Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Przyjemny powrót do szkoły – nowa hala w Białaszewie
Znajdź projekt RPOWP na Google Maps
W Drohiczynie powstaje Centrum Dialogu
Szpital w Sokółce realizuje trzeci projekt z RPOWP
F U N D U S Z E E U R O P E J S K I E – D L A R O Z W O J U W O J E W Ó D Z T W A P O D L A S K I E G O
I N F O R M AT O R R E G I O N A L N E G O P R O G R A M U O P E R A C YJ N E G O W O J E W Ó D Z T W A P O D L A S K I E G O
Nr 4 (6) wrzesień 2010 • www.rpowp.wrotapodlasia.pl
2 Aktualności
6 Punkty o strategicznym znaczeniu
8 Nowe logo Podlaskiego w identyfikacji wizualnej RPOWP
9 RPOWP w ujęciu kartograficznym
10 Wsparcie podlaskiego biznesu
15 Recepta na modernizację
19 Teraz widać wyraźniej
22 Sala z prawdziwego zdarzenia
26 Pomysł na kameralny biznes
29 Nowe ulice - nowe możliwości
32 Z placu budowy
36 Stawiamy na rozwój
38 Ciągle szukamy nowych możliwości
W numerze
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego – Instytucja Zarządzająca RPOWP
Zmieniamy Podlaskie • Informator Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa PodlaskiegoEgzemplarz bezpłatny • Nakład 10.000 egz.
Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Departament Zarządzania RPOul. Handlowa 6, 15-399 Białystok, tel. (85) 654 83 99, faks (85) 654 82 [email protected] • www.rpowp.wrotapodlasia.pl
© Copyright Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego – Wszelkie prawa zastrzeżoneOpracowanie redakcyjne i graficzne, skład: Publikator Sp. z o.o. w Białymstoku • Zdjęcie na okładce: AC S.A.
Priorytet: przedsiębiorczość
Rozwój przedsiębiorczości, podniesienie konkurencyj-
ności i innowacyjności podlaskich firm to jeden z najważniej-
szych celów naszego regionu. Ich realizacja nie byłaby moż-
liwa bez wsparcia pochodzącego z Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Podlaskiego. Fundusze euro-
pejskie pozytywnie zmieniają nie tylko infrastrukturę, służbę
zdrowia czy ochronę środowiska. Jeśli spojrzymy na rozwój
Podlaskiego długofalowo, to może się okazać, że najtrwal-
szymi inwestycjami będą właśnie te, które spowodują rozwój
podlaskich przedsiębiorstw. Dzięki operatywności i dynamice
firm powstają nowe miejsca pracy, a innowacyjność przedsię-
biorstw spowoduje, że będą mogły trwale konkurować z inny-
mi podmiotami na ogólnopolskim rynku oraz dalej się rozwijać
korzystając ze swego wzmocnionego potencjału.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego najwięcej projektów skupia
właśnie w ramach działania 1.4 „Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw”. Dzieje się tak dla-
tego, że jest ono dopasowane do potrzeb biznesu niemal każdego wymiaru – wśród jego
beneficjentów są mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, a w ostatnim konkursie po raz pierw-
szy mogły wziąć udział również duże firmy. To celowe zamierzenia, które powodują, że rozwój
gospodarczy Podlaskiego jest stymulowany przez nas na wszystkich poziomach gospodarczej
aktywności.
Drugi aspekt naszych wysiłków ożywiających podlaski biznes zmierza do tego, aby firmy
korzystające z dotacji, były nie tylko innowacyjne – co jest conditio sine qua non każdego pro-
jektu – ale też miały zwiększone możliwości kredytowania oraz funkcjonowały w warunkach,
które sprzyjają rozwojowi biznesu. Ten ostatni wymóg dotyczy przygotowania terenów inwes-
tycyjnych, takich jak białostocka część Suwalskiej Strefy Ekonomicznej, wspierania promocji
przedsiębiorstw na targach krajowych i zagranicznych, czy budowy jednostek badawczych,
laboratoriów lub prowadzenie badań naukowych.
Dopiero te wszystkie elementy tworzą spójną całość, która daje zupełnie nowe szanse
podlaskim przedsiębiorcom. Czy skorzystają oni z tych możliwości? Jestem przekonany, że
tak. Wiele przykładów, które opisywaliśmy i opisujemy także w tym numerze „Zmieniamy Podla-
skie” pokazuje, że nasi przedsiębiorcy potrafią skutecznie wykorzystywać środki unijne, „czują”
znakomicie czas i miejsce. Wiedzą, że taka okazja, jak udział w konkursach RPOWP, nie tak
szybko może się powtórzyć.
Marszałek Województwa Podlaskiego
Jan Klemens Branicki marzył, by dziedziniec przed jego pałacem ozda-biały fontanny. Kilkaset lat później, dzięki dotacji z Regionalnego Pro-gramu Operacyjnego Województwa Podlaskiego, udało się zrealizować jego plany.
Dziś przed mieszkańcami Białego-stoku otwierają się bramy odnowione-go Ogrodu Branickich. Zakończyły się właśnie prace na Dziedzińcu Wstęp-nym. Przywrócenie dawnego blasku tej części ogrodu było możliwe dzięki wsparciu z RPOWP, który finansuje także rewaloryzację Salonu Ogrodo-wego. Łączny koszt inwestycji prze-kracza 13 mln zł, z czego ponad 7 mln zł jest finansowane z dotacji.
Umowa na dofinansowanie projektu „Rewaloryzacja Barokowego Ogro-du Branickich w Białymstoku – Etap I” została podpisana w lutym 2009 roku. Środki pochodzą z III osi prio-
rytetowej RPOWP Rozwój turystyki i kultury. Przedsięwzięcie obejmuje, m.in. wykonanie sieci wodno-kanali-zacyjnej, elektrycznej, zainstalowanie oświetlenia, przygotowanie nowych nawierzchni alejek i ścieżek. Na ot-wartym Dziedzińcu Wstępnym zain-stalowano 2 fontanny, otoczone alej-kami i roślinnością.
Z kolei w Salonie Ogrodowym, któ-rego renowacja zakończy się w przy-szłym roku, powstaną 4 fontanny, pojawi się 16 rzeźb oraz Pawilon pod Orłem. Całość ozdobią bukszpano-wo-kwiatowe nasadzenia.
Projekt współfinansowany z RPO WP to kolejny etap prac przy Pałacu Branickich. W latach 2006 - 2008 Uniwersytet Medyczny w Białymsto-ku zdobył dofinansowanie (5,5 mln zł) na remont Pałacu ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Re-gionalnego 2004–2006. (IZ)
Spełnione marzenia hetmana Branickiego
AKTUALNOŚCI
Licznik projektów RPOWPLiczba projektów:
629
Łączna wartość projektów:
2 321 639 366,53 zł
Wartość dofinansowania:
1 358 280 039,16 zł
2 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
Dane z dnia: 1.09.2010 r.
Źródło: mapa projektów www.efrr.wrotapodlasia.pl
Do końca września wnioski o do-finansowanie przedsięwzięć związa-nych z rozwojem bazy turystycznej mogą składać mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Budżet konkursu sięga aż 7 mln euro (28,028 mln zł).
Dofinansowanie pochodzi z działa-nia 3.2. Wsparcie inwestycyjne przed-siębiorstw z branży turystycznej. Z ogólnego budżetu konkursu wy-dzielona została pula (1,75 mln euro) zarezerwowana dla najmniejszych przedsiębiorstw.
Ogłoszenie oraz dokumentacja konkursowa dostępne są w zakład-ce Konkursy/Projekty. Według aktu-
alnego harmonogramu jest to ostatni konkurs w ramach działania 3.2 prze-widziany w budżecie RPOWP na lata 2007–2013.
Jak do tej pory wsparcie z RPO-WP na inwestycje w podlaską bazę turystyczną zdobyło 25 projektów, których wartość przekracza 200 mln zł (dotacja to ponad 66 mln zł). Dzięki tym inwestycjom już wkrótce na gości w naszym województwie czekać bę-dzie ponad 1,3 tys. nowych „łóżek” w nowoczesnych pensjonatach, hote-lach czy ośrodkach spa. Lista projek-tów dostępna jest na Mapie Projektów www.efrr.wrotapodlasia.pl. (IZ)
Zainwestuj w turystykę
Fot. A. Kalinowski
Pod koniec lipca na płycie boiska w Białymstoku została podpisana umowa między Jarosławem Dworzań-skim, Marszałkiem Województwa Pod-laskiego a Tadeuszem Truskolaskim, Prezydentem Miasta Białegostoku, na dofinansowanie budowy stadionu. Do-tacja w wysokości 107 mln zł pocho-dzi z Regionalnego Programu Opera-cyjnego Województwa Podlaskiego.
Podobną umowę podpisał śp. Jó-zef Gajewski, Prezydent Suwałk, na dofinansowanie rozbudowy stadionu miejskiego w Suwałkach. Inwestycja warta ok. 21,7 mln zł jest w połowie finansowana z RPOWP. Dzięki dota-cji stadion zyska zadaszenie, nowe trybuny oraz podgrzewaną murawę. Powstaną także nowe chodniki i par-kingi, a w sąsiedztwie stadionu pole kampingowe.
Bez wątpienia białostocki projekt „Stadion piłkarski w regionie północno-
wschodniej Polski wraz z zapleczem treningowym” jest jedną z kluczowych inwestycji w regionie finansowanych przez RPOWP. Umowa z wykonaw-cą, podpisana jeszcze w maju 2010 roku, przewiduje ukończenie budowy stadionu w ciągu 2 lat.
Obiekt zostanie dostosowany do wymogów rozgrywek piłkarskich wszystkich spotkań krajowych oraz etapów rozgrywek UEFA. Stadion cał-kowicie zmieni swoje oblicze: otrzyma nową płytę boiska o wymiarach 105 x 68 m, z wykorzystaniem istniejącej nawierzchni z trawy naturalnej wraz systemami odwadniania, automa-tycznego nawadniania, podgrzewaną murawą oraz otoczeniem oddzielają-cym boisko od widowni. Na widowni będzie mogło zasiadać 22,6 tys. kibi-ców. W strefie trybun znajdą się dwie multimedialne tablice diodowe, wyko-rzystywane do wyświetlania informacji
o meczu oraz odtwarzanie fragmen-tów meczu czy scen w zwolnionym tempie. Zaplanowano miejsca dla osób niepełnosprawnych oraz nowo-czesny system monitoringu.
Kompleks obejmie także powierzch-nie komercyjne dla potrzeb gastrono-mii, handlu oraz powierzchnie biurowe przeznaczone pod wynajem, parkingi na 950 samochodów osobowych i 80 miejsc postojowych dla autokarów oraz wozów transmisji satelitarnej.
(IZ)
Gminy Białowieża oraz Rudka otrzymały dofinansowanie na rekulty-wację gminnych składowisk odpadów. W obu przypadkach wsparcie finanso-we zostało przyznane w ramach Re-gionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013, z osi V Rozwój infrastruk-tury ochrony środowiska.
U mowę o dofinansowanie projektu „Rekultywacja składowiska gminnego w Białowieży” Gmina Białowieża pod-pisała 05.07.2010 r. Przedmiotem ww. projektu jest rekultywacja gminnego składowiska, które zostało zamknięte
w 2009 roku. Całkowita wartość pro-jektu wynosi 724 688,59 zł. Wartość dofinansowania to 591 440,38 zł .
Dofinansowanie na realizację inwe-stycji pt. „Projekt rekultywacji gmin-nego składowiska odpadów w miej-scowości Rudka” otrzymała również Gmina Rudka. Przedmiotem projektu jest zamknięcie i rekultywacja składo-wiska odpadów komunalnych znaj-dującego się w obrębie geodezyjnym wsi Rudka w powiecie bielskim. Pro-jekt zakłada rekultywację techniczną i biologiczną składowiska. Całkowita wartość projektu to 1 163 834,70 zł,
a wartość dofinansowania wyniosła 968 420,96 zł, czyli 85% kwoty wy-datków kwalifikowanych. (AR)
Podlaskie gminy rekultywują składowiska odpadów
Stadiony jak noweBiałystok i Suwałki już wkrótce będą mogły pochwalić się całkowicie zmodernizowanymi stadionami sportowymi.
Ilość pieniędzy, które zostaną za-inwestowane w rozwój województwa podlaskiego z RPOWP przekroczyła kolejną symboliczną wartość. Już w lipcu br. wartość dofinansowania w przeliczeniu na jednego mieszkań-ca wynosi ponad 1000 zł. Łączna wartość wszystkich projektów wspie-
ranych ze środków RPOWP przekro-czyła już 2 mld zł.
Dzięki dotacjom w naszym woje-wództwie gruntownej modernizacji podlega infrastruktura województwa: powstają nowe drogi, poprawia się jakość ochrony zdrowia. Podlaska młodzież i dzieci korzystają z nowo-
cześnie wyposażonych szkół, przed-szkoli, sal gimnastycznych. A wszyscy mieszkańcy regionu korzystać mogą z nowoczesnych basenów i boisk. Regionalny Program Operacyjny Wo-jewództwa Podlaskiego pomaga tak-że w rozwoju podlaskim przedsiębior-com. (IZ)
Po tysiąc złotych na głowę
Albert Waldemar Litwinowicz, Wójt Gminy Białowieża.Dzięki dotacji otrzymanej na realizację projektu wybudujemy studnię do biernego odgazowy-wania unieszkodliwionych odpadów, uszczel-nimy wierzchowiny składowiska, wykonamy zewnętrzne warstwy okrywy rekultywacyjnej powierzchni składowiska. Wykonamy również
zabiegi agrotechniczne polegające na wysiewie nawozów mineralnych, a także dokonamy wysiewu i nasadzenia roślin-ności rekultywacyjnej, czyli traw i krzewów. Umożliwimy także przemieszczanie, formowanie i zagęszczanie odpadów.
Prezydent Białegostoku Tadeusz Trusko-laski (z lewej) oraz Marszałek Województwa Podlaskiego Jaro-sław Dworzański po podpisaniu umowy.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 3
AKTUALNOŚCI
Fot. UM WP
4 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
AKTUALNOŚCI
Pięć gmin (Czarna Białostocka, Dąbrowa Białostocka, Rajgród, Drohi-czyn i Mielnik) zainwestuje ponad 52 mln zł w kanalizację sanitarną i sieci wodociągowe. Projekty zrealizowane zostaną dzięki dotacjom z Regional-
nego Programu Operacyjnego Woje-wództwa Podlaskiego, których łączna wartość to prawie 39 mln zł. W sa-mej tylko gminie Czarna Białostocka wybudowanych zostanie 5,4 km ka-nalizacji sanitarnej i 250 m sieci wo-dociągowej. Do nowo powstałej sieci wodociągowej przyłączonych będzie w sumie 180 osób, zaś do sieci kana-lizacyjnej – 590 osób.
Całkowity koszt projektu budowy sieci kanalizacyjnej dofinansowanej z Regionalnego Programu Operacyj-nego Województwa Podlaskiego to niemal 9,5 mln złotych, z czego dofi-nansowanie stanowi 8,3 miliona. – To bardzo ważna inwestycja z punktu
widzenia społeczności naszej gminy; stanowi kolejny krok w kierunku pod-łączenia wszystkich użytkowników do sieci kanalizacyjnej – deklaruje Tade-usz Matejko, burmistrz Czarnej Biało-stockiej.
W ramach V Osi Priorytetowej RPOWP odbyły się kolejne konkursy na dofinansowanie inwestycji związa-nych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii oraz gospodarką od-padami. Samorządy (a także przed-siębiorstwa – w przypadku dotacji na OZE) miały do dyspozycji niemal 110 mln zł. Nabory wniosków zakończyły się w sierpniu.
(AT)
Nowa kanalizacja w pięciu gminach
W sierpniu Zarząd Województwa Podlaskiego podpisał umowy, na pod-stawie których kolejne gminy będą mogły zakupić nowe wozy strażackie dla swoich jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych. Gmina Drohiczyn wraz z Gminą Siemiatycze oraz Gmi-ną Mielnik zakupią aż sześć nowo-czesnych samochodów ratowniczo-gaśniczych – po 2 wozy na potrzeby każdej z gmin.
Podobnie Gmina Ciechanowiec wraz z Gminą Perlejewo zakupi 4 wozy: 2 na potrzeby OSP w Ciecha-nowcu oraz 2 na potrzeby OSP w Per-lejewie.
Kolejne cztery wozy zostaną zaku-pione w Gminie Radziłów: 2 wozy na potrzeby OSP Radziłów i po 1 wozie strażackim na potrzeby OSP Klima-szewnica oraz OSP Słucz. Profesjo-nalnych jednostek doczekają się też OSP w Rudce w powiecie bielskim oraz OSP w Nowince w ramach pro-jektu ochrony Puszczy Augustowskiej ze szczególnym uwzględnieniem ob-szarów Wigierskiego Parku Narodo-wego i jego otuliny, Doliny Rospudy i rezerwatu przyrody „Jezioro Kalejty”. W ramach projektu zakupiony zostanie ciężki samochód ratowniczo-gaśniczy zabudowany na ciężarowym podwo-
ziu z podwójną kabiną załogową i na-pędem uterenowionym 4x4 z dodat-kowym wyposażeniem ratownictwa technicznego tj. sygnalizatorami bez-ruchu i aparatami nadciśnieniowymi.
Wszystkie wozy są kupowane w ramach osi V Rozwój infrastruktury ochrony środowiska RPOWP. Dzięki nowemu wyposażeniu znacznie po-prawia się aktywność Ochotniczych Straży Pożarnych w terenie. Głównym celem inwestycji jest wzmocnienie sy-stemu ochrony środowiska, co przy-czyni się do ograniczenia negatywnych skutków zdarzeń będących wynikiem awarii, pożarów oraz nawałnic. (IZ)
Profesjonalne wozy dla OSP
Kolejne samorządy korzystają z możliwości dofinansowania ter-momodernizacji, głównie placówek oświatowych. Suwałki korzystają z dotacji o wartości 3,8 mln zł na do-cieplenie dwóch zespołów suwalskich szkół: przy ulicy Sejneńskiej oraz przy ulicy Sikorskiego. Łączny koszt dwóch inwestycji przekracza 5,5 mln zł.
W wyniku realizacji projektu w Łom-ży wykonana zostanie termomoder-nizacja budynku użyteczności pub-licznej przy ul. M. C. Skłodowskiej 1 i 1A, którego właścicielami są: Urząd Gminy Łomża, Publiczne Gimnazjum nr 9, Agencja Rozwoju Regionalnego
S.A., Liceum Plastyczne, Biblioteka Pedagogiczna oraz Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych. Wartość przyznanego dofinansowania to pra-wie 1 mln zł, całkowity koszt realizacji projektu wyniesie ponad 1,7 mln zł.
Podobny projekt termomoderni-zacji obiektów szkolnych jest realizo-wany w Sokółce i dotyczy Zespołu Szkół w Sokółce oraz Zespołu Szkół Rolniczych. Dzięki realizacji projektu zapotrzebowanie na energię cieplną zmniejszy się o 28 proc. Ponadto ter-momodernizacja wpłynie na poprawę estetyki budynków szkolnych oraz zmniejszenie kosztów ogrzewania
o 44 934 zł rocznie. Całkowita war-tość projektu wynosi 1,4 mln zł, nato-miast kwota dofinansowania to ponad 1 mln zł.
Ostatni projekt dotyczy rozbudowy, przebudowy i termomodernizacji I LO w Bielsku Podlaskim. W jego skład wchodzi termomodernizacja istnieją-cego budynku szkoły, wymiana po-krycia dachowego, stolarki drzwiowej i okiennej, modernizacja wewnętrz-nych instalacji c.o., instalacje wenty-lacji mechanicznej oraz elektrycznej auli. Całkowita wartość projektu wy-nosi 1,7 mln zł, natomiast przyznane dofinansowanie to 1,2 mln zł. (IZ)
Sezon na termomodernizacje trwa
Tadeusz Matejko, burmistrz Czarnej Białostockiej.Większość prac będzie wykonana na terenie miasta Czarna Białostocka. Wynika to z fak-tu, że nasza gmina na mapie regionu zajmuje szczególnie miejsce, ponieważ na 12 tysięcy jej mieszkańców aż 10 tysięcy mieszka w gra-nicach miasta Czarna Białostocka. Planujemy,
że prace rozpoczną się niezwłocznie po podpisaniu umowy o dofinansowanie. Termin zakończenia inwestycji to jesień przyszłego roku.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 5
AKTUALNOŚCI
Remont odcinka wylotowego z Ty-kocina w kierunku Krypna to II etap realizacji kluczowego dla regionu pro-jektu przebudowy drogi wojewódzkiej nr 671, która jest skrótem dla pojaz-dów jadących z Warszawy w kierunku Ełku. Ponad 17,5 mln złotych ze środ-ków RPOWP zostanie przeznaczone na ten cel. Dotacja stanowi prawie 99% kosztów całej inwestycji.
Prace budowlane rozpoczną się 30 listopada br. i mają trwać dwa lata. Przez ten czas jezdnia zostanie po-szerzona do siedmiu metrów, a 2,19 km drogi otrzyma nową, lepszą jakoś-ciowo nawierzchnię. Do tego powsta-
ną również chodniki po obu stronach jezdni.
