Upload
forfarmers
View
264
Download
12
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
VOertaal
Uit
gav
e v
an
Fo
rFa
rm
er
s N
ed
er
laN
d
NR 22016
maatregelen tijdens hittestress 2
sturen op een lage kostprijs per kilo melk 4
“Efficiënt boeren is een must”
reportage familie van der Kolk 14
extra maatregelen tijdens hittestress
Tijdens hittestress verdienen uw dieren
extra aandacht en ondersteuning.
Hittestress treedt niet alleen op tijdens
die paar tropische zomerdagen dat het
boven de 30 graden is. Bij een tempera-
tuur van 23 graden en een hoge lucht-
vochtigheid (>80%) kunnen koeien al
last hebben van hittestress. Dit geldt
niet alleen voor de melkgevende koeien,
ook droogstaande koeien en jongvee
lijden onder hittestress.
actueel nieuws
typische verschijnselen van hittestress
zijn een lagere voeropname, lagere
melkproductie en ‘pompende’ koeien.
met als gevolg een verhoogd risico op
pensverzuring (meer kans op klauw
problemen), verminderde activiteit
(lagere bezoekfrequentie melkrobot), en
het optreden van een energietekort
(verminderde gezondheid en vruchtbaar
heid). Kortom, het is belangrijk om de
negatieve gevolgen van hittestress zoveel
mogelijk te minimaliseren.
Enkele praktische tips
• Zorg voor voldoende ventilatie in de stal
door eventueel extra ventilatoren in te
zetten en zijwanden of gordijnen te
openen.
• Tijdens hittestress neemt de vochtbe
hoefte toe van ca. 100 liter naar meer
dan 200 liter per koe per dag. Zorg voor
goed toegankelijke en schone waterbak
ken met voldoende fris drinkwater.
Controleer dagelijks of de drinkbakken
goed schoon zijn.
• Stimuleer de ruwvoeropname door
regelmatig vers voer aan te bieden.
Dit kan door vaker per dag of door
’s avonds te voeren, accepteer meer
restvoer en verwijder dit dagelijks.
• Door het warme weer kan er gemakke
lijk broei optreden in de kuil of in het
voer dat voor het voerhek ligt. Dit
betekent een sterke afname van
voederwaarde en smakelijkheid.
Door het toevoegen van bijvoorbeeld
selko tmr zal het voer smakelijker
inhoud02 extra maatregelen
tijdens hittestress
03 Column: Blijven rekenen!
04 sturen op een lage kostprijs
06 reportage Melk€fficiënt
08 Winnaar agroscoopbokaal 2016
09 De amsspecialist
10 inkuilmanagement: broei voorkomen
11 aandacht voor kalium bemesting
12 grasland verbeteren
13 Korte berichten
14 reportage jongveeopfok
16 Column Yvon Jaspers
Colofonvoertaal is een uitgave van ForFarmers. voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem. tel. 0573 – 288 800email: [email protected]
overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding.
Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier.
2
Column
Blijven rekenen!net voor het schrijven van
deze column ben ik mijn
zoon (10 jaar) aan het
helpen met zijn huiswerk.
rekenen staat op het
programma: “de wereld in
getallen”.
De laatste tijd is de melk
veehouderijsector bezig met
“de melkveehouderij in getallen”. De lage
melkprijzen met in verhouding hoge kosten
maken het voor u niet gemakkelijk. maar hoe
kunt u grip op de zaak houden, welke beslis
sing is de juiste? overstappen naar een
goedkopere brok? maar wat als daardoor de
melkproductie onderuit gaat, en wat betekent
dit voor de diergezondheid? Welke beslissing
is goed voor de korte termijn maar ook
positief voor de langere termijn?
inzicht in de opbouw van de kostprijs per kilo
melk en het maken van een liquiditeitsbegro
ting zijn een eerste voorwaarde om de juiste
keuzes te kunnen maken voor uw bedrijf.
Met Melk€fficiënt kunnen wij daar nog iets
belangrijks aan toevoegen. namelijk concrete
berekeningen van efficiëntievoordelen die u bij
verschillende onderdelen van uw bedrijfsvoe
ring kunt behalen binnen uw fosfaatruimte. en
een plan van aanpak om die voordelen
daadwerkelijk te realiseren, soms in minder
dan een jaar tijd. onze specialisten en account
managers staan klaar om u hierbij te helpen.
Zo draait rekenen niet alleen om getallen,
maar om de juiste dingen doen.
théjan Benders
verkoopleider rundvee noord
extra maatregelen tijdens hittestressblijven en is er minder kans op broei
voor het voerhek.
• Weid de koeien bij warm weer bij
voorkeur ’s morgens vroeg of ’s avonds
na het melken. Bij hele warme
periodes is het verstandig de koeien
’s nachts te weiden. Het is erg belang
rijk om vaste tijden van voeren en
beweiden aan te houden.
• Pas het rantsoen aan door de buffer
capaciteit te verhogen om pensver
zuring te voorkomen. Werk proactief
en voer gedurende de gehele zomer
periode buffer (Univit Buffer of
rumiBuffer) ter ondersteuning.
en tijdens perioden van hittestress
verhoogt u de dosering. Blijf de
verhoogde dosering buffer doorvoeren
tot één week na de hittestressperiode.
• Voer een extra geconcentreerde, veilige
energiebron in de vorm van milkPower
HF180 (pensbestendig vet). Dit minima
liseert de negatieve effecten van
hittestress en houdt de melkproductie
en het vetgehalte op peil.
• Ook droge koeien kunnen enorm onder
de hitte lijden. Zet koeien niet droog bij
extreme temperaturen, stel dit uit tot na
de hitteperiode. ook voor droge koeien
zijn frisse lucht en vers water en voer
belangrijke aandachtspunten.
overleg met uw melkveespecialist of
accountmanager welke rantsoenmaat
regelen het beste op uw bedrijf passen.
meer praktische tips vindt u in de
hittestress stalkaart melkvee, zie onze
website.
35
34
33
32
31
30
29
28
Mee
tmel
k (k
g/d)
Week in proef1 2 3 4 5 6
Hit
test
ress
ControleMilkPower HF180
ForFarmers heeft afgelopen jaar onderzoek laten uitvoeren naar het effect van
het voeren van milkPower HF180 (pensbestendige vetten) op de melkproductie
tijdens hittestress (zie grafiek). Milk Power is een zeer geconcentreerde en
veilige energiebron (> 3.400 vem). Het product bevat geen stikstof en fosfaat en
is dus gunstig voor BeX en KringloopWijzer.
