2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921) YНЭ: 1000₮~ Соёлт хүНий өГлөө СоНиН уНшихААС ЭхЭлдЭГ ~

ЗГМ

Бүх баялгийн түлхүүр, сайн сайхны эх сурвалж нь хөдөлмөр Л.Түдэв

Бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн суваг Financial Times-ийн нийтлэлүүдийг албан ёсны эрхтэйгээр хүргэж байна.

Хэнтийд эрх баригчид хулчийж, сөрөг хүчин тээнэгэлзэж байна

Эдийн засаг сэргэсэн ч үрэлгэн зан сэдэрлээЭдийн засгийн сэргэлтийг дагаад импорт өсчихдөг зүй тогтол бий. >12

Энэ зуны турш Хэнтийд сонгуулийн улс төр өрнөх нь. >2

Mongolia initiates organization for Northeast Asian mayorsNortheast Asian Mayors' forum discuss opportu-nity to improve air quality in Ulaanbaatar. >7ZG

M DA

ILY

онцлоХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

УЛААНБААТАР2018.06.19

ҮҮЛШИНЭ

25° 9°

УЛс ТөРЕрөнхийлөгч Шварцманы тэтгэлэгт оюутнуудыг хүлээн авч уулзав. Ан-ын бүлэг Захиргааны ерөнхий хуульд нэмэлт өөрч-лөлт оруулах асуудлыг судална. орон нутгийн нөхөн болон дахин сонгуульд 27 мянга гаруй саналын хуудас ашиглана. УБТЗ-ын дотоод хэрэгцээнд импортоор оруулах дизелийн түлшийг ОАТ-аас чөлөөлнө.

ЭдИйН зАсАг“Говь” болон “Гоёо” компа-нийн цогцолбор үйлдвэр 470 гаруй ажлын байр бий болгоно. Японы экспорт тавдугаар сард 6.3 тэрбум иенд хүрч, өмнөх оноос 8.1 хувиар өсчээ.литийн эрэлтийг хангахад 10-12 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт шаардлагатай.АнУ-ын ДнБ энэ онд 2.9, ирэх жил 2.7 хувиар өснө гэв.ТоП-20 индекс 19751.72 нэгж болж, 0.37 хувиар буурав.

НИйгЭмнаадмын тасалбарыг нийслэ-лийн нэг цэгийн үйлчилгээний төвүүдээр борлуулна. орон нутагт гарсан зам тээв рийн ослын 95 хувь нь жолоочийн буруугаас үүдэлтэй. Монголоос лаос руу хонины хөлдөөсөн мах экспортлохоор талууд тохиров. Гэр хорооллын дахин төлөв-лөлтийн талаар НИТХ дахь АН-ын бүлэг асуулга тавьжээ.орон нутагт байнгын хя нал тын цэгийг 27 болгож нэмэгдүүлнэ.

дЭЛхИйАнУ-ын банкууд $170 тэр-бумын өгөөж хуваарилахаар төлөвлөжээ. А.Меркель цагаачлалын хямралын талаар Европын холбооны уулзалт санаачлав. Хятад улс хагас дамжуулаг-чийн үйлдвэрлэлд$150 тэрбумыг зарцуулна. АнУ, Хятадын хоорондын худал-дааны маргааны улмаас Азийн биржүүдэд уналт ажиглагдав. орос, оПЕК-ын уулзалтын өмнө газрын тосны үнэ 73 ам.доллар руу уналаа.

Цаг агаар

ТоР-20 индекс(хувиар)

19,751.7210,00015,00020,00025,00030,000

Зүүн хойд Азийн хотууд агаарын бохирдлыг бууруулахад дижитал технологи ашиглана. 5

ЗгМ: инфографик ЗгМ: ЗоЧиннийтлэлЧийн булан

“эхлээд эмэгтэйчүүд, дараа нь эрчүүдийн сэтгэлгээг эмчилж байж нийгмээ өөрчилнө”

баяр наадам ашиг хонжоо, хэрүүлийн талбар биш ээ б.Дуламхорлоо

@Dulamkhorloo

г.баярсайхан@bayarsaikhanZGM Засгийн газраас хэрэг жүүлж

буй “Жендерт суурилсан хү­чир хийлэлтэй тэмцэх нь” төслийн хүрээнд НҮБ­ын Хүн амын сангийн дэмжлэгээр “Хү чирхийллийн нүцгэн үнэн” судалгаа хийсэн. Судалгааны талаар болон бусад асуудлаар НҮБ­ын Хүн амын сангийн Монгол дахь суурин төлөөлөгч Наоми Китахаратай ярилцлаа.

-Юуны түрүүнд судалгааны эцсийн дүгнэлтийн талаар товч тайлбар өгөхгүй юу?

үндэсний их баяр наадам эхлэх хугацаа өдрөөр тоо­логдож эхэллээ. Энэ цаг дор монгол хүн хүчит бөх, хурдан морьдынхоо өнгийг шинжиж, тавих сумныхаа цэцийг тааруулж, өөр өөрийн таамгаа дэвшүүлж, чухам л наадмаар “амьсгалаад”, нээлтийн өдрийг тэсгэлгүй хүлээж суудагсан. харин энэ жил тийм байж чадаж байна уу, үгүй юү. үүнийг тэрлэгчийн хувьд урьдынх шиг баяр цэнгэлийн уур амьсгал, мэдрэмж нэг л төрж өгөхгүй байх шиг ээ. Бөхчүүд маань өчнөөн жил үргэлжилсэн улигт хэрүүлээ хийж, уяачид болохоор ээлжит будлианаа тарьж, энд тэндгүй амьтан хүний дургүйцлийг сэдрээж байхад яаж ч сэтгэл догдлон хүлээх билээ.

Ард түмний уламжлал, ёс заншлыг хойч үед өвлүүлэн үлдээж, үндэсний дархлаа болж байдаг наадам маань энэхүү амин гол шинжээ алдаад, эрх мэдэл, алдар хүнд, ашиг хонжооны төлөөх өрсөлдөөн болж, өнгөтэй, мөнгөтэй хүмүүсийн аархлын талбар болж хувираа юу даа гэх эмзэглэл эрхгүй төрөх боллоо.

3

6

­Судалгааны дүн тааруухан гарсан. Бараг гурван монгол эмэгтэй тутмын хоёр нь ямар нэг төрлийн хүчирхийллийн золиос болж байгааг тогтоолоо. Бид Монголд жендерт суурилсан хүчирхийлэлтэй холбоотой суурь асуудлыг судалж, хамт­рагчийн болон бусдын зүгээс үйлдсэн хүчирхийлэл гэсэн хоёр үндсэн чиглэлээр үр дүнг нэгтгэсэн. Судалгаа олон төрлийн санал асуулга, баримт мэдээллээс бүрдсэн бөгөөд манай байгууллагын цахим хуудаст нийтлэгдсэн тул хэн ч үзэх боломжтой.

0 0 9 2 1

С.Батсайхан / ЗГМ©

ХотууДын Дарга нар Зовлонгоо ярилЦлаа

ubinfo.mnбҮРЭЛДЭхҮҮНкоМпАНИ

The official gazeTTe

аМ.Доллар ЮанЬ рублЬ

2423.66 376.38 38.18

алт ЗэС 10-ЧингиС бонД ХуралДай бонД

109.380.00%

95.750.00%

70202.19%

гэрэгэ бонД

96.670.00%1283.50

0.39%

контактгүй төлбөр ихсэж, бэлэн мөнгөний хэрэглээ буурч байна

9

николас Меройдаваа гарагт нийтлэгдсэн

статистик тайланг үзвэл их Британид бэлэн мөнгө цаашид төлбөрийн гол хэрэгсэл байхаа болих төлөвтэй. Contactless pay­ment буюу контактгүй төлбөр хаа сайгүй нэвтэрсний улмаас төлбөрийн картын хэрэглээ 2017 онд анх удаа бэлэн мөнгөнийхөөс давлаа.

их Британийн хэрэглэгч, бизнес эрхлэгч нар өнгөрсөн онд 13.2 тэрбум удаа төлбө­рийн картаар, 13.1 тэрбум удаа бэлэн мөнгөөр гүйлгээ хийснийг Нэгдсэн вант улсын

банк, санхүүгийн тэргүүлэх компаниудыг нэгтгэдэг UK Finance группийн судалгаанаас үзэж болно.

Контактгүй төлбөрийн хэ­рэглээ шинжээчдийн таам гаас бүтэн жилийн өмнө бэлэн мөнгөнийхийг давсан нь шинэ технологи амьдралд хур­дацтай нэвтэрч буйг баталж өгөв. Контактгүй төлбөрийн технологи нь дебит, кредит зэрэг төрөл бүрийн картын хэрэглээг ихэсгэх гол хөшүүрэг болсон юм.

БҮРТГЭГДСЭн ЗАМ ТЭЭВРИЙн оСол

Мөргөлдөх

ослын хэлбэрээр (2017 он)

Явган хүн дайрах

Улаанбаатар орон нутаг

Үл хөдлөх зүйл мөргөх

онхолдох

Мал, амьтан дайрах

3221429719

2189

479

130

28

2495

334

191

717

127

2523

670

850

155ҮСХ ©

(Зүүн гар талаас Чита хотын дарга О.В.Кузнецов, Сөүл хотын даргын үүрэг гүйцэтгэгч Жун Бён Юн, Улаан-Үд хотын дарга А.М. Голков, Улаанбаатар хотын Захирагч С.Батболд)

2 ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921)

Улс төр

уих­ын сонгуулийн 42 дугаар тойрогт хэнтийчүүдээс 5735 санал авч, энэ удаагийн парламентын хамгийн залуу гишүүнээр тодорсон д.Гантул­гын бүрэн эрх өнгөрсөн долоо хоногт дуусгавар болсон.

Сонгуулийн дөрвөн жилийн мөчлөгтэй, түүнийхээ гурван жилд хийж, бүтээхээсээ илүү сонгуулиар амьсгалдаг Монгол улсын Засгийн газрын хувьд

Хэнтийд эрх баригчид хулчийж, сөрөг хүчин тээнэгэлзэж байна

2018 он гол ажлаа нугалах үе байлаа. Эрх баригчид хүртэл улс төрийн энэ богино мөчлөгийг “урдах ажлаа урагшлуулах боломж бүхий он” хэмээн тодорхойлж байсан. Энэ сарын сүүлээр зарим аймагт болох орон нутгийн нөхөн болон дахин сонгуулийг эс тооцвол үнэхээр улстөржих шаардлагагүй ганц жил нь 2018 он байсан юм. тэгвэл өнгөрсөн долоо хоногоос хэнтийн 42 дугаар тойрогт нөхөн сонгууль болох нь баараггүй болов. ингэснээр энэ зуны турш хэнтийн тойргийг тойглосон горилогчид, таамаг дэвшүүлсэн намуудын улс төр тэнд өрнөх нь.

Нөхөн сонгуульд өрсөлдөх нэр дэвшигчдийн талаарх таамаг ч оволзоод эхэллээ. Парламентад суудалтай, үндэсний хэмжээний нам гэдэг утгаараа МАН болон

АН­аас хэн нэр дэвших нь анхаарал татаж байгаа бол, гадна талд гол тоглогч нь МАхН­ын дарга Н.Энхбаяр болоод байна. МАН, АН­ын хувьд энэ сонгуулийн үр дүн уих дахь бүлгийн гишүүн нэгээр нэмэгдэх эсэхийг шийдэх ч, парламент дахь хүчний харьцаанд нь нөлөө үзүүлэхгүй. харин МАхН­ын дарга Н.Энхбаярын тухайд гэнэтийн боломж болж хувираад байна. тэрбээр нөхөн сонгуульд нэр дэвшихэд нь ямар нэгэн улс төрийн болон хуулийн хориг саад алга. харин ч хэнтий аймгийг хэдэнтээ тойрч, намынхаа их чуулганыг Бурхан халдуны энгэрт хийж, нутгийн иргэдтэй уулзалт цуглаан хийсээр яваа.

Н.Энхбаяраас гадна С.Ган­баатарыг нэр дэвших боломжтой гэсэн мессежийг МАхН­ын зүгээс өгсөн. угаасаа хэнтийн

тойрогт нөхөн сонгууль болох нь уу, д.Гантулгын бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх үү, бүр мөсөн чө­лөөлөх үү гэд гийг соргогоор ажиг лаж байсан нам бол МАхН юм.

Нэр дэвшүүлэх процесс МАхН­д ийн амар байгаа бол МАН­д харин асуултын тэмдэг дагуулж буй. тус тойрогт МАН­ын нэр хүнд нэгэнт унасан тул хэнтийн МАН­ын дар га, аймгийн Засаг дарга Н.Ган бямба толгой сэг сэрч байгаа су рагтай. Н.Энх баяр, С.Ган баатар нарын хэн нь ч дэвшсэн бусад намаас оролцогчид хатуу самар болж буйн нотолгоо нь энэ.

Н.Ганбямба “Би дэвшихгүй” гэж аймгийн намын хорооны­хондоо хэлсэн бол, МАН­ын удирдлагын хүрээнд түүнийг

хүчтэй өрсөлдөгч байж чадах­гүй хэмээн болгоомжилж байна.

түүнээс гадна тус аймгийн Засаг дарга асан Ж.оюунбаатар АН­аас нэр дэвшиж даагаа нэхэж мэдэх юм. Засаг даргаар ажил лах хугацаандаа аймагтаа бага гүй танигдсан түүнд нэр дэв ших боломж бүрэн бий. одоо гийн Засаг дарга Н.Ган­бямба 2016 оны сонгуулиар нэр дэвших боломжтой бай сан ч Ж.оюунбаатарт өвдөг шороо­дохоосоо эмээж д.Гантулгыг “торгуулийн суман” руу явуулж, өөрөө итх­д өрсөлдсөн гэдэг.

харин АН­ын удирдлагуудын түвшинд эмэгтэй хүн дэвшүүлэх асуудал яригдсаныг эх сур валж хэлж байна. өмнөх парла мен­тын үед Ардчилсан намын эмэгтэйчүүд нэр хүнд сайтай, нэгдэж чаддаг, ажил хэрэгч, харьцангуй боловсрол өндөр­тэй байсан гэж өдгөө сонгогчид дүгнэдэг. харин тэр имижийг нөхөж чадах хүнийг олж дэв­шүүлэх нь хамгийн зөв шийдэл гэж албан бусаар ярилцжээ.

ийн наадмын дараа хэнтийд улс төрчид “зодоглоно”. ха рин парламентад суудалтай намууд Н.Энхбаяр, С.Ганбаатар нарын эсрэг хэнийгээ угтуулан тавихыг хүлээх л үлдлээ.

Энэ зуны турш Хэнтийд сонгуулийн улс төр өрнөх нь

б.энхжаргал @enkhjrglZGM

б.Сэлэнгэ ЗГМ

товЧХон » БҮлЭГ УИХ дахь АН-ын бүлэг ЖДҮҮ-г дэмжих хуулийн төсөл болон ирэх намрын чуулганаар хэлэлцэх шаардлагатай асуудлын талаар хэлэлцжээ. Тус бүлгийн зүгээс намрын чуулганы хугацаанд татварын багц хууль болон Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт, Захиргааны ерөнхий хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах асуудалд анхаарч ажиллахаар санал нэгдэв.

» ТөСөл “Улаанбаатар төмөр зам” нийгэмлэгийн дотоод хэрэгцээнд импортоор оруулах дизелийн түлшийг онцгой албан татвараас чөлөөлөх тухай тогтоолын төслийг ЗТХ-ийн сайд Ж.Бат-Эрдэнэ УИХ-д өргөн барилаа. Ингэснээр УБТЗ-аас Монгол Улсад 17 жил төлсөн 73.8 тэрбум төгрөгийн татварыг илүү төлөлтөд бүртгэх аж. УИХ тогтоолыг баталбал Олон улсын хамтын ажиллагааны Японы банкнаас төмөр замын тээврийг сэргээн сайжруулахад зориулж олгосон “МОН-П1” болон “МОН-П2” хөнгөлөлттэй зээлд дээрх 73.8 тэрбум төгрөгийг суутгах юм байна.

» СонГУУль Энэ сарын 24-нд Аймаг, сумын ИТХ-ын нөхөн болон дахин сонгууль болно. Энэ сонгуульд нийт 30 төрлийн 27 мянга гаруй саналын хуудас ашиглах аж. Саналын хуудсыг хэвлүүлэх, сонгуулийн автоматжуулсан системд ашиглах программ хангамж, техник хэрэгслийн ажиллагааг туршиж баталгаажуулан гэрчилгээ олгох ажил дуусчээ.

» ХАРИлцАА Монголоос Лаос руу хонины хөлдөөсөн мах экспортлохоор болжээ. Харин тус улсаас химийн бордоогоор бордоогүй цэвэр цагаан будааг удахгүй Монголд нийлүүлэх бололцоо бүрдүүлэх аж. Энэ талаар БНАЛАУ-ын Үндэсний асссамблейн гишүүн, Хөдөө аж ахуйн орлогч сайд Бунг Куанг тэргүүтэй төлөөлөгчдийг Монголд айлчлах үеэр шийджээ.

ТоДРУУлГА & ЗАлРУУлГА Уншигч та манай сонины мэдээ,

нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай

санал, хүсэлт байвал

› INFO@zAsAg.cOУтас: 99903584 хаягаар бидэнтэй

холбогдоно уу.

ТЕнДЕРИЙн УРИлГАОгноо: 2018 оны 06 дугаар сарын 19-ны өдөр

Тендер шалгаруулалтын нэр: Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “Сургуулийн спорт заалны барилга /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг, 48 дугаар сургууль/ ажил”Тендер шалгаруулалтын дугаар: нХААГ-18/0017

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй “Сургуулийн спорт заалны барилга /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг, 48 дугаар сургууль/ ажил”-ыг гүйцэтгэх тухай битүүмжилсэн тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж цахим тендерийн баримт бичиг болон холбогдох материалыг татаж авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө тендерт оролцох хураамж болох 50000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Байгууламжийн зураг, төсөл боловсруулах, барих, түүний тоног төхөөрөмжийг хүргэх,

суурилуулах ажлын нийт мөнгөн дүнгийн дундаж үзүүлэлтийг тооцох жилийн тоо, жилийн дундаж: Сүүлийн 3 жил буюу борлуулалтын орлогын дундаж нь төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй байна.

Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй байх. Ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээлэл ирүүлэх жилийн тоо: Сүүлийн 3 жил буюу 2015, 2016,

2017 оны аль нэг жилд төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлыг доод тал нь нэг удаа гүйцэтгэсэн байна.

Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: шаардахгүйТусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: Тийм 1. Зураг төсөл боловсруулах байгууллага нь:Барилга, хот байгуулалтын яам1.2.1 1-10 хүртэл давхар барилга байгууламжийн барилга архитектур, орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт,

өндөржилт, барилга бүтээцийн зураг төсөл, барилгын зураг төсөл 1.2.4 Дотор усан хангамж, ариутгах татуурга, халаалт, салхивч агаар сэлгэлт, хөргөлтийн систем, гадна салбар шугам

сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл1.2.5 Дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн

технологийн зураг төсөл (10кВ хүртэл), дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, дохиолол, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл, орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл

1.2.6 Техник, эдийн засгийн үндэслэл, барилгын төсөв эсвэл; ЗТ-3.1 Архитектур, барилга бүтээц, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл ЗТ-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй

холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл ЗТ-6.2 Барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох

барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл ЗТ-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй

холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл

ЗТ-6.4 Барилга байгууламжийн дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл

ЗТ-11.2 Барилга байгууламжийн ажлын төсөв

2. Барилга угсралтын ажил гүйцэтгэх байгууллага нь:Барилга, хот байгуулалтын яам

2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт2.1.2. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил

/1-5 давхар хүртэл/ болон түүнээс дээш2.2.1. Барилгын дотор халаалт, салхивч, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж,

гадна салбар шугам сүлжээний угсралт2.2.2. Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын

аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт

эсвэл; БА-3.1 Цутгамал болон угсармал төмөр бетон арагт бүтээцэн болон иж бүрэн цутгамал бүтээцэн барилгын угсралт,

өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил /болон түүнээс дээш/БА-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж,

гадна салбар шугам сүлжээний угсралт БА-6.4 Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын

аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт

Тендерийн баталгааны үнийн дүн: 9,700,000 /есөн сая долоон зуун мянган төгрөг/ Баталгааны хүчинтэй байх хугацаа 2018 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдрийг дуустал хүчинтэй байна.Тендерийг 2018 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн 16 цаг 00 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн 16 цаг 30 минутаас минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын тендерийн нээлтийн 1012 тоот өрөөнд нээнэ.Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Бага тойруу-15, Самбуугийн гудамж, нийслэлийн Засаг захиргааны IV байр, 10 давхарт

Холбоо барих утасны дугаар: 75757807цахим хаяг: www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn

Монгол улсын Ерөнхий­лөгч х.Баттулга шварцманы магистрын хөтөлбөрт тэнцэн суралцаж байгаа оюутнуудыг хүсэлтийнх нь дагуу хүлээн авч уулзлаа.

