1

FİZİK

GİRİŞ

Fizik dersi her üç lisenin müfredat programında da okutulmaktadır. Doğa bilimler ve

matematik bilişim lisesinde fizik dersinin haftalık ders saati 3, genel lisesinde ise 2 dir. Söz konusu liseler için iki ayrı müfredat programı düzenlenmiştir. Birinci müfredat programı doğa bilimler ve matematik bilişim (enformatik) liseleri için, ikinci müfredat programı ise yalnız ve yalnız genel lisesi için düzenlenmiştir. On birinci sınıf müfredat programlarının hiçbirinde onuncu sınıf müfredat programlarında yer alan üniteler tekrarlanmaz. On birinci sınıfta fizik dersi yeni ünite ve alt ünitelerle devam eder. Söz konusu ünite ve alt ünitelerde yar alan fizik olayları daha ayrıntılı bir şekilde incelenir ve ispatları yapılır. On birinci sınıfta dersler anlamlı, uygulamalı, analiz ve sentez ya da öceki yıllarda öğrenilen farklı fizik derslerin değerlendirmesi düzeyinde yapılmalıdır. Doğa bilimleri ve bilişim lisesi ve genel lise arasında fizik olayların incelenmesi arasında farklar vardır. Söz konusu liselerin müfredat programları arasında en önemli fark haftalık ders saati ve öğrencilerin matematik dersinin tanımaları oluşturur.

UZAK HEDEFLER On birinci sınıf müfredat programının amacı: Öğrenciler:

· doğa olayları ile ilgili edindikleri bilgi ve becerileri anlamaları ve esas kanunlarını doğru olarak anlatabilmeleri,

· doğa kanunlarını analitik şekilde yazabilme, çıkarabilme, anlatabilme ve becerilerini

geliştirebilmeleri, olaylar ile ilgili bağlantıların problemlerin çözümlerinde uygulayabilmeleri, grafik olarak gösterebilmeleri ve ölçü birimlerinin günlük hayata uygulama sınırlarını anlayabilmeleri,

· bilimsel sonuçlara ulaşmada ve doğa kanunlarını anlamada deney yapma metodlarından

yararlanarak yeteneklerini geliştirebilmeleri, miktar kavramının esas metodlarını belirleme yeteneğini kazanabilmeleri, denel olarak olaylarla ilgili fonksiyonel bağıntıları belirleyebilmeleri, fziğin çağdaş teknolojideki önemini anlamaları, başka sözlerle öğrenciler kendi aklını kullanabilmeleri gerekir.

2

GENEL VE ÖZEL HEDEFLER Öğrenciler:

1. Doğa kanunlarını analitik şekilde yazabilmeleri, geçerlilik sınırlarını anlayabimleri, fiziksel büyüklükler ve birimler arasındaki ilişkileri bilmeleri, · İdeal akışkan ve gerçek gazların, elastik cisimlerin esas kanunlarını ve fiziksel

büyüklükler arasındaki ilişkiyi kavrayabilmeleri, · Titreşim ve dalgaların karakteristik büyüklüklerini kavramaları, ayrıca titreşim ve dalga

hareketi arasındaki farkı kavrayabilmeleri, · Fizik halerini belirleyen karakteristik büyüklükleri kavramaları, fotomotri ile ilgili vizüel

ve enerji boyutlu büyüklükleri ve birimlerini yazabilmeleri, · Elektrikle ilgili kanunları (elektrik akımı, magnetiksel alan, elektro magnetik indüksiyon )

analitik şekilde yazabilmeleri ve birimlerini kavrayabilmeleri,

2. Cisimlerin esneklik ve ortamların elektrik ve magnetik özelliklerini ayrıca, elektrik ve magnetik alanlar, elektrik yükleri arasındaki etkileşmeyi kavramaları,

· Hook esneklik kanunu ile verilen fiziksel büyüklükleri ayrıca maddenin polarma, dielektrik ve magnetik özelliklerini ayırd edebilmeleri,

· Günlük hayattan maddenin esneklik ve termik genleşmelerine ait örnekler verebilmeleri, · Maddenin elektrik ve magnetik özelliklerini belirleyen fiziksel büyüklükler arasındaki

farkları denel olarak gösterebilmeleri,

3. Edindikleri bilgi ve becerileri bağımsız olarak problemlerin çözümünde, günlük ve pratik hayatta uygulayabilmeleri,

· İdeal akışkanlar, titreşim hareketleri, elektrik alan, elektrik akımı, magetik alan ve elektromagnetik indüksiyona ait problemleri çözebilmeleri,

· Elektrostatik alan ve elektrik akımın yaptığı işi ayrıca elektrik ve magnetik alanın yoğunluğunu hesap edebilmeleri,

· Doğru ve alternatif akıma ait elektriksel güç problemleri çözebilmeleri ve birimleri kavrayabilmeleri,

· Denel olarak katı cisimlerin genleşme ve sıkışmasını öğrencinin önerdiği basit bir aygıtla gösterebilmeleri gerekir.

