ျပညေထာငစသမၼတျမနမာနငငေတာအစးရျပညေထာငစသမၼတျမနမာနငငေတာအစးရျပညေထာငစသမၼတျမနမာနငငေတာအစးရျပညေထာငစသမၼတျမနမာနငငေတာအစးရ

လထဗဟျပစမကနးလထဗဟျပစမကနးလထဗဟျပစမကနးလထဗဟျပစမကနး

သဘာဝပတဝနးကငနငသဘာဝပတဝနးကငနငသဘာဝပတဝနးကငနငသဘာဝပတဝနးကငနင လမႈဆငရာလမႈဆငရာလမႈဆငရာလမႈဆငရာ စမခနခြမႈစမခနခြမႈစမခနခြမႈစမခနခြမႈ မေဘာငမေဘာငမေဘာငမေဘာင

((((မၾကမးမၾကမးမၾကမးမၾကမး))))

မတမတမတမတ၃၀၃၀၃၀၃၀ ၊၊၊၊ ၂ဝ၁၇။၂ဝ၁၇။၂ဝ၁၇။၂ဝ၁၇။

မာတကာမာတကာမာတကာမာတကာ

က။ နဒါနး

ခ။ စမကနးေအာငျမငတးတကမႈ ရညရြယခက

ဂ။ စမကနးလပငနးေခါငးစဉမား

• စမကနးလပငနးေဆာငရြကရနေနရာ၊ေဒသေရြးခယျခငး

• စမကနးရာသစကဝနး

• အကးဝငေသာ စမကနးလပငနးခြမား

ဃ။ စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအစအစဉမား

င။ စမကနးလပငနးမားအား အေကာငအထညေဖာေဆာငမႈနငပတသကေနသည ျမနမာနငင၏ဥပေဒမား

စ။ ကမၻာဘဏမခမတထားသည စမကနးလပငနး အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး မဝါဒမား

ဆ။ အကာအကြယအစအမမားအား ေဆာငရြကမႈအေတြ႕အၾကမားနင ရရခသည သငခနးစာမား

ဇ။ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈအကာအကြယဆငရာကစၥရပမားက ခဥးကပႏငမည နညးလမးမား

ဈ။ အဖြအစညး ဆနးစစေလလာျခငးနင စြမးေဆာငရညျမငတငေပးျခငး

ည။ ေစာငၾကပၾကညရႈကြပကျခငး

ဋ။ ေဆြးေနြး၊ အၾကေပး၊ ေဝဖနမႈ၊ တငတနးမႈမားအား ေျဖရငးျခငး

ဌ။ အၾကေပးျခငး၊ အၾကဉာဏေတာငးချခငးနငလထအား အသေပးေၾကညာျခငး

ဍ။ သဘာဝပတဝနးကငနင လမႈဆငရာစမခနခြမႈ မေဘာငက အေကာငအထညေဖာရန ရနပေငြ

ေနာကဆကတြမားေနာကဆကတြမားေနာကဆကတြမားေနာကဆကတြမား

ေနာကဆကတြ (၁) စမကနးေဆာငရြကသညနယပယေဒသ၏ေျမပနင ပထမနစစမကနး

စကဝနးမ စတတနစစမကနးစကဝနးအတြငး ပါဝငေသာ စမကနး

ၿမ႕နယမား၏အမညစာရငး

ေနာကဆကတြ (၂) ပစ - စ - ၁၃ - ေဘးကငးလျခမႈဆနးစစခကပစ

ေနာကဆကတြ (၃) သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမား

ေနာကဆကတြ (၄) မတတမးတငထားရမည ေတြ႕ရခကမား

ေနာကဆကတြ (၅) သဘာဝပတဝနးကငဆငရာစမခနခြမႈ အစအစဉ

ေနာကဆကတြ (၆) ပစ - စ - ၁၄ - ဆနၵအေလာကလႉဒါနးျခငး

ေနာကဆကတြ (၇) ျပနလညထေထာင၊ ေနရာခထားေရးမဝါဒမား

ေနာကဆကတြ (၈) ေဒသခမားနငပတသကေသာ မေဘာင

ေနာကဆကတြ (၉) ပစ - စ - ၆ - စမကနးလပငနးခြအား အျပးသတစစေဆးျခငး

ေနာကဆကတြ (၁၀) ျမနမာနငငအတြငး ေရးေဟာငးယဉေကးမႈ အေမြအနစနယေျမမား

ဟ တရားဝငသတမတထားသည ေနရာ (၄၇) ခ

ေနာကဆကတြ (၁၁) လပငနးစဥမား/ IEE/EIA လအပေသာ စမကနးလပငနးမား (ေနာကဆကတြ (က)၊ ဝနႀကးဌာနဆငရာ ထတျပနခကအမတ ၆၁၆/၂၀၁၅

List of AcronymsList of AcronymsList of AcronymsList of Acronyms

AF Additional Financing CDD Community-Driven Development CF Community Facilitator DRD Department of Rural Development ECoP Environmental Code of Practice EMP Environmental Management Plan ESMF Environmental and Social Management Framework ESSAF Environmental and Social Screening and Assessment Framework GHM Grievance Handling Mechanism GoM Government of Myanmar JSDF Japan Social Development Fund IDA International Development Association IP Indigenous People IPF Investment Project Financing IPP Indigenous Peoples Plan NCDDP National Community Driven Development Project OP Operational Policy PCR Physical Cultural Resources PCRMP Physical Cultural Resources Management Plan RAP Resettlement Action Plan SA Social Assessment TA Technical Assistance TF Technical Facilitator TPIC Township Planning and Implementation Committee TTA Township Technical Assistance VPSC Village Project Support Committee VTPSC Village Tract Project Support Committee VTDP Village Tract Development Plan

1

က။ နဒါနးနဒါနးနဒါနးနဒါနး

၁။၂ဝ၁၁ ခနစမစတငျပးျမနမာနငငေတာအစးရက စတငအေကာငအထညေဖာခသည ျပျပငေျပာငးလေရးျဖစစဉမား၏ အဓကအေၾကာငးအရာတစရပမာ “အထကမေအာကသ အဆငဆင အမနေပးသညစနစ” မ “လထဗဟျပစနစ” သ ေျပာငးလသြားေစေရး အားထတ ၾကးပမးမႈတစရပပငျဖစသည။ အဆပါနညးစနစသစအား ျမနမာနငင၏ ေကးလကေဒသမားတြင လကေတြ႕လပေဆာငနငေရးအတြက နငငေတာအစးရသည လထဗဟျပစမကနး(NCDDP) အား ပစခမတ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရာတြင အေထာကအကျဖစေစရနအတြက(၂ဝ၁၂) ခနစတြငကမၻာဘဏမ နညးပညာနငေငြေၾကး အကအညေတာငးခခသည။ လထဗဟျပစမကနးသည ရနပေငြသးစြရာ၌ ပြငလငးျမငသာမႈ နင တာဝနယ၊ တာဝနခမႈတအေပၚ အေလးဂရျပရငး ေကးလကေန ျပညသလထအေနျဖင ၎တ၏ဖြျဖးေရးလမးစဉနင လပငနးရပမားက ၎တကယတင ဆးျဖတရာတြင၊ လပေဆာငၾကရာတြင ပမစြမးေဆာငနငေစရနအတြက စြမးေဆာငရည ျမငတငေပးမည၊ ပပးေပးသြားမညျဖစပါသည။

၂။ ကမၻာဘဏအပစ၏ ျမနမာနငငနငျပနလညထေတြ႕ဆကဆမႈ ကနဦးအဆငမားအတြငး ျပစခသည မလလထဗဟျပစမကနးသည ကမၻာဘဏ၏ လပငနးေဆာငရြကေရး မဝါဒအမတ (၈.ဝဝ) (အခကအခ အကပအတညးမားနင အေရးေပၚအေျခအေနမားက လငျမနစြာတျပနမႈ) (Operational Policy – OP 8.00) နငအညျပငဆငနင၊ ေရးဆြထားနငခပါသည။ မဝါဒအမတ (၈.ဝဝ)အရ နငငေတာအစးရသည သတမတေရြးခယထားသည စမကနးရငးနးျမႈပနမႈမားအား အေကာငအထညေဖာရာတြင လကနာရမညအဓကအကာအကြယ စညးမဉးတစခအျဖစ သဘာဝပတဝနးကငနင လမႈဆနးစစေလလာေရးမေဘာင (ESSAF)က ျပ႒ာနးခသည။ လထဗဟျပစမကနးမ ေငြေၾကးေထာကပမည စမကနးလပငနးခြမားအား အေကာငအထညေဖာရာတြင ေကးရြာလထကယတငမ သတမတေရြးခယချခငး ျဖစသညအတြက (ESSAF) သည

(၁) စမကနးလပငနးခြမား စစဉေနစဉအတြငး ေပၚေပါကလာနငေျခရသည သဘာဝပတဝနးကငနင လမႈအကးသကေရာကမႈမားက ေဖာထတဆးျဖတျခငး၊ အကျဖတျခငးမား

(၂) ျဖစေပၚလာနငေျခရသည သဘာဝပတဝနးကငနငလမႈဆးကးမားက ဖယရားရန၊ သမဟတတျခားတစခချဖငျပနေထမေစရန၊ သမဟတ လကခနငဖြယပမာဏအထ ေရာကေအာင ေလာခရနအလငာ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာခနနင ဆကလကလပေဆာငခနမားတြင ေဆာငရြကရမညေလာပါးသကသာေစေရး၊ ေစာငၾကညေလလာေရးနင အဖြအစညးဆငရာလပထးလပနညး ယနရားတစခက ခမတခပါသည။ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာစဉကာလအတြငး ျဖစေပၚလာမညသဘာဝပတဝနးကငနင လမႈသကေရာကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရန၊ မတတမးတငထားရနအတြက အေကာငအထညေဖာေရး လကစြတြင အသးျပရမညစခနစညြနး ပစမားအပါအဝငပမ အေသးစတသညအခကအလကမားက ထညသြငးထားပါသည။

၃။ အေမရကနေဒၚလာသနး(၈ဝ) တနဖးရသည အျပညျပညဆငရာဖြျဖးေရး ပပးမႈအဖြ (IDA) ကေငြေၾကးေထာကပထားျပး အပငး(ဂ) တြငေဖာျပထားသည စမကနးအစတအပငးငါးခ နငတစထပတညးတသည မလက လထဗဟျပစမကနးသည ျပညနယနငတငးေဒသၾကး (၁၅)ခနင ေနျပညေတာျပညေထာငစနယေျမတမ ၿမ႕နယတစၿမ႕နယစတြငပါဝငသည ေကးရြာအပစအားလးသအေထာကအပမား ေပးအပရနစစဉေရးဆြထားျခငးျဖစပါသည။ အေျခအေနနငကကေအာငေလလာသငယမႈက အေထာကအကျဖစေစရနအတြက ယခစမကနးတြင ျဖညးျဖညးခငး လပငနးခထြငသညဗဟာက ကငသးထားပါသည။ပါသည။ပါသည။ပါသည။

2

၄။ ျမနမာနငငတစဝမးရ ၿမ႕နယေပါငး(၆၃)ၿမ႕နယမ ေဒသချပညသတ၏ ဖြျဖးတးတကေရးအတြက ပမအားျဖညပပးေပးနငရနအတြက ျမနမာနငငေတာအစးရမ ကမၻာဘဏသ ရနပေငြထပမေတာငးခခမႈေၾကာင (၂၀၁၅) ခနစ၊ ဇြနလတြင ကမၻာဘဏမ လပငနးေဆာငရြကမႈ မဝါဒအမတ (၁၀)၊ (ရငးနးျမႈပနမႈေငြေၾကးအေထာကအပ - IPF ) ေခးေငြ ေဒၚလာသနး (၄၀၀) ပပးေပးရန အတညျပေပးခသည။ ျဖညစြကရနပေငြေတာငးခမႈအတြက စမကနး၏ မလသတမတရကအား (၂၀၁၂) ခနစ ဇနနဝါရလ (၃၁) ရကေနအထ နစနစ တးျမငသတမတခပါသည။ ျဖညစြကရနပေငြ၏ အဓပၸာယဖြငဆရငးလငးခကနင လပငနးေဆာငရြကမႈ မဝါဒ အမတ (၁၀) တတြင ရငးနးျမႈပနမႈ စမကနးေငြေၾကးအေထာကအပ (IPF) နင (ESSAF) တအား ထနးသမးကာကြယေရးမဝါဒမားျဖစၾကသည (OP - ၄.၀၁၊ ၄.၀၄၊ ၄.၁၀၊ ၄.၁၂ ) တနင (၂၀၁၅) ခနစ ေဖေဖာဝါရလတြင လထသ တငျပေဆြးေနြးချပး (၂၀၁၅) ခနစ မတလ (၁၉) ရကေနတြင လထသ အသေပး အေၾကာငးၾကားခသည သဘာဝပတဝနးကငနင လမႈဆငရာ စမခနခြမႈ မေဘာင (ESMF) တနငအည အသစျပျပငေရးဆြခသည။သဘာဝဝနးကငနင လမႈေရးဆငရာစမခနခြမႈမေဘာင (ESMF) သည မလ (IDA) ေခးေငြ၊ ထပတး (IDA) ေခးေငြ၊ စငျပငပးတြေခးေငြ၊ အျခားေသာ ေငြေၾကးပပးသ/ အဖြအစညးမားမ ျဖညစြကေခးေငြမားနင စမကနးခြမား၏ နငငေတာအစးရမ စငျပငပးတြေခးေငြမားအားလးအား (NCDDP) စမကနး၏ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကခကအားလးအတြက ထနးသမးကာကြယေပးမညတစခတညးေသာ လကနာေဆာငရြကရမညလကနာေဆာငရြကရမညလကနာေဆာငရြကရမညလကနာေဆာငရြကရမည နညးလမးနညးလမးနညးလမးနညးလမးတစခအျဖစ တာဝနယေဆာငရြကေပးပါသည။

၅။ (NCDDP)သည စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငမႈ အရနအား တျဖညးျဖညးခငး ျမငတငသည နညးဗဟာက ကငသးပါသည။ ပထမနစစမကနး စကဝနးတြင စမကနးၿမ႕နယ (၃) ၿမ႕နယျဖင စတငေဆာငရြကချပး ေနာငနစမားတြင စမကနးၿမ႕နယအသစမား ထပမတးခ ေဆာငရြကခသည။ ပထမနစစမကနးရာသစကဝနးမ စတတနစရာသစကဝနး အတြငး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကလကရေသာ စမကနးၿမ႕နယမား၏ အမညစာရငးနင တညေနရာျပေျမပတအား အခပပဇယား - ၁ တြင ေဖာျပထားပါသည။ရရနငမည အရငးအျမစ အေျခအေနနင စမကနးၿမ႕နယ သတမတေရြးခယမႈရလဒတအေပၚတြင မတညျပး ပဉၥမနစရာသစကဝနးတြင ၿမ႕နယ (၁၆)ခတြင စမကနးကကကက ထပမတးခ ေဆာငရြကသြားမညျဖစသည။ (၂၀၁၃) ခနစ ဇနနဝါရလတြင စမကနးအေကာငအထညေဖာမႈမ ရလဒေကာငးမား ထြကေပၚလာမႈေၾကာင (NCDDP)သည အခနတအတြငးတြင ေအာငျမငအကးရစြာ ေဆာငရြကေပးနငခသညမာ အမနပငျဖစသည။ (၂၀၁၃) ခနစမ (၂၀၁၇) ခနစ နစဦးပငးအတြငး စမကနးစကဝနး (၃) နစအတြငးတြင စမကနးၿမ႕နယ (၂၇) အတြငးရ ေကးရြာေပါငး (၅,၄၀၀)၊ လဥးေရလဥးေရလဥးေရလဥးေရ((((၃၃၃၃....၅၅၅၅))))သနး၏သနး၏သနး၏သနး၏ ဖြျဖးတးတကမႈအတြက စမကနးလပငနးခြေပါငး(၆,၇၀၂)ခအား ရနပေငြပပးေပးနငခပါသည။ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကခသည စမကနးလပငနးခြမားမာ လမးမားျပျပေဖာကလပျခငး(၂၃၄၀ကလမတာ)၊ စာသငေကာငးေပါငး (၁,၄၀၀)အား ျပျပင/ တးခ ေဆာကလပျခငး၊ ေရေပးေရးလပငနး၊ မးလငးေရးလပငနး၊ ဆပခမားေဆာကလပျခငး၊ စာၾကညတကမားတညေဆာက/ဖြငလစေပးျခငး၊ ေကးလကေဆးေပးခနးမား တညေဆာကေပးျခငး စသည ေကးလကအေျခခအေဆာကအအမားအားေကးလကအေျခခအေဆာကအအမားအားေကးလကအေျခခအေဆာကအအမားအားေကးလကအေျခခအေဆာကအအမားအား တညေဆာက အေကာငအထညေဖာေပးျခငး ျဖစသည။ ယခလကရအေျခအေနတြင လဦးေရ သနးချပး လပခခခခ/လစာရသည အလပအကငအခြငအလမးေကာငးမားအား ဖနတးေပးနငခသည။ ေကးလကဦးစးဌာန၏ စစဉမႈျဖင (၂၀၁၆)ခနစတြင ျပလပခေသာနညးပညာစစေဆးျခငးနညးပညာစစေဆးျခငးနညးပညာစစေဆးျခငးနညးပညာစစေဆးျခငး ေတြ႔ရခကအရေတြ႔ရခကအရေတြ႔ရခကအရေတြ႔ရခကအရ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျပးစးသည စမကနးလပငနးခြမား၏ (၉၂%) သည သတမတထားသည နညးပညာဆငရာ အရညအေသြး သတမတခကနင ျပညမ/ ေကာလြနေၾကာငး ေတြ႕ရရသည။ထအျပင NCDDP စမကနးလပငနးခြမားအား အျခားေသာ အဖြအစညးမားမ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကထားည အလားတ/ပစတ စမကနးတညေဆာကမႈမားနင နငးစာၾကညပါက ကနကစရတနင ထကတနအကးရေအာင အေကာငအထညေဖာ တညေဆာကထားနငသညက ေတြ႕ရပါသည။ ထးျခားမႈအေနျဖင စမကနးအား အေကာငအထညေဖာေဆာငမႈတြင လထမဆႏၵအေလာကလႉဒါနးျခငး၊ ပါဝငလပအားေပးလာသညမားကလညး ေတြ႕ၾကရ၊ လကခခရသညမားရပါသည။

3

၆။ စမကနးလပငနးမားအား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကေနစဉအခနတြင စမကနးၿမ႕နယအသစမားအား ေရြးခယသတမတထားခသည။ တတယနစစမကနးရာသ စကဝနးတြင ျမနမာေရးေဟာငး ယဉေကးမႈအေမြအနစ ဆငရာဥပေဒမားနငအည သတမတထားေသာ (ပဂသာသနကနယေျမ) ပါဝငေနသည ေညာငဦးၿမ႕နယသည စမကနးၿမ႕နယတစၿမ႕အျဖစ ပါဝငလာခသည။ အဆပါပဂေဒသသည ျမနမာေရးေဟာငး ယဉေကးမႈနင ေရးေဟာငးသာသနက အမတတရအေဆာကအအမား ရေနခေသာေၾကာင ေရးေဟာငးယဉေကးမႈ နယေျမအျဖစ တရားဝင စာရငးသြငးသတမတေပးရန (UNESCO) အဖြအား တငျပေလာကထားသည နယေျမလညး ျဖစပါသည။ စတတနစစမကနးရာသစကဝနးတြငလညး ျမနမာေရးေဟာငး ယဉေကးမႈ နယေျမမား ျဖစၾကသည မနေလးတငးေဒသႀကးေဒသႀကးေဒသႀကးေဒသႀကး၊ နြားထးၾကးၿမ႕နယနင ရနကနတငးေဒသႀကးေဒသႀကးေဒသႀကးေဒသႀကး၊ ေကာကတနးၿမ႕နယတသည စမကနးၿမ႕နယမားအျဖစ ပါဝငလာၾကသည။NCDDP စမကနးအေနျဖင စမကနးၿမ႕နယမားအတြငးမ ေကးရြာတငးတြင စမကနးလပငနးခြမားအား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကသည ျဖစ၍ ေရးေဟာငးယဉေကးမႈ အေမြအနစေဒသမားအတြငး (သမဟတ) ဆကစပေနသည ေဒသမားအား စမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြင ကမၻာဘဏမ ခမတထားသည ေရးေဟာငးယဉေကးမႈ အေမြအနစမား ရရာေဒသမားအတြက အထးမဝါဒ(OP–4.11)(PCR)နငအည လကနာစမေဆာငရြကရမညျဖစပါသည။

၇။ စမကနးသည ျမနမာနငငအတြငးရ ဆငးဆငးဆငးဆငးရရရရနြမးပါးၿပး လမးပနးဆကသြယေရး ခကခေသာေဒသမားရ ေကးရြာ မား၏ ဖြျဖးတးတကမႈက အထးအေလးေပး ေဆာငရြကေသာေၾကာင ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖဖြ႕ၿဖးေရးမတဖဖြ႕ၿဖးေရးမတဖဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကကကက အအအအဖြ႕အစညးမားသညဖြ႕အစညးမားသညဖြ႕အစညးမားသညဖြ႕အစညးမားသည စမကနးအားစမကနးအားစမကနးအားစမကနးအား ကညပပးရနကညပပးရနကညပပးရနကညပပးရန ဆႏၵရလာၾကသည။ဆႏၵရလာၾကသည။ဆႏၵရလာၾကသည။ဆႏၵရလာၾကသည။ ၎တြင အတလနငင၏ ဖြျဖးတးတကမႈဆငရာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ အဖြအစညး (AICS) မ ေခးေငြ၊ UK ၏ အျပညျပညဆငရာ ဖြျဖးတးတကေရးဌာနမ ေခးေငြ၊ ဂပနနငင လမႈဖြျဖးတးတကေရးရနပေငြ (JSDF) မ ေခးေငြတလညး ပါဝငပါသည။ အဆပါ ေခးေငြမားျဖငျဖငျဖငျဖင စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငမႈတြင ယချဖညစြကျပျပငထားသည (ESMF) လမးညြနခကမားပါဝငေသာ စမကနးလကစြ (Operation Manual) ပါစညးမဉးစညးကမးမား၊ လမးညြနခကမားနငအည လကနာေဆာငရြကရမညျဖစပါသည။

၈။ ရပဝတပငးဆငရာယဥေကးမႈအရငးအျမစမားအေပၚ သကေရာကမႈမားအား စစေဆးျခငး၊ အဆပါသကေရာကမႈမားအတြကအကျဖတျခငး၊ ေလာခနငေသာနညးလမးမားအား ျပငဆငျခငးနင ၊ ေစာငၾကညမႈအစအစဥအတြက ျပငဆငမႈမားပါဝငေသာ PCR မဝါဒအတငး ESMF ကျပျပငေရးဆြထားသည။ အဆပါအသစျပျပငေရးဆြထားသည (ESMF) သည NCDDP စမကနးတြင ရနပေငြပ႔ပးေပးသညမလေထာကပေငြ၊ ထပတးေခးေငြ၊ အတလနငင၏ ဖြျဖးတးတကမႈဆငရာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ အဖြအစညး (AICS) မ ႏစရညေခးေငြ၊ UK ၏ အျပညျပညဆငရာ ဖြျဖးတးတကေရးဌာနမေခးေငြ၊ ဂပနနငင လမႈဖြျဖးတးတကေရးရနပေငြ (JSDF) မေခးေငြ၊ ျဖညစြကေခးေငြမားနင နငငေတာအစးရမ ထည၀ငေငြတ႔အတြက စမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြင လကနာေဆာငရြကရမည အကာအကြယေပးမႈဆငရာ အစတအပငးတစခပငျဖစသည။

ခ။ခ။ခ။ခ။ စမကနးေအာငျမငတးတကမႈစမကနးေအာငျမငတးတကမႈစမကနးေအာငျမငတးတကမႈစမကနးေအာငျမငတးတကမႈ ရညရြယခကရညရြယခကရညရြယခကရညရြယခက

၉။ စမကနးေအာငျမငတးတကမႈ ရညရြယခကသည ဆငးရနြမးပါးေသာ ေကးလကေနျပညသလထ လေနမႈဖြျဖးတးတကေရးအတြက အဓကလအပသည အေျခခအေဆာကအအနင ဝနေဆာငမႈလပငနးမားက လထဗဟျပနညးျဖင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနနင အေရးေပၚအေျခအေနနငေဘးအနရာယကေရာကေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရအဖြအစညးအေနနင လငျမနထေရာကစြာတနျပနေပးနငသည အရညအေသြးျမငမားေသာ အစးရအဖြအစညးတစရပ ျဖစလာေစရန ရညရြယပါသည။ အထကပါရညရြယခကတ ေအာငျမငေစေရးအတြက

4

(၁) ေကးလကေဒသရ လထကယတင စစစေရြးခယ သတမတလကသည ေကးလကအေျခခအေဆာကအအမား ဖြျဖးတးတကေရး တညေဆာကမႈ (ရငးနးျမႈပနမႈ)အတြက ေငြေၾကး ေထာကပေပးျခငး၊

(၂) လထအေနျဖင ၎တ၏ဖြျဖးေရးလပငနးမားအား အေရးၾကးသညအစအစဉအလက မမတေဒသရ အာဏာပငအဖြအစညးမားနငအတ ပးေပါငးလကတြ ေဖာထတသတမတျပး စစဉအေကာငအထညေဖာနငလာသည စြမးေဆာငရညနင လပရညကငရည ျမငမားတးတကလာေစျခငး၊

(၃) ေအာကေျခလထအဆငတြင စမကနးအေကာငအထညေဖာရာ ရာသစကဝနးတစေလာက လတနးစားမေရြး၊ ကား/မ မေရြး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကနငေရးအတြက စစဉပပးေပးျခငးဆသည နညးလမးသးသြယျဖင ေအာငျမငေအာငေဆာငရြကမည ျဖစသည။

ဂ။ဂ။ဂ။ဂ။ စမကနးလပငနးေခါငးစဉမားစမကနးလပငနးေခါငးစဉမားစမကနးလပငနးေခါငးစဉမားစမကနးလပငနးေခါငးစဉမား

၁၀။ တညေနရာ အေနအထားအရ ဆကစပတညရေနေသာ ထပတးၿမ႕နယအခမလြ၍ ဂပနနငငလမႈဖြျဖးတးတကေရးအဖြရနပေငြ JSDF နင DFID တ၏ ခြငျပမႈ အတငးအတာနငအည မလ (NCDDP) စမကနးနင (AF) တမ ေအာကတြင ရငးလငးေဖာျပထားသည စမကနးအစတအပငး(၅)ခအား ဆကလကအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကသြားမညျဖစပါသည။ စမကနး အစတအပငး တစခခငးစတြင ကားမအခးအစားညမစြာ ပါဝငရန ၾကးပမးသညနငအည အမးသမးမား၏ ကယရညကယေသြးနငအစြမးအစ ပမျမငမားလာေစရနအားလညး ရညရြယလပေဆာငေပးသည စမကနးအမးအစားမား ပါဝငပါသည။

၁၁။ စမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငး((((၁၁၁၁)))) - လထသ႔ တကရက ေထာကပေငြမားလထသ႔ တကရက ေထာကပေငြမားလထသ႔ တကရက ေထာကပေငြမားလထသ႔ တကရက ေထာကပေငြမား - လထဗဟျပစမကနး (NCDDP) သည အနညးဆးစမကနးၿမ႕နယ(၆၃)ၿမ႕နယအတြငးရ ေကးရြာအပစအားလးတြင စမကနး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမည ေကးရြာအဆငအေျခခအေဆာကအအမား အေကာငအထညေဖာေရးအတြက စမကနးစကဝနး (၄) နစလး ဆကတကရနပေငြပပးေပးပါသည။ ရနပေငြခြေဝခထားေပးမႈမားသည သတမတပမာ ေကးရြာအပစအတြငး ေနထငသလဦးေရ အနညးအမား/ အခးအစား အေပၚမတည၍ ေကးရြာအပစတစစလင ျမနမာကပေငြ သနး (၂၂) မ သနး (၂၀၀) အတြငး ပပးေပးပါသည။ မညသညျမ႔နယတြငမဆ ပထမနစစမကနးစကဝနးတြင ေကးရြာစမကနးလပငနးခြအတြက အနမဆးပမာဏ သတမတထားျခငးမရေပ။ ဒတယနစနင ေနာကနစမားတြင ေကးရြာစမကနးလပငနးခြတစခအတြက အနညးဆးပမာဏမာ ျမနမာကပေငြ (၂သနး) ပပးေပးသည။ ေကးရြာအပစအတြကရနပေငြြ၊ လထမလႉဒါနးေငြမားနင (သမဟတ) အျခားေသာပပးေငြမားအပါအဝင မညသညစမကနးလပငနးခြတြငမဆျမနမာကပေငြ သနး(၁၁၀) ထကမေကာလြနရပါ။ စမကနးလပငနးခြတစခ တနဘးသည ျမနမာကပေငြသနး(၄၀) ထကေကာလြနပါက စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာျခငးမစတငမ ေကးလကေဒသဦးစးဌာနရးခပ၏ ခြငျပခကႏင ကမၻာဘဏ၏ကန႔ကြကရန မရေၾကာငးတရရရနလအပပါသည။ အကယ၍ ေကးရြာအပစနစစ ပးေပါငးျပး စမကနးလပငနးခြတစခအား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကမညဆပါက ေကးလကေဒသဦးစးဌာနသ႔တငျပျပး ကမၻာဘဏ၏ ကန႔ကြကရနမရေၾကာငး ေတာငးခရမည။

၁၂။ ေကးရြာတြငးလမးမား၊ လသြားလမးမား၊ တတားမား၊ ဆပခတတားငယမား၊ ေရေပးေဝေရးလပငနးမား၊ စာသငေကာငးမား/ေကးလကေဆးေပးခနး/ ေကးရြာလထခနးမမားအား တညေဆာက၊ ျပျပင၊ မြမးမ၊ တးခ ျခငးမား၊ ေကးလကမးလငးေရးလပငနးမား (အေသးစားေရအားလပစစ၊ ဆလာ) စသညအေျခခအေဆာကအအမားအတြကရနပေငြပ႔ပးေပးသည။ စမကနးပထမနစတြင

5

ေဒသဆငရာအာဏာပငမားနင ေကးလကျပညသလထတ ရငးနးကြမးဝငမႈ မရနငျခငးက ထညသြငးစဉးစားျပး ျပျပငမြမးမျခငးနင တးခ ျခငးလပငနးမားအား ပမဦးစားေပးကာ (ရးစငးေသာ စညြနးျပဒဇငးမားကသာ အသးျပ၍) အေကာငအထညေဖာရန ပမလြယကသည အကးဝငသည စမကနးလပငနးခြ စာရငးအတငး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရမညျဖစသည။ ေရြးခယထားသည ၿမ႕နယမားရ ေကးရြာအပစအားလးနင ၄ငးေကးရြာအပစအတြငးရ ေကးရြာအားလးအတြက လထပးေပါငးပါဝငသည စမကနး လပငနးစဉအတငး ရနပေငြက ခြေဝခထားေပးသည။စမကနးေရးဆြျခငးနင စမကနးလပငနးခြမား ဦးစားေပးသတမတျခငးတ႔က ေကးရြာသားမားနင ေကးရြာအပစေကာမတဝငမားက စမကနးလကစြပါ လမးညြနခကမားနငအည လပေဆာငရမညျဖစသည။

စမကနးလပငနးမားစမကနးလပငနးမားစမကနးလပငနးမားစမကနးလပငနးမား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရန ေနရာ၊ေနရာ၊ေနရာ၊ေနရာ၊ ေဒသေရြးခယျခငးေဒသေရြးခယျခငးေဒသေရြးခယျခငးေဒသေရြးခယျခငး

၁၃။ စမကနးတြငပါဝငမညၿမ႕နယမားအား ေရြးခယရာတြင ဆငးရနြမးပါးမႈက အဓကအေျခချပးေရြးခယမည ျဖစသည။ ထျပင (၁) အလားတလပငနးမားအတြက အျခားဖြျဖးေရး အဖြအစညးမားထမ ေထာကပေငြမရရမႈနင (၂) သကဆငရာ ၿမ႕နယအာဏာပငမား၏ လလားမႈနင စြမးေဆာငရည (ကညပပးေပးနငမႈ) တကလညး ထညသြငးစဉးစားသြားမညျဖစပါသည။ ေထာကပေငြရရမညၿမ႕နယမားေရြးခယရာတြင သကဆငသ အားလးပါဝငသည ၿမ႕နယေရြးခယေရးအၾကေပး အစညးအေဝးတစရပက သကဆငရာ တငးေဒသၾကး/ ျပညနယၿမ႕ေတာမား၌ ကငးပကာ ေရြးခယမည ျဖစပါ သည။ အဆပါ ညနငးအစညးအေဝးမား ျပးေနာကတြင တငးေဒသၾကး/ ျပညနယ ဝနၾကးခပမားက စမကနးအတြက ဦးစားေပးအစဉလက ၿမ႕နယမား၏စာရငးက သေဘာထားမတခကနင တကြ စကပးေရး၊ ေမြးျမ ေရးႏင ဆညေျမာငးဝနၾကးဌာနသ ေပးပရမညျဖစသည။ ထေနာကတြင စကပးေရး၊ေမြးျမေရးနငဆညေျမာငး ဝနၾကးဌာနသည ျပညေထာငစအစးရ စးပြားေရးရာေကာမတသ႔ ရလဒက ေပးပေရြးခယပါမည။ အဆပါ ေရြးခယလက သညၿမ႕နယစာရငးက ကမၻာဘဏသေပးပကာကန႔ကြကရနမရေၾကာငး အတညျပခက ရယရမညျဖစသည။

စမကနးရာသစကဝနးစမကနးရာသစကဝနးစမကနးရာသစကဝနးစမကနးရာသစကဝနး

၁၄။ စမကနးက ရာသစကဝနးမားျဖင ပငးျခားသတမတျပး ေဆာငရြကပါသည။ ပ(၁) တြင ေဖာျပထားသညအတငး စကဝနးတစခစတြင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရမည အဆင (၁၄) ဆင ပါဝငသည။

၁၅။ ေကးလကေစတနာဝနထမးမား၏အကအညျဖင လထစညးရးေရးမႉးမားသည စမကနးလပငနးမားအား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရာတြင လထတစရပလး ပါဝငလာေရး နညးလမးမားကအသးျပျပး ရြာသရြာသားမား၏ဦးစားေပး လအပခကမားကထေရာကမနကန အကးရစြာ ျဖညတငးပပးေပးနငမည ဦးစားေပးလပေဆာငမႈမားနငထလပေဆာငမႈမားမ အကးေကးဇးခစားရမည ဆငးရနြမးပါးသမားနင အေျခခလတနးစားမားပါဝငသည ဦးစားေပးအပစမားက ေဖာထတပါမည။ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတက သကဆငရာ ေကးရြာဖြျဖးေရးစမခကမားအား ျပနလနသးသပကာ ေကးရြာအပစ၏ ဦးစားေပး လအပခကအလက ေဆာကရြကမညစမကနးလပငနးမားနင ကကညေစရန နစစဉျပငဆငေရးဆြျပး ေကးရြာအပစ သးနစစမကနးအတြက ရရနငေသာေထာကပေငြက ဦးစားေပးစမကနးမားအတငး သတမတမညျဖစသည။

ပပပပ ၁၁၁၁ ---- ေကးရြာအဆငေကးရြာအဆငေကးရြာအဆငေကးရြာအဆင စမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနး

6

၁၆။ ျမနယစမကနးေရးဆြေရးနင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတ (TPIC) သညရရငးစြက႑အလက အစအမမားနငနငးယဉျပး ေကးရြာအပစဖြျဖးေရးစမခကမား၊ ျမနယမားသေပးအပေသာ အျခားေသာသရျပး အကအညမားက ျပနလနသးသပကာ ေကးရြာအပစတစခခငးစအလက လာမညနစစမကနးစကဝနးအတြက အဆျပထားသည လပငနးမားကအတညျပျခငးမားျပလပပါသည။ အကယ၍ ေကးရြာအပစဖြျဖးေရး စမခကတြင တငျပထားသည ဦးစားေပးလပငနးမားနငစပလဉး၍ အျမငကြျပားမႈ တစခခရလာပါက (ဥပမာ။ ။ ေကးရြာဖြျဖးေရးစမခကက ေကာငးေဆာကရန အဆျပထားေသာလညးယငးက ပညာေရးဝနၾကးဌာနက

7

စစဉထားျပးျဖစပါက) ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတမ ရရသညအခကအလကမား အေပၚတြငမတည၍ ဦးစားေပးစမကနးမားက ျပနလနဆနးစစသးသပျပး အသစျပငဆငထားသည စမခကက ျမနယအဆငသေပးပအတညျပခကရယရမည။

၁၇။ လထစညးရးေရးမႉးမား၊ လကေထာကနညးပညာမႉးမားနင ေကးရြာေစတနာဝနထမးမားသည စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအစအစဉမား ေရးဆြရာတြင ရြာသရြာသားမားနင ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတတအား ကညပပးေပးသည။ ထျပင ရြာသမားနငရြာသားမားအား သးျခားေတြဆေဆြးေနြးကာ ၎တ၏လအပခကမားနင ဦးစားေပးလပငနးမားက သရနငေစရန အၾကဉာဏေတာငးချခငး၊ အၾကဉာဏေပးျခငးတ ေဆာငရြကသည။ ၎တသည ေကးလကေဒသ ဖြျဖးတးတကေရးဦးစးဌာနရးမားနင ျမနယ နညးပညာဆငရာအဖြတသ တာဝနယတငျပပါသည။

၁၈။ ေကးရြာနင ေကးရြာအပစဖြျဖးေရးအစအစဉမားက ေနာကတစနစလပငနးမား မစတငမ နစစဉသးသပညနငး ျပငဆငသြားရမည။ ရြာသရြာသားမားနငေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပေကာမတတသည ၎တ၏ လအပခကနင ဦးစားေပးအစအစဉမားက ျပနလညသးသပ ညနငးသြားမညျဖစသည။ ျမနယစမကနး ေရးဆြေရးနင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတသည မလဖြ႕ျဖေရး အစအစဉနင သသာထငရားစြာကြလြမႈမားက (စမကနး အေကာငအထညေဖာေရး လကစြတြင ရငးလငးတငျပထားသညအတငး) အတညျပသြားရမည (သမဟတ) သတငးအခကအလက ရရေရးအတြက ျပျပငေရးဆြထားေသာ အစအစဉကရယရမည။ ျပျပငေရးဆြထားေသာ ေကးရြာအပစ ဖြ႕ျဖေရး အစအစဉနငပတသက၍ ကြလြခကတစစတစရာ ေပၚေပါကလာပါက ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတမ တစဆင ဦးစားေပးအစအစဉမားက ျပနလညသးသပျပး ျပငဆငထားေသာအစအစဉက တငျပရမည။

၁၉။ ၿမ႕နယမားရေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာနမ အငဂငနယာမားနင လကေထာကနညးပညာမႉးမားသည ျပညနယနငတငးမားရ (NCDDP) အပခပမႈရးမားမ နညးပညာဆငရာပပးမႈျဖင နညးပညာဆငရာ ဒဇငးမားအား ေရးဆြျပငဆငရမညျဖစသည။ စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာေနစဉအတြငး အကးဝငသည အကာအကြယမားနင ကကညမႈရေစေရးက တာဝနယမညျဖစသည။ ေကးရြာေစာငၾကညၾကးၾကပေရးေကာမတခြမားက စမကနးလပငနးခြမားတစဆငခငး အလကအေကာငအထညေဖာမႈက ၾကးၾကပရျပး ကနထရကတာမားနင အလပသမားမားအား ေငြေပးေခရာတြင လကမတထးေပးရသည။ ေကးရြာအလက ဝယယျဖနျဖးမႈေကာမတခြက ကနပစၥညးမား၊ အလပမားနငဝနေဆာငမႈမားက ေကးလကဦးစးအငဂငနယာ၏အကအညျဖင တာဝနယေဆာငရြကရသည။ ဘ႑ာေငြစမခနခြမႈနင ကနထရကစာခပခပဆျခငးမားက ေကးရြာအပစ ဘ႑ာေရးဆပေကာမတက လပေဆာငေပးရသည။ ျပညနယနငတငး NCDDP စမကနးရးခြမားသည ျပညနယနငတငးေဒသႀကး ဌာနဆငရာရးမားနင ပးေပါငးေဆာငရြကရမညျဖစသည။ ၿမ႕နယဆင NCDDP ရးအဖြ႕မားအား နညးပညာဆငရာပပးမႈမား ေပးရမည။ ၿမ႕နယရးအဖြ႕မားအား နညးပညာဆငရာပပးမႈမားေပးရမည။ ထခကဆးရႈးမႈမားမ အကာအကြယ နညးလမးမား၊ စမကနးအေကာငအထည ေဖာေဆာငမႈအား ေစာငၾကပၾကညရႈစစေဆးျခငးနင အျခားေသာကစၥရပမားအားလး ပပးကညေပးရမည။ ျပညနယနငတငးေဒသႀကး အစးရအဖြ႕အစညးမားနင ေဒသဆငရာ အပခပမႈ အဖြ႕အစညးမားအေနျဖင လကေတြ႕ေဆာငရြကေနေသာ စမကနးၿမ႕နယမားအတြငးရ စမကနးလပငနးမားအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမႈမားအား ေစာငၾကညအကခတစစေဆးေပးရမညျဖစျပး ၿမ႕နယအဆင စမကနး ရးမား မေျဖရငး၊ ညႊနၾကားမေပးနငသည အခကအခမား အတြက လအပေသာ ပပးကညမႈမား ေပးရမညျဖစသည။

8

၂၀။ စမကနး လပငနးခြမားသည ေကးရြာအပစတစခအတြငး တစရြာထကမက ပါဝငနငသည။ ေကးရြာအပစ စေထာကေကာမတသည ၎နစစဉရရေသာ ရပေငြအား မမအပစအတြငးရ ေကးရြာတစရြာထကမက ပမအ ကးရေစရနေဆာငရြကရမည။ ဤလပငနးစဉအတြက ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနရး အငဂငနယာသည ေကာမတဝငမား၊ လထစညးရးေရးမႉးမား၊ ေကးရြာေစတနာဝနထမးမားနင ေဆြးေႏြးတငပငျပး စမကနးလပငနးခြမားက သတမတေရးဆြျပငဆငရမည။ ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတသည စမကနးလပငနးခြမားက သးသပစစစအတညျပေပးရမည။ စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရသည ေကးရြာမားမၾကးၾကပကြပကေရး ဆပေကာမတမားသည စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာမႈက ပးေပါငးၾကးၾကပေပးရမညျဖစျပး ကနထရကတာနင အလပသမားမားအား ေငြေပးေခမႈကလညး စစေဆးၾကးၾကပေပးရမည။

၂၁။ မညသညစမကနးလပငနးခြအတြကမဆ ေကးရြာလထက ေငြသားျဖစေစ၊ ပစၥညးျဖစေစ ထညဝငေပးရနမလပါ။ သေသာ ရပရြာလထအေနျဖင ဆႏၵရပါက ထသ႔ ထညဝငလႉဒါနးရန ခြငျပထားပါသည။ မညသတစစတစဦးကမ ၎၏ဆႏၵၵနင ဆန႔ကငျပး ၎၏ပငဆငမႈပစၥညးမားကထညဝငရန၊ လႉဒါနးရန အတငးအၾကပ ေတာငးဆခြငမရပါ။ သေဘာဆႏၵၵအေလာက ထညဝငလႉဒါနးျခငးဆငရာ လမးညႊနခကမားနငအည ကငသးရမညျဖစသည။ ေကးရြာလထအေနျဖင လပအားထညဝငကညမႈရခပါကလညး ေဒသလပခေန႔တြကနႈနးထား/ ေပါကေဈးမားက အေျခချပး အမးသား၊ အမးသမးမား၏ တညေသာလပအားအတြက တညေသာ လပအားခနႈနးထားျဖင ေပးေခရမည။ နႈနးထားမားက ၿမ႕နယေကးလကေဒသ ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနရးက အျမမျပတ စစေဆးေလလာသးသပေပးေနရမည။

အကးအကးအကးအကးဝငေသာစမကနးလပငနးခြဝငေသာစမကနးလပငနးခြဝငေသာစမကနးလပငနးခြဝငေသာစမကနးလပငနးခြ

၂၂။ လပငနးခြငအတြငး သငယရေသာနညးလမးက ထေရာကစြာအသးခနငရနအတြက ပထမစကဝနးအတြငး ျမနယတငး၌ ဒဇငးေရးဆြရနနငအေကာငအထညေဖာရန လြယကရးရငးသည စမကနးလပငနးခြမားပါဝငေသာ ခြငျပစာရငးတစရပက ထားရမည။ ယငးတ႔တြင သတမတပစမားျဖငသာ အသးျပထားေသာ ျပနလညထေထာငေရး လပငနးငယမား သ႔မဟတ ရပရြာအေျခခအေဆာကအအမား အနညးငယတးခ ႕ျခငးတ႔ ပါဝငျပး ယငးလပငနးမားအတြက ျပငပမပစၥညးဝယယျခငးက တတနငသမ နညးပါးေစရပါမည။ ပထမဆးနစ အကးဝငေသာ စမကနးလပငနးခြမားက ဇယား(၁)တြငေဖာျပထားျပး စမကနးအေကာငအထညေဖာေရး လကစြတြငလညး အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည။

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((၁၁၁၁) ) ) ) ပထမစကဝနးအတြငးပထမစကဝနးအတြငးပထမစကဝနးအတြငးပထမစကဝနးအတြငး စမကနးလပငနးခြမားအားစမကနးလပငနးခြမားအားစမကနးလပငနးခြမားအားစမကနးလပငနးခြမားအား ခြငျပထားေသာခြငျပထားေသာခြငျပထားေသာခြငျပထားေသာ စာရငးစာရငးစာရငးစာရငး စမကနးလပငနးခြ ခြငျပစာရငး ခြငျပထားသည အမးအစားအလက ရငးလငးခကမားနင

ကနသတခကမား

၁ ေကးလကေဆးေပးခနး ေကးလကေဆးေပးခနး လကရအေဆာကအအအား ျပနလညျပျပငျခငး (သ) အေသးစား တးခ ျခငး

၂ ေကာငးအေဆာကအအ ေကာငးအေဆာကအအ လကရအေဆာကအအအား ျပနလညျပျပငျခငး (သ) အေသးစား တးခ ျခငး

၃ ေကးလကလမးမား (ေကးရြာခငးဆကလမးမားနင

လကရေလာကလမးမားနင လမးမား၏ေျဖာငတနးမႈမားက ျပနလညတညေဆာကျခငး (သ) ျပျပငထနးသမးျခငး၊ တတားငယမားနင

9

စမကနးလပငနးခြ ခြငျပစာရငး ခြငျပထားသည အမးအစားအလက ရငးလငးခကမားနင ကနသတခကမား

ရြာမားနင ျမနယမားၾကားရ လမးမား)

ေျမေအာကေျမာငးပကလငးမားအား ျပနလညတညေဆာကျခငးနင ျပျပငထနးသမးျခငး။

၄ ေကးလကေရေပးေဝမႈ စနစမား

ေရတြငးမား၊ မးေရေလာငကနမားအား ျပနလညျပျပငျခငး (သ) အေသးစားတးခ ျခငး၊ ဧရာဝတျမစ၏ ျမစမေပၚ သမဟတ ေမခနင ေမလခ ျမစလကတကမား အေပၚ သမဟတ ျမစလကတကမား တစေလာကတြင တညရေနျခငးမဟတေသာ သဘာဝျမစေခာငးမား သမဟတ ေရအရငးအျမစမားမ အေသးစားေရပကလငးသြယတနးျခငး။

၅ ေကးလက လပစစမးရရေရး ရငးနးျမႈပနမႈမား

ေနေရာငျခညစြမးအငျပားနငအားသြငးရနေနရာ၊ အေသးစား ေရအား လပစစ (၃ဝ ကလဝပထကနညးေသာ)၊ ေနေရာငျခညစြမး အငသး လမးမးစနစ၊ ဇဝဓာတေငြျဖညသြငးရာေနရာ၊ ဒဇယသးမးစက (၂ဝkilovolt-amps ထကနညးေသာ)၊ ဇဝေလာငစာသးမးစက (၁၅ kilovolt-amps ထကနညးေသာ)

၆ အမားျပညသအပနးေျဖရာ ေနရာမား

ကေလးထနးေနရာမားနင ဆကသြယေရးဆငရာေနရာမားအပါအဝင လကရအေဆာကအအေနရာမားအား ျပနလညျပျပငျခငး (သ) အေသးစားတးခ ျခငး။

၇ ေကးလကေဈး လကရအေဆာကအအအား ျပနလညျပျပငျခငး (သ) အေသးစား တးခ ျခငး

၈ အေသးစား ေရေပးေဝျခငး ျပနလညျပျပငျခငး (၂၅ ဟကတာေအာက)

၉ မလာႏင အညစအေၾကးစနစ အမားသးအမသာမား၊ အေသးစားေရဆးသနစကနင အမကစြနပစရာ ေနရာမားက ျပနလညျပျပငျခငး၊ အေသးစားတးခ ျခငး (သ) ေဆာကလပျခငး။

၁၀ ဆပကမး လကရအေဆာကအအအား ျပနလညျပျပငျခငး (သ) အေသးစား တးခ ျခငး

၂၃။ စမကနးဒတယနစနင ကနနစမားတြင ေကးရြာအပစမား၌ မညသညစမကနး လပငနးခြအတြကပငျဖစေစ ရနပေငြမအသးျပနငသည။ ယငးတ႔တြင (ေအာကပါ ဇယား(၂) တြငေဖာျပထားသည) “အကးမဝငေသာစမကနးလပငနးခြမား” စာရငးတြင ပါဝငသည လပငနးေဆာငတာမားမအပ အေသးစားေဆာကလပေရးလပငနးမား အကး ဝငသည။ “အကးမဝငေသာစမကနးလပငနးခြမား” စာရငးတြငပါဝငေသာ လပငနးမားမာ (၁) စမကနးဖြျဖး တးတကေရးရညရြယခကနင ကကညမႈမရ၍ေသာလညးေကာငး၊ (၂) ျမနမာနငငဥပေဒမားနင ဆန႔ကငေန၍ေသာလညးေကာငး သ႔မဟတ (၃) ရငးနးျမႈပနမႈပမာဏက ထညသြငးစဉးစားသညအခါ တြဖကရရလာမည ေကာငးကး ထက ဆးကးပမရရနငဖြယ ရျခငးတ႔ေၾကာင အဆပါစာရငးတြင ပါဝငေနၾကျခငးျဖစသည။

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((၂၂၂၂) ) ) ) လထဗဟျပလထဗဟျပလထဗဟျပလထဗဟျပ စမကနး၏စမကနး၏စမကနး၏စမကနး၏ စမကနးလပငနးခြမားတြစမကနးလပငနးခြမားတြစမကနးလပငနးခြမားတြစမကနးလပငနးခြမားတြငငငင လထရနပေငြအတြကလထရနပေငြအတြကလထရနပေငြအတြကလထရနပေငြအတြက အကးမဝငေသာအကးမဝငေသာအကးမဝငေသာအကးမဝငေသာ လပငနးမားစာရငးလပငနးမားစာရငးလပငနးမားစာရငးလပငနးမားစာရငး ((((စမကနးဒတယနစနငစမကနးဒတယနစနငစမကနးဒတယနစနငစမကနးဒတယနစနင ကနနစမားကနနစမားကနနစမားကနနစမား))))

လထဗဟျပစမကနးလထဗဟျပစမကနးလထဗဟျပစမကနးလထဗဟျပစမကနး ရနပေငြတြငရနပေငြတြငရနပေငြတြငရနပေငြတြင အကးအကးအကးအကးမဝငေသာမဝငေသာမဝငေသာမဝငေသာ စမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမား

10

၁ အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးေကာမတက အတညျပထားသည ေကးရြာလထ ဖြျဖးတးတကေရး စမခကတြငမပါဝငေသာ၊

၂ ဆငးရနြမးပါးသမားနင အနမခလတနးစားမား ပါဝငျခငးမရေသာ၊ ၃ အမးသား၊ အမးသမးမား၏ တညေသာလပအားနငအလပခနအတြက တညေသာ

လပအားခေပးေချခငးမရေသာ၊ ၄ မညသညေဒသခရြာသားကမေနရာေရြေျပာငးရန၊ ဖယရားရန မလအပေသာ၊ ၅ ေျမယာေသာလညးေကာငး ပငဆငမႈတစစတစရာေသာလညးေကာငး ဆးရႈးရျခငးအတြက

ေလာေၾကးေပးရာတြင ကမၻာဘဏ၏ရနပေငြ သမဟတ အျခား အစးရပငးမ ရရေသာ ေငြေၾကးမားမ ေပးေလာေသာ၊

၆ ပဂၢလကကနပစၥညးမား၊ ပဂၢလကအသကေမြးဝမးေကာငးမႈလပငနးမား၊ အစးရရးမား (သ) ဘာသာေရးဆငရာ အေဆာကအအမားအား ေငြေၾကးေထာကပေသာ၊

၇ လအပသညနညးပညာပငးနင အရညအေသြးပငးဆငရာ သတမတခကမား စနႈနးမားနင ကကညမႈမရေသာ၊ ၈ ျပနလညမျပငဆငနငေသာ သဘာဝပတဝနးကင (သ) လမႈေရးဆငရာ ထခကဆးရႈးမႈမားရလာနငေသာ၊

ဆးကးသကေရာကမႈမား ျဖစေပၚဖနတးနငေသာ (သ) ဆးကးမားအား ထေရာကစြာေလာပါးေအာင ျပလပနငျခငးမရေသာ၊ [သမဟတ ျမနမာနငင (EIA) တးတကမႈလပငနးစဉအရ သဘာဝပတဝနးကင၏ ကနဦးအေျခအေနက အကျဖတေလလာျခငး (IEE), သဘာဝပတဝနးကငအား ရကခတမႈက ဆနးစစေလလာျခငး (EIA) ]

၉ အစးရ (သ) အျခား ဖြျဖးေရးမတဖကအဖြမားအား ေငြေၾကးေထာကပေသာ (သ) ေငြေၾကးေထာကပရန အစအစဉေရးဆြထားေသာ

၁၀ ေဆးဝါးမား၊ စစဆငေရးသးပစၥညးကရယာမား၊ ေကာကဂြမး (၄ငးပါဝငေသာ ပစၥညးမား)၊ ေပါငးသတေဆး၊ ပးသတေဆး၊ သၾကးတပလြမား အပါအဝင အနရာယရနငေသာ ပစၥညးမားနငကရယာမားအား အသးျပျခငး (သ) ဝယယျခငး (သ) ယဉေကးမႈရငးျမစမားအပါအဝင အသကေမြးဝမးေကာငးမႈနင သဘာဝပတဝနးကငအား ထခကနငေသာ အျခားရငးနးျမႈပနမႈ ျပလပထားေသာ၊

