1

Franjo MandićGLAZBA TIŠINEFranjo Mandić

2

TEOVIZIJA, ZAGREBBIBLIOTEKA: DUHOVNA MISAOKNJIGA: LV.

Izdavač: Teovizija, Zagreb, Kaptol 13©web: www.teovizija.hremail: teovizija@teovizija.hrProdaja: tel/fax: 01/49 23 964

Za izdavača:Ivica Domaćinović

Tehnički urednik:Mirko Tomić

Lektura i korektura: Vlasta Molinar

Priprema: Teovizija d.o.o.

Tisak: Grafocentar d. o. o., Sesvete

Knjiga je tiskana u lipnju 2013. godine

3

Franjo Mandić

G l a z b a t i š i n eLirika

TEOVIZIJA,Zagreb, 2013.

4

5

Sadržaj

Predgovor - - - - - - - - - - - - - - - - 9

Prvi dio

Prema duhovnim dubinamaZajedno u tišini - - - - - - - - - - - - - 16U sjeni moga Anđela - - - - - - - - - - 17U labirintu - - - - - - - - - - - - - - - 18Tvoje svjetlo - - - - - - - - - - - - - - 19ritam života - - - - - - - - - - - - - - 20radost - - - - - - - - - - - - - - - - 21Želio bih - - - - - - - - - - - - - - - - 22Posadi sjeme oprosta - - - - - - - - - - 23darovano sjeme - - - - - - - - - - - - 24Plodovi ljubavi - - - - - - - - - - - - - 25oluja milosti - - - - - - - - - - - - - - 26Molitva - - - - - - - - - - - - - - - - 27iskrena molitva - - - - - - - - - - - - - 28Križ - - - - - - - - - - - - - - - - - - 29Krijesnice u noći - - - - - - - - - - - - 30Euharistija - - - - - - - - - - - - - - - 31drvo života - - - - - - - - - - - - - - 32Cvijet ljubavi - - - - - - - - - - - - - - 33izvor života - - - - - - - - - - - - - - 34Kraljice ljubavi - - - - - - - - - - - - - 35ovdje u dolini - - - - - - - - - - - - - 36

6

Svanuće - - - - - - - - - - - - - - - - 37Koraci na putu - - - - - - - - - - - - - 38Šutnja - - - - - - - - - - - - - - - - - 40Kroz džunglu grijeha - - - - - - - - - - 41izgubljeno vrijeme - - - - - - - - - - - 42darovi - - - - - - - - - - - - - - - - 43Beznađe zla - - - - - - - - - - - - - - 44Bolni glas - - - - - - - - - - - - - - - 45

drUgi dio

SonetiZahvalna pjesma za život novi - - - - - - 48dar ljubavi - - - - - - - - - - - - - - - 49Mašta snova - - - - - - - - - - - - - - 50Nemoj mi reći - - - - - - - - - - - - - 51osmjeh tvoj donosi sreću - - - - - - - - 52Put ljubavi - - - - - - - - - - - - - - - 53Sanje u noći - - - - - - - - - - - - - - 54Snovi za život novi - - - - - - - - - - - 55Tako bi’ volio da je sada živa - - - - - - - 56Zabluda - - - - - - - - - - - - - - - - 57

TrEći dio

Osvrni seKako stvoriti pjesmu - - - - - - - - - - 60razigrana Neretva - - - - - - - - - - - 61iz života u život - - - - - - - - - - - - 62dođi u smiraj dana - - - - - - - - - - - 63osakaćena ljepota - - - - - - - - - - - 64Poljubac - - - - - - - - - - - - - - - - 65

7

ostade sama - - - - - - - - - - - - - - 66Čovjek - - - - - - - - - - - - - - - - 67Jutro zaborava - - - - - - - - - - - - - 68Životna zabluda - - - - - - - - - - - - 69radost dara - - - - - - - - - - - - - - 70Moralna kaljuža - - - - - - - - - - - - 71Kroz „isusove muke“ - - - - - - - - - - 72otrcana zastava slobode - - - - - - - - - 73Usijana glava - - - - - - - - - - - - - - 74iskrenost želim - - - - - - - - - - - - - 75Zlokobni glas - - - - - - - - - - - - - - 76

