i, yine bu ekosistemin bileşenleri olan doğal ve kült

birbiriyle uyumuna ve aralarındaki dengeye bağlıdır. Buna göre imar planları, mekânın bir

il, sosyal ve fiziksel bir yeniden üretim sürecidir.

lamda yapılan uygulama imar planında, planlama alanının potansiyelleri

ve bütün planlama çalışmalarında olduğu gibi bu çalışmada da üst ölçekten

ma alanına kadar inen ölçeklerde bir süreç izlenmiş ve bir planlama süreci

il sınırlarını kapsamaktadır. Toplam olarak 6222


şkin kararlar, ekonomik yapıya ilişkin kararlar, mekânsal kararla

kin kararların alınıp ,üst ölçekli planlarla bütünleşik, do

umları koruyan bir planlama yaklaşımı ile planlama alanını konut alanı

Uygulama ve nazım imar planı kapsamında her türlü analiz, sentez, araştırma, de

şımları ve her türlü plan çalışmaları yer alacaktır.

1


am alanı olarak kentler doğal ve kültürel

u insan ekosistemleridir. Bir

er yandan da ekonomik kalkınma

ım, ticaret, sanayi, turizm gibi sosyo-ekonomik

durumdadır. Kent ekosistemi olarak adlandırılan bu

al ve kültürel unsurların

Buna göre imar planları, mekânın bir

lamda yapılan uygulama imar planında, planlama alanının potansiyelleri irdelenmeye

şmada da üst ölçekten

ve bir planlama süreci

6222 km²’lik alanı


kin kararlar, mekânsal kararlar ve

ik, doğal çevreyi ve her

ımı ile planlama alanını konut alanı

ştırma, değerlendirme

maları yer alacaktır.


2 GENEL ARA ŞTIRMALAR

2.1 BÖLGE ĐÇĐNDEKĐ KONUMU

Gaziantep, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük, Türkiye'nin ise 6. büy

nüfusu, ekonomik yapısı, turizm potansiyeli ve büyük

Đlin doğusunda Şanlıurfa, batısında Osmaniye ve Hatay, kuzeyinde Kahramanmara

güneyinde Suriye, kuzeydoğusunda Adıyaman ve güneybatısında Kilis illeri bulunmaktadır

Merkezde Şahinbey, Şehitkamil, O

Yavuzeli ve Nurdağı olarak toplam 9 ilçeden olu


TIRMALAR

Đ KONUMU

u Anadolu Bölgesi'nin en büyük, Türkiye'nin ise 6. büy

nüfusu, ekonomik yapısı, turizm potansiyeli ve büyükşehir statüsü ile bir metropol

Şekil 1: Bölgesi Đçindeki Konumu

anlıurfa, batısında Osmaniye ve Hatay, kuzeyinde Kahramanmara

ğusunda Adıyaman ve güneybatısında Kilis illeri bulunmaktadır

ehitkamil, Oğuzeli olmak üzere Nizip, Karkamış,

ı olarak toplam 9 ilçeden oluşmaktadır (Şekil 2).

Şekil 2:Gaziantep Đl Sınırı

2

u Anadolu Bölgesi'nin en büyük, Türkiye'nin ise 6. büyük ili olup

ehir statüsü ile bir metropol şehirdir

anlıurfa, batısında Osmaniye ve Hatay, kuzeyinde Kahramanmaraş,

usunda Adıyaman ve güneybatısında Kilis illeri bulunmaktadır .

uzeli olmak üzere Nizip, Karkamış, Đslahiye, Araban,


2.2 GENEL ÇEVRE ÖZELL

Gaziantep nüfusu, ekonomik yapısı, turizm potansiyeli ve Büyük

şehridir. Güneydoğu Anadolu’yu batıya, Akdeniz ve Ortado

yollarının merkez noktası olması ve Gaziantep Havaalanının uluslararası niteli

olması mal, hizmet ve ziyaretçi akı

tarıma elverişli topraklardan olu

sulanmaktadır. Gaziantep'in sulama yapılan bu topraklarında Antep fıstı

zeytin ve kırmızı biber gibi ekonomik de

mercimek gibi hububat ürünleri yeti

gelişmiştir. Coğrafi yönden Güneydo

ticari hacmi ile de GAP kalkınmasında temel t

çevresindeki 18 ili etkisi altında tutmaktadır. Gaziantep; gezilip görülmeye de

turistik ve doğal güzellikleri, Kurtulu

ovaları, ören yerleri, leziz yemekler

evleri, hanları, hamamları, kastelleri, kiliseleri, adını verdi

insanlarının kendine has çalışkanlı

Gaziler şehridir.

2.3 YÖNETĐMSEL YAPI

Gaziantep Đli’nin 1987 yılından önce nüfus ve alan büyüklü

Merkez Đlçesi, 1987 yılında çıkarılan 3398 sayılı “


GENEL ÇEVRE ÖZELL ĐKLER Đ

Gaziantep nüfusu, ekonomik yapısı, turizm potansiyeli ve Büyükşehir statüsü ile bir metropol

u Anadolu’yu batıya, Akdeniz ve Ortadoğu'ya bağlayan kara ve demir

yollarının merkez noktası olması ve Gaziantep Havaalanının uluslararası niteli

olması mal, hizmet ve ziyaretçi akışını yoğunlaştırmaktadır. Gaziantep toprak

li topraklardan oluşmuş olup bu toprakların bir bölümü Fırat Nehri'nin sularıyla

sulanmaktadır. Gaziantep'in sulama yapılan bu topraklarında Antep fıstı

zeytin ve kırmızı biber gibi ekonomik değeri yüksek sanayi bitkileri ile bu

mercimek gibi hububat ürünleri yetiştirilmektedir. Đlde özellikle tekstil ve gıda sanayileri

rafi yönden Güneydoğu Anadolu Projesinin (GAP) giriş kapısı, sanayisi ve

ticari hacmi ile de GAP kalkınmasında temel teşkil eden Gaziantep, ekonomik yönden

çevresindeki 18 ili etkisi altında tutmaktadır. Gaziantep; gezilip görülmeye de

al güzellikleri, Kurtuluş Savaşı ve Antep Savunması hatıraları, yaylaları,

ovaları, ören yerleri, leziz yemekleri, eşsiz el sanatları, camileri, türbeleri, medreseleri, Antep

evleri, hanları, hamamları, kastelleri, kiliseleri, adını verdiği baklavası, fıstı

insanlarının kendine has çalışkanlığı ve sıcaklığı ile geçmişin ve geleceğin bir arada ya

MSEL YAPI

Şekil 3:Gaziantep Đlçe Sınırları

li’nin 1987 yılından önce nüfus ve alan büyüklüğü açısından en büyük ilçesi olan

lçesi, 1987 yılında çıkarılan 3398 sayılı “Gaziantep Đli Merkezinde

3

ehir statüsü ile bir metropol

ğlayan kara ve demir

yollarının merkez noktası olması ve Gaziantep Havaalanının uluslararası niteliğe çıkarılmış

tırmaktadır. Gaziantep topraklarının 1/4'ü

olup bu toprakların bir bölümü Fırat Nehri'nin sularıyla

sulanmaktadır. Gaziantep'in sulama yapılan bu topraklarında Antep fıstığı üzüm, pamuk,

itkileri ile buğday, arpa ve

lde özellikle tekstil ve gıda sanayileri

u Anadolu Projesinin (GAP) giriş kapısı, sanayisi ve

kil eden Gaziantep, ekonomik yönden

çevresindeki 18 ili etkisi altında tutmaktadır. Gaziantep; gezilip görülmeye değer tarihi,

ı ve Antep Savunması hatıraları, yaylaları,

siz el sanatları, camileri, türbeleri, medreseleri, Antep

i baklavası, fıstığı, sanayisi,

ğin bir arada yaşandığı

ü açısından en büyük ilçesi olan

zinde Şehitkamil ve


Şahinbey Adıyla Đki Đlçe Kurulması Hakkında Kanun” ile

uzantılarının kuzeyinde kalan bölümü merkez olmak üzere

Deresi’nin ve tabii uzantılarının güneyinde kalan bölümü

adıyla iki ilçe ve bu ilçe merkezlerinde aynı adlarla iki belediye kurularak ikiye bölünmü

2.4 TARĐHĐ YAPI

Ayıntap olarak bilinen eski kent, bugünkü Gaziantep'in 12 km. kuzeybatısında Dülük Köyü

ile Karahöyük Köyü arasındadır. Yapılan arkeolojik ara

dönemlerine ait kalıntılara rastlanmı

birisi olduğunu göstermektedir.

Gaziantep ili Đlk Çağ’dan günümüze kadar yerle

olduğundan arkeolojik ve kültürel de

araştırmalara göre Gaziantep ve çevresi Anadolu’nun ilk yerle

Yöredeki ilk yerleşimlerin M.Ö. 10.000’lere tarihlenen Paleolitik Ça

kazılarda ele geçen buluntulardan anla

Hitit, Asur, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı dönemlerine a

edilmiştir.

Şekil


lçe Kurulması Hakkında Kanun” ile şehrin Alleben Deresi’nin ve tabii

uzantılarının kuzeyinde kalan bölümü merkez olmak üzere Şehitkamil adıyla,

Deresi’nin ve tabii uzantılarının güneyinde kalan bölümü merkez olmak üzere

adıyla iki ilçe ve bu ilçe merkezlerinde aynı adlarla iki belediye kurularak ikiye bölünmü

olarak bilinen eski kent, bugünkü Gaziantep'in 12 km. kuzeybatısında Dülük Köyü

ile Karahöyük Köyü arasındadır. Yapılan arkeolojik araştırmalarda taş, kalkolitik ve bakır

dönemlerine ait kalıntılara rastlanmış olması yörenin Anadolu'nun ilk yerle

unu göstermektedir.

’dan günümüze kadar yerleşime konu olmuş Mezopotamya’da kurulmu

undan arkeolojik ve kültürel değerler açısından oldukça zengindir. Yapılan arkeolojik

tırmalara göre Gaziantep ve çevresi Anadolu’nun ilk yerleşilen alanlarından

imlerin M.Ö. 10.000’lere tarihlenen Paleolitik Çağ’a uzandı

kazılarda ele geçen buluntulardan anlaşılmaktadır. Ayrıca bölgede Kalkolitik, Tunç, Mitanni,

Hitit, Asur, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı dönemlerine ait

ekil 4:Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Sınırları

4

ehrin Alleben Deresi’nin ve tabii

ehitkamil adıyla, şehrin Alleben

merkez olmak üzere Şahinbey

adıyla iki ilçe ve bu ilçe merkezlerinde aynı adlarla iki belediye kurularak ikiye bölünmüştür.

olarak bilinen eski kent, bugünkü Gaziantep'in 12 km. kuzeybatısında Dülük Köyü

ş, kalkolitik ve bakır

olması yörenin Anadolu'nun ilk yerleşim alanlarından

Mezopotamya’da kurulmuş

erler açısından oldukça zengindir. Yapılan arkeolojik

ilen alanlarından biridir.

ğ’a uzandığı yapılan

ılmaktadır. Ayrıca bölgede Kalkolitik, Tunç, Mitanni,

it buluntular da elde


Güneydoğu Anadolu’da M.Ö. 2000

bağımsız, dış işlerinde Babil’e ba

bilinmektedir.M.Ö. 1550 de Mitanniler bu devletler üzerin

egemenlikleri M.Ö. 1400 de Anadolu’da kurulan Hi

M.S. 395’e kadar Roma Dönemi egemen olmu

göreneklerine, dil ve dinlerine, günlük ya

(Dülük), Kiliza (Kilis), Karus, Belkıs (Zeugma) gibi kentler geli

Đmparatorluğunun bölünmesinden sonra MS 636 yılına kadar Bizans

yönetimi altında kalmıştır. 11.yy. sonlarına do

Türkmenler devamlı olarak yerle

1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra bölgede Selçuklu

kurulmuştur.1270 yılında Moğ

(1389) ve Memlüklülerin (1471) eline geçmi

Memlüklüler’e karşı yapılan Mercidabık Meydan Sava

Osmanlı Đmparatorluğu’nun yönetimine girmi

(Maraş) eyaletine bağlı bir sancak merkezi, daha sonra, 1818’de Mara

bir kaza halinde Halep Eyaleti Merkez Sanca

1516’da Osmanlıların eline geçtikten sonra Osmanlıların yükselme devri, Gazi

yükselme devri olmuştur. Bu devirde yapılmı

oldukça çoktur. Bu dönemde Kent yalnızca imar yönünden de

yönünde de ilerlemiş ve Avrupa’ya dokuma satar duruma gelmi

1918’de Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Sava

Mondros Mütarekesi sonucunda 1919’da önce

Fransızlara devredilmesiyle işgalin sürekli oldu

kuvvete ve desteğe güvenmeden sadece istiklal ve hürriyet emeliyle 1 Nisan 1920 de direni

başlamış, 25 Aralık 1921’de de Kent i

Antep Savunması, Ulusal Kurtulu

ulaşılmaz abidesi olmuştur. 6 Ş

verilmiştir.


u Anadolu’da M.Ö. 2000–1400 tarihlerinde Orta Tunç Çağı döneminde iç i

lerinde Babil’e bağlı olan Küçük Kent Devletl

M.Ö. 1550 de Mitanniler bu devletler üzerinde egemen olmu

egemenlikleri M.Ö. 1400 de Anadolu’da kurulan Hitit yönetimi ile son bulmu

M.S. 395’e kadar Roma Dönemi egemen olmuştur. Romalılar, yerel halkın gelenek ve

göreneklerine, dil ve dinlerine, günlük yaşantısına karışmadığından bu dö

(Dülük), Kiliza (Kilis), Karus, Belkıs (Zeugma) gibi kentler gelişmiştir. Gaziantep Roma

unun bölünmesinden sonra MS 636 yılına kadar Bizans

tır. 11.yy. sonlarına doğru ise bölgede Oğuzlar s

rak yerleşmeye başlamışlardır.

ı’ndan sonra bölgede Selçuklu Đmparatorluğuna bağ

tur.1270 yılında Moğolların istilası ile yıkılan kent, daha sonra Dulkadiro

ve Memlüklülerin (1471) eline geçmiştir. 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından

ı yapılan Mercidabık Meydan Savaşı’ndan sonra Gaziantep ve yöresi

u’nun yönetimine girmiştir. Osmanlılar idaresinde önce Zulkadriye

lı bir sancak merkezi, daha sonra, 1818’de Maraş vilayetinden alınarak

bir kaza halinde Halep Eyaleti Merkez Sancağı’na bağlı kaza merkezi olmu

1516’da Osmanlıların eline geçtikten sonra Osmanlıların yükselme devri, Gazi

tur. Bu devirde yapılmış cami, mescit, medrese, han ve hamam sayısı

oldukça çoktur. Bu dönemde Kent yalnızca imar yönünden değil üretim, ticaret ve el sanatları

ş ve Avrupa’ya dokuma satar duruma gelmi

1918’de Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşında yenilgiyi kabul etmesi üzerine imzaladı

Mondros Mütarekesi sonucunda 1919’da önce Đngilizler tarafından iş

Fransızlara devredilmesiyle işgalin sürekli olduğu anlaşılmıştır. Ancak, Gazian

e güvenmeden sadece istiklal ve hürriyet emeliyle 1 Nisan 1920 de direni

, 25 Aralık 1921’de de Kent işgalden kurtulmuş, Ankara Antlaşması imzalanmı

Antep Savunması, Ulusal Kurtuluş Savaşı tarihimizde yiğitl ik, kahramanlık ve fedakârlı

tur. 6 Şubat 1921’de T.B.M.M. tarafından kente “GAZ

5

ı döneminde iç işlerinde

lı olan Küçük Kent Devletlerinin bulunduğu

de egemen olmuş ancak

tit yönetimi ile son bulmuştur.

tur. Romalılar, yerel halkın gelenek ve

ından bu dönemde Dolikhe

ştir. Gaziantep Roma

unun bölünmesinden sonra MS 636 yılına kadar Bizans Đmparatorluğunun

ğuzlar soyundan olan

una bağlı bir Türk Devleti

olların istilası ile yıkılan kent, daha sonra Dulkadiroğullarının

tir. 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından

ı’ndan sonra Gaziantep ve yöresi

tir. Osmanlılar idaresinde önce Zulkadriye

ş vilayetinden alınarak

lı kaza merkezi olmuştur. Gaziantep,

1516’da Osmanlıların eline geçtikten sonra Osmanlıların yükselme devri, Gaziantep için de

cami, mescit, medrese, han ve hamam sayısı

il üretim, ticaret ve el sanatları

ve Avrupa’ya dokuma satar duruma gelmiştir.

ında yenilgiyi kabul etmesi üzerine imzaladığı

ngilizler tarafından işgal edilen kentin

tır. Ancak, Gaziantepliler, hiçbir

e güvenmeden sadece istiklal ve hürriyet emeliyle 1 Nisan 1920 de direnişe

, Ankara Antlaşması imzalanmıştır.

ik, kahramanlık ve fedakârlığın

ubat 1921’de T.B.M.M. tarafından kente “GAZĐ” lik unvanı


2.5 DEMOGRAF ĐK VE SOSYAL YAPI

2.5.1 Nüfus

TRC1 Bölgesi 15.280,28 km2’lik yüzölçümü ile Türkiye’nin %1,9 km2’lik alanını

kaplamakla beraber Türkiye nüfusunun %3,3’ünü olu

göre, 2.616.082 olan bölge toplam nüfusunun %72,2'si Gaziantep’te, %22,9’u Adıyaman’da,

%4,9’u Kilis’te yaşamaktadır. Türkiye’de 1970’lerde nüfusu bir milyonu geçen il sayısı 5

iken, 2000 yılında bu illerin sayısı 18’e, 2013 yılında 20’ye ula

illerinden Gaziantep de nüfusu bir milyonu geçen iller arasındadır. Gaziantep, GAP

Bölgesi’nin nüfusu en fazla olan ilidir. Nüfus hareketleri genel olarak sosyal ve ekonomik

imkânların yoğun olduğu şehirlere do

kenti olması çevresindeki nüfus hareketini de yönlendirmi

toplam nüfus açısından TRC1 Bölgesi 13. sırada yer almaktadır. Bölge, nüfu

bakımından 5. sırada ve Türkiye ortalamasının üzerindedir. Nüfus yo

yoğun il 270 kişi/km2 ile Gaziantep (81 il içerisinde 4. sırada), takiben 90 ki

(81 il içerisinde 26. sırada) ve son olarak 85 ki

sırada).

Gaziantep tüm dönemlerde istikrarlı bir nüfus artı

cazibe merkezi olması nedeniyle Adıyaman ve Kilis

ile açıklanabilir.


K VE SOSYAL YAPI


raber Türkiye nüfusunun %3,3’ünü oluşturmaktadır. 2014 yılı nüfus sayımına


amaktadır. Türkiye’de 1970’lerde nüfusu bir milyonu geçen il sayısı 5

, 2000 yılında bu illerin sayısı 18’e, 2013 yılında 20’ye ulaşmıştır. TRC1 Bölgesi



şehirlere doğru yönelmektedir. Gaziantep’in büyük

kenti olması çevresindeki nüfus hareketini de yönlendirmiştir. Düzey 2 Bölgeleri içerisinde

toplam nüfus açısından TRC1 Bölgesi 13. sırada yer almaktadır. Bölge, nüfu

bakımından 5. sırada ve Türkiye ortalamasının üzerindedir. Nüfus yoğunluğ

i/km2 ile Gaziantep (81 il içerisinde 4. sırada), takiben 90 ki

(81 il içerisinde 26. sırada) ve son olarak 85 kişi/km2 ile Adıyaman'dır (81 il içerisinde 28.

Tablo 1:Gaziantep Nüfus Grafiği

Gaziantep tüm dönemlerde istikrarlı bir nüfus artışı sergilemiştir. Gaziantep’in sanayi kenti ve

cazibe merkezi olması nedeniyle Adıyaman ve Kilis illerindeki nüfus geliş

6


turmaktadır. 2014 yılı nüfus sayımına


amaktadır. Türkiye’de 1970’lerde nüfusu bir milyonu geçen il sayısı 5

şmıştır. TRC1 Bölgesi



ru yönelmektedir. Gaziantep’in büyükşehir ve sanayi

tir. Düzey 2 Bölgeleri içerisinde

toplam nüfus açısından TRC1 Bölgesi 13. sırada yer almaktadır. Bölge, nüfus yoğunluğu

ğunluğu bakımından en

i/km2 ile Gaziantep (81 il içerisinde 4. sırada), takiben 90 kişi/km2 ile Kilis

Adıyaman'dır (81 il içerisinde 28.

tir. Gaziantep’in sanayi kenti ve

illerindeki nüfus gelişmeleri göç olgusu


TRC1 Bölgesi’nin son beş yıla ili

seyretmiştir. Son beş yılın nüfus artı

bazında bakıldığında Gaziantep nüfus artı

Adıyaman ve Kilis illeri bu ortalamanın oldukça altındadır. 2000

nüfus artışı incelendiğinde, Gaziantep nüfus artı

almaktadır.

Yıl İlçe

2014 Şahibey

2014 Şehitkamil

2014 Nizip

2014 İslahiye

2014 Nurdağı

2014 Araban

2014 Oğuzeli

2014 Yavuzeli

2014 Karmamış

2013 ADNKS verilerine göre, TRC1 Bölgesi’nin en büyük ilçeleri


Tablo 2:Gaziantep Nüfus Artış Hızı

ş yıla ilişkin nüfus artış hızı Türkiye ortalamasının üzerinde

yılın nüfus artış hızına bakıldığında bir dalgalanma söz konusudur.