4. Denel veri ve ölçmelerin, grafik çözümlerin analitik ve numerik analiz metodunu

kullanarak fizik kanunlarını doğru olarak ispatlarında kullanabilmeleri, · Doğru ve alternatif akım devrelerin çeşitlerini ve aralarındaki farkı bilmeleri, · Denel olarak Hook ve Ohm kanunu ispatlamaları, verileri grafik olarak göstermeleri, · Doğru ve alternatif akım kaynakları arasındaki farkı bilmeleri, · Düz ve küresel aynalarda; ince kenarlı mereceklerde; büyüteç ve mikroskopta büyütme,

görüntü kavramlarını bilmeleri gerekir.

5. Bazı özel fizik olaylar için kanun, teorem ya da kural halinde ispat edebilme haline gelebilmeleri,

· Aynı şekilde titreşim ve alternatif akımı, harmonik (sinüsoidal) hareketi ve grafik olarak gösterebilmeleri,

· Elektromagnetik alan ile elektrik ve magnetik enerji anlamaları,

3

· RLC alternatif akım devrelerinde, direncin (R ), indüktansın (L) ve kapasitansın (C) etkilerini, ayrıca empedans kavramını anlamaları,

· Faradey’in indüksiyon kanununu magnetik akının değişimi olarak yazabilmeleri, 6. Denel ölçme sonuçlarının doğruluğunu, eldesini, kurallarını, fiziksel büyüklükler arasındaki

ilişkileri anlamaları, · Yer magnetik alanının önemini ve ozon tabakasının delinmesinde, ”sera” olayının bir

sonucu olan küresel ısınmanın kutuplardaki buzların erimesinde yaratacağı “katastrofu” anlamaları,

· mekanik enerji, elektriksel alanın yaptığı iş, elektriksel iş ve magnetik alanını yaptığı iş birimi J ( joul ) olduğu anlamaları,

· kinetik enerji, elektrik enerjinin yoğunluğu, özündüksiyonlu elektrik devrelerinde magnetik enerjinin farklı şekilde görüldüğünü anlamaları,

· mekanik, elektrik, magnetik ve elektromagnetik indüksiyon enerji türlerinin korunduğunu anlamaları gerekir.

FİZİK Fen lisesi (haftalık 3, yıllık toplam 150 ders saati) Matematik -bilişim liseleri (haftalık 3, yıllık toplam 50 ders saati)

Kategoriler Alt kategoriler Öngörülen ders

saati ( % )

I. Kuvvet ve

cisimlerin hareket

I.1. Hidrostatik, Hidrodinamik ve Esneklik

I.2. Uniform ortamlarda

peryodik hareketler

10

6

9,5

15,2 II. Düzensiz

(kaotik ) harekertler ve termik olaylar

I I. Fiziki haller

9

8,6

III. Elektrik ve magnetizma

I II.1 Elektriksel yük ve akım

III.2 Elektromaqgnetik indiksiyon

III.3 Elektromagnetik dalgalar ve Ratdyotekniğin esaslari

28

22 6

26,6

21

5,7

IV. OPTİK

I V.1 Fotometri

7

Toplam: 98 *

6,7

93,3

*Not: 7 ders laboratuvar çalışmalar için öngörülmüştür.

4

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

I. KUVVET VE CİSİMLERİN HAREKETİ

I.1.

HİDROSTATİK,

HİDRODİNAMİK VE ESNEKLİK

I.1.1. İdeal ve gerçek

akışkanlar

İdeal ve gereçek akışkanların

özelikleri,kanunları ve orneklerde uygullaması.Torriçeli teoremi, akışkanların hızını ve debisini ölçen aygıtlar.

İdeal akışkan (Newton ve

Stoks) kanunları ve uygullaması.

I.1.2. Esnek ( elastik )

cisimlerin özelilkeri

Hook kanunu .Cisimlerin uzaması, hacmi ve dik kesitler.

Öğrenciler:

1. süreklilik ve Bernulli denkleminine

ait günlük hayatan örnek ve uygulamalar problemler çözerek bulmaları,

2. viskoz ( sıvıların iç sürtünmesi) akışkanlara ait Newton ve Puazel kanununun, ayrıca bilyelerin viskoz sıvılardaki hareketine ait Stoks kuvvetinin tanımını bilmeleri,

3. sıvılarda bilyenin düşme

hareketinden yararlanark w viskozluk katsayısının tayinini bilmeleri,

4. telin görsel uzamasından yararlanarak, grafikten Hook kanununun ispatını yapmaları gerkir.

Matematik : Lineer ve

karesel fonksiyonlar. Lineer denklemler.