၁၁ ကေလးသငယတအား မတရားေသာနညးလမးျဖင ေစခငးျခငး အသးျပျခငး စသည အလြသးစားမႈ၊ ကေလးသငယတ၏လပအား စသညတအား ေခါငးပျဖတမႈ (သ) လကနကးျခငးတ ျဖစပြားနငသည လပငနးမားပါဝငေနေသာ၊

၁၂ အတငးအၾကပ လပအားေပးခငးေစျခငး စသည လထ၏လပအားကေခါငးပျဖတျခငး၊ ၁၃ ေရေလာငတမအသစေဆာကလပျခငး (သ) ရျပးသားေရေလာငတမမားအား တညေဆာကမႈဆငရာ (သ)

လပငနးလညပတျခငးဆငရာ အေျပာငးအလမား ျပလပျခငးအပါအဝင ျပနလညျပျပငျခငး ၁၄ ဧရာဝတျမစမၾကးေပၚတြင လထေရေပးေဝျခငး၊ အေသးစားဆညေရ သြယတနးျခငး (သ)

အေသးစားေရအားလပစစထတလပျခငးတ ကသေသာ လပငနးမားအပါအဝင အျပညျပညဆငရာေရေၾကာငးလမးမေရက အသးျပမည စမကနးလပငနးခြမား။ ဧရာဝတျမစ၏ ျမစလကတကမားျဖစေသာ ေမခ နင မလချမစမားေပၚ (သ) တေလာကတြင လထေရေပးေဝျခငးနင အေသးစားဆညေရ သြယတနးျခငး လပငနးမားအတြကလညး စမကနးက ေငြေၾကးပပးေပးမညမဟတေပ။

၁၅ ကာကြယေစာငေရာကထားေသာ ေျမဧရယာ၊ သစေတာၾကးဝငး (သမဟတ အဆျပထားေသာ ေျမဧရယာ) သမဟတ အျခားသဘာဝဇာတေျမ သမဟတ အမးသားအဆင ကာကြယေစာငေရာကထားေသာ ေျမဧရယာမားေပၚတြင (PA) စမခနခြမႈ အစအမမား၏ တစစတတစပငးအျဖစ သးသန ၾကတငစစဉထားေသာ ရငးနးျမႈပနမႈမား မဟတဘ အဆပါ သဘာဝဇာတေျမမား သသာထငရားေသာ ေျပာငးလမႈ (ဆးရႈးမႈ) သမဟတ ေလာပါးမႈမား ျဖစေပၚရန အလားအလာရသည အသစေဆာကလပျခငး နင/သမဟတ ျပနလညျပျပငျခငး မတခက။ ။ သကဆငရာ စမကနးလပငနးခြမာ ပနးျခတညေဆာကမႈ/စမခနခြမႈ အစအမမားနငကကညျပး ျပညေထာငစအဆင ေကးလကေဒသဖြျဖးတးတကေရး ဦးစးဌာန၏ သေဘာတညခကနငကကညပါက ယခငကတညးက ေဆာကလပထားေသာတညရျပးအေျခခအေဆာကအအမားအား ျပနလညျပျပငျခငး (ဥပမာ။ ။ခရးသြားလပငနးအတြက ေလာကလမးမား သမဟတ လမးေၾကာငးမား) က ျပလပနငသည။

11

၁၆ အဓကကေသာ ဇာတေျမမား၊ ကာကြယထားေသာ ေျမဧရယာမား၊ အမးသားအဆင ကာကြယေစာငေရာကရန အဆျပခထားရေသာ ေျမဧရယာမား (ဥပမာ သစေတာၾကးဝငးမား) တြငေနရာေရြေျပာငးျခငး သမဟတ ရျပးသား ေနရာထငခငးမားအား တးခ ျခငးတပါဝငေသာ မတခက။ ။ ေနရာထငခငးမား ရေနျပးျဖစေသာေနရာမားတြင ရနပေငြအဆျပလြာသည ေျမယာစမခနခြမႈ ဆငရာ ေဒသနရစညးမဉးမားနင ကာကြယထားေသာ ေျမဧရယာမား စမခနခြျခငးဆငရာ အျခားသတမတခကမားနင ကကညမႈရသငသည။

*အသက ၁၅ နစထက ငယေသာ မညသညကေလးသငယမဆ ေဆာကလပေရး၊ ျပျပငေဆာကလပေရး သမဟတ ျပျပငထနးသမးျခငးလပငနးခြငမားတြင ပါဝငျခငးမရေစရ။

၂၄။ အကးမဝငေသာလပငနးမားစာရငး (အကးမဝငေသာလပငနးခြမားစာရငး)ကလညး စမကနးအေကာငအထညေဖာေရးလကစြတြငေဖာျပထားပါသည။ ရရလာခေသာ လပငနးအေတြ႕အၾကမား၊ လထစညးရးေရးမႉးမားနင ေကးလကဦးစးဌာန ဝနထမးမား၏ အေကာငအထညေဖာမႈနင အၾကေပးမႈမားမရရလာေသာ အေတြ႔အၾက မားအေပၚအေျခခ၍ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာနနင ကမၻာဘဏတ႔သည လထရငးနးျမႈပနမႈလပငနးမားအတြက အကးဝငေသာလပငနးမားနင အကးမဝငေသာ လပငနးမားက အခါအားေလာစြာ လအပသလ ျပငဆငျဖညစြကရမည။

၂၅။ စမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငး((((၂၂၂၂)))) - ကညေထာကပျခငးႏင စြမးရညဖြ႕ၿဖးတးတကေရးကညေထာကပျခငးႏင စြမးရညဖြ႕ၿဖးတးတကေရးကညေထာကပျခငးႏင စြမးရညဖြ႕ၿဖးတးတကေရးကညေထာကပျခငးႏင စြမးရညဖြ႕ၿဖးတးတကေရး - ယခစမကနးသည ဗဟအဆငနင ျမနယအဆငမားတြင နညးပညာအကအညနင လပငနးအရညအေသြးျမငမားေစေရး ေငြေၾကးဆငရာအကအညေပးေရးအတြက ေဒသအလကကညေထာကပမႈမားနင စြမးေဆာငရည ဖြျဖးေရးအပငးမားတြင ေငြေၾကးအေျမာကအျမား ကခသးစြထားသညအျပင လပငနးကြ မးကငမႈရေသာ CF, TF တအား ငားရမးခနထားျပး ပပးေပးထားပါသည။ ယငးတတြင လပငနးေခါငးစဉ (၁)အရ လထကယတငေဆာငရြကေသာ လပငနးမား အေကာငအထညေဖာမႈက အားေပးကညျခငးနင ေဝဖနအၾကျပမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဉတစခ ေပၚေပါကေရး ရညရြယခကျဖင လထစညးရးေရးမႉးမား ငားရမးေခၚယျခငးလညး အပါအဝငျဖစပါသည။ ဤအေျခအေနအရ အားလး ပါဝငနငေရး လပငနးစဉ၊ စမကနးစမခနခြမႈ၊ ကားမတနးတညမမႈနင ပါဝငနငမႈ၊ ေဒသအလက ေကာမတဝငမား၊ ျမနယ၊ တငးေဒသၾကး/ ျပညနယနင ျပညေထာငစအဆင အစးရ ဝနထမးမားအတြကသဘာဝပတဝနးကင စမခနခြမႈနင လမႈတာဝနယတာဝနခမႈစသညနယပယမားတြင စြမးေဆာငရညဖြျဖးတးတကေစေရးအတြက ယခစမကနးက ကညေထာကပမညျဖစပါသည။

၂၆။ စမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငး((((၃၃၃၃))))----အသပညာ ႏင ေလလာသငယျခငး အသပညာ ႏင ေလလာသငယျခငး အသပညာ ႏင ေလလာသငယျခငး အသပညာ ႏင ေလလာသငယျခငး အသပညာ၊ ဗဟသတနင ေလလာသငယျခငး - ယခေခါငးစဉေအာကတြင အစးရဝနထမးမား၊ ေကးရြာနင အရပဘကအဖြအစညး ကယစားလယမားအား ျမနမာနငငအတြငးနင ေကာလြန၍ အေကာငအထညေဖာေနသည လထဗဟျပခဉးကပမႈမားမ ေလလာသငယနငေစရန ကညပပးလကရပါသည။ ယငးတြင လကရအခနအထ အေကာငအထညေဖာထားသည အစအစဉအရ ဌာနဆငရာဝနထမးမားနင ေကးလကလထအၾကား အျပနအလန ေလလာသငယ ခမႈမားအေပၚအေျချပကာ သကဆငရာအစးရဝနထမးမားအား အာဆယနငငမားနင အျခားေသာေဒသမားတြင ေအာငျမငေနသည လထဗဟျပေသာ ဖြျဖးေရးခဉးကပမႈမားက လကေတြမကျမငသြားေရာကေလလာေစမညျဖစပါသည။ စမကနးသည ျပးခသညနစကရရခသည အေတြအၾကမား မေဝနငရနနင ေနာကနစတြင စမကနး၏ ဒဇငးပငး၊ အေကာငအထညေဖာမႈအပငးတ တးတကေစေရး ေဆြးေနြးနငရနတအတြက နစစဉသကဆငသအားလးပါဝငေသာ ေလလာသးသပမႈမားကလညး ဆကလကဦးေဆာငစညးရး ကငးပသြားပါမည။ ေလလာသးသပရာတြင စမခနခြအပခပမႈနင အကငပကျခစားမႈ တကဖကေရးလပငနးမားနင ဆကစပကာ ရရခသည သငခနးစာမားက အဓကထားပါမည။ ထျပင

12

ျမနမာနငငလထဗဟျပ ဖြျဖးေရးဆငရာ အလားအလာအေကာငးဆးေသာ တထြငဆနးသစဖနတးမႈမားက စမကနးေဒသမားအတြငး ေရေဆာငေရရြကျပနငေရးအျမငျဖင ၎တအား မးေမာငးထးျပနငေရးအတြက “ဖြျဖးေရး အသဗဟသတစဆဖလယၾကရာ ရပဝနး” တစခကငးပနငေရးအတြက ရနပေငြေထာကပမညျဖစပါသည။ ေနာကဆးအေနျဖင ကား/မ တနးတညမမႈ တးတကေရးနင အမးသမးမား၏ဘဝအား ျမငတငေရးအတြက လထဗဟျပဖြျဖးေရးဆငရာ “ကား/မကြနရက” တစခကလညး တညေထာငသြားမည ျဖစပါသည။

၂၇။ စမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငး((((၄၄၄၄))))----အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာအေထာကအပအေကာငအထညေဖာေရးဆငရာအေထာကအပအေကာငအထညေဖာေရးဆငရာအေထာကအပအေကာငအထညေဖာေရးဆငရာအေထာကအပ ေပးျခငး ေပးျခငး ေပးျခငး ေပးျခငး - ဤအပငးသည ျမနယအဆင နင ျပညေထာငစအဆင ေကးလကေဒသဖြျဖးတးတကေရးဦးစးဌာန စမခနခြမႈအတြက ကနကစရတမားက ေထာကပသြားမညျဖစသည။ ယငးစရတမားတြင ေစာငၾကညၾကးၾကပေရးနင အကျဖတျခငး၊ အစရငချခငးနင ဆကသြယေရးကစၥမား၊ စမကနးအေကာငအထညေဖာျခငးအတြက စမခနခြေရးနင ေထာကပပေဆာငေရးဆငရာ အေထာကအပမား ပါဝငမညျဖစပါသည။ ထျပင ျပငပမ စာရငးစစနငနညးပညာဆငရာ စစေဆးမႈမား ျပလပနငေရးလညးပါဝငပါသည။ ရးခနးအေဆာကအအအား ျပနလညျပျပငျခငး နင/သမဟတ အသစတညေဆာကျခငးတအတြက အေသးစား ေဆာကလပေရးလပငနးမားအတြက ေငြေၾကးထညဝငပပးေပးမႈကလညး ဤေခါငးစဉတြင ထညသြငးထားသည။

၂၈။ စမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငးစမကနးအစတအပငး((((၅၅၅၅))))- အေရးေပၚ အေျခအေနမားတြင တန႔ျပနျခငးအေရးေပၚ အေျခအေနမားတြင တန႔ျပနျခငးအေရးေပၚ အေျခအေနမားတြင တန႔ျပနျခငးအေရးေပၚ အေျခအေနမားတြင တန႔ျပနျခငး - ဤအပငးအတြက ခြငျပေငြ “သည” ဟသတမတထားျခငးမာ သဘာဝေဘးအနရာယမား၊ အေရးေပၚအေျခအေနမား၊ ျပငးထနေသာသဘာဝေဘးမား ျဖစေပၚသည အခါမးတြင ပပးေပးနငေရးအတြက အျခားေသာေခါငးစဉမားေအာကမ ဆြယသးစြနငရနျဖစပါသည။

ဃ။ဃ။ဃ။ဃ။ စမကနးအေကာငအထညေဖာေရးစမကနးအေကာငအထညေဖာေရးစမကနးအေကာငအထညေဖာေရးစမကနးအေကာငအထညေဖာေရး အစအစဉမားအစအစဉမားအစအစဉမားအစအစဉမား

၂၉။ လထဗဟျပစမကနးက ျပညေထာငစအဆင၊ တငးေဒသၾကး/ျပညနယအဆင၊ ျမနယအဆင၊ ေကးရြာအပစနင ေကးရြာအဆငဟ၍ အဆင(ေလး)ဆငခြကာ အေကာငအထညေဖာသည။ အေကာငအထညေဖာရာတြင စစဉထားရမႈပစက ေအာကပါစာပဒတြင တငျပထားပါသည။

၃၀။ ျပညေထာငစအဆငတြင စကပးေရး၊ေမြးျမေရးနငဆညေျမာငးဝနၾကးဌာနလကေအာကရ ေကးလကေဒသဖြျဖးတးတကေရး ဦးစးဌာန (DRD) သည ျမနမာနငငေတာအစးရ၏ကယစား လထဗဟျပစမကနးက လကေတြ႔ကြပက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကပါသည။ မမဌာနအတြငးတြင လထဗဟျပ ဖြျဖးတးတကေရး စမအပခပမႈရးအဖြ႔(CDD Secretariat) အား

(၁) စမကနး၏ရညမနးခကနငအည ေဆာငရြကနငမည နညးဗဟာမားအတငး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကနငရန ကညပပးေပးျခငး၊

(၂) စမကနးလကစြတြငေဖာျပထားေသာ လမးညြနခကမားအား လကနာေဆာငရြကေစျခငး

(၃) နညးပညာဆငရာပပးမႈနင အဖြအစညးဆငရာပပးမႈမားအတြက တငပငေဆြးေနြး အၾကဉာဏေတာငးချခငး၊

(၄) သတငးနငဆကသြယေရးကြနယကမား ထေထာငျခငးနင သတငးျဖနေဝျခငး၊

(၅) စမကနးအား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကၾကသမားအားလးအား စြမးရညျမငမားလာေရးနင ဖြျဖးတးတကေရးအတြက သငတနးမား ပခေပးျခငး၊

13

(၆) ခငမာၿပး မနကနတက ျပညစေသာ ေရးသားတငျပခကမားျဖင အစရငခစာမား ေရးသားတငျပျခငး အပါအဝင အကခတေစာငၾကညစစေဆးျခငး၊

စသညတ႔အား တာဝနယေဆာငရြကနငရနအတြက ဖြ႔စညးထားရခပါသည။

ေကးလကဦးစးရးသည စမကနးလပငနးေဆာငရြကရာေနရာေဒသမားသ ပမန သြားေရာကၾကညရႈစစေဆးျခငးနင ၾကးၾကပကြပကေပးျခငးမားေဆာငရြကေပးပါမည။ လစဉအစရငခစာမားကသးသပျခငး၊ ေပၚေပါကလာသည စမခနခြေရးနင အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာကစၥရပမားကေျဖရငးျခငးနင ျမနယမား၊ ျပညနယနင တငးေဒသၾကးရးမားနင အျပနအလန ေလလာသးသပအၾကျပမႈ ကြငးဆကတစခ ထားရျခငး တကလညးျပလပမညျဖစသည။ ေကးလကေဒသဦးစးဌာနသည ဦးေဆာငေကာမတနင ကမၻာဘဏတထသလညး တးတကမႈ သးလပတအစရငခစာမား တငျပမညျဖစသည။

၃၁။ ျပညေထာငစအဆင ေကးလကေဒသဖြျဖးတးတကေရးဦးစးဌာနက ျပညေထာငစအဆင အၾကေပးအဖြ႔(TA)ကကညပပးေပးသည။ အဆပါအဖြအား အဖြေခါငးေဆာင (လထဗဟျပဖြျဖးေရးကြမးကငပညာရင) မဦးေဆာငျပး ဝယယျဖန႔ျဖးေရး၊ ဘ႑ာေရးစမခနခြမႈ၊ ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးေရး၊ ေလကငသငတနးေပးေရး၊ ေစာငၾကညၾကးၾကပေရးနင အကျဖတျခငးစသည က႑နယပယမားမ ကြ မးကငပညာရငမား ပါဝငသည။ အေကာငအထညေဖာမႈနင သဘာဝပတဝနးကငနင လမႈဆငရာ စမခနခြမႈ မေဘာငနငအည ေဆာငရြကျခငးတ႔ အတြကတာဝနက ျပညေထာငစအဆင ေကးလကေဒသ ဖြျဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနက ယထားျပး ျပညေထာငစအဆင အၾကေပးအဖြက ျမနယအၾကေပးအဖြမားမတစဆင ျမနယအဆင ေကးလကေဒသဖြျဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနခြမား၏ လပငနးေဆာငရြကမႈနင ၾကးၾကပမႈတက အားျဖညကညေပးသည။

ပပပပ ((((၂၂၂၂) ) ) ) အဖြအစညးတညေဆာကမႈပစအဖြအစညးတညေဆာကမႈပစအဖြအစညးတညေဆာကမႈပစအဖြအစညးတညေဆာကမႈပစ

ဝယ�ယ��ရ�/ �စ�င� �ကည� �ရ� /�ပ��ပင�ထ�န��သ�မ���ရ�ဆပ��

ေ��မတ�

လ�ထ�စည���� ��ရ�မ!"�/ လက��ထ�က�နည��ပည�မ!"

�က#�ရ$��စတန� ဝန�ထမ���ေဖန�အ�က �ပ�'!င� ဘ)��ရ

း �က#�ရ$�စ�/�ထ�က��က��

မတ�

�က#�ရ$�အ�ပ�စ�စ�/�ထ�က�'!င� �ဝဖန�အ�က �ပ��က��

မတ�

ဘ)��ရ�ဆပ��က��မတ�/ �ဝဖန�အ�က �ပ��က��မတ�

+မ�� နယ�နည��ပည�အ�က �ပ�အဖ$,

�က#�လက�ဦ�စ��+မ�� နယ��� �

+မ�� နယ�စ�မ က�န���ရ�ဆ$,�ရ�'!င� အ�က�င�အထည��ဖ���ရ��က��မတ�

ဝန�.က��ဌ�န�ပ0င��စ� နည��ပည��က��မတ�

တ��င���ဒသ.က��/ �ပည�နယ� စ�မ က�န���ရ�ဆ$,�ရ�'!င� အ�က�င�

အထည��ဖ���ရ��က��မတ�

စ��က�ပ#����ရ�၊�မ$��မ"�ရ� '!င� ဆည���မ�င��ဝန�.က��ဌ�

န (�က#�လက�ဦ�စ��)

�ပည��ထ�င�စ�နည��ပည�အ�က �ပ�အဖ$,

�ပည��ထ�င�စ�ဝန�.က��မ#ာ�

တ��င���ဒသ.က�� / �ပည�နယ�အစ���ရအဖ$,

�ပည��ထ�င�စ�အစ���ရအဖ$, စ��ပ$���ရ�ရ��က��မတ�

14

၃၂။ ျပညေထာငစအဆင နညးပညာေကာမတသည စမကနးအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကမႈအား ျပနလနသးသပစစေဆးျခငး၊ ေဆြးေနြးညနငးျခငး၊ ျမနယအဆငနင ျပညေထာငစအဆငတတြင ေတြၾကရတတသည နညးပညာပငးဆငရာ အခကအခမားအား ေျဖရငးေပးျခငး၊ စမကနးအေကာငအထညေဖာမႈအတြက အျခားေသာဆကစပေနသည ဌာနဆငရာ အဖြအစညးမားနင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးတက ျပလပရနအတြကဖြစညးထားေသာ အဖြအစညးတစရပျဖစသည။ ျပညေထာငစအစးရစးပြားေရးရာေကာမတသည စမကနး၏ ဥးေဆာငေကာမတအျဖစ လပေဆာငသည။

၃၃။ ျပညနယ/တငးေဒသၾကးအဆငဆငရာ အာဏာပငမားသည စမကနးတြင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ နငၾကးၾကပမႈတ႔က လပေဆာငေပးသည။ သကဆငရာ ျပညနယနငတငးေဒသၾကးအစးရအဖြ႔သည စမကနးျမ႔နယ ေရြးခယျခငး ၊ အၾကဥာဏရယျခငးအစညးအေဝးက ျပညနယ/တငးေဒသၾကးရးစကရာျမ ႔တြင ဥးေဆာငကငးပကာ စမကနးျမနယ(၃)ျမ႕နယမ (၅)ျမ႕နယအထ ေရြးခယေပးသည။ထ႔ေနာက ၿမ႕နယေရြးခယျခငးရလာဒအား ဝနၾကးခပ၏ သေဘာထားမတခကနငတကြ စကပးေရး၊ ေမြးျမေရးနင ဆညေျမာငးဝနၾကးဌာနသ႔ ေပးပ႔ တငျပပါသည။ စမကနးတးခ ႕မႈအေပၚမတည၍ စမကနးျမ႕နယေရြးခယျခငးအစညးအေဝးမားအား ကငးပေဆာင ရြကသြားမညျဖစပါသည။ ျပညနယနငတငးေဒသၾကးအဆင စမကနးရးအဖြမားက စတတနစ စမကနးစကဝနးတြငစတငဖြစညးခပါသည။ အဆပါစမကနးရးခြမားသည ျပညနယ/တငးေဒသၾကးအဆင ဌာနဆငရာမားနင အတပးေပါငးေဆာငရြက၍ ျမ ႔နယစမကနးရးမားအား အေျခခအေဆာကအအ တညေဆာကေရး၊ အကာအကြယ၊ေစာငၾကညစစေဆးေရးနငအကျဖတသးသပေရး စသညနညးပညာဆငရာ အကအညမားပပးေပးသည။ ထအျပင ျမ႔နယမား၏စမကနးလပငနး ေဆာငရြကမႈမားအား စစညး၍ျပညေထာငစအဆငသ အစရငခတငျပရမညျဖစပါသည။ ျပညနယနငတငးေဒသၾကးအစးရအဖြ႔နင သကဆငရာဌာနမားအေနျဖင မမတ၏ ေဒသအတြငးရ စမကနးအေကာငအထညေဖာရာျမ႕နယမား၏ စမကနးလပငနးခြမားအား လကေတြ႕အေကာငအထည ေဖာေနမႈမားက ေစာငၾကညစစေဆးျခငးနင လအပေသာအကအညမားပ႔ပးေပးသည။ျမ႕နယအဆငတြင မေျဖရငးနငသည ကစၥရပမားကလညး ပပးကညေျဖရငးေပးသည။

၃၄။ ျမ႕နယအဆငတြငမ ျမ႕နယစမကနး ေရးဆြေရးနင အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတ (TPIC) နင ျမ႕နယ ေကးလကေဒသ ဖြျဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနရးခြမားသည (ျမ႕နယလထဗဟ ျပစမကနးရး) စမကနးအေကာငအထညေဖာမႈဆငရာ အဓကတာဝနမားကရယသည။

၃၅။ ၿမ႕နယလထဗဟျပစမကနးရးက စမကနးတာဝနခ၊ ေစာငၾကညၾကးၾကပေရးနင အကျဖတေရး တာ၀နခ (M&E) (MIS)၊ သတငးအခကအလကနညးပညာမႉး၊ လမႈေရးရာတာဝနခ၊ ကား/မေရးရာကြ မးကငသပညာရငတ႔နင အေျခခ အေဆာကအအကြ မးကငသ စသညတ႔ျဖငဖြ႔စညးထားျပး ျမ ႔နယအဆင စမကနးအေကာငအထညေဖာေရးလပငနးမားအတြက အဆပါရးမတာဝနရပါသည။ လထစညးရးေရးမႉးမားနင ေကးရြာအပစ /ေကးရြာေကာမတမားအား နညးပညာ အကအညမားက စဉဆကမျပတ ေပးအပရနအတြက ျမ႔နယအဆငစမကနးရးမားကဖြ႔စညးထားရသည။ ၎တသည ျမ႔နယရအစးရဌာနမား၊

15

ဖြ႔ျဖးေရးမတဖကအဖြ႕မားနငအတ ပးေပါငးလပေဆာငရနနင စမကနး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကခကမားက ေစာငၾကညၾကးစစေဆးျခငးနင အစရငခတငျပျခငးတ႔ကလညး ေဆာငရြကရနတာဝနရသည။

၃၆။ ျမနယစမကနးေရးဆြေရးနင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတ (TPIC) သည လကရျမ႕နယအဆင အကအညစမခနခြေရးဆပေကာမတက တးခ ထားျခငးျဖစျပး ယငးဆပေကာမတသည ျပညနယတငးေဒသႀကးအဆငနင ေကးရြာလထအဆငတ႔ကအပခပမႈဆငရာကစၥႏငစမကနး အေကာငအထညေဖၚေရးကစၥတ႕တြင ေပါငးစပညႏႈငးေပးသည အဖြ႔အစညးတစချဖစပါသည။ အဆပါေကာမတနင ဆပေကာမတတသည ျမနယအဆငရ ဌာနအဖြအစညး အမားအျပားက အခငးခငးထေတြ႔ဆကဆေစရန ေဆာငရြကသည။ (TPIC)တြင သကဆငရာျမ႔နယအဆငဌာနဆငရာကယစားလယမား (ကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊ စကပးေရး၊ စမ/ စးပြားစသည) ပါဝငျပး ျမနယအတြငး စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမႈက ၾကးၾကပသည။ TPIC သည (စမကနးအတြက သတမတထားသညလအပခကမားအားလး ျပညစသညဟ အတညျပခကရယျပးေနာကတြင) ေကးရြာအပစတစခခငးစအလက ပထမအဆငေကးရြာ ဖြျဖးေရးစမခကက ေလလာသးသပကာခြငျပေပးသည။ နစစဉျပနလန သးသပခကမားက (TPIC) သေပးပရမညျဖစသည။ သေသာမလစမကနးမားမ သသသာသာကြလြသြားသညအခါမားမတစပါး (TPIC) ၏သေဘာတညခကက ေတာငးခရနမလအပပါ။

၃၇။ ျမနယအဆင စမကနးရးသည ျပညနယ/တငးေဒသၾကး လထဗဟျပစမကနးရး၊ ျပညေထာငစ အဆငနညးပညာ အေထာကအပေပးေရးအဖြတနင ေကးလကေဒသဖြျဖးေရးရးတမ ဘ႑ာေရးစမခနခြမႈ၊ ဝယယျဖန႔ျဖးေရး၊ စမကနးအခကအလကနညးပညာ၊ ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးေရးနငအျခားကစၥရပမားနင ပတသကသည နညးပညာဆငရာ အကအညမားက ရရမညျဖစသည။

၃၈။ ေကးရြာအပစ/ ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပေကာမတသည ေကးရြာစမကနးေရးဆြေရးလပငနးစဥမားနင စမကနးလပငနးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရာတြင ပ႔ပးေပးရနတာဝနရျပး အဆပါလပငနးစဥမားအား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရာတြင စမကနးလကစြနင သဘာပတဝနးကငနင လမႈဆငရာစမခနခြမႈမေဘာငတနင အည အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနတာဝနရသည။

၃၉။ (VTPSC)သည သကဆငရာ ေကးရြာအပစအတြငးရ သကဆငရာေကးရြာဖြျဖးေရးအစအမမားက ျပနလညသးသပကာ မမေကးရြာအပစ၏ လအပခကမားနင ရရနငမည ရနပေငြတက ခနညကာ လပကငရမညစမကနးလပငနးခြမားက ဦးစားေပးအဆငသတမတသည။ ေကးရြာအပစ တစခခငးစတြင ေကးရြာအပစ ေဝဖနအၾကျပဆပေကာမတက (VTPSC)၏ေအာကတြငဖြ႔စညးသည။ထဆပေကာမတ၏တာဝနမားမာ ေဝဖနအၾကျပ ခကမားအား ေျဖရငးေဆာငရြကေပးျခငး၊ ေစာငၾကညစစေဆးေပးျခငး၊ လအပပါက ေဝဖနအၾကျပစာမားက ျမ႔နယအဆငသ႔ဆကလကတငျပသည။ အဆပါေဝဖနအၾကျပ ဆပေကာမတက ေကးရြာတစရြာခငးစမ (VTPSC) အဖြ႕ဝငမဟတသည ကယစားလယနစဦးစျဖင ပါဝငေစျပး ဖြစညးထားသည။

၄၀။ ေကးရြာအဆငစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည (VPSC) ေကးရြာအဆင စမကနး အေကာငအထညေဖာမႈက အဓကတာဝနယသည။ စမကနးလပငနးခြမားက သဘာပတဝနးကငနငလမႈဆငရာစမခနခြမႈမေဘာင ႏငအည ျပငဆငျခငးနင အေကာငအထညေဖာျခငးမား ေဆာငရြကရနလညးတာဝနရသည။ (VPSC) သည ေကးရြာအေျခခအေဆာကအအ စမကနးလပငနးခြမားအတြက စမကနးေရးဆြျခငး၊ ဦးစားေပးေရြးခယသတမတျခငးနင အေကာငအထညေဖာျခငးတက ေဆာငရြကရန တာဝနရသည။ စမကနးဝနထမးမား အထးအားျဖင လထစညးရးေရးမႉးမားအေနျဖင စမကနးအေကာငအထညေဖာေရးလကစြပါ လမးညြနျပ႒ာနးခကမားနငအည

16

ေကးရြာစမကနးအေထာကအကျပေကာမတက ဖြစညးထားျခငးရမရက စစေဆးရသည။ အဖြဝငအားလး၏ (၅ဝ) ရာခငနႈနးသည အမးသမးမား ဟတ/ မဟတကလညး စစေဆးရမညျဖစသည။

၄၁။ ေကးရြာစမကနးအေထာကအကျပေကာမတ(VPSC) ၏ေအာကတြင ေကးရြာေစာငၾကညၾကးၾကပေရးဆပေကာမတမားအားဖြစညးထားျပး စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာရာတြင တးတကမႈမားက ေကးရြာသရြာသားမားထ ပမနအစရငခရမညျဖစသည။ အဆပါဆပေကာမတသည စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမႈတအား ၾကးၾကပကြပကမညျဖစသည။

၄၂။ ေကးရြာေစတနာဝနထမးမားက စမကနးအေကာငအထညေဖာစဉ ကာလတစေလာကတြင လထစညးရးေရးမႉးမားက ကညပပးမညျဖစသည။ ထျပင ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပေကာမတမား၏ ဆးျဖတခကခမတသည ျဖစစဉမားတြင တငးရငးသားလနညးစမားပါဝငမႈ၊ ေကးရြာစမကနး အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတမားနင ေစာငၾကညၾကးၾကပေရး ဆပေကာမတမား အတြငး တငးရငးသားလနညးစကယစားလယမား ပါဝငေဆာငရြကမႈ၊ စမကနး အေၾကာငးသတငးျဖနခရာတြင ေဒသသးဘာသာစကားမား အသးျပမႈစသညတကလညး ကညျမငတငေပးမည ျဖစသည။

၄၃။ အၾကျပခကေျဖရငးေဆာငရြကမည ေကးရြာကယစားျပ ကယစားလယ(၂)ဥးက လထလတနးစားအားလးပါဝငသည ရပရြာလထ အစညးအေဝးမားမတစဆင ေရြးခယပါသည။ အဆပါကယစားလယသည ေကးရြာအဆင တငၾကားမႈမားအား တာဝနယကငတြယေျဖရငးေပးရနတာဝနရျပး နစနာမႈအတြက တငၾကားလသမားအေနျဖင ပငတငထား ဆကသြယရမညသလညးျဖစသည။

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((၃၃၃၃):):):): ေကးရြာအဆငေကးရြာအဆငေကးရြာအဆငေကးရြာအဆင စမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြငစမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြငစမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြငစမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြင ပါဝငသညပါဝငသညပါဝငသညပါဝငသည အဖြအစညးမားအဖြအစညးမားအဖြအစညးမားအဖြအစညးမား

အမညအမညအမညအမည ဖြ႔စညးပဖြ႔စညးပဖြ႔စညးပဖြ႔စညးပ အဓကအဓကအဓကအဓက လပေဆာငခကလပေဆာငခကလပေဆာငခကလပေဆာငခက ရပတညခကရပတညခကရပတညခကရပတညခက

ေကးရြာေကးရြာေကးရြာေကးရြာ

ေကးရြာစမကနး အေထာကအက ျပေကာမတ

ေကးရြာတြငေနထငသ အဖြ႕မားက ေရြး ေကာက တငေျမာကသည။ ၅ဝ ရာခငႏႈနးမာအမးသမးမားျဖစၿပး ေကးရြာလပအားေပး မားႏငလထစညးရးေရးမးမားက ေထာကခ သည။

ဥးစားေပးလအပခကမားက ေဖာထတျခငး၊ စမကနး လပငနးခြ ဒဇငးမားတြင ပါဝငျခငးႏငစစေဆးျခငး

ပထမႏစ ၿမ႕နယသးၿမ႕ နယရ ေကးရြာမားတြင တညေထာငသည။ ဒတယႏစ ၿမ႕နယ ေျခာကၿမ႕နယတြင တညေထာငရနရသည။ ေနာကပငးၿမ႕နယမား တြင ဆကလကတည ေထာငရနရသည။

ေစာငၾကညႀကး ၾကပေရးႏင အကျဖတ ဆပေကာမတ

ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတဝငမား အနကမ ၂ ဥးက ေရြးခယသည။

အကာအကြယမားအပါအဝင စမကနး လပငနးခြမား အား အေကာငအထည ေဖာ ျခငးက ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငး၊ ေကးရြာ သ႔

ပထမႏစ ၿမ႕နယသးၿမ႕ နယရ ေကးရြာမားတြင တညေထာငသည။ ဒတယႏစ ၿမ႕နယ ေျခာကၿမ႕နယတြင တည ေထာငရနရသည။ ေနာကပငးၿမ႕နယမား

17

အခါအားေလာစြာ အစရငခစာမား ထတျပန ေပးျခငး

တြငဆကလကတည ေထာငရနရသည။

ေဝဖနအၾကျပႏင ရာ အဓက ပဂၢလမား

ေကးရြာက ၂ ဥး ေရြးခယသည။

ေကးရြာလထအဆင ေဝဖနအၾကျပခကမားက

တတႏငသေရြ႕ ကငတြယေျဖရငးျခငး၊ စမကနး၏ ေဝဖနအၾက ျပေျဖရငးေရးစနစႏင ပတသကသည သတငးအခကအလကမား ေပးျခငး

ပထမႏစ ၿမ႕နယသးၿမ႕ နယရ ေကးရြာမားတြင တညေထာငသည။ ဒတယႏစ ၿမ႕နယ ေျခာကၿမ႕နယတြင တည ေထာငရနရသည။ ေနာကပငးၿမ႕နယမား တြင ဆကလကတည ေထာငရနရသည။

င။င။င။င။ စမကနးလပငနးမားအားစမကနးလပငနးမားအားစမကနးလပငနးမားအားစမကနးလပငနးမားအား အေကာငအထညေဖာေဆာငမႈနငအေကာငအထညေဖာေဆာငမႈနငအေကာငအထညေဖာေဆာငမႈနငအေကာငအထညေဖာေဆာငမႈနင ပတသကေနသညပတသကေနသညပတသကေနသညပတသကေနသည ျမနမာနငင၏ဥပေဒမားျမနမာနငင၏ဥပေဒမားျမနမာနငင၏ဥပေဒမားျမနမာနငင၏ဥပေဒမား

ေျမယာဥပေဒမားေျမယာဥပေဒမားေျမယာဥပေဒမားေျမယာဥပေဒမား

၄၄။ ျမနမာနငငတြင ေျမယာအသးချခငးနငစပလဉး၍ တစေပါငးတစစညးတညးေသာ ဥပေဒမရေသာလညး ေျမယာအမးအစားအမးမးအတြက ဥပေဒမားစြာရသည။ နငငေတာအတြငးရေျမယာအားလးသည တညဆဥပေဒအရ နငငေတာ၏စမခနခြမႈ ေအာကတြငရေနျပး ေျမယာအသးခသမားအား ေျမစာရငးဦးစးဌာနမ လကမတမား ထတေပးပါသည။ (၁၈၉၄) ခနစေျမယာပငဆငမႈဥပေဒအရ သကေသခလကမတမားက ထတေပးသည။ အေၾကာငးေၾကာငးေၾကာင ပဂၢလကေျမယာကရယသညအခါ သမဟတ သစပင၊ စကပးထားသညသးနမားအစရသည ပဂၢလကပငဆငမႈမားသည နငငေတာစမကနး သမဟတ ပဂၢလစမကနးမားေၾကာင ဆးရႈးသညအခါ ေဈးကြကေပါကေဈးအတငး ေလာေၾကးေပးရမညျဖစသည။ ထခကနစနာသမားအေနျဖင တရားရးထ တငၾကားအမႈဖြငခြငကလညး ယငးအကဥပေဒက ေပးထားပါသည။

၄၅။ လယယာေျမဥပေဒသစက (၂ဝ၁၂) ခနစမတလအတြငးတြင ေရးဆြျပ႒ာနးချပး လယေျမပငရငမားအား မမတပငဆငေသာလယယာမားအားလး သမဟတ တစစတတစပငးက ေရာငးခ၊ ေပါငန၊ ငားရမး လလယပငခြင၊ အေမြဆကခပငခြင သမဟတ လႉဒါနးပငခြငမားေပးျခငး ထညသြငးေရးဆြထားသညကေတြရပါသည။ ထျပင ေျမနငေျမေပၚရ အေဆာကအဦးမား အတြကလညး တနဘးတြကခကျပးေလာေၾကးေငြ ေပးရမညဟလညးသတမတခပါသည။ (၂ဝ၁၂)မတလမာပင အတညျပခသည ေျမလြတ၊ ေျမရငးမား စမခနခြမႈဥပေဒအရ အသးမျပ ရေသးေသာ ေျမယာမားအတြက ဥပေဒသတမတခကမားျပ႒ာနးခသည။ ေျမလြတေျမရငးသးစြမႈ မဝါဒ (၂၀၁၅ ခနစ ေမလတြငအသစျပျပငေရးဆြမႈ) အား နငငေတာပငေျမအားစမခနခြအသးျပရန နင ေရးေဟာငးယဉေကးမႈနယေျမအား ကာကြယထနးသမးရန၊ သဘာဝပတဝနးကငနင သဘာဝသယဇာတရငးျမစမားအား ေစာငေရာကထနးသမးရန၊ ေျမယာပငဆငမႈအား အတညျပရနနင အစားအစာေဘးကငးလျခမႈရေစရန တအတြက ခမတျပဌာနးခသည။

တငးရငးသားလနညးစမားတငးရငးသားလနညးစမားတငးရငးသားလနညးစမားတငးရငးသားလနညးစမား

18

၄၆။ ၂ဝ၁၄ ခႏစအတြငးက ျပလပခသညျပညလးကၽြတသနးေခါငစာရငးအရ ျမနမာႏငင၏လဦးေရမာ ၅၁ ဒသမ ၄

သနးရသည။ လမးစအရ သးသန႔အခကအလကမား မထတျပနေသးသညအခနတြင ခန႔မနးထားသညမာ

လဦးေရအမားဆးသည ဗမာလမးစျဖစၿပး စစေပါငးလဦးေရ၏ သးပႏစပဝနးကငရကာ ကနတငးရငးသား

လမးစအမားအျပားမာ သးပတစပရသည။ လမားစဗမာမားမာ ျမနမာျပညအလယပငးႏင ျမစဝကၽြနးေပၚေဒသ

တ႔တြငအဓကေန ထငၾကၿပး ၎တ႔က တငးေဒသႀကးခနစချဖငခြျခားထားကာ ကနတငးရငးသားလမးစမားအား

နယစပေဒသတစေလာကရေတာငေပၚေဒသမားတြင အမားဆးေတြ႕ရသည။ ၎တ႔ေနထငရာ ေဒသမားက ကခင၊

ကယား၊ ကရင၊ ခငး၊ မြန၊ ရခင၊ ရမးဟ၍ ျပညနယခနစချဖင အၾကမးဖငးသတမတထားသည။

အဓကတငးရငးသားအပစႀကးမားတြင ရမး၊ ကရင၊ ရခင၊ ခငး၊ မြန၊ ကခငႏင ကယားတ႔ပါဝငၾကသည။ အဆပါ

“တငးရငးသားလမး” ရစမးက လမး ၁၃၅ ခအျဖစ ထပမခြျခားထားၿပး ၎တ႔အားလးမာ

ဘာသာစကားမသားစႀကးငါးချဖစသည တဗကတ ဘားမငး၊ မြန-ခမာ၊ တင-ကဒင၊ မႈန-မယနႏင မာလာယ-

ပလေနးရငး တ႔တြင တစခမဟတတစခ ပါဝငၾကသည။ တငးရငးသား လမး တစမးခငးစက

ထပခြသညမးႏြယစမားအတြကမ သးျခားလဦးေရကနးဂဏနးမရပါ။

၄၇။ ၂ဝဝ၈ ခႏစ ျပညေထာငစသမၼတ ျမနမာႏငငေတာ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒ အခနး (၁) ပဒမ ၂၂ တြင

ႏငငေတာအစးရသည ျမနမာႏငင၏ တငးရငးသားလမးမား၏ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊

ယဥေကးမႈႏငအႏပညာတ႔ ဖြ႕ၿဖးေရးႏငတးတကေရးတ႔အတြက အစြမးကနကညေထာကပမညဟ

ထညသြငးေရးဆြထားသည။ ယငးအရ

“ႏငငေတာသည ...

(က) တငးရငးသားမား၏ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ အႏပညာ၊ ယဥေကးမႈတ႔က ဖြ႕ၿဖးတးတကေစရန ကည

ေဆာငရြကမည။

(ခ) တငးရငးသားအခငးခငး စညးလးညညြတေရး၊ ခစၾကညေလးစားေရးႏင ႐ငးပငးကညေရးတ႔

တးတက ျဖစထြနးေစရန ကညေဆာငရြကမည။

(ဂ) တးတကဖြ႕ၿဖးမႈနညးပါးေနေသးသည တငးရငးသားမား၏ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ စးပြားေရး၊

လမးပနး ဆကသြယေရး စသညတ႔ပါဝငေသာ လမႈစးပြားဘဝျမငတငနငေရးအတြက ကည

ေဆာငရြကမည” ဟ ျပဌာနး ထားသည။

၄၈။ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒတြင ႏငင၏တငးရငးသားလမးမားတြငပါဝငေသာ လမးမားအား တနးတညမ

အခြငအေရး ေပးထားၿပး ၎တ႔၏ယဥေကးမႈႏင႐းရာ အစဥအလာမား ထနးသမးရန ရညရြယသည ဥပေဒႏင

စညးမဥး စညးကမးမား ပါဝငသည။ ယငးတ႔ထတြင ၁၉၉၁ ခႏစကျပ႒ာနးကာ တညေထာငခသည ျပညေထာငစ

တငးရငးသားလမးမားဖြ႕ၿဖးေရးတကသလလညးပါဝငသည။ ယငးမာ ခစၾကညရငးႏးေသာ ပတဝနးကငတြင

ေနထငရငး၊ တကသလ၌ပညာသငၾကားျခငးျဖင ျပညေထာငစ၏ တငးရငးသားလမးမား၏ ယဥေကးမႈ၊ ဓေလ

ထးစမားႏင ႐းရာအစဥအလာမားက ထနးသမးရနႏငနားလညရန၊ တငးရငးသားလမးမားအၾကား ျပညေထာငစ

စတဓာတ အားေကာငး ေစရနတ႔လညးပါဝငသည။ သ႔ရာတြင ႏငငေတာအသအမတျပ တငးရငးသား

လမးမားစာရငးကမ (၁၉၈၂) ခႏစ ေနာကပငး ျပငဆငေျပာငးလျခငးမရေသးပါ။

19

၄၉။ လြတလပေရး ရခနမစကာ တငးရငးသားတ႔၏ ကယပင အပခပခြင၊ ယဥေကးမႈအခြငအေရးမား ႏင

သဘာဝသယဇာတစမခန႔ခြလမႈ တ႔ေၾကာငအစးရႏင တငးရငးသား လကနကကငအပစမားအၾကား ပဋပကၡမား

အႀကမႀကမျဖစပြားခသည။ (၂ဝ၁၁)ခႏစတြငစတငခသည အစးရ၏ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥအရ

တငးရငးသားလကနကကငမားႏင အပစအခတရပစေရးစာခပမား သကတမးတးျခငး သ႔မဟတ

အၿပးသတလကမတထးျခငးမား ရခေသာလညး ကခငျပညနယ၊ ရမးျပညနယ(ေျမာကပငး)ေဒသ နင

ရခငျပညနယတ႔၏ ေဒသအခ႔တြင ပဋပကၡမားဆကလကျဖစပြားေနဆျဖစသည။ အစးရႏငတငးရငးသား

လကနကကငမားအၾကား ႏစဖကသေဘာတအပစအခတ ရပစေရး စာခပမားခပဆႏငခသညေနာကတြင

အခ႕ေသာ တငးရငးသား လနညးစမားအေနျဖင ၎တ႔နယေျမအတြငး ႏငငေရးႏင စးပြားေရးက႑မား၌

လပပငခြငမားရရခသည။ လမႈေရးႏငအျခားေသာ အမားျပညသဝနေဆာငမႈမားက အစးရမဟတေသာ

အဖြ႔အစညးမား၏အကအညျဖင တငးရငးသား အာဏာပငမားက ေဖာေဆာငခၿပး နယေျမေဒသအမားအျပား၌

ဆကလက ေဆာငရြကေနဆျဖစသည။ အထးသျဖင ရခငေဒသတြင ဘာသာေရး အေၾကာငးျပ၍ အၾကမးဖကမႈ

ျဖစစဥမားလညး ျဖစပြားခ႔သည။လကရအစးရလကထကတြင သတငးမဒယာလြတလပခြငဖြ႕ၿဖးတးတကလကရၿပး

တငးရငးသား ပါတမားႏင အသငးအဖြ႕မားမာ ႏငငေရးကတကကြစြာလပကငေနၾကသည။ လမႈအဖြ႕

အစညးမား၏လႈပရားမႈမားသညလညး ပမ အားေကာငးလာခ႔သည။

သဘာဝပတဝနးကငသဘာဝပတဝနးကငသဘာဝပတဝနးကငသဘာဝပတဝနးကင ကာကြယေစာငေရာကျခငးကာကြယေစာငေရာကျခငးကာကြယေစာငေရာကျခငးကာကြယေစာငေရာကျခငး

၅၀။ ျမနမာအစးရသည လကရတြင နငငေရး၊ စးပြားေရးႏင သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေရးတ႔က လႊမးျခေသာ ျပျပငေျပာငးလေရးအား အေကာငအထညေဖာလကရရာ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ဥပေဒႏင ဖြ႕စညးပ မေဘာငတ႔က ေခတႏငအညျပျပငေရးဆြ လပေဆာငလကရပါသည။ သ႔ေသာ စနေခၚမႈ မားစြာကနရေနပါေသးသည။ ျမနမာနငငရ သဘာဝပတဝနးကငထနး သမးေရးဆငရာမဝါဒမားႏင ဥပေဒမားမာ မားေသာအားျဖင က႑တစခအတြက ျဖစေနၿပး ဗဟျပျခငးမ က႑ေပါငးစပါဝငေသာ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ထနးသမးေရး လပေဆာငျခငးမားက နငင၏ စးပြားေရးနငလမႈေရးဖြၿဖးတးတကမႈမားအတြက တျဖညးျဖညးခငး ေျပာငးလရန လပေဆာငေနသည။ ျမနမာနငငသည သဘာဝပတဝနးကငထနး သမးေရးဆငရာမဝါဒမားက ေဒသတြငးနငငမားႏင သေဘာတညခကမားထားရထားသညနငငတစနငင ျဖစေသာလညး နငငတြငး သဘာဝပတဝနးကငထနး သမးေရးဆငရာမဝါဒမားသည ပမျပညစရနအတြက ျဖညစြကရနလအပေနေသးသည။

၅၁။ ဥပေဒႏင ဖြ႕စညးအပခပပဆငရာ ကြာဟမႈသည စမခန႔ခြေရးႏင လပထးလပနညးဖြ႕စညးပမား၊ ျပဌာနးခကမားအား အေကာငအထညေဖာမည လပနငစြမးႏင အရငးအျမစမား၏စြမးေဆာငရညေပၚ သကေရာကမႈရသည။ က႑အလက ဝနႀကးဌာနမားအၾကားႏင ျပညေထာငစႏင ျပညနယ/တငးေဒသႀကး အစးရမားအၾကား ပမေကာငးမြနသည ေပါငးစညးမႈလညး လအပသည။ သဘာဝပတဝနးကငထနး သမးေရးဆငရာ ဥပေဒေရးဆြမႈႏင အေကာငအထညေဖာနငစြမး မရျခငးတ႔ေၾကာင ေဂဟေဗဒဆငရာမားကဆငးမႈျဖစေပၚလာသညဟ ျမနမာ အရပဘက လမႈအဖြ႕အစညးအခ႕က ေထာကျပၾကသည။

၅၂။ ျမနမာနငင၏သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈေရးဆငရာဥပေဒတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ထနးသမးေစာငေရာကေရးဥပေဒ(၂၀၁၂)၊ သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေရးဥပေဒ (၂၀၁၄)၊ သဘာဝပတဝနးကငအား ထခကမႈအားဆနးစစေသာလပငနးစဥစစေဆးခန႔မနးျခငး လပငနးစဥမားႏင လမးညႊနခက မားပါဝငသည။ (၂၀၁၂) ခႏစသဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေစာငေရာကေရးဥပေဒ သည မလျမနမာနငင ပတဝနးကငထနးသမးေရးနငသစေတာေရးရာဝနႀကးဌာန (MOECAF)လကရ သဘာဝသယဇာတမား ႏင

20

သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေရး ဝနႀကးဌာန၊ သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေစာငေရာကေရး မဝါဒမားအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမႈ၊ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အရညအေသြးစခနစညႊနးမားလမးညႊနေဖာျပေပးမႈ၊ ဥပါဒအႏရာယျဖစေစနငေသာ စြန႔ပစ ပစၥညးမား၊ စြန႔ပစပစၥညးမားအား စမခန႔ခြမႈ၊ သဘာဝပတဝနးကငညစညမးမႈအား ထနးခပေရးႏင သဘာဝပတဝနးကငအားဆနးစစအကျဖတမႈစနစတ႔အတြက ျပဌာနးထားသည။ ၂၀၁၂ ခနစသဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ထနးသမးေရး ဥပေဒတြင ယဥေကးမႈသဘာဝအရငးအျမစမားကာကြယထနးသမးရနအတြကလညး ထညသြငးေရးဆြထားသည။ (EIA) စညးမဥးစညးကမးမားႏင လပထးလပနညးမားအား (၂၀၁၅) ခႏစ ဒဇငဘာလ (၂၉) ရကေန႔တြင အတညျပျပဌာနးခသည။ (EIA) သည တစစတတစပငးပစႏင သဘာဝပတဝနးကငအား ဆနးစစမႈတြင လအပေသာေဆာငရြကခကအတငးအတာ လပထးလပနညး၊ (EA) ၏ေကနပမႈ အတငးအတာ၊ လပငနးစဥအားျပနလနဆနးစစျခငးႏင အတညျပေပးျခငး၊ ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငး စသညတ႔ ျဖစၾကသည။ ေဆာငရြကခကမားအား ေဖာျပသညစာရငး (ေနာကဆကတြ - ၁, ဝနႀကးဌာနဆငရာ အေၾကာငးၾကားစာအမတ ၆၁၆/ ၂၀၁၅ - EIA လပထးလပနညးမား)အား ဤ ESMF ၏ ေနာကဆကတြ - ၁၂ တြင ေဖာျပထားပါသည။ လထဗဟျပစမကနးမအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကလကရေသာ အေသးစား စမကနးလပငနးခြမားတြင လအပပါက အဆပါ IEE ႏင EIAဆငရာ ထတျပနခကမားက ထညသြငးစဥးစားရမည။သဘာဝပတဝနးကငအား ထနးသမးေစာငေရာကေရးအတြက သြယဝက ခမတထားေသာ ဥပေဒစညးမဥးမား - (၁၉၉၂ - သစေတာဥပေဒ)၊ နငငတကာဥပေဒမားႏင ျမနမာနငငအေနျဖင သေဘာတလကခထားေသာ ဥပေဒမား ရပါသည။

၅၃။ ျမနမာအမးသားသစေတာမဝါဒ (၁၉၉၅) သည ဦးစားေပးနယပယ ေျခာကခက အဓက အာ႐စကထားသည။ အဆပါ နယပယမားမာ

(၁) ေရ၊ ေျမ၊ ေတာရငးတရစၧာနႏင သဘာဝအပငမားက ထနးသမးကာကြယျခငး၊

(၂) လကရႏင အနာဂတအတြက သစေတာအရငးအျမစမားက ကာကြယထနးသမးျခငးျဖင ေရရည တညတ႔ခငျမေစရန၊

(၃) ေလာငစာ၊ ေနရာထငခငး၊ အစားအေသာကႏင အနားယအပနးေျဖျခငးစသည ျပညသလထ၏ အေျခခလ အပခကမားျဖညဆညးေပးျခငး၊

(၄) သစေတာသယဇာတမား၏ စးပြားေရးအကးျဖစထြနးနငေခက လမႈေရးႏင သဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေရးတ႔ မထခကေစေသာအျပအမမားျဖင ထေရာကစြာအသးခရန၊

(၅) သစေတာမား စမအပခပျခငးႏင ဇဝမးစ၊မးကြထနးသမးကာကြယေရးတြင ျပညသလထပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကလာေစျခငးႏင

(၆) နငင၏ အကးစးပြားႏင လမႈစးပြားဖြၿဖးတးတကမႈတ႔တြင သစေတာမား၏ အေရးႀကးေသာ အခနးက႑က အမားျပညသအား အသပညာေပးျခငးတ႔ျဖစသည။