ında Gaziantep nüfus artış hızında Türkiye ortalamasının üzerinde iken,

Adıyaman ve Kilis illeri bu ortalamanın oldukça altındadır. 2000-2013 yılları arasında illerin

inde, Gaziantep nüfus artışı sıralamasında %43,5 artı

Erkek Nüfusu Kadın nüfusu Toplam Nüfus

426.737 418.791

359.597 351.256

67.873 68.492

33.531 32.338

18.979 18.74

16.013 15.822

15.009 14.517

10.723 10.61

5.298 5.14 Tablo 3:Đlçelere Göre Nüfus Dağılımı

2013 ADNKS verilerine göre, TRC1 Bölgesi’nin en büyük ilçeleri Şahinbey,

7

hızı Türkiye ortalamasının üzerinde

ında bir dalgalanma söz konusudur. Đller

hızında Türkiye ortalamasının üzerinde iken,

2013 yılları arasında illerin

ı sıralamasında %43,5 artışla ilk sırada yer

Toplam Nüfus

845.528

710.853

136.365

65.869

37.719

31.835

29.526

21.333

10.438

ahinbey, Şehitkamil’dir.


Bölge Adı 2000

Antep 5,23

Adıyaman 6,26

Kilis 5,5

Türkiye 4,5

Tablo

2013 yılı verilerine göre, ortalama hanehalkı büyüklü

Adıyaman olup, ardından 4,5 ile Gaziantep ve 4 ki

göre hane halkı ortalama büyüklü

Türkiye ortalamasının üzerindedir.

2.5.2 Göç

EKOSEP’in yapmış olduğu saha ara

ekonomik, bireysel ve ailevi nedenler olarak sıralanmı

olarak ekonomik, bireysel faktörlü ve ailevi nedenler ve sosyal ba

Aynı araştırmaya göre, Gaziantep’e gelen nüfusun büyük bir ço

kente ekonomik nedenlerle göç etti

aldığı göç incelendiğinde Gaziantep 11. Sırada, illerin verdi

15. dir.

Gaziantep Đli'nin Aldı ğıGöç

BÖLGE ADI 2008 2009

Gaziantep 37.184 36.075

TRC1 45.585 44.864

Türkiye 2.273.492 2.236.981


2011 2012

4,7 4,6

5,1 4,9

4,4 4,2

3,8 3,7

Tablo 4:Hane Halkı Büyüklüğü Tablosu

2013 yılı verilerine göre, ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek oldu

Adıyaman olup, ardından 4,5 ile Gaziantep ve 4 kişi ile Kilis gelmektedir.Son

göre hane halkı ortalama büyüklüğü azalmış olsa da Gaziantep’in hane halkı büyüklü

Türkiye ortalamasının üzerindedir.

ğu saha araştırmasında; Gaziantep’e yapılan göçün nedenleri

i nedenler olarak sıralanmıştır. Gaziantep’i tercih etme nedeni

olarak ekonomik, bireysel faktörlü ve ailevi nedenler ve sosyal bağlar olarak sıralanmı

tırmaya göre, Gaziantep’e gelen nüfusun büyük bir çoğunluğu kırsal kökenli olup

omik nedenlerle göç ettiği belirtilmiştir (EKOSEP, 2009). 81 il içerisinde illerin

inde Gaziantep 11. Sırada, illerin verdiği göç incelendi

2009 2010 2011 2012

36.075 40.38 45.991 41.672

44.864 51.497 55.975 51.712

2.236.981 2.360.079 2.420.181 2.317.814

Tablo 5:Gaziantep Đlinin Aldı ğı Göç

8

2013

4,5

4,7

4,0

3,6

ünün en yüksek olduğu il 4,7 kişi ile

Son 10 yıl verilerine

olsa da Gaziantep’in hane halkı büyüklüğü hala

tırmasında; Gaziantep’e yapılan göçün nedenleri

tır. Gaziantep’i tercih etme nedeni

lar olarak sıralanmıştır.

ğu kırsal kökenli olup

tir (EKOSEP, 2009). 81 il içerisinde illerin

i göç incelendiğinde Gaziantep

2013

41.978

54.615

2.317.814 2.534.279


Gaziantep'in Verdiği Göç

BÖLGE ADI

2008 2009

Gaziantep 36.229 34.125

TRC1 53.059 50.133

Türkiye 2.273.492 2.236.981

2.5.3 Đşgücü

Đşgücüne katılma oranları, TRC1 Bölgesi il bazında incelendi

işgücüne katılma oranının %46,8, Adıyaman ilinin %43,1, Kilis ilinin ise %44,5 oldu

görülmektedir. Bu oranlar 2013 yılı Türkiye i

altındadır. 2012 yılı ĐŞKUR’a kayıtlı i

erkek, 17.925 kadın olmak üzere toplam 71.724; Adıyaman ilinde 31.326 erkek, 14.027 kadın

olmak üzere toplam 45.353; Kilis ili

9.191 kayıtlı işgücü nüfusu bulunmaktadır. Tüm bu veriler kısaca özetlenirse, Gaziantep

ilinde kayıtlı erkek işgücünün %49,4’ü 15

olan %44,6 değerinin üzerinde bir orana sahiptir. 15

işgücü oranı %56,1, Türkiye oranı ise %47,9’tur. Gaziantep ili kayıtlı kadın i

açısından da ülke ortalamasının üzerindedir. Genel olarak bölgenin kayıtlı i

yaş ortalaması düşüktür. Bu veri de, bölgenin önemli bir genç i

olduğunu göstermektedir.

İLLER GAZİANTEP

YAŞ Cinsiy

et

İşgücü

(kişi)

YAŞ 15-19 Erkek 2.543

Tablo

2.5.4 Đstihdam

TRC1 Bölgesi, istihdam oranı açısından %42 oran ile Türkiye’deki 26 adet Düzey 2 Bölgesi

arasında 22. sırada yer almaktadır. Bölgede istihdam edilenlerin sayısı yakla


2009 2010 2011 2012

34.125 36.327 38.634 39.41

50.133 54.188 60.412 59.478

2.236.981 2.360.079 2.420.181 2.317.814

Tablo 6:Gaziantep Đli'nin Verdi ği Göç

gücüne katılma oranları, TRC1 Bölgesi il bazında incelendiğinde, Gaziantep’in 2013 yılında

gücüne katılma oranının %46,8, Adıyaman ilinin %43,1, Kilis ilinin ise %44,5 oldu

görülmektedir. Bu oranlar 2013 yılı Türkiye işgücüne katılma oranı olan %50,8 de

KUR’a kayıtlı işgücü nüfusu verilerine göre Gaziantep ilinde 53.799


olmak üzere toplam 45.353; Kilis ilinde ise 5.805 erkek, 3.386 kadın olmak üzere toplam

gücü nüfusu bulunmaktadır. Tüm bu veriler kısaca özetlenirse, Gaziantep

gücünün %49,4’ü 15-29 yaş grubu aralığında olup Türkiye ortalaması

nde bir orana sahiptir. 15-29 yaş grubu aralığındaki kayıtlı kadın

gücü oranı %56,1, Türkiye oranı ise %47,9’tur. Gaziantep ili kayıtlı kadın i

açısından da ülke ortalamasının üzerindedir. Genel olarak bölgenin kayıtlı i

üktür. Bu veri de, bölgenin önemli bir genç işgücü potansiyeline sahip

GAZİANTEP ADIYAMAN KİLİS

İşgücü

(kişi)

Oran

(%)

İşgücü

(kişi)

Oran

(%)

İşgücü

(kişi)

Oran

(%)

2.543 4.7 754 2.4 329 5.7

7: Gaziantep ve Çevresi Kayıtlı Đşgücü Oranı


arasında 22. sırada yer almaktadır. Bölgede istihdam edilenlerin sayısı yakla

9

2013

42.291

62.885

2.317.814 2.534.279

inde, Gaziantep’in 2013 yılında

gücüne katılma oranının %46,8, Adıyaman ilinin %43,1, Kilis ilinin ise %44,5 olduğu

ne katılma oranı olan %50,8 değerinin

gücü nüfusu verilerine göre Gaziantep ilinde 53.799


nde ise 5.805 erkek, 3.386 kadın olmak üzere toplam

gücü nüfusu bulunmaktadır. Tüm bu veriler kısaca özetlenirse, Gaziantep

ında olup Türkiye ortalaması

grubu aralığındaki kayıtlı kadın

gücü oranı %56,1, Türkiye oranı ise %47,9’tur. Gaziantep ili kayıtlı kadın işgücü oranı

açısından da ülke ortalamasının üzerindedir. Genel olarak bölgenin kayıtlı işgücü açısından

gücü potansiyeline sahip

TÜRKİYE

İşgücü

(kişi)

Oran

(%)

66.752 3.1


arasında 22. sırada yer almaktadır. Bölgede istihdam edilenlerin sayısı yaklaşık olarak


707.000 kişi iken bu nüfusun yakla

oluşturmaktadır. TRC1 Bölgesi il bazında incelendi

istihdam oranı, Gaziantep’te %43,6, Adıyaman’da %39,2 ve Kilis’te %41,1olarak

gerçekleşmiştir. Gaziantep ilinde

31.962’si erkek, 12.444’ü ise kadındır.

incelendiğinde en fazla işsizin bulundu

olduğu görülmüştür. Kadınlarda ise en fazla i

yaş grubu aralığında bulunmaktadır. Adıyaman’da 22.247’si erkek, 11.653’ü ise kadın olmak

üzere toplam 33.900 kayıtlı işsiz bulunmaktadır. Erkek i

yaş grubunda bulunmaktadır. Kadın i

olduğu görülmüştür. Kilis’te ise 3.824’ü erkek, 2.546’sı kadın olmak üzere toplam 6.370

kayıtlı işsiz bulunmaktadır. Erkek i

%25,5 oran ile 20-24 yaş grubu

634 kişi ve %24,9 oran ile yine 20

2.5.5 Eğitim Yapısı

TRC1 Bölgesi’nde okuma yazma bilmeyen nüfusun toplam nüfusa oranına bakıldı

beş yıl içerisinde azalma görülm

üzerindedir.Đllerin sosyo-ekonomik geli

endeksine göre Adıyaman 66., Gaziantep 53., Kilis 49. sırada yer almaktadır. Düzey 2

Bölgeleri arasında TRC1 Bölg

İller Gaziantep

Adıyaman Kilis

TRS1 Türkiye


i iken bu nüfusun yaklaşık olarak 549.000’ini erkekler, 159.000’ini

turmaktadır. TRC1 Bölgesi il bazında incelendiğinde 2013 yılı TÜĐK rakamlarına göre


tir. Gaziantep ilinde ĐŞKUR’a kayıtlı 44.406 işsiz bulunmaktadır.

31.962’si erkek, 12.444’ü ise kadındır.Đşsizler, yaş gruplarına ve cinsiyetlerine göre

sizin bulunduğu erkek nüfusunun %23 oran ile 25

tür. Kadınlarda ise en fazla işsiz sayısı 3.510 kişi ve %28,2 oran ile 20

ında bulunmaktadır. Adıyaman’da 22.247’si erkek, 11.653’ü ise kadın olmak

üzere toplam 33.900 kayıtlı işsiz bulunmaktadır. Erkek işsizlerin 4.771’i %21,4 oran ile 25

grubunda bulunmaktadır. Kadın işsizlerin ise 2.761’i %23,7 oran ile 20

tür. Kilis’te ise 3.824’ü erkek, 2.546’sı kadın olmak üzere toplam 6.370

siz bulunmaktadır. Erkek işsizlerin en fazla olduğu yaş grubu aralı

grubu aralığı iken kadın işsizlerin en fazla olduğ

i ve %24,9 oran ile yine 20-24 yaş grubu aralığıdır.

TRC1 Bölgesi’nde okuma yazma bilmeyen nüfusun toplam nüfusa oranına bakıldı

yıl içerisinde azalma görülmektedir. Buna rağmen bu oran Türkiye ortalamasının

ekonomik gelişmişlik sıralaması (SEGE) eğitim sektörü geli


Bölgeleri arasında TRC1 Bölgesi 19. sırada olduğu görülmektedir.

Okuma Yazma Bilmeyenlerin Sayısı

Okuma Yazma Bilmeyenlerin Cinsiyete Göre Oranı(%)

Kadın

Erkek Kadın

60.040 9.092 86.8

32.320 7.176 81.8

4.696 1.255 78.9

97.056 17.523 84.7

2.205.315 449.328 83.1

Tablo 8:Okur-yazarlık oranı

10

ık olarak 549.000’ini erkekler, 159.000’ini ise kadınlar

ĐK rakamlarına göre


siz bulunmaktadır. Bu nüfusun

gruplarına ve cinsiyetlerine göre

u erkek nüfusunun %23 oran ile 25-29 yaş grubunda

ve %28,2 oran ile 20-24

ında bulunmaktadır. Adıyaman’da 22.247’si erkek, 11.653’ü ise kadın olmak

sizlerin 4.771’i %21,4 oran ile 25-29

se 2.761’i %23,7 oran ile 20-24 yaş grubunda

tür. Kilis’te ise 3.824’ü erkek, 2.546’sı kadın olmak üzere toplam 6.370

grubu aralığı 977 kişi ve

sizlerin en fazla olduğu yaş grubu aralığı

TRC1 Bölgesi’nde okuma yazma bilmeyen nüfusun toplam nüfusa oranına bakıldığında, son

men bu oran Türkiye ortalamasının

itim sektörü gelişmişlik


Okuma Yazma Bilmeyenlerin Cinsiyete Göre Oranı(%)

Erkek

13.2

18.2

21.1

15.3

16.9


TRC1 Bölgesi’nde okuma yazma bilmeyen nüfusa bakıldı

nüfusunun ise %15,3 oranında okuma yazma

nüfusunda Türkiye ortalamasının üzerinde iken, erkek nüfusunda ülke ortalamasının

altındadır. Bu kapsamda, eğitimde cinsiyet e

alınabilir.

2.6 SOSYO-KÜLTÜREL YAPI

Đlk uygarlıkların doğduğu Akdeniz ve Mezopotamya toprakları arasında konumlanmı

TRC1 Bölgesi, tarihi süreçte birçok medeniyete ev sahipli

miras bakımından oldukça zengin olan bölge Anadolu’nun ilk yerle

Türkiye'nin en önemli tarihi eserlerinden olan ve ülkenin simgesi niteli

Heykelleri ve Zeugma Mozaikleri bölgede bulunmaktadır. Güneyden ve Akdeniz’den do

ve kuzeye giden yolların kavşağ

ve ticaret merkezi olma özelliğ

Bölgesi'nde çeşitli kazı ve yüzey tarama çalı

Gaziantep Merkez-Dülük, Đslahiye

Merkez-Oylum Höyük alanlarında kazı çalı

bölgenin saklı tarihi mirasının gün yüzüne çıkması ve turizm potansiyelinin artırılması

bakımından önem arz etmektedir.Co

itibarıyla kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özde

gösteren işaretleri ifade etmektedir

toplamının %3 lük dilimin içerisindedir.

Gaziantep'te 2 adet tiyatro,19

üniversite, özel kurumlar tarafından açılan ve her biri farklı temalara sahip 7 adet özel müze

bulunmaktadır.Gaziantep’ te 9 televizyon ve 25 radyo kuru

2012 yılı itibarıyla TRC1 Bölgesi'nde 27 adet halk kütüphanesi 309.127 kitap ile hizmet

vermektedir. Her üç ilde bulunan halk kütüphaneleri yıldan yıla kitap sayılarını artırarak

gelişmeye devam etmektedir. Buna kar

düşüş göstermektedir. Bölgede ayrıca, 716 adet örgün ve yaygın e

bulunmaktadır. Bu kütüphaneler sahip oldu

kütüphanelerinin iki katı kitap sayısı

olan kütüphane kayıtlı oranı, bölge genelinde Gaziantep'te %0,55 ile en dü


TRC1 Bölgesi’nde okuma yazma bilmeyen nüfusa bakıldığında %84,7 oranında kadın, erkek

nüfusunun ise %15,3 oranında okuma yazma bilmediği ortaya çıkmaktadır. Bu oranlar, kadın


ğitimde cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırabilmek için önlemler

KÜLTÜREL YAPI

u Akdeniz ve Mezopotamya toprakları arasında konumlanmı

TRC1 Bölgesi, tarihi süreçte birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Tarihi ve kültürel

miras bakımından oldukça zengin olan bölge Anadolu’nun ilk yerleşim alanlarından

Türkiye'nin en önemli tarihi eserlerinden olan ve ülkenin simgesi niteliğindeki Nemrut Da

Heykelleri ve Zeugma Mozaikleri bölgede bulunmaktadır. Güneyden ve Akdeniz’den do

ve kuzeye giden yolların kavşağında ve Đpekyolu’nun üzerinde olan bölge her dönemde kültür

ve ticaret merkezi olma özelliğini korumuştur. Kültür ve Turizm Bakanlığ

itli kazı ve yüzey tarama çalışmaları yürütülmektedir. 2012 yılı itibarıyla

Đslahiye-Zincirli Höyük, Nizip-Zeugma, Karkamı

Oylum Höyük alanlarında kazı çalışmaları sürdürülmektedir. Söz konusu çalı


bakımından önem arz etmektedir.Coğrafi işaret, belirgin bir niteliği, ünü veya di

ğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeş

aretleri ifade etmektedir. Toplam 5 adet coğrafi işarete sahip olan Gaziantep, ülke

içerisindedir.

19 adet sinema salonu,Vakıflar Genel Müdürlü


9 televizyon ve 25 radyo kuruluşu faaliyet göstermektedir.



meye devam etmektedir. Buna karşın bölge genelinde kütüphanelerden yararlanma sayısı

göstermektedir. Bölgede ayrıca, 716 adet örgün ve yaygın eğitim kurum kütüphanesi

bulunmaktadır. Bu kütüphaneler sahip olduğu toplam 662.700 kitap ile bölge geneli halk

kütüphanelerinin iki katı kitap sayısı ile hizmet vermektedir. Türkiye geneli ortalaması %1,17

olan kütüphane kayıtlı oranı, bölge genelinde Gaziantep'te %0,55 ile en dü

11

ında %84,7 oranında kadın, erkek

i ortaya çıkmaktadır. Bu oranlar, kadın


ini ortadan kaldırabilmek için önlemler

u Akdeniz ve Mezopotamya toprakları arasında konumlanmış olan

ştır. Tarihi ve kültürel

im alanlarından birisidir.

ğindeki Nemrut Dağı

Heykelleri ve Zeugma Mozaikleri bölgede bulunmaktadır. Güneyden ve Akdeniz’den doğuya

ölge her dönemde kültür

tur. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından TRC1

maları yürütülmektedir. 2012 yılı itibarıyla

Zeugma, Karkamış ve Kilis

maları sürdürülmektedir. Söz konusu çalışmalar,


i, ünü veya diğer özellikleri

u bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü

arete sahip olan Gaziantep, ülke

Vakıflar Genel Müdürlüğü, belediyeler,


u faaliyet göstermektedir.



enelinde kütüphanelerden yararlanma sayısı

itim kurum kütüphanesi

u toplam 662.700 kitap ile bölge geneli halk

. Türkiye geneli ortalaması %1,17

olan kütüphane kayıtlı oranı, bölge genelinde Gaziantep'te %0,55 ile en düşük değeri


almaktadır. Adıyaman'da ise aynı oran 3,63 ile bölgenin en yüksek de

sonuçlara bakıldığında, Gaziantep'te nüfus miktarı fazla olmasına ra

kütüphanelere yeterince ilgi göstermedi

TRC1 Bölgesi genelinde kültürel etkinlikler ve organizasyonlar kapsamında uluslararası,

ulusal ve yerel düzeyde birçok festival,

2.7 EKONOM ĐK YAPI

Şekil 5: Gaziantep

Gaziantep Đli tarım ,sanayi ,hayvancılık ,lojistik ,madencilik ve ticaret alanında di

ili şki içerisindedir.

2.7.1 Tarım

Tarım sektörü geçmiş yıllar kadar olmasa da dı

tarım ürünleri ihracatının %97,8'i Gaziantep tarafından

Bölge toplam tarım alanı bakımından ülke genelinde %3'lük bir paya sahip olup TRC1

Bölgesi toplam tarım alanlarının %51,2'si Gaziantep'te, %34,0'ı Adıyaman'da, %14,8'i Kilis'te

bulunmaktadır. 2010 yılı temel alındı

azalış yaşanmasına rağmen bölgedeki toplam tarım alanlarında %8,3 oranında artı

yaşanmıştır. Bu artışın sebepleri arasında, bölgede tarım alanında yapılan te

arttırılması ve tarımsal planlamaların olumlu sonuçlar vermesi


almaktadır. Adıyaman'da ise aynı oran 3,63 ile bölgenin en yüksek değerini almaktadır. Bu

Gaziantep'te nüfus miktarı fazla olmasına rağ

kütüphanelere yeterince ilgi göstermediği anlaşılmaktadır. Başta Gaziantep'te olmak üzere


üzeyde birçok festival, şenlik, fuar ve yerel etkinlik düzenlenmektedir.