5

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

I. KUVVET VE CİSİMLERİN HAREKETİ

I.2. HOMOJEN ORTAMLARDA PERYODİK HAREKETLER

I.2.1. Titreşim hareketi

Titreşim hareketi. Titreşim

hareketinin esas özellikleri ve enerjisi. Serbest titreşimlere ait örnekler ve zoruna titreşimler

I.2.2. Dalgalar Dalga kaynağı. Dalga

çeşitleri ve özellikleri. Dalgaların yansıması, kırılması ve girişimi.

I.2.3. Ses Ses kaynağı ve özellikleri.

Dopler olayı. Ultra ve enfra ses

Öğrenciler:

1. Titreşim hareketine ait örnekler

vermeleri; ses dalgaları, kaynakları ve çeşitlerine ait örnekleri vermeleri,

2. Titreşim hareketinin enerjisini, ses dalgalarının enerjisini ve şiddetini hesap edebilmeleri,

3. Matematik sarkacın peryodunu ölçerek yerçekimi ivmesinin ( g ) tayin yapabilmeleri,

4. Katı sıvı ve gaz halleri için dalga hızlarını veren matematik bağıntıları yazabilmeleri ve bağıntılarda yere alan fizksel büyüklükleri bilmeleri,

5. Tıpta, tarımda, endüstride, trafikte ve yaşam ortamının korunmasında ultrasesin uygulamasını söylemeleri gerekir

Matematik: Lineer fonksiyonlar Karesel fonksiyonlar. fonksiyonlar Trigonometri. Geometri

6

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

II. DÜZENSİZ ( KAOTİK ) HAREKETLER VE TERMİK OLAYLAR

II.1. FİZİKİ HALER

II.1.1. Fiziki haler Molekülerarası kuvvetler.

Katı ve sıvıların genleşmeleri. Faz değişimleri. Buharlaşma. Kaynama.Yoğunlaşma. Erime ve katılaşma.Uçunum.Üçlü nokta. Kritik sıcaklık. Havanın nemi.

Öğrenciler:

1. Sıvı – gaz; kristal – sıvı; kristal – gaz; ve suyun faz değişimlerini gösteren faz diyagramlarının açıklamasını yapabilmeleri,

2. Günlük hayattan katı cisimlerin genleşme ve sıkışması, ayrıca katı cisimleri genleşme ve sıkışmasından doğan zararlara ait örnekler vermeleri,

3. Uçunum olayını ve üçlü noktayı denel olarak göstermeleri,

4. Buz ve üzerine oturtulan ağırlıklar yardımıyla buzun erime noktasının değişmesini denel olarak göstermeleri gerekir.

Meteoroloji: Fiziki halerin tayini için meteorolojide kullanılan aygıtlar.

7

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

III.

ELEKTRİK VE MAGNETİZMA

III.1.

ELEKTRİKSEL YÜK VE AKIM

III.1.1. Elektrostatik Elektrostatiğin esas kavramları.

Elektriksel alan ve potansiyel (gerilim) arasındaki ilişki

Elektrostatik alanın enerjisi.Dielektrik ortamlar ve elektrik alanı. Dielektrik polarması.

III. 1.2. Elektrik akımı Elektrik akımın tanımı. Elektromotor

kuvveti. Basit ve bileşik elektrik devrelerin esas kanunları. Elektriksel iş ve güç. Termoelektronik emisyon ve katod tüpü.Gazlarını iyonizasyonu Plazam.

III.1.3. Magnetik alan Doğal mıknatısın magnetik alanı.

Yer’in magnetik alanı. Elektrik akımın magnetik alanı. Magnetik kuvvetler. Magnetik alan vektörü. Magnetik kuvvet kanunu ve uygulaması. İletkenlerin içindeki magnetik indüksiyton. Homojen magnetik alanlarda yüklü

Öğrenciler:

. 1. Elektriksel gerilimin (potansiyelin) tanımının ve noktasal yükün potansiyel kavramını bilmeleri, 2. Gerilim (voltaj) ve potansiyel arasındaki farkı ayırd edebilmeleri, potansiyel ve elektrik alan arasındaki ilişkiyi yazabilmeleri,;

3. Boşlukta (vakumda) ve dielektriklerde elektrik enerjinin nasıl hesap edildiğini bilmeleri;

4. Ohm kanununu ve Kirşhov kurallarını uygulayabilmeleri ayrıca dirençlerin taplama kurallarını bilmeleri;

5. Paralel akımlı teler (hareketli yükler arasıdaki etkileşme) yardımıyla akım birimi amperin (A) tanımını bilmeleri;

6. Elektrik yükü, elektrik akımı ve magnetik alan birimlerini gösteren fiziksel birimlerin listesini yapabilmeleri;

Matematik: Denklemler. Lineer fonksiyonlar. Kesirler. Kare köklü sayılar Trigonometri .

8

parçacıkların hareketi. Magnetik alan ve ortamlar.