Бээжингийн Цинхуа их сургуулийн шварцманы магист­рын хөтөлбөр нь дэлхийн хамгийн өндөр шалгууртай хөтөлбөрт тооцогддог аж. Энэ удаагийн хөтөлбөрт нь харвард, оксфорд, йель, Колумб зэрэг их сургуулийг төгссөн найман орны 24 оюутан тэнцэн суралцаж буйн дотор МуиС­ийг төгссөн монгол оюутан мөн багтжээ.

оюутнууд хөтөлбөрийн хүрээнд Азийн орнуудаар аялж, тухайн орны бизнес, Засгийн

газар болон хууль тогтоох дээд байгууллагын төлөөлөгчидтэй уулзаж туршлага судалж байгаа аж. Мөн тэд Монголд ирэхийн өмнө оуВС­гийн захирал Кристин лагард, хятадын төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайдын орлогч лю Яньдун, Сингапурын Ерөнхий сайд Сяньлун лүүн зэрэг албан тушаалтнуудтай уулзаад ирсэн тухайгаа танилцуулав.

шварцманы магистрын хөтөл бөрт тэнцэн суралцаж байгаа оюутнууд Монгол ул­сын Ерөнхийлөгч х.Баттул гаас Монголын эдийн засаг, хөрөн­гө оруулалт, хөдөө аж ахуйн бодлогын талаар түлхүү сонирхон асууж, дэлгэрэнгүй хариулт авсан байна.

өмч хувьчлалын үйл явцыг харж байхад асуудалтай зүйл олон байна. тухайлбал, МиАт болон төрийн банк, хөрөнгийн бирж зэрэг томоохон байгууллага, компаниудыг хувьчлахтай холбоотой тайлан, балансуудыг илт худлаа гаргаж байна. өөрөөр хэлбэл, одоо байгаа тайланг хэд дахин бууруулах, үнэлгээг нь бодит бусаар хийсэн ноцтой асуудал гарлаа. уих­ын гишүүд энэ талаар тоо баримттай нь хэлж, шүүмжилсэн. тиймээс уих хувьчлагдах гэж буй 27 байгууллагын баримт, тайлан тооцоог нэг бүрчлэн хэлэлцье, дахиж гаргуулъя гэсэн шийдвэрт хүрсэн. Гэхдээ ямар учраас ийм хариуцлагатай ажлыг Засгийн газар хөнгөн хандаж уих­д оруулж ирэв. үүнийг зориуд хийсэн үйлдэл гэж үзэхээс өөр аргагүй байна.

УИХ­ын гишүүн, Ардчилсан намын дарга

С.Эрдэнэ

эшлэл

ажлын ХэСэг

Засгийн газар хэт хойрго ажилласан байна

уих­ын дарга М.Энхболд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард захирамж гарган "Эрдэнэт үйлдвэр" ххК­иас баталгаа гаргаж өмнөд Африкийн "Стандарт" банкнаас авсан зээл, түүнтэй холбоотойгоор лондоны олон улсын Арбитрын шүүхээс гаргасан шийдвэрийн талаар судалж, дүгнэлт гаргах Ажлын хэсэг байгуулсан.

уих­ын дэд дарга Я.Санж­мятаваар ахлуулсан тус Ажлын хэсэг Эрдэнэт хотод ажиллажээ. тэгэхдээ тус үйлдвэрийн зарим

албан тушаалтныг байлцуулан үүсээд байгаа нөхцөл байдалтай холбогдох гэрээ, баримт бичгийг судалж үзсэн аж.

улмаар яаралтай шийдвэрлэх зарим асуудлаар зөвлөмж, чиг лэл гаргасан байна. тус зөв лөм жөө Ерөнхий сайд у.хү рэл сүх, төрийн өмчийн бодлого зо хи цуу­лалтын газрын дарга Ц.Ням­осор нарт өнгөрсөн тав дугаар сарын 15­ны өдөр хүргүүлсэн байна.

Гэвч зөвлөмжийн хүрээнд Зас­гийн газар хэт хойрго ханд сан, Ажлын хэсэгт хариу өгөхдөө хуга цаа хоцруулсан байна. Энэ талаар Ажлын хэсгийн ахлагч Я.Санж мятав уих­д хүргүүлсэн дүг нэлтдээ тусгажээ.

ЕрөнХийлөгЧ

шварцманы тэтгэлэгт оюутнуудыг хүлээн авч уулзав

ан эмэгтэй нэр дэвшигчээр имиж хийх

магадлалтай

нийтлэлчийн булан

2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921) 3ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

◄1АвАргА нЭртЭй хутгАн

үймүүлЭгчдийн цолыг хурААя,

Ерөнхийлөгч өө!Нэгэн зүйл:

үндэсний бөхийг, Монголын үндэсний бөхийн холбоог тойрсон дуусч өгдөггүй маргаан хурц хэлбэрт шилжих нь үү гэсэн болгоомжлол өчигдөр дархан аварга, төрийн түшээ А.Сүхбатын хийсэн мэдэгдлийн дараа төрөв. “үндэсний бөх бол Монголын ард түмний өмч, их өв соёл” хэмээн даруухан эхэлсэн түүний яриа сүүлдээ “хэрэв наадмаар эмх замбараагүй байдал үүсвэл, том цолтой бөхчүүд барилдахгүй бол хариуцлагыг нь Б.Бат­Эрдэнэ аварга та үүрнэ шүү” гэсэн заналхийлсэн өнгө аястай болж хувирав. Энэ бол бидний хамгийн их сэжиглэн, болгоомжилж байсан зүйл.

“Бөхийн холбоог хэсэг нөхөд булаацалдаж л байна. Гэхдээ наадам болдгоороо л болно” гэсэн бодол хүн бүрт байв. харин түүний мэдэгдлээс “улсын наадмыг чинь үймүүлнэ шүү, бөхчүүдийг турхирч байгаад барилдуулахгүй байж чадна шүү” гэсэн заналхийлэл үнэртлээ. улсад 10 түрүүлсэн өөр нэг дархан аварга нь түүнийг чиглүүлээстэй.

Эр улс байна даа, тэгсгээд учир зүйгээ ололцчих байх гэж олон нийт ямар их хүлээв ээ. Нөгөө тал нь өчнөөн л буулт хийлээ, эвлэрэх гэсэндээ тавьсан саналуудыг нь бүгдийг нь хүлээн зөвшөөрлөө. холбооны дэд тэргүүнээр өөрийн хүнийг тавья, Цэцдийн зөвлөлийн даргын суудлыг бас авъя гэх тоолонд буулт хийсэн. Гэвч ойлголцолд хүрдэггүй. харин үүний шалтгаан нь допингийн асуудалтай холбогдож таарч байх шиг. допингийн шинжилгээнд бүдэрч, барилдах эрхээ хоёр жилээр хасуулсан нөхдийг өршөөж, наадмаар барилдуулах шаардлага тавьсан бололтой юм. Гэвч нэгэнт хууль дүрмийнхээ дагуу шийдсэн асуудал учраас боломжгүй гэдгийг сонсоод хариу шантааж хийсэн царай нь энэ. даварсаар даварсаар дагвын оронд гэдэг л энэ байх. Бөхийн буянаар өдий зэрэгт хүрчихээд эргээд бөхийнхөө эсрэг “нулимж” буй эдгээр нөхдөд төр төмөр нүүрээ харуулах цаг болсон юм биш үү.

“дүнжингарав” уралдааныг зохион байгуулахдаа алдаа гаргаж, харанхуй шөнөөр хүүхэд уралдуулсан нөхдөд Ерөнхийлөгч

баяр наадам ашиг хонжоо, хэрүүлийн талбар биш ээарга хэмжээ авч, тод манлай уяач (үндэсний бөхөөр бол дархан аварга), улсын манлай уяач гэсэн цолыг нь хураасан түүх саяхных. үүн шиг эрс шийдэмгий арга хэмжээ авахгүй л бол энэ нөхөд муйхарлан зүтгэсээр байх бололтой.

үнэнийг хэлэхэд том цолтой зарим бөх барилдахгүй байлаа гээд ард түмэн хохирохгүй. тэдний өөрсдийн л хохь болно. Цолоо ахиулах мөрөөдөлтэй залуу бөхчүүдэд л сайхан боломж олдоно биз. Гэхдээ бөхчүүдийг наадамд барилдуулахгүй байх хэмжээнд хүртэл турхирна гэдэг өөрөө асар ноцтой асуудал.

угаас сүүлийн жилүүдэд үндэсний бөхийн нэр хүнд асар их унасан. Цолны найраанаас гадна сэргээш, шударга бус шүүлтийн асуудал тэднийг муухай харагдуулах хангалттай шалтгаан болсон. Мөн шахааны барьцнаас болоод бөхчүүдийн жин нэмэгдэж, уран гоё барилдаан гарахаа больсныг ч нэмэх хэрэгтэй. Гэтэл муу дээрээ муухай, муухай дээрээ улцан гэгчээр бөхийн холбоогоо булаалдсан маргаан нь угаас

унаад байсан нэр хүндийг нь бүр ч шавар шавхайтай хутгаж орхилоо.

“шадар сайд улсын авар гуудыг хүлээн авч уулзлаа. Наадмаа сайхан хийцгээе л дээ хэмээн царай алдлаа. Бөхчүүд наадам хүртэл түр эвлэрэхээр болов” гэсэн мэдээг та энэхүү өдрүүдэд бишгүй нэг уншсан л байх. Наадам хүртэл түр эвлэрнэ гэж юу гэсэн үг вэ. ийм утгагүй юм урьд өмнө сонсож байсангүй. Зүй нь шадар сайд тэднийг гуйж гувших биш, зад загнаад гаргах ёстой байсан юм. ингэж байж даварсан хэдэн бөхчүүдэд нэгийг бодуулах байв. дархан аварга гэдэг алдраа дураараа дургих эрх ямба гэж

бараг ойлгочихсон юм биш үү зарим хэсэг нь. өгч болсон цолыг ху рааж бас болдог гэдгийг энэ харимал атлаа хамгийг хага рал­дуулагч нарт харуулж бол доггүй юм уу Ерөнхийлөгч өө!

хүүхдийн АмиАр нААдАж дууСААгүй ЮуНэгэн зүйл:

үндэсний бөх тойрсон маргаан ид өндрөө авч байхад хурдан морь дагасан асуудал дахин босч ирэв. дорнод аймгийн Баянтүмэн сумын мянгат малчин Б хэмээх нэгэн маанаг монгол зээ хүүгийнхээ үсний найрт зориулан бэсрэг уралдаан явуулсан юм байх. Гэтэл хоёр настай бяцхан хүүгээ морьтой нь баглаж уяад дааганы уралдаанд тавиад туучихаж. Яасан бөх зүрх вэ, ямар хэнэггүй зан бэ хэмээн бид баахан шуугилаа. Энэ чинь хэнэггүй биш тэнэг, мулгуугийн шинж. Ямар элэнцгийн бөх зүрх байхав. харин ч ямар ч зүрх сэтгэлгүй “амьтан” юм биш үү тэр нөхөр. Монголчууд бага балчраасаа морь унаж өсдөг ард түмэн гэдгийг бид хэнээр ч хэлүүлэлтгүй мэднэ. Гэхдээ сүүлийн үед

нэг дор хэтэрхий олон морь уралдаж, түүнээс ч дутахгүй олон машин дагаж давхидгаас болоод хүүхэд мориноос унаж осолдох тохиолдол гарах болсон. тиймээс үндэсний их баяр наадмын тухай хуульд долоогоос дээш насны хүүхэд зориулалтын хамгаалалтын хэрэгсэлтэй бол хурдны морь унаж болно гээд заагаад өгчихсөн. Гэтэл мориныхоо амыг эргүүлэх нь байтугай эмээл дээрээ ч тогтож чадахгүй нялх хүүхдээр хурдны морь унуулж уралдуулах нь хүний ёсонд нийцэж байна уу. Азаар өнөөх хүү эсэн мэнд эргэж ирсэн байна лээ. хэрэв уралдааны явцад эмээл нь холбирч, морь нь бүдэрсэн бол яах байсныг төсөөлөхөд бэрх. Ээж нь эсэргүүцсэн ч аав нь зүтгэсээр байгаад мордуулсан гэнэ. ийм жишээ ганцаар тогтохгүй. хүүхдээр хурдны морь унуулахыг эсэргүүцэх гэсэнгүй ээ. Гэхдээ жаахан ёс зүйтэй байж, хууль дүрмээ дагамаар байна. Жилийн жилд хурдан морины унаач хүүхдийн эрх ашгийг Монгол даяараа огт хайхрахаа байсныг яриад байдаг ч асуудал бахь

байдгаараа. өдгөө “унаач хүүхэд ажилд

авна” гэсэн зар нийгмийн сүл­жээ гээр дүүрэн явж байгааг та анзаарч харсан байх. Эцэг, эх чүүд нь хэдэн төгрөгөө бодоод хүүхдээ таних, танихгүй хүнд аваа чаад тушаачихна. тэр ч байтугай хурдны морь унуулах гэж өгсөн хүүхдээ бүтэн жилийн турш ирж аваагүй ээж, аав байд гийг нэгэн уяач ярьж байв. хүүхдээ авахыг “мартсан” хэр нээ сар бүрийн цалинг нь сахиж байгаад заавал авдаг гэсэн. үүнийг сонсоод “арай ч дээ” гэхээс өөр хэлэх үг олдсонгүй. Мөн гө л олж байвал хүүхдийн амь нас ха маа гүй дээрээ туллаа гэж үү!.

Эцэст нь хэлэхэд “Амьд явахад улсын наадам үзнэ” хэмээн хэлэлцэн, бүтэн жил хүлээж, огшиж, омогшиж үздэг баяр цэнгэл, наадам маань булай хэрүүлийн талбар, өнгө мөнгө, эрх мэдлийн өрсөлдөөн болчихлоо. Бөхчүүд нь талцан, барилдах эс барилдахаараа үзэгч түмнийг хясан боох гэвэл түүн шиг явуургүй үйлдэл гэж үгүй. Монгол түмэн бөхчүүдээр дутаж байсан түүх үгүй.

С.Батсайхан / ЗГМ©

Мөнгө л олж байвал хүүхдийн амь нас хамаагүй

дээрээ туллаа гэж үү

Том цолтой зарим бөх барилдахгүй байлаа гээд ард түмэн хохирохгүй

4 ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921)

Судлаачийн үг

• 1921 он гэхэд орос орон эрдэмтэн сэхээтэн голдуу 1.4 сая хүнээ гадаадад алдчихсан байсан түүхэн сургамж бий.

• Эдүгээгийн Ерөнхийлөгч В.Путины өнгөн дээр тус улсыг 1.5-2 сая хүртэл тооны орос хүн орхин одсон баримт байна.

• Дотоодын залхаан цээрлүүлэх бодлогоос болж оросууд АнУ-д гарахыг хүсдэг гэсэн нь хийсвэр дүгнэлт.

0 0 9 2 1

ТУЗ-ийн даргаэрдэнэбаатарын Долгион

Ерөнхий эрхлэгч баатарын ДулаМХорлоо

Зөвлөхшатарбалын ДавааДорж

Орлогч эрхлэгчлхагважавын СугарМаа

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаэдитор б.энхжаргал

Утас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаэдитор б.баяртогтох

Утас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаэдитор г.баярсайхан

Утас: 99903574

Утас: 99903581 99903578 99909472 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

З.Цэлмэг

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

РЕДАКц

ЗАР СУРТАлЧИлГАА

ХАЯГ

цАХИМ ХУВИлБАР

та бүхэн дэлхийн улс төрийн газ рын зургийг тогтож нэг хараарай. Яг тоолбол өнгөөр ялгасан 194 улс байгаа. улс гэж зөвшөөрөгдөөгүй нутаг дэвсгэр болон арлуудыг оролцуулбал 64 нэгж нэмэгдэж, 200 хол даваад явчихна. Эдгээрээс тавыг нь хамгийн ая тухтай амьдарч аз жаргал эдэлж болох улс гэдгийг 2018 оны эмиграцын (цагаачлал) шалгуураар нэрлэсэн байна. үзүүлэлтээр нь жагсаавал Нор­веги, швейцар, Канад, швед, шинэ Зеланд гэсэн дараалалтай байх юм. хүн төрөлхтөн эрх чөлөөгөө эдлэн, хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалыг мөрдлөг болговол энэ дэлхийн хүн (хэн ч бай) оршин суух, аж төрөх газраа хүслээрээ сонгох (нөгөө 194­өөс) эрхтэй юмсанж. хүслээрээ сон­гож, сольж, нүүж, шилжиж болох аж.

Арабын хувьсгалд нэрвэгдсэн араб мусульманчууд, дотоодын дайндаа хэлмэгдсэн афганчууд, хойд ба эргийн африкийнхан л цуваад, дээрхи эрхүүдийг эдэлж, шаардаад байхаас бус бусад нь гайгүй. хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалын цагаачлах заалтыг үл тоодог улс орон ч бий. харин манай улстай ойрхоны жишээг нэрлэвэл орос анд нар маань эмиграцыг үзүүлж өгдөг болж. орос хүний хөл хүрээгүй, тэд олноороо оршин суугаагүй өрнөдийн улс орон гэж байхгүй болов. дээр жагсаасан таван улс үнэн хэрэгтээ оросууд голлон очоод дэлхийд алдаршуулчихсан нь тэр л дээ.

СССР­ийн сүүлч үед хяналтгүй шахуу болж, оху­ыг дөнгөж байгуулахтай зэрэгцэн ид цувж

СССР-ээс хойшхи цагаачлалын оргил үе одоо ирлээ

байсан цагаачлалын урсгал нэг хэсэг саарсан. улмаар оху дотооддоо тогтворжиж, цалин орлого нэмэгдэхийн цагт бараг зогссон ч одоо эргээд эрчээ авсан бололтой. хаа л бол хаана СССР­ээс хойшхи цагаачлалын оргил үе одоо ирлээ гэх шахуу бичсэн байх юм. ингэхэд хүмүүс яагаад эх орноо орхин гадагш, гадаад руу тэмүүлнэ вэ? дор бүрнээ шалтгаантай.

1) Байгаль цаг агаарт, зөөлөн уур амьсгалд нь татагдсан гэх шалтгаан бол тэр бүр нүдээ олоогүй хийсвэр яриа гэж үздэг.

2) Албан тушаал ахих, ажил мэргэжлээрээ гялалзах гэдэг бол оюуны их сан хөмрөгтэй орост лав хүндэтгэж үзүүштэй шалтгаан мөн л дөө.

3) Амьдрал ахуйгаа сайжруулъя, мөнгө олъё гэх шалтгаан орост ч, Монголд ч бусад олон оронд хүндэтгэн үзүүштэй үндэслэл мөнөөсөө мөн.

Гурван үндсэн шалтгааны тухай дээр дурдлаа. Монгол руугаа татаж авчран дэнслэе. Гурав дахь шалтгаан нь манай ханд түгээмэл гэдгийг Солонгос руу цувсан, цувж буй мигрант ажилчдаар жишээлж болно. Эхний шалтгаан нь манай олигархи гэх нөгөө цөөнхөд хамаарна. өвлийн цагт улаанбаатарын хорт утаа, мөн агаар, ус, хөрсний бохирдол, стрессээс дайждаг айл өрх, азай буурлууд олон болсон шүү дээ. улстөрчид нь ч нэн гайхам мөчлөгтэй. Сонгуульд ялбал дөрвөн жилдээ “гишүүн”, эсвэл сайд, ялагдвал дөрвөн жил ажилгүй иргэн, гадаадаар голдуу аялан зугаацаад цаг нөгцөөчихнө. дээрхи гурван шалтгааны хоёр дахь буюу ажил мэргэжлээрээ гадаадад тодорч магтуулж яваа монгол хүн бий нь бий. Гэхдээ олон биш. ийм хүмүүсийн ахан дүүс гэж Монголд үлдсэн бөөн “хоолны сав” байгаа тул тэднийгээ харж хандах гэж хамаг байдгаа зориулах буюу хоёр нутагтан болж амьдардаг.