အဆပါမဝါဒက အေကာငအထညေဖာရာ၌ အေရးႀကးေသာအခကအလကမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငသည။ သစေတာဥပေဒ (၁၉၉၂)၊ သစေတာစညးမဥးမား (၁၉၉၅)၊ေတာရငးတရစၧာနႏင သဘာဝအပငမားကာကြယေရးႏင သဘာဝနယေျမမားအား ထနးသမးေရးဥပေဒ (၁၉၉၄)၊ ရပရြာကထနးသမးေသာ သစေတာဧရယာ ဆငရာ ညႊနၾကားခကမား (၁၉၉၅)၊ နငငပငသစေတာမား စမခန႔ခြေရး အစအစဥ (၁၉၉၅)၊ သစေတာမား ေရရည တညတ႔ေရးစမခန႔ခြမႈဆငရာ စသတမတခကမားႏင လမးညႊနခကမား(၁၉၉၉)၊ခရငသစေတာမား

21

စမခန႔ခြေရးအစအစဥ၏ ပစႏငညႊနၾကားခကမား (၁၉၉၆)၊ သစထတလပျခငးအတြက နငငေတာအဆင လကနာရမညကငဝတမား၊ သဘာဝပတဝနးကငဥပေဒ၏ နငငေတာအဆင မေဘာငႏင နငငေတာအဆင ပငမအစအစဥတ႔ ျဖစသည။ အခ႕ေသာ စညးမဥးမားက လကရတြင ျပနလညစစစေနဆျဖစသည။

၅၄။ နငငအႏရ ဥယာဥပနးၿခမားႏင ထနးသမးနယေျမအတြငး ဇဝမ းစမးကြစာရငးေကာကယမႈသည လကရရရထားေသာ အခကအလကမားမာ နညးပါးသည။ အခ႕ေသာ ထနးသမးနယေျမမားတြင လအငအား၊ နညးပညာႏင ေငြေၾကးအငအားမလေလာကေသာလညး (ဥပေဒအရ) အေကာငအထညေဖာရနလအပသည လပငနးေဆာငတာမားပါဝငေသာအပခပမႈ အစအမမား ရသည။ထနးသမး နယေျမမားတြင လမားကးေကာဝငေရာကမႈမာ ၾကေတြ႔ေနၾက ပမနျဖစေနၿပး ယငးက ထနးခပသတမတရန ၾကားဝငေစစပမႈမားလအပသည။ သ႔ေသာ တစနငငလးအတငးအတာျဖင ထတျပနထားေသာ တကသည ကာကြယထနးသမးျခငးအဆငမာမ မရေသးေပ။

၅၅။ ေတာရငးတရစၧာနႏင သဘာဝအပငမားကာကြယေရးႏင သဘာဝနယေျမမားအား ထနးသမးေရးဥပေဒ (၁၉၉၄)တြင ရားပါးၿပး မးသနးလနးပါးျဖစေနသည ပနးမနမးစတမားက ဥပေဒအရ ကာကြယသည ျပ႒ာနးခကလညး ပါဝငသည။ ယငးမာ CITIES (Convention on International Trade inEndangered Species of Wild Fauna and Flora) က ေဖာထတသတ မတထားသည မးစတမားစာရငးႏင ကကညသည အျမတမးကာကြယရမညစာရငးႏင ယာယကာကြယရမညစာရငးမားက ေခတႏငအည ျပျပငေနရနလအပသည။ ကာကြယထနးသမးထား သည ငါးမးစတမားအတြက ျပ႒ာနးခကလညး မရေပ။

ယဥေကးမႈအေမြအႏစမားယဥေကးမႈအေမြအႏစမားယဥေကးမႈအေမြအႏစမားယဥေကးမႈအေမြအႏစမား

၅၆။ သာသနာေရးနငယဥေကးမႈဝနႀကးဌာနတြင ရပဝတပငးဆငရာယဥေကးမႈအရငးအျမစမားအတြက လပေဆာငရန အခြငအာဏာ အျပညအဝရသည။ သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေစာငေရာကေရးဥပေဒအရ “ သဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေစာငေရာကေရးအတြက ႏးႏြယလကရေသာ အျခားဝနႀကးဌာန မားႏင ပးေပါငးၿပး ေရးေဟာငးအေမြအနစတညရရာ ေဆာကလပေရးလပငနးခြငမား ၊ ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာေနရာမားသ႔ မၾကာမၾကာၾကညရႈစစေဆးျခငး၊ တညဆဥပေဒမားျဖငအည ကာကြယေစာငေရာကျခငး” တ႔ျပလပရမည။ ျမနမာနငငအတြငးရ ယဥေကးမႈအေမြအႏစမားအားထနးသမးရနအတြက ခမတျပဌာနးထားေသာ အဓက ဥပေဒနငစညးမဥးစညးကမးမားမာ ေအာကတြငေဖာျပထားသည။

ေရးေဟာငးယဥေကးမႈနယေျမမားအား ကာကြယေစာငေရာကထနးသမးသည ဥပေဒ (၁၉၉၈)က (၂၀၀၉)ခႏစတြင ျပငဆငေရးဆြခသည။ အဆပါဥပေဒေအာကတြင ဥပေဒျဖင ထနးသမးေစာငေရာကရမည ယဥေကးမႈအေမြအႏစဆငရာ အရငးအျမစမားက သတမတျပဌာနးေပးထားသည။ ထဥပေဒသည ေရးေဟာငးအထမးအမတအ ေဆာကအအမား၊ ေရးေဟာငးအထနးအမတနယေျမ၊ေရးေဟာငးသာသနကနယေျမ၊ ေရးေဟာငးအထနးအမတအေဆာကအအတညရရာဇန၊ ေရးေဟာငးအထမးအမတဇန၊ အထးကာကြယထနးသမးရမည ဇနႏင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစေဒသမားအား သတမတေပးထားပါသည။

ယဥေကးမႈဝနႀကးဌာနအေနျဖင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈနယေျမတြင အေဆာကအဦးမား ေဆာကလပျခငး၊ အသစထပမတးခ႔ျခငးမားအတြက ျပဌာနးထားေသာဥပေဒနငအညေဆာကလပရနခြငျပထားပါသည။ ေရးေဟာငးသမငးဝငနယေျမႏင ေအာကေမဖြယ အထမးအမတအျဖစ သတမတထားေသာနယေျမမားတြင ရေသာ အေဆာကအဦးမားအား ျပျပငျခငး၊ တးခ႕ေဆာကလပျခငးမား ေဆာငရြကရနအတြက ယဥေကးမႈဝနႀကးဌာန၏ ခြငျပခက၊ အတညျပခကလအပသည။ အလားတပင အထးကာကြယထနးသမးထားသည နယေျမမားတြင ေဆာကလပေရးလပငနးမား ျပလပရနအတြက ယဥေကးမႈဝနႀကးဌာန၏ အတညျပခက၊

22

ခြငျပခကေတာငးခရနလအပပါသည။ “(၁၈၈၆)ခႏစ တြငတညရခေသာ” ဆသည ေရးေဟာငးအေမြအႏစသတမတခကအား “လြနခေသာနစေပါငး ၁၀၀ မတငခငကတညးက တညရခေသာ အေဆာကအအမားကေရးေဟာငးအေမြအနစအျဖစ သတမတခကအား” (၂၀၁၁) ခႏစဥပေဒတြင ျပငဆင ေရးဆြခသည။

- (၁၉၉၈) ခႏစဥပေဒအမန႔ (၂၀၁၄) ယခလကရနင သတမတရနအစအစဥရေသာ အေမြအႏစဇနမားအတြငး၌ ဖြၿဖးေရးလပငနးမားေဆာငရြကမႈအားထနးခပရနႏင လကခေဆာငရြကနငရနအတြက “ေရးေဟာငးအေမြအႏစနယေျမမားအား ကာကြယျခငးႏငထနးသမးေစာငေရာကျခငး ဥပေဒ” အေပၚတြငမတညကာ အသစျပျပင ေရးဆြထားသည ဥပေဒစညးမဥးမားအား ပပးေပးရန ေနာကထပစညးမဥးစဥးကမးမားအား အေသးစတ ခမတျပဌာနးခသည။ အေမြအႏစဇနမား၏ ဖြၿဖးမႈလပငနးမားအား ထနးခပရနအတြက အသစခမတထားေသာ စညးမဥးစညးကမးမားအား အမန႔ေၾကညာစာအမတ ၂/၂၀၁၄ ႏင ၃/၂၀၁၄ (အခပပ - ၁၂) အားအစားထး လကနာရမည။ “ေရးေဟာငးအေမြအႏစ နယေျမမားအား ကာကြယျခငးႏငထနးသမးေစာငေရာကျခငး ဥပေဒ” အရ ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာဇန (MZ) နင ေရးေဟာငးနယေျမတညရရာဇန ကေရးေဟာငးအေမြအနစ တညရရာဇန(AZ) ဟသတမတျပး ကာကြယထနးသမးထားေသာဇန (PZ) က “ေရးေဟာငးအေမြအႏစ နယေျမမားအား ကာကြယျခငးႏငထနးသမးေစာငေရာကျခငး ဥပေဒ” ၏ အပဒ(၃၀-ခ) က ရညညႊနး၍ ၾကားခဇနဟသတမတသည။

“ရပဝတပငးဆငရာယဥေကးမႈအရငးအျမစ ကာကြယျခငးႏငထနးသမးေစာငေရာကျခငး ဥပေဒ” တြင အျခားေသာ ဥပေဒမားလညးပါဝငသည။

- “ေရးေဟာငးအေဆာကအအဆငရာကာကြယထနးသမးေစာငေရာကျခငးဥပေဒ (ျပညသ႔လႊတေတာ ဥပေဒအမတ - (၅၁/၂၀၁၅)၊ ၂၀၁၅ ခႏစ ၊ ၾသဂတလ ၂၆ ရက ႏင ေရးေဟာငးအေဆာကအအကာကြယ ထနးသမးျခငးဆငရာ စညးမဥးစညးကမးဥပေဒ အမန႔ေၾကညာစာအမတ - (၁၅/၂၀၁၆)၊ ၂၀၁၆ ခႏစ၊ ေမလ ၃၁ ရက။ အဆပါဥပေဒတ႔သည သာသနာေရးနငယဥေကးမႈဝနႀကးဌာနအတြငးရ ေရးေဟာငးအေဆာကအအမား ကာကြယျခငး၊ ထနးသမးေစာငေရာကျခငး ျပနလညေပးအပျခငးႏင အဆပါေပးအပမႈမားအတြက တနဖးသငျပနလညရယျခငးတ႔၏ လပငနးတာဝနမားပါရေသာ ေရးေဟာငးအေဆာကအအဆငရာ ဥပေဒက ျပဌာနးထားသည။ ေရးေဟာငးသေတသနလပငနးက ရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမားႏငအည သတမတထားေသာ ေရးေဟာငး အေဆာကအအအားေတြ႕ရခပါက ယဥေကးမႈဝနႀကးဌာန၏ ခြငျပခက/ ညႊနၾကားခကမားအတငးလကနာေဆာငရြက ရမညျဖစၿပး မလကနာပါက အျပစဒဏကခရမညျဖစသည။

- “ေရးေဟာငးပစၥညးဆငရာ ဥပေဒ၏ကာကြယထနးသမးေစာငေရာကျခငးဥပေဒ (ျပညသ႔လႊတေတာဥပေဒအမတ ၄၃/၂၀၁၅၊ ၂၀၁၅ ခႏစ၊ဇလင ၂၂ ရကေန႔ ႏင ေရးေဟာငးပစၥညးမားကာကြယထနးသမးေစာငေရာကမႈဆငရာ စညးမဥးစညးကမးမား (အမန႔ေၾကျငာစာအမတ - ၁၄/၂၀၁၆)၊ ၂၀၁၆ ခႏစ၊ ေမ ၃၁ရကေန႔။ အဆပါဥပေဒတ႔သည သာသနာေရးႏငယဥေကးမႈဝနႀကးဌာနအတြငးရ ေရးေဟာငးပစၥညးမား ကာကြယျခငး၊ ထနးသမးေစာငေရာကျခငး ျပနလညေပးအပျခငးႏင အဆပါေပးအပမႈမားအတြက တနဖးသငျပနလညရယျခငးတ႔၏ လပငနးတာဝနမားပါရေသာ ေရးေဟာငးပစၥညးမားဆငရာ ဥပေဒက ျပဌာနးထားသည။ ေရးေဟာငးသေတသနလပငနးက ရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမားႏငအည သတမတထားေသာ ေရးေဟာငးပစၥညးမားအား ေတြ႕ရခပါက ယဥေကးမႈဝနႀကးဌာန၏ ခြငျပခက/ ညႊနၾကားခကမားအတငး လကနာေဆာငရြကရမညျဖစၿပး မလကနာပါက အျပစဒဏကခရမညျဖစသည။

ျပညနယႏငတငးေဒသႀကးမားအလကျပညနယႏငတငးေဒသႀကးမားအလကျပညနယႏငတငးေဒသႀကးမားအလကျပညနယႏငတငးေဒသႀကးမားအလက ျပဌာနးထားေသာျပဌာနးထားေသာျပဌာနးထားေသာျပဌာနးထားေသာ ဥပေဒ၊ဥပေဒ၊ဥပေဒ၊ဥပေဒ၊ စညးမဥးစညးကမးမားစညးမဥးစညးကမးမားစညးမဥးစညးကမးမားစညးမဥးစညးကမးမား

23

“ေညာငဦးၿမ႕နယေကာငစ၏ေဒသဆငရာ ဥပေဒပဒမအမတ - ၁/၉၄ (၁၉၉၄)

ေရးေဟာငးအေမြအႏစဇန၊ ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာဇနႏင ကာကြယထနးသမးထားေသာဇန ၃ ဇနသည ပဂေရးေဟာငးယဥေကးမႈ အေမြအႏစနယေျမတြင အကးဝငၿပး အဆပါဥပေဒအား (၁၉၉၄) ခႏစတြင ျပဌာနးခသည။ အဆပါဥပေဒတြင ပဂေဒသရ ေရးေဟာငးအေမြအႏစဇနမားရ ဇန (၃) ဇနအတြက လကနာရမည စညးမဥးစညးကမးမားလညး ပါဝငသည။ (၁၉၉၄) ခႏစတြငျပဌာနးခေသာ ဥပေဒအား ထပမျဖညစြကၿပး (၂၀၁၄) ခႏစ၊ ၾသဂတလတြင အသစျပျပငေရးဆြခသည။ (၁၉၉၄) ခႏစတြငျပဌာနးခေသာ ဥပေဒအစား (၂၀၁၄) ခႏစၾသဂတလတြငျပဌာနးခေသာဥပေဒအား လကနာကငသးရနျဖစသည။

စမခန႔ခြမႈအစအစဥစမခန႔ခြမႈအစအစဥစမခန႔ခြမႈအစအစဥစမခန႔ခြမႈအစအစဥ ---- ထနးသမးကာကြယျခငးအေျခအေနႏငထနးသမးကာကြယျခငးအေျခအေနႏငထနးသမးကာကြယျခငးအေျခအေနႏငထနးသမးကာကြယျခငးအေျခအေနႏင ဇနဇနဇနဇနသတမတျခငးသတမတျခငးသတမတျခငးသတမတျခငး ((((၂၀၁၃၂၀၁၃၂၀၁၃၂၀၁၃))))

အဆပါစညးမဥးစညးကမးမားက (၂၀၁၃) ခႏစတြင ေရးေဟာငးအေဆာကအအဆငရာဇန တစခတညးအတြကသာ အသးျပရန သတမတျပဌာနးခသည။ အထကတြငေဖာျပထားေသာ (၁၉၉၄) ခႏစတြင ျပဌာနးခေသာ စညးမဥးစညးကမးမားအား အေျခခ၍ (၂၀၁၄) ခႏစ အမန႔ေၾကျငာစာက ျပငဆငေရးဆြခသည။

၅၇။ နငငတကာဆငရာသေဘာတညခကပဋညာဥ - ျမနမာနငငသည ေအာကပါနငငတကာသေဘာတညခက ပဋညာဥမားအား လကမတေရးထး သေဘာတထားသည။

(၁) လကနကကင ပဋပကၡျဖစပြားေနသညအခါတြင ယဥေကးမႈအေမြအႏစမားအား မထခကေစရန ထနးသမးကာကြယမည ပဋညာဥ

(၂) (၁၉၅၆) ခႏစပဋညာဥစာခပႏင (၁၉၇၂) ခႏစ ကမၻာယဥေကးမႈအေမြအႏစမားႏင ေရးေဟာငးသဘာဝ အေမြအႏစမားအား ကာကြယထနးသမးရန ပဋညာဥ

(၃) ယဥေကးမႈအေမြအႏစမား၏ ပငဆငမႈအား နငငရပျခားသ႔တငပ႔ျခငး/ တငသြငးျခငးျဖင ေျပာငးလမႈအား တားျမစပတပငမညဟေသာ (၁၉၇၀) ခႏစ ပဋညာဥ

(၄) အတအကမေဖာျပနငေသာ/ ႐ပဝတကသ႔ လကေတြ႕မျပသနငေသာ ေရးေဟာငးယဥေကးမႈ အေမြအႏစမားအား ထနးသမးကာကြယေစာငေရာကရမည (၂၀၀၃) ခႏစ ပဋညာဥ

(စ ) ကမၻာဘဏမခမတထားသညကမၻာဘဏမခမတထားသညကမၻာဘဏမခမတထားသညကမၻာဘဏမခမတထားသည စမကနးလပငနးစမကနးလပငနးစမကနးလပငနးစမကနးလပငနး အေကာငအထညအေကာငအထညအေကာငအထညအေကာငအထည ေဖာေဆာငေရးေဖာေဆာငေရးေဖာေဆာငေရးေဖာေဆာငေရး မဝါဒမားမဝါဒမားမဝါဒမားမဝါဒမား

လထဗဟျပစမကနးသည သဘာဝပတဝနးကင ဆနးစစေလလာျခငး (မဝါဒအမတ ၄.ဝ၁)၊ သဘာဝဇာတေျမမား (မဝါဒအမတ ၄.ဝ၄)၊ တငးရငးသား မးႏြယစမား (မဝါဒအမတ ၄.၁ဝ)၊ အတငး အကပျပနလညေနရာခထားေရး (မဝါဒအမတ ၄.၁၂) ႏင အျပညျပညဆငရာေရေၾကာငးႏင သကဆငေသာစမကနးမား (မဝါဒအမတ ၇.၅၀) အစရသည ကမၻာဘဏ၏ လပငနး အေကာငအထညေဖာေရးမဝါဒမားက စတငအသးျပခပါသည။ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈအကးသကေရာကမႈမားက ဆနးစစေစာငၾကညအကျဖတျခငးမားသည လပငနးေခါငးစဥခြ (၁) အရ စမကနးလပငနးမားအတြက လထသ႔တကရကေထာကပေငြျဖင ေဆာငရြကမည လပငနးခြ မားႏငသာသကဆငသည။ ျဖညစြကရနပေငြအတြကလညး ယခမဝါဒမားကသာ အသးျပသြားပါမည။

24

ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈအရငးအျမစမား မဝါဒအမတ (၄.၁၁) က စမကနးျပနလညအေကာငအထညေဖာေဆာငရနအတြက ESMF အား ျပနလညေရးဆြထားျခငးျဖစသည။ စမကနးလပငနးစဥမားအားလးသည မဝါဒအမတ (၄.၀၁) ႏင အပငး (၁) ေအာကရ စမကနးလပငနးခြမားအတြက ကမာၻ႔ဘဏ၏ အကာကြယေပးမႈဆငရာ မဝါဒမား၊ သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာ စမခန႔ခြမႈအစအစဥႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမား)ႏင အပငး(၄) ေအာကရ ပတသမးျခငးႏငႏးေႏာတငပငျခငးတ႔ ပါဝငေသာ အေျခခအေဆာကအအ တညေဆာကေရးလပငနးတငးအတြက အထကပါအခကတ႔အား လကနာရမည။

၅၈။ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....ဝ၁ဝ၁ဝ၁ဝ၁ ---- သဘာဝပတဝနးကငဆနးစစေလလာျခငး။သဘာဝပတဝနးကငဆနးစစေလလာျခငး။သဘာဝပတဝနးကငဆနးစစေလလာျခငး။သဘာဝပတဝနးကငဆနးစစေလလာျခငး။ ဤမဝါဒသည ကမၻာဘဏမေထာကပရနအအဆျပထားေသာရငးႏးျမႇပႏမႈမားအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ထခကမႈမရေသာ၊ ေရရညတညတမႈရေစရနအတြက သဘာဝပတဝနးကင ဆနးစစေလလာမႈ ျပလပရန သတမတျပ႒ာနးခကျဖစသည။ ဆနးစစေလလာမႈ၏ အတမအနကႏင အမးအစားမာ အဆျပလပငနးစဥမား၏ သေဘာသဘာဝ၊ ပမာဏ၊ ျဖစတနစြမးေသာ သဘာဝပတဝနးကင ထခကနငမႈမားအေပၚမတညသည။ သဘာဝပတဝနးကင ဆနးစစေလလာျခငးလပငနးစဥတြင သဘာဝပတဝနးကင (ေလ၊ ေရႏငေျမ)၊ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး၊ လမႈက႑မား (အတငးအကပ ျပနလညေနရာခထားျခငး၊ တငးရငးသားလမးမား၊ ယဥေကးမႈအေမြအႏစမား) ႏင နယစပျဖတေကာႏင ကမၻာလးဆငရာ သဘာဝပတဝနးကင အေျခအေနမားက ထညသြငး စဥးစား ေဆာငရြကသည။ အဆပါစမကနးသည မဝါဒအမတ ၄.ဝ၁ ႏငအည ေခါငးစဥ (ခ) ႏငကကညမႈရသည။ စမကနးလပငနးခြမားက အေကာငအထည ေဖာစဥကာလအတြငး ေကးရြာလထကယတငက ေဖာထတသတမတမညျဖစရာ သဘာဝပတဝနးကင ဆနးစစေလလာမႈသည ယခ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) တြငျပထားသည နညးလမးမားအား လကနာမညျဖစသည။

၅၉။ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....ဝ၄ဝ၄ဝ၄ဝ၄ ---- သဘာဝဇာတေျမမား။သဘာဝဇာတေျမမား။သဘာဝဇာတေျမမား။သဘာဝဇာတေျမမား။ ဤမဝါဒက စမကနးလပငနးမားေၾကာင သဘာဝဇာတေျမေပၚတြင ျဖစႏငေခရေသာ ဆးကးမားအားေလာခႏငရန ထညသြငးေရးဆြထားသည။ ဥပမာအားျဖင ႀကးဝငးသစေတာမား သ႔မဟတ ကာကြယထားေသာနယေျမမားအတြငး လမးသစေဖာကလပျခငး စသညတ႔ေၾကာင ျဖစသည။ အဆပါလပငနးမားမာအေသးစားဟ ေမၽာလငရကာ လထဗဟျပစမကနး လပငနးစစစစသာျဖစၿပး ရရလာမညအကးသကေရာကမႈမာ ကငတြယေျဖရငးနငသည အေနအထားတြငရေသာလညး (ႀကးဝငးသစေတာ သ႔မဟတ နငငပငသစေတာဇနဟ အဆျပထားသည နယေျမမားအပါအဝင) မညသညၾကားဝငမႈမးကမအေရးႀကးေသာ သဘာဝ ဇာတေျမမားႏင အျခားဇာတေျမမား ေလာနညးသြားျခငးဟေသာ ရလဒမးမရရေစရန ႀကတငကာကြယျခငးနညးလမးတစခအေနျဖင ဤမဝါဒကစတငအသးျပချခငးျဖစသည။ ျဖစလာနငေခရသညစမကနးအကးသကေရာကမႈမားအား အေသးစတစစေဆးျခငးႏင မဝါဒ (၄.ဝ၄) ျဖင အကာအကြယေပးထားေသာ ကစၥရပမားအား စမကနးအေကာငအထညေဖာရာတြင မညသ႔ကငတြယေျဖရငးမညဟေသာနညးလမးမားက သဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မေဘာငက ျပ႒ာနးေပးမညျဖစသည။

၆၀။ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....၁၁၁၁၁၁၁၁ ရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈအရငးအျမစမားယဥေကးမႈအရငးအျမစမားယဥေကးမႈအရငးအျမစမားယဥေကးမႈအရငးအျမစမား ။။။။ စမကနးတတယႏစတြင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစနယေျမအျဖစ တရားဝငမတတမးတင ထားေသာ ေညာငဦးၿမ႕နယ (မႏေလးတငး)၊ စမကနးစတတႏစတြင ႏြားထးႀကးၿမ႕နယ (မႏေလးတငး)၊ စမကနးစတတႏစတြင ရနကနတငးေကာကတနးၿမ႕နယ တ႔သညစမကနးၿမ႕နယမားအျဖစ တတယႏစ စမကနးစကဝနး ႏင စတတႏစစမကနးစကဝနး တြင ပါဝငလာေသာေၾကာင ၿမ႕နယေကးလကဦးစးဌာနမ စမကနးအငဂငနယာမားႏင TF မားသည ျပညနယႏငတငး NCDDP စမကနး႐းအဖြ႕မား၏ နညးပညာပပးမႈႏင နညးပညာဆငရာ စမကနးဒဇငးပစမား ေရးဆြျပငဆငရမညျဖစသည။ အဆပါၿမ႕နယမားအတြငးရအခ႕ေသာေကးရြာမားသည ေရးေဟာငး ယဥေကးမႈအေမြအႏစ နယေျမမား၏အနးအနား/ နယေျမထတြင ပါဝငေနပါသည။

25

ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစနယေျမတြင စမကနးလပငနးမားေဆာငရြကရာ၌ကမၻာဘဏမ ခမတထားသည မဝါဒ အမတ - ၄.၁၁ အား လကနာရနညႊနၾကားထားပါသည။ စမကနးလပငနးခြမား ေဆာငရြကျခငးေၾကာင ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈအရငးအျမစမားအေပၚ သကေရာကမႈမားက ကန႔သတထားရရန၊ လပငနးခြင တညေနရာသတမတျခငးႏင စမခန႔ခြမႈတ႔ျဖစၿပး (၁) လထမ အဆျပထားေသာ စမကနးလပငနးခြငယမားက ပပးေပးရန ႏင (၂)NCDDP သည ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈအရငးအျမစမားအား ထခကပကစးေစသည စမကနးလပငနးမားအား ေဆာငရြကခြငျပမထားေပ။ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈအရငးအျမစမား၏ ထခကပကစးေစမႈအား ေရာငရားျခငး၊ စစစအကျဖတ/ တငးတာသတမတျခငးအား ESMF တြင ေဖာျပထားပါသည။ ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမားအား ထခကေစမႈသည နငငတကာသေဘာတညခက ပဋညာဥႏင အရ သးသပရပါမည။

၆၁။ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....၁ဝ၁ဝ၁ဝ၁ဝ ((((တငးရငးသားလမးမားတငးရငးသားလမးမားတငးရငးသားလမးမားတငးရငးသားလမးမား)))) စမကနး အေကာငအထညေဖာေသာ ေနရာမားတြငေဒသခတငးရငးသားမားရေနမညဟေမၽာလငခသညအတြက ဤမဝါဒက မလစမကနးႏင ျဖညစြကရနပေငြ (AF)အတြက ထညသြငးခမတခသည။ ယခမဝါဒသည အတလနငငေခးေငြ၊ JSDF ေခးေငြ၊ DFID ရနပေငြ ပါဝငေသာ အျခားေသာအေထာကအပမားအတြကလညး အကးဝငေစမညျဖစၿပး အျခားေငြေၾကးအေထာကအပေအာကရ တးခ႕ထားေသာ နယေျမမားတြငလညး တငးရငးသားလမးစမားလညး ပါဝငမညျဖစသည။ သ႔ရာတြင ၿမ႕နယမားတြင အကးဝငမည ၿမ႕နယစာရငးအတအကကမ အေကာငအထည ေဖာခနကမ အျခားေငြေၾကးအေထာကအပမားႏငအတ ဆးျဖတမညျဖစသည။ စမကနးအေကာငအထညေဖာမည ေကးရြာအားလးတြင အားလးပါဝငေသာ လမႈဆနးစစေလလာမႈမားက ဆကလကျပလပမညျဖစသည။ လထ၏ကည ေထာကပမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ ရရေစရနအတြက လမးစငယမားအပါအဝင ရပရြာလထႏင ႀကတငအသေပးေသာ၊ လြတလပေသာအႀကေပးေဆြးေႏြးမႈမားက ေဆာငရြကသြားမညျဖစၿပး လထစညး႐းေရးမႉးမားကလညး ကညပပးေပးရမည။ ေဒသခတငးရငးသား လမးစငယမား အပါအဝင လထပါဝငေသာလမႈဆနးစစ ေလလာခကမားအတြက အဓကစညးမဥးမား၊ လပငနးစဥမား၊ လပထးလပနညးမားက စမကနး အေကာငအထညေဖာေရးလကစြတြင ေဖာျပသြားပါမည။

၆၂။ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....၁၂၁၂၁၂၁၂ ((((အတငးအကပအတငးအကပအတငးအကပအတငးအကပ ျပနလညေနရာခထားမႈျပနလညေနရာခထားမႈျပနလညေနရာခထားမႈျပနလညေနရာခထားမႈ)))) စမကနး လပငနးခြအမားစသည အေသးစားေကးလကအေျခခအေဆာကအအမား ျပနလညထေထာငျခငး၊ အဆငျမႇငတငျခငးႏင ေဆာကလပျခငး သ႔မဟတ အေသးစား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးလပငနးမားအတြက ေထာကပေပးမညျဖစၿပး ပဂၢလကပငေျမယာမားရယရျခငး သ႔မဟတပဂၢလကပငဆငမႈမားဆးရႈးျခငးတ႔ျဖစေပၚရန ျဖစနငေျခမရပါ။ သ႔ရာတြငစမကနး လပငနးခြမားမာလထ၏ ေတာငးဆမႈေပၚအေျခခသညစနစျဖင အေကာငအထညေဖာရသျဖင ေျမယာရယျခငးသ႔မဟတ ပဂၢလကပင ပစၥညးမားဆးရႈးျခငးတ႔ အနညးအကဥးျဖစနငေျခရပါသည။ ထ႔ေၾကာငလညး မဝါဒအမတ (၄.၁၂) ကမလစမကနးမာကသ႔ စတငကငသးျခငးျဖစသည။ အမေထာငစမားအား ေနရာေျပာငးေရြ႕ရနလအပသည စမကနးလပငနးခြမားက ခြငမျပဘ လထရငးႏး ျမႇပႏမႈမားအတြက အကးမဝငေသာ လပငနးမားစာရငးတြင ထညသြငးထားသည။ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထည ေဖာေဆာငရြကရာတြင ေျမယာႏငဆကႏြယေသာ အကးသကေရာကမႈမားက အနညးဆးျဖစေစမည ရႈေထာငမဆနးစစရမညျဖစည။ ေျမယာသမးဆညးျခငး သ႔မဟတ ပဂၢလကပငဆငမႈမားဆးရႈးျခငးမားမလႊမေရာငသာၾကေတြ႕ရမညဆပါက စမကနးပစႏင တညေနရာမားက ခနညႇျခငးအပါအဝင သကသာေစမညနညးလမးမားက ရာေဖြအသးျပရမည ျဖစသည။ ပဂၢလကေျမယာႏင ပငဆငမႈမား အနညးငယဆးရႈးျခငး မလြမေရာငသာ ေပၚေပါကခပါက အကးသကေရာကမႈမားက သကဆငသမားကဆႏၵအေလာကလႉဒါနးျခငးနညးလမးျဖငသာ ေျဖရငးမညျဖစသည။ ထသ႔ ျဖစနငေခမရပါက ျပနလညေနရာခထားေရးအစအစဥ (RAP) က သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈဆနးစစေလလာေရးမေဘာငပါမဝါဒမား၊ လပငနးစဥ မားႏငအည ထခကေသာအမေထာငစမားအား

26

ေျပာငးေရြ႕သညကာလတနဖးအတငး ျပနလညေပးေလာရန ေဖာထတခမတသြားရမည။ ဤစမကနး၏ သကေရာကမႈမား သသာသညျဖစရပမားတြငမ (RAP) က အျပညအဝအေကာငအထညေဖာရမည။

၆၃။ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ---- ၇၇၇၇....၅၀၅၀၅၀၅၀ ((((အျပညျအျပညျအျပညျအျပညျပညဆငရာေရေၾကာငးႏငပညဆငရာေရေၾကာငးႏငပညဆငရာေရေၾကာငးႏငပညဆငရာေရေၾကာငးႏင သကဆငေသာစမကနးမားသကဆငေသာစမကနးမားသကဆငေသာစမကနးမားသကဆငေသာစမကနးမား) ) ) ) ---- ဧရာဝတျမစ ဟမဝႏာေတာငၾကားမ ျမစဖားခစးဆငးလာေသာ “အျပညျပညဆငရာေရေၾကာငး” ႏင သကဆငေသာ ျမစျဖစသည။ ျမနမာနငငအတြငး ေျမာကမေတာငသ႔စးဆငးလကရၿပး ေတာငဘကရ ဘဂလားပငလယေအာအတြငးသ႔ ျမစလကတက (၉)ခ ခြျဖာၿပး စးဆငးဝငေရာကသြားပါသည။ အဓကျမစလကတကႀကးႏစချဖစသည “ေမခ” ႏင “ေမလခ” ျမစႏစသြယသည တ႐တျပညမ ျမစဖားခစးဆငးပါသည။ မလချမစလကတကအျဖစ အႏၵယႏငင တြငစတင၍ ျမစဖားခလာခသည။ ျမစႏစႁမႊာေပါငးဆၿပး ျမနမာနငငအတြငးျဖတသနးစးဆငး ကာ ျမစေၾကာငးတစခလး၏ ၉၉%သည ျမနမာနငငအတြငးတြင တညရပါၿပး ၁% ထကနညးေသာ ပမာဏသာ ျမနမာျပညျပညပတြငတညရပါသည။NCDDP အေနျဖင “အျပညျပညဆငရာေရေၾကာငး” ႏငသကဆငေသာ စမကနးမားအား ခြငျပမထားပါ။ ျမစေရအားသြယယသးစြျခငး၊ ဆည/ ေရကာတာငယမားတညေဆာကျခငး၊ ေရအားလၽပစစထတယျခငးစသည ဧရာဝတျမစ၏ နဂေနႏင ေရစးေရလာအား ထခကေစမည စမကနးလပငနးမားအားခြငမျပပါ။ အလားတပင ေမခ ႏင ေမလခ ျမစမားႏငပတသကသည စမကနးမားအားလညး ခြငျပမထားပါ။

၆၄။ NCDDP သည ဧရာဝတျမစႏင ပတသကေသာစမကနးမားအားကန႔သတထားေသာလညး ေဒသချပညသမားအေနျဖင လအပပါက ခငးတြငးျမစ၊ မးျမစ၊ ေခာငးမႀကးေခာငး၊ ျမစငယျမစ၊ မနးေခာငးႏင နဝငးေခာငးတ႔မေရအား နဂေနမထခကေစဘ စနစတကသးစြရန ခြငျပထားပါသည။ ႏငငအတြငးရေကးလကေန ျပညသတ႔၏ ေရလအပခကျမငမားမႈအရ ေရေပးေဝမႈဆငရာ စမကနးအစအစဥအသစမားရေသာလညး လကရ အစအစဥမားျဖစသည ျပနလညထေထာငေရးႏင ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး လပငနးမားက အေျခခေသာ ေရေပးေဝေရး စမကနးလပငနးမားက ဥးစားေပး၍ ရနပေငြေထာကပေပးမညျဖစသည။

ဆ။ အကာအကြယအစအမမားအေကာငအထညေဖာမႈအေတြ႕အၾကႏငအကာအကြယအစအမမားအေကာငအထညေဖာမႈအေတြ႕အၾကႏငအကာအကြယအစအမမားအေကာငအထညေဖာမႈအေတြ႕အၾကႏငအကာအကြယအစအမမားအေကာငအထညေဖာမႈအေတြ႕အၾကႏင ရရသငခနးစာမားရရသငခနးစာမားရရသငခနးစာမားရရသငခနးစာမား

၆၅။။ (၂ဝ၁၃) ခႏစ ဇနနဝါရလတြင လထဗဟျပစမကနး စတငအသကဝငလာခနမစကာ စမကနး အေကာငအထညေဖာေရးလကစြက ESSAF တြင ပစခထားသည လမႈေရးႏင သဘာဝပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈဆငရာမဝါဒမားႏင အေျခခမမားက အသးျပျခငးဆငရာအခကအလကအေသးစတက ေဖာျပနငရနအတြကေရးဆြခသည။ (၂၀၁၄) ခႏစ ၾသဂတလ၊ (၂၀၁၅) ခႏစ ၾသဂတလ၊ (၂၀၁၆) ခႏစ စကတငဘာလတြင ျပညေထာငစအဆင စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကၾကသမား အားလးပါဝငသည သးသပစစေဆးပြမရလဒအရ (၂၀၁၆) ခႏစ ဒဇငဘာလတြင စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငမႈမရရလာသည အေတြ႕အၾကႏငသငခနးစာမားအား ေရးသားထားပါသည။ ဤက႑တြင မလ NCDDP ႏင AF တ႔အား အသစျပျပငေရးဆြပါသည။

သဘာဝပသဘာဝပသဘာဝပသဘာဝပတဝနးကငဆငရာအကျဖတဆနးစစမႈတဝနးကငဆငရာအကျဖတဆနးစစမႈတဝနးကငဆငရာအကျဖတဆနးစစမႈတဝနးကငဆငရာအကျဖတဆနးစစမႈ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....၀၁၀၁၀၁၀၁

၆၆။ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မေဘာင (ESMF)ႏင သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာကငဝတမား (ECoPs) တ႔သည စမကနးလပငနးခြမားတြင ဆးကးသကေရာကမႈမားအား

27

ေလာခရန အသးျပသည ပငမသဘာဝပတဝနးကင အကာအကြယေပးမႈႏငဆငသည စာရြကစာတမးမား ျဖစသည။ ထ႔ျပငအေသးစားအေျခခအေဆာကအအမားအတြကေကးလကေဒသဖြ႔ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနကအသးျပသည ဒဇငး စသတမတခက မားႏင ဒဇငးကငဝတမားကလညး စမကနးလပငနးခြမားအတြက အသးျပခသည။

၆၇။ ESMF အား ေအာကပါတ႔ထပမျဖညစြကထားပါသည။

၆၈။ ရပရြာလထရငးႏးျမႇပႏျခငး အတြက အကးမဝငသညစာရငးထသ႔ ေနာကထပသးခကထညသြငးခရာ ယငးတ႔မာ (၁) ဆညအသစမားေဆာကလပျခငး သ႔မဟတ ရၿပးသားဆညမားအား တညေဆာကမႈပစ (သ႔) လပငနးလညပတသညပစျပျပငေျပာငးလျခငးအား ေငြေၾကးေထာကပျခငး (၂)အေရးပါေသာမညသညစားကကေျမမားအတြငး၌မဆ၊ လကရရငးစြ သ႔မဟတ အဆျပထနးသမးေရး ဧရယာအတြငး၌မဆ လမးေဖာကလပျခငး သ႔မဟတ ျပနလညတညေဆာကျခငး၊ (၃)အေရးပါသညစားကကေျမမား၊ အထးသစေတာထနးသမးေရးေျမ၊ ထနးသမးေရးဧရယာမား သ႔မဟတ ထနးသမးေရးအတြက အဆျပထားသည ဧရယာမားအတြငးရ အေဆာကအအမားေဆာကလပျခငး သ႔မဟတ ရရငးစြအေဆာကအအမားက တးခ႕ျခငးတ႔ျဖစသည။ ရပရြာလထရငးႏးျမႇပႏျခငးအတြက အကးမဝငသညစာရငးအရလညး စမကနးတြင အႏရာယရပစၥညးမားႏင ပစၥညးကရယာမားမသးစြရဟ သတမတထားသည။ ယငးတ႔တြင သႀကးတပလႊမား၊ ပးသတေဆးမား၊ ေပါငးသတေဆး၊ ေကာကဂြမး (ေကာကဂြမးပါဝငသညပစၥညးမားအပါအဝင) သ႔မဟတ ယဥေကးမႈရငးျမစႏင ဆငသညအရာဝတမား (အမးသားအဆင သမငးဝင၊ သ႔မဟတ ဘာသာေရးပစၥညးမား) အပါအဝင သဘာဝပတဝနးကငႏင အသကေမြးဝမးေကာငးမႈမားက ထခကေစနငသည အျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမား ပါဝငသည။ အဆပါအခကမားက ထငရားေပၚလြငသည ပစအသစမားက ေနာကဆကတြမားတြင ေဖာျပထားသည။ ထ႔ျပင စမကနးလပငနးခြ စစေဆးေရးပစ (ေနာကဆကတြ-၉)တြင စမကနးလပငနးခြတစခစေၾကာင သဘာဝ ပတဝနးကငထခကမႈမားက ေဖာျပႏငမည အပငးတစခကလညး ထညသြငးထားသည။

၆၉။ NCDDP မ (၂၀၁၄) ခႏစ ၾသဂတလတြငျပလပေသာ နညးပညာဆငရာစစေဆးမႈ မ ေတြ႕ရခကမာ စမကနးလပငနးခြအားလး၏ (၉၀%) သည (ESSAF) စႏႈနးႏင / (ECoP) စခနစညႊနးမားႏင ျပညစသညကေတြ႕ရသည။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ထခကေစမႈ နညးပါးေစေရးအတြက စမကနးလပငနးခြမားအား အကဥးခးအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရာတြင (EMPs) ေရးဆြရနမလအပပါ။ စမကနးလပငနးခြ (၃) ခသာ စခနစညႊနးႏင “မျပညမ” ၊ (ESSAF) ႏငမကကည ဟသတမတခခရသည။ အဆပါလပငနးခြမားက ျပနလညျပငဆငၿပးျဖစသည။ (၂၀၁၆) ခႏစ မတလတြင ျပလပခသည နညးပညာဆငရာစစေဆးမႈအရ စမကနးလပငနးခြမား၏ (၉၆%)သည သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စႏႈနးမားက စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမ၊ ေဆာငရြကဆႏင ေဆာငရြကၿပးစးခနမားတြင ေကာငးမြနမနကနေအာငျမငစြာ ေဆာငရြကခေၾကာငးေတြ႕ရသည။ စမကနးလပငနးခြမား ေဆာငရြကရာလပငနးခြငမားတြင (ECoPs) ႏငအကာအကြယပစမားအား ၉၆% ႏင ၉၉% အသးသး ျဖညစြကထားရသည။ နညးပညာဆငရာစစေဆးမႈ၏ ေတြ႔ရခကမားအရ စမကနးလပငနးခြအမားစတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ဆးကးသကေရာကမႈ အနညးငယသာရသညက ေတြ႔ရရေသာေၾကာင EMP ေရးဆြရန မလအပေပ။

၇၀။ လပငနးစကဝနးသစမစမ ေကးလကေဒသဖြၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာန၏ နငငျခားသား နညးပညာအတငပငခႏင ျပညေထာငစအဆင ေကးလက/ဥးစး အငဂငနယာတ႔သည ျပညေထာငစအဆငႏင ၿမ႕နယအဆင ေကးလကဦးစးအငဂငနယာမား၊ အေျခခအေဆာကအအ လကေထာကနညးပညာမး ႏင နညးပညာ စညးရးေရးမးမား အား (၁)အကာအကြယမဝါဒမား (၂) နညးပညာေလလာသငယမႈ (နညးပညာစစေဆးမႈ၊ ေကးရြာအတြငး တညေဆာကမႈ/အမနးခငးနငငမားမ ဒဇငးတ႔အေပၚေလလာမႈမား၊ လထသငတနးမား)ႏင (၃)

28

ျပငဆငတညးျဖတထားသညအေကာငအထညေဖာေရးလကစြတ႔ႏင ပတသကၿပး အကာအကြယဆငရာ သငတနးမား ဖြငလစသငၾကားေပးခသည။

သစေတာေရးရာသစေတာေရးရာသစေတာေရးရာသစေတာေရးရာ မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....၃၆၃၆၃၆၃၆

၇၁။ စမကနးအေနျဖင ေအာကပါစမကနးလပငနးမားက အကးဝငသညျဖစေစ၊ အကးမဝငသညျဖစေစဟ ရနပေငြေထာကပလမမညမဟတပါ။ (က) သစေတာမား၏ ရငသနႀကးထြားေရးႏင အရညအေသြးက ထခကေစေသာ၊ (ခ) လထ၏အခြငအေရးမား၊ လမႈဖလေရးႏငသစေတာမား၊ အျပနအလနေသာ လညးေကာငး၊ သစေတာမားအေပၚေသာလညးေကာငး မခေနရမႈကထခကေစေသာ၊ ႏင(ဂ) အမားပငျဖစေစ၊ ပဂၢလကပငျဖစေစ၊ ရပရြာပငျဖစေစ သဘာဝသစေတာမား သ႔မဟတ စကခငး မားအား စမခန႔ခြျခငး၊ ကာကြယေစာငေရာကျခငးႏင အသးချခငးတ႔တြင အေျပာငးအလမား ျဖစေပၚေစရန ဦးတညေသာလပငနးမား။ စမကနးလပငနးခြမားအားလးအား အထကပါအခကမားအတငး စစေဆးလမမညျဖစသည။

မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....၁၁၁၁၁၁၁၁ ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမားေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမားေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမားေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမား

၇၂။ ဤမဝါဒသည မလစမကနးႏင AF တ႔တြင မပါဝငခပါ။ တတယႏစႏင စတတႏစစမကနး စကဝနးတ႔တြင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈ အေမြအႏစနယေျမဟ တရားဝင သတမတထားသည မႏေလးတငးအတြငးရ ေညာငဦးၿမ႕နယ (တတယႏစ)၊ ႏြားထးႀကးၿမ႕နယ (စတတႏစ)၊ ရနကနတငးအတြငးရ ေကာကတနးၿမ႕နယ (စတတႏစ) တ႔အား စမကနးၿမ႕နယမားအျဖစ ေရြးခယခၿပးေနာက သတမတချခငးျဖစပါသည။

၇၃။ ေညာငဦးၿမ႕နယ၏ စမကနးပထမႏစစကဝနးတြင စမကနးလပငနးခြမားအား ဘ႑ာေရးႏစ ၂၀၁၅-၁၆ ခႏစ အေတာအတြငးတြင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရန ျပငဆငထားခသည။ ေညာငဦးၿမ႕နယအတြငးရ ေကးရြာ (၁၆) ရြာသည ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစနယေျမတြင ပါဝငေနသည။ (၃) ရြာသည ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာဇန(MZ)၊ (၆) ရြာသည ေရးေဟာငးအေမြအႏစတညရရာဇန (AZ) (ေကးရြာတစရြာသည MZ ႏင AZ ႏစမးလးတြငတညရသည)၊ (၉) ရြာသည ကာကြယထနးသမးထားေသာဇန (PZ) တြင တညရသည။ (ေကးရြာတစရြာသည AZ ႏင PZ ႏစမးလးတြငတညရသည)။ အဆပါေကးရြာမား၏အမညစာရငးတ႔အား ေနာကဆကတြ (၁၁) ၏ ဇယား (က– ၁၁.၂) တြင ေဖာျပထားသည။ ထေကးရြာမားတြင စမကနး လမးညႊနခကမားႏငအည အငယစားျပျပငတညေဆာကေရးစမကနးခြ (၂၀) ခအား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကခသည။ စမကနးလပငနးခြမားအား ႀကတငျပငဆငျခငးႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကေနစဥ ကာလအတြငးတြင ေကးလကဦးစးဌာန အေနျဖင ပဂရ ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသားျပတကဥးစးဌာနတ႔ႏင PCR ႏင သကဆငသည သတမတျပဌာနးထားေသာ ဥပေဒမား၊ စညးမဥးစညးကမးမားႏင စမကနးအေကာငအထညေဖာမည လပငနးစဥတ႔အား အနးကပ ေဆြးေႏြးညႏႈငးတငပငခသည။ စမကနးလပငနးခြအား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကေနစဥကာလအတြငးတြင CF, TF ႏင သကဆငရာ ေကးလက/ဥးစး အရာရတ႔အား လကနာကငသးရန စညးကမးမားႏင ESMF မ လမးညႊနခကမားအား သငတနးေပး၍ ေဆာငရြကေစခသည။ ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသားျပတကဥးစးဌာနမ တာဝနရသမားအား အဆပါသငတနးသ႔ ေရးေဟာငးအေမြအႏစဆငရာမားႏင လအပေသာ စညးမဥးစညးကမးမားအတြက သငတနးပ႔ခေပးရန ဖတၾကားခသည။ စမကနးလပငနးခြမားအားလးအတြက PCR ႏင EMP ျပငဆငမႈမားပါဝငေသာ အကာအကြယဆငရာ စစေဆးမႈ နညးလမးမားကလညး ပ႔ခေပးခသည။ လမးညႊနခကႏငအည ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသားျပတကဥးစးဌာနမ ခြငျပခကအမန႔စာ ရယရမည။ ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသားျပတကဥးစးဌာနမ တာဝနရသမားႏငအတ DRD မ

29

အေျခခအေဆာကအအအဖြ႔တ႔ပးေပါငး၍ စမကနးအေကာငအထညေဖာရာ အလပခြငသ႔ မေဆာငရြကမ၊ ေဆာငရြကေနစဥႏင ေဆာငရြကအၿပးတ႔တြင ေလလာနငရန ဖတၾကားခသည။ ထတာဝနရသမားႏင ပးေပါငးၿပး ေကးရြာ(၁၀) ရြာရ စမကနးလပငနးခြမားအား စစေဆးခသည။ NCDDP အေနျဖင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈ အေမြအႏစဇနမားတြင စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာရာတြင ထခကဆးရႈးမႈ၊ ပကစးမႈ မရေအာင ေဆာငရြကနငခပါသည။

၇၄။ ယခအသစျပျပငေရးဆြလကသည ESMF သည ယခငေဖာျပထားသည နညးနာမားအေပၚတြင မတညၿပး ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမားအား ထခကပကစးဆးရႈးမႈမား မျဖစေပၚေစေရးအတြက အကာအကြယမား၊ ထခက/ ပကစးမႈအားအကျဖတစစေဆးျခငး၊ ထခကပကစးဆးရႈးမႈမား တငးတာျခငး၊ ေလာခႏငမညနညးလမးမား အားျပငဆငျခငး ႏင ေစာငၾကညစစေဆးမႈအား ျပငဆငျခငး စသညတ႔အား ထညသြငးေရးဆြထားသည။ စမကနးလပငနးခြမားအား တကေသာစမခန႔ခြမႈအစအစဥျဖင စနစတကျပငဆင ျခငးအားျဖင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမားအား စမခန႔ခြမႈအစအစဥက ထပမျဖညစြက ထားပါသည။ ယခ ျပျပငျဖညသြငးေရးဆြထားသည ESMF အား ကာကြယထနးသမးထားေသာ ေရးေဟာငးယဥေကးမႈ အေမြအႏစ နယေျမ (သ႔မဟတ) PCR အတြငးရ စမကနးလပငနးခြငမားအား အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရာ စတတႏစစမကနးစကဝနးႏင ေနာကပငးတြင အသးျပမညျဖစသည။

၇၅။ ႏြားထးႀကးၿမ႕နယႏငေကာကတနးၿမ႕နယတ႔တြင (၂၀၁၇) ခႏစ၌ စတတႏစစမကနး စကဝနးအား စတငမညျဖစသည။ ႏြားထးႀကးၿမ႕နယသည မႏေလးတငးအတြငးတြင တညရၿပး (ဘရားႀကးေကးရြာအနးတြင တညရသည “ဝတး” ၿမ႕ေဟာငးျဖစသည။) ထၿမ႕ေဟာငးနယေျမအတြငးတြင မညသညေကးရြာမ မရေသာလညး အဆပါ ၿမ႕ေဟာငးအနးအနားတြင စမကနးေဆာငရြကသည ရြာ (၅) ရြာသည အနးအနားတြငတညရသည။ (ေနာကဆကတြ - ၁၀) ပ ၁၀.၂ တြငၾကညပါ။ ရနကနတငးေဒသႀကး အတြငး၊ ေကာကတနးၿမ႕နယအတြငးရ ကကပါဒၾကးဆေတာရငေစတေတာ(ပါဒႀကးစၿပေကးရြာ)သည ေရးေဟာငးသာသနက အထမးအမတနယေျမျဖစသည။ ထနယေျမအတြငးတြင ေကးရြာမရပါ။

၇၆။ ေနာကထပတးခ႕အေကာငအထညေဖာမည စမကနးၿမ႕နယမားတြင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈ အရငးအျမစမားအားမထခက မပကစးေရးက ထညသြငးစဥးစားရမညျဖစသည။

တငးရငးသားလမးမားတငးရငးသားလမးမားတငးရငးသားလမးမားတငးရငးသားလမးမား မဝါမဝါမဝါမဝါဒအမတဒအမတဒအမတဒအမတ ၄၄၄၄....၁ဝ၁ဝ၁ဝ၁ဝ

၇၇။ မလစမကနးအရ စမကနးလပငနးခြမား အစအစဥေရးဆြျခငးႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငရာတြင လအနညးစတငးရငးသားမားႏင တငပငေဆြးေႏြးၿပး ယငးတ႔ကယတငပါဝင ေဆာငရြကႏငမညအခြငအေရးရရေစမညအျပင မလလားအပေသာ အကးသကေရာကမႈမားက လညး ေျဖရငးၿပးျဖစေစမည လပေဆာငပအဆငဆငမားျဖင သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မေဘာငက အသငျပငဆငထားသည။လမးစမား ပးေပါငးပါဝငမႈ ေလလာျခငး အပါအဝင အားလးပါဝငေသာ လမႈဆနးစစေလလာမႈ (SA) တစရပက ေကးရြာစမကနးေရးဆြျခငး လပငနးစဥမား ၏ အစတအပငးတစခအျဖစ ေဆာငရြကခပါသည။ တတယႏစစကဝနး (၂၀၁၅-၂၀၁၆) တြင စမကနးျမ႔နယ (၂၇) ခ ခနမနးေျခ တငးရငးသားလမးခြအပစ (၅၀)ေကာအနက (၃၂%)သည တငးရငးသားလမးစမားမ အကးခစားခြငရခသည။

30

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((၄၄၄၄) ) ) ) စမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနး((((၃၃၃၃))))၊၊၊၊ ((((၂၇၂၇၂၇၂၇) ) ) ) ၿမ႕နယအတြငးၿမ႕နယအတြငးၿမ႕နယအတြငးၿမ႕နယအတြငး တငးရငးသားလမးစမားတငးရငးသားလမးစမားတငးရငးသားလမးစမားတငးရငးသားလမးစမား ပါဝငမႈပါဝငမႈပါဝငမႈပါဝငမႈ ရာႏႈနးျပဇယားရာႏႈနးျပဇယားရာႏႈနးျပဇယားရာႏႈနးျပဇယား

