ŠG Prijepolje 0. UVOD

OGŠ „Vučja-Jasike“ 1

ZZ „Inex – Napredak Company“

Nova Varoš Odsek za planiranje i projektovanje u šumarstvu ŠG "Prijepolje"

0. UVOD

Uvodne informacije i napomene

Gazdinska jedinica "Vučja-Jasike" se nalazi u šumskoj oblasti zapadne Srbije i pripada Limskom šumskom području i Zlatiborskom okrugu, a njom gazduje ZZ „Inex-Napredak company“ iz Nove Varoši.

Za ovu gazdinsku jedinicu ovo je drugo uređivanje šuma. Prvo uređivanje urađeno je 2005.godine, kada je izvršena prostorna podela na 5 odeljenja.

Površina gazdinske jedinice je bila 100,93 ha, a tu je bila uračunata samo površina parcela koje se u posedovnim listovima vode kao šuma, dok ostale kategorije zemljišta nisu ušle u sastav gazdinske jedinice.

Prikupljanje terenskih podataka rađeno je u toku jeseni 2016. godine. Planovi gazdovanja sačinjeni su na bazi utvrđenog stanja dobijenog novim premerom. Pri

planiranju ciljeva i mera gazdovanja vodilo se računa o trajnosti prinosa i prirasta i o opštekorisnim funkcijama šuma.

Dendrometrijski podaci urađeni su mehanografski i u okviru gazdinske klase. Osnova je urađena po jedinstvenom informacionom sistemu prikupljanja taksacionih elemenata (inventarisanje šuma) i mehanografske obrade podataka za celu Srbiju.

Pri izradi Osnove gazdovanja vodilo se računa o njenom usaglašavanju sa važećim zakonskim propisima, pre svega odredbama Zakona o šumama (Sl. glasnik 30/2010 i 93/12) i Pravilnika o sadržini Osnova i programa gazdovanja šumama, godišnjeg plana i privremenog godišnjeg plana gazdovanja privatnim šumama (Sl. glasnik 122/03).


Odsek za planiranje i projektovanje u šumarstvu ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

1. PROSTORNE I POSEDOVNE PRILIKE

1.1 Topografske prilike

Topografske prilike obuhvataju: geografski položaj gazdinske jedinice, razgraničenje sa privatnim

i državnim posedom, kao i površinu gazdinske jedinice.

Gazdinska jedinica „Vučja-Jasike", nalazi se u slivnom području reke Lim, i praktično je

sastavljena od enklava unutar državnih šuma, a na prostoru GJ „Vučja-Kozomor-Vran“ i GJ „Zlatar I“,

kojim gazduje ŠG „Prijepolje“ iz Prijepolja.

Najniža nadmorska visina u gazdinskoj jedinici je 920 m u 6/5 odeljenju (Nova Varoš), dok se

najviša kota nalazi u 7/k. odeljenju, sa nadmorskom visinom od 1400 m (Markovo brdo). Visinska

razlika između najviše i najniže kote u gazdinskoj jedinici je 480 m.

1.1.1 GEOGRAFSKI POLOŽAJ GAZDINSKE JEDINICE

Po svom geografskom položaju gazdinska jedinica zauzima prostor između 19° 41' i 19° 54'

istočne geografske dužine od Pariza i između 43° 27' i 43° 29' severne geografske širine.

Teritorijalno i administrativno gazdinska jedinica pripada opštini Nova Varoš, koje se nalazi na

jugozapadnom delu Republike Srbije.

Gazdinska jedinica ne predstavlja kompaktnu teritorijalnu celinu, već je čini veliki broj manjih ili

većih parcela, međusobno udaljenih jedne od drugih, uglavnom uokvirenih karakterističnim linijama

terena, pretežno potocima i grebenima.

1.1.2 GRANICE

Gazdinska jedinica ne predstavlja kompaktnu teritorijalnu celinu, već je čini veliki broj parcela

većih ili manjih površina. Najvećim delom granična linija se pruža duž državnog poseda u granicama

gazdinske jedinice „Vučja-Kozomor-Vran“ (odeljenja 1,2,3,4,5 i 6(deo)) i „Zlatar I (odeljenja 6(deo) i

7). Veći kompleks formiraju 1., 2. i 3. odeljenje, kao i 4. i 5. odeljenje sa pravcem pružanja istok-zapad,

dužine oko 3 km, dok su 6. i 7.odeljenje sastavljene od većeg broja odvojenih parcela manjih površina.

1.1.3 POVRŠINA

Ukupna površina šuma i neobraslog zemljišta gazdinske jedinice „Vučja - Jasike“ je 271,64 ha i

nalazi se na teritoriji opštine Nova Varoš.

Gazdinska jedinica ima 7 odeljenja, sa prosečnom površinom od 38,81 ha.

Struktura površina prema vrsti kulture i zemljišta:

ZZ


Odsek za planiranje i

projektovanje u šumarstvu

ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Vrsta zemljišta Površina

(ha)

Zastupljenost

(%)

1. Visoke šume 25.49 9.4

2. Izdanačke šume 57.89 21.3

5. Šikare i šibljaci 26.52 9.8

Ukupno obraslo: 109.90 40.5

6. Šumsko zemljište 121.99 44.9

7. Neplodno 0.0 0.0

8. Za ostale svrhe 39.75 14.6

9. Zauzeće 0.0 0.0

Ukupno neobraslo: 161.74 59.5

Ukupno GJ: 271.64 100.0

Tuđe zemljište 0.0 0.0

Ukupno obrasla površina gazdinske jedinice je 109,90 ha, što je 40,5 % od površine gazdinske

jedinice. Visoke šume zauzimaju 9,4 %, izdanačke 21,3 %, a šibljaci 9,8 % ukupne površine gazdinske

jedinice.

Neobraslo zemljište zauzima 161,74 ha, što je 59,5 % od ukupne površine gazdinske.

1.2 Imovinsko pravne prilike

1.2.1 DRUŠTVENI POSED

Formiranjem šumskih područja u Srbiji 1962. godine, definisane su površine po katastarskim

opštinama i katastarskim parcelama u društvenoj svojini, koje ulaze u sastav Limskog šumskog

područja. Tom prilikom površina ove gazdinske jedinice nije bila obuhvaćena šumskim područjem, jer

su njene površine bile u privatnom vlasništvu, i tek od tada se vode kao društvena svojina.

sve katastarske parcele koje čine ovu gazdinsku jedinicu registrovane su u posedovnim listovima

Zemljoradničke zadruge. Detaljni katastarski premer izvršen je 1968. godine aerofotogrametrijskim

putem. Spornih parcela nema, jer su sporovi rešeni pre katastarskog premera. Ukupna površina

gazdinske jedinice je identična sa katastarskim stanjem. Pravo korišćenja na ovu društvenu imovinu

danas ima ZZ „Inex – Napredak Company“, koja je nastala spajanjem ZZ „Poljoprivreda“ i ZZ „Inex –

Napredak“.

Površina gazdinske jedinice „Vučja - Jasike“ je 271,64 ha. Ovom površinom obuhvaćene su

šume i neobraslo zemljište u društvenoj svojini u vlasništvu zadruge na delu opštine Nova Varoš.

Razlika u površini između dva uređivanja iznosi 170,71 ha. Razlog razlike u površini je

objašnjen u delu osnove 6.1.1 – Promena šumskog fonda po površini.

Spisak katastarskih parcela je prikazan u delu osnove – PRILOZI, a ovde će biti prikazan samo

spisak katastarskih opština sa površinama:




Nova Varoš

Naziv katastarske opštine Površina

ha ar m2

Vraneša 94 90 11

Nova Varoš 11 74 58

Tikva 120 98 05

Drmanovići 39 21 24

Brdo 4 80 17

UKUPNO: 271 64 15

1.2.2 PRIVATNI POSED

Unutar gazdinske jedinice „Vučja-Jasike“ nema privatnog poseda.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

2. PROSTORNE I POSEDOVNE PRILIKE

2.1 Reljef i geomorfološke karakteristike

Šume i zemljišta gazdinske jedinice se nalaze u graničnoj zoni između Dinarskog i Rodopskog

planinskog sistema u sklopu Starovlaškog planinskog masiva, izrazitog brdsko-planinskog područja u

Srbiji. Gazdinska jedinica se jednim delom (6. i 7. odeljenje) nalazi na planini Zlatar, a drugim (odeljenja

1-5) na padinama Kozomorai Vučje.

Zlatar sačinjava deo Starovlaških planina zapadne Srbije. Po reljefu se odlikuje postojanjem

prostornih visoravni i zatalasanih površina sa kojih se dižu planine.

Najizrazitiji greben predstavlja tok koji se diže od Bistrice (450 mnv) i preko Bitovika i Crnog

vrha, izlazi na Veliku krševu, te preko Vodene poljane, Bele stene i Drmanovića obrazuje sliv Bistrice.

Najniže kote se nalaze u Bistrici (450 mnv), a najviša na Velikoj krševi (1.625 mnv). Inače, najniža

tačka u gazdinskoj jedinici „Vučja-Jasike“ se nalazi na 905 mnv u slivu Varoške reke, na

magistralnomputu Prijepolje - Užice (odsek 6/a), a najviša na Zlataru, na Markovom brdu na 1400mnv

(7/k), što je visinska razlika od 495 m. Visinska razlika između najviše i najniže tačke iznosi 1.175 m.

Ovo je imalo za posledicu nastanak i veoma različitih tipova šuma i staništa i međuuticaj geološke

podloge, ekspozicije i nagiba.

Kao posledice razvijenosti reljefa, površine se odlikuju zastupljenošću svih ekspozicija, mada

prema opštoj izloženosti stranama sveta zastupljenije su toplije ekspozicije.

2.2 Geološka podloga i tipovi zemljišta

Što se tiče geološke podloge, na celoj površini gazdinske jedinice su zastupljeni trijarski krečnjaci i

škriljci-peščari.. Što se tiče vlažnosti, sveže je u uvalama i na severnim ekspozicijama, a suvo je na grebenima i

ostalim ekspozicijama. Biljni pokrivač je uglavnom ravnomerno raspoređen, bogatiji je u uvalama i zasenjenim mestima, dok je na grebenima i kamenjarima jako oskudan.

Na evoluciju zemljišta ove gazdinske jedinice uticale su razlike u geološkoj podlozi, osobinama reljefa i vegetaciji.

Površinska zastupljenost geološke podloge i tipova zemljišta prikazana je tabelom:

Vrsta stena Tip zemljišta Pha

ostalo(bez pripadnosti) 7.40

356.Dolomitni krečnjak 12.Smeđe na krečnjaku i dolomitu 15.20

356.Dolomitni krečnjak ukupno 15.20

552.Kvarciti i kvarcni škriljci 11.Distrično smeđe ili kiselo smedje zemljište 211.95

552.Kvarciti i kvarcni škriljci ukupno 211.95

801.Amfiboliti i amfibolitski škriljci 10.Eutrično smeđe ili gajnjača 37.09

801.Amfiboliti i amfibolitski škriljci ukupno 37.09

Ukupno: 271.64




Nova Varoš

Od vrsta stena (geološke podloge), najzastupljeniji su kvarciti i kvarcni škriljci, a od tipova

zemljišta distrično smeđe ili kiselo smeđe zemljište. U ostalo (bez pripadnosti vrsti zemljišta,

odnosno poreklu geološke podloge) zemljište su svrstani kamenjari, putevi, zgrade i drugi objekti,

trase dalekovoda...

Distrično smeđe ili kiselo smeđe zemljište

Ova zemljišta se formiraju na terenima sa izraženim reljefom, mnogobrojnim potocima, čestim i

strmim nagibima sa proređenim šumama što uslovljava da ovaj tip zemljišta nema razvijen profil. To su

plitka zemljišta sa nedovoljno izraženim horizontima, dok je po razvijenosti profila veoma heterogeno.

Pod šumom je najviše rasprostranjena faza A0 – A – C sa dubinom profila koji retko prelazi 25

cm, čak i na blažim nagibima.

Profil čija dubina može iznositi i preko 50 cm sa horizontom: A0 - A1 - A - (B) - C ili A1 - (B) -

C, horizont ima tamnosmeđu do sivosmeđu boju sa žutom nijansom i sitnozrnastu do sitnogrudvastu

strukturu sa dosta skeleta.

Prelazi između horizonata su najčešće postepeni i odvajaju se uglavnom preko povećanog učešća

odlomka matičnog supstrata.

Distrično smeđe ili kiselo smeđe zemljište je dobro propustljivo za vodu i dobro aerisano. Sadržaj

humusa u brdskom i srednjeplaninskom pojasu se kreće od 2% do 5%, a u višim predelima se kreće i do

10%, i zavisi od razvojne faze zemljišta, od načina iskorišćavanja, od obraslosti, vrste šume i drugih

činilaca.

Zemljište je kiselo (ph = 4,8 – 5,5), a stepen zasićenosti bazama je nizak (20 – 25%). Sadržaj

hranjivih materija je takođe dosta nizak.

Usled navedenih karakteristika da bi se ova zemljišta pretvorila u dobra šumska staništa,

neophodno je primeniti odgovarajuće agrotehničke mere.

Distrično smeđe ili kiselo smeđe zemljište je podložno eroziji.

Smeđe zemljište na krečnjaku i dolomitu

Smeđe zemljište na krečnjaku nije dovoljno definisano u pogledu sastava glina i humusa. Na

terenu je teško povući granicu između dublje posmeđene rendzine i smeđeg zemljišta, a na nižim

nadmorskim visinama razliku između smeđeg zemljišta i crnice.

Dubina profila prosečno iznosi od 40 - 60cm, ponegde i više, a između blokova krečnjaka i u

podnožjima brda može biti dublje zemljište sa profilom A - (B) - C.

Po sastavu ovo zemljište spada u srednje tešku glinušu ili tešku ilovaču. Količina gline je nešto

veća u dubljim slojevima. Higroskopska vlaga iznosi 3 - 7%, upija dobro vodu i zadržava bolje nego

rendzina. Aeracija je dobra. Reakcija je neutralna, slabo kisela i slabo alkalna. Vrednost ph je 5,2 - 8,1.

Smeđe zemljište na krečnjaku je pogodno za šumu i pašnjake.

Eutrično smeđe ili gajnjača

Eutrična smeđa zemljišta su duboka zemljišta, uglavnom težeg teksturnog sastava, što ih čini

slabije propustljivim za vodu. Reakcije su umereno do slabo kisele, što zavisi od karakteristika organske

materije, odnosno od osnovne vrstekoja produkuje lisni otpad.

Totalni kapacitetadsorpcije je visok, a takođe i stepen zasićenosti baznim katjonima. Sadržaj

biljkama pristupačnih asimilativa je uglavnom zadovoljavajući.sadržaj humusa, a samim tim i ukupnog

azota takođe zavisi od vrste fitocenoze, nadmorske visine i uslova pod kojima se odvija proces

humifikacije. Blago kisela reakcija omogućava dovoljno brzu mineralizaciju azota i njegov prelazak u

biljkama pristupačan oblik.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

2.3 Hidrografske karakteristike

Na hidrografske uslove najviše utiču geološka podloga i reljef.

Za gazdinsku jedinicu možemo reći da je bezvodna, pogotovo za one delove gazdinske jedinice

koji se nalaze na većim nadmorskim visinama. Veći vodeni tokovi protiču u blizini ove gazdinske

jedinice. To su: Zlatarska reka, Bistrica, Veljušnica, Uvac i Lim. Međutim, nijedna od pomenutih reka ne

protiče kroz ovu gazdinsku jedinicu.

Opšta je ocena da su hidrografski uslovi u gazdindskoj jedinici nepovoljni.

2.4 Klima

Za definisanje klimatskih prilika u gj. „Vučja-Jasike“, korišćeni su podaci1 sa meteoroloških

stanica Sjenica i Zlatibor sa periodom osmatranja 1981-2010 godina.

Prema navedenoj studiji izdvajaju se tri klimatske zone: dolinska zona, zona padina i planinska

zona. U konkretnom slučaju interesantna je planinska klimatska zona koja obuhvata najviše delove

Zlatara. Karakteristike klime ove zone su oštre i duge zime sa dosta snega, kratka i prohladna leta sa

povremenim padavinama .

Meteorološke stanice Sjenica (1038 m.n.v.) i Zlatibor (1028 m.n.v.) se karakterišu sličnim opštim

položajem (koordinate i nadmorske visine) ispitivanom području, pa na objektivan način mogu prikazati

klimatske prilike na Zlataru, u širem smislu.

Kao osnovni klimatski pokazatelji korišćeni su sledeći podaci: srednje mesečne i godišnje

temperature, srednje mesečne i godišnje sume padavina, srednje mesečne i godišnje relativne vlažnosti

vazduha i poslednji i prvi datum sa minimalnom temperaturom manjom od 0ºC.

Trajanje sunčevog sjaja

Prosečno mesečno trajanje sijanja sunca u časovima:

Meteorološka

stanica

Trajanje sijanja sunca

Godišnjee I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Zlatibor 92,1 105,7 141,9 161,4 210,1 229,8 272,9 259,4 196,1 160,6 108,1 76,4 2014,5

Sjenica 87,0 101,3 145,6 162,3 206,2 229,5 264,4 246,1 179,6 145,7 96,6 72,6 1936,8

Trajanje sunčevog sjaja se kreće od 1900 – 2100 časova godišnje, a naročito je veliko u toku letnjih

meseci.

1 Podaci su uzeti iz Hidrometeorološkog zavoda Srbije




Nova Varoš

Temperatura Podaci srednjih mesečnih temperatura vazduha u

oC

Apsolutne temperaturne vrednosti se kreću od – 19,8 oC do 35,8

oC na Zlatiboru, odnosno od – 35,6

oC do 36,2

oC u Sjenici, što znači da se godišnja kolebanja temperature kreću u granicama do 55,6

o na

Zlatiboru, odnosno do 71,8 o u Sjenici.

Srednje mesečne i godišnje temperature vazduha

Meteorološka Srednja mesečna i godišnja temperatura vazduha (C) na 2 m u zaklonu

Godišnja stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Zlatibor -2,1 -1,3 2,4 7,2 12,3 15,4 17,2 17,5 13,1 8,8 3,2 -1,2 7,7

Sjenica -3,6 -2,7 1,8 6,5 11,5 14,7 16,5 16,2 11,9 7,8 2,2 -2,1 6,7

Iz prethodne tabele se vidi da je prosečna godišnja temperatura na Zlaiboru 7,7

oC, a u Sjenici 6,7

oC. Najhladniji mesec i na Zlatiboru i u Sjenici je januar sa prosečnim temperaturama od -2,1

oC,

odnosno -3,6 oC, a najtopliji mesec u godini na Zlatiboru je avgust sa temperaturom od 17,5

oC, dok je u

Sjenici najtopliji jul sa prosečnom temperaturom od 16,5 oC

Padavine

Mesečna količina padavina u mm

Meteorološka Padavine (mm) Godišnje

stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Zlatibor 65,4 68,5 73,4 79,0 94,4 110,2 96,3 78,8 98,3 78,2 92,3 82,6 1017,3

Sjenica 46,3 47,4 46,4 55,7 71,5 79,1 66,9 62,0 75,6 62,4 74,1 62,2 749,5

Godišnja suma padavina na Zlatiboru je 1017,3 mm/m2, a u Sjenici 749,5 mm/m

2.

Meteorološka stanica Zlatibor Sjenica

Srednja godišnja temperatura ˚C 7,7 6,7

Srednja godišnja minimalna temperatura ˚C 3,9 1,2

Ekstremna minimalna temperatura ˚C -19,8 -35,6

Srednja godišnja maksimalna temperatura ˚C 12,8 12,9

Ekstremna maksimalna temperatura ˚C 35,8 36,2

Srednji broj mraznih dana 116 142

Srednji broj tropskih dana 5 5

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Prosečan broj dana sa snežnim pokrivačem po mesecima

Meteorološka Broj dana sa snežnim pokrivačem Godišnje

stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Zlatibor 27 24 20 5 0 0 0 0 0 2 12 23 114

Sjenica 27 23 18 4 0 0 0 0 0 2 9 21 103

Prosečan godišnji broj dana sa snežnim pokrivačen na Zlatiboru je 114, a u Sjenici 103.

Vetar

Prosečne godišnje čestine i brzine vetra i godišnji broj dana bez vetra

Meteorološka Vetar – relativne čestine po pravcima i tišine u promilima

stanica N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW tišina

Zlatibor 110 39 81 33 32 12 28 15 38 92 271 35 14 8 29 52 111

Sjenica 32 33 16 19 18 54 36 34 21 45 49 45 31 100 86 79 302

Vetar – srednje brzine po pravcima u m/s

N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW

Zlatibor 1,9 1,5 1,5 1,7 1,7 1,9 2,0 2,2 3,7 4,0 2,9 2,3 1,7 1,5 1,5 1,7

Sjenica 2,3 1,9 1,6 1,5 2,0 2,5 2,6 2,2 2,6 3,2 4,0 2,8 2,0 2,4 2,9 2,6

Na Zlatiboru je najučestaliji pravac duvanja vetra jugozapadni, a u Sjenici su najčešći vetrovi iz

pravca severa i zapada.

U vegetacionom periodu se izluči blizu 50 % padavina što povoljno deluje na biljke. Na osnovu

sume padavina, količine padavina u toku vegetacionog perioda i relativne vlage može se zaključiti da su

ovi uslovi veoma povoljni za razvoj šumske vegetacije. Znatan deo padavina javlja se u obliku snega što

uzrokuje da se gotovo u celom zimskom periodu zadržava snežni pokrivač. Prve snežne padavine su

obično u oktobru, a poslednje u aprilu, ponekad u maju. Treba napomenuti negativan mestimičan uticaj

snega u vidu snegoloma i snegoizvala na šumskoj vegetaciji što je posledica i mestimične pojava Fomes

annosusa.

Vetrovi na ovim prostorima duvaju iz svih pravaca, međutim njihova jačina i pravac duvanja nisu

isti u svim mesecima. Važnu ulogu imaju orografski položaj, stanje vegetacije, otvorenost pojedinih

kotlina i dr. U višim predelima vetrovi duvaju jače pa često prouzrokuju veće štete od vetroloma i

vetroizvala.

Nejednako trajanje vegetacionog perioda i česte pojave kasnih prolećnih mrazeva su uzrok

varijabilnosti debljinskog i zapreminskog prirasta jer mrazevi znaju da unište potpuno oformljene

asimilacione organe biljaka.

2.5 Opšte karakteristike šumskih ekosistema

Na razvitak i današnje stanje vegetacije uticali su mnogobrojni činioci, a naročito reljef, nagib,

ekspozicija, nadmorska visina i klimatski faktori kao što su padavine i temperatura.

Prema vertikalnom rasprostranjenju šuma GJ „Vučja-Jasike“ pripada brdsko – planinskom pojasu.

Svi tipovi šuma Srbije svrstani su u jedinice višeg reda - komplekse.




Nova Varoš

U ovoj gazdinskoj jedinici mogu se izdvojiti sledeći kompleksi:

Kompleks (pojas) kseromezofilnih kitnjakovih i grabovih tipova šuma

Kompleks (pojas) mezofilnih bukovih i bukovo-četinarskih tipova šuma

Kompleks (pojas) frigorofilnih četinarskih tipova šuma

Kompleks (pojasevi) se dalje rasčlanjuju na ceno - ekološke grupe. Od navedenih kompleksa za ovu gazdinsku jedinicu mogu se izdvojiti sledeće ceno - ekološke grupe šuma:

3. Kompleks (pojas) kseromezofilnih kitnjakovih i grabovih tipova šuma Ceno - ekološka grupa 31 – šuma kitnjaka i cera (Quercion petraeae-cerris) na različitim

smeđim zemljištima Grupa ekoloških jedinica 312 – šuma cera (Quercetum cerris) na seriji zemljišta A-C do A1-

A3-B1-C 4. Kompleks (pojas) mezofilnih bukovih i bukovo-četinarskih šuma Ceno - ekološka grupa 42 - planinska šuma bukve (Fagenion moesiacae montanum) na

različitim smeđim zemljištima Grupa ekoloških jedinica 421 – planinska šuma bukve (Fagetum moesiacae montanum) na

različitim smeđim zemljištima Grupa ekoloških jedinica 422 – šuma bukve, graba i plemenitih lišćara (Aceri-Carpini-

Fagetum moesiacae montanum) na humusno-silikatnim i manje-više skeletnim smeđim zemljištima 6. Kompleks (pojas) frigorofilnih četinarskih tipova šuma Ceno - ekološka grupa 61 - šume smrče (Piceion excelsae) na distričnim humusno – silikatnim,

smeđim podzolastim zemljištima i crnicama na krečnjacima Grupa ekoloških jedinica 611 - šuma smrče (Piceion excelsae serbicum) na distrično humusno –

silikatnim smeđim zemljištima i crnicama na krečnjacima Ekološka pripadnost po površini, sa pripadajućim zapreminama, prirastom i etatima:

Ekoloska prip.