: Gaziantep Đli'nin ekonomik açıdan Đlişkili Olduğu Đller

,hayvancılık ,lojistik ,madencilik ve ticaret alanında di

yıllar kadar olmasa da dış ticarette önemli bir yer tutmaktadır. Bölgede

tarım ürünleri ihracatının %97,8'i Gaziantep tarafından yapılmaktadır.



bulunmaktadır. 2010 yılı temel alındığında ülke genelindeki toplam tarım alanlarında %2,4

men bölgedeki toplam tarım alanlarında %8,3 oranında artı

ın sebepleri arasında, bölgede tarım alanında yapılan te

arttırılması ve tarımsal planlamaların olumlu sonuçlar vermesi gösterilebilir.

12

ğerini almaktadır. Bu

Gaziantep'te nüfus miktarı fazla olmasına rağmen, bu nüfusun

ta Gaziantep'te olmak üzere


düzenlenmektedir.

,hayvancılık ,lojistik ,madencilik ve ticaret alanında diğer illerle

ticarette önemli bir yer tutmaktadır. Bölgede



am tarım alanlarında %2,4

men bölgedeki toplam tarım alanlarında %8,3 oranında artış

ın sebepleri arasında, bölgede tarım alanında yapılan teşviklerin

gösterilebilir.


2013 yılı verilerine göre TRC1 Bölgesi, ülke sebze üretiminin %1,83’ünü kar

Bölge, kök-yumru-soğansı sebzelerde ülke üretiminin %1,94’ünü, meyvesi yenen sebzelerde

ise %1,86'sını karşılamaktadır. Bölge illeri kar

üretiminde %40’lık oranla bölge üretiminde a

%28'lik bir paya sahiptir. Bölgede sebze üretimin miktarının dü

sulama koşullarının diğer bölgelerden daha dü

üretimi için daha elverişli olması gösterilebilir. GAP Sulama Kaynaklarının

Programı ve diğer sulama projelerinin tamamlanmasıyla sulamaya ba

üretiminde daha büyük sıçramalar gör

Gaziantep’te kavun, karpuz, kuru so

sofralık domates, sofralık hıyar ve karpuz ön plana çıkmaktadır. Kilis’te ise üretilen salçalık

biber hem il hem de bölge için önemli bir yere sahiptir.

TRC1 Bölgesi meyvecilik sektörü ürün gruplarına göre incelendi

“zeytin ve diğer sert kabuklular” kategorilerinde üretim miktarının di

faaliyetlerine göre ön planda oldu

ürünleri ve zeytin üretimi oldukça geli

ürünü olan Antep fıstığı sadece bölgede de

beraber ön plana çıkmaktadır.

2.7.2 Hayvansal Üretim

Türkiye hayvansal üretim sektöründe Avrupa'da ve dünyada üst sıraları zorlamaktadır. Her

çeşit hayvancılık türünün yapılabildi

üretiminde Avrupa'da 1., dünyada ise 2. sıradadır. Et üretimin

sıradadır. Đslami koşullara uygun et ürünlerinin kullanılması ve üretilmesinin yasal olması

durumu göz önüne alındığında, birçok hayvan türüyle ilgili üretim yapılamamakta ve et

üretiminde Türkiye, dünya sıralamasında geri

3. sırada olan Türkiye, bu alanda koyun sütü üretimiyle ön plana çıkmaktadır. Avrupa'da

toplam üretilen sütün %7'si, dünya baz alındı

üretilmektedir. Beyaz ette Türkiye, dünya

üretiminde yaklaşık %10'luk bir üretim payı ile 2. sırada yer almaktadır. Bal üretiminde ise,

Avrupa'da lider olan Türkiye, Avrupa bal üretimine %25,3'lük bir katkı sunmaktadır. Dünya

çapında ise 2. sırada olan Türkiye'nin dünya bal üretimindeki payı yakla

rağmen bal ihracatında, kalite ve üretim ko


2013 yılı verilerine göre TRC1 Bölgesi, ülke sebze üretiminin %1,83’ünü kar

ansı sebzelerde ülke üretiminin %1,94’ünü, meyvesi yenen sebzelerde

ılamaktadır. Bölge illeri karşılaştırıldığında, Gaziantep toplam sebze

üretiminde %40’lık oranla bölge üretiminde ağırlığa sahiptir. Adıyaman'ın oranı %32, Kilis

%28'lik bir paya sahiptir. Bölgede sebze üretimin miktarının düşük olmasının nedeni olarak

er bölgelerden daha düşük seviyede olması ve iklimsel ko

li olması gösterilebilir. GAP Sulama Kaynaklarının

er sulama projelerinin tamamlanmasıyla sulamaya ba

üretiminde daha büyük sıçramalar görülmesi beklenmektedir. Ekili alan bakımından

Gaziantep’te kavun, karpuz, kuru soğan ve patlıcan üretimi ön plana çıkarken; Adıyaman’da


için önemli bir yere sahiptir.

TRC1 Bölgesi meyvecilik sektörü ürün gruplarına göre incelendiğinde “üzüm çe

er sert kabuklular” kategorilerinde üretim miktarının di

faaliyetlerine göre ön planda olduğu görülmektedir. Özellikle Kilis ve Gaziantep’te, ba

ürünleri ve zeytin üretimi oldukça gelişmiş durumdadır. Ayrıca bölgenin önemli bir di

ı sadece bölgede değil Türkiye genelinde de üzüm ve zeytin üretimi ile


it hayvancılık türünün yapılabildiği bir coğrafi yapıya sahip olan Türkiye özellikle bal

üretiminde Avrupa'da 1., dünyada ise 2. sıradadır. Et üretiminde Avrupa'da 8., dünyada ise 21.

ullara uygun et ürünlerinin kullanılması ve üretilmesinin yasal olması

ğında, birçok hayvan türüyle ilgili üretim yapılamamakta ve et

üretiminde Türkiye, dünya sıralamasında geri planda kalmaktadır. Süt üretiminde Avrupa'da


toplam üretilen sütün %7'si, dünya baz alındığında ise %2,1'i Türkiye tarafından

üretilmektedir. Beyaz ette Türkiye, dünya üretiminden %1,6'lık bir pay alırken, Avrupa

ık %10'luk bir üretim payı ile 2. sırada yer almaktadır. Bal üretiminde ise,


Türkiye'nin dünya bal üretimindeki payı yakla

men bal ihracatında, kalite ve üretim koşullarındaki eksiklikler yüzünden, bu potansiyel

13

2013 yılı verilerine göre TRC1 Bölgesi, ülke sebze üretiminin %1,83’ünü karşılamaktadır.

ansı sebzelerde ülke üretiminin %1,94’ünü, meyvesi yenen sebzelerde

nda, Gaziantep toplam sebze

a sahiptir. Adıyaman'ın oranı %32, Kilis

ük olmasının nedeni olarak

ük seviyede olması ve iklimsel koşulların tahıl

li olması gösterilebilir. GAP Sulama Kaynaklarının Đyileştirilmesi

er sulama projelerinin tamamlanmasıyla sulamaya bağlı olan sebze

ülmesi beklenmektedir. Ekili alan bakımından

an ve patlıcan üretimi ön plana çıkarken; Adıyaman’da


inde “üzüm çeşitleri” ile

er sert kabuklular” kategorilerinde üretim miktarının diğer meyvecilik

. Özellikle Kilis ve Gaziantep’te, bağ

durumdadır. Ayrıca bölgenin önemli bir diğer

il Türkiye genelinde de üzüm ve zeytin üretimi ile


rafi yapıya sahip olan Türkiye özellikle bal

de Avrupa'da 8., dünyada ise 21.

ullara uygun et ürünlerinin kullanılması ve üretilmesinin yasal olması

ında, birçok hayvan türüyle ilgili üretim yapılamamakta ve et

planda kalmaktadır. Süt üretiminde Avrupa'da


ında ise %2,1'i Türkiye tarafından

üretiminden %1,6'lık bir pay alırken, Avrupa

ık %10'luk bir üretim payı ile 2. sırada yer almaktadır. Bal üretiminde ise,


Türkiye'nin dünya bal üretimindeki payı yaklaşık %6'dır. Buna

ullarındaki eksiklikler yüzünden, bu potansiyel


yeterince kullanılamamaktadır. TRC1 Bölgesi’nde hayvansal ürünlerin ihracatı sadece

Gaziantep'ten gerçekleştirilmektedir. 2009'da 19 milyon dolarlık hayvansal ürün ihracatı olan

Gaziantep'in 2011 yılında 5 milyon dolarlık hayvansal ürün ihracatı yapması dikkat çekicidir.

2.7.3 Sanayi

Organize Sanayi Bölgeleri'nin TRC1 Bölgesi'ndeki ilk örne

1. Organize Sanayi Bölgesi'dir. Bölgede; Gaziantep'te 8, Adıyaman'da 4 ve Kilis'te 1 adet

olmak üzere toplam 13 adet Organize Sanayi Bölgesi mevcuttur. Bu bölgelerden 11 tanesi

faal durumda olup bölge genelindeki OSB'lerde toplam 95.749 ki

Gaziantep'in imalat sanayi kollarına göre istihdam rakamları incelendi

istihdamın 44.051 kişi ile tekstil imalatı sektöründe oldu

imalatı" ve "deri ve ilgili ürünlerin imalatı" sektörü

rakamları açısından ilk sırada tekstil ürünleri imalatı sektörü gelirken, ikinci sırada kok

kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı sektörü, üçüncü sırada ise seramik, kil, ta

çimentodan gereçler imalatı

sanayindefaaliyet gösteren firmalar ba

gereçler imalatı sektörü ve tekstil sektörü takip etmektedir.

TRC1 Bölgesi genelinde tüketilen elektrik en

kullanılmaktadır. 2011 yılında TRC1 Bölgesi'nin ki

KWh olmuş ve ülke ortalamasının bir miktar altında kalmı

sanayi işletmeleri tarafından kullanılan elektrik, ülkede tüketilen toplam elektri

tekabül etmektedir.



tirilmektedir. 2009'da 19 milyon dolarlık hayvansal ürün ihracatı olan


Organize Sanayi Bölgeleri'nin TRC1 Bölgesi'ndeki ilk örneği 1969 yılında kurula



faal durumda olup bölge genelindeki OSB'lerde toplam 95.749 kişi istihdam edilmektedir

Gaziantep'in imalat sanayi kollarına göre istihdam rakamları incelendi

i ile tekstil imalatı sektöründe olduğu görülmektedir. Bu sektörü, "gıda

imalatı" ve "deri ve ilgili ürünlerin imalatı" sektörü takip etmektedir. Adıyaman'da istihdam


petrol ürünleri imalatı sektörü, üçüncü sırada ise seramik, kil, ta

çimentodan gereçler imalatı sektörü gelmektedir. Kilis'te ise gıda ürünleri imalatı

sanayindefaaliyet gösteren firmalar başı çekerken bu sektörü; seramik, kil, ta

gereçler imalatı sektörü ve tekstil sektörü takip etmektedir.

TRC1 Bölgesi genelinde tüketilen elektrik enerjisinin %58'i sanayi işletmeleri tarafından

kullanılmaktadır. 2011 yılında TRC1 Bölgesi'nin kişi başına sanayi elektrik tüketimi 1.302

ve ülke ortalamasının bir miktar altında kalmıştır. Bununla birlikte, Gaziantep'te

dan kullanılan elektrik, ülkede tüketilen toplam elektri

14


tirilmektedir. 2009'da 19 milyon dolarlık hayvansal ürün ihracatı olan


i 1969 yılında kurulan Gaziantep



tihdam edilmektedir.

Gaziantep'in imalat sanayi kollarına göre istihdam rakamları incelendiğinde, en fazla

u görülmektedir. Bu sektörü, "gıda

takip etmektedir. Adıyaman'da istihdam


petrol ürünleri imalatı sektörü, üçüncü sırada ise seramik, kil, taş ve

sektörü gelmektedir. Kilis'te ise gıda ürünleri imalatı

ı çekerken bu sektörü; seramik, kil, taş ve çimentodan

erjisinin %58'i sanayi işletmeleri tarafından

ına sanayi elektrik tüketimi 1.302

tır. Bununla birlikte, Gaziantep'te

dan kullanılan elektrik, ülkede tüketilen toplam elektriğin %1,5'ine


Şekil

Hâlihazırda Gaziantep il genelindeki OSB'lerde 90.400 ki

OSB'lerde tüketilen elektrik, do

yapısı ve üretim kapasitesini destekler niteliktedir.

Gaziantep il merkezi ve ilçelerinde bulunan KSS’lerde 3.134 dolu i

yerlerinde toplam 34.743 kiş

doluluk oranı %74'tür.

Gaziantep il merkezinde bulunan Organize Sanayi Bölgeleri'nde (l.,2.,3. ve 4.) faaliyet

gösteren toplam 760 firmanın %45'i, ilin geleneksel üretim alanı olan

faaliyet göstermektedir. Türkiye genelinde oldu

sanayileşmesine ön ayak olmu

bugün bulunduğu noktaya ulaş

Gaziantep'in ekonomisindeki vazgeçilme

firmaların %25'ini oluşturan gıda sektörü takip etmektedir. Gıda sektörü, Gaziantep'in Orta

Doğu pazarına açılmasını takiben geli

son yıllarda artış görülmüştür. OSB'lerde faaliyet gösteren firmaların %8'ini ilin son yıllarda

yükselen sektörlerinden olan plastik sektörü, %7'sini ise kimya se

Gaziantep 5. OSB, kurulduğu alan bakımından di

yarısına tekabül etmektedir. Bölgede arazi tahsis çalı

çalışmaları devam etmektedir.


Şekil 6:TRC1 OSB'nin Doluluk Boşluk Oranı

Hâlihazırda Gaziantep il genelindeki OSB'lerde 90.400 kişi istihdam edilmektedir.

OSB'lerde tüketilen elektrik, doğalgaz ve su miktarları, kentin sahip oldu

yapısı ve üretim kapasitesini destekler niteliktedir.

Gaziantep il merkezi ve ilçelerinde bulunan KSS’lerde 3.134 dolu iş yeri bulunmakta ve bu i

e toplam 34.743 kişi istihdam edilmektedir.Gaziantep’inKSS’lerinde ortalama


gösteren toplam 760 firmanın %45'i, ilin geleneksel üretim alanı olan

faaliyet göstermektedir. Türkiye genelinde olduğu gibi Gaziantep ilinde de tekstil sektörü, ilin

mesine ön ayak olmuş, gerek ihracat rakamları gerekse yarattığ

u noktaya ulaşmasına büyük katkı sağlamıştır. Bu durum, tekstil sektörünün

Gaziantep'in ekonomisindeki vazgeçilmez konumunu ifade etmektedir. Tekstil sektörünü,

turan gıda sektörü takip etmektedir. Gıda sektörü, Gaziantep'in Orta

u pazarına açılmasını takiben gelişmesini hızlandırmış ve bu sektöre yapılan yatırımlarda

ştür. OSB'lerde faaliyet gösteren firmaların %8'ini ilin son yıllarda

yükselen sektörlerinden olan plastik sektörü, %7'sini ise kimya sektörü olu

ğu alan bakımından diğer dört bölgenin toplam alanının yakla

yarısına tekabül etmektedir. Bölgede arazi tahsis çalışmaları tamamlanmı

maları devam etmektedir.

15

i istihdam edilmektedir. Gaziantep

algaz ve su miktarları, kentin sahip olduğu güçlü sanayi

yeri bulunmakta ve bu iş

Gaziantep’inKSS’lerinde ortalama


gösteren toplam 760 firmanın %45'i, ilin geleneksel üretim alanı olan tekstil sektöründe

u gibi Gaziantep ilinde de tekstil sektörü, ilin

, gerek ihracat rakamları gerekse yarattığı istihdam ile ilin

tır. Bu durum, tekstil sektörünün

z konumunu ifade etmektedir. Tekstil sektörünü,

turan gıda sektörü takip etmektedir. Gıda sektörü, Gaziantep'in Orta

ve bu sektöre yapılan yatırımlarda

tür. OSB'lerde faaliyet gösteren firmaların %8'ini ilin son yıllarda

ktörü oluşturmaktadır.

er dört bölgenin toplam alanının yaklaşık

maları tamamlanmış olup, altyapı


Polateli-Şahinbey Organize Sanayi Bölgesi Projesi, Gaziantep 5.

ildeki yatırım yeri talebini karş

olarak tasarlanmıştır. 3.500 hektar alana kurulması planlanan OSB ile Gaziantep sanayine

yenigelişme alanı kazandırılması amaçlanmak

zemin hazırlanması planlanmaktadır.

bakımındanTürkiye'de bir ilk olan projenin, Gaziantep

standartlı duble yola çevrilmesi ile dah

Bölgesi, 1999 yılında 141 hektar alanda kurulmu

faaliyet göstermektedir. Söz konusu firmalarda toplam 183 ki

Bölgedeki toplam istihdam 20

bir önceki yıla göre %8 oranında dü

tekstil ve gıda sektörlerinde faaliyet gösterdi

makine/teçhizat, plastik, kimya, beyaz e

işletmeler mevcuttur.

2.7.4 Lojistik

TRC1 Bölgesi sanayi ve ticaret yapısıyla Türkiye ekonomisinde önemli bir yere sahiptir.

Bölgenin sanayileşmede en önemli parametresi bulundu

ülkeleri arasında stratejik bir konumda yer almakta olan bölge, bu avantajlı konumu özellikle

dış ticarette kendini hissettirmektedir.

Bölgede özellikle Gaziantep, sahip oldu

Doğu ve kuzey bölgeleri Akdeniz'e ba

bakımından da ülkenin önemli kentler

Bölgeleri'nde yer alan Mersin ve

sağlanan etkin karayolu bağlantısının bulunması, bölge için önemli bir fırsat olarak ön plana

çıkmaktadır. Mevcut demiryolu hattı, otoyol ba

Konteynır Đndirme Terminali, Orta Do

bölgeden geçmesi özellikleriyle TRC1 Bölgesi lojistik alt merkez olma potansiyelini ortaya

koymaktadır.


ahinbey Organize Sanayi Bölgesi Projesi, Gaziantep 5. Organize Sanayi Bölgesi’nin

ildeki yatırım yeri talebini karşılayamaması üzerine Gaziantep ve Kilis illerinin ortak projesi

tır. 3.500 hektar alana kurulması planlanan OSB ile Gaziantep sanayine

me alanı kazandırılması amaçlanmakta, böylece Kilis ilinin ekonomik geli

zemin hazırlanması planlanmaktadır.Đki şehrin ortak Organize Sanayi Bölgesi olması

bakımındanTürkiye'de bir ilk olan projenin, Gaziantep-Hassa arasındaki yolun yüksek

standartlı duble yola çevrilmesi ile daha da güçlenmesi beklenmektedir.Gaziantep Serbest

Bölgesi, 1999 yılında 141 hektar alanda kurulmuş olup 2012 yılı itibarıyla ruhsatlı 26 firma

faaliyet göstermektedir. Söz konusu firmalarda toplam 183 kişi istihdam edilmektedir.

Bölgedeki toplam istihdam 2011 yılına göre %18,7 düşüş gösterirken, toplam i

bir önceki yıla göre %8 oranında düşüş gerçekleşmiştir. Bölgedeki firmaların a

tekstil ve gıda sektörlerinde faaliyet gösterdiği görülmektedir. Bölgede ayrıca

stik, kimya, beyaz eşya, cam sektörlerinde üretim ve ticaret gerçekle


mede en önemli parametresi bulunduğu coğrafi konumdur. Orta Do


ticarette kendini hissettirmektedir.

Bölgede özellikle Gaziantep, sahip olduğu ulaşım imkânlarıyla önemli bir geçi

kuzey bölgeleri Akdeniz'e bağlayan yolların kaşağında bulunan Gaziantep, lojistik

bakımından da ülkenin önemli kentlerinden biridir.Gaziantep'in, özellikle TR62 ve TR63

Bölgeleri'nde yer alan Mersin ve Đskenderun Liman'larına olan yakınlığı ve bu bölgeler

ğlantısının bulunması, bölge için önemli bir fırsat olarak ön plana

çıkmaktadır. Mevcut demiryolu hattı, otoyol bağlantıları, havalimanları, serbest bölgesi, Kara

ndirme Terminali, Orta Doğuya açılan kapı olması ve geleneksel


16

Organize Sanayi Bölgesi’nin

ılayamaması üzerine Gaziantep ve Kilis illerinin ortak projesi

tır. 3.500 hektar alana kurulması planlanan OSB ile Gaziantep sanayine

ta, böylece Kilis ilinin ekonomik gelişmesine de

ehrin ortak Organize Sanayi Bölgesi olması

Hassa arasındaki yolun yüksek

a da güçlenmesi beklenmektedir.Gaziantep Serbest

olup 2012 yılı itibarıyla ruhsatlı 26 firma

i istihdam edilmektedir.

gösterirken, toplam işlem hacminde

tir. Bölgedeki firmaların ağırlıklı olarak

i görülmektedir. Bölgede ayrıca

ya, cam sektörlerinde üretim ve ticaret gerçekleştiren


i konumdur. Orta Doğu


ım imkânlarıyla önemli bir geçiş noktasıdır.