7. Magnetik alan vektörü yardımıyla akımlı telin ve akımlı telerin magnetik alanını tayinini yapabilmeleri gerekir.

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

III. ELEKTROMAGNETİK İNDÜKSİYON

II.2. ELEKTROMAGNETİK İNDÜKSİYON ( EMİ)

III.2.1. Elektromagnetik indüksiyon

Elektromagnetik indüksiyon

( E.M.I) elede etme yolları.Lentz kanunu. Enerji korunum kanunundan yararlanark Faradey kanununun eldesi. İniksiyon katsayısı. Magnetik alanın enerjisi.

III.2.2 Alternatif akım Alternatif akımın gerilimi ve

akım şiddeti. Alternatif akım ve gerilim etkin

(efektif) değerleri. Dirençli (R), indüktanslı (L),

kapasitanslı (C) ve RLC- li alternatif akım devreleri. Alternatif akımın gücü. Alternatif akım jeneratörleri. Transformatörler.Üç fazlı

Öğrenciler:

1. Sabit iletkenlerde magnetik akının ( flüksün ) değişimine ait örnek vermeleri,

2. Faradey’in elektromagnetik indüksiyon kanununu enerjinin korunumu olarak anlamaları,

3. Düzgün magnetik alanda bir bobinin 30o lik dönmesi halinde alternatif akım şiddetinin ve gerilimin değişim gösterdiğini anlatması,

4. Dirençli, indüktanslı ve kapasitanslı alternastif akım devreleri için Ohm kanununu ayrı ayrı ve karma olarak faz farkını incelemesi,

5. Alternatif ve doğru akımın gücünü veren matematik bağıntının eldesini anlatmalı ve aralarındaki farkı anlaması gerekir.

Matematik: Lineer denklemler. Köklü çokluklarla yapılan işlemler. Trigonometri.

9

alternatif akımların tanımı. Elektrik enerjisinin uzaklara nakli.

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

III. ELEKTRİK VE MAGNETİZMA

II.2. ELEKTRO MAGNETİK DALGALAR ( EM). RADYO TEKNİĞİN ESASLARI

III.3.1. Elektro magnetik alan Elektriksel titreşim devresi. Elektromagnetik alanın enerjisi. Elektro magnetik dalgaların hızı. Elektro magnetik spektrum. III.3.2. Radiotekniğin esasları Radyo verici. Radyo alıcı Sinyalerin amplifikasyonu. Televiyonunu çalışma ilkesi

Öğrenciler:

1. Elektromagnetik spektrumun sıralamasını siyah tahtaya çizmel ve spektrumu dalga boyuna göre ayırd etmesini bilmesi,

2. Elektro magnetik dalgalar eşit

enerjili elektrik ve magnetik alanlardan meydana geldiğini ayrıca sentezini yapabilmeleri,

3. Radyo alıcı, radyo verici ve

sinyalerin triod lamba ve transistör ile amplifikasyonu açıklayabilmeleri gerekir.

Matematik: Karesel fonksiyonlar. Lineer denklemler Köklü çokluklarla yapılan işlemler. Trigonometrik fonksiyonlar.

10

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

V. OPTİK

I V.1.

FOTOMETRİ

IV.1.1. Fotometrik büyüklükler Radyan ve katı açının tanımı

Görsel ( vizuel ) fotometrik büyüklükler.Gerçek fotometrk büyüklükler.

Öğrenciler:

1. Dercenin radyana ve radyanın derceye dönüşümünü bilmeleri,

2. Görsel ve gerçek fotometrik

bağıntıları ayrıca fotometrik büyüklüklerin tanımlarını ve birimlerini teker teker yazmaları gerkir.

Matematik: Kesirlerle

yapılan işlemler. İzdüşümün anlamı. Görsel sanat Gözün duyarlılığı. Mavi renklerin soğuk, kırmızı renklerin ise sıcak renkler olarak açıklanması.

11

SEÇMELİ DERSLER (SD)

PROGRAM İÇERİĞİ HEDEFLER 1. Dalgaların üst üste binme ilkesi 2. Eğik ve yatay atış 3. Faradey elektroliz kanunları 4. Hareketli yükler arasındaki etkileşme 5. Siklotron. 6. Elektronun spesifik yükünün tayini 7. Magnetik alanda plazam 8. Betatron

- Seçmeli dersler fizikten bilgilerin farklı

alanlarda ilereletmek isteyen öğrenciler için düzenlenir. Öğrencilerin isteği üzerine öğretmen söz konusu dersleri örgün eğitime alabilir.