Uit de resultaten van
de proef blijkt dat
milkPower HF180 de
melkproductie na de
hitteperiode weer
snel op peil brengt.
Daarom is milkPower
HF180 een ideale en
onmisbare energie
aanvulling tijdens
hittestress.
MilkPower HF180: ideale aanvulling tijdens hittestress
(Bron: schothorst Feed research 2015)
3
interview
“Stuur op een lage kostprijs per kilo melk”De melkveehouderij maakt economisch
zware tijden door. Jan Kappers, sector-
manager melkveehouderij van Alfa
Accountants, benadrukt dat melkvee-
houders weinig invloed hebben op de
prijs maar wel op de kosten per kilo
melk.
veel melkveehouders zien al maanden
rode cijfers op de rekening courant. een
combinatie van factoren, waaronder een
hoge europese melkproductie, tegenval
lende zuivelvraag uit China, weggevallen
export naar rusland en aantrekkende
eurokoers, heeft de melkprijs tot het
huidige lage niveau gebracht. Het was
bekend dat de markt door liberalisering
van de europese zuivelmarkt veel meer
afhankelijk zou worden van externe fac
toren. De verwachting was echter dat de
mondiale vraag naar zuivel jaarlijks met
3% zou groeien en het aanbod met ruim
2%. van die vraagstijging is vooralsnog
geen sprake.
Jan Kappers signaleert dat de situatie op
de melkveebedrijven divers is en dat veel
bedrijven kampen met liquiditeitsproble
men. “Bij een gemiddelde kritieke melk
prijs van 35 cent en een opbrengstprijs
van 28 cent komt een bedrijf met
7 ton melk op jaarbasis €49.000 tekort.”
Hoe kunnen bedrijven zichzelf wapenen?
“Het belangrijkste is een lage kostprijs
per kilo melk. Dat hebben melkveehouders
deels zelf in de hand. in de praktijk zien
we grote verschillen tot wel 10 cent per
kilo melk. Daar komen verschillen in kos
ten voor de financiering nog bij.
De melkveehouders met de laagste kost
Jan Kappers, sectormanager melkveehouderij van alfa accountants:
prijs scoren vaak op alle punten beter en
beheersen het vakmanschap. Ze weten
met minimale input een optimale output
te realiseren met beperkte verliezen in de
processen (ruwvoer, jongvee en melkvee).
Ze weten waar ze waarde toevoegen in de
processen.”
Een deel van de bedrijven heeft niet
voor niks een hoge kostprijs; hoe kun-
nen ze daar dan toch aan werken?
“Belangrijk is om inzicht te krijgen in de
opbouw van de kostprijs en het verloop
van de liquiditeit. elke bedrijf heeft ver
beterpunten, zoals verhogen van de voer
efficiëntie, verbeteren van de jongvee
opfok of ruwvoerteelt. naast inzichten in
de verbeterpunten is de grondhouding
van de ondernemer een belangrijk punt.
is de ondernemer zich bewust van de
noodzaak? niet iedereen wil of kan zich
laten coachen. Dat kan het lastig maken.”
Wat als het bedrijf technisch goed draait
maar de kostprijs toch te hoog is?
“maak eerst een meerjarenprognose om
te zien wat de verwachte ontwikkelingen
zijn. Denk daarbij ook aan grondgebon
denheid en fosfaatrechten. met een goed
plan zijn er wellicht mogelijkheden tot
herfinancieren tegen een lagere rente. Bij
een te zware financiering kan overwogen
worden eigendomsgrond om te zetten in
erfpacht.”
Hoe ervaart u de positie van de banken?
“Banken zijn tot nu toe loyaal geweest
rondom liquiditeitsproblemen.
Ze kijken nu wel naar de gevolgen van
fosfaatrechten en grondgebondenheid
en willen dat vertaald zien in een plan.
ondernemers moeten vaker zelf een
liquiditeitsprognose opstellen. Bewust
wording en inzicht in de materie zijn
dan belangrijk. Dat moet zich vertalen
naar prak tische veranderingen in het
bedrijf. Daar kunnen de specialisten en
accountmanagers van ForFarmers een
belangrijke rol bij spelen. Bij een goed
plan en voldoende toekomstperspectief
willen banken nog altijd meedenken met
de ondernemer.”
Hoe verwacht Alfa Accountants dat de
zuivelmarkt zich gaat ontwikkelen?
“ik onderschrijf de visies van onder an
dere rabobank dat 2016 een moeilijk jaar
blijft en het in 2017 “beter” wordt. maar
als ik naar de grondstoffenmarkt kijk, zou
het me niet verbazen als er al wat eerder
herstel optreedt. als het aanbod afneemt
en China meer op de markt komt, kun
nen melkprijzen in het najaar best gaan
stijgen. maar: de voorspelbaarheid van de
melkprijs is door de liberalisering lastiger
dan ooit. ogenschijnlijk kleine gebeur
tenissen kunnen grote gevolgen hebben
voor de zuivelmarkt.”
Jan Kappers
4
Hoe kan ik mijn voerwinst direct verhogen?
De huidige lage melkprijs vraagt om scherp te sturen op de
kostprijs per liter melk op uw bedrijf. is het aantrekkelijk om
(tijdelijk) een goedkopere brok te voeren? is het beter om een
oudmelkte koe eerder dan gepland af te voeren? De volgende
voorbeelden geven inzicht in de gevolgen van mogelijke
keuzes:
• Door de huidige melkprijsontwikkeling kan het zinvol zijn
om opnieuw naar de rantsoensamenstelling te kijken,
met name naar de hoeveelheid en soort krachtvoer in het
rantsoen. Past de gekozen strategie van geconcentreerd
voeren nog bij de huidige omstandigheden? Wegen de
kosten die u maakt voor de laatste liter melk nog op
tegen de opbrengst? een goedkopere en minder gecon
centreerde brok kan tot lagere krachtvoerkosten leiden.
echter, als de kosten lager zijn, maar er ook minder
melkopbrengst is, komt er een moment dat er per saldo
een lagere voerwinst is. Bekijk samen met uw melk
veespecialist en met behulp van de ‘voerwinstcalculator’
welke broksoort, onder welke (rantsoen)omstandigheden,
het verstandigst is. Zo kunt u waar mogelijk kosten
verlagen, zonder opbrengst te verliezen en ziet u ook op
welk moment het verlagen van de krachtvoerkosten gaat
leiden tot verlaging in plaats van verhoging van de
voerwinst.