Pierwsza część projektu obejmuje przebudowę przejścia przez Bagno Tykocin. Druga trasa biegnie od strony Knyszyna w pobliżu zamku Zygmun-ta Augusta i kończy się na moście na rzece Narew. Za mostem droga zloka-lizowana jest na terenach historycznej części miasta i przebiega obok koś-cioła Trójcy Przenajświętszej, placu Stefana Czarnieckiego oraz ulic Złotej i Sokołowskej. W tej części znajduje się również most na Narwią, ale ten zostanie przebudowany w ramach in-nego, już realizowanego projektu (jest
to pierwszy etap projektu, również współfinansowany ze środków RPO-WP o wartości prawie 37mln zł).
Aktualnie jezdnia jest zbyt wąska i miejscami nierówna, brakuje pobo-czy, chodników oraz zatok autobuso-wych, a wzrastający regularnie ruch na trasie sprawia, że poziom bez-pieczeństwa na drodze niebezpiecz-nie się obniża. Dzięki przebudowie poprawi się nie tylko komfort jazdy. Dostęp do zabytków i atrakcji przy-rodniczych znajdujących się po obu stronach trasy będzie decydowanie łatwiejszy.
(AK)
Skrótem szybciej
Specjalistyczny sprzęt do monito-ringu jakości wód powierzchownych i podziemnych oraz powietrza za pra-wie 2 mln zł trafi do placówek Woje-wódzkiego Inspektoratu Ochrony Śro-dowiska w Białymstoku, Łomży oraz Suwałkach. 25 sierpnia podpisano umowę na prawie 1,7 mln zł dofinan-sowania ze środków RPOWP. Labora-toria otrzymają urządzenia do połowy sierpnia przyszłego roku.
Białostockie laboratorium wzbogaci się o chromatograf cieczowy (za 351 tys. zł) pozwalający na bardzo szybkie wykrywanie toksycznych dla człowie-ka odmian węglowodorów aromatycz-nych; wysokoczuły, unikalny w skali kraju spektrometr ICP-MS (warty 899 tys. zł) służący do monitoringu jakości wód pod kątem obecności różno-
rodnych pierwiastków oraz kalibrator przepływu (za 20 tys. zł) służący do kontroli jakości badań powietrza. Do-datkowo przeprowadzona zostanie modernizacja mikroskopu odwróco-nego (za 61 tys. zł) poprzez doposa-żenie w kamerę, zestaw komputerowy i system analiz obrazu, co poprawi jakość dotychczas stosowanej meto-dyki badań biologicznych. Laboratoria w Białymstoku i Suwałkach otrzymają też analizatory węgla organicznego TOC w wodzie (za 261 tys. zł), a do wszystkich trzech placówek trafią ze-stawy do oznaczania bakterii grupy coli w wodzie (za 329 tys zł.).
Inwestycja ma za zadanie skrócić czas reakcji służb na zanieczyszcze-nia wód i powietrza, zaś modernizacja istniejącej bazy sprzętowej laborato-
rium pozwoli dostosować ją do wymo-gów Programu Monitoringu Środowi-ska oraz do zwiększenia skuteczności wykrywania zanieczyszczeń. (AK)
Zanieczyszczenia nie mają szansmgr inż. Grzegorz Bok
Naczelnik wydziału Monitoringu Środowiska. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w BiałymstokuIstniejące systemy pomiarowe zostaną usprawnione poprzez zastosowanie nowej aparatury pomiarowo-kontrolnej, której innowacyjność polega na zaimplementowaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych do prowadzenia i kontroli pomia-rów. Technologie te umożliwiają prowadzenie badań w zakre-sach, w których dotychczas nie było to możliwe. Pozwalają na skrócenie czasu uzyskania wyniku, a także zmniejszenie zużycia szkodliwych odczynników stosowanych dotychczas przy wykonywaniu oznaczeń. Dojdzie też do skrócenia czasu reakcji na zagrożenie skażeniem. Rozdzielenie sprzętu na kil-ka placówek pozwoli wyeliminować transport próbek, co ob-niży koszty badań, a także wpłynie na ich jakość. Realizacja projektu pozwoli utrzymać nam także posiadaną akredytację jakości wykonywanych badań i pomiarów.
30.08.2010 r. została podpisana umowa z Regionalną Dyrekcją La-sów Państwowych w Białymstoku w sprawie realizacji projektu „Zakup specjalistycznego wyposażenia do wykrywania i gaszenia pożarów la-sów”. Obejmuje on 22 nadleśnictwa województwa podlaskiego, działają-cy na podstawie umowy partnerskiej z RDLP. Celem strategicznym projektu jest „Poprawa jakości środowiska na-turalnego, poprzez zmniejszenie strat spowodowanych przez pożary oraz
inne zagrożenia”. Zostanie wykonany system obserwacji przeciwpożarowej, zakup specjalistycznego sprzętu oraz przeprowadzone szkolenia obsługi sa-mochodów patrolowo-gaśniczych.
Projekt zakłada wzrost efektyw-ności działań nadleśnictw w woje-wództwie podlaskim w przypadku wystąpienie pożarów lasów i innych zagrożeń środowiska oraz wzrost szybkości reakcji pracowników nad-leśnictw. Usprawniony zostanie także system monitoringu obszarów chro-
nionych poprzez wykonanie systemu obserwacji przeciwpożarowej. Będzie się on składał z 10 kompletów urzą-dzeń telewizji przemysłowej w 7 nad-leśnictwach, 9 kompletów urządzeń do bezprzewodowego przesyłu obra-zu z urządzeń telewizji przemysłowej w 6 nadleśnictwach oraz 8 kompletów urządzeń do zasilania słonecznego w 6 nadleśnictwach. Wartość ogólna inwestycji wynosi prawie 3,9 mln zł, w tym dofinansowanie 2,7 mln zł.
(IZ)
22 nadleśnictwa pod ochroną
6 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
AKTUALNOŚCI
W Białymstoku w ciągu trzech lat funkcjonowania punk-tu odnotowano aż 9348 zapytań telefonicznych oraz
2326 wizyt wnioskodawców. Statystyki obejmują okres od lipca 2007 roku do czerwca 2010 roku. Dla porównania, od stycznia do czerwca 2010 roku do Punktu Informacji RPO-WP w Białymstoku zadzwoniło już 2283 osób, osobiście pojawiło się zaś 420 zainteresowanych.
– Do Punktu Informacji zgłasza się coraz więcej osób, które chcą aplikować o środki unijne – informuje inspektor Izabela Smaczna-Jórczykowska z Departamentu Zarzą-dzania RPO. – Są to zwłaszcza mikro i mali przedsiębior-cy, którzy szukają źródeł finansowania inwestycji. Ostatnio dużym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców cieszy się również konkurs w ramach działań 5.1 i 5.2 z zakresu odnawialnych źródeł energii.
Podobną opinię wyraża Agnieszka Karłowicz, konsul-tant ds. funduszy UE z Punktu Informacyjnego w Suwał-kach: – Stale rośnie zainteresowanie RPOWP, a co za tym idzie, rośnie również zainteresowanie usługami Punktu Informacyjnego. W ciągu ostatniego półrocza punkt roz-począł świadczenie nowych usług w zakresie możliwości weryfikacji poprawności arytmetycznej oraz spójności pro-gnoz finansowych zawartych w dokumentacji aplikacyjnej. Ponadto od niedawna Konsultanci PI udzielają informacji z zakresu dokumentacji związanej z przygotowaniem wnio-sków o płatność.
Rozwiane wątpliwościPomoc konsultantów w zakresie wypełniania wniosków
wciąż jest potrzebna, a w wielu przypadkach niezbędna. Specjaliści z każdego z miast zgodnie przyznają jednak, że wnioskodawcy radzą sobie coraz lepiej i w miarę upływu czasu nabywają cennych doświadczeń. Wpływają na to także szkolenia organizowane przez punkty informacyjne. – Niektórzy wnioskodawcy potrafią pisać projekty nie ko-rzystając z żadnej pomocy firm zewnętrznych – stwierdza Izabela Smaczna-Jórczykowska. – Dotyczy to zwłaszcza samorządów, które najpierw przygotowują, a później reali-zują projekty samodzielnie, bez wsparcia firm doradczych, opierając się na własnym potencjale kadrowym, wiedzy, wcześniejszych doświadczeniach oraz informacjach uzy-skanych podczas szkoleń czy kontaktów z pracownikami IZ RPOWP. W przypadku przedsiębiorców również widać
Punkty o strategicznym znaczeniuBeneficjenci RPOWP z województwa podlaskiego mają do dyspozycji trzy Punkty Informacyjne w Białymstoku, Łomży i Suwałkach. Pracujący w nich specjaliści wprowadzają zainteresowanych w reguły składania wniosków o dofinansowanie. Specyfika działania wszystkich punktów jest niemal identyczna.
Wybrane seminaria przeprowadzone w 2010 r.
Białystok Łomża Suwałki
• z zakresu odnawialnych źródeł energii,
• poświęcone działaniu 1.4 „Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw”,
• z zakresu gospodarki odpadami,
• w ramach działania 6.3 „Rozwój infrastruktury z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa historycznego i kulturowego”,
• z zakresu projektów dotyczących udziału w charakterze wystawcy w imprezach targowo-wystawienniczych oraz misjach gospodarczych,
• 6.1 „Rozwój infrastruktury z zakresu edukacji”,
• 5.1, 5.2 „Projekty z zakresu gospodarki wodno-ściekowej”.
• „Dofinansowanie rozwoju przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego”,
• „Unijne dotacje dla przedsiębiorców – szansa czy niewykorzystana okazja”,
• „Dofinansowanie rozwoju przedsiębiorstw z branży turystycznej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego”,
• „Dofinansowanie inwestycji mikro, małych, średnich i dużych przedsiębiorstw z województwa podlaskiego” – 1.4 „Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw”.
• „Finansowanie rozwoju przedsiębiorstw w ramach RPOWP”,
• „Zasady ubiegania się o dotacje w ramach RPOWP” – 1.4.1 Mikroprzedsiębior-stwa.
Punkt Informacyjny w Białymstoku w Departamen-cie Zarządzania RPO, ul. Handlo-wa 6.
Fot. B. Jarosz
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 7
AKTUALNOŚCI
pewną poprawę ,jeśli chodzi o umiejętność przygotowy-wania wniosków. Świadczą o tym chociażby przykłady projektów, które nie wymagały poprawy, czy uzupełnienia na etapie oceny formalnej. Największe trudności z przygo-towaniem dokumentów aplikacyjnych mają te firmy, które jeszcze nie próbowały swoich sił we wcześniejszych kon-kursach.
Zdaniem Agnieszki Karłowicz beneficjenci nie wymagają już tak wielu wskazówek podczas przygotowywania doku-mentacji konkursowej, gdyż zmiany, które wprowadzane są w kolejnych konkursach są minimalne. – Wynika to także z aktywnego udziału w szkoleniach organizowanych na temat sporządzania dokumentacji. Nadal najwięcej proble-mów przysparzają kwestie zgodności projektu z wymoga-mi UE w zakresie procedury oceny oddziaływania na śro-dowisko – dodaje konsultantka z Punktu Informacyjnego w Suwałkach.
Ten sam problem dostrzega Wojciech Szmit, konsultant z Punktu Informacyjnego w Łomży. – Wiele wątpliwości wzbudza także wypełnianie biznesplanu, zwłaszcza w czę-ści dotyczącej sytuacji ekonomiczno-finansowej wniosko-dawcy.
Efektywne szkoleniaOprócz codziennych obowiązków, które wchodzą w za-
kres kompetencji pracowników punktów informacyjnych, są oni także zobligowani do organizowania warsztatów, konferencji i seminariów. Oferta szkoleń jest na tyle różno-rodna, że każdy z beneficjentów może wybrać, te których tematyka jest bezpośrednio powiązana z realizowanymi przez nich projektami. Nie tylko wnioskodawcy uczestniczą w kursach, specjalne seminaria przeprowadzane są rów-nież z myślą o specjalistach ds. funduszy unijnych.
– Na zaproszenie Wójta Gminy Puńsk, konsultanci brali udział w konferencji „Rozwój przedsiębiorczości na pogra-niczu polsko-litewskim – informuje Agnieszka Karłowicz. Przy zorganizowanym tam stoisku Lokalnego Punktu Infor-macyjnego w Suwałkach, zainteresowani mogli pozyskać informacje dotyczące dofinansowania inwestycji ze środ-ków UE, w tym z RPOWP.
Spektakularne projektyUdział przedsiębiorstwa Biaglass Huta Szkła w między-
narodowych targach „Light&Building” we Frankfurcie nad Menem, nowoczesna elektrownia wiatrowa w miejsco-wości Blenda, czy wykonywanie kryształowych pamiątek z Podlasia przy użyciu technologii laserowej – to przykłady ciekawych realizacji, które otrzymały dofinansowania w ra-mach RPOWP. – Wśród beneficjentów działania 1.4 znala-zło się wiele firm, których innowacyjność oraz oferowane przez nie produkty i usługi stawiają je w ścisłej czołówce krajowej i europejskiej – twierdzi Agnieszka Karłowicz. Świadczy to o wysokim poziomie rozwoju województwa, na który niewątpliwy wpływ mają unijne dotacje.
Najbardziej spektakularne projekty dotyczą inwestycji o charakterze ekonomicznym, turystyczno-rekreacyjnym i kulturalnym. Przygotowanie terenów inwestycyjnych dla Podstrefy Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Białymstoku, to przedsięwzięcie na dużą skalę i o klu-
czowym znaczeniu nie tylko dla miasta, ale i dla całego województwa. Od niedawna alternatywą dla wielu sportów, które można uprawiać na Podlasiu jest golf. Stało się to za sprawą inwestycji o nazwie Golf Park Lipowy Most, która zwiększyła tym samym atrakcyjność turystyczną regionu. Wśród najciekawszych realizowanych ze środków RPOWP projektów znajduje się także „Modernizacja i adaptacja za-bytkowego budynku Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży” oraz „Rewaloryzacja Barokowego Ogrodu Bra-nickich w Białymstoku”.
Anna Andrejczuk
Fot. PI w Łomży, PI w Suwałkach
Wszechstronna działalność PI
Wojciech Szmit, konsultant Punktu Informacyjny RPOWP w ŁomżyPodstawowa zmiana jaka zaszła w działalności punktów to wprowadzenie nowych usług. Konsultanci informują nie tylko o tym, gdzie i o jaką dotację się ubiegać, ale także od niedawna pomagają przy składaniu wniosków o płatność. Kolejną nowością jest możliwość weryfikacji poprawności arytmetycznej i spójności prognoz finansowych zawartych w biznesplanie.
Agnieszka Karłowicz, konsultant ds. funduszy UE z Punktu Informacyjnego RPOWP w SuwałkachOd początku 2010 roku w PI zostało wykonanych ok. 1050 usług. Wśród zgłaszających się do punktu w Suwałkach przeważają mikro i mali przedsiębiorcy. Kolejną dużą grupę beneficjentów stanowią jednostki samorządu terytorialnego, jednostki ochrony zdrowia, instytucje otoczenia biznesu.
Siedziba Punk-tu Informacyj-nego w Łomży mieści się przy ul. Polowej 53.
Punkt Infor-macji RPOWP w Suwałkach zlokalizowany przy ul. Tadeusza Kościuszki 62.
8 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
AKTUALNOŚCI
Unia Europejska przywiązuje dużą wagę do wyrazistego oznakowania realizowanych projektów. Informowanie opinii publicznej o tych przedsięwzięciach oraz ich upowszech-nianie w społeczeństwie przyczynia się do zrozumienia, w jaki sposób działa UE oraz na co są wydawane środki finansowe pochodzące ze wspólnotowego budżetu. Istot-na jest tutaj również promocja samej Unii jako organizacji, która wspiera rozwój regionalny i budowę społeczeństwa obywatelskiego.
Bezpośrednim celem działań informacyjnych i promo-cyjnych prowadzonych przez beneficjentów RPOWP jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat udzia-łu środków Unii Europejskiej w projektach realizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woje-wództwa Podlaskiego na lata 2007-2013 na terenie woje-wództwa podlaskiego.
Nowe wytyczne zatwierdzone przez Zarząd Wojewódz-twa Podlaskiego w lipcu br. zawierają istotne zmiany, odno-szące się przede wszystkim do wizualnej strony promocji
projektów. Wprowadzają m.in. obowiązek stosowania no-wego logotypu województwa podlaskiego projektu Leona Tarasewicza. Logo składa się z logotypu (napisu) Podlaskie oraz znaku graficznego (żubr). Układ i wzajemne propor-cje logotypu i znaku zostały starannie dopasowane i nie powinny być zmieniane. Ze względu na wielobarwność logo, wytyczne podają precyzyjne wartości kolorystyczne w CMYK i RGB.
Nowe wytyczne określają również nową wizualizację tablic informacyjnych i pamiątkowych. Tablice powinny zawierać nie tylko nowy logotyp województwa podlaskie-go, ale także barwny pasek złożony z kolorowych pikseli umieszczony w dolnej krawędzi tablicy. Dobór kolorów za-projektowanych przez prof. Tarasewicza stanie się znakiem rozpoznawczym tablic RPOWP.
Kto i od kiedyDokumenty, tablice, itp. powstałe do dnia wejścia w ży-
cie nowych Wytycznych pozostają jako obowiązujące i nie wymagają zmian. Zmian nie wymaga również oznakowa-nie projektów już rozpoczętych oraz gdy zaangażowano wcześniej środki w wykonanie danego zadania. Ma to miejsce w takich sytuacjach jak: rozpoczęcie procedury przetargowej, podpisanie umowy na realizację zadania, zlecenie wykonania realizacji zadania. Nowe oznakowanie projektów nie ma też zastosowania w przypadku, gdy be-neficjent zlecił wykonanie materiałów promocyjnych (tablic, plakietek itp.) przed dniem wejścia w życie Wytycznych.
Wszelkie działania podjęte po dacie wejścia w życie znowelizowanego dokumentu muszą spełniać określone w nim zapisy.
Materiały promocyjneW nowych Wytycznych znalazły się również wyjaśnienia
ważnych kwestii związanych z prowadzeniem przez bene-ficjentów działań informacyjno-promocyjnych w zakresie m.in. publikacji i narzędzi komunikacji audiowizualnej, stro-ny internetowej, spotkań informacyjnych, stoiska targowe-go i wystawienniczego. Każde z tych działań powinno być oznakowane zgodnie z Wytycznymi.
Należy pamiętać, że w przypadku informacji należy stosować oznakowania „wstecz” – po podpisaniu umowy beneficjent ma obowiązek oznakowania odpowiednimi znakami i informacjami całej dotychczasowej dokumentacji dotyczącej projektu, nawet tej sprzed podpisania umowy. Obowiązek zostanie spełniony jeśli naklejka za znakami i informacjami znajdzie się na wszelkich dokumentach lub grzbiecie segregatora z dokumentami.
(opr. jaz)
Nowe logo Podlaskiego w identyfikacji wizualnej RPOWPZ końcem sierpnia minął okres przejściowy na wdrożenie nowych Wytycznych dla beneficjentów RPOWP w zakresie informacji i promocji przyjętych przez Zarząd Województwa z dniem 13 lipca br.
Odpowiednie oznakowanie należy stosować w przypadku następujących materiałów i dokumentów:
• korespondencji prowadzonej w sprawach projektu z wykonawcami, instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie RPOWP na lata 2007-2013,
• umów z wykonawcami oraz dokumentacji przetargowej, • umów z pracownikami zatrudnionymi w ramach projektu lub zakresów obowiązków
i opisów stanowisk takich pracowników, • ogłoszeń na wybór wykonawcy w ramach projektów, • materiałów konferencyjnych, szkoleniowych, materiałów multimedialnych, broszur
i ulotek, • wszystkich pozostałych instrumentów stosowanych przy realizacji projektu, dla któ-
rych nie określono specyficznych wymagań w niniejszych wytycznych.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 9
AKTUALNOŚCI
Poruszanie się po gąszczu inwestycji realizowanych w województwie podlaskim wymaga odpowiedniej nawi-gacji. Przydatna pod tym względem jest „Mapa projektów” RPOWP.
Mapa przedstawia dane dotyczące projektów realizo-wanych w województwie podlaskim w ramach Regional-nego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013. Projekty podzielone są na sześć grup, analogicznie do sześciu osi priorytetowych stanowiących obszary wsparcia w ramach RPOWP.
– Nowe funkcjonalności „Mapy projektów” powsta-ły w oparciu o wykorzystanie technologii Google Maps. Przedsięwzięcia, które uzyskały dofinansowanie umiesz-czone zostały na rzeczywistej mapie województwa podla-skiego. Dofinansowane inwestycje zaznaczono kolorowymi symbolami w zależności od osi priorytetowej – informuje Izabela Smaczna-Jórczykowska, inspektor z Departamen-tu Zarządzania RPO.