LABORATUVAR ÇALIŞMASI (7)

1. Hook deneyi 2. Matematik sarkacı yardımıyla yerçekimi ivmesinin tayini

3. Vizkozluk katsayısısnı tayini 4. Rezonans yardımıyla ses dalgaların hızının tayini.

5. Ohm deneyi 6. Vitston küprüsü deneyi.

7. Trasistörlerin özellikleri

12

FİZİK Genel lise (haftalık 2, yıllık toplam 72 ders saati)

Kategoriler Alt kategoriler Öngörülen ders saati

( % )

I. Kuvvet ve cisimlerin hareketi

I.1. Hidrostatik,hidrodinamik ve esneklık 7 9,7

I.2. Homojen ortamlarda peryodik hareketler

10 13,8

II. Düzensiz ( kaotik )

harekertler ve teermik olaylar

II.1. Fiziki haler

5 6,9

III. Elektrik ve magnetizma

III.1 Elektrik yükü ve akımı 16 22,2

III.2. Elektromagnetik indüksiyon 12 16,6

III.3. Elektromagnetik dalgalar ve radyo tekniğin esasları

4 5,5

IV. Optik

IV.1. Fotometri 4 5,5 IV.2. Geometrik optik 9 12,5

Toplam 67* 92,7 *Not: 5 ders laboratuvar çalışması için öngörülmüştür

13

KATEGORİLER

ALT KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR DERSLER ARASI İLİŞKİ

I. KUVVET VE

CİSİMLERİN HAREKETİ

I.1. HİDROSTATİK,

HİDRODİNAMİK ve ESNEKLİK

İdeal ve gerçek akışkanlar

Süreklilik denklemi. Sıvıların akış

hızı Bernuli denklemi ve uygullaması. Sıvıların iç sürtünmesi (viskozluk). Stoks kanunu. Hook kanunu. (katı cisimlerin

uzaması, hacmi ve dik kesitleri)

Öğrenciler:

1. Süreklilik ve Bernulli denkleminin problemlerin çözümünde kullanabilmeleri,

2. Aalitik olarak sıvıların viskozluğunu (sıvıların iç sürtünmesini) bilyelerin viskoz sıvılardaki hareketinden yararlanarak tayin edebilmeleri,

3. Cisimlerin görsel uzamasını ve esnek cisimlerin özelliklerini betimlemeleri gerekir.

Matematik: Lineer

fonksiyonlar. Karesel fonksiyonlar ve lineer denklemler.

14

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

I. KUVVET VE CİSİMLERİN HAREKETİ

I.2. HOMOJEN ORTAMLARDA PERYODİK HAREKETLER

Titreşim hareketi. Titreşim

hareketinin esas özellikleri ve enerjisi. Serbest titreşimlere ait börnekler ve zoruna titreşimler

Dalga çeşitleri ve

özellikleri. Dalgaların yansıması ve kırılması.

Ses kaynağı ve özellikleri.

Dopler olayı. Ultra ve enfra ses

Öğrenciler:

1. Titreşim hareketine, dalga

çeşitlerine ve ses kaynaklarına ait örnekleri vermeleri,

2. Matemetik sarkacın peryodunu öçerek yerçekimi ivmesinin ( g ) tayin yapabilmeleri,

3. Katı sıvı ve gaz halleri için dalga hızlarını veren matematik bağıntıları yazabilmeleri ve bağıntılarda yer alan fiziksel büyüklükleri bilmeleri,

4. Tıpta, tarımda, endüstride, trafikte ve yaşam ortamının korunmasında ultrasesin uygulamasını söylemeleri gerekir

Matematik: Lineer fonksiyonlar Karesel fonksiyonlar. fonksiyonlar Trigonometri . Geometri

15

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

II. DÜZENSİZ (KAOTİK) HAREKETLER VE TERMİK OLAYLAR

II.1. FİZİKİ HALER

II.1.1. Fiziki haler Katı ve sıvıların

genleşmeleri. Buharlaşma. Kaynama.Yoğunlaşma.Erime.ve katılaşma. Uçunum.Üçlü nokta. Havanın nemi.

Öğrenciler:

1. Sıvı – gaz; kristal – sıvı; kristal – gaz; ve suyun faz değişimlerini gösteren faz diyagramlarının açıklamasını yapabilmeleri,

2. Günlük hayattan katı cisimlerin genleşme ve sıkışması, ayrıca katı cisimleri genleşme ve sıkışmasından doğan zararlara ait örnekler vermeleri,

3. Cisimlerin sıkışma ve genleşmesini kendilerinin önerdiği basit bir deney ile göstermeleri gerekir.

Matematik: Lineer denklemler. Kimya: Yanma sonucunda katı halden doğrudan doğruya buharlaşan maddelerin tayini

16

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

III. ELEKTRİK

VE MAGNETİZAMA

III.1.

ELEKTRİKSEL YÜK VE AKIM

Elektrostatiğin esas kavramları.

Elektrostatik alanın enerjisi. Dielktrik ortamlar ve elektrik alanı. Diektriklerin polarması.

Elektrik akımın tanımı. Basit ve

bileşik elektrik devrelerin esas kanunları. Elektriksel iş ve güç

Doğal mıknatıs ve alanı. Yer’in magnetik alanı. Elektrik akımın magnetik alanı. Magnetik kuvvetler. Magnetik alan vektörü. Magnetik alan ve ortamlar.