даян дэлхийд цагаачлал, орогнолыг нөхцөлдүүлдэг олон шалгуур байдаг ч Монголд тэр бүр байдаггүй. тиймээс цагаачлах хүсэлтэй манайхныг гадаад улсууд төдийлэн таатай хүлээн авдаггүй. Цагаачлал, орогнолыг нөхцөлдүүлдэг ямар шалгуур байдаг вэ?

1) Гэмт хэргийн гаралт маш өндөр (хүн байж суухын аргагүй болтол гэмт хэрэг Монголд тохиож байгайгүй, тохиох ч үгүй);

2) Боловсролын систем нурчихсан (манайд нурчихаагүй);

3) улс төрийн хавчлага (манайд улс төрийн эрх чөлөө нь хэтэрсэн талдаа);

4) Эдийн засаг­нийгмийн таагүй байдал (ажил эрхэлж, зөв явбал Монголын хөрс зөөлөн шүү дээ);

5) Экологи бүрэн сүйрчихсэн, эсвэл байгалийн гай гамшиг сүйрэл тохиосон (манайх сүйрээгүй);

6) иргэний дайн, шашин­угсаатны мөргөлдөөн (манайд байхгүй, бий болох шалтгаан одоогоор бас байхгүй);

олхонуд баярхүүсудлаач проф.

7) Аж амьдралын хэт доройтол, үй олныг хамарсан өлсгөлөн, гуйланчлал (манайхны ядуурал бол цэвэр өөрсдөөс нь шалтгаалсан, өөрсдөө өөрсдийгөө хохироосон ядмаг үзүүлэлт, гаднынхан шоолох, муу жишээ болгох талдаа) гээд гадаадад цагаачлах шалтгаанууд манай улсад байна уу? дэнсэл дээ.

Баялаг хангалуун улс орнуудын рейтингийг тогтоодог Legatum Prosperity Index гэх үзүүлэлт бий. хүн амын амьдралын чанарыг тооцохдоо цалин орлого нь улс орондоо мөрддөг үнэ тарифтай хэр авцалддаг, иргэдийн бодит материаллаг аж байдал гэх мэт үзүүлэлт чухал. “үнэ ба цалин” гэдэг нь л гол юм болов уу. Энэ үзүүлэлт л цагаачлалыг хөхиүлдэг.

Эмигрант болох зам хаалттай биш, тийм ч тээртэй биш гэдгийг жирийн монголчууддаа бас хэлж зөвлөхөд гэмгүй. Манайхан нэг их томоор бодож хүндрүүлээд, түүнээсээ болж завсрын замын луйварчдыг мөнгөжүүлснээр эрүүгийн гэмт хэргийг өөг­шүүлсэн хэрэг болж даамжрах нь элбэг. Гэхдээ “Сайхан сэтгэлтэй, цайлган монголчуудыг цагаачлуулна”, “Юу ч хамаагүй хийж чадах, ажил голдоггүй монгол хүн цагаачилж болно” гэсэн хуультай нэг ч гадаад улс байхгүйг бас анхаарах нь чухал. хүний эрх гэдгээр гул бариад гадаадад гарчихна гэсэн гэнэн бодлоо гээх хэрэгтэй. Ардчилсан орнуудын хамтын нийгэмлэгт түүчээлж яваа ардчилсан Монголд ийм асуудал байхгүй гээд амаа таглуулах юу нь сайхан байх билээ. Цагаачлахын тулд та ямар болзол хангасан байх ёстой вэ? дэлхий нийтийн жишгээс дурдъя:

Гадаад хэлний бэлтгэл ба мэдлэг. оросоор жишээл. Эх хэлнээсээ өөр ямар ч гадаад хэлгүй оросуудыг Беларусь, Казахстан, Армен, Гүрж, эсвэл Абхазад авч байна. хэрэв англи хэлний гайгүй түвшинд очсон бол хэлний шалгалтын бас нэг саадыг даваад сертификаттай болчихсон бол учиртай.

Боловсрол ба ажлын туршлага. Ажил бол дэлхийн аль ч улсад олдоно. тэгэхдээ очих цаад улсад нь таны мэргэжил мэдлэг хэр эрэлттэй, нарийн мэргэжилтэй бол хэн хаана тэнцэх вэ гэдгээ

тодруулчих хэрэгтэй.Цагаачлах гэж буй улс

орны бодит байдал, үндэсний уламжлал, шашны зан үйл, дэг жаягт захи рагдахаас аргагүй гэдгээ бодолцох хэрэгтэй.

Цагаачлалын төрлүүдийг манайхан сайтар судлах ёстой гэж санагддаг. Монголчуудын “Би” гэх өвчин цагаачлахад их садаа болдог юм билээ. одоо улс орнууд үлэмж нарийвчилсан шаардлага тавьдаг болсон нь даяаршлын ба мэдээллийн эриний тусгал бөгөөд төрөл нь үүнд захирагдана.

Мэргэжлийн эмиграц гээч үзэгдэл үлэмж түгж байна. Судалгаагаар Канад, их Британи, Австрали улс энэ чиглэлийг их анхаарч байна. Мэдээж гайгүй сайн англи хэлтэй, тусгай мэргэжлийн болзол хангасан дээд боловсролтой, очоод нэг хэсэгтээ өөрийгөө тэжээх мөнгөтэй байх ёстой хэмээн цаад улс үздэг. Ажил төрөл нь жигдэрчихвэл ойрын төрөл, хамаатан саднаа уриад амьдруулах бололцоотой, сайн ажиллаж байгаад иргэншил хүсэх эрхтэй.

Бизнес­миграц. Цаад улсынхаа эдийн засагт хөрөнгө оруулалт хийсэн эсвэл тухайн улсад хувийн бизнес эрхлэх боломжтой, дэмжлэгтэй бол бизнес­виз мэдүүлж болно. тэгэхдээ худал хэлж болохгүй. Цаад улсдаа удаан хугацаагаар оршин суух, суралцах, үл хөдлөх хөрөнгө худалдан авах эрх олгогддог.

оюутны эмиграц. Зарим улсад (Герман, Австрали, Польш гэх мэт) ажил эрхлэх, хэрэв дээд болон магистрын түвшний боловсролтой болчихвол тэр улсдаа үлдэж ажиллах боломж бий.

үндэс угсаагаараа репатриац, эмиграц хийж болдог бас нэг

суваг бий. өвөг дээдэс, удам судар нь хэрэв герман эсвэл жүүд гаралтай бол Герман, израиль руу түвэггүй цагаачилж болно. Монголоос израильд оччихсон хүмүүс мэр сэр байдгийг би энд жишээлж байна.

Green Card хэмээх сугалаанд хожих. “Ногоон карт” хэмээх сугалаа (лотерей) аз тохиосон мигрантад оногддог нэг ёсны аз гийлт юм. Энэ нь АНу­ын визэнд ихээхэн хэрэгждэг ба шаардлага шалгуур байхгүй, гэхдээ боловсролгүй байж болохгүй. Ядаж дунд боловсролтой байх, эрүүгийн ноцтой хэрэгтэн биш байх шаардлагатай.

хажуу дахь хөрш оросын эмиграцын тухай энд оруулахгүй бол болохгүй. учир нь Монголд (гол төлөв улаанбаатарт) мэргэж­лийн ба бизнес цагаачлалаар оросууд үлэмж ирдэг болсон учраас наад захын мэдээлэл мэдлэг олгох үүднээс би бичиж байна.

Эдүгээгийн Ерөнхийлөгч В.Путины өнгөн дээр тус улсыг 1.5­2 сая хүртэл тооны орос хүн орхин одсон баримт байна. 2017 оны байдлаар АНу­д цагаачлах, орогнох гэсэн 2600 орос хүн АНу­ын ЭСЯ­нд хандсан нь 24 жилийн түүхнээ (1994 оноос хойш, тэр онд 2112 орос хүн виз хүсэж авсан) байгаагүй үзүүлэлт аж. 2016 оноосоо 40 дахин өссөн үзүүлэлт юм байна. Цагаачлахаас гадна улс төрийн орогнол хүссэн нь бүр ч ноцтой аж. АНу­ын иргэншил, иммиграцын албаны (USCIS) мэдээнд тэр тухай өгүүлжээ. 2017 онд Европын холбооны орнууд руу 12 600 орос хүн голдуу орогнолын хүсэлт тавьж ханджээ. Бараг бүгд явчихсан бололтой.

USCIS­ын мэдээ бүр ч ноц­той шалтгаан тоочжээ. орогнол хүсэгчдийн ихэнхи нь улс төрийн мөрдлөг хавчлага, арьсны ба шашны, үндэсний ялгавар, нийгмийн тодорхой анги бүлэгт (ижил хүйстэн гэх мэт) хамааралтай гэдгээр ханджээ. оху дотооддоо чанга хуультай, хууль дүрмийг ягштал мөрдүүлдэг, эмх цэгц, дэг журам 2014 оны санк цаас хойш чангарсан нь гадаад руу бултах шалтаг болжээ. орост антиамериканизм хүчтэй түгэх тусам АНу­ыг хүсэмж лэх нь ихсэж буй нь нэн харамсалтай. Эх орондоо итгэл алдраад байна уу, эсвэл Путин дээ итгэл алдрав уу гэдэг нь маргаантай.

уг нь орост аж төрөх, ажил­лах, хөдөлмөрлөх нь лав манай Мон голоос л хавьгүй дээр бай маарсан. Москвад шуА­д ажил ладаг зарим найз нараа ажихад тэд цалин хангамж сайтай, амьдрал нь хэвийн, бүтээж л байвал мөнгө орж ирдэг, ядуурсан, бачуурсан нь харагддаггүй тул би ингэж гайхаж байна л даа. лев Гудков гэх орос профессорын ярьсантай би л лав санал нийлэхгүй. тэрээр дотоодын залхаан цээрлүүлэх бодлогоос болж оросууд АНу­д гарахыг хүсдэг гэсэн нь хийсвэр дүгнэлт болов уу. тэгэхдээ яг хоёр сая орос хүн Путины өнгөн дээр цагаачлаад явчихсан бол хайран л байна. хүн хүчний нөөцийн гарз гэж орос­Зөвлөлтийн түүхнээ тохиосон гамшиг байсныг бас мартаж үл болно.

“Цагааны эмиграц” гэж 1917 оны октябрийн эргэлийн дараа (иргэний дайн дагуулсан) эхлээд 1921 он гэхэд орос орон эрдэмтэн сэхээтэн голдуу 1.4 сая хүнээ гадаадад алдчихсан байсан түүхэн сургамж бий. “Росстат” гэх статистикийн албан ёсны тоо байна. оросоос 2016 онд 313 210 хүн гадаад руу цагаачилсан (256 480 нь хуучин СССР­ийн улсууд руу, 56 730 бусад улс руу), 2017 оны статистик хараахан гараагүй, мэдээж багагүй тоо буй, 2018 он гараад юу ч болж байдаг юм, ямар ч гэсэн оху маань “хүн хүчний нөөцийн гарз” гэх үзэгдэлд дайруулжээ. хүн ам, хөгжлийн судалгаа хийдэг Берлиний институтэд оросыг «арчигдаж буй гүрэн» гээд биччихсэн байна. Юу гэвэл, 2030 он гэхэд тус улсын хүн ам 15 саяар цөөрчихсөн, аль идэвхтэй, гэгээтэй оросууд нь Герман, Америк, израиль, Финлянд руу дайжаад дууссан байна хэмээн прогноз хийсэн нь надад таагүй санагдлаа. Энэ таамаг монголчууд бидэнд ямар хорлонтой сонсдох бол? Энэ бол хүсэх юм ер биш шүү дээ!

гял цал амьдрал руу татдаг цагаачлал

ТЕнДЕРИЙн УРИлГА Огноо : 2018.06.19-ний өдөр

ТЕнДЕР ШАлГАРУУлАлТын нЭР: “Эргэх механизмын гулсах холхивч” нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.

ТЕнДЕР ШАлГАРУУлАлТын ДУГААР: МС-2018/096-1

“ДЦС-4” ТӨХК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Эргэх механизмын гулсах холхивч” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: 1. Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн /2016, 2017 он/ борлуулалтын орлогын дундаж

нь тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2. Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт

санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага: 2016, 2017 он /нотлох

баримтын хамт/Тендерийн хамт төсөвт өртгийн 2%-тай тэнцүү үнийн дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. Тендерийг 2018 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр

илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 07 дугаар сарын 20 –ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй. Монгол улсын гарал үүсэлтэй бараанд давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, 20 -р хороо, Эрчим хүчний гудамж, “ДЦС-4” ТӨХК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө, Худалдан авах ажиллагааны хэлтэс,

Утас: 7018-1309, 7000-1357, 7017-1357, Факс: 7018-1309 7000-1357

2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921) 5ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

Хяналт шалгалт

байр СуурЬ

Хөрөнгө оруулалт

орон нутагт байнгын хяналтын цэгийг 27 болгож нэмэгдүүлнэ

тайванийн Хүүхэд, гэр бүлийг дэмжих сан төв болж өргөжив

урин дулаан цаг ирж иргэдийн аялж жуулчлах, амарч зугаалах идэвх нэмэгдэж буйтай холбоо­тойгоор орон нутагт зам тээв­рийн ослоос сэргийлэх байн гын хяналтын 11 цэг нэмж байрлуу­лахаар болжээ. Нийт 2.1 тэрбум төгрөг зарцуулж буй энэ ажлын хүрээнд улсын хэмжээнд орон нутаг дахь байнгын хянал тын цэгийн тоо 27 болж нэмэгдэх юм.

Зам тээврийн осол эндэгдлийн судалдаагаар сүүлийн хоёр жилд 6­10 дугаар сард зам тээврийн осол эрс нэмэгддэг аж. тиймээс үүнээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор энэ сарын 20­ноос “орон нутгийн зам­хөдөлгөөний соёл” аяныг ЦЕГ, ЗЦГ болон ГССүт, НүБ­ын хүүхдийн сан хамтран хоёр

дахь жилдээ зохион байгуулж байна. Аравдугаар сарын 1 хүртэл үргэлжлэх тус аяны хүрээнд замын хөдөлгөөнд оролцогч жолооч болон явган зорчигчдод болзошгүй осол эндэгдэлээс урьдчилан сэргийлэх сургалт, семинар зохион байгуулна. Мөн орон нутгийн замын тэмдэг тэмдэглэгээг нэмэгдүүлэх, засаж сайжруулах, 80 гаруй хар цэгт цацруулагч самбар байршуулах,

хөдөлгөөнд эргүүлийг тогтмол­жуулах аж.

Энэ он гарснаас хойш 11,149 зам тээврийн осол эндэгдэл бүртгэгдэж, 163 хүн амь насаа алд­саны 76 хувь нь орон нутгийн замд тохиолдсон байна. Зам тээврийн ослын 95 хувь нь жолоочийн гэм буруутай үйлдлээс болдог тул жолооч, зорчигч нарын ухамсар, хариуцлага нэн чухал гэдгийг ЗЦГ­аас анхаарууллаа.

Монголын эмзэг, ядуу өрхүү­дийн 11 мянга гаруй хүүхдийг эрүүл энх өсөж торниход 14 жилийн турш дэмжлэг үзүүлсэн тайванийн хүүхэд, гэр бүлийг дэмжих сангийн Монгол дахь төлөө лөгчийн газар “хүүхэд хөгжлийн төв”­тэй боллоо. тус сан гадаад дахь анхны салбараа манай улсад 2004 онд байгуулж байсан бөгөөд түүнээс хойш өөрсдийн гэсэн байргүй, тайванийн төвийн түрээсийн байрнаас есөн дүүрэг, төв аймгийн таван сумдын өрхөд дэмжлэг үзүүлдэг байжээ. “өөрсдийн гэсэн байртай болсондоо их баяртай байна. өмнө нь бид байр түрээслэх, сургалтын төвүүдтэй хамтран

ажиллах замаар хүүхдүүдээ сургалтанд хамруулдаг байсан. Цаашдаа сургалтаа эндээ явуулж байх болно” хэмээн тайванийн хүүхэд, гэр бүлийг дэмжих сангийн нийгмийн ажилтан Ч.Гансүрэн ярилаа.

хүүхэд, гэр бүлийг дэмжих сан нь эцэг эхчүүдэд мэргэжил олгох, хөдөлгөөнт номын сан, хичээлийн хэрэгслээр хангах, хүүхдийн авьяасыг дэмжих, ЭЕш­нд бэлтгэх, гэр бүлийн аялал, эрүүл мэндийн боловсрол олгох гэх мэт нийт 26 орчим төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлээд байгаа юм. тус төвийн тэтгэлгийн хөтөлбөрт хамрагдсан хэд хэдэн оюутан тайвань улсад амжилттай суралцаж байгаа бөгөөд “хүүх­дийн зуслан” хөтөлбөрт 600 орчим хүүхэд хамрагдаж, зусланд амарсан байна.

тус төвийн 2010 оноос хойш

хэрэгжүүлж буй “Гэр хотхон” төсөл хамгийн үр дүнтэй төслүүдийн нэг. Амьжиргааны түвшин доогуур өрхийг гэрээр хангаж, сургалтанд хамруулснаар ажил эрхэлж, бие даан амьдрах чадвартай болгодог байна. Энэ бүхний санхүүжилтийг тайванийн сайхан сэтгэлт хүмүүсийн хандив, буцалтгүй тусламж бүрдүүлдэг бөгөөд хүүхэд бүрийн цаана нэг ивээн тэтгэгч байдаг аж. харин Монгол улсаас хандив тусламж өгдөг байгууллага, хувь хүн хараахан байхгүй байгаа юм.

“хүүхэд хөгжлийн төв”­д хамрагдсан хүүхдүүдэд сар бүр мөнгөн тусламж үзүүлж, ЭхЭМүт­тэй хамтран үзлэг оношилгоо хийдэг бөгөөд хамгийн сүүлд орон нутагт уруул тагнайн сэтэрхийтэй хүүхдүүдэд үзлэг эмчилгээ хийжээ.

ЗГМ: Сурвалжилга

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд улаанбаатар хотын Захирагчийн санаачилгаар Зүүн хойд Азийн хотын дарга нарын уулзалт “Агаарын чанарыг сайжруулж, хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах нь” сэдвийн хүрээнд болж байна. улаанбаатар хотод гурав дахь удаагаа болж байгаа энэхүү арга хэмжээнд зургаан орны 18 хотын төлөөлөл оролцож, уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний үндсэн шалтгаан болсон хүлэмжийн хийн ялгарлыг хотын түвшинд бууруулах арга замыг хэлэлцэж, туршлага солилцож байгаа юм. хоёр өдөр үргэлжлэх тус арга хэмжээнд улаанбаатар хотын захирагч С.Батболд, БНхАу­ын Бээжин хотын Ардын төлөөлөгчдийн хурлын Байнгын хорооны орлогч дарга Жан Чин, БНСу­ын Сөүл хотын даргын үүрэг гүйцэтгэгч Жун Бён Юн, оху­ын улаан­үд хотын дарга А.М.Голков, Чита хотын дарга о.В.Кузнецов тэргүүтэй хотын мээрүүд, Монгол, Япон, БНАСАу, БНСу, оху, БНхАу­ын байгаль орчны мэргэжилтэн, судлаачид цуглаж хотынхоо зовлонг ярилцлаа.

тус арга хэмжээнээс манайхан гамшгийн хэмжээнд хүрээд байгаа агаарын бохирдлоо бууруулахад тохирох техно­логийн шийдлүүд хийгээд арга замуудыг эрэлхийлж байна.