• Tot welk productieniveau is een oudmelkte koe, die u van
plan bent om af te voeren, nog interessant om te melken?
onderstaand een voorbeeldberekening:
Voerkosten per dag (ruwv + kv) € 4,00
Mestafzetkosten/koe/dag € 1,00
Totale kosten voer + mestafzet € 5,00
Melkprijs € 0,28
Break-even 18 kg melk
toelichting:
voor mestafzetkosten is gerekend met €15, per kuub
voor voerkosten is gerekend met 20 kg ds x 20 cent
Hou er rekening mee dat oudmelkte koeien meestal
aanzienlijk hogere gehaltes in de melk hebben en
daardoor ook een hogere melkprijs/kg melk dan het
bedrijfsgemiddelde.
• De hoeveelheid melk heeft een direct effect op de
opbrengsten. meer melkkoeien met een hogere
productie in combinatie met zo min mogelijk jongvee is
een goede strategie om voldoende cashflow te houden.
Via Melk€fficiënt kunnen wij u adviseren over de juiste
strategische keuze. vraag uw melkveespecialist of
accountmanager voor meer informatie.
5
Melk€fficiënt: van plan naar praktijk bij maatschap Te Biesebeek
Melk€fficiënt geeft melkveehouders snel
inzicht in de financiële winst en de betere
benutting van de fosfaatruimte die kan
worden behaald door het optimaliseren
van de melkproductie, transitie, jongvee-
opfok of het ruwvoermanagment.
In maart 2015 maakte melkveehouder
Erjan te Biesebeek samen met melk-
veespecialist Rik Slotman de rekensom
voor zijn bedrijf. Ze stelden doelen en
stippelden een plan van aanpak uit.
Wat is er een jaar later bereikt?
erjan te Biesebeek (27) runt samen met
zijn ouders Jan Willem en Bea en zijn
vrouw Leonie in het gelderse eibergen
een melkveebedrijf met 104 melkkoeien
en 60 hectare grond. De koeien zijn drie
jaar geleden overgegaan naar een nieuwe
060stal met 140 ligboxen, in combi natie
met de overschakeling naar auto matisch
melken met twee melkrobots.
in maart 2015 nam ForFarmers melk
veespecialist rik slotman samen met
Erjan de efficiëntie van zijn bedrijf onder
de loep.
Dit gebeurde met inzet van Melk€fficiënt,
de totaalaanpak van ForFarmers om
potentiele efficiëntievoordelen van een
melkveebedrijf te berekenen en die
voordelen te realiseren via een praktisch
plan van aanpak. “ons inkomen wordt
voor een groot deel bepaald door een
efficiënte bedrijfsvoering, dus het is goed
om te weten waar we extra winst kunnen
behalen om het nog weer een stap beter
te doen”, beredeneert de veehouder.
Scheve verhouding jongvee-melkkoeien
snel was duidelijk dat er niet op elk on
derdeel grote winst kon worden behaald.
Met een afkalfleeftijd van 24 maanden,
een tussenkalftijd van 385 dagen en
een jaarproductie van 10.500 kg per koe
presteert het bedrijf van te Biesebeek
op een aantal essentiële onderdelen al
top. Het grote efficiëntievoordeel viel te
realiseren bij de jongveebezetting. Begin
2015 lag die op 8,5 stuks jongvee per 10
melkkoeien. ‘’een erfenis uit de periode
voor de verhuizing naar de nieuwe stal”,
verklaart erjan.
“inzicht in waar we extra winst kunnen behalen”
reportage
Jan Willem en erjan te Biesebeek.
6
“We moesten toen veel jongvee aan
houden omdat er in de oude stal meer
melkkoeien uitvielen. in de comfortabele
nieuwe stal is de uitval drastisch afge
nomen, maar de jongveebezetting bleef
hetzelfde. De balans was dus scheef.”
in overleg met rik slotman werd als doel
gesteld de jongveebezetting binnen een
jaar terug te brengen naar 6 stuks op 10
melkkoeien. rik: “ik adviseerde erjan
om meer koeien te insemineren met Bel
gische Witblauwe en vaarskalveren van
koeien met een lactatiewaarde beneden
de 105 te verkopen. Uit de berekening
bleek dat deze afname in jongveebezet
ting het bedrijf na een jaar een financieel
voordeel van € 20.000, zou opleveren.”
Dit voordeel komt tot stand door een
besparing op de voerkosten voor het
jongvee en de lagere mestafzetkosten.
tegelijkertijd ontstaat er ruimte om
meer melkkoeien aan te houden.
Uitvoering niet zonder emotie
Onderdeel van Melk€fficiënt is dat de
melkveehouder en de melkveespecialist
van ForFarmers de uitvoering van het
plan van aanpak samen monitoren en
evalueren. Dit gebeurt onder andere met
behulp van het monitoringsprogramma
agroscoop. ruim een jaar na de start
constateert slotman dat het aantal stuks
jongvee per 10 melkkoeien inderdaad is
gedaald, maar nog niet tot 6. De verhou
ding is nu 7,5 op 10 melkkoeien.
volgens erjan heeft dit te maken met
emotie en gewenning. “ik ben niet
gewend om ook de betere koeien con
sequent met Belgische Witblauwe te
insemineren. Hierdoor kom ik voor de
moeilijke beslissing te staan goede vaars
kalveren voor een luttel bedrag te verko
pen. Dat druist tegen mijn boerengevoel
in.” tegelijkertijd hoeft niemand de jonge
veehouder uit te leggen dat het insemi
neren met Belgische Witblauwe rigou
reuzer en consequent moet ter wille van
het eigen inkomen. “Het vraagt gewen
ning, maar we gaan het nu ook gewoon
consequent doen. Het is ook beter om
te voorkomen dat je lastige keuzes moet
maken als er weer een mooi vaarskalf is
geboren.” Het doel is en blijft dus om de
jongveebezetting terug te brengen naar
6 op 10. Hiernaast wil te Biesebeek het
komende jaar nog scherper sturen op
de melkproductie per kilogram fosfaat.