Dostęp do pełnych informacjiWszystkie realizowane projekty zawiera „Lista projek-
tów”. Umożliwia ona także ich odnalezienie w zależności od zadanych kryteriów programowych, finansowych i po-działu terytorialnego.
– Rozbudowany interfejs aplikacji jest alternatywą do wyszukiwania projektów w tradycyjny sposób, czyli korzy-stając z menu „Lista projektów”/„Wyszukiwanie projektów” – wyjaśnia Izabela Smaczna-Jórczykowska. – Każdy z ele-mentów przedstawionych na mapie prezentuje dane o pro-jekcie w postaci rozwijanego „dymku”. Oprócz uzyskania podstawowych informacji o projekcie możliwe jest: wysła-
nie informacji o inwestycji pod wskazany adres mailowy, pokazanie na obszarze województwa obiektów o podob-nym charakterze (temacie priorytetu) oraz pokazanie do-kładnego miejsca realizacji projektu. Inwestycje typu drogi, sieci uzbrojenia terenu przedstawione są w postaci liniowej (początek, przebieg trasy i koniec).
Porównań nie da się uniknąćModuły „Porównanie powiatów” oraz „Porównanie gmin”
pozwalają na dokonywanie zestawień statystycznych w zakresie pozyskiwania środków na poziomie jednostek samorządu terytorialnego. Porównań można dokonać po-sługując się wybranymi kryteriami, do których należą: oś priorytetowa, działanie, poddziałanie, temat priorytetu, po-wiat, data podpisania umowy.
Aplikacja umożliwia także prezentację projektów. Zaso-by plików w postaci zdjęć i prezentacji multimedialnych są dostępne dla wszystkich zainteresowanych. – Z rozbudo-wanej strony głównej można bezpośrednio wejść do listy najnowszych projektów i zobaczyć najciekawsze prezenta-cje – dodaje Izabela Smaczna-Jórczykowska.
Dane finansowe dotyczące projektów pochodzą z Kra-jowego Systemu Informatycznego SIMIK 07-13 i przedsta-wiają stan na dzień podpisania umowy o dofinansowanie z uwzględnieniem aneksów do umowy. Oprócz prezento-wanych projektów w województwie realizowane są także projekty kluczowe, na które zarezerwowane zostały od-rębne środki. Wykaz Indykatywnych Indywidualnych Pro-jektów Kluczowych dostępny jest na stronie internetowej RPOWP.
Anna Andrejczuk
RPOWP w ujęciu kartograficznymNowa wersja interfejsu Mapy Projektów RPOWP sprawia, że informacje o przedsięwzięciach są przejrzyste i czytelne dla każdego.
Mapa pro-jektów została rozszerzona o mapy Google, z możliwością lokalizowania projektów z po-szczególnych osi.
Moduł porów-nania powiatów pod względem realizowanych projektów.
10 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
RAPORT
O dużym znaczeniu wsparcia biznesu w regionie może
przekonywać stosunkowo wysoka (w porównaniu
z innymi obszarami) liczba beneficjentów oraz łączna suma
dofinansowania ich projektów inwestycyjnych. Sytuacja ta
nie jest dziełem przypadku. W gospodarce postindustrialnej,
w której obecnie funkcjonujemy, to właśnie małe i średnie
przedsiębiorstwa zatrudniają gros pracowników i generują
znaczną część krajowego PKB. Szacuje się, że obecnie
małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią w Polsce ponad
99% wszystkich podmiotów gospodarczych, przyjmują do
pracy ponad 71% osób zatrudnionych w sektorze przed-
siębiorstw oraz generują ponad połowę polskiego PKB.
Nie ulega wątpliwości, że celowe wspieranie takich firm
jest obecnie jednym z najlepszych sposobów na realizację
długofalowego celu, jakim jest maksymalizacja zatrudnie-
nia mieszkańców danego obszaru połączona ze spójnym,
stabilnym wzrostem gospodarczym regionu.
Sposób na kapitał
Praktycznie każdy przedsiębiorca w trakcie prowadzenia
działalności gospodarczej napotyka na dotkliwą barierę bra-
ku kapitału, bądź jego niskiej dostępności. Własne źródła fi-
nansowania stosunkowo szybko się wyczerpują, zaś kredy-
ty bankowe – tak inwestycyjne, jak i obrotowe – wiążą się z
kosztem związanym ze spłatą odsetek. Możliwość uzyska-
nia dofinansowania dzięki Regionalnemu Programowi Ope-
racyjnemu Województwa Podlaskiego w przypadku kilkuset
firm z regionu okazała się sposobem na pozyskanie kapi-
tału niezbędnego do realizacji ważnych inwestycji i innych
przedsięwzięć istotnych z punktu widzenia ich rozwoju.
Przeważająca część środków przekazanych w ramach
RPOWP podlaskim przedsiębiorcom pochodziło z I Osi
Priorytetowej „Wzrost innowacyjności i wsparcie przedsię-
biorczości w regionie”, Działanie 1.4 „Wsparcie inwestycyj-
ne przedsiębiorstw”.
Stoisko firm Metal-Fach i Sa-masz na targach Agri Technica 2009 w Hanno-verze.
Wsparcie podlaskiego biznesu
Wśród wszystkich szczegółowych obszarów wsparcia Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego jeden ma szczególne znaczenie. Mowa tu o wielokierunkowym wsparciu małego i średniego biznesu działającego na terenie województwa.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 11
RAPORT
Od czerwca 2008 roku do sierpnia roku bieżącego
w ramach Działania 1.4 „Wsparcie inwestycyjne przedsię-
biorstw” zorganizowano łącznie 6 konkursów, w ramach
których od podlaskich przedsiębiorców wpłynęły aż 894
wnioski o dofinansowanie projektów inwestycyjnych. Ze
środków finansowych pochodzących z RPOWP skorzy-
stało, bądź korzysta obecnie przeszło 320 podlaskich firm,
których projekty Zarząd Województwa Podlaskiego przyjął
do realizacji. Łączna kwota dofinansowania to aktualnie
185,8 mln zł.
Kurs na innowacyjność
Przy wyborze projektów do dofinansowania w ramach
RPOWP w pierwszym rzędzie premiowana jest ich inno-
wacyjność, dzięki której firmy są w stanie oferować coraz
nowocześniejsze i bardziej konkurencyjne produkty i usłu-
gi. Szczególnie cenne są nowe projekty realizowane w fir-
mach produkcyjnych, bądź firmach świadczących usługi
o wysokim stopniu specjalizacji. Projekty te sprawiają, że
do regionu, w formie gratyfikacji za sprzedane produkty
i usługi napływają środki finansowe, które dodatkowo na-
pędzają gospodarkę województwa podlaskiego.
Równie ważnym parametrem branym pod uwagę przy
ocenie poszczególnych wniosków było tworzenie przez fir-
my-beneficjentów Programu nowych miejsc pracy, tak po-
trzebnych naszemu regionowi. Wymierne efekty Programu
w tej sferze są bardzo pozytywne i napawają optymizmem
na najbliższą przyszłość. Liczba nowotworzonych miejsc
pracy wynikająca z podpisanych umów w ramach Dzia-
łania 1.4 na koniec lipca tego roku oraz zadeklarowana
w projektach, które zarząd przyjął do dofinansowania 17
sierpnia wyniosła łącznie 3954 osób. Szacuje się, że dzię-
ki środkom rozdysponowanym w jednym tylko konkursie
w ramach Poddziałania 1.4.2 „Małe i średnie przedsię-
biorstwa”, który trwał od 30 kwietnia do 16 czerwca ze-
szłego roku stworzono w sumie 560 nowych miejsc pracy.
W niedalekiej przyszłości należy oczekiwać kolejnych ofert
pracy ze strony podlaskich firm, które zdecydowały się na
inwestycje wspomagane środkami z RPOWP. Docelowo
w wyniku realizacji RPOWP ma powstać aż 6600 nowych
miejsc pracy dla mieszkańców województwa podlaskie-
go.
Na terenie Podlaskiego duże zakłady przemysłowe ty-
powe dla Wielkopolski, Mazowsza czy też Śląska są sto-
sunkowo nieliczne (przynajmniej na razie). Taki stan rzeczy
pozytywnie przekłada się to na stan środowiska naturalne-
go, będącego jednym z głównych atutów naszego regionu.
Jednocześnie sytuacja ta nie przyczynia się do intensyfika-
cji wzrostu gospodarczego regionu. Okazuje się jednak, że
o sile podlaskiej gospodarki decyduje właśnie duża liczba
Onwestycje w technologię i wizerunek
Sebastian Nietupski, dyrektor zarządzający firmy KotnizFirma realizuje przyjęty przez Zarząd, plan wzrostu konku-rencyjności produktowej w obszarze krajowym i międzyna-rodowym. W związku z powyższym, w ramach Regional-nego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego jesteśmy na etapie zakupu nowoczesnego lasera do cięcia stali i aluminium Bystronic Bystar 6000 W. W/w urządze-
nie to jedno z najnowocześniejszych maszyn tego typu w kraju i pierwsze w woj. podlaskim. Jego unikalną cechą jest m.in. rezonator o mocy 6 kW.Zakup tej innowacyjnej technologii umożliwi nam dokonywanie precyzyjnej obróbki stali kwasoodpornej o grubości pow. 25 mm i aluminium o grubo-ści pow. 15 mm. Dzięki temu będziemy w stanie wytwarzać produkty naj-wyższej jakości, których poszukują nasi najważniejsi odbiorcy - stocznie jachtowe z terenu praktycznie całej Europy. Z jednej strony zdecydowanie wzrośnie nasza konkurencyjność, ponieważ jakość naszych produktów będzie jeszcze wyższa. Z drugiej zaś strony zredukujemy koszty produkcji i nie będziemy zmuszeni do korzystania z usług podwykonawców oraz in-nych starszych technologii. Nie ukrywany, iż otrzymane wsparcie pomoco-we w ramach RPOWP w znaczący sposób przyśpieszyło podjęcie decyzji o realizacji w/w inwestycji.
Janusz Kaźmierowski, szef marketingu w firmie Metal-Fach z SokółkiDzięki dofinansowaniu ze środków pochodzących z RPO-WP nasza firma mogła wziąć udział w dwóch zeszłorocz-nych imprezach wystawienniczych. Pierwszą z nich były targi Agritechnica w Hannoverze, będące obecnie najważ-niejszą i najbardziej renomowaną imprezą targową branży maszyn rolniczych na świecie. Naszym partnerem w projek-
cie oraz w charakterze wystawcy na tych targach była białostocka firma Samasz. Druga impreza wystawiennicza, w której wzięliśmy udział wspól-nie z firmami Samasz i Farmer to Agro Show w Bednarach k. Poznania – najważniejsza wystawa branżowa w Polsce. Udział w tych imprezach, w szczególności w targach Agritechnica, pozwolił szerzej zaprezentować naszą ofertę potencjalnym kontrahentom praktycznie z całego świata. Mogli się oni namacalnie przekonać o klasie, jakości i niezawodności na-szych produktów, na które zwracają uwagę ostateczni odbiorcy czyli rolni-cy. Udział w targach bardzo pozytywnie przełożył się na wzrost sprzedaży eksportowej, która pozwala m.in. na optymalne wykorzystanie naszych mocy produkcyjnych.
Dariusz Kawałko, kontroler finansowy w firmie AC S.ANasza firma jest wiodącym w Polsce oraz liczącym się na świecie producentem i dostawcą wysokiej jakości modu-łów elektronicznych i mechanicznych do samochodowych instalacji gazowych. Istotnym obszarem działalności przed-siębiorstwa jest również produkcja wiązek elektrycznych na potrzeby przemysłu samochodowego. Mnogość różnorod-
nych rozwiązań zastosowanych w poszczególnych modelach/markach samochodów, szybkie tempo pojawiania na rynku nowych rozwiązań, złożonych technologicznie rozwiązań, wzrost wymagań w zakresie ochro-ny środowiska, jak też względy bezpieczeństwa i rosnące wymagania ja-kościowe klienta wymagają ciągłych innowacji w zakresie wprowadzania na rynek nowych wyrobów, jak też rozwiązań produkcyjnych. Aby móc szybciej reagować na zmiany zachodzące na rynku oraz sprostać konku-rencji sięgnęliśmy po środki finansowe pochodzące z Unii Europejskiej. W ramach RPOWP zakupiliśmy m.in. linię do montażu SMD, która pozwa-la produkować urządzenia elektroniczne na płytkach 6-warstwowych oraz ampomatory – urządzenia do automatycznego cięcia przewodów i zaku-wania końcówek.
12 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
RAPORT
małych i średnich firm, które w wielu przypadkach zaliczają
się do grona ścisłych liderów krajowego rynku w poszcze-
gólnych branżach. Jest to m.in. firma Pronar z Narwi (bene-
ficjent RPOWP), która znajduje się w ścisłej czołówce do-
stawców rolniczych ciągników kołowych na polskim rynku
– tylko w ciągu pierwszych 7 miesięcy 2010 roku sprzedała
ona łącznie 769 maszyn (łącznie marek Pronar i Białoruś,
której to narwiańska firma jest generalnym przedstawicie-
lem), co dało jej czwarte miejsce w kraju.
Warto zwrócić uwagę, że wśród beneficjentów Działa-
nia 1.4 RPOWP znalazły się firmy z praktycznie wszystkich
branż, co może być dowodem na organiczny wzrost całej
gospodarki regionu. Na tym tle szczególnie cieszą inwe-
stycje firm wykorzystujących innowacyjne technologie,
których produkty znajdują zastosowanie w wielu dziedzi-
nach przemysłu, medycynie itp. Duża część tych przed-
siębiorstw to beneficjenci Regionalnego Programu Opera-
cyjnego, dzięki któremu mogli oni umocnić swą pozycję na
rynku. Jako przykład może posłużyć firma Optec, od lat
lokująca się w ścisłej czołówce polskich przedsiębiorstw
zajmujących się wykorzystaniem technologii światłowo-
dowej. Wyroby firmy Optec, zwłaszcza urządzenia wyko-
rzystywane w medycynie, już od kilkunastu lat spotykają
się z uznaniem polskich lekarzy. Dzięki dofinansowaniu ze
środków RPOWP firma Optec zdecydowanie rozbudowa-
ła swój park maszynowy, co pozwoliło jej podnieść jakość
oferowanych wyrobów oraz znacznie poszerzyć ofertę.
Inny beneficjent RPOWP to firma ChM z Lewickich koło
Białegostoku, uznany producent wysokiej jakości specjali-
stycznych implantów i narzędzi dla ortopedii i traumatologii,
której aktualna oferta obejmuje 30 tysięcy różnych pozycji.
Dzięki dofinansowaniu ze środków z RPOWP firma była
w stanie uruchomić produkcję nowych typów implantów
medycznych cenionych przez lekarzy-ortopedów nie tylko
w Polsce, ale i Europie.
Stosunkowo liczna grupa firm wśród beneficjentów
RPOWP zajmuje się poligrafią. Nasze województwo sta-
ło się w ostatnim czasie swoistym zagłębiem tego typu
produkcji, a w przyszłości należy spodziewać się nowych
inwestycji w tej branży. Wśród aktywnych beneficjentów
wymienić można m.in. firmy MZ Graf z Wysokiego Mazo-
wieckiego, która nabyła pięciokolorową maszynę offsetową
wraz ze zintegrowanym systemem ctp, Partner Poligrafia,
która uruchomiła nowoczesną drukarnię cyfrową, Drukarnia
Panorama, która zakupiła kompletną linię techniczną oraz
drukarnię Top Druk, która dostosowała swoje potrzeby do
nowoczesnego systemu zamówień on-line. Inne firmy poli-
graficzne, które skorzystały z dofinansowania z RPOWP to
m.in. PUR, Koncept oraz D.K. Lamin.
Większość firm-beneficjentów RPOWP już wcześniej
korzystała z dofinansowania z innych funduszy unijnych.
Zgodnie z deklaracjami znakomitej większości właścicieli
tych firm, ich dzisiejsza pozycja rynkowa i potencjał ekono-
miczny i technologiczny nie byłyby możliwe do osiągnięcia
bez wspomnianego wsparcia.
Podlaskie firmy otrzymują dofinansowanie z RPOWP nie
tylko z tytułu realizacji nowych inwestycji w park wytwórczy.
W dzisiejszych czasach sukcesem jest nie tylko stworze-
Nowa linia SMD zakupiona przez firmę AC S.A.
Kompleks ośrodka rekreacyjno-wy-poczynkowego Eternite w trak-cie budowy (stan na sierpień tego roku).
Nowy zakład wytwórczy firmy Bartosz w Czar-nej Białostockiej w trakcie prac wykończenio-wych.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 13
RAPORT
nie najlepszego produktu, ale jego skuteczne sprzedanie.
Aby ułatwić to zadanie firmom z województwa podlaskie-
go, w ramach RPOWP dofinansowuje się ich udział w naj-
ważniejszych branżowych imprezach wystawienniczych,
gdzie mogą przekonać szerokie grono potencjalnych
kontrahentów o walorach swojej oferty. Z dofinansowania
udziału w targach, udzielanego w ramach Poddziałania
1.2.2 „Promocja gospodarcza regionu” skorzystały już po-
nad 34 podlaskie firmy. Wśród beneficjentów znalazły się
m.in. Altrad Spomasz (targi Bumasz 2010), Pronar (targi
Agro Show 2009), Danlab (Eurolab 2009), KAN (moskiew-
skie targi Aqua Therm 2010), Metal Fach i Samasz (targi
Agri Technica 2009 w Hannoverze), K-2 (targi Mosschoes
2010) oraz AC S.A. (Międzynarodowe Targi Gazowe NGV
w Chinach).
Warunki na lepszą przyszłość
Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw w ramach Re-
gionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podla-
skiego nie wyraża się tylko w trosce o już istniejące firmy.
W ramach Programu współfinansowane są projekty, któ-
rych celem jest wspieranie tworzenia całkowicie nowych
firm zorientowanych na wykorzystanie najnowszych tech-
nologii i nowych rozwiązań organizacyjnych. Sztandaro-
wym przykładem tego typu działań jest Akademicki Inku-
bator Przedsiębiorczości i Wybranych Nowych Technologii
Politechniki Białostockiej ujęty w Wykazie Indykatywnych
Projektów Kluczowych dla Działania 1.1 „Tworzenia warun-
ków dla rozwoju innowacyjności”. Nowa inicjatywa została
pomyślana jako instrument na rzecz tworzenia warunków
dla rozwoju innowacyjności gospodarki regionu. Dzięki niej
duży i dotychczas nie do końca wykorzystany potencjał
pracowników naukowych, absolwentów i studentów jedy-
nej podlaskiej wyższej uczelni technicznej otrzyma lepsze
warunki twórczego spożytkowania. Ma się on przełożyć na
wzbogacenie oferty podlaskich firm o całkowicie nowe pro-
dukty i usługi, w których zostaną wykorzystane rozwiązania
technologiczne i organizacyjne będące dziełem podlaskich
naukowców.
Jedną z głównych inwestycji na terenie Białegostoku
służącą przyciągnięciu nowych inwestorów na teren wo-
jewództwa podlaskiego jest kompleksowe przygotowanie
terenów inwestycyjnych dla Podstrefy Suwalskiej Specjal-
nej Strefy Ekonomicznej w Białymstoku, dofinansowana
w ramach Działania 1.2 „Region atrakcyjny inwestycjom”.
Kosztem przeszło 50,3 mln złotych w południowej części
Białegostoku stworzono tereny, na których potencjalni in-
westorzy mogą lokalizować swą działalność gospodarczą,
włącznie z przemysłem o niewielkiej uciążliwości dla oto-
czenia. Już wkrótce produkcję na tym terenie rozpocznie
pierwszy inwestor podstrefy, firma Masterpress z Olsztyna
działająca w branży poligraficznej.
Równie ważne jak bezpośrednie dofinansowanie kon-
kretnych projektów inwestycyjnych okazuje się wspieranie
instytucji otoczenia biznesu, których zadaniem jest gwa-
rantowanie kredytów dla przedsiębiorstw oraz udzielanie
pożyczek na preferencyjnych warunkach. Są to fundamen-
talne cele Działania 1.3 „Wsparcie inwestycji otoczenia biz-
nesu”. Opisany obszar wsparcia jest o tyle istotny, że nie-
mal każdy przedsiębiorca zdaje sobie sprawę z trudności
Pomocna dłoń dla nowego biznesu
Prof. dr hab. inż. Lech Dzienis, Prorektor ds. Rozwoju i Współpracy Politechniki BiałostockiejZasadniczym celem, który przyświeca nam przy tworzeniu Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości i Wybranych Nowych Technologii Politechniki Białostockiej jest zwięk-szenie wzrostu konkurencyjności województwa podlaskie-go poprzez nowe technologie i transfer wiedzy do sektora przedsiębiorstw w obszarach kluczowych dla innowacyjnej
gospodarki.Na potrzeby Inkubatora mamy zamiar wykorzystać posiadane przez na-szą uczelnię pomieszczenia, które planujemy gruntownie przebudować i zmodernizować. W ten sposób, na powierzchni przeszło 400 m2 zosta-nie zaaranżowanych m.in. 12-15 pomieszczeń biurowych przeznaczo-nych na potrzeby nowo tworzonych firm. Do dyspozycji użytkowników Inkubatora przewidzianych jest także szereg pomieszczeń o charakterze pomocniczym, takich jak sala konferencyjna, interdyscyplinarne laborato-rium komputerowe, sala szkoleniowa z obrabiarkami CNC itp. Bieżącym zarządzaniem nowo powstałym Inkubatorem zajmie się tworzona spółka prawa handlowego pod nazwą Instytut Innowacji i Technologii. Pragnie-my, by nowo tworzony Inkubator stał się zalążkiem nowoczesnych firm ukierunkowanych na wykorzystanie nowych technologii, których twórca-mi będą nasi studenci i absolwenci. Do osiągnięcia tego ambitnego celu mają się przyczynić m.in. planowana współpraca z przedsiębiorstwami przemysłowymi działającymi w regionie, wykorzystanie potencjału naszej kadry naukowej oraz komercjalizacja wyników badań prowadzonych na naszej Politechnice. W tym ujęciu Akademicki Inkubator Przedsiębiorczo-ści i Wybranych Nowych Technologii ma szansę być jednym z najlepszych instrumentów na rzecz tworzenia warunków dla rozwoju innowacyjności gospodarki w całym regionie.