ında bulunan Gaziantep, lojistik

Gaziantep'in, özellikle TR62 ve TR63

skenderun Liman'larına olan yakınlığı ve bu bölgeler ile

lantısının bulunması, bölge için önemli bir fırsat olarak ön plana

, serbest bölgesi, Kara

geleneksel Đpekyolu'nun



Şekil

TRC1 Bölgesi'nde Gaziantep ve Adıyaman'da toplam 2 adet

havalimanlarındaki yolcu ve yük trafi

2008-2014 yılları arasında DHM

yılında toplam 8.012 ton bagaj, karg

katı yük miktarının havalimanı aracı

Havayolu taşımacılığı yüksek maliyeti nedeniyle daha çok küçük boyutlu fakat yüksek de

yüklerin taşınmasında tercih edilmekte

taşınacak yüklerde havayolu ta

edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Bölgeden demiryolu ile gerçekle

ağırlıklı olmak üzere pek çok ülkeye çe

istasyonlarından yıllık 60.000 ton kapasiteyle çe

gerçekleştirilmektedir. Gaziantep'te yerle

firmaların uluslararası mevcut kapasiteleri yıllık yakla


Şekil7:Gaziantep'in Yakın Limanlarla Đlişkisi

TRC1 Bölgesi'nde Gaziantep ve Adıyaman'da toplam 2 adet havalimanı bulunmaktadır. Bölge

havalimanlarındaki yolcu ve yük trafiği özellikle son yıllarda önemli bir artı

2014 yılları arasında DHMĐ istatistikleri incelendiğinde, Gaziantep Havalimanında 2008

yılında toplam 8.012 ton bagaj, kargo ve posta taşındığı, 2012 yılında ise bunun yakla

yük miktarının havalimanı aracılığıyla taşındığı görülmektedir.

ı yüksek maliyeti nedeniyle daha çok küçük boyutlu fakat yüksek de

ınmasında tercih edilmektedir. Özellikle teslim süresi öncelikli ve uzun mesafeli

ınacak yüklerde havayolu taşımacılığının tercih edilmesi yüksek maliyetlerin göz ardı

edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Bölgeden demiryolu ile gerçekleşen taşımalara bakıldığında, Irak, Suriye ve

ırlıklı olmak üzere pek çok ülkeye çeşitli yollarla taşıma yapılmaktadır. Gaziantep

istasyonlarından yıllık 60.000 ton kapasiteyle çeşitli uluslararası ürün ta

tirilmektedir. Gaziantep'te yerleşik demiryolu operasyonları faaliyeti yürüten lojistik

firmaların uluslararası mevcut kapasiteleri yıllık yaklaşık 50.000 ton civarındadır.

17

havalimanı bulunmaktadır. Bölge

i özellikle son yıllarda önemli bir artış göstermektedir.

inde, Gaziantep Havalimanında 2008

ı, 2012 yılında ise bunun yaklaşık 2

ı yüksek maliyeti nedeniyle daha çok küçük boyutlu fakat yüksek değerli

dir. Özellikle teslim süresi öncelikli ve uzun mesafeli

ının tercih edilmesi yüksek maliyetlerin göz ardı

iye ve Đran ülkeleri

ıma yapılmaktadır. Gaziantep

itli uluslararası ürün taşıması

rı faaliyeti yürüten lojistik

ık 50.000 ton civarındadır.


2.7.5 Ticaret

2.7.5.1 Đhracat

Đhracat rakamları bakımından Türkiye'nin önde gelen

itibarıyla ihracat kalemleri incel

dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları" kaleminin ilk sırada yer aldı

görülmektedir. Bu durum, Gaziantep sanayinin önde gelen sektörlerinden olan halı

sektörünün ilin ekonomik geliş

konumlanmış halı firmaları, ülkenin halı üretiminin %94'ünü gerçekle

dikkatini çekmektedir. Dünyada halı ticaretine konu olan ürünler makine halısı ve el halısı

olarak gruplandırılır. Gaziantep'in "halılar ve di

kaplamaları" kalemi, "makine halısı" grubunu ihtiva etmektedir. 2013 yılında Gaziantep'in 6,2

milyar dolarlık ihracatının 1,4 milyar dolar

Đlin 2013 yılı halı ihracatı tutarı bir önceki yıla göre %3 artı

2013 yılında en çok ihraç edilen halı faslını 527,6 milyon dolar ile "hayvansal ve bitkisel katı

ve sıvı yağlar; yemeklik katı ya

durum, ilde birçok firma tarafından üretilerek özellikle Orta Do

bitkisel sıvı yağ kaleminin Gaziantep'in ihracatında önemli yer tuttu

Söz konusu kalemden gerçekleş

2002 yılından itibaren ilin en çok ihraç etti

mamulleri" kaleminin, ilin ihracatında ilk sıralarda yer almayı sürdürdü

çok ihraç edilen 3. ürün grubu oldu

milyon dolar tutarında ihracat gerçekle

Ülkenin büyüyen sektörlerinden olan plastik sektörü, Gaziantep için de gelecek vaat eden

sektörler arasında yer almaktadır.

2013 yılında en çok ihraç edilen 4. kalem olan "hububat, un, ni

pastacılık ürünleri" faslından yapılan ihracat bir önceki yıla göre %25 artı

milyon dolar tutarında gerçekle

Doğu ülkelerine yapılan ihracat ile son yıllardaki muazzam atılımını desteklemektedir.

2013 yılında en çok ihraç edilen 5. kalem olan "sentetik ve suni filamentler,

sentetik ve suni dokumaya elveri


hracat rakamları bakımından Türkiye'nin önde gelen şehirlerinden olan Gaziantep'in yıllar

itibarıyla ihracat kalemleri incelendiğinde 2002 yılından günümüze kadar "halılar ve di

li maddelerden yer kaplamaları" kaleminin ilk sırada yer aldı


sektörünün ilin ekonomik gelişmesindeki büyük payını göstermektedir. Nitekim Gaziantep'te

halı firmaları, ülkenin halı üretiminin %94'ünü gerçekleştirmekte ve dünyanın


Gaziantep'in "halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer


ık ihracatının 1,4 milyar dolarlık kısmını makine halısı ihracatı olu

lin 2013 yılı halı ihracatı tutarı bir önceki yıla göre %3 artış göstermiştir.


lar; yemeklik katı yağlar; hayvansal ve bitkisel mumlar" faslı tak

durum, ilde birçok firma tarafından üretilerek özellikle Orta Doğu ülkelerine ihraç edilen

kaleminin Gaziantep'in ihracatında önemli yer tuttuğunu ifade etmektedir.

Söz konusu kalemden gerçekleşen ihracat 2012 yılına göre % 18 oranında dü

2002 yılından itibaren ilin en çok ihraç ettiği ilk 5 fasıla bakıldığında, "plastikler ve

mamulleri" kaleminin, ilin ihracatında ilk sıralarda yer almayı sürdürdüğü ve 2013 yılında en

çok ihraç edilen 3. ürün grubu olduğu görülmektedir. 2013 yılında bu kalemden toplam 480,5

milyon dolar tutarında ihracat gerçekleştirilmi ş ve bir önceki yıla göre %18 artı


ında yer almaktadır.

2013 yılında en çok ihraç edilen 4. kalem olan "hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları;

pastacılık ürünleri" faslından yapılan ihracat bir önceki yıla göre %25 artış

milyon dolar tutarında gerçekleşmiştir. Bu rakam, Gaziantep gıda sanayisinin özellikle Orta

u ülkelerine yapılan ihracat ile son yıllardaki muazzam atılımını desteklemektedir.

2013 yılında en çok ihraç edilen 5. kalem olan "sentetik ve suni filamentler,

a elverişli maddeler" faslından toplam 295,4 milyon dolar tutarında

18

ehirlerinden olan Gaziantep'in yıllar

inde 2002 yılından günümüze kadar "halılar ve diğer

li maddelerden yer kaplamaları" kaleminin ilk sırada yer aldığı


i büyük payını göstermektedir. Nitekim Gaziantep'te

ştirmekte ve dünyanın


er dokumaya elverişli maddelerden yer


sı ihracatı oluşturmaktadır.


lar; hayvansal ve bitkisel mumlar" faslı takip etmektedir. Bu

u ülkelerine ihraç edilen

ğunu ifade etmektedir.

e % 18 oranında düşüş göstermiştir.

ğında, "plastikler ve

ğü ve 2013 yılında en

u görülmektedir. 2013 yılında bu kalemden toplam 480,5

ve bir önceki yıla göre %18 artış göstermiştir.


asta veya süt müstahzarları;

pastacılık ürünleri" faslından yapılan ihracat bir önceki yıla göre %25 artış göstererek 424,4

am, Gaziantep gıda sanayisinin özellikle Orta

u ülkelerine yapılan ihracat ile son yıllardaki muazzam atılımını desteklemektedir.

2013 yılında en çok ihraç edilen 5. kalem olan "sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri

li maddeler" faslından toplam 295,4 milyon dolar tutarında


ihracat gerçekleştirilmi ş ve sö

Gaziantep'i bulunduğu noktaya ta

önemini koruduğuna işaret etmektedir. Pamuk, sentetik ve suni devamsız lifler fasılları da ilin

ihracatında ön sıralarda gelmeye devam etmektedir

Gaziantep'in toplam ihracat tutarında %22,5'lik oran ile en büyük paya sahip olan sektör

"halılar ve diğer dokumaya elveri

gerçekleşen ihracat ise bir önceki yıla göre %2,6 oranında artı

dünya halı merkezi olma yolunda bir adım daha ileri ta

%8,6'lık pay ile ikinci sırada gelen "hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı ya

yağlar; hayvansal ve bitkisel mumlar" kaleminden gerçekle

oranında düşüş göstermiştir. Toplam ihracattan %7,8 pay alan "plastikler ve

kaleminden yapılanihracat bir önceki yıla göre %17,9 oranında bir artı

"Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri" ve "sentetik ve suni

filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elveri

gerçekleşen ihracat rakamları ise sırasıyla %24,8 ve %8,6 oranlarında artmı


ve söz konusu tutar bir önceki yıla göre %9 artmı

u noktaya taşıyan geleneksel sektörlerden tekstil sektörünün hala, il için

aret etmektedir. Pamuk, sentetik ve suni devamsız lifler fasılları da ilin

ihracatında ön sıralarda gelmeye devam etmektedir.


maya elverişli maddelerden yer kaplamaları" faslı olmu

en ihracat ise bir önceki yıla göre %2,6 oranında artış göstermi

dünya halı merkezi olma yolunda bir adım daha ileri taşımıştır. Đlin toplam ihracatında

ık pay ile ikinci sırada gelen "hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağ

lar; hayvansal ve bitkisel mumlar" kaleminden gerçekleşen ihracat 2012 yılına göre %18,3

ştir. Toplam ihracattan %7,8 pay alan "plastikler ve

kaleminden yapılanihracat bir önceki yıla göre %17,9 oranında bir artı

asta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri" ve "sentetik ve suni

eritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler" fasıllarından

en ihracat rakamları ise sırasıyla %24,8 ve %8,6 oranlarında artmış

Şekil 8:Đhracatta Öne Çıkan Ülkeler

19

konusu tutar bir önceki yıla göre %9 artmıştır. Bu durum,

ıyan geleneksel sektörlerden tekstil sektörünün hala, il için

aret etmektedir. Pamuk, sentetik ve suni devamsız lifler fasılları da ilin


li maddelerden yer kaplamaları" faslı olmuştur. Bu fasıldan

göstermiş ve Gaziantep'i

Đlin toplam ihracatında

ık pay ile ikinci sırada gelen "hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar; yemeklik katı

en ihracat 2012 yılına göre %18,3

tir. Toplam ihracattan %7,8 pay alan "plastikler ve mamulleri"

kaleminden yapılanihracat bir önceki yıla göre %17,9 oranında bir artış göstermiştir.

asta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri" ve "sentetik ve suni

addeler" fasıllarından

en ihracat rakamları ise sırasıyla %24,8 ve %8,6 oranlarında artmıştır.


En çok ihraç edilen ilk 20 fasıl, genel olarak ihracat de

Bu artış oranları, önümüzdeki yıllarda da söz konusu kalemlerin ilin ekonomisinde ön

sıralarda yer alacağının göstergesidir.

bir önceki yıla göre azalmıştır. Bu fasıllar "hayvansal ve b

katı yağlar; hayvansal ve bitkisel mumlar" ve "sentetik ve suni devamsız lifler" kalemleridir

2.7.5.2 Đthalat

Gaziantep'in yıllar itibarıyla ithalat rakamları incelendi

bölge geneli ile birebir örtüştüğ

Gaziantep'in 2013 yılında ithal etmi

kalem 1,85 milyar dolarlık tutar ile Gaziantep sanayinde plastik, kimya, tekstil sektörleri ba

olmak üzere, birçok sektöre girdi te

kalem ilin toplam ithalatının %27,8 'ini olu

kalem olan " kıymetli veya yarı kıymetli ta

eşyası, metal paralar " toplam ithalattan %14,97 pay almaktadır. " Kazanlar, makinalar,

mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları " en çok ithal

edilen üçüncü kalem olurken toplam ithalattan %13,14 pay almı

katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı ya

sıradadır. Gaziantep'in köklü sektörlerinden iplik sektörüne girdi te

devamsız lifler" toplam ithalattan %6,18 pay

kalemi 332 milyon dolar tutarı ile toplam ithalattan %5 pay alarak en çok ithal edilen altıncı

kalem olmuştur. Đlk 20 kalem içerisinde ithalat tutarı bir önceki yıla göre en çok artan kalem,

%51264'lük artışla "Kıymetli veya yarı kıymetli ta

mücevherci eşyası, metal paralar” olmu

"Yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler " kalemi olmu


En çok ihraç edilen ilk 20 fasıl, genel olarak ihracat değerlerini 2012 yılına oranla

oranları, önümüzdeki yıllarda da söz konusu kalemlerin ilin ekonomisinde ön

ının göstergesidir. Đlk 20 fasıl arasında yalnızca 2 faslın ihracat de

ştır. Bu fasıllar "hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı ya

lar; hayvansal ve bitkisel mumlar" ve "sentetik ve suni devamsız lifler" kalemleridir

Gaziantep'in yıllar itibarıyla ithalat rakamları incelendiğinde, ithalat tutarındaki artı

ştüğü görülmektedir.

Gaziantep'in 2013 yılında ithal etmiş olduğu ilk 20 faslı içermektedir. En fazla ithal edilen

kalem 1,85 milyar dolarlık tutar ile Gaziantep sanayinde plastik, kimya, tekstil sektörleri ba

girdi teşkil eden "plastikler ve mamulleri" olmu

kalem ilin toplam ithalatının %27,8 'ini oluşturmaktadır. Gaziantep'in en çok ithal etti

kalem olan " kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit

yası, metal paralar " toplam ithalattan %14,97 pay almaktadır. " Kazanlar, makinalar,


edilen üçüncü kalem olurken toplam ithalattan %13,14 pay almıştır. “Hayvansal ve bitkisel

lar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar” listede dördüncü

sıradadır. Gaziantep'in köklü sektörlerinden iplik sektörüne girdi teşkil eden "sentetik ve suni

devamsız lifler" toplam ithalattan %6,18 pay almış ve beşinci sıraya yerleş


lk 20 kalem içerisinde ithalat tutarı bir önceki yıla göre en çok artan kalem,

la "Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit

yası, metal paralar” olmuştur. Đthalatı en çok azalan kalem ise %21,53 azalı

"Yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler " kalemi olmuştur.

20

erlerini 2012 yılına oranla artırmıştır.

oranları, önümüzdeki yıllarda da söz konusu kalemlerin ilin ekonomisinde ön

lk 20 fasıl arasında yalnızca 2 faslın ihracat değerleri

itkisel katı ve sıvı yağlar; yemeklik

lar; hayvansal ve bitkisel mumlar" ve "sentetik ve suni devamsız lifler" kalemleridir

inde, ithalat tutarındaki artış trendinin

u ilk 20 faslı içermektedir. En fazla ithal edilen

kalem 1,85 milyar dolarlık tutar ile Gaziantep sanayinde plastik, kimya, tekstil sektörleri başta

kil eden "plastikler ve mamulleri" olmuştur. Söz konusu

turmaktadır. Gaziantep'in en çok ithal ettiği ikinci

lar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci

yası, metal paralar " toplam ithalattan %14,97 pay almaktadır. " Kazanlar, makinalar,


. “Hayvansal ve bitkisel

lar, hayvansal ve bitkisel mumlar” listede dördüncü

kil eden "sentetik ve suni

inci sıraya yerleşmiştir. "Hububat"


lk 20 kalem içerisinde ithalat tutarı bir önceki yıla göre en çok artan kalem,

lar, kıymetli metaller, inciler, taklit

thalatı en çok azalan kalem ise %21,53 azalış ile


2.7.6 Turizm

TRC1 Bölgesi’ne giriş yapan yabancı ziyaretçilerin ülkelere göre da

giriş yapan yabancı ziyaretçi sayılarına bakıldı

Gaziantep ve Kilis illerine yapılan giri

olması nedeniyle Kilis'in bölgeye giri

çıktığı görülmektedir (Tablo 226). 2012 yılında bölgeye gelen toplam yabancı ziyaretçi

295.614 olup bu sayı ülke genelinin % 0,47’sini olu

üzere, bölgenin ülke sınırında yer alan Gaziantep ve Kilis illerine gelen ziyaretçi sayısında

bölge ile sınır oluşturan Suriye ön plana çıkmakta ve 2010 yılı

iç savaştan dolayı bu ülkeden turizm amaçlı gelen ziyaretçi sayısında önemli bir dü

gözlemlenmektedir. 2010 yılı sonrası bu ülkede ve Orta Do

nedeniyle bölgenin 2008 ve 2009 yıllarında artı

olan yabancı ziyaretçi sayısının 2011 ve 2012 yıllarında dü

kişi ve 295.614 (% 0,47) kiş

yapılan Suriye ve Đran dışında Alma

yabancı ziyaretçi sayısının fazlalı

Gaziantep’te toplam yatak sayısı 10.445 olup bölge genelindeki 127 tesisin 98’i burada yer

almaktadır. Bölge genelinde tesis sayısına göre en zengin il Gaziantep olmakta ve bunun

nedeni bölge içindeki ticari faaliyetlerin, kongre ve fuar organizasyonlarının genellikle bu ilde


Şekil 9:Đthalatta Öne Çıkan Ülkeler

yapan yabancı ziyaretçilerin ülkelere göre dağılımına ve kapılardan

yapan yabancı ziyaretçi sayılarına bakıldığında, bölgedeki sınır geçi

lerine yapılan girişlerin ağırlıklı olarak karayolu ile yapıldı

olması nedeniyle Kilis'in bölgeye giriş yapan yabancı ziyaretçi sayısı bakımından ön plana

ı görülmektedir (Tablo 226). 2012 yılında bölgeye gelen toplam yabancı ziyaretçi

295.614 olup bu sayı ülke genelinin % 0,47’sini oluşturmaktadır. Tablo 225’te de görüldü


turan Suriye ön plana çıkmakta ve 2010 yılı sonrasında

tan dolayı bu ülkeden turizm amaçlı gelen ziyaretçi sayısında önemli bir dü

gözlemlenmektedir. 2010 yılı sonrası bu ülkede ve Orta Doğu ülkelerinde ya

nedeniyle bölgenin 2008 ve 2009 yıllarında artış göstererek 2010 yılında 665.218 (% 1,15)

olan yabancı ziyaretçi sayısının 2011 ve 2012 yıllarında düşüş göstererek 474.217 (% 0,76)

i ve 295.614 (% 0,47) kişi olduğu görülmektedir. Ayrıca, bölgeye ağ

şında Almanya, Gürcistan, Fransa ve Đngiltere gibi ülkelerden gelen

yabancı ziyaretçi sayısının fazlalığı dikkati çekmektedir. 2012 yılında bölgenin merkez ili


ge genelinde tesis sayısına göre en zengin il Gaziantep olmakta ve bunun


21

ğılımına ve kapılardan

ında, bölgedeki sınır geçişlerini sağlayan

ırlıklı olarak karayolu ile yapıldığı ve sınır il

yapan yabancı ziyaretçi sayısı bakımından ön plana

ı görülmektedir (Tablo 226). 2012 yılında bölgeye gelen toplam yabancı ziyaretçi sayısı

turmaktadır. Tablo 225’te de görüldüğü


sonrasında Suriye’de yaşanan

tan dolayı bu ülkeden turizm amaçlı gelen ziyaretçi sayısında önemli bir düşüş

u ülkelerinde yaşanan sorunlar

stererek 2010 yılında 665.218 (% 1,15)

göstererek 474.217 (% 0,76)

u görülmektedir. Ayrıca, bölgeye ağırlıklı olarak giriş

ngiltere gibi ülkelerden gelen

ı dikkati çekmektedir. 2012 yılında bölgenin merkez ili


ge genelinde tesis sayısına göre en zengin il Gaziantep olmakta ve bunun



yer almasıdır. Bölgenin turizm göstergeleri kom

K.Maraş, Osmaniye), TR52 (Konya, Karaman) ve TRC2 (Diyarbakır,

karşılaştırıldığında, TR63 ve TRC2 Bölgeleri’nin tesise geli

TRC1 Bölgesi’nden daha önde yer aldı

TRC1 Bölgesi’nin turizm envanteri incelendi

turizmi olduğu görülmektedir. Bölge illeri geçmi

yapısına sahiptir. Bu durum kültür turizminin geli

göstermektedir. Ayrıca, bölge illerindeki inanç turizmi potansiyeli bir hayli yüksektir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan “Türkiye Turizm Stratejisi 2023” ba

çalışmada 9 tematik bölge belirlenmi

Bölgesi” olarak belirlenen bölge, TRC1 Bölgesi; Adıyaman, Gaziantep ve Kilis illerini

kapsamaktadır. GAP Kültür ve Turizm Geli

turizminin geliştirilmesinin yanı sıra sa

su sporları, kuş gözleme ve kongre turizmi gibi turizm türlerinde de geli

amaçlanmaktadır. Turizm Stratejisi’nde öngörülen çalı

kaynakların zengin olduğu yörelerde turizm kentlerini

yılına kadar “Kâhta Turizm Kenti”nin ilan edilmesi söz konusudur. Kültür ve Turizm

Bakanlığı tarafından hazırlanan stratejide, geli

üzerinde de durulmuştur. Turizm Strateji

oluşturulması önerilmektedir. Bu geli

TRC1 Bölge illerinden Gaziantep’e de yer verilmi

Gaziantep, Şanlıurfa ve Mardin

çekilmesi kolaylaştırılacak, bölgenin inanç turizmi konusunda önde gelen bir yöre olmasına

katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda, Gaziantep ilindeki tarihi yapılar ve alanların düzenlenmesi,

mevcut konaklama tesislerinin kültür ve ekoturizme yönelik yapılacak planlama ve

uygulamalara yönelik olarak kapasitelerinin artırılması önem arz etmektedir.