ForFarmers introduceerde dit nieuwe
kengetal in 2015 en heeft het geïnte
greerd binnen Melk€fficiënt. Door
effectief te sturen op dit kengetal kan
te Biesebeek, na de invoering van fos
faatrechten, een korting waarschijnlijk
geheel opvangen, zonder verlaging van
de melkproductie (zie kader).
meer melk per kilogram fosfaat is nadrukkelijk een doelstelling
voor maatschap te Biesebeek. met de aankomende invoering
van fosfaatrechten en een mogelijke korting op die rechten van
4 8%, willen de veehouders voorkomen dat zij inleveren qua
hoeveelheid geproduceerde melk. Bovendien willen zij niet nog
meer kosten maken voor mestafvoer. melkveespecialist rik
slotman rekent voor dat te Biesebeek de melkproductie per
kilo fosfaat kan verhogen van 180 kg naar 199 kg (+10%) door
het aantal stuks jongvee per 10 melkkoeien terug te brengen
van 8,5 naar 6 en de melkproductie met 6% te verhogen. Dit
schept ruimte om zes melkkoeien extra te gaan houden en
60.000 kg melk meer te produceren. om de melk en melkvet
productie per koe te verhogen is te Biesebeek afgelopen
voorjaar gestart met het toevoegen van milkPower aan het
rantsoen. milkPower bevat meer dan 3.400 vem, maar geen
eiwit en fosfor. Het effect op BeX en KringloopWijzer is daarom
erg gunstig. Kort na de start met milkPower was de dagproduc
tie per koe al met een liter toegenomen en is het vetgehalte
met 0,2% gestegen. erjan te Biesebeek ziet daarnaast nog een
voordeel: “De koeien gaan gemakkelijker naar de melkrobot.
Ze hebben zichtbaar meer energie.”
Meer melk per kg fosfaat met MilkPower
“als je minder jongvee aanhoudt moet je nog meer
doen aan de kwaliteit van de opfok’’, stelt erjan te
Biesebeek. meteen vanaf de geboorte van de kalveren
wordt de opfok dan ook met grote zorg en precisie
opgepakt, met biestvoorziening als essentieel
onderdeel. De veehouder meet de kwaliteit van de
biest met een refractometer. Het overschot aan goede
biest wordt ingevroren zodat er altijd voldoende biest
van goede kwaliteit voorradig is. De kalveren krijgen
consequent minimaal 3 liter direct na de geboorte en
in totaal 6 liter in de eerste 24 uur.
Kwaliteit kalveropfok steeds belangrijker
7
Familie Te Selle winnaar van de agroscoopbokaal 2016Het melkveebedrijf van familie Te Selle
in Winterswijk–Ratum boekte van alle
ForFarmers-klanten in 2015 de sterkste
stijging in vet- en eiwitproductie per
koe. Het leverde hen de Agroscoop-
bokaal 2016 op. Op 18 mei werd de prijs
uitgereikt door Yvon Jaspers.
Het aantal kilo’s vet en eiwit tikt zwaar
door bij de afrekening van de geleverde
melk. reden voor ForFarmers om dit
kengetal centraal te stellen bij de
verkiezing van de winnaar van de
agroscoopbokaal 2016. Bij de familie te
selle steeg de vet en eiwitproductie per
koe per jaar in een jaar tijd van 681 kg
naar 807 kg. Daarmee was het bedrijf
van alle deelnemers aan het monito
ringsprogramma agroscoop de sterkste
stijger en ligt hun productie in 2015
20% boven het gemiddelde van de
klanten van ForFarmers.
Vakmanschap en gedrevenheid
Deze stijging is gerealiseerd door een
forse stijging van de melkproductie per
koe, van bijna 9.000 kg in 2014 naar
11.000 kilo in 2015, en deze stijging
heeft zich daarna nog voortgezet
richting de 12.000 kg. De overgang naar
de ruime en comfortabele nieuwe stal
met een lichtdoorlatend dak (Lightroof
systems dakpanelen) en de omschake
ling naar robotmelken hebben daar
uiteraard flink aan bijgedragen.
maar doorslaggevend waren het
vakmanschap en de managementvaar
digheden van vader Bennie en zoon
Herbert te selle en hun gedrevenheid
om het steeds beter te doen. Herbert:
“De koeien, de grond, de stal en de
fosfaatruimte moet je optimaal benutten
om een goed inkomen te behalen. Daar
werken we elke dag aan.”
De melkveehouders werken nauw
samen met roy Berentsen, melkvee
specialist bij ForFarmers. roy is lovend
over de managementkwaliteiten van
vader en zoon Te Selle. “Ze zijn in staat
om vandaag te zien wat morgen mis zou
kunnen gaan en handelen daar proactief
naar. Daarnaast staan ze open voor
ideeën die hun bedrijfsvoering naar een
nog hoger plan kunnen helpen. Zo
hebben we in overleg het transitie
management flink kunnen verbeteren
met als resultaat dat de koeien nog
beter afkalven en opstarten.”
op 18 mei jl. is de familie te selle
samen met de andere sectorwinnaars
van de agroscoopbokaal op een speciale
bijeenkomst in de bloemen gezet door
Yvon Jaspers. Wij willen alle winnaars
bij deze nogmaals van harte feliciteren
met het winnen van de bokaal.
Bij elke winnaar van de Agroscoopbokaal
hebben we een bedrijfsvideo gemaakt. De
video over het bedrijf van de familie Te Selle
kunt u zien op www.forfarmers.nl/teselle
Winnaar agroscoopbokaal 8
De specialist
De AMS-specialist kent alle ins en outs van de melkrobot Zodra een veehouder overweegt om
een melkrobot aan te schaffen,
betrekt een melkveespecialist van
ForFarmers de AMS-specialist erbij.
“Ik bespreek o.a. wat het betekent om
over te gaan op een automatisch
melksysteem en bekijk hoe de
melkrobot het beste op het bedrijf kan
worden ingepast. Aan de hand van de
bedrijfssituatie geef ik advies over de
stalindeling, de juiste routing, de
voeding, het management en bewei-
ding. We begeleiden de veehouder bij
het hele proces van de aanschaf van
een melkrobot en blijven nadien
betrokken bij het monitoren en
optimaliseren van de prestaties van
het systeem”, vertelt AMS-specialist
Paul Schutte.
Belangrijke aspecten waar de ams
specialist veel kennis van heeft, zijn
onder andere de juiste robotinstellingen,
een goede bezoekfrequentie, de gezond
heid van de koeien, arbeidsgemak en het
behalen van het beste rendement uit uw
melkrobot. via het robot analyse
Programma (raP) of de robot optimali
satiescan heeft de amsspecialist inzicht
in de datastroom uit de melkrobot en
vertaalt deze naar praktische adviezen.
met als doel gezonde koeien die goed
melk produceren.