Эдийн засгийн чадавх, цаг уур, хүн амын амьдралын хэв маягаас шалтгаалж Зүүн хойд Азийн агаарын бохирдлын түвшин, түүнд хандаж байгаа өнцгүүд өөр өөр байна. Зарим хот агаарын бохирдлын асуудлаа амжилттай шийдсээр одоо хамгийн нарийн ширхэгт тоосонцорт санаа зовж яваа бол зарим нь бидний нэгэн адил дөнгөж нүүрсний утааг багасгах тухай төлөвлөгөө ч ярьж байна. Гэхдээ манай нийслэл шиг агаарын бохирдолд нэрвэгдэж,

Хотуудын дарга нар зовлонгоо ярилцлаа

Тэд асуудлаа шийдэж байхад бид гараан дээрээ зогссон хэвээр

П.батбөхЗГМ

Зүүн хойд Азийн хотууд агаарын бохирдлыг бууруулахад өнөөдөр дижитал, бүр роботод суурилсан технологийг судлаад эхэлсэн байна.

шийдлээ олохгүй мунгинаж яваа хот алга.

Бээжин хот хэдхэн жилийн өмнө РМ10 буюу нүүрсний утаа, нарийн ширхэгт тоосонцрын бохирдолд нэрвэгдэн харагдах орчин нь хүртэл хязгаарлагдаж байсныг уншигчид санаж буй бизээ. Гэтэл тэд 2013 оноос таван жил шат дараалсан арга хэмжээг авсны үр дүнд агаарын бохирдлоос салсан амжилтаар улаанбаатарыг хол орхижээ. тэдний хүлэмжийн хийн ялгарлыг багасгасан гол зам нь захиргаадалт. Бээжин хотыг тойрсон хүнд үйлдвэрүүд, нүүрс түлдэг 1100 ААН­ийн үйл ажиллагааг зогсоосноос үүнийг харж болно. Гэхдээ зөвхөн захиргаадаад зогсохгүй 40 гаруй хууль, тогтоомжид “салхи оруулж”, хөрөнгө оруулалтын түвшнийг байнга ахиулсаар ирсэн нь үр дүнд чухал нөлөөлжээ. Бээжин хотын гэр хорооллыг хийн түлшинд холбож, цахилгаан станцуудыг сайжруулсан түлшээр хангаснаар

түүхий нүүрсний хэрэглээг 5.5 сая тонноор багасгажээ. одоо тэдний дараагийн зорилго РМ2.5 буюу нарийн ширхэгт тоосонцороос хамгаалахад чиглэгдэж байна. 2022 онд зохиогдох өвлийн олимпт бэлтгэх үүднээс агаарын РМ2.5 бохирдлыг эрс бууруулахаар ажиллаад эхэлжээ.

үүнээс гадна РМ2.5 гэгдэх нарийн ширхэгт тоосонцортой тэмцэж буй хот бол Сөүл. Энэ хот иргэдийнхээ саналд тулгуурласан арга хэмжээг хэрэгжүүлснээр амжилтад хүрсэн байна. хотын агаарын бохирдлыг бууруулах саналыг олон нийтийн дунд

нээлттэй явуулсны үндсэн дээр 3000 гаруй саналыг ажил хэрэг болгохоор ажиллажээ. Нүүрсний цахилгаан станцын бохирдлыг бууруулахын тулд ард иргэд нь хавар, зуны улиралд цахилгаан станцын үйл ажиллагааг зогсоохыг дэмжсэн нь агаарын бохирдлыг бууруулахад чухал нөлөө үзүүлсэн байна. Мөн дизель түлшээр ажилладаг тээврийн хэрэгслийг хотын төвд явуулахгүй байх шийдвэрийг хэрэгжүүлсэн нь өнөөгийн амжилтад маш дөхөм болжээ.

Мөн 8.3 сая хүн амтай БНхАу­ын шэньян хот 100 мянган сайн дурынхныг агаарын бохирдлыг бууруулахад татан оролцуулснаар төрөөс явуулж байгаа бодлогоо амжилттай болгожээ. 200 гаруй тББ­ын төлөөллийг агаарын бохирдлыг бууруулахад “ашигласан” байдаг. одоо тэнд 80 гаруй салхин сэнс, 100 мянга гаруй нарны зайн үүсгүүр, хог боловсруулах гурван ч үйлдвэр ажиллаж, эрчим хүч, дулааны эх үүсвэр үйлдвэрлэж байна. Энэ

бусад хотууд нүүрсний хэрэглээгээ цэвэршүүлж, дизель түлшээр хөдөлдөг болгоноо халаад дараагийн шатанд гарчихаж. Гэтэл улаанбаатар хот саяхнаас л дизель түлшнээс салж нийтийн тээврийн хэрэгслийг өөр стандартад хүргэхээр Нийслэлийн эрх зүйн байдлын хуульдаа тусгаж уих­д санал оруулж байна. Мөн ирэх оны тавдугаар сараас түүхий нүүрсийг нийслэлд оруулахгүй гэж шийдвэрлэсэн. Сүүлийн үед цахилгаан халаагуураар зуух, халаалтыг орлуулах санал хүчтэй яригдаж байгаа ч цахилгаан үйлдвэрлэгчийн зүгээс 20 хувийг л хангах чадал бийг анхааруулаад байгаа юм. улаанбаатарын утааг арилгах нэрээр хөвөнтэй туурга, хөөлдөггүй яндан, асдаггүй шахмал, амьдралд таараагүй зуух гээд үр дүнгүй олон ажлыг энд нуршиж бухимдахаас илүүтэй одоо хэрхвэл зохилтойг тус чуулганаас олж авах нь чухал. Зүүн хойд Азийн хотууд агаарын бохирдлыг бууруулахад өнөөдөр дижитал, бүр роботод суурилсан технологийг судлаад эхэлсэн байна. Манайх бүс нутагтаа бусад хотуудын араас явж байгаа ч, тэдний туршлагаас өөрийн хотод тохирох технологи, “ноу хау”­г оновчтой сонгож чадвал ойрын хугацаанд агаарын бохирдлоо бууруулаад зогсохгүй дижитал эх үүсвэр судлаад “томорч” байх цаг ойрхон буй.

С.Батсайхан / ЗГМ©

Ц. ЦасчихэрЗГМ

Ч.ДүйриймааЗГМ

мэтчилэн манай нийслэлд санаа авч хэрэгжүүлэхэд боломжтой хувилбарууд чуулга уулзалтын үеэр дурдагдаж байлаа. хонконгт агаарын бохирдлын эсрэг үйл ажиллагаа явуулдаг иргэдээ одоо ч нийтийн тээврээр үнэгүй зорчуулах эдийн засгийн хөшүүрэг бий. Бээжин хотод 16 жил шат дараалсан арга хэмжээ хэрэгжүүлэхэд нийгмийн оролцоо, тэндээс тавьж байгаа шаардлагыг мэдэрч татварын дэмжлэг үзүүлсэн нь маш чухал байсныг ч ярьж байна.

улаанбаатар хотын агаа­рын бохирдлыг бууруулахад бусад орны туслалцаа бий. хонконг хотынхон угсармал байшингуудыг дулаалах ажилд тус хүргэж байгаа бол Сөүл хотын орлогч дарга хямд үнэтэй орон сууцны хөтөлбөрт хамтарч байгаагаа хэлсэн. үүн дээр нэмээд Азийн хөгжлийн банкны 83 сая ам.доллараар хэрэгжиж буй Баянхошуу, Сэлбэ зэрэг дэд төвийг нэрлэх хэрэгтэй.

үнэнийг хэлэхэд манайхаас

ойн САнг нЭмЭгдүүлж бохирдлыг бууруулСАн

ОХУ­ын Чита хотын дарга о.в.Кузнецов:

танайх агаарын бохирдлын асууд лаа хэрхэн бууруулсан бэ?

­Зүүн хойд Азийн хотууд цаг агаар, уур амьсгалын хувьд адил байдаг учраас тулгамдаж байгаа зүйл нэг гэж үзэж байна. Чита хотын хувьд эхний ээлжид хувийн зуухнуудыг багасгаж нэгдсэн системд оруулан, түүхий нүүрсийг экологийн боловсруулсан түлшээр солих аргыг хэрэгжүүлж байна. Мөн ойн сангаа нэмэгдүүлсэн нь агаарын бохирдол буурах гол нөхцөл болсон. танайхыг бохирдол багатай технологид хурдан шилжих талаар судлаасай гэж бодож байна.

дцС-д САйжруулСАн түлш хЭрЭглЭх

шийдлийг СонгоСон

ОХУ­ын БНБУ­ын Улаан­Үд хотын дарга

А.м.голков:

-оху агаарын бохирдлыг бууруулах ямар шийдэл хэрэг-жүүлсэн бэ?

­Агаарын бохирдлын асуудал бүс нутгийн түвшинд бэрхшээл дагуулж байна. улаан­үд хотын хувьд салхи багатай байдаг учраас агаарын бохирдол ихэсдэг. тиймээс цахилгаан станцуудад түүхий нүүрсний хэрэглээг халах чиглэлээр анхаарч ажиллаж байна. Нүүрсний оронд сайжруулсан түлш хэрэглэх шийдлийг сонгоод байгаа.

түүхий нүүрСийг хориглоСон шийдвЭр зөв

БНСУ­ын Сөүл хотын даргын үүрэг гүйцэтгэгч

жун бён Юн:

-Сөүл хотод агаарын бохирд-лын ямар тулгамдсан асуудал байгаа вэ?

­Манайх агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр гурван ажил хийж байгаа.Нүүрс түлдгийн хувьд дулааны цахилгаан станцаас ялгарч байгаа бохирдлыг бууруулах, автомашинаас гарч байгаа хортой хийг багасгах, айлуудын дулааны хангамжийг нэмэгдүүлэх зэрэг ажлыг нэгтгээд, 2030 гэхэд агаарын бохирдлыг 30 хувиар бууруулах зорилго тавин

ажиллаж байгаа.Бид улаанбаатарт хэрэгжүүлж

байгаа төсөл, төлөв лөгөөнүүдтэй танилцсан. тэр дундаас хотод түүхий нүүрс оруулахгүй гэдэг шийдвэр гаргасан нь таалагдсан. үүний хамт дулааны цахилгаан станцад сайжруулсан нүүрс боловсруулах технологи нэвтрүүлж чадвал 200­хан мянган өрхтэй гэр хорооллын утааны асуудлыг шийдэж болно гэж бодож байна. Мөн манай Сөүл хотод амжилттай хэрэгжүүлсэн төсөл болох хотыг бүсчилж хуваагаад дэд бүтцүүдийг бай­гуулан байгальд хоргүй хийн түлш болон танай нөхцөлд тохирсон түлшээр хангахад сайн үр дүн ойрхон харагдаж байна. тийм технологийг бидний зүгээс санал болгоно гэж бодож байгаа.

гЭр хорооллын Айлуудын яндАнд шүүлтүүр тАвинА

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын

Захирагч С.батболд:

-Энэ чуулганаас улаанбаатар хотын хувьд тулгамдаж байгаа агаарын бохирдлын асуудлыг шийдвэрлэх арга замыг юу гэж харж байна вэ?

­Агаарын бохирдлын асуудал бол зөвхөн улаанбаатарын асуудал биш дэлхий нийтийнх. Манай улаанбаатар хотын хувьд эдгээр орнууд, хотуудын тэргүүлэх шийдэл, бололцоо нөхцөл нь юу байх вэ талаар хэлэлцдэг механизмыг бий болгох нь чухал гэж бодож байна. өнгөрсөн

жил бид сургууль, цэцэрлэгийн дотоод агаарын бохирдлыг бууруулахад ахиц гаргасан. одоо бид нүүрсхүчлийн давхар ислийг бууруулахын тулд бусад хотууд цахилгаан тээвэрт яаж шилжиж байгааг судалж байна. Яваандаа цахилгаан автомашиныг түлхүү хэрэглэхэд дэмжлэг үзүүлэх юм. улаанбаатар хот бол дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэл. тэр утгаараа дулаан халаалтын хангамжийг нүүрс түлэх замаар шийдэж ирсэн. ийм замаар цахилгаан эрчим хүчийг ялгаруулахдаа тэргүүний технологийг ашиглах шаардлагатай байгаа. Мөн гэр хороололд дэд бүтцийн төвүүдийг бий болгох замаар агаарын бохирдлыг бууруулах төлөвлөгөө хэрэгжүүлж байгаа.

улаанбаатарт тохирох технологи,

“ноу хау”-г сонгох нь чухал

2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921)6 ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

ЗГМ: Зочин

Б.Батдорж / ЗГМ©

1-үүнийг олон улсын дун-

дажтай харьцуулахад ямар үзүүлэлт вэ?

­хамтрагчийн болон бэлгийн дарамтын үзүүлэлтээр олон улсын дунджаас илүү байна. тиймээс энэ чиглэлд онцгой анхаарах хэрэгтэй. хамтрагчийн бус хүчирхийллийн гол хохирогчид нь нас залуу эмэгтэйчүүд. өсвөрийн буюу 15 орчим насны арван эмэгтэй тутмын нэг нь бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн гэж судал гааны дүн гарсан.

улс орнуудыг хүчирхийллийн үзүүлэлтээр харьцуулахад их түвэгтэй. Зарим улсад өөр аргач лалаар судалсан байдаг. тогтвортой хөгжлийн зорилтын хүрээнд дэлхийн орнууд хүчирхийллийг хоёр өөр хэмжүүрээр тооцож ирсэн. Монголд энэ салбарт судалгаа хийх олон улсын хэмжүүр, аргачлалыг нэвтрүүлэхээр бид ажилласан. тэгэхээр дэлхийн орнуудын хүчирхийллийн байдлыг хэдэн жилийн дараа л харьцуулахаас аргагүй. Ерөнхийд нь харвал Монгол улс бэлгийн хүчирхийллийн үзүүлэлтээр Ази, Номхон далайн бүс нутагт дунджаас бага зэрэг дээгүүр байгаа нь ажиглагдлаа. Гэхдээ сүүлийн үед Монголд амьдралын чанар сай жирч, эмэгтэйчүүдийн боловс ролын түвшин дээшилж буй нь хүчирхийлэл буурах хандлагатай болсныг харуулж байна.

-Эмэгтэйчүүд хүчир хийл-лийн золиос болж байгаа шалтгаан нь юунд байна вэ?

­хүчирхийлэлд монголчууд архийг буруутгадаг. Нөхөр нь архинд ороод эхнэрээ хүчир хийлж байна гэдэг. хүчирхийллийг өдөөгч олон хүчин зүйлийн нэг нь архи байж болзошгүй. харин бидний үзэж байгаагаар хүйсийн тэнцвэргүй байдал хүчирхийллийн гол шалтгаан болжээ. Эхнэртээ хааяа гар хүрэх, хүүхдэдээ алганы амт үзүүлэх нь хэвийн үзэгдэл гэж монголчууд боддог. Гэтэл энэ жижиг зүйлээс нийгмийн хүчирхийлэл үүсээд байна шүү дээ.

улс орны боловсрол, эрүүл мэндийн салбар өмнөхөө бодвол шинэ түвшинд гарч байна. Гэтэл нийгмийн сэтгэл зүй, соёл өөрчлөгдөөгүй хэвээр байна. тухайлбал, санал асуулгад оролцсон эмэгтэйчүүдийн 50 гаруй хувь нь гэр бүлийн аливаа асуудлыг нөхөр шийдэх ёстой гэх мэт байр суурьтай байсан. Мөн 25 орчим хувь нь нөхрийнхөө өмнө гэм хийсэн бол алганы амт үзэж болно гэдэгтэй санал нийлжээ.

тэгэхээр нийгмийн энэ их хүчир хийллийн эх булаг монголчуудын, ялангуяа бүсгүй­чүүдийн сэтгэлгээнд оршиж байна. Бид энэ сэтгэлгээг өөрч­лөхөөс нааш хүчирхийллийг таслан зогсоож чадахгүй. Бид эхлээд эмэгтэйчүүдийн, дараа нь эрчүүдийн сэтгэлгээг эмчилж байж нийгмийг өөрчилнө.

-хүчирхийлэл хүүхдийн сэтгэл санаанд ямар аймшигтай ул мөр үлдээдгийг судалгааны зарим үр дүн харуулж байна. хүчирхийллийн золиос болсон тэр олон хүүхдийн сэтгэлийн шархыг анагаахад олон жил хэрэгтэй байх даа?

­Мэдээж олон жил шаардагддаг. Гэхдээ би энэ тал дээр өөрчлөлт гарна гэдэгт итгэлтэй байна.

“эхлээд эмэгтэйчүүд, дараа нь эрчүүдийн сэтгэлгээг эмчилж байж нийгмээ өөрчилнө”Монголын нийгэм удахгүй өөрчлөгдөнө гэдэгт би бүрэн итгэдэг

Монголчууд өөрчлөгдөн хувь­саж чаддаг ард түмэн. Энэ өөрчлөлтийг хийж чадна.

-Саяхан зохион байгуулсан хүчир хийллийн сэдэвт гэрэл зургийн үзэсгэлэнгээс иргэд хүчирхийллийн хүүх дийг нөмөрдөг хар сүүд рийн талаар бага ч болов мэдэрсэн байх. хүчирхийлэл томчуудын хоо ронд өрнөдөг ч хүүхэд хамгийн их хохирдгийг тэр бүр ухаардаггүй. Эрэгтэйчүүдийн боловсролын түвшин хүчир-хийлэлд хэр нөлөөлдөг юм бол?

­Энэ талаар бид дэлгэрэнгүй судалсан. Бид Монголд хийсэн судалгаанд эмэгтэйчүүдээс гадна эрчүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, бэлгийн цөөнхийг хамруулсан.

хамгийн гол нь хүчирхийлэгч болон хохирогчдын хэн хэн нь хаана, хэнд хандахаа мэддэггүй. Эрчүүд буруу зүйл хийж буйгаа мэдсэн атлаа сэтгэл санааны дарамт, бэрхшээлийг хэрхэн даван туулахаа мэддэг гүй. учир нь энэ чиглэлээр мэр гэжлийн сэтгэлзүйч, зөв лөгөө өгч үйлчилгээ үзүүлэх байгууллага Монголд хомс байна. тэгэхээр энэ салбарт сэтгэл зүйн зөвлөгөө үзүүлэх үйлчилгээний байгууллага бий болгох үндэс суурь, орчин бүрдүүлэхээр бид ажиллаж байна.

-Ардчилалд шилжсэн тэр цаг мөчөөс эхлэн монголын дундаж орлоготой айл өрхүүд охин хүүхдийнхээ боловсролд хэт анхаараад, хөвгүүдээ ор-хи сон гэх шүүмжлэл байдаг. тэр үеийн хүүхдүүд одоо нийгмийн ид үеийнхэн байна. Эрэгтэй, эмэгтэй хүмүү сийн боловсролын энэ ялгаа хүчир-хийлэл гаарахад нөлөөлж байна уу?

­хүйсийн ялгаанаас үл хамааран хүн бүхэн боловсрол эзэмших эрхтэй. хүчирхийлэл нь иргэдийн боловсролоос бүрэн хамаардаг гэж хэлэхэд учир дутагдалтай. өндөр боловс­ролтой, эрх зүйн олон талын мэдлэгтэй эмэгтэй хүртэл

хүчирхийллийн золиос болсон хэрэг байдаг. дээд боловсролтой хүн эхнэртээ удаа дараа гар хүрсэн тохиолдол ч бий.

-хүчирхийлэх зуршилтай болдог юм болов уу?

­дээр хэлсэнчлэн хүчир­хийлэгч болон хохирогчдод харж хандах газар хэрэгтэй. тэдэнд сэтгэл зүйн зөвлөгөө, тусламж өгөх газар байхгүй бол хүчирхийлэл үргэлжилсээр байдаг. хүчирхийлэгч гэмт хэрэг үйлд сээр, золиос нь хохирсоор байх болно.

-хүчирхийллийг зог соох чухам ямар алхам хийх шаард-лагатай байна вэ. монголын засгийн газар, нүб-ын хүн амын сан, иргэдийн зүгээс гэмт хэргийг бууруулахад ямар бодит ажил төлөвлөж байна?