Öğrenciler: 1. Elektriksel gerilimin (potansiyelin)

tanımının ve noktasal yükün potansiyel kavramını bilmeleri,

2. Boşlukta (vakumda) ve dielektriklerde elektrik enerjinin nasıl hesap edildiğini bilmeleri,

3. Ohm kanununu ve Kirşhov

kurallarını uygulayabilmeleri ayrıca dirençlerin ser ve paralel taplama kuralarınıu bilmeleri,

4. Paralel akımlı teler (hareketli yükler

arasıdaki etkileşme) yardımıyla akım birimi amperin (A) tanımını bilmeleri,

Matematik: Denklemler. Lineer fonksiyonlar. Kesirler. Kare köklü sayılar Trigonometri.

17

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

III. ELEKTRİK VE MAGNETİZMA

III.2.

ELEKTRO MAGMNETİK İNDÜKSİYON

Elektro magnetik indüksiyon

elde etme yolları. Faradey’in elektro magnetik indüksiyon kanunu. Lentz kanunu. Özindüksiyon katsayısı. Magnetik alanın enerjisi.

Alternatif akımın gerilimi ve akım şiddeti. Dirençli (R), indüktanslı (L), kapasitanslı ve (C) li alternatif akım devreleri. Alternatif akımın gücü. Transformatörler.Üç fazlı alternatif akımların tanımı. Elektrik enerjisinin uzaklara nakli.

Öğrenciler:

1. Akının (flüksün) değişimine ait örnekler vermeleri,

2 Faradey’in elektromagnetik indüksiyon kanununu makaranın içine hızla sokulan ve çıkartılan mıknatıs deneyine dayanarak anlatmaları,

2. Dirençli (R), indüktanslı (L) ve kapasitanslı (C) alternatif akım devreleri için Ohm kanununu ayrı ayrı incelemesi,

3. Alternatif ve doğru akımın gücünü veren matematik bağıntının eldesini anlatmalı ve aralarındaki farkı anlaması gerekir.

Matematik: Lineer denklemler Köklü ifadelerle yapılan işlemler Trigonometri..

18

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER

ARASI İLİŞKİ

III. ELEKTRİK VE MAGNETİZMA

III.3.

ELEKTROMAGNETİK DALGALAR VE RADYOTEKNİĞİN ESASLARI

Elektriksel titreşim devresi. Elektro magnetik dalgaların hızı.Elektro magnetik spektrum. Radyo verici. Radyo alıcı Sinyalerin amplifikatörü. Televiyonunu çalışma ilkesi

Öğrenciler:

1. Elektromagnetik dalgaların c

yayılma hızının boşlukta hesaplamasını

2. elektromagnetik spektrumun

dalga boyuna göre ayırd etmesini ve sıralamasını bilmesi,

3. Radyo alıcı, radyo verici ve

sinyalerin triod lamba ve transistör ile amplifikasyonu açıklayabilmeleri gerekir.

Matematik: Karesel fonksiyonlar Lineer denklemler Köklü çokluklara yapılan işlemler. Trigonometrk denklemler

KATEGORİLER

ALT

KSTEGORİLER

PROGRAM

İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER ARASI İLİŞKİ

III. OPTİK

IV.1.

FOTOMETRİ

Fotometrik

büyüklükler Gerçek fotometrk

büyüklükler.

Öğrenciler:

1. Görsel ve gerçek fotometrik büyüklükleri ve birimlerini teker teker siyah tahtada yazmaları ve adlandırmaları gerekir. 2. Aditif ve aditif olmayan fiziksel

Matematik: Kesirlerle yapılan işlemler. İzdüşümün anlamı. İşitsel ve görsel sanat Gözün duyarlılığı. Mavi renklerin soğuk, kırmızı renklerin ise sıcak renkler olarak

19

büyüklüklere örnekler bulmaları gerekir.

açıklanması.

KATEGORİLER

ALT

KATEGORİLER

PROGRAM

İÇERİĞİ

KAZANIMLAR

DERSLER ARASI İLİŞKİ

VI. OPTİK

IV.2. GEOMETRİK OPTİK

Geometrik optiğin esas kanunları. Düz ve küresel aynalar, ince ve kalın kenarlı merceklerde görüntünün tayini, görüntü boyunun hesabı, büyüteç ve mikroskop.Işığın prizmada kırılması.

Öğrenciler: 1. Düz, küresel ayna, ince ve kalın

kenarlı mercek, büyüteç ve mikroskopta geometriğin esas kanunlarını uygulayabilmeleri,

2. Düz, küresel, ince ve kalın kenarlı merecek, büyüteçte ve optik mikroskopta görünümün çizimini yapabilmeleri,

3. Işık prizmasında minimum sapmayı hesap edebilmeli, ışığın renklere, ayrılmasını ve renklerin sırasını bilmeleri gerekir.

