FARMAKOLOGIJA KARDIOVASKULARNOG
SUSTAVA
Prof. dr. sc. Frane BoiZavod za farmakologiju & toksikologiju
Veterinarskog fakulteta Sveuilita u Zagrebu
Hipertenzijaantihipertenzivi
antiadrenergicidiureticihidralazinACE inhibitori
Poremetnje regionalnog krvotoka
koronarni vazodilatatori
organski nitratiCa++-antagonisti
Bolesti srca i skupine lijekovaInsuficijencija srca
stimulatori srcaadrenergijski agonistikardiotonini glikozidiinhibitori fosfodiesteraze
Aritmijeantiaritmici
stabilizatori st. membrane -blokatorilijekovi koji produuju trajanje akc. potencijalaCa++-antagonisti
STIMULATORI SRCA
1. Adrenergijski agonistiadrenalinizoprenalindopamindobutamin
STIMULATORI SRCA
Adrenalin
simpatomimetikadrenalin hidroklorids.c., i.m., i.v., intrakardijalnoagonist - i -adrenoceptora
STIMULATORI SRCA
Adrenalin
uzrokuje vazokonstrikcijuu koi, sluznicama i
unutranjim organimadilatira krvne ile skeletnih miiadilatira koronarne krvne ilepojaava snagu kontrakcije miokardapoveava frekvenciju sranog rada
STIMULATORI SRCA
Adrenalin
nakon i.v. primjene djeluje trenutnodjelovanje traje kratko (nekoliko minuta)nakon s.c. primjene
pome djelovati za 5-10 min djelovanje traje 30-60 min
vazokonstrikcija
STIMULATORI SRCA
Adrenalin
Dodatne indikacije:
alergijske reakcije
lokalni hemostatik
zajedno s injekcijskim oblicima lokalnih anestetika
STIMULATORI SRCA
Nuzdjelovanje adrenalinaanksioznosttremoruzbuenostpovraanjehipertenzijasrane aritmijenekroza na mjestu aplikacije
STIMULATORI SRCA
Kontraindikacije adrenalinagraviditet
Adrenalin prolazi placentu i uzrokuje kontrakcije glatkih miia maternice!!!
STIMULATORI SRCA
Izoprenalin (izopropilnoradrenalin)
sintetski katekolaminselektivni agonist -adrenoceptorarelaksira glatke miieuzrokuje vazodilataciju
i ev. hipotenzijupotie rad srca
STIMULATORI SRCA
IzoprenalinIndikacije:
bradikardijasrani blok
Nain primjene:i.v. (u obliku
infuzije)
opseno se metabolizira u jetri prije no to se resorbira u sistemni krvotok (NE! per os)
STIMULATORI SRCA
2. Srani glikozidinajstariji stimulatori srcasteroidna strukturakratki eerni lancivrlo stabilne molekule
DigoksinDigitoksin
STIMULATORI SRCA
Farmakokinetika sranih glikozida
dobra resorpcija iz probavila bioloka raspoloivost digoksina 40-90% i.v. ravnomjerna raspodjela u organizmu posebno se koncentriraju u:
srcububrezimajetri
STIMULATORI SRCA
Farmakokinetika sranih glikozida
Kardiotonici se razgrauju u buragu pa se preivaima primjenjuju iskljuivo i.v.
STIMULATORI SRCA
Farmakokinetika sranih glikozida t/2 digoksina: 1,6 dana t/2 digitoksina 1 dan digoksin se izluuje u mokrai
nepromijenjen digitoksin se izluuje uglavnom putem ui
STIMULATORI SRCA
inhibiraju Na/K ATP-azu posljedino se smanjuje izbacivanje Na+ iz stanice time se poveava con. Ca++ u stanici konani iskod: pozitivno inotropno djelovanje
Mehanizam djelovanja sranih glikozida
STIMULATORI SRCA
Ca++ potencira toksinost kardiotonika !!! kontraindicirano je istodobno primjenjivati
kardiotonike i Ca++
gubitak K+ potie aritmije istodobna primjena kardiotonika i diuretika
ima za posljedicu hipokaliemiju
STIMULATORI SRCAImati na umu:
mala terapijska irina velike individualne razlike u reakciji na glikozide produeno vrijeme eliminacije vanost doziranja:
zapoinje se preporuenim dozamanastavlja se s obzirom na postignuti uinak
doza optereenja (frakcionirano tijekom dan-dva)doza odravanja
ANTIARITMICI
Djeluju na:
automatizambrzinu provoenja podraaja
u provodnom sustavurefrakterni period srca
ANTIARITMICI1.Stabilizatori stanine membrane:
- koe Na+ kanale -kinidin (antimalarik)prokainamidlidokainfenitoin (antiepileptik)
2.-blokatori:- usporavaju spontanu dijastolnu depolarizaciju -- usporavaju atrio-ventrikularnu provodljivost -
propranolol (neselektivni -blokator)atenolol (selektivni 1-blokator)
lokalni anestetici
ANTIARITMICI-blokatori:
1-adrenoceptori u srcu2-adrenoceptori u bronhima i jetrineselektivni -blokatori:
oprez kod alergijske opstrukcije bronha jer uzrokuju bronhokonstrikciju (pogoranje bolesti)oprez kod terapije aritmija pasa s dijabetesom jer smanjuju glikogenolizu (oteavaju uspostavljanje glikemije)
ANTIARITMICI
3.Antagonisti Ca++:- koe akcijski potencijal u
atrio-ventrikularnom voru -verapamilnifedipindiltiazem
primjenjuju se per os
Verapamil sintetski derivat papaverina
ANTIARITMICI
Uinci verapamila: djeluje negativno inotropno
(smanjuje kontraktilnost miokarda) dilatira koronarne & periferne krvne ile djeluje na supraventrikularne aritmije
ANTIARITMICI
Nusuinci verapamila:bradikardija hipotenzija srani blok
Rijetko se primjenjuju u vet. med. Antiadrenergici
rezerpin, prazosin, -blokatori Diuretici Vazodilatatori
hidralazin
ACE inhibitori kaptopril, enalapril
ANTIHIPERTENZIVI
Antiadrenergik Rezerpin... alkaloid iz grmolikih biljaka iz roda
Rauwolfia.
