Farmasötik bakım bir felsefedir, odağında insancıl davranış vardır.

Neden farmasötik bakım? Eczacılar farmasötik bakım uygularken hastanın yararına

olan tüm bilgi ve becerilerini kullanmalıdırlar.

Farmasötik bakımın uygulanmasında şunlara inanılır;

Her hasta farmasötik bakıma ihtiyaç duyar ve bunu hak eder

Eczacıların hastalara reçetelerini hazırlamaktan başka vereceği hizmetler de vardır.

Eczacılar hastaların uzun vadeli sağlığını korumak konusunda farmasötik bakım ile önlem alabilirler.

Eczacılar farmasötik bakımı meslekleri gereği hastalara sunmak zorundadırlar.

Farmasötik bakım geleneksel hasta-eczacı ilişkisini kökten değiştirir

Farmasötik bakım uygulayabilmek için eczacılık fakültesinde öğrenilen bilgilerin ötesine geçilmeli veya o bilgilerin sürekli güncellenmesi gerekir.

Farmasötik bakım sürekli bir yeniden profesyonelleşme sürecini içerir.

Farmasötik bakımın tarihçesi Robert Cipolle 1986 yılında derlediği kitabında

‘İlaçların dozu yoktur, insanların dozu vardır’ diyordu.

Eczacı klinik problem çözücüdür.

Ürün merkezli bir mesleki yaklaşımdan hasta merkezli mesleki yaklaşıma geçilmesi gerektiğini savundu.

Farmasötik bakımın tanımı Hastanın yaşam kalitesini arttırmaya dönük belirgin

sonuçlara ulaşmayı amaçlayan ilaç tedavisinin sorumlulukla verilmesidir. *1990 Charles Hepler ve LindaStrand

Bu sonuçlar; Hastalığın tedavisi Hastanın semptomlarının azaltılması Hastalık sürecini durdurmak ya da yavaşlatmak

Eczacının sorumlulukları İlaçla ilişkili potansiyel ya da aktüel sorunları saptamak İlaçla ilgili aktüel sorunları çözmek İlaçla ilgili potansiyel sorunları engellemek

Pratik Farmasötik Bakım İlkeleri*

1. Hasta ile profesyonel bir ilişki kurulmalı ve sürdürülmelidir.

2. Hastaya özgü tıbbi bilgiler toplanmalı, kaydedilmeli ve saklanmalıdır.

3. Hastaya özgü tıbbi bilgiler değerlendirilmeli ve hasta tedavi planı hasta ile karşılıklı işbirliği içinde geliştirilmelidir.

4. Eczacı hastanın tedavi planını hazırlarken her türlü bilgi ve donanıma sahip olduğundan emin olmalıdır.

5. Eczacı tedavi sürecini izlemeli, gerekli ve uygun olduğu hallerde hasta ve diğer sağlık profesyonelleri ile değerlendirmeler yaparak değiştirmelidir. *ApHA (Amerikan Eczacıları Birliği) İlkeleri

Eczacı ile Hasta İlişkisiTerapötik İlişki

Hastaların kendi farmasötik bakım süreçlerine aktif olarak katılmaları gerekmektedir. Hasta ile güvene ve işbirliğine dayalı bir ilişki geliştirilmelidir.

Eczacının hasta ile ilişkiye katkısı;

Hastanın refahını ön planda tutmak.

Hastanın sağlığı için uygun davranışı geliştirmek.

Profesyonel bilgi ve becerisini hastanın yararına kullanmak.

Bu ilişkide hastanın sorumlulukları ise; kendisi ile ilgili yeterli ve açık bilgi vermek, tercihlerini ifade etmek ve bakım planının geliştirilmesine katılmak

Farmasötik Bakımın Tanımı Farmasötik bakım hastanın yaşam kalitesini artırmaya

dönük belirgin sonuçlara ulaşmayı amaçlayan ilaç tedavisinin sorumlulukla verilmesidir. Bu belirgin sonuçlar; Hastalığın tedavisi

Hastanın semptomlarının azaltılması

Hastalık sürecini durdurmak ya da yavaşlatmak

Hastalığı ya da semptomları önlemek

Eczacının bu konudaki sorumlulukları ise; Hastanın kullandığı ilaçlar ile ilgili sorunları saptamak

İlaç etkileşimleri ile ilgili sorunları çözmek

İlaçlar ile ilgili potansiyel sorunları engellemek

Farmasötik bakım neden gerekir? Farmasötik bakım sağlayan eczacılar hastalarını

öncekine kıyasla çok daha iyi tanıma imkanı bulur

Farmasötik bakım uygularken sadece hastanın kullandığı ilaçları bilmekle kalınmaz, aynı zamanda bu ilacı kullanırken ve sağlığı hakkında neler hissettiğini de bilir

*Farmasötik bakım yapan eczacı gün sonunda kaç reçete karşıladığını değil, ne kadar hastaya yardım ettiğini ölçecektir.

Farmasötik bakım neden gerekir? Hastanın kullandığı ilaç sayısının artması ile ilaç

advers etkisinin artması arasında bir korelasyon vardır

İlaç advers etkileri nedeni ile hastaneye yatma oranlarının çok geniş olduğu bilinmektedir.

Reçetesiz ilaç pazarının genişlemesi ile hastaların danışmanlık hizmeti ihtiyaçlarının artması

En kolay ulaşılabilir sağlık personeli olan eczacıların hastalara yardım etmesi gerektiği ortadadır.

Değişim ve Hayatta Kalma Farmasötik bakıma doğru değişimin öncelikli amacı

hasta sağlığının korunması ise de; eczacılık mesleğinin uzun süreli ayakta kalabilmesini sağlamak için de farmasötik bakım gereklilik olmuştur.

Özellikle rekabetçi güçler, e-sağlık sistemleri, internet ve posta siparişleri gibi mesleğimizi tehdit eden bir dizi teknolojik gelişme ve diğer yenilikler, bizim eczanede kalmamızın koşulunun hastanın bize olan ihtiyacını arttırmak ve hasta sağlığına gerçekçi bir katkıda bulunmak olduğunu göstermektedir.

KAYNAK Pratik Farmasötik Bakım Rehberi

Yayına Hazırlayanlar John P. Rovers, Jay D. Currie, Harry P. Hagel, Randal P.

McDonough, Jeneleee l. Sobotka

Türk Eczacıları Birliği Yayınıdır (Aralık 2005)

www.eczatakip.com

SUNUMA HAZIRLAYAN Ecz. Mustafa Çağdaş GÜNDÜZ

cagdasgunduz@gmail.com