-kompeks

Cenoekoloska

grupa

Grupa

ekoloskih

jedinica

Pha V(m3) ZV (m

3) E(m

3)

3 31 312 42.45 4435.4 85.5 641.7

31 ukupno 42.45 4435.4 85.5 641.7

3 ukupno 42.45 4435.4 85.5 641.7

4 42 421 42.05 1163.1 25.1 477.6

4 42 422 1.19 67.7 1.3 9.5

42 ukupno 43.24 1230.8 26.5 487.1

4 ukupno 43.24 1230.8 26.5 487.1

6 61 611 24.21 2499.7 53.7 61.5

6 ukupno 24.21 2499.7 53.7 61.5

61 ukupno 24.21 2499.7 53.7 61.5

Ukupno: 109.90 8165.9 165.6 1190.2

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

2.6 Opšti faktori značajni za stanje šumskih ekosistema

Ukupne ekološke faktore značajne za stanje šumskih ekosistema u ovom području karakterišu

pogodna umerena kontinentalna klima koja na većim nadmorskim visinama prelazi u planinsku klimu

sa velikom količinom vlage koja omogućuje dovoljno trajanje vegetativnog perioda.

Geomorfološke i orografske karakteristike imaju veliki uticaj na formiranje različitih staništa,

odnosno zemljišta.

Orografski faktori (reljef, nadmorska visina, ekspozicija, inklinacija, konfiguracija i dr.) ukazuju na

to da su ova staništa tipično šumska staništa.

Edafski faktori (tip zemljišta, dubina, skeletnost, pedološka podloga, sastav i dr.) potvrđuju da su

staništa srednje pogodna. Uslovi su pogodniji za četinarske vrste, dok su nešto slabiji za lišćarske vrste

(plitko, skeletno zemljište).

Hidrografski faktori vezani za vrstu i zastupljenost vodotoka i slivova su u direktnoj korelaciji sa

šumskom vegetacijom.

Klimatski faktori pokazuju karakteristike kontinentalne i umereno-kontinentalne klime sa toplim

letima, dugim i oštrim zimama, sa povoljnom količinom padavina.

Biotički faktori (uticaj antropogenih činilaca i zastupljenost pojedinih tipova šuma) povoljno utiču

na stanište, vodni režim, klimu i ostale činioce koji su u međusobno zavisnim odnosima.




Nova Varoš

3. PRIVREDNE KARAKTERISTIKE

3.1 Ekonomske i kulturne prilike

Gazdinska jedinica "Vučja - Jasike" nalazi se na teritoriji opštine Nova Varoš.

Površina opštine je 581 km2 sa ukupno 16758 stanovnika, raspoređenih u 32 naseljena mesta.

Prirodni uslovi za privredni razvoj ovog područja su dosta povoljni. U prvom redu dolazi šumarstvo i

drvna industrija. Ukupna površina šuma na području ove opštine je 18.290 ha, što znači da je

šumovitost 31,4 % i veća je od proseka u Republici Srbiji (27,3 %).

Područje ima povoljnu lokaciju u odnosu na potrošače tehničkog i prostornog drveta tako da

je njihov plasman obezbeđen.

Administrativni, privredni i kulturni centar opštine je Nova Varoš.

3.2 Organizacija i materijalna opremljenost

Šumama i zemljištem gazdinske jedinice „Vučja-Jasike“ gazduje ZZ „Inex-Napredak

company“, sa sedištem u Novoj Varoši.

Osnovna delatnost zadruge je poljoprivredna proizvodnja, poljoprivredne usluge, stočarstvo i

šumarstvo.

3.2.1 Kadrovska struktura

Kadrovska struktura prema stepenu stručnosti u Š.U. "Nova Varoš" je sledeća:

Visoka stručna sprema 1

Viša stručna sprema 1

Srednja stručna sprema 5

Kvalifikovani radnici 2

NK 3

Ukupno: 12

Među zaposlenim radnicima nema kadrova šumarske struke, pa će radove na gajenju i

korišćenju šuma vršiti stručnjaci iz JP “Srbijašume”.

3.2.2. Popis osnovnih sredstava

Zadruga ne raspolaže sa osnovnim sredstvima

3.2.2. Popis objekata

Upravna zgrada u Novoj Varoši

Prateći objekti u KO Drmanovići

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

3.3 Otvorenost šumskog kompleksa saobraćajnicama

Otvorenost, odnosno pristupačnost šumama, jedan je od osnovnih uslova za intezivno gazdovanje,

kao i korišćenje drvne mase i drugih proizvoda. Od pristupačnosti šumskim kompleksima zavisi i obim

primene mehanizacijeu šumarstvu.

Područjem na kome se prostire gazdinska jedinica prolazi magistralni put Prijepolje – Užice i Nova

Varoš – Sjenica (odeljenja 6 i 7). Osim ovih puteva, postoje i makadamski (tvrdi) putevi koji povezuju

okolna sela, a prolaze kroz gazdinske jedinice „Zlatar I“ i „Vučja-Kozomor-Vran“ i omogućuju pristip

parcelama koje čine ovu gazdinsku jedinicu.

Kako gazdinsku jedinicu čini veliki broj katastarskih parcela međusobno manje ili više udaljenih, a

uz to i manjih površina, to o ukupnoj otvorenosti ovih šuma nema potrebe govoriti. Mora se konstatovati

da je celokupna gazdinska jedinica smeštena kao skup enklava unutar državnog zemljišta, i da je pristup

svakoj parceli pod šumom omogućen asfalznim ili tvrdim kamionskim putevima. Kako se radi o malim

parcelama, putevi unutar samih parcela nisu potrebni.

3.4 Dosadašnji zahtevi prema šumama u gazdinskoj jedinici i dosadašnji način

korišćenja šumskih resursa

Dosadašnje gazdovanje šumama ove gazdinske jedinice vršeno je na osnovu posebnih uređajnih

elaborata – Posebnih osnova gazdovanja šumama. Posebnim osnovama su utvrđivani dugoročni i

kratkoročni ciljevi unapređivanja stanja šuma. Ciljevi gazdovanja šumama predstavljaju osnovno

opredeljenje i polazni element u planiranju. Način korišćenja šuma u proteklom periodu je bio takav da

se težilo da to bude u skladu sa potrebama, zahtevima i mogućnostima sastojine, ali uglavnom je bio

podređen uticajem štetnih uticaja na šumu(sušenje i štete nastale od snega i vetra)

3.5 Mogućnost plasmana šumskih proizvoda

Zemljoradnička zadruga ne poseduje sopstvene prerađivačke pogone, ali na području opštine

postoji veliki broj strugara za primarnu preradu, čiji su kapaciteti veliki.

Trupci četinara:

„Jela" – Prijepolje

„Matkom" – Prijepolje

„Žarvine" – Prijepolje

„Mišo komerc" – Prijepolje

„Vihor" – Nova Varoš

„Braća Sekulić" – Nova Varoš

„Sekulić“ – Nova Varoš

„Nataša“ – Nova Varoš

Celuloza četinara i lišćara:

„Produkt-promet" – Prijepolje

i svima po potražnji. Ogrevno drvo, kao glavni sortiment, može se prodati lokalnom stanovništvu, ili

fabrikama za proizvodnju peleta.




Nova Varoš

4. FUNKCIJE ŠUMA

4.1 Osnovne postavke i kriterijumi pri prostorno-funkcionalnom reoniranju

šuma i šumskih staništa u gazdinskoj jedinici

Zbog stalnog povećanja potreba za šumama kao ekološkim prostorom, pa i potrebama za šumskim

proizvodima zahteva se višefunkcionalno korišćenje šuma i šumskog prostora.

Na istom prostoru susreće se više namena šuma, tako da se javlja potreba za razgraničenjem

određenih funkcija šuma.Zbog toga neophodno je utvrditi globalnu i osnovnu namenu pojedinih

sastojina.

Globalna namena se odnosi na ceo kompleks šume kao celine u skladu sa opštim ciljevima

gazdovanja, a osnovna namena predstavlja prioritetnu funkciju šume.

4.2 Funkcije šuma i namena površina u gazdinskoj jedinici

Šume kao najsloženiji ekosistemi na zemlji imaju brojne i vrlo različite funkcije koje su od

izuzetnog značaja za obezbeđenje mnogih trajnih i aktuelnih društvenih potreba. Društvene potrebe

zahtevaju višefunkcionalno korišćenje šumskog prostora.

Sve funkcije šume mogu se svrstati u tri grupe:

Kompleks zaštitnih funkcija

Kompleks proizvodnih funkcija

Kompleks socijalnih funkcija

Zaštitne funkcije podrazumevaju ekološke, hidrološke, klimatske, higijensko-zdravstvene i druge

funkcije.

Proizvodne funkcije šuma predstavljene su proizvodnjom drveta (tehničkog i prostornog), divljači

(krupne i sitne), šumskog semena i ostalih proizvoda šuma (lekovito bilje, pečurke, šumski plodovi, smo-

la i dr.), kao i proizvodnja kiseonika, kao specifične i vrlo značajne funkcije šuma.

U socijalne funkcije šuma ubrajamo: turističko-rekreativne, obrazovne, naučno-istraživačke, od-

brambene i druge funkcije.

Obzirom na sve složenije funkcije šuma, zbog kojih je neophodno planirati različite ciljeve

gazdovanja u pojedinim delovima šumskog kompleksa, nameće se potreba za utvrđivanjem globalnih i

osnovnih namena (prioritetnih funkcija) pojedinih sastojina.

Globalna namena se odnosi na ceo kompleks šuma i u skladu je sa opštim ciljevima gazdovanja,

dok osnovna namena predstavlja prioritetnu funkciju šuma.

Globalne namene šuma gazdinske jedinice „Vučja-Jasike“ su:

„10“ – šume sa proizvodnom funkcijom

„11“ – šume i šumska staništa sa proizvodno-zaštitnom funkcijom

Na osnovu zatečenog stanja i utvrđenog potencijala šuma i šumskog zemljišta, utvrđene su sledeće

prioritetne funkcije šuma:

Namenska celina 10 – proizvodnja tehničkog drveta

Namenska celina 26 – zaštita zemljišta I stepena

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Za namensku celinu 10 – proizvodnja tehničkog drveta, prioritetna funkcija je maksimalna

proizvodnja drveta najboljeg kvaliteta, ali se pri tome ne zanemaruju i ostale proizvodne, opštekorisne i

socijalne funkcije šuma.

Namenska celina 26 – zaštita zemljišta od vodene erozije, prioritetna funkcija je zaštita i stabilnost

pedološkog profila od štetnih dejstava vode. Šume ove namenske celine nalaze se na vrlo strmim

terenima, a zemljište je podložno vodenoj eroziji, pa je biljni pokrivač na ovim terenima neophodan.

Korišćenje drveta iz ove namenske celine je ograničeno i ne sme biti na štetu prioritetne funkcije.

4.3 Gazdinske klase

Gazdinska klasa je osnovna uređajna jedinica za koju se propisuju jedinstveni uzgojni i uređajni

tretmani. Gazdinsku klasu čine sve sastojine koje pripadaju istoj namenskoj celini, imaju podjednake

stanišne uslove i slično stanje sastojina.

U okviru ovakve šume, zavisno od vrste drveća, porekla sastojine, mešovitosti i zatečenog stanja

formirane su gazdinske klase. Gazdinsku klasu čine sastojine istog porekla, sličnog sastava i

zatečenog stanja i istih osnovnih namena, što omogućava planiranje jedinstvenih ciljeva i mera

gazdovanja.

Gazdinsku klasu smo formirali na osnovu tri kriterijuma:

namene površina

sastojinska pripadnost (sastojinska celina, u okviru koje se nalazi jedna ili više sastojinskih

jedinica)

pripadnost grupi ekoloških jedinica

Osnovne namene:

Namenska celina 10 – proizvodnja tehničkog drveta

Namenska celina 26 – zaštita zemljišta I stepena

Sastojinska celina:

176 – izdanačka mešovita šuma graba

195 – izdanačka šuma cera

196 – izdanačka mešovita šuma cera

267 – šibljak

321 – visoka šuma breze

360 – izdanačka šuma bukve

362 – devastirana šuma bukve

401 – visoka šuma smrče

Pripadnost grupi ekoloških jedinica

312 – šuma cera (Quercetum cerris) na seriji zemljišta A-C do A1-A3-B1-C

421 – planinska šuma bukve (Fagetum moesiacae montanum) na različitim smeđim

zemljištima




Nova Varoš

422 – šuma bukve, graba i plemenitih lišćara(Aceri – Carpini - Fagetum moesiacae

montanum) na humusno-silikatnim i manje-više skeletnim smeđim zemljištima

611 – šuma smrče (Piceion excelsae serbicum) na distričnim humusno-silikatnim, smeđim

zemljištima i crnicama na krečnjacima

Osnovna namena – proizvodnja tehničkog drveta (10)

10.176.422 – izdanačka mešovita šuma graba

10.195.312 – izdanačka šuma cera

10.196.312 – izdanačka mešovita šuma cera

10.321.421 – visoka šuma breze

10.360.421 – izdanačka šuma bukve

10.362.421 – izdanačka devastirana šuma bukve

10.401.611 – visoka šuma smrče

Osnovna namena – zaštita zemljišta I stepena (26)

26.267.312 – šibljak leske (na cerovom staništu)

26.267.421 – šibljak leske (na bukovom staništu)

26.267.611 – šibljak leske (na staništu smrče)

26.401.611 – visoka šuma smrče

U gazdinskoj jedinici „Vučja – Jasike“ je izdvojeno jedanaest (11) gazdinskih klasa.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

5. STANJE ŠUMA I ŠUMSKIH STANIŠTA

5.1 Stanje šuma po nameni

Sve sastojine ove gazdinske jedinice po nameni se dele na globalne i osnovne namene šuma.

Stanje sastojina po globalnoj nameni prikazano je sledećom tabelom:

Namena globalna Površina Zapremina Zapreminski prirast

ha % m3

% m3/ha m

3 % m

3/ha m

3

Proizvodna funkcija -10 78.82 71.7 7426.1 90.9 94.2 149.3 90.2 1.9 2.0

Proizvodno-zaštitna funkcija-11 31.08 28.3 739.8 9.1 23.8 16.3 9.8 0.5 2.2

UKUPNO: 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0

Po globalnoj nameni sve šume ove gazdinske jedinice svrstane su u šume i šumska staništa sa

proizvodnom funkcijom, koje zauzimaju 71,7 % obrasle površine i proizvodno – zaštitnom funkcijom,

zastupljene na 28,3 % površine.

Stanje sastojina po namenskim celinama (osnonoj nameni) prikazano je sledećom tabelom:

Namena osnovna Površina Zapremina Zapreminski prirast

ha % m3 % m

3/ha m

3 %

m

3/ha m

3

Proizvodnja tehničkog drveta -10 78.82 71.7 7426.1 90.9 94.2 149.3 90.2 1.9 2.0

Zaštita zemljišta od erozije-26 31.08 28.3 739.8 9.1 23.8 16.3 9.8 0.5 2.2

UKUPNO: 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0

Po osnovnoj nameni šume su podeljene na dvenamenske celine:

Namenska celina 10 – proizvodnja tehničkog drveta. Šume sa ovom namenom su na 71,7 %

obrasle površine, obuhvataju 90,9 % ukupne drvne mase gazdinske jedinice i

90,2 % zapreminskog prirasta.

Namenska celina 26 – zaštita zemljišta od erozije. Ove šume se nalaze na 28,3 % obrasle

površine, učestvuju i zapremini sa 9,1 % i u zapreminskom prirastu sa 9,8 %.

5.2 Stanje sastojina po gazdinskim klasama

Formiranje gazdinskih klasa izvršeno je na osnovu pripadnosti sastojina namenskoj celini,

sastojinskoj celini i pripadnošću grupi ekoloških jedinica. Gazdinsku klasu označava osam brojeva, od




Nova Varoš

kojih prva dva broja označavaju namensku celinu, sledeća tri broja označavaju sastojinsku celinu, dok

poslednja tri broja označavaju grupu ekoloških jedinica.

U ovoj gazdinskoj jedinici je izdvojeno 11 gazdinskih klasa.

Stanje sastojina po gazdinskim klasama prikazaćemo sledećom tabelom:

Gazd. klasa Površina Zapremina Zapreminski prirast

Poreklo ha % m3 % m

3/ha m

3 %

m

3/ha Iv/V (%)

10321421 5.99 5.5 631.9 7.7 105.5 15.4 9.2 2.6 2.4

10401611 14.94 13.6 1760.0 21.6 117.8 37.4 22.6 2.5 2.1

Visoke jedn. 20.93 19.0 2391.8 29.3 114.3 52.8 31.8 2.5 2.2

Ukupno visoke 20.93 19.0 2391.8 29.3 114.3 52.8 31.8 2.5 2.2

10176422 1.19 1.1 67.7 0.8 56.9 1.3 0.8 1.1 2.0

10195312 16.47 15.0 2467.5 30.2 149.8 46.0 27.8 2.8 1.9

10196312 11.29 10.3 1967.8 24.1 174.3 39.5 23.8 3.5 2.0

10360421 5.71 5.2 106.8 1.3 18.7 2.1 1.3 0.4 2.0

10362421 23.23 21.1 424.4 5.2 18.3 7.7 4.6 0.3 1.8

Izdanačke 57.89 52.7 5034.3 61.7 87.0 96.6 58.4 1.7 1.9

Uk. NC 10 78.82 71.7 7426.1 90.9 94.2 149.4 90.2 1.9 2.0

26401611 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

Visoke jedn. 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

Ukupno visoke 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

26267312 14.69 13.4

26267421 7.12 6.5

26267611 4.71 4.3

Uk. šibljaci 26.52 24.1

Ukupno NC 26 31.08 28.3 739.8 9.1 23.8 16.3 9.8 0.5 2.2

Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0

R E K A P I T U L A C I J A

Visoke jedn. 25.49 23.2 3131.6 38.3 122.9 69.0 41.6 2.7 2.2

Ukupno visoke 25.49 23.2 3131.6 38.3 122.9 69.0 41.6 2.7 2.2

Izdanačke 57.89 52.7 5034.3 61.7 87.0 96.6 58.4 1.7 1.9

Šibljaci 26.52 24.1

Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0

Namenska celina 10 - proizvodnja tehničkog drveta

- Visoke jednodobne sastojine –

Od visokih jednodobnih sastojina , u gazdinskoj jedinici su zastupljene dve gazdinske klase: prva

je 10.401.611 – visoka šuma smrče, koja se nalazi na površini od 14,94 ha (13,6 % obrasle površine), sa

ukupnom zapreminom od 1.760,0 m3, prosečnom zapreminom od 117,8 m

3/ha, sa tekućim zapreminskim

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

prirastom od 37,4 m3 , prosečno 2,5m

3/ha i procentom prirasta od 2,1%. Učešće ove gazdinske klase u

ukupnoj zapremini iznosi 21,6 %, a u zapreminskom prirastu 22,6 %.

Druga gazdinska klasa je 10.321.421 – visoka šuma breze, nalazi se na površini od 5,99 ha, što je

5,5% ukupno obrasle površine. Zapremina ove gazdinske klase je 631,9 m3, što je 7,7 % od ukupne, a

prosečna zapremina je 105,5 m3/ha. Tekući zapreminski prirast je 15,4 m

3, prosečno 2,6 m

3/ha, što je 9,2

% od ukupnog i sa procentom prirasta od 2,4 %.

Ukupno, visoke (jednodobne) šume namenske celine 10 se nalaze na površini od 20,93 ha, što

predstavlja 19,0 % ukupno obrasle površine g.j. Zapremina visokih šuma je 2.391,8 m3, sa prosečnom

zapreminom od 114,3 m3/ha i učešćem u ukupnoj zapremini od 29,3 %. Tekući zapreminski prirast je

52,8 m3, prosečno 2,5 m

3/ha, sa učešćem u ukupnom prirastu od 31,8 %, dok procenat prirasta iznosi

2,2 %.

- Izdanačke sastojine -

Zastupljeno je pet gazdinskih klasa: Najzastupljenija je 10.362.421 – devastirana šuma bukve,

i nalazi se na površini od 23,23 ha, što čini 21,1 % ukupno obrasle površine. Ukupna zapremina je 424,4

m3, prosečno 18,3 m

3/ha, sa tekućim zapreminskim prirastom od 7,7m

3 , prosečno 0,3 m

3/ha i

procentom prirasta od 1,8 %. Učešće ove gazdinske klase u ukupnoj zapremini iznosi 5,2 %, a u

zapreminskom prirastu 4,6 %.

Druga je gazdinska klasa 10.195.312 – izdanačka šuma cera, nalazi se na površini od 16,47 ha,

što je učešće u površini gazdinske jedinice od 15,0 %. Što se tiče zapremine, ova gazdinska klasa ima

najveću zapreminu u gazdinskoj jedinici, koja iznosi 2.467,5 m3, prosečno 149,8 m3/ha, što je učečće od

30,2 % u ukupnoj zapremini. Tekući zapreminski prirast iznosi 46,0 m3 ili 2,8 m

3/ha, i učestvuje sa 27,8

% u ukupnom prirastu, sa procentom prirasta od 1,9 %.

Gazdinska klasa 10.196.312 – izdanačka mešovita šuma cera se nalazi na površini od 11,29 ha,što

predstavlja 10,3 % ukupno obrasle površine g.j., sa ukupnom zapreminom od 1.967,8 m3

(24,1%) i

tekućim zapreminskim prirastom od 39,5 m3(3,5%). Prosečna zapremina ove gazdinske klase je 174,3

m3/ha, a zapreminskog prirasta 3,5 m

3/ha, dok procenat prirasta iznosi 2,0 %.

Sledeća je gazdinska klasa 10.360.421 – izdanačka šuma bukve i nalazi se na površini od 5,71 ha,

što je 5,2 % ukupno obrasle površine. Zapremina ove gazdinske klase je 106,8 m3, što je 5,2 % od

ukupne, a prosečna zapremina je 18,7 m3/ha. Tekući zapreminski prirast je 2,1 m

3, prosečno 0,4 m

3/ha,

što je 1,3 % od ukupnog i sa procentom prirasta od 2,0 %.

Najmanje zastupljena je gazdinska klasa 10.176.422– izdanačka mešovita šuma graba, koja se

nalazi na površini od 22.57 ha,što predstavlja 1,1 % ukupno obrasle površine g.j., sa zanemarljivim

učešćem u zapremini i zapreminskim prirastom.

Izdanačke šume ove namenske celine se nalaze na površini od 57,89 ha, što predstavlja 52,7 %

ukupno obrasle površine g.j. Zapremina izdanačkih šuma je 5.034,3 m3, sa prosečnom zapreminom od

87,0 m3/ha i učešćem u ukupnoj zapremini od 61,7 %. Zapreminski prirast je 96,6 m

3, prosečno 1,7

m3/ha, sa učešćem u ukupnom prirastu od 58,4 %, dok procenat prirasta iznosi 1,9 %.

Namenska celina 10 se prostire na 78,82 ha, što je 71,7% ukupno obrasle površine. Zapremina

ove namenske celine je 7.426,1 m3, što je 90,9 % ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna

zapremina je 94,2 m3/ha. Zapreminski prirast je 149,4 m

3, što je prosečno 1,9 m

3/ha, dok je njegovo

učešće u ukupnom prirastu gazdinske jedinice 90,2 %. Procenat prirasta za namensku celinu je 2,0%.




Nova Varoš

Namenska celina 26 - zaštita zemljišta od erozije

- Visoke jednodobne sastojine – Od visokih jednodobnih sastojina u namenskoj celini 26, zastupljena je samo gazdinska klasa

26.401.611 – visoka šuma smrče, koja se nalazi na površini od 4,56 ha (4,1 % obrasle površine), sa

ukupnom zapreminom od 739,8 m3, prosečnom zapreminom od 162,2 m

3/ha, sa tekućim zapreminskim

prirastom od 16,3 m3 , prosečno 3,6 m

3/ha i procentom prirasta od 2,2. Učešće ove gazdinske klase u

ukupnoj zapremini iznosi 9,1 %, i 9,8 % u zapreminskom prirastu.

Ukupno, visoke (jednodobne) šume namenske celine 26 se nalaze na površini od 4,56 ha, što

predstavlja 4,1 % ukupno obrasle površine g.j. Zapremina visokih šuma je 739,8 m3, sa prosečnom

zapreminom od 162,2 m3/ha i učešćem u ukupnoj zapremini od 9,1 %. Zapreminski prirast je 16,3 m

3,

prosečno 3,6 m3/ha, sa učešćem u ukupnom prirastu od 9,8 %, dok procenat prirasta iznosi 2,2 %.

- Šikare i šibljaci -

U ovoj namenskoj celini se nalaze tri gazdinske klase:

26.267.312 – šibljak, nalazi se na 14,69 ha, što čini 13,4 % ukupno obrasle površine,

26.267.421 – šibljak, koja se prostire na 7,12 ha ili 6,5 % površine, i

26.267.611 – šibljak , i nalazi se na 4,56 ha, odnosno na 4,1 % ukupno obrasle površine gazdinske

jedinice.

Šibljaci su ukupno zastupljeni na 26,52 ha, ili na 24,1 % obrasle površine,a njihova namena je

zaštita zemljišta od erozije.

Namenska celina 26 se prostire na 31,08 ha, što je 28,3 % ukupno obrasle površine. Zapremina

ove namenske celine je 739,8 m3, što je 9,1 % ukupne zapremine gazdinske jedinice. Prosečna

zapremina je 23,8 m3/ha. Zapreminski prirast je 16,3 m

3, što je prosečno 0,5 m

3/ha, dok je njegovo

učešće u ukupnom prirastu gazdinske jedinice 9,8 %. Procenat prirasta za namensku celinu je 2,2%.