­Юуны түрүүнд ард иргэдийн дунд хүчирхийллийн талаар боловсрол мэдлэг олгох кампанит ажил эхлүүлэхээр төлөвлөж байна. үүний эхлэл болж буй “хүчирхийллийн нүцгэн үнэн” судалгааг сайжруулж, улам чамбайруулахын төлөө ажиллана. Энэ судалгааг хэвлэн нийтлэх, олон нийтийг мэдээллээр хангах зорилт тавьсан. орон нутагт хүчирхийллийг таслан зогсооход чиглэсэн зөвлөгөө, мэдлэг олгох 10 төв шинээр байгуулахаар ажиллаж байна.

Бид үйл ажиллагаагаа хоёр үндсэн чиглэлд хандуулж байгаа. Юуны өмнө хохирогчдод тусламж үйлчилгээ үзүүлнэ. Мөн нийгмийг хүчирхийллээс сэргийлэхийн тулд суртал ухуулга, мэдээллээр хангана. Энэ бол хүчирхийллийг таслан зогсоох хамгийн гол арга зам. Ялангуяа, залуучуудын мэдлэг боловсролыг дээшлүүлэх нь хамгаас чухал.

-өсвөр насныханд хүчир-хийллийн тухай мэдлэг олгох нь чухал. дунд сургуулиудад энэ чиглэлээр сургалт явуулж болох уу?

­Бид хэд хэдэн дунд сургууль сонгож амьдрах ухааны сургалт явуулаад эхэлсэн. үр дүн сайн байгаа. дорнод аймгийн нэгэн дунд сургуульд гэхэд архи, тамхи хэрэглэдэг нэгэн танхай сурагч байж л дээ. түүнийг бид амьдрах ухааны сургалтад хамруулсан юм. Гэтэл зургаан сарын дараа сурагч хорон муу зуршлаасаа салж, гэрийнхээ ажилд тусалж эхэлсэн. Энэ бол бидний сургалтын зорилго байсан л даа.

-та бүхэн засгийн газраас

болон хамтрагч бусад байгуул-лагаас хангалттай тусламж дэмжлэг авч чадаж байна уу?

­үйл ажиллагааг маань хангалттай дэмжиж, хамтран ажиллаж байна. Би 2013 оны долдугаар сард анх Монголд томилогдон ирж байсан. тухайн үед хүчирхийллийн тухай, ийм судалгаа явуулах талаар ярихад намайг сонсох хүн нэг ч байгаагүй. хамтрах байгууллага ч байхгүй байсан. дараа нь Австрали, швейцар, АНу­ын төлөөлөгчид Монголд энэ чиглэлээр үйл ажиллагаагаа эрчимжүүлсэн. хүчирхийллийн асуудалд ард иргэд, төр засгийн анхаарлыг хандуулна гэдэг үнэхээр хүнд ажил байсан. Гэвч бид үүнийг хийж, нийгэмд өөрчлөлт гаргаж чадсан. одоо бидний үйл ажиллагааг Засгийн газар, яамд, үСх, бусад төрийн болон төрийн бус олон байгууллага дэмжиж байна.

одоо бид хүчирхийллийн асуудалд шийдвэр гаргагчдын анхаарлыг хандуулахаар ажил­лаж байна. төр засгийн зүгээс энэ асуудалд анхаарч, холбогдох хууль журам батлан, тодорхой хөрөнгө мөнгө төсөвлөх хэрэгтэй. Нийгмийн хорт хавдар мэт энэ асуудлыг шийдэж, үр хойчоо авран хамгаалахын төлөө уих болон Засгийн газрын гишүүд хамтран ажиллах ёстой.

-хамтрагчийн зүгээс ирэх

хүчирхийлэл хамгийн их хувь тай байна гэсэн. нөхрөө хоригдох вий, шоронгоос гарч ирээд яах бол, хэдий хэмжээний торгууль төлөх бол гэж эмээдгээсээ олон эмэгтэй хүчирхийлэлд өртсөөр байна. үүнд засгийн газар ямар байр суурьтай байна вэ?

­Бид энэ асуудлаар хЗдхЯ­тай нягт хамтран ажиллаж байгаа. Мөн ЭМЯ, хНхЯ, хүний эрхийн байгууллагууд нэг баг мэт хамтран ажиллаж байна. хүчирхийлэгчийг хорьж цагдахаас илүү гэмт хэрэг үйлдэхээс нь урьдчилан сэргий­лэхийн төлөө бид ажиллана.

-Аливаа гэмт хэрэг хүчир-хийллээс эхэлдэг гэж та хэлсэн. тэгэхээр монголд гэмт хэргийн тоо нэмэгдэж байгаа шалтгаан нь энэ гэж та үзэж байна уу?

­Энэ чиглэлээр тусгайлан судалгаа явуулж байж хариулт хэлэх нь зүйтэй байх. Гэхдээ Монгол бол эдийн засгийн шил­жилт, хүндрэлийг даван туулсан

улс гэдгийг мартаж болохгүй. тэгэхээр хүчирхийллээс илүүтэй ядуурал гэмт хэргийн өсөлтөд нөлөөлөх магадлал ихтэй. Бид удахгүй хүчирхийллийн эдийн засагт учруулах аюулын талаар судалгаандаа тусгах гэж байгаа.

-Эмэгтэй хүний хувьд танд энэ салбарт ажиллахад хэр зэрэг хүнд байдаг вэ. нийгмийн хар бараан баримт, судалгаа хийнэ гэдэг хэцүү байх?

­Мэдээж хэрэг сэтгэл эмзэг­лүүлмээр хэрэг, тоо баримттай ажиллахад эхлээд хэцүү байсан. Гэхдээ бидний үйл ажиллагаа, судалгааг олон нийтийн сүлжээнд хүмүүс дэмжиж эхэлсэн. өмнө нь хүчирхийллийн асуудлыг хүлээж авдаггүй байсан нийгэмд эрс өөрчлөлт орж эхэлсэн нь илт байна.

Гудамжинд хүн цохиж унага­сан этгээдийг цагдаа баривчилдаг. Гэтэл гэртээ хүн зодсон этгээдийг яагаад баривчилдаггүй юм бэ. Энэ бол үнэхээр шударга бус үйлдэл гэдгийг иргэд ухаарч эхэлсэн. Монголчууд амархан хөгжиж, шинэ зүйлийг түргэн хүлээн авах чадвартай. Ямар нэгэн асуудалд муйхарлахгүй, уян хатан хандаж, тулгамдсан асуудалд шийдэл олохдоо сайн. Бидний хийсэн судалгаагаар үнэхээр муу үр дүн гарсан нь үнэн. Гэхдээ Монголын нийгэм удахгүй өөрчлөгдөнө гэдэгт би бүрэн итгэдэг.

ТЕнДЕР ШАлГАРУУлАлТын нЭР: “Чингэлтэй дүүргийн өрхийн эрүүл мэндийн төвийн засвар”-ын ажил

ТЕнДЕР ШАлГАРУУлАлТын ДУГААР: НХААГ-18/0053

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Чингэлтэй дүүргийн өрхийн эрүүл мэндийн төвийн засвар” ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50 000 (тавин мянга) төгрөгийг банкны цахим төлбөр тооцооны системийг ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендер нь дараах багцаас бүрдэнэ: Багцтай.Багц 1: Чингэлтэй дүүргийн өрхийн эрүүл мэндийн төвийн засвар /2, 4, 7, 9 дүгээр хороо/,

Дугаар: НХААГ-18/0053-1Багц 2: Чингэлтэй дүүргийн өрхийн эрүүл мэндийн төвийн засвар /13, 16, 19 дүгээр хороо/,

Дугаар: НХААГ-18/0053-2Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.

Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жил буюу 2016, 2017 онуудын аль нэг жилийн

борлуулалтын хэмжээ нь төсөвт өртөгийн 50 хувиас багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх.Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: Шаардлагагүй

4. Сүүлийн хоёр жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Сүүлийн 2 жил буюу 2016, 2017 онуудын аль нэг жилд төсөвт өртөгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлын үндсэн гүйцэтгэгчээр ажилласан байх.

Ижил төстэй ажилд барилгын засварын ажил гүйцэтгэсэн туршлагыг тооцно.Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: ТиймБарилга хот байгуулалтын яамнаас олгогддог:Хуучин бол: 2.1.1 Барилгын засвар, засал чимэглэл,орчны тохижилт (түүнээс дээш)

Эсвэл:БА-8.1 Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил.Тусгай зөвшөөрөлийг нотариатаар гэрчлүүлэн ирүүлнэ.Түншлэлийн гишүүн бүр тусгай зөвшөөрөлтэй байна. /нотариатаар гэрчлүүлэн ирүүлнэ/Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ.Багц 1: 550 000 /Таван зуун тавин мянга/ төгрөгБагц 2: 350 000 /Гурван зуун тавин мянга/ төгрөгХүчинтэй байх хугацаа: 2018 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдрийг дуустал. Тендерийг 2018 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн 10 цаг 00 минутаас өмнө системд

ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн 10 цаг 30 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-procurement.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15,нийслэлийн Засаг захиргааны IV байр, 10 дугаар давхар,

нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар,Утас: 75757810.

ТЕнДЕРИЙн УРИлГА Огноо : 2018.06.19-ний өдөр

Хүчирхийлэгч, хохирогчид хаана,

хэнд хандахаа мэддэггүй

Хүчир хийллийн шалтгаан монгол

бүсгүйчүүдийн сэтгэлгээнд байна

zgM: hIghlIghts

ZGM DAILY2018.06.19, tUeSdaY ~ №122 (921) 7the oFFICIaL Gazette

UNFPA concludes a critical study on gender-based violence

Northeast Asian Mayors' Forum to conclude today

Mongolia was above average in the region on sexual violence.

Ulaanbaatar City Mayor proposes to make the forum a permanent organization.

top 20 Index falls 0.37 percent, to 19,751.72 points

MNt 33.2 billion trades conducted at the McE last week

Market cap stands at MNT 2.46 trillion.Cashmere accounted for 99.7 percent of the total trades.

at the initiative of the Ulaan­baatar City Mayor Batbold Sun­

Northeast Asian Mayors' forum dis-cuss opportunity to improve air quality in Ulaanbaatar

Tugsbilig.B@tugsbiligZGM

commodiTy markeT

socieTy

PoliticsA business forum co-organizes by the National Chambers of Commerce and Industry of Mongolia, Russia and China takes place in Arxan city of the Inner Mongolia Autonomous Region of the People’s Republic of China. Chambers of Commerce and Industry of Mongolia, Russia, China and Hong Kong sign a memorandum of understanding within the frame.

EconomyConsultative meeting between gold purchasers and state-owned enterprises takes place.

Officials led by Lkhagvajav Baatarjav Chairman of Mongolian National Chamber of Commerce and Industry hold a press conference on the benefits of draft revision to the Law on Corporate Income Tax.

According to the Bank of Mongolia, wages, pensions and consumer loans grew by 40 percent in 2017-2018. Total loan grants increased by 12 percent, of which consumer loans amounted for 10 percent.

Groundbreaking ceremony of an oil refinery to be held on June 22 in Dornod aimag.

Top 20 Index falls 0.37 percent, to 19,751.72 points. MSE A Index decreases 0.4 percent, to 9,544.08 points. MSE B Index drops 0.82 percent, to 9,855.35 points. Market cap stands at MNT 2.46 trillion.

ТоР-20 Index

30,00025,00020,00015,00010,000

sociEtyPresident of Mongolia Battulga Khaltmaa receives Mongolian schwarzman scholars.

According to Mongolian National University of Medical Sciences, 46.2 percent of mothers and 48.8 percent of men around the age of 19-49 are overweight in Mongolia.

A chemical laboratory designed to provide individual work environment to students opens at the Erdenet Institute of Technology. The new laboratory with modern equipment allows 34 students to work simultaneously.

mongolia proposes to establish permanent organization for Northeast asian mayors

mce: cashmere price grew 50-60 percent within a year

Naomi kitahara: almost 2 out of 3 women go through violence in mongolia

Mongolian Commodity ex­change (MCe) reports that a total of MNt 33.2 billion trades were conducted last week, of which cashmere trades accounted for 99.7 percent or MNt 33.1 billion. Com­pared to the previous week, the total amount of trades conducted at the MCe grew by 12.5 percent. this is slightly above the previous year’s amount of MNt 29.4 billion.

as for cashmere, the price surged 50­60 percent compared to the same period of last year. Raw cashmere price stands at MNt 98 thousand per kg this month, while pastel cashmere is at MNt 103 thousand. MCe informed that pric­es of dark cashmere was at MNt 65.2 thousand and pastel cashmere was MNt 64.2 thousand in the same period of last year.

United Nations Population Fund (UNFPa) and the National Statistics Office recently released “Breaking the silence for equali­ty: 2017 National Study on Gen­der­based Violence in Mongolia”, the country’s first nationwide sur­vey on gender­based violence. this is considered the first large-scale quantitative and qualitative study on this topic that has ever been conducted in Mongolia.

the study has concentrated on intimate partner and non­partner violence revealing violence for both lifetime and within the last 12 months. Furthermore, the study also measured the data for the dif­ferent forms of violence; physical, sexual, economic and emotional vi­olence, and controlling behaviours.

Non­intimate partner violence, including physical, sexual, eco­nomic, emotional and controlling behavior violence. the survey, in­terviewed more than 7,300 women – uncovering extremely high rates of intimate partner and non­part­ner violence against women across Mongolia.

“almost 2 of 3 women are going through certain types of violence in relationships in Mongolia. also, 31.2 percent have experienced physical and/or sexual violence in their lifetime,” highlighted Naomi Kitahara, UNFPa Representative in Mongolia.

She added, “What is striking is that a lot of emotional violence and controlling behaviors are affecting young people and almost one in ten women have gone through sexual violence by the age of 15. that is a lot.”

Given the fact that the report utilized the recent methodologies

Batsaikhan.S / ZGM©

Batsaikhan.S / ZGM©

dui, the third Northeast asian Mayors’ forum is taking place under the theme Low Carbon City development: Improving air Quality and Reducing Green­house Gas emissions between June 17 and 19.

Northeast asian cities play an important role in the world econ­omy and are responsible for 30 percent of greenhouse gas emis­sions of the world.

In accordance with the 2015 Paris agreement on climate change, every countries are obliged to make effort in reducing

greenhouse gas emissions. the Parliament of Mongolia approved the related documents in 2016, setting a goal to cut greenhouse gas by 14 percent by 2030.

opening the forum, the Mayor Batbold Sundui remarked, “one quarter of the world population live in the Northeast asian region. Urban areas emit 60 percent of to­tal greenhouse gas; thus, the best urban development policy is to adapt low­cost technologies that can reduce greenhouse gas in the short term. Since Northeast asia has been the center of technology

and innovation, I have no doubts that the cutting edge technologies that minimizes natural resources consumption introduced here in

Ulaanbaatar will be an ideal ex­ample for other cities. due to the geographical location, vulnerable ecosystem and economic system that is highly dependent on weath­er, Ulaanbaatar is heavily affected by the climate change. as a result of desertification, drought and dzud, the population shift from rural to urban areas is becom­ing the key cause for unplanned expansion, environmental and air pollutions. hence, I propose to make this forum a permanent organization and recommend to establish a Secretariat.

Mongolia aims to cut greenhouse gas emission by 14 percent by 2030.

KEy FINdINgs OF thE rEPOrt:• Among ever-partnered women, 57.9 percent have expe-

rienced one or more of the following types of violence in their lifetime: physical, sexual, emotional and economic violence, and controlling behaviours; and 31.2 percent have experienced physical and/or sexual violence in their lifetime;

• Life-time rates of any forms of partner violence are high-est in Khenti, Darkhan-Uul, Umnugobi, Ulaanbaatar, and Govisumer, while lifetime rates of physical and or sexual partner violence are highest in Darkhan-Uul, Umnugobi, Gobisumber, Bulgan and Khovd;

• The prevalence rates of violence are not necessarily high-est in Ulaanbaatar, but mainly due to the large population, the number of victims is by far the highest in Ulaanbaatar;

• Non-partner violence is prevalent among young people. Since age 15, around 17.3 percent of women have experi-enced non-partner physical violence during their lifetime and 4.5 percent experienced it during the last 12 months;

• 1 in 10 women experienced child sexual abuse before the age of 15; and

• 1 in 4 women, regardless of her social and economic sta-tus, agreed that a husband is justified in beating his wife if she is unfaithful.

that is different from most other countries, Mongolia was slightly above average in the Asia-Pacific region when it comes to partner physical and/or sexual violence in the report.

“a lot of people tend to think that it is okay to hit and abuse women or force intercourse. that thinking is still very strong in Mongolia to­day, despite the progress that the country has made in education and health sector,” remarked Ms. Nao­mi Kitahara.

according to the report, 50 percent of women preferred men to make decisions. also, about 25 percent of women said that when women are not faithful, it is okay for the husband to hit women.

“that thinking is coming out

quite strongly in the report. So the change needs to happen in both genders’ minds. We think that it is very important to provide ser­vices not only for women, but also for male perpetrators. In lot of cases, male perpetrators know something is wrong. they know something needs to be changed. But they do not know where to go. that is the reality. So we want to help those who might be having violent behaviors and need help. especially when they are realizing somewhere in their mind that they need to change. So, it is in our plan to pilot a center specifically target­ed for men,” added Ms. Kitahara.

She shared that the UNFPa plans to launch an education com­munication campaign, as well as

Population shift from rural to urban areas is becoming

the key cause for air pollution

to establish 16 one­stop service centers across the country, of which 2­3 are already established.

the UNFPa has established 16 youth development centers across the country. these provide life skills, such as teamwork, human rights, gender equality, diversity and leadership. the organization

believes it will help young people to deal with changing situations and have the emotional intelli­gence.

additionally, the UNFPa in­formed that it plans to launch a study on determining the economic cost of gender­based violence this year.

8 ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921)

өдрийн хэмнэл

ЗгМ: Үгийн СҮлжээ

ЗгМ: СҮДокҮ

өмнөх дугаарын хариу / 06.18

ЗурХай

Билгийн тооллын 6Зуны дунд шар морь сарын долоон улаан мэнгэтэй хар морь өдөр. Үс засуулбал: Өнгө зүс сайжирнанаран ургах, шингэх: 04.54-20.54Барилдлага: АрвидахШүтэн барилдлага: ТөрөхүйСуудал: Төмөр

Аргын тооллын зургадугаар сарын 19, Ангараг гараг. Билгийн тооллын 6, бага морь одтой, хар морь өдөр. Өдрийн наран 04.54 цагт мандан, 20.54 цагт жаргана. Тухайн өдөр бар, нохой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр худалдаа арилжаа хийх, бизнэс эхлэх, хүү сангийн эх хатгах, эд агуурс авах, зээл авах, арвижуулах, дэлгэрүүлэх үйлийг эхлэх, гарагийг тахих, тангараг тавихад сайн. Гэр бүрэх, хэрүүл тэмцэл хийх, улаа гаргах, хиншүү хярвас гаргах, хүүхэд хөлд оруулахад муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, туулай, морь, бич, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод баруун урагш мөрөө гаргавал зохистой.