2.7.7 Enerji

Küresel ısınma ve iklim değişikli

çerçeve olan Kyoto Protokolü’nün devreye girmesiyle, enerji ihtiyaçlarının kar

Türkiye alternatif enerji kaynaklarına yönelmi


yer almasıdır. Bölgenin turizm göstergeleri komşu ve yakın bölgeler olan TR63 (Hatay,

, Osmaniye), TR52 (Konya, Karaman) ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) bölgeleri ile

ında, TR63 ve TRC2 Bölgeleri’nin tesise geliş sayısı ve geceleme sayısında

TRC1 Bölgesi’nden daha önde yer aldığı görülmektedir.

m envanteri incelendiğinde, öne çıkan turizm türlerinin kültür ve inanç

u görülmektedir. Bölge illeri geçmişten günümüze oldukça köklü bir kültür

yapısına sahiptir. Bu durum kültür turizminin geliştirilmeye müsait bir altyapısının oldu

termektedir. Ayrıca, bölge illerindeki inanç turizmi potansiyeli bir hayli yüksektir.

ğı tarafından hazırlanan “Türkiye Turizm Stratejisi 2023” ba

mada 9 tematik bölge belirlenmiştir. Bu bölgelerden “GAP Kültür ve Turizm


kapsamaktadır. GAP Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi çalışmasıyla, bölge illerindeki kültür

tirilmesinin yanı sıra sağlık turizmi, gençlik turizmi, ekoturizm, da

gözleme ve kongre turizmi gibi turizm türlerinde de geli

amaçlanmaktadır. Turizm Stratejisi’nde öngörülen çalışmalardan biri de kültürel ve tabi

u yörelerde turizm kentlerinin ilan edilmesidir. Bu kapsamda, 2023


ı tarafından hazırlanan stratejide, gelişim bölgelerinin yanı sıra geli

tur. Turizm Strateji'si kapsamında, ülkede 7 adet geli

turulması önerilmektedir. Bu gelişim koridorlarından “Đnanç Turizmi” ba

TRC1 Bölge illerinden Gaziantep’e de yer verilmiştir. Tarsus’tan ba

anlıurfa ve Mardin yörelerini kapsayan inanç turizmi koridoru, bölgeye turist

tırılacak, bölgenin inanç turizmi konusunda önde gelen bir yöre olmasına

ğlamda, Gaziantep ilindeki tarihi yapılar ve alanların düzenlenmesi,

aklama tesislerinin kültür ve ekoturizme yönelik yapılacak planlama ve


ğişikli ği konusunda mücadeleyi sağlamaya yönelik tek uluslararası

lan Kyoto Protokolü’nün devreye girmesiyle, enerji ihtiyaçlarının kar

Türkiye alternatif enerji kaynaklarına yönelmiştir.

22

u ve yakın bölgeler olan TR63 (Hatay,

Şanlıurfa) bölgeleri ile

sayısı ve geceleme sayısında

inde, öne çıkan turizm türlerinin kültür ve inanç

ten günümüze oldukça köklü bir kültür

tirilmeye müsait bir altyapısının olduğunu

termektedir. Ayrıca, bölge illerindeki inanç turizmi potansiyeli bir hayli yüksektir.

ı tarafından hazırlanan “Türkiye Turizm Stratejisi 2023” başlıklı

tir. Bu bölgelerden “GAP Kültür ve Turizm Gelişim


masıyla, bölge illerindeki kültür

, ekoturizm, dağ yürüyüşü,

gözleme ve kongre turizmi gibi turizm türlerinde de gelişim sağlanması

malardan biri de kültürel ve tabi

n ilan edilmesidir. Bu kapsamda, 2023


im bölgelerinin yanı sıra gelişim koridorları

'si kapsamında, ülkede 7 adet gelişim koridorunun

nanç Turizmi” başlıklı koridorda

tir. Tarsus’tan başlayarak, Hatay,

yörelerini kapsayan inanç turizmi koridoru, bölgeye turist

tırılacak, bölgenin inanç turizmi konusunda önde gelen bir yöre olmasına

lamda, Gaziantep ilindeki tarihi yapılar ve alanların düzenlenmesi,

aklama tesislerinin kültür ve ekoturizme yönelik yapılacak planlama ve


lamaya yönelik tek uluslararası

lan Kyoto Protokolü’nün devreye girmesiyle, enerji ihtiyaçlarının karşılanmasında


GAP Eylem Planı çerçevesinde, altyapının güçlendirilmesi öngörülmü

altyapısı da plan dâhiline alınm

elektrik iletim ve dağıtım, hat ve tesislerin altyapısının güçlendirilmesi, Adıyaman ve Kilis’te

doğalgaz boru hattı altyapısı güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

2.7.7.1 ELEKTR ĐK ENERJĐ

Gaziantep’te 2002 yılındaki toplam santral sayısı 3 iken, 2011 yılında %433'lük bir artı

sayı 16'ya çıkmıştır. Toplam kurulu güçte de %39'luk bir artı

toplam kurulu güç 333 MW'a yükselmi

lisansı alınmıştır. Lisansı alınan söz konusu santrallerin bazıları tamamlanmı

olmakla beraber diğerleri kısmi tamamlanmı

santrallerin henüz işletmeye açılmamasından dolayı i

seviyededir.

2.7.7.2 GÜNEŞ ENERJĐSĐ

Gaziantep güneş enerjisi atlasında görüldü

ilçelerinin kesiştiği kırmızı kısımda potansiyelin daha yüksek

şekilde Đslahiye ilçesinin batısı da, di

Gaziantep'in ortalama güneşlenme süresi en fazla temmuz ayında 11,74 saat, en az ise aralık

ayında 4,38 saat olarak tespit edilmi


GAP Eylem Planı çerçevesinde, altyapının güçlendirilmesi öngörülmüş, bu çerçevede enerji

altyapısı da plan dâhiline alınmıştır. Bu plan kapsamında Gaziantep, Adıyaman ve Kilis’te;

ıtım, hat ve tesislerin altyapısının güçlendirilmesi, Adıyaman ve Kilis’te

algaz boru hattı altyapısı güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

K ENERJĐSĐ

Gaziantep’te 2002 yılındaki toplam santral sayısı 3 iken, 2011 yılında %433'lük bir artı

tır. Toplam kurulu güçte de %39'luk bir artış gerçekleş

toplam kurulu güç 333 MW'a yükselmiştir. Bunun yanı sıra, Gaziantep'te 13

tır. Lisansı alınan söz konusu santrallerin bazıları tamamlanmı

erleri kısmi tamamlanmış durumda veya proje halindedir. Son kurulan

letmeye açılmamasından dolayı işletmedeki kurulu güç daha dü

enerjisi atlasında görüldüğü üzere, Şehitkâmil, Şahinbey ve Nurda

i kırmızı kısımda potansiyelin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Aynı

slahiye ilçesinin batısı da, diğer bölgelere oranla daha çok potansiyele sahiptir.

şlenme süresi en fazla temmuz ayında 11,74 saat, en az ise aralık

ayında 4,38 saat olarak tespit edilmiştir. Toplam güneş radyasyonunun en çok oldu

Şekil 10:Güneşlenme Haritası

23

ş, bu çerçevede enerji

tır. Bu plan kapsamında Gaziantep, Adıyaman ve Kilis’te;

ıtım, hat ve tesislerin altyapısının güçlendirilmesi, Adıyaman ve Kilis’te

Gaziantep’te 2002 yılındaki toplam santral sayısı 3 iken, 2011 yılında %433'lük bir artışla bu

gerçekleşerek 240 MW'lık

tir. Bunun yanı sıra, Gaziantep'te 13 elektrik üretim

tır. Lisansı alınan söz konusu santrallerin bazıları tamamlanmış durumda

durumda veya proje halindedir. Son kurulan

urulu güç daha düşük

Şahinbey ve Nurdağı

unu göstermektedir. Aynı

er bölgelere oranla daha çok potansiyele sahiptir.

lenme süresi en fazla temmuz ayında 11,74 saat, en az ise aralık

radyasyonunun en çok olduğu ay ise


haziran ayıdır. Gaziantep, güne

üzerinde potansiyele sahip oldu

2.7.8 Madencilik

Gaziantep ilinin başlıca metalik madenleri manganez, d

Manganezve demir cevherleş

cevherleşmelerine, Đslahiye ve Nurda

cevherleşmelerinin sayısı çok fazla olmakla birlikte, ço

sınırlı küçük boyutlu zuhurlar ş

cevherleşmeleri ise boksit yatak ve zuhurlarıdır.

tenörleri sırasıyla %28-45 ve %2

ton boksit rezervi tespit edilmiş

Đslahiye-Dörtyol-Payas arasında uzanan ku

belirlenmiş olup potansiyelleri yüksek olmasına kar

göstermeyen demir ile alüminyumun birbirlerinden ayrılması konusunda teknolojik sorunlar

söz konusudur. Şahinbey ilçesindeki manganez cevherle

manganez tenörüne sahip olup, bu ilçede toplam 45.200 ton manga

edilmiştir. Şahinbey-Şemlik Köyü’nde de ortalama %59,25 Fe, %3,75 SiO2 ve %11,75 S

tenörlü 13.650 ton görünür demir rezervi belirlenmi

dolayı ekonomik değildir. Bölgede tu

çalışmalar yapılmıştır. Fakat ekonomik olabilecek özellikte bir yata

Nurdağı ilçesi, Kartalköy sahasında 27ºC sıcaklık ve 1 lt/sn debiye sahip bir jeotermal kaynak

tespit edilmiş olup, alanın yeterli potans

su kaynağının kaptajı yapılarak kaplıca ve içmece amaçlı kullanılmaktadır.

2.8 ULAŞIM YAPISI

Ülkemizde var olan 16 büyükş

sahip olduğu gelişmişlik düzeyiyle, bulundu

yıllarda yaşadığı gelişmelerle ülkemizin geli

olanakları ve bağlantıları da buna ko

merkezi, karayolu, demiryolu ve havayolundan ula


haziran ayıdır. Gaziantep, güneş potansiyelini ifade eden bu rakamlarla ülke ortalamasının

üzerinde potansiyele sahip olduğunu göstermektedir

lıca metalik madenleri manganez, demir, krom ve alüminyumdur.

Manganezve demir cevherleşmeleri genellikle Şahinbey ilçesinde yer alırken, krom

slahiye ve Nurdağı ilçelerinde rastlanmaktadır. Bu yörelerdeki krom

melerinin sayısı çok fazla olmakla birlikte, çoğunlukla rezervleri birkaç bin tonla

sınırlı küçük boyutlu zuhurlar şeklindedir. Ayrıca Đslahiye ilçesindeki bir diğ

meleri ise boksit yatak ve zuhurlarıdır. Đlçedeki boksit yataklarının Al2O3 ve Fe2O3

45 ve %28-35 arasında değişmekte olup yataklarda toplam 95.800.000

ton boksit rezervi tespit edilmiştir.

Payas arasında uzanan kuşak boyunca sedimanter tip demirli boksit yatakları

olup potansiyelleri yüksek olmasına karşın yatak içinde homojen da


ahinbey ilçesindeki manganez cevherleşmeleri %30-49 arasında de

manganez tenörüne sahip olup, bu ilçede toplam 45.200 ton manga

emlik Köyü’nde de ortalama %59,25 Fe, %3,75 SiO2 ve %11,75 S

tenörlü 13.650 ton görünür demir rezervi belirlenmiştir. Fakat, kükürt ve silis içeri

ildir. Bölgede tuğla-kiremit, dolomit ve yapı malzemelerine yönelik bazı

tır. Fakat ekonomik olabilecek özellikte bir yatağa rastlanmamı

ı ilçesi, Kartalköy sahasında 27ºC sıcaklık ve 1 lt/sn debiye sahip bir jeotermal kaynak

olup, alanın yeterli potansiyeli bulunmamaktadır. Ancak alanda bulunan sıcak

ının kaptajı yapılarak kaplıca ve içmece amaçlı kullanılmaktadır.

Ülkemizde var olan 16 büyükşehir belediyesinden birisi olan ve özellikle sanayi sektöründeki

düzeyiyle, bulunduğu bölgede merkez olarak öne çıkan ve son

melerle ülkemizin gelişmiş kentlerinden birisi olan Gaziantep’in ula

lantıları da buna koşut olarak gelişmiştir. Denize kıyısı olmayan Gaziantep il

ezi, karayolu, demiryolu ve havayolundan ulaşılabilir nitelikte olan kentlerdendir.

24

potansiyelini ifade eden bu rakamlarla ülke ortalamasının

emir, krom ve alüminyumdur.

ahinbey ilçesinde yer alırken, krom

ı ilçelerinde rastlanmaktadır. Bu yörelerdeki krom

lukla rezervleri birkaç bin tonla

slahiye ilçesindeki bir diğer metalik maden

lçedeki boksit yataklarının Al2O3 ve Fe2O3

mekte olup yataklarda toplam 95.800.000

ak boyunca sedimanter tip demirli boksit yatakları

de homojen dağılım


49 arasında değişen

manganez tenörüne sahip olup, bu ilçede toplam 45.200 ton manganez rezervi tespit

emlik Köyü’nde de ortalama %59,25 Fe, %3,75 SiO2 ve %11,75 S

tir. Fakat, kükürt ve silis içeriğinden

pı malzemelerine yönelik bazı

a rastlanmamıştır.

ı ilçesi, Kartalköy sahasında 27ºC sıcaklık ve 1 lt/sn debiye sahip bir jeotermal kaynak

iyeli bulunmamaktadır. Ancak alanda bulunan sıcak

ının kaptajı yapılarak kaplıca ve içmece amaçlı kullanılmaktadır.

ehir belediyesinden birisi olan ve özellikle sanayi sektöründeki

u bölgede merkez olarak öne çıkan ve son

kentlerinden birisi olan Gaziantep’in ulaşım

tir. Denize kıyısı olmayan Gaziantep il

ılabilir nitelikte olan kentlerdendir.


2.8.1 Karayolu Ulaşımı

Gaziantep il sınırları içine ulaş

karayolu aksı, tarihi ipek yolu olan E

Limanı ile de bağlantı sağlayan, kentin içinden geçen bu yol, Ortado

nedeniyle Đli bölge içinde önemli konuma getirmi

bağlantı sağlayan, Hindistan, Pakistan

kısa karayolu da Gaziantep’ten geçmektedir.

Gaziantep kenti, sahip olduğu karayolu ba

Mersin Đline, Birecik köprüsü üzerinden

üzerinden Kahramanmaraş Đline ve Orta Anadolu’ya, Fevzipa

Antakya'ya bağlanmaktadır. Di

(Suriye), Kilis'ten ayrılan bir ba

Adıyaman Đline bağlanmaktadır. Farklı yönlere eri

bu yollarla önemli bir kavşak noktasını olu

bölgesel olarak bir toplanma ve da

Şekil


Gaziantep il sınırları içine ulaşan, il sınırlarından geçen ve Đli ülke ulaşım ağ

karayolu aksı, tarihi ipek yolu olan E-24 karayoludur. Osmaniye ve Adana üzerinden Mersin

ğlayan, kentin içinden geçen bu yol, Ortadoğu’ya açılan kapı olması

li bölge içinde önemli konuma getirmiştir. Avrupa’dan gelip Ortado

layan, Hindistan, Pakistan ve Đran’dan gelen ve Akdeniz’e bağ

kısa karayolu da Gaziantep’ten geçmektedir.

ğu karayolu bağlantılarıyla Osmaniye Đli üzerinden Adana

line, Birecik köprüsü üzerinden Şanlıurfa iline ve güneydoğudaki di

ş Đline ve Orta Anadolu’ya, Fevzipaşa üzerinden Hatay

lanmaktadır. Diğer yandan karayolu bağlantısı ile Kilis üzerinden Halep'e

(Suriye), Kilis'ten ayrılan bir başka yolla Hassa üzerinden yine Hatay Đline, Besni üzerinden

lanmaktadır. Farklı yönlere erişim sağlayan ve Gaziantep kentinde kesi

şak noktasını oluşturan Gaziantep, karayolu ula

bölgesel olarak bir toplanma ve dağılma noktası olarak nitelendirilebilir.

ekil 11:Gaziantep Đli Karayolu Bağlantıları

25

şım ağına bağlayan ana

maniye ve Adana üzerinden Mersin

u’ya açılan kapı olması

tir. Avrupa’dan gelip Ortadoğu ülkelerine

ran’dan gelen ve Akdeniz’e bağlantı sağlayan en

li üzerinden Adana Đline ve

udaki diğer illere, Narlı

a üzerinden Hatay Đline,

lantısı ile Kilis üzerinden Halep'e

Đline, Besni üzerinden

layan ve Gaziantep kentinde kesişen

turan Gaziantep, karayolu ulaşımı yönünden


2.8.2 Demiryolu Ulaşımı

Gaziantep kenti, 1954 yılında ülke demiryolu a

gibi demiryolu bağlantısında da

demiryolu Halep-Bağdat demiryoluna ve Kargamı

Fevzipaşa'dan geçen Halep Ekspresi, Gaziantep'in

demiryolu bağlantısını sağlar. Gaziantep il sınırları içinde var olan mevcut demiryolu a

Gaziantep kent merkezinden ve Organize Sanayi Bölgesi içinden de geçerek kent açısından

önemli bir ulaşım avantajı yaratmaktadır. Bu durum, lojistik sektöründe önemli geli

önünü açmış ve kentte demiryolu ve karayolu ile ba

gündeme taşımıştır. Gelişmiş sanayi sektörü ve giderek geni

ve artan üretim, demiryolunun kent için önemini arttırmı

iyi leştirilmesinin yanı sıra hızlı tren güzergâhına ili

yapılan yeni, hızlı demiryolu güzergâh çalı

ili şkin yeni güzergâh çalışmaları yapılmı

2.8.3 Havayolu Ulaşımı

Gaziantep kent merkezine yakla

kentin güneydoğusunda konumlanan Gaziantep Havaalanı 1976 yılından bu yana kente ve

yakın çevredeki diğer yerleş

açılışından 17 yıl sonra, 1993 yılında uluslararası nitelik kazanmı

Havaalanı’ndan başta Đstanbul, Ankara ve

günlük tarifeli seferler gerçekle

Avrupa ülkelerine de tarifeli uçak seferleri yapılmaktadır.

2.8.4 Denizyolu Ulaşımı

Gaziantep kentinin ve il sınırlarının deniz ile kıyısının bulunmaması nedeniyle kentte ya da il

sınırları içinde bir liman bulunmamaktadır. Di

açısından ihracat kapısı olarak bir limana büyük ihtiyaç duyuldu

gelişmiş olan kentten gerçekleş

için kullanılan en önemli liman Mersin Limanı’

kente yakın limanlar arasında yer almaktadır. Kentin ihracat kapısı olarak kullanılan limanlar

ile bağlantı demiryolu, karayolu ve otoyol aracılı


Gaziantep kenti, 1954 yılında ülke demiryolu ağına bağlanmıştır. Kent, karayolunda oldu

lantısında da önemli güzergâhlar üzerinde yer almaktadır. Adana

dat demiryoluna ve Kargamış-Cerablus istasyonuna ba

a'dan geçen Halep Ekspresi, Gaziantep'in Đslahiye ilçesi sınır kapısından Suriye ile

ar. Gaziantep il sınırları içinde var olan mevcut demiryolu a


ım avantajı yaratmaktadır. Bu durum, lojistik sektöründe önemli geli

ve kentte demiryolu ve karayolu ile bağlantılı bir lojistik merkez olu

şmiş sanayi sektörü ve giderek genişleyen Organize Sanayi Bölgesi

ve artan üretim, demiryolunun kent için önemini arttırmış, mevcut demiryolunun

tirilmesinin yanı sıra hızlı tren güzergâhına ilişkin çalışmalar hızlanmı

yapılan yeni, hızlı demiryolu güzergâh çalışmaları ile Suriye bağlantısının kısaltılmasına

şmaları yapılmıştır.

ep kent merkezine yaklaşık 20 km uzaklıkta, Oğuzeli Đlçesi sınırları içinde bulunan ve

usunda konumlanan Gaziantep Havaalanı 1976 yılından bu yana kente ve

er yerleşmelere ulaşım hizmeti vermektedir. Gaziantep Havaalanı

ından 17 yıl sonra, 1993 yılında uluslararası nitelik kazanmıştır. Uluslararası Gaziantep

stanbul, Ankara ve Đzmir olmak üzere ülkemizin önemli kentlerine

günlük tarifeli seferler gerçekleştirilirken, mevsimsel olarak yoğunlaşacak

Avrupa ülkelerine de tarifeli uçak seferleri yapılmaktadır.


sınırları içinde bir liman bulunmamaktadır. Diğer yandan, gelişmiş sanayisi bulunan kent

açısından ihracat kapısı olarak bir limana büyük ihtiyaç duyulduğu açıktır. Sanayisi oldukça

olan kentten gerçekleşen ihracat açısından büyük önem taşıyan denizyolu ba

için kullanılan en önemli liman Mersin Limanı’dır. Benzer biçimde Đskenderun Limanı da


lantı demiryolu, karayolu ve otoyol aracılığı ile sağlanabilmektedir.