Nowy laser Bystronic prze-znaczony do cięcia metali zakupiony przez firmę Kotniz.
14 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
RAPORT
w pozyskaniu kredytów bankowych, i nie chodzi tu nawet
o wysokość odsetek, ale właśnie o poręczenie zaciągnię-
tych zobowiązań. Do sierpnia tego roku podpisano umowy
o dofinansowanie 5 projektów, z których największym jest
dofinansowanie Podlaskiego Funduszu Poręczeniowego
w kwocie 50 mln złotych. Podlascy przedsiębiorcy już od-
czuwają pierwsze pozytywne efekty tych działań – tylko do
końca lipca tego roku z pożyczek i poręczeń możliwych
dzięki dofinansowaniu z Działania 1.3 skorzystało 71 firm
na kwotę niemal 10 mln złotych.
Turystyka – strategiczny warunek rozwoju
Szczególne miejsce wśród podlaskich przedsiębiorstw,
które otrzymały dofinansowanie swych projektów inwesty-
cyjnych z RPOWP zajmują firmy działające w szeroko po-
jętej branży turystycznej. Mimo, że z prawnego punktu wi-
dzenia nie różnią się one od pozostałych przedsiębiorstw,
które uzyskały dofinansowanie w ramach RPOWP, to zo-
stały one przypisane do oddzielnego obszaru wsparcia,
tzn. III Osi Priorytetowej „Rozwój turystyki i kultury”, Dzia-
łanie 3.2 „Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw z branży
turystycznej”. Jest to po części uznanie faktu, że turystyka
to jeden z najważniejszych atutów regionu, a co za tym
idzie także szansa na rozwój ekonomiczny całego woje-
wództwa podlaskiego, które pod względem atrakcyjności
środowiska naturalnego i zabytków kultury materialnej
lokuje się w ścisłej czołówce wśród wszystkich polskich
regionów. Dzięki środkom z RPOWP na terenie wojewódz-
twa podlaskiego powstają nowe, bądź są gruntownie mo-
dernizowane hotele, pensjonaty, ośrodki spa, centra wypo-
czynkowo-rekreacyjne a nawet kluby golfowe. Inwestycje
te wyróżniają się wysokim poziomem oferowanych usług,
który już obecnie przyciąga wymagających gości z kraju
i zza granicy. Niemal połowa dofinansowanych projektów
to duże inwestycje warte kilka milionów złotych. Wśród naj-
większych i najciekawszych można wymienić m.in. budowę
kompleksu turystyczno-wypoczynkowego „Eternite” koło
Siemiatycz, budowę Golf Parku w Lipowym Moście, roz-
budowę Hotelu Trio w Białymstoku oraz budowę obiektu
pensjonatowo-sanatoryjnego z zapleczem gastronomicz-
nym i konferencyjno-bankietowym oraz spa w Supraślu
przez firmę Margo-Meble.
Do dnia dzisiejszego wsparcie ze środków RPOWP
na inwestycje w podlaską bazę turystyczną zdobyło 26
projektów, których łączna wartość przekracza 200 mln zł
(z czego dofinansowanie stanowi przeszło 64 mln zł). Dzię-
ki wszystkim tym inwestycjom już wkrótce do dyspozycji
odwiedzających Podlasie gości czekać będzie ponad 1,3
tys. nowych łóżek w nowo zbudowanych bądź gruntow-
nie zmodernizowanych i rozbudowanych pensjonatach,
hotelach czy ośrodkach spa. Szacuje się, że firmy, które
uzyskały wsparcie w ramach Działania 3.2, stworzą ok.
440 nowych miejsc pracy. Inwestycje współfinansowane
z RPOWP sprawiają, że poziom podlaskiej bazy hotelowej
w żaden sposób nie odstaje od ogólnopolskich standar-
dów.
Andrzej Topczewski
Wzrost konkurencyjności dzięki dotacji
Jolanta Proszczuk, Sławomir Zawadzki, właściciele ośrodka rekreacyjno-wypoczynkowego „Eternite”Nasz ośrodek rekreacyjno- wypoczynkowy położony jest nad brzegiem Bugu. Jego inaugurację zaplanowaliśmy na tegorocznego Sylwestra. Jest to jeden z największych tego typu obiektów turystycznych w naszym wojewódz-twie. Co znaczące, jako jeden z nielicznych jest tworzony w całości i od podstaw w oparciu o spójną wizję, której jesteśmy autorami. Atrakcyjność nowego obiektu pod-kreśla m.in. jego drewniana architektura utrzymana w stylu folkloru podlaskiego. Do jego budowy wykorzystu-
jemy jodłę karpacką, która świetnie sprawdza się jako budulec, a do tego pięknie wygląda. Obiekt prawdopodobnie nie mógłby powstać w planowanym kształcie bez dofinansowania z RPOWP – według naszej znajomości branży i rynku pój-ście na kompromis i zbudowanie niewielkiej karczmy czy podobnej wiel-kości zajazdu w dzisiejszych czasach raczej mija się z celem. Dlatego też postawiliśmy na możliwie duży obiekt, o łącznej powierzchni ok. 4000 m2. Do dyspozycji naszych gości udostępnimy m.in. dwie sale konferencyjno–bankietowe (na 350 i 150 osób), 21 pokoi hotelowych, 2 pokoje biznesowe i 2 pokoje z jacuzzi, 32 apartamentów z aneksami kuchennymi, usługi w zakresie odnowy biologicznej oraz całodobową restaurację, basen kryty, kręgielnie, bilard i klub nocny. W ośrodku znajdzie zatrudnienie wiele osób, co ma duże znaczenia na obszarze, gdzie dotkliwym problemem jest bez-robocie. Nie ukrywamy, że zamierzamy również rozreklamować walory Podlasia w całej Europie – już wkrótce mamy zamiar wziąć udział w za-granicznych targach turystycznych, co jest obecnie jednym z najlepszych sposobów na przyciągnięcie wymagających gości zza granicy.
Rafał Michalewicz, kierownik działu wentylacji w firmie Bartosz Sp. j. Bujwicki, SobiechDecyzja o budowie nowego zakładu produkcyjnego firmy Bartosz była wy-nikiem przyjęcia strategii ekspansji i intensyfikacji działań na rynku wenty-lacji. Wiązała się też ściśle z planami wprowadzenia do seryjnej produkcji ściennego zestawu wentylacyjnego – rozwiązania innowacyjnego w skali ogólnopolskiej. Podjęta inwestycja obejmowała także zakup kompletnej linii technologicznej do produkcji spiralnego wymiennika ciepła, ścien-nego zestawu wentylacyjnego oraz ulepszonych central wentylacyjnych. Uzyskana w ten sposób automatyzacja i standaryzacja procesu produkcji przełoży się bezpośrednio na wydajność oraz jakość oferowanych central wentylacyjnych, a to niewątpliwie podniesie efektywność ekonomiczną i konkurencyjność firmy na rynku. Podstawową barierę uniemożliwiającą budowę nowej fabryki stanowiły dotąd ograniczone środki finansowe, które nie pozwalały na realizację całego projektu w stosunkowo krótkim czasie. Wydłużenie okresu realizacji inwestycji nie było korzystne z dwóch powodów. Po pierwsze, zakład osiąga zdolność produkcyjną dopiero po zakończeniu ostatniej fazy inwestycji, a to oznacza, że nakłady poniesione w poprzednich okresach byłyby bezproduktywne, aż do momentu zakoń-czenia prac. Po drugie, nowy zakład produkcyjny ma umożliwić podjęcie produkcji ściennych zestawów wentylacyjnych – rozwiązania niespotyka-nego dotychczas na rynku krajowym i światowym. Odłożenie w czasie uruchomienia zakładu rodziło obawę, iż tę samą niszę rynkową dostrzeże konkurencja, zgarniając premię pierwszeństwa na rynku. Stąd pomysł, aby pozyskać środki z RPOWP.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 15
DOBRE PRAKTYKI
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w So-
kółce to największa tego typu placówka we wschod-
niej części województwa podlaskiego. Do granicy jest stąd
16 km, a przez miasto biegnie droga nr 19, którą jeździ
coraz więcej ciężkich samochodów transportowych z ca-
łej Europy. Zmierzają najczęściej do przejścia granicznego
w Kuźnicy.
– Na oddział chirurgii urazowo-ortopedycznej naszego
szpitala trafia wielu pacjentów z urazami powstałymi w wy-
niku wypadków komunikacyjnych – mówi Jerzy Kułakow-
ski, dyrektor SP ZOZ w Sokółce. To właśnie na moderniza-
cję tego oddziału w lutym bieżącego roku szpital otrzymał
dofinansowanie w kwocie prawie 1,3 mln. zł (całkowita
wartość projektu: 1,5 mln zł).
W poszukiwaniu najwyższej jakości
SP ZOZ w Sokółce z prawie 300 łóżkami jest jednym
z największych szpitali powiatowych w województwie pod-
laskim. Funkcjonuje w nim 11 oddziałów (oprócz urazowo-
ortopedycznego i rehabilitacyjnego jest także m.in. chirurgia
ogólna, położnictwo i ginekologia, oddział dziecięcy, inter-
nistyczno-kardiologiczny, czy zakład opiekuńczo-leczniczy)
oraz 10 poradni specjalistycznych.
– Dostrzegając konieczność zapewnienia wysokiej jako-
ści świadczeń medycznych z zakresu ortopedii, traumato-
logii i rehabilitacji coraz szerszej grupie mieszkańców wo-
jewództwa podlaskiego szpital podjął działania mające na
celu poprawę komfortu oraz jakości świadczonych usług.
Niezbędnym elementem w procesie leczenia i szybkiego
powrotu do zdrowia jest zarówno fachowa opieka medycz-
na, jak też nowoczesne i dobrze wyposażone oddziały.
Niestety, poziom finansowania szpitali przez NFZ jest nie-
wystarczający co przekłada się na standard placówek. Sła-
ba jakość i niewystarczająca liczba urządzeń medycznych
uniemożliwiają przeprowadzanie skomplikowanych zabie-
gów operacyjnych. Pomieszczenia oddziałów są często
niedostosowane do obowiązujących wymogów prawnych.
Te problemy skłoniły nasz zakład do próby pozyskania
środków z funduszy unijnych – stwierdza Aneta Awieno-
wicz, która odpowiada w sokólskim szpitalu za projekty
Recepta na modernizacjęSzpital w Sokółce przystępuje do realizacji kolejnego projektu ze środków RPOWP. Tym razem zakupi nowy sprzęt oraz gruntownie przebuduje część oddziałów. Już trwają prace budowlane i dostawy sprzętu medycznego.
Tytuł projektu: Podniesienie jakości ochrony zdrowia w SP ZOZ w Sokółce poprzez zakup aparatury medycznej.
Beneficjent: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokółce. Wartość projektu: 2 533 826,53 złWartość dofinansowania: 2 268 428,15 złCzas realizacji: październik 2008 – maj 2010
Szpital w Sokółce to największa tego typu placówka w tej części województwa podlaskiego.
Tytuł projektu: Poprawa jakości powietrza poprzez termomodernizację obiektów Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Sokółce
Beneficjent: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokółce.Wartość projektu: 4 902 233,96 złWartość dofinansowania: 1 682 395,47 złCzas realizacji: luty 2010 – marzec 2010
Tytuł projektu: Dostosowanie oddziałów ortopedii i rehabilitacji w SP ZOZ w Sokółce do wymogów Rozporzadzenia Ministra Zdrowia z dnia 10.11.2006 r. wraz z zakupem sprzętu i aparatury medycznej
Beneficjent: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokółce. Wartość projektu: 1 458 977,58 zł Wartość dofinansowania: 1 310 987,14 zł Czas realizacji: luty 2010 – wrzesień 2011 r.
16 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
unijne. Wniosek pod nazwą „Dostosowanie oddziałów or-
topedii i rehabilitacji w SP ZOZ w Sokółce do wymogów
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10.11.2006 r.
wraz z zakupem sprzętu i aparatury medycznej” opraco-
wany został przez firmę zewnętrzną, ale przy intensywnej
współpracy grupy pracowników SP ZOZ w Sokółce. Dzięki
dobrej współpracy projekt zajął I miejsce na liście rankingo-
wej w swojej kategorii.
Innowacje w większej przestrzeni
Przed realizacją projektu oddział chirurgii urazowo-orto-
pedycznej oraz oddział rehabilitacji zlokalizowane były na
jednym piętrze. Dotychczasowy układ pomieszczeń oraz
zbyt mała powierzchnia utrudniały ich prawidłowe funkcjo-
nowanie, obniżały komfort pracy i warunki pobytu pacjen-
tów w szpitalu. Po realizacji projektu oddziały zyskają więcej
przestrzeni, bo zajmą dwa piętra. Wszystkie pomieszcze-
nia zostaną dostosowane do wymagań, jakim powinny
odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym. Prace
budowlane wiążą się m.in.: z wydzieleniem indywidualnych
łazienek przy pokojach chorych, wydzieleniem pokoju 1-
łóżkowego z węzłem sanitarnym, przebudową istniejących
łazienek zbiorczych pacjentów na łazienki odrębne dla
kobiet i mężczyzn z dostępem dla niepełnosprawnych na
wózkach inwalidzkich.
– Wieloletnie niedofinansowanie spowodowało, iż pomi-
mo dynamicznego postępu technologicznego nasi lekarze
pracują na przestarzałej i zużytej aparaturze medycznej
– wyjaśnia dyrektor Kułakowski. – Najpilniejsza jest wymia-
na przestarzałej kolumny atroskopowej oraz wiertarek chi-
rurgiczno-ortopedycznych, które ze względu na swój wiek
Na co zostaną przeznaczone pieniądze
Łącznie w ramach projektu zostaną zakupione 132 sztuki nowoczesnego wyposażenia, sprzętu i aparatury medycznej, w tym:• zestaw artroskopowy,• wiertarki z osprzętem,• cyfrowy aparat RTG z ramieniem C,• stół operacyjny przezierny dla promieni RTG z przystawką ortopedycz-
ną,• aparat wyciągowy do nastawienia kości przedramienia,• aparat EKG 12-kanałowy z wózkiem, • łóżka rehabilitacyjne z podwójną ramą wyciągową i materacem,• łóżka rehabilitacyjne z materacem,• łóżka rehabilitacyjne z uchwytem rąk i materacem, • szafki przyłóżkowe metalowe z regulowanym i obracanym blatem,• balkoniki z podparciem pod łokcie i regulacją wysokości,• wózek zabiegowo-opatrunkowy przewoźny,• kule łokciowe z podwójną regulacją,• kule pachowe z regulacją wysokości,• trójkołowe balkoniki do chodzenia z hamulcami i regulacją wysokości, • balkoniki rehabilitacyjne aluminiowe, składane, dwukołowe z regulacją
wysokości,• wózki inwalidzkie.
W ramach wcześniejszych projektów zaku-piono nowoczes-ny sprzęt do pracowni RTG.
Dzięki inwe-stycjom warunki pracy lekarzy znacznie się poprawią.
Planowana termomoderni-zacja znacznie poprawi warunki wewnątrz szpi-tala.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 17
DOBRE PRAKTYKI
i znaczny stopień wyeksploatowania coraz częściej ulegają
awarii. Przestarzałe rozwiązania technologiczne i niskie
parametry ograniczają również możliwości wykonywania
wszystkich zabiegów operacyjnych, takich jak np. artro-
skopia barku, łokcia i innych stawów – dodaje. W ramach
projektu zostaną zakupione 132 sztuki aparatury i sprzę-
tu medycznego. Planowany jest zakup m.in. kolumny ar-
troskopowej o najwyższym standardzie, będącej liderem
w chirurgii minimalnie inwazyjnej. Realizacja projektu uzu-
pełni braki sprzętowe w zakresie świadczeń urazowo-orto-
pedycznych.
Użycie zestawu artroskopowego umożliwi wykonywanie
dotąd nierealizowanych zabiegów artroskopii barku, łok-
cia i innych stawów. Artroskop pozwala chirurgowi obej-
rzenie wnętrza uszkodzonego kolana, barku lub innego
stawu i ułatwia przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego
za pomocą miniaturowych narzędzi. Do istotnych zalet tej
metody należy zmniejszenie obciążenia, jakie stanowi dla
pacjenta operacja, skrócenie okresu leczenia pooperacyj-
nego, a często także lepszy wynik zabiegu.
Zakup innowacyjnych wiertarek chirurgiczno-ortope-
dycznych pozwoli na jednoczesne wykonywanie zabie-
gów na dwóch lub więcej salach operacyjnych, co skróci
czas oczekiwania pacjentów. Wybrane wiertarki oferują
inteligentne i specjalistyczne rozwiązania do zastosowa-
nia zarówno w endoprotetyce, jak również przy innych
zabiegach. Jak podkreślają władze SP ZOZ w Sokółce:
– Sokólski szpital jest jedynym w powiecie wykonującym
endoprotezoplastykę stawu biodrowego oraz artroskopię
kolana.
Dzięki inwe-stycji kolejki do zabiegów na Od-dziale Chirurgii Urazowo-Ortope-dycznej powinny się zmniejszyć.
Zmiany w so-kólskim szpitalu mają uczynić go miejscem przyja-znym również dla dzieci.
Remont wiąże się też z lekką modyfikacją rozmieszczenia oddziałów na poszczególnych piętrach.
18 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
Doświadczenie rodzi jakość
Projekt modernizacji oddziałów ortopedii i rehabilitacji to
jeden z kilku projektów, na które szpital w Sokółce otrzymał
dofinansowanie ze środków RPOWP. W ramach wniosku
z 2008 roku: „Podniesienie jakości ochrony zdrowia w SP
ZOZ w Sokółce poprzez zakup aparatury medycznej” przy-
znano dofinansowanie w kwocie 2,27 mln zł. Jego reali-
zacja pozwoliła zaadaptować pomieszczenia na potrzeby
pracowni RTG oraz zakupić nową aparaturę medyczną.
W 2010 roku na termomodernizację obiektów szpitalnych
przeznaczono 1,68 mln zł dofinansowania (przy całkowitej
wartości projektu 4,9 mln zł). Dyrekcja Szpitala w Sokółce
rozważa możliwość złożenia kolejnych projektów, które po-
zwolą poprawić jakość świadczeń w placówce – W najbliż-
szych planach mamy zamiar dostosować oddział intensyw-
nej terapii, blok operacyjny oraz sterylizatornię do wymogów
Rozporządzenia Ministra Zdrowia – wyjawia Aneta Awie-
nowicz. Ponadto wylicza kolejne projekty, które otrzymały
dofinansowanie, tym razem z innych środków: „Rozwój
systemu ratownictwa medycznego poprzez dostosowanie
SOR w SP ZOZ w Sokółce do obowiązujących wymogów
prawnych” realizowany jest w ramach Program Infrastruktu-
ra i Środowisko, zaś cztery inne projekty współfinansowa-
no ze środków PFRON (ostatni wniosek: „Likwidacja barier
architektonicznych w SP ZOZ w Sokółce w zakresie umożli-
wienia osobom niepełnosprawnym poruszania się i ułatwie-
nia dostępu do świadczonych przez SP ZOZ usług”).
Arkadiusz Kaczanowski
Zdjęcia: SP ZOZ w Sokółce
Po remoncie wszystkie sale będą dostosowa-ne do warunków stawianych przez normy prawne.
Sprzęt zakupiony w ramach projektu “Podniesienie jakości ochrony zdrowia w SP ZOZ w Sokółce poprzez zakup aparatury medycznej” w latach 2008-2010.