542187693

314762589

198236745

275891436

689345217

856923174

763459821

437518962

921674358

2

9

8

7

41

753

1

8

2

416

14

9

5

56

5

8

9

1

673 (өмнөх дугаарын хариу)

тв Хөтөлбөр

07.00

10.00

15.00

18.00

20.00

01.30

“Өглөө” хөтөлбөр /шууд/

Хөлбөмбөгийн ДАШТ: Швед-БНСУ

“Орос хүрэх зам” ДАШТ-д зориулсан тусгай нэвтрүүлэг

Онцгой дуудлага

“Цагийн хүрд” мэдээллийн хөтөлбөр /шууд/

Тоглолтын өмнө: ОХУ-Египет /шууд/

10.00

07.20

12.30

15.00

20.00

00.00

“Мулан” хүүхэлдэйн кино

“Орчин үеийн гэр бүл” ОАК /season-1/ 10 дугаар анги

“Ардын буйдан” /season-5/ 4 дүгээр хэсэг

“Гэрэл зураг түүх өгүүлнэ-Che Guevara” нэвтрүүлэг

Оргил цаг мэдээллийн хөтөлбөр

“Тэрслүү хөвгүүд” ОАК /season-4/ 8 дугаар анги

07.05 “Математикийн зарчмууд” 7 дугаар анги

10.05

13.05

15.50

18.05

“Хамгийн сайхан нь гэр бүл” ОАК 21 дүгээр анги

“Кино миний амьдрал” нэвтрүүлэг

“Аугаа уран зургууд” нэвтрүүлэг

“Тобот” хүүхэлдэйн кино 4-1, 2 дугаар анги

22.00 “Нууц материалууд” ОАК 4.12 дугаар анги

09.00

14.30

17.00

20.30

22.30

“Бизнесийн хэмнэл” хөтөлбөр

“Амжилтад хязгаар үгүй” нэвтрүүлэг

“Bloomberg Surveillance”

“Цахиурын хөндийгөөс цааш” нэвтрүүлэг

“Хариуцлага ба үнэ цэнэ” нэвтрүүлэг

07.00 “Өсөлтийн замд” нэвтрүүлэг

БоСооГооР:1. Дэлхийн хошой аварга шигшээ баг 2. Энэ жилийн хөлбөмбөгийн ДАШТ-д оролцож чадаагүй хүчирхэг баг4. 1988 оны Европын аварга, Голландын алдарт хөлбөмбөгчин Рууд Гуллитын гарал (эцгийнх нь төрсөн орон)5. Япон, Солонгост болсон ДАШТ-ий баатар,

Бразилийн алдарт хөлбөмбөгчин6. Италийн хөлбөмбөгийн алдарт клуб10. Дөт11. Уламжлалт эмчилгээний эм

ХөнДлөнГөөР:1. Хөлбөмбөгийн эх орон3. Чингис хааны дүү, хүчит бөх, мэргэн харваач

Морин хуурын чуулга: нутаг минь, Хүлэг минь концертХаана: ASEM GerХэзээ: 2018.06.23, 24-ний 18.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 40 мянга

Монголын сайхан орон концертХаана: УДБЭТХэзээ: 2018.07.11-нд 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 30-40 мянга

Nomadic MelodyХаана: Монголын төмөр замын дуу бүжгийн чуулгаХэзээ: 2018.06.20-нд 18.00 цагтТасалбарын үнэ: ^20 мянга

Jurassic World: Fallen KingdomХаана: Өргөө кино театрХэзээ: 2018.06.08-наасТасалбарын үнэ: ^ 12 мянга

hunnu Music Festival 2018Хаана: Чингис хааны морьт хөшөө цогцолборХэзээ: 2018.06.29-нд 12.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 15 мянга

“IBIzA-2018” хөгжмийн наадамХаана: Монгол шилтгээнХэзээ: 2018.06.22-ны 13.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 25 мянга

онЦлоХ ҮЗвэр

Дэлхийд эхний тавд бичигддэг ди жей Daiki буюу Дайкигийн Ultra Music Dance ди жей наадам энэ баасан гарагт JBL брэндийн яригч хөгжмийн хамгийн цэвэрхэн дуугаралттай Хар

сувд хөлөг онгоц дээр болно. Тоглолтод “Алтжин” усны бикини брэндийн үзүүлэх тоглолт, “Галт шувуу” бүжгийн хамтлагийн содон үзүүлбэр, дэлхийн авъяаслаг миссийн тэмцээний ялагч уран

нугараач А.Бөртэ-Үжин нар оролцоно. Мөн ди жей Amara, Чин, Д Хопс нар хөгжмийн төрөл бүрийн урсгалаар уран бүтээлээ хүргэх аж. Тоглолтын тасалбарын үнэ 20 мянган төгрөг.

японы шилдэг ди жейтэй үдэш

7. Хорлогдож үхсэн аавынхаа орыг залгасан Зүүн гарын хаан8. Банзан ор9. Обьектив шинжтэй мэдлэгийн систем10. Оросын томоохон телевиз12. Еврей чүү дийг нэгтгэж, нэгэн үндэстэн болгосон шашин

нИСлЭГИЙн цАГИЙн ХУВААРь

УБ-БЭЭЖИН 06.10 08.25БЭЭЖИН-УБ 09.30 12.00УБ-ХОНКОНГ 13.00 17.30ХОНКОНГ-УБ 18.30 23.10УБ-СӨҮЛ 08.40 12.50СӨҮЛ-УБ 14.20 17.00УБ-ТОКИО 07.45 13.40ТОКИО-УБ 14.40 19.15УБ-ЭРХҮҮ 07.50 19.15ЭРХҮҮ-УБ 10.15 11.45УБ-ХӨХ ХОТ 13.10 15.50ХӨХ ХОТ-УБ 16.50 19.20

ГАлТ ТЭРЭГнИЙ цАГИЙн ХУВААРь

ЭРЭЭН-УБ 18.00 11.15УБ-ХӨХ ХОТ 20.00 20.49ХӨХ ХОТ-УБ 22.50 11.15УБ-ЭРХҮҮ 21.10 02.40ЭРХҮҮ-УБ 15.35 06.20УБ-СҮХБААТАР 21.15 05.12СҮХБААТАР-УБ 20.55 05.03УБ-ЭРДЭНЭТ 20.30 07.45ЭРДЭНЭТ-УБ 19.10 05.48УБ-ЗАМыН-ҮҮД 17.20 07.05ЗАМыН-ҮҮД-УБ 17.35 08.55

О Р ь А О В О ЗЛ

А Э У О

И С И К И Н А

Н И

О

Н

В В

Е

Ц

Л

Х

Д

Н

Р А

А О

Д

Р Е

1

7

8

12 13

14

9

2 3

6

10 11

4 5 13. Шатрын хожил14. Энэ жилийн дэлхийн аварга шалгаруулах

тэмцээний гол фавори туудын нэг, оддын шигшээ гэгдсэн баг

Умайн хүзүүний хорт хавдар үүсгэдэг HPV-ийн вакцины эрэлт хэрэглэгчдийн өргөн давхарга руу шилжиж байна. >10

АНУ-ын банкууд ирэх дөрвөн улирлын турш орлогоосоо илүүг гадагш хуваарилна. >10

hPV вакцины хомсдол эрүүл мэндийн жуулчлалыг өсгөв

Маргаантай арлуудад хяналтаа тогтоохын тулд Токио хүч хэрэглэнэ гэдэгт шинжээчдээс хэн нь ч итгэдэггүй. >10

Докдо арлын төлөөх Сөүл, Токиогийн маргаан сэдэрлээ

АнУ-ын банкууд хувьцаа эзэмшигчдэдээ $170 тэрбумыг хуваарилна

контактгүй төлбөр ихсэж, бэлэн мөнгөний хэрэглээ буурч байна

Хятад рестораны томоохон сүлжээ iPo-гийн давалгаанд нэгдлээ

бен бландөнгөрсөн баасан гарагт Японы

парламентаар яаравчлан хэлэл­цэж, зодоон цохиондоо тулсны эцэст тус улс Макаогийн дараа дэлхийд хоёрт орох казиногийн зах зээл болох хууль батлахад ойртлоо. Сөрөг хүчний намууд “бүрэн үйлчилгээтэй амралтын газрын тухай” хуулийг эсэргүүцэн зогссон авч энэ мягмар гарагт уг хуулийн төсөл дээр парламентын доод танхимд санал хураахад бэлэн болжээ. Эрх баригч намын олонх батлах нь ойлгомжтой тул Ерөнхий сайд шинзо Абэгийн санаачилга дэмжигдэж, парламентын энэ чуулганы хугацаа дуусахаас өмнө дээд танхимаар хэлэлцэгдэх байх гэж ажиглагчид таамаглаж байна.

Ноён Абэгийн шууд шахалтаар жил гаруй үргэлжилсэн хуулийн төслийн хэлэлцүүлэг ийнхүү өнөөдөр төгсгөлийн шатандаа орж буй нь нэлээд хэрүүл маргаан дагууллаа. хэдийгээр уг хууль 2016 онд казиног хориглосон заалтыг цуцалж байгаа боловч сөрөг хүчин казино ажиллуулах дүрэм журамд гол анхаарлаа хандууллаа. Баасан гарагийн хэлэлцүүлгийг олон иргэн хүсүүштэй бус буюу шаардлагагүй гэж үздэг салбарыг

хаах сүүлчийн боломж гэж үзэж байв. хууль тогтоогчид мөрийтэй тоглоомд донтох, казинод орох төлбөр, сар бүр тоглох Японы иргэдийн тоог хязгаарлах болон тоглоомд ашиглах талбайн хэмжээг нарийн тогтоох зэрэг асуудлыг авч үзэхийг оролдсон аж.

Гэсэн ч энэхүү хүчин чармайл­тыг үл харгалзан Японд казино нээхэд ашиг орлого асар их тул Las Vegas Sands, MGM гэх мэт олон улсын мөрийтэй тоглоомын тэргүүлэх компаниуд 10 тэрбум хүртэл ам.долларын хөрөнгө амлан өрсөлдөхөөр зэхэж байна. Эхлээд Японы гурван том хот анхны лицензийг авч, улмаар өрсөлдөгч компаниудаас сонгох шалгаруулалт явуулах аж. Mel­co Resorts компанийн захирал лоренс хо Financial times сонинд өгсөн ярилцлагадаа Японд лиценз авах асуудал асар чухал учир олон улсын үйл ажиллагааны стратегидаа өөрчлөлт оруулсан гэв. тэрбээр Японы өрсөлдөөнд Melco­гийн боломжийг хаахаас сэргийлэн орост казино эрхэлдэг, нэлээд маргаантай Summit ascent компанийн захирлаас ог цорч, хувийн хувьцаагаа худалд жээ. Ноён хо “Би оросын зах зээлд

дуртай ч... Японы өрсөлдөөнд сөргөөр нөлөөлж мэдэхээр байвал юу ч тийм үнэ цэнэтэй биш” хэмээсэн юм. тэрбээр бусад гол өрсөлдөгчдийн адилаар Японд байгуулах амралтын газрынхаа мөрийтэй тоглоомоос бусад үйл ажиллагааг сайшаан ярьсан юм. түүний компани Японд 10 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулахаар амлаж байгаа юм.

үүний зэрэгцээ дэлхийн хам­гийн ашигтай казиногийн төв болох Макаогийн орлого оны сүүлийн хагаст саарах төлөвтэй байгааг шинжээчид тэмдэглэв. хятадын Ерөнхийлөгч ши Жинь­пин авлигын эсрэг өргөн кампани өрнүүлэхийн өмнө буюу 2013 онд мөрийтэй тог лоомын бизнесийн орлого дээд хэмжээндээ хүрч, 45 тэрбум ам.доллар болж байв. Зах зээл 2016 оны хоёрдугаар хагасаас дахин сэргэж, энэ оны эхний таван сарыг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад орлого 20 хувиар өсөж, 15.5 тэрбум ам.доллар болжээ. Макаогийн мөрийтэй тоглоо мын үйлд вэрлэлийн загал­майлсан эцэг Стэнли хогийн хүү лоренс хо энэ оны сүүлийн хагаст жилийн өсөлт саарч 10 хувь болно гэж таамагласан юм.

николь люБээжинд төвтэй, асар хурдан

өргөжиж буй haidilao рестораны сүлжээ халуун ногоо ихтэй Сычуань хоолоо борлуулахын тулд хөгийн элдэв арга сэддэг. тухайлбал, бүжиглэнгээ гоймон чанах ахлах тогооч, ганцаар хооллогчдод бэлэг лэх тоглоомон бамбарууш гэх мэт. Эдүгээ халуун тогооны сүлжээ ресторан арай ноцтой төсөл буюу нийтэд хувьцаагаа нээлттэй арилжихаар бэлтгэж байна.

◄1Контактгүй технологи ашиг­

ласан төлбөрийн хэмжээ жил бүр хоёр дахин ихсэж ирлээ.

их Британид төлбөрийн арга хэрэгсэл олон янз болсны ачаар хүмүүс өөртөө амар хялбар байдлаар гүйлгээ хийдэг болсон ч “нийгэм бүхэлдээ бэлэн мөнгөнөөс салах” цаг хол байгааг UK Finance­ийн гүйцэтгэх захирал Стивен Жонс тайлбарлав. өнгөрсөн 2017 онд бэлэн мөнгөний эргэлт жилийн өмнөх үеэс 14 хувиар буурчээ. ирэх арван жилд бэлэн мөнгөний хэрэглээ дахиад 50 хувиар буурна. Зардал багасаж, гэмт хэрэг буурах сайн талтай тул банкууд ч контактгүй төлбөрийг дэмждэг.

их Британийн төлбөрийн картуудын 95 хувийг бүрдүүлж буй Visa europe компанийн үйлчилгээ бүтэн тивийн хэм­жээнд гацсанаас хойш хэдхэн долоо хоногийн дараа дээрх статистик гарчээ. Картын үйл­чилгээ гацсан нь цогц боловч түвэгтэй бүтэц бүхий контактгүй төлбөрийн тех нологи эмзэг гэдгийг харууллаа.

үйлчилгээ гацах үеэр биз­несийн олон байгууллага хагас өдрийн турш картаар төлбөр авч чадаагүй. Мөн дэлгүүрт картаараа төлбөр хийх аргагүй болсон үйлчлүүлэгч нар atM­уудыг хоосолж орхисон юм. Visa­гийн гацаа нь “их Британид бэлэн мөнгөний төлбөр маргашгүй чухал хэвээр байгааг нотлон харуулсан” хэмээн Нэгдсэн вант улсын atM­ын тэргүүлэх оператор Cardtronics­ын олон улсын менежментийн захирал Марк терри тайлбарлав.

Сүүлийн үед хэд хэд то хиолд­сон мэдээллийн тех но логийн

гацаа, кибер халд лагатай уялдан санхүүгийн үйл чил гээний компаниудад баримтлах наад захын стандарт боловс руулах гэж буй тухай их Британийн төв банк өнгөрсөн долоо хоногт мэдэгдсэн юм. “төлбөр тооцооны салбарт тохиолдох ямар ч

бэрхшээлийг гэтлэн давж чадах, бат найд вартай тогтолцоо үүсгэх нь бидний зорилго” хэмээн UK Finance­ын судалгаа хариуцсан захирал, энэхүү тайланг гаргасан судлаач Адриан Бакл өгүүлж байна. уг тайланд нийтлэг хэрэглээнд нэвтрэх ирээдүй

сайтай өөр бусад төрлийн төлбөрийн системийн талаар ч дурджээ. Мөнгийг Visa гэх мэт дундын зуучлагчгүйгээр банкуудын данс хооронд шууд шилжүүлдэг open Banking­ын шинэ тогтолцоо, apple Pay гэх мэт үйлчилгээг ийм системд

хамааруулж байна. шинэ төрлийн үйлчилгээг

Royal Bank of Scotland­ын NatWest хэмээх брэнд хэдийнэ туршиж эхэлсэн. Гэхдээ уг үйлчилгээ хэр хурдацтай хэрэг­лээнд нэвтрэхийг таахад хэцүү байгааг ноён Бакл анхаа руулсан

юм. “Контактгүй төлбөрийн технологи хэрэглээнд нэвтрээд лав 10 орчим жил өн гөр сөн” хэмээн өгүүлсэн тэрбээр цаашид “гэнэ тийн дуу лиан дэгдээх” шинэ үйлчил гээ нэвтрэх магадлал бага гэдгийг нэмж тайлбарлав.

Их Британид 2017 онд зээлийн картын 13.2 тэрбум удаагийн гүйлгээ хийгджээ. Харин бэлэн мөнгөний гүйлгээ 13.1 тэрбум удаа болжээ.

BBМ©

BBМ©

BBМ©

япон дэлхийд хоёрт орох казиногийн зах зээл болно

Сул ширээ хүлээх үйлчлүү­лэгчдэд иллэг хийж, хумсыг нь засаж өгдгөөрөө алдартай тус ресторан хонконгийн хөрөнгийн биржид бүртгүүлж, хятад орныг нөмөрсөн IPo­гийн давалгааг бүрдүүлэгчдийн нэг болох зорилго тавилаа. өнгөрсөн онд дөрвөн их наяд юань буюу 625 тэрбум ам.дол­лараар хэмжигдэж байсан хятадын рестораны салбар ирэх таван жилд жил бүр 10 хувиар өсөх тооцоог зах зээлийн судалгааны Frost & Sullivan групп гаргаад байна.

хятадын хоолны холбооноос (China Cuisine associaton) саяхан явуулсан судалгааг үзвэл, дундаж анги хүрээгээ тэлж, орлого өссөний ачаар хятад орон рестораны зах зээлд дэлхийд хоёрдугаарт ордог болжээ. хүргэх үйлчилгээний программ хангамж, цахим төлбөр өргөн ашигладаг шинэ үеийн дижиталжсан хэрэг лэгч нар энэхүү өсөлтөд гол үүрэг тэй. үр дүнд нь нийтийн хоолны салбарт хөрөнгө оруулах сонирхол ч өслөө.

“хувийн шууд хөрөнгө оруулалт, венчур капитал хоёрыг хослуулж буй нийтийн хоолны сүлжээ компаниуд IPo гаргахыг бас нэг боломж хэмээн үздэг болсон”­ыг менежментийн консалтингийн Bain & Co компанийн хай Жоу

тайлбарлав.IPo гаргахаар тавдугаар сарын

17­нд хүсэлт тавьсан haidilao нь эх газрын хятад, хонконг, АНу­ын гол биржүүдэд бүртгэлтэй БНхАу­ын рестораны 15 сүлжээний нэг болохоор эрмэлзэж байна. IPo­гийн хэмжээ тодорхой бус. тус рестораны сүлжээ өнгөр сөн онд 10.6 тэрбум юанийн ор ло готой ажиллаж, татварын өмнөх ашиг 1.6 тэрбум юаньд хүрчээ. хятад орны хамгийн түгээмэл хоолны нэг халуун тогоо нь 2017 онд нийтийн хоолны нийт зах зээлийн 14 хувийг эзэлж байсныг Frost & Sullivan­ы судалгаанаас үзэж болно. ширээ тойрон суугаад мах, загас, ногоо зэргийг буцалж буй шөлтэй тогоонд хийж иддэг халуун тогоо нь “гэр бүлийнхний” стильтэй хоолонд тооцогддог. Анх 1994 онд Сычуань мужид ганц хоолны газраас гараагаа эхэлсэн haidilao нь хурдацтай өргөжиж 2015 онд 112, улмаар өнгөрсөн онд нийт 273 ресто рантай болжээ. Бизнес нь эх газрын хятадад төвлөрдөг тус ресторан Азийн бусад улс, АНу­д ч салбартай. Энэ онд тус сүлжээ бизнесээ хоёр дахин өсгөж хятад болон хилийн чанадад шинээр 180­аас 220 ресторан шинээр нээхээр төлөвлөж байна.

haidilao шиг дундаж ангийнханд үйлчилдэг ердийн хоолны газрууд өргөжин тэлэхэд авлига, тансаг хэрэглээг нухчин дарах хятад орны кампанит хөдөлгөөн тус болсон юм. Авлигын эсрэг 2012 оноос эхэлсэн кампанит арга хэмжээ дээд зэрэглэлийн ресто раны зах зээлд цохилт болжээ.

Цэцэглэж буй нийтийн хоолны бизнес сүлжээ рестораны ханган нийлүүлэгчид төдийгүй өрсөлдөгч нарт нь түлхэц өгч байна. haidi­lao­гийн шөл ханган нийлүүлэгч Yihai International компанийн хувьцааны үнэ хонконгийн биржид 2016 онд бүртгүүлснээс нь хойш дөрөв дахин өслөө. халуун тогооны рестораны өрсөлдөгч Xiaobuxiabu рестораны хувьцааны үнэ 2014 онд биржид бүртгүүлснээс нь хойш гурав дахин үнэд оржээ. Нийтийн хоолны салбарын ирээдүй сайн байгаа ч шинэ залуу хэрэглэгчдийн итгэлийг олж зах зээлд өрсөлдөх амаргүйг taintu Capital­ын шинжээч Пань Пань анхааруулав. “одоогийн үйлч­лүүлэгчдийг аргалаад өнгөрнө гэж байхгүй. төлсөн мөнгөндөө таарсан үйлчилгээ авч чадаагүй л бол дахиж ирэхгүй” хэмээн тэр бээр ярьсан юм.

HPV вакцины хомсдол эрүүл мэндийн жуулчлалыг өсгөв

АНУ-ын Merck компанид

үйлдвэрлэсэн Gardasil

вакциныг энэ жилээс

Хятадад худалдаанд

гаргасан боловч зарим

эмнэлэгт нийлүү лэлтийг

зургаан сараас дээш хугацаагаар

хүлээх шаард-лагатайг

улсын хэвлэлд мэдээлжээ.