Matematik: Lineer denklemler ve orantı Geometri. Üçgenler, üçgen çeşitleri ve benzerlikler.

20

21

SEÇMELİ DERSLER

1. Titreşim hareketinin enerjisi 2. Elektriksel alan ve gerilim

arasındaki ilişki 3. Termoelektronik emisyon ve

katod tüpü 4. Plazma 5. Homojen ortamlarda yüklü

cisimlerin hareketi 6. Enerjinin korunumu

kanunundan yararlanarak Faradey indüksiyon kanunun eldesi

7. Alternatif akımın etkin değerleri 8. Paralel yüzlü camlarda ışığın

kırılması

- Seçmeli dersler fizikten bilgilerin

farklı alanlarda ilerletmek isteyen öğrenciler için düzenlernir. Öğrencilerin isteği üzerine öğretmen söz konusu dersleri örgün eğitime alabilir

LABORATUVAR ÇALIŞMALARI

1. Matematik sarkacı yardımıyla yerçekimi ivmesinin tayini 2. Viskozluk katsayısının tayini 3. Rezonans yardımıyla havada ses hızının tayini 4. Ohm deneyi 5. Vitston köprüsü yardımıyla bilinmiyen dirençlerin tayini ( Vitston köprüsü )

PRATİK ÇALIŞMALAR

Fizik bir teorik ve denel bilimidir. Fizikte tüm analitik metodların doğruluğu denel

metodlarla ispat edilmesi gerekir. Denel olarak ispat edilmiyen bir fizik olayından söz edilemez. Genel olarak deneyler okul laboratuvarlarında yapılır. Eğer okulda laboratuvar yoksa, öğretmen pratik çalışmalar için öngörülen tüm materyali başka okulardan ödünç alarak derse getirmesi gerekir. Bazı pratik çalışmalar için öğretmen deney için gerekli tüm ölçü aygıtlarını sağlaması gerekir.

Fen ve matematik bilişim lisesi için yılda 7 pratik dersi öngörülmüştür. Pratik derslerin

süresi 1 ders saatidir. Genel lisesi için ise 5 pratik çalışması öngörülmüştür. Pratik çalışmaların adlandırması müfredat programının sonunda verilmiştir.

22

KAYNAKLAR VE DERS KİTAPLARI On birinci sınıf müfredat programının içeriği gerçekleşmesi için her üç lise için de

geleneksel ders kitapları yanında internetten alınan bilgilere de yer verilmesi önerilir.Yardımcı kitap olarak da halen kullanılmakta olan kitapların kullanılması, internetten ulaşılan yeni eğitim metodların yanında denel öğretm metodlardan da yararlanılması önerilir.

METODOLOJİK YÖNERGELER Deneyimler, farklı metodlarla gerçekleştirilen eğitimin çok daha başarılı olduğunu

göstermektedir. Bu nedenle fizik bilimi eğitimi bir çok eğitim metoduyla gerçekleşmesi gerekir. Burada birkaç eğitim metodundan söz edilecektir.

· Ders açıklama metodu · Konuşma (diyalog) metodu · Gösteri (domostrasyon) metodu · Laboratuvar çalışma metodu

Yukarıda söz konusu olan metodlar yanında gereksinmeye göre öğretmen çağdaş öğretim

metodu olan “ öğrenci merkezli eğitim” metodunu da kullanabilir. Ders içeriğine göre, bir kaç metdun kullanılmasıyla öğrencilerde dersin akıcılığını ve derse karşı duyulan ilgiyi artırır. Örneğin bir doğa olayının analitik anlatımını deneyle, pratik uygulamayla ve konuyla ilgili problemler çözerek yapılırsa öğrenciler, beceriler yaşayarak öğrenirler. Bu tür çalışma, öğrencilerin belleğini pozitif olarak etkiler.

Dersler:

· İndüktif (Tümevarım) ve · Deduktif

Olmak üzere çalışma metodlarıyla gerçekleşmelidir.

İndüktif (Tümevarım) metodunda olaylar basitten bileşiğe, bilinenden bilinmiyene, yakından uzağa, somuttan soyuta doğru anlatılır. ”Bir öğretmen derse kendinin ne bildiğiyle değil, öğrencinin ne bildiğiyle başlamalıdır”. Örneğin magnetik alanın varlığı ve özellikleri akımlı telin etrafında demir tozların çemberler şeklinde dizildiğini esas alarak anlatılır. Daha sonra da deneyin analitik açıklaması yapılır.

Deduktif (tümden gelen) metodunda olayların analizi genelden sonuca doğru yapılır.

Örneğin deduktif metodunu Bernuli denkleminden çıkan sonuçlar, Kirşho kanunun bir

23

uygulaması olan dirençlerin toplanmasında kullanılır. Deduktif metod genel olarak kanun ve teoremlerden çıkan sonuçların uygulamasında kullanılır.