U gazdinskoj jedinici su najzastupljenije izdanačke šume, prostiru se na 57,89 ha ili na 52,7 % od

ukupno obrasle površine. Visoke šume se nalaze na 25,49 ha (23,2%).Površinska zastupljenost šibljaka

je 24,1% (26,52 ha).

Ukupno obrasla površina gazdinske jedinice je 109,90 ha, što je 40,5 % ukupne površine.

Zapremina gazdinske jedinice 8.165,9 m3, što je prosečno 74,3 m

3/ha. Ukupni zapreminski prirast je

165,6 m3, prosečno 1,5 m

3/ha, dok je procenat prirasta na nivou gazdinske jedinice 2,0 %.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

5.3 Stanje sastojina po poreklu i očuvanosti

Sastojine prema poreklu razvrstane su na: visoke sastojine – nastale generativnim putem (iz semena) izdanačke sastojine – nastale vegetativnim putem (iz izdanaka i izbojaka) veštački podignute sastojine – nastale sadnjom sadnica ili setvom semena šikare i šibljake – nastale destruktivnim dejstvom čoveka Sastojine prema očuvanosti razvrstane su na: očuvane sastojine – koje po stepenu obraslosti, zdravstvenom stanju i kvalitetu mogu dočekati

zrelost za seču razređene sastojine – sastojine sa manjim stepenom obraslosti, dobrog zdravstvenog stanja i

kvaliteta i mogu dočekati zrelost za seču devastirane sastojine – previše razređene sastojine, ujedno lošeg zdravstvenog stanja i kvaliteta,

te se pre zrelosti za seču uklanjaju. Stanje sastojina po poreklu, strukturnom obliku i očuvanosti prikazano je sledećom tabelom:


Poreklo/Očuvanost ha % m3 % m

3/ha m

3 %

m

3/ha Iv/V(%)

10321421 5.99 5.5 631.9 7.7 105.5 15.4 9.3 2.6 2.4

10401611 2.72 2.5

očuvane 8.71 7.9 631.9 7.7 72.5 15.4 9.3 1.8 2.4

10401611 12.22 11.1 1760.0 21.6 144.0 37.4 22.6 3.1 2.1

razređene 12.22 11.1 1760.0 21.6 144.0 37.4 22.6 3.1 2.1

Ukupno visoke 20.93 19.0 2391.8 29.3 114.3 52.8 31.9 2.5 2.2

10176422 1.19 1.1 67.7 0.8 56.9 1.3 0.8 1.1 2.0

10195312 9.61 8.7 1836.6 22.5 191.1 33.2 20.0 3.5 1.8

10196312 11.29 10.3 1967.8 24.1 174.3 39.5 23.8 3.5 2.0

očuvane 22.09 20.1 3872.1 47.4 175.3 74.0 44.7 3.3 1.9

10195312 6.86 6.2 630.9 7.7 92.0 12.8 7.7 1.9 2.0

10360421 5.71 5.2 106.8 1.3 18.7 2.1 1.3 0.4 2.0

razređene 12.57 11.4 737.7 9.0 58.7 15.0 9.0 1.2 2.0

10362421 23.23 21.1 424.4 5.2 18.3 7.7 4.6 0.3 1.8

devastirane 23.23 21.1 424.4 5.2 18.3 7.7 4.6 0.3 1.8

Uk. izdanačke 57.89 52.7 5034.3 61.6 87.0 96.6 58.3 1.7 1.9

Nam. celina 10 78.82 71.7 7426.1 90.9 94.2 149.4 90.2 1.9 2.0

26401611 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

razređene 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

Ukupno visoke 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

26267312 14.69 13.4

26267421 7.12 6.5

26267611 4.71 4.3

šibljaci 26.52 24.1

Nam. celina 26 31.08 28.3 739.8 9.1 23.8 16.3 9.8 0.5 2.2




Nova Varoš


Poreklo/Očuvanost ha % m3 % m

3/ha m

3 %

m

3/ha Iv/V(%)

Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0


očuvane 8.71 7.9 631.9 7.7 72.5 15.4 9.3 1.8 2.4

razređene 16.78 15.3 2499.7 30.6 149.0 53.7 32.4 3.2 2.1

Visoke 25.49 23.2 3131.6 38.3 122.9 69.0 41.7 2.7 2.2

očuvane 22.09 20.1 3872.1 47.4 175.3 74.0 44.7 3.3 1.9

razređene 12.57 11.4 737.7 9.0 58.7 15.0 9.0 1.2 2.0

devastirane 23.23 21.1 424.4 5.2 18.3 7.7 4.6 0.3 1.8

Izdanačke 57.89 52.7 5034.3 61.6 87.0 96.6 58.3 1.7 1.9


Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0


očuvane 30.80 28.0 4504.0 55.2 146.2 89.3 53.9 2.9 2.0

razređene 29.35 26.7 3237.4 39.6 110.3 68.6 41.4 2.3 2.1

devastirane 23.23 21.1 424.4 5.2 18.3 7.7 4.6 0.3 1.8


Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0

Iz tabelarnog prikaza se vidi da visoke sastojine zauzimaju površinu od 25,49 ha ili 23,2 % obrasle

površine, izdanačke zauzimaju 57,89 ha ili 52,7 % obrasle površine, a šibljaci 26,52 ha, što je učešće od

24,1 % u obrasloj površini.

Zapremina visokih šuma je 3.131,6 m3, što je 38,3 % ukupne zapremine, sa prosečnom

zapreminom od 122,9 m3/ha. Zapreminski prirast je 69,0 m

3, ili 41,7 % ukupnog zapreminskog

prirasta, prosečni prirast je 2,7 m3/ha, sa procentom prirasta 2,2 %. Izdanačke šume imaju zapreminu od

5.034,3 m3, odnosno imaju najveće učešće u zapremini od 61,6 %, dok im je prosečna zapremina 87,0

m3/ha. Ukupni prirast izdanačkih šuma je 96,6 m

3; prosečno 1,7 m

3/ha, i učešćem u ukupnom od 58,3 %,

dok im procenat prirasta iznosi 1,9 %. Šibljaci zauzimaju 26,52 ha, odnosno zauzimaju 24,1 % ukupno

obrasle površine.

Što se tiče očuvanosti, očuvane sastojine se prostiru na površini od 30,80 ha, tj. na 28,0 % obrasle

površine. Zapremina im je 4.504,0 m3, što je 55,2 % ukupne zapremine, dok je zapreminski prirast 89,3

m3 ili 53,9 % , a prosečan procenat prirasta je 2,0 %.

Razređene sastojine su zastupljene na 29,35 ha, što je 26,7 % površine, obuhvataju zapreminu od

3.237,4 m3, ili 39,6 % ukupne zapremine i 41,4 % zapreminskog prirasta (68,6 m

3). Procenat prirasta

razređenih sastojina je 2,1 %.

Površina devastiranih sastojina iznosi 23,23 ha, tj. zauzimaju 21,1 % obrasle površine, zapremina

im je 424,4 m3 i obuhvata 5,2 % ukupne zapremine, a zapreminski prirast im je 7,7 m

3, a to je 4,6 %

ukupnog prirasta. Procenat zapreminskog prirasta devastiranih šuma je 1,8 %.

Šibljaci zauzimaju površinu od 26,52 ha, a to predstavlja 24,1 % ukupno obrasle površine.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

5.4 Stanje sastojina po smesi

U zavisnosti od vrste drveća i učešća u smesi, sve sastojine su razvrstane na čiste i mešovite.

Struktura sastojina po poreklu i smesi u ovoj gazdinskoj jedinici prikazana je po gazdinskim klasama i

namenskim celinama u sledećem tabelarnom pregledu:


Mešovitost ha % m3 % m

3/ha m

3 %

m

3/ha Iv/V(%)

10321421 5.99 5.5 631.9 7.7 105.5 15.4 9.3 2.6 2.4

10401611 14.94 13.6 1760.0 21.6 117.8 37.4 22.6 2.5 2.1

čiste 20.93 19.0 2391.8 29.3 114.3 52.8 31.9 2.5 2.2

Ukupno visoke 20.93 19.0 2391.8 29.3 114.3 52.8 31.9 2.5 2.2

10195312 16.47 15.0 2467.5 30.2 149.8 46.0 27.8 2.8 1.9

10360421 5.71 5.2 106.8 1.3 18.7 2.1 1.3 0.4 2.0

10362421 23.23 21.1 424.4 5.2 18.3 7.7 4.6 0.3 1.8

čiste 45.41 41.3 2998.8 36.7 66.0 55.8 33.7 1.2 1.9

10176422 1.19 1.1 67.7 0.8 56.9 1.3 0.8 1.1 2.0

10196312 11.29 10.3 1967.8 24.1 174.3 39.5 23.8 3.5 2.0

mešovite 12.48 11.4 2035.5 24.9 163.1 40.8 24.6 3.3 2.0

Uk. izdanačke 57.89 52.7 5034.3 61.6 87.0 96.6 58.3 1.7 1.9

NC 10 78.82 71.7 7426.1 90.9 94.2 149.4 90.2 1.9 2.0

26401611 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

čiste 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

Uk. visoke 4.56 4.1 739.8 9.1 162.2 16.3 9.8 3.6 2.2

26267312 14.69 13.4

26267421 7.12 6.5

26267611 4.71 4.3


NC 26 31.08 28.3 739.8 9.1 23.8 16.3 9.8 0.5 2.2

Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0


čiste 25.49 23.2 3131.6 38.3 122.9 69.0 41.7 2.7 2.2

Uk.visoke 25.49 23.2 3131.6 38.3 122.9 69.0 41.7 2.7 2.2

čiste 45.41 41.3 2998.8 36.7 66.0 55.8 33.7 1.2 1.9

mešovite 12.48 11.4 2035.5 24.9 163.1 40.8 24.6 3.3 2.0

Uk izdanačke 57.89 52.7 5034.3 61.6 87.0 96.6 58.3 1.7 1.9


Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0


čiste 70.90 64.5 6130.4 75.1 86.5 124.8 75.4 1.8 2.0

mešovite 12.48 11.4 2035.5 24.9 163.1 40.8 24.6 3.3 2.0


Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0




Nova Varoš

Analizom priložene tabele po mešovitosti, može se zaključiti da su u gazdinskoj jedinici

rasprostranjenije čiste sastojine. Kod visokih sastojina, čiste apsolutno dominiraju, dok je kod

izdanačkih odnos 78% : 22% u korist čistih sastojina.

Ukupno gledano, sve čiste sastojine zauzimaju površinu od 70,90 ha ili 64,5 % obrasle površine, a

obuhvataju zapreminu od 6.130,4 m3, što čini 75,1 % ukupne zapremine. Prosečna zapremina čistih

sastojina je 86,5 m3/ha. Zapreminski prirast im je 124,8 m

3, ili 75,4 %, a procenat prirasta je 2,0 %.

Mešovite sastojine imaju manju zastupljenost i zauzimaju površinu od 12,48 ha, što je 11,4 %

obrasle površine, imaju drvnu zapreminu od 2.035,5 m3 , a to je 24,9 % ukupne zapremine, prosečno

163,1 m3/ha. Zapreminski prirast je 40,8 m

3 ili 24,6 % od ukupnog, prosečno 3,3 m

3/ha, dok je procenat

prirasta 2,0 %.

Šibljaci zauzimaju 26,52 ha ili 24,1 % obrasle površine.

5.5 Stanje sastojina po vrstama drveća

Zastupljenost pojedinih vrsta drveća u ukupnoj zapremini i zapreminskom prirastu prikazana je

sledećom tabelom:

Vrsta drveća Zapremina Zapreminski prirast

m3 % m

3 % Iv %

OML 7.7 0.1 0.2 0.1 2.3

Grab 174.6 2.1 3.2 2.0 1.9

Cer 3832.0 46.9 73.3 44.3 1.9

Trešnja 39.1 0.5 0.9 0.5 2.3

Jasika 63.9 0.8 1.6 1.0 2.5

Breza 569.4 7.0 14.1 8.5 2.5

Bukva 980.8 12.0 18.7 11.3 1.9

Javor 2.2 0.0 0.0 0.0 2.0

Klen 9.7 0.1 0.2 0.1 1.9

lišćari: 5679.4 69.6 112.3 67.8 2.0

Jela 7.6 0.1 0.2 0.1 2.2

Smrča 1739.0 21.3 36.9 22.3 2.1

četinari: 1746.7 21.4 37.1 22.4 2.1

Ukupno nc 10 7426.1 90.9 149.3 90.2 2.0

Cer 1.1 0.0 0.0 0.0 1.9

Jasika 3.8 0.0 0.1 0.1 2.5

lišćari: 5.0 0.1 0.1 0.1 2.4

Smrča 734.8 9.0 16.2 9.8 2.2

četinari: 734.8 9.0 16.2 9.8 2.2

Ukupno NC 26 739.76 9.06 16.28 9.8 2.2

Ukupno gj 8165.9 100.0 165.6 100.0 2.0

REKAPITULACIJA

OML 7.7 0.1 0.2 0.1 2.3

Grab 174.6 2.1 3.2 2.0 1.9

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Vrsta drveća Zapremina Zapreminski prirast

m3 % m

3 % Iv %

Cer 3833.2 46.9 73.3 44.3 1.9

Trešnja 39.1 0.5 0.9 0.5 2.3

Jasika 67.7 0.8 1.7 1.0 2.5

Breza 569.4 7.0 14.1 8.5 2.5

Bukva 980.8 12.0 18.7 11.3 1.9

Javor 2.2 0.0 0.0 0.0 2.0

Klen 9.7 0.1 0.2 0.1 1.9

lišćari: 5684.4 69.6 112.4 67.9 2.0

Jela 7.6 0.1 0.2 0.1 2.2

Smrča 2473.9 30.3 53.0 32.0 2.1

četinari: 2481.5 30.4 53.2 32.1 2.1

Ukupno gj 8165.9 100.0 165.6 100.0 2.0

U gazdinskoj jedinici su zastupljene četinarske i lišćarske vrste kao autohtone vrste na svom

staništu.

Četinarske vrste su manje zastupljene i njihova zapremina iznosi 30,4 % od ukupne zapremine

gazdinske jedinice (2.481,5 m3), a zapreminski prirast iznosi 32,1 % od ukupnog prirasta (53,2 m

3) .

Lišćarske vrste su dominantne i imaju zapreminu od 5.684,4 m3, odnosno 69,6 %, a učestvuju sa 67,9 %

u zapreminskom prirastu (112,4 m3).

Od četinara, najzastupljenija vrsta u gazdinskoj jedinici je smrča, sa zastupljenošću od 30,3 %

zapremine i 32,0 % zapreminskog prirasta. Učešće jele u zapremini i zapreminskom prirastu je

zanemarljivo. Od lišćara, i u gazdinskoj jedinici uopšte, najzastupljenija vrsta drveća je cer , koji u

zapremini učestvuje sa 46,9 %, a u zapreminskom prirastu sa 44,3 %. Učešće bukve u zapremini je 12,0

%, a u zapreminskom prirastu 11,3 %, breze 7,0 % u zapremini i 8,5 % u zapreminskom prirastu. Ostale

vrste koje su zastupljene u gazdinskoj jedinici imaju malo učešće u zapremini i zapreminskom prirastu.




Nova Varoš

5.5.1 UČEŠĆE RETKIH, RELIKTNIH, ENDEMIČNIH I UGROŽENIH VRSTA DRVEĆA

Od vrsta drveća koje spadaju u kategoriju retkih, reliktnih, endemičnih i ugroženih vrsta u Srbiji, u

gazdinskoj jedinici „Vučja-Jasike“ su evidentirani jasika, breza, javor i trešnja. Stanje ovih vrsta drveća

dato je sledećom tabelom:

Vrsta drveća

Zapremina Zapreminski prirast

m3 % m3 % Iv %

Trešnja 39.1 0.5 0.9 0.5 2.3

Jasika 63.9 0.8 1.6 1.0 2.5

Breza 569.4 7.0 14.1 8.5 2.5

Javor 2.2 0.0 0.0 0.0 2.0

lišćari: 674.6 8.3 16.6 10.0 2.5

Ukupno nc 10 674.6 8.3 16.6 10.0 2.5

Jasika 3.8 0.0 0.1 0.1 2.5

lišćari: 3.8 0.0 0.1 0.1 2.5

Ukupno NC 26 3.8 0.0 0.1 0.1 2.5

Ukupno gj 678.5 8.3 16.7 10.1 2.5

REKAPITULACIJA

Trešnja 39.1 0.5 0.9 0.5 2.3

Jasika 67.7 0.8 1.7 1.0 2.5

Breza 569.4 7.0 14.1 8.5 2.5

Javor 2.2 0.0 0.0 0.0 2.0

lišćari: 678.5 8.3 16.7 10.1 2.5

Ukupno gj 678.5 8.3 16.7 10.1 2.5

Breza, kategorisana kao retka i ugrožena vrsta, ima ukupnu zapreminu od 569,4 m3, što je učešće

u ukupnoj zapremini od 7,0 %. Zapreminski prirast je 14,1 m3, odnosno 8,5 % od ukupnog, sa

procentom prirasta od 2,5 %. Breza se u gazdinskoj jedinici javlja uglavnom u čistim sastojinama

semenog porekla.

Zapremina jasike, kategorisane kao vrsta pod rizikom, je 67,7 m3, što je učešće od 0,8 %, a

zapreminski prirast je 1,7 m3, odnosno 1,0 % od ukupnog, a procenat prirasta je 2,5 %. Jasika se javlja

uglavnom pojedinačno, i to u razređenim sastojinama smrče.

Trešnja, vrsta pod rizikom, učestvuje sa 0,5 % u zapremini (39,1 m3), a u prirastu 0,5 % (0,9 m

3),

dok je procenat prirasta 2,3 %. Javlja se pojedinačno, uglavnom u razređenim sastojinama cera.

Javor, kategorisan kao endemit, ima zapreminu od 2,2 m3, zanemarljivo učešće u zapremini i

zapreminskom prirastu, a procenat prirasta je 2,0 %.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

5.5.2 STANJE HCV ŠUMA

U tabeli je dat detaljan prikaz po kategorijama HCV šuma, sa pripadnošću namenskoj celini,

odeljenju, odseku, kao i njihovim površinama:

HCV Namenska celina Odeljenje Odsek P ha

4 26 zaštita zemljišta od erozije 1 b 3.25


4 26 zaštita zemljišta od erozije 3 c 3.19

4 26 zaštita zemljišta od erozije 3 d 0.56

4 26 zaštita zemljišta od erozije 4 a 2.22

4 26 zaštita zemljišta od erozije 4 e 1.47




4 26 zaštita zemljišta od erozije 5 f 0.64




4 26 zaštita zemljišta od erozije 7 f 0.66

4 26 zaštita zemljišta od erozije 7 j 0.62

4 26 zaštita zemljišta od erozije 7 m 0.28

4 26 zaštita zemljišta od erozije 7 n 0.58

NC 26 31.08

kat. 4 31.08

HCV 31.08

Površina HCV šuma iznosi 31,08 ha, što znači da je 28,3 % površine gazdinske jedinice u IV

kategoriji zaštite, u gazdinskoj jedinici svrstanu u namesku celinu sa osnovnom namenom zaštite

zemljišta od erozije.




Nova Varoš

5.6 Stanje šuma po debljinskoj strukturi

Distribucija ukupne zapremine, po debljinskim razredima, prikazana je po poreklu i gazdinskim

klasama u sledećem tabelarnom prikazu:

NC Z A P R E M I N A P O D E B L J I N S K I M R A Z R E D I M A

Iv Poreklo površina svega

do 10

cm 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60

61-

70

71-

80

81-

90 >90

Gazd. kl. ha m3 0 I II III IV V VI VII VIII IX m3

10321421 5.99 631.9 18.7 323.9 262.0 27.2 0.0 0.0 0.0 15.3

10401611 14.94 1760.0 0.0 130.7 312.5 646.8 497.6 146.4 26.0 37.4

visoke 20.93 2391.8 18.7 454.6 574.5 674.0 497.6 146.4 26.0 52.7

10176422 1.19 67.7 3.5 31.0 33.1 0.0 0.0 0.0 0.0 1.3

10195312 16.47 2467.5 51.7 1048.4 1234.6 121.8 11.1 0.0 0.0 46.0

10196312 11.29 1967.8 55.8 982.6 750.2 99.4 79.8 0.0 0.0 39.5

10360421 5.71 106.8 2.6 26.2 58.2 19.8 0.0 0.0 0.0 2.1

izdanačke 34.66 4609.8 113.6 2088.3 2076.1 241.0 90.9 0.0 0.0 88.9

NC 10 55.59 7001.7 132.2 2542.9 2650.7 915.0 588.5 146.4 26.0 141.6

26401611 4.56 739.8 0.0 75.5 305.2 275.9 83.2 0.0 0.0 16.3

visoke 4.56 739.8 0.0 75.5 305.2 275.9 83.2 0.0 0.0 16.3

NC 26 4.56 739.8 0.0 75.5 305.2 275.9 83.2 0.0 0.0 16.3

GJ: 60.15 7741.4 132.2 2618.4 2955.9 1190.8 671.7 146.4 26.0 157.9

U raspodelu zapremine po debljinskim razredima nisu uračunate devastirane sastojine.

Ukupna zapremina gazdinske jedinice je 8.165,9 m3, odnosno bez devastiranih sastojina iznosi

7.741,4 m3. Najveći deo drvne zapremine nalazi se u II (38,2 %), I(33,8 %), III(15,4 %) i IV (8,7 %),

dok je ukupno učešće ostalih debljinskih razreda 3,9%.

5.7 Stanje sastojina po dobnoj strukturi

Stanje sastojina po starosti za jednodobne sastojine prikazaćemo tabelarno.

Stanje šuma je prikazano po namenskim celinama, gazdinskim klasama i poreklu sa učešćem

pripadajućim dobnim razredima. Širina dobnih razreda utvrđena je Pravilnikom o načinu izrade i

sadržini osnova u odnosu na visinu ophodnje – trajanje proizvodnog procesa.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

dobna struktura

Poreklo P DOBNI RAZREDI

svega

Namenska celina V I

II III IV V VI VII VIII IX X Gazdinska klasa iv Slabo

obraslo

Dobro

obraslo

10321421

(oph. 40 god)

(šdr 5 god)

P 0.44 5.55 5.99

V 632 632

Zv 15 15

10401611

(oph 120 god)

(šdr 20 god)

P 1.21 2.72 11.01 14.94

V 1760 1760

Zv 37 37

NC 10

P 1.21 2.72 0.44 11.01 5.55 20.93

V 1760 632 2392

Zv 37 15 52

26401611

(oph 120 god)

(šdr 20 god)

P 4.56 4.56

V 740 740

Zv 16 16

NC 26

P 4.56 4.56

V 740 740

Zv 16 16

Ukupno

visoke:

P 1.21 2.72 0.44 15.57 5.55 25.49

V 2500 632 3132

Zv 53 15 68

10176422

(oph 80god)

(šdr 10 god)

P 1.19 1.19

V 68 68

Zv 1 1

10195312

(oph 80god)

(šdr 10 god

P 16.47 16.47

V 2468 2468

Zv 46 46

10196312

(oph 80god)

(šdr 10 god)

P 11.29 11.29

V 1968 1968

Zv 39 39

10360421

(oph 80god)

(šdr 10 god)

P 4.40 1.31 5.71

V 107 107

Zv 2 2

NC 10

P 4.40 1.19 29.07 33.47

V 68 4543 4543

Zv 1 87 87

Ukupno

izdanačke:

P 4.40 1.19 29.07 33.47

V 68 4543 4543

Zv 1 87 87

UKUPNO GJ

P 1.21 2.72 4.84 15.57 6.74 29.07 58.96

V 2500 700 4543 7675

Zv 53 16 87 155




Nova Varoš

Kod visokih sastojina prisutan je nenormalan razmer dobnih razreda, velika prisutnost

srednjedobnih sastojina, dok je nedostatak mlađih, a naročito dozrevajućih i zrelih sastojina.

Kod izdanačkih sastojina je prisutan nenormalan razmer dobnih razreda, nalaze se u VI i VII

dobnom razredu, tj sve sastojine su pri kraju ophodnje, i evidentno je potpuno odsustvo mladih i

srednjedobnih sastojina.

Što se tiče veštački podignutih sastojina, one su neravnomerno raspoređene po svim dobnim

razredima, jedino je nedostatak starijih sastojina koje su na kraju ophodnje.

5.8 Stanje veštački podignutih sastojina i kultura

U gazdinskoj jedinici nema veštački podigniutih sastojina, ali je u ovom uređajnom periodu

planirano pošumljavanje posle seča rekonstrukcije na površini od 23,23 ha.

5.9 Zdravstveno stanje sastojina i ugroženost od štetnih uticaja

Prilikom prikupljanja terenskih podataka za izradu ove osnove gazdovanja, konstatovano je da su

sastojine i visokog i izdanačkog porekla, u celini gledano, zadovoljavajućeg zdravstvenog stanja.

Konstatovano je pojedinačno i u manjim grupama sušenje stabala smrče na celoj površini gazdinske

jedinice. Glavni razlog je prenamnoženje štetnih insekata – potkornjaka, kao i gljiva truležnica.