26

tır. Kent, karayolunda olduğu

önemli güzergâhlar üzerinde yer almaktadır. Adana-Malatya

Cerablus istasyonuna bağlanır.

slahiye ilçesi sınır kapısından Suriye ile

ar. Gaziantep il sınırları içinde var olan mevcut demiryolu ağı,


ım avantajı yaratmaktadır. Bu durum, lojistik sektöründe önemli gelişmelerin

lantılı bir lojistik merkez oluşturulmasını

leyen Organize Sanayi Bölgesi

, mevcut demiryolunun

malar hızlanmıştır. Bu kapsamda

lantısının kısaltılmasına

lçesi sınırları içinde bulunan ve

usunda konumlanan Gaziantep Havaalanı 1976 yılından bu yana kente ve

ım hizmeti vermektedir. Gaziantep Havaalanı

tır. Uluslararası Gaziantep

zmir olmak üzere ülkemizin önemli kentlerine

şacak biçimde farklı


sanayisi bulunan kent

u açıktır. Sanayisi oldukça

ıyan denizyolu bağlantısı

Đskenderun Limanı da


lanabilmektedir.


2.9 ĐKL ĐM VE COĞRAFĐ

Gaziantep, Akdeniz Bölgesi ile Güneydo

konumlanmaktadır. Suriye ile sınır kom

ile 36°-37° kuzey enlemleri arasında yer almaktadır.

Anadolu Bölgesi'nin batı k

Gaziantep'i Akdeniz'den ayıran Amanos (Nur) Da

doğuda Şanlıurfa ile ilin doğal sınırlarını olu

arazi yapısı olan Gaziantep'in deniz seviyesinden yüksekli

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Adıyaman’ın kuzey kesimi Torosların uzantısı olan

Malatya dağları ile çevrilidir. Çelikhan, Gerger ve Tut ilçeleri da

oluşmaktadır. Güneye inildikçe

bulunmaktadır. Đl, 37°- 11°, 37°

almaktadır.

Kilis, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Hatay

uzanan Gaziantep Platosunun güneybatı kısmında, Türkiye

ve 32° doğu boylamında yer almaktadır.

arasındaki geçiş kuşağı üzerinde bulunmaktadır. Güneyden Türkiye

kuzeybatıda Gaziantep-Đslahiye, kuzey ve kuzeydo

Gaziantep- Oğuzeli ilçeleri ile çevrilidir. Ortalama yüksekli

yükselti farkları bulunmamaktadır.

Gaziantep’te Dülükbaba, Sam, Ganibaba ve Sarıkay

Araban, Yavuzeli ve Oğuzeli ovaları ilin en önemli ovalarını olu

çok sayıda pınar bulunmasına ra

birçok yerine yapay göller ve barajlar in

Şehitkâmil ve Şahinbey ilçelerini birbirinden ayırır.

bulunmamaktadır. Ancak ilin çevresinde kızılçam a

ormanları oluşturulmuştur.

Gaziantep, Akdeniz ve karasal iklimin geçi

ikliminin etkisindedir. Genel olarak yazlar sıcak ve kurak, kı

fazla yağısı kış ve ilkbahar aylarında alır. Özellikle Haziran, Temmuz, A


RAFĐ YAPI

ölgesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesinin birle

konumlanmaktadır. Suriye ile sınır komşuluğu bulunan Gaziantep 38°-38° do

37° kuzey enlemleri arasında yer almaktadır.Đlin büyük bir bölümü Güneydo

Anadolu Bölgesi'nin batı kesiminde, bir bölümü Akdeniz Bölgesi'nin do

Gaziantep'i Akdeniz'den ayıran Amanos (Nur) Dağları batıda Osmaniye'yle, Fırat Irma

ğal sınırlarını oluşturmaktadır. Genel olarak dalgalı ve engebeli

iantep'in deniz seviyesinden yüksekliği 850 metredir.

u Anadolu Bölgesi'nde bulunan Adıyaman’ın kuzey kesimi Torosların uzantısı olan

ları ile çevrilidir. Çelikhan, Gerger ve Tut ilçeleri da

maktadır. Güneye inildikçe ova nitelikli Kâhta, Samsat, Keysun ve Pınarba

11°, 37°-25° kuzey enlemi, 39°-14°, 37°-31° doğ

u Anadolu Bölgesi'nde, Hatay- Kahramanmaraş oluğu ile Fırat Nehri arasında

Gaziantep Platosunun güneybatı kısmında, Türkiye-sınır boylarında 36° kuzey enlemi

u boylamında yer almaktadır. Đl bu konumuyla Akdeniz ve Güneydo

ı üzerinde bulunmaktadır. Güneyden Türkiye- Suriye sınırı, batı v

slahiye, kuzey ve kuzeydoğuda Gaziantep Merkez ve do

uzeli ilçeleri ile çevrilidir. Ortalama yüksekliğin 680 metre olan ilde büyük

yükselti farkları bulunmamaktadır.

Gaziantep’te Dülükbaba, Sam, Ganibaba ve Sarıkaya dağları bulunurken

uzeli ovaları ilin en önemli ovalarını oluşturmaktadır. Gaziantep'te

çok sayıda pınar bulunmasına rağmen hiç doğal göl bulunmamaktadır. Bu nedenle

birçok yerine yapay göller ve barajlar inşa edilmiştir. Gaziantep’ten geçen Alleben Deresi

ahinbey ilçelerini birbirinden ayırır. Đl merkezinde do

bulunmamaktadır. Ancak ilin çevresinde kızılçam ağaçlarından oluşan Dülükbaba ve Burç

Gaziantep, Akdeniz ve karasal iklimin geçiş noktasındadır. Đlin güney bölgeleri Akdeniz

ikliminin etkisindedir. Genel olarak yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve ya

ve ilkbahar aylarında alır. Özellikle Haziran, Temmuz, A

27

u Anadolu Bölgesinin birleştiği noktada

38° doğu boylamları

lin büyük bir bölümü Güneydoğu

esiminde, bir bölümü Akdeniz Bölgesi'nin doğusundadır.

ları batıda Osmaniye'yle, Fırat Irmağı

turmaktadır. Genel olarak dalgalı ve engebeli

u Anadolu Bölgesi'nde bulunan Adıyaman’ın kuzey kesimi Torosların uzantısı olan

ları ile çevrilidir. Çelikhan, Gerger ve Tut ilçeleri dağlık arazilerden

ova nitelikli Kâhta, Samsat, Keysun ve Pınarbaşı ovaları

31° doğu boylamında yer

u ile Fırat Nehri arasında

sınır boylarında 36° kuzey enlemi

l bu konumuyla Akdeniz ve Güneydoğu bölgeleri

Suriye sınırı, batı ve

uda Gaziantep Merkez ve doğuda

in 680 metre olan ilde büyük

ları bulunurken Đslahiye, Barak,

turmaktadır. Gaziantep'te

al göl bulunmamaktadır. Bu nedenle şehrin

tir. Gaziantep’ten geçen Alleben Deresi

l merkezinde doğal orman

an Dülükbaba ve Burç

lin güney bölgeleri Akdeniz

ğuk ve yağışlıdır. Đl en

ve ilkbahar aylarında alır. Özellikle Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül


aylarında hava oldukça sıcak; Aralık, Ocak ve

yüksek sıcaklık 44°C, en düş

bölümü tarıma elverişli arazilerden olu

orman ve fundalık, %14'ünü çayır ve mera arazileri olu

2.10 JEOLOJ ĐK YAPI

Nazım imar planı çalışmasına konu olan Gaziantep Büyük

kalan alanları ve Gaziantep il sınırları içindeki alanları

kaya birimleri, bölgeye Maastrihtiyen’de yerle

topluluklarıyla temsil edilir. Bu birimler genellikle serpantinit, volkanik kaya, kumta

şeyl, killi kireçtaşı, radyolarit ve yabancı bloklardan olu

bunları tektonik olarak üzerleyenofiyolitnapından ibarettir. Otokton birimler maastrihtiyen

Alt Miyosen yaşlı ve yaklaş

Maastrihtiyen–Alt Paleosen ya

formasyonu ile başlar. Bu birim uyumlu olarak kumta

oluşan Germavformasyonu tarafından izlenir. Orta Paleosen

geçişli iki birim, çakıllı kireçtaş

uyumsuzlukla önceki birimleri üzerler. Alttan üste do

ve çakıllı marn–kireçtaşından olu

çakıllı kireçtaşından oluşan Ardıçlı tepe formasyonu ve dolomitik

Hoya formasyonu; Üst Eosen

Gaziantep formasyonu ve Oligosen

formasyonu yerel bir uyumsuzlukla önceki birimleri izler, Ort

çökellerinden oluşan Şelmo Formasyonu,

akarsu–göl çökellerinden olu

olarak yer alırlar.


aylarında hava oldukça sıcak; Aralık, Ocak ve Şubat aylarında ise soğ

yüksek sıcaklık 44°C, en düşük sıcaklık ise -17,5° C'dir.Gaziantep topraklarının büyük bir

li arazilerden oluşmaktadır, %63'ünü ekilebilir ve dikilebilir, %22’sini

orman ve fundalık, %14'ünü çayır ve mera arazileri oluşmaktadır.

masına konu olan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde

kalan alanları ve Gaziantep il sınırları içindeki alanları kapsayan bölgede yüzeylenenallokton

kaya birimleri, bölgeye Maastrihtiyen’de yerleşmiş olan ve karmaşık bir istif gösteren kaya

topluluklarıyla temsil edilir. Bu birimler genellikle serpantinit, volkanik kaya, kumta

larit ve yabancı bloklardan oluşan Karadut ve Koçali karma

bunları tektonik olarak üzerleyenofiyolitnapından ibarettir. Otokton birimler maastrihtiyen

lı ve yaklaşık 1800 m kalınlıkta bir istifle temsil edilir.

Alt Paleosen yaşlı, çakıltaşı, kumtaşı ve kumlu kireçtaşından olu

lar. Bu birim uyumlu olarak kumtaşı ve killi kiraçtaşı ara katkılı marndan

an Germavformasyonu tarafından izlenir. Orta Paleosen–Alt Eosen yaş

li iki birim, çakıllı kireçtaşı ve marn ardalanmasından ibaret Beşenliformasyonu yerel bir

uyumsuzlukla önceki birimleri üzerler. Alttan üste doğru; Alt Eosen yaşlı, çakılta

ından oluşan Gercişformasyonu; Eosen yaşlı, killi çakıllı marn ve

an Ardıçlı tepe formasyonu ve dolomitik–çörtlü kireçta

Hoya formasyonu; Üst Eosen–Oligosen yaşlı, kireçtaşı ile tebeşirli kireçta

Gaziantep formasyonu ve Oligosen-Alt Miy osen yaşlı resifal kireçtaşından olu

formasyonu yerel bir uyumsuzlukla önceki birimleri izler, Ort–Üst Miyosen akarsu

elmo Formasyonu, Üst Miyosen yaşlı Yavuzeli Bazaltı ve Pliyosen

göl çökellerinden oluşan Harabe formasyonu yaşlı birimler üzerinde uyumsuz

28

ubat aylarında ise soğuktur. Ölçülen en

Gaziantep topraklarının büyük bir

bilir ve dikilebilir, %22’sini

ehir Belediyesi sınırları içinde

kapsayan bölgede yüzeylenenallokton

ık bir istif gösteren kaya

topluluklarıyla temsil edilir. Bu birimler genellikle serpantinit, volkanik kaya, kumtaşı, silisli

an Karadut ve Koçali karmaşıkları ile

bunları tektonik olarak üzerleyenofiyolitnapından ibarettir. Otokton birimler maastrihtiyen–

ık 1800 m kalınlıkta bir istifle temsil edilir. Đstif tabanda

şından oluşan Besni

şı ara katkılı marndan

Alt Eosen yaşlı yanal ve düşey

enliformasyonu yerel bir

şlı, çakıltaşı, kumtaşı

lı, killi çakıllı marn ve

çörtlü kireçtaşından oluşan

irli kireçtaşından oluşan

lı resifal kireçtaşından oluşan Fırat

Üst Miyosen akarsu–göl

lı Yavuzeli Bazaltı ve Pliyosen

lı birimler üzerinde uyumsuz


2.11 JEOMORFOLOJ Đ

Gaziantep il sınırları içinde, Güneydo

Dağları doğu-batı doğrultusunda uzanmaktadır. En yüksek noktası 1496 metre

yüksekliğindeki Kepekçi Tepesi aynı zamanda

güneyinde Gaziantep Yaylası uzanır.


Şekil 12:Jeolojik Yapı Haritası

Gaziantep il sınırları içinde, Güneydoğu Torosların uzantıları olan, ilin kuzeyinden giren Sof

rultusunda uzanmaktadır. En yüksek noktası 1496 metre

indeki Kepekçi Tepesi aynı zamanda Đlin de en yüksek noktasıdır. Sof Da

güneyinde Gaziantep Yaylası uzanır.

29

u Torosların uzantıları olan, ilin kuzeyinden giren Sof

rultusunda uzanmaktadır. En yüksek noktası 1496 metre

lin de en yüksek noktasıdır. Sof Dağları’nın


Sof Dağları’nın Gaziantep’in kuzeyinden Fırat Nehrine do

Gaziantep il merkezinin kuzey kesiminde yer alan Dülükbaba Da

1250 metre yükseklikte olup, bu da

de 1050 metreye kadar çıkmaktadır. Dülükbaba Da

Gürdeniz Dağları’nın (1069 m.) güneyinde Gaziantep Platosu ile O

almaktadır.

Bölgenin batısını kuşatan dağ

Kahramanmaraş çukurluğundan ayırır. Barak (Do

ovaları Đlin başlıca önemli ovaları, Fırat Irma

Alleben Deresi de başlıca akarsularıdır.

Torosların çizdiği yay ile Suriye ve Irak sınırları arasında kalan Güneydo

genelde az yüksek bir platodur ve birçok çanakla

Gaziantep Platosu’nda yer alan Gaziant

topografyaya sahiptir. Yerleşme kuzeye ve güneye do

Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanda en yüksek nokta 1500 m.’ye ula

alçak noktası ise 500 m. dolayındadır. Ortalama yüksekli

1000m ve 1000-1500m yükseltili basamakları bulunmaktadır. En alçak kesimler güneyde

Oğuzeli ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi sınırları iç

kuzeybatısında yer alan Sof Da

Tepesi ile 1429m yüksekliğindeki Kepekçi Tepe’dir. Büyük

alanlar genelde % 10-15 eğ

yataklarında oluşan alüvyon birikintili alanlarda, O

kaplamaktadır.

Yerleşim merkezini doğu-batı yönünde ikiye bölen Alleben Deresi Vadisi kentin e

şekillendirdiği söylenebilir. Vadinin güney kesimi kuzey yönünde, kuzey kesimi güney yönünde

eğime sahiptir. Kentte sıkça rastlanan yassıla

güneye doğrudur.


ları’nın Gaziantep’in kuzeyinden Fırat Nehrine doğru uzanan kolları olan ve

Gaziantep il merkezinin kuzey kesiminde yer alan Dülükbaba Dağları’nın en yüksek noktası

1250 metre yükseklikte olup, bu dağların kuzeybatısında yer alan Sam Dağ

de 1050 metreye kadar çıkmaktadır. Dülükbaba Dağlarının Fırat Irmağına uzanan kolu olan

ları’nın (1069 m.) güneyinde Gaziantep Platosu ile Oğuzeli ve Barak ovaları yer

atan dağlar ise sistemli bir sıra oluşturur ve Gaziantep ilini Hatay

ğundan ayırır. Barak (Doğanpınar), Araban, Yavuzeli ve O

lıca önemli ovaları, Fırat Irmağı, Nizip Çayı, Afrin Çayı, Merziman Çayı ve

lıca akarsularıdır.

i yay ile Suriye ve Irak sınırları arasında kalan Güneydo

genelde az yüksek bir platodur ve birçok çanaklaşmış havza ve alçak tepeden olu

Gaziantep Platosu’nda yer alan Gaziantep kentsel alanı genel olarak düze yakın e

şme kuzeye ve güneye doğru gidildiğinde yükseklik kazanmaktadır.

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanda en yüksek nokta 1500 m.’ye ula

ise 500 m. dolayındadır. Ortalama yüksekliği 750 m. olan bölgede, 500

1500m yükseltili basamakları bulunmaktadır. En alçak kesimler güneyde

uzeli ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

ehir Belediyesi sınırları içindeki başlıca yükseltiler, kentin batı ve

kuzeybatısında yer alan Sof Dağlarının devamı niteliğindeki 1250 m yüksekli

ğindeki Kepekçi Tepe’dir. Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan

eğime sahiptir. Düz ve düze yakın eğime sahip alanlar nehir

an alüvyon birikintili alanlarda, Oğuzeli ilçe sınırları içinde büyük alan

batı yönünde ikiye bölen Alleben Deresi Vadisi kentin e

i söylenebilir. Vadinin güney kesimi kuzey yönünde, kuzey kesimi güney yönünde

ime sahiptir. Kentte sıkça rastlanan yassılaşmış tepelerin eğim yönleri genelde kuzeyden

30

ru uzanan kolları olan ve

ları’nın en yüksek noktası

zeybatısında yer alan Sam Dağları’nın yüksekliği

ğına uzanan kolu olan

uzeli ve Barak ovaları yer

turur ve Gaziantep ilini Hatay-

anpınar), Araban, Yavuzeli ve Oğuzeli

ı, Nizip Çayı, Afrin Çayı, Merziman Çayı ve

i yay ile Suriye ve Irak sınırları arasında kalan Güneydoğu Anadolu Bölgesi

havza ve alçak tepeden oluşmuştur.

ep kentsel alanı genel olarak düze yakın eğime sahip bir

inde yükseklik kazanmaktadır.

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanda en yüksek nokta 1500 m.’ye ulaşırken en

i 750 m. olan bölgede, 500–700, 700-

1500m yükseltili basamakları bulunmaktadır. En alçak kesimler güneyde

lıca yükseltiler, kentin batı ve

indeki 1250 m yüksekliğindeki Dülükbaba

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan

ğime sahip alanlar nehir

uzeli ilçe sınırları içinde büyük alan

batı yönünde ikiye bölen Alleben Deresi Vadisi kentin eğim durumunu

i söylenebilir. Vadinin güney kesimi kuzey yönünde, kuzey kesimi güney yönünde

im yönleri genelde kuzeyden


Kent çevresindeki alanlar genel olarak rüzgar ve

düzleşen, oluşan kuru dere yataklarının tanımladı

alanlardan oluşmaktadır. Oğuzeli çevresinde ise geni

2.12 FĐZĐKĐ VE DOĞAL VER

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan planlama alanına hidrojeolojik yapı

açısından bir bütün olarak bakıldı

bölge içinde var olan akarsular ile bu akarsuların havzaları oldu

Platosunda akarsular az sayıdadır. Arazinin yapısı ve iklim

sadece şiddetli yağmurlarla birlikte su bulunduran, kuru su vadileri a

yaygındır. Yağışlı kış ve ilkbahar aylarında suyu bol o

azalmaktadır. Gaziantep İl sınırları içindeki alanlar 3 farklı akarsu havzasında yer alsa da (Fırat

Havzası, Amik Havzası, Ceyhan Havzası), Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki alanlardan oldukça

küçük bir bölümü Ceyhan Havzası içinde kalırken, diğer alanlar kalan 2 su toplama havzasına

girmektedir. Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki alanların büyük kesimi Fırat Havzası içinde

kalmaktadır. Büyükşehir sınırlarının batı kesiminde çok az bir bölüm Amik Havzası içinde


Kent çevresindeki alanlar genel olarak rüzgar ve su erozyonu ile biçimlenmi

an kuru dere yataklarının tanımladığı küçük vadi oluşumlarının sıkça rastlandı

ğuzeli çevresinde ise geniş düzlükler dikkat çeker.