ČETvrTi dio

Zagonetka u pjesmiZnanje svijeta - - - - - - - - - - - - - 78U svakoj duši prebivam često - - - - - - - 79Tvoji mi prsti trebaju - - - - - - - - - - 80Sve je u meni - - - - - - - - - - - - - - 81Poželjna draga - - - - - - - - - - - - - 82Pusti neka ide - - - - - - - - - - - - - 83Poruka draga - - - - - - - - - - - - - 84Neobuzdana ljepota - - - - - - - - - - - 85Najvrednije blago - - - - - - - - - - - - 86Leteća radost - - - - - - - - - - - - - 87Napuhani balon osvete - - - - - - - - - 88Za čovjeka stvorena - - - - - - - - - - - 89

Odgonetke - - - - - - - - - - - - - - - 91

O autoru - - - - - - - - - - - - - - - - 93

8

9

PrEdGOVOr

STIHOVI PROŽETI KRŠĆANSKOM DUHOVNOŠĆU

Objaviti prvu zbirku stihova važan je događaj u životu svakog književni-ka, ali i predstavljanje takve zbirke nije uvijek jednostavno. Prikazivač

je obvezatan potaknuti pjesnika na daljnji rad, ali i upozoriti ga na slabe strane, kako ih u no-vim stihovima ne bi više ponavljao, no bez oš-trine koja bi ga mogla obeshrabriti. Usto, pri-kazivač je dužan objektivno vrednovati estet-ski doseg napisanih stihova. Pri tome mora se držati Sokratove maksime: „Drag mi je Platon, ali mi je istina još draža“. Ono što nema vrijed-nosti ne treba podržavati. Takav oblik podrške je štetan.

Franjo Mandić je kao pjesnik izrastao unu-tar intelektualnoga kruga koji se stvorio u župi Sv. Ivana evanđelista i apostola u novozagre-bačkim naseljima Utrina, Zapruđe i Središće. Razumijevanjem i marom nekadašnjeg žu-pnika ove župe, vlč. Josipa Golubića, pokrenut

10

je župni list „Živjeti zajedno“ u kojem je bilo mjesta i za ljude od pera, uključujući i one s književnim ambicijama. Tijekom jednog de-setljeća profilirala se grupa pjesnika čiji su stihovi nailazili na odobravanje čitatelja i time poticali autore na daljnje pisanje.

Prije tri godine navedena je skupina uteme-ljila neformalnu udrugu Ljubitelja pera i kista, nazvanu „Pegaz“. Otpočeli su ozbiljnijim knji-ževnim radom, i što je najvažnije, prihvatili su se književnog usavršavanja. Godine 2011. i 2012. objavili su zajedničke zbirke svojih sti-hova pod znakovitim naslovom „Zajedno na putu“. Vrlo brzo stekli su simpatije u istoč-nome dijelu Novoga Zagreba, jer su opleme-nili svakodnevicu u ovim naseljima u kojima nema mnogo kulturnih događanja. Treba istaći kako je riječ o ljudima koji su ili zapo-sleni, ili su u mirovini, a koji su, osim toga, profesionalno bili, ili jesu, vrlo daleko od po-ezije. Sada kada im se pružila mogućnost nje-govati lijepu književnu riječ i iskušati vlastite umjetničke dosege, zdušno su se prihvaćali posla. Jedan od takvih zaljubljenika u poeziju i veliki entuzijast na području književnosti kr-šćanskog nadahnuća je i naš Franjo Mandić. On je i predsjednik „Pegaza“. Osobno sam svjedokom njegove marljivosti i nastojanja da estetski usavrši svoje stihove i oslobodi se amaterskog autobiografizma.O tome svjedo-či i zbirka „Glazba tišine“ koju predstavljamo. U njoj je autor pokazao da može pisati i sone-te, stvorivši pri tome svoj osobni rukopis.