том Ханкокхятадад хүний папиллома

вирусын (hPV) эсрэг вакцины хомсдол үүссэний улмаас хэдэн зуун мянган эмэгтэйчүүд хон­конг болон хөрш зэргэлдээ Азийн орнууд руу очиж эмчил гээ хийлгэхэд хүрчээ. Мөн шалт­гаанаар уг вакцины үнэ тэнгэрт хадаж, саяхнаас эсэр гүүцлийн дуу хоолой сонсогдож эхлэв. Вакцины дутагдлын улмаас чинээлэг иргэдийн дунд эрүүл мэндийн жуулчлал өсөж байгаа болон хаа нэгтээ батлагдсан эм, эмчилгээний зөвшөөрөл хятадад хэдэн жилээр сунжирдаг асуудлыг олны анхааралд авчирлаа. Сүү­лийн хэдэн жилд хоёр сая орчим хятад эмэгтэй хонконг руу жил бүр аялж, hPV­ийн вакцин­жуулалтад хамрагддаг болохыг улсын хэвлэлд бичсэн байна.

хятадын баруун өмнөд нутгаас 1300 км аялж, хонконгд гурван удаа ирсэн 23 настай хуан Юнжиа “Манай гэр бүлээс хорт хавдраар хүн нас барж байсныг санаад би ямар ч үнээр хамаагүй вакцин хийлгэх нь зөв гэж бодсон” хэмээгээд 570 ам.доллар зарцуулснаа хэллээ. Сүүлийн саруудад ийм хандлага эрс нэмэгдсэн бөгөөд хачирхалтай

нь, умайн хүзүүний хорт хавдар үүсгэдэг hPV­ийн вакциныг олон жилийн өмнө хөгжингүй

орнуудад нэвтрүүлсэн атал дөнгөж өнгөрсөн оноос хятадад худалдаалж эхэлжээ.

хүмүүс ч шинэ эмчилгээний ач холбогдлыг ухаарч эхэлсэн байна. Гэвч хятад улс томоохон

шинэ тутам зах зээл тул гэнэтийн эрэлтийг түргэн хангаж чадахгүй байгааг хүнс ба эмийн хяналтын

үндэсний хүрээлэнгийн орлогч дарга Ван Ючун хэллээ. China Merchants Securities фирмийн шинжээч Киү Мин “өмнө нь энэ вакциныг эрүүл мэндийн салбарынхан болон чинээлэг иргэд л мэддэг байсан. одоо эрэлт хэрэглэгчдийн өргөн давхарга руу шилжиж байна” хэмээн тайлбарлав. ойрын хэдэн жилд хятадын 26 сая орчим эмэгтэй hPV­ийн вакцинжуулалт хийлгэхийг эрмэлзэх болно гэж таамаглаж байна.

АНу­ын Merck компанид үйлдвэрлэсэн Gardasil вакциныг энэ жилээс хятадад худалдаанд гаргасан боловч зарим эмнэлэг нийлүүлэлтийг зургаан сараас дээш хугацаагаар хүлээх шаардлагатайг улсын хэвлэлд мэдээлжээ. hPV­ийн есөн төрлийн нянгаас хамгаалдаг Gardasil 9 хэмээх шинэ вакциныг хятадад худалдаалах зөвшөөрлийг дөрөвдүгээр сард олгосон боловч ганц эмнэлгээс авах боломжтой байна. Вакциныг борлуулж эхэлснээс хойш гурав хоногт 500 мянган хүн утсаар ярьсан гэж тус эмнэлгийн төлөөлөгч Financial times сонинд ярилаа.

Эдгээр нөхцөл байдлын улмаас Gardasil­ыг хонконгоос хайх эх газрын хятадын эмэгтэйчүүдийн тоо эрс нэмэгджээ. хатагтай хуан ярьснаар түүний анх очиж байсан эмнэлэг өнгөрсөн онд вакциныхаа үнийг 20 хувь нэмсэн аж. уг эмнэлгийн төлөөлөгч Ft­д хэлэхдээ вакцины нөөц дуусан, хэзээ ирэхийг мэдэхгүй гэлээ. Энэ сард хонконг дахь Merck­ийн оффисын өмнө 20 эмэгтэй цугларч, компанийг хомсдолд буруутгаж, эмчилгээ хийлгэх боломж олгохгүй байна гэсэн лоозон барьж жагсжээ. Merck­ийн төлөөлөгч hPV­ийн вакцин түр дутагдаж буй хийгээд хонконгд нийлүүлэлт эрэлтээ хангаж чадахгүй байгааг тэмдэглэв.

хомсдол энэ жилдээ үргэл­жилнэ гэж тус компани тооцож байна. хонконгд үүссэн хомсдол эрэлтийг хөрш зэргэлдээ улсууд руу шилжүүллээ. шанхайд санхүүчээр ажилладаг Сун Руй энэ жил Сөүл явж, вакцинд хамрагдахаар төлөвлөж буйгаа ярилаа. тэрбээр “үхлээс эмээсэн айдас миний шийдвэрт нөлөөлсөн... Энэ бол үнээс хамаарсан сонголт биш” гэсэн юм. Гэтэл эрэлтийн шилжилт шинэ хомсдол бий болгож байна. хятадын эмэгтэйчүүдэд санал болгосон Малайз дахь хоёр эмнэлэг болон Сингапурын нэг эмнэлэг манай сонинд Gardasil­ын нөөц дуус­санаа мэдээлсэн юм.

ану-ын банкууд хувьцаа эзэмшигчдэдээ $170 тэрбумыг хуваарилнаалистэйр грэй, бэн Макланнахан

АНу­ын голлох том банкууд 2008 оны санхүүгийн хямралаас хойш анх удаа бизнесийн орло­гоосоо илүү ихийг хөрөнгө оруу лагч нартаа хуваарилж эхэллээ. Ноогдол ашиг их хуваарилж байгаа нь санхүүгийн тогтолцоог дахиад нэг сүйрлийн цохилт дайрах үед хамгаалалт муутай болгох эрсдэлтэй.

Barclays­ын судалгааг үзвэл АНу­ын гол 22 банкны хувьцаа эзэмшигч нар бараг 170 тэрбум ам.долларыг ноогдол ашиг болгон авах аж. Мөн ирэх хэдэн жилд банкууд хувьцаагаа эрчимтэй худалдаж авахаар төлөвлөжээ.

АНу­ын холбооны нөөцийн систем жил бүр явуулдаг стресс тестийнхээ дүнг энэ долоо хоногоос нийтэлж эхэлнэ. Стресс тест нь банкуудаас ноогдол ашиг хуваарилах, хувьцаа эргүүлэн худал даж авах чадварыг тодор­хойлогч болдог. хувьцаа эзэм шигчдэд очих төлбөр ихсэх гэж байгаа нь банк санхүүгийн салбар орлого хумигдсан олон жилийн дарамтаас салж

буйн илрэл юм. Энэ удаагийн хуваарилалт нь бодлогын хүү өсөж, татвар буурсны ачаар банкууд олон тэрбумын нэмэлт орлоготой болсонтой шууд хамааралтай. Гол нь холбооны нөөцийн систем хувьцаа эзэмшигч нартаа ахиу хуваарилахыг банкуудад зөвшөөрсөнд оршино.

Банкууд ирэх дөрвөн улирлын турш олж буй орлогоосоо илүүг гадагш хуваарилах тооцоог Goldman Sachs, Credit Suisse, Keefe, Bruyette & Woods­ын шинжээч нар гаргажээ. хэдийгээр цөөн банк сүүлийн хэдэн жилд орлогоосоо ихийг хуваарилсан ч санхүүгийн салбар нийтдээ 2007 оноос хойш орлогоосоо багыг хуваарилж ирснийг Barclays­ын статистик харууллаа.

орлого хуваарилах шинэ төлөв лөгөө нь банкууд хожим татвар төлөгчдөөс туслалцаа аваад байхгүйн тулд хөрөнгийн ахиу хуримтлал үүсгэх ёстой гэсэн шүүмж дэгдэхэд хүргэв. хуваарилалт “арай дэндүү” байгааг Стэнфордын их сургуу­лийн санхүүгийн ухааны

про фессор Анат Адмати шүүмжиллээ. дампуурах аргагүй хэт аварга банкууд “нийгэмд цаашид аюул учруулахгүй гэдэг нь баттай болох хүртэл” ийм хуваарилалтыг зөвшөөрч болохгүй хэмээн тэрбээр үзэж байна.

Алдагдлаа нөхөж ирсэн олон жилийн эцэст банкууд 2008 оны дэлхийн санхүүгийн хямрал шиг ноцтой хүндрэлийг даван гарах чадвартай болж байгааг зохицуулах байгууллагууд мэдэгддэг боллоо. Банкууд стресс тестийг амжилттай давснаас бус, хөрөнгийн чадавх нь саяхнаас бэхэжсэнтэй уялдан ахиу орлого хуваарилахыг зөвшөөрснийг зохицуулах байгууллагууд тайлбарлав.трампын засаг захиргаа санхүүгийн хямралаас хойш том банкуудад үйлчилсээр байгаа хатуу зохицуулалтыг багасгах бод лого баримталж байна. харин холбооны нөөцийн систем трампын бодлогоос эсрэг байр суурьтай. Жилийн өмнө явуулсан стресс тестээр Goldman Sachs, Morgan Stanley хоёрын

тайлан тэнцэл бусад банкныхаас зарим үзүүлэлтээр сул гарчээ. ийм ч учраас зохицуулах байгууллага уг хоёр банкийг өрсөлдөгч Citi­group, JPMorgan Chase­ийнхээс бага ноогдол ашиг хуваарилахыг зөвшөөрчээ.

Эрсдэлийн менежмент, тайлан тэнцлийн чадвар гэх мэт “чанар”­тай холбоотой үзүүлэлтэд үнэлгээ өгдөг тестүүдийг банкууд аргалж

дөнгөнө гэдгийг зарим шинжээч анхааруулж байлаа.

холбооны нөөцийн систем стресс тестийнхээ эхний тойргийн дүнг пүрэв гарагт нийтэлнэ. Банкууд хэр их хөрөнгө эргүүлж өгөх чадвартайг хөрөнгө оруулагч нарт харуулах учиртай илүү цогц хоёр дахь той рог ирэх долоо хоногоос эхлэх юм.

Докдо арлын төлөөх Сөүл, токиогийн маргаан сэдэрлээбрайн Харрис

Сөүл, Вашингтон хоёр хойд Солонгос цаашдаа ноцтой аюул биш гэсэн шийдэлд хүрээд хэдхэн хонож байтал өмнөд Солонгос өөр фронт руу анхаарлаа чиглүүлсэн нь Япон боллоо. даваа гарагт өмнөдийн цэргийнхэн докдо хэмээх жижиг арлуудын орчимд тэнгисийн ба агаарын хүчин оролцсон хоёр өдрийн сургуулилалт эхлүүлэв. Солонгосын хойгийн зүүн өмнөд эрэг хавьд оршдог бяцхан арлууд Сөүлийн мэдэлд байдаг авч токио санаархаж эхэлжээ. Энэ алхам өнөөгийн ороо бусгаа цагийн дүр төрхийг илэрхийлж байна. Ноён трампын үед Канадын Ерөнхий сайд Жастин трюда Вашингтоны номер нэг дайсан болсон бол дэлхийн хамгийн дарангуйлагч дэглэмийн удирдагч Ким Жон уныг АНу­ын Ерөнхийлөгч “маш авьяаслаг” хэмээн магтах жишээтэй.

Японы магадгүй довтолгооноос хамгаалах дадлага хийх дээрх сургуулилалтын үед өмнөдийн усан цэргүүд гэрэлт цамхаг, гар утасны антенн, цагдаагийн пост байрладаг хадан цохион дээр газардах гэнэ. Япон улс ийм маргааныг шийдвэрлэхэд цэргийн хүч хэрэглэх дэлхийн хамгийн бага магадлалтай орон гэж нэг дипломатч ярьсан юм. хэдийгээр сургуулилалт хэдэн удаа болсон авч Японы дипломатч Сөүл ийм асуудалд анхаарч буйд сэтгэл зовсноо нуусангүй. Сөүл, токиогийн аль алинд заналхийлж байсан хойд Солонгосын эсрэг цэргийн сургуулилалтаа зогсоосон цаг үед хийж буй алхам Японыг гайхахад хүргэж байна.

дээрх дипломатч “өмнөд Солонгостой маргааныг шийдэх тухайд токио олон улсын хууль журамд үндэслэсэн дипломат арга замыг ашиглахаа үргэлж нотолсоор ирсэн” гэв. Енсэй их

сургуулийн хойд Солонгосын асуудлаар мэргэшсэн шинжээч Бон ёншик энэ талаар, “Ямар учиртай юм бэ? тэр арлуудыг аль ч улс авах гээгүй байна” гэсэн юм. тэрбээр “докдо арал орчимд эрдэс баялаг буюу тэмцэлдээд байх өөр ямар нэг зүйл байх үндэслэлгүй. Энэ бол ердөө л домог. Гэвч үүнийг шууд хэлэх хүн алга” хэмээн учирлав. дэлхийн II дайны үед Солонгос эмэгтэйчүүдийг хүчээр биеийг нь үнэлүүлж байсан тухай асуудал болон докдо арлын маргаан Сөүл, токиогийн хооронд удтал үргэлжилсээр өдийг хүрсэн юм.

Сургуулилалт хийж буй цаг хугацааг ноён трамп хамтарсан цэргийн сургуулилалтыг зогсоох тухай зарласны дараа олон улсын анхаарлыг татахуйцаар сонгон авсан бололтой. Пхеньяны эсрэг өмнөд Солонгос, Америкийн хамтарсан хээрийн сургуулилалтыг ноён трамп

“өндөр өртөгтэй, өдөөн хатгасан” хэмээн нэрлэсэн. Японы тал арлыг тойрсон сургуулилтад нэн даруй хариу өгөөгүй боловч өмнө нь эсэргүүцсээр ирсэн юм. тухайлбал, 2016 оны сүүлийн сургуулилалтыг

“хүлээн зөвшөөрөх аргагүй, харамсалтай үйлдэл” хэмээн нэрлэсэн. Маргаантай арлуудад хяналтаа тогтоохын тулд токио хүч хэрэглэнэ гэдэгт шинжээчдээс хэн нь ч итгэдэггүй юм.

Хувьцаа эзэмшигчдэд ноогдох хувь ихсэж байна(Нийт орлогод эзлэх ноогдол ашиг, хувьцаа эргүүлэн худалдаж авах хэмжээ )

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

FT©

CitigroupBNY MellonWells Fargo

Northern TrustPNC Financial

Bank of AmericaJPMorgan ChaseSun Trust Banks

Citizens FinancialState Street

Morgan StanleyU.S.Bancorp

Goldman SachsMedian

BBМ©

2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921) 11ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН

ЗгМ товЧХон

АНУ-ын доллар 2,423.66

Евро 2,804.54

Японы иен 21.94

ОХУ-ын рубль 38.18

БНХАУ-ын юань 376.38

БНСУ-ын вон 2.19

валЮтын Ханш

» ХөДөлМөРИЙн ЗАХ ЗЭЭл

7.2 Мянга. Аймаг, нийслэлийн хөдөл-мөр эрхлэлтийн байгуул лагад энэ оны тавдугаар сард ажил гүй 34.7 мянган иргэн шинээр бүртгүүлж, бүртгэлтэй байсан 7.2 мянган иргэн ажилд зуучлагдан оржээ.

» АРИлжАА Монголын хөрөнгийн бирж даваа гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 25 компанийн 446,253 ширхэг хувьцаа арилжлаа. Энэ өдөр долоон компанийн хувьцааны ханш өсөж, 15 компа-нийнх буурсан бол гурван компа-нийн ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Алтайн зам” болон “Дар хан гурил тэжээл” компанийн хувь цааны ханш хамгийн өндөр дүн гээр өсчээ. Харин “Хай би ойл” болон “Могойн гол” компанийн хувь цааны ханш хамгийн их уналт тай байлаа.

» МөнГөнИЙ нИЙлҮҮлЭлТ

31.2 Хувь. Мөнгөний нийлүүлэлт энэ оны тавдугаар сарын эцэст 17 их наяд төгрөг болж, өмнөх сараас 4.9 хувь, өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 31.2 хувиар өссөн байна.

» ТөСөВ

45.4 Тэрбум төгрөг. Улсын нэгдсэн төсөв энэ оны эхний таван сард 45.4 тэрбум төгрөгийн ашигтай гар лаа. Төсвийн орлогын 80.6 хувийг татварын орлого бүрдүүлж байна.

» ХөРШ

11 Сая тонн. Олон улсын эрчим хүчний агентлагаас 2022 он хүртэлх хугацааг хамруулсан судалгаагаар, нүүрсний эрэлт БНХАУ-д жилдээ 11 сая тонноор буурна гэж тодорхойлжээ.

» УУл УУРХАЙ

12Тэрбум ам.доллар. Литийн эрэлтийг хангахад ирэх жилүүдэд 10-12 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт шаардлагатай хэмээн литийн хамгийн том үйлдвэрлэгчдийн нэг SQM компанийн захирал Patricio de Solminihac мэдэгдэв.

» ДЭлХИЙ

2.9 Хувь. АНУ-ын дотоодын нийт бү тээгдэхүүн энэ онд 2.9, ирэх жил 2.7 хувиар өсөх тооцоог ОУВС гаргажээ.

ЯПон

6.3 Тэрбум иен. Японы экспорт энэ оны тавдугаар сард 6.3 тэрбум иенд хүрч, өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 8.1 хувиар өсчээ. Энэ нь сүүлийн дөрвөн сарын хамгийн өндөр өсөлтөд тооцогдож байна. Экспортын өсөлтөд тоног төхөөрөмж, автомашин, автомашины сэлбэгийн эрэлт нэмэгдсэн нь голлох нөлөө үзүүлжээ.

Хуулийн өөрчлөлт хөрөнгө оруулалт татахад хүндрэл үүсгэхээр байна

Эдийн засаг

Монголын уул уурхайн үндэсний ассоциацийн гүйцэт­гэх захирал Д.Энхболдтой ярилцлаа.

-татварын хуулийн шинэ-чилсэн төсөлд уул уурхайн салбартай холбоотой ямар өөрчлөлт орж байгаа вэ?

­Энэ шинэ төсөл дээр “лиценз шилжилтийг зөвхөн лицензийн бодит шилжилт биш, эцсийн эзэмшигч өөрчлөгдөхөд тодорхой хэмжээний татвар авна” гэсэн заалт л хамгийн асуу далтай байна. учир нь, 2006 онд улс төрийн өөрчлөлтөөр лиценз шилжихэд 30 хувийн татвараа төлөөд гэрээний үнээр явж болдог байсан. Аж ахуйн нэгжүүд ч үүнийгээ төлөөд л ирсэн. харин одоо төсөлд “эцсийн эзэмшигч өөрчлөгдөхөд” гэсэн үг орсон. Манайхан энэ үгийн утгыг бүрэн ойлгоогүй, тодорхойлж чадаагүй. ийм байж татварын хуульд оруулчихаар дараа нь хэрэгжүүлэхэд хүндрэлтэй. уул уурхай нь олон улсын бир­жээс зээлээр хөрөнгө оруулалт татдаг салбар. тиймээс эцсийн эзэмшигч гэдэг нь маш тодор­хойгүй томъёолол. Энэ нь сүүлдээ бирж дээр хүмүүс чөлөөтэй хувьцаагаа арилжихад компани татвар төлөх харагдаад байна. Сангийн яамтай ярилцаад, тодорхой хэмжээгээр бидний саналыг оруулж байгаа юм шиг боловч яг хуульд бичигдсэн нь бидний хэлсэнтэй бүрэн нийцэхгүй байгаа.

-хэрвээ хуулийн төсөл яг энэ хэвээрээ батлагдвал лицен-зийн шилжилт хөдөлгөөнтэй холбоо той ямар нөхцөл байдал үүсэх вэ?