BİLGİ DEĞERLENDİRMESİ

Öğrencilerin bilgi değerlendirmesi için aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulmalıdır: I. Yazılı sınav Birinci yarı yıl ve yıl sonunda birer yazılı sınav yapılması öngörülmüştür. Yazılı sınavda

öğrenciler soru ve problemleri çözmeye uğraşacaktır. Öğretmen yazılı sınavda öğrencilere derste çözülmüş ya da çözülmemiş birkaç sorular sorar. Öğretmenin sınavda çözülmemiş soru ve problemlerin sormasının amacı öğrencilerin dersi anlayıp anlamadığını öğrenmesi ve değerlendirmesidir. Yalnız bu şekilde öğrencilerin öğrenme, dersleri benimseme, beceriklik, anlama ve düşünme şekli anlaşılmış olur.

II. Projeler tekniği: Öğrencilerin yaratıcılık, bilimsel çalışma ya da pratik çalışma

alışkanlığı Proje tekniği, öğrencilere yaratıcılık, bilimsel çalışma alışkanlığı ve poroblem çözme gücü

kazandırmak amacıyla uygulanan bireysel ya da küçük grup öğretim tekniğidir. Projeler öğretmen ya da öğrenciler tarafından sunulur. Öğrenciye proje verilirken

öğretmen öğrencilere rehberlik yapmalıdır. Öğrenciler öğretmenden konkre problemler örneğin, çözülmemiş problem, herhangi bir fızik olayın anlatımı ya da basit bir elektromıknatıs, elektromotor, periskop gibi aygıtın yapımı şeklinde sorular alır.

III. Sözlü değerlendirme

Bazı öğrenciler dersleri çalışmalarına karşın derslerde etkin değildirler; derste ikili

konuşmalara katılmazlar, çekingendirler. Bu nedenle öğretmen söz konusu öğrencilerin bilgi değerlendirmesini klasik metodlarla yapması gerekir. Klasik değerlendirme metodu ikili (diyalog) konuşma şeklinde olmalıdır ve tüm sınıfın katılmamasına dikkat edilmelidir.

IV. Test sınavı Birinci ve ikinci yarı yılın son haftasında kitaplar kapalı olmak şartıyla test yapılır.Testin

içeriğini yarı yılda ve yılın sonunda okutulan tüm dersler oluşturur. Öğrenci test sınavında kopya yapamaz.Test soruların sayısını öğretmen belirler.

V. Ev ödevi Öğretmen öğrencilere sürekli ev ödevi verir. Ev ödevi çalışması öğrencileri derse karşı

sürekli etkin olmasını sağlar. Ev ödevlerin içeriği sayısal problemlerin çözümü, bir çizelgeye değerlerin yerleştirmesi, herhangi bir çizim ya da pratik çalış ma şeklinde olabilr.

24

VI. Etkinlik değerlendirmesi Öğretmen, öğrenciyi başta bir yandaş olarak görmesi gerekir. Daha sonra öğretmen ve

öğrenci arasında bir ikili konuşma süreci gerçekleşmeli. Öğretmen bu şekilde öğrencinin ders anlatımı kazanma becerisine ne oranda ulaştığını değerlendirir. Bu şekilde öğrenci öğretmenle birlikte ders etkinliğini sürdürmekte ve fizik kanunlarını ispatlama becerisini kazanır. Öğrencilerin bazıları aynı bir fizik problem için farklı sonuçlar elde edebilir. Bazı öğrenciler sayısal problemlerin çözümünde sürekli olarak etkindir ve sınıftaki problem çözme eylemine sürekli olarak katılırlar. Öğretmen öğrencilerin bu çeşit etkinliklerinden yararlanarak başarıları hakkında öğrenciyle birlikte ya da bağımsız olarak karar verir.

VII. Okuldaki laboratuvar etkinlikleri

Fizik laboratuvarı var olan okullarda öğretmen müfredat programına göre deneyleri gerçekleştirir. Laboratuvarda öğretmen herhangi bir fiziksel büyüklüğün ya da olayla ilgili ölçmeler gerçekleştirir. Laboratuvardaki çalışmalar sırasında bazı öğrenciler çalışmalarda daha etkindir. Bu öğrenciler deneyleri bağımsız yapabilir, öğretmenlerine de yardımcı olurlar. Öğrencilerin bu tür davranışları öğretmen tarafından değerlendirmesi gerekir.

Öğrencilerin bilgi değerlendirmesi yukarıda belirtilen etkinliklere dayanmalıdır.

Kaynakça: Müfredat programlarına göre ders kitapları yayınlanıncaya kadar öğrenciler piyasada var olan lise kitaplarından yararlanabilir.

Türkçe Kaynakça Fizik lise - 1 MEB Yayınları İstanbul 2002 Fizik lise - 2 MEB Yayınları İstanbul 2002 Fizik lise – 3 MEB yayınları İstanbul 2002.

25