စမခက အေၾကာငးအရာ

ရညရြယခကမား

ေမာမနးရလဒမား

ၿငမးခမးေရးႏငလမႈအသငးအ၀ငး ေပါငးစညးမႈရျခငးက ေရရညတညတေအာင ထနးသမးျခငး စမခက

Total Population

51,400,000

Rural Population

70%

GDP (billion USD)

69.32

Women’s Representation

in Parliament4.6%

HDI Rank

145

စမခက အကဥးခပ

UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGRAMMEMyanmar

UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGRAMME No.6, Natmauk Road, Tamwe Township, Yangon 11211 Republic of the Union of Myanmarwww.mm.undp.org | @UndpMyanmar | @UNDP_Myanmar

ဤပေရာဂကက အေကာငအထည ေဖာျခငးျဖင UNDP သည လမအသငးအ၀ငးမားေပါငးစညးမႈက ျမငတငေပးျခငး၊ တစဖကမလညး လပငနးစဥမား၊ မ၀ါဒမားႏင အဖြ႕အစညးမား ခငမာအားေကာငး ေအာင တညေဆာကေပးကာ ျမနမာႏငင၏ ၿငမးခမးေရး ေရရညတညတခငျမေရး အတြက ပပးမႈ မား ေပးသြားရန ရညရြယပါသည။

ဆနးသစတထြငမႈရေသာ ေျဖရငးမႈနညးလမးမားက စတကးပေဖာျခငး၊ ပစထတျခငး၊ စမးသပျခငး ႏင အသးျပျခငး တ႔က လြယကအဆငေျပေခာေမြ႕ေစရန ၀နေဆာငမႈလပငနးမား (အေျမာအျမငရေသာ ေခါငးေဆာငမႈ၊ စြမးရညျမငမားမ၊ မတဖကေဆာငရြက မႈမား၊ ညႏငးေဆြးေႏြးမႈ ႏင ေငြေၾကးေထာကပေပးမႈ) ရယလက UNDP က ျပညေထာငစအဆငႏင ေဒသႏရ အဆင ၂ ခလးတ႔၌ ကယျပနသည မတဖကေပါငးစပ ေဆာငရြကႏငေရးအတြက စစညး စစဥေဆာငရြကေနပါသည။ ယငးတ႔သည -

• ျမနမာႏငင၏ ေရရညတညတခငျမၿပး အျပသေဘာ ေဆာငေသာ ၿငမးခမးေရးဆသ႔ ဆကလက အသြင ကးေျပာငးႏငေရးအတြက လအပသာ အေျခခ အတျမစမား ခမတၿပး ခငမာအားေကာငးေစရန ႏငငေတာ၏ ‘ၿငမးခမးေရးဆငရာ အေျခခ အေဆာက အအ’ ႏင အျခား အဓကကေသာ ပတသက ဆကႏြယသမားက ပပးေပးမညျဖစသည။

• ဤမ႐ႈပေထြးလေသာအေျခအေနတြင လပေဆာင ေနေသာ ဖြ႕ၿဖးေရး၊ လသားခငးစာနာမႈ ႏင ၿငမးခမးေရး တညေဆာကမႈလပငနးမားႏင ဆကႏြယ သည ၿငမးခမးေရး၊ လမႈအသငး အ၀ငး ေပါငးစညးမ၊ အသြငကးေျပာငးခန ကာလဆငရာႏင ႏငငေရး ဆငရာ ထခကဆးရးႏငေျခမား စမခန႔ခြရာတြင ပမစစညးမရၿပး ထေရာကမႈရေသာ မတဖက တစဦး ျဖစလာေစေရး အတြက ကလသမဂၢအဖြ႕ အစညး၏ ႀကးပမးအားထတမႈ မားက ပပးေပးမည ျဖစသည။

ဤပေရာဂကသည ကား-မေရးရာ ရႈေထာငအျမငမ ၾကညရႈေဆာငရြကျခငးက အျပညအ၀ ေပါငးစပ ေဆာငရြကလကရၿပး၊ အရငးအျမစမား၏ ၁၅% က