Zdravstveno stanje je važan podatak u spovođenju svih mera zaštite šuma, a među najvažnijim

merama zaštite šuma spada i zaštita šuma od požara, po stepenima ugroženosti.

U zavisnosti od stepena ugroženosti od požara, šume i šumsko zemljište, prema dr. M.Vasiću,

razvrstani su u šest kategorija:

Stepen ugroženosti

Površina Zapremina Zapreminski prirast

ha % m3

% m3/ha m

3 m

3/ha Iv % ha

I – sastojine i kulture borova 0.00 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

II – sastojine i kulture smrče, jele id r.četinara 19.50 17.7 2499.7 30.6 128.2 53.7 32.4 2.8 2.1

III – meš. sastojine i kulture četinara i lišćara 0.00 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

IV – sastojine hrasta i graba 28.95 26.3 4503.0 55.1 155.5 86.8 52.4 3.0 1.9

V – sastojine bukve i drugih lišćara 34.93 31.9 1163.1 14.2 33.3 25.2 15.2 0.7 2.2

VI – šikare i šibljaci 26.52 24.1

Ukupno GJ 109.90 100.0 8165.9 100.0 74.3 165.6 100.0 1.5 2.0

Iz priloženog prikaza ugroženosti od požara, može se zaključiti da je gazdinska jedinica umaloj

meri ugrožena od požara, jer se sastojine koje su jako (sastojine prvog i drugog stepena) ugrožene, nalaze

na 17,7 % ukupne površine, srednje ugrožene sastojine (sastojine trećeg i četvrtog stepena) nalaze se na

26,3 % ukupne površine gazdinske jedinice, a malo ugrožene sastojine (sastojine petog i šestog stepena)

nalaze se na 56 % ukupne površine. Ovde nije uračunato neobraslo zemljište, koje se svrstava u VI

kategoriju ugroženosti.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

5.10 Stanje neobraslih površina

U sklopu gazdinske jedinice neobrasle površine se nalaze na 1.821.18 ha ili na 49.0 % od ukupne

površine, a od toga je:

- šumsko zemljište 121,99 ha 75,4 %

- neplodno zemljište 0,00 ha 0,0 %

- za ostale svrhe 39,75 ha 24,6 %

Ukupno 161,74 ha 100,0%

U neobrasle površine spadaju:

- šumsko zemljište: pašnjaci, goleti i šumsko zemljište pogodno ili nepogodno za pošumljavanje.

- neplodno zemljište: kamenjari

- za ostale svrhe: livade, putevi, dalekovodi, zgrade i drugi objekti.

5.11 Fond i stanje divljači

--- Lovom na jednom delu gazdinske jedinice (7. odeljenje) gazduje JP“Srbijašume“, preko

ŠG“Prijepolje“ iz Prijepolja. Na osnovu člana 18. Stav 1. Zakona o lovstvu („ službeni glasnik RS“,

br.39/93), ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je doneo rešenje o ustanovljenju lovišta ̏

Zlatar – Jadovnik - Dubočica “ pod brojem 324-02-00423/6-95-06, od 05. Juna 1995. godine ( Službeni

glasnik RS, br. 29/95).

Ukupna površina lovišta iznosi 25.100 ha, od čega na šume i šumsko zemljište otpada 12.911 ha,

na pašnjake i livade 8.776 ha, na obradivo zemljište 1.700 ha, a na neobradivo 1.713 ha.

Lovištem se gazduje na osnovu Lovne osnove „Zlatar-Jadovnik-Dubočica“ za period od 1.4.2011.

do 31.3.2020. godine.

Brojno stanje divljači sa kojom se gazduje u lovištu je:

vrsta

divljači

procena brojnosti

/jedinki/

Vuk /Canis lupus L./ ≈ 6

Lisica /Vulpes vulpes L./ ≈ 40

Divlja mačka /Felis silvesris Schr./ ≈ 10

Kuna zlatica /Martes martes L./ ≈ 20

Kuna belica /Martes foina Erhl./ ≈ 28

Jazavac /Meles meles L./ ≈ 38

Šumska šljuka /Scolopax rusticola L./ ≈ 80

Divlji golub grivnjaš /Columba palumbus L./ ≈ 100

Gugutka /Streptopelia decaocto Friv./ ≈ 150

Jastreb kokošar /Accipiter gentillis L./ ≈ 40

Gačac /Corvus frugilegus L./ ≈ 40




Nova Varoš

Strogo zaštićene vrste

vrsta

divljači

procena brojnosti

/jedinki/

Mrki medved /Ursus artos L./ ≈5

Vidra /Lutra lutra L./ ≈ 6

Lasica / Schr./ ≈ 20

Jastrebovi /Acippiter sp.L./ ≈ 30

Sove /Frigide sp. L./ ≈ 28

Stanje lovnih i lovno-tehničkih objekata u lovištu je sledeće:

Stabilne čeka

6

Hranilišta za srne

12

Hranilišta za divlje svinje

16

Solišta

20

Ruska klopka za vuka

2

Lovačka kuća

2

--- Na većem delu površine na području gazdinske jedinice „Vučja - Jasike“ gazduje Lovačko

udruženje „Kozomor“ iz Nove Varoši.

Ukupna površina lovišta je 55.900,00 ha, od čega šume i šumsko zemljište zauzimaju 17.376,00

ha, livade i pašnjaci 22.740,00 ha, njive i oranice 10.098,00 ha, voćnjaci i vinogradi 755,00 vode i bare

53,00 ha i ostalo zemljište 4.878,00 ha.

Lovištem se gazduje na osnovu Lovne osnove za lovište „Kozomor“, koja je doneta po rešenju

ministarstva broj 324-02-54/2008-10. Važnost osnove je od 2009. do 2018. godine.

Brojno stanje divljači sa kojom se gazduje u lovištu je:

srna 264 grla

divlja svinja 232 kom

zec 4.288 kom

poljska jarebica 544 kom

Srneća divljač je autohtona u lovištu, nastanjena je na svim staništima u gazdinskoj jedinici.

Populacija srneće divljači na osnovu podataka kojima raspolažemo nije u optimalnom kapacitetu lovišta.

Trenutno brojno stanje je 264 grla, a odnos polova je 1 : 1. Podataka o trofejnoj strukturi i telesnoj težini

za srneću divljač nema, jer nije vođena evidencija.

Divlje svinje su takođe autohtone vrste u lovištu. Nalaze se gotovo na celom lovištu, ali se nikada

ne zadržavaju cele godine, već lovište napuštaju u toku proleća i vraćaju se početkom zime.

Zec je takođe odstrelna vrsta i ima ga u celom lovištu, ali u malom broju, jer je teren pretežno

šumovit. Trenutno brojno stanje je 4.288 komada, što je ispod optimalnog kapaciteta, zbog čega bi

trebalo posvetiti pažnju pri planiranju, kako bi se brojnost zeca povećala i omogućio planski, kontrolisani

lov za lovce koji su nastanjeni u lovištu, i samim tim sprečio nekontrolisani lov i krivolov.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

5.12 Zaštićeni delovi prirode

Na teritoriji gazdinske jedinice „Vučja – Jasike“ nema zaštićenih delova prirode.

5.13 Opšti osvrt na zatečeno stanje

Sve šume ove gazdinske jedinice prema nameni svrstane su u dve namenske celine: 10 –

proizvodnja tehničkog drveta i 26 – zaštita zemljišta od erozije.

Ukupna površina gazdinske jedinice iznosi 271,64 ha, dok obraslo zemljište zauzima 109,90 ha ili

40,5 % ukupne površine. Ukupna zapremina je 8.165,9 m³ , a zapreminski prirast je 165,6 m³.

Namenska celina 10 je nosilac zapremine, ujedno i proizvodnje, a nalazi se na površini od 71,7 % i

obuhvata 90,9 % zapremine i 90,2 % zapreminskog prirasta.

Namenska celina 26 se nalazi na 28,3 % površine, u zapremini učestvuje sa 9,1 %, a u

zapreminskom prirastu sa 9,8 %

U gazdinskoj jedinici je formirano 11 gazdinskih klasa.

Na nivou gazdinske jedinice prosečna zapremina iznosi 74,3 m³/ha, zapreminski prirast po hektaru

iznosi 1,5 m³/ha, a procenat prirasta je 2,0 %.

Prema poreklu, visoke šume se nalaze na 23,2 % obrasle površine, obuhvataju 38,3 % zapremine i

41,6% zapreminskog prirasta.

Izdanačke šume se nalaze na 52,7 % obrasle površine, obuhvataju 6,7 % zapremine 58,4 %

zapreminskog prirasta.

Šibljaci se nalaze na 24,1 % obrasle površine.

Što se očuvanosti tiče, očuvanih sastojina ima najviše i nalaze se na 28,0 % obrasle

površine,obuhvataju 55,2 % zapremine i 53,9 % zapreminskog prirasta. Razređene sastojine su

zastupljene na površini od 26,7 % , obuhvataju 39,6 % zapremine i 41,4 % zapreminskog prirasta, a

devastirane se nalaze na 21,1 % površine, obuhvataju 5,2 % zapremine i 4,6 % zapreminskog prirasta.

Šikare i šibljaci se nalaze na 24,1 % obrasle površine.

Što se tiče mešovitosti, čiste sastojine se nalaze na površini od 64,5 % obrasle površine, sa

zapreminom od 75,1 % i učestvuju u prirastu sa 75,4 %. Mešovite sastojine se prostiru na 11,4 %

površine, dok im je učešće u zaprenini i zapreminskom prirastu 24,9 %, odnosno 24,6 %. Šikare i šibljaci

se nalaze na 24,1 % obrasle površine.

Od vrsta drveća lišćarske vrste s u dominantnije, a odnos četinara i lišćara je 69,6:30,4 u korist

lišćara.

Najzastupljenija vrsta kod lišćara je cer, čija zapremina obuhvata 46,9 % ukupne zapremine, zatim

sledi bukva sa 12,0 % i breza sa 7,0 %. Od četinara, smrča učestvuje u zapremini sa 30,3%.

Kod jednodobnih sastojina prisutan je nenormalan razmer dobnih razreda, a karakteriše ga

dominiranje srednjedobnih sastojina, malo učešće mladih i dozrevajućih i potpuno odsustvo zrelih

sastojina.

Zdravstveno stanje svih sastojina ove gazdinske jedinice je zadovoljavajuće, ali je u 2013. i 2014.

godine zabeleženo pojačano sušenje usled entomoloških i fitopatoloških oboljenja.

Gazdinskom jedinicom dominiraju izdanačke, očuvane i čiste sastojine.

Neobrasle površine zauzimaju 161,74 ha ili 59,5 % od ukupne površine gazdinske jedinice.




Nova Varoš

Može se reći da je gazdinska jedinica dovoljno otvorena putevima, jer se sastoji iz velikog broja

manjih parcela pored kojih prilaza magistralni i tvrdi putevi.

Gazdinska jedinica jednim delom pripada lovištu „Zlatar-Jadovnik-Dubočica“ kojim gazduje JP

„Srbijašume“, a njenim većim delom gazduje Lovačko udruženje „Kozomor“ iz Nove Varoši.

Napred navedeni pokazatelji govore o stanju šuma gazdinske jedinice i daju polaznu osnovu kako

postupati prema svakoj sastojini, jer su uzgojne potrebe svake sastojine različite.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

6. DOSADAŠNJE GAZDOVANJE

6. 1. PROMENA ŠUMSKOG FONDA

Gazdinska jedinica „Vučja-Jasike“ prvi put je uređivana 2004. godine, kada je izvršena prva

prostorna podela na odeljenja. Tada je gazdinska jedinica podeljena na 5 odeljenja, sa prosečnom

površinom od 20,19 ha, a prilikom prvog uređivanja u površinu su uračunate samo parcele koje su se u

posedovnim listovima vodile kao šuma. .

Za ovu gazdinsku jedinicu ovo je drugo uređivanje šuma.

U narednom poglavlju prikazaće se sve promene stanja kao i način i posledice dosadašnjeg

gazdovanja.

6. 1. 1 PROMENA ŠUMSKOG FONDA PO POVRŠINI

Promena šumskog fonda po površini data je sledećom tabelom:

Godina

Ukupna

površina Šuma

Šumske

kulture

Šumsko

zemljište Neplodno

Za ostale

svrhe

Tuđe

zemljište Zauzeće

ha ha ha ha ha ha ha ha

2004. 100.93 98.38 - 0.23 2.32 - - -

2016. 271.64 109.90 - 121.99 - 39.75 - -

Ukupno: + 170.71 + 11.52 - + 121.76 - 2.32 + 39.75 - -

Ukupna površina gazdinske jedinice u odnosu na površinu prilikom prethodnog uređivanja

(2004/2016) promenila se za 170,71 ha i sada je površina veća, a samim tim se povećao i broj

odeljenja, sa 5 na 7 odeljenja. Prosečna površina odeljenja se povećala sa 20,19 ha na 24,39 ha.

Do ove razlike u površinama od 170,71 ha je došlo zbog toga što su u ovu OGŠ uračunate sve

parcele koje se nalaze na teritoriji opštine Nova Varoš, a koje su u vlasništvu ZZ „Inex-napredak

company“. Do povećanja površine pod šumom od 11,52 ha došlo je jednim delom kao posledica

prirodnog pošumljavanja ili usled zarastanja površina šibljacima leske.




Nova Varoš

6.1.2 PROMENE ŠUMSKOG FONDA PO ZAPREMINI I ZAPREMINSKOM PRIRASTU

Tabelom će biti prikazana merena i očekivana zapremina:

Vrsta dveća

Ukupna

zapremina

2004. god.

Ukupan 12-

godišnji

zapreminski

prirast

Ukupan

ostvareni

prinos

Očekivana

zapremina

Zapremina

dobijena

premerom

Razlika u

zapremini

(oček. – 2016.)

Zapreminski

prirast 2016.

g. (tekući)

m³

OML 0.0 0.0 0 7.7 7.7 0.2

Grab 0.0 0.0 0 174.6 174.6 3.2

Cer 4512.7 1200.0 336.0 5376.7 3833.2 -1543.5 78.3

Kitnjak 73.4 19.2 92.6 0 -92.6 0

Trešnja 0.0 0.0 0 39.1 39.1 0.9

Jasika 0.0 0.0 0 67.7 67.7 1.7

Breza 31.5 7.2 38.7 569.4 530.7 14.1

Bukva 1547.8 423.6 416.0 1555.4 980.8 -574.6 18.7

Javor 0.0 0.0 0 2.2 2.2 0

Klen 0.0 0.0 0 9.7 9.7 0.2

OTL 1.2 0.0 1.2 0 -1.2 0

Lišćari 6166.7 1648.8 752.0 7063.5 5684.4 -1379.1 117.3

Smrča 3056.5 1021.2 1402.0 2675.7 2473.9 -201.8 53

Jela 8.4 2.4 10.8 7.6 -3.2 0.2

Četinari 3064.9 1023.6 1402.0 2686.5 2481.5 -205 53.2

Ukupno: 9231.6 2672.4 2154.0 9750.0 8165.9 -1584.1 170.5

Razlika između očekivane i zapremine dobijene poslednjim premerom iznosi 1.584,1 m3, tj.

manja je za 16,2 %. Ukupna zapremina šuma dobijena premerom 2004. godine iznosila je 9.231,6 m3,

prirast za 12 godina iznosio je 2.672,4 m3. Izvršene seče u tom periodu su bile 2.154,0 m

3, što daje

očekivanu zapreminu od 9.750, m3. Zapremina dobijena poslednjim premerom iznosi 8.165,9 m

3, što je

za 16,2 % manje od očekivane zapremine.

Gledano po vrstama drveća, razlika između očekivane i zapremine dobijene premerom je najveća

kod cera ( - 1.543,57 m3 ili 28,7 %), bukve ( - 574,6 m

3 ili 36.9 %), breze (+ 530,7 m

3 ili 1.371,3 %)...

- Izdvajanje odseka i pozicioniranje na krugove vršeno je pomoću GPS uređaja, određivanje

površine i broj primernih površina je pratilo stepen homogenosti sastojina , tako da je u jednom broju

odseka urađen totalni premer (6/e, 7/d, 7/g, 7/h i 7/k), dok su visine stabala i poluprečnici krugova

mereni elektronskim visinomerom „Vertex“, pa je za pretpostaviti da je tačnost podataka poslednjeg

uređivanja velika.

Kao razlog razlike može se u nekoj meri opravdati i razlikama u prirastu između dve osnove. Po

prethodnoj osnovi, periodični prirast (za 12 godina) je iznosio 2672,4 m3, a sada 1705 m

3 (2046 m

3 za 12

godina), što daje razliku od 626 m3. Kada bi se ova razlika u prirastima oduzela od očekivane zapremine,

dobila bi se realnija očekivana zapremina od 9.124,0 m3, što bi bilo veće od zapremine dobijene

premerom za 958,1 m3 ili za 10,5 %.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

6.2 Odnos planiranih i ostvarenih radova u dosadašnjem periodu

6.2.1 DOSADAŠNJI RADOVI NA OBNOVI I GAJENJU ŠUMA

Tabelom će biti prikazani planirani i ostvareni radovi u prethodnom periodu:

Vrsta rada Planirano Ostvareno Razlika

Ostvare

no

ha kom ha kom (+/-)ha %

Veštačko pošumljavanje sadnjom 0.59 2360 - - - 0.59 0.0

Popunjavanje vešt. pod. kultura sadnjom 0.12 472 - - - 0.12 0.0

Okopavanje i prašenje u kulturama 1.18 - - 1.18 0.0

Čišćenje u mladim prirodnim sastojinama 3.38 - - 3.38 0.0

Nega šuma (proreda i sanitarne seče) 61.28 58.90 - 2.38 96.1

Ukupno: 66.55 2832 58.90 0.0 - 7.65 88.5

Prethodnom osnovom, planom gajenja šuma planirani su radovi na površini od 66,55 ha, a planiran

potreban broj sadnog materijala iznosio je 2832 sadnice bukve.

Od planiranih radova izvršene su samo proredne seče, odnosno nega šuma na 58,90 ha, što je

ostvarenje plana od 96,1 %. Veštačko obnavljanje i prateći radovi na nezi su u potpunost izostali, a

razlog je što nije urađena planirana čista seča na površini od 0,59 ha.

Na nivou gazdinske jedinice izvršenje plana na gajenju iznosi 88,5 %, što predstavlja nedovoljnu,

ali ipak zadovoljavajuću realizaciju planova.

6.2.2 DOSADAŠNJI RADOVI NA ZAŠTITI ŠUMA

Zaštita šuma se vrši u okviru redovnih mera gazdovanja. Zakonom o šumama je predviđeno da su

korisnici šuma dužni da preduzimaju mere radi zaštite šuma od požara i drugih elementarnih nepogoda,

biljnih bolesti i insekata. Poslove opažanja i obaveštavanja treba da vrši terensko osoblje, a ZZ nema

stalno zaposlene terenske radnike, odnosno lugare, tako da takve mere nisu ni preduzimane.

Olakšavajuća je okolnost da je ova gazdinska jedinica sastavljena iz mnogo parcela, odnosno enklava u

državnom zemljištu, tj. može se reći da je prostorno sastavni deo državnih šuma i to GJ „Vučja-

Kozomor-Vran“ i GJ „Zlatar I“, pa samim tim i svi radovi na zaštiti u državnim šumama praktično

podrazumevaju i ovu gazdinsku jedinicu.

U gazdinskoj jedinici je u toku 2013. i 2014. godine zabeleženo pojačano sušenje šuma usled

pojave entomoloških i fitopatoloških oboljenja. Radi sprčavana širenja zaraze nisu postavljene

feromonske klopke, već su obelela stabla u najkraćem roku uklanjana iz sastojine.

U toku prethodnog uređajnog perioda nije bilo požara u ovoj gazdinskoj jedinici.

Od radova na zaštiti vršene su povremene kontrole i čuvanje šuma od bespravnih seča. U

prethodnom desetogodišnjem periodu nisu evidentirane bespravne seče.




Nova Varoš

6.2.3 DOSADAŠNJI RADOVI NA KORIŠĆENJU ŠUMA

Tabelom su prikazani planirani i ostali prinosi po vrstama i količini iskorišćene mase:

Vrsta

drveća

Planirano Ukupan

plan

Ostvareno Ukupno

ostvareno

Razlika Ostvar

eno

Glavni

prinos Prethodni

prinos Glavni pr Preth. prinos Bespra

vni

Glav

ni Prethodni %

Red. Sluč. Red. Sluč.

cer 625.2 625.2 305.0 31.0 336.0 -289.2 53.7

kitnjak 15.2 15.2 -15.2 0.0

breza 5.0 5.0 -5.0 0.0

bukva 17.0 202.1 219.1 214.0 202.0 416.0 -17.0 + 213.9 189.9

OTL 0.8 0.8 -0.8 0.0

smrča 323.9 323.9 579.0 823.0 1402.0 + 1078.1 321.7

Ukupno: 17.0 1172.2 1189.2 1098.0 1056.0 2154.0 -17.0 +981.8 181.3

U proteklih dvanaest godina gazdovanja, ukupno ostvareni prinos od seča šuma, prema evidenciji

ZZ „Inex-napredak company“ Nova Varoš, iznosi 2.154,0 m3. Ukupan prinos čine glavni prinos (seče

obnavljanja), prethodni prinos (proredne seče) i slučajni prinos (suva, prevršena, izvaljena stabla) koji

nije planiran. Pri evidenciji, u ostvareni prinos se računaju i bespravne seče, koje ovde nisu

registrovane.

Glavni prinos u prethodnom uređajnom razdoblju nije ostvaren, prethodni je ostvaren sa 2.154,0

m3

(183.7%).

Prethodnim planom korišćenja planirano je 1.189,2 m3 , a ostvareno je 2.154,0 m

3 prinosa, tako da

je plan ostvaren sa 181,3 %. Razlog većeg korišćenja šuma nego što je planirano je sušenje četinarskih

šuma, što se vidi i iz vrste prinosa, gde je učešće slučajnog skoro 50 %.

6.2.4 DOSADAŠNJI RADOVI NA KORIŠĆENJU OSTALIH ŠUMSKIH PROIZVODA

Izuzev drveta, korišćenje drugih šumskih proizvoda bilo je u drugom planu, iako postoje uslovi za

sakupljanje i otkup jestivih gljiva u godini uroda. Činjenica je da na ovim prostorima nisu iskorišćene

sve mogućnosti koje pružaju drugi šumski proizvodi.

Prethodnom posebnom osnovom (2005 - 2014) nije bio planiran otkup i sakupljanje gljiva

(vrganj, lisičarka, bukovača, smrčak) .

Vezano za lov, gazdinska jedinica manjim delom (7.odeljenje) pripada lovištu „Zlatar – Jadovnik

– Dubočica“ kojim gazduje JP „Srbijašume“, a njenim većim delom gazduje Lovačko udruženje

„Kozomor“ iz Nove Varoši.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

6.2.5 DOSADAŠNJI RADOVI NA IZGRADNJI I ODRŽAVANJU ŠUMSKIH

SAOBRAĆAJNICA

Prethodnom posebnom osnovom nije bila planirana izgradnja niti rekonstrukcija postojećih

puteva.

6.2.6 OPŠTI OSVRT NA DOSADAŠNJE GAZDOVANJE ŠUMAMA

Dosadašnje gazdovanje služi da bi se analiziralo planirano i ostvareno gazdovanje u proteklom

periodu.

Površina gazdinske jedinice je uvećana za 170,71 ha, a uzrok je unos svih katastarskih parcela u

vlasništvu zadruge, dok su u prethodnoj osnovi uračunate samo parcele koje se u listovima vode kao

šuma. Površina pod šumom se povećala za 11,52 ha, što je posledica prirodnog pošumljavanja jednog

dela neobraslih površina.

Gledajući po zapremini, masa dobijena premerom je manja za 1.584,1 m3 od očekivane

zapremine.Mogući razlozi razlike u zapreminama su dati u stavci 6.1.2.

Dosadašnji radovi na gajenju šuma prema evidenciji o izvršenim radovima ostvareni su sa 96,1 %

od planiranih. Može se videti da su od gajenja rađene samo proredne seče, dok su ostali radovi u

potpunosti izostali .

Od radova na zaštiti vršene su povremene kontrole i čuvanje šuma od bespravnih seča i požara. U

proteklom periodu nisu evidentirani požari, dok je registrovano pojačano sušenje šuma usled

fitopatoloških i entomoloških oboljenja.

Prema evidenciji izvršenih seča u proteklom periodu, etat je ostvaren sa 181,3 % od planiranog.

Uzrok većeg korišćenja šuma od plana je veliko učešće sanitarnih seča usled pojačanog sušenja šuma,

kao i uticaja vremenskih nepogoda (vetroizvale, vetrolomi, snegoizvale i snegolomi).

Zanemareno je korišćenje ostalih šumskih proizvoda, odnosno proizvodni potencijali šuma (šumski

plodovi, lekovito bilje, jestive gljive i dr.)

Prethodnom osnovom nije planirana izgradnja novih puteva, kao ni rekonstrukcija postojećih.

Napred iznete konstatacije jasno ukazuju na zadovoljavajući odnos prema šumama ove gazdinske

jedinice, a treba težiti da se tako nastavi i u narednom periodu, kako bi se očuvala i povećala biološka

stabilnost celog kompleksa.