De ForFarmers amsspecialisten
onderhouden ook contact met alle
robotleveranciers. Ze wisselen kennis
en ervaringen uit en worden bijgepraat
over de nieuwste ontwikkelingen en
actuele aanpassingen aan de verschil
lende robotsystemen. Deze kennis
brengt de amsspecialist weer over op
de melkveespecialisten van ForFarmers.
“We verzorgen regelmatig trainingen
voor onze collegamelkveespecialisten,
zodat zij weten hoe ze voertabellen
kunnen maken en snel in de gaten
hebben of de AMS goed draait of niet. Zo
komen we gezamenlijk tot het beste
resultaat op het melkveebedrijf.”
ForFarmers brengt regelmatig een
digitale nieuwsbrief uit met praktische
tips en nieuwe ontwikkelingen op
amsgebied. aanmelden kan via
www.forfarmers.nl/nieuwsbrief
AMS-nieuwsbrief
9
inkuilmanagement
Bij het toepassen van een inkuilmiddel
wordt meestal niet als eerste aan een
hogere melkopbrengst gedacht. Eerder
aan de extra kosten die u maakt als
verzekeringspremie voor het goed
slagen van de conservering en eventu-
eel het voorkomen van broei bij
uitkuilen. Uit onderzoek blijkt dat een
inkuilmiddel ook tot extra melkop-
brengst kan leiden.
Inkuilmiddel geeft plus op de melkopbrengst
Het kuilproces is in twee stappen te
onderscheiden: de conservering bij het
inkuilen en broeiremming bij het uitkuilen.
Het conserveringsproces start nadat de
kuil luchtdicht is afgesloten. tijdens dit
proces daalt de pH. Dit is te versnellen
door bij inkuilen een conserveringsmiddel
te gebruiken. De tweede stap is het
uitkuilen. Bij dit proces vindt er luchtin
treding plaats. Hierdoor kan broei
ontstaan. als uw kuilen broeigevoelig zijn,
kunt u het beste preventief – bij het
inkuilen – een broeiremmingsmiddel
toepassen. ook een combinatiemiddel van
conservering en broeiremming is mogelijk.
Het keuzeschema geeft aan
welke optie u het beste kunt
kiezen. Dit is namelijk afhanke
lijk van het droge stofpercentage
van het ingekuilde gras.
Wat is het rendement van een
conserveringsmiddel?
Het rendement komt naar voren
in de volgende rekensom. Bij
inkuilen treedt gemiddeld 7%
verlies aan drogestof op. Dus
als je 100 ton drogestof
(ongeveer 30 ha) inkuilt, haal je
bij een geslaagde conservering
93 ton drogestof uit de silo. Dit
is dus een verlies van 7 ton
drogestof!
Het slagen van uw graskuil hangt van vele factoren af.
We zetten een aantal aandachtspunten op een rij:
• Voorkom zand en mestresten in de kuil. Dit leidt tot
kwaliteitsverlies en vergroot de kans op boterzuur. Hark en
schud daarom niet te diep. molshopen zorgen ook voor
verontreiniging.
• Zorg voor een veldperiode van maximaal twee dagen.
• Voor een goede conservering is het verstandig om onder
een drogestofpercentage van 45% te blijven.
• Zorg ervoor dat het product goed gesneden wordt. Als het
gewas te vast in de opraapwagen wordt gedrukt en/of de
messen niet scherp zijn, kan vermoezing optreden. in de
gevormde bolletjes kan schimmel ontstaan. Bij hakselen
komt dit probleem niet voor.gebruik een conserveringsmid
del om conserverings verliezen te beperken.
• Zorg voor maximale en continue druk op de kuil. Plaats het
voer bij voorkeur in een sleufsilo. Hierin kan het beter
verdicht worden.
Tips om broei te voorkomen• Start met het inhalen van gras op de percelen die het dichtst
bij de kuilplaat/sleufsilo liggen. Breng als laatste het gras
van verderaf gelegen kavels naar de boerderij. Hierdoor
heeft de chauffeur op de kuil meer tijd om van het laatste
gras een goede en vaste toplaag te maken.
vuistregel: aanrijgewicht op de kuil = aanvoersnelheid in
tonnen vers product per uur x 0,5
• Breng lagen aan van maximaal 30 cm per keer.
• Gebruik bij risico op broei een broeiremmend inkuilmiddel.
• Dek de kuil zo snel mogelijk af. De combinatie van onderfo
lie en folie geeft het beste resultaat.
• Zorg voor voldoende gewicht op de kuil. Een dikke laag zand
werkt het beste!
• Voldoende voersnelheid is belangrijk
> 1,5 meter per week in de winter
> 2 meter per week in de zomer
Veldperiode Geschat ds% Conserve- ringsmiddel
• Ecosyl 50/100• Pioneer 1188
Combinatie-middel
• Ecosyl DA• Ecocool Grass• Pioneer 11g22
Broeiremmer
• Pioneer 11A44• Lalsill Fresh
< 30 %
30 50 %< 3 dagen
Keuzeschema inkuilmiddelen
> 50 %
10
Inkuilmiddel geeft plus op de melkopbrengst Kuilen die mét een conserveringsmiddel
zijn ingekuild, hebben gemiddeld 40%
minder drogestofverlies. in dit geval komt
er dus 96 ton drogestof uit de kuil.
omgerekend is dit 3 ton drogestof meer
dan zonder gebruik van een conserve
ringsmiddel. Bij een waarde van
€ 0,15 per kg drogestof, bespaart u dus
450 euro. Hiermee zijn de kosten voor het
conserveringsmiddel voor een groot deel
al terugverdiend.
naast het beperken van de verliezen, zit
de winst van een conserveringsmiddel in
het verbeteren van de melkproductie van
de koe. Het voer dat behandeld is met een
conserveringsmiddel blijft namelijk
frisser en smakelijker. Hierdoor geven de
koeien meer melk. gemiddeld 0,5 1,0 kg
melk per koe per dag extra. ook past het
gebruik van een inkuilmiddel prima
binnen de KringloopWijzer. Het gaat er
immers om dat je de verliezen beperk,
dus ook conserveringsverliezen.
Toepassen van broeiremmer
ook een broeiremmer loont. Het is vooral
lonend op bedrijven die vaak broei in de
kuil hebben. Bij broei gaat er al gauw 10%
of meer van de voederwaarde verloren.
Heeft u nooit broei in de kuil, pas dan ook
geen broeiremmer toe, want een
broeiremmer gebruikt het melkzuur uit
het kuilgras om azijn zuur te produceren.