AL VER ĐLER

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan planlama alanına hidrojeolojik yapı

açısından bir bütün olarak bakıldığında, en önemli belirleyicinin, kentin de içinde yer aldı

bölge içinde var olan akarsular ile bu akarsuların havzaları olduğu gö

Platosunda akarsular az sayıdadır. Arazinin yapısı ve iklim şartları sonucunda, yataklarında

murlarla birlikte su bulunduran, kuru su vadileri ağı son derece sık ve

ve ilkbahar aylarında suyu bol olan vadilerin suyu yaz aylarında

Gaziantep İl sınırları içindeki alanlar 3 farklı akarsu havzasında yer alsa da (Fırat


Havzası içinde kalırken, diğer alanlar kalan 2 su toplama havzasına


kalmaktadır. Büyükşehir sınırlarının batı kesiminde çok az bir bölüm Amik Havzası içinde

Şekil 13:Hidrolojik Yapı

31

su erozyonu ile biçimlenmiş, engebeli, yer yer

umlarının sıkça rastlandığı

düzlükler dikkat çeker.

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan planlama alanına hidrojeolojik yapı

ında, en önemli belirleyicinin, kentin de içinde yer aldığı

ğu görülür. Gaziantep

artları sonucunda, yataklarında

ğı son derece sık ve

lan vadilerin suyu yaz aylarında

Gaziantep İl sınırları içindeki alanlar 3 farklı akarsu havzasında yer alsa da (Fırat


Havzası içinde kalırken, diğer alanlar kalan 2 su toplama havzasına


kalmaktadır. Büyükşehir sınırlarının batı kesiminde çok az bir bölüm Amik Havzası içinde kalmaktadır.


Nazım Đmar Planı çalışmasına konu olan Gaziantep Büyük

kalan alanlar içindeki toprak yapısına, büyük toprak grupları açısından bakıldı

Toprak olarak tanımlanan topraklara Büyük

tümünde rastlanmaktadır. Geni

Kahverengi Topraklar ile Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları ise ken

yaygındır. Doğal vejetasyon, ot makiler ve orman a

Kırmızı Kahverengi Akdeniz grubu topraklar da kent merkezi çevresinde yo

gözlemlenir. Kırmızı Kahverengi topakların belirgin bitki ör

ve otlar ile yaprağını döken ağ

yaygın toprak grubudur. Kırmızı Kahverengi toprak grubu a

Planlama sınırları içinde yaygın biçim

Topraklar genellikle taşlı arazilerdir. Yalnızca meyvecili

açısından verimli olmayan bu topraklar, Gaziantep

Belediyesi sınırları içinde de yaygındır.

Taşlılık Sorunu: Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki topraklarda ta

olarak dikkat çekmektedir. Bu durum, tarımsal faaliyetleri kısıtlayıcı bir etken olarak

gözükmektedir. Dolayısıyla bitkisel üretimde üretim ve ver

gerçekleşmektedir. Taşlılık sorununun yo

topraklardır.

Đlçelere göre bir değerlendirme yapıldı

Gaziantep ili bütününde konu

36’sının Şehitkamil ve Şahinbey ilçe sınırları içinde bulundu

belediyesini oluşturan ilçelerden bir di

azdır. Dik ve orta meyil grubunda bulunan topraklarda ta

ve çok sığ topraklar genel olarak kent merkezi çevresinde yo

Erozyon: Gaziantep Büyükş

topraklarda yaygın ve önemli sorunlardan bir di

düze yakın taban arazileri dışındaki tüm alanlarda de

olumsuz etkileri görülmektedir. Büyük

maruz alanlar en fazla değere sahiptir. Orta

sıradadır. Bu değerler dikkate alındı


masına konu olan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde

kalan alanlar içindeki toprak yapısına, büyük toprak grupları açısından bakıldı

Toprak olarak tanımlanan topraklara Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan ilçelerin

tümünde rastlanmaktadır. Geniş yapraklı ve yaprağını döken orman örtüsü altında olu

Kahverengi Topraklar ile Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları ise kent merkezi çevresinde

al vejetasyon, ot makiler ve orman ağaçları ile kaplı olan Kırmızı Akdeniz ve

Kırmızı Kahverengi Akdeniz grubu topraklar da kent merkezi çevresinde yo

gözlemlenir. Kırmızı Kahverengi topakların belirgin bitki örtüsü çalı, kısa ve orta boylu çayır

ını döken ağaçlardır. Bu topraklar Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde en

yaygın toprak grubudur. Kırmızı Kahverengi toprak grubu ağırlıklı bir orana sahiptir.

Planlama sınırları içinde yaygın biçimde görülen bir başka toprak grubu olan Bazaltik

lı arazilerdir. Yalnızca meyveciliğe uygun olan, di

açısından verimli olmayan bu topraklar, Gaziantep Đl genelinde olduğu gibi Büyük

e yaygındır.

ehir Belediyesi sınırları içindeki topraklarda taşlılık önemli bir sorun


gözükmektedir. Dolayısıyla bitkisel üretimde üretim ve verim beklenenden daha dü

lılık sorununun yoğun olduğu topraklar dik meyil grubunda ve sı

erlendirme yapıldığında taşlılık sorununun tüm ilçelerde oldu

Gaziantep ili bütününde konu incelendiğinde taşlılık sorunu bulunan alanların yakla

Şahinbey ilçe sınırları içinde bulunduğu görülür. Büyük

turan ilçelerden bir diğeri olan Oğuzeli ilçesinde taşlı araziler nispeten daha

orta meyil grubunda bulunan topraklarda taşlı alanların oranı daha fazladır. Sı

topraklar genel olarak kent merkezi çevresinde yoğunlaşmaktadır.

Erozyon: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanlarda var olan

topraklarda yaygın ve önemli sorunlardan bir diğeri erozyondur. Ağırlıklı olarak ilin düz ve

düze yakın taban arazileri dışındaki tüm alanlarda değişik şiddetle su ve rüzgar

olumsuz etkileri görülmektedir. Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde

ğere sahiptir. Orta şiddette erozyona maruz kalan araziler ikinci

erler dikkate alındığında Gaziantep Büyükşehir belediyesi sınırları içinde

32

ehir Belediyesi sınırları içinde

kalan alanlar içindeki toprak yapısına, büyük toprak grupları açısından bakıldığında, Kalüvyal

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan ilçelerin

ını döken orman örtüsü altında oluşan

t merkezi çevresinde

açları ile kaplı olan Kırmızı Akdeniz ve

Kırmızı Kahverengi Akdeniz grubu topraklar da kent merkezi çevresinde yoğun olarak

tüsü çalı, kısa ve orta boylu çayır

ehir Belediyesi sınırları içinde en

ırlıklı bir orana sahiptir.

ka toprak grubu olan Bazaltik

e uygun olan, diğer tarım türleri

l genelinde olduğu gibi Büyükşehir

şlılık önemli bir sorun


im beklenenden daha düşük

u topraklar dik meyil grubunda ve sığ olan

lılık sorununun tüm ilçelerde olduğu anlaşılır.

lılık sorunu bulunan alanların yaklaşık %

u görülür. Büyükşehir

lı araziler nispeten daha

lı alanların oranı daha fazladır. Sığ

maktadır.

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanlarda var olan

ırlıklı olarak ilin düz ve

iddetle su ve rüzgar erozyonunun

ehir Belediyesi sınırları içinde şiddetli erozyona

iddette erozyona maruz kalan araziler ikinci

belediyesi sınırları içinde


kalan toprakların önemli sorunlarından biri olarak erozyon öne çıkmaktadır. Bunun ba

gelen nedeni, doğal dengenin bozulması, do

bugüne yanlış toprak işleme tekniklerinin uygulanmı

2.13 AFET RĐSK DURUMU

2.13.1 Deprem

Gaziantep il sınırları içindeki alanların büyük bölümü, Deprem Bölgeleri Haritasında 3. ve 4.

derece deprem bölgesi olarak belirlenmi

Büyükşehir sınırları ve planlama alanı sınırları dı

derece deprem bölgesinde kalmaktadır. Gaziantep kentinin batı ve kuzey kesimlerinden geçen

DAF (Doğu Anadolu Fayı) bu bölgeleri riskli bölgeler arasına katmaktadır.

Aşağıda verilen Gaziantep Đli Deprem Bölgeleri Haritası’nda da

bölümünden güneydoğuya gidildikçe deprem bölgelerinin dereceleri de

Đlin batısı 1. Derece deprem bölgesi olarak görünürken, güneyi 4. Derece deprem bölgesi

olarak belirlenmiştir.

Şekil

1/25000 ölçekli Gaziantep Büyük

oluşturan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanlar ise genel olarak 3.

Derece ve 4. Derece deprem b

Belediyesi sınırlarının kuzey


kalan toprakların önemli sorunlarından biri olarak erozyon öne çıkmaktadır. Bunun ba

al dengenin bozulması, doğal bitki örtüsünün yitirilmesi ve geçmi

leme tekniklerinin uygulanmış olmasıdır.

SK DURUMU


derece deprem bölgesi olarak belirlenmiş olan yerler arasında yer almaktadır. Gaziantep’in

ehir sınırları ve planlama alanı sınırları dışında kalan Nurdağı ve Đslahıye ilçeleri ise 1.


u Anadolu Fayı) bu bölgeleri riskli bölgeler arasına katmaktadır.

Đli Deprem Bölgeleri Haritası’nda da görüldüğü gibi

uya gidildikçe deprem bölgelerinin dereceleri değiş

lin batısı 1. Derece deprem bölgesi olarak görünürken, güneyi 4. Derece deprem bölgesi

ekil 14:Gaziantep Đli Deprem Bölgeleri Haritası

1/25000 ölçekli Gaziantep Büyükşehir Nazım Đmar Planı çalışmasına konu olan alanları

şehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanlar ise genel olarak 3.

Derece ve 4. Derece deprem bölgesi olarak tanımlanan alanlardan oluşmaktadır. Büyük

Belediyesi sınırlarının kuzey-kuzeybatı bölümleri 3. Derece deprem bölgesi niteli

33

kalan toprakların önemli sorunlarından biri olarak erozyon öne çıkmaktadır. Bunun başta

al bitki örtüsünün yitirilmesi ve geçmişten


olan yerler arasında yer almaktadır. Gaziantep’in

ve Đslahıye ilçeleri ise 1.


u Anadolu Fayı) bu bölgeleri riskli bölgeler arasına katmaktadır.

ğü gibi Đlin kuzeybatı

ğişime uğramaktadır.

lin batısı 1. Derece deprem bölgesi olarak görünürken, güneyi 4. Derece deprem bölgesi

masına konu olan alanları

ehir Belediyesi sınırları içinde kalan alanlar ise genel olarak 3.

şmaktadır. Büyükşehir

kuzeybatı bölümleri 3. Derece deprem bölgesi niteliğine


sahipken, güney-güneydoğu bölgeleri ise 4. Derece deprem bölgesi niteli

sahiptir.Gaziantep Büyükşehir Bel

Gaziantep kentinin merkezini de olu

bölümler genel olarak 3. Derece deprem bölgeleri içinde yer alırken, Büyük

sınırları içinde bulunan 3. Đlçe olan O

almaktadır.

2.13.2 Sel

Seller maddi zararlara yol açma ve insanları etkileme açısından en sık görülen do

olmakta ve özellikle küresel ısınmanın artmasıyla Dünya genelinde artı

TRC1 Bölgesi yağışların azlı

yaşandığı bölgelerden birisi olmaktadır. Bölge illerinde gelecek yıllarda a

olması durumunda riskli olan yerle

2.13.3 Yangın

Gaziantep'te 1999-2010 yılları arasında 25 adet yangın tespit edilmi

bazı ağaç türleri ve önemli miktarda orman alanı zarar görmü

yılında otlak alanlarında yangın meydana gelmi

otlak yangını kayıtlarına rastlanmamı

Kilis'te ise fazla ormanlık bölge bulunmaması nedeniyle orman yangını tehlikesi yalnızca

Kilis- Đslahiye Yolu üzerinde yer alan Gülbaba (Martavan) yöresindeki ormanlık bölgede

olmaktadır. Đlde yangınlar anız yangını

2.13.4 Fırtına

Bölgede kış mevsiminin belirli zamanlarında

bir afet vasfında fırtına olayına rastlanmamaktadır.

2.14 SĐT ALANLARI

TRC1 Bölgesi'nde toplam 380 adet sit alanı bulunmakta olup bölgede 3

yer almaktadır. Bölgede bulunan sit alanlarının büyük bir ço

ve bölgede turizmin geliştirilmesi adına bölgede yer alan sit alanları önem arz etmektedir.


ğu bölgeleri ise 4. Derece deprem bölgesi niteli

şehir Belediyesi sınırları içinde var olan 3 ilçe merkezinden,

Gaziantep kentinin merkezini de oluşturan Şehitkamil ve Şahinbey ilçelerinin bulundu

bölümler genel olarak 3. Derece deprem bölgeleri içinde yer alırken, Büyük

Đlçe olan Oğuzeli Đlçe merkezi ise 4. Derece deprem bölgesinde yer

Seller maddi zararlara yol açma ve insanları etkileme açısından en sık görülen do

olmakta ve özellikle küresel ısınmanın artmasıyla Dünya genelinde artış göstermi

ların azlığı nedeniyle ülke genelinde su baskını olaylar

ı bölgelerden birisi olmaktadır. Bölge illerinde gelecek yıllarda a

olması durumunda riskli olan yerleşim yerleri tespit edilmiştir.

2010 yılları arasında 25 adet yangın tespit edilmiştir. Đ

aç türleri ve önemli miktarda orman alanı zarar görmüştür. Gaziantep'te en son 2010

yılında otlak alanlarında yangın meydana gelmiştir. Adıyaman'da orman veya herhangi bir

otlak yangını kayıtlarına rastlanmamıştır. Ancak, birkaç anız yakma vakkası tespit edilmi


slahiye Yolu üzerinde yer alan Gülbaba (Martavan) yöresindeki ormanlık bölgede

lde yangınlar anız yangını şekilinde ortaya çıkmaktadır.

mevsiminin belirli zamanlarında şiddetli rüzgarlar sık olmakla birlikte herhangi

bir afet vasfında fırtına olayına rastlanmamaktadır.

TRC1 Bölgesi'nde toplam 380 adet sit alanı bulunmakta olup bölgede 377 adet arkeolojik sit

yer almaktadır. Bölgede bulunan sit alanlarının büyük bir çoğunluğu Gaziantep'te yer almakta

tirilmesi adına bölgede yer alan sit alanları önem arz etmektedir.

34

u bölgeleri ise 4. Derece deprem bölgesi niteliğine

ediyesi sınırları içinde var olan 3 ilçe merkezinden,

ahinbey ilçelerinin bulunduğu

bölümler genel olarak 3. Derece deprem bölgeleri içinde yer alırken, Büyükşehir Belediyesi

lçe merkezi ise 4. Derece deprem bölgesinde yer

Seller maddi zararlara yol açma ve insanları etkileme açısından en sık görülen doğal afet

ş göstermiştir. Ancak

ı nedeniyle ülke genelinde su baskını olaylarının en az

ı bölgelerden birisi olmaktadır. Bölge illerinde gelecek yıllarda aşırı yağışların

tir. Đlde bu yangınlarda

tür. Gaziantep'te en son 2010

tir. Adıyaman'da orman veya herhangi bir

kma vakkası tespit edilmiştir.


slahiye Yolu üzerinde yer alan Gülbaba (Martavan) yöresindeki ormanlık bölgede

iddetli rüzgarlar sık olmakla birlikte herhangi

77 adet arkeolojik sit

u Gaziantep'te yer almakta

tirilmesi adına bölgede yer alan sit alanları önem arz etmektedir.


3 PLANLAMA ALANINA

3.1 Planlama Alanının Konumu Ve

3.2 Depremsellik

Şekil


PLANLAMA ALANINA ĐLĐŞKĐN VERĐLER

nın Konumu Ve Đşlevi

Şekil 15:Çevreden Yaklaşım Haritası

Şekil 16:Gaziantep Depremsellik Haritası

35


Gaziantep Merkez, Yavuzeli ve Araban ilçeleri 3.derece, O

4.derece, Đslahiye ve Nurdağı ilçeler 1.derece ve Araban ilçesinin Adıyaman ili sınırına yakın

kısmı 2.derecede deprem kuşakları içerisinde yer almaktadır.

Bu bölgelerde yapılacak yapılar, depreme kar

gerekse işçilik bakımından ilgili Bayındırlık ve

kurallarına, kullanılan malzemeler ise Türk Standartlarına uygun olması gerekmektedir.

3.3 Ulaşım ve Hareketlilik


Gaziantep Merkez, Yavuzeli ve Araban ilçeleri 3.derece, Oğuzeli, Nizip ve Karkamı

ğı ilçeler 1.derece ve Araban ilçesinin Adıyaman ili sınırına yakın

şakları içerisinde yer almaktadır.

elerde yapılacak yapılar, depreme karşı dayanıklılığı yönünden, gerek malzeme

çilik bakımından ilgili Bayındırlık ve Đskan Bakanlığı “Genel Teknik


ım ve Hareketlilik

Şekil 17:Ulaşım ve Hareketlilik

36

uzeli, Nizip ve Karkamış ilçeleri

ı ilçeler 1.derece ve Araban ilçesinin Adıyaman ili sınırına yakın

ı yönünden, gerek malzeme

ı “Genel Teknik Şartnamesi”



3.4 Planlama Alanına Đliş

Sorunlar

• Arazi zeminin ta

nedeniyle temizleme maliyetinin

oluşması

• Arazi makroformunun kent

merkeziyle bütünleş

• Mevcut bir altyapının olmaması

• Đklim koşullarından dolayı yaz

aylarında Türkiye ortalamasının

üzerinde sıcaklık de

olması


Đlişkin Sorunlar ve Olanaklar

Tablo 9:Sorun ve Olanaklar Tablosu

Olanaklar

Arazi zeminin taşlık olması

nedeniyle temizleme maliyetinin

Arazi makroformunun kent

merkeziyle bütünleşmemesi

Mevcut bir altyapının olmaması

ullarından dolayı yaz

aylarında Türkiye ortalamasının

üzerinde sıcaklık değerlerinin

• Planlama alanının toprak yapısının

yerleşime uygun olması

• Topoğrafyanın

olması

• Planlama alanının kuzeye yönelmi

olması

• Planlama alanının çevredeki OSB

ye yakın olması

• Projede mevcut yerle

kaynaklanan mevcut ula

akslarının kullanılacak olması

• Topoğrafyanın ula

olması

• Güneşli gün sayısının

ortalamasının üzerinde olması

nedeniyle güneş

potansiyel olması

• Rekreasyon alanı olarak

değerlendirilebilir vadi alanlarının

olması

• Arazi zeminin yerle

olması

37

Planlama alanının toprak yapısının

ime uygun olması

rafyanın yerleşime uygun

Planlama alanının kuzeye yönelmiş

lanlama alanının çevredeki OSB

Projede mevcut yerleşimlerden

kaynaklanan mevcut ulaşım

akslarının kullanılacak olması

rafyanın ulaşıma uygun

li gün sayısının Türkiye

ortalamasının üzerinde olması

nedeniyle güneş enerjisi üretiminde

potansiyel olması

Rekreasyon alanı olarak

erlendirilebilir vadi alanlarının

Arazi zeminin yerleşime uygun


4 ANAL ĐZLER

Planlama alanına ilişkin yükseklik, e

4.1 Yükseklik Analizi

Planlama alanının eş yükselti haritası incelendi

981m ila 1010m arasında oldu

olduğu gözlemlenmektedir. Yine harita incelendi

doğu ve batı istikametinde bir vadinin geç


kin yükseklik, eğim ve bakı analizleri yapılmış olup aş

Şekil 18:Eş Yükselti Haritası

yükselti haritası incelendiğinde arazideki en yüksek rakımlı bölgenin

981m ila 1010m arasında olduğu; en düşük rakımlı bölgesinin ise 770m ila 800m arasında

u gözlemlenmektedir. Yine harita incelendiğinde planlama bölgesinin ortasından kuzey

u ve batı istikametinde bir vadinin geçmekte olduğu izlenmiştir.

38

olup aşağıdaki gibidir

arazideki en yüksek rakımlı bölgenin

ük rakımlı bölgesinin ise 770m ila 800m arasında

inde planlama bölgesinin ortasından kuzey-


4.2 Eğim Analizi

Planlama alanına ilişkin eğim analiz paftası incelendi

%15’lik dilim arasında kaldığ

yerleşime uygun alanlardan olu

anlamda problem teşkil etmeyen bölgelerden olu


Şekil 19:Eğim Analizi Paftası

ğim analiz paftası incelendiğinde alanın büyük bir kısmının %2 ila

%15’lik dilim arasında kaldığı gözlenmektedir. Bu da arazinin çok büyük bir kısmının

ime uygun alanlardan oluşmakla birlikte ulaşım açısından eğim konusunda

kil etmeyen bölgelerden oluştuğu söylenebilir. Planlama alanında %30 ve

39

inde alanın büyük bir kısmının %2 ila

ı gözlenmektedir. Bu da arazinin çok büyük bir kısmının

ğim konusunda ciddi

u söylenebilir. Planlama alanında %30 ve


üzeri eğime çok az rastlanmakta olup bu bölgelerin planlama çalı

olarak kullanılabilme potansiyeli olan bölgelerdir.

4.3 Bakı Analizi

Bölgeye ait yöneliş haritası incelendi

kuzeye (kuzey, kuzey-doğu, kuzey

güney-doğu ve güney-batı) yöneldi

sıcaklarının olduğu bir bölgede tercih edilen bakı yönünün kuzey olması nedeniyle, planlama


ime çok az rastlanmakta olup bu bölgelerin planlama çalışmalarında açık ve ye

olarak kullanılabilme potansiyeli olan bölgelerdir.