Nova Varoš

7. PLANIRANJE UNAPREĐIVANJA STANJA I

OPTIMALNOG KORIŠĆENJA ŠUMA

7.1 Ciljevi gazdovanja šumama

7.1.1 OPŠTI CILJEVI GAZDOVANJA ŠUMAMA

Opšti ciljevi gazdovanja šumama ustanovljeni su Zakonom o šumama (Sl.glasnik RS br. 30/10,

93/12 i 89/15), Pravilnikom o sadržini osnova i Programima gazdovanja šumama, Godišnjim izvođačkim

planom i Privremenim godišnjim planom gazdovanja privatnim šumama (Sl.glasnik RS br.122 od

12.12.2003 god.). Prema Zakonu o šumama, „Šume, kao dobro od opšteg interesa, moraju da se

održavaju, obnavljaju i koriste, tako da se očuva i poveća njihova vrednost i opštekorisne funkcije,

obezbedi trajnost i zaštita i stalno povećanje prinosa i prirasta. Šumsko zemljište, kao dobro od opšteg

interesa, koristi se za šumsku proizvodnju i ne može da se koristi u druge svrhe osim u slučajevima i pod

uslovima utvrđenim ovim zakonom“.

Prema Pravilniku o sadržini i načinu izrade osnova, opšti ciljevi su:

Razvijanje i jačanje opštekorisnih funkcija šuma;

Optimalno obezbeđivanje prioritetnih funkcija šuma

Zaštita i stabilnost šumskih ekosistema;

Sanacija opšteg stanja degradiranih šumskih ekosistema i obezbeđivanje optimalne obraslosti;

Očuvanje trajnosti i povećanje prinosa;

Povećanje ukupne vrednosti šuma i njenih opšte korisnih funkcija.

Ovako definisani opšti ciljevi gazdovanja šumama pokrivaju jedan zajednički opšti cilj koji je

sadržan u potrebi obezbeđenja racionalnog korišćenja prirodnih resursa, unapređenje uslova života,

zaštita od elementarnih nepogoda i zaštita genetskog fonda.

Ostvarivanje opštih ciljeva gazdovanja u mnogome zavisi od sadašnjeg stanja šuma i od dosledne

primene uzgojnih, tehničkih i uređajnih mera propisanih ovom Osnovom gazdovanja šumama gazdinske

jedinice „Vučja-Jasike“.

7.1.2 POSEBNI CILJEVI GAZDOVANJA

Uzimajući u obzir stanje šuma gazdinske jedinice i istaknute društvene potrebe, u okvirima

prethodno definisanih opštih ciljeva, mogu se sagledati i oni su u okviru proizvodnog (opšteg) cilja

(proizvodnja organske materije) sledeći:

Proizvodnja tehničkog drveta (u najširem smislu)

Proizvodnja celuloznog drveta

Protiveroziona zaštita zemljišta

Zaštita i očuvanje zaštićenih reliktnih, retkih i ugroženih vrsta flore i faune.

Proizvodnja ostalih proizvoda iz šume

Proizvodnja, uzgoj i zaštita divljači i ostale faune.

Posebni ciljevi gazdovanja predstavljaju posebna namenska opredeljenja koja važe za celu

gazdinsku jedinicu ili pojedine njene delove. Neke od navedenih ciljeva možemo, a neke ne možemo sa

sigurnošću planirati, obzirom na složene odnose u ekološkom smislu na relaciji životna sredina – flora –

fauna, ravnoteže među njima i ekološkog kapaciteta s kojima se mora računati. Pri tome je jasno da

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

trenutno raspoloživim merama i radovima možemo neke pojave i rizike u izvesnom smislu ublažiti ili

eliminisati.

Uopšteno postoje sledeći posebni ciljevi:

1. Biološko – uzgojni (koji obezbeđuju trajno povećanje prirasta i prinosa po količini i kvalitetu,

povećanje ukupne vrednosti šuma i opštekorisnih funkcija šuma u skladu sa potencijalnim

mogućnostima staništa);

2. Proizvodno – tehnički (kojima se na bazi namene i stanja šuma i stanišnih uslova utvrđuju

pespektivne mogućnosti proizvodnje šumskih proizvoda po količini i kvalitetu, odnosno

utvrđuju očekivani proizvodni efekti i rezultati gazdovanja šumama uz obezbeđivanje

tehničkih uslova za ostvarivanje proizvodnih ciljeva);

3. Opšte korisni (proističu iz zakonskih odredbi zaštitno-regulativnih isocijalnih funkcija.

Obzirom na vremenski period u kome se ovi ciljevi mogu ostvariti dele se na:

1. dugoročne, čije se ostvarivanje proteže na više uređajnih razdoblja;

2. kratkoročne, koji se ostvaruju u toku jednog uređajnog razdoblja.

7.1.2.1 Biološko – uzgojni ciljevi

Namenska celina 10 – proizvodnja tehničog drveta Visoke prirodne sastojine (jednodobne) – gazd. kl.: 10.321.421 i 10.401.611

Dugoročni ciljevi

postepeno dovođenje sastojina u optimalno (normalno) stanje, koje će u potpunosti koristiti

potencijalne mogućnosti staništa u cilju zadovoljenja društva prema šumi kao dobru od posebnog

značaja, odnosno, intezivna maksimalna proizvodnja drveta najboljeg kvaliteta i vrednosti.

b. Kratkoročni ciljevi

merama nege usmeravati pozitivno razvoj srednjedobnih sastojina (gazd. kl. 10.321.421 i

10.401.611) .

sečama čišćenja usmeriti pravilan razvoj mladih sastojina (gazd.kl. 10.401.6110) Eventualnim sanitarnim sečama, blagovremeno otkloniti posledice nastale usled elementarnih

nepogoda (sneg, vetar) ili nastale usled pojave entomoloških i fitopatoloških oboljenja, a u cilju

sprečavanja širenja zaraze.

Izdanačke sastojine – gazd. kl. 10.176.422, 10.195.312, 10.196.312, 10.360.421 i 10.362.421

a. Dugoročni ciljevi

prevođenje izdanačkih sastojina u visoki oblik gajenja konverzijom (gazd.kl. 10.176.422,

10.195.312, 10.196.312 i 10.360.421)


merama nege – selektivnim proredama izdanačke sastojine pripremiti za prevođenje u visoki

uzgojni oblik (gazd.kl. 10.176.422, 10.195.312 i 10.196.312)




Nova Varoš

prelazno gazdovanje je određeno za mlade i srednjedobne razređene bukove sastojine

(g.kl.:10.360.421)

rekonsrtukcija većeg dela devastiranih bukovih sastojina (gazd.kl.:10.362.421)

Namenska celina 26 – zaštita zemljišta od erozije Visoke prirodne sastojine – gazd. kl.: 26.401.611


postepeno dovođenje sastojina u optimalno (normalno) stanje, koje će u potpunosti koristiti

potencijalne mogućnosti staništa u cilju zadovoljenja društva prema šumi kao dobru od posebnog

značaja, odnosno, proizvodnja drveta najboljeg kvaliteta i vrednosti, uz očuvanje i poboljšanje staništa,

kao prioritetne funkcije


Zbog prioritetne funkcije – zaštita zemljišta od erozije, kao i zbog prekinutog sklopa kod ovih

sastojina, u ovom uređajnom razdoblju je planirano prelazno gazdovanje.

U slučaju potrebe, mogu se raditi sanitarne seče iz istih razloga kao u namenskoj celini 10

Šibljaci – gazd. kl.: 26.267.312, 26.267.421 i 26.267.611

a. Dugoročni ciljevi Meliorativnim radovima, pripremom terena i pošumljavanjem, prevoditi ove sastojine u

visoki uzgojni oblik.

b. Kratkoročni ciljevi Šikare u napred navedenim gazdinskim klasama u ovom uređajnom razdoblju će imati kao

preventivni cilj zaštitu zemljišta od erozije. Propisuje se prelazno gazdovanje, odnosno privremeno mirovanje ove kategorije šuma.

Neobrasle površine


Odnos obraslog i neobraslog zemljišta u gazdinskoj jedinici je 40,5 : 59,5 %, ako se u obzir

uzmu sve kategorije neobraslog zemljišta. Površina šumskog zemljišta je 121,99 ha (pogodno za

pošumljavanje), a zemljišta za ostale svrhe 39,75 ha. Minimalan potreban odnos obraslog i neobraslog

zemljišta je 95% : 5%. U našem slučaju, odnos šume i neobraslog zemljišta je nepovoljan, što bi značilo

da je potrebno vršiti veštačko pošumljavanje. Međutim, imajući u vidu da je u sklopu neobraslog

zemljišta veliko učešće livada i zemljišta koje je pogodno za obradu, a što je u slučaju zemljoradničke

zadruge značajan izvor prihoda, ne treba težiti ostvarivanju ovog odnosa.


ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Bez planiranih radova što se tiče radova na pošumljavanju, već će se neobrasle površine davati

u zakup svim zainteresovanim (moguće davanje livada u zakup, pašnjaka za pašarenje, obradivo

zemljište se koristi uglavnom za sejanje krompira...)

7.1.2.2 Proizvodni ciljevi


proizvodnja kvalitetnih drvnih sortimenata za mehaničku preradu, uz što veće učešće

kvalitetnih klasa

proizvodnja tehničke oblovine iz prorednih seča

proizvodnja ogrevnog drveta iz mera nege izdanačkih sastojina, kao i ogrevnog i celuloznog

drveta kao pratećih sortimenata u proizvodnji trupaca i oblog tehničkog drveta

korišćenje ostalih proizvoda (šumski plodovi, lekovito bilje, pečurke i dr.).


ostvariti dugoročne ciljeve po principu da sastojine posle svake seče budu stabilnije,

vitalnije, kvalitetnije i proizvodno vrednije

racionalno iskorišćenje posečene drvne mase izradom najvrednijih sortimenata

7.1.2.3 Tehnički ciljevi

Dugoročni ciljevi

plansko otvaranje šumskog kompleksa izgradnjom mreže puteva

maksimalno mehanizovati sve radne procese u cilju racionalizacije svih faza rada

maksimalna produktivnost rada uz minimalne troškove

stručno osposobljavanje i usavršavanje kadrova za uvođenje novih tehnologija

Kratkoročni ciljevi

U ovom uređajnom periodu nije potrebna izgradnja šumskih komunikacija

proizvoditi što kvalitetnije sortimente, uz što racionalnije iskorišćenje drvne mase

angažovanje stručne radne snage (šum. inžinjera i tehničara) prilikom svih radova na

gajenju i korišćenju šuma ove gazdinske jedinice.

7.1.2.4 Opštekorisni ciljevi


svim merama i zahvatima konstantno doprineti jačanju i unapređivanju svih funkcija šuma


poboljšati biološku stabilnost visokih i izdanačkih sastojina




Nova Varoš

7.2 Mere za postizanje ciljeva gazdovanja

Mere za postizanje opštih i posebnih ciljeva gazdovanja dele se na:

Mere uzgojne prirode

Mere uređajne prirode

7.2.1 UZGOJNE MERE

7.2.1.1 Izbor sistema gazdovanja

Uzgojne mere su definisane načinom obnavljanja i negovanja sastojina. U odnosu na

dosadašnje gazdovanje šumama i stanja sastojinskih prilika u gazdinskoj jedinici, a prema biološkim

osobinama određenih vrsta drveća, usvojeni su sledeći sistemi gazdovanja:

1. Sastojinsko gazdovanje – oplodna seča kratkog podmladnog razdoblja (do 20 godina),

primenjivaće se u izdanačkim sastojinama. To se odnosi na sledeće gazdinske klase:

izdanačke (mešovite) sastojine graba 10.176.421

izdanačke (čiste i mešovite) sastojine cera: 10.195.312 i 10.196.312

izdanačke šume bukve: 10.360.421

2. Sastojinsko gazdovanje primenom oplodnih seča dugog perioda obnavljanja – grupimično

oplodne seče, primenjivaće se u čistim sastojinama smrče : 10.401.611 i 26.401.611.

3. Sastojinsko gazdovanje – čista seča, primeniće se u devastiranim sastojinama, kao i u visokim

šumama breze na kraju ophodnje:

izdanačke devastirane sastojine : 10.362.421

visoke šume breze: 10.321.421

7.2.1.2 Izbor uzgojnog i strukturnog oblika

Osnovni uzgojni oblik (ciljna šuma) kome dugoročno treba težiti na ukupnom prostoru

gazdinske jedinice je visoka šuma (nezavisno od načina obnove: prirodnim – prioritetnim ili veštački

iznuđenim putem). Niski uzgojni oblik ne treba zadržavati, dok se šibljaci, kao edafski i orografski

uslovljene biljne zajednice, i dalje zadržavaju i stavljaju izvan tretmana.

Izbor strukturnog oblika već je rešen izborom sistema gazdovanja, a uslovljen je kao i sistem

gazdovanja zatečenim sastojinskim stanjem i utvrđenim prioritetnim funkcijama, tj. funkcionalnim

zahtevima i biološkim osobinama glavnih vrsta drveća (edifikatora) koje grade sastojine:

- primenom postupnih oplodnih seča dugog perioda za obnavljanje – grupimično oplodnih

seča (podmladno razdoblje duže od 20 godina) izgrađivaće se raznodobne sastojine

- primenom sastojinskog gazdovanja – oplodnih seča kratkog podmladnog razdoblja (do 20

godina), kao i sastojinskog gazdovanja – čistim sečama izgrađivaće se normalne jednodobne

sastojine

7.2.1.3 Izbor vrste drveća

Prilikom izbora vrsta drveća rukovodimo se biološkim osobinama vrste, ekološko-proizvodnim

osobinama staništa, a takođe i ekonomskim ciljevima za postizanje najveće proizvodnje najboljeg

kvaliteta.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Treba se rukovoditi principom autohtonosti, forsirati vrste drveća koje se na datom staništu nalaze

od prirode, u našem slučaju to su smrča, jela i bukva. Međutim, potrebno je uzeti u obzir stanje staništa,

eventualne promene zemljišta (vlažnost, dubina, hemijski sastav, itd.) koje mogu nastati u međuvremenu.

U ovoj gazdinskoj jedinici trenutno nema površina koje su pošumljene. U narednom periodu je

planirano veštačko pošumljavanje smrčom, a novopodignute zasade je potrebno propratiti odgovarajućim

merama nege.

7.2.1.4 Izbor načina seča obnavljanja i korišćenja

Glavne seče su određene utvrđenim sistemom gazdovanja šumama (poglavlje 7.2.1.1), a do zrelosti

za seču primenjivaće se proredne seče i, u zavisnosti od potrebe, sanitarne seče.

7.2.1.5 Izbor načina nege

Izbor načina nege je uslovljen zatečenim stanjem sastojina: starošću i razvojnom fazom,

strukturnim oblikom, vrstom drveća, očuvanošću i dosadašnjim uzgojnim postupkom. Polazeći od ovih

odrednica, osnovni način nege u gazdinskoj jedinici će biti:

okopavanje i prašenje u kulturama

popunjavanje u šumskim kulturama

seča izdanaka i izbojaka u novopodignutim kulturama

čišćenje u mladim prirodnim sastojinama

selektivne prorede u izdanačkim i visokim sastojinama

sanitarne prorede u razređenim i u eventualno sušenjem ugroženim sastojinama

7.2.2 UREĐAJNE MERE

Pod uređajnim merama podrazumevaju se mere kojima se određuje prinos, iskazuje prinos i ostali

pokazatelji kojima se bliže utvrđuje stanje sastojina.

Osnovna jedinica trajnosti prinosa je gazdinska klasa na nivou šumskog područja, mera prinosa je

zapremina, a regulator trajnosti prinosa je zapreminski prirast.

7.2.2.1 Izbor trajanja ophodnje i dužine podmladnog razdoblja

za visoke jednodobne smrčeve sastojine (sastojinska celina 401), orjentaciona ophodnja je 120

godina, a dužina podmladnog razdoblja u trajanju od 40 godina.

za visoke sastojine breze (sastojinska celina 321) se određuje ophodnja od 60 godina, a dužina

podmladnog razdoblja od 10 godina

za izdanačke sastojine bukve (sastojinska celina 360), izdanačke sastojine hrastova (sastojinske

celine 195 i 196) i izdanačke mešovite sastojine graba (sastojinska celina 196), određuje se

ophodnja od 80 godina, a dužina podmladnog razdoblja od 20 godina.




Nova Varoš

7.2.2.2 Određivanje ophodnjice

U gazdinskoj jedinici nema sastojina koje zahtevaju prirodno obnavljanje, odnosno primenu

oplodnih seča (grupimično-oplodnih i grupimično-prebirnih), pa nema ni potrebe za određivanjem

trajanja ophodnjice, tj. vremena između dva uzastopna prebiranja na istoj površini (odseku).

7.2.2.3 Izbor prečnika sečive zrelosti

Dimenzije sečive zrelosti imaju orjentacioni karakter, naročito kada je zbog potrebe oslobađanja

izuzetno kvalitetnog podmlatka neophodno ukloniti i srednje jak materijal ako je sa jačim i niskim

krunama.

Prema odredbama Opšte osnove za Limsko šumsko područje, u čijim granicama se teritorijalno i

nalazi ova gazdinska jedinica, orijentacioni prečnici sečive zrelosti su:

jela – 60 cm

smrča – 60 cm

bukva – 55 cm

beli bor – 60 cm

7.2.2.4 Izbor uravnotežene zapremine

Uravnotežena (normalna) zapremina određuje se za sastojine u kojima se kao sistem gazdovanja

primenjuje grupimično – prebirno gazdovanje i sastojinsko gazdovanje – postupne oplodne seče dugog

perioda za obnavljanje (grupimično – oplodne seče).

U ovoj gazdinskoj jedinici nema takvih sastojina, pa nema ni potrebe za određivanjem

uravnotežene zapremine.

7.2.2.5 Izbor rekonstrukcionog i konverzionog razdoblja

Za devastirane sastojine u kojima treba izvršiti rekonstrukciju, potrebno je odrediti vremenski

period u kojem ćemo izvršiti rekonstrukciju - rekonstrukciono razdoblje. Na području gazdinske jedinice

ima 23,23 ha devastiranih šuma i za njih se određuje opšte rekonstrukciono razdoblje od 20 godina. U

ovom uređajnom periodu je planirana rekonstrukcija većeg dela devastiranih šuma.

Izdanačke sastojine, ne računajući devastirane, se nalaze na 34,66 ha i nalaze se u V i VI

dobnom razredu, pa se određuje konverziono razdoblje od 40 – 60 godina. U ovom uređajnom periodu

nije planirana konverzija.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

7.2.2.6 Ostale mere

Ostale mere koje treba preduzimati da bi se obezbedili ciljevi gazdovanja ogledali bi se u

sledećem:

- preventivna, a po potrebi i represivna zaštita šuma

- primeniti mehanizaciju i savremene tehničke postupke u svim fazama nege sastojina i seče i izrade

drvnih sortimenata (odnosi se na NC 10)

7.3 Planovi gazdovanja

Prema stanju šuma, a na osnovu ciljeva gazdovanja i na osnovu mera za postizanje tih ciljeva,

izrađuju se planovi gazdovanja. Na osnovu utvrđenog stanja šuma i ocene dosadašnjeg gazdovanja, kao

i potreba i mogućnosti za njihovo obezbeđivanje, izrađuju se planovi gazdovanja šumama koji imaju za

zadatak da omoguće podmirenje odgovarajućih društvenih potreba i unapređivanje stanja šuma.

7.3.1 PLAN GAJENJA ŠUMA

Plan gajenja šuma određuje vrstu i obim radova na obnovi, uzgoju, negi, rekonstrukciji, podizanju

novih šuma i proizvodnji šumskog semena i sadnog materijala.

Osnovne koncepcije plana gajenja šuma temelje se na sledećim odrednicama:

postojećim proizvodnim potencijalima šumskog staništa,

stanju šuma i potrebnim uzgojnim merama hitnog karaktera,

postavljenim ciljevima gazdovanja,

realnim mogućnostima šumskog gazdinstva.

Planom gajenja šuma treba omogućiti:

pravilan razvoj mladih sastojina,

nastaviti proces obnavljanja u visokim zrelim, očuvanim i razređenim sastojinama,

negu šume u svim fazama razvoja,

zamenu degradiranih šuma.

7.3.1.1 Plan obnavljanja i podizanja novih šuma

Što se tiče obnavljanja, prvenstvena orijentacija je na prirodnom obnavljanju šuma, a glavnu ulogu

u ovakvom obnavljanju ima način izvođenja seča kojima se pripremaju pogodni uslovi za nastanak

podmlatka, odnosno, stimuliše urod semena i priprema zemljište za uspešan početak podmlađivanja.

Prirodno obnavljanje u ovoj gazdinskoj jedinici nije planirano. Planom obnavljanja i podizanja

novih šuma u ovom uređajnom razdoblju predviđeno je obnavljanje pošumljavanjem posle čistih seča

degradiranih šuma bukve: gazd. klasa 10.362.421, kao i popunjavanje obnovljene površine. U sledećoj

tabeli je prikazana površina planirana za obnavljanje, kao i potreban broj sadnica




Nova Varoš

Gazdinska klasa

Ukupno 317 414

kom RP kom RP kom RP

10362421 53975 21.59 10795 4.32 64770 25.91

NC 10 53975 21.59 10795 4.32 64770 25.91

GJ ukupno 53975 21.59 10795 4.32 64770 25.91

317 – veštačko pošumljavanje sadnjom,

414 – popunjavanje veštački podignutih sastojina sadnjom

Planom obnavljanja predviđeno je veštačko pošumljavanje na površini od 21,59 ha, kao i

popunjavanje na površini od 4,32 ha, što znači da ukupna površina predviđena za obnavljanje u

gazdinskoj jedinici iznosi 25,91 ha.

Prirodno obnavljanje visokih i izdanačkih šuma u narednom periodu nije planirano.

7.3.1.2 Plan rasadničke proizvodnje

Planom rasadničke proizvodnje predviđeni su broj, vrsta i starost sadnica za pošumljavanje i

popunjavanje novopodignutih zasada. Broj sadnica smrče po ha je 2.500 komada.

Ekološka

pripadnost

Vrsta

drveća Starost

Proširena reprodukcija Ukupno

317 414

Radna pov. komada Radna pov. komada Radna pov. komada

421 Smrča 2 + 2 21.59 53975 4.32 10795 25.91 64770

NC 10 21.59 53975 4.32 10795 25.91 64770

Ukupno: 21.59 53975 4.32 10795 25.91 64770

Ukupan potreban broj sadnica za pošumljavanje i popunjavanje novopodignute kulture smrče

iznosi 64.770 komada.

Potrebe za pošumljavanjem u ovoj gazdinskoj jedinici će se podmiriti iz nekog iz obližnjih

rasadnika u vlasništvu JP „Srbijašume“.

7.3.1.3 Plan nege šuma

Ovaj plan obuhvata sve radove na nezi šuma od momenta podizanja nove sastojine, pa do zrelosti

za seču, a to su:

- 513 – seča izbojaka i uklanjanje korova ručno

- 518 – okopavanje i prašenje u kulturama

- 526 – čišćenje mladih prirodnih sastojina

- 532 - 535 – proredne seče

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Gazdinska klasa

Vrsta rada Ukupno

532 - 535 513 518 526

ha ha ha ha ha

10176422 1.19 1.19

10195312 14.88 14.88

10196312 11.29 11.29

10321421 5.55 5.55

10362421 0.00 21.59 43.18 64.77

10401611 3.75 2.97 6.72

Nam. celina 10 36.66 21.59 43.18 2.97 104.40

Ukupno G.J. 36.66 21.59 43.18 2.97 104.40

Planom nege šuma u gazdinskoj jedinici planirani su radovi na površini od 104,40 ha. Od te

površine, proredne seče predviđene su na 36,66 ha, okopavanje i prašenje u dva navrata na radnoj

površini od 43,18 ha, seča izbojaka i uklanjanje korova na 21,59 ha, a čišćenje mladih prirodnih sastojina

na površini od 2,97 ha.

7.3.2 PLAN ZAŠTITE ŠUMA

Korisnik šuma je dužan po Zakonu o šumama da radove i mere na zaštiti šuma izvršava u

potrebnom obimu. Posebno je to značajno kod zaštite šuma od požara elementarnih nepogoda, biljnih

bolesti, napada insekata, stoke, divljači itd. Uspešna borba protiv svih oblika štete može se voditi

samo ako se na vreme otkrije i utvrdi prostor na kome su zastupljeni štetni uticaji. U konkretnim

uslovima ove gazdinske jedinice, treba utvrditi potrebne radove na preventivnoj i represivnoj zaštiti

od čoveka, stoke, elementarnih nepogoda, entomoloških i fitopatoloških uzročnika, a naročito od

požara.

U cilju preventivne zaštite planiraju se sledeće mere zaštite:

čuvanje šuma od bespravnog korišćenja

zabrana pašarenja na površinama gde je proces obnavljanja u toku i u mladim šumskim

kulturama, sve dok ne prerastu kritičnu visinu kada stoka nije u mogućnosti da ošteti

terminalni vrh.

pratiti eventualne pojave sušenja šuma i kalamiteta insekata, te u slučaju pojave istih,

blagovremeno obavestiti specijalističku službu koja će postaviti tačnu dijagnozu i propisati

adekvatne mere suzbijanja.

uspostavljanje šumskog reda

postavljanje lovnih stabala i feromonskih klopki

štititi šumu od požara, posebno u proleće i leto, te u tom smislu postaviti znakove

obaveštavanja i zabrane loženja vatre, organizovanja dežurstva u kritičnom periodu godine

zbog blagovremenog dejstvovanja.

u toku uređajnog perioda, održavati i obnavljati unutrašnje i spoljne granice.