Dit azijnzuur remt de broei. maar bij deze
omzetting van melkzuur gaat er ook
voederwaarde verloren. in het kader op
de linker pagina leest u onze tips om
broei te voorkomen.
Zomerbemesting
Kaliumgehalte grasland op peil houden Als gevolg van lagere drijfmestgiften
en een lager kaliumgehalte in drijf-
mest komt een kaliumtekort op
grasland steeds vaker voor. Om niet in
te teren op de bodemvoorraad dient
minimaal de onttrekking bemest te
worden via Grasgroen Kali of Gras-
groen Kali Maaien.
Kalium is van essentieel belang voor de
groei en gezondheid van het gewas.
Het zorgt voor een optimaal transport
van voedingsstoffen in de plant en
stimuleert o.a. de opname van stikstof
door de plant. Kaliumgebrek is te zien
aan dorre of gele bladpunten aan het
gewas.
Onderzoeksresultaten bewijzen
Uit onderstaande tabel blijkt dat bij een
drogestofopbrengst van 12 ton/ha, het
gewas zonder aanvullende kaliumbe
mesting, 95 kg kalium tekort komt. Dit bij
5 kg kalium per kuub drijfmest. Dit tekort
kan prima worden opgeheven door voor
de derde snede 200 kg grasgroen Kali en
voor de vierde snede 200 kg grasgroen Kali
maaien toe te dienen. Je bemest dan voor
de derde snede 44 kg kalium en voor de
vierde 64 kg kalium. Dit resulteert in een
hogere drogestofopbrengst per hectare.
Kalium:
• Stuurt de waterhuishouding en verbetert
de waterbenutting.
• Geeft een hogere drogestofopbrengst.
• Zorgt ervoor dat het gewas beter tegen
droogte kan.
• Verbetert de weerstand tegen kroonroest.
• Zorgt voor een vitaler gewas.
Snede Snede 1 Snede 2 Snede 3 Snede 4 Snede 5 TotaalDsopbrengst per hectare (kg) 3.500 3.500 2.000 2.000 1.000 12.000
Kaliumonttrekking (kg) 115 115 66 66 33 395aanvoer kalium via rundveedrijfmest (kg)
125 125 50 0 0 300
Kaliumbalans (kg) +10 +10 16 66 33 -95
Tabel. Kaliumbalans grasland
11
grasland verbeteren
In de praktijk zien we de drogestof-
opbrengsten op grasland variëren van
7,5 tot 15 ton drogestof per hectare met
een gemiddelde van rond de 11 ton ds.
Het verschil in voederwaarde tussen
een slechte en een goede grasmat kan
al gauw 100 VEM per kg drogestof
bedragen. Op het eerste gezicht is niet
te zien of de grasmat goed of slecht is:
goed gras is groen, slecht gras ook.
Door regelmatig vernieuwen of door-
zaaien van grasland, verbetert u de
kwaliteit en opbrengst enorm.
Vernieuwen of doorzaaien van grasland
om te zien of uw grasland nog van goede
kwaliteit is, zult u door de weide moeten.
trek op verschillende plekken wat gras
omhoog en bekijk het voetje. goede
grassen hebben een rood voetje, slechte
grassen een wit voetje.
Het is bekend dat de kwaliteit van een
grasmat gedurende de jaren achteruit
gaat. in het begin staat er veel engels raai,
italiaans raai of rietzwenk, maar het
aandeel van deze soorten wordt langzaam
minder. De slechtere soorten, zoals
straatgras of ruwbeemd nemen dan de
overhand. Wanneer de kwaliteit van de
grasmat achteruit gaat, merkt u dit aan de
opbrengst en kwaliteit. engels raaigras
kan makkelijk 13,5 ton drogestof per
hectare per jaar produceren, slechtere
grassen hebben een veel lagere op
brengst.
De keuze voor doorzaaien of vernieuwen
(herinzaai) hangt van verschillende
situaties af. Hiernaast staan beide opties
uitgewerkt. meer weten over de juiste
grasmengsels? Bekijk de brochure
topgrass weidemengsels op
www.forfarmers.nl, sector Plant.
Keuzeschema herinzaaien of doorzaaien
Percentage goedegrassen
vernieuwen (herinzaai)
Doorzaaien
goed blijvenonderhouden
< 60%(of bodemverdichting
/ structuurschade)
6080%
> 80%
Vernieuwen (herinzaai) Doorzaaien
Bij minder dan 60% goede grassen Bij 60 80 % goede grassen
Bij slechte bodemstructuur en verdichting Bij juiste bodem structuur en geen verdichting
Wel snedeverlies geen snedeverlies
toepassen in najaar (na vroege mais) Bij voorkeur in het vroege voorjaar of in het najaar, kort voor een natte periode
Hogere opbrengst door gebruik van nieuwste grasrassen
Hogere opbrengst door gebruik van nieuwste grasrassen
toepassing toepassing
oude grasmat doodspuiten evt. chemisch onkruid bestrijden
indien mogelijk drijfmest uitrijden maaien met korte stoppellengte (4 cm)
grasmat fresen, egaliseren en/of ploegen met wiedeg onkruid en oude grasresten verwijderen
met zaaibedbereiding ook bekalking uitvoeren Bij voorkeur voor een natte periode
geschikt voor alle topgrass weidemengsels (zie topgrass folder) en klavers (uiterlijk 1 oktober zaaien)
alleen geschikt voor topgrass Doorzaai (zeer snel kiemend) niet geschikt voor klavers en topgrass Herkauw
Zaaihoeveelheid variërend van 4060 kg/ha Zaaihoeveelheid variërend van 1530 kg/ha
Tabel. Wat is nodig, vernieuwen of doorzaaien?
12
Kringloopboer van morgen!
Kort nieuws & agenda
De wet- en regelgeving in de agrarische
sector wordt steeds complexer en
verder aangescherpt. Om niet inge-
haald te worden door alle wijzigingen is
het van groot belang uw vergunningen
up-to-date te houden. Beschikt u niet
over de juiste vergunningen, dan loopt
u bijvoorbeeld kans op boetes, dwang-
sommen of een korting op de betalings-
rechten. Soms raakt u deze zelfs kwijt.
De Vergunningcheck van FarmConsult
geeft inzicht.
Is de Vergunningcheck voor u van
toepassing?
een simpele manier om te bepalen of uw
vergunningen nog actueel zijn, is door
onderstaande vragen te beantwoorden:
• Heeft u een geldige en passende
natuurbeschermingswetvergunning?