ကား-မ ေရးရာႏငဆငေသာ လပငနးမားအတြက ရညစးအသးျပရမညဆသည အနမဆး သတမတ ခကက ျဖညဆညးေပးမညျဖစသည။ ဤ ပေရာဂက သည ပမအားေကာငးေသာ ‘အမးသမးမား၊ ၿငမးခမးေရးႏင လျခေရး’ သတငးအခကမား မေ၀ ျခငးႏင ညႏငးေဆာငရြကေရး လပငနးစဥ ထေထာင ျခငးက ပပးကညရန UN Women ႏင ပးေပါငး ေဆာငရြကသြားမည ျဖစသလ၊ ႏငငေတာအဆင အမးသမးမား၊ ၿငမးခမးေရးႏင လျခေရး အစအစဥ တြင ပါ၀ငေသာ ေမတ႔ကမၻာႏင အျခားေသာ ေကးလကအမးသမးကြနရက အဖြ႕မား ပါ၀ငႏငေရး အတြက ပပးကညေပးျခငး၊ ေဆာငရြကဆ ၿငမးခမးေရး လပငနးစဥတြင အမးသမးမား ပမ ပါ၀ငေရးႏင ကား-မေရးရာကစၥရပမား ထညသြငး စဥးစားေဆာငရြကျမငတငေပးရန လပငနးစဥမား ကလညး ေဆာငရြကသြားမညျဖစသည။

ဤပေရာဂကက ႏငငေတာမ ကယတငတာ၀နယ ေဆာငရြကမႈအေပၚ အခငအမာ အေလးေပးသြားမည ျဖစသညအျပင တငးျပည၏ ဦးစားေပးလပငနးမား၊ UNDP ၏ ႏငငဆငရာလပငနးအစအစဥသစစာတမး (၂၀၁၈-၂၀၂၂ ခႏစ) တ႔ႏငအည ဒဇငးပေဖာထားျခငး ျဖစသည။ ဤပေရာဂကသည ဦးတညရညမနးထား ေသာ ျပညသမားႏင ထခကခစားလြယဆးျဖစသည လမအသငးအ၀ငးမားက အကးျပရန ရညရြယထား ျခငး ျဖစသလ၊ ေတာငပငးႏငငအခငးခငး ႏင သးပြငဆင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈတ႔က ျမႇငတင ေပးသြားမညျဖစသည။

ေရရညတညတေသာ ၿငမးခမးေရးႏငလမေပါငးစညး သဟဇာတျဖစမအတြက လပငနးစဥမား၊ မ၀ါဒမားႏင အဖ ြ ႕အစည းမ ာ းခ င မ ာအာ းေကာင း ေအာင ေဆာငရြကေရး၊

အေျခအေန - ေဆာငရြကဆ

ကာလ - ၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ – ၂၀၁၉ ခႏစ မတလ

ဘတဂက - အေမရကနေဒၚလာ ၂,၁၃၃,၄၃၉

တညေနရာ - ရခင၊ မြန၊ ကရင၊ ေနျပညေတာ

အကးခစားခြငရရမညသမား - ျမနမာႏငငအစးရ၊လငယမား၊ အမးသမးမား

အလရငမား - ဂပန၊ UNDP

အဓက အေလးထားမ - ၿငမးခမးေရးတညေဆာကမ၊လမေပါငးစညးေရး၊ အသကေမြး၀မးေကာငး လပငနး မား၊ လငယႏငအမးသမးမား စြမးပကား ျမငတငေရး

မတဖကမား - ျမနမာႏငငအစးရ၊ INGO ၊ NGO ႏငCSO မား

(၁) ျပညေထာငစအဆငႏင ေဒသႏရအဆငတ႔တြင စစညးညညြတမရၿပး၊ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈရေသာ

မ၀ါဒမား၊ အဖြ႕အစညးမား ႏင စြမးရညမား တးတက လာျခငး၊

(၂) အားလးအကး၀ငေသာ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥ က အေထာကအကျပေစရန ႏင ၿငမးခမးေရးလပငနး အကးေကးဇးမား ရရေစေရးအတြက ၾကားျဖတ အစ အစဥမား လပေဆာငႏငေစရန ျပညေထာငစ အဆင ႏင ေဒသႏရအဆငမား၌ စြမးရညမားျမငမားလာျခငး၊

(၃) ျပညေထာငစအဆငႏငေဒသႏရအဆငမား၌ ၿငမးခမးေရး ေရရညတညတ ေစေရးအတြက အမးသမးမားႏငလငယမားအေနျဖင ထေရာက ေသာ ကယစားလယမားအျဖစ ပါ၀ငေဆာငရြက ႏငေစရန စြမးရညမားႏငအခြငအလမးမား တးတက လာျခငး၊

(၄) ၿငမးခမးေရး ေရရညတညတခငျမေစေရးအတြက အေထာကအထားအေျချပ မ၀ါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးမႈႏင ေျဖရငးႏငမအေျချပ နညးလမးမားက ေဖာထတ ေဆာငရြကႏငေစရနတ႔အတြက ျမနမာႏငငတြင အေမာအျမငရေသာ ေခါငးေဆာငမႈ စြမးရညမား တးတကလာျခငး၊

စမခက အကဥးခပ