Na nivou ovog preduzeća ne postoji služba za zaštitu šuma. Po potrebi, za sve eventualne radove

na zaštiti, konsultovati stručna lica JP „Srbijašume“ i Republičkog šumarskog inspektora.




Nova Varoš

7.3.3 PLAN KORIŠĆENJA ŠUMA

Plan korišćenja šuma sastoji se od plana seče obnavljanja (jednodobnih i raznodobnih šuma), plana

prorednih seča i plana sanitarnih seča.

7.3.3.1 Plan seča obnavljanja

U ovoj gazdinskoj jedinici nema raznodobnih šuma, a planom obnavljanja jednodobnih

obuhvaćena je samo jedna gazdinska klasa, što je prikazano sledećom tabelom:

Gazdinska

klasa Vrsta seče

Površina Zapremina Zapr. prirast Prinos Int.. seče

m³ m³ m³ m³ %

10.362.421 Čista seča - rekonstrukcija 21.59 367.0 16.9 383.9 104.6

Ukupno: 21.59 367.0 16.9 383.9 104.6

Planirani etat (prinos) čistim sečama treba izvršiti na površini od 21,59 ha, u ukupnom iznosu od

383,9 m³. Intezitet zahvata u odnosu na zapreminu iznosi 104,6 %. Planom je predviđena rekonstrukcija

većeg dela devastiranih šuma, 21,59 ha od 23,23 ha (92,9%).

Prirodno obnavljanje nije planirano, jer nema sastojina koje to zahtevaju, odnosno nema zrelih i

dozrevajućih sastojina u gazdinskoj jedinici.

7.3.3.2 Plan prorednih seča

Gazdinska

Klasa

Stanje šuma Ukupan

prinos

Intezitet seča

P V Zv po V po Zv

ha m³ m³/ha m³ m³/ha m³ % %

10176422 1.19 67.7 56.9 1.3 1.1 9.5 14.0 72.6

10195312 14.88 2362.9 158.8 44.6 3.0 370.7 15.7 83.0

10196312 11.29 1967.8 174.3 39.5 3.5 271.0 13.8 68.6

10321421 5.55 632.1 113.9 15.5 2.8 93.6 14.8 60.2

10401611 3.75 855.4 228.1 17.3 4.6 61.5 7.2 35.7

NC 10 36.66 5887.6 160.6 117.3 3.2 806.3 13.7 68.7

Ukupno: 36.66 5887.6 160.6 117.3 3.2 806.3 13.7 68.7

Proredne seče u ovoj gazdinskoj jedinici planirane su na površini od 33,66 ha, sa ukupnim

prinosom od 806,3 m3. Intezitet zahvata u odnosu zapreminu je 13,7 %, a u odnosu na zapreminski

prirast 68,7 %, što se smatra jakim zahvatom. Najjači zahvat je u izdanačkoj šumi cera, gazdinska klasa

10.195.312, i mešovitoj šumi graba, gazdinska klasa 10.176.422, a razlog je veliki broj stabala po

jedinici površine za ove dve klase, i odsustvo nege u prethodnom periodu.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

7.3.3.3 Plan sanitarnih seča

U gazdinskoj jedinici sanitarne seče nisu ušle u redovan plan, već će se one, po potrebi izvršiti u

svim gazdinskim klasama (u slučaju elementarnih nepogoda ili širenja fitopatoloških i entomoloških

oboljenja).

7.3.3.4 Ukupan plan seča nege

Pošto su proredne seče jedine seče nege šuma, ukupan plan iznosi 806,3 m3, što je intezitet po

zapremini od 13,7 %, a po zapreminskom prirastu 68,7% (poglavlje 7.3.3.2)

7.3.3.5 Ukupan prinos od seče šuma

Tabelarni prikaz stanja šuma i vrsta prinosa po gazdinskim klasama:

Namenska ce-

lina / gazdinska

klasa

Površina Zapremina Zapr. Prirast Prinos m3 Intezitet seča

ha m3 m3/ha m3 m3/ha glavni prethodni ukupno po V

po

Zv

10176422 1.19 67.7 56.9 1.3 1.1 9.5 9.5 14.0 72.6

10195312 14.88 2362.9 158.8 44.6 3.0 370.7 370.7 15.7 83.0

10196312 11.29 1967.8 174.3 39.5 3.5 271 271 13.8 68.6

10321421 5.55 632.1 113.9 15.5 2.8 93.6 93.6 14.8 60.2

10362421 21.59 367 17 16.9 0.8 383.9 383.9 104.6 227.2

10401611 3.75 855.4 228.1 17.3 4.6 61.5 61.5 7.2 35.7

Ukupno nc 10 58.25 6252.9 107.3 135.1 2.3 383.9 806.3 1190.2 19.0 88.1

Ukupno gj 58.25 6252.9 107.3 135.1 2.3 383.9 806.3 1190.2 19.0 88.1

Ukupni planirani prinos u namenskoj celini 10 – proizvodnja tehničkog drveta,odnosno u celoj

gazdinskoj jedinici je 1.190,2 m³. Intezitet zahvata u odnosu na zapreminu je 19,0 %, a u odnosu na

zapreminski prirast 88,1 %, što se smatra jakim zahvatom.

Učešće glavnog prinosa je 383,9 m3 ili 32,3%, dok prehodni prinos iznosi 806,3 m

3, što je učešće

od 67,7%.




Nova Varoš

7.3.3.6 Ukupan prikaz prinosa i šumskog fonda po vrstama drveća

Vrsta drveća

Stanje Prinos Intezitet seče Od toga

V Zv Glavni Preth. Ukupno Po V Po Zv Tehn. Prost. Otpad Neto

m³ m³ m³ m³ m³ % % m³ m³ m³ m³

OML 7.7 0.2

Grab 174.6 3.2

27.6 27.6 15.8 86.3

24.8 2.8 24.8

Cer 3832.0 73.3 22.6 577.3 599.9 15.7 81.8

539.9 60.0 539.9

Trešnja 39.1 0.9

Jasika 63.9 1.6 22.9 22.6 45.5 71.2 284.4 41.0 4.6 41.0

Breza 569.4 14.1 88.1 88.1 15.5 62.5 79.3 8.8 79.3

Bukva 980.8 18.7 338.4 29.3 367.7 37.5 196.6

330.9 36.8 330.9

Javor 2.2 0.0

Klen 9.7 0.2

lišćari: 5679.4 112.3 383.9 744.8 1128.7 19.9 100.5

1015.9 112.9 1015.9

Jela 7.6 0.2

Smr ča 1739.0 36.9

61.5 61.5 3.5 16.7 49.8 5.5 6.2 55.4

četinari: 1746.7 37.1

61.5 61.5 3.5 16.7 49.8 5.5 6.2 55.4

Ukupno nc 10 7426.1 149.3 383.9 806.3 1190.2 16.0 79.7 49.8 1021.5 119.0 1071.3

Cer 1.1 0.0

Jasika 3.8 0.1

lišćari: 5.0 0.1

Smrča 734.8 16.2

četinari: 734.8 16.2

Ukupno NC 26 739.8 16.3

Ukupno gj 8165.9 165.6 383.9 806.3 1190.2 14.6 71.9 49.8 1021.5 119.0 1071.3

REKAPITULACIJA

OML 7.7 0.2

Grab 174.6 3.2

27.6 27.6 15.8 86.3

24.8 2.8 24.8

Cer 3833.2 73.3 22.6 577.3 599.9 15.7 81.8

539.9 60.0 539.9

Trešnja 39.1 0.9

Jasika 67.7 1.7 22.9 22.6 45.5 67.2 267.6

41.0 4.6 41.0

Breza 569.4 14.1

88.1 88.1 15.5 62.5

79.3 8.8 79.3

Bukva 980.8 18.7 338.4 29.3 367.7 37.5 196.6

330.9 36.8 330.9

Javor 2.2 0.0

Klen 9.7 0.2

lišćari: 5684.4 112.4 383.9 744.8 1128.7 19.9 100.4

1015.9 112.9 1015.9

Jela 7.6 0.2

Smrča 2473.9 53.0

61.5 61.5 2.5 11.6 49.8 5.5 6.2 55.4

četinari: 2,481.48 53.2

61.5 61.5 2.5 11.6 49.8 5.5 6.2 55.4

Ukupno gj 8,165.9 165.6 383.9 806.3 1190.2 14.6 71.9 49.8 1021.5 119.0 1071.3

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Ukupni planirani prinos (etat) u gazdinskoj jedinici „Vučja-Jasike“ iznosi 1.190,2 m3. Od toga

glavni prinos iznosi 383,9 m3

ili 32,3 %, a prethodni 806,3 m3 ili 67,7 %. Najveće učešće u etatu

zauzima cer sa 599,9 m3 ili 50,4 %, a iza sledi bukva sa 367,7 m

3 ili 30,9 %.

7.3.3.7 Posebne odredbe u vezi korišćenja prinosa

Realizacija glavnog prinosa u odnosu na sastojinu (odsek) je obavezan po površini, a po zapremini

može da odstupi 10 %, osim u slučaju realizacije prinosa završnim sekom oplodne seče, kao i čistom

sečom.

Realizacija planiranog prethodnog prinosa u odseku po površini je obavezna,a po zapremini može

da odstupi 10 %.

Glavni prinos mora da se realizuje u sastojinama u kojima je planiran, jer proističe iz određenih

uzgojnih potreba. Prorede će se izvršiti u jednom navratu.

Ukoliko se iz bilo kojih objektivnih razloga uzgojni zahvati ne mogu izvršiti na svim planiranim

površinama, srazmerno tom će se smanjiti prinos.

Nakon izvršenih planiranih radova obavezno je uspostavljanje šumskog reda.

7.3.4 PLAN KORIŠĆENJA OSTALIH ŠUMSKIH PROIZVODA

U ostale šumske proizvode spadaju:

1. Sporedni proizvodi od šuma : seme, plodovi, pupoljci, šišarice, šušanj itd;

2. Proizvodi šumskog zemljišta: lekovito bilje, gljive;

3. Proizvodi od neposrednog korišćenja zemljišta: zemlja, treset, kamen itd.;

4. Lekovita i mineralna voda;

5. Lovstvo

6. Popaša, seno i sl.

Plansko korišćenje sporednih šumskih proizvoda gazdinstvo za sada se neće organizovano vršiti u

okviru gazdinske jedinice (nije organizovana služba), ali ako bude mogućnosti izvršiće se uz obavezu da

se u OGŠ na mestu "Ostale evidencije", tačno označi mesto, datum, način i količina otkupljenog,

sakupljenog ili na neki drugi način iskorišćenog šumskog proizvoda uz pečat i potpis ovlašćenog lica.

Od ostalih šumskih proizvoda najćešće se može vršiti otkup i sakupljanje šumskog lekovitog bilja:

nane, kantariona, kleke itd., kao i otkup pečuraka, kao i šumskih plodova: jagoda, kupina, borovnica...

U ovom uređajnom periodu nije planiran prihod od sporednih šumskih proizvoda.

Pošto je veći deo gazdinske jedinice neobraslo zemljište, tj. najveće učešće u površini zauzimaju

livade i pašnjaci, očekuje se znatan prihod od davanja u zakup tih kategorija zemljišta. Obradive

površine se mogu izdavati za setvu krompira, što je i činjeno u prethodnom periodu, a ostali deo se može

koristiti za pašarenje. Pitanje paše je regulisano Zakonom o šumama. Po tom zakonskom propisu,

organizacija koja gazduje šumama je dužna da odredi mesto i propiše uslove za pašu, vrstu i broj grla,

kao i nadoknadu za pašu, vodeći računa o postavljenim ciljevima gazdovanja. Po pravilu, paša se ne

može vršiti u šumama u kojima je u toku prirodno i veštačko obnavljanje. Prema tome, paša se može

vršiti na celoj površini gazdinske jedinice, izuzev u novopodignutoj kulturi smrče, koja će se nastati

posle seča rekonstrukcije.




Nova Varoš

7.3.5 PLAN UNAPREĐENJA LOVNE DIVLJAČI

Na manjem delu gazdinske jedinice gazduje JP „Srbijašume“ lovištem „Zlatar-Jadovnik-

Dubočica“. Dinamika razvoja svih lovnih vrsta iz ovog lovišta je detaljno prikazana u važećoj Lovnoj

osnovi za ovo lovište, kao i plan odstrela.

Lovištem na području gazdinske jedinice „Vučja-Jasike“ gazduje i Lovačko udruženje „Kozomor“

iz Nove Varoši, i to na njenom većem delu.

U lovnom smislu, teritorijom ove gazdinske jedinice, koja je u sastavu Lovišta „Kozomor“ gazduje

Lovački savez Srbije preko lovačkog udruženja iz Nove Varoši. Vrste i broj divljači koje se mogu gajiti

u šumi određuje se Lovnom osnovom u skladu sa važećim Zakonom o divljači i lovstvu.

Lovna osnova i Osnova gazdovanja šumama moraju se međusobno uskladiti.

Kapacitet lovišta, odnosno broj određenih vrsta divljači na 100 ha lovnoproduktivne površine koji

obezbeđuje normalan razvoj šumskih ekosistema (bez nanošenja štete šumi), odnosno dozvoljen broj

jedinki u navedenom lovištu je sledeći:

Srneća divljač: 6 – 8 grla, II bonitet

Zec: 12 – 19 komada, II bonitet

Divlja svinja: 2 komada, I bonitet

Ovaj broj divljači daje ekonomsku korist uz minimalne štete šumarskoj i poljoprivrednoj

proizvodnji. Pored gore navedenih vrsta divljači, ovde se još mogu sresti lisica, vuk, lasica, kao i veći

broj ptica.

Sve detalje za lov i unapređenje lovne divljači preuzeti iz važeće osnove za lovište „Kozomor“.

7.3.6 PLAN IZGRADNJE ŠUMSKIH SAOBRAĆAJNICA

U ovom uređajnom periodu nije planirano dodatno otvaranje gazdinske jedinice izgradnom puteva

sa kolovoznim zastorom, kao ni mekih puteva bez kolovoznog zastora, a nije planirana ni rekonstrukcija

postojećih puteva.

7.3.6 PLAN UREĐIVANJA ŠUMA

Osnova gazdovanja šumama za GJ „Vučja-Jasike“ važi od 01.01.2017. – 31.12.2026.godine.

Revizija ove osnove gazdovanja šumama izvršiće se u poslednjoj godini važnosti osnove, što znači

2026. godine.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

7.3.8 Očekivani efekti realizacije planiranih radova

Na osnovu analize sadašnjeg stanja šuma i šumskog staništa, a pod predpostavkom da će se svi

planirani radovi na gajenju i korišćenju šuma realizovati, na kraju uređajnog perioda očekujemo sledeće

stanje šuma:

na osnovu manje seče od prirasta u redovnom gazdovanju, doći će do uvećavanja zapremine za

465,8 m3,tako da će ukupna zapremina na kraju uređajnog razdoblja iznositi 8.631,7 m³. Takođe,

prosečna zaprem ina će se uvećati sa sadašnjih 74,3 m3/ha na 78,5 m

3/ha na kraju uređajnog

perioda.

Posle izvšenih seča rekonstukcije, poboljšaće se strukturni oblik, tj. smanjiće se učešće

izdanačkih sastojina sa 78,82 ha (71,7%) na 57,23 ha (52,1%).

Usvojeni sistem gazdovanja, koji u prvi plan stavlja negu sastojina svih uzrasta, doprineće

poboljšanju stabilnosti zdravstvenog stanja, kvalitetne strukture, vrednosti prirasta i prinosa.

Prorednim sečama na 36,66 ha eleminisaće se uzgojna zapuštenost na delu površine gazdinske

jedinice i razvoj usmeriti na stabla budućnosti. Istovremeno, izvođenjem ovih seča koje su

ujedno i uzgojno-sanitarnog karaktera znatnije će se popraviti zdravstveno stanje sastojina,

njihova stabilnost, kao i vrednost prirasta i prinosa.

Održavanjem postojećih šumskih saobraćajnica, omogućiće se realizacija planova gazdovanja sa

povoljnijim i efikasnijim efektima.

Intenzitet i obim planova je umeren i ostvarljiv, a u datim sastojinama omogućiće popravku i

unapređenje stanja sastojina i stabilnosti ekosistema u celini.




Nova Varoš

8. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANOVA GAZDOVANJA

ŠUMAMA

8.1 Smernice za sprovođenje šumsko – uzgojnih radova

Smernice za radove na gajenju šuma, razvrstavamo prema vrsti radova i fazi u kojoj se određene

sastojine nalaze:

Nega mladih sastojina

Predstavlja sprovođenje svih mera koje idu u prilog željenom razvoju mladih biljaka i

srednjedobnih do starosti za seču.

Nega mladih sastojina obuhvata dve vrste radova:

nega do obrazovanja sklopa

nega posle obrazovanja sklopa

U oba slučaja, cilj je da se stvore najbolji uslovi za rast i razvoj mlade sastojine. Do stvaranja

sklopa, uslovi za rast i razvoj se ostvaruju poboljšanjem zemljišta, a posle toga regulisanjem gustine i

odnosa između mladih biljaka.

Opšte mere nege mladih sastojina su:

okopavanje i prašenje, seča izbojaka itd. su radovi za poboljšanje stanišnih uslova za rast i

razvoj

popunjavanje usled raznih gubitaka

zaštita od negativnih spoljašnjih činilaca

čišćenje i proreda

Okopavanje i prašenje

Mera nege mladih sastojina koja se izvodi nakon podizanja šumskih kultura u svrhu regulisanja

vodnog režima zemljišta i otklanjanja konkurencije korovske vegetacije. Okopavanje i prašenje

pošumnjenih terena je u prvih nekoliko godina izuzetno značajno za poboljšanje svojstva zemljišta, jer su

ove mere siguran način za akumulaciju vlage i njeno očuvanje u zemljištu.

Zemljište se rahli plitko motikom, samo da se razbije pokorica i ukloni korov oko sadnice.

Okopavanjem se uklanja korov, a prašenjem rahli zemljište. Najpogodnije vreme za izvršenje ovih

radova je neposredno posle kiše. Preporučuje se da broj okopavanja i prašenja iznosi prosečno 3 – 4

navrata u prvoj, 2 – 3 u drugoj i 1 – 2 navrata u trećoj godini posle sadnje.

Ako je godina sušna, broj okopavanja i prašenja se povećava za 1 – 2 i obrnuto, ako je godina kišna

broj navrata se smanjuje.

U planinskom pojasu, okopavanje i prašenje se izvodi obavezno u junu i julu, a prve godine posle

sadnje i u avgustu.

Popunjavanje kultura

Vrši se u slučaju kada se procenat neuspelih sadnica kreće od 20% i više.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Popunjavanje treba izvršiti u drugoj godini života kulture. Ako se ustanovi da je mortalitet između

10 – 20% i ravnomerno raspoređen po površini, popunjavanje nije neophodno izvršiti. Može se desiti da

procenat mortaliteta bude ispod 10%, ali da bude zastupljen, "u krpama", tj. da postoje delovi površina

na kojima pošumljavanje nije uspelo. Bez obzira što je procenat mortaliteta ispod 10%, potrebno je

izvršiti popunjavanje da bi se "krpe" zatvorile.

Najpogodnije vreme za popunjavanje je proleće i to sadnjom u jame.

Sadni materijal za popunjavanje treba da je iste starosti i uzrasta i biljke u kulturi, tj.stariji od onog

kojim je pošumljavanje započeto. Za popunjavanje se koriste iste vrste drveća kojima je vršeno i

pošumljavanje.

Zaštita kultura

Glavna mera zaštite novopodignutih kultura i prirodno obnovljenih sastojina jeste zaštita od stoke u

smislu zabrane ispaše na više godina (to je i zakonska obaveza), a takođe i zaštita od čoveka. Zaštita od

požara, naročito u letnjim mesecima, za vreme suše, u kulturama četinara predstavlja prioritet.

Da bi se dejstvo eventualnog požara ograničilo i bilo lokalizovano, preporučuje se u četinarskim

kulturama, koje se podižu na većim površinama, postavljanje protivpožarnih pruga širine 20 – 30 m, koje

bi ostale nezasađene, ili sa pojasom bukve.

Čišćenje u mladim prirodnim sastojinama

Mera nege koja se izvodi kada sastojina dospe u period starijeg podmlatka, ranog ili kasnog

mladika.

Seča čišćenja ima za cilj uklanjanje manje vrednih jedinki u višem spratu sastojine, što znači da se

radi o negativnom odabiranju stabala.

Cilj uklanjanja fenotipski negativnih jedinki iz višeg sprata sastojine jeste da se, pored

favorizovanja najkvalitetnijih individua u višem spratu, omogući kvalitetnim jedinkama iz nižeg sprata

da urastu u viši proizvodni sprat sastojine.

Seča čišćenja u sastojinama koje su mešovite po poreklu, odnose se na stabla, vegetativnog

porekla, zbog toga što ova stabla u prvim godinama života znatno brže rastu od stabala semenog porekla

i ometaju njihov razvoj. Kod izvođenja seča čišćenja treba voditi računa da se ne vadi previše stabala

kako ne bi došlo do prekida slopa. Posle 2 – 3 godine nakon izvršenih seča čišćenja, sastojine treba

ponovo pregledati da bi se videlo da li odabrana stabla ponovo nisu pritešnjena okolnim stablima, u

suprotnom, čišćenje treba ponoviti.

Odabiranje stabala za prorednu seču

Prorede kao mere nege, izvode se u sastojinama, koje su u periodu života kasnog mladika, pa sve

do zrelosti za seču. Cilj prorednih seča je odabiranje i pomaganje fenotipski najkvalitetnijih individua

glavne vrste drveća u sastojini, zatim negovanje krošnji i debala odabranih biljaka, regulisanje sastava

sastojine i rasporeda stabala u sastojini.

Proredama se iz sastojine uklanjaju sva stabla koja ometaju pravilan razvoj odabranih stabala,

budućnosti. Osim stabala koja ometaju razvoj stabala budućnosti, proredama vadimo i indiferentna stabla

koja nemaju opravdanja da ostanu u sastojini.

Kod izvođenja proreda, veoma je važno da sklop sastojine ne bude duže vremena prekinut. Proreda

kao mera nege sastojina, treba da ima za cilj popravku zatečenog stanja. Pri tome se vrši selekcija




Nova Varoš

fenotipski najkvalitetnijih stabala u svim spratovima, vodeći računa o vrstama drveća i njihovim

mogućnostima i zahtevima, kako prema svetlosti, tako i prema smesi, staništu, sklopu itd.

Prorede imaju za cilj omogućavanje perspektivnim jedinkama normalan i maksimalan rezvoj i

prirast, pošto su to nosioci stabilnosti, kvaliteta i prirasta buduće sastojine.

Proreda se izvodi po principima selektivne prorede, gde se odaberu i trajno obeleže najkvalitetnija

stabla sa dobro očuvanom i vitalnom krunom, sposobna da reaguju na proredne zahteve, tako što će na

sebe da preuzmu prirast odstranjenih konkurenata.

Iz sastojine se prvenstveno uklanjaju stabla gornjeg sklopa sa nepravilno formiranim deblom i

krunom, krndeljasta i druga loše formirana stabla koja istovremeno ometaju normalan razvoj stabala

budućnosti..

Kod izdanačkih sastojina koje ćemo prorednim sečama u smislu konverzije prevoditi u visoki

uzgojni oblik, selektivnim proredama vršimo pozitivnu selekciju kako bi sastojinu na vreme pripremili

za konverziju.

Ovde je potrebno ostaviti dovoljan broj kvalitetnih stabala koja bi u određenom vremenskom

periodu mogla dati dovoljno kvalitetnog semena. Odaberu se i trajno obeleže najkvalitetnija stabla

natprosečnih dimenzija sa dobro očuvanom i vitalnom krunom, sposobna da reaguju na proredne

zahvate, tako što će na sebe da preuzmu prirast odstranjenih konkurenata. Broj ovih kvalitetnih stabala

zavisi od uzrasta sastojine i kreće se između 250 i 350 kom/ha, a može da se kreće i do 400 kom/ha. Broj

stabala je znatno veći nego kod visokih šuma, jer je i ophodnja u izdanačkim sastojinama kraća. Ako je

ophodnja u izdanačkim sastojinama 80 godina i posle tog perioda počinjemo sa obnavljanjem, a dužina

podmladnog razdoblja iznosi 20 godina, to znači da će starost matične sastojine biti 100 godina kada se

bude izvodio završni sek.

Kod veštački podignutih sastojina, proreda se provodi u više navrata, u zavisnosti od starosti i

opštih karakteristika sastojine.