• aparat do hemodializy,• aparaty EKG,• aparat ultrasonograficzny z głowicami i Dopplerem,• cyfrowa kamera endoskopowa z obiektywem i optyką artroskopową,• zestaw RTG do zdjęć kostno - płucnych,• uniwersalny zdalnie sterowany zestaw RTG do fluoroskopii,• radiografii z cyfrową obróbką obrazu,• aparat do znieczulania ogólnego,• bronchofiberoskop giętki,• defibrylator z możliwością kardiowersji,• diatermia chirurgiczna,• fotele ginekologiczne,• kardiotokografy, kardiomonitory,• lampy operacyjne sufitowe,• łóżko porodowe,• łóżka reanimacyjne z oprzyrządowaniem,• mikroskopy laboratoryjne,• moduł zwiotczenia mięśniowego,• myjnia do bronchofiberoskopu,• pompy infuzyjne dwustrzykawkowe,• pulsoksymetr,• respirator stacjonarny i transportowy,• ssaki elektryczne,• stół operacyjny,• urządzenie do termoablacji,• urządzenie do zamykania naczyń krwionośnych,• wideogastroskop i wideokolonoskop ze stacją oraz wirówki laboratoryj-
ne.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 19
DOBRE PRAKTYKI
Innowacyjny kompaktowy laser oraz ultrasonograf oku-
listyczny, które umożliwiają zaawansowane i precyzyjne
(a co najważniejsze: w pełni bezpieczne) leczenie chorób
oczu z początkiem tego roku trafiły do Centrum Okulistycz-
no-Laserowego w Białymstoku. Właściciel firmy, doktor
Piotr Sobolewski, podkreśla, że dzięki inwestycji jego ga-
binet jest jedynym ośrodkiem w Polsce północno-wschod-
niej, który dysponuje tego typu sprzętem: – Zmniejszyło się
też tym sposobem ryzyko ewentualnych powikłań, a zakres
naszych usług poszerzył się o innowacyjny na skalę kraju
zabieg nieinwazyjnej witreolizy laserowej.
Potrzeba lasera
Pacjenci korzystający z Centrum mają możliwość prze-
prowadzenia w nim kompleksowej diagnostyki wad wzroku
oraz leczenia chorób oczu takich jak jaskra, zaćma, zwy-
rodnienia plamki, zmętnienie ciała szklistego czy zespół
suchego oka.
– Pacjenci Centrum cierpią głównie na jaskrę (70% le-
czonych) oraz zaćmę (20%). - Moi pacjenci pochodzą
głównie z Podlasia, choć przyjeżdżają również osoby
z innych regionów, najczęściej z województwa warmińsko-
mazurskiego i mazowieckiego. Zdarzają się również obco-
krajowcy – wylicza dr Sobolewski. – Zwykle są to osoby
starsze, w wieku 61 – 75 lat. Całkiem liczna jest też grupa
osób po 21 roku życia – dodaje. Poczynione inwestycje
mają sprawić, że leczenie najczęstszych schorzeń będzie
skuteczniejsze i łatwiejsze. Dotąd Centrum dysponowało
mikropulsowym laserem diodowym (do cukrzycowego le-
czenia siatkówki oraz jaskry otwartego kąta, chorób tylne-
go odcinka oka) oraz wypożyczanymi od firmy HTM Polska
laserami Nd:YAG i excimerowym (służy do korekcji wad
wzroku).
Brakowało tylko lasera typu SLT umożliwiającego bezin-
wazyjne leczenie jaskry. Przeprowadzane przy jego użyciu
zabiegi są w zasadzie jedyną alternatywą wobec innych
mniej skutecznych albo bardziej niebezpiecznych rozwią-
zań. Taki zabieg trwa 10 minut i jest całkowicie bezbolesny
oraz bezpieczny. Problem tkwił w tym, ze pacjenci z Pod-
lasia, którzy chcieliby z niego skorzystać musieli do tej
pory jeździć do Warszawy (do tego dochodziły regularne
wizyty kontrolne). Teraz, dzięki inwestycji Centrum sprzęt
tego typu jest dostępny na miejscu. Zakupione urządzenia
to podwójny zysk dla pacjentów – łączy on sobie cechy
lasera typu SLT oraz Nd:YAG (ten ostatni Centrum miało
na swoim wyposażeniu, ale jedynie jako urządzenie wypo-
życzone).
Teraz widać wyraźniejMieszkańcy Podlasia nie muszą już jeździć do Warszawy na specjalistyczne zabiegi okulistyczne. Dzięki unijnym dotacjom nowoczesne lasery trafiły do ośrodka w Białymstoku.
Projekt: Wzrost innowacyjności Centrum Okulistyczno-Laserowego poprzez inwestycję w specjalistyczny sprzęt medyczny
Beneficjent: Prywatny Gabinet Okulistyczny Centrum Okulistyczno-Laserowe Piotr SobolewskiWartość projektu: 316 400,00 zł Wartość dofinansowania: 189 230,00 zł Czas realizacji: marzec 2010 – czerwiec 2010
Precyzja działania nowych urządzeń umoż-liwia stawianie trafniejszychdiagnoz.
20 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
Sposób na męty
Przez kilkanaście lat pracy dr Piotr Sobolewski zauwa-
żył, że coraz częściej zgłaszają się do niego pacjenci ze
zdiagnozowanymi mętami ciała szklistego (choroba, która
objawia się „przezroczystymi robaczkami” obecnymi w polu
widzenia, które mogą wpływać na komfort widzenia). Do-
tąd w Polsce nie istniała możliwość całkowitego wylecze-
nia tego uciążliwego schorzenia, które jest możliwe tylko
poprzez zabieg witreolizy laserowej (wykonywanej jedynie
w dwóch ośrodkach w Stanach Zjednoczonych). Zakup
specjalistycznego, niezwykle precyzyjnego lasera sprawił,
że białostocki gabinet, jako pierwszy w Polsce może leczyć
tę dolegliwość. Ponadto zakup nowoczesnego ultrasono-
grafu znaczenie podniósł trafność stawianych diagnoz,
również tych niezbędnych do leczenia zmętnień.
– Pomysł na zajęcie się laserową witreolizą powstał
w mojej głowie już dawno – zdradza dr Sobolewski.
– Poziom rozwoju technologii nie pozwalał jednak na jego
wcześniejsze zrealizowanie. Duży postęp w dziedzinie la-
seroterapii w ostatnich latach sprawił, że stało się to moż-
liwe. Brakowało tylko pieniędzy, bo tego typu sprzęt jest
kosztowny. W momencie, kiedy pojawiła się możliwość
dofinansowania zakupu ze środków RPOWP uznałem, że
nadeszła okazja, by zrealizować plany. Zależało mi na tej
inwestycji, bo chcę by Centrum Okulistyczno-Laserowe
korzystało z najnowszych osiągnięć nauki i technologii,
a pacjenci mieli do dyspozycji możliwie szeroki wachlarz
usług okulistycznych na najwyższym poziomie. Chciałbym
również spopularyzować nowoczesną laseroterapię chorób
oczu, bo są to zabiegi skuteczne, bezpieczne i potrzebne
pacjentom – dodaje.
Od Akademii do Centrum
Dr Sobolewski jest absolwentem białostockiej Akademii
Medycznej. Posiada tytuł doktora nauk medycznych oraz
I i II stopień specjalizacji w zakresie okulistyki. Początko-
wo przez 9 lat pracował w Klinice Okulistycznej Akademii
Medycznej w Białymstoku, a następnie przez 4 lata pełnił
obowiązki Ordynatora Oddziału Okulistycznego w Szpitalu
Pionierskie leczenie
Dr Piotr SobolewskiWłaściciel Centrum Okulistyczno-LaserowegoZakupiona dzięki dotacji unijnej aparatura medyczna roz-szerzyła znacznie możliwości diagnostyczne mojego Cen-trum. Nieoceniona wręcz okazała się ocena ruchomych obrazów ultrasonograficznych przekrojów oka wysokiej roz-dzielczości (tzw. ultrasonografia dynamiczna). Nowoczesne lasery pozwalają leczyć pacjentów kierowanych dotychczas
do klinik w innych miastach. W sprawie leczenia zmętnień ciała szklistego dzwonią do mnie pacjenci z całej Polski, wielu z nich decyduje się na wizy-tę. Widzę, że męty ciała szklistego mogą być naprawdę poważnym prob-lemem dla pacjenta. Metoda witreolizy laserowej będzie się nadal rozwi-jać, a zdobytym doświadczeniem chętnie się podzielę z innymi ośrodkami okulistycznymi. Bez dotacji nie zdecydowałbym się na zakup tak nowego sprzętu medycznego. Na przyszłość - mam jeszcze wiele nowych pomy-słów do realizacji, może kolejny projekt na dotację ?
Nowoczesny ultrasonograf służy zarówno do przeprowadzania badań, jak teżstanowi bazę pacjentów.
Nowe urzą-dzanie pozwolą w pełni zdiagno-zować i leczyć męty ciała szklistego.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 21
DOBRE PRAKTYKI
Wojewódzkim w Suwałkach i konsultanta wojewódzkiego
z zakresu okulistyki. W 2001 roku założył Prywatny Ga-
binet Okulistyczny. Początkowo zajmował się tym, czym
większość okulistów: udzielał podstawowych porad, prze-
prowadzał badania wzroku, pomagał dobrać okulary oraz
szkła kontaktowe. Z czasem Gabinet się rozrósł a do oferty
wprowadzone zostały nowe usługi. – To efekt zaintereso-
wań, pasji, korzystnego rozwoju rynku i nowych technologii.
Rosło też zapotrzebowanie na profesjonalne usługi w za-
kresie diagnostyki i leczenia wad wzroku. Dlatego od 2005
roku moja oferta powiększyła się o laseroterapię przednie-
go i tylnego odcinka oka. Od tego też czasu – jako pierwszy
i jedyny ośrodek okulistyczny w regionie – wykonuję zabiegi
korekcji laserowej wad wzroku. W najbliższej przyszłości
planuję wprowadzić jeszcze nowszą metodę korekcji - tzw.
femtolasik i kolejny nowy laser – opowiada właściciel.
Jak podkreśla dr Sobolewski od początków działalności
był nastawiony na stosowanie nowoczesnych technologii
i rozwiązań. Zakupiony w 2008 roku laser diodowy pozwala
na przeprowadzanie precyzyjnych zabiegów laseroterapii
przedniego i tylnego odcinka oka. Natomiast laser excime-
rowy umożliwia wykonanie korekcji i wyleczenia różnych
wad wzroku (zmiana krzywizny przedniej powierzchni oka,
czyli rogówki). Wprowadzenie nowych usług sprawiło, że
dotychczasowy Gabinet przemianowano na Centrum Oku-
listyczno-Laserowe. Jest one prowadzone samodzielnie
przez właściciela.
Arkadiusz Kaczanowski
Zdjęcia: autor
Kompaktowy laser okulistyczny SLT/YAG
Jest to jedyne takie urządzenie na Podlasiu. Podobnym dysponuje Instytut Jaskry i Chorób Oka w Warszawie (nie wykonuje się tam jednak zabiegu nieinwazyjnej witreolizy laserowej, którą oferuje Centrum). Pompowany diodowo laser z możliwością zastosowania podwajania częstotliwości po-zwala uzyskać dwie długości fali o długości 532 nm (SLT) i 1064 nm (YAG). Według zapewnień producenta jest to jedyne tego rodzaju rozwiązanie na świecie. Terapia laserowa w leczeniu jaskry stosowana jest od końca lat 90–tych, kiedy to amerykańscy specjaliści wykorzystali laser o zdwojonej częstotliwości do wykonania tzw. Selektywnej Laserowej Trabekuloplasty-ki (SLT) - bezpiecznej i najskuteczniejszej metody leczenia jaskry. Zabieg ma na celu obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego przez stymulację przebudowy utkania beleczkowego zwiększającego odpływ płynu komo-rowego. Bardzo istotną zaletą tej metody jest możliwość powtarzania. Wy-nika to głównie z tego, że zabieg nie daje praktycznie żadnych powikłań – nie powoduje ani stanów zapalnych ani krwawienia. Laser do SLT jest idealnym sposobem leczenia wczesnych postaci jaskry. Najważniejsze zalety lasera SLT: • bezpieczeństwo – pacjent na drugi dzień może wrócić do normalnego
funkcjonowania i pracy, • wybiórczość działania - wyłącznie na określone struktury w oku zawiera-
jące barwnik i nie powoduje uszkodzenia innych tkanek, • powtarzalność zabiegu, • wysoka skuteczność. Zabieg SLT jest wykonywany ambulatoryjnie. Pacjent siada przy lampie szczelinowej połączonej z laserem, podobnie jak do normalnego bada-nia okulistycznego. Oko jest znieczulane kroplami, po czym na jego po-wierzchni umieszcza się specjalną soczewkę umożliwiającą precyzyjne skierowanie wiązki światła laserowego na miejsce odpływu cieczy wod-nistej. Cały zabieg trwa zaledwie kilka lub kilkanaście minut i jest zupełnie bezbolesny. Zakupiony sprzęt łączy w sobie również opcje lasera YAG służącego do leczenia jaskry wąskiego kąta oraz powikłań pooperacyjnych zaćmy.
Cyfrowy okulistyczny aparat ultrasonograficzny
Jest to nowoczesny ultrasonograf łączący w sobie możliwości stacjonar-nego komputera PC z zaawansowanym urządzeniem do badań USG. Komputer zawiera oprogramowanie diagnostyczne i stanowi jednocześnie bazę danych pacjentów. Oprogramowanie pozwala na akwizycję, analizę i archiwizację badań oraz ocenę dynamiczną obrazu (na filmie). Użytkownik może wykonywać na uzyskanym obrazie nieograniczoną liczbę pomiarów odległości, kąta, pola. Urządzenie umożliwia precyzyjną diagnozę chorób narządu wzroku, w tym mętów ciała szklistego.
Obraz z ultra-sonografu można analizować dzięki użyciu specjalistyczne-go oprogramo-wania diagno-stycznego.
Zabiegi dr Sobolewski przeprowadza w Zakładzie Opieki Zdrowot-nej Minister-stwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Białymstoku.
22 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
Zanim wybudowano nową salę sportową przy szkole
podstawowej w Białaszewie zarówno uczniowie, jak
i nauczyciele wf-u musieli zadowolić się niewielką salą
gimnastyczną o powierzchni ok. 82 m2. Mała powierzch-
nia oraz niedostosowana do prowadzenia gier i zajęć ze-
społowych sala utrudniała organizację zajęć sportowych
dla ponad 114 uczniów. Nauczyciele szkoły podstawowej
w Białaszewie mający do dyspozycji tak niewielki obiekt,
mogli pomarzyć o przeprowadzeniu imprez sportowych na
szczeblu szkół gminnych czy powiatowych. Dlatego też
szybko narodziła się koncepcja wyburzenia starej sali i bu-
dowa nowoczesnego obiektu sportowego, w pełni dosto-
sowanego do prowadzenia zajęć, jak i imprez sportowych
w szkole podstawowej, w Białaszewie.
– Ideą tej inwestycji była poprawa infrastruktury spor-
towej na terenie gminy, a przede wszystkim warunków do
zajęć z wychowania fizycznego dla młodzieży szkolnej,
zmiana podejścia młodzieży do kultury fizycznej, sportu,
wypoczynku, jak również zwiększenia komfortu prowa-
dzenia zajęć WF-u – mówi Stanisław Szleter, Wójt Gminy
Grajewo. Jednak realizacja nowej inwestycji wymagała po-
zyskania odpowiednich środków finansowych.
Sala dla wszystkich pokoleńUczniowie uczęszczający do szkoły podstawowej w Białaszewie, jak i mieszkańcy Gminy Grajewo od lat czekali na tak nowoczesną salę sportową. Nowo wybudowany obiekt sportowy w ramach RPOWP powstał nie tylko z myślą o młodzieży szkolnej, ale też jest w pełni dostosowany do prowadzenia zajęć i kursów, którymi zainteresowali się okoliczni mieszkańcy.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 23
DOBRE PRAKTYKI
Krok po kroku
Inwestycja budowy sali sportowej przy szkole podstawo-
wej w Białaszewie została uwzględniona w „Planie Rozwoju
Lokalnego Gminy Grajewo na lata 2008-2013”, przyjętym
przez Radę Gminy Grajewo w kwietniu 2008 r. Kolejnym
krokiem do zrealizowanie inwestycji było pozyskanie środ-
ków z Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewódz-
twa Podlaskiego na lata 2007-2013. Pracownicy Urzędu
Gminy Grajewo nie mieli problemu z przygotowaniem
wniosku i opracowaniem projektu „Budowy Sali Sportowej
przy Szkole Podstawowej w Białaszewie”, gdyż korzystali
Projekt: Budowa sali sportowej przy Szkole Podstawowej w Białaszewie
Beneficjent: Gmina GrajewoWartość projektu: 1 786 847,77 złWartość dofinansowania: 893 423,88 złCzas realizacji: kwiecień 2009 – luty 2009
Przestronna arena sportowa o powierzchni 379 m2 umożli-wia młodzieży swobodną grę w koszykówkę, piłkę nożną oraz siatkówkę.
Ogromna i do-brze wyposażo-na sala sportowa sprawiła, że uczestnictwo w zajęciach wycho-wania fizycz-nego to czysta przyjemność.
Nowoczesna trybuna pomieści 132 osoby, dzięki temu obiekt przygotowany jest do prowa-dzenia imprez sportowych.
24 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
zarówo z różnych programów pomocowych przedakcesyj-
nych, jak i akcesyjnych. – Trudności jeśli były – to na etapie
uzyskania stosownych decyzji, które musiały uwzględniać
wymagania, rozporządzenia, dyrektywy Unii Europejskiej.
Na etapie wykonawczym firma budowlana musiała skrócić
termin wykonania inwestycji o 6 miesięcy. To się udało, za
co duże słowa uznania należą się wykonawcy – podkreśla
Stanisław Szleter.
Stawiamy na rozwój
Mirosław Lasota, inspektor, Urząd Gminy GrajewoNowa sala sportowa, wybudowana z pomocą środków po-zyskanych w ramach RPOWP spełnia wszelkie wymagania, pozwalające na prowadzenie zarówno lekcji WF-u, zajęć pozalekcyjnych oraz imprez sportowych. Realizacja projek-tu budowy sali sportowej przy szkole podstawowej w Biała-szewie umożliwia prawidłowy rozwój młodzieży, ponieważ jej pracownicy mają zapewnione miejsce i sprzęt sportowy
do prowadzenia ćwiczeń, korygujących i zapobiegających pogłębianiu się wad postawy. Obiekt w Białaszewie jest też przystosowany do organizacji imprez sportowych na szczeblu powiatowym, jak i zawodów sportowych wśród klubów LZS. Nie zapomniano też o uczniach z wadami postawy oraz niepełnosprawnych i specjalnie z myślą o nich przygotowano sale sportową do prowadzenia zajęć z gimnastyki korekcyjno-kompensacyj-nej oraz ćwiczeń rozwijających świadomość ciała, kontaktu i komunika-cji wg Programów M. Ch. Knillów. Ponadto, od nowego roku szkolnego uruchomione zostaną sekcje sportowe: siatkówki, koszykówki i piłki ha-lowej. Dzięki nim młodzież będzie rozwijać i podnosić swoje umiejętności uczestnicząc w zawodach sportowych. Nie tylko młodzież szkolna, ale też i mieszkańcy Białaszewa i okolicznych wsi korzystają z sali sportowej dzięki czemu mogą aktywnie uprawiać aerobic, fitness, czy też taniec oraz uczestniczyć w imprezach sportowych poprzez dopingowanie najmłod-szych zawodników.
Sala sportowa została wyposa-żona w kompleks urządzeń oraz in-stalacje niezbęd-ne do ogrzania pomieszczeń szkolnych.
Uczniowie mogą wziąć po-rządny prysznic po wyczerpują-cych ćwicze-niach fizycznych.
Pomyślano także o niepeł-nosprawnych, dla których przygotowa-no oddzielne pomieszczenia socjalne.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 25
DOBRE PRAKTYKI
Podczas tworzenia projektu „Budowy Sali Sportowej przy
Szkole Podstawowej w Białaszewie”, jego autorzy musieli
określić właściwą wielkość powierzchni areny sportowej,
jak i kubaturę obiektu, rzutujące w przyszłości na koszty
utrzymania całego obiektu. – Dodatkowo pomieszczenia
sali sportowej musiały spełniać szereg norm zgodnych
z przepisami BHP, ergonomii, przepisów higienicznych
i zdrowotnych oraz zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Korzyści takiego rozwiązania to ekonomiczny, funkcjonalny
i bardzo efektowny obiekt, jak na warunki wiejskie – zapew-
nia Wójt Gminy Grajewo.
Profesjonalizm w każdym calu
Budowa nowej sali sportowej nie ograniczyła się do
wykonania przestronnej areny sportowej o powierzchni
373,99 m2, ale też i siedzisk dla 132 osób na antresoli,
tak aby nowy budynek był dostosowany do organizowania
imprez sportowych. Obiekt posiada też zaplecze z częś-
cią socjalną (w tym dla osób niepełnosprawnych) i szat-
nie w podpiwniczeniu sali. Uczniowie mają do dyspozycji
przestronne szatnie oraz nowoczesne natryski w łazien-
kach, zaś nauczyciele mogą wykorzystać pokój trenerski,
magazynek oraz zaplecze socjalne. Sala sportowa wy-
posażona została w nowoczesny sprzęt sportowy tzw.
stały i ruchomy, m.in.: w drabinki gimnastyczne, zestawy
do gier zespołowych (koszykówka, siatkówka, piłka noż-
na), elektroniczną tablicę wyników, piłkochwyty na ściany
szczytowe, płotki treningowe, znaczniki, piłki lekarskie, ma-
terace gimnastyczne, odskocznię, skrzynię gimnastyczną,
ławeczki itd., niezbędny do prowadzenia zajęć WF-u, jak
i pozalekcyjnych.