တငးရငးသားလမးစ ပါဝငသညရာခငႏႈနး ကရင (ကရင) ၃၀% မြန ၁၁% ရခင (အာရကန) ၁၀% ခငး ၈% ရမး ၇% ပေလာင ၆% ခမး (ခငး၊ ခမး) ၅% စေကာ (ကရင၊ စေကာ) ၃% ကယမး (ကရင၊ ပေဒါင) ၃% ကယား (ကရငန) ၃% ကဒး (ကဒ) ၁% Bre (ကေယာ၊ ကေယာ) *** ျပငဆငရန ၁% Shu (ပးကရင) **** ျပငဆငရန ၁% ကနနး ၁% ပအ႔ (ေတာငသ) ၁% အရ ၁% အျခား(ဒငး၊ ရငဒး၊ ၿမ၊ ဝါကင၊ မနႏ၊ မနေနာ၊မယမး၊ မာယာ၊ ရမးဒးအခါ၊ အး-ပ၊ ယငးေဘာ၊ မကနး၊ ထားဝယ၊ Kaungso၊ ေလးၿမ႕၊ လဆး၊ ခမ၊ အငးသား၊ Matu၊ ဒငးနက၊ မြနကရင၊ ခမ၊ Awa၊ ဘြ႕ကရင၊ ကခင၊ Anu၊ ဆလ၊ e၊ Ka-yu၊ ရမးႀကး၊ Panun၊ Rongtu၊ လရး၊ ကရငျဖ၊ Anun၊ Ngron၊ Kebar၊ ေယာ

၈%

၇၈။ လမႈဆနးစစေလလာမႈ၏ ရလဒမားအရ လနညးစတငးရငးသားမားသည လထဗဟျပစမကနး NCDDP တြင ပါဝငေဆာငရြကၾကသလ ယငးမလညး အကးေကးဇးမား ရရသညက ေတြ႕ရသည။ လမးစစာရငး ေကာကယျခငးက ေဆာငရြကရာတြင ေကးရြာအမေထာငစ အားလးနးပါး၏ ပးေပါငးပါဝငမႈ ရခၿပး လနညးစ တငးရငးသားမား အေပၚ မညသညခြျခားဆကဆမႈမးရသညဟ၍ မၾကားခရပါ။

၇၉။ အေကာငအထညေဖာေရးလကစြမရငးအႏစခပက ရမးဘာသာစကားသ႔ျပနဆခၿပး စမကနးပစတာ မားႏင အေကာငအထညေဖာေရးလကစြတ႔ကလညး ပေလာင၊ အခါႏင ခငးဘာသာမားသ႔ ျပနဆခပါသည။ စမကနးလပေဆာငမညၿမ႕နယအတြငး တငးရငးသား လမးစေနထငသညအျပင အမားအျပားမာ ကယပငစာအေရးအသားမရသျဖင စမကနးဆငရာ ဘာသာျပနဆမႈအားလးမာ အခကအခ အေတာရခပါသည။ ထ႔ျပငအစးရေကာငးမား၌ျမနမာဘာသာျဖငသာ သငၾကားသျဖင တငးရငးသားအေတာမားမားမာ ၎တ႔ေနထငရာေဒသမာပငလၽင တငးရငးသားစာက ၎တ႔ကယတငမေရးတတၾကဘ ကယပငစာေရးတတ ဖတတတသမားသည ျမနမာစာကသာေရးတတၾကေၾကာငးကေတြ႕ရသည။ စမကနးဆငရာ စာရြကစာတမးမားက တငးရငးသားဘာသာ မားသ႔ မနကနစြာ ျပနဆေရးမာလညး အခကအခရခသည။ အေၾကာငးမာ တငးရငးသားစကား

31

အေတာမားမားတြင စမကနးစာရြကစာတမးမားပါ အေတြးအေခၚအယအဆအသစ၊ အသးအႏႈနး အသစမားက ျခငမေအာင ေဖာျပမည ေဝါဟာရ မရ၍ ျဖစသည။

၈၀။ စမကနးလပငနးမားႏငပတသကေသာ စာရြကစာတမးမားက ဘာသာျပနရာတြင ၾကေတြ႕ ရေသာ အခကအခမားက ေျဖရငးရနအတြက ဆကသြယေရး မဟာဗဟာ၏ အစတအပငး အေနျဖင တငးရငးသား ဘာသာစကားမားဆငရာ အႀကမားရယျခငး၊ ေဖာထတရငးလငးျခငးမားႏင ပကသက၍ ေကးလကေဒသဖြၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာနက လမးညႊနခကမားေရးဆြလၽကရသည။ ၿမ႕နယတြငးေနထငသည တငးရငးသား လမးစမား၏ ဘာသာစကားမား၊ အသးျပေနသည ေဒသႏရဘာသာစကားႏင သကဆငရာၿမ႕နယမား၏ လကေထာကနညးပညာမးႏင အကာအကြယဆငရာ ေဆြးေႏြးညႏႈငးမႈ အစညးအေဝးတြင ပါဝငေဆြးေႏြးသမား၏ အၾကေပးေဆြးေႏြးခကမားက အေျခခ၍ ဘာသာျပနဆရန ျဖစနင ေသာ (ဝါ) သငေလၽာေသာ ဘာသာစကားမားသ႔ ျပနဆရမည အေရးႀကး စာရြကစာတမးမား စာရငးက လမးညႊနခကမားတြငထညသြငးထားသည။ ဘာသာျပနဆမည အဓက စာရြကစာတမး မားတြင ယခ ESMF ပါဝငမညျဖစၿပး အတညျပ ၿပးေသာ ေကးရြာအပစ ဖြၿဖးေရးအစအမမား အျပင ဆႏၵအေလာကလႉဒါနးေၾကာငးပစႏငအတ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအစဥ (RAP) အကဥး၊ သ႔မဟတ (RAP) ျပလပရနလအပသညေနရာမားတြင (RAP) အျပညအစတ႔ကလညး ထညသြငးနငသည။ ယငးစာရငးမားက အဓကပါဝငပတသကသမားႏင တငပငေဆြးေႏြးၿပးမ ေရးသားျပစရန သေဘာတည ၿပးျဖစသည။ ေကးလက/ဦးစးဌာနသည ျဖညစြကရနပေငြအတြက အကာအကြယေပးေရးအစညးအေဝးမားတြင တကေရာကလာသမား၏ ေဝဖနအႀကျပခကမားကရယခၿပး အႀကျပခကမားရယရနအတြက လမးညႊနခကမၾကမးက လညး သကဆငသမားထ မၽေဝခသည။

၈၁။ တငးရငးသားမားထမ အကးခစားမညသမား/ ထခကမႈရမညသမား အေနျဖင စမကနး ျပလပရသည အေၾကာငးရငးႏင သဘာဝပတဝနးကငမထခကေအာင၊ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမားတြင ပါဝငသမားက အေလးေပးေျပာၾကားခၾကသည လမႈဘဝမား မထခကေအာင လပရမည ခဥးကပမႈမား စသညတ႔က နားလညေရးအတြကလညး ဆကလကၿပး အေလးထားမညျဖစသည။ မလလထ ဗဟျပစမကနးမရသည အေတြ႕အၾကအရ အထအခကနညးပါးေရး စညးမဥးမား အေၾကာငး အပါအဝင စမကနး၏ခဥးကပလပေဆာငမႈမားႏင ပတသကၿပး လနညးစ တငးရငးသားမားအား မကျမငအကပစၥညးမားသးၿပး ႏႈတျဖငရငးလငးတငျပျခငးက အဓပၸာယ အရဆးႏင လကေတြ႕ အကဆးနညးလမးျဖစသညဟ ေတြ႕ရရသည။ လထစညး႐းေရးမႉး မားႏင လကေထာကနညးပညာမႉးမား ထတြင သကဆငရာ ၿမ႕နယရေဒသသးဘာသာစကားအား ေျပာဆနငသမားက ထညသြငးခသည။ ယငးမ စမကနးေၾကာင အကးခစားမညသမားႏင ထခကနစနာမညသမားပါ ယခထခကမႈ ကာကြယေရးစညးမဥးမားက နားလညမႈရေအာင လပေဆာငရာ၌ အသးတညေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ေရ႕ဆကေဆာငရြကရာတြင အဓကဘာသာစကား အားလးျဖင မကျမငအကပစၥညးမား ပမျပလပရန၊ သ႔မသာ တငးရငးသားမားအေနျဖင စမကနးပါ အကာအကြယေပးေရးစညးမဥးမားက နားလညနငေစရန ဆကလကအားထတသြားမညျဖစပါသည။ လျခေရးဆငရာ အႀကဉာဏရယျခငး ေဆြးေႏြးပြမားတြင တကေရာက လာသမားက အဆပါ နညးလမးက သေဘာတၾကပါသည။

သေဘာဆႏၵမေတာငးခဘသေဘာဆႏၵမေတာငးခဘသေဘာဆႏၵမေတာငးခဘသေဘာဆႏၵမေတာငးခဘ ျပနလညေနရာခထားမႈျပနလညေနရာခထားမႈျပနလညေနရာခထားမႈျပနလညေနရာခထားမႈ ((((မဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတမဝါဒအမတ ၄၄၄၄....၁၂၁၂၁၂၁၂) ) ) )

၈၂။ ၿမ႕နယမား၏ ပထမစကဝနး ကာလတြင တမငတကာ ေျမယာသမးယရန (ပငဆငမႈမား ပကစးဆးရႈးေစရန) လအပေသာ မညသည စမကနးလပငနးခြမဆ တားျမစခကပါဝငေသာ ကမၻာဘဏ၏ လပငနးဆငရာလပေဆာငနညး

32

အဆင (၄.၁၂) ႏငကကညေသာ စညးမဥးစညးကမးမားက သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မေဘာငက ေထာကပေပးသည။

၈၃။ ေအာကပါဇယားတြင ျမငရသညအတငး စမကနးပထမစကဝနးအတြငး ေျမယာႏင ပငဆငမႈမား သေဘာဆႏၵမပါဘ သမးယမႈမားေပၚေပါကချခငးမရခေပ။ အခ႕စမကနးလပငနးခြမားတြင အေသးစားေျမယာ လႊေျပာငးရယမႈမားလအပပါက ေစတနာအေလာက ေျမယာလဒါနးမႈပစျဖင ေဆာငရြကရမည။ နညးပညာ စစေဆးျခငး (ၾသဂတလ ၂ဝ၁၄) ႏင လမႈစစေဆးျခငးမား ( ၂၀၁၆ ခႏစ ေမလႏင ၂၀၁၇ ခႏစ ေဖေဖာဝါရလအတြငး) အရ ထခကခစားခရသည အမေထာငစအားလးတ႔သည အားလးကေၾကညကစြာ သရနားလညၿပးမ ၎တ႔သေဘာထားဆႏၵျဖငသာ ၎တ႔ပငေျမႀကး/ပငဆငမႈတ႔က လႉဒါနးချခငးျဖစၿပး ေကာမးၿမ႕နယမလြ၍ ယငးအတြကမေကနပမႈ တစစတစရာျဖစေပၚချခငးမရခပါ။ ျခၾကညရလၽင သေဘာတညမႈျဖငလႉဒါနးမႈ ပစစာရြကမားက မနမနကနကနျပငဆငေရးဆြခၿပး ထခကချပညသမားက လကမတထးခၾကပါသည။ သ႔ရာတြင အခ႕ေသာေဒသျဖစရပမား၌ (ပငဆငမႈမားက သေဘာတညမႈျဖင လႉဒါနးခေသာလညး) လႉဒါနးရန သေဘာတေၾကာငးပစမား ေရာ သေဘာမတေၾကာငးပစ စာရြကမားကပါ ျပငဆငခရပါသည။ လကေထာကနညးပညာ မႉးမားႏင လထစညး႐းေရးမႉးမားအား အကာအကြယဆငရာႏင ဆကစပ၍ သငတနးမားပ႔ခခပါသည။ စမကနးလပငနးခြမားႏငဆကစပေနသည အကာအကြယလပငနး ဆငရာအရစြန႔လပရနငေျခမားက ေလၽာခနငရနအတြက ျပငဆငတညးျဖတထားသည အေကာငအထညေဖာေရးလကစြတြင စမကနးလပငနးခြမားအတြက အျမငဆးဘတဂက က ကပသနး (၁၁ဝ) (ေဒၚလာ ၉၀ဝ,ဝဝဝခန႔) သတမတထားၿပး ကပသနး ၄ဝ (ေဒၚ လာ ၃၅,ဝဝဝ ခန႔) ထကပသည စမကနးလပငနးခြမားအေနျဖင ျပညေထာငစအဆငေကးလကဦးစးထမ အတညျပခကရရရနႏင ကမၻာဘဏမ ကန႔ကြကရနမရေၾကာငး ရရမသာ လပငနးစတငေဆာငရြကရနျဖစပါသည။ ဆးရႈးနငေျခပမားသည စမကနးလပငနးခြ မားအတြက ေစာငၾကညႀကးၾကပရနခြငျပထားပါသည။

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((၅၅၅၅ ---- ၁၁၁၁) ) ) ) ပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနး ၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလက ဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာက ေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငး အေျခအေနမားအေျခအေနမားအေျခအေနမားအေျခအေနမား

ၿမ႕နယၿမ႕နယၿမ႕နယၿမ႕နယ ေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာ အမေျခအမေျခအမေျခအမေျခ အေရအတြကအေရအတြကအေရအတြကအေရအတြက

ထခကခရေသာထခကခရေသာထခကခရေသာထခကခရေသာ အမေျခအမေျခအမေျခအမေျခ အေရအတြကအေရအတြကအေရအတြကအေရအတြက

ေလာေၾကးေငြေတာငးခေသာေလာေၾကးေငြေတာငးခေသာေလာေၾကးေငြေတာငးခေသာေလာေၾကးေငြေတာငးခေသာ အမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြက

ကၽြနးစကၽြနးစကၽြနးစကၽြနးစ ၆ ၆ ၀

နမဆမနမဆမနမဆမနမဆမ ၁၁ ၂၂ ၀

ကနပကလကကနပကလကကနပကလကကနပကလက ၇ ၄၁ ၀

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((၅၅၅၅ ---- ၂၂၂၂) ) ) ) ပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနး ၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလက ဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာက ေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငး အေျခအေနမားအေျခအေနမားအေျခအေနမားအေျခအေနမား

ၿမ႕နယၿမ႕နယၿမ႕နယၿမ႕နယ ေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာ SP SP SP SP အေရအတြကအေရအတြကအေရအတြကအေရအတြက

ထခကမႈခရေသာထခကမႈခရေသာထခကမႈခရေသာထခကမႈခရေသာ အမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြက

ေလာေၾကးေတာငးခေလာေၾကးေတာငးခေလာေၾကးေတာငးခေလာေၾကးေတာငးခ ေသာအမေျခအေရအတြကေသာအမေျခအေရအတြကေသာအမေျခအေရအတြကေသာအမေျခအေရအတြက

ကၽြကၽြကၽြကၽြ နးစနးစနးစနးစ

၉၉၉၉ ၁၆၁၆၁၆၁၆ ----

33

နမဆမနမဆမနမဆမနမဆမ ၁၁၁၁၁၁၁၁ ၂၄၂၄၂၄၂၄ ---- ကနပကလကကနပကလကကနပကလကကနပကလက ၁၃၁၃၁၃၁၃ ၄၃၄၃၄၃၄၃ ---- ပငလယဘးပငလယဘးပငလယဘးပငလယဘး ၄၄၄၄ ၁၃၁၃၁၃၁၃ ---- အနးအနးအနးအနး ၁၁၁၁၁၁၁၁ ၂၇၂၇၂၇၂၇ ---- တပကနးတပကနးတပကနးတပကနး ၁၀၁၀၁၀၁၀ ၈၆၈၆၈၆၈၆ ---- ေလးမကႏာေလးမကႏာေလးမကႏာေလးမကႏာ ၇၅၇၅၇၅၇၅ ၂၆၉၂၆၉၂၆၉၂၆၉ ---- ေစတတရာေစတတရာေစတတရာေစတတရာ ၁၇၁၇၁၇၁၇ ၁၇၁၇၁၇၁၇ ---- ထနးတပငထနးတပငထနးတပငထနးတပင ၁၅၁၅၁၅၁၅ ၈၇၈၇၈၇၈၇ ----

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((၅၅၅၅ ---- ၃၃၃၃) ) ) ) ပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနးပထမႏစစကဝနး ၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလကၿမ႕နယအလက ဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာကဆႏၵအေလၽာက ေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငးေျမယာေပးအပျခငး အေျခအေနမားအေျခအေနမားအေျခအေနမားအေျခအေနမား

ၿမ႕နယၿမ႕နယၿမ႕နယၿမ႕နယ ေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာေျမယာေပးအပေသာ SP SP SP SP အေရအတြကအေရအတြကအေရအတြကအေရအတြက

ထခကမႈခရေသာထခကမႈခရေသာထခကမႈခရေသာထခကမႈခရေသာ အမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြကအမေျခအေရအတြက

ေလာေၾကးေတာငးခေလာေၾကးေတာငးခေလာေၾကးေတာငးခေလာေၾကးေတာငးခ ေသာအမေျခအေရအတြကေသာအမေျခအေရအတြကေသာအမေျခအေရအတြကေသာအမေျခအေရအတြက

ကၽြနးစကၽြနးစကၽြနးစကၽြနးစ ၂၈၂၈၂၈၂၈ ၅၉၅၉၅၉၅၉ ---- နမဆမနမဆမနမဆမနမဆမ ၇၇၇၇ ၂၃၂၃၂၃၂၃ ---- ကနပကလကကနပကလကကနပကလကကနပကလက ၇၇၇၇ ၁၉၁၉၁၉၁၉ ---- ပငလယဘးပငလယဘးပငလယဘးပငလယဘး ၁၉၁၉၁၉၁၉ ၉၄၉၄၉၄၉၄ ---- အမးအမးအမးအမး ၂၂၂၂၂၂၂၂ ၁၁၄၁၁၄၁၁၄၁၁၄ ---- တပကနးတပကနးတပကနးတပကနး ၂၇၂၇၂၇၂၇ ၁၁၄၇၁၁၄၇၁၁၄၇၁၁၄၇ ---- ေလးမကႏာေလးမကႏာေလးမကႏာေလးမကႏာ ၂၃၂၃၂၃၂၃ ၂၇၂၇၂၇၂၇ ---- ေစတတရာေစတတရာေစတတရာေစတတရာ ၁၁၁၁၁၁၁၁ ၃၁၃၁၃၁၃၁ ---- ထနးတပငထနးတပငထနးတပငထနးတပင ၄၆၄၆၄၆၄၆ ၂၃၅၂၃၅၂၃၅၂၃၅ ---- ေကာမးေကာမးေကာမးေကာမး ၁၈၁၈၁၈၁၈ ---- ---- ေညာငဥးေညာငဥးေညာငဥးေညာငဥး ၄၇၄၇၄၇၄၇ ၅၇၄၅၇၄၅၇၄၅၇၄ ---- ေျမာငေျမာငေျမာငေျမာင ၈၈၈၈ ---- ---- ေခာငးဆေခာငးဆေခာငးဆေခာငးဆ ၄၄၄၄ ၄၄၄၄ ---- ဒေမာဆးဒေမာဆးဒေမာဆးဒေမာဆး ၁၈၁၈၁၈၁၈ ၄၀၄၀၄၀၄၀ ---- ဖရးဆးဖရးဆးဖရးဆးဖရးဆး ၉၉၉၉ ---- ---- လယေဝးလယေဝးလယေဝးလယေဝး ၁၇၁၇၁၇၁၇ ၃၆၅၃၆၅၃၆၅၃၆၅ ---- ဗနးေမာကဗနးေမာကဗနးေမာကဗနးေမာက ၉၉၉၉ ၃၀၃၀၃၀၃၀ ---- ငါနးဇြနငါနးဇြနငါနးဇြနငါနးဇြန ၂၁၂၁၂၁၂၁ ၂၃၆၂၃၆၂၃၆၂၃၆ ---- ႀကခငးႀကခငးႀကခငးႀကခငး ၈၈၈၈၈၈၈၈ ၁၁၆၁၁၆၁၁၆၁၁၆ ---- ဘးလငးဘးလငးဘးလငးဘးလငး ၁၅၁၅၁၅၁၅ ---- ---- သာေပါငးသာေပါငးသာေပါငးသာေပါငး ၂၉၈၂၉၈၂၉၈၂၉၈ ၃၈၉၃၈၉၃၈၉၃၈၉ ---- ေကာကႀကးေကာကႀကးေကာကႀကးေကာကႀကး ၁၂၁၂၁၂၁၂ ၉၂၉၂၉၂၉၂ ---- မငးတနးမငးတနးမငးတနးမငးတနး ၄၇၄၇၄၇၄၇ ၉၁၉၁၉၁၉၁ ---- ၾကာအငးဆပႀကးၾကာအငးဆပႀကးၾကာအငးဆပႀကးၾကာအငးဆပႀကး ၁၉၁၉၁၉၁၉ ၁၉၁၉၁၉၁၉ ---- တနသာၤရတနသာၤရတနသာၤရတနသာၤရ ၈၈၈၈ ၂၄၂၄၂၄၂၄ ---- ပလကဝပလကဝပလကဝပလကဝ ---- ---- ----

ေအာကပါတ႔အား စမကနးအရေဆာငရြကသည။

34

၈၄။ အကာအကြယသငတနးမားက အဓကကသည ၿမ႕နယမားမ ေကးလကေဒသဖြၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနဝနထမးမား၊ လထစညး႐းေရးမႉးမားႏင လကေထာကနညးပညာမႉးမားအား ေပးအပသြားမညျဖစသည။ ယငးသည လထဆႏၵမပါဘ ေျမယာမားရယရာ၌ အကာအကြယဆငရာ မတတမးတငျခငးႏင အကာအကြယကစၥမား ေဆာငရြကမႈႏငဆငသည ၎တ႔၏ အသဗဟသတ တးပြားေစမညျဖစပါသည။ အထးအားျဖင စမကနးေၾကာငအကးသကေရာကမႈမားအေပၚ ခန႔မနးတြကခကျခငး၊ ေျမယာႏငပငဆငမႈ ရယျခငးမားအတြက အစားထးတနဖးမား သတမတျခငးဆငရာ အၾကားအျမငႏင ကၽြမးကငမႈ တ႔ တးတကေစမညျဖစသည။

၈၅။ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာစဥအတြငး ေျဖရငးေပးရနကနရေနသည လမႈအကး သကေရာကမႈမားက လငလငျမနျမနေတြ႕ရၿပး နညးမနလမးမနေျဖရငးေဆာငရြကနငေစေရးအတြက နညးပညာစစေဆးမႈမားႏင လမႈစစေဆးမႈမားက ပမတးတကေကာငးမြန ေအာငအားျဖညေပးရမည ျဖစသည။ ထခကနငဖြယရသည လအမား၏အကာအကြယယမႈစညးမဥး မားအေၾကာငး သရထားမႈကလညး တးတကေအာငလပေပးရမည ျဖစသည။(အဓကတငးရငးသား ဘာသာစကားမားအပါအဝင) မကျမငေထာကကပစၥညးမားကလညး အားလး ပါဝငမႈရသည လမႈဆနးစစေလလာမႈအရ မတဆကအသးျပ မညျဖစသည။

စမကနးႏငပတသကၿပးစမကနးႏငပတသကၿပးစမကနးႏငပတသကၿပးစမကနးႏငပတသကၿပး ေဝဖနအႀကျပတငၾကားေျဖရငးေရးစနစေဝဖနအႀကျပတငၾကားေျဖရငးေရးစနစေဝဖနအႀကျပတငၾကားေျဖရငးေရးစနစေဝဖနအႀကျပတငၾကားေျဖရငးေရးစနစ (GHM) (GHM) (GHM) (GHM) ႏငႏငႏငႏင လမႈစစေဆးမႈေတြ႕ရခကမားဆငရာလမႈစစေဆးမႈေတြ႕ရခကမားဆငရာလမႈစစေဆးမႈေတြ႕ရခကမားဆငရာလမႈစစေဆးမႈေတြ႕ရခကမားဆငရာ အေတြ႕အၾကအေတြ႕အၾကအေတြ႕အၾကအေတြ႕အၾက

၈၆။ လထဗဟျပစမကနးက (ESSAF) ႏင (ESMF) ပါျပ႒ာနးခကမားႏငအည ေဝဖနအႀကျပတငၾကား ေျဖရငးေရးစနစ (GHM) က ခမတခသည။ ယငးစနစအေၾကာငးအေသးစတက အေကာငအထညေဖာေရး လကစြတြငေဖာျပထားၿပး အကဥးခပက ယခသဘာဝပတဝနး ကငႏငလမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈမေဘာင၏ အပငး (ဋ) တြင ေပးထားပါသည။

၈၇။ စမကနး စတငအေကာငအထညေဖာခနမစ၍ ေဝဖနအႀကျပတငၾကားမႈေပါငး (၆၉၄၅) ခက လကခရရခၿပး (၄၀) ရာခငႏႈနးမာ အမးသမးမားထမ ေဝဖနအႀကျပ တငတနးျခငးျဖစသည။ ယငးတ႔အနက (၆၀၉၀) မာ စမကနးႏငသကဆငေသာ တငၾကားမႈမားျဖစၿပး ရာခငႏႈနးအားျဖင ၉၉.၉% ျဖစသည။ ေကးရြာစ/ေထာကေကာမတ၏ စမခန႔ခြမႈ၊ ဘ႑ာေရးႏင ဝယယေရးလပငနးဆငရာျပနာမား၊ ေျမယာဆငရာ ျပနာမားႏင ေကးရြာေကာမတအဖြ႔ဝငမား၏ အကငစာရတဆငရာ ျပနာမားအား တငၾကားျခငးတ႔ ပါဝငသည။ (၈၀) ရာခငႏႈနးေသာ ေဝဖနအၾကျပစာမားက ၿမ႕နယအဆငမ ေျဖရငးေပးခၿပး ကနရေနေသာ ၂၀%က ျပညေထာငစအဆငမ ေျဖရငးေပးခသည။ (၈၅%) ကစာျဖငေရးသား တငၾကားျခငးျဖစၿပး ပစစာရြကမား၊ လပမထားသညစာအတမားႏင စမကနးဝင ေကးရြာတငးတြင ခထားေပးသည စာတကပးမားအသးျပၿပး ေပးပ႔ျခငးျဖစပါသည။

၈၈။ စမကနး ေဝဖနအႀကျပ တငၾကားမႈေျဖရငးေရးစနစႏငဆငသည လပထးလပနညးဆငရာ အေျခခမားက ယခ တညေထာငၿပး ျဖစသျဖင ျဖညစြကရနပေငြ ေခါငးစဥျဖင ၿမ႕နယႏင ျပညေထာငစအဆငေကးလကဦးစးဌာနမ အဆငေျပေအာင ေျဖရငးေပးနငစြမးကတးတကေအာငဆကလက အားထတသြားမည ျဖစသည။ ထ႔ျပင တငၾကားသမားေနျဖင ေျဖရငးခကအေပၚေကနပသလား သ႔မဟတ ၎တ႔၏ တငၾကားခကမား ပမအားေကာငးခငမာေစမည ေနာကထပအခကအလကမား ရေသးသလားဆသညက ဆးျဖတရန မလြယကသည ျပညသမားအား လထစညး႐းေရးမႉးမားက ဆကလကေဆာငရြကသြားမညျဖစသည။

35

၈၉။ လမႈစစေဆးမႈမားက စမကနးစကဝနး၏ က႑တစခအေနျဖင ႏစစဥ ေဆာငရြကခသည။ (၂ဝ၁၆) ေမလႏင (၂၀၁၇) ခႏစ ေဖေဖာဝါရလ အၾကားတြင လထစစေဆးမႈအစညးအေဝး (၄၅၇၀) ခက တတယစမကနးစကဝနးပါ ၿမ႔နယ ၂၇ ခတြင ေကးရြာအပစေပါငး (၁၂၁၀) တြင ကငးပခရာ ရြာသရြာသားေပါငး (၃) သနးေကာ တကေရာကခၾကပါသည။ လႈထစစေဆးမႈဆငရာ လကစြတစခက ျပညေထာငစအဆငေကးလကဦးစးက ျပလပေပးခၿပး လထစညး႐းေရး မႉးမားအား လထစစေဆးမႈ မားမတငမ သငတနးမား ပ႔ခေပးခသည။

၉၀။ ျခၾကညလၽင လထစစေဆးမႈဝငၿပးသညအခါ လထဗဟျပစမကနးတြင ပါဝငသည ေကးရြာလထ အမားစႀကး အေနျဖင စမကနး အရေဆာငရြကသည လပငနးစဥမား၊ ေပၚထြကရလဒမားအေပၚ အျပသေဘာအကျဖတေပးခၾကပါသည။ သဘာဝပတဝနးကင ဆငရာ သ႔မဟတ လမႈဆငရာ မညသညျပနာရပကမၽ လမႈစစေဆးမႈတြင မေတြ႕ရခပါ။ အမားဆး ေပးခေသာမတခကမားမာ

(က) ပပးေငြပမာဏက တးျမႇငခၿပး မးရာသတြင ေဆာကလပေရးလပငနးမား လပေဆာငရျခငးမရေစရန ရနပေငြအား ေစာစးစြာ ခြေဝခထားေပးသငသည။

(ခ) ေကးရြာအပခပေရးအဖြ႕ထမ ယခထကအကအညပရရနလအပသည။

(ဂ) အစညးအေဝးအႀကမအေရအတြကေလၽာခသငသည သ႔မဟတ အစညးအေဝး ေခၚယမႈက ရြာသားမား၏ ေန႔စဥအလပခနမားအတြငးဝငေအာင လပသငသည။

(ဃ) ရြာသရြာသားမား၏ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ၊ လမႈဘဝဆငရာအသဗဟသတ တးပြားေအာင လပေပးသငသည။

(င) လပငနးလညပတေရးႏင ျပျပငထနးသမးေရးႏင O&M ရနပေငြထေထာငမညနညးလမး၊ လကသမားလပငနးႏင ပနးရလပငနးမားအတြက နညးပညာဆငရာ ကၽြမးကငသငတနးမားအေၾကာငး ရြာသရြာသားမားက ပမ၍ သငတနး ေပးသင သည။ GHM သငတနးမားအား တးျမႇငေပးသငသည။

(စ) တငၾကားခကမားကေျဖရငးသညလပငနးစဥက ပၿပးအရနျမႇငသည။

(ဆ) ေဝဖနအႀကျပတငၾကားေျဖရငးေရးစနစတြင ရြာသားမားပါဝငမႈ ယခထက ပမားေအာင လပသငသည။

၉၁။ လမႈစစေဆးျခငးမားက စမကနးပါၿမ႕နယအားလးတြင တစႏစတစႀကမထပမလပေဆာငမည ျဖစသည။ ထသ႔လပရာတြင ယမနႏစမသငခနးစားမားကလညး ထညသြငးစဥးစားမညျဖစသည။ အထးသျဖင ေအာကပါ ျပနာရပမားက ပၿပးရငးရငးလငးလငး ေျဖရငးနငရနအတြက လမႈစစေဆးမႈမားက ပေကာငးေအာငေဆာငရြကပါမည။

(က) GHM ၏ေဆာငရြကခကမားႏင အႀကျပတငၾကားစာမားအား ပမတကစြာညႊနၾကားသငသည။

(ခ) လမႈစစေဆးမႈမားသည ESMF မေဘာငကလကနာေရးကစၥအေပၚ ပၿပးတကရကကက ကငတြယ လပကငသငသည။

36

ဇ။ သဘာဝပတဝနးကငႏငသဘာဝပတဝနးကငႏငသဘာဝပတဝနးကငႏငသဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈအကာအကြယဆငရာကစၥရပမားကလမႈအကာအကြယဆငရာကစၥရပမားကလမႈအကာအကြယဆငရာကစၥရပမားကလမႈအကာအကြယဆငရာကစၥရပမားက ခဥးကပႏငမညခဥးကပႏငမညခဥးကပႏငမညခဥးကပႏငမည နညးလမးမားနညးလမးမားနညးလမးမားနညးလမးမား

၉၂။ ယခ ESMF သည ကမၻာဘဏမခမတထားေသာ အကာအကြယေပးေရးဆငရာ မဝါဒ မားႏငအည လထဗဟျပစမကနးက ဆကလကအေကာငအထညေဖာရာတြင သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာ ေရရညတညတ ခငျမမႈရေစေရးအတြက ေယဘယကသညမဝါဒမား၊လမးညႊနခကမားႏငလပထးလပနညး မားက ခမတေပးသည။

အထးသျဖင ESMF သည ေအာကပါအခကမားက ေအာငျမငၿပး ေျမာကေစရနရညရြယပါသည။

(က) လထအစညးအေဝးပြမား ကငးပသညပထမဆးေန႔မစ၍ စမကနးၿမ႕နယတြင ေနထငသ လတငးမညသညတငးရငးသားမဆ၊ ေျမယာပငဆငမႈႏငပတသက၍ မညသညအေျခအေနက မဆ ESMF တြငပါရေသာ အကာကြယမားက ခစားပငခြငရသည။

(ခ) သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝတ႔အေပၚတြင ျဖစနငေခရေသာ မလလားအပသည ဆးကး သကေရာကမႈမားက ေရာငရားရမည၊ နညးသထကနညးေအာင ျပလပရမည၊ ေလာပါးသကသာေစ ရမည။

(ဂ) စမကနးႏင ယဥတြေနေသာ (သ႔မဟတ) စမကနးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ အသကေမြးဝမး ေကာငးဆငရာ ဆးရႈးမႈမားက ကာကြယရမည။ မေရာငလႊနငပါက ဆးရႈးမႈမားက အနညးဆး ျဖစေစရမညျဖစၿပး ဆးရႈးမႈမားအတြက အျပညအဝ ေပးေလၽာရမည။

(ဃ) စမကနးမေငြေၾကးေထာကပထားေသာစမကနးလပငနးခြေၾကာင အက းသကေရာကမႈ ရသည ေျမယာတြငေနထငကာ အဆပါေျမယာက တရားဝငပငဆငသ (သ႔မဟတ) ယငးေျမယာျဖင လပကငစားေသာကသ မညသမဆ ေလၽာေၾကးေငြရယနငသည။ အဆပါ ေလၽာေၾကးသည ေနာကခ တငးရငးသားမးႏြယႏင ပငဆငမႈအေျခအေနတ႔က ထညသြငးတြကခကျခငးမရဘ ေျပာငးေရြ႕သည ကာလတနဖးအတငး စမကနးမစတငမကာလမ၄ငးတ႔၏ ေနထငမႈအဆငအတနး၊ ဝငေငြ ရနငစြမး၊ ထတလပနငသညအဆငအတနးမးအတြက လေလာကမႈရရမည။

(င) စးပြားေရးအရေသာလညးေကာငး၊ ႐ပဝတပစၥညးမားအရေသာလညးေကာငး ေရြ႕ေျပာငး ရျခငး က ေရာငရားရမည၊ နညးသထကနညးေအာင ျပလပရမည၊ ေလာပါးသကသာေစရမည။ စမကနး ေၾကာင အမရာမားေရြ႕ေျပာငးျခငးက လးဝခြငမျပပါ။

(စ) စမကနးေၾကာင မညသတဦးတေယာကမ ယငးတ႔၏ ကနထတလပမႈပငဆငျခငးမား ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကပ၍ ဆးရႈးျခငးမရေစရ။ နဂမလဒဇငးေၾကာင အမေထာငစတစ၏ တနဖးရ ေသာ ပငဆငမႈမား ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကပ၍ ဆးရႈးျခငးျဖစေပၚပါက ဒဇငးက ျပနလညခနညႇရမည (သ႔မဟတ) အျခားတေနရာက ရာေဖြရမည။

(ဆ) ျဖစနငသညေနရာမနသမၽတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈအကးျဖစထြနးမႈမားက တးတက ေကာငးမြနေစရမည။

37

(ဇ) တငးရငးသားလနညးစမား၏ သေဘာထားက အေလးအနကထားရယရမညျဖစၿပး ၎တ႔ အေနျဖင စမကနး၏အကးေကးဇးမားက ယဥေကးမႈအရ သငေတာသညပစျဖင ရရနငရမည။

(ဈ) ေလၽာေၾကးေငြမားက အျပညအဝေပးေခၿပးမ (သ႔မဟတ) ဆႏၵအေလၽာက စြန႔လႊတလႉဒါနး ျခငးလပငနးစဥမား ေအာကပါက႑တြငေဖာျပထားသညအတငး ၿပးစးျပညစၿပးေနာကပငးမသာ စမကနးလပငနးခြမား တညေဆာကမႈက စတငရမည။

(ည) သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝဆငရာအကးသကေရာကမႈမားက ကငတြယေျဖရငးရနအတြက ေကးလကေဒသဖြၿဖးေရးဌာန၏ စြမးရညက ခငမာေစရမည။

၉၃။ မဝါဒအမတ ၄.၁ဝ အရလအပသည လမႈဆနးစစခကမားအားလးႏင တငးရငးသားမားအား လြတလြတလပလပ ႀကတင အသေပးတငပငညႇႏငးမႈမားရေစေရး ခဥးကပမႈမားသည လမႈဆနးစစခက (SA) တြင ပါဝငၿပး ယခ ESMF တြငေဖာျပထားသည။ ပဂၢလကပငဆငမႈမား ဆးရႈးနစနာမႈေလာပါးသကသာေစေရး လပငနးစဥမား၊ မဝါဒမားႏင ပတသကၿပး ယခမေဘာငတြင မဝါဒအမတ ၄.၁၂ (အတငးအကပေနရာျပနလညခထားမႈ) ႏင ကကညေအာင ေရးဆြထားပါသည။ မလ လထဗဟျပစမကနးပါခဥးကပမႈႏငကကညေစရနအတြက တငးရငးသား လမးစငယ မား ဆငရာ သးျခားအစအစဥ သ႔မဟတ ျပနလညေနရာခထားေရးမဝါဒမေဘာငမားက ေရးဆြမညမဟတပါ။

အဓကလပငနးအဓကလပငနးအဓကလပငနးအဓကလပငနး အဆငမားအဆငမားအဆငမားအဆငမား

အဆငအဆငအဆငအဆင ((((၁၁၁၁) ) ) ) စမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမား ေဖာထတျခငးေဖာထတျခငးေဖာထတျခငးေဖာထတျခငး

၉၄။ ေကးရြာအဆငတြင လြတလပၿပး ႀကတငအသေပးထားသည လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခက (SA)၊ လမးစ စစေဆးမႈႏင ဦးစားေပးလအပခက မားေဖာထတျခငး - လထစညး႐းေရးမႉးမား၏ ပပးမႈ ျဖင အကးခစားရမည ေကးရြာမားတြင ေကးရြာအစညးအေဝးမား စဥဆကမျပတ ျပလပၿပး လမႈ ဆနးစစခကရယျခငး၊ ရြာသရြာသားမားက ဦးစားေပး လအပခကမား ေဖာထတျခငး၊ ေကးရြာဖြၿဖးေရး အစအစဥမား ေရးဆြျခငး၊ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတ အတြက ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးမားႏင ကယစားလယမား တငေျမႇာကျခငးက ေဆာငရြကပါသည။

၉၅။ လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခကမားတြင စမကနးဧရယာအတြငး တငးရငးသားလမးမား တညရမႈဆနးစစျခငးလညးပါဝငသည။ အကယ၍ တငးရငးသားလနညးစအသငးအဝနးရေနပါက လမႈဆနးစစခက၏ တစစတတစပငးအျဖစ ၎တ႔၏လမႈစးပြားအေျခအေနမား၊ ရပရြာအသငးအဝငး အတြငး ဆးျဖတခကခမတသညကစၥမားတြင ၎တ႔ ပါဝငနငမႈအဆငႏင စမကနး လပငနးမား အေပၚ ၎တ႔အျမငမားက ဆနးစစပါသည။ လမႈဆနးစစခက၏ တစစတတစပငးအျဖစ ျဖစနငသညေနရာတြင အ႐ပျမင အသၾကားကရယာမားအသးျပကာ တငးရငးသားလမးစမားက ၄ငးတ႔ နားလညနငမည ဘာသာစကားျဖင လြတလြတလပလပ၊ တငကးအသေပးတငပငမႈမား ျပလပမညျဖစသည။ အသေပး တငပငမည ေဆြးေႏြးပြမားက မကငးပမ လေလာကသည အခနေပးကာ ရြာသားမားအား ႀကတငအသ ေပးရၿပး အဖြ႕ငယမားခြကာ လြတလပစြာေဆြးေႏြးမႈက တတနငသမၽ ျပလပရမည။

၉၆။ ျပညသလထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခကသည တငးရငးသားလမးမားက စစစျခငးႏင လြတလြတလပလပႀကတငစမထားေသာအခကအလကအျပညအစတ႔ျဖငအႀကဉာဏမားေဆြးေႏြးရယျခငးမရရလာေသာရလဒမားအျပင မဝါဒအမတ၄.၁ဝအရ လအပခကမားက အျပညအဝျဖည ဆညးေပးနငရနအတြက ေအာကပါတ႔က ေျဖရငးၾကမည။

38

(က) စမကနးေၾကာင အကးေကးဇးျဖစထြနးမညသမား၏ လဦးေရအခ းအစား၊ လမႈစးပြား၊ ယဥေကးမႈ၊ နငငေရးစရကလကၡဏာႏငသကဆငေသာ အေျခခသတငးအခကအလကမား။ အဆပါ သတငးအခကအလကမားသညတငးရငးသားလအနညးစမားကကန႔သတထားျခငးမရဘထညသြငး လက၊ စမကနးေၾကာင အကးျဖစထြနးမညသမား၏ မရးဖလာပငဆငေသာ သ႔မဟတ ရးရာအရ အသးျပေသာ သ႔မဟတ ေနထငေသာ နယေျမမားအေၾကာငး ႏင ထသမားမာ မခေနရေသာ သဘာဝသယဇာတမားအေၾကာငးလညး ပါဝငရမည။

(ခ) တငပငေဆြးေႏြးၿပး ျပညသလထပါဝငေသာ လပငနးေဆာငတာမား။ အဆပါ လပငနး ေဆာငတာမားသည စမကနးလပငနးခြမား လပကငေနခနအတြငး တငးရငးသားလနညးစ အတြကသာ ကန႔သတထားျခငးမးမဟတပ အကးခစားသမား တကကြစြာႏင အဓပၸာယရစြာ ပါဝင နငခြငရရမည။

(ဂ) စမကနးအကးခစားသ ရြာသားမားကယတင တကကြစြာပါဝငၿပး ၎တ႔၏လအပခက ဦးစားေပး လအပခကမားက အစဥလကထတေဖာထားေသာ စမကနးလပငနးခြစာရငး။

(ဃ) လထပါဝငေသာလမႈဆနးစစခက၏ တစစတတစပငးအျဖစ ေဖာထတထားေသာ စမကနး လပငနးခြမား၏ ၾကေတြ႕လာနငေသာ ေျပာငးျပနရလဒႏင အေပါငးလကၡဏာေဆာငေသာ အကး သကေရာကမႈမားႏင ဆးကးမားက ေရာငရား၊ အကဥးခ႕၊ ေလာခၿပး အကးေကးဇးမားက ပ၍ တးပြားေစမည နညးလမးမား

(င) စမကနး၏အကးခစားရမညသမားကယတင သတမတထားေသာ စမကနးလပငနးခြမားက ကယျပန႔ေသာလမႈအဖြ႕အစညး၏ ေထာကခမႈသကေသ။ လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခကအရ ကယျပန႔ေသာလမႈအဖြ႕အစညး၏ ေထာကပကညမႈရရရန မေသခာေသာေနရာမားတြင စမကနး လပငနးခြငယမားက အေကာငအထညေဖာမညမဟတပါ။

၉၇။ ေကးရြာအပစဖြၿဖးေရးအစအစဥမားအရ ဦးစားေပးလအပခကမားက ခငမာေအာငျပလပျခငး - ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတသည အဆပါေကးရြာအပစဝင ေကးရြာမားက ေဖာထတေသာလပငနးခြစာရငးကထညသြငးၿပး ဦးစားေပးေသာ ေကးရြာအပစဖြၿဖးေရးအစ အစဥမားအျဖစသ႔ စစညးသြားမညျဖစသည။ အဆပါစမကနးအရ ေကးရြာအပစဖြၿဖးတးတကေရး စမခကမားအေနျဖင မဝါဒအမတ ၄.၁ဝ အရ တငးရငးသားလနညးစမားဆငရာ အစအမအျဖစ ေဆာငရြကမည။ (ေကးရြာအပစဖြၿဖးတးတကေရး စမခကမား၏ မာတကာ အေသးစတက စာပဒ (၁၁၈) တြင ၾကညရႈ႔နငသည။)

၉၈။ ေကးရြာအပစဖြၿဖးေရးအစအစဥမားက ေထာကခအတညျပျခငး - ၿမ႕နယစမကနးေရးဆြေရးႏင အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတသည ေကးရြာအပစ ဖြၿဖးေရး အစအစဥမားက လကရဖြၿဖးေရး စမကနးမား၊ သရထားေသာ အေထာကအပအစအစဥမားႏင တကဆငစစေဆးၿပး အတညျပေပးပါမည။ အကယ၍ စမကနးအား ေရးေဟာငးယဥေကးမႈနယေျမတြင ေဆာငရြကမညဆပါက ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသာျပတကဥးစးဌာန၏ ခြငျပခကက ရယရမညျဖစသည။ အဆပါဌာနမားအေနျဖင ေဆာကလပမည အစအစဥအား ဆနးစစၾကညၿပးမ ခြငျပေပးရမည။ ၿမ႕နယအဆင CDD ႐းသည စမကနးဌာနခြ ေဆာကလပမႈအား စစေဆးရနႏင ခြငျပခကရရနအတြက TPIC သ႔ ေပးပ႔ရမည။ အတညျပလကသည အစအစဥမားက ေဒသဘာသာစကားျဖင ျပနဆၿပး ေကးရြာအပစ႐းမား၊ ရြာသရြာသားမား လကလမးမမညအျခား သငေလာမည ေနရာမားတြင ထားရေပးပါသည။ စာအေရးအသား စနစမရျခငးေၾကာငျဖစေစ၊ တျခားေသာ နညးပညာပငးအရ ခငမာသညအေၾကာငးတစခခေၾကာငျဖစေစ ေဒသသး ဘာသာ စကားမားသ႔ ျပနဆရနခကခပါက အနညးဆး

39

အတညျပၿပးသား စမကနးလပငနးခြမားအပါအဝင အတညျပၿပးေသာ ေကးရြာအပစ ဖြၿဖးေရး အစအစဥ အႏစခပက လကကမးစာေစာင၊ ပစတာ သ႔မဟတ အသေပးေၾကာျငာပစၥညး တစခခတြင ေဖာျပကာ ေကးရြာအတြငးႏင ေကးရြာအပစ႐းမား ရ ေၾကာျငာသငပနးမားတြင ကပထားရမည။

၉၉။ ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစဖြၿဖးတးတကမႈဆငရာအစအစဥမားက ျပငဆငျခငး။ ။ ရြာသရြာသားမားႏင ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတ တ႔သည ဖြၿဖးတးတကေရး အစအမမားက ႏစစဥျပနလညသးသပၿပး လအပပါက ျပငဆငမြမးမမည။ အကယ၍ ႀကးႀကးမားမား ျပငဆငမႈမားရပါက ၿမ႕နယစမကနးေရးဆြေရးႏင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတကေထာကခ အတညျပမည။ ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစ ဖြၿဖးတးတကမႈဆငရာ အစအမက ျပငဆငၿပတငး လြတလပၿပးႀကတငစမထား၍ သတငးအခကလကျပညျပညစစျဖင စမကနးအကးခစားသည လထမား၊ တငးရငးသားလနညးစမားႏင အႀကဉာဏရယတငပငျခငးမားက ျပလပ မညျဖစသည။ ထသ႔ျပလပျခငးျဖင အဆပါေျပာငးလျပငဆငမႈကလထႏင တငးရငးသားလအမားစက ကယကယ ျပန႔ျပန႔ေထာကခ ပပးမႈေပးေၾကာငးကလညး ေသခာေစမည။ (လပထးလပနညးက စာပဒ ၁၁၆ ႏင အထကတြင ေဖာျပထားသည။)

အဆငအဆငအဆငအဆင ((((၂၂၂၂)))) ျဖစေပၚလာႏငသညျဖစေပၚလာႏငသညျဖစေပၚလာႏငသညျဖစေပၚလာႏငသည သဘာဝပတဝနးကငႏငသဘာဝပတဝနးကငႏငသဘာဝပတဝနးကငႏငသဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝထခကႏငမႈမားလမႈဘဝထခကႏငမႈမားလမႈဘဝထခကႏငမႈမားလမႈဘဝထခကႏငမႈမား ဆနးစစေလလာျခငးႏငဆနးစစေလလာျခငးႏငဆနးစစေလလာျခငးႏငဆနးစစေလလာျခငးႏင အကာအကြယအစအစဥမားအကာအကြယအစအစဥမားအကာအကြယအစအစဥမားအကာအကြယအစအစဥမား စဥးစားဆးျဖတျခငး။စဥးစားဆးျဖတျခငး။စဥးစားဆးျဖတျခငး။စဥးစားဆးျဖတျခငး။

၁၀၀။ လၿခေရးဆငရာမားက ဆနးစစျခငး။ ။ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရး အငဂငနယာမားအေနျဖင ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတ၊ ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပေကာမတ၊ လထစညးရးေရးမးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမားႏင ပးေပါငးကာ သဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဘဝဆငရာ ဆနးစစျခငးက လပေဆာငရမည။ ထသ႔လပေဆာငရာတြင အေသးစတေရးဆြ ျပငဆငထားေသာ ေနာကဆကတြ (၂) တြငပါဝငသည ဆနးစစေလလာျခငးပစက အသးျပရမည။ ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရး အငဂငနယာမားအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝဆငရာ သကေရာကမႈမားအတြက စမကနးလပငနးခြမားက မညသ႔မညပစစစၾကညရႈ႕ရမညက သငတနး ႏင လမးညႊနမႈမားရရၿပးျဖစၿပး ေတာငးဆ၊ ျပငဆင၊ လပကငေနေသာ စမကနးလပငနးခြမားတြင လပငနးခြငတြငး လကေတြ႔သငယထားၿပးျဖစသည။

၁၀၁။ ေငြေၾကးေထာကပမႈရရထားၿပး အမးအစားမတညသည ေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရး အေဆာကအဥစမ ကနးလပငနးမားျဖစေသာ လမးငယမား၊ တတားငယမား (၁ဝ မတာေအာက)၊ အေသးစား ေကးလကေဒသေရေပးေဝေရးစနစမား၊ အမားသးယငလအမသာမား၊ အေသးစားဆညေရ သြယတနးျခငးစနစမား (၂၅ ဟကတာေအာက)၊ ေကးရြာလပစစမးရရေရး (ေနေရာငျခညစြမး အငသးဆလာျပားမား၊ 25 KV ေအာက တပငတႏင ေရအားလပစစထတယျခငး၊ ေနေရာငျခညစြမး အငသး လမးမးထြနးျခငး၊ ဇဝေလာငစာသးလပစစထတလပျခငး 15 KV amp ေအာက) တ႔ လပ ေဆာငေနၾကသျဖင စမကနးလပငနးခြမားတြင မတညေသာ သကေရာကမႈမား ရလာတတသည (ဥပမာ ဆညသ၊ ဖန၊ ေျမယာတကစားျခငး၊ စြနပစပစၥညးစမခန႔ခြမႈ၊ ေရအရညအေသြး၊ ကနးမာ ေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးစသည) ပမာဏေသးငယေသာ ေထာကပေၾကးမားႏင ေကးရြာ အပစမားအၾကား သယဇာတမားပ႕ႏ႔ျခငးတ႔ရၾကေသာေၾကာင စမကနးလပငနးခြေနရာမားႏငေဒသ ဆငရာတခလးကၿခငၾကညပါက စမကနးအတြက အဆပါေပါငးစပျဖစေပၚလာေသာ သကေရာကမႈ တ႔ သည မေျပာပေလာကဟ ေမာမနးရသည။ ျမနမာႏငင၏ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ဆးကး သကေရာကမႈ အကျဖတေရးနညးလမးမား သည သဘာဝပတဝနးကငထနးသမးေရးႏင သစေတာ ေရးရာဝနၾကးဌာန၏ ၂၀၁၅ ခႏစ ဒဇငဘာလ (၂၉ ) ရက တြငထတျပနေသာ အေၾကာငးၾကားစာ အမတ ၆၁၆/၂၀၁၅ အတငး ထေရာကမႈရလာခသည။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ မေဘာင ျပငဆငျပးခနတြင အဆပါထတျပနခကသည ကနဥး

40

သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အကျဖတျခငးနင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ဆးကးသကေရာကမႈ အကျဖတျခငးမား၏ လအပေသာ လႈပရားမႈ အမးအစားႏင အရြယအစား တက ညြနျပေပးသည။ အဆပါထတျပနခက ျဖင စမကနး အေကာငအထညေဖာေနေသာ ကာလျဖစသည ပထမႏစမ တတယႏစအထ ကနဥး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အကျဖတျခငးႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ဆးကးသကေရာကမႈ အကျဖတျခငးမားက အသးျပျခငးမရခေပ။ သေသာလညး အဆပါ လအပေသာ အကျဖတမႈမားက မြမးမထားေသာ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အကျဖတမႈမေဘာင မ အကာအကြယဆငရာ စစေဆး မႈမားက (ေနာကဆကတြ ၂) တြငထညသြငးထားသည။

ပထမႏစတြင အကးဝငေသာ စာရငးတြင ပါဝငေသာ ၿမ႕နယမားတြင စမကနး အေကာငအ ထညေဖာသည ပထမႏစတြင အဆျပ စမကနးလပငနးခြမား၏ ေဘာငဝငမႈအေပၚ အတညျပျခငးက ဆနးစစခကက အဓကထားပါသည။ ပထမႏစအတြက အကးဝငသည စမကနးလပငနးခြပါလပငနး မားအတြက ျဖစလင အဆပါ စမကနးလပငနးခြမား (ဇယား - ၆) မ ေပၚေပါကလာဖြယရေသာ အကးသကေရာကမႈမား ေလာနညးေစရနအတြက သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတ (ECoP) (ေနာကဆကတြ ၃ က) ကအသးျပပါသည။ ေရးေဟာငး သေတသနဆငရာအခြငအလမးက ရာေဖြ ေသာအစအစဥ (ေနာကဆကတြ ၄) က ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစမားအတငး လကနာလမမညျဖစျပး ၎သည ေမာလငမထားမႈမားကေတြရရျခငးျဖစသည။ ေရးေဟာငး အေမြ အႏစတညရရာေနရာတညတည သမဟတ မတပတငထားေသာ ေရးေဟာငးအေမြအႏစ တညရရာ ဇန ႏငကပလကတညရျခငး သမဟတ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ တညရသညဟ သသာထငရားျပး လသမားေသာေနရာမားအတြက ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ မားအေပၚ သကေရာကမႈမားက ေရာငရားရန/ေလာပါးသကသာေစရန သဘာဝပတဝနးကင ဆငရာ လကနာရမညကငဝတမားႏင ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစ စမခနခြမႈ အစ အစဥတတြင ေရေဟာငးသေတသနဆငရာ အခြငအလမးက ရာေဖြေသာ လပငနးစဥက ထညသြငး အသးျပ မညျဖစသည။