Prva proreda se obavlja kada visina stabala dominantnog sprata dostigne visinu 8 – 10 m i ona

treba da bude vrlo jaka. U ovom periodu, sastojina ima obično od 2.000 – 2.500 st/ha, pa se kombinuje

šematska i selektivna proreda. Vadi se svaki četvrti red, a u preostala tri se provodi selektivna proreda sa

negativnim odabiranjem. U sastojinama sa više od 3.000 st/ha, vadi se svaki drugi red, a proreda se vrši

pri visini dominantnog sprata do 8 m i ta proreda je samo šematska. Zahvatanje čitavih redova ima za

cilj olakšavanje seče i privlačenja deblovine, kao i smanjenje oštećenja dubećih stabala.

Ako je razmak između redova veći od 3 m, tada se izostavlja šematska proreda i prelazi se na

masovnu selekciju sa sečom loših individua.

Druga proreda se obavlja kad glavni sprat sastojine dostigne visinu 12 – 15 m i ona je strogo

selektivna sa pozitivnim odabiranjem. Tada se odaberu i stabla budućnosti (oko 200 st/ha) koja se moraju

odlikovati superiornošću u svakom pogledu, jer trebaju na sebe da preuzmu prirast uklonjenih

konkurenata. Intezitet zahvata kod ove prorede se kreće između 25 – 30% zapremine sastojine.

Kada sastojina dostigne visinu od 17 – 19 m izvodi se treća proreda, inteziteta oko 25%, pri čemu

se u potpunosti favorizuju označena stabla budućnosti i uklanjaju se sva ona koja na bilo koji način

ugrožavaju ili ometaju stabla budućnosti.

Četvrta proreda se provodi oko deset godina nakon treće prorede, kada visina dominantnog sprata

dostigne 20 – 22 m. Ovom proredom se zahvataju stabla ispod prosečnog kvaliteta u vladajućem spratu,

kao i sva potištena stabla. Intezitet prorede je oko 20%. Cilj ove mešovite prorede je omogućavanje

intezivnog debljinskog prirasta.

Posle ove prorede, više nem apotrebe za intezivnim proređivanjem, već se može intervenisati samo

nekim korekcionim zahvatima, u smislu oslobađanja kruna stablima u budućnosti i sl. Ovo je period kada

je sastojina stara oko 50 godina i kada debljinski prirast kulminira i to se nastoji održati sve do zrelosti

za seču, kada se pristupa sečama obnove.

Sastojine koje su osnivane sa većim brojem sadnica od 3.000 kom/ha, tehnika gazdovanja je

analogna svemu napred izloženom, osim što se sa prvom proredom počinje znatno ranije, tj. kada visina

sastojine dostigne 6 – 8 m.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

8.2 Uputstva za organizovanje seče u šumi

Vođenje seče

Pre početka radova na seči i izradi drvnih sortimenata, potrebno je utvrditi radna polja. Radna polja

su obeležena transportnom distancom i usmeravanje seče treba vršiti tako da se kreće od transportne

granice prema izvoznim putevima. Treba strogo voditi računa da se izbegne izvoz drvne mase kroz

podmladak i podmlađene površine. Pravilno vođenje seče šuma neophodno je da bi se štete kod obaranja,

izrade i privlačenja svele na minimum.

Odrđivanje pravca obaranja stabala

Smer obaranja stabala određuje se za svaki odsek posebno, zbog racionalizacije posla i

omogućavanja lakše manipulacije trupcima prilikom izvlačenja na najbližu trasu ili put. Cilj da se što

više skrati transportna distanca kod sabiranja i izvlačenja, da se šteta svede na najmanju moguću meru,

kao i da se omogući lakše kretanje radnika u sečištu.

Proizvodnja šumskih sortimenata

Proizvodnja šumskih sortimenata – treba da obezbedi maksimalno kvalitativno i kvantitativno

iskorišćenje drvne mase, uz poštovanje svih uslova standarda. Neophodno je pre početka svih radova na

seči i izradi odabrati adekvatan način rada, tj. da li se opredeliti za klasičan način seče ili za brigadni

sistem rada. Rukovodilac seče mora kontrolisati način obaranja, tj. visinu panja, dubinu podseka, smer

obaranja itd.

Privlačenje šumskih sortimenata

Privlačenje šumskih sortimenata – od panja do sabirnog mesta (rampi), ili do kamionskih puteva,

predstavlja I fazu transporta. Za privlačenje trupaca, najpogodniji su šumski traktori sa vitlom (npr. LKT

80 (81)). Ovi traktori imaju najveći učinak i u praksi su se pokazali kao najrentabilniji. Sa ovim

traktorom se veoma uspešno mogu izvlačiti i drva za ogrev. Osim LKT traktora, mogu se koristiti i

modifikovani traktori, a u nekim slučajevima, kada je neophodno izbeći i najmanja oštećenja, mogu se

koristiti i animali.

Važna stavka u ovoj fazi je gustina putne mreže, kojom će se mrežom šumskih vlaka omogućiti

najoptimalnije korišćenje postojeće mehanizacije. Intezivno gazdovanje moguće je sprovoditi uz

adekvatnu putnu mrežu, a otvaranje ne otvorenih sastojina, kao i razmeštaj seča, i ostali radovi u sastojini

moraju biti međusobno usklađeni.

Rekonstrukcija degradiranih šuma

Da bi se rekonstrukcija degradiranih šuma obavila na zadovoljavajući način, neophodno je izvršiti

određene pripreme i ceo posao organizovati tako da u toku izvršenja radova ne dođe do zastoja i

nepotrebnog gubitka vremena i novca.

Osnovni uslov za otpočinjanje bilo kakvih radova na rekonstrukcijama, jeste izgradnja izvoznih

puteva i vlaka.Ako je ispunjen prvi uslov, može se otpočeti sa organizacijom seče i izvlačenja posečenog

materijala. Odluku o načinu seče, to jest da li će se pristupiti kontinuiranoj seči na celoj površini

odjednom, ili će se seča obavljati na pruge, to jest postepeno (etapno), doneće se konkretnim uvidom na

terenu i preciziraće se izvođačkim planom. Elementi koji će pomoći da se odluči o načinu izvođenja čiste

seče su: nagib terena, dubina i vrsta zemljišta, postojanje ili nepostojanje započetih erozionih procesa,




Nova Varoš

vrsta drveća koja se seče, kao i vrsta drveća koja se pošumljava, zatim celokupni ekološki uslovi koji

vladaju na dotičnom lokalitetu itd.

Nakon prve dve faze, pristupa se izvršenju sledeće faze, a to je priprema terena za pošumljavanje i

sadnja. Neophodno je nakon završetka seče organizovati sakupljanje i iznošenje režijskog otpada sa

sečine. Panjeve po potrebi skratiti, a ako je moguće, poželjno je izriperovati zemljište pre sadnje.

Sadnju vršiti unapred određenom vrstom i u zavisnosti od vrste drveća koja se sadi, odrediti i broj

mladih biljaka za pošumljavanje.U ovoj gazdinskoj jedinici, za pošumljavanje nakon rekonstrukcionih

seča, koristiće se sadnice smrče starosti 2 + 2 i sa gustinom sadnje od 2.500 kom/ha.

Kod sadnje treba voditi računa da jame budu dovoljno velike (35 x 40 cm), jer treba koristiti

kvalitetne sadnice sa bogatim žilištem. Što je zemljište bolje obrađeno, sadnice bolje napreduju u prvim

godinama života. To je veoma važno, jer tada sadnice izlaze iz zone konkurencije prizemne vegetacije.

8.3 Smernice za sprovođenje radova na zaštiti šuma

Zakon o šumama jasno određuje da korisnici i sopstvenici šuma preduzimaju sve potrebne mere

radi zaštite šuma. Naročita pažnja poklanja se zaštiti šuma od požara. Prema ugroženosti od požara, šume

ove gazdinske jedinice svrstavamo:

Prvi stepen – sastojine i kulture bora i ariša 0,00 ha 0,0 %

Drugi stepen – sastojine i kulture smrče, jele i dr. četinara 19,50 ha 7,2 %

Treći stepen – mešovite sastojine lišćara i četinara 0,00 ha 0,0 %

Četvrti stepen – sastojine hrasta i graba 28,95 ha 10,7 %

Peti stepen – sastojine bukve i drugih lišćara 34,93 ha 12,8 %

Šesti stepen – šikare, šibljaci i čistine 188,36 ha 69,3 %

Ukupno: 271,64 ha 100 %

Suština svih zakonskih odredbi koje se odnose na zaštitu zemljišta, odnose se pre svega na

sprovođenje mera preventivne zaštite u smislu sprečavanja pojave šteta, kao i preduzimanju efikasnih

mera na sprečavanju širenja i suzbijanja nastalih šteta i ublažavanju štetnih posledica koje su ove

prouzrokovale.

Veliku ugroženost od požara (I i II stepen) u ovoj gazdinskoj jedinici imaju šume na površini od

2380,81 ha, u tim šumama treba da postoji stalna organizaciona šema o učešću meštana, radnika šumske

uprave i mehanizacije u gašenju požara. Ta šema je aktuelna preko cele godine.

Srednju ugroženost od požara (III i IV stepen) imaju šume na površini od 666,11 ha, u tim

sastojinama je potrebno organizovati ljude i mehanizaciju u stanje pripravnosti samo u kritičnim

(letnjim) mesecima.

Malu ugroženost od požara (V i VI stepen) imaju šikare, šibljaci i čistine na površini od 764,83 ha.

U ovom slučaju se ljudi i tehnika angažuju samo ako postoji neposredna opasnost od požara ili je požar u

toku.

Ostale mere zaštite šuma trebalo bi da prati i proučava dijagnostičko – prognozna služba na nivou

gazdinstva, a ove mere se odnose na zaštitu šuma od entomoloških i fitopatoloških uzročnika,

bespravnog korišćenja i drugih protivpravih radnji, zaštita divljači i zaštita šuma od divljači i stoke,

održavanje šumskog reda itd.

Naročitu pažnju treba obratiti na striktno pridržavanje zabrane ispaše na obnovljenim i

meliorisanim površinama.

Prilikom sprovođenja mera zaštite, potreban je poseban akcenat staviti na sledeće:

organizovati edukativno – propagandni rad na merama zaštite šuma u školama, mesnim

zajednicama, radnim organizacijama i dr.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

stalna i stroga primena važećih zakonskih propisa

zabrana loženja vatre u šumi i njenoj neposrednoj blizini

postaviti table sa upozorenjima

na izletničkim mestima ukloniti sav lako zapaljiv materijal, odrediti uređena mesta za loženje

vatre, uvesti službu nadzora i redare

savremeno organizovati i opremiti službu za osmatranje i obaveštavanje

nadzirati vlasnike graničnih parcela, naročito u rano proleće kada se vrši spaljivanje strništa

razvijati intezivnu saradnju sa MUP-om

organizovati meštane u okolnim selima u smislu obezbeđenja potrebnog alata, kao i u

organizacionom pogledu zaštite od požara i ostalih ugrožavajućih faktora

prema stepenu zaštite, organizovati potrebne ljude i materijalna sredstva

ako je potrebno izgraditi osmatračnice i u kritičnim periodima godine organizovati stalnu

službu osmatranja

u delu gazdinske jedinice koji pripada Specijalnom rezervatu prirode, treba se pridržavati

Pravilnika o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi Specijalnog rezervata prirode „Uvac“, kao i

Uredbe o zaštiti Specijalnog rezervata prirode „Park šuma Ivlje“.

8.4 Uputstvo za izradu godišnjeg izvođačkog projekta gazdovanja šumama

Izradu izvođačkog projekta gazdovanja šumama uslovljava Zakon o šumama (Sl.gl. RS br. 30/10)

članom 31. "Izvođački projekat gazdovanja šumama izrađuje se za šume za koje se donosi osnova. ......

Izvođački projekat donosi korisnik, odnosno sopstvenik šuma, najkasnije do 31. oktobra tekuće godine

za narednu godinu".

Izvođačkim projektom gazdovanja šumama detaljno se razrađuju planovi gazdovanja šumama

utvrđeni Planom razvoja šumskog područja (opštom osnovom gazdovanja šumama) i Osnovom

gazdovanja šumama po principu iz velikog u malo i usklađuje tehnologija po fazama radova na gajenju i

korišćenju šuma.

Osnovna jedinica za koju se izrađuje izvođački projekat je odelenje u okviru koga se vodi računa o

izdvojenim odsecima u okviru odelenja.

U okviru odelenja izdvajaju se uzgojne jedinice koje čine delovi odelenja u kojima se planiraju iste

uzgojne mere. Takođe odelenje se deli na gravitaciona polja pod kojim podrazumevamo površinu dela

odelenja koja ima zajednički pravac privlačenja sortimenata uslovljen konfiguracijom terena, stanjem

sastojina i planiranim uzgojnim merama.

Izvođački projekat izrađuje se na osnovu odredbi opšte osnove gazdovanja šumama i osnove

gazdovanja šumama, opisa staništa i sastojina, taksacionih podataka i planiranih radova preuzetih iz OGŠ

i podataka i zapažanja prikupljenih neposredno na terenu. Izvođački plan gazdovanja šumama sastoji se

iz tekstualnog dela, tabelarnog dela i skice.

Tekstualni deo izvođačkog projekta sadrži opis staništa i sastojine, obrazloženje opšteg i etapnog

uzgojnog cilja, obrazloženje eventualnih bitnih razlika stanje sastojine i planiranih radova prikazanih u

OGŠ i u ovom planu, prikaz redosleda izvođenja radova na gajenju šuma i načina izvođenja tih radova i

prikaz tehnologije i organizacije rada na seči, izradi i privlačenju šumskih sortimenata.

Tabelarni deo izvođačkog projekta sadrži podatke: o površini uzgojnih jedinica, vrsti i obimu

radova na gajenju i korišćenju šuma, količini, vrsti i starosti sadnog materijala, radnoj snazi, mehanizaciji

i drugim sredstvima rada i materijalu za izvođenje pripremnih i glavnih radova na gajenju i korišćenju

šuma.

Izvođačkom projektu prilaže se skica odelenja u razmeri 1:5.000 ili 1:10.000, sa vertikalnom

predstavom terena, u kojoj se kartografski označavaju postojeće i projektovane saobraćajnice (pristupne i




Nova Varoš

unutrašnje), granice gravitacionih radnih polja, pravci privlačenja šumskih sortimenata, kao i granice

uzgojnih jedinica sa oznakama naznačenim u legendi skice.

Za svaku uzgojnu jedinicu, odnosno za svako gravitaciono radno polje, zavisno od uzgojnih

potreba te jedinice odnosno radnog polja i uslova za korišćenje šuma, utvrđuje se:

- vrste i obim radova na gajenju i zaštiti šuma, način, redosled, dinamika i rok izvršenja tih radova,

potreba u sadnom materijalu i semenu po vrstama drveća i starosti kao i drugom materijalu, broj radnika,

mehanizacija i dr.

8.5 Vreme seče šuma

U Zakonu o šumama, naglašeno je da se vreme seče u šumama koje se prirodnim putem

obnavljaju, se vrši u periodu mirovanja vegetacije i da se vreme seče određuje Osnovom gazdovanja

šumama.

Pošto nema prirodnog obnavljanja, vreme seče u g.j. „Vučja-Jasike“ je tokom cele godine, s tim da

će biti prekinuta u prvim mesecima vegetacionog perioda (maj/jun).

8.6 Uputstvo za vođenje evidencije gazdovanja šumama

Svi radovi koji se obnavljaju u gazdinskoj jedinici i planirani su, moraju se evidentirati. Na to

obavezuje Zakon o šumama u članu 31., koji jasno kaže da je korisnik šuma dužan da u planovima

razvojašumskog područja, osnovi gazdovanja, kao i u godišnjem izvođačkom planu i programu,

evidentira izvršene radove na zaštiti, gajenju i seči šuma i pravilnika o sadržini osnova... br.122 od

12.12.2003. godine čl.72-76.

Radovi koji su izvršeni u toku godine, evidentiraju se najkasnije do 28. februara naredne godine.

Evidencija izvršenih radova na gajenju šuma, vrši se u obrascima "Plan gajenja šuma – evidencija

izvršenih radova na gajenju šuma".

Evidencija izvršenih radova na seči šuma vrši se u obrascima "Plan seča obnavljanja za raznodobne

šume – evidencija izvršenih seča" i "Plan prorednih seča – evidencija izvršenih radova".

Svi radovi se prikazuju i na kartama sa napomenom mesta izvršenja (odeljenja, odsek itd.),

površine, količine (obima) i godine izvršenja radova.

Na kraju godine na privrednim kartama se evidentiraju izgrađene saobraćajnice.

Evidencija izvršenih radova u toku godine vrši se po sastojinama, odeljenjima i gazdinskim

klasama sa naznačenom godinom izvršenja.

Iz doznačnih knjiga se unosi količina posečenog drveta i obračunava se po istim zapreminskim

tablicama po kojima se obračunava ukupna drvna zapremina u OGŠ.

Ostvareni prihod se razvrstava prema vrsti prinosa na glavi i prethodni, a po sortimentnoj strukturi

na oblo i prostorno drvo.

Glavni prinos nastaje sečama obnavljanja sastojina, a može biti redovan, vanredan i slučajan.

Prethodni prinos nastaje provođenjem prorednih seča, prvenstveno kroz negu sastojina, a može biti

redovan i slučajan.

Vanredni prinos je prinos koji se ostvaruje trajnim uklanjanjem šume sa određene površine koja će

se koristiti u druge svrhe (putevi, rudnici itd.).

Slučajni prinos nastaje dejstvom elementarnih nepogoda i nije planiran.

Osim ovih radova, potrebno je u šumskoj hronici evidentirati sve pojave koje se primete u šumi u

toku jedne godine, a to su:

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

štete i pojave nastanka štete od fitopatoloških i entomoloških uzročnika

pojava ranih i kasnih mrazeva

početak listanja

početak cvetanja

pojava plodonošenja i obilnosti plodonošenja uz ocenu kvaliteta semena

veće štete od elementarnih nepogoda

promene u posedovnim odnosima

promene koje utiču na izvršenje radova i dr.

8.7 Uputstvo za primenu tarifa

Za visoke sastojine, tarife se primenjuju bez interpolacije između dva debljinska stepena, pošto se

obračun zapremine u doznačnim knjigama vrši po debljinskim stepenima od 1 cm, za odgovarajući

tarifni niz, jer se i u doznačnim knjigama upisuju prečnici u centimetarskoj podeli.

Za izdanačke sastojine, prečnici se upisuju po debljinskoj podeli od 5 cm, pri čemu se kod

obračuna zapremine u odgovarajućem tarifnom nizu koristi interpolacija centimetarskih debljinskih

stepeni (7 i 8; 12 i 13; 17 i 18 itd.).

Obračun zapremine za doznačnu drvnu masu u sastojinama koje su procenjene, vrši se korišćenjem

poslednjeg tarifnog niza.

S obzirom da ne postoje tarifni nizovi za sve vrste drveća, pojedini tarifni nizovi će se koristiti za

druge vrste drveća: tarifni niz za izdanačke šume bukve koristiće se za brezu i jasiku, tarifni niz za

visoke šume bukve koristiće se za javor i planinski brest, a za crni jasen koristiće se tarifni niz graba.




Nova Varoš

9. EKONOMSKO – FINANSIJSKA ANALIZA

Ekonomsko - finansijskom analizom se procenjuje finansijski efekat realizacije planiranih radova

gazdovanja šumama, i prikazuju se godišnji prosek prihoda i rashoda, uz pretpostavku da će se radovi

izvršiti u sopstvenoj režiji.

9.1. Obračun vrednosti šuma

Vrednost šuma utvrđena je metodom sadašnje sečive vrednosti.

Kod ove metode utvrđuje se vrednost drvne zapremine na panju uz pretpostavku da se ista koristi

pod istim uslovima kao etat.

Radi utvrđivanja procene vrednosti drvne zapremine po ovoj metodi urađeno je sledeće:

izračunata je neto drvna zapremina;

utvrđena je sortimentna struktura;

utvrđene su tržišne cene 1 m3 neto drvne zapremine po vrstama drveća i sortimentima

ostvarene u 2014. godini.

9.1.1. Kvalifikaciona struktura ukupne drvne zapremine

Vrsta

Bruto Otpad Neto

SORTIMENTI

drveća F L K

I klasa

II klasa

III klasa

Ostala Ukupno Ogrevno Celuloza

Ukupno

tehnika tehnika drvo prostorno

m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

OML 7.7 1.2 6.5 6.5 6.5

Grab 174.6 26.2 148.4 148.4 148.4

Cer 3833.2 575.0 3258.2 3258.2 3258.2

Trešnja 39.1 5.9 33.2 33.2 33.2

Jasika 67.7 10.2 57.5 57.5 57.5

Breza 569.4 85.4 484.0 484.0 484.0

Bukva 980.8 147.1 833.7 833.7 833.7

Javor 2.2 0.3 1.9 1.9 1.9

Klen 9.7 1.5 8.2 8.2 8.2

lišćari: 5684.4 852.7 4831.7 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 4831.7 0.0 4831.7

Jela 7.6 0.8 6.8 0.0 0.7 1.4 1.4 1.4 4.8 2.1 2.1

Smrča 2473.9 247.4 2226.5 222.7 668.0 445.3 445.3 222.7 2003.9 222.7 222.7

četinari: 2481.5 247.4 2233.4 0.0 222.7 0.0 668.6 446.7 446.7 224.0 2008.6 0.0 224.7 224.7

Ukupno GJ 8165.9 1100.1 7065.1 0.0 222.7 0.0 668.6 446.7 446.7 224.0 2008.6 4831.7 224.7 5056.4

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

9.1.2. Vrednost drveta na panju

Tabela 1:

Vrsta JEDINIČNA VREDNOST SORTIMENATA

Drveća F L K

I klasa

II klasa

III klasa


Ukupno


m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

OML 2.665

Grab 3.967

Cer 3.967

Trešnja 2.665

Jasika 2.665

Breza 2.655

Bukva 3.967

Javor 3.967

Klen 3.967

lišćari:

Jela 8.454 7.085 6.272 4.774 2.655

Smrča 11.105 8.454 7.085 6.272 4.774 2.655

četinari:

Ukupno GJ

Tabela 2:

Vrsta UKUPNA SORTIMENTNA VREDNOST (x 1.000 din)

drveća F L K

I klasa

II klasa

III klasa


Ukupno Ukupno

tehnika Tehnika drvo prostorno

din din din din din din din din din din din din

OML 17.4 17.4 17.4

Grab 588.7

Cer 12925.4

Trešnja 88.6 88.6 88.6

Jasika 153.4 153.4 153.4

Breza 1285.0 1285.0 1285.0

Bukva 3307.2 3307.2 3307.2

Javor 7.4 7.4 7.4

Klen 32.7 32.7 32.7

lišćari: 18405.8 18405.8 18405.8

Jela 0.0 5.8 9.7 8.6 6.5 30.6 5.4 5.4 36.0

Smrča 2472.5 0.0 5646.9 3155.0 2792.9 1062.9 15130.2 591.1 591.1 15721.4

četinari: 2472.5 0.0 5652.7 3164.7 2801.5 1069.5 15160.8 596.6 596.6 15757.4

Ukupno GJ 2472.5 0.0 5652.7 3164.7 2801.5 1069.5 15160.8 18405.8 596.6 19002.4 34163.2




Nova Varoš

TROŠKOVI Tabela 1

Vrsta SORTIMENTI

Drveća F L K

I

klasa II klasa III klasa


Ukupno


m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

OML 6.5 6.5

Grab 148.4 148.4

Cer 3258.2 3258.2

Trešnja 33.2 33.2

Jasika 57.5 57.5

Breza 484.0 484.0

Bukva 833.7 833.7

Javor 1.9 1.9

Klen 8.2 8.2

lišćari: 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 4831.7 0.0 4831.7

Jela 0.0 0.7 1.4 1.4 1.4 4.8 2.1

Smrča 222.7 668.0 445.3 445.3 222.7 2003.9 222.7

četinari: 0.0 222.7 0.0 668.6 446.7 446.7 224.0 2008.6 0.0 224.7 224.7

Uk. GJ 0.0 222.7 0.0 668.6 446.7 446.7 224.0 2008.6 4831.7 224.7 5056.4

Tabela 2

Vrsta JEDINIČNI TROŠAK PROIZVODNJE

drveća F L K I klasa

II

klasa III klasa

Ostala Ogrevno Celuloza

Tehnika drvo

din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3 din/m3

OML 1.566

Grab 1.566

Cer 1.566

Trešnja 1.566

Jasika 1.566

Breza 1.566

Bukva 1.566

Javor 1.566

Klen 1.566

lišćari:

Jela 1.566 1.566 1.566 1.566 1.566

Smrča 1.566 1.566 1.566 1.566 1.566 1.566

četinari:

Ukupno GJ

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Tabela 3

Vrsta UKUPNI TROŠKOVI PROIZVODNJE (*1000 DIN)

Ukupno drveća F L K I klasa

II

klasa

III

klasa


Ukupno

tehnika Tehnika drvo prostorno

din din din Din din din din Din din din din Din

OML 10.2 10.2 10.2

Grab 232.4 232.4 232.4

Cer 5102.3 5102.3 5102.3

Trešnja 52.0 52.0 52.0

Jasika 90.0 90.0 90.0

Breza 757.9 757.9 757.9

Bukva 1305.6 1305.6 1305.6

Javor 3.0 3.0 3.0

Klen 12.8 12.8 12.8

lišćari: 7566.3 7566.3 7566.3

Jela 0.0 0.0 1.1 2.2 2.2 2.2 7.7 3.3 3.3 11.0

Smrča 348.7 0.0 1046.1 697.3 697.3 348.7 3138.3 348.7 348.7 3487.0

četinari: 348.7 0.0 1047.2 699.5 699.5 350.9 3145.9 352.0 352.0 3498.0

Ukupno GJ 348.7 0.0 1047.2 699.5 699.5 350.9 3145.9 7566.3 352.0 7918.3 11064.3

Ukupna proizvodna vrednost - 34.163.200 din

Ukupni troškovi proizvodnje - 11.064.300 din

Ukupna vrednost šuma na panju - 23.098.900 din

9.1.3. Vrednost mladih sastojina (bez zapremine)

Poreklo sastojina

Starost Površina Troškovi podizanja Faktor Ukupna

vrednost

godina ha din/ha Ukupno

dinara 1,0 P

n dinara

Mlade izdanačke sastojine 1 - 10 0.00 45.566 0.000 1.2800 0.000

11 - 20 4.40 45.566 200.490 1.6386 328.524

Mlade visoke sastojine 1 - 20 4.37 45.566 199.123 1.4859 295.877

Ukupno 8.37 399.614 624.401

Vrednost mladih sastojina iznosi 624.401,00 dinara

9.1.4. Ukupna vrednost šuma

Ukupna vrednost šuma na panju 23.098.900,00 din

Ukupna vrednost mladih sastojina 624.401,00 din

Ukupno: 23.723.301,00 din

Ukupna vrednost šuma ove gazdinske jedinice iznosi 23.723.301,00 dinara.