Realizacja inwestycji objęła także wykonanie naturalnej
oczyszczalni ścieków oraz kotłowni wraz z instalacjami
i urządzeniami do ich prawidłowego działania. Dzięki temu
szkoła podstawowa w Białaszewie została wyposażona
w urządzenia niezbędne do ogrzania wszystkich pomiesz-
czeń, jak i utylizacji odpadów i zanieczyszczeń, co przekła-
da się na niższe koszty związane z jej funkcjonowaniem.
Udział w projekcie przyniósł szereg korzyści dla miesz-
kańców Białaszewa oraz całej społeczności Gminy Gra-
jewo. Najważniejszą z nich jest inwestycja w przyszłość
– rozwój młodych ludzi, który bez nowoczesnej sali sporto-
wej byłby na pewno utrudniony.
Radosław Zieniewicz
Fot. Radosław Zieniewicz
Realizacja inwestycji objęła także wykona-nie zaplecza z częścią socjalną, magazynem, przeznaczonych dla nauczycieli WF-u.
Sala sportowa wyposażona została w nowo-czesny sprzęt sportowy stały i ruchomy.
26 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
Ireneusz Prokopiuk z wykształcenia jest geografem i jak
przyznaje, to w pewien sposób ukierunkowało jego za-
interesowanie filmem dokumentalnym. Skończył także
politologię i nauki społeczne. Film to według niego rucho-
my obraz ukazujący wizję świata i osobiste spojrzenie na
rzeczywistość. Do tworzenia inspirują go sytuacje, które
mu się przydarzyły lub zapamiętane historie. Przez kilka
lat pracował jako dziennikarz Radia Białystok. Reżyser jest
jednym z pomysłodawców akcji Filmowe Podlasie Atakuje.
W końcu przyszedł czas na założenie firmy Parkos.Media
zajmującej się produkcjami filmowymi od tworzenia scena-
riusza do ostatecznego etapu postprodukcji.
Jedna kamera – wiele możliwości
Tworzenie filmów promocyjnych to główny kierunek, któ-
ry obrała firma Parkos.Media. Zdaniem jej właściciela tego
typu wizualizacje są doskonałym sposobem przedstawienia
firm jako prężnych organizacji z bogatym zapleczem tech-
nicznym i intelektualnym. Targi branżowe, wystawy czy kon-
ferencje to idealne miejsca do projekcji filmu promocyjnego.
Zazwyczaj jest to kilkuminutowa produkcja, w której prezen-
towane są osiągnięcia i sposób pracy w danej firmie.
Projekt: Wsparcie inwestycyjne Parkos.Media
Beneficjent: Parkos.Media Ireneusz ProkopiukWartość projektu: 65 926,87 złWartość dofinansowania: 32 423, 05 złCzas realizacji: lipiec 2009 – listopad 2009
Ze wszystkich planów, które Ireneusz Prokopiuk realizuje w życiu, najbliższe są mu plany zdjęciowe do filmów. Znaczna część dokumentów, które nakręcił dotyczy Podlasia – tu się urodził, tu mieszka i pracuje. Realizuje nie tylko filmy. Jako właściciel firmy Parkos.Media zrealizował również projekt w ramach RPOWP.
Pomysł na kameralny biznes
Ireneusz Prokopiuk z kamerą, z którą praktycznie się nie rozstaje.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 27
DOBRE PRAKTYKI
– Powielanie filmu na płyty DVD sprawia, że staje się
on mocnym narzędziem marketingowym – mówi Ireneusz
Prokopiuk. – Co prawda nie jest to jeszcze wystarczają-
co mocno rozpowszechniona forma prezentacji, ale coraz
więcej przedsiębiorstw się do niej przekonuje. Białystok
wciąż się rozwija, powstają nowe firmy, a te które są na
rynku decydują się na promocję opartą na podkreślaniu
wyrazistego wizerunku. Na tym polu Ireneusz Prokopiuk
widzi swoją szansę.
Poza filmami promocyjnymi Parkos.Media przygotowu-
je także filmy szkoleniowe. Przedsiębiorstwa, które chcą
inwestować w swoich pracowników muszą organizować
szkolenia. – Już teraz trudno je sobie wyobrazić bez udzia-
łu technik audiowizualnych. Film szkoleniowy może być po-
święcony procesom komunikacji i zarządzania zespołami
ludzkimi. To również doskonała metoda wdrażania nowego
systemu technologicznego – przekonuje Ireneusz Proko-
piuk.
Na potrzeby stacji telewizyjnych i organizacji firma Par-
kos.Media realizuje filmy dokumentalne – od newsów
w programach informacyjnych, do większych form na festi-
wale lub pokazy. – Dwie ważne z mojego punktu widzenia
realizacje, nad którymi pracowałem to film wizerunkowy
przygotowany w 120. rocznicę powstania Wodociągów
Białostockich – jego celem było podsumowanie zmian za-
chodzących w największej i najstarszej firmie w regionie
oraz film szkoleniowy pokazujący budowę domów z drew-
nianych modułów. Drugi z projektów dotyczył firmy Uni-
house i przeznaczony był do prezentacji na targach oraz
norweskim developerom.
Ludzki potencjał i nowoczesna technika
Parkos.Media ma do zaoferowania również filmy typu
event. Siłą każdej firmy są ludzie i ich potencjał. Budowa-
nie tożsamości i więzi poprzez wspólne wyjazdy i imprezy
przekłada się na wyniki w pracy. Zrobienie filmu z takiego
wyjazdu wzmacnia relację pracownika z firmą, oglądanie
go odświeża wspomnienia, budzi emocje.
Inną nowoczesną metodą zapoznania się z nowym
produktem, usługą lub ideą, którą proponuje Ireneusz Pro-
kopiuk, jest animacja. Atrakcyjność filmu czy prezentacji
zdecydowanie wzrasta, gdy jest wzbogacona o techniki
animacji cyfrowej oraz elementy graficzne. Propozycja fir-
my Parkos.Media obejmuje również digitalizację materiału
audiowizualnego, czyli najprościej rzecz ujmując zgrywanie
z typowych kaset VHS na nośnik cyfrowy.
Od projektu do efektu
O możliwościach pozyskania środków z RPOWP Irene-
usz Prokopiuk dowiedział się dużo wcześniej, niż rozpoczął
starania o dofinansowanie. Zdobyte fundusze zostały prze-
znaczone na profesjonalny sprzęt. Właściciel firmy Parkos.
Media kupił kamerę SONY EX1R, mikrofon Sennheiser,
profesjonalny steadicam (kamizelka, laptop, dysk twardy)
oraz przenośne studio montażowe.
Dzięki temu realizacja może zostać zmontowana u klien-
ta tuż po sfilmowaniu.
– Kolejny projekt czeka – mówi Irek Prokopiuk. – Wiążę
z nim duże nadzieje, zwłaszcza, że do pisania kolejnego
wniosku przystąpiłem z marszu. Jest to zdecydowanie
większy projekt, którego założeniem jest zakup m.in. kra-
nu filmowego, tzw. wysięgnika. Trudno mówić o dźwięku,
trzeba go usłyszeć. Ten sprzęt z całą pewnością wpłynąłby
na podniesienie jakości dźwiękowej realizowanych przeze
mnie materiałów.
Deszcz nagród
Wśród niezależnego dorobku filmowego Ireneusza
„Parkosa” Prokopiuka jest wiele nagrodzonych filmów na
festiwalach i pokazach w Polsce, Niemczech, Czechach,
Łotwie, Litwie, Ukrainie i Białorusi. Reżyser jest zdobywcą
m.in.: I nagrody „Betting on Shorts” w Paryżu, I nagrody
na festiwalu „Jutro Filmu” za film „Rudaki”, III nagrody na
festiwalu „Filmowe Podlasie Atakuje” 2006 r. za film „Dzi-
wadło”.
Został także uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta
Gdańska na festiwalu Wydmy 2003, III nagrodą „Brązową
KANewką” na festiwalu KAN 2003 we Wrocławiu i nagrodą
na festiwalu „Publicystyka”.
– Moim największym osiągnięciem jest nagroda za do-
kument „For Freedom”, którą otrzymałem w Ambasadzie
USA w Warszawie – opowiada Irek Prokopiuk.
Film opowiada o walce wyborczej w 2006 roku na Biało-
rusi. Znalazł się wśród trzech zwycięzców polskich elemi-
nacji konkursu „Democracy Video Challenge” organizowa-
nych przez Departament Stanu USA wspólnie z You Tube.
– Musiałem skrócić film, który w pierwotnej wersji trwał
25 minut, a wymogi konkursu mówiły o trzech minutach.
Warto samodzielnie
Proces oceny projektów jest wprawdzie mocno rozciągnięty w czasie. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na podejście urzędników, w którym da się wyczuć zrozumienie. Pomimo iż mają oni do czynienia z wieloma wnioskodawcami, po-trafią zapamiętać daną osobę i gdy sytuacja tego wyma-ga udzielić jej wsparcia. Przez jakiś czas zastanawiałem się nad zatrudnieniem firmy zajmującej się doradztwem w zakresie pozyskiwania funduszy unijnych, ale ostatecznie
uznałem, że mogę sam się tym zająć. Wyznaję zasadę: każda decyzja podjęta dziś, jutro może przynieść efekty.
28 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
To dość trudne w takiej formie pokazać kwintesencję
przedwyborczej, bardzo szczególnej w tym miejscu atmo-
sfery. Najwyraźniej się udało, skoro dostałem informację,
że film reprezentuje Polskę. Za sukces uważam to, że choć
powstał cztery lata temu, nadal intryguje ludzi – mówi re-
żyser.
Swój film kręcił w Mińsku podczas dziesięciodniowego
pobytu. Mieszkał z białoruskimi studentami, przenosił na
ich prośbę ulotki wyborcze Aleksandra Milinkiewicza, bywał
w jego sztabie. Udało mu się przewieźć przez granice dzie-
sięć godzin nagrań, choć białoruscy pogranicznicy bardzo
starali się zniszczyć materiał. Wykasowane zostały tylko
zdjęcia, film na szczęście się zachował.
Warsztat filmowca
Parkos.Media angażuje się w prowadzenie warsztatów
filmowych. – Wspieramy inicjatywę Centrum Informacji Eu-
ropejskiej i Towarzystwa Amicus umożliwiając techniczne
i merytoryczne prowadzenie zajęć oraz wykładów – mówi
Ireneusz Prokopiuk. Tak było w przypadku Międzynarodo-
wych Warsztatów Filmowych „Europejskie Kino Bez Gra-
nic”, które odbyły się w Białymstoku w 2007 r.
Nowym wyzwaniem było przekazanie umiejętności
i wiedzy zdobytej podczas planów zdjęciowych młodym
filmowcom z Polski, Czech, Ukrainy i Białorusi. Jako jeden
z instruktorów poprowadził warsztaty filmowe pod nazwą
„Ve Svete Mladeho Kina!”, które odbyły się w 2006 roku na
Krymie między Teodozją a Primoskiem w ośrodku Gravik.
Efektem działań było powstanie 8 filmów reklamowych, 3
videoartów a także filmu dokumentalnego „Ona” o ukraiń-
skich kobietach.
Filmowa edukacja
Ireneusz Prokopiuk aktywnie działa w Stowarzyszeniu
Edukacji Filmowej, którego podstawowym celem jest przy-
bliżenie młodzieży filmu jako środka i narzędzia ekspresji.
Podlascy filmowcy organizują warsztaty dla młodzieży i zaj-
mują się upowszechnianiem edukacji wizualnej, a także
wspieraniem lokalnych inicjatyw. Oferują również pomoc
młodym twórcom w realizacji autorskich projektów.
Aktualne zainteresowania osób skupionych wokół SEF
wiążą się z architekturą drewnianą Podlasia. Najnowszy
projekt stowarzyszenia zatytułowany jest „Śladami budow-
nictwa drewnianego w gminie Białowieża”. Przedsięwzięcie
ma za zadanie połączyć nowoczesność z folklorem, efekty
będzie można oglądać w muzeach i szkołach.
Podlasie w kadrze
Ireneusz Prokopiuk analizuje swoje korzenie, realizu-
jąc filmy ukazujące Podlasie. „Historie Podlaskie” to cykl
krótkich filmów dokumentujących ginące zwyczaje życia
podbiałostockich wsi. Pokazują one pieczenie chleba na
zakwasie, wędzenie mięsa, wyrabianie koszyków i mio-
teł, produkcję świec i palm wielkanocnych. Projekt został
doceniony przez kapitułę przyznającą stypendia dla mło-
dych twórców. Wśród zrealizowanych przez Ireneusza
Prokopiuka filmów warto także wymienić: „Rudaki” – film
dokumentalny z wyludniającej się wsi na Podlasiu położo-
nej przy granicy polsko-białoruskiej, „Okno na Wschód” to
dokument opisujący nastroje Polaków na kilka dni przed
akcesem do UE, a także „Dziwadło”.
Anna Andrejczuk
Fot. Parkos.Media
Kadry z filmu szkoleniowo-promo-cyjnego Unihouse w Norwegii i Polsce.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 29
DOBRE PRAKTYKI
Nowe ulice – nowe możliwościW Jedwabnem, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego, zrealizowano projekt związany z przebudową ulic. Dzięki temu wzrósł poziom życia mieszkańców, a Jedwabne - wypiękniało.
Inwestycja ta umożliwiła uruchomienie komunikacji au-
tobusowej przeznaczonej do dowozu dzieci do szkoły
podstawowej i gimnazjum w Jedwabnem. Z kolei to przed-
sięwzięcie przyczyniło się do odciążenia odcinka drogi
powiatowej Jedwabne-Wizna. A to dopiero początek listy
korzyści.
Projekt pt. „Przebudowa ulic Kościuszki, Rembielińskie-
go, Nowej, Raginisa, Placu 250-Lecia, Ogrodowej, Konop-
nickiej, 3-go Maja, wraz z budową kanału deszczowego
na terenie miasta Jedwabne” został przygotowany przez
Gminę Jedwabne i złożony 25 kwietnia 2008 r. Roboty
budowlane rozpoczęto w maju 2009 roku, a zakończono
w listopadzie 2009 roku.
– W ramach tego projektu przebudowano 2094,23 mb
nawierzchni ulic: 3-go Maja, Konopnickiej, Kościuszki,
Ogrodowej, Placu 250-lecia, Raginisa, Rembielińskiego
oraz Nowej. Zbudowano również kanał deszczowy w ul.
Kościuszki, Rembielińskiego i Nowej o łącznej długości
367,50 m. Ta inwestycja była niezbędna w Jedwabnem
– mówi Krzysztof Moenke, burmistrz Jedwabnego – Przed-
tem ulice przedstawiały opłakany stan – piach i kamienie.
Obecnie, dzięki zmodernizowanym drogom, nastąpiła po-
prawa jakości życia mieszkańców. Trudno też nie docenić
walorów estetycznych Jedwabnego związanych z realiza-
cją projektu.
Mniej spalin, zdrowsze środowisko
Realizacja projektu przyczyniła się do osiągnięcia wielu
korzyści. Wcześniej drogi gminne miały nawierzchnię bitu-
miczną, brukową i gruntową w złym stanie technicznym,
Projekt: „Przebudowa ulic Kościuszki Rembielińskiego, Nowej, Raginisa, Placu 250-lecia, Ogrodowa, Konopnickiej, 3-go Maja wraz z budową kanału deszczowego na terenie Miasta Jedwabne”
Beneficjent: Gmina JedwabneWartość projektu: 2 459 093,28 złWartość dofinansowania: 1 199 498,36 złCzas realizacji: luty 2009 – listopad 2009
Przebudowa ulic w Jedwab-nem odbyła się w ramach projek-tu RPOWP.
Ulica Raginisa po realizacji projektu
30 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
który był najczęstszą przyczyną licznych awarii pojazdów.
Pasy drogowe z licznymi wybojami powodowały zwiększe-
nie zużycia paliwa, a tym samym pogarszały stan środowi-
ska naturalnego poprzez zwiększoną emisję spalin. Jazda
z szybkością maksymalną 20 km/h wywoływała bardzo
duży hałas, który był uciążliwy dla mieszkańców osiedlo-
nych wzdłuż dróg. Istniejący stan stwarzał zagrożenie nie
tylko dla samochodów, ale również kolidował z ruchem pie-
szych, którzy ze względu na brak wydzielonych chodników,
byli zmuszeni poruszać się bezpośrednio po jezdni. Było
to szczególnie uciążliwe w okresie wzmożonych opadów
deszczu i śniegu. W suchych porach roku przejeżdżają-
ce pojazdy powodowały unoszenie i osiadanie pyłu, co
także utrudniało życie mieszkańcom. Brak dostateczne-
go systemu odprowadzania wód deszczowych powodo-
wał zalewanie powierzchni ulic. Wody opadowe spływały
z powierzchni ulic na tereny przyległe, bądź gromadziły się
w zaniżonych miejscach, powodując utrudnienia w ruchu
kołowym i pieszym.
Dostęp nie tylko do sklepu
Zmodernizowane obecnie odcinki dróg przebiegają
przez teren, gdzie zlokalizowane są liczne podmioty go-
spodarcze, tj. stacja kontroli pojazdów, restauracja, sklep
spożywczy, sklep przemysłowy, warsztat samochodowy,
wynajem środków transportu. Poprzedni stan nawierzchni
utrudniał klientom korzystającym z usług dojazd do placó-
wek handlowych i usługowych. Są to jedne z ważniejszych
Korzyści zrealizowanego projektu:
• poprawa komunikacji,• poprawa stanu sieci dróg lokalnych,• ułatwienie dojazdu do istniejących zakładów pracy,• skrócenie czasu dojazdów i zwiększenie płynności ruchu komunikacyj-
nego,• poprawa struktury gospodarstw poprzez stworzenie dogodniejszych
i bezpieczniejszych warunków komunikacji dla mieszkańców, • zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego poprzez zmniej-
szenie emisji spalin,• zmniejszenie oddziaływań akustycznych,• umożliwienie odprowadzenia wód z ulic,• powstanie nowych miejsc pracy (deklaracje podmiotów gospodar-
czych),• poprawa walorów estetycznych miasta.
Ulica 3 Maja w przebudowie.
Budowa kana-łu deszczowego w ulicy Konopni-ckiej.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 31
DOBRE PRAKTYKI
punktów gospodarczych funkcjonujących w mieście. Klien-
tami są nie tylko mieszkańcy gminy Jedwabne, ale również
mieszkańcy gmin sąsiednich, turyści, goście i przyjezdni.
Zła nawierzchnia ulic nie przyczyniała się do tworzenia
wśród tych osób pozytywnego wizerunku miasta.
Zrealizowany przy wsparciu RPOWP projekt niewątpli-
wie poprawił warunki życia mieszkańców Podlasia. Przebu-
dowa ulic zapewniła integralność sieci drogowej z ulicami:
Wojska Polskiego, Przestrzelskiej, Mickiewicza wraz z dro-
gami powiatowymi. A to z kolei wpływa na rozwój regionu
pod względem gospodarczym. Planowane jest zwiększe-
nie inwestycji lokalnych i zewnętrznych. Modernizacja dróg
przyczyniła się także do podniesienia atrakcyjności tury-
stycznej i tym samym konkurencyjności gminy. Nie brakuje
planów związanych np. z odnową zabytkowego dworku,
wzniesionego ok. 1790 roku (dawny dwór Rembielińskich,
a obecnie lokalne centrum kultury). Trzeba też zaznaczyć,
że Jedwabne ma swoje „święto turystyczne”. Podczas „Dni
Jedwabnego” miejscowość w lipcu każdego roku zmienia
się w wielkie centrum rozrywki, muzyki i tańca.
Urszula Kowalczyk
Zdjęcia: UG Jedwabne
Ulica Koś-ciuszki przed modernizacją.
Ulica Kościuszki w Jedwabnem w trakcie realiza-cji projektu.
Skrzyżowanie ulic Kościuszki i Konopnickiej w trakcie przebu-dowy.
32 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
Z PLACU BUDOWY
Trwają prace wykończeniowe przy Podlaskim Centrum
Dialogu w Drohiczynie. Projekt zakładał przebudowanie
trzech obiektów i jest realizowany przy wsparciu Regional-
nego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego.
Obiekty te to dawne internaty żeńskie i męskie, usytuo-
wane nieopodal zabytkowego zespołu budynków pofran-
ciszkańskich, w których, po remoncie, będzie znajdowało
się Muzeum Diecezjalne oraz Archiwum Diecezjalne. „Pod-
laskie Centrum Dialogu” będzie prowadziło działania m.in.
w zakresie udostępnienia zasobów muzealnych znajdują-
cych się w posiadaniu diecezji drohiczyńskiej oraz archi-
wów diecezjalnych, prowadzenia działalności edukacyjnej
dotyczącej historii Kościoła i państwa na tych terenach
(„Centrum Kultury Kresowej”).