11

U središtu Mandićeve poezije nalaze se teme vezane uz istine naše katoličke vjere. Na prvome je mjestu štovanje i ljubav prema Bla-ženoj Djevici Mariji. Stihovi s ovim sadržajem nježni su, gotovo zanosni, ispunjeni divlje-njem Onoj koju su Hrvati davno nazvali svo-jom Kraljicom i svojom Odvjetnicom. Time se Mandić priključuje duhu svoga naroda, ali i množini vrsnih pjesnika kojima je B.D. Marija, također bila veliko nadahnuće.

Slijede etički postulati pretočeni u poezi-ju, ali uvijek s nakanom da budu čitani i pri-hvaćeni. S tog motrišta, Mandić je naglašeno kršćanski edukativan, ali nikada na razini uzrečice, fraze ili promidžbe. On svoju vjeru i sve o čemu piše uzvišeno i emocionalno, pro-življava i živi kao privatna osoba. Stoga njegov govor, njegove intencije i poruke imaju snagu autentičnosti. Ponekad se približava privlač-nom izrazu narodne lirike kršćanskog nadah-nuća i pučkoj iskrenosti, ali nikada ne ulazi u prostor već davno osvojen, jer bi u njemu bio samo epigon.

Četvrto i završno poglavlje u zbirci „Glazba tišine“ nosi naslov „Zagonetka u pjesmi“. Ovo je, možda, najintrigantniji dio zbirke. Poetizi-ranje zagonetki, kao izvorne narodne mudro-sti, nije često kod naših suvremenih pjesnika. Naime, poetizirana zagonetka mora biti, prije svega pjesma, mora zadovoljavati književne zahtjeve, a potom ostvarivati dosege koje ima-ju zagonetke. I u ovom poglavlju Franjo Man-dić koristi kršćanske istine kao dragocjeno

12

nadahnuće i kao prostor u kojem se ostvaruje kao lirik. Navodimo kao primjer pjesmu-za-gonetku „Leteća radost“:

Leteća radost

djeci je radost, mladima sreća,Nekad je malena, al bolja je veća.

Ponekad skače, al više leti,Brža je od ptice kad u mrežu sleti.

Za njom se trči, za nju se bori,Ako pobjegne, prijatelj ga kori.

Svi je lupaju, ali nju ne boli,Tko je ukroti, publika ga voli.

Zbirka „Glazba tišine“, kao književni prvi-jenac Franje Mandića, izazvat će pažnju i steći privrženost svih ljubitelja poezije kršćanskog nadahnuća, a može poslužiti i kao uzor ama-terima (u dobrom smislu te riječi), posebno onima koji misle da je pisanje poezije lagan posao, te da je dovoljno imati nadahnuće i senzibilitet. Prvi stih pripada Bogu, a svi ostali su rezultat rada.

Đuro Vidmarović

13

Zrno pijeska je tako maleno i neznatnona velikoj hrpi pijeska,

ali je velika hrpa nastala od mnogo malih zrnaca.To isto vrijedi za ljubav.

14

15

PrVi diO

Prema duhovnim dubinama

Ljubav je onaj dah dan čovjeku da ga oživi, ali na koji se čovjek toliko navikne da može živjeti

a da ga ne primjećuje. Ljubav je u bitibezgranična sloboda odnosa, ustrajni dar,

stol uvijek pripravljen, ali skrovito,da se nitko ne osjeti dužnim.

(Marko ivan rupnik)

16

Zajedno u tišini

Zanosno pjevam tebi, o Majčice,šapće mi srce tihu melodiju,

kliče mi duša u hvalospjevima,tebi u tišini.

odjekuju molbe u sutonu,znam da ih čuješ.

Uzdam se u te, i molim,molim u tišini.

ruka ću tvoja apostolska biti.Pokaži mi put kojim trebam ići.Ništa bez tebe, a ništa bez nas.