Şekil 20:Bakı Analizi Haritası

haritası incelendiğinde planlama alanının yaklaşık 3/5lik bir kısmının

ğu, kuzey-batı) yöneldiği; 2/5’lik bir kısmının ise güneye(güney,

batı) yöneldiği gözlenmektedir. Bu durum Gaziantep gibi

u bir bölgede tercih edilen bakı yönünün kuzey olması nedeniyle, planlama

40

malarında açık ve yeşil alan

şık 3/5lik bir kısmının

i; 2/5’lik bir kısmının ise güneye(güney,

i gözlenmektedir. Bu durum Gaziantep gibi şiddetli yaz

u bir bölgede tercih edilen bakı yönünün kuzey olması nedeniyle, planlama


bölgesinin büyük kısmının yazın so

düşünülmektedir.

4.4 Toprak Analizi


bölgesinin büyük kısmının yazın soğutma işlemi için kullanılacak enerji maliyetini dü

Şekil 21:Toprak Analizi Haritası

41

lemi için kullanılacak enerji maliyetini düşüreceği


4.5 Mülkiyet Durumu


Mülkiyet Durumu

Şekil 22:Mülkiyet Durumu Haritası

42


5 1/1000 ÖLÇEKLĐ REV


REVĐZYON UYGULAMA ĐMAR PLAN

Şekil 23:Öneri 1000 Plan

43

PLANI


KONUT TAHSİS

TİCARET TAHSİS

LİSE DOP

ORTAOKUL DOP

İLOKUL DOP

SPOR DOP

YEŞİL DOP

İBADET DOP

YOL DOP

MEYDAN DOP

SAĞLIK KOP

SOSYAL KOP

AĞAÇLANDIRILACAK KOP

TOPLAM

DOP

KOP

TAHSİS

TOPLAM


ALAN (m2) ORAN %

TAHSİS 464715.84 47.6%

TAHSİS 48586.74 5.0%

15507.15 1.6%

24480.61 2.5%

21857.11 2.2%

6329.61 0.6%

156681.28 16.1%

13517.76 1.4%

148304.05 15.2%

3659.60 0.4%

12428.16 1.3%

13515.48 1.4%

46272.39 4.7%

975855.78 100.0%Tablo 10:Alan Dağılımı

ALAN (m2) ORAN %

390337.17 40.0%

72216.03 7.4%

513302.58 52.6%

975855.78 100.0% Tablo 11:DOP-KOP Hesabı

44

ORAN %

47.6%

5.0%

1.6%

2.5%

2.2%

0.6%

16.1%

1.4%

15.2%

0.4%

1.3%

1.4%

4.7%

100.0%


5.1 PLAN NOTLARI

A. GENEL HÜKÜMLER

A.1.REVĐZYON PLAN ONAMA YER ALMAKTADIR.

A.2. JEOLOJĐK VE JEOTEKNDEPREM YÖNETMELĐĞĐNE UYULACAKTIR.

A.3. KAMU ALANLARINDA EMSAL:1.50, ÇEKME MESAFELEROLARAK UYGULANACAKTIR. KAGEREKTĐRDĐĞĐ ŞEKĐLDE BEL

A.4. BĐRDEN FAZLA BODRUM KAT, OTOPARK AMAÇLI YAPILAB

A.5. ADA BAZLI UYGULAMALARDA OTOPARK ÇÖZÜLECEKTĐR.

A.6. ADA BAZLI UYGULAMALARDA %5 ORANINDA AVAN PROJEDE SOSYAL, KÜLTÜREL, TĐCARĐ BĐRĐMLER YERALAB

A.7.KENTSEL TASARIMA DAYALI YAPILAN AVAN PROJE ÇEKME MESAFELERĐNE UYMA ZORUNLULU

A.8. MĐNĐMUM PARSEL BÜYÜKLÜ

A.9. PLAN ÜZERĐNDE BELĐVE ĐLGĐLĐ YÖNETMELĐKLER

B. ÖZEL HÜKÜMLER

B.1. KONUT ALANLARI

B.1.1. GELĐŞME KONUT ALANI

KONUT ALANLARINDA MAKSUYGULANACAKTIR.

ADALARIN B ĐR KISMINDA YER ALABĐLĐR.

ADA BAZINDA M ĐMARĐ AVAN PROJE UYGULAMALARINYETKĐLĐDĐR. BLOK BOYLARI VE BLOKLAR ARASI ÇEKME MESAFELERKENTSEL TASARIMIN ÖNGÖRDÜYETKĐLĐDĐR.

B.2. KENTSEL ÇALI ŞMA ALANLARI

B.2.1. TĐCARET ALANLARI

B.2.1.1. TĐCARET ALANI-

TĐCARET ADALARINDA

TĐCARET ALANLARINDA MAKSUYGULANACAKTIR.

B.2.1.2. TĐCARET ALANI-

TĐCARET ADALARINDA HER HALÜKARDA GEN


ONAMA SINIRI GAZĐANTEP ĐLĐ, ŞEHĐT KAM ĐL

K VE JEOTEKNĐK RAPORLAR DOĞRULTUSUNDA YÜRÜRLÜKTEKĐĞĐNE UYULACAKTIR.

KAMU ALANLARINDA EMSAL:1.50, ÇEKME MESAFELERĐ: MĐNUMUM 5 METRE OLARAK UYGULANACAKTIR. KA T YÜKSEKLĐKLERĐ FONKSĐYONUN

LDE BELĐRLEMEYE ĐLGĐLĐ BELEDĐYE YETKĐLĐ

RDEN FAZLA BODRUM KAT, OTOPARK AMAÇLI YAPILABĐLĐ

ADA BAZLI UYGULAMALARDA OTOPARK ĐHTĐYACI ADA ĐÇĐNDE

ADA BAZLI UYGULAMALARDA %5 ORANINDA AVAN PROJEDE SOSYAL, Đ ĐMLER YERALABĐLĐR.

NTSEL TASARIMA DAYALI YAPILAN AVAN PROJE UYGULAMALARINDA NE UYMA ZORUNLULUĞU YOKTUR.

MUM PARSEL BÜYÜKLÜĞÜ 500 M2’ DĐR.

NDE BELĐRTĐLMEYEN HUSUSLARDA 3194 SAYILI ĐĐKLERĐGEÇERLĐDĐR.

ME KONUT ALANI

KONUT ALANLARINDA MAKS ĐMUM KAT YÜKSEKL ĐĞĐ 3.50 METRE OLARAK

R KISMINDA ĐHTĐYAÇ HAL ĐNDE ZEMĐN KATLARDA T

Đ AVAN PROJE UYGULAMALARINDA ĐLGĐLR. BLOK BOYLARI VE BLOKLAR ARASI ÇEKME MESAFELER

KENTSEL TASARIMIN ÖNGÖRDÜĞÜ ŞEKĐLDE UYGULAMAYA ĐLG

MA ALANLARI

ALANLARI

1

CARET ADALARINDA HER HALÜKARDA GENĐŞ YOLDAN KOT VER

CARET ALANLARINDA MAKS ĐMUM KAT YÜKSEKL ĐĞĐ 4.00 METRE OLARAK

2

CARET ADALARINDA HER HALÜKARDA GENĐŞ YOLDAN KOT VER

45

ĐL ĐLÇESĐ’NDE

RULTUSUNDA YÜRÜRLÜKTEKĐ

ĐNUMUM 5 METRE YONUN ĐLĐDĐR.

ĐLĐR.

Đ ĐNDE

ADA BAZLI UYGULAMALARDA %5 ORANINDA AVAN PROJEDE SOSYAL,

UYGULAMALARINDA

LMEYEN HUSUSLARDA 3194 SAYILI ĐMAR KANUNU

3.50 METRE OLARAK

N KATLARDA T ĐCARĐ BĐRĐM

ĐLGĐLĐ BELEDĐYE R. BLOK BOYLARI VE BLOKLAR ARASI ÇEKME MESAFELERĐ

ĐLGĐLĐ BELEDĐYESĐ

YOLDAN KOT VERĐLĐR.

4.00 METRE OLARAK

YOLDAN KOT VERĐLĐR.


TĐCARET ALANLARINDA MAKSUYGULANACAKTIR.

BU ALANLARA ĐHTĐYAÇ HALYAPILAB ĐLĐR.

B.3. SOSYAL ALTYAPI ALANLARI

B.3.1. EĞĐTĐM TESĐSLERĐ ALANLARI

B.3.1.1. ĐLKOKUL ALANI

BU ALANLARDA EMSAL:1.50, YÜKSEKLĐKLERĐNĐ FONKSĐLGĐLĐ BELEDĐYE YETKĐ

B.3.1.2. ORTAOKUL ALANI

BU ALANLARDA EMSAL:1.50, TAKS:0.50, Yençok:5 KAT UYGULANACAKTIR. KYÜKSEKLĐKLERĐNĐ FONKSĐLGĐLĐ BELEDĐYE YETKĐ

B.3.1.3. LĐSE ALANI

BU ALANLARDA EMSAL:1.50, TAKS:0.50, Yençok:5 KAT UYGULANACAKTIR. KYÜKSEKLĐKLERĐNĐ FONKSĐLGĐLĐ BELEDĐYE YETKĐ

B.3.2. SAĞLIK TESĐSLERĐ ALANI

B.3.2.1. SAĞLIK TESĐSĐ ALANI

BU ALANLARINDA EMSAL:1.50, ÇEKME MESAFELEROLARAK UYGULANACAKTIR. KAGEREKTĐRDĐĞĐ ŞEKĐLDE BEL

B.3.3. SOSYAL VE KÜLTÜREL TES

B.3.3.1. SOSYAL TESĐS ALANI

SOSYAL YAŞAMIN N ĐTELTOPLUMUN FAYDANALACAYETĐŞTĐRME YURDU, YAMERKEZĐ, TOPLUM MERKEZHĐZMET VERMEK ÜZERE AYRI

BU ALANLARINDA EMSAL:1.50, ÇEKME MESAFELEROLARAK UYGULANACAKTIR. KAGEREKTĐRDĐĞĐ ŞEKĐLDE BEL

B.3.3.2. KAPALI SPOR TES

BU ALANLARINDA EMSAL:1.OLARAK UYGULANACAKTIR. KAGEREKTĐRDĐĞĐ ŞEKĐLDE BEL

B.3.4. ĐBADET ALANLARI

B.3.4.1. CAMĐ

BU ALANDA; CAM Đ VE KÜLLKOŞULUYLA CAM ĐYE A


CARET ALANLARINDA MAKS ĐMUM KAT YÜKSEKL ĐĞĐ 4.00 METRE

YAÇ HAL ĐNDE KÜÇÜK ÖLÇEKLĐ MAHALLE MESC

B.3. SOSYAL ALTYAPI ALANLARI

SLERĐ ALANLARI

LKOKUL ALANI

BU ALANLARDA EMSAL:1.50, TAKS:0.50, Yençok:5 KAT UYGULANACAKTIR. KFONKSĐYONUN GEREKTĐRDĐĞĐ ŞEKĐLDE BEL

YE YETKĐLĐDĐR.

B.3.1.2. ORTAOKUL ALANI


YE YETKĐLĐDĐR.


YE YETKĐLĐDĐR.

SLERĐ ALANI

Đ Đ ALANI

EMSAL:1.50, ÇEKME MESAFELERĐ: 5 METREOLARAK UYGULANACAKTIR. KA T YÜKSEKLĐKLERĐNĐ FONKSĐYONUN

ĐLDE BELĐRLEMEYE ĐLGĐLĐ BELEDĐYE YETKĐ

B.3.3. SOSYAL VE KÜLTÜREL TESĐS ALANLARI

ĐS ALANI

ĐTELĐĞĐNĐ VE DÜZEYĐNĐ ARTIRMAK AMACI TOPLUMUN FAYDANALACAĞI KREŞ, KURS, YURT, ÇOCUK YUVASI,

RME YURDU, YAŞLI VE ENGELLĐ BAKIM EV Đ, REHABĐLĐ, TOPLUM MERKEZĐ, ŞEFKAT EVLERĐ GĐBĐ FONKSĐYONLARDA

ZMET VERMEK ÜZERE AYRILAN ALANLARDIR.



B.3.3.2. KAPALI SPOR TESĐSĐ ALANI



BADET ALANLARI

VE KÜLL ĐYESĐ, CAMĐNĐN MĐMARĐSĐ ĐLE UYUMLU OYE AĐT, LOJMAN, KÜTÜPHANE, AŞEVĐ, DĐNLENME SALONU,

46

4.00 METRE OLARAK

MAHALLE MESCĐDLERĐ

UYGULANACAKTIR. K AT LDE BELĐRLEMEYE

BU ALANLARDA EMSAL:1.50, TAKS:0.50, Yençok:5 KAT UYGULANACAKTIR. K AT LDE BELĐRLEMEYE

BU ALANLARDA EMSAL:1.50, TAKS:0.50, Yençok:5 KAT UYGULANACAKTIR. K AT LDE BELĐRLEMEYE

: 5 METRE, Yençok:5 KAT FONKSĐYONUN YE YETKĐLĐDĐR.

ARTIRMAK AMACI ĐLE , KURS, YURT, ÇOCUK YUVASI,

ĐLĐTASYON ĐYONLARDA



LE UYUMLU OLMAK ĐNLENME SALONU,


YURT VE KURS YAPISI ĐMÜŞTEMĐLATLARI ĐLEYAPILAB ĐLĐR.

BU ALANLARDA EMSAL:1.YÜKSEKLĐKLERĐNĐ FONKSĐLGĐLĐ BELEDĐYE YETKĐ

B.4. AÇIK VE YE ŞĐL ALANLAR

B.4.1. PARK

PARK ALANLARINDA KAPALI ALAN %3’Ü GEÇMEMEK ÜZERE BÜFE WC, PERGOLE VB BÖLÜMLER YER ALAB

B.4.2. MEYDAN

MEYDANLARDA KAPALI ALAN %3’Ü GEÇMEMEK ÜZERE BÜFE WC, PERGOLE VB BÖLÜMLER YER ALABĐLĐ

B.4.3. AĞAÇLANDIRILACAK ALAN

BÖLGESEL BĐTKĐ FAUNASINA UYGUNREKREATĐF AMAÇLI DÜZENLENEBGEÇMEMEK ÜZERE REKREAT

B.5. TEKNĐK ALTYAPI

B.5.1. ULAŞIM

B.5.1.1. KARAYOLLARI

B.5.1.1.1. BÖLÜNMÜŞ TA

PLANDA; 25 VE 20 METRE OLARAKBÖLGESĐNĐN ÇEVRESĐGENEL TOPLAYICI YOLLARDIR.

B.5.1.1.2. TAŞIT YOLU

PLANDA: 12 METRE OLARAK PLANLANMIKAPSAMINDAK Đ FONKSTOPLAYICI YOLLARA ER


YURT VE KURS YAPISI ĐLE GASĐLHANE, ŞADIRVAN VE HELA GĐ AÇIK VEYA ZEM ĐN ALTI KAPALI OTOPARK

BU ALANLARDA EMSAL:1.50, TAKS:0.50 UYGULANACAKTIR. Yençok VE FONKSĐYONUN GEREKTĐRDĐĞĐ ŞEKĐLDE BEL

YE YETKĐLĐDĐR.

L ALANLAR

PARK ALANLARINDA KAPALI ALAN %3’Ü GEÇMEMEK ÜZERE BÜFE WC, PERGOLE VB BÖLÜMLER YER ALABĐLĐR.

KAPALI ALAN %3’Ü GEÇMEMEK ÜZERE BÜFE WC, PERGOLE VB ĐLĐR.

AÇLANDIRILACAK ALAN

FAUNASINA UYGUN AĞAÇLANDIRILMASI YAPILARAK, F AMAÇLI DÜZENLENEBĐLECEK ALANLARDIR. KAPALI ALAN %5’

GEÇMEMEK ÜZERE REKREATĐF TESĐSLER YER ALABĐLĐR.

Ş TAŞIT YOLU

PLANDA; 25 VE 20 METRE OLARAK PLANLANMI Ş OLAN BU YOLLAR, PLAN N ÇEVRESĐNDEKĐ YERLEŞMELER ĐLE BAĞLANTISINI SA

GENEL TOPLAYICI YOLLARDIR.

PLANDA: 12 METRE OLARAK PLANLANMIŞ OLAN BU YOLLAR, PLAN FONKSĐYONLARI BĐRBĐRĐNE BAĞLAYAN VE GENEL

OPLAYICI YOLLARA ERĐŞĐMĐ SAĞLAYAN YOLLARDIR.

47

ADIRVAN VE HELA GĐBĐ N ALTI KAPALI OTOPARK

Yençok VE KAT LDE BELĐRLEMEYE

PARK ALANLARINDA KAPALI ALAN %3’Ü GEÇMEMEK ÜZERE BÜFE WC,

KAPALI ALAN %3’Ü GEÇMEMEK ÜZERE BÜFE WC, PERGOLE VB

AÇLANDIRILMASI YAPILARAK, LECEK ALANLARDIR. KAPALI ALAN %5’ Đ

OLAN BU YOLLAR, PLAN LANTISINI SAĞLAYAN

OLAN BU YOLLAR, PLAN LAYAN VE GENEL


6 DEĞERLENDĐRME VE SONUÇ

Gaziantep Đli, sahip olduğ

ve kentsel hareketliliğin getirdi

planlı hareket ederek çarpık kentle

farkında.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi bu kapsamda ara

teknik yönleriyle uygunluk arz eden proje alanını belirlemi

yüksek, planlı ve sağlıklı 50.000 konut ve gerektirdi

geçirmeyi hedeflemiştir. Bu kapsamda TOK

çalışması devamında TOKĐ koordinatörlü

Güneydoğu Anadolu'nun en büyük ölçekli toplu konut alanı özelli

çalışmada modern yaşam standartlarını kar

ve malzeme yaklaşımı ile tarihe dönük gele

olup ülkemiz ve bölgemizde farklılık elde etmesi kaçınılmazdır.


RME VE SONUÇ

li, sahip olduğu sosyal ve ekonomik potansiyel nedeniyle yüksek nüfus artı

in getirdiği konut talebini karşılayabilmek için kamu gücü olarak hızlı,

planlı hareket ederek çarpık kentleşmeye ve gecekondulaşmaya sebep olmaması gerekti

ehir Belediyesi bu kapsamda araştırmasını yaparak fiziki, sosyal ve

teknik yönleriyle uygunluk arz eden proje alanını belirlemiş ve bu alanda ya

lıklı 50.000 konut ve gerektirdiği donatı aktivite alanlarını hayata

tir. Bu kapsamda TOKĐ öncülüğünde hazırlanmı

Đ koordinatörlüğünde gerçekleştirilecek imalat çalı

u Anadolu'nun en büyük ölçekli toplu konut alanı özelliğini kazanacaktır. Yapılan

am standartlarını karşılayan, kültürel ve yerel değerlere saygılı, mekan

ımı ile tarihe dönük geleceği tasarlayan planlama anlayı

olup ülkemiz ve bölgemizde farklılık elde etmesi kaçınılmazdır.

48

u sosyal ve ekonomik potansiyel nedeniyle yüksek nüfus artışı

ılayabilmek için kamu gücü olarak hızlı,

maya sebep olmaması gerektiğinin

tırmasını yaparak fiziki, sosyal ve

alanda yaşam standartları

i donatı aktivite alanlarını hayata

ünde hazırlanmış olan planlama

ek imalat çalışmalarıyla bölge

ini kazanacaktır. Yapılan

ğerlere saygılı, mekan

i tasarlayan planlama anlayışı ile ele alınmış


PLANLAMA ALANINA


PLANLAMA ALANINA ĐLĐŞKĐN FOTOĞRAFLAR

49

RAFLAR



50



51


KAYNAKÇA

• TRC1 Düzey 2 Bölgesi (Gaziantep

• Đllerın Ve Bölgelerin Sosyo

2011)

• Đpekyolu Kalkınma Ajansı Stratejik Planı (2014

• Stratejik Plan 2013 - 2017

Đnternet Kaynakları

• http://www.gaziantep

• http://www.kentselvizyon.org/KentselVizyon

df

• http://www.gaziantep.com.tr/sayfa/tarihi

• http://tuikapp.tuik.gov.tr/nufusmenuapp/menu.zul


TRC1 Düzey 2 Bölgesi (Gaziantep-Adıyaman-Kilis) Mevcut Durum

llerın Ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araş

pekyolu Kalkınma Ajansı Stratejik Planı (2014-2018)

2017

http://www.gaziantep-bld.gov.tr/files/yeniduyuru/plan-aciklama-raporu1423.pdf

kentselvizyon.org/KentselVizyonpdf/27_Gaziantep_vizyonplani_small.p

http://www.gaziantep.com.tr/sayfa/tarihi-7

http://tuikapp.tuik.gov.tr/nufusmenuapp/menu.zul

52

Kilis) Mevcut Durum Tespiti

lik Sıralaması Araştırması (SEGE-

raporu1423.pdf

pdf/27_Gaziantep_vizyonplani_small.p

Documents

GAZİANTEP -ŞEHİTKAMİL GELİŞME TOPLUKONUT ALANI · 2020. 7. 4. · GAZİANTEP -ŞEHİTKAMİL GELİŞME TOPLUKONUT ALANI 2 GENEL ARA ŞTIRMALAR 2.1 BÖLGE ĐÇĐNDEK Đ KONUMU