– Nasza diecezja posiada bardzo wiele cennych ekspo-
natów, które przetrwały różne zawieruchy dziejowe – mówi
ks. Jerzy Dylewski z Drohiczyna – W związku z tym prag-
niemy udostępnić zwiedzającym to, co do tej pory było dla
nich nieosiągalne. Planujemy organizowanie wystaw, wer-
nisaży i innego rodzaju spotkań, propagujących zarówno
bogactwo kulturowe, jak i duchowe naszego regionu oraz
dawnych Kresów. W wyremontowanych obiektach będzie
możliwość konserwacji zabytków. Dzięki archiwum diece-
zjalnemu poprowadzone zostaną badania związane z po-
szukiwaniem przodków.
Prace nad realizacją tego projektu dotyczyły głów-
nie remontu budynku dawnego internatu żeńskiego oraz
męskiego (docieplenie ścian, krycie dachu blachą mie-
dzianą, wymiana okien i drzwi), budowy łącznika między
budynkami, budowy budynku infrastruktury pomocniczej.
W ramach tych prac wykonano m.in. ławy fundamentalne,
ściany nadziemne, stolarkę okienną i drzwiową, posadz-
kę oraz dach. Z kolei roboty budowlane i elektryczne ob-
jęły przede wszystkim instalację linii zasilających, montaż
aparatów elektrycznych i opraw, zaś sanitarne – instalację
klimatyzacji, instalację wodno-kanalizacyjną, co. Dostar-
czono również wyposażenie obiektów oraz zakończono
zagospodarowanie terenu pod nową nawierzchnię z kostki
nieregulowanej i kostki brukowej betonowej. Przekopano
i nawieziono glebę, wykonano instalację nawadniającą, za-
łożono trawniki oraz posadzono drzewa i krzewy.
Dzięki projektowi „Podlaskie Centrum Dialogu w Drohi-
czynie” możliwe będzie upowszechnienie zasobów kultu-
rowych regionu. Promowanie regionu jako miejsca atrak-
cyjnego turystycznie ze względu na historię, tradycję,
wielokulturowość, a także walory przyrodnicze już w bar-
dzo realnej perspektywie stanie się w Drohiczynie faktem.
Urszula Kowalczyk
Fot. Dariusz Frydrych
W TROSCE O PRZESZŁOŚĆPowstaje Podlaskie Centrum Dialogu w Drohiczynie
Projekt: Podlaskie Centrum Dialogu w Drohiczynie
Beneficjent: Diecezja DrohiczyńskaWartość projektu: 5 924 100,07 złWartość dofinansowania: 5 035 485,05 złCzas realizacji: marzec 2009 – listopad 2010
„Podlaskie Centrum Dialo-gu” w Drohiczy-nie udostępnia zasoby muzealne oraz archiwalne, a także prowadzi działalność edukacyjną dotyczącą historii Kościoła i państwa na tych terenach.
Budynek w trakcie remontu.
Prace remon-towe wewnątrz budynku.
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 33
Z PLACU BUDOWY
Właściciel firmy, Artur Radecki założył laboratorium
fotograficzne „Foto Futura” w 2002 r. Korzystając
z dotacji unijnych w 2004 r. zmodernizował studio i zakupił
nowoczesny printer cyfrowy oparty na tradycyjnej chemii
fotograficznej. Następnym krokiem było poszerzenie dzia-
łalności firmy o druk cyfrowy i wielkoformatowy. Dotacja
z RPOWP pozwoliła uzyskać dodatkowe środki na rozwój
firmy w tym kierunku.
– W ubiegłym roku doszedłem do wniosku, biorąc pod
uwagę doświadczenia zagranicznych przedsiębiorstw
z branży, że zakład fotograficzny o wąskim profilu nie ma
przyszłości – mówi Artur Radecki. – Firmy muszą teraz za-
pewnić klientom jak najszerszy wachlarz usług. W naszym
przypadku jest to m.in. przetwarzanie na postać cyfrową
wszelkich nośników analogowych (np. przegrywanie ma-
teriałów z systemu VHS na DVD, skanowanie slajdów, ne-
gatywów, retusz i reprodukcja zdjęć. Latem ubiegłego roku
napisałem projekt, który rozwinął naszą działalność przez
zastosowanie nowoczesnych urządzeń oraz wprowadze-
nie procesu zarządzania kolorem.
Fotka w laminacie
Projekt zaowocował powstaniem Centrum Druku „Foto
Futura” przy ul. Waszyngtona 32. Studio wyposażone jest
w najnowsze komputery dedykowane do zastosowań
graficznych, sprzęt fotograficzny wysokiej rozdzielczości,
drukarkę wielkoformatową, laminator, wielofunkcyjne urzą-
dzenie do druku cyfrowego i składania materiałów reklamo-
wych, maszyny do duplikacji i wykonywania nadruków na
CD/DVD oraz do składania foto-książek.
Oprócz tradycyjnych wydruków na papierze fotograficz-
nym, Centrum przyjmuje zlecenia druku cyfrowego na żą-
danie, druku o zmiennych danych w najwyższej dostępnej
na rynku jakości oraz druku wielkoformatowego.
– W ramach projektu pozyskałem laminator do zabezpie-
czenia wydruków i ich usztywnienia – tłumaczy Artur Rade-
cki. – Usługi tej nie oferują inne firmy w regionie o podob-
nym profilu. Centrum daje też do dyspozycji klientom kiosk
samoobsługowy, służący do natychmiastowego wydruku
odbitek z różnego rodzaju nośników cyfrowych.
Nowoczesność w parze z branżą
Podstawą działalności centrum jest zastosowanie urzą-
dzeń pozwalających uzyskać najwyższą dostępną na rynku
jakość druku. Drukarka wielkoformatowa Epson Stylus Pro
9900 Spectro Proofer zapewnia druk i proofing materiałów
o szerokości do 44 cali. Wielofunkcyjny system cyfrowego
obrazowania kolorowego Canon Image Press C1+ gwaran-
tuje wysoką, porównywalną z drukiem offsetowym, jakość
otrzymywanych wielobarwnych wydruków.
– Nowe urządzenia drukujące spełniają normę Fogra
pozwalającą na wykonywanie wydruków, które następnie
mogą być wykorzystywane przez inne drukarnie – mówi
Artur Radecki. – Dzięki temu możemy podjąć współpracę
z innymi podmiotami branży poligraficznej i reklamowej.
Związani ze sztuką
W czerwcu, w ramach promocji nowego studia, „Foto
Futura” zorganizowała warsztaty fotograficzne oraz wy-
stawę Tomasza Tomaszewskiego, laureata Grand Press
Photo 2010. Obecnie firma przygotowuje wystawę zwią-
zaną z obchodami 120-lecia Wodociągów Białostockich.
Ekspozycja składająca się ze zdjęć prezentowanych pod
kaskadą wody, będzie wystawiona na Rynku Kościuszki
w Białymstoku.
Ostatni etap realizowanego przez „Foto Futura” projektu
w ramach RPOWP to otwarcie sklepu internetowego www.
futura.pl oraz stworzenie systemu bezpośredniego dostar-
czania zamówień.
Karol Usakiewicz
Zdjęcie: Centrum Druku „Foto Futura” Artur P. Radecki
Druk i fotografia w wersji cyfrowej
Projekt: Rozbudowa przedsiębiorstwa „Foto Futura” - stworzenie cyfrowego centrum druku i fotografii
Beneficjent: Centrum Druku „Foto Futura” Artur P. RadeckiWartość projektu: 662 236,61 złWartość dofinansowania: 352 782,95 złCzas realizacji: marzec 2010 – grudzień 2010
Nowe białostockie studio „Foto Futura” przy ul. Waszyngtona 32 umożliwia w jednym
punkcie cyfrowe przetwarzania materiałów i druk na różnych nośnikach.
Centrum Druku „Foto Futura” przy ul. Waszyngtona 32 w Białymstoku, działające od kwietnia 2010 r., oferuje klientom kompleksową obsługę w za-kresie cyfrowego przetwarzania materiałów i dru-ku na różnych nośnikach.
W lipcu dobiegła końca budowa nowego oddziału
przedsiębiorstwa w Zambrowie. Inwestycja opiewa-
jąca na prawie 6 milionów złotych (z tego 2,25 mln zł to
środki unijne) jest częścią strategii firmy, mającej na celu
zapewnienie pełnej obsługi klientów z rejonu Łomży, Śnia-
dowa i Zambrowa. W przyszłym roku zakończony zostanie
drugi projekt współfinansowany ze środków Unii Europej-
skiej, który zakłada modernizację linii produkcyjnej betonu
komórkowego w głównym zakładzie firmy w Śniadowie.
Nowoczesne wyroby
Utworzenie nowego oddziału firmy w Zambrowie ułatwia
klientom z tego miasta i jego okolic dostęp do produktów
oferowanych przez Prefbet. Poprawa warunków sprzedaży
połączona została z uruchomieniem w Zambrowie zau-
tomatyzowanej linii produkcji betonu towarowego. Dzięki
niej oddział wytwarza nowoczesne wyroby, np. bloczek
betonowy z przekładką termiczną, którego zastosowanie
w budownictwie eliminuje konieczność docieplania ścian
fundamentowych budynków.
– Nowy oddział z każdym dniem mocniej zaznacza swoją
obecność na zambrowskim rynku – ocenia Michał Szcze-
pankowski, dyrektor handlowy Prefbetu. – Produkowane
są tu bloczki fundamentowe, pustaki szalunkowe i stro-
powe oraz bloczek betonowy termoizolacyjny, nowatorski
produkt nie tylko na rynku podlaskim, ale również w kraju.
Zambrowski oddział oferuje także beton towarowy, bloczki
betonowe B6 i B4 oraz płyty ekologiczne.
Innowacyjne techniki produkcji
Drugi projekt w ramach RPOWP o wartości ponad 6 mi-
lionów złotych realizowany jest w głównym zakładzie firmy
w Śniadowie. Polega on na wdrożeniu innowacyjnych tech-
nik automatyzacji procesu produkcji betonu komórkowego.
Inwestycja zostanie zakończona w czerwcu przyszłego
roku. W ramach projektu wykonano już linię krojenia be-
tonu oraz zestawy den i form zalewowych. W drugim eta-
pie modernizacji zakładu powstanie linia obiegu zestawów
autoklawowych (ciśnieniowych) i zalewowych oraz linia do
paletyzacji gotowych wyrobów.
Uruchomienie nowej linii krojenia to najlepszy przykład
zastosowania innowacyjnych technik produkcyjnych. Dzię-
ki wdrożeniu automatyzacji w procesie krojenia, wyroby
z betonu komórkowego charakteryzują się dokładnością
wymiarów. Na życzenie klienta można też odpowiednio
umieścić uchwyty w bloczkach.
Karol Usakiewicz
Zdjęcia: P.P.B. Prefbet Sp. z o.o. w Śniadowie
MODERNIZACJA I ROZWÓJ
Projekt: Zastosowanie innowacyjnych technik automatyzacji procesu produkcji betonu komórkowego w firmie Prefbet
Beneficjent: P.P.B. Prefbet Sp. z o.o. w ŚniadowieWartość projektu: 6 073 160,00 złWartość dofinansowania: 2 289 880,00 złCzas realizacji: listopad 2009 – czerwiec 2011
Nowy oddział Prefbetu w Zambrowie – na pierwszym planie: wibropra-sa „Nova 51”.
Projekt: Rozbudowa przedsiębiorstwa Prefbet Śniadowo – utworzenie nowego oddziału w Zambrowie i inwestycje w innowacje
Beneficjent: P.P.B. Prefbet Sp. z o.o. w ŚniadowieWartość projektu: 5 936 519,99 złWartość dofinansowania: 2 250 038,40 złCzas realizacji: październik 2009 – czerwiec 2010
Projekty realizowane w ramach RPOWP pomagają przedsiębiorstwu Prefbet w Śniadowie,
zmodernizować linię produkcyjną oraz rozwinąć system obsługi klienta.
Rozmach inwestycyjny z RPOWP
Michał Szczepankowski, dyrektor handlowy P.P.B. Prefbet w Śniadowie:Obecnie realizowany jest kolejny etap projektu związany z modernizacją urządzeń do paletyzacji. Dzięki zastoso-waniu innowacyjnych technologii i automatyzacji, wyroby z betonu komórkowego w naszym zakładzie będą produko-wane z zachowaniem dokładnych parametrów. Wynikiem uczestnictwa w projektach realizowanych w ramach RPO-
WP jest wdrożenie w naszej firmie najnowocześniejszych technik produk-cji. Wpływa to na wzrost konkurencyjności oferowanych przez Prefbet produktów i usług.
34 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
Z PLACU BUDOWY
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 35
Z PLACU BUDOWY
W każdym szpitalu zapewnienie wysokiego poziomu
profilaktyki zdrowotnej wiąże się z zakupem no-
woczesnej aparatury medycznej. Bardzo często koszty
związane z modernizacją specjalistycznego sprzętu prze-
wyższają możliwości finansowe niejednego zakładu opieki
zdrowotnej. Jednak nie ma bariery, której nie da się po-
konać. Przekonali się o tym pacjenci szpitala w Mońkach,
który pozyskał środki na refundację zakupionego sprzętu
i urządzeń medycznych w ramach Regionalnego Progra-
mu Operacyjnego Województwa Podlaskiego. – Wcześ-
niejszy zakup aparatury medycznej był w 90 procentach
refundowany ze środków pozyskanych w ramach RPOWP.
Reszta kosztów została pokryta z budżetu szpitala. Bez
możliwości pozyskania tych środków modernizacja sprzętu
i urządzeń medycznych nie byłaby możliwa na tak szero-
ką skalę – podkreśla dr Anna Bańkowska-Łuksza, dyrektor
Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
w Mońkach.
Dobro pacjenta i korzyści szpitala
Nowoczesna aparatura medyczna w dużej mierze
usprawniła funkcjonowanie szpitala, jednocześnie posze-
rzając zakres świadczonych usług medycznych. Zakupiony
aparat RTG wraz z ucyfrowieniem pozwala zarejestrować
wyniki badań na dyskach CD. Dzięki temu szpital nie po-
nosi ogromnych kosztów, związanych z zakupem rentge-
nowskich klisz i utrzymaniem pracowni fotograficznej. Poza
tym lekarz może błyskawicznie, drogą mailową, przesłać
wyniki badań od innego zakładu w celu przeprowadzenia
dodatkowych konsultacji.
Z kolei aparat RTG z ramieniem C umożliwia wykona-
nie zdjęć rentgenowskich w czasie trwania operacji. Le-
karze mogą zweryfikować efekty swojej pracy i poprawić
ewentualne błędy, co zwiększa szansę na bezbłędne prze-
prowadzenie zabiegu. Kolejnym nabytkiem szpitala jest
przyłóżkowy, mobilny aparat RTG, który zwiększa komfort
hospitalizacji pacjenta. Zdjęcia rentgenowskie wykonywane
są bez konieczności przemieszczenia pacjenta z łóżka, nie
narażając go na ból lub spowodowanie dodatkowych ura-
zów.
Ze środków pozyskanych z RPOWP zrefundowano
także zakup insuflatora z wyposażeniem, analizatora labo-
ratoryjnego oraz aparatów do znieczulenia, dzięki czemu
zwiększył się komfort i bezpieczeństwo diagnozowania pa-
cjentów i wykonywania zabiegów operacyjnych.
Bardzo cennym zakupem – usprawniającym prace po-
radni bólu szpitala – był aparat do termolezji. Dzięki tej
aparaturze możliwe jest skuteczne leczenie bólów po-
operacyjnych, kręgosłupa, jak i bólów fantomowych oraz
onkologicznych. Zabieg operacyjny przy użyciu aparatu do
termolezji trwa ok. 1,5 godziny, podczas którego unieczyn-
niany jest nerw odpowiedzialny za powstawanie dolegliwe-
go bólu. Najważniejsze jest że pacjenci, którzy uskarżali
się miesiącami na dokuczliwe bóle, na które nieskutecznie
działały drogie leki przeciwbólowe, mogą znowu cieszyć
się życiem.
Radosław Zieniewicz
Fot. SP ZOZ w Mońkach
SZPITAL NA MIARĘ XXI WIEKU
Projekt: Podniesienie jakości i poprawa dostępu do specjalistycznych usług medycznych w SP ZOZ Mońki poprzez zakup sprzętu medycznego
Beneficjent: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w MońkachWartość projektu: 1 251 000,20 złWartość dofinansowania: 1 069 286,50 złCzas realizacji: grudzień 2008 – grudzień 2010
Nowo zakupiona aparatura medyczna nie tylko skróciła czas oczekiwania pacjentów na zabiegi
i podniosła jakość ich wykonywania, ale też poszerzyła wachlarz usług medycznych,
oferowanych przez szpital w Mońkach.
Nowoczes-na aparatura podwyższyła komfort oraz szybkość obsługi pacjentów.
Szpital dzięki zakupionym sprzętom i urządzeniom medycznym poszerzył wachlarz usług medycznych, co przyczyniło się do pozyskania nowych pacjen-tów.
36 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
DOBRE PRAKTYKI
Firma ANATEX
działa na rynku
od roku 1991.
W 2009 roku
rozpoczęli Państwo
starania o dofinan-
sowanie z funduszy
RPOWP dwóch in-
westycji. Czego
dotyczyły te pro-
jekty?
Tak, nasza fir-
ma działa na rynku od prawie 20 lat. Zaczynaliśmy jako
niewielkie przedsiębiorstwo remontowo-budowlane. W
tamtych czasach praca wyglądała trochę inaczej. Obecnie
technologia poszła do przodu niewymiernie. Aby pozostać
konkurencyjnym na i tak nasyconym rynku, należy wyko-
rzystywać dostępne możliwości techniczno–naukowe i co
najważniejsze poszerzać ofertę usługową. Polityką naszej
firmy jest nieustanny rozwój. Ten fakt przesądził o decyzji
dotyczącej zakupu kolejnych maszyn, dźwigu terenowego
oraz mobilnego stanowiska utylizacji żelbetu i gruzu bu-
dowlanego. Obraliśmy ten konkretny tor rozwoju, a decyzje
podjęte do tej pory okazały się trafne.
Z jakich względów zdecydowali się Państwo na te
konkretne kierunki rozwoju?
Chcieliśmy uskutecznić utrzymanie profesjonalnej dy-
namiki inwestycji oraz poszerzyć naszą ofertę, redukując
jednocześnie koszty własne. Ponadto, zależy nam na ogra-
niczeniu uciążliwości naszej branży we wszystkich kompo-
nentach środowiska. Od pewnego czasu nastała moda na
ekologie, recykling. Ten trend zainspirował nas do działań
w tym kierunku. W tej chwili większość odpadów będących
rezultatem działań wyburzeniowych, jest powtórnie wyko-
rzystywana.
Jakie korzyści przyniosły firmie te inwestycje?
Znaczne. Od pewnego czasu zauważyliśmy duży wzrost
kosztów składowania odpadów budowlanych. Koszty te
wzrastają z roku na rok coraz bardziej. W tej chwili potrze-
ba organizowania miejsca, w którym możliwe jest ich skła-
–
–
–
dowanie, została wyeliminowana. Gruz oraz inne materiały
powstałe w wyniku procesów wyburzeniowych budynków
przeznaczonych do rozbiórki, zostają przerobione na kru-
szywo, które może być z powodzeniem wykorzystywane
przy budowie niektórych elementów konstrukcyjnych dróg,
placów czy ulic. Dodatkowo, dzięki tej technologii uzyska-
liśmy możliwość odzyskiwania stali zbrojeniowej z przekru-
szonych bloków betonowych.
Zakup własnego dźwigu przyczynił się do rozbudowy
naszego parku maszynowego. Poza tym, pozwolił zredu-
kować zewnętrzne usługi dźwigowe. Niejednokrotnie zda-
rzało się tak, że wypożyczony sprzęt stał bezużytecznie na
placu budowy, bo akurat w tym dniu, w danej chwili nie był
potrzebny. Bywały też sytuacje, kiedy musieliśmy czekać
na maszynę, bo nie było możliwości jej wynajmu. To wiąza-
ło się oczywiście ze stratami finansowymi. Kupując dźwig
mamy go zawsze do dyspozycji, obniżając jednocześnie
koszty własne. Ponadto, zakup dźwigu wpłynął na popra-
wę bezpieczeństwa pracy, podczas robót budowlanych.
Rozumiem, że koszt wypożyczenia takiego sprzętu
jest wysoki.
Tak, to są bardzo duże koszty. Niemalże 20 proc. kosz-
tów własnych wiążących się z daną inwestycją, to koszt
wynajmu sprzętu. Także, jak już wspomniałem w tej kwestii
poczyniliśmy duże oszczędności. Reasumując, inwestycja
w ten konkretny sprzęt była decyzją trafną.
W województwie podlaskim, na rynku pracy panuje
dość duża konkurencja. Czy te inwestycje dały możli-
wość stworzenia nowych miejsc pracy?