koi transportne bjelanevinekoi pohranu NAdjeluje antihipertenzivnoIndijci: lijeenje mentalnih poremeaja i nesanice
ANTIHIPERTENZIVI
Antiadrenergik RezerpinProfilaksa rupture aorte domaih purana...
1959. u Americi odrana konferencija o uporabi kod domaih ivotinja i ptica s ciljem poboljanja njihovih proizvodnih svojstava
domai purani: fizioloka hipertenzija; skloni razvoju aneurizme aorte uginue (ogromna ekonomska teta)
ali... rezerpin djeluje i na ostale neurotransmitore te ulazi u SS i uzrokuje depresiju
povuen iz klinike uporabe
ANTIHIPERTENZIVI
DiureticiPotiu izluivanje Na+ & vode
smanjeno zadravanje vode u k.. i tkivimaantiedematozno djelovanjesmanjen venski tlak
Nuzdjelovanjegubitak K+ poremeaj sranog ritma
spironolakton diuretik koji tedi K+nadoknada K+
ANTIHIPERTENZIVI
DiureticiANTIHIPERTENZIVI
Nije ih uputno primjeniti samostalno
Kod insuficijencije srca diuretici se u pravilu primjenjuju u kombinaciji s ACE (engl. angiotensin converting enzyme) inhibitorima
Aldosteron Spironolakton (sintetski antagonist)
ACE - inhibitori
Renin katalizira konverziju angiotenzinogena u angiotenzin IAngiotenzin-konvertirajui enzim (ACE) konvertira angiotenzin I u angiotenzin II, (vazo)aktivni peptidAngiotenzin II:
VazokonstriktorPotie luenje aldoserona iz adrena koji pojaava reapsorpciju soli i vode i tako poveava krvni tlak
ACE - inhibitori
...lijekovi koji kompeticijski koe ACE (angiotenzin-konvertirajui enzim)... v a z o d i l a t a t o r i...uinkoviti nakon samostalne primjene...uinkovitiji u kombinaciji s diureticima (tiazidnim ili diureticima Henlejeve petlje)
Kaptopril
Enalapril
Lisinopril
Enalapril
sniava con. angiotenzina II u cirkulacijidilatator arterijavenodilatator
sniava con. aldosterona u cirkulacijismanjena retencija soli i vode
Enalapril
enalapril maleat (pro-lijek)nakon p.o. primjene brzo se resorbira i hidrolizira u enalaprilatbiotransformacija u jetri zakanjeli uinak (2-3 h)izluuje se mokraom nepromijenjen
Vazodilatatorima i ACE inhibitorima se valja koristiti krajnje o p r e z n o zbog njihova djelovanja na krvni tlak (kolaps) !!!
Posebice valja biti oprezan kada je rije o pacijentima sa dijastolikim poremetnjama kao to je to pr. kod maaka s hipertrofinom kardiomiopatijom !!!
Enalaprilom se nije uputno koristiti kod pasa sa stenozom aorte !!!
Nusuinci ACE inhibitora:hipotenzijadisfunkcija bubrega (reverzibilna)
Interakcije ACE inhibitora:s NSPUL-a!Koenje sinteze PG u bubregu gubitak autoregulacije (vazodilatacija) protoka krvi kroz bubreg bubrena hipertenzija
Kod zatajenja srca, pacijente lijeiti kombinacijom tri vrste lijekova:
1. Srani glikozidi2. Diuretici3. ACE inhibitori