Povedi nas Majko!

17

U sjeni moga Anđela

on je postojan i poslušan,radostan u darivanju,

nevidljiv u skromnosti,samozatajan u odanosti,

nezamjenljiv u ljubavi.

iz nepresušnog izvora Milostine prepoznajem prosutu ljepotu,

i poklonjene darove ljubaviu neprekidnom bdjenju.

Posudi mi krila da naučim letjeti,pokaži mi put prema visinama,

na tren mi podari sokolov pogledda prepoznam puteve nade.

volio bih čuti odu radostiu zboru veličanstvene ljubavi,

da s njima zapjevam pjesmu zahvalenevidljivom čuvaru moje malenkosti.

18

U labirintu

U labirintu nedorečenosti izgubljena,u prostranstvima traženja lebdi,očekuje nova područja užitka,

nova dokazivanja.Zabavljena strastima sitnimprividne privlačnosti sreće

i dalje luta u traženjima.Preplanula nadanja blijede,

besciljna lutanja rastu, spoznaje kopne.Beskrajna vrtnja u krugu promašaja.

Sat očaja otkucava, vrijeme nepovratno leti.U slijepoj ulici labirinta ne nalazi izlaz.očajnim krikom prema nebu pogleda;

kad tamo, iznad labirinta ispružena ruka Pastira.

Zalutala ovca, iz labirinta lažiu tor istine vraćena.

19

Tvoje svjetlo

osvrni se na trenutakduboko u sebe zaviri

saznaj tko sii kamo ideš.

više se ne osvrćiniti krivce traži.

Ne osuđuj ne kori

ali oprostisvima oprosti.ruku ispruži

srce na dlan položisuzu iz oka isperi

s radosnom nadom pođi.Ugledat ćeš svjetlo

samo za tebe upaljeno.

20

21

OdGONETKE

Zagonetka Odgonetka

Znanje svijetaU svakoj duši prebivam čestoTvoji mi prsti trebajuSve je u meniPoželjna dragaPusti neka idePoruka dragaNeobuzdana ljepotaNajvrednije blagoLeteća radostNapuhani balon osveteZa čovjeka stvorena

BiblijaGrijehGitaraKnjiga

SrećaSuzaKriž

MoreŽivot

LoptaMržnjaLjubav

22

23

O aUTOrU

Franjo Mandić rođen je 1944. godine u Gra-bovici kod

Mostara. Poslije završene ekonomske i prometne srednje škole, završio je studij Ekonomskog fa-kulteta. Najveći dio svoga

života provodi u Slavoniji: Slavonskom Šam-cu, Strizivojni i Slavonskom Brodu. Zadnjih nekoliko godina živi u Zagrebu.

Piše pjesme i kratke priče koje objavlju-je u nekim časopisima. Intenzivnije djeluje u crkvenom pokretu Hrvatska schönstattska obitelj gdje je suradnik u listu „Pismo saveza“ i župnom listu župe Sv. Ivana apostola i evan-đelista „Živjeti zajedno“, u kojima objavljuje svoje pjesme i kratke priče.

Član je udruge ljubitelja pera i kista „Pegaz“ iz Zagreba, koja je izdala zbirku poezije „Za-jedno na putu“, Zagreb, 2011. i zbirku radova „Zajedno na putu“, Zagreb, 2012. godine, gdje je bio jedan od autora.

U zadnje vrijeme piše eseje i kratke priče u kojima prikazuje isječke životne stvarno-sti današnjeg čovjeka. Njegovi likovi duboko proživljavaju životne trenutke, ali uvijek izvu-

24

ku pouku da treba slijediti put ljubavi, nade i istine. U većini njegovih pjesama provlači se moralna nit kršćanskog nadahnuća u želji da svakom čitatelju pošalje poruku.

25

CiP zapis dostupan u računalnome kataloguNacionalne i sveučilišne knjižnice u

Zagrebu pod brojem 847685

26

Cijena: 30.00 kn