၁၀၂။ စမကနးဒတယႏစႏင ေနာကပငးႏစမားတြင အကးဝငေသာလပငနးမားအတြက သဘာဝပတဝနးကင ဆငရာ ဆနးစစေလလာမႈမားသည ေအာကေဖာျပပါနယပယ ေလးခက အဓကထားစဥးစားသည -

(က) Open Menu အေပၚမတည၍ အဆျပစမကနးလပငနးခြမားသည ေငြေၾကးေထာကပရန အတြက အကးဝငမႈရမရ၊ (ခ) ဆနးစစခက ပစကအသးျပၿပး စမကနးလပငနးခြမားမျဖစေပၚလာႏင ေသာ အကး သကေရာကမႈ မားကဆးျဖတျခငး၊ (ဂ) ပတဝနးကငဆငရာ လပငနးကငဝတ (၁) သ႔မဟတ (၂) သဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတ အမတ ၁ (သ႔)၂ (ေနာကဆကတြ ၃ ခ) နင ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြေသာ လပငနးစဥ တ႔ ကျဖစႏငေျခရသည ဆးကးမား က ေလာကေစႏင ျခငးရမရ ဆးျဖတေပးျခငး၊ (ဃ) အကးသက ေရာကမႈက ထနးခပရာ၌ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတ တြငေဖာျပထားေသာ အေၾကာငး အရာအျပင ေနာကထပ မညသည ေျဖေလာသကသာေရးနညးလမးမား ရေၾကာငးက အတညျပ သတမတျခငး။

၁၀၃။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတမားတြင စမကနးလကေအာကရ သငေတာေသာ စမကနးလပငနးခြပစတခစမ ေပၚေပါကလာႏငသည အကးသကေရာကမႈမားက ေလာနညး သကသာေစမည သသာထငရားေသာ နညးလမးမားက အေသးစတ တတကက ေဖာျပထားသည။ ၎တ႔က ျမနမာႏငင၏ ေဒသအေျခအေနမားႏင ကကညအဆငေျပေအာင ဒဇငးထတေရးဆြထား ျခငးျဖစၿပး စမကနး၏ အကးေကးဇးက ရရမည ေဒသခလထအေနျဖင အဆငသင အသးျပႏင သည။

၁၀၄။ ေရြးခယထားေသာေကးရြာမားတြင အေသးစား အးအမျပနလညထေထာငေရး ႏင တညေဆာက ေရးလပငနးအမားစ၌ အသးျပႏငေသာ ေယဘကသဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမားက (ေနာကဆကတြ ၃ ခ

41

တြငေဖာျပထားသည။ အလားတစြာပင အကးဝငေသာ စမကနး လပငနးခြအမးမးအတြက သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတအေသးစတကလညး အသင ျပငဆငထားသည။ ယငးတ႔မာအေသးစားအေဆာကအအတညေဆာကေရး သ႔မဟတ ျပနလည ျပျပငေရး (ေနာကဆကတြ ၃ ခ.၁)၊ ေကးရြာလမးမား (ေျမေအာကေျမာငးပကလငးမား)၊ တတား ငယမား (၁ဝ မတာေအာက)ႏင ေလဆပမား (ေနာကဆကတြ ၃ ခ.၂)၊ ေကးရြာေရေပးေဝေရး (ေရတြငး၊ မးေရစေဆာငးျခငး၊ သဘာဝစမးေခာငးမားမ ေရပကသြယတနး တပဆငျခငး (ေနာကဆကတြ ၃ ခ ၃)၊ ေကးရြာမးလငးေရး (ေနေရာငျခညစြမးအငသး ဆလာျပား၊ 20KV ေအာကနညးေသာ တပငတႏင ေရအားလပစစ၊ ေနေရာငျခညစြမးအငသးလမးမးထြနးျခငး၊ 15 kV amps ေအာကနညးေသာ ဒဇယႏင ဇဝ စြ႔နပစပစၥညးသးမးစက၊ ဇဝဓာတေငြ႔ျဖငအားသြငးသညေနရာမား (ေနာကဆကတြ ၃ ခ.၄)၊ အရြယအစားေသးငယေသာ လယယာေျမေရသြငးျခငး (ေနာကဆကတြ ၃ ခ.၅) ႏင မလာအသး အေဆာငမား (အမသာငယမားႏင ေကးရြာအဆငေရဆးသန႔စငစကမား) (ေနာကဆကတြ ၃ ခ.၆) တ႔ ျဖစသည။

ဇယားဇယားဇယားဇယား၆။၆။၆။၆။ ။သဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတမား။သဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတမား။သဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတမား။သဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတမား

စဥစဥစဥစဥ ရငးလငးခကရငးလငးခကရငးလငးခကရငးလငးခက 1111

၁။

အကးဝငသည ျပနလညျပျပငေရးလပငနးမားႏင အေသးစား တးခ႕မႈမား သးသန႔ပါဝငေသာ စမကနး ပထမႏစရ လပငနးမားအတြက သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခန႔ခြမႈနညးလမးမား (အကးဝငသည လပငနးမားစာရငးေပၚအေျခခသည)

၂။

စမကနး ဒတယႏစႏင ေနာကပငးလပငနးမားအတြက အကးဝငေသာ အေသးစား အသစတညေဆာကေရးလပငနးမားက ဗဟျပသည သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခန႔ခြမႈနညးလမးမား (ဇယား ၂ တြငေဖာျပထားသည လထရငးႏးျမႇပႏမႈ ျပလပရန အကးမဝငေသာ လပငနးမား စာရငး၏ ကန႔သတခကမားအတငး open menu ေပၚတြင အေျခခသည။)

၁ဝ၅။ သဘာဝ ပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈ စမခက - ECoP က ေအာကတြငေဖာျပထားေသာ စမကနး လပငနးခြမားအတြက သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥအတငးအသးျပသည။

(က) မညသညစမကနးလပငနးခြမဆ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥ အတြက အကာအကြယေပးေရးဆငရာ စစေဆးမႈ ပစ လအပမညျဖစသည။ (အခနး ၃ ရ ပစ ၁၃ ကၾကညရန)

(ခ) ၁၀ မတာထကေကာလြနေသာ မညသညတတားမဆ EMP အသးျပရန၊

1သဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတမားက စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးလကစြတြင အေသးစတေဖာျပ ထားသည။

42

(ဂ) ေရနကတြငးတးေဖာျခငး၊ ေရေပးေဝျခငး၊ ေရေပးေဝေရး ကြနယက၊ အေသးစား ေရးဆး သနစငစနစ သမဟတ စြနပစပစၥညးမား စမခနခြမႈ (ကနးမာေရးဆငရာ စြနပစပစၥညး အပါအဝင)

(ဃ) သမငးဝငအေဆာကအအမား ျပနလညထေထာငျခငး သမဟတ ယဥေကးမႈဆငရာ အေဆာကအအမား ေဆာကလပျခငးမား စသညတအတြက အသးျပသည။

၁၀၆။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥက ျမနယလကေထာကနညးပညာမးမား၊ ျမနယမားရေကးလကဥးစးဌာရ လထဗဟျပစမကနးရးမားမ ဆးကးသကေရာကမႈမား ျဖစသည သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ လကနာရမည ကငဝတမား ၏ ေလာကလြာမားတြင လပစာျပညစစြာ မရရႏငမႈ၊ မညသညအခနတြင မညသက မညသ ေလာေပါ တငးတာမတသားေပးျခငး စသညတက သတမတ ေရြးထတေပးမညျဖစသည။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥက ေစာငျကညစစေဆး ရနလအပသည။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥ ပစႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥ နမနာပစတက သစသားတတား ျပနလည ျပငဆငျခငး နမနာ ပစျဖင ေနာကဆကတြ ၅ နင ၅.၁ တတြင အသးသး ေဖာျပထားသည။

၁၀၇။ လထစညး႐းေရးမးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမားသည လအပေသာနညးပညာပငး ဆငရာမားက ပပး ေပးသြားမညျဖစရာ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတဝငမား အေနျဖင စမကနးအေကာငအထညေဖာေရးလကစြႏင ယခ သဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မေဘာငပါ အခကမားႏငအည ကာ ကြယဆနးစစေလလာျခငးလပငနးမားကေဆာငရြက ႏငမညျဖစသည။ အတညျပၿပးေသာ ဆနးစစေလလာျခငး ဆငရာ အခကအလကမာက ေဒသသး ဘာသာစကားျဖငျပစၿပး အေသးစတစမကနးဒဇငးမားက စမကနးစာရငးပါ ရြာသ ရြာသားမား ဖတ႐ႈႏငေအာင တငျပေပးမညျဖစသည။ ထ႔ျပင ေကးရြာ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတမား ထ ရြာသားမားက ေမးခြနးမား၊ ၎တ႔စးရမသညအခကမားက တငျပခြငေပးမညျဖစသည။

၁ဝ၈။ အကယ၍အကာအကြယဆနးစစေလလာရာတြင အခ႕ေသာအေသးစားအကးသကေရာကမႈ မားကေရာငလႊမရႏငဟေတြ႕ရခပါကေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတမား အေနျဖင အဆပါအကးသကေရာကမႈမားက ကငတြယေျဖရငးမညနညးလမးမားက ရာေဖြရမည။ အပနးေျဖဥယာဥမား၊ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ယဥေကးမႈအေမြအႏစေဒသမား၊ ကာကြယ ထနးသမးထားေသာ သမငးႏငဆငေသာသသာထငရားသည ေရးေဟာငး သေတသန ဆငရာ ေဒသမား၊ သစေတာႀကးဝငးမား ႏင/သ႔မဟတ ႏငငအဆငထနးသမးထားသည နယေျမမားတြင အဆျပထားေသာစမကနးလပငနးခြမားသည အေရးပါေသာ သ႔မဟတ အေရးမပါေသာနယေျမ မားတြင ေရာကရေနျခငးဟတမဟတ စစစရာတြင အထးဂရျပသငသည။ ယငးသ႔ျပလပျခငးျဖင ရငးႏးျမႇပႏမႈမားသည သဘာဝဇာတေျမသ႔မဟတနယေျမမားက သသာထငရားေသာ အေျပာငး အလ သ႔မဟတ မလထကေလာပါးမႈမား ျဖစေပၚေစျခငးမ ေရာငလြေစရန ႏင ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစက ဆးကးသကေရာကမႈမားေလာပါးေစရနနင ေရာငရားႏငရန လအပပါက လေလာကေအာငေလာပါးသကသာေစမညအစအမမားက အဆျပႏငရနျဖစသည။သစပင၊ ျခစညး႐း သ႔မဟတ လမေနသည တျခားေသာအေဆာကအအမား သ႔မဟတ ပဂၢလကပင ေျမေနရာအနညးအကဥးရယမႈ စသညတ႔ထကသာလြနေသာ မညသညအႀကးစားအကးသက ေရာကမႈမးကမ ႀကတငေမာလငမထားပါ။ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈအေမြအႏစမား အေပၚ ဆးကးသကေရာကမႈမားအား စစေဆးရာတြင ဆးကးရေသာ အခကမားက စစေဆးျပး ေရာငရားလမမညျဖစသည။ စမကနးလပငနးခြသည ယဥေကးမႈအေမြအႏစက ထခကနစနာမႈရ ပါက စမကနးအတြက အေထာကအကျဖစလမမည မဟတေပ။ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစ စမခနခြမႈအစအစဥက အဆပါ အေမြအႏစတညရရာေနရာ သမဟတ ကာကြယ ထနးသမးထားေသာ

43

ယဥေကးမႈအေမြအႏစတညရရာဇန သမဟတ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈအေမြအႏစဟ သသာထငရားေသာ ေနရာမားစသညတ အတြက ျပငဆငလမမည ျဖစသည။ ပဂၢလကပငပစၥညးမားဆး႐ႈးနစနာမႈမား အတြက (၁) ဆႏၵအေလာကထညဝငျခငးနညး သ႔မဟတ (၂) ေျပာငးေရြ႕သညကာလတနဖးအတငး ေလာေၾကး ေပးျခငးနညး ႏစနညးအနကမ တစနညးနညးျဖငေျဖရငးႏငသည။ လမႈအကးသကေရာကမႈ အမားစမာ ဆႏၵအေလာက ထညဝင ျခငးနညးလမးျဖင ဆကလကေျဖရငးရနလအပေနလမမညဟ ယဆသည။ လထစညးရးေရးမးမား ႏင လကေထာကနညးပညာမးမားအေနျဖင ၿမ႕နယအဆင နညးပညာအကအညအဖြ႕၏ လမးညႊနမႈအရ ဆႏၵအေလာကထညဝငျခငးက စာပဒ ၁၁၃ ေအာကတြင ေဖာျပထားသည အေနအထားမားအတငးေဆာငရြကျခငး ရမရက စမကနး၏ အကးခစားရေသာ ျပညသမားႏင မကႏာခငးဆင ေတြ႕ဆကာ ဆနးစစမည။ ဆႏၵအေလာက ထညဝငျခငး ဆငရာအေနအထားမားက စစစႏငျခငး မရသညအခါ အကးသကေရာကမႈမားက ေျမယာ (သ႔မဟတ) ပငဆငမႈမား အတငးအကပထညဝငျခငးဟ သတမတေျဖရငးမညျဖစၿပး လအပပါက အကဥးခပ သ႔မဟတ ျပညျပညစစပါဝငေသာ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမမားက ေရးဆြ ေဆာငရြကမည။

၁ဝ၉ ။ ကမၻာဘဏမ ေထာကပထားေသာ ေငြေၾကးမားက ေလာေၾကးေပးအပရာတြင အသးျပခြင မရပါ။

၁၁၀။ ဆႏၵအေလာကလဒါနးျခငး- လထဗဟျပစမကနးလပငနးခြတစခေၾကာင အကးခစားရမည သမားသည ၎တ႔ပငေျမႀကး သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေလာေၾကးမယဘလဒါနးခြငက ဆကလကခြငျပေပးသြားမညျဖစသည။ ဆႏၵအေလာကလဒါနးရာတြင မမတ႔၏အသကေမြးမႈ မားအေပၚ သသသာသာ သ႔မဟတ ကာလရည မထခကေစဘ စမကနးအကးဆကအမားစက ေျဖရငးႏငလမမညဟ ေမာလငပါသည။ ေအာကေဖာျပပါ နညးလမး မားျဖင ပဂၢလကပငပစၥညးမား ဆႏၵအေလာကလဒါနးျခငးက စမခန႔ခြမညျဖစပါသည။

• ဆႏၵအေလာကလဒါနးျခငးသညလမးစအရေသာလညးေကာငး၊ ေျမယာပငဆငမႈအရ ေသာ လညးေကာငးခြျခားျခငးမရေစရဘ သကဆငရာပဂၢလမား၏ စတသေဘာဆႏၵျဖင ေဆာငရြက ျခငးျဖစၿပး ဖအားေပးေစခငးျခငး သ႔မဟတ ၿခမးေျခာကျခငး၊ သ႔တညးမဟတ ထသ႔ မျဖစမေနျပလပရန လအပသညဟ ထငျမငလာေအာင ျပလပကာ လဒါနးေစျခငးမး မျဖစရပါ။

• ဆႏၵအေလာကလဒါနးျခငးသညစမကနးလပငနးမားကမလသတမတထားေသာ ေနရာထကအျခားေနရာတစခတြငအေကာငအထညေဖာရနအတြကနညးပညာပငးအရ ျဖစႏငမသာလငထသ႔လဒါနးရနခြငျပပါသည။စမကနးလပငနးခြ၏သေဘာသဘာဝအရထေနရာမတစပါးတျခားမျဖစႏငပါက ထေျမကရယျခငးက ဆႏၵအေလာကလဒါနးျခငးဟ မသတမတ ႏငဘ အာဏာသးျခငးသာျဖစပါလမမည။ ဤကသ႔ေသာအေျခအေနမးတြင ျပနလညေနရာ ခထားေရးလပငနးအစအစဥ (RAP) က အကဥးျဖစေစ၊ အကယ ျဖစေစ ေရးဆြရမည။

• ေအာကေဖာျပပါအခကမားႏငကကညသည အေသးစားအကးသကေရာကမႈမား အတြက သာ ဆႏၵအေလာကလဒါနးျခငးကခြငျပပါသည။

o ေျမ သ႔မဟတ ပငဆငသညပစၥညးကလဒါနးသညအမေထာငစသည စမကနး လပငနးခြ၏ တက ႐ကအကးခစားသမားျဖစျခငး

o ထခကခရသညအမေထာငစပင စကပးထတလပေျမစစေပါငးပမာဏသည စတရနး မတာ ၃ဝဝ ေကာျခငး။

o အကးသကေရာကမႈသည လဒါနးေသာအမေထာငစ၏ စစေပါငးထတလပႏင စြမးအား၏ ၅% ေအာကမာသာရျခငး။

o မညသတစဦးတစေယာကမ ေနရာေရႊ႕ေျပာငးေပးရနမလျခငး။ • ထခကခစားရသမားအေနျဖင ေျမသ႔မဟတအျခားပငဆငမႈမားကမလဒါနးဘေနခြငရ

ေၾကာငးသ႔မဟတအစားထးကနကစရတ ျပနလညရယခစားခြငရေၾကာငးႏင မလဒါနးလ ေၾကာငး

44

၎တ႔၏ဆႏၵက ေဖာထတႏငမည ေဝဖနအၾကျပ တငၾကားမႈ ေျဖရငးေရးစနစတစခ ကလညး ၎တ႔အတြကစစဥေပးထားေၾကာငးကအျပညအဝအသေပးထားရမည။ေမးခြနးမား ျဖစေစ စးစမးလသညမားျဖစေစရပါက ႏႈတျဖင ျဖစေစ၊ စာျဖငျဖစေစ ေဝဖနအၾကျပ တငၾကားမႈေျဖရငးေရး စနစက အသးျပရန ၎တ႔အား တကတြနးထားပါသည။ တငၾကားသ မားက ကာကြယေပးထားသည လပေဆာငမႈမားကလညး လေလာကေအာင စစဥေပးထား မည ျဖစပါသည။

• လထစညးရးေရးမး၊ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတ ကယစားလယႏင ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပေကာမတ ကယစားလယတက မကႏာစညအစညး အေဝးျပလပျပး ထခကခရသမားသည ေျမ သမဟတ အျခားပငဆငမႈမားက အစားထး ကနကစရတ ျပနလညရယခစားခြငရေၾကာငး၊ ေလာေၾကးမယဘ လြတလပစြာလညး လဒါနးႏငေၾကာငး အဆပါ အစညးအေဝးတြင အတညျပေျပာၾကားမည။ အတညျပခက ပါဝငေသာ အဆပါအစညးအေဝးမတတမးက ယခ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈစမခနခြမႈ မေဘာငတြင ေစတနာအေလာကလဒါနးမႈမားအတြက ျဖညစြကရန ပစႏငတကြ ပးတြေဖာျပ လမမည ျဖစသည။

• လဒါနးသ၏စတဆႏၵကစာျဖငေရးသားအတညျပၿပးသညအခါ ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတသည ဆႏၵအေလာကလဒါနးေၾကာငး ေၾကညာလႊာပစက ျပစရမည။ သကဆငရာအမေထာငစ၏ ဇနးခငပြနးႏစဦးစလးတ႔က လထစညး႐းေရးမးမား၊ ေကးရြာအဆင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတ တ႔၏ေရ႕ေမာကတြင မရငးႏစေစာငေပၚ ၌ လကမတေရးထးေစရမည။

• ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသညလကမတထးထားသညဆႏၵအေလာကလဒါနး ေၾကာငးေၾကညာလႊာပစကသးသပအတညျပေပးကာ ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာနႏင ကမၻာဘဏတ႔ကျပနလညၾကည႐ႈႏငရနအတြက မရငး တစေစာငကလကခထားရရမည။ ကနမရငးတစေစာငက သကဆငရာအမေထာငစက လကခသမးဆညးထားရမည။

• လကမတထးထားသညဆႏၵအေလာကလဒါနးေၾကာငးေၾကညာလႊာပစ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတက အတညျပၿပးမသာလင ဆႏၵအေလာကလဒါနး မႈမားရသည စမကနးလပငနးခြမားက စတငအေကာငအထညေဖာရမည။

• ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာနေအာကရၿမ႕နယ႐းခြမားက ႏစစဥလမႈစစ ေဆးမႈမား ေဆာငရြကၿပးလဒါနးထားသညပဂၢလမား၏ သရနားလညသေဘာတညမႈ ဟတမဟတက စစစရမည။

၁၁၁။ အစားထး ကနကစရတမားအတြက ေလာေၾကးေပးျခငး - ထခကခစားရသမားသည ေလာေၾကးမယဘ ၎တ႔ပငအရာမားက လဒါနးလစတမရပါက၊ သ႔မဟတ ဆႏၵအေလာကလ ဒါနးမႈအတြက သတမတခကက ေကာလြန၍ထခကခစားရပါက ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတ သည လထစညး႐းေရးမးမား အကအညကရယကာ ျပနလညေနရာခ ထားေရး လပငနးအစအစဥ (RAP) အကဥးကျပစမညျဖစသည။ ျခြငးခကအေနျဖင စမကနး လပငနးခြက လေပါငး၂ဝဝႏငအထက အကးသကေရာကမႈရပါကျပနလညေနရာခထားေရး အစအမကအျပညအစေရးဆြေဆာငရြကရမည။ ေအာကေဖာျပပါ စညးမဥးစညးကမးမားျဖင ေျမယာႏငပငဆငမႈမား ဆးရႈးျခငးဆငရာ ေပးေလာမႈမားက ကငတြယေျဖရငးရမည။

(က) ေျမယာသမးယျခငးမားက ေရာငရားရျဖစၿပး အကယ၍ မေရာငရားႏငပါက တတႏငသမ အနညးဆးျဖစေစရမည။ ေျမယာသမးယျခငးေၾကာင လမားအေနျဖင အမရာမားဆးရႈးျခငး၊ ဝငေငြ၊ ေနထငမႈအဆငအတနးႏင ရငသနရပတညခကမား ယတေလာေစမညရလဒမား မျဖစေစသငပါ။ စမကနးေၾကာင အမေထာငစမား ေနအမေျပာငးေရႊ႕ေနထငရျခငးမးက ခြငမျပေပ။

45

(ခ) အကယ၍ပဂၢလကပငေျမမားက အၿပးအပငသမးဆညးရနလအပ၍ေသာလညးေကာငး၊ ပဂၢလက ပငဆငမႈမားျဖစေသာ ျခစညးရး၊ အေဆာကအအ၊ တငးကပ၊ သႏမားပါေသာစကခငးမား ပကစး ဆးရႈးလငေသာလညးေကာငး၊ ဆႏၵအေလာကထညဝငသညအေျခအေနႏင မကကည၍ေသာ လညးေကာငး ဆးရႈးမႈမားျဖစေပၚလာပါက ျပနလညအစားထးေပးေလာရမည။ ေကးရြာႏင ေကးရြာ အပစဖြ႕ၿဖးေရးေကာမတႏင စမကနး၏အကးသကေရာကမႈက ခစားရေသာ အမေထာငစတ႔ ပးေပါငးၿပး လထစညးရးေရးမႈႏင လကေထာကနညးပညာမႈးတ႔၏ လမးညႊနမႈျဖင အကးသက ေရာကမႈရသညပမာဏက တနဖးျဖတၿပး အနညးဆးစမကနးမစတငမကရႏငေသာ ေနထငမႈပစႏင ဝငေငြစးဆငးမႈပမာဏမးျဖစေစမည ေလာေၾကးကသတမတရမည။ လမႈအဖြ႔အစညးမားကယတင စမကနးေၾကာင ရကခတမႈက ခစားရေသာ ျပညသမား၏ မလရငသနမႈအေျခအေနသ႔ေရာကေအာင အျပညအဝျဖညဆညးေပးႏငရန လေလာကေသာ ပငဆငမႈမားက သတမတရာ၌ အခကအခမား ႀကေတြ႕ရပါက ေလာေၾကးက စမကနးအကးခစားရေသာ လမႈအဖြ႔အစညးမားကယတင ၎တ႔၏ ပငဆငမႈမား မ ေထာကပေပးသငသည။

(ဂ) စမကနးလပငနးခြမား တညေထာငလပကငျခငးရလဒေၾကာင မညသတဥးတေယာကမ ယငးတ႔ ၏ တနဖးရေသာပငဆငမႈ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကပ၍ မဆးရႈးသငေပ။ အကယ၍ စမကနး၏ အကး သကေရာကမႈက ခစားရေသာျပညသမားႏငအတ လကေထာကနညးပညာမႈးက ျပလပေသာ တငးတာမႈအရစမကနး၏အကးသကေရာကမႈမာတနဖးရပငဆငမႈမား၏ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကပ ခစား ရပါက စမကနးပစက ျပနလညခနညျခငး သ႔မဟတ စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈ ၁ဝရာခငႏႈနး ထကေလာကေအာင လပေဆာငႏငမည အျခားတေနရာက ေရြးခယျခငးတ႔က ျပလပသငသည။

(ဃ) အကယ၍မား စမကနးလပငနးခြေၾကာင လမႈအဖြ႔အစညး၏ အေျခခအေဆာကအအမား ထခကသြားပါက ျပနလညတညေထာင (သ႔မဟတ) အစားထးရမည။

(င) သသာထငရားစြာသတမတေသာ ပငနကေပၚမတည၍ ေျမယာသမးယျခငးပါဝငေသာ စမကနး လပငနးခြမားသည လထရငးႏးျမႇပႏမႈအတြက အကးမဝငလပငနးမားစာရငးတြင ပါဝငၿပး ရနပေငြ ရရရန အကးမဝငပါ (စာပဒ ၉၃ တြင သသာထငရားစြာ ပငနကသတမတျခငးအေၾကာငးက အေသးစတၾကညရႈ႕ႏငပါသည။) စမကနးေၾကာင အကးျဖစထြနးေသာ ျပညသမားကယတငသာ လင အျခားေသာ လမႈအဖြ႔အစညးဝငမား၏ ေျမယာ၊ ပငဆငမႈက ႏစဥးႏစဘက သေဘာတညခက ႏင အသေပးခကမားေပၚမတည၍ အစားထးေလာေၾကးအျဖစ ရယႏငသည။

(စ) လထစညးရးေရးမးႏင လကေထာကနညးပညာမးတ႔၏ ေထာကပမႈျဖင ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတက အကဥးခး(သ႔မဟတ) အျပညအစေဖာျပထားေသာ ျပနလညေနရာ ခထားေရး အစအမတ႔က ျပငဆငမည။ (ျပနလညေနရာခထားေရးအစအမတြင ပါဝငသည အခက အလကမားအား ေအာကတြငၾကညပါ)

(ဆ) စမကနး၏ရကခတမႈက ခစားရေသာအမေျခမားအား ေပးေလာစရာရသညမားက ေပးေလာၿပး မသာ အရပသားမားႏငဆငေသာ လပငနးမားက စတငရမည။

၁၁၂။ ေဝဖနအၾကျပတငၾကားျခငးအပါအဝင ဆႏၵအေလာက ေျမလဒါနးျခငးႏင အတငးအကပ ျမယာသမးဆညးျခငးဆငရာ မေကနပခကမားေျဖရငးျခငးတ႔အတြက လပငနးစဥမားႏင လပနညး လပဟနမားက အသးျပေသာ ေဒသႏရဘာသာစကားအားလးျဖင လကကမးစာေစာငတြင အကဥးခပ႐ကႏပကာ စမကနးတြင ပါဝငသည ေကးရြာအားလးသ႔ ျဖန႔ေဝမည။

46

အဆငအဆငအဆငအဆင ((((၃၃၃၃) ) ) ) အကာအကြယအစအမမားေဖာထတျခငးအကာအကြယအစအမမားေဖာထတျခငးအကာအကြယအစအမမားေဖာထတျခငးအကာအကြယအစအမမားေဖာထတျခငး ((((ျပနလညေနရာခထားေရးအစအမျပနလညေနရာခထားေရးအစအမျပနလညေနရာခထားေရးအစအမျပနလညေနရာခထားေရးအစအမ အကဥးခပအကဥးခပအကဥးခပအကဥးခပ ((((သ႔သ႔သ႔သ႔) ) ) ) အျပညအစ၊အျပညအစ၊အျပညအစ၊အျပညအစ၊ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမား ((((သ႔သ႔သ႔သ႔) ) ) ) သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြျခငးသဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြျခငးသဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြျခငးသဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြျခငး အစအမမားအစအမမားအစအမမားအစအမမား သမဟတသမဟတသမဟတသမဟတ ရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈ အရငးအျအရငးအျအရငးအျအရငးအျမစမစမစမစ စမခနခြမႈစမခနခြမႈစမခနခြမႈစမခနခြမႈ အစအစဥအစအစဥအစအစဥအစအစဥ

၁၁၃။ အကာအကြယ ဆနးစစေလလာသညအခါ ေျမသမးယျခငးႏင ပဂၢလကပငပစၥညးမား ဆး႐ႈး ရျခငးတ႔မာ မလႊမေရာငသာ ျဖစေၾကာငးႏင ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငးလညး မရေၾကာငး ေတြ႕ရ ရပါက ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာန အငဂငနယာမား၏ နညးပညာပငး အၾကဉာဏမား၊ လကေထာကနညးပညာမးမား၏ အကအညတ႔ကရယကာ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမ တစရပ (RAPအကဥးသ႔မဟတအျပည အစတစေစာင) က ေရးဆြမည ျဖစသည။ ေကးရြာကယစားလယမားကလညး အကာအကြယႏင သကဆငသညေလကငသငတနးမားေပးရမည။လမႈဘဝႏငသဘာဝပတဝနးကငအကာအကြယမား ဆငရာအေျခခလပငနးစဥမားႏင လပထးလပနညးမားက စမကနးေကးရြာမားရ ေၾကာျငာသငပနး မားတြင ကပထားရမည။

(က) အကဥးခ႕ထားေသာ ျပနလညေနရာခထားေရးအစအမမားက ေရးဆြရာတြင အနညးဆး ပါဝငရမည အခကမားမာ

(၁) စမကနး၏အကးသကေရာကမႈက ခရေသာ ျပညသမား၏ အမညမား

(၂) စမကနး၏အကးသကေရာကမႈကခရေသာ ျပညသမား၏လဥးေရ စာရငးႏင လမႈစးပြား အခကအလကမား

(၃) အကးသကေရာကမႈရေသာ ပစၥညးစာရငး

(၄) အစားထးျပနေလာေပးမည အရြယအစားႏင အမးအစားမား ပါဝငေသာ ေလာနညး သကသာေစသည နညးလမး

(၅) ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမမားကေရးဆြရာ၌ စမကနး၏ ရကခတမႈဒဏခ ျပညသမားကယတငပါဝငေစမည လပငနးအေကာငအထညေဖာျခငးဆငရာ အစအစဥေရး ဆြျခငး

(၆) အရပသားမားဆငရာ လပငနးမားမစတငမအစားထးေလာေၾကး ေပးအပေစ မညလပငနး အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးဆငရာ အခနဇယား

(၇) ေလာေၾကးအတြက ခန႔မနးတြကခကထာေသာ ကနကစရတႏင ေလာေၾကးကေငြစက ျဖင ေပးေလာက ေငြထတယႏငမည ရငးျမစ

ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတ၏ ႀကးၾကပလမးညႊနမႈ၊ လထစညရးေရး မးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမား၏ ပပးကညမႈျဖငေကးရြာစမကနးအေထာကအက ျပေကာမတသည စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈခရေသာ ျပညသမား၏ဝငေငြစးဆငးမႈက နဂမလအေျခအေနသ႔ ျပနလညရရႏငမည အျခားေျမေနရာသတမတျခငးအပါအဝင ေလာေၾကးက သတမတထားရန ေဆာငရြကမည။ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမ၏ နမနာပစက ေနာကဆကတြ (၇) တြငေဖာျပထားသည။

၁၁၄။ အကယ၍ လထစညးရးေရးမးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမားသည သကဆငရာ စမကနး လပငနးခြတြင ရြာသရြာသား ၂ဝဝ ေကာ၏ ေျမယာတစတတပငး ႏင/သ႔မဟတ ပဂၢလကပငဆငမႈမား ဆးရႈး သညကေတြ႕ရပါက

47

ကမၻာဘဏလပငနးဆငရာအဖြ႔၏အၾကဥာဏက ခကျခငးရယရမည။ ထကသ႔ေသာ ျဖစႏငရနခကခလသညကစၥရပမားတြင ျပနလညေနရာ ခထား ေရးဆငရာအစအမအျပညအစက ကမၻာဘဏ ၏ လပငနးဆငရာအဖြ႔၏ တကရကလမးညႊနမႈအျဖစ ေရးဆြရမည။

၁၁၅။ စမကနးလပငနးခြဆငရာ စာရြကစာတမးမား2 ႏင အသးခႏငေသာ ျပနလညေနရာခထား ေရးနညးလမးမားက မၾကမးေရးဆြၿပးသညအခါ စမကနး၏အကးေကးဇးက ခစားရေသာ ေကးရြာ မားမ ကယစားလယမားအပါအဝင ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတ အဖြ႔ဝငမား၊ ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာ အငဂငနယာမားႏင လကေထာကနညးပညာမးတ႔သည စမကနး လပငနးခြရရာေနရာသ႔ သြားေရာကၾကၿပး ေကးရြာလပငနးအေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတႏင ေန႔ဝကခန႔ေဆြးေႏြးျခငးမားျပလပမည။ ထအစညးအေဝးအတြငး ျပနလညေနရာခထားေရးအစအမ (အတခပ (သ႔မဟတ) အျပညအစ) ႏင ဆႏၵအေလာကထညဝငျခငး ျဖညစြကပစတ႔က ဒဇငး ပၾကမးႏငတကြ စမကနး လပငနးခြဆငရာ အေခာသတ စာရြကစာတမးမားႏငအတ တငျပမာ ျဖစသည။ ေကးရြာဆငရာလပငနးလညပတေရးေကာမတမ တငျပခကမားမာ ျဖစႏငေခရေသာ အကးသကေရာကမႈမားက လလေလာကေလာက ၿခငမ မမႏင ေလာနညးသကသာေအာင လပမလပ၊ စမကနး၏ ရကခတမႈဒဏခ ျပညသမားႏင အထးသျဖင တငးရငးသားလအနညးစ အပါအဝင ဒကၡေရာကရေသာ လထ၏ အထးလအပခကက ျဖညဆညးေပးႏငရန လေလာကေသာ စမခကမားသည ပစတက ေပါငးစညးမႈရမရ တ႔ႏင ပတသက၍ ရာေဖြမညျဖစသည။ ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပေကာမတသ႔ ေထာကခခကရရနအတြက တငသြငးလကေသာ စမကနး လပငနးခြဆငရာ အေခာသတ စာရြကစာတမးမားသည ရြာသရြာသားမား၏သြငးအားစမားႏငေပါငး စပသြားၿပး အစညးအေဝး၏ရလဒက မတတမးတငထားမညျဖစၿပး စမကနးဆငရာ ဖငတြငလညး တြထားမညျဖစသည။

၁၁၆။ စမကနးလပငနးခြမားအတြက ျပနလညေနရာခထားေရး နညးလမးမားက သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မေဘာငႏင တကဆငစစေဆးကာေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတက သးသပအတညျပၿပး လယယာ စကပးေရးႏင ဆညေျမာငး ဝနႀကး ဌာန လကေအာကရ ေၾကးတငႏင ေျမစာရငးဦးစးဌာနက အေကာငအထညမေဖာမ အတညျပေပး သြားရမည ျဖစသည။ 3 အထးသျဖင ျဖစႏငေခရေသာ ဆးရြားသည အကးသကေရာကမႈမားက ထငရားစြာေဖာထတထားျခငး ရမရ၊ အဆျပထားေသာ ေလာနညးသကသာေရးနညးလမးမားမာ စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈကခရေသာ ျပညသမား၏ ဝငေငြစးဆငးမႈက နဂအေနထားသ႔ ေရာကရေအာင အျပညအဝ ထားေပးႏငမႈ ရမရ၊ ဆႏၵအေလာက ေပးအပစြန႔လႊတျခငးဆငရာ အေျခအေနအားလးႏင ကကညမႈ ရမရ၊ လပငနးေဆာငရြကျခငးဆငရာ အစအစဥေရးဆြမႈမားႏင ေဝဖနတငၾကားခကမားဆငရာ ယႏရားတ႔ ျပညစလးေလာကမႈ ရမရႏင ခန႔မနးတြကခကထား ေသာ ရပေငြက လေလာကမႈ ရမရတ႔က ျပနလညသးသပအကျဖတမည။ အတညျပၿပးသည RAP အကဥးႏင အျပညအစတ႔က ေဒသသးဘာသာစကားျဖင ျပစၿပး ေကးရြာအပစ႐းမားႏင စမကနး လပငနးခြ အေကာငအထညေဖာသညေကးရြာမားတြင ေကးရြာအတြငးရ ရြာသရြာသားမား လကလမးမမည အျခားသငေလာသညေနရာမားတြင ထားရရမည။

2စမကနးလပငနးခြဆငရာ မေခာ စာရြကစာတမးမားတြင အငဂငနယာဆငရာ အေသးစတဒဇငး၊ ကနကစရတ ခန႔မနး တြကခကမႈ၊ ေဆာကလပေရးဆငရာ စာရြကစာတမးမား (Bill of Quantities၊ ေဆာကလပေရးမၾကမး စာခပမား စသည)၊ စစေဆးေရးပစ၊ သဘာဝပတဝနးကငလပငနးကငဝတ (လအပပါက သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြျခငး အစအမ)၊ လပငနးလညပတျခငးႏင ျပျပငထနးသမးျခငးဆငရာ လအပခကမားႏင အစအမမား၊ ေတြ႕ဆညႏႈငးမႈ အစညးအေဝးတကေရာကမႈႏင မတတမးမားႏင ျပနလညေနရာခထားေရးဆငရာ တနဆာပလာမားပါဝငသည။ 3ေၾကးတငႏင ေျမစာရငးဥးစးဌာနသည ႏငငလးဆငရာ ဥပေဒျပ႒ာနးျခငးအရ ေလာေၾကးမားအတြက တာဝနရသည။

48

၁၁၇။ အဆပါစမကနးအတြက ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတက ေကးရြာ အပစအတြငး တငးရငးသား လအနညးစမား စမကနး၏ ရကခတမႈက ခစားေနရသည ေနရာမား တြင တငးရငးသားလနညးစမားဆငရာ အစအမ (IPP) က ေရးဆြမည။ ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတတြင အနညးဆး ေအာကပါတ႔ ပါဝငမည။

(က) စမကနး၏အကးသကေရာကမႈခရေသာ တငးရငးသားလနညးစ။ ဤသဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈ မေဘာငပါ စာပဒ ၇၉ ရ ေဖာျပပါစညကမးခကမားႏငအည ေဆာငရြကထား ေသာ လထပါဝငသည ေကးရြာအဆငလမႈဘဝဆနးစစခကက အေျခခ၍ အတညျပထားေသာ ေကးရြာအပစအတြငး ေနထငေသာ တငးရငးသား လနညးစမားက ေဖာျပထားမည။

(ခ) စမကနး၏ရကခတမႈကခရေသာ တငးရငးသားလအနညးစမားႏင လြတလြတလပလပ ႀကတငစမထားၿပး အခကအလကျပညျပညစစျဖင ေဆြးေႏြးထားသညေဆြးေႏြးပြမ ရရေသာ ရလဒမားႏင ကယျပန႔ေသာလထ၏ေထာကခမႈအသကေသမားအပါအဝင လထပါဝငေသာ လမႈဘဝ ဆနးစစခက၏ ေတြ႕ရရခကမား အႏစခပ။

(ဂ) စမကနးလပငနးခြက အေကာငအထညေဖာေနစဥကာလအတြငး စမကနး၏အကးသက ေရာကမႈကခရေသာ တငးရငးသားလနညးစမားႏငလြတလြတလပလပႀကတငစမၿပးအခကအလက ျပညျပညစစျဖင ျပလပေသာ အၾကဥာဏေတာငခေဆြးေႏြးျခငးအတြက မေဘာင

(ဃ) တငးရငးသားလအနညးစမားအား၎တ႔၏ယဥေကးမႈႏငသငေလာေသာလမႈဘဝႏငစးပြားေရး ဆငရာ အကးအျမတမားရရျခငးႏင ၎တ႔အေပၚကေရာကမည မလလားအပေသာ ဆးကးမားက ေရာငရား၊ ေလာက သကသာေစျခငးတ႔အတြက အစအမမား

(င) တငးရငးသားလအနညးစအေပၚ ကေရာကမည မလလားအပေသာ အကးသကေရာကမႈ မား က ေလာနညးသကသာေစရန နညးလမးမားႏင အဆပါနညးလမးမားက အေကာငအထည ေဖာႏငေရး ရနပေငြရရႏငမည ရငးျမစအပါအဝင ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအမ အေကာင အထညေဖာရန ကနကစရတ ခန႔မနးတြကခကမႈ

(စ) ေဝဖနအၾကျပတငၾကားေရးႏင ေစာငၾကညေရး ယႏရား

၁၁၈။ ဒဇငးမားအဆငသငျဖစေသာအခါ ေကးရြာအပစဖြ႔ၿဖးေရးအစအမက ျပငဆငမညျဖစၿပး အကးသကေရာကမႈမား၏ ပ႕ႏ႔မႈႏင အရြယအစားတ႔က သကဆငရာ စမကနးလပငနးခြမား အလက ေဖာျပမညျဖစသည။ စမကနးလပငနးခြမားႏငယဥတြေနေသာအကးေကးဇးမား၊စြန႔စားရမႈ မားႏင အကးသကေရာကမႈမား၏ ပ႕ႏ႔မႈႏင အရြယအစားတ႔က စမကနးေၾကာင အကးခစားရမည လထသ႔ ရပရြာလးကၽြတအစညးအေဝးပြမားတြင ရငးျပမညျဖစၿပး လထတစရပလး၏ကယျပန႔ေသာ ေထာကခမႈကေတာငးဆကာ ျပငဆငၿပးေကးရြာအပစဖြ႔ၿဖးေရးအစအမတြင မတတမးတငထား မညျဖစသည။

၁၁၉ ။ သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာကငဝတ (ECoP) မားသည စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာရနႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပရန အသးျပသည ပငမသဘာဝ ပတဝနးကင အကာအကြယေပးေရး နညးလမးမား ျဖစသည။ အကယ၍ ECoP ပါျပ႒ာနးခကမား ေဘာငက ေကာလြနၿပး တကသည အႏရာယ ေလာခေရး လအပလာမည မလက မပါသည အကး သက ေရာကမႈမား ရလာမညဟ ေမာမနးပါက ႐းစငးသည ပတဝနးကငဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အစ အစဥ (EMP) တစခ လအပပါမည။ EMP သည ေစာငၾကညႀကးၾကပမႈဆငရာ အညႊနးကနးမားႏင အဆျပထား သည ေဘးအႏရာယ ေလာခေရး ေဆာငရြကခကမား၊ ထလပငနးမား အေကာငအထညေဖာရန ခန႔မနး

49

ကနကစရတမားက လညး ေဖာျပထားမည ျဖစသည။ (EMP နမနာပစက ေနာကဆကတြ ၅ တြင ၾကညပါ ။ EMP နမနာက ေနာကဆကတြ ၅.၁ တြငၾကညပါ)

၁၂၀။ စမကနးလပငနးခြ စစေဆးမႈ ေတြရခကတြင အဆပါ စမကနးလပငနးခြသည ေရးေဟာငး အေမြအႏစနယေျမအတြငး သမဟတ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစဇန သမဟတ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ သသာထငရားသညေနရာ စသညေနရာမား တြငေတြႏငသည။ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ စမခနခြမႈ အစအစဥ ပါရေသာ ေဆာကလပေရးလပငနးခြငက နညးပညာစညးရးေရးမးမား၊ လကေထာကနညးပညာမးမား၊ ျမနယ ေကးလကဥးစးရးရ လထဗဟျပစမကနးရးတ၏ အကအညျဖင ျပငဆငလမမည ျဖစသည။ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ စမခနခြမႈ အစအစဥတြင ေရာငရားတငးတာရနမား (သ) ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစက ဆးကးသကေရာကမႈ ေလာပါးေစရန နညးလမးမား၊ ေရးေဟာငး သေတသနဆငရာအခြငအလမးက ရာေဖြေသာ စမခနခြမႈမားအတြက ပပးေပးျခငး၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငး၊ တငးျပည၏ မဝါဒ မေဘာငအတငးလပေဆာငျခငး ႏင ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ၏ စညးမဥးစညးကမးအတငး လပေဆာငျခငး တျဖစသည။ ေရးေဟာငး သေတသနႏင အမးသားျပတက ဥးစးဌာနသည ေဆာကလပေရးလပငနးမစတငမအခနတြင ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ စမခနခြမႈ အစအစဥက ေထာကခခကေပးရန ဆကသြယလမမညျဖစသည။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥ ပစ (ပစ ၁၅) က ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ စမခနခြမႈ အစအစဥတြင ျပငဆငရနအတြက အသးျပ လမမညျဖစသည။ ေရးေဟာငး သေတသနဆငရာအခြငအလမးက ရာေဖြေသာ လပငနးစဥမား ပါဝငသည ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ စမခနခြမႈ အစအစဥ နမနာပစက ေနာက ဆကတြ ၅ (ဇယား ၅.၃) တြင ေဖာျပထားသည။

အဆင (၄) အကာအကြယအစအမမား အေကာငအထညေဖာျခငး၊ ႀကးၾကပကြပကျခငး၊ ေစာငၾကညၾကည႐ႈျခငးႏင အကျဖတျခငး

၁၂၁။ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတတစခစသည ယခ သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာငပါ မဝါဒမားႏငလပနညးလပဟနမားႏငအည ဆႏၵ အေလာက လဒါနးေၾကာငး ေၾကညာလႊာပစမား၊ အကဥးခပ RAP ႏင အျပညအစ၊ ပတဝနး ကငဆငရာ ကငဝတမား (ECoP)၊ လအပပါက သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အစအစဥ ႏင ရပဝတ ပငးဆငရာယဥေကးမႈ အရငးအျမစမားစမခနခြမႈ အစအစဥ ပါဝငေသာ စမကနး အကာအကြယ အစအမမားက အေကာငအထညေဖာရန တာဝနရသည။ ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတသည RAP အကဥးခပ ႏင RAP အျပညအစ အေကာငအထညမေဖာ ရေသးမ (သ႔မဟတ) အကးခစားခြငမား အားလးက အလးစလႊေျပာငးျခငးမျပရေသးမ (သ႔မဟတ) သကဆငရာအမေထာငစမားက လကမတေရးထးထားသည ဆႏၵအေလာက လဒါနးေၾကာငး ေၾကညာလႊာပစမားက ေကးရြာအပစစမကနးအေထာက အကျပေကာမတမ ၾကညရႈစစေဆးျပး သးသပ အတညမျပရ ေသးမ တြင ေျမရယျခငးမားက လးဝမျပလပရပါ။ ကာကြယထနးသမး ထားေသာ ယဥေကးမႈအေမြအႏစဇန အတြငးတညရသည စမကနးလပငနးခြအတြက ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည ေရးေဟာငးသေတသနနင အမးသားျပတကဥးစးဌာနမ ခြငျပခကရရရန ေတာငးခလမမညျဖစျပး အဆပါဌာနသည ေဆာကလပေရးလပငနးခြငမစတငမ ေကးရြာဖြျဖးတးတကမႈ စမခကက ျပလပႏငရန အတညျပေပးလမမညျဖစသည။

၁၂၂။ ေကးရြာေစာငၾကညစစေဆးေရး ဆပေကာမတမားသည လထစညး႐းေရးမးမား၊ ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးတ႔ႏငအတလကတြၿပး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ လကနာရမည ကငဝတမား (လအပပါက သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခနခြမႈ အစအစဥ ႏင ရပဝတ ပငးဆငရာယဥေကးမႈ အရငးအျမစမားစမခနခြမႈ

50

အစအစဥ) အပါအဝင ဆႏၵ အေလာကလ ဒါနးေၾကာငး ေၾကညာလႊာ ပစမားႏင အကဥးခပ RAP သ႔မဟတ RAP အျပညအစတ႔ အပါအဝင အကာအကြယအစအမမား အေကာင အထညေဖာမႈက ေစာငၾကညစစေဆးရန တာဝနရပါသည။ ေကးရြာေစာငၾကည စစေဆးေရး ေကာမတသည အကာအကြယ အစအမမား စနစတကလကနာၿပး ျဖစေၾကာငး အတညျပၿပးခနတြင စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာရန အသငျဖစေၾကာငး ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသ႔ အသေပးရမည။ ဆႏၵအေလာက ေျမလဒါနးျခငး၊ ဆႏၵမပါဘ ေျမကရယျခငးသ႔မဟတ ပငဆငမႈ ဆး႐ႈးျခငးမားပါဝငေသာ စမကနး လပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာရနအတြက ဤအတညျပ ခကလအပပါသည။

၁၂၃။ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာေနစဥအတြငး ေကးရြာေစာငၾကညစစေဆးေရး ဆပေကာမတမားႏင လထစညး႐းေရးမး/လကေထာကနညးပညာမးမားသညျဖစေပၚလာႏငေသာ ဆးကးမားက ေစာငၾကပၾကည႐ႈေပးရမည။ လထစညး႐းေရးမးမားသည ေကးရြာမားသ႔ပမနသြား ေရာကၿပး သတငးအခကအလကမား စေဆာငးရမည။ ရြာသားမားဘကက မမတ႔မေျဖဆႏငေသာ ေမးခြနးမား၊မေကနပမႈမားတငျပလာပါကေဝဖနအၾကျပတငၾကားမႈေျဖရငးေရးစနစႏငအညအေျဖ ရာ သြားရန တကတြနးရမည။ ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသားျပတက ဥးစးဌာနသည ကာကြယထနးသမးထားေသာ ေရးေဟာငးအေမြအႏစဇနအတြငးရ စမကနးလပငနးခြ၏ ေဆာကလပေရးလပငနးမား ေဆာကလပေနစဥအေတာအတြငး ႏင ေဆာကလပေရးလပငနးမား ျပးစးမႈ အေျခအေနမားက စစေဆးရနႏင လအပေသာ အၾကဥာဏမားေပးရန ေစာငၾကညေလလာ ေရးခရးမား သြားေရာကလမမညျဖစသည။

၁၂၄။ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနႏင အၾကေပးအဖြ႕ မားသည လမႈ စစေဆးမႈ မားက ႏစစဥေဆာငရြကမညျဖစသည။ လမႈစစေဆးမႈမားျပလပရနအတြက လထစညး႐းေရးမး မားက ေကးရြာ မား၌ လထအစညးအေဝးမားက ဦးေဆာငကငးပမညျဖစသည (ေဝးလသည ေဒသမားတြင ရြာအခငးခငးစေပါငး ကာ အာလးအဆငေျပမညတစေနရာ၌ ေတြ႕ဆစညး ေဝးႏငသည)၊ ထ႔ျပင အစညးအေဝး ကငးမညအေၾကာငးက လညး ႀကတငအသေပးေၾကညာၿပး လထပါဝငႏငမႈက အျမငဆး ျမႇငတငႏငမည အခနႏငေနရာတ႔က ေရြးခယကာ ကငးပသြား မညျဖစသည။ လမႈစစဆးမႈျပရသည ရညရြယခကမာ တစႏစတာအတြငး ျဖစေပၚတးတကခမႈမား၊ ေကးရြာအပစ ဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥအတြက ကနက စရတမား၊ နညးပညာ စစေဆးမႈႏင ေငြစာရငး စစေဆးမႈ ရလဒမား၊ ရရသငခနးစာမားႏင အနာဂတတြင ေဆာငရြကႏငမည နညးလမးမားႏင ပတသကၿပး ေကးရြာအပစရ ေဒသချပညသ လထက ျပနလညအသေပးတငျပရနႏင ေကးရြာသ ေကးရြာသားမား၏ ထငျမငခက၊ ယဆခကမားနားေထာငရန ျဖစသည။ အစညးအေဝးက ေကးရြာ ေစတနာ ဝနထမးမား၊ လထစညး႐းေရးမးမား၊ ေကးလကဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနဝနထမး မားႏင ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတဝငမား တကေရာကၾကမညျဖစသည။ ၎အစညးအေဝးသည ျပနာမားက တငျပရန၊ နစနာမႈမား သ႔မဟတ စမကနးႏငဆကစပၿပး ျပညသမား ႀကေတြ႕ရႏငသည ကစၥရပမားအတြက မေကနပသမားက နားေထာငရန ျပလပသည ျပညသ႔ဖရမတစခပငျဖစသည။ လထစညး႐းေရးမးသညတငျပသညကစၥရပမားႏငေနာကဆကလာ မည စကဝနးတြင မညသ႔ေျဖရငးမည စသည တ႔ကမတသားထားသည အစညးအေဝး မတတမးက ျပစမညျဖစသည။ ထအခကအလကမားက ျပငဆငတညးျဖတမည ေကးရြာအပစ ဖြ႕ၿဖးေရး အစ အစဥတြင ထညသြငးကာ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနသ႔ ၎မတတမးက တငျပမ သာလင ေနာကႏစအတြက လထသ႔တက႐ကေထာကပေငြက လႊေျပာငးေပးမညျဖစသည။

၁၂၅။ ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတက ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖး တးတကေရး ဦးစးဌာနသ႔ လစဥေပးပ႔သည အစရငခစာတြင ပတဝနးကငႏင လမႈအကာအကြယမားႏင စပလဥး ေသာ လပငနးမား က အကဥးခပ ေဖာျပသြားညျဖစသည။ ယငးအစရငခစာတြင အစရငခသည ကာလအတြငး ေဆာငရြက ၿပးစးခေသာ

51

သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ ေလာပါးသကသာေရး အစအစဥ၊ ဆႏၵအေလာက လဒါနးခမႈမား၊ အကဥးခပ RAP ႏင RAP အျပညအစ (ဆေလာပါက) တ႔ကပါ အကဥးခပေဖာျပသြားမညျဖစသည။

၁၂၆။ ကမၻာဘဏ အေနျဖင အကာအကြယမားဆနးစစေလလာျခငးပစမား၊ သဘာဝပတဝနးကင ဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အစအစဥ၊ ဆႏၵအေလာကလဒါနးျခငး၊ RAPအကဥး ႏင RAP အျပညအစ၊ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမား (ECoP) မား အသးခမႈမားက ကပနးစနစျဖင ျပနလနစစေဆးၿပး ယခ ESMF ႏင စမကနးႏငဆင သည အျခားေသာ လကစြမားပါ အခကမားႏင အည အကာအကြယ အစအမမား လကနာမႈ ရမရက စစစရနအတြက ကြငးဆငးစစေဆးမည ျဖစသည။