• Kent u de mogelijkheden / beperkin
gen van het bestemmingsplan van uw
locatie?
• is uw milieuvergunning jonger dan vier
jaar?
• Blijft uw bedrijf de komende jaren in
de huidige vorm/omvang bestaan?
Vergunningcheck• Zijn alle dieren en diercategorieën
welke op de vergunning staan ook
feitelijk aanwezig op uw bedrijf?
• Is uw bedrijf asbestvrij?
indien u één of meerdere van deze
vragen met “nee” of “weet ik niet”
beantwoordt, is de vergunningcheck
uitermate zinvol. De vergunningcheck
geeft niet alleen inzicht in uw situatie,
ook maakt zij subsidiemogelijkheden
zichtbaar.
Wat kunt u doen?
neem contact op met uw dealerbedrijf
of meld u via www.farmconsult.nl aan
voor de vergunningcheck. na aanmel
ding neemt een specialist van Farm
Consult contact met u op.
meer informatie? Bel t: 0573 28 89 89
of mail: [email protected].
martijn Kornegoor (r.) ontving uit handen
van verkoopleider niek visser en melk
veespecialist erik trompert een cheque
voor 250 kg milkPower. Dit omdat martijn
is uitgeroepen tot Kringloopboer van
morgen. Hij scoort op alle punten van de
KringloopWijzer goed, blijkt na analyse van
de resultaten van 250 deelnemers aan de
vruchtbare Kringloop achterhoek.
Op 11 juni, wanneer deze Voertaal bij u in de bus ligt, maken zes melkveehouders
tijdens het CRV-event ‘Veestapel naar je hart’ kans op het behalen van de titel: ‘Beste
veestapel van Nederland!’ ForFarmers is partner en hoofdsponspor van het event en
daarom des te trotser dat drie van onze klanten en een deelklant de finale hebben
bereikt. Bekijk de uitslag van de verkiezing op onze website of op www.crv4all.nl.
op dinsdag 21 juni a.s. organiseert ForFar
mers in samenwerking met KtC De marke
het jaarlijkse ruwvoerplatform melkers
van morgen. Dit jaar is er aandacht voor
het thema: ‘meer melk van eigen voer’.
naast gras en mais worden er ook
alternatieve gewassen getoond, zoals
voederbieten, sorghum, luzerne etc.
verder komt de conservering van ruwvoer
aan bod. meer informatie over deze dag en
de demonstraties staat op onze website.
Wij verwelkomen u graag op dinsdag 21
juni bij De marke, roessinkweg 2 in
Hengelo gld.
Agenda-tip: 21 juni, Melkers van Morgen
13
Jongveeopfok op topniveau
Efficiënte jongveeopfok is een speerpunt
voor Gert en Linet van der Kolk. Hiermee
willen ze de genetische aanleg van de
dieren maximaal benutten en de aan-
komende korting op fosfaatrechten op-
vangen. Inmiddels start het insemineren
al op 13 maanden en gaat de gemiddelde
afkalfleeftijd richting de 23 maanden.
Het bedrijf van gert en Linet van der Kolk
ligt in de mooie landelijke omgeving van
Dalfsen. De overijsselse veehouder is een
echte koeienliefhebber. alles draait om
goede technische en financiële resul
taten, maar te midden van zijn gezonde
en goed presterende kalveren, pinken en
melkkoeien is gert ook zichtbaar in zijn
nopjes. in de keuken hangt een foto van
de huldiging van ginny, de melkkoe die
afgelopen najaar op een leeftijd van 15 jaar
een productie haalde van 10.000 kilo vet
en eiwit.
Doelgerichte jongveeopfok
met 80 melkkoeien en 30 hectare grond
is het bedrijf van van der Kolk behoorlijk
intensief. De gemiddelde jaarproductie
per koe ligt op 11.150 kg. om na de aan
komende invoering van fosfaatrechten de
totale melkproductie op peil te kunnen
houden is het zaak om uiterst efficiënt
te boeren. Dit kan onder meer door met
zo min mogelijk jongvee de kwaliteit van
de veestapel op peil te houden of zelfs te
verbeteren.
“We hebben altijd veel aandacht besteed
aan de jongveeopfok, maar hadden het
idee dat het nog een stapje beter kon”,
vertelt gert. Het doel is nu om het start
moment van insemineren te vervroegen
van 15 maanden naar 13 maanden en de
afkalfleeftijd van circa 25 maanden naar
22 a 23 maanden.
Intensief voeren vanaf de start
samen met jongveespecialist Laura
Winter en melkveespecialist mark
Berends van ForFarmers bracht gert
de mogelijkheden in kaart om de opfok
naar een nog hoger plan te brengen. een
essentieel onderdeel in de aanpak is een
zo hoog mogelijke groei van de kalveren
in de eerste 8 weken. Hoe beter de kalve
ren in die fase groeien, hoe beter en snel
ler ze zich daarna doorontwikkelen tot het
moment van eerste inseminatie.
reportage
gert van der Kolk en ForFarmers jongveespecialist Laura Winter
14
Laura: “De groei in de eerste weken is
bovendien bepalend voor de ontwikkeling
van de uier en daarmee voor de benutting
van het genetisch potentieel van het dier.”
vanaf 2014 zijn gert en Linet hun kalveren
meteen na de biestperiode geconcen
treerder gaan voeren. De kalveren krijgen
vitamilk Premium in een concentratie van
170 gram op 1 liter water (ongeveer 1 op
6). Hiermee wordt meteen vanaf de start
ingezet op een optimale groei en hoge
weerstand. tot dusverre naar tevreden
heid. gert: “De kalveren kunnen deze
concentratie goed aan. We hebben geen
problemen met diarree en afgezien van
enkele gevallen van licht hoesten is de
gezondheid uitstekend.”
De kalveren gaan na 14 dagen van de
eenlingbox naar het groepshok met
drinkautomaat. Lange tijd kregen ze
naast vitamilk ook vitabrok Pensstart
(tot 3 maanden) en vitabrok groei (vanaf
3 maanden) in combinatie met hooi.
Begin mei van dit jaar zijn de veehouders
overgestapt op vita Comfort. Dit nieuwe
product is een mengsel van vitabrok,
kort gehakseld en ontstoft tarwestro
en melasse. Het is een compleet en
uitgebalanceerd voer voor kalveren van
05 maanden dat onbeperkt kan worden
aangeboden zonder aanvullende voeders.