Oczywiście. Zakup nowego sprzętu, wygenerował po-
trzebę stworzenia nowych miejsc pracy. Zatrudniliśmy
kolejne 10 osób, głównie operatorów ciężkiego sprzętu
budowlanego.
Proszę nam zdradzić, kto był pomysłodawcą tego
przedsięwzięcia?
Przysłowiową kropkę nad „i” jako prezes firmy zawsze
stawiam ja. Tak było i w tym przypadku. Jednak zanim
podjąłem decyzję, odbyłem szereg konsultacji zarówno
z dyrektorem technicznym firmy, Piotrem Chomczykiem,
–
–
–
Stawiamy na rozwój.Z prezesem firmy ANATEX, Anatolem Chomczykiem na temat najnowszych inwestycji, rozmawia Alicja Pietrowska-Łobejko.
Prezes firmy ANATEX, inż. Anatol Chom-czyk.
Fot. Anatex
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 37
DOBRE PRAKTYKI
jak też z kierownikami budów. Także można powiedzieć, że
w kwestii tych inwestycji zarówno pomysł jak i ostateczna
decyzja są wynikiem współpracy wszystkich osób zatrud-
nionych w firmie.
Z czego zrodził się pomysł na te konkretne inwe-
stycje?
Z naszych potrzeb.
Planują Państwo kolejne inwestycje?
Konkurencja na rynku jest bardzo duża. W obecnych
czasach sukcesywne doinwestowywanie stało się jednym
z najważniejszych zadań dla firmy, gdyż może stanowić
o jej „być albo nie być”. Coraz powszechniejszy staje się
pogląd, że do osiągnięcia sukcesu zawodowego w obec-
nych czasach nie wystarczą tylko dobre chęci. Aby klient
zdecydował o wyborze konkretnej firmy jako wykonaw-
cy inwestycji, trzeba wiedzieć i oferować więcej niż inni.
W niedalekiej przyszłości planujemy zakupić kolejny dźwig
oraz dźwig wieżowy stacjonarny. Rozważamy też moż-
liwość rozpoczęcia starań o dofinansowanie zakupu no-
wego, zaawansowanego systemu komunikacji wewnątrz
firmy. Biorąc pod uwagę tempo rozwoju przedsiębiorstwa,
profesjonalny system zredukuje koszty komunikacji we-
wnętrznej.
Według powszechnej opinii, biurokracja jest zjawi-
skiem najczęściej hamującym rozwój przedsiębiorczości
w Polsce. Proszę powiedzieć jak przebiegał proces sta-
rań o dofinansowanie tych inwestycji?
Sam proces przebiegał sprawnie. Działania rozpoczę-
liśmy od przeglądu dostępnych źródeł dofinansowania.
Każde województwo, w ramach Regionalnych Programów
Operacyjnych, stosuje swoje zasady i warunki przyznania
wsparcia. Należy pamiętać, że projekt musi być przemy-
ślany, zgodny z założeniami programu, w którym staramy
się o dofinansowanie. Na rozpatrzenie wniosku czeka się
zgodnie z terminem podanym przez Urząd w regulaminie
danego programu. Reguły są jasno sformułowane, co uła-
twia określenie strategii działania firmy.
Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę przygoto-
wując taki wniosek?
Na staranne przygotowanie dokumentów, zgodne z wy-
mogami dokumentacji konkursowej, spójność przedsta-
wianych informacji oraz na kryteria wyboru projektów tak,
aby we wniosku jasno przedstawić informacje pozwalają-
ce na przeprowadzenie oceny. Ważne jest także, żeby nie
ulec wizji „taniego kupna”, dzięki dotacji. Przy planowaniu
elementów projektu należy wybierać sprzęt o parametrach
–
–
–
–
adekwatnych do potrzeb firmy. Perspektywa dotacji może
zachęcać do wyboru maszyn i urządzeń przewymiarowa-
nych, a przez to droższych, co w ostatecznym rozrachun-
ku prowadzi do tego, iż przy projekcie współfinansowanym
beneficjent może wydać kwotę porównywalną do tej, jaką
wydałby kupując sprzęt z własnych środków.
Czy korzystali Państwo z innych możliwości dofi-
nansowania?
Tak. W przeszłości, dzięki dostępnym funduszom zain-
westowaliśmy w zakup koparki. Przeprowadziliśmy także
szereg działań doszkalających.
Czy kierując się własnym doświadczeniem, poleca
Pan rozpoczęcie starań o dofinansowanie innym przed-
siębiorstwom?
Jak najbardziej. Należy rozważyć każdą dostępną moż-
liwość dofinansowania, dużych czy też mniejszych przed-
sięwzięć. Oczywiście w tej kwestii, wszystko zależne jest
od budżetu własnego. Niemniej, możliwość korzystania
z dotacji jest dużym ułatwieniem i możliwością na rozwój
potencjału firmy. Jest również ciekawym doświadczeniem,
dla firmy i pracowników zaangażowanych w przygotowa-
nie projektu. Uważam, że takie doświadczenie przyda się
każdemu przedsiębiorcy. Tym bardziej, jeśli proces starań
zakończony jest wynikiem pozytywnym. W tym przypadku
pozyskaniem funduszy.
Jak wyobraża Pan sobie firmę ANATEX w przyszło-
ści, za 10 lat?
Dobre pytanie. Odpowiedź na nie, nie jest skomplikowa-
na. Przyszłość to dobra pozycja firmy na rynku, która jest
efektem pracy całego zespołu ANATEX. To zaangażowa-
nie, kompetencja i profesjonalizm pracowników połączony
z mądrym zarządzaniem jest wyznacznikiem sukcesu. Tak-
że odpowiedź wydaje się oczywista. Ciągły rozwój firmy,
spełnianie najwyższych standardów budownictwa, oczeki-
wań klientów– to wszystko, co buduje markę. Chcielibyśmy,
by ANATEX był miejscem możliwości rozwoju zawodowe-
go, realizacji ambicji, wymiany wspólnych doświadczeń.
Aby przyciągał absolwentów naszych uczelni, a ich poten-
cjał mógł pozostać tutaj, być siłą naszego regionu. Mam
nadzieję także, że efekt naszej pracy będzie cieszył nie
tylko pracowników, inwestorów, ale każdego mieszkańca,
a realizacje ANATEXU staną się wizytówką naszego regio-
nu. Bo choć budujemy w całej Polsce to miejsce, z którego
się wywodzę jest mi najbliższe.
Życzę powodzenia w realizacji dalszych planów.
Dziękuję za rozmowę.
–
–
–
–
38 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
LUDZIE i DOŚWIADCZENIA
Jak to się stało, że w 2007 r. Ciechanowiec został
laureatem w rankingu Ministerstwa Rozwoju Regionalne-
go i Gazety Prawnej „Europejska Gmina – Europejskie
Miasto”?
W pierwszym rzędzie wynika to z naszych potrzeb. Po
drugie to efekt tego, że startujemy w kolejnych konkursach,
piszemy i składamy wnioski, ciągle szukamy nowych moż-
liwości. Bardzo rzadko się zdarza, że odpadamy. Bywa, że
przy pierwszym rozdaniu coś jest niedopracowane, cze-
goś nie wiedzieliśmy, nie uwzględniliśmy - tak jest nie tylko
w RPOWP, ale przy schetynówkach czy PROWie. Jeżeli
coś się nie uda, dopracowujemy wnioski i przy kolejnym
rozdaniu przechodzimy, najczęściej już z wyższymi kwotami
dofinansowania, bo zdobyte doświadczenia dają wiedzę,
co tak naprawdę można osiągnąć. Dzięki temu nadrabiamy
też to, czego nie udało się zrealizować, gdy składaliśmy
wniosek po raz pierwszy, np. możemy zbudować dłuższy
czy szerszy odcinek drogi.
Jest Pan burmistrzem pierwszą kadencję. Kandydu-
jąc na to stanowisko, wiedział Pan, że będzie korzystał
z tych funduszy?
Wszystko na to wskazywało. Już wcześniej, przez kilka
lat działałem w stowarzyszeniu, które korzystało z różne-
go rodzaju dofinansowań na rozmaite projekty. Wsparcie
otrzymywaliśmy od dużych organizacji pozarządowych:
Fundacji Wspomagania Wsi, Polsko-Amerykańskiej Fun-
dacji Wolności, Fundacji Batorego, Akademii Rozwoju Fi-
–
–
lantropii - do dzisiaj korzystamy z tych środków. Baliśmy
się natomiast korzystania z funduszy unijnych ze względu
na skomplikowane procedury. Z dzisiejszej perspektywy
widać jednak, że nie było czego się bać.
W Gminie Ciechanowiec niedługo będziecie realizo-
wać szósty projekt z samego tylko RPOWP. Jak mógłby
Pan zachęcić samorządowców innych gmin, aby chcieli
korzystać z okazji jaką daje RPOWP?
Podstawą są pracownicy. Trzeba ich przeszkolić i za-
chęcić, aby chcieli pisać wnioski.
Tajemnica leży po stronie odpowiedniej kadry?
Oczywiście, bez nich uczestnictwo Ciechanowca w ta-
kiej liczbie projektów nie byłoby możliwe.
Pan sam nie pisze wniosków?
Zdarzyło mi się. Pamiętam jak pierwszego dnia po
wejściu na urząd upływał termin złożenia wniosku na do-
finansowanie przedszkola. Termin co prawda minął, ale
został przedłużony o kilka dni. Pracownicy donosili mi dane
szczegółowe, a ja to łączyłem w całość. To był nasz pierw-
szy wniosek, który przeszedł.
Później szły ich dosłownie dziesiątki, bo korzystamy ze
wszystkich możliwych programów jakie tylko są: zarów-
no z RPOWP jak i z PROWu, wykorzystujemy fundusze
PARPu i wiele innych. Z Polski Wschodniej jesteśmy jedy-
ną gminą w województwie, która sięgnęła po te fundusze
na „projekty miękkie”, a przy okazji włączyliśmy w to także
gminy sąsiednie.
Ciechanowiec znajduje się na pograniczu województw
i powiatów, i w zależności od programu składamy wnioski
z innymi gminami, także spoza województwa podlaskie-
go. Dobrym przykładem z zakresu RPOWP jest wniosek
z Gminą Perlejewo – jesteśmy połączeni tą samą rzeką
i w ramach troski o przyrodę i służby, które mają ją chronić,
wystąpiliśmy o dofinansowanie drugiego już w tej kadencji
nowego wozu strażackiego. Co roku kupujemy jeden wóz
strażacki, dzięki czemu nasze ochotnicze straże, dziś pra-
cują na sprzęcie profesjonalnym.
Przy tych anomaliach pogodowych, które są coraz
częstsze, straż pożarna staje się kluczową służbą.
–
–
–
–
Ciągle szukamy nowych możliwości
Z burmistrzem Ciechanowca Mirosławem Reczko o sposobach i możliwościach wykorzystania w gminie środków z RPOWP rozmawia Jarek Żukowski
ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010 • 39
LUDZIE I DOŚWIADCZENIA
To prawda. Staramy się czytać te znaki i nie czekając
na wytyczne działać. Obserwując śnieżną zimę, kupiliśmy
pompy, bo spodziewaliśmy się podtopień. Obecnie zamó-
wiliśmy też łódź, bo w powiecie straż zawodowa takiej nie
ma. Bierzemy to na siebie, bo akwen i rzeka leżą na naszym
terenie. Wcześniej zakupiliśmy wszystkim jednostkom piły
motorowe, bo ich brakowało, a przy ciągłych wichurach, są
one niezbędne do usuwania wiatrołomów. No i wymienia-
my wozy – zostały nam już tylko dwie jednostki do wypo-
sażenia w nowoczesne samochody. To są wozy używane,
ale sprawne, pewne, które pojeżdżą jeszcze, a zastępują
stare, wysłużone żuki.
Gmina Ciechanowiec zrealizowała bądź realizuje aż
sześć projektów w ramach RPOWP. Jakiego rodzaju są
to inwestycje?
Staramy się, aby były one zróżnicowane, bo program
daje możliwość dofinansowania działań w różnych sfe-
rach działania gminy. Przebudowaliśmy w Ciechanowcu
ulicę 11 listopada wraz z parkingiem przy OSP oraz prze-
budowaliśmy drogę w miejscowości Skórzec. Z pieniędzy
RPOWP wybudowana została hala sportowa przy gimna-
zjum w Ciechanowcu, a obecnie trwa termomodernizacja
budynku szkoły podstawowej w mieście. Wspominałem
już o wyposażeniu dla OSP w ramach budowy systemu
bezpieczeństwa doliny Bugu i Nurca. Ostatni z podjętych
projektów to kontynuacja zamykania wydzielonej części
składowiska odpadów w Nowodworach i likwidacja niele-
galnych wysypisk na terenie gminy. Razem wszystkie in-
westycje będą kosztować 10,5 mln zł, a dofinansowanie
wyniesie 6,5 mln zł. Siódmy wniosek jest w trakcie przy-
gotowania.
W niezwykłym trybie realizowany był projekt hali
sportowej…
Potrzeba hali istniała w mieście od lat. Napisaliśmy
wniosek, uaktualnili stary projekt i złożyli go do Urzędu
Marszałkowskiego. Niestety , na początku nie zdołaliśmy
się zakwalifikować, bo było zbyt wielu chętnych w tym
konkursie. Istniało natomiast prawdopodobieństwo, że
w skutek oszczędności poczynionych przy realizacji pro-
jektów, znajdą się środki i na naszą halę. Natychmiast po
ogłoszeniu wyniku konkursu, zaryzykowałem i ogłosiłem
przetarg na budowę hali. To była bardzo dobra pora, wów-
czas wykonawcy szukali zleceń, miałem więc bardzo dobrą
cenę inwestycji i zaoszczędziliśmy kilkadziesiąt procent za-
kładanej sumy. Ruszyliśmy do prac, nie mając gwarancji,
że wspomniane oszczędności będą miały miejsce. Tempo
mieliśmy zawrotne i praktycznie, kiedy okazało się, że pie-
niądze są i możemy podpisać umowę – hala już stała. Dziś
–
–
jest częścią kompleksu sportowego, bo obok niej znajduje
się boisko Orlik, wybudowane rok wcześniej.
Na czym polega projekt budowy systemu bezpie-
czeństwa doliny Bugu i Nurca?
To jest projekt, który realizujemy z Gminą Perlejewo z są-
siedniego powiatu. Łączą nas rzeki, wokół nich są obszary
chronione, a my korzystamy z działania w ramach ochrony
środowiska. Pierwotnie przygotowaliśmy wniosek sami.
Grupa gmin z powiatu siemiatyckiego również przygotowa-
ła analogiczny wniosek, ale po zsumowaniu potrzeb, oka-
zało się, że wnioskowana kwota jest zbyt wysoka i musieli
kogoś odłączyć. W ten sposób Perlejewo trafiło do nas, ale
zarówno i my, jak i gminy z siemiatyckiego otrzymaliśmy
w konkursie maksymalną liczbę punktów. W naszym wy-
padku chodzi o ciężki samochód gaśniczy oraz średni ze-
staw do ratownictwa drogowego. Dzięki temu wyposażymy
kolejną, trzecią już jednostkę systemu KSRG, potrzebną ze
względu na zagrożenia i wielkość gminy.
To wyposażanie OSP w nowy sprzęt ma także inny wy-
miar. Duch strażacki bardzo w gminie się ożywił, budowane
–
Siedziba Urzędu Gminy w Ciecha-nowcu.
Widok zmoder-nizowanej ulicy 11 listopada w Ciecha-nowcu.
40 • ZMIENIAMY PODLASKIE nr 4/2010
LUDZIE i DOŚWIADCZENIA
są świetlice przy remizach, część z nich jest finansowana
z PROW-u. Prace wykonują praktycznie sami strażacy i nie
ma jednostki, w której coś by się nie działo. OSP są pierw-
szymi organizacjami pozarządowymi, które działają na na-
szym terenie, wokół świetlic skupia się życie społeczności,
mają one znaczenie kulturotwórcze. W ramach programu
„Działaj lokalnie” oddziały OSP mogą starać się o pieniądze
na tego typu infrastrukturę – wyposażenie kuchni, biblioteki
i to robią, co służy wszystkim mieszkańcom.
Ostatni projekt dotyczy składowisk odpadów.
Od początku mojej kadencji staramy się uregulować
sprawę gospodarki odpadami. Był taki okres, że przy każ-
dej wsi znajdowało się składowisko odpadów. Dziś trzeba je
likwidować, co przy udziale środków Gminnego Funduszu
Ochrony Środowiska udało się realizować po kilka na rok.
To jest proces – mieliśmy ich ponad trzydzieści, dziś zosta-
ło nam ich ok. połowy do zlikwidowania. W ramach pro-
jektu z RPOWP oprócz rekultywacji, chcemy zlikwidować
wszystkie składowiska. Przy czym pewne rzeczy zazębiają
się o siebie. To dobrze widać przy termomodernizacji szkoły
podstawowej. Przez trzy lata wymienialiśmy okna w szkole
ze swoich środków, ale mogliśmy to zakwalifikować jako
wkład własny do projektu termomodernizacji szkoły.
–
Podobnie jest i w tym wniosku. W zeszłym roku mieliśmy
akcję czyszczenia naszego zalewu. Od siedemnastu lat nie
był czyszczony. Piasek naniesiony przez rzekę usuwaliśmy
z dna zbiornika i przewoziliśmy na składowiska w celu re-
kultywacji. Kwoty wydane w ten sposób stały się wkładem
własnym w projekcie. Jeden projekt lub działanie może
wspierać kolejny projekt.
Jest możliwe takie zarządzanie potrzebami gminy,
aby jak najszerzej korzystać z funduszy unijnych?
Jeśli tylko programy są w stanie pomagać w realizacji
naszych potrzeb, uczestniczymy w konkursach, bo daje
to duże efekty. Kolejne działania zazębiają się, dopełniają,
wynikają jedno z drugiego a dużą część z nich udaje się fi-
nansować z programów unijnych. Teraz będziemy składać
kolejny wniosek na stworzenie bulwarów wokół naszego
zalewu w mieście. Nie byłoby to możliwe, bez wcześniej-
szego uporządkowania sprawy czystości zalewu, a jak już
wspomniałem pozyskany piasek posłużył do rekultywacji
składowisk odpadów w ramach projektu z RPOWP. Jak
tylko skończymy przebudowę mostu na rzece, mamy na-
dzieję ruszyć z bulwarami.
Czy przykład Urzędu Gminy, który tak chętnie korzy-
sta ze środków unijnych promieniuje na mieszkańców?
Tak, zarówno mieszkańcy jak inne jednostki: nasze dwie
parafie, Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu i o ile wiem
szereg rolników oraz przedsiębiorców uzyskało wsparcie
z różnych programów. Wspólnie z mieszkańcami uzysku-
jemy bardzo wysokie kwoty.
Gmina w przebudowie?
W tym roku jest to prawdziwy plac budowy. Mamy w tej
chwili rozpoczętych 10 inwestycji, a w przyszłym tygodniu
rusza pięć kolejnych. A to jeszcze nie koniec roku, trwa-
ją przygotowania do następnych. Między tym wszystkim
trzeba biegać, rozmawiać, uzgadniać. Oprócz projektów
z RPOWP są też schetynówki, drugi Orlik, dużo się dzieje.
W tym inwestycyjnym zamieszaniu – starcza jeszcze
sił i czasu na kajak?
Musi. Co ranek staram się pływać po Nurcu i oglądać,
jak wygląda moja gmina od strony rzeki. Wyławiam też
zwykle kilka plastikowych butelek z wody na pamiątkę, ale
przede wszystkim pływam.
Dziękuję za rozmowę.
Zdjęcia:
Zbigniew Poniatowski UG w Ciechanowcu
–
–
–
–
–
Trwają prace termoizolacyjne w szkole podsta-wowej w Ciecha-nowcu.
Nowa hala sportowa gim-nazjum została oddana do użyt-ku z początkiem roku szkolnego 2009/2010.
Punkt informacji w Suwałkach ul. Kościuszki 62czynny pon., wt. 10.00-18.00, śr., czw., pt. 8.00-16.00oraz w każdą pierwszą sobotę miesiąca w godz. 10.00-14.00tel. (87) 563 03 09, faks (87) 563 00 [email protected]
Punkt informacji w Białymstoku ul. Handlowa 6czynny pon. 8.00-16.00, wt.-pt. 7.30-15.30infolinia 0 8013 0 [email protected]
Punkt informacji w Łomżyul. Polowa 53czynny pon., wt. 10.00-18.00, śr., czw., pt. 8.00-16.00oraz w każdą pierwszą sobotę miesiąca w godz. 10.00-14.00tel. (86) 215 16 90, faks (86) 215 16 [email protected]
Więcej informacji o RPOWP
www.rpowp.wrotapodlasia.plZobacz także
Punkty informacyjne świadczą bezpłatne usługi informacyjne dotyczące możliwości pozyskiwania dotacji z Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013. Ponadto można tam otrzymać informacje dotyczące wniosku oraz wzory dokumentów. Informacje można uzyskać osobiście, drogą telefoniczną oraz mailową. Konsultanci dostępni są pod numerami telefonów w godzinach otwarcia punktów.