တငးရငးသားလနညးစမားတငးရငးသားလနညးစမားတငးရငးသားလနညးစမားတငးရငးသားလနညးစမား အျပညအဝပါဝငႏငေရးအျပညအဝပါဝငႏငေရးအျပညအဝပါဝငႏငေရးအျပညအဝပါဝငႏငေရး အထးနညးလမးမားအထးနညးလမးမားအထးနညးလမးမားအထးနညးလမးမား

၁၂၇။ တငးရငးသား လနညးစမားအေနျဖင စမကနး အေကာငအထညေဖာမႈတြင အျပညအဝပါဝင ေဆာငရြကႏငမႈမရျခငးႏင စမကနးမ အကးေကးဇးမခစားရျခငးတ႔က အတတႏငဆးေလာခရနအ တြက ေအာကပါ နညးလမးမားက လထဗဟျပစမကနးက အသးျပသြားပါမည။

• စမကနးအေကာငအထညေဖာသည ကာလတစေလာကလး လထစညး႐းေရးမးမားက ကညမည ေကးရြာေစတနာဝနထမးမားေရြးခယရာတြင တငးရငးသားလမးစငယမားပါဝင ႏငေအာင ေဆာငရြကျခငး။

• လထစညး႐းေရးမးမား/လကေထာကနညးပညာမးမားအားလမး၊ဘာသာႏငေဘးဖယထတမႈ ဆငရာ ကစၥရပမားကဂ႐စကမႈျမငမားလာေစရန ေလကငသငၾကားေပးျခငး

• ေကးရြာႏငေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥမားႏငပတသကၿပး တငးရငးသားလမးစငယ မား အား လြတလပေသာ ႀကတငအသေပးညႇႏႈငးမႈမားေဆာငရြကျခငး

• ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတက ဆးျဖတခကခမတရာတြင တငးရငး သား လနညးစမားပါဝငႏငေအာငေဆာငရြကျခငး

• လပငနးအရညအေသြး ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကးစးပြားဆနးစစေလလာမႈမား ျပ လပရာတြင ဆငရာအသငးအဝငး၏သေဘာသဘာဝအေျခအေနႏင တငးရငးသားလမးမား၊ အမးသမးမားႏင အထခကအခရႏငဆးေသာပဂၢလမားအေပၚ အထးဂ႐ျပအာ႐စကျပးလင ပငမအစဖြ႕ေဆြးေႏြးပြမားႏင အဓကကေသာ အခကအလကရယမႈအငတာဗးမားက အသး ျပျခငး

• စမကနးအေၾကာငးသတငးထတျပနရာတြင ေဒသသးဘာသာစကားမားျဖငပါ ေဖာျပျခငး

၁၂၈။ ယငးနညးလမးမားက စမကနးအေကာငအထညေဖာေရးလကစြတြင ေဖာျပထားသည။

၁၂၉။ တငးရငးသားဘာသာစကားမားဆငရာ အႀကမားရယျခငး၊ ေဖာထတရငးလငးျခငးမားႏင ပကသက ၍ လမးညႊနခကမားက ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရးဥးစးဌာနက ဆကသြယေရးမဟာဗဟာ ၏ တစတတပငးအေနျဖင ေရးဆြလကရသည။ ထသ႔ေရးဆြရာတြငေဘးအႏရာယ ကငးရငးေရး ဆငရာ အၾကေပးေဆြးေႏြးပြမား၌ တကေရာကသမားက အေလးအနကထားေျပာၾကားခၾကသည စမကနး ႏင သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာငက ေပးသည ကာကြယမႈမားအား တငးရငးသားလနညးစမား ရငးရငးလငးလငးနားလညေစေရး အရပျမင အသၾကားပစၥညးမားက အသးျပသငသညဟေသာ အခကက ထညသြငးစဥးစားခသည။ အဆပါ လမးညႊနခကမားတြင စမကနးစာရြကစာတမးမားက တငးရငးသားစာေပသ႔ ဘာသာျပနဆျခငးဆငရာ စညးမဥးမားလညး ပါရမည။ ထကသ႔ေသာ စညးမဥးမားတြင စာေရးသားနညးမရေသာ

52

တငးရငးသားမးႏြယမားထ စမကနးဆငရာ စာတမးမားေရာကရေစရန လပေဆာငပအဆငဆငလညး ပါဝငသည။ အဆပါ လမးညႊနခကက ၂ဝ၁၅ ဇြနလ ၃ဝ တြင ေရးဆြရန ေမာမနးထားသည။

အမးသမးမားအမးသမးမားအမးသမးမားအမးသမးမားအျပညအဝပါဝငႏငမႈရေစေရးအျပညအဝပါဝငႏငမႈရေစေရးအျပညအဝပါဝငႏငမႈရေစေရးအျပညအဝပါဝငႏငမႈရေစေရး အထးနညးလမးမားအထးနညးလမးမားအထးနညးလမးမားအထးနညးလမးမား

၁၃၀။ NCDDP မ ေလကငသငၾကားေပးထားသည လထစညး႐းေရးမးမားႏင ေကးရြာေစတနာ ဝနထမးမားက အမးသမးမားႏင အမးသားမားက သးျခားစခြကာ အစညးအေဝးမားျပလပၿပး ေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥအတြက ၎တ႔တငျပလသည လအပခကမားႏင ဦးစားေပးလပရနမား ကေမးျမနးေဖာထတကာ စမကနးအခကအလကစနစအတြငး မတတမးတငသမးဆညးထားသည နညးက လထဗဟျပစမကနးက ဆကလက အသးျပသြားပါမည။ တညေသာလပအားတငးအတြက အမးသားႏငအမးသမး တနးတလပခရရပါမည။ ထ႔ျပင စမကနးလပငနးခြတစခစအတြက သဘာဝ ပတဝနးကငႏငလမႈဘဝအကာအကြယမားက ဆနးစစရာတြငလညး ကားမအခနးက႑က ထည သြငးပါမည။ စမကနးလပငနးခြမားအတြကလပသညအကာအကြယအစအမမားတြင ကားမအခနး က႑သးသပခကပါဝငမညျဖစၿပး ကားမကြျပားမႈအတြက တတကကေဆာငရြကရမညမားက လညး အဆျပထားပါသည။ လထစညး႐းေရးမးမားႏင ေကးရြာေစတနာဝနထမးမားအေနျဖင လညး အမးသမးမား၏ပါဝငမႈက ကန႔သတျခငးမား မရေၾကာငးႏင အမးသမးမားသညလညး ေကးရြာအဆင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတမားႏင ဆပေကာမတအသးသးတြင ကယစားျပ ပါဝငမႈရေၾကာငးက ဂ႐တစကစစေဆးရမညျဖစသည။ ေကာမတဝငမား၏ ၅ဝ ရာခငႏႈနးသည အမးသမးမားျဖစရမညဟ သတမတထားပါသည။

ဈ။ဈ။ဈ။ဈ။ အဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညး ဆနးစစေလလာျခငးႏငဆနးစစေလလာျခငးႏငဆနးစစေလလာျခငးႏငဆနးစစေလလာျခငးႏင စြမးေဆာငရညျမႇငတငေပးျခငးစြမးေဆာငရညျမႇငတငေပးျခငးစြမးေဆာငရညျမႇငတငေပးျခငးစြမးေဆာငရညျမႇငတငေပးျခငး

၁၃၁။ စြမးေဆာငရညျမႇငတငေပးရနအတြက ဆနးစစမႈျပလပျခငးက ကနဦး ႏငငတကာဖြ႕ၿဖးေရး ေအဂငစအေထာကအပျပငဆငသညကာလအတြငး ေဆာငရြကခၿပး ရလဒမားက ဇယား (၇) တြင ျပငဆငမြမးမ ေဖာျပထားပါသည။

ဇယားဇယားဇယားဇယား ၇၇၇၇ : : : : အဖြ႕အစညးဆငရာအဖြ႕အစညးဆငရာအဖြ႕အစညးဆငရာအဖြ႕အစညးဆငရာ စြမးေဆာငရညစြမးေဆာငရညစြမးေဆာငရညစြမးေဆာငရည ဆနးစစခကႏငဆနးစစခကႏငဆနးစစခကႏငဆနးစစခကႏင စမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမား အတြကေလကငအတြကေလကငအတြကေလကငအတြကေလကင သငတနးေပးရနလအပခကမားသငတနးေပးရနလအပခကမားသငတနးေပးရနလအပခကမားသငတနးေပးရနလအပခကမား

အဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညး

စမကနးစမကနးစမကနးစမကနး လပငနးလပငနးလပငနးလပငနးခြခြခြခြ ေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခငးငးငးငး

ပစပစပစပစ

သးသပခကသးသပခကသးသပခကသးသပခက၊၊၊၊ အကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခကကကက ခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခက

အေကာငအေကာငအေကာငအေကာင အထညအထညအထညအထည ေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငး

လညပတလညပတလညပတလညပတ ျခငးျခငးျခငးျခငး ႏငႏငႏငႏင ျပျပငျပျပငျပျပငျပျပင ထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေရးရးရးရး

ေကးလက/ ဥးစး (ျပညေထာငစ အဆင)

တာဝန

ပငမအစအစဥပစမားႏင ECoPs အပါအဝငစာတမးမား

- - -

ဝနထမးမား အား

အသစ ငားရမးထားေသာ အေျခခအေဆာကအဥ အငဂငနယာ ၃ ဥး အပါအဝင အငဂငနယာ မားရသည။

53

အဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညး

စမကနးစမကနးစမကနးစမကနး လပငနးလပငနးလပငနးလပငနးခြခြခြခြ ေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခငးငးငးငး

ပစပစပစပစ

သးသပခကသးသပခကသးသပခကသးသပခက၊၊၊၊ အကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခကကကက ခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခက

အေကာငအေကာငအေကာငအေကာင အထညအထညအထညအထည ေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငး

လညပတလညပတလညပတလညပတ ျခငးျခငးျခငးျခငး ႏငႏငႏငႏင ျပျပငျပျပငျပျပငျပျပင ထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေရးရးရးရး

ဆနးစစခက

နညးပညာ အေထာကအပ

နညးပညာ စြမးရည လေလာကမႈရသည။ အငဂငနယာမား ထပမမလအပပါ။ CFs/TFs မားအား ေပးေသာ PCR သငတနးက ၿမ႕နယ ေရးေဟာငးသေတသန ဥးစးဌာနႏင ျပညနယႏငတငး လကေထာက နညးပညာမးမ ကညေထာကပပါသည။

ေလကငသင တနးေပးရန လအပခက

ESMF၊ ECoPs၊ EMP၊ PCR၊ RAP၊ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငး၊ IPP၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး ႏင စာတမးမား ႏင ပတသက၍ ေလကငေပးျခငး။

ေကးလက/ ဥးစး ျပညနယႏငတငး ရးမား (ျပညနယႏင တငရး ၁၅ ရးဖြ႔စညး တညေထာင ထားပါသည။)

တာဝန

• ျပညနယႏငတငးအဆင ဥးစးဌာနမားႏင အဓကအပငးအေနျဖင ပးေပါငးေဆာငရြကပါသည။ အေျခခအေဆာကအအ၊ ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးႏင အကျဖတေရး၊ အကာအကြယပစၥညးမားႏင အျခားကစၥရပမားတြင ၿမ႕နယရးမားအား နညးပညာ အေထာကအပက ပပးေပးပါသည။

• ျပညေထာငစအဆငသ႔ စေပါငးအစရငချခငးအား ကညေထာကပေပးပါသည။

• ပးေပါငးပါဝငေသာ ၿမ႕နယမား၏ အကာအကြယႏင ၿမ႕နယအဆင၌ မေျဖရငးႏငေသာ အေကာငအထညေဖာျခငးဆငရာ ျပနာမားအား ေျဖရငးရန TPICs အား ကညေထာကပေပးျခငး အပါအဝင စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာရာတြင ေစာငၾကညစစေဆးရမည။

ဝနထမးမား အား ဆနးစစခက

ေကးလက/ဥးစးဌာနမ ဝနထမး ၂ ဥး (စနယာ အငဂငနယာ ၁ ဥး၊ ဂနယာ အငဂငနယာ ၁ ဥး) ႏင အၾကေပးအရာရ ၃ ဥး အပါအဝင ဖြ႔စညးထားေသာ ျပညနယႏငတငးရး ၁၅ ရးတစခစတြင ခန႔မနေျခ နညးပညာဝနထမး ၅ ဥးစရပါသည။ ျပညနယႏငတငး အၾကေပးအရာရ၏ ၅၀%ႏင အထကသည ၎တ႔၏ အရင ကာလမ TFs အေနျဖင တာဝနဝတရားမ အကာအကြယဆငရာ ပစၥညးမား အပါအဝင NCDDP သငတနးမားအား တကေရာကခၿပးျဖစပါသည။

နညးပညာ အေထာကအပ

သကဆငရာ အကာအကြယ လပထးလပနညးမားအပါအဝင စမကနးလကစြ၏ တကေသာ လအပခကမားအေပၚ သငတနးမား လအပပါသည။

ေလကငသင တနးေပးရန လအပခက

ESMF၊ ECoPs၊ EMP၊ PCR၊ RAP၊ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငး၊ IPP၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး ႏင စာတမးမား ႏင ပတသက၍ ေလကငေပးျခငး။

54

အဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညး

စမကနးစမကနးစမကနးစမကနး လပငနးလပငနးလပငနးလပငနးခြခြခြခြ ေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခငးငးငးငး

ပစပစပစပစ

သးသပခကသးသပခကသးသပခကသးသပခက၊၊၊၊ အကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခကကကက ခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခက

အေကာငအေကာငအေကာငအေကာင အထညအထညအထညအထည ေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငး

လညပတလညပတလညပတလညပတ ျခငးျခငးျခငးျခငး ႏငႏငႏငႏင ျပျပငျပျပငျပျပငျပျပင ထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေရးရးရးရး

ေကးလက/ ဥးစး (ၿမ႕နယ အဆင)

တာဝန

စမကနး လပငနးခြ အဆျပ ခကမား အေပၚ နညးပညာ ဆငရာ ေဝဖန သးသပ ခက

စသတမတခက စာတမးမားအား သးသပျခငး၊ စစေဆးျခငး၊ ECoPs မားႏင EMPs၊ PCRမား က အသးျပျခငး ႏင မျငမးျခငး၊ အကးသက ေရာကမႈ တငး တာျခငး၊ ရြာသ ရြာသားမားႏင တငပင၍ အေသးစတ ပစမား ထတလပျခငး

ရသည။

ရသည – လႊမးၿခ ေစာင ၾကည ႀကး ၾကပျခငး

ရသည – လႊမးၿခ ၍ အခါ အားေလာ စြာေစာင ၾကည ႀကး ၾကပျခငး

ဝနထမးမား အား ဆနးစစခက

ေကးလက/ ဥးစးသည ၿမ႕နယအဆင တြင ဝနထမးမား ထပမ ေခၚယလကရၿပး ၎တ႕ အေနျဖင အကာအကြယ မဝါဒမား ႏင ပတသက၍ ေလကငေပးရန လအပသည။ ထ႕အျပင ၿမ႕နယအတြငးရ စမကနးလပငနးခြမား အားလး အေကာငအထညေဖာမႈက ႀကးၾကပရန လေလာကေသာ ဝနထမး အေရအတြက မရေပ။ လထဗဟျပ စမကနးမ လကေထာကနညးပညာမးမားက ထပမ ကညေထာကပ ေပးလကရသည။

နညးပညာ အေထာကအပ

စြမးေဆာငရည လေလာကမႈ ရေသာလညး အသးရျပမည အကာအကြယ လပထးလပနညးမား အပါအဝင စမကနး အေကာငအထည ေဖာေရး လကစြ ၏ တကေသာ လအပခကမားက ေလကငသငၾကားေပးရန လအပသည။ လထစည႐းေရးမးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမားသည ေကးလက/ ဥးစး အငဂငနယာမား က ကညေထာကပသည။ ၎အျပင အသးျပမည အကာအကြယ မဝါဒမား ျဖစသည စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထည ေဖာမႈအတြငး

55

အဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညး

စမကနးစမကနးစမကနးစမကနး လပငနးလပငနးလပငနးလပငနးခြခြခြခြ ေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခငးငးငးငး

ပစပစပစပစ

သးသပခကသးသပခကသးသပခကသးသပခက၊၊၊၊ အကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခကကကက ခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခက

အေကာငအေကာငအေကာငအေကာင အထညအထညအထညအထည ေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငး

လညပတလညပတလညပတလညပတ ျခငးျခငးျခငးျခငး ႏငႏငႏငႏင ျပျပငျပျပငျပျပငျပျပင ထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေရးရးရးရး

အေသးစားျပငဆငမႈႏင လပငနးေဆာငရြကမႈ ၫႊနၾကားခက မား အပါအဝင ေကးရြာမားရ ေဆာငရြကမႈမားက ဥးေဆာငရမည။

ေလကငသင တနးေပးရန လအပခက

ၿမ႕နယ အငဂငနယာမားႏင စညး႐းေရးမးႏင နညးပညာမးမားအား ESMF၊ ECoPs၊ EMP၊ PCR၊ RAP၊ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငး၊ IPP၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး ႏင စာတမးမား ႏင ပတသက၍ ေလကငေပးျခငး။ ECoPs ႏင ပတသကသည သငတနးမားေပးရန လအပသည။ ၿမ႕နယအငဂငနယာႏင လထစညး႐းေရး မးမားမ လပငနးလညပတျခငး ႏငျပျပငထနး သမးျခငး ႏင ပတသက၍ စဥဆကမျပတ ေလကင ေဆာငရြကေပးျခငး

ေကးရြာအပစ စမကနး ဆပေကာမတ

တာဝန

IPP, စမကနးလပငနးခြမား ေရးခယျခငး၊ စမကနးလပငနးခြမား သးသပျခငးႏင ခြငျပျခငး၊ အကာအကြယ စစေဆးမႈ၊ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငးပစ၊ RAP အကဥးခပ သ႔မဟတ အျပညအစ တ႕က အသးျပ၍ ေကးရြာအပစ ဖြြ႕ၿဖးေရး အစအစဥ က ေရးဆြျခငး

ဝနထမးမား အား ဆနးစစျခငး

နညးပညာပငးဆငရာ စြမးရညႏင ဝနထမးမား မရပါ။ အသးျပရမည အကာအကြယဆငရာ မဝါဒမားႏင ပတသက၍ အသပညာ ကြာဟမႈရေနသည။ စာတတေျမာကမႈႏႈနး ႏမကသည။

နညးပညာအကအည

လထ စညး႐းေရးမးမားမ အေကာငအထညေဖာစဥကာလအတြငး အသးျပရမည အကာအကြယ မဝါဒမား အပါအဝင စဥဆကမျပတ ကညေဆာငရြကရမည။

ေလကငသင တနးေပးရန လအပခက

ESMF၊ ECoPs၊ EMP၊ PCR၊ RAP၊ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငး၊ IPP၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး ႏင စာတမးမား ႏင ပတသက၍ ေလကငေပးျခငး။

ေကးရြာ စမကနး ဆပေကာမတ

တာဝန လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခက၊ သးသပခကႏင လႊမးၿခႀကးၾကပမႈ အပါအဝင စမကနးလပငနးခြ ေရးဆြျခငးႏင ပတသကသည အလးစ ဆးျဖတျခငး

ဝနထမးမား အား ဆနးစစျခငး

နညးပညာပငးဆငရာ စြမးရညႏင ဝနထမးမား မရပါ။ အသးျပရမည အကာအကြယဆငရာ မဝါဒမားႏင ပတသက၍ အသပညာ ကြာဟမႈရေနသည။ စာတတေျမာကမႈႏႈနး ႏမကသည။

နညးပညာအကအည

လထစညး႐းေရးမးမား/ နညးပညာစညးရးေရးမးမား မ အေကာငအထညေဖာစဥကာလအတြငး စဥဆကမျပတ ကညေဆာငရြကရမည။ ေကးလက/ဥးစး အငဂငနယာ သည စမကနးလပငနးခြမား ပစေရးဆြျခငး၊ လညပတျခငးႏင

56

အဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညးအဖြ႕အစညး

စမကနးစမကနးစမကနးစမကနး လပငနးလပငနးလပငနးလပငနးခြခြခြခြ ေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခေရးဆြျခငးငးငးငး

ပစပစပစပစ

သးသပခကသးသပခကသးသပခကသးသပခက၊၊၊၊ အကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခအကျဖတခကကကက ခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခကခြငျပခက

အေကာငအေကာငအေကာငအေကာင အထညအထညအထညအထည ေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငးေဖာျခငး

လညပတလညပတလညပတလညပတ ျခငးျခငးျခငးျခငး ႏငႏငႏငႏင ျပျပငျပျပငျပျပငျပျပင ထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေထနးသမးေရးရးရးရး

ျပျပငထနးသမးျခငး တ႕ အတြက စဥဆကမျပတ ကညေဆာငရြကရမည။

ေလကငသင တနးေပးရန လအပခက

ေကးရြာ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတမ အေရးပါသမားက ESMF၊ ECoPs၊ EMP၊ PCR၊ RAP၊ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငး၊ IPP၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး ႏင စာတမးမား ႏင ပတသက၍ အလးစ ေလကငေပးျခငး။

*ကာကြယထနးသမးတားေသာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစဇနမား အတြငးႏင အနးပတဝနးကငတြင လညးေကာငး၊ PCR သကေရာကေသာ နယေျမမားတြငလညးေကာငး ရေသာ ျပညနယ/တငး၊ ၿမ႕နယ၊ ေကးရြာအပစ၊ ေကးရြာတ႔အား PCR ႏင ပတသကသည သငတနးေပးပ႔ရပါမည။

၁၃၂။ အထကတြငေတြ႕ရသည စြမးေဆာငရညအခကအခမားကေျဖရငးရနအတြက လထဗဟျပစမကနးသည စြမးေဆာငရညတးတကေရးကအဆငတငးတြင အႀကးအကယရငးႏး ျမႇငတငလပေဆာငသြားမညျဖစသည။ယငးမာ စမကနးလပငနးခြမားအေနျဖင သဘာဝ ပတဝနးကငႏငလမႈဆနးစစေလလာေရးမေဘာငမားႏင ကကညေစရနႏင ေရရညတညတမႈမား ရရေစရနအတြက ရညရြယသည။ ရပရြာအဆင ေလကငသငၾကားမႈမားအတြက လအပသည ပစၥညးမားမာ ႐းရငးရမည (ရပရြာအဆငတြင စမကနးလပကငေနစဥအတြငး မျငငးႏငေရးအတြက အေကာင အထညေဖာေရးလကစြ၏ သကဆငသညအပငးမားက ႐းစငးေအာငျပလပထား)၊ စာမတတသမားလညး လကလမးမေစရန ပျဖငေရးဆြထားသလ (ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးနညး၊ အလြသးစားႏင ျခစားမႈႏင အကာအကြယအတြက လအပခကမားက ႐ပျပ၊ သ႐ပေဖာပမားႏင ဓာတပမားျဖငေဖာျပထားျခငး) အသးျပသည ဘာသာစကားအားလးသ႔ ျပနဆထားပါသည။

၁၃၃။ စမကနးၿမ႕နယတစခခငးစအလက လပငနးစတငသည ကနဦးလမားအတြငး စြမးေဆာငရည ျမႇငတငမႈက အဓက လပေဆာငပါသည။ ျပညေထာငစအဆငတြင လကေထာကနညးပညာမး မား၏ အကအညက ရယ ထားသည ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာန အတြငးေရးမး႐းက ၿမ႕နယအဆင ေကးလကဦးစးႏင နညးပညာ အကအညဝနထမးမားက ေလကင သငၾကားေပးသည။ ၿမ႕နယေကးလကဦးစး႐းမားႏင အၾကေပးအဖြ႕ တ႔က စမကနး အေကာငအထညေဖာေရးလကစြပါ စပဆငဆေလာသည က႑မားႏင ပတသကၿပး ေကးရြာလထႏင လကေထာကနညးပညာမးမားအား ဆကလက ေလကင သငၾကား ေပးသည။ ထအဆင ကမသာ ေကးရြာအဆင စမကနးစကဝနး စတငလညပတမညျဖစၿပး ေကးရြာအဆင ပထမဆး အႀကမ အစညးအေဝး စတငေခၚယမည ျဖစသည။ ၿမ႕နယအဆင ေကးလကဦးစး႐းမား၊ အၾကေပးအဖြ႕ မားႏင လထစညး႐းေရးမးမားက အေကာငအထညေဖာမႈအဆငတြင တကကြစြာ ပါဝင ေဆာငရြကေနသမားအတြက သးျခား သငတနးမားဖြငလစ သငၾကားေပးသည။ ယငးသငတနးမားက ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးမားႏင ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတဝငမား၊ ေကးရြာအဆင အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတႏင ဆပေကာမတခြ အမးမးတ႔မ အဖြ႕ဝငမား တကေရာကၾကသည။ ရပရြာလထႏင ေကး လကဦးစးဝနထမးမား အတြက စြမးေဆာငရညတးတကေရး လပငနးမား က လအပသလ ပမန ေဆာငရြကသည။ ႏစစဥျပနလနသငၾကားျခငးႏင ႏစစဥ လထတက႐ကေထာကပေငြ မား မရမစပၾကား ၿမ႕နယမားအၾကား အျပနအလနသြားေရာကလညပတမႈမားလညး ပါဝငပါသည။

၁၃၄။ အေကာငအထညေဖာရာမာ ရရသည သငခနးစာမားအေပၚ အေျချပၿပး ေလကင သငတနးမား အတြက သးစြသည အေထာကအကျပပစၥညးမားက ဆကလက ေျပာငးလသြား မညျဖစသည။ လမႈ စစေဆးမႈမားႏင

57

စမကနးႏင သကဆငသအားလး ပါဝငေသာ သးသပပြမားမ ေဖာထတေတြ႕ ရရ သညမား၊ ေငြစာရငးစစ ဝငျခငးႏင ေကးလကဦးစး ဌာနက တာဝနေပး လႊအပခကအရျပလပသည လြတလပေသာ နညးပညာသးသပမႈတ႔မ သရရသညမား က ထညသြငးစဥးစားကာ ပထမႏစစကဝနး ၿပးေနာကတြင ျပငဆင ေျပာငးလျခငး ျဖစပါသည။ သငခနးစာ ရလဒမား အေနျဖင လထစညး႐းေရးမး မား၊ လကေထာက နညးပညာမးမား၊ ၿမ႕နယအဆင ေကးလက ဦးစးဌာန ႏင အၾကေပးအဖြ႔ဝနထမး မားအတြက ေပးသည သငတနးမားႏင ေကးရြာအဆင ေပးသည သငတနးမား အားလးအတြက သငၾကားေရး အေထာကအက ပစၥညးမားက ျပငဆင ေျပာငးလ သလ သငတနးကာလကလညး တးခ႕ပါသည။

((((ညညညည)))) ေစာငၾကပၾကည႐ႈျခငးေစာငၾကပၾကည႐ႈျခငးေစာငၾကပၾကည႐ႈျခငးေစာငၾကပၾကည႐ႈျခငး

၁၃၅။ ေကးရြာလထအဆင - အေစာပငး နညးပညာဆငရာအစညးအေဝးပြမားကခမတလကသည ေကးရြာ စမကနးလပငနးခြ လပငနးအစအစဥေပၚအျခခၿပး ေကးရြာ ေစာငၾကညႀကးၾကပေရး ဆပေကာမတ (MSC) သည ေကးရြာအဆင၌ စမကနး လပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာမႈ တးတကမႈ အေျခအေန မား က ေစာငၾကပၾကည႐ႈသည။ ေကးရြာ အဆငစမကနးလပငနးခြသည ေကးရြာတစရြာ ထကမက သ႔မဟတ ၿမ႕နယတစၿမ႕နယအတြငးရ ေကးရြာအပစ တစစထကမက ပ၍ တက႐ကအကးျပပါက အကးခစားရသညေကးရြာမားရ ေကးရြာေစာငၾကညၾကးၾကပေရး ဆပေကာမတမားအေနျဖင အေကာငအထညေဖာမႈ တးတကမႈ အေျခအေနက ပးတြ ေစာငၾကည ၾကမည ျဖစသည။ တညေဆာကဆကာလတြင ေစာငၾကည ဆပေကာမတသည ေကးရြာ စမကနးလပငနးခြ ေစာငၾကညႀကးၾကပေရး ပစကအသးျပကာ အစအစဥပါ လပငနးမားႏင လကေတြ႕လပကငေနမႈမားက တကဆငကာ တစလတစႀကမ သးသပၿပးလင အဆပါပစက ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတထ ေပးပ႔ရမည။ ၎ဆပေကာမတသည သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝသကေရာကမႈ ေလာခေရး အစအမ အေကာငအထညေဖာမႈတးတကမႈအေျခအေနကလညး ေလလာေစာငၾကညရမည ျဖစသည။ ေစာငၾကညႀကး ၾကပမႈအစရငခစာမားက ေကးရြာရေၾကာျငာသငပနးတြင အမားသရေစရန ကပေပးထားမည ျဖစသည။ ေကးရြာ စမ ကနးလပငနးခြ ေစာငၾကပႀကးၾကပေရး ပစစာရြကမားတြင စမကနး ရလဒမေဘာငႏငကကညသညသတငးအခကအလကမားကျဖညသြငးရမညျဖစသည။

၁၃၆။ ေကးရြာ အပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည အကာအကြယကစၥရပမား အပါအ၀ဝင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကဆ ေကးရြာအလကစမကနးလပငနးခြမားအေၾကာငး လခပ စစညး ေရးသား ၿပးလငေကးလက/ဦးစးၿမ႕နယအဆင ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးႏင အကျဖတအရာရ (M&E Officer) ထသ႔ တငျပရမညျဖစသည။ ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးမား၏ အကအညျဖင ေစာငၾကည ႀကးၾကပ ဆပေကာမတ သည ေကးရြာအလက ေစာငၾကညႀကးၾကပေရး အစညးအေဝးက ႏစတစႀကမ သ႔မဟတ လပငနးအဆင မတတငတစခစကၿပးတငး ကငးပရမည။ အစညးအေဝးသ႔ ရြာသရြာသား တတႏငသမမားမားတကေရာကမႈရေစရန အစြမးကန ဂ႐စက အားထညရမည။ အေကာငအထညေဖာ မႈႏငဆငသည က႑အလက တးတကမႈ အေျခအေနမား (ဝယယ ျဖညတငးေရးလပငနးမား၊ ေဆာငရြကၿပး အလပရာခငႏႈနး၊ အလပလပသည ရကႏင လပသားအေရအတြကႏင ရငးေပးခသည လပအားခမား၊ ထေန႔အထထြကေငြႏင လကထ ကနေငြ၊ အမးသမးမားပါဝငႏငမႈ၊ အကာအကြယႏင ေဘးအႏ ရာယေလာခေရးအစအမမား စသည) က ေစာငၾကညဆပေကာမတက ရြာသရြာသားမားအား တငျပအစရငခရမည။ ရြာသရြာသားမားကလညး ေမးခြနးေမးျမနးခြင၊ စမကနးႏငပတသကၿပး ၎တ႔ စတထ ရသညမားက တငျပခြငမားရ မည ျဖစသည။ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတသည ဆႏၵအေလာကလဒါနး ထညဝငျခငးပစမားအပါအ၀ဝင

58

အကာအကြယစာရြကစာတမး မားအားလးက ဖငတြထားရမည။ အေကာငအထညေဖာျခငးက ေစာငၾကပၾကညရႈႏငရန စမကနးေနရာမားသ႔ သြားေရာကျခငး၊ ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးႏင အကျဖတေကာမတႏင ပမနအစညးအေ၀ဝးမားျပလပျခငးႏင ထးျခားေသာကစၥမားႏင လကခရရေသာ ေ၀ဝဖနအၾကျပတငၾကားခကမားစသည အကာ အကြယအေကာငအထညေဖာျခငးႏငပတသကသည ေနာကဆးအေျခအေနက မတသားရမည။

၁၃၇။ ၿမ႕နယအဆင - ၿမ႕နယအငဂငနယာ၊ ၿမ႕နယနညးပညာအကအညအဖြ႕၊ လထစညး႐းေရး မးႏင လကေထာကနညးပညာမးတ႔သည အကာအကြယလပေဆာငခက မားအပါအဝင စမကနးလပငနးခြမားကေစာငၾကပၾကည႐ႈရမည။ ၿမ႕နယအငဂငနယာႏင ေကးလကဦးစးဌာနၿမ႕နယ႐းမ M&E အရာရတ႔သည ေကးရြာမားရ စမကနးလပငနးခြမားရရာေနရာမား သ႔ ပမနသြားေရာက ကြပကရမည။ ခရးစဥတစခၿပးတငး အကဥးခပမတခကက ေရးသားဖငတြထားရမည။ ထသ႔ျပစရာတြင သတမတထားသည ဇယားပစ က အသးျပရမည။ ေကးရြာအလက အေကာငအထညေဖာမႈလပငနးစဥအခနဇယားႏင လပငနး အစအစဥတ႔ႏင ညႇၿပး ခရးစဥမားက စစဥရမည။ စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာ ရာတြင တးတကမႈ အေျခအေနႏင သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝအႏရာယေလာခေရး အစ အမမားက ခရးစဥမားမတစဆင ေလလာသးသပၿပး ႀကေတြ႔ေနရသညျပနာမားက ေျဖရငးႏငမည အလား အလာရသည နညးလမးမားကလညး အၾကျပ တကတြနးရမည။ ေကးလက/ ဦးစးဌာန ၿမ႕နယ႐းမ M&E အရာရသည ႀကးၾကပကြပကေရး ခရးစဥမားမ အဓက ေလလာေတြ႔ရခကမားက သးလပတ ျမ႕နယ လပငနးတးတကမႈ အစရငခစာတြင တစေပါငးတညး ထညသြငးထားရမည။ ၿမ႕နယအငဂငနယာသည ေကးရြာ စမကနးအေထာကအကျပေကာမတ က ေတာငးဆလာသည အတငး လအပသညအၾကဉာဏမားေပးရနအတြက လအပပါက ခရးစဥမား ထပမေရးဆြရမည။

၁၃၈။ ျပညနယ/တငး အဆင - ျပညနယႏငတငး လထဗဟျပ ဝနထမးႏင အၾကေပးအရာရမားမ အေျခခအေဆာကအအ ႀကးၾကပေရးႏင ျပနာမား ေျဖရငးရာတြငကညေထာကပေပးေရး အေနျဖင ပးေပါငးပါဝငေသာ ၿမ႕နယမားအား အကာအကြယ ႀကးၾကပေရးႏင ေစာငၾကညစစေဆးျခငးလပငနးမားအား ပမန ေဆာငရြကရပါမည။ ထ႔အျပင ျပညနယႏင တငးရးမ လကရ တးတကမႈ အစရငခစာစနစတြင အကာအကြယ အေကာငအထညေဖာျခငး အေျခအေနပါဝငေစမႈ ေသခာေစရန ေဆာငရြကရမည။

၁၃၉။ ျပညေထာငစအဆင - ေကးလက/ဦးစးဌာန ျပညေထာငစ႐းဝနထမးမားႏင အျခားပတသက ေသာ နညးပညာအကအညအတငပငခမားသည ၿမ႕နယမား၊ ေကးရြာအပစမားႏင ေကးရြာစမကနး လပငနးခြမားထသ႔ ပမနႀကးၾကပကြပကေရးႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးခရးမားက ဆကလက လပေဆာငရမည။ ခရးစဥမားမတစဆင ၿမ႕နယတစခတြငရသညေကးရြာအပစမားအတြငး စမကနး အေကာငအထညေဖာမႈတးတကမႈမားကဆနးစစအကျဖတမညျဖစသည။ျပညေထာငစအဆငေကးလကဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာန႐းသည အေကာငအထညေဖာမႈ အရညအေသြးတးတကေစရနအ တြက အျခားၿမ႕နယမားမရရသည အေတြ႕အႀကမားကလညး မေဝဖလယမႈရေစရန ဂ႐စကမည။ ျပညေထာငစအဆင ေကးလကဦးစးဌာန ႐းဝနထမးမားႏင ျပညေထာငစနညးပညာ အကအည အတငပငခမားသည ၿမ႕နယအဆငေကးလကဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာန႐းဝနထမးမားႏငေကးရြာ အပစ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတမားသ႔ လအပသညအတငး နညးပညာအကအညမား ဆကလကေပးသြားရမည။ ျပညေထာငစအဆင ေကးလက/ဦးစးဌာန M&E အရာရသည ႀကးၾကပကြပကေရးခရးစဥမားမ ေတြ႕ရခကမားႏင သးလတစႀကမတငသြငးရသည တးတကမႈ မတတမးတ႔မ ရရသည အခကအလကမားက သးလတစႀကမစမကနးတးတကမႈ အစရငခစာအျဖစ ေပါငးစညးရမည။ ေအာကပါ လပေဆာငခကအရညအေသြးဆငရာ ညႊနျပခကမားက ေစာငၾကညရ မညျဖစၿပး ၃ လတႀကမ တးတကမႈအစရငခစာတြငလညး ေဖာျပရမည။

59

(က) ဆႏၵအေလာက ေပးအပလဒါနးျခငး အေရအတြက

(ခ) မျဖစမေနသမးယရေသာ ေျမႏင ပငဆငမႈ ကစၥအေရအတြက

(ဂ) အကဥးခး သ႔မဟတ အျပညအစေရးဆြထားေသာ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမ

(ဃ) ေျမယာႏငပငဆငမႈမား မျဖစမေနသမးယရသညအတြက ေပးအပရသည ေလာေၾကးပမာဏ

(င) တငးရငးသားမးႏြယမားအပါအဝင စမကနးေၾကာင အကးေကးဇးရသ/ အကးသကေရာကမႈက ခစားရသ လဥးေရစစေပါငး

(စ) ေအာကေဖာျပပါလမးေၾကာငးမားမတဆငတငျပလာေသာမေကနပတငၾကား ခကမားႏင လကရအေျခအေန

၁၄၀။ ႏစစဥစမကနးစကဝနးတစခၿပးဆးတငး ကနကစရတမားႏငတးတကေအာငျမငမႈမားက ျပနလညသးသပရန၊ ဘ႑ာေငြစာရငးစစျခငးႏင နညးပညာစစေဆးမႈေတြ႕ရခကမားကေဆြးေႏြးရန ႏင စမကနးစကဝနး သ႔မဟတ ေကးရြာအေကာငအထညေဖာမႈပစအတြက ေဒသအလက လက ေလာညေထြေျပာငးလကငသငပမားက အၾကျပရနအတြက လမႈဆနးစစမႈမား ျပလပပြမားသ႔ ရြာသရြာသားမားက ဖတေခၚရမည။ ၿမ႕နယတစခအတြငး စမကနးအသကဝငေနသမ ရြာသားမား အေနျဖင ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးေရး လပငနးစဥမတစဆင ေဝဖနအၾကျပခကမား ေပးျခငး သ႔မဟတ မေကနပခကမားက တငၾကားျခငးမား ျပႏငမညျဖစသည။ ေမလ၊ ၂၀၁၆ခႏစမ ေဖေဖာဝါရလ၊ ၂၀၁၇ခႏစအတြငး ျပလပသည လမႈဆနးစစခကမား အကဥးခပက ယခ သဘာဝ ပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မေဘာင၏ အပငး (ဆ) တြင ေဖာျပထားသည။

((((ဋဋဋဋ)))) မေကနပမႈမားေျဖရငးျခငးမေကနပမႈမားေျဖရငးျခငးမေကနပမႈမားေျဖရငးျခငးမေကနပမႈမားေျဖရငးျခငး

၁၄၁။ႏစစဥစမကနးစကဝနးတစခၿပးဆးတငး ကနကစရတမားႏငတးတကေအာငျမငမႈမားက ျပနလညသးသပရန၊ ဘ႑ာေငြစာရငးစစျခငးႏင နညးပညာစစေဆးမႈေတြ႕ရခကမားက ေဆြးေႏြး ရနႏင စမကနးစကဝနး သ႔မဟတ ေကးရြာအေကာငအထညေဖာမႈပစအတြက ေဒသအလက လကေလာညေထြေျပာငးလကငသငပမားက အၾကျပရနအတြက လမႈဆနးစစမႈမား ျပလပပြမားသ႔ ရြာသရြာသား မားက ဖတေခၚရမည။ ၿမ႕နယတစခအတြငး စမကနး အသကဝငေနသမ ရြာသားမား အေနျဖင ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးေရး လပငနးစဥမတစဆင ေဝဖနအၾကျပခကမားေပးျခငး သ႔မဟတ မေကနပခကမားက တငၾကားျခငးမား ျပႏငမညျဖစသည။ ပထမ စကဝနးၿပးခနတြင ျပလပသည လမႈဆနးစစခကမား အကဥးခပက ယခ သဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင၏ အပငး (စ) တြင ေဖာျပထားသည။

၁၄၂။ မမတ႔၏သရပငခြငကအေႏာငယကခရသညဟ ယဆပါက၊ ျပငပအဖြ႕အစညးတစခခက မေလာမကန ဝငေရာကစြကဖကပါက၊ မသမာမႈႏငျခစားမႈမားရပါက၊ ယခ မေဘာငပါ ရပငခြင မားႏင အခြငအေရးမား ခးေဖာကခရ ပါက၊ သ႔မဟတစမကနး၏ မညသည အေျခခမမား မဆ၊ လပထးလပနညးမားမဆ ေသြဖညခရပါက ေကးရြာသရြာ သားမား၊ ကနထ႐ကတာမား၊ စမကနး ဝနထမးမား၊ အာဏာပငမားႏင တျခား ပတသကအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင တငၾကားႏငပါသည။

၁၄၃။ တငၾကားခကမားလကခမည႐းမားက ေကးရြာအဆငတြင ရြာသရြာသားမားကယတငက ေရြးခယသျဖင ၎တ႔သည ပဋပကၡ/မေကနပခကမား ၾကားခေျဖရငးေရး လပငနးစဥ၏ ပထမ အလႊာ ျဖစလာသည။ ၎တ႔သည ေကးရြာစမကနးအေထာကအကျပေကာမတအား အစညးအေဝး ေခၚၿပး ထခကခစားရသမားတငျပသညကစၥမားက

60

ေဆြးေႏြးရန၊ သ႔မဟတ ႏစဦးႏစဖက ေကနပ ႏငမည ေျဖရငးနညးမားရေအာင ညႇႏႈငးေပးရနအတြက ေတာငးဆႏငသည။ ထ႔ျပင ထခကနစနာ သမားဘကက ေဝဖနတငၾကားေျဖရငးေရးလပငနးစဥသ႔ တရားဝငတငၾကားႏငေရးအတြကလညး အကအညမားေပးႏငသည။ ယခ မေဘာငပါျပ႒ာနးခကႏငအည ၎တ႔အား သငတနးမားေပးၿပး ၎တ႔လကခရရသည တငၾကားခကမားက မတတမးထနးထားရမည။

၁၄၄။ အကယ၍တငၾကားသက မညသမညဝါမနး မေဖာျပသညအခါမးမလြလင တငၾကားမႈမားက အမား ျပညသ သ႔ထတျပနမညျဖစသည။ တငၾကားမႈအတြက မညသညအခေၾကးေငြမ ေပးရနမလ ပါ။ တငၾကားသ မညသမညဝါမနးသရပါက တငၾကားခကေျဖရငးေရး႐းသည တငၾကားခက လကခ ရရခနမ ႏစပတအတြငးေျဖရငးမညအခန ဇယားႏင ေျဖရငးမညပစတ႔က ဆကသြယေျပာၾကား ပါမည။ တငၾကားသမသရသညတငၾကားခကမားအပါအဝင နစနာမႈအားလးတ႔က ရက ၃၀ အတြငးတ႔ျပနကာ တငၾကားခကစစလကခရရခနမ ရကေပါငး ၉၀ အတြငး အၿပးအျပတေျဖရငးေပးမညျဖစ သည။

၁၄၅။ နစနာမႈမားေျဖရငးေရးလပငနးစဥက အဆငငါးဆငျဖင ေဆာငရြကမညျဖစသည။ (၁) လကချခငး (၂) ခြျခားျခငး (၃) စစစျခငး (၄) အေရးယျခငးႏင (၅) ဆကလကအေရးယျခငး တ႔ျဖစသည။

၁၄၆။ ေကးရြာအဆငတြင တငၾကားခက လကခ႐းမားသည မေကနပခကအတြက တငၾကား လသ မညသမဆ အတြက ပငမ ဆကသြယရမညေနရာ ျဖစသည။ အကယ၍ ကာယကရငက အလရလင ေကးရြာေစတနာဝနထမး၊ စညး႐းေရးမး၊ ေကးရြာ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတဝင သ႔မဟတ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတဝင သ႔မဟတ ၿမ႕နယအငဂငနယာ စသည စမကနးအေကာငအထညေဖာမႈႏငပတသကသည အျခားေသာ ပဂၢလမားမ တစဆငလညး ေျဖရငးေပးႏငပါသည။ကာယကရငအေနျဖငေအာကပါလမးေၾကာငးမားအတငးလညးတငၾကားႏငပါသည။ (၁) ေကးရြာအပစ အပခပေရးမး/ စညး႐းေရးမး/ ၿမ႕နယအဆင တငၾကားမႈ ကငတြယေျဖ ရငးေရး အရာရတ႔ထ ႏႈတျဖင ဆကသြယတငၾကားျခငး၊ (၂) တစရြာခငးစအလက ေဝဖန အၾကျပ ရန စာပးမား (ထပးက ေကးရြာတငၾကားခက လကခေရး႐းႏင လထ စညးရးေရးမးမားက ႏစပတတစႀကမဖြငေဖာကရန) က ထားရေပးျခငး၊ (၃) ေကးရြာအပစရး၊ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာန ႐းခပ၊ ၿမ႕နယ႐းခြ၊ ျပညေထာငစ အဆင အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညး (NGO)/လပငနး၊ ၿမ႕နယအဆင NGO/လပငနးမားသ႔ စာပ႔ျခငး၊ (၄) ေကးလကဦးစး႐းခပႏင ျပညေထာငစအဆင NGO/လပငနးတ႔အတြက ေပးထား သည အးေမးလလပစာမားသ႔ အးေမးလပ႔ျခငး၊ (၅) ေကးလကဦးစး႐းခပ၏ ႐းခနးတယလဖနးနပါတမား သ႔မဟတ (၆) ေကးလက/ဦးစး၏ စမကနးဝကဘဆက သ႔မဟတ လမႈမဒယာစာမကႏာတ႔ျဖစသည။ ကာယကရငက ဆးျဖတခက ျဖင ေကးရြာလထစညးေဝးပြမားမတစဆငလညး မေကနပခကက တငၾကားေျဖရငးႏငသည။

၁၄၇။ မေကနပခကမားအား မညသညအခန မညသညအဆငတြငမဆ ေဖာထတႏငသည။ (ဥပမာ - မေကနပခကမားအား ေကးရြာ၊ ေကးရြာအပစ၊ ၿမ႕နယ သ႔မဟတ ျပညေထာငစအဆငသ႔ တကရကတငၾကားႏငသည။)အကယ၍ နစနာမႈသည ေကးရြာသ႔မဟတ ေကးရြာအပစႏငဆငသည ကစၥရပႏင ဆကႏြယပါက ထခကနစနာေသာသသည ၿမ႕နယအဆငသ႔ အစရငခရန တကတြနးပါသည။ အေၾကာငးကစၥသည ၿမ႕နယ သ႔မဟတ ျပညေထာငစအဆငႏင သကဆငပါက ေကလကဦးစးဌာန ႐းခပ (အတအကဆရလင ျပညေထာငစအၾကေပးအဖြ႕၏ တငၾကားစာမား ကငတြယေျဖရငးေရး အရာရ)ထသ႔ ဆကလကေပးပ႔ရမည။ ၎က သးသပ၊ စစစကာ မညသ႔ေဆာငရြကရမညက ဆးျဖတမညျဖစသည။

၁၄၈။ ၿမ႕နယ သ႔မဟတ ဗဟအဆင ေကးလက/ဦးစးဝနထမးမားအေနျဖင သကဆငသည နညးပညာအက အညအဖြ႕ဝငမားႏငအတ နစနာမႈမားမာခငမာမႈရမရႏင ခငမာပါက ေျဖရငးမည နညးလမးမားက သငေလာသလ ေဖာထတရမညျဖစသည။ စစစသညအဆငတြင လပငနးခြငသ႔ သြားေရာကျခငး၊ စာရြကစာတမးမားက ျပနလန

61

ၾကည႐ႈစစေဆးျခငး၊ (အမညေဖာျပထားၿပး ဆႏၵရ ပါက) တငၾကားသႏင ေတြ႕ဆျခငး ႏင (ေကးရြာ၏ တရားဝငေခါငးေဆာငမားေရာ ေခါငးေဆာင သဖြယ ျဖစေနသမားပါအပါအဝင) ျပနာကေျဖရငးႏငမည သမားႏင ေတြ႕ဆျခငးတ႔ ပါဝငသည။

၁၄၉။ တငၾကားခကလကခေရး႐း (သ႔မဟတ တငၾကားခကကရရခသညပဂၢလ) က ကာယက ရငအား ေျဖရငးမညနညးလမးက ရငးျပရမည။ ေျဖရငးမညနညးလမးအေပၚ ေကနပဖြယျဖစသညဟ ကာယကရငကထငမထငက တငၾကားခကလကခေရး႐းက ဆကလကစးစမးရမည။ အကယ၍ ကာယကရငက မေကနပႏငပါက နစနာသသည ေနာကတစဆငသ႔ သြားေရာကတငၾကားႏငသည။ မအရေျပာရလင ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာန အဆငျမငအရာရမား၊ ျပညေထာငစ အဆင နညးပညာအကအညအဖြ႕ေခါငးေဆာငႏင ျပညေထာငစနညးပညာအကအည နစနာမႈေျဖ ရငးေရးအရာရတ႔ပါဝငဖြ႕စညးထားသည ျပညေထာငစ ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးေရးေကာမတ၏ အဆး အျဖတသည အတညႏင ေနာကဆးျဖစသည။ တငၾကားခက ေျဖရငးေရးလပငနးစဥမ တစဆင လကခရရသည နစနာမႈ တငၾကားခကမားက စမကနး စမခန႔ခြမႈသတငးအခက အလကစနစတြင မတတမးတငထားရမည။

၁၅၀။ တငၾကားခကမားေျဖရငးေရးစနစက အမားသေအာငလႈ႔ေဆာမႈႏင ေလကငသငတနး အစအစဥမားျဖင အားျဖည ကညထားသည။ စမကနးတြင ပါသညေကးရြာမားအားလးရ ရြာသ ရြာသားမားအား တငၾကားေျဖရငးေရး စနစအေၾကာငး အသေပးထားမညျဖစၿပး ေခါငးစဥ မးစျဖင ကငးပသညလထစညးေဝးပြမား၌ ဆကသြယရမည ပဂၢလမားႏင ဆကသြယရန နပါတမား၊ လပစာမားက ျဖန႔ေဝေပးမညျဖစသည။ စမကနးအေၾကာငး၊ နစနာမႈမား အတြက ေျဖရငးနညးမည နညးလမးမားကေဖာျပထားသည လကကမးစာေစာငမားႏင ပစတာမားက ရရထားၿပးျဖစကာ ေဒသခလထရရႏငေစရနေဆာငရြကထားၿပး ေကးရြာ ေၾကာျငာ သငပနးမားတြင ကပထားမညျဖစ သလ ေဒသတြငးေရဒယမား၊ ႐ပသမားမတစဆငလညး အသေပးေၾကညာမညျဖစသည။ တငးရငးသားဘာသာစကားမားေျပာဆသမားအပါအဝင သကဆငသ အားလးတ႔ အေနျဖင တငၾကားခကမား ေျဖရငးေရးစနစက အသးခ ႏငေၾကာငး အခငအမာ ေသခာႏငသညအထ ေဒသသးဘာသာစကားမားက အသးျပပါမည။ စမကနးႏင ပတသကေသာ အေရးကစၥမားတြင ေကးရြာလထမားအတြက ဆကသြယရမည အဓက ဝနထမးအား သတမတေပးရန ႏင ပြငလငးျမငသာမႈရေစရန ေဆာငရြကရမည။ ေကးရြာတစခစမ တငၾကားမႈ လကခေရး ရးဝနထမး ၂ ဥးစ (အမးသားတစဥး၊ အမးသမးတစဥး) ေရြးခယခန႔အပပါသည။ ေကးရြာ တငၾကားမႈ လကခေရး ရးဝနထမးသည ေကးရြာစမကနး ဆပေကာမတမ တသတျခားျဖစရမည။ ထ႔အျပင မတမႈရျခငး၊ အျပနအလနေလးစားျခငး ႏင လ႕ဝကခကမားအား ယၾကညႏငစြာ ထနးသမးရပါမည။ တငၾကားမႈ လကခေရး ရးဝနထမးသည ေကးရြာအပစ တငၾကားခကမား ေျဖရငးေရး ေကာမတတြငပါဝငပါသည။ နစနာမႈမား ကငတြယေျဖရငးရနတာ ဝနရသည ေကးလက/ဦးစးဝနထမးမားက ၿမ႕နယ အဆငႏင ဗဟအဆငတြင တာဝနေပးခန႔ အပသည။ အေကာငအထည ေဖာမႈတြင ပါဝငသည ၿမ႕နယႏင ေကးရြာအဆင ပဂၢလမား၊ အဖြ႕အစညးမားအေနျဖင နစနာမႈ တငတနးခကမားက မညသ႔ လ႕ဝကထနးသမးကာ လကခကငတြယေဆာငရြကရမညက သငတနး တကေရာကရမညျဖစသည။

၁၅၁။ စမကနးစကဝနးၿပးသညအခါ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည လကခရရသည နစနာမႈတငတနးခကမားက လညးေကာငး၊ ေျဖရငးၿပးသည နစနာမႈမား ကလညး ေကာငး ေကးရြာအဆငတြင ျပလပ သည လမႈစစေဆးမႈအစညးအေဝးမား၌ တငျပရမည။ လမႈ စစေဆးမႈအစညးအေဝးမားတြင ရြာသားမားက နစနာမႈ တငၾကားခက ေျဖရငးေရး လပငနးစဥ ၏ ထေရာကမႈကေဆြးေႏြးၿပးလင မညသ႔တးတကေအာငလပရမညက အၾကျပတငျပၾကမညျဖစသည။ ထခကနစနာသမားအေနျဖင ေျဖရငးေပးပကမေကနပပါက အစညးအေဝး၌ တငျပရန ဝငးဝနး တကတြနးၾကမည ျဖစသည။ ပမနသြားေရာကသည ႀကးၾကပေရးခရးစဥမားတြင ေကးလက/ဦးစး ဗဟ႐းမ

62

ဝနထမးမားႏင ျပညေထာငစအဆငနညးပညာ အကအညအဖြ႕ႏင ျပညနယႏငတငးအဆင ေကးလက/ဥးစးဗဟရး တ႔သည ေျဖရငးေရး စနစလပကင ေနပက ဆနးစစ အကျဖတၿပး ေရြးခယ စစေဆးမႈမားလညး ျပလပမညျဖစသည။