Van mechanische naar natuurlijke
ventilatie
een andere belangrijke ingreep vond
plaats in de huisvesting. sinds 2010 hou
den gert en Linet hun kalveren en pinken
in een openfront jongveestal. om het
stalklimaat optimaal te kunnen beheer
sen, werd deze stal voorzien van mecha
nische ventilatie. meteen al vanaf de start
was dat geen succes. Het lukte niet om
grip te krijgen op de luchtcirculatie en er
waren veel kalveren met longproblemen.
Dit bleek te komen door de gecombineer
de mestput van de afdeling voor de jonge
kalveren en de openfrontstal voor de ou
dere pinken. Hierdoor is het lastig om de
luchtstroom goed te reguleren. verschil
lende pogingen om dit euvel op te lossen,
hielpen onvoldoende om het klimaat
goed te krijgen. sinds vorig najaar zijn
de veehouders daarom overgeschakeld
op natuurlijke ventilatie. Dit blijkt op hun
bedrijf veel beter te werken. De longpro
blemen zijn aanmerkelijk afgenomen en
de kalveren doen het duidelijk beter.
‘Vaarzen doen het super’
al met zijn de Dalfsense veehouders zeer
te spreken over de resultaten van de
aanpassingen in de jongveeopfok.
in de regel starten ze op 13 maanden met
insemineren. “We meten de borstomvang
van de pinken als ze 13 maanden zijn
en zien daaraan dat het insemineren op
die leeftijd ook echt kan. Ze worden vlot
drachtig”, vertelt gert.
Wat de goede groei in de opfokperi
ode betekent voor de prestaties van de
latere melkkoeien op het bedrijf van gert
en Linet is nu nog koffiedik kijken. Die
prestaties worden bovendien door meer
factoren bepaald dan alleen de hoge
jeugdgroei. niettemin zijn de signalen tot
dusverre veelbelovend. gert: “De vaarzen
kalven jong en goed ontwikkeld af en
starten goed op. De lactatiewaarde ligt
op 107. De gemiddelde 305 dagenvoor
spelling van de vaarzen was na de laatste
melkcontrole 9.902 kg melk met een BsK
van 58.1. in mei vorig jaar lag de gemid
delde productie per vaars nog op 9.069 kg
met een BsK van 49.7. Het zal helpen dat
we vorig jaar een hele goede kuil hadden,
maar feit is dat de vaarzen het supergoed
doen. ”
gert en Linet van der Kolk melken 80
melkkoeien op hun bedrijf met 30
hectare grond. vanwege de relatief
hoge veebezetting per hectare is
efficiënt boeren een must, zeker met
het oog op de aankomende invoering
van fosfaatrechten. om de fosfaat
ruimte zo goed mogelijk te benutten
zetten de veehouders onder meer in
op een verhoging van de melk,
vet en eiwitproductie per koe en op
een verlaging van de jongveebezet
ting. Het afgelopen jaar is de gemid
delde jaarproductie per koe gestegen
van 10.300 kg naar 11.150 kg, mede
door de inzet van milkPower (pens
bestendige vetten). De gemiddelde
dagproductie van vet en eiwit is
opgelopen van 2,36 naar 2,5 kilo. Door
het vervroegen van de inseminatie
leeftijd naar rond de 13 maanden en
de afkalfleeftijd richting de 23
maanden, kon de jongveebezetting
worden terug gebracht van 7 naar 6,5
per 10 melkkoeien.
Efficiënt boeren is een must
gert van der Kolk (midden) met jongveespecialist Laura Winter en melkveespecialist mark Berends.
15
in de afgelopen 10 jaar heb ik geregeld
aan een boer of boerin gevraagd, wat hij
of zij nou zo mooi vindt aan het vak van
boer. steevast krijg ik ‘de vrijheid’ als
antwoord. eigen baas zijn, zelf bepalen
wat je doet, je eigen strategie uitstippe
len. natuurlijk is het prachtig dat je met
dieren werkt en veel buiten bent, vrij in
de natuur.
maar het feit dat er geen baas over je
schouders meekijkt en opdrachten
uitdeelt, is een zegen voor veel agrariërs.
ik begrijp dat heel goed. Wat is er mooier
dan zoveel vrijheid?
maar toch schuilt er ook een gevaar in.
De andere kant van eigen baas zijn,
betekent dat de verantwoordelijkheid ook
volledig bij jou ligt. Dat jij uiteindelijk zelf
de beslissingen neemt. Prachtig als je
successen behaalt, maar toch een tikkie
jammer als jouw besluit minder goed
uitpakt. een slecht jaar draaien, door
slechte oogsten of ziektes bij het vee, kan
voor behoorlijk wat slapeloze nachten
zorgen.
Laatst wandelde ik een boerenerf op en
zag iets wat (nog) niet alledaags is. een
jonge boer die zijn eigen melkveehouderij
runt, maar tegelijk geregeld aan het werk
is bij collegaboeren in de buurt. met de
één deelt hij de landbouwmachines, met
de ander sluit hij een deal om land te
Samen sterk...pachten in ruil voor voer.
met weer een ander maakt hij een rooster
om samen één personeelslid in dienst te
nemen.
Hij vertelde dat hij in het begin bang was
zijn ‘vrijheid’ te verliezen. maar het
tegenovergestelde gebeurde. Hij spreidt
zijn risico’s. Hij ontmoette meedenkers,
medestanders. Keuzes overleggen en
samen de schouders eronder, maakten
de agrarische praktijk plots een stuk
lichter. Hij werd geïnspireerd en op
ideeën gebracht door zijn collegaboeren.
natuurlijk in volledig vertrouwen omdat
ze allemaal hetzelfde belang hebben.
Partnerschap is zo slecht nog niet,
lijkt me…
MeeR YVoNwww.TRoTSoPboeReN.Nl
Column Yvon Jaspers
na het grote succes van de eerste ForFarmers Ladies Days in 2015 organiseren
we binnenkort een vervolg op dit evenement voor alle boerinnen van nederland.
samen met gastvrouw Yvon Jaspers verwelkomen we je graag op 24 juni a.s. in
aalten voor een boeiende en inspirerende bijeenkomst met collega boerinnen uit het
hele land. Het thema is: Verhalen die het waard zijn om te delen.
We ontvangen je in onze eigen tent op de landelijk bekende Farm&Country Fair die
je voor of na het programma uitgebreid kunt bekijken. Heb je nog geen gratis kaart
besteld? Zie www.forfarmers.nl/ladies_day of er nog plek is. Graag tot 24 juni!
Ontmoet Yvon op de Ladies Day op 24 juni