­лицензийн шилжилт хөдөл­гөөн дээр огцом өөрчлөлтүүд гарахгүй гэж бодож байна. учир нь, энэхүү хуулийн нэр томьёо хувьцаа гаргах замаар гадаадаас хөрөнгө оруулалт татахад шууд нөлөө үзүүлнэ. одоогийн байдлаар бид уул уурхай, хайгуулын салбарт хөрөнгө оруулалт татахад маш тохиромжгүй, Монгол улс нэр

Хууль одоо бай гаа-гаараа бат лагд вал нэр хүн дэд улам л сөрөг нөлөө үзүүлнэ

хүнд муутай байгаа. Энэ хууль энэ чигтээ батлагдвал нэр хүн­дэд улам л сөрөг нөлөө үзүүлнэ.

-улам хаалт бий болох уу?­тийм ээ, улам хаалт бий

болно. Сүүлийн жилүүдэд уул уурхайн өөрийн өртөг улам өсөж байна. дан ганц Монголд биш дэлхий дахинд ийм байдал үүсэх болсон. Энэхүү татварыг нэмбэл өртөг нь ахиад л 5­10 хувиар өснө.

-бнхАу-ын зээлийн санхүү-жилтээр хэд хэдэн чиглэлд төмөр зам барихаар болсон. хоёр орны худалдааны эргэл-тийг нэмэгдүүлэхэд аль, аль чиглэлийн төмөр зам илүү ач холбогдолтой вэ?

­Мэдээж барьж байгаа төмөр замаа яг юунд ашиглах гэж буйгаа өөрсдөө эхлээд тодор хойлно. Яагаад гэвэл таван тол гой, аль эсвэл Нарийн Сухайтаас ч юм уу төмөр зам бариад урагшаа экспорт хийх гэж байгаа бол хувийн компаниуд зөвхөн тээвэрт зориулсан технологийн зам л тавина. хэрвээ компаниуд төмөр зам бариад тээвэрлэх юм бол өртөг буурч байна уу, илүү өндөр үнээр зарах боломж байна уу гэдгээ тооцоолж, үнэ тогтоогоод экспорт хийнэ. Засгийн газрын санал болгож байгаа чиглэлүүд бол технологийн зам биш, байнгын хэрэглэгддэг төмөр зам. Монгол улсын Засгийн

нь хэдий хэмжээ гээр нэмэгдэх вэ. урьдчилсан тооцоо хэлэх боломжтой юу?

­Нүүрсний экспортыг төмөр замтай, замгүй өмнөговийн хоёр ордоос нэмэгдүүлэх боломжтой. Яагаад өсөлт нь тогтмол эсвэл бага зэргийн байгаа нь хятадын худалдан авалтаас шууд ха маар даг. төмөр зам барьчихвал хэм­жээг нь ихэсгэхээс илүү өртөг бууруулах тал дээр л анхаарна. Бага хэмжээгээр өндөр үнэтэй зараад өртөг багатай байвал ашиг нь илүү байна.

-бид эрэлтийг анхааралтай ажиглаж тооцох хэрэгтэй байх. хойд мужуудад эрэлт нэмэгдсэн нь хэдий хугацаанд үргэлжлэх вэ. урьдчилан таамаглах ямар боломж байна вэ?

­өмнө нь эрэлтийг урьдчилан таамаглахад тав эсвэл 10 хувийн зө рүү тэй хэлэх боломжтой байсан. Гэхдээ дэлхийн эдийн засгийн болон улс төр, гео­политикийн нөхцөл байдлаас болоод түүхий эдийн үнэ, эрэл­тийг урьдчилан таамаглахад маш хүндрэлтэй боллоо. Нүүрсний үнэ энэ чигтээ унасан хэвээрээ байна гэж төсөөлж байтал эсрэгээрээ өсөлт үзүүлсэн байх жишээний. Манай улс болон зэс, нүүрс экспортолдог бүх орны хувьд хятадын эдийн засгийн өсөлт, бодит үзүүлэлтүүд нь шууд нөлөө үзүүлнэ.

• Сүүлийн жилүүдэд уул уурхайн өөрийн өртөг улам өсөж байна. Дан ганц Монголд биш, дэлхий дахинд ийм байдал үүсэх болсон.

• лицензийн шилжилт хөдөлгөөн дээр огцом өөрчлөлтүүд гарахгүй гэж бодож байна.

• одоогийн байдлаар нүүрсний экспортын 99.4 хувь нь Хятад руу гарч байна.

газар эдийн засаг болоод дэд бүтцийн хөгжлийг дэмжлээ гэхэд өөрсдөө санаачилж барьж байгуулаад, хувийн компаниуд дэмжих маягаар явж байна. хувийн компаниуд өөрсдөө яагаад зэрэг явж болохгүй байгааг нь ойлгохгүй байна.

-урд зүгээс гадна хойд зүгт нүүрс экспортлох боломжийг та хэрхэн харж байна вэ?

­одоогийн байдлаар нүүрс­ний экспортын 99.4 хувь нь хятад руу гарч байна. хойд хөршөөр дамжуулаад эрчим хүчний нүүрс гаргах боломжтой гэсэн судалгаа гарч, экспорт хийж байсан. Манай Засгийн газар хойшоо 25 ам.доллараар гаргаж байгаа нүүрсээ 75 ам.доллараар тооцож татвар авдаг байсан учраас зогссон. иймд эхлээд дотооддоо тат­вараа яаж тооцох асуудлаа зохи цуулахгүй бол бас л хүндрэл учирна. Эрдэнэтийг төмөр замтай холбох, мөн тува чиглэл рүү төмөр замаа хол бох гэсэн маршрут гарч байгаа. Гэхдээ нүүрсний үнэ, тува дахь нүүрсний ордын хөг жил ямархуу байхыг харж байж шийдэх болов уу. Авто зам төмөр зам руу шилжсэн то­хиол долд тэнд ажиллаж бай гаа 6000 гаруй жолоо чийн асууд­лыг бас анхаарах хэрэгтэй.

-засгийн газрын мэдээлс-нээр хоёр чиглэлд төмөр зам бари хад нүүрсний экспорт ер

байр СуурЬ

ЗгМ: инфографик ХөДөө аж аХуй

ИнфлЯцын ТҮВШИн

ҮСХ©

Хамгийн бага өсөлт2016.V

0.1 1.5 Хамгийн их өсөлт2014.V

Сарын өөрчлөлт, таван жилийн тавдугаар сард

жилийн өөрчлөлт

оны эхнээс

сарын өөрчлөлт

3.7

4.7

0.5

6.1

4.5

0.6

2018.V 2017.Vхөдөө аж ахуйн бирж өнгөрсөн

долоо хоногт 33.2 тэрбум төгрө­гийн арилжаа хийсэн байна. үүнээс 33.1 тэрбум төгрөг буюу 99.7 хувийг нь ноолуурын арил­жаа бүрдүүллээ. өмнөх долоо хоногийн үзүүлэлттэй харь­цуулахад тус биржийн арилжааны нийт мөнгөн дүн 12.5 хувиар өссөн байна. түүнчлэн 2017 оны мөн үед 29.4 тэрбум төгрөгийн арилжаа хийгдэж байсантай харьцуулахад бага зэрэг өссөн үзүүлэлт болж байна. харин ноолуурын ханш өнгөрсөн оны мөн үеэс 50­60 хувиар нэмэгджээ. Энэ долоо хоногт боловсруулаагүй бараан ноолуурын ханш кг тутам нь 98 мянган төгрөг байгаа бол цайвар ноолуурынх 103 мянган төгрөг байна. харин 2017 оны мөн үед бараан ноолуур 65.2 мянга, цайвар ноолуурынх 64.2 мянган

төгрөг байсан талаар хөдөө аж ахуйн бирж мэдээллээ. Мөн ноолуурын салбарт томоохон үйл явдал баасан гарагт тохиосон юм. Энэ салбарын гол хоёр тоглогч “Говь” болон “Гоёо” компани үйл ажиллагаагаа өргөжүүлж, ноолуурын анхан шатны цогцолбор үйлдвэр төв аймгийн Сэргэлэн суманд барихаар шав тавилаа. тус үйлдвэр нь 4000 тонн түүхий ноолуур бэлтгэж, 2000 тонн самнасан ноолуур

боловсруулах хүчин чадалтай аж. төслийн үр дүнд 470 гаруй ажлын байр бий болох юм. Манай улс жилд ойролцоогоор 9500 тонн түүхий ноолуур дэлхийн зах зээлд бэлтгэн нийлүүлдэг. үүний 90 орчим хувийг угаасан хэл бэ рээр экспортолдог. үүнээс 10 ху­вийг дотоодын үйлдвэрлэгчид боловсруулж, эцсийн бүтээг­дэхүүн болгон дотоод болон гадаадын хэрэглэгчдэд түгээж байна.

ноолуурын ханш жилийн хугацаанд 50-60 хувиар өсчээ

Ч.Дүйриймаа ЗГМ

ЗГМ©

12 ЗАСГийН ГАЗРыН МЭдЭЭ СоНиН 2018.06.19, МЯГМАР ~ №122 (921)

Эдийн засаг

Манай эдийн засаг т сэргэлтийн салхи сэвэлзэв үү үгүй юү импорт дагаад өсчихдөг зүй тогтол бий. өөрсдөө баялаг бүтээж, үйлдвэрлэдэггүй улсын зовлон энэ л дээ. Эдийн засаг идэвхжихээр хэрэглээ тэлнэ. Эрчимжсэн хэрэглээг хангахын тулд хилийн чанад руу харайлгаж, түүхий эдээ зарж олсон хэдхэн “ногоон”­оо юу ч үгүй үрчихдэг нь монголчуудын гэм биш зан болсон.

Сүүлийн хэдэн жил тэг рүү уруудсан эдийн засгийн уналт өнгөрсөн оноос эргэн сэргэхтэй зэрэгцээд импортын дүн өсчихөж. тавдугаар сарын импортын дүн 2016 оны мөн үеийнхээс бараг хоёр дахин өндөр байна. одоогоос хоёр жилийн өмнө, 2016 оны эхний улиралд манай дНБ гурван хувиар өсөж, импорт 1.1 тэрбум ам.долларт хэмжигдэж байв. тэгвэл үндэсний статистикийн хорооны тооцоогоор оны эхний улиралд эдийн засаг 6.1 хувиар өссөн бол импортын хэмжээ 2.2 тэрбум орчим ам.долларт хүрээд байна.

уг нь улсын “хэтэвч” нимгэрсэн сүүлийн хэдэн жил орон даяар хэмнэлтийн бодлого хэрэгжүүлсэн. ингэж хямгач байсныхаа хүчинд бид өнгөрсөн онд түүхэндээ байгаагүй их хэмжээний ашиг

гадаад худалдаанаас хүртсэн юм. хэн хүний хүсдэггүй хямрал арвич хямгач занг бидэнд сургажээ. Гэтэл хямрал алсран холдохын хэрээр бид хямгач зангаа гээж эхлэв. хятад, Япон зэрэг үйлдвэрлэгч орны хувьд иргэдийн хэрэглээ өсөх нь эдийн засгийнх нь хамгийн сайн мэдээ байж болно. харин үйлдвэрлэж, бүтээхдээ дулимаг Монгол улсын хувьд эдийн засаг, иргэдийн хэрэглээний өсөлт импортыг тэтгэж, урд хөршийн хэдэн үйлдвэрлэгчийг дэмжихээс хэтэрдэггүй нь харамсалтай.

Эдийн засгийн идэвхжилийг илтгэдэг уул уурхайн тоног төхөөрөмж, машин техник, автобензин, дизелийн түлшний импорт нэмэгджээ. Энэ нь нэг талаар эерэг дохио болдог. Гэтэл үүнтэй зэрэгцээд хэрэглээний импорт тэлчихэж. тухайлбал, гар утасны импорт хоёр дахин нэмэгдсэн. Гар утас борлуулагчдын цахим хуудсыг сөхөөд үзээрэй. хэрэглэгчдийн гарт хүрээд удаагүй iPhone, Galaxy цувралын хамгийн сүүлийн үеийн iPhone X, iPhone 8 plus, Samsung Galaxy Note 8 загварууд хэдийнэ дуусчихсан байгаа. Гаалийн ерөнхий газрын мэдээллээр монголчууд өнгөрсөн таван сарын хугацаанд телефон, цахилгаан шуудан холбооны болон үүрэн холбооны аппаратуудад нийт 90 орчим тэрбум төгрөг зарцуулсны дунд гар утас ч багтаж буй.

Бас татварыг нь өсгөснөөс үнэ нь нэмэгдсэн тансаг загварын автомашины борлуулалт нэмэгдсэн. үнэ бараг 160 сая төгрөгөөс эхэлж буй шинэ Land Cruiser 200 автомашиныг өдөрт хэд хэдээр нь борлуулж буйгаа танил дилер маань бахдалтай хэлж байсан. Бас 2018 онд

ч хэдэн сая төгрөгийн үнэтэй гар утас барьчихсан дээгүүр харан сэлбэлзэнэ. Ер нь хэрэглээг шүтсэнийхээ хэрээр эдийн засгаа болон үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжиж байгаа ч юм алга. олсон хэдийгээ тэр даруйд үрчихээд, орлого нь буурахаар мөнгөгүй хэмээн хямарч сууна. дээр, дооргүй санхүүгийн сахилга бат сахидаггүй, цамаан байдлыг хараад гадаадынхан хүртэл гайхширдаг гэсэн судалгааны дүн хүртэл бий.

Ер нь хэрэглээг шүтсэн орон хэрхэн сулардгийг Грек, испанийн өнөөгийн хямрал харуулна. Бидэнд ч хэрэглээ түшсэн нь эдийн засгийн өсөл­тийг хөөс болгож, ам.долларын

ханш чангарч, эдийн засаг хүндрэлийн шалтгаан болсон бэлээхэн жишээ байна. уг нийтлэлээр иргэн таны хэтэвч, худалдан авалтад хошуу дүрэх гэсэнгүй. Гагцхүү хэрэглээг хэт шүтсэн үрэлгэн зан хаана хүргэдгийг энгийн иргэнээс эхлээд улсын төсөв боловсруулагчид ч санахад илүүдэхгүй. учир нь урд хөршийн хэдэн үйлдвэрлэгчийг дэмжээд дууссан 2011 оных шиг эдийн засгийн зуурдын өсөлт өдгөө тохиогоод байна. үүлэн чөлөөний нар шиг энэ өсөлтийг дотооддоо шингээх үү эсвэл гадагш урсгаад гаргачих уу гэдгийг одоо л бодохгүй бол оройтох нь.

эдийн засаг сэргэсэн ч үрэлгэн зан сэдэрлээ

Эдийн засгийн сэргэлтийг дагаад импорт өсчихдөг зүй тогтол бий

Эрчимжсэн хэрэглээг хангахын тулд хилийн чанад руу харайлгаж, түүхий эдээ зарж олсон хэдхэн “ногоон”-оо юу ч үгүй үрчихдэг нь монголчуудын гэм биш зан болжээ.

sHaNgHai comPosiTe

HaNg seNg kosPis&P 500 ToPixdow JoNes FTse 100 Nikkei 225

0.11% 0.75% 0.43%0.73% 1.16%0.98%0.10%0.34%

ЗаХ Зээлийн гол ҮЗҮҮлэлт:

Өдөр 0.85% Сар ЖилӨдөр 0.82% Сар Жил

аПу Хк

580600620

560VI/6 VI/10 VI/18

таван толгой Хк

Өдөр 1.55% Сар Жил

VI/6 VI/10 VI/18

говЬ Хк

VI/6 VI/10 VI/18

10k10.1k

9.9k

23.5k23k

9.8k22k22.5k

СҮҮ Хк

220225

215210

VI/6 VI/10 VI/18

V/23 V/28 VI/18

erdene resource development торонто

Өдөр 11.54% Сар Жил

V/23 V/28 VI/18

Prophecy development торонто

Өдөр 1.12% Сар Жил

V/23 V/28 VI/18

rio Tinto австрали

Өдөр 1.38% Сар ЖилӨдөр 2.44% Сар Жил

V/23 V/28 VI/18

xanadu mines австрали

0.22 0.39

0.20

2.96 85.790.36

0.18

2.83 84.350.34

2.70 82.91

Хэрэглээ

г.байгал @baigalZGM

БНХАУ

Япон

АНУ

ОХУ

БНСУ

ХБНГУБусад

Импортын бүтэц улсаар

35.2

28.8

4.2

16.3

%

2.93.5

9.1

Импортын барааны бүтэц

Нефтийн бүтээгдэхүүн17.7

Ачааны автомашин5.7

Цахилгаан эрчим хүч 2.7

Машин тоног төхөөрөмж2.6

Цахилгаан шуудан холбооны төхөөрөмж1.9

Улаанбуудай1.9

Бусад хөдөлгүүр1.6

Суудлын автомашин6.2

Бусад59.9

%

2500

2000

1500

1000

500

02016/1

199.1352.1

599.1862.7

1,172

277.1

491766.2

1,117.7

1,497.7

361.1

726

1,130.4

1,581.9

2,178.8

2017/1 2017/1

Импорт(сая ам.доллар)

ҮСХ ©

хэрэглэгчдийн хүртээл болсон шинэ загварын төмөр хүлгийн захиалга ч хэдхэн хоногийн дотор дуусдаг байна.

үүнтэй зэрэгцээд үнэт эдлэлийн импорт нэмэгджээ. Энэ оны эхний таван сард гэхэд монголчууд сувд, үнэт чулуун гоёлд бараг 900 мянган ам.доллар зарцуулсан нь өмнөх оныхоос 30 хувиар өссөн үзүүлэлт. Энэ мэт бидний хэрэглээ нэмэгдэж буйг харуулсан жишээ цөөнгүй. Гэтэл бидний орлого сүүлийн жилүүдэд өндийсөнгүй.

үндэсний статистикийн

хороо дундаж цалингийн үзүүлэлтээ өнгөрсөн сараас эхлээд шинэчлэн танилцуулж байна. тус хорооны тайлангаар нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөгчдийн медиан цалин 705 мянган төгрөгт хүрчээ. Энэ бол монгол хүний авч буй дундаж цалингийн хамгийн бодитой дүн. Гэтэл бидний худалдан авалт үүнээс хэд дахин өндөр байгаа.

өөрөөр хэлбэл, бид олсноосоо давсан, материаллаг зүйл шүтсэн хэрэглээтэй болчихож. Гэхдээ эдийн засаг өсөж, хэрэглээ ийн нэмэгдлээ гээд Монголын эдийн засагт үлдэж ашиг хуримтлагдсан түүх тун ховор. дэлхийн зах зээлд түүхий эдийн үнэ цойлж, Монголын орд уурхайн үүцийг задалсан 2011 оны эхэн үе. Манай улсын импорт тухайн үед жилийн дүнгээр гурав дахин өсөж, долоон тэрбум ам.долларыг шүргэж байв. Гэнэт баяжсан монголчууд хэрэглээгээ огцом тэлж, олсон хэдийгээ хавтгайруулан тарааж тансаглаж байв. Ямартай л Samsung­ийн ухаалаг гар утас худалдан авалтаараа монголчууд Зүүн өмнөд Азид тэргүүлж, үүнд нь талархсан солонгосчууд шинэ загварын ухаалаг утасныхаа нээлтийг манайд хийж байж билээ. Бид тансаг хэрэглээгээрээ Арабын орнуудтай эн зэрэгцэх атлаа өрсөлдөх чадвараараа Африкийн улсуудтай тэнцэж байсан юм.

Гэлээ гээд Монголын эдийн засаг өсөж өндийв үү. хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жийдэггүй, хэрэглээг хэт тахин шүтсэн бидний муу зан хуримтлал үүсэх, эдийн засгийн өгөөж хүртэх боломж олгохгүй байна. өр зээлтэй атлаа үнэтэй жийп хөлөглөж, ходоод нь хоосон

Өдөр 0.99% Сар Жил

• Тавдугаар сарын импортын дүн 2016 оны мөн үеийнхээс бараг хоёр дахин өндөр байна.

• Хятад, Япон зэрэг үйлдвэрлэгч орны хувьд иргэдийн хэрэглээ өсөх нь эдийн засгийнх нь хамгийн сайн мэдээ байж болно.

• Харин үйлдвэрлэж, бүтээхдээ дулимаг Монгол Улсын хувьд эдийн засаг, иргэдийнх хэрэглээний өсөлт импортыг тэтгэж, урд хөршийн хэдэн үйлдвэрлэгчийг дэмжихээс хэтэрдэггүй нь харамсалтай.

С.Батсайхан / ЗГМ©