၁၅၂။ ေကးလကဦးစး႐းခပသည နစနစမႈ ေျဖရငးေရးစနစက လစဥခန႔မနး အကျဖတႏငရန (လကခရရ သည နစနာမႈတငၾကားခက အေရအတြကႏငအမးအစားႏင ေျဖရငးခသည တငၾကားမႈမား) စမခန႔ခြမႈသတငး အခကအလကစနစက အသးျပသည။ နစနာမႈ အကဥးခပ ကလညး သးလပတ အေျခအေနတးတကမႈအစရငခစာ ႏင ႏစပတလညအစရငခစာတ႔တြင ထညသြငး ေဖာျပမညျဖစသည။ ၎တ႔က ေကးလက/ဦးစး႐းခပက ေရးသားျပ စမညျဖစသည။ အစရငခစာ ေရးသားရာတြင နစနာမႈေျဖရငးျခငးႏင ေယဘယေတြ႕ရခကမား (လကခရရသည နစနာမႈ တငၾကားခက အေရအတြက၊ အေၾကာငးရငး၊ ေျဖရငးေပးႏငခသည နစနာမႈ အေရအတြက၊ နစနာမႈတစခေျဖ ရငးရနပမးမၾကာခန၊ ေဆာငရြကေျဖရငးေပးပ က ေကနပမႈ ရသည တငတနးထားသရာခငႏႈနး၊ အလြယဆးနညး လမးမားသးၿပးေျဖရငးေပးႏငခသည နစနာမႈ အေရအတြက စသည) က ထညသြငးမညျဖစသည။

၁၅၃။ နစနာမႈေျဖရငးေရးစနစအေပၚ လြတလပသညစစေဆးမႈကလညး စမကနး သကတမး မကနမ အတြငး ေဆာင ရြကမညျဖစသည။

((((ဌဌဌဌ)))) အၾကေပးျခငးႏငထတျပနေၾကညာျခငးအၾကေပးျခငးႏငထတျပနေၾကညာျခငးအၾကေပးျခငးႏငထတျပနေၾကညာျခငးအၾကေပးျခငးႏငထတျပနေၾကညာျခငး

၁၅၄။ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာငတြင ရငးလငးတကေသာ လမးၫႊနမႈမား၊ ထခကႏငေျခရသမားႏင ေဆြးေႏြးရနအတြက လအပခကမားပါဝငၿပး ၎တ႔သည ေအာကေျခ အသကနားစြငသည ခဥးကပပႏင စမကနးအစအစဥ ေရးဆြမႈစကဝနးတ႔ႏင ကကညမႈရသည။ စမကနးလပငနးခြမားက ရြာသရြာသားမားကသတမတၿပး ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတကအတညျပေပးသည။ စမကနးဒဇငးပငးတြင အခ႕ေသာတကသည သတမတခကမား ရရာ ယငးတ႔တြင စမကနးစကဝနးအတြငး အမးသမးမားကယစားျပမႈႏင တငးရငးသားလနညးစ မား၊ ဘာသာေရးလနညးစမား၊ အျခားေသာ အားနညးအပစမားပါဝငမႈဆငရာ သတမတခက မားပါဝငသည။ ထ႔ျပင နညးပညာ ဒဇငးႏင အကာအကြယစစဥမႈအစတအပငးအျဖစ ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတႏင ေကးရြာအဆင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတတ႔ သည အေထာကအကျပေကာမတက အတညမျပမတြင စမကနးလပငနးခြတစခေၾကာင ထခက ႏငဖြယရသည အမေထာငစမားႏင တငပငေဆြးေႏြးမႈမားျပလပပါသည။ ထသ႔ေဆြးေႏြးတငပငမႈ မားက ေဒသအလက ဓေလထးစမားႏငအညေဆာငရြကၿပး စမကနးလပငနးခြ မတတမးမားထသ႔ ထညသြငးကာ ေဒသခမားသရေစရနထတျပနေပးပါသည။ယငးလပငနးစဥမားအေၾကာငးမနကနစြာ သနားလညၿပး ထေရာကစြာ အေကာငအထညေဖာမႈရေစရနအတြက ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတဝငမား၊ ေကးရြာအေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတဝငမားႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးဆပေကာမတဝငမား၊ ေကးလက/ဦးစးဌာနဝနထမးမားအား သငတနးမား ေပးပါသည။

၁၅၅။ မလသဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆနးစစေလလာေရးမေဘာင (ESSAF) က ေကးလက/ ဦးစး ဌာန၏ျမနမာဘာသာျဖငထတေဝေသာ သးျခားစာေစာငအျဖစလညးေကာငး၊ ကမၻာဘဏ၏ Infoshop တြင အဂၤလပဘာသာျဖငလညးေကာငး ၂၀ဝ၁၂ ခႏစ ေအာကတဘာလ ၁ရကေန႔က ထတျပနခပါသည။ ဤစာတမးအတြကလအပသည အၾကဥာဏေတာငးခမႈမားက ၂၀ဝ၁၂ခႏစ ၾသဂတႏငစကတငဘာလမားတြင ျပလပခသည။ ထ႔ျပင ရပရြာအဆင စမကနးအေကာငအထည ေဖာမႈ ပထမစက၀ဝနး၌ ESSAF ၏ အဓက လအပခကမား၊ ေခါငးစဥမားႏင လပထးလပနညးမား က စမကနးအကးခစားရသမား/စမကနးအကးသကေရာကမႈက ခရႏငေျခရသမားအား ရပရြာ

63

ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးပြမားအစတြင ေဒသဘာသာစကားမားျဖင ရငးျပခသည။ ရြာသားမားက ေမးျမနး သည အကာအကြယႏငသကဆငေသာ လအပခကေမးခြနးမားက အစညးအေ၀ဝးတကေရာကလာ သည လထစညးရးေရးမးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမားက ေျဖၾကားခၿပး ၿမ႕နယေကး လကဥးစးဌာနကယစားလယမားက လအပသညအခါ ျဖညစြကရငးျပခၾကသည။ ေဒသချပညသ မားႏင ေဆြးေႏြးသည ျဖစစဥတစေလာက ၿမ႕နယနညးပညာအကအညေပးေရးအဖြ႕က လထစညးရးေရးမးႏင လကေထာကနညးပညာမးတ႔က အကအညႏင လမးညႊနခကမားေပးခသည။ ျဖညစြကရနပေငြကာလအတြငး ေကးလကဖြၿဖးတးတကေရးဥးစးဌာနသည လထစညးရးေရးမးမား ႏင လကေထာကနညးပညာမးမား၏ စြမးေဆာငရညတးျမငမႈႏင သငတနးမားအဆကမျပတေပးျခငးအားျဖငသာမက ရပရြာလထအား အသပညာတးျမငျခငးတ႔က ေဆာငရြကျခငးျဖင အဆပါ စာရြကစာတမးမားအား ပမခငမာေစမညျဖစသည။

၁၅၆။ ၂၀၁၅ ေဖေဖာဝါရ ၉ ရကေန႔တြင ရနကနၿမ႕၊ ၂ဝ၁၅ ေဖေဖာဝါရ ၁၁ ရကေန႔တြင မႏေလးၿမ႕ႏင ၂ဝ၁၅ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ရကေန႔တြင ေနျပညေတာၿမ႕တ႔တြငအသးသးကငးပခသည အရပဖကအဖြ႔အစညး မားႏင စမကနးသကဆငသမားပါဝငသည အကာအကြယေပးေရးဆငရာေဆြးေႏြးပြမားတြင လကရ သဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈ မေဘာင(၂၀၁၅ ခႏစ၊ မတလထတ) က အဓကထားေဆြးေႏြးခၾကသည။ဤ ေဆြးေႏြးပြတြင ရရခေသာ မတခကမားအား သဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈ မေဘာငအား အၿပးသတေရးဆြရာတြင ျပငဆငေဆာငရြကခသည။ ေနာကဆး သဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈ မေဘာငအား ေကးလက/ ဦးစး ဌာန၏ျမနမာဘာသာျဖငထတေဝေသာ သးျခားစာေစာငအျဖစလညးေကာငး၊ ကမၻာဘဏ၏ Infoshop တြင အဂၤလပဘာသာျဖငလညးေကာငး ၂၀၁၅ ခႏစ မတလ ၁၉ရကေန႔က ထတျပနခပါသည။

၁၅၇။ ျပငဆငမြမးမၿပးေသာ သဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈ မေဘာင ေဆြးေႏြးပြအား ရနကနႏင မႏေလးတ႔ရ သကဆငရာ အာဏာရငမား ႏင လထ အဖြ႔အစညးမားအပါအဝင အရပဖကအဖြ႔အစညးမားျဖငအတ ကငးပမညျဖစပါသည။ ေဆြးေႏြးပြၿပးေနာက ျပနလညသးသပထားေသာ သဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈ မေဘာငအား ကမာၻ႔ဘဏ၏ သတငးအခကအလကဆငရာ လကခရရေရး မဝါဒႏငအည ထတျပနမညျဖစပါသည။

၁၅၈။ အေကာငအထညေဖာရာတြင လထပါ၀ဝငေသာ လမဆနးစစခကႏင ျပနလညေနရာခထားေရး အစ အစဥအကဥးခပႏင အျပညအစ သငေလာသလ ပါ၀ဝငေသာစမကနး၏ IPP ျဖစသည ေကးရြာ အပစဖြၿဖး တးတကေရးအစအမက စမကနးသကေရာကရာျပညသမား လကလမးမမညေနရာမား တြင ေဒသဘာသာ စကားႏင ထတျပနမညျဖစသည။ ေကးရြာအပစ ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးအစအမႏင ျပနလညေနရာခထားေရးအစ အစဥတ႔၏ မတမားက ၿမ႕နယေကးလကဥးစးရးမားတြင ရရႏင ေအာင ျပလပထားမညျဖစသည။

၁၅၉။ တငးရငးသား ဘာသာစကားမားဆငရာ အၾကဥာဏမားရယျခငး၊ ေဖာထတရငးလငးျခငး မားႏင ပတသက၍ လမးညႊနခကမားက ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရးဥးစးဌာနက ေရးဆြလကရသည။ ထသ႔လပေဆာငရာတြင ေကးလက ေဒသဖြ႕ၿဖးေရးဥးစးဌာန အေနျဖင လကရ သဘာဝပတဝနးကင ႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈ မေဘာင၏ အကာအကြယေပးေရးဆငရာေဆြးေႏြးပြမား၌ တကေရာကသ မားက အေလးအနကထားေျပာၾကားေသာ စမကနးႏငသဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈဘဝစမခန႔ခြေရး မေဘာငတြင ပါရသည အကာအကြယမား အားတငးရငးသားလအနညးစမား ရငးရငးလငးလငး သေဘာေပါကနားလညလာေစရန အၾကား အျမငအေထာကအကျပသးစြျခငး၏ အေရးႀကးပ မတခကမားကလညး ထညသြငးစဥးစားထားသည။ အဆပါ လမးညႊနခကမားတြင စမကနး ဆငရာစာရြကစာတမးမားက တငးရငးသားဘာသာမားသ႔ ဘာသာျပနဆျခငး ဆငရာ စညးမဥးမား လညးပါရမည။ ထကသ႔ေသာ စညးမဥးမားတြင စာေရးသားနညးမရေသာ တငးရငးသား ဘာသာသ႔

64

စမကနးဆငရာစာတမးမား ျပနဆရန လပေဆာငပအဆငဆငလညး ပါဝငသည။ အဆပါ လမးညႊနခကက ၂၀ဝ၁၅ ဇြနလ ၃၀ဝ တြင အေကာငအထညေဖာရန ေမာမနးထားသည။

((((ဍဍဍဍ) ESMF ) ESMF ) ESMF ) ESMF အားအားအားအား အေကာငအထညေဖာရနရနပေငြအေကာငအထညေဖာရနရနပေငြအေကာငအထညေဖာရနရနပေငြအေကာငအထညေဖာရနရနပေငြ

၁၆၀။ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင လပငနးစဥမားႏင အကာအကြယအစအမ မား ေဆာငရြကရန ကနကစရတမားသည အပငး- ၂ (ကညေထာကပ ေရးႏင စြမးေဆာငရည ဖြ႕ၿဖးေရး) ႏင အပငး - ၄ (အေကာငအထညေဖာေရးအကအည) တ႔တြငပါဝငသည။ထ႔ျပငသဘာဝပတဝနးကငဆငရာကငဝတမား(ECoP)အေကာငအထညေဖာျခငး အတြက ကနကစရတႏင ျပနလညေနရာခ ထားေရးလပငနးအစအစဥ (RAP) အကဥး သ႔မဟတ အျပညအစတ႔မ ရရလာမည အကးေကးဇးမား မာမ စမကနးလပငနးခြမား၏ အပငး - ၁ (စမကနးလပငနးမားအတြက လထသ႔ တက႐ကေထာကပေငြ) တြင ပါဝငပါသည။

က။က။က။က။ အကးခစားရပငခြငအေျခအေနမားအကးခစားရပငခြငအေျခအေနမားအကးခစားရပငခြငအေျခအေနမားအကးခစားရပငခြငအေျခအေနမား

ဆးရႈးမႈဆးရႈးမႈဆးရႈးမႈဆးရႈးမႈ အမးအစားအမးအစားအမးအစားအမးအစား

အကးခစားခြငအကးခစားခြငအကးခစားခြငအကးခစားခြင ရသညရသညရသညရသည လပဂၢလလပဂၢလလပဂၢလလပဂၢလ

အကးခစားခြငမားအကးခစားခြငမားအကးခစားခြငမားအကးခစားခြငမား အေကာငအထညေဖာျခငးအေကာငအထညေဖာျခငးအေကာငအထညေဖာျခငးအေကာငအထညေဖာျခငး ဆငရာဆငရာဆငရာဆငရာ ကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမား

ပဂၢလက ပငဆင ေျမမား ဆးရႈးျခငး

တရားဝင ပငဆငသ သ႔မဟတ ေနထငသ

တညေသာ ေျမ၊ အမးအစား၊ အထြကႏႈနး တ႔ကအစားေပးေချခငး၊ လကေျပာငး လကလႊျခငးေၾကာင ေပးေဆာငရေသာ အခြနအခမား ကငးလြတခြငရျခငး။ (စမခန႔ခြမႈဆငရာ အခေၾကးေငြႏင အခြန)

ကနထတလပႏငစြမးရေသာ ေျမယာစစေပါငး၏ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကမားေသာ သမးဆညးမႈက ခြငမျပ

တရားဝင ပငဆငသညဟ အသအမတျပခရျခငးမရေသာ သ႔မဟတ ၄ငးတ႔ေနထင သည ေျမေနရာ ဟ အခငအမာ ေျပာဆေနေသာ စမကနးအကး သကေရာကခ ျပညသမား

အနမဆး ေနထငမႈအဆငအတနးႏင ရငသနရပတညေရးက နဂအေျခအေနသ႔ ေရာကေအာင ျပနလညထေထာငေရး ဆငရာ အကအညမား။ လကေတြ႔တြင စမကနးမတငမအဆင သ႔မဟတစမကနး လပငနးခြစတငသည အဆငထက ပ၍ သာလြနေသာ အဆင (ပ၍ ျမငေသာ အဆငသ႔သာ)

ကနထတလပႏငစြမးရေသာ ေျမယာစစေပါငး၏ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကပေသာ သမးဆညးမႈက ခြငမျပ

သစပင အ ေဆာက အအႏင အျခား ပဂၢလက

ေျမပငဆငမႈႏင မသကဆငဘ စမကနး၏ အကးသက ေရာကမႈက

အစားထးကနကစရတျဖင ေငြ သ႔မဟတ တညေသာ ေပးေလာျခငး

သစပင အ ေဆာက အအႏင အျခား ပဂၢလက ပငဆငမႈမားဆးရႈး ျခငး

65

ပငဆငမႈမားဆးရႈး ျခငး

ခရေသာ ျပညသ အားလး

ဝငေငြႏင စကခငး ထရ သးႏ မားဆးရႈး ျခငး

ေျမပငဆငမႈႏင မသကဆငပ စမကနး၏ ရကခတမႈက ခရေသာ ျပညသ အားလး

ဝငေငြ သ႔မဟတ စကခငးထရ သးႏမား ဆးရႈးျခငးက ေရာငရားရန ေဆာကလပေရးအလပမားက အတးအေလာျပလပျခငး

ယာယ ေျမယာ သမးပက ျခငး

တရားဝင ပငဆငသ သ႔မဟတ ေနထငသ

ဝငေငြႏင ပငဆငမႈမား ဆးရႈးသြားသည အတြက အသားတငတြကခကမႈေပၚ မတညၿပး ေငြေၾကးအျပင အျခားအစားထး ေလာေၾကးေပးျခငး

လပငနးမား လပေဆာငၿပးပါ နဂအေနအထားမး ေရာကေအာင ျပနလည ျပလပေပးျခငး

ျပငပ တတယအဖြ႔အစညး၏ လာေရာက လပကငေပးမႈအရ PIC က အေကာငအထည ေဖာျခငးက ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငး

66

ေနာကဆကတြမားေနာကဆကတြမားေနာကဆကတြမားေနာကဆကတြမား စာရငးစာရငးစာရငးစာရငး

ေနာကဆကတြ ၁။ စမကနးဧရယာျပေျမပ ႏင ပထမႏစမ စတတႏစအတြငး ပးေပါငးပါဝငေသာ ျမ႕နယမားစာရငး

ေနာကဆကတြ ၂။ စမကနးလပငနးခြ အကာအကြယ စစေဆးခက ပစ

ေနာကဆကတြ ၃။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမား

ေနာကဆကတြ ၄။ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမား

ေနာကဆကတြ ၅။ သဘာဝ ပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈ စမခက

ေနာကဆကတြ ၆။ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငး

ေနာကဆကတြ ၇။ ျပနလညေနရာခထားေရးမေဘာင

ေနာကဆကတြ ၈။ တငးရငးသားလနညးစမားဆငရာမေဘာင

ေနာကဆကတြ ၉။ ပစ - ပစ - ၆ စမကနးလပငနးခြ ေနာကဆးအဆင စစေဆးျခငးပစ

ေနာကဆကတြ ၁၀။ ဇနနယနမတသတမတျပဌာနးျပးေသာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစေဒသႏင အေဆာကအအ တညရရာဇနမား

ေနာကဆကတြ ၁၁။ IEE/EIA လအပေသာ စမကနးလပငနးမား/လပငနးစဥမားစာရငး (ေနာကဆကတြ ၁၊ ဝနၾကးဌာနမ ထတျပနထားေသာ အမန႔ေၾကျငာစာ အမတ - ၆၁၆/၂၀၁၅ - EIA လပငနးစဥ)

67

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၁။၁။၁။၁။ စမကနးဧရယာျပေျမပစမကနးဧရယာျပေျမပစမကနးဧရယာျပေျမပစမကနးဧရယာျပေျမပ ႏငႏငႏငႏင ပထမႏစမပထမႏစမပထမႏစမပထမႏစမ စတတႏစအတြငးစတတႏစအတြငးစတတႏစအတြငးစတတႏစအတြငး ပးေပါငးပါဝငေပးေပါငးပါဝငေပးေပါငးပါဝငေပးေပါငးပါဝငေသာသာသာသာ ျမ႕နယမားစာရငးျမ႕နယမားစာရငးျမ႕နယမားစာရငးျမ႕နယမားစာရငး

68

69

ပစပစပစပစ ---- စစစစ ---- ၁၃၁၃၁၃၁၃ ---- အကာအကြယအကာအကြယအကာအကြယအကာအကြယ စစစခကစစစခကစစစခကစစစခက ပစပစပစပစ (Form (Form (Form (Form PC 13) PC 13) PC 13) PC 13)

ျဖညသြငးၿပး ပစက (စမကနး လပငနးခြ တစခစတငးအတြက) စမကနး လပငနးခြ အဆျပလႊာတြင တြပါ။

တငးေဒသႀကး/ျပညနယ

ၿမ႕နယ

ေကးရြာအပစ

ေကးရြာ

စမကနး လပငနးခြ

စမကနး လပငနးခြ အမတ

စမကနးလပငနးခြအေၾကာငးစမကနးလပငနးခြအေၾကာငးစမကနးလပငနးခြအေၾကာငးစမကနးလပငနးခြအေၾကာငး

အမးအစား (အကးဝငမႈ အမးအစားတြင ၾကညပါ)

စမကနး အမးအစား (အမနျခစပါ)� ျပငျခငး � တးခ႕ျခငး � အသစ � အျခား အေျခခ အေဆာကအအ အမးအစား

� အေဆာကအအ � လမး/တတား/ဆပခ � ေရေပးေရး � ေကးလကလပစစမး � စကပးေရ � ကနးမာသန႔ရငးေရး

ခန႔မနးကနကေငြ

တညေနရာ (GPS reading ရႏငပါက ေဖာျပရန)

အကးျပ ဥးေရ

အကးျပ ေကးရြာေပါငး

ေကးရြာတြင အလားတ စမကနး လပငနးခြ/ ပစတ ပစၥညး (ေရြးပါ) � ရ � မရ

သဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စစစမႈစစစမႈစစစမႈစစစမႈ

ေကးရြာစမကနးလပငနးခြမား (VSP) အားလးအတြက သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတ သကေရာကမႈ

70

E1. သဘာဝ ပတဝနးကင

(Natural environment)

(က) စမကနးလပငနးခြဧရယာအနးရ သစပငမား၏ အေျခအေန အနညးငယ ေဖာျပပါ။

(ခ) ရငးလငးရမည သစပင အေရအတြက ခန႔မနးပါ။

(ဂ) စမကနး လပငနးခြမ သကေရာကမႈရမညေနရာတြင သဘာဝ ပတဝနးကငႏင မးသဥးေတာမည တရစၦာန မးစတမား တညရပါက ဆးရြားစြာ ထခကႏငေျခ စစေဆးပါ။

-- သဘာဝ သစေတာ ရ___ မရ___

-- အမးသားဥယာဥ ရ___ မရ___

-- ျမစ ရ___ မရ___

-- ကန ရ___ မရ___

-- ေရနကကြငး၊ စမေျမ၊ ရာသအလက ေရလႊမးမးမႈရေသာေျမမား ရ___ မရ___

-- ဥပေဒစညးမဥးမား၊ သေဘာတညမႈမားအရ မးသဥးေတာမညတရစၦာနမးစတမား၏ စားကကေျမ ရ ___ မရ___

-- အျခား ရ___ မရ___

တစခခရသညဟေျဖပါက သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SPတြင အမတအသား ျပပါ၊

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E2. ျမစေခာငးမား၏ ေဂဟေဗဒ

(River ecology)

ေရထမး တမ၊ ေရလႊ စေသာ ဆညေျမာငးဆငရာ အေဆာကအအ အသစမား ေဆာကလပမႈေၾကာင ျမစေခာငးမား၏ ေဂဟေဗဒက ထခကေစႏငမႈ ရမရ စစစပါ။ ေရ၏ အရညအေသြးေရာပမာဏပါ သတျပရန လပါသည။ သဘာဝ၊ စးပြားျဖစ တြကေျခကကမႈႏင ေရေနသတဝါမားအတြကပါ ထညသြငး စဥးစားရန လသည။ ရ___ မရ___

တစခခ ရသညဟ ေျဖပါက သဘာဝ ပတဝနးကင ထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတ အသား ျပပါ

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

71

E3. ကာကြယထားေသာဧရယာ

(Protected areas)

စမကနး လပငနးခြဧရယာ (သ႔မဟတ စမကနး လပငနးခြ အစတအပငး) သည ကာကြယထားေသာ ဧရယာ (အမးသား ဥယာဥ၊ အမးသား ကာကြယေတာ၊ ကမၻာအေမြအႏစ စသည)ႏင ထစပ /ကေရာကေနမႈ ရ___ မရ___

စမကနးလပငနးခြသည ဧရယာအတြငး မကေရာကေသာလညး နးကပေနၿပး သကေရာကမႈေၾကာင ေဂဟေဗဒအရ ထခကႏငေျခ(ဥပမာ၊ ႏ႔တကသတဝါမား၊ ငကမား၏ ဝငထြကလမးေပၚ ကေရာကေနမႈ) ရ___ မရ___

တစခခရသညဟ ေျဖပါက သဘာဝ ပတဝနးကင ထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသား ျပပါ

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E4. ဘမေဗဒ ႏင ေျမဆလႊာ

(Geology and soils)

စစေဆး ေတြ႕ရခကသ႔မဟတ စာအပစာတမးမားအရ ဂအလဂႏင ေျမလႊာ တညၿငမမႈ မရျခငး (ေျမလႊာ တကစားျခငး၊ ေျမၿပျခငး၊ subsidence-prone) ရ___ မရ___

စစေဆး ေတြ႕ရခကသ႔မဟတ စာအပစာတမးမားအရ ႀကးႀကးမားမား ေျမဆလႊာ ေပာဝငျခငး/တကစားျခငး ရ___ မရ___

တစခခ ရသည ဟ ေျဖပါက သဘာဝ ပတဝနးကင ထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသားျပပါ။

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E5. ညစညမးမႈ

(Pollution)

စမကနးလပငနးခြေၾကာင ေျမ၊ ေရ၊ ေလထ ညစညမးမႈ ျဖစေစႏငျခငး ရ___ မရ___

ခ အသးျပေသာ ဘကထရမား အသးျပမႈ ရ___ မရ___

တစခခရသညဟ ေျဖပါက သဘာဝပတဝနးကငထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသားျပပါ

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E6. လမးေဖာကလပမႈေၾကာင သစပငမးစတမားက အေႏာငအယကျဖစေစျခငး

(Invasive plant species along feeder road routes)

စမကနးလပငနးခြသည လမးေဖာကလပမႈေၾကာင သစပငမးစတမားက အေႏာငအယကျဖစေစျခငး ရ___ မရ___

72

တစခခရသညဟ ေျဖပါက သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသားျပပါ

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E7. လမးေဖာကလပမႈေၾကာင မးစတမားက အႏရာယ ျဖစေစျခငး

(Endangered species along feeder road routes)

စမကနးလပငနးခြသည လမးေဖာကလပမႈေၾကာင ဇ၀သကရမးစတမားက အေႏာငအယကျဖစေစျခငး ရ___ မရ___

တစခခရသညဟ ေျဖပါက သဘာဝ ပတဝနးကင ထခကမႈရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသား ျပပါ။

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E8. သမငးဝင၊ ေရးေဟာငးအေမြအႏစမား ႏင ယဥေကးမႈ နယေျမမား

(Historical, archaeological or cultural heritage site)

စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမည နယေျမသည အစးရမ သတမတထားေသာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစ ကန႔သတဇနမား ျဖစေသာ ေရးေဟာငးသေတသန ဇန(AZ)၊ အထမးအမတ အေဆာကအအ ဇန(MZ)၊ ႏင ထနးသမးထားေသာ ဇန (သ႔) ရပပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ နယေျမမား အတြငး(သ႔) အနးတြင တည ရ___ မရ___

ရရေသာ အခကအလကမားအရ၊ ေဒသအာဏာပငမား၏ အၾကေပးမႈအရ၊ ေဒသခမား၏ သရမႈအရ၊ ေလလာမႈ အရ စမကနးလပငနးခြသည သမငးဝင၊ ေရးေဟာငး၊ ယဥေကးမႈ ဧရယာ (ဥပမာ ဘရားေစတ၊ အမတရ ေအာကေမဖြယ အေဆာကအအႏင သခႋငးဂမား) သ႔မဟတ အနးနားတြင တးေဖာရန လအပမႈ ရ___ မရ ___

တစခခရသညဟေျဖပါက သဘာဝ ပတဝနးကင ထခကမႈရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသား ျပပါ

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E9. သးႏ၊ အပငႏင ေနအမအေဆာကအအပကစးမႈ

(Loss of crops, fruit trees and household infrastructure)

စမကနး လပငနးခြေၾကာင သးႏ၊ အပငႏင ေနအမအေဆာကအအ (ဥပမာ - က၊ က စေသာ သေလာင႐မား၊ အမျပငပရ အမသာ၊ မးဖေခာင စသည) ပကစးမႈ ရ___ မရ ___

တစခခရသညဟ ေျဖပါက သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသားျပပါ။

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E10. သဘာဝ သတဝါမား၏ စားကကေျမအေပၚ ဆးရြားစြာ သကေရာကမႈ

73

(Adverse impacts on natural habitats)

စမကနး လပငနးခြေၾကာင သဘာဝသတဝါမားအေပၚ (OP 4.04 Natural Habitats) လကခႏငေသာ ပမာဏထက ပလြန၍ ဆးရြားစြာ သကေရာကမႈ ရ___ မရ___

တစခခရသညဟ ေျဖပါက သဘာဝ ပတဝနးကင ထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတ အသား ျပပါ။

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

E11. ေရဆးႏင အမႈက

(Solid or liquid waste)

စမကနး လပငနးခြေၾကာင ေရဆးႏင အမႈကထြကရမႈ ရ___ မရ ___

ရပါက စမကနး လပငနးခြတြင လေလာကေသာ စြန႔ပစစနစ ပါဝငမႈ ရ___ မရ ___

တစခခ ရသညဟေျဖပါက သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈ ရႏငေၾကာငး ေကးရြာ SP တြင အမတအသား ျပပါ

ထခကမႈရ ထခကမႈမရ

� အထကပါေမးခြနးတစခ၏ အေျဖသည အထကပါေမးခြနးတစခ၏ အေျဖသည အထကပါေမးခြနးတစခ၏ အေျဖသည အထကပါေမးခြနးတစခ၏ အေျဖသည ““““ရရရရ” ” ” ” ဟ ျဖစပါက သဘာဝပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈ အစအစဥ ဟ ျဖစပါက သဘာဝပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈ အစအစဥ ဟ ျဖစပါက သဘာဝပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈ အစအစဥ ဟ ျဖစပါက သဘာဝပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈ အစအစဥ (Environmental (Environmental (Environmental (Environmental ManaManaManaManagement Plan) gement Plan) gement Plan) gement Plan) က ေရးဆြ၍ သကေရာကမႈအေပၚ ခႏငရည ရေစေရး ျပငဆငရမည။ က ေရးဆြ၍ သကေရာကမႈအေပၚ ခႏငရည ရေစေရး ျပငဆငရမည။ က ေရးဆြ၍ သကေရာကမႈအေပၚ ခႏငရည ရေစေရး ျပငဆငရမည။ က ေရးဆြ၍ သကေရာကမႈအေပၚ ခႏငရည ရေစေရး ျပငဆငရမည။

လမႈလမႈလမႈလမႈ စစေဆးခကစစေဆးခကစစေဆးခကစစေဆးခက (Social screening)(Social screening)(Social screening)(Social screening)

S1. ျပနလည ေနရာခထားျခငးႏင ေျမရယျခငး

(Resettlement and/or land acquisition)

စမကနး လပငနးခြ အေကာငအထညေဖာရန ပဂၢလကပင ေျမ၊ အမရာ၊ စကခငး၊ သ႔မဟတ အျခား ပငဆငမႈမားက အျမတမး သ႔မဟတ ယာယ အသးျပရန လအပမႈ ရ___ မရ___

� အေျဖသည “ရ” ျဖစပါက ေျမသမးဆညးမႈ လမးၫႊနအတငး (ေျမလဒါနးျခငး သ႔မဟတ ေရႊ႕ေျပာငးေရး အစအစဥတ႔က လအပသလ အသးျပ၍) ဆကလကေဆာငရြကပါ။

S2. စမကနး လပငနးခြအကးျပမႈအားရရျခငး

(Accessing benefits)

ေကးရြာတြငးရေအာကပါအပစမားသည စမကနး လပငနးခြ၏ အကးက ခစားရရျခငး

74

-- အမးသမးမား အကးခစားရရျခငး ရ___ မရ___

-- လငယမား အကးခစားရရျခငး ရ___ မရ___

-- တငးရငးသား လနညးစ အကး ခစားရရျခငး ရ___ မရ___

-- ဘာသာကြ လနညးစ အကး ခစားရရျခငး ရ___ မရ___

-- အျခား အပစမား (ဥပမာ - ႏြမးပါးသမား၊ သကႀကးရြယအမား) အကးခစားရရျခငး ရ___ မရ___

� အပစတစခတငးအတြက “ရ” လင မညကသ႔ အကးသကေရာကမႈ ရေၾကာငး ႏင “မရ” လင မညကသ႕ အကးသကေရာကမႈ မရေၾကာငး အေသးစတ ရငးလငးပါ။

အေကာငအထညေဖာရာတြင ေကးရြာသားမားက အလပ ခန႔ထားႏငမႈ ရ___ မရ___

� “ရ” လင အပငး - (၁) - ပါ ရနပေငြ ေပးအပျခငး (Block Grants) တြင ေန႔တြကခႏင တကဆင စစေဆးပါ။

အမည ရာထး ေခါငးေဆာင၊၊ ေကးရြာ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတ (၂ ဥး မ ၁ ဥး)

လကမတ

ရကစြ

75

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၃။၃။၃။၃။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမား

၁။၁။၁။၁။ နဒါနးနဒါနးနဒါနးနဒါနး

၂၉၄. ျမနမာႏငင၏ လထဗဟျပ စမကနးအား ကမ႓ာဘဏမ ေငြေၾကးေထာကပၿပး

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကလကရပါသည။ လထဗဟျပ စမကနးသည လထ အေျချပနညးလမးမတဆင

အေျခခ အေဆာကအဥးမားႏင အရညအေသြးျပညဝေသာ ဝနေဆာငမႈမားက ရယအသးျပႏငျခငးစသည

အကးရလဒမားက ဆငးရေသာ ေကးလကျပညသမား ရရခစားႏငေစရန ႏင အေရးေပၚေဘးအႏရာယမားႏင

အခကအခမား ေပၚေပါကလာလင ခကျခငး ထေရာကစြာ တ႔ျပနႏငေရးအတြက အစးရ၏ အရညအေသြး

ျမငမားလာေစရန ရညရြယပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေသာ ေကးလကလထမားမ ေရြးခယသတမတထားေသာ ေကးလက

အေျခခ အေဆာကအဥးမားအား ေငြေၾကးေထာကပ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကပါသည။ ဤ ေကးရြာလထ

ရငးႏးျမပႏမႈအား စမကနး စကဝနး ၃ ခ အတြငး စမေဆာငရြကပါသည။ စမကနး ပထမစကဝနးတြင

စသတမတထားေသာ ဒဇငးမားအား အသးျပ၍ လြယကစြာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကႏငေသာ

စမကနးလပငနးခြမားအေပၚအေျခခ၍ ျပနလညျပျပငေရးႏင အေသးစား တးခ႕ေရးလပငနးမားကသာ

အဓကလပေဆာငရပါသည။ပထမစကဝနးျပးေနာက စမကနးသည ဖြငလစထားေသာ လပငနးမးစျပဇယားႏင

ေငြေၾကး ပမာဏေပၚမတည၍ အေသးစား ေဆာကလပေရးလပငနးသစမားျဖစေသာ လမးသြယမား၊

လသြားလမးမားႏင တတားမား၊ ေရႏတေျမာငးငယမား၊ ေသာကသးေရ ရရေရး စနစမား၊ စာသငေဆာငမား

ျပျပငျခငးႏင ကနးမာေရးဌာန ျပျပငျခငးမား ႏင အေသးစား ေကးလက မးလငးေရး စသညတ႔အား

အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင ေငြေၾကးေထာကပပါသည။

၂၉၅. ပတ၀နးကငထခကေစမႈမ တားဆးကာကြယရန၊ သဘာ၀ ပတ၀နးကငနင လမႈဆငရာစမခန႔ခႊမႈ မေဘာငက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရန သဘာ၀ ပတ၀နးကငဆငရာကင၀တမား (ECoPs) က ဤအခနးတႊင ေဖာျပထားပါသည။ (ECoPs) တြင စမကနးလပငနးခြအမးအစား တစမးခငးစအတႊက ျဖစေပၚလာနငေသာ သဘာ၀ ပတ၀နးကင ထခကႏငေျခရမႈမားအား ကာကြယနငသည နညးလမးမားက အေသးစတ ေရးဆြထားျခငးျဖစသည။ ယငးတ႔က ေဒသအေနအထားႏင ေလာညေအာင ထညသြငးစဥးစား ဒဇငးခေရးဆြထားသည။ လြယကရးရငးမႈ ရပါသည။ စမကနး၏အကးေကးဇးက အဓက ခစားရမည ေဒသချပညသမား တကရကအသးျပႏငသည။

76

၂၉၆။ ဤ ECoPs အား ျပငဆငရာတြင ကမ႓ာဘဏမ ေငြေၾကးေထာကပထားေသာ အျခား CDD၊ (သ႔) အျခား ပစတ

စမကနးမား၊ အေသးစားေကးလက အေျခခအေဆာကအဥးမား (ဥပမာ- အငဒနးရား PNPM ေကးလကေဒသ)

စသညတ႔၏ လကေတြ႔ ဥပမာမားမ အကးေကးဇးရရပါသည။

၂။၂။၂။၂။ သဘာဝသဘာဝသဘာဝသဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာပတဝနးကငဆငရာပတဝနးကငဆငရာပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမား အသးခပနညးလမးအသးခပနညးလမးအသးခပနညးလမးအသးခပနညးလမး လပငနးစဥ။လပငနးစဥ။လပငနးစဥ။လပငနးစဥ။ ဘယသ၊ဘယသ၊ဘယသ၊ဘယသ၊ ဘယခန၊ဘယခန၊ဘယခန၊ဘယခန၊ ဘယလဘယလဘယလဘယလ

၂၉၇။ လထစညးရးေရးမးမား၊ လကေထာကနညးပညာမးမား၊ ေကးလကဥးစးမ အငဂငနယာမား၏ အကအညျဖင

ေကးရြာသ/ရြာသားမား၊ ကနထရကတာမားသည စမကနး လပငနးခြမား၏ စမကနးေရးဆြျခငးႏင

ေဆာကလပျခငးမားတြင (ECoPs) အတငး လကနာေဆာငရြကရမည။ လထစညးရးေရးမးအေနျဖင ေကးရြာမားတြင

လမႈဆငရာ ကစၥရပမားက ေကးရြာဖြ႔ျဖးတးတကေရးစမကနးတြင ထညသြငးေရးဆြရနႏင သဘာ၀ပတ၀နး

ကငဆငရာ ကင၀တမားအသးခပနညးလမး လပငနးစဉမားက ရငးလငး သငၾကားျပသေရးတအား

အေလးေပးေဆာငရြကရမည။ လကေထာကနညးပညာမးႏင ေကးလက/ဥးစးမ အငဂငနယာမားသည

နညးပညာဆငရာဒဇငးမားေရးဆြရာႏင အေကာငအထညေဖာတညေဆာကရာ တ႔တႊင အဆပါနညးလမး/

လပငနးစဥတ႔က လကခကငသးရန တာ၀နရသည။ ဤသ (ECoPs) အတငး လကနာေဆာငရႊကေနမႈက

ျပညနယတငးရးမ NCDDP အေျခခအေဆာငအဥး အဖြ႔ႏင ေကးလက/ဥးစးရးခပမ အငဂငနယာက

ၾကးၾကပကြပကရမည။

၂၉၈။ (ECoPs) အတငးလကနာေဆာငရြကမႈမားက ျပညေထာငစအဆင ေကးလက/ဥးစးမ ျပစတငျပေသာ

နစပတလညအစရငခစာမားျဖင စစေဆးအကျဖတသြားမညျဖစသည။ အစရငခစာတြင သဘာ၀ပတ၀နးကင

စမခန႔ခြမႈ ကရယာက အသးျပ၍ ကစၥရပ(မား)၊ ျပနာရပ(မား) ကေျဖရငး ေဆာငရႊကမႈ သမဟတ

ျပနာေျဖရငးေရးအတႊက လပေဆာငမႈ မားအား အခနးတစခနးအျဖစပါ၀ငေစရမည။

၂၉၉။ (ECoPs) အတငး လကနာေဆာငရြကမႈအျဖစ စမကနးႏစတစႏစစက၀နးတြင ေအာကပါအတငး

ေဆာငရႊကရမည။

စမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနး အဆငမားအဆငမားအဆငမားအဆငမား ECoPECoPECoPECoP ျပငဆငျခငး၊ျပငဆငျခငး၊ျပငဆငျခငး၊ျပငဆငျခငး၊ လကနာေဆာငရြလကနာေဆာငရြလကနာေဆာငရြလကနာေဆာငရြကျခငးနငကျခငးနငကျခငးနငကျခငးနင

အေကာငအထညေဖာျခငးအေကာငအထညေဖာျခငးအေကာငအထညေဖာျခငးအေကာငအထညေဖာျခငး

ျပငဆငျခငးႏငစမကနးေရးဆြျခငးအဆငျပငဆငျခငးႏငစမကနးေရးဆြျခငးအဆငျပငဆငျခငးႏငစမကနးေရးဆြျခငးအဆငျပငဆငျခငးႏငစမကနးေရးဆြျခငးအဆင။။။။

အဆင ၃။ ဒတယ ေကးရြာအစညးအအေဝး။

၃ႏစစာ ေကးရြာ ဖြ႔ျဖးတးတကေရး

အစအစဥ၊ ဥးစားေပး အဆျပလႊာမား၊

ေကးရြာအပစ ေဆြးေႏြးပြအတြက

ကယစားလယေရြးခယျခငး

ေကးရြာအဆငတြင စမကနးလပငနးခြမားက

အစအစဉအတငး အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရႊကရန CF/TF က စမကနးလပငနးခြ၏

သဘာ၀ပတ၀နးကငဆငရာ

ဆးကးေလာခေရး ကာကႊယရန

ကရယာအျဖစ အသးျပထားေသာ ECoP ၏

77

အဓကရညရႊယခကက

ရငးလငးေပး/မတဆကေပးရမည။

သကဆငရာ ကငဝတမား ပါဝငျခငးသည

ေကးလကလထ ဒဇငးမား/ ေကာငးမြနစြာ

အတညျပ ထားေသာ စမကနး လပငနးခြမား

အား ပမ အားေကာငး ေစပါသည။

ဆးျဖတခကချခငးဆးျဖတခကချခငးဆးျဖတခကချခငးဆးျဖတခကချခငး အဆင။အဆင။အဆင။အဆင။

အဆင ၄။ ေကးရြာအပစ ေဆြးေႏြးပြတြင

ေကးရြာအပစ ဖြ႔ျဖးတးတကေရး အစအစဥ

ႏင စမကနးလပငနးခြ ေရြးခယျခငး၊

ဘ႑ာေရး ဆပေကာမတ

ေရြးခယျခငးတ႔အား ေဆြးေႏြးပါသည။

အဆင ၅။ ေကးရြာအပစ ဖြ႔ျဖးတးတကေရး

အစအစဥအား ျမ႕နယ အေထာကအကျပ

စမခန႔ခြေရး ဆပေကာမတမ

အတညျပေပးပါသည။

စမကနးလပငနးခြမား ေရြးခယရာတြင CF/TF

သည (လအပလင ျမ႕နယ DRD

အငဂငနယာအကအညျဖင)စမကနးလပငနးခြ

နညးပညာဒဇငးေရးဆြရာတြင ECoPs အား

ထညသြငးစဥးစားရပါမည။

စမကနးလပငနးခြ အဆျပလႊာ

တစခခငးစသည သကဆငရာ ECoPs ၏

သျခားသတမတထားေသာ က႑အလက

လကနာရနလအပပါသည။

စမကနးလပငနးခြအား

အေကာငအထညေဖာျခငး

TF သည (လအပပါက ျမ႕နယေကးလက/ဥးစး

အငဂငနယာ၏ ပပး ကညမက ရယ၍)

သကဆငရာ ဆေလာေသာ ECoPs သည

ျပညဝစြာ အေကာငအထညေဖာေဆာငရန

တာဝနယရမည။

စမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနးစမကနးစကဝနး

လညပတေရးႏငလညပတေရးႏငလညပတေရးႏငလညပတေရးႏင ျပျပငထနးသမးေရးျပျပငထနးသမးေရးျပျပငထနးသမးေရးျပျပငထနးသမးေရး အဆင။အဆင။အဆင။အဆင။

ECoP ECoP ECoP ECoP အားအားအားအား လကနာေဆာငရြကျခငးလကနာေဆာငရြကျခငးလကနာေဆာငရြကျခငးလကနာေဆာငရြကျခငး

အဆင ၁၀။ လညပတေရးႏင ျပျပင

ထနးသမးေရး (O&M)

စမကနးလပငနးခြ O&M အေနျဖင

စညးရးေရးမးမားသည ေကးရြာ လပငနး

လညပတေရး ႏင ျပျပင ထနးသမးေရး

ေကာမတအား သကဆငရာ ECoP အား

အေကာငအထည ေဖာရာတြင ကည ေထာကပ

ေပးရမည။

၃၀၀။ ECoPsသည စသတမတထားေသာ ဒဇငးမားအား အသးျပ၍ လြယကစြာ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရြကႏငေသာ စမကနးလပငနးခြမားစာရငးအေပၚအေျခခ၍ စမကနး ပထမစကဝနးတြင

78

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကေသာ လပငနးအမးအစား အားလးအတြက သကေရာကပါသည။ ေဒသ

အေျခအေနႏင ကကညမႈရေစရန စသတမတထားေသာ ဒဇငးအား ျပျပငမြမးမျခငးႏင အျခား ဒဇငးျပငဆငျခငးတ႔အား

ျပလပပါသည။ စသတမတထားေသာ ဒဇငးမားမာ ေကးလကလမးမား၊ ေကးလကေရေပးေဝေရး၊ ေကးလက

တတားမား၊ ေကးလက မးလငးေရး၊ ဆပခတတားမားႏင ေကးလက ေနအမမားအတြက ရရႏငပါသည။ ထ႔အျပင

မေမာလငပ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစမား(PCR) ကစၥမားအတြက ေရးေဟာငးသေတသန

အခြငအလမးက ရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမားအားလပေဆာငရပါမည။

၃၀၁။ ECoPs သည အေသးစားအသစ ေဆာကလပေရး လပငနးမား ျဖစေသာ လမးသြယမား၊ လသြားလမးႏင

တတားမား၊ ဆပခတတားငယမား၊ ေရႏတေျမာငးငယမား၊ ေရေပးေဝေရး၊ စာသငေကာငးႏင ကနးမာေရးဌာန

ျပျပငျခငး၊ အေသးစား ေကးလက မးလငးေရးအစရသည တ႔သည စမကနး ဒတယႏစႏင ေနာကပငးတြင

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကႏငေသာ လပငနးအမးအစား အားလးအတြက သကေရာကပါသည။စမကနးစကဝနး

တစခစတြင လပေဆာငေသာ လပငနးမားေဆာငတာမားအား အကးဝင ပပးေပးႏငရန ECoP တြင ပါရေသာ

စမကနးလပငနးခြစာရငးက ႏစစဥ ျပငဆငမြမးမပါသည။ စမကနးလပငနးခြအကးသကေရာကမႈသည ျမငမားေနပါက

(ဥပမာ- ေရ/ေလ/ေျမ ညစညမးျခငး) သဘာဝပတဝနးကင စမခန႔ခြေရး အစအစဥ (EMP) အား လပငနးမစတငမ

ေရးဆြ ျပငဆငရပါမည။ စမကနးလပငနးသည ထနးသမးေစာငေရာကထားေသာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစ

ဇနမားအတြငးႏင အနးတြငလညးေကာငး၊ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစ အေဆာကအအ နယေျမတြင လညးေကာငး

တညရေနပါက ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမား ပါဝငေသာ

ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ စမခန႔ခြေရး အစအစဥ (PCR) အား ျပငဆငေရးဆြရပါမည။

၃၀၂။ စမကနးလပငနး အဆျပခကနင အေကာငအထညေဖာျခငးတတႊင ရးရငးလႊယကစြာ

အသးျပႏငေစရနဤ(ECoPs) ကဒဇငးျပလပေရးဆြထားသည။ စမကနးလပငနးခြတစခခငးစ အေနျဖင သကဆငရာ

(ECoPs) ကလကခလကနာ ကငသးထားရမည။ TF မားသည သကဆငရာ (ECoPs) အပဒအား လကခ

လကနာကငသးမႈက စစေဆးရနတာ၀နရသည။

79

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၃၃၃၃ ((((ကကကက)))) ေယဘယေယဘယေယဘယေယဘယ ECoPECoPECoPECoP

၃။၃။၃။၃။ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာသဘာဝပတဝနးကငဆငရာ လကနာရမညလကနာရမညလကနာရမညလကနာရမည ကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမား

((((ကကကက)))) ေယဘယေယဘယေယဘယေယဘယ လမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမား ((((ျပနလညျပျပငျခငးႏငျပနလညျပျပငျခငးႏငျပနလညျပျပငျခငးႏငျပနလညျပျပငျခငးႏင ေဆာကလပေရးလပငနးမားတြငေဆာကလပေရးလပငနးမားတြငေဆာကလပေရးလပငနးမားတြငေဆာကလပေရးလပငနးမားတြင အမားဆးအမားဆးအမားဆးအမားဆး

သကေရာကပါသည။သကေရာကပါသည။သကေရာကပါသည။သကေရာကပါသည။))))

ကစၥရပကစၥရပကစၥရပကစၥရပ သဘာသဘာသဘာသဘာ၀၀၀၀ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငဆငရာကာကြယမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈ////ေလာပါးေအာငေဆာငရြကမႈေလာပါးေအာငေဆာငရြကမႈေလာပါးေအာငေဆာငရြကမႈေလာပါးေအာငေဆာငရြကမႈ ေဆာကလပခန

၌ဆညျခငး (က) ေကးရြာလထနင ျကတငညႏႈငး၍ အဆညဆးလပငနးကလထအား အေႏာကအယကျဖစႏငေျခ အနညးဆးအခနတြင လပကငရမည။ (ခ) ကာရထား/ပတဆ႔ထား/ျခားထား/လမးလႊထားျခငးျဖငလညးေကာငး၊ အသတးေသာပစၥညးမားအား အသးျပျခငးျဖငလညးေကာငး၊ ႀကးျမန သစပငမား စကပးျခငးျဖငလညးေကာငး ဆညမႈက ထနးခပရမည။ (ဂ) ရြာတြငးမ ျဖတသနး၍ ပစၥညးမားအား သယယပ႔ေဆာငျခငးက အနညးဆးျဖစေအာင ေဆာငရြကျခငး။ (ဃ) လေနအမေျခႏင စမကနးဇနၾကားတြင သစပငတနး/ကြကလပ/ စကခငး စသညတ႔ ျခားထားျခငးျဖင ဆညမႈက တားဆးျခငး။

ေျမဆလႊာ တကစားျခငး

(က) ပြငလငး/ေျခာကေသြ႔ရာသတြင ေဆာကလပျခငး။ (ခ) ကနးေစာငးမား/ဆငးေလာမား အနညးဆးျဖစေစျခငး။ (ဂ) ျမကခငးစကေပးျခငး၊ ဒဏခႏငေသာေျမဖ႔ေပးျပး သပသညးေအာင လပေပးျခငး၊ (ဃ) ေဆာကလပေရးလပငနး ျပးလငျပးခငး အေပၚယေျမဆလႊာ ျပနလည ဖးအပေပးျပးလင ျမက/ႀကးျမနသစပင/ ခပင/ သစပငတ႔ အားျပနလညစကပးေပးျခငး၊ (င) တညေဆာကျပးစးေသာအခါ ေရစးေရလာေကာငးမြနေစရန ေဆာငရြက ေပးရမည။ မတေစာကလြနးေသာေရဆငးျဖစပါက ထနးေခါကဖာ/ ဂနနစ စသညတ႔ ခငးေပးႏငသည။

သန႔ရငးေသာေလ (က) လပငနးခြငတြင ဖနမထေစရန အခနမနေရဖနးေပးရမည။ (ခ) လပငနးခြငသန႔ရငးေစရန သစရြကေျခာက/အမႈကမားအား မးမရႈ႕ရ။ (ဂ) ေလတကေသာေန႔တြင လြငသြားျခငး/အေကာငမားေၾကာင လြငသြား ျခငးမား မရေစရန သ/ေကာကတ႔ျဖင ဖး/ဖ ထားရမည။

ေရရရေရးႏငေရ၏ အရညအေသြး

(က) လပငနးေဆာငရြကျခငးေၾကာင ေသာကသးေရရရမႈႏင ကနးမာ၊ သန႔ရငးေရးတ႔အား မထခကေစရ။ (ခ) ေရ၏အရညအေသြးမညဖငးေစရန မလာအညစအေၾကး၊ အမႈက၊ အဆပအေတာကျဖစေစမည အရာမား(သ႔) အႏရာယျဖစေစမည ပစၥညးမားအား ေရထသ႔ ပစမခရ။ (ဂ) သဘာ၀ေရစးေၾကာငးမားက ပတဆ႔ျခငး၊ လမးလြျခငး မျပရ။

80

ျမစ၊ ေခာငးၾကမးျပင ေျခာကေသြ႔ေစျခငး/ အနညထင ေသာငထြနး ျခငးတ႔ ျဖစတတသည။ (ဃ) ကြနကရစလပငနးက ေရထတြင လပကငရပါက တတႏငသမခြျခား ထားရမည။ ေရစး၀ငသည ေျမာငးႏငလညး ခြျခားထားရမည။

အမႈက/အဆပ အေတာကႏင

အႏရာယျဖစေစ ေသာပစၥညးမား

(က) ေဆာကလပေရးအမႈကသရကမားက စနစတကထနးသမးထားေသာ ေနရာတြငသာ စြန႔ပစရမည။ (ခ) အမႈကပ(ေဖာငေဒးရငးအတြက တးထားေသာေျမ အပါအ၀င) သည ျမစ/ေခာငး/ေရကနစသည ေရထြကပငရငးႏင အနညးဆး မတာ(၃၀၀)၊ (ေပအားျဖင ၁၀၀၀) ကြာေ၀းရမည။ (ဂ) ဆျဖညျခငး၊ အဆပအေတာကျဖစေစေသာ ပစၥညးမားေျပာငးေရႊ႕ျခငး တ႔က လေနအမေျခႏင ေ၀းရာတြင ေဆာငရြကရမည။ ေရေျမာငးမ မတာ(၅၀)၊ ေပ(၁၆၅) နင အဓကကေသာေရထြကပငရငးမ မတာ (၁၀၀)၊ ေပ(၃၃၀) ကြာေ၀းေစရမည။ (ဃ) စကသးဆနင အျခားအႏရာယရေသာ ပစၥညးမားအားေျပာငးေရႊ႕မည အလပသမားမားကလညး လကအတ၊ဖနပ၊ခါးစညးအ၀တ၊ မကမန ႏငအျခား ကာကြယေရးပစၥညးမားအား အသးျပတတေအာင ပညာေပး/ေလကငေပးရမည။ (င) အေသးစားျပျပငထနးသမးေရးပစၥညးမားျဖစေသာ ဆေပအ၀တ၊ ဆစစ၊ ဆအေဟာငးမားအား စနစတကစႊန႔ပစရမည။