Nova Varoš

9.2. Ekonomsko - finansijska analiza

9.2.1. Vrsta i obim planiranih radova - prosečno godišnje

9.2.1.1. Iskorišćavanje šuma

Kvalifikaciona struktura sečive zapremine

Vrsta

Bruto Otpad Neto

SORTIMENTI (i sortimentna struktura)

Drveća F L K

I

klasa

II

klasa

III

klasa


Ukupno


m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

Grab 27.6 2.8 24.8 24.8 24.8

Cer 599.9 60.0 539.9 539.9 539.9

Jasika 45.5 4.6 41.0 24.6 16.4 41.0

Breza 88.1 8.8 79.3 47.6 31.7 79.3

Bukva 367.7 36.8 330.9 297.8 33.1 330.9

Uk.lišćari 1128.8 112.9 1015.9 934.7 81.2 1015.9

Smrča 61.5 6.2 55.4 5.5 16.6 11.1 11.1 5.5 49.8 5.5 5.5

Uk. četinari 61.5 6.2 55.4 5.5 16.6 11.1 11.1 5.5 49.8 5.5 5.5

Ukupno GJ 1190.3 119.0 1071.3 0.0 5.5 0.0 16.6 11.1 11.1 5.5 49.8 934.7 86.7 1021.5

Zbog malih vrednosti godišnjeg etata, u tabeli je data sortimentna struktura celokupnog etata, koja će u

ekonomsko-finansijskoj analizi biti svedena na godišnji nivo.

9.2.1.2. Vrsta i obim planiranih radova na gajenju šuma (prosečno godišnje)

Vrsta rada Planirana površina

ha

Čišćenje u prirodnim sastojinama (526) 0.297

Seča izbojaka i uklanjanje korova ručno (513) 2.159

Okopavanje i prašenje u kulturama (518) 4.318

Veštačko pošumljavanje sadnjom (317) 2.159

Popunjavanje vešt. podignutih kultura sadnjom (414) 0.432

Ukupno: G.J. 9.365

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

9.2.1.3. Izgradnja šumskih komunikacija (prosečno godišnje)

U gazdinskoj jedinici nije planirana izgradnja novih, niti rekonstrukcija postojećih puteva

9.2.1.4. Plan zaštite šuma (prosečno godišnje)

Preventivna zaštita šuma se izvodi na celoj površini Limskog šumskog područja.

9.2.1.5. Plan uređivanja šuma

Visoke šume 2.549 ha

Izdanačke sastojine 5.789 ha

Šibljaci 2.652 ha

Neobraslo zemljište 16.174 ha

Ukupno: 27.164 ha

9.2.2. Troškovi proizvodnje i drugi rashodi

9.2.2.1. Troškovi proizvodnje drvnih sortimenata

U narednoj tabeli je data sortimentna struktura sečive drvne zapremine:

Vrsta SORTIMENTI (i sortimentna struktura)

drveća F L K

I

klasa II klasa

III

klasa


Ukupno


m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

grab 24.8 24.8

cer 539.9 539.9

jasika 24.6 16.4 41.0

breza 47.6 31.7 79.3

bukva 297.8 33.1 330.9

Uk.lišćari 934.7 81.2 1015.9

Smrča 5.5 16.6 11.1 11.1 5.5 49.8 5.5 5.5

Uk. četinari 5.5 16.6 11.1 11.1 5.5 49.8 5.5 5.5

Ukupno GJ 0.0 5.5 0.0 16.6 11.1 11.1 5.5 49.8 934.7 86.7 1021.5




Nova Varoš

Jedinični troškovi proizvodnje po m3su dati u sledećoj tabeli:

Vrsta JEDINIČNI TROŠKOVI PROIZVODNJE

Drveća F L K

I

klasa

II

klasa

III

klasa


Ukupno


m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3 m3

grab 2.336

cer 2.336

jasika 2.336 1.892

breza 2.336 1.892

bukva 2.336 1.892

Uk.lišćari

Smrča 1.610 1.610 1.610 1.610 1.610 1.892

Uk. četinari

Ukupno GJ

Ukupni troškovi:

Vrsta UKUPNI TROŠKOVI (u 1.000 din)

Ukupno drveća F L K

I

klasa

II

klasa

III

klasa


Ukupno


din din din din din din din din din din din din

grab 58.0 58.0 58.0

cer 1261.2 1261.2 1261.2

jasika 57.4 31.0 88.4 88.4

breza 111.1 60.0 171.1 171.1

bukva 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 695.7 62.6 758.4 758.4

Uk.lišćari 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 2183.5 153.6 2337.1 2337.1

Smrča 0.0 8.9 0.0 26.7 17.8 17.8 8.9 80.2 0.0 10.5 10.5 90.7

Uk. četinari 0.0 8.9 0.0 26.7 17.8 17.8 8.9 80.2 0.0 10.5 10.5 90.7

Ukupno GJ 0.0 8.9 0.0 26.7 17.8 17.8 8.9 80.2 2183.5 164.1 2347.6 2427.8

Ukupni troškovi izrade sortimenata iznose 2.427.800,00 dinara, odnosno, prosečno 242.780,00

dinara godišnje.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

9.2.2.2. Troškovi na gajenju šuma (prosečno godišnje)

Vrsta radova ha din/ha Svega (dinara)

Čišćenje u prirodnim sastojinama (526) 0.297 16.000,00 4.572,00

Seča izbojaka i uklanjanje korova ručno (513) 2.159 16.500,00 35.623,00

Okopavanje i prašenje u kulturama (518) 4.318 16.500,00 71.247,00

Veštačko pošumljavanje sadnjom (317) 2.159 140.850,00 304.095,00

Popunjavanje vešt. podignutih kultura sadnjom (414) 0.432 140.850,00 60.847,00

Ukupno: 9.365 476.384,00

Ukupni troškovi na gajenju i obnavljanju šuma iznose 476.384,00 dinara godišnje.

9.2.2.3. Troškovi na izgradnji šumskih komunikacija (prosečno godišnje)

Pošto nisu planirani radovi na šumskim komunikacijama, nema ni troškova u kalkulaciji finansija.

9.2.2.4. Troškovi na zaštiti šuma

Paušalno za GJ ”Vučja - Jasike” iznose 10.000,00 dinara godišnje.

9.2.2.6. Troškovi na uređivanju šuma (prosečno godišnje po ha )

Pripremni radovi:

Priprema radnih karata 27.164 x 12,00 = 325,00

Obeležavanje – obnavljanje spoljnih granica 27.164 x 103,20 = 2.803,00

Obeležavanje – obnavljanje unutrašnjih granica 27.164 x 50,40 = 1.369,00 .

Ukupno: 4.497,00 din

Izdvajanje sastojina:

Visoke šume 2.549 x 492,84 = 1.256,00

Izdanačke sastojine 5.789 x 384,00 = 2.223,00

Šibljaci 2.652 x 164,40 = 436,00

Neobraslo zemljište 16.174 x 115,08 = 1.861,00

Ukupno: 27.164 5.776,00 din

Prikupljanje taksacionih podataka:




Nova Varoš

Visoke šume 2.549 x 696,0 = 1.774,00

Izdanačke i veštački podignute sastojine 5.789 x 489,6 = 2.834,00

Ukupno: 8.338 4.608,00 din

Kompjuterska obrada podataka:

Unos podataka, obrada i štampa 27.164 x 64,8 = 1.760,00

Ukupno: 27.164 1.760,00 din

Izrada osnove:

Izrada tekstualnog dela osnove 27.164 x 315,6 = 8.573,00

Izrada kompleta karata 27.164 x 48,0 = 1.304,00


Prosečni godišnji troškovi na uređivanju šuma iznose 26.518,00 dinara.

9.2.2.7. Naknada za posečeno drvo

Prema Zakonu o šumama 3 % od vrednosti drvnih sortimenata na mestu utovara

Prosta reprodukcija 425.923,94 din x 0,03 = 12.778,00 din


9.2.2.8. Sredstva za reprodukciju šuma

Prema Zakonu o šumama 15 % vrednosti drvnih sortimenata na mestu utovara

Prosta reprodukcija 425.923,94 din x 0,15 = 63.889,00 din.

Ukupno: 63.889,00 din.

9.2.2.9. Ukupni troškovi poslovanja (prosečno godišnje)

Vrsta troškova Ukupno (dinara)

Proizvodnja sortimenata 242780.00

Gajenje šuma 476384.00

Održavanje i izgradnja komunikacija 0.00

Zaštita šuma 10000.00

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

Uređivanje šuma 26518.00

Naknada za posečeno drvo 12778.00

Sredstva za reprodukciju šuma 63889.00

Svega: 832349.00

9.2.3. Formiranje ukupnog prihoda - prosečno godišnje

9.2.3.1. Prihod od prodaje drveta

Vrsta drveća Sortimenti

Količina Jedinična cena Svega

m3 din./m3 din.

Tvrdi lišćari

(grab, cer, bukva)

F

L

K

I

II

III

Ogrevno drvo 862.5 3967 3421537.5

Celulozno drvo 33.1 3967 131307.7

Meki lišćari

( jasika, breza)

Ogrevno drvo 72.2 2665 192413.0

Celulozno drvo 48.1 2665 128186.5

Lišćari 1015.9 3873444.7

Smrča

F 12928

L 5.5 10576 58168.0

I 16.6 8614 142992.4

II 11.1 7220 80142.0

III 11.1 5973 66300.3

Ostalo tehničko drvo 5.5 4279 23534.5

Celulozno drvo 5.5 2665 14657.5

Četinari 55.4 385794.7

Ukupno: 1071.3 4259239.4

Prodajne cene prema važećem cenovniku na nivou J.P "Srbijašume" iz 2014. godine.

Ukupan prihod od prodaje drveta iznosi 425.924,00 dinara godišnje.

Pošto šumarstvo nije primarna delatnost zemljoradničke zadruge, u prihod se računa i dobit od

izdavanja ostalog zemljišta u zakup. Prema evidenciji zadruge, u zavisnosti od potražnje, godišnji prihod

od izdavanja zemljišta za pašarenje i obradu, kreće se u rasponu od 400.000 do 700.000 dinara, što je

prosečno 550.000 dinara godišnje.

Ukupan godišnji prihod za gazdinsku jedinicu iznosi 975.924,00 dinara




Nova Varoš

9.2.4. Raspodela ukupnog prihoda

Prihod - troškovi (prosečno godišnje) Prosta reprodukcija

Proširena reproduk-

cija Ukupno

din. din. din.

Ukupan prihod 975924.00 0.00 975924.00

Troškovi poslovanja 832349.00 0.00 832349.00

Dobit 143575.00 0.00 143575.00

Finansijski efekti izvršenja planiranih radova izraženi su sa dobiti u ukupnom iznosu od

143.575,00 dinara godišnje.

9.3. Zaključak

Realizacija predviđenih ciljeva i obezbeđenje planiranih sredstava zavisiće prvenstveno od

izvršenja obima seča i predviđene proizvodnje, kao i dosledne primene smernica i planova gazdovanja.

Eventualna izmena nekog od elemenata kalkulacijama prihoda i rashoda, kao i drugih elemenata

postavljenih u ovoj osnovi , povlači izmenu cele koncepcije finansiranja programiranih radova.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

10. NAČIN IZRADE OSNOVE

10.1 Prikupljanje terenskih podataka

Prikupljanje terenskih podataka za gazdinsku jedinicu „Vučja-Jasike“ vršeno je tokom jeseni

2016. godine. Terenski radovi su se odvijali u dve faze:

I faza: Izdvajanje sastojina, njihovo kartiranje, prikupljanje podataka o stepenu homogenosti svake

sastojine radi određivanja obima radova pri inventuri šuma.

II faza: Prikupljanje taksacionih podataka

Pri samoj inventuri primenjen je reprezentativni metod uzoraka koji obezbeđuje da se na nivou

odseka dobiju realni podaci o zapremini i zapreminskom prirastu. Pri delimičnom premeru procenat

primernih površina zavisio je od stepena homogenosti svake sastojine. Potpuni (totalni) premer rađen je

u sledećim odsecima 6/e, 7/d, 7/g, 7/h i 7/k.

Izdvajanje sastojina, kalkulaciju primernih površina za premer sastojina izvršili:

Nemanja Vamović, dipl.inž.šumarstva

Amer Hadžibegović, dipl.inž.šumarstva

Slobodan Duškić, šum.tehničar

10.2 Obrada podataka

Izvršena je kompjuterska obrada podataka po jedinstvenom programu za sve državne šume kojima

gazduje JP "Srbijašume" Beograd u šumskom gazdinstvu Prijepolje:

Unos terenskih podataka – Slobodan Duškić, šum. tehn.

Unos planova gazdovanja, obrada podataka i planova, unos teksta, izrada tekstualnog dela

osnove – Nemanja Vamović, dipl.inž.šum. i Amer Hadžibegović, dipl.inž.šumarstva

Na ovom mestu daju se sledeća objašnjenja vezana za kodove:

Plan gajenja šuma – vrsta radova:

414 – popunjavanje veštački podignutih kultura sadnjom

513 – seča izbojaka i uklanjanje korova ručno

518 – okopavanje i prašenje u kulturama

526 – čišćenje u mladim prirodnim sastojinama

Plan prorednih seča – vrsta seče:

25 – selektivna proreda

Plan seča obnavljanja – vrsta seča:

31 – čista seča




Nova Varoš

10.3 Izrada karata

Prema utvrđenom stanju šuma, urađene su pregledne karte:

1. Pregledna karta ...................................................... 1 : 50.000

2. Karta katastra ......................................................... 1 : 10.000

3. Karta namene površina .......................................... 1 : 25.000

4. Karta gazdinskih klasa ........................................... 1 : 25.000

5. Sastojinska karta .................................................... 1 : 25.000

6. Privredna karta ....................................................... 1 : 25.000

7. Karta taksacije .................................... ................ 1 : 10.000

Karte uradio Biro za planiranje i projektovanje u šumarstvu, Beograd

10.4 Izrada tekstualnog dela POGŠ

Tekstualni deo OGŠ-a „Zlatar I“ uradio:

1. Amer Hadžibegović, dipl.ing.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

11. ZAVRŠNE ODREDBE

Osnova je urađena u skladu sa odredbama:

1. Zakon o šumama ("Službeni glasnik RS", br. 30/10, 93/12 i 89/15);

- Pravilnik o sadržini osnova i programa gazdovanja šimama, godišnjeg izvođačkog plana i

privremenog godišnjeg plana gazdovanja privatnim šumama ("Službeni glasnik RS", br. 122/03),

- Pravilnik o uslovima i kriterijumima za dodelu i korišćenje sredstava za zaštitu i unapređenje šuma

("Službeni glasnik RS", br. 32/11);

- Pravilnik o šumskom redu ("Službeni glasnik RS", br. 20/08);

2. Zakon o Prostornom planu RS od 2010. do 2020. god. ("Službeni glasnik RS", br.88/10);

3. Zakon o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", br. 72/09, 81/09);

4. Zakon o divljači i lovstvu ("Službeni glasnik RS", br. 18/10);

- Pravilnik o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva ("Službeni

glasnik RS", br. 46/10);

5. Zakon o zaštiti životne sredine ( "Službeni glasnik RS", br. 135/04);

6. Zakon o izmenama i dopunama Zakona o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 36/09);

7. Zakon o državnom premeru i katastru ("Službeni glasnik RS", br. 72/09);

8. Zakon o izmenama i dopunama Zakona o državnom premeru i katastru ("Službeni glasnik RS", br.

18/10);

9. Zakon o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", br. 111/09);

10. Zakon o reproduktivnom materijalu šumskog drveća ("Službeni glasnik RS", br. 8/05);

11.Zakon o izmenama i dopunama Zakona o reproduktivnom materijalu šumskog drveća ("Službeni

glasnik RS", br.41/09)

12. Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", br. 30/10);

13. Zakon o iskorišćavanju i zaštiti izvorišta vodosnabdevanja ("Službeni glasnik RS", br. 46/91);

Pri sprovođenju Osnove gazdovanja šumama za GJ “Vučja - Jasike” , ova organizacija je obavezna da

se pridržava odredaba navedenih Zakona. U tome će se sarađivati sa organima nadležnim za poslove u

šumarstvu, odnosno sa organima koji se staraju o izvršenju odgovarajućih Zakona. ZZ je u obavezi da konku-

riše za sredstva iz Budžeta Republike Srbije za radove na gajenju, unapređivanju, korišćenju, zaštiti i repro-

dukciji šuma, i da ista koristi u skladu sa namenom.




Nova Varoš

Projektanti:

Nemanja Vamović , dipl.

inž.šum.

Direktor:

M.P.

Amer Hadžibegović, dipl.

inž.šum. Milutin Jadžić,ek.

ZZ




ŠG "Prijepolje"


Nova Varoš

S A D R Ž A J

0. Uvod......................................................... ................................................................................................................... 1 Uvodne informacije i napomene.....................................................................................................................................1

1. PROSTORNE I POSEDOVNE PRILIKE....................................................................... ....................................2 1.1 Topografske prilike................................................................................................................................................2 1.1.1 Geografski položaj gazdinske jedinice......................................................................................................... 2 1.1.2 Granice............................................................................................................................. ............................2 1.1.3 Površina............................................................................................................................. ............................2 1.2 Imovinsko pravne prilike........................................................................................................................................3 1.2.1 Državni posed................................................................................................................................... ............3 1.2.2 Privatni posed............................................................................................................................................... 4

2. PROSTORNE I POSEDOVNE PRILIKE..........................................................................................................5 2.1 Reljef i geomorfološke karakteristike...................................................................................................................5 2.2 Geološka podloga i tipovi zemljišta......................................................................................................................5 2.3 Hidrografske karakteristike...................................................................................................................................7 2.4 Klima.....................................................................................................................................................................7 2.4.1 Temperatura, relativna vlažnost, padavine i

vetar........................................................................................Error! Bookmark not defined. 2.5 Opšte karakteristike šumskih ekosistema ............................................................................................................9 2.6 Opšti faktori značajni za stanje šumskih ekosistema............................................................................................11

3. PRIVREDNE KARAKTERISTIKE.................................................................................................................12 3.1 Ekonomske i kulturne prilike..............................................................................................................................12 3.2 Organizacija i materijalna opremljenost.............................................................................................................12 3.3 Otvorenost šumskog kompleksa saobraćajnicama.............................................................................................13 3.4 Dosadašnji zahtevi prema šumama u gazdinskoj jedinici i dosadašnji način korišćenja šumskih resursa........13 3.5 Mogućnost plasmana šumskih proizvoda...........................................................................................................13

4. FUNKCIJE ŠUMA.................................................................................................... .........................................14 4.1 Osnovne postavke i kriterijumi pri prostorno-funkcionalnom reoniranju šuma i šumskih staništa u gazdinskoj

jedinici..................................................................................................................................................... .......14 4.2 Funkcije šuma i namena površina u gazdinskoj jedinici.....................................................................................14 4.3 Gazdinske klase...................................................................................................................................................15

5. STANJE ŠUMA I ŠUMSKIH STANIŠTA.......................................................................................... .............17 5.1 Stanje šuma po nameni............................................................................................................................. ...........17 5.2 Stanje sastojina po gazdinskim klasama.............................................................................................................17 5.3 Stanje sastojina po poreklu i očuvanosti.............................................................................................................21 5.4 Stanje sastojina po smesi............................................................................................................................. ........23 5.5 Stanje sastojina po vrstama drveća.....................................................................................................................24 5.5.1 učešće retkih, reliktnih, endemičnih i ugroženih vrsta drveća ..................................................................26 5.5.2 stanje HCV šuma.......................................................................................................................................27 5.6 Stanje šuma po debljinskoj strukturi....................................................................................................................28 5.7 Stanje sastojina po dobnoj strukturi....................................................................................................................28 5.8 Stanje veštački podignutih sastojina i kultura.....................................................................................................30 5.9 Zdravstveno stanje sastojina i ugroženost od štetnih uticaja..............................................................................30 5.10 Stanje neobraslih površina................................................................................................................................31 5.11 Fond i stanje divljači.........................................................................................................................................31 5.12 Zaštićeni delovi prirode....................................................................................................................................33 5.13 Rasadnička

proizvodnja............................................................................................... ......................................Error!

Bookmark not defined. 5.14 Opšti osvrt na zatečeno stanje............................................................................................................................................................................................................................ 33

6. DOSADAŠNJE GAZDOVANJE....................................................................................................................... 35




Nova Varoš

6. 1. promena šumskog fonda..............................................................................................................................35 6. 1. 1 promena šumskog fonda po površini.................................................................................... ....................35 6.1.2 promene šumskog fonda po zapremini i zapreminskom prirastu...............................................................36 6.2 Odnos planiranih i ostvarenih radova u dosadašnjem periodu..........................................................................37 6.2.1 dosadašnji radovi na obnovi i gajenju šuma.............................................................................................. 37 6.2.2 dosadašnji radovi na zaštiti šuma.............................................................................................................37 6.2.3 dosadašnji radovi na korišćenju šuma.....................................................................................................38 6.2.3 dosadašnji radovi na korišćenju ostalih šumskih proizvoda.....................................................................38 6.2.4 dosadašnji radovi na izgradnji i održavanju šumskih saobraćajnica ..........................................................39 6.2.5 opšti osvrt na dosadašnje gazdovanje šumama.......................................................................................39

7. PLANIRANJE UNAPREĐIVANJA STANJA I OPTIMALNOG KORIŠĆENJA ŠUMA...........................40 7.1 Ciljevi gazdovanja šumama................................................................................................................................40 7.1.1 opšti ciljevi gazdovanja šumama..............................................................................................................40 7.1.2 Posebni ciljevi gazdovanja....................................................................................................................... 40 7.2 Mere za postizanje ciljeva gazdovanja...............................................................................................................44 7.2.1 Uzgojne mere................................................................................................................................... .........44 7.2.2 uređajne mere........................................................................................................................................... 45 7.3 Planovi gazdovanja...........................................................................................................................................47 7.3.1 plan gajenja šuma................................................................................... ...................................................47 7.3.2 plan zaštite šuma................................................................................................................ ......................49 7.3.3 plan korišćenja šuma............................................................................................. ....................................50 7.3.4 plan korišćenja ostalih šumskih proizvoda................................................................................................ 53 7.3.5 Plan unapređenja lovne divljači................................................................................................................. 54 7.3.6 Plan izgradnje šumskih saobraćajnica....................................................................................................... 54 7.3.6 Plan uređivanja šuma................................................................................................................................ 54 7.3.7 Očekivani efekti realizacije planiranih radova................................................................................................55

8. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA...............................................56 8.1 Smernice za sprovođenje šumsko – uzgojnih radova........................................................................................56 8.2 Uputstva za organizovanje seče u šumi.............................................................................................................59 8.3 Smernice za sprovođenje radova na zaštiti šuma..............................................................................................60 8.4 Uputstvo za izradu godišnjeg izvođačkog projekta gazdovanja šumama..........................................................61 8.5 Vreme seče šuma................................................................................................................................................62 8.6 Uputstvo za vođenje evidencije gazdovanja šumama.........................................................................................62 8.7 Uputstvo za primenu tarifa................................................................................................................................63

9. EKONOMSKO – FINANSIJSKA ANALIZA.................................................................................................64

10. NAČIN IZRADE OSNOVE.............................................................................................................................. 75 10.1 Prikupljanje terenskih podataka.......................................................................................................................75 10.2 Obrada podataka..............................................................................................................................................75 10.3 Izrada karata.....................................................................................................................................................76 10.4 Izrada tekstualnog dela OGŠ...........................................................................................................................76

11. ZAVRŠNE ODREDBE............................................................................................................................. .........77

Documents

ŠG Prijepolje 0. UVOD