ကနးမာေရးႏင အႏရာယကငးရငး

ေစေရး

(က) အလပသမားမားအား ဥးထပ၊ လကအတ၊ ဖနကာကြယသည မကနာဖး၊ ဖနပ၊ ခါးစညးအ၀တ၊မကမန စသည ကာကြယေရး ပစၥညးမား ပပးေပးရမည။ (ခ) ေျမျပငမ ၂ မတာ အထကျမငေသာ ေဆာကလပေရး လပငနးခြငမား အတြက ေအာကေဖာျပပါ အတငးအတာမားက လကနာပါ။ (၁) ေအာကေျခမစ၍ ေဆာကလပေရးလပငနးမားက အတတႏငဆး လပေဆာငရမည။ (၂) အျမငတြငလပကငရမည ေဆာကလပေရးလပငနးမားတြင မကလး ေဆြေစာငးသမား၊ နာတာရညေရာဂါသညမားျဖစသည အရးပြေရာဂါ ခစားေနရသမား၊ ဆးခေရာဂါ၊ အဆစေရာငေရာဂါ (သ႔) ပါေကဆန ေရာဂါခစား ေနရသမား၊ အပေဆး၊ စတျငမေဆး၊ ေသြးတးကေဆး စသညတ႔က သးစြ ေနရေသာ ေရာဂါေ၀ဒနာရငမားႏင လြနခေသာ (၁၂)လအတြငး ေခာလ ထခကဒဏရာရရသမားအား လပေဆာငခြင မျပပါ။ (၃) အေတြ႔အၾကရျပး လပငနးကၽြမးကငေသာသမားက လပကငခြငျပ သည။ (၄) အျမငတြငလပရေသာ အလပမား (ဥပမာ- အမး) မားတြင လပေဆာင ပါက အႏရာယကငးမႈ ရ/မရ စစေဆးရန။ (၅) ျပကပကဆးႏငေသာ ေနရာမားတြင လပေဆာငပါက ႀကတငသတ ေပးမႈမား ျပ လပရန (၆) ေရနဆ၊ အမသတေဆးနင ေခာမလေအာငျပလပထားေသာ ေျမစာမား

81

စသညတက ရငးလငးထားရန။ (၇) ျဖစႏငပါက လျခေရး အကာကႊယေပးသည နညးလမးမားျဖစသည လျခေရးအကာအကႊယပစၥညးမား၊ျငမးစငမား၊ ဘားတနးမားက ေျမျပငမ ၄ မတာအကြာတြင လပေဆာငေသာ လပငနးမားတြင တပဆငေပးရမည။ (ဂ) လပငနးခြငသန႔ရငးေရးအား ေန႔တငးေဆာငရြကရမည။ (ဃ) ငရမးႏင အဆပအေတာကပစၥညးမားက လေအာငပတဆ႔၍ လျခေသာေနရာတြင စနစတက စြန႔ပစရမည။ (င) လေနအမေျခႏင ေ၀းရာတြင အလပသမားမားအတြက ကနးမာေရး ႏင ညညြတသည အမသာက လေလာကစြာ ထားေပးရမည။ (စ) ေဆာကလပေရးဧရယာနင ပစၥညးသေလာငေသာေနရာက ႀကးတား/ ႀကး၀ငးထားျပးသတေပးဆငးဘဒမား တပဆင/ ျပသထားရမည။ ၎ဧရယာတြင ကေလးငယမားေဆာကစားျခငးက ခြငမျပရ။ (ဆ) ေျမယရနတးထားေသာတြငးမားက ေရမ၀ပေစရန ေဆာကလပေရးလပ ေဆာင ျပးေနာက ေျမျပနဖ႔ေပးရမည။ (ဇ) ေဆာကလပေရးလပငနးခြငတငးတြင (ပးသတေဆး၊လမးေဆး၊ ပတတး စသည ေဆး၀ါးအစအလငပါသည)ေဆးေသတာထားရရမည။

အျခားေသာ ေရာငၾကဥရနမား

(က) လအပေသာေနရာမအပ သစပငခတလျခငးသမဟတ သးႏခငးမား ပကစးေစျခငး မရေစရ။ (ခ) အမလကျခငး၊ငါးဖမးျခငး၊ေတာတရစၦာနမားဖမးယျခငး၊အပငမားမ ခးယျခငး မျပလပရ။ (ဂ) သးစႊရနအတညျပထားေသာ ပစၥညးမားမအပ သးစြျခငးမျပရ။ (ခပါ၀ငေသာသတေဆးမား၊ေကာကဂြမးစသညတ႔ အပါအ၀င) (ဃ) ေရးေဟာငးယဉေကးမႈ သမငး၀ငေနရာမားအားေရာငၾကဉရမည။

82

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၃၃၃၃ ((((ခခခခ))))။။။။ ေသခာတကေသာေသခာတကေသာေသခာတကေသာေသခာတကေသာ လပငနးမားလပငနးမားလပငနးမားလပငနးမား////စမကနးလပငနးခြမားအတြကစမကနးလပငနးခြမားအတြကစမကနးလပငနးခြမားအတြကစမကနးလပငနးခြမားအတြက ECoPsECoPsECoPsECoPs

((((ခခခခ))))။။။။ ေဆာကလပေရးႏငေဆာကလပေရးႏငေဆာကလပေရးႏငေဆာကလပေရးႏင ျပနလညျပျပငေရးအတြကျပနလညျပျပငေရးအတြကျပနလညျပျပငေရးအတြကျပနလညျပျပငေရးအတြက တကေသာတကေသာတကေသာတကေသာ သဘာဝသဘာဝသဘာဝသဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာပတဝနးကငဆငရာပတဝနးကငဆငရာပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမားကငဝတမား/ / / /

နညးပညာနညးပညာနညးပညာနညးပညာ လမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမား

((((၁၁၁၁))))။။။။ အေဆာကအအမားအေဆာကအအမားအေဆာကအအမားအေဆာကအအမား

လပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစား ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈ အေထြေထြ (က) အေဆာကအအပတလညတြငေရမ၀ပေစရနလေလာကေသာ

ေရေျမာငးပါရရမည။ ေရ၀ပျခငးေၾကာင ပးမႊားမားေပါကပြားႏင ျပး ငကဖား စေသာ ေရာဂါမား ျဖစပြားႏငသည။ ၎သည ကနးမာေရးႏငမညညြတေသာအေနအထားျဖစသည။ (ခ) ေရႏင မလာစနစပါရရမည။ ဥပမာ။ ။အမသာ၊ လကေဆးကန၊ (ဂ) ေကာကဂြမးျဖငျပလပထားေသာ အမးျပားမားမသးရ။ (ဃ) ေၾကြျပားကပထားေသာၾကမးခငးသည ေဆးေၾကာသန႔စငရန လြယကျပး ကနးမာေရးႏငညညြတကာ အႏရာယကငးရမည။

စာသငေကာငးမား၊ ကနးမာေရးဌာနမား၊ (ေန႔ကေလးထနးဌာန၊ ဆကသြယေရးဌာနတ အပါအ၀င)၊ ေကးလက ကနးမာေရးဌာနခြမား နငေဈးမား။

(က) စာသငေကာငးမားႏငကနးမာေရးဌာနခြမားတြင ေလေအးေပး စကမေလထက သဘာ၀ေလရရမႈကဥးစားေပးရနႏင လပစစမး ၏အလငးေရာငထက သဘာ၀အလငးေရာငရရမႈကပမဥးစားေပး ရန၊ထ႔အတြကႀကးမားေသာျပတငးေပါကမားျဖငတညေဆာက ေပးရန။ (ေနာကဆကတြ-၁၂) (ခ) ကနးမာေရးေဆးရ/ေဆးခနးမား : (၁) စမးသပခနး၊ လနာေဆာငမားႏင လနာမားေစာငဆငးရန ေနရာမားသညကယ၀နး၍ ေလ၀ငေလထြကေကာငးမြန ရမည။ (၂) (ေသြး၊ေဆးထးအပစသညတ႔ပါ၀ငေသာ) စႊန႔ပစရနအမႈက မားကစနစတက စႊန႔ပစရမည။ (ဂ) ေဈးမား : (၁) သနးရငးေရးျပလပရနလြယကေသာေၾကြျပားအခငးမား ခငးထားျပးေရဆငးေကာငးေအာငေလာထားျပး တညေဆာကရမည။ (၂) အခနမနသမးဆညးႏငမည အမႈကကနထားရမည။ (၃) ကနပစၥညးအလက ေဈးဆငမား၊ ပစၥညးတနးမား ကခြျခား ထားရမည။ (၄) မးရာသတြင အမးအကာမားက ေရမ၀ငရနေသခာစြာ မးကာ ထားရမည။

83

၂။၂။၂။၂။ ေကးလကလမးမား၊ေကးလကလမးမား၊ေကးလကလမးမား၊ေကးလကလမးမား၊ တတားမားႏငတတားမားႏငတတားမားႏငတတားမားႏင ဆပခမားဆပခမားဆပခမားဆပခမား

လပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစား ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈ ေကးရြာခငးဆက လမးမား၊ေကးရြာ နငျမ႕ဆကသြယ ေသာလမးမား

အေထြေထြသတျပရနအခကမား (က) ေျမႀကးပမားအပါအ၀ငေဆာကလပေရးအမႈကမားအားစႊန႔ပစရမည ေနရာသညေရထြကပငရငး(ျမစ၊ ေခာငး၊ ကန (သ) ရႊ႕ဗႊကမား) မ အနညးဆး(မတာ ၃၀၀) (ေပ ၁၀၀၀)ကြာလမးရမည။တညေဆာက ေရးလပငနးခြငမထြကေသာ အမႈက၊ သတႏငပလေသာပစၥညး (ေလာငစာဆ၊ဆေခး၊စကသးဆ၊အမဆ) မားသညေျမႏငေျမေအာက ေရကညစညမးေစေသာေၾကာင တကရကမစႊန႔ပစရ။ (ခ) တညေဆာကေရးလပငနးျပးျပးခငး မးရာသမတငမ ေရတကစားမႈ ကာကြယသညနညးစနစမားအတငးေဆာငရြကရမည။ႀကးျမနသည သစပငမားမရငသနမခငးထပ၍စကပးရမည။ (ဂ) သစပငစကပးမျပးခင ကာလအတြငးလအပေသာေနရာမားတြင ႏနးပ႔ခမႈအားထနးခပရနေရေၾကာငးလႊျခငး၊ သစစ/သဖမးကနမား တညေဆာကျခငးတ႔ ျပလပရမည။ (ဃ) ဖနထေသာလမးမား၊ဖ႔ေျမမား၊ေျမပမားတြင ေလတကလငဖနမထ ႏငေစရန လအပသလ ေရဖနးေပးထားရမည။ (င) တရားမ၀ငသစထတလပမႈျဖစလာနငေသာေၾကာင အေရးႀကးေသာ သစေတာမားအတြငးလမးေဖာကလပမႈ ရေႊးခယျခငးကေရာငၾကဥရ မည။ (စ) လမးေဖာကရာတြင မတညျငမေသာေအာကခေျမ၊ေလာေစာကေျမႏင ျမစကမးပါးႏငနးေသာေနရာမားကေရာငၾကဉရမည။ အျခားေသာ လမးအေျကာငးအျဖစေရြးခယစရာ မရေတာသညအေျခအေနမးတြင ေအာကပါနညးလမးမားကထပမျဖညစႊကအသးျပရနလအပပါသည။ ေလာေစာကေျမမားတြင ေျမျပျခငးႏင တကစားျခငးမ ကာကြယရန (က) တကစားမႈျဖစေပါနငေသာေလာေစာကမားတြငေဒသေပါကပင၊ ႀကးျမနပငႏင ျမကတ႔ကစကပးေပးရမည။ ျမကပငသညမးရြာျခငး ႏင ေရတကစားျခငးအား ကာကြယေပးသည။ ျကးထြားမႈျမနေသာ၊ အျမစရညေသာ၊ ေအာကခေျမအားသပသညးေစေသာ၊ အျမစရည ေသာ အပငမးမားကစကပးရမည။ (ပးတြပါပ-၁) (ခ) မးမားေသာေဒသမားနငေလာေစာကေနရာမားတြငျဖတေျမာငး ေဖာကလပေပးရမည။ ဤေျမာငးမားေဖာကလပေပးျခငးျဖငမးေရက ေလာေစာကမတေသာေနရာမ ေ၀းရာသ႔စးဆငးေစမညျဖစသျဖင ေရတကစားမႈျဖစနငေျခကေလာခေပးမညျဖစသည။(ပးတြပါပ-၂) (ဂ) မတေစာကေသာေလာေစာကမားတြငတညျငမမႈပမရရေစရန ေလကားထစပေျမကာနရမားတညေဆာကေပးရမည။

84

(ဃ) ဆငေျခေလာမား၏ေအာကေျခတြငေျမကာနရေဆာကေပးရမည။ နရတြငေရထြကေပါကငယမားေဖာကေပးထားျခငးအားျဖငနရေပၚ တြငသကေရာကမညဖအားကေလာခေပးနငသည။(ပးတြပါပ-၃) (င) ေလာေစာကကပမတညျငမမႈရရေစရန ေကာကတးအေျခာက စေပးထားႏငသည။(ပးတြပါပ-၄) (စ) လမးမကနာျပငမေရမား လရာသ႔စနစတကစးဆငးေစရန လေလာကေသာအရြယအစားရသည ေရေျမာငးေဖာကေပးရမည။

တတားငယမား (၅မတာႏငေအာက အလားရသည) ႏင ဆပခတတားမား

တကစားမႈကာကြယျခငး (က) တကစားျခငးကကာကြယရန သဆနခါအသးျပေသာေကာကစ ေျမကာနရတညေဆာကျခငးနညးက အဓကအသးျပႏငသည။ (ပးတြပါပ-၅) (၁) သဆနခါအသးျပႏငေသာေကာကစေျမကာနရ၏အေစာငးက အလား(၂)၊ အျမင(၁) အခးထားရရမည။လပငနးခြငအေျခ အေနအေပၚမတည၍ ပ၍လညး ျမငႏငသည။ (၂) သဆနခါအတြငးအသငအတငမာေကာသညေကာကက ေစေနေအာငစေပးရမည။ (၃) သဆနခါစထြကမလာေစရန နနးႀကးျဖင တပေႏာငထားရမည။ နနးႀကးကသဆနခါအျမင၏သးပတစပတြငထား၍တပေႏာင ထားရမည။ (၄) သဆနခါအားေရတကစားႏငသည အနက၏ေအာကတြင ခငမာစြာတြေႏာငထားရမည။ (၅) ေလာေစာကတြငေကာကမစႏငပါကေျမဆလႊာျပနဖးကာ သစပင၊ျမကပငမားေပါကေရာကေစရမည။ (ခ) တကစားမႈျဖစႏငေျခနညးသညေနရာမားတြငသာ ေကာကတး အေျခာကစေျမကာနရျပလပသငသည။ ေရစးသနေသာေနရာမားတြင သဆနခါသးေျမကာနရအားအေခာကငေပးျခငးကပအဆငေျပသည။ ေရအရညအေသြးႏငသတ၀ါမား (က) ရာသအလကေရတက/က ေျပာငးလမႈႏင အခနကာလ ကေရထ ေနႏင ေရစပ၀နးကငေန သတ၀ါမား၏ရငသနမႈကထခက ေလာကေအာငေျပာငးလမႈ မျဖစေစရ။ (ဥပမာ။ ။ မးပြားမႈ) (ခ) ေရစးတြငႏနးပ႔ခမႈနညးပါးေစရန ေရလမးေၾကာငးလႊေပးျခငး၊ တမတပ၍လပငနးေဆာငရြကႏငသည။ (ဂ) ေရစးေျကာငး/ေရထသ႔ စး၀ငႏငေသာေရဆငးမားႏငလြတကငးရာ ေနရာမားတြငသာကြနကရစေဖာစပရမည။

ေျမာငးကးခးေကာ တတားမား

(က) ကြနကရစအသားေသသညရကေကာလြနသညအခါ ေရေျမာငး ခးေကာအတြငးတပဆငခသည ပစျပားမားကျဖတေပးရမည။ မျဖတပါကတျဖညးျဖညးကြာကလာျပး ေရစးကပတဆ႔ေစႏငသည။ (ပးတြပါပ-၁၃) (ခ) ေရတကစားျခငးမကာကြယရနေရထြကေပါကတြငေကာကတး

85

ႀကးမားစေပးထားရမည။ (ပးတြပါပ-၈) (ဂ) အ၀င၀တြငသ၊ေကာကမားပတဆ႔မေနေစရ၊ ေရေကာငးစြာျဖတသနး စးဆငးေစရမည။ (ပးတြပါပ-၈) (ဃ) ေရဆနဘကတြင သဖမးကနတစခ တးေပးရမည။ အခနမနသရငး ေပးရမည။ (င) လမးေပၚမေရသညေရေျမာငးထသ႔လြတလပစြာစး၀ငေစရမည။ (ပးတြပါပ- ၈ ႏင ၁၄ )

၃။၃။၃။၃။ ေကးလကေရေပးေဝေရးေကးလကေရေပးေဝေရးေကးလကေရေပးေဝေရးေကးလကေရေပးေဝေရး

လပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစား ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈ ေရတြငး(တမ/နက) (က) ေရတြငးပတပတလညတြင ေရဆငးေကာငးေစရနၾကမးခငးေလာ၍

ခငးေပးထားရမည။ စကသးတပဆငရနတနးတြင ႀကးႏငေရပး တပဆငေပးထားရမည။ ႀကးတစႀကးႏင ေရပတစပးသာ ထားရျခငးသည ကနးမာေရးအတြက အညညြတဆးျဖစသည။ (ပးတြပါပ-၁၆) (ခ) ျပျပငထနးသမးေရးႏငအေရးေပၚကစၥရပမားအတြက တြငးနရတြင သေျခနငးကြငးမားတပဆငထားရမည။ (ပးတြပါပ-၁၆) (ဂ) စမတြငးတြင မကႏာ၀ကယသျဖငသစရြက/အမႈကတ႔ မကေစရန အဖး/အမး/သဆနခါတ႔ျဖငကာ/ဖးအပထားရမည။(ပးတြပါပ-၁၆) (ဃ) ေရတြငးကမလာေရစပကန၏ေရညာ(အထကဘက)တြင ေ၀းႏင သမေ၀းေအာငရေနေစရမည။ အနညးဆး(ေပ-၅၀)အကြာထားရမည။ ထ႔ထကနးကပပါက ေရအရညအေသြးကထခကေစႏငသည။ ကနးမာေရးကလညး ထခကေစႏငသည။(ပးတြပါပ-၁၆) (င) ေရတြငးအသစမေရက စတငမသးမ အနညးဆး ေရထတြင coliform ပါ၀ငမႈ၊ PH ပါ၀ငမႈ ၊ စနျဒပစင၊ Nitrate ပါ၀ငမႈ၊ ေရအေရာင၊ ေရေနာကေန ျခငးရ/မရႏင ေရအပခန တ႔က စမးသပရမည။ အခ႕ေသာကစၥရပမားတြင ေရတြငးမားက ျပနလညျပျပင ထနးသမး ျခငးမားျဖစပါက ေရ၏အရညအေသြးက ျပနလညစစေဆးရမည။

စမစမးေရ (က) စမစမးေရစကနထတြင ဆနခါႏငသစစကနတ႔ပါရရမည။ ေရအ၀င နငအထြကျကားတြငသအနညထငရန နရတစခ ကာထားေပးရမည။ ေရမားေကာ၍ကသြားေစရန သကာနရက ကနနရထကႏမေပးထား ရမည။ သမားကအခနမနဆယေပးရန လအပသည။ (ခ) ေရယကနတြင ပဗြစ ဆနခါပကအားသးျခငးျဖင(သ႔မဟတ) ပက၏ အ၀တြင ဆနခါတပဆင အသးျပျခငးျဖင ေဆာငရြကႏငသည။ (ဂ) ေရထြကသညေနရာအတြငးသ႔ လသမား၀ငေရာကျခငးေၾကာင မညစပတေစရနျခစညးရးခတ၍ ကာရထားရမည။ အမႈက/သစရြက မားမကေစရန အဖး/အမး မးထားရမည။

မးေရချခငး (က) မးေရေလာငကနႏင ေရတေလာကက ပကျဖငသြယတနး၍

86

တပဆငထားရမည။ (ခ) ေရျဖန႔ပကျဖငသြယတနးလပါကေရေလာငကနၾကမးျပငမ(၁၀ စငတမတာ)/(၄)လကမအကြာတြင တပဆငရမည။ (ဂ) အပလြနျခငး၊ ေရညမားေပါကျခငးမကာကြယရန ႏင ပးေကာင/ ပးမႊားမား၊ အမႈကမား၀ငျခငးမကာကြယရန အမးမးထားရမည။ (ဃ) ေရ၏အရညအေသြးေကာငးမြနေစေရးအတြက ေရကနအတြငး ေလ၀ငေလထြကေကာငးမြနေစရန ဆနခါပါေသာေလပကတစခ တပဆငေပးထားရမည။ (င) ငကေခး/တရစၦာနေခးမားႏင သစရြကအမႈကမား မ၀ငေစရန ေရတေလာကက အျမတမး အခနမန သန႔ရငးေပးရမည။ (စ) မးမားစြာရြာသညအခါေရလကနငေစရန ေရေလာငကနတြင ေရလပကတပဆငထားရမည။ ၎ပကမ အညစအေၾကးမားႏင ပးမႊားမားမ၀ငေစရနႏငေရျပနမစးရန သတထားရမည။ တစႏစ လင ႏစျကမခန႔ ေရလကေစျခငးအားျဖင ေရမကႏာျပငမအမႈက မားပါသြားျခငးျဖင ေရကပမသန႔ရငးေစပါသည။

သဘာ၀ေရထြက သ႔မဟတ ေျမေပၚေရမေရပက သြယတနးျခငး

ေရထြကညစညမးျခငးမ ကာကြေရထြကညစညမးျခငးမ ကာကြေရထြကညစညမးျခငးမ ကာကြေရထြကညစညမးျခငးမ ကာကြယျခငးယျခငးယျခငးယျခငး (က) အမႈကမား၊သစရြကမားမကေစရနအမးမးထားရမည။ (ခ) ေရတြငးေရကနက ျခစညးရးခတထားရမည။ (ဂ) စမစမးေရစကနတငးတြငသ/ေကာကစရစစစကနတ႔ပါရရမည။ အခနမနဆညေပးရနလအပသည။ ပကသြပကသြပကသြပကသြယတနးျခငး ယတနးျခငး ယတနးျခငး ယတနးျခငး ((((ပပပပ----၁၇)၁၇)၁၇)၁၇) (က) ပဗြစပကက ထခကမႈမရေစရနေျမႀကးေအာကလကမ (၅၀ စငတမတာ)/လကမ (၂၀) အထကတြငျမပႏထားရမည။ ပဗြစပက သည ခရမးလြနေရာငျခညတကရကထေတြ႔ပါကၾကြပဆတလြယ/ ပကစးလြယႏငသည။ (ခ) ပကလငးကေျဖာငတနးစြာႏင ပေသအေစာငးအတငးသြယတနးရမည (ဂ) ေျမႀကးတြငျမပႏ၍မရေသာအခါသပကကေထာကတငမား၊ကလစ မားျဖငခငျမစြာတပဆငသြယတနးရမည။ (ဃ) ေရစကနမေရထြကပကမားသည ေနေရာငျခညတကရကထေတြ႔ႏင ေသာေျကာငသပကကသာ အသးျပရမည။

၄။၄။၄။၄။ ေကးလကေကးလကေကးလကေကးလက လပစစမးေပးေရးလပစစမးေပးေရးလပစစမးေပးေရးလပစစမးေပးေရး

လပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစား ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈ ဆလာျပားႏင အားသြငးရ အေသးစား(၃၀ KW

(က) ျပျပငထနးသမးရနလြယကေရးအတြကမးစက/ေရစပစကတစခ ေဆာကလပထားရမည။ ဒဇယ/ဓာတဆ/စကသးဆယဖတမႈအား ပမနျပျပငထနးသမးေပးရနလအပသည။ (ခ) မးစက၏အတေဇာပကက နရရရာဘကတြငထား၍တပဆငထား

87

ေအာက) ေရအား လပစစ ဆလာလမးမးတင ဒဇယမးစက (၂၀ KV ေအာက)

ရမည။ အတေဇာေငြ႔မားသညေမာငးသ၏ကနးမာေရးကထခက ေစႏငသည။ မးစကထားရရာ အနးအနားရေနထငသမား ေလထ ညစညမးမႈ မရေစရနအတြက ၎မးစကအနးရ လေနအမခနး (သ႔) အေဆာကအအမား ရရာဘကသ႔ အတေဇာေငြ႔မား မေရာကရေစရန ေရာငရားရမည။ (ဂ) မးႀကးမားကစနစတကတပဆငသြယတနးျခငးအားျဖငျပျပငရန လြယကေစျပး အႏရာယလညးကငးရငးေစနငပါသည။(ပ-၁၀) (ဃ) လမးမးတငမားေရာမျဖစေစရန ၀ါယာႀကးကမးေရတကရကမထရ။ (င) လမးမးတငဖနပခအားအနညးဆး (၈၀ x ၈၀ စငတမတာ) ထားရ ရမညျဖစျပး အျခားလမးမးတငမား၏ ေအာကေျခဖနပခမား အတြက အသငေလာဆးပမာဏ (အနမဆးအနကမ ၆၀ စငတမတာ) ရရမည ျဖစသည။ (ပ-၁၀) (စ) မးစကတညေနရာ - (၁) မးစကထားရသညတညေနရာသည အသဆညမႈ အနညးဆးရ ေအာငထားရရမည။ လေနအမရေနရာမားတြင အသဆညမႈ ေလာနညးေစရနအတြက မးစကႏင လေနအမၾကား၌ ဟငးသး ဟငးရြကစကခငးမား၊ အရပရသစပငတနးမား၊ ေနရာလြတမား စသညတ႔ကသ႔ေသာ ၾကားခဧရယာထားရရမည။ (၂) ေရလႊမးမးေလမရေသာ ေနရာမားက ဥးစားေပးေရြးခယရမည။

ဇ၀ဓာတေငြ႔သး မးစက

(က) ပကမားေပါကျပ/ယစမမႈမရေစရနသငေလာေသာျပျပငထနးသမးမႈ ျပလပရနလအပသည။ (ခ) ဂကစအး(ကန) အနးတြငမးမည/မးမျခစရ။ ေလ၀ငေလထြက ေကာငးမြန/ေလသာရနလအပသည။ (ဂ) အညစအေၾကး/အမႈကသရကမား၊ စႊန႔ပစပစၥညးမားအားထေတြ႔ရာ/ ကငတြယရာတြငအကာအကြယပစၥညးမားျဖငကငတြယရနလသည။ ထေတြ႔ျပးတငး/ကငတြယျပးတငးလကေဆးရမည။အစာစားခါနး/ ေသာကခါနးတငး လကေဆး/မကစမားအားေဆးေၾကာပစရမည။ (ဃ) ဂကစအး(ကန) ကသန႔ရငးသပရပစြာထားရျခငးအားျဖင အန႔ဆးမားကငးေစျပးျခင/ယင ေပါကပြားမႈကလညး ကာကြယႏငမညျဖစသည။

စပါးခြဓာတေငြ႔သး (၁၅ KV ေအာက) မးစက

(က) စပါးခြဓာတေငြ႔ေလာငကနက ဘြငလာအးအနးတြငထားရမည။ အေ၀း/အျမငတြငထားျခငးျဖင နညးပညာဆငရာရႈပေထြးမႈ၊ ကနကစရတႀကးျမငမႈမား ျဖစႏငသည။ (ခ) ဖႊျပာမားက ေျမျမပရန သ႔မဟတ ေျမၾသဇာအျဖစ အသးျပပစရမည (ဂ) ဖႊျပာေလာငကနသညေရစပမေပ (၁၅ မတာ)/ ေပ(၅၀)အကြာႏင ေရထြကပငရငးႏင(၃၀ မတာ)/ေပ(၁၀၀) ကြာေ၀းရမည။ ထအကြာ အေ၀းျဖစေအာင မစစဥႏငခပါက အကးဆကမားအားႀကတင ကာကြယျပငဆငထားရမည။ (ဃ) ေလာငကနကျပန႔ျပးေသာေနရာတြငထားရျပးေရစးေကာငးမြန ေစရနေဆာငရြကေပးရမည။ ေျမနမ/ေရစးမေကာငး/ေရ၀ပေသာ

88

ေနရာမားအားေရာငၾကဥရမည။ (င) အမႈကပ၏ပတ၀နးကငမမးေရက အေ၀းသ႕စးဆငးသြားေစရမည။

၅။၅။၅။၅။ အေသးစားအေသးစားအေသးစားအေသးစား ဆညေျမာငးလပငနးဆညေျမာငးလပငနးဆညေျမာငးလပငနးဆညေျမာငးလပငနး

လပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစား ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈ အေသးစား ဆညေျမာငး တညေဆာကျခငး

(က) ေလာေစာကကတကစားသြားျခငးမရေစရန ေကာကတးအေျခာကစ ေပးျခငး သ႔မဟတေျမထနးနရတညေဆာကေပးရမည။ (ပ-၄) (ခ) စပါးခငးနေဘးျဖစပါက ဖအားနညးသျဖင ၀ါးကအသးျပရမည။ (ပ-၈) (ဂ) ေရသြငးေျမာငးအ၀င ေရညာတြင (၂၀) မလမတာ အခငးရေရဘား မားက (၁၀ စငတမတာ)/(၄) လကမျခားျပး ဆနခါက (၄၅ မ ၈၀) ဒဂရ မ၍ေထာငထား၊ ကာထားရမည။

၆။၆။၆။၆။ ကနးမာသန႔ရငးေရးကနးမာသန႔ရငးေရးကနးမာသန႔ရငးေရးကနးမာသန႔ရငးေရး

လပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစားလပငနးအမးအစား ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈနးကငဆငရာကာကြယမႈႏင ခႏငရညရရန ျပငဆငမႈ အမားသးအမသာ (က) အမသာအားလးတြင မလာကနပါရရမည။(ပ-၇)

(ခ) မလာကနႏငအမသာခြကဆကသြယေသာပကသည ပဗြစပက ျဖစပါကေျမတြငျမပျခငး၊ ေျမဖးျခငး၊ ကြနကရစမထားျခငးတ႔ျဖင ေနေရာငဒဏမ ကာကြယထားရမည။ (ဂ) မလာကနအေငြ႔ပကအတြက သပကကသးသငသည။ ပဗြစ ပကသည ေနေရာငႏင တကရကထေတြ႔ပါက တာရညမခပါ။ (ဃ) မလာကနတြင ဓာတေငြ႔မားစေဆာငးမေနျခငးမရေစရန ဓာတေငြ႔ ပကတပဆငျခငး သ႔မဟတ လဆငးေပါက တငဆငျခငးတ႔ ေဆာငရြကရမည။ (ပ-၇) (င) အမသာႏငေရတြငး ေပ(၇၀)/၂၀ မတာ ကြာေ၀းရမည။ (ပ-၆)

အေသးစားေရဆး သန႔စငစနစ

မလာမလာမလာမလာကနမားကနမားကနမားကနမား---- (က) မလာကနတြငဓာတေငြ႔မားစမေနျခငး မရေစရန ဓာတေငြ႔ပက တပဆငျခငး သ႔မဟတ လဆငးေပါကထားျခငးတ႔ ျပလပ ရမည။ (ပ-၇) (ခ) အနညထငကနႏင ေရအၾကညကနဟ၍ မလာကန ၂ ကနပါရရမည။ မလာကနမ စးကလာေသာ အညစအေျကးေရမားသည ေျမေအာက ေရႏငေျမမကနာျပငေပၚစးဆငးေသာ ေရတ႔က ညစညမးမႈျဖစေစ သည။ (ပ-၇) (ဂ) မလာကနမထြကေသာေရက ေရေျမာငးအတြငး (သ႔) အျခား ေျမမကနာျပငေပၚရေရမားေပၚသ႔ မစႊန႔ပစရ။ အညစအေၾကးေရမား က မစႊန႔ပစပ သန႔စငရနလအပသည။ (၁) ေျမႀကးအတြငးသ႔ျဖစေစ၊ (၂) စကခငးသ႔ျဖစေစ၊ (၃) စပကနသ႔ျဖစေစ စႊန႔ပစနငသည။

89

(ဃ) မလာကနအားအခနမနစစေဆး၍ အႏစမားက ႏစအနညးငယၾကာ လာပါက ေရဆးကားျဖင စပထတပစရမည။ (ပ-၇) အမႈကသမးဆညးျခငး အမႈကသမးဆညးျခငး အမႈကသမးဆညးျခငး အမႈကသမးဆညးျခငး ((((ေဈးအမႈေဈးအမႈေဈးအမႈေဈးအမႈကကကက)))) (က) အမႈကကနကေျမမာ၍ ေရထအတြငးသ အညစအေၾကးမား စးမ၀ငႏငသညေနရာတြငထားရရမည။ (ခ) အမႈကကနကဖးအပ/အမးမး၍ ေျမာငးေရမားက ညစညမးမႈမရေစ ေအာငျပလပထားရမည။ ပမနသမးဆညးရမည။

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၄။၄။၄။၄။ ေရးေဟာငးသေတသနေရးေဟာငးသေတသနေရးေဟာငးသေတသနေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးကအခြငအလမးကအခြငအလမးကအခြငအလမးက ရာေဖြေသာရာေဖြေသာရာေဖြေသာရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမားလပထးလပနညးမားလပထးလပနညးမားလပထးလပနညးမား

PCRs PCRs PCRs PCRs ၏၏၏၏ အဓပၸါယဖြငဆခကအဓပၸါယဖြငဆခကအဓပၸါယဖြငဆခကအဓပၸါယဖြငဆခက

PCRs တြင ယဥေကးမႈ အေမြအႏစေနရာမား၊ သမငးဝငေနရာမား၊ အေဆာကအအမား၊ ေရးေဟာငးသေတသနဆငရာ၊ နခါတကဗေဒဆငရာ၊ ဘာသာေရးဆငရာ၊အႏသခမဒနဆငရာ၊ အျခား ယဥေကးမႈဆငရာ အေဆာကအအအပစမားအစရသည ၾကြငးကနတညရေနေသာ ရပဝတမားပါဝငပါသည။ ၎အျပင ေရးေဟာငး အေဆာကအအမားႏင ေရးေဟာငး ရပဝတမားအတြက ျမနမာမ ျပဌာနးထားေသာ ဥပေဒမားက ေအာကတြင ေဖာျပထားပါသည။

ေရးေဟာငးအေဆာကအအမား ကာကြယထနးသမးေစာငေရာကေရးဆငရာ ဥပေဒ (၂၆ ရက၊ ၾသဂတလ ၂၀၁၅) မ “ေရးေဟာငးအေဆာကအအမား” ၏ အဓပၸါယဖြငဆခက

အခနး (၁) က႑ ၂ (က)။ “ေရးေဟာငး အေဆာကအအ” သည ေျမေပၚေျမေအာင (သ႔) ေရေပၚေရေအာက တ႔တြင ရာေဖြေတြ႔ရရေသာ လြနခေသာ ႏစေပါငး ၁၀၀ ေကာရ ေကာကျဖစရပၾကြငးမား တညရရာ ဘမပတဝနးကငမားတြင လသားတ႔သည ေဆာကလပေနထင အသးျပေသာ အေဆာကအအမားက ဆလပါသည။

အခနး (၃) က႑ ၄။ ေအာကေဖာျပပါ အေဆာကအအမားသည က႑ ၂ ၏ က႑ခြ (က) တြင ပါဝငေသာ အဓပၸါယဖြငဆခကမားႏင ကကညမႈရၿပး ေရးေဟာငးအေဆာကအအမားဟ သတမတထားပါသည။

(က) ေစတ၊ ပထး၊ ဂဘရား၊ ဘနးေတာႀကေကာငး၊ အတေကာငး၊ ဇရပ၊ သမ အပါအဝင သာသနကဆငရာ အေဆာငအအမား၊ ယၾကညကးကြယမႈဆငရာ အေဆာငအအမား၊ အတကနးမား၊ ၿပကပကစးသြားၿပးျဖစသည အပကအစးမား၊

(ခ) ေရးၿမ႕ေဟာငး၊ နနးေတာ၊ ၿမ႕ရး၊ ကး၊ ေျမကတတကငး၊ တခါး၊ မခဝ၊ ၿမ႕ဂတ၊ မခဥး၊ ခတပမား၊ လေန အေဆာကအအမား၊ လေနထငရာ ဌာန၊ ဥယာဥ၊ အလပခြင၊ ႏင ေရးယခငလမား ေနထငခေသာ ကနးေဟာငးမား၊ ယငးတ႔၏ အၾကြငးအကနမား၊

(ဂ) သဘာဝအေလာက တညရသည သ႔မဟတ လတ႔ ဖနတးျပျပငထားသည ခေအာငးေနထငခေသာ ဂ၊ သဘာဝလဏဂ၊ ေရးေဟာငးေကာကဂ၊ အျခားေနထငရာေနရာႏင ေရးေဟာငးလမား သြားလာေနထငခသည ကနး၊ ရး၊ ခင၊ ကငး၊ လေျမာင၊ ျမစကမးဆငႏင ပရငးမတမား၊ အျခားေကာကျဖစရပၾကြငးမား ေတြ႔ရရာေနရာမား အပါအဝင ဘမသဘာဝ ပတဝနးကငေနရာမား၊

90

(ဃ) ေရးေခတလတ႔ အသးအေဆာငပစၥညးမားျပလပသညေနရာ၊ အးဖ၊ စဥဖ၊ သခကဖ၊ ဖနခကဖႏင အျခားသတကခကသည ဖမားႏင ဆကစပေနရာမား၊

(င) ေရးေခတအေဆာကအအ၊ လမး၊ တတား၊ တးေဖာထားေသာေနရာ၊ ေရတြငး၊ ေရကန၊ ေရအငႏင အထမးအမတအျဖစျပလပထားေသာေကာကပ၊ ေကာကတင၊ ေကာကစ၊သခ ႋငး၊ ေျမျမပသျဂလရာေနရာ၊ သျဂလေသာ အေဆာကအအ၊ ဥမငလဏဂ ႏင ျပဒ၊

(စ) ကဗၺညးေကာကစာ၊ ေမာကြနးတက ႏင ကဗၺညးစာ လဏဂ (သ႔) ၎တ႔ ထားရေသာ အေဆာကအအ သ႔မဟတ ေကာကစာဂ၊ အထမးအမတအျဖစ ျပလပစကထထားသည အရာဝတမား၊ ေကာကတင၊ ေကာကခပမား၊

(ဆ) ယဥေကးမႈလကရာ ျမငမားေသာ သမငးဝင ဗသကာ၊ အႏပညာလကရာ တနဖးျမငမား၍ ႏငငေတာက ကာကြယထနးသမးသငသည အေဆာငအအမား၊

(ဇ) ဝနႀကးဌာနမ အမန႔ေၾကာျငာထတျပန၍ သမငးဝင ေရးေဟာငးစာရငးဝင အေဆာကအအမားအေနျဖင သတမတသည အျခားအေဆာကအအမား၊

ေရးေဟာငး ရပဝတမား ကာကြယထနးသမးေစာငေရာကေရးဆငရာ ဥပေဒ (၂၂ ရက၊ ဇလငလ၊ ၂၀၁၅) မ “ေရးေဟာငး ရပဝတမား” ၏ အဓပၸါယဖြငဆခက

အခနး (၁) က႑ ၂ (က)။ “ေရးေဟာငး ရပဝတ” သည ေျမေပၚေျမေအာင (သ႔) ေရေပၚေရေအာက တ႔တြင ရာေဖြေတြ႔ရရေသာ လြနခေသာ ႏစေပါငး ၁၀၀ ေကာရ ေကာကျဖစရပၾကြငးမား အပါအဝင လသားတ႔ အသးျပေသာ ရပဝတပစၥညးမားက ဆလပါသည။

အခနး (၃) က႑ ၄။ ေအာကေဖာျပပါ ရပဝတပစၥညးမားသည က႑ ၂ ၏ က႑ခြ (က) တြင ပါဝငေသာ အဓပၸါယဖြငဆခကမားႏင ကကညမႈရၿပး ေရးေဟာငးဝတပစၥညးမားဟ သတမတထားပါသည။

(က) လ ႏင တရစာၦနအမးမးတ႔၏ ေကာကျဖစရပၾကြငး၊ ရပအေလာငးႏင အရးစမား ပါဝငေသာ သတေဗဒႏင ရကၡေဗဒဆငရာ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစမား၊ (ခ) ဘရားဆငးတ၊အတခြကဘရား၊ နရေဆးေရးပနးခ၊ အဝတပနးခ၊ ရပပမား၊ၿပကပကစးသြားၿပးျဖစသည အပကအစးမား၊ ဘာသာေရးဆငရာ ရပဝတမား၊

(ဂ) အမားျပညသယၾကညကးကြယရာ သာသနက အေဆာကအအမား၌ ပေဖာမြမးမထားေသာ အဂၤေတပနးလကရာမား အပါအဝငအႏပညာလကရာမား၊

(ဃ) ေကာက၊ ေၾကး၊ သ (သ႔) အျခား သတတစမးမးျဖငေသာလညးေကာငး၊ တရစာၦန၏အရး၊ အစြယ၊ ဥးချဖငလညးေကာငး၊ သစသား (သ႔) ဝါးျဖငေသာလညးေကာငး ျပလပထားေသာ လကနက ပစၥညးကရယာမား၊

91

(င) ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ သ သ႔မဟတ အျခား သတတစမးမးျဖငသြနးထားေသာ ဒဂၤါး၊ ေျမ သ႔မဟတ ရႊ႕ျဖငျပလပထားေသာ ဒဂၤါးႏင ေငြေၾကးအျဖစအသးျပေသာ ေရႊတေရႊစ၊ေငြတေငြစမား၊ ေရႊခြကႏင ေငြခြကမား အပါအဝင ေငြေၾကးအျဖစ ထထြငးသြနးေလာငးထားေသာ ဝတပစၥညးမား၊

(စ) ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ ေကာက၊ သ (သ႔) အျခားသတတစမးမးျဖငေသာလညးေကာငး၊ ေျမ၊ ရႊ႕၊ အဂၤေတ၊ အတ၊ ေကာက၊ သစသား (သ႔) အရးျဖငေသာလညးေကာငး၊ တရစာၦနမား၏ အရး၊ အစြယ၊ ဥးခ အစရသညတ႔ျဖငေသာလညးေကာငး ျပလပထားေသာ ရပတ၊ ဆငးတ၊ ရပလးရပၾကြမား ပါဝငေသာ ပနးပထြငးထထားေသာ ရပဝတပစၥညးမား၊

(ဆ) ျမနမာမငးခမးေတာပစၥညးႏင နနးတြငးအသးအေဆာငမား၊

(ဇ) ေဝါယာဥ၊ ထမးစင၊ ရထားလး ႏင လညးယာဥတ႔ အပါအဝင ခရးသြားယာဥမား၊ (ဈ) ေကာကစာ၊ အတခစာ၊ ေခါငးေလာငးစာ၊ မငစာ၊ ေရႊျပားစာ၊ ေငြျပားစာ၊ ေၾကးျပားစာ၊ စဥကြငးစာ၊ အတခြကစာ၊ လကေရးစာ၊ သားေရေပၚတြငေရးထားေသာစာ၊ ပႏပစာ၊ ေပစာ၊ သားေရပရပက၊ အကၡရာ၊ တဆပတး၊ ႏင တဆပအမတအသား တ႔ အပါအဝငစာေပဆငရာပစၥညးမား၊

(ည) ျမနမာရးရာ လကမႈပညာ ပနးဆယမး တြငအကးဝငေသာ လကမႈအႏပညာပစၥညးမား၊ လကမႈ အတတပညာမား၊

(ဋ) ဇရပအပါအဝင လေနအေဆာကအအရ အႏပညာလကရာအျဖစ ပေဖာထားေသာ ရပလးရပၾကြႏင အျခားသစထြငးလကရာမား၊ သတ ပေဖာလကရာ ပစၥညးမား၊ ေကာကထြငး၊ ေကာကျခစႏင ေျမထညပစၥညးမားအပါအဝင အႏပညာလကရာမားပစၥညးမား၊

(ဌ) ျမနမာ ေခါငးေပါငး၊ ဥးေလာင၊ေခါငးပတႏင အက ႌအဝတအစားမား အပါအဝင အဝတအထညမား၊

(ဍ) အမးသား၊ အမးသမး အဆငတနဆာပစၥညးမား၊

(ဎ) အေလး၊ တငးေတာငးႏင ခနခြငမား အပါအဝင အခနအတြယအတငးအတာအျဖစ အသးျပေသာ ကရယာမား၊ (ဏ) ထြန၊ ထယ၊ အးလကခတ ႏင ရကကနးလပငနးသးပစၥညးမား အပါအဝငလမႈအသးအေဆာင ပစၥညးမား၊

(တ) ေျမအးေျမခြက၊ စဥအးစဥခြကး၊ ေကာကအး၊ ေကာကခြက၊ ေၾကြအးေၾကြခြကမား၊ေရႊ၊ေငြ၊ေၾကး(သ႔) အျခားသတတစမးမး တ႔ျဖငျပလပထားေသာ အး၊ ခြကေယာက၊ ပနးကန၊ ဇြနးႏင ယြနးထညပစၥညးမား အပါအဝင လမႈအသးအေဆာငပစၥညးမား၊

(ထ) ဗ၊ ေမာငး၊ ပေလြ၊ ႏ (ေလမႈတတရယာ)၊ လငးကြငး၊ ေၾကးေမာငး၊ ႏင ျမနမာဆငးဝငးမား အပါအဝင တရယာပစၥညးမား၊

92

(ဒ) ဆင၊ ျမငး၊ ကၽြ၊ ႏြား အပါအဝင တရစာၦနတ႔တြင ဆငယငေပးေသာ အဆငတနဆာပစၥညးမား၊

(ဓ) ေျမရပဒးႏင ေကာကဒး အပါအဝင ျမနမာရးရာ ကေလး ကစားစရာ ပစၥညးမား၊

(န) ဝနႀကးဌာနမ ကြငးဆငးစစေဆးၿပး ေရးေဟာငး ရပဝတပစၥညးမားအျဖစ မတတမးတငထားေသာ အျခား ရပဝတပစၥညးမား၊

ေရးေဟာငးသေတသနေရးေဟာငးသေတသနေရးေဟာငးသေတသနေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးကအခြငအလမးကအခြငအလမးကအခြငအလမးက ရာေဖြေသာရာေဖြေသာရာေဖြေသာရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမားလပထးလပနညးမားလပထးလပနညးမားလပထးလပနညးမား

အကယ၍ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဥအတြငး ဤ ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစမား (PCR) အား မေမာလငပ ၾကေတြ႔ရပါက ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြေသာ လပထးလပနညးမားက ဆကလကလပေဆာငရမည ျဖစပါသည။ ဤ လပထးလပနညးသည ႏငငေတာမ ျပဌာနးထားေသာ ေရးေဟာငးအေဆာကအအမား ကာကြယထနးသမးေစာငေရာကေရးဆငရာ ဥပေဒ (၂၆ ရက၊ ၾသဂတလ ၂၀၁၅) ႏင ေရးေဟာငး ရပဝတမား ကာကြယထနးသမးေစာငေရာကေရးဆငရာ ဥပေဒ (၂၂ ရက၊ ဇလငလ၊ ၂၀၁၅) မ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြမႈ ႏင ဆကစပ၍ လအပခကမားအား လပေဆာငရပါမည။

(၁) ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြမႈ နယေျမအတြငး ေဆာကလပေရးလပငနးမားအား ယာယ ရပဆငးရပါမည။

(၂) ေရြ႕လားႏငေသာ ရပဝတပစၥညးမား ပကစးျခငး၊ ေပာကဆးျခငးမ တားဆးႏငရန ထေနရာအား ေဘးကငးလျခေအာင ကာကြယတားဆးရပါမည။ ေရြ႕လားႏငေသာ ေရးေဟာငးပစၥညးမား ႏင အထခကမခ တညရေနဆပစၥညးမားအတြက သကဆငရာ ေဒသ၏ တာဝနရသ (ေကးရြာအပစ အပခပေရးရး (သ႔) ေရးေဟာငးသေတသန၊ အမးသားျပတကႏင စာၾကညတက ဥးစးဌာန) မ တာဝနယေဆာငရြကျခငးမရခင ညေစာငအား စစဥထားရရပါမည။

(၃) သကဆငရာ CFs/TFs မားအား ၿမ႕နယ DRD ႏင သကဆငရာ ေကးရြာအပစ အပခပေရးရးသ႔ ခကခငးေသာလညးေကာငး၊ ၃ ရကအတြငးေသာလညးေကာငး အေၾကာငးၾကားႏငရန သတေပးရမည။ ထ႔မသာ ၿမ႕နယ DRDသည ျပညနယႏငတငး DRD ႏင ျပညေထာငစ DRDသ႔ အေၾကာငးၾကားႏငမညျဖစပါသည။

(၄) အေၾကာငးၾကားခကတြင ပစၥညး ၃ ခေအာက ရာေဖြေတြ႔ရပါက ေကးရြာအပစ အပခပေရးမးမ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြမႈ အား လအပသလ ထနးသမးထားၿပး သကဆငရာ ၿမ႕နယ အပခပေရးရးသ႔ ၁၄ ရကအတြငး အေၾကာငးၾကား အသေပးရပါမည။

(၅) သကဆငရာ ၿမ႕နယအပခပေရးမးသည လအပသလ ခကခငး ေဆာငရြကသြားရမညျဖစၿပး ေရးေဟာငးသေတသန၊ အမးသားျပတကႏင စာၾကညတက ဥးစးဌာနသ႔ သတငးအခကအလကရရသညေန႔မ ၇ ရကအတြငး အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည။

93

(၆) ေရးေဟာငးသေတသန၊ အမးသားျပတကႏင စာၾကညတက ဥးစးဌာနမ ထ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြမႈ၏ အဓက အေရးပါမႈမားက အကျဖတစစေဆးရာတြင တာဝနယၿပး သငေလာေသာ ေနာကဆကတြ လပထးလပနညးမားအား အၾကေပးရမညျဖစပါသည။

(၇) ေရးေဟာငးသေတသန၊ အမးသားျပတကႏင စာၾကညတက ဥးစးဌာနမ ၿမ႕နယ DRD သ႔ ေတြ႔ရခကမား/ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးက ရာေဖြမႈ အစရငခစာ အား ေရးပ႔ အသေပးပါမည။

(၈) အကယ၍ ေရးေဟာငးသေတသန၊ အမးသားျပတကႏင စာၾကညတက ဥးစးဌာနမ ထ ေတြ႔ရေသာ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးသည ယဥေကးမႈ အေမြအႏစမဟတပါဟ သတမတပါက သကဆငရာတာဝနရသမ ေဆာကလပေရးလပငနးစဥအား ဆကလကလပေဆာငရပါမည။

(၉) အကယ၍ ေရးေဟာငးသေတသန ဥးစးဌာနမ ထ ေတြ႔ရေသာ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးသည သးျခား ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမး ျဖစပါသညဟ သတမတပါက ေရးေဟာငးသေတသန၊ အမးသားျပတကႏင စာၾကညတက ဥးစးဌာနမ နညးပညာဆငရာ အေထာကအပမား၊ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမးရာေဖြမႈ အစရငခစာတြင သတမတထားသည ကထးအတြက ကနကစာရတႏင ဆကလဥး၍ ေရးေဟာငးသေတသန အခြငအလမး ကထးမားအတြက အၾကဥာဏမား ေပးရပါမည။

94

ပစပစပစပစ ---- စစစစ ---- ၁၅၁၅၁၅၁၅ ---- သဘာဝသဘာဝသဘာဝသဘာဝ ပတဝနးကငပတဝနးကငပတဝနးကငပတဝနးကင ႏငႏငႏငႏင ရပရပရပရပ၀၀၀၀တဆငရာတဆငရာတဆငရာတဆငရာ ယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈ အရငးအျမစမားအရငးအျမစမားအရငးအျမစမားအရငးအျမစမား စမခန႔ခြမႈစမခန႔ခြမႈစမခန႔ခြမႈစမခန႔ခြမႈ အစအစဥအစအစဥအစအစဥအစအစဥ

(Form PC 15)(Form PC 15)(Form PC 15)(Form PC 15)

ျဖညသြငးၿပးစးေသာပစက ေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရး စမကနးလပငနးခြတြင ဆက၍ တြရမည။

စမကနးလပငနးခြ သဘာဝ ပတဝနးကင စမခန႔ခြမႈ အစအစဥ(EMP) က ေကးလက/ဥးစး ၿမ႕နယ အငဂငနယာက အတညျပေပးရမည။

တငးေဒသႀကး/ ျပညနယ

ၿမ႕နယ:

ေကးရြာအပစ:

ေကးရြာ:

စမကနး လပငနးခြ အမတ:

လကေထာကနညးပညာမး

သကေရာကႏင

ေသာဆးကး

ႀကတင ျပငဆငမႈ ႀကးၾကပမည အစအစဥ

တာဝန အေကာငအထည ေဖာမည အခနဇယား

ခန႔မနး ကနကေငြ

95

အမည: ရာထး ေခါငးေဆာင၊ ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတ

လကမတ:

ရကစြ:

96

ဇယား ဇယား ဇယား ဇယား ((((ကကကက) ) ) ) ၅၅၅၅....၂၂၂၂။ သစသား တတား ျပျပငေဆာကလပျခငးအတြက ဥပမာျပထားေသာ ။ သစသား တတား ျပျပငေဆာကလပျခငးအတြက ဥပမာျပထားေသာ ။ သစသား တတား ျပျပငေဆာကလပျခငးအတြက ဥပမာျပထားေသာ ။ သစသား တတား ျပျပငေဆာကလပျခငးအတြက ဥပမာျပထားေသာ EMPEMPEMPEMP ေရးဆြျခငးေရးဆြျခငးေရးဆြျခငးေရးဆြျခငး ဤဇယားသည သစသား တတား ျပျပငေဆာငလပျခငး စမကနးလပငနးခြ၏ အက းသကေရာကမႈမား၊ ႀကတငျပငဆငမႈမား၊ ႏင ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားက ေဖာျပထားပါသည။ စမကနးလပငနးခြ EMP ေရးဆြရာတြင တကေသာ တညေနရာ အကးသကေရာကမႈမား၊ ေလာနညးသကသာေစရန ျပငဆငမႈမားႏင ေစာငၾကညစစေဆးမႈမားအား လအပသလ ထညသြငးပါဝငရပါမည။

လပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥ ဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမား ႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမား ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမား

တာဝန တာဝန တာဝန တာဝန ဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမား

လပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေဖာမႈဖာမႈဖာမႈဖာမႈ

ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ကနကစရတကနကစရတကနကစရတကနကစရတ

လပငနးခြငအႀက လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငအႀက လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငအႀက လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငအႀက လပေဆာငမႈအဆငဆင တတား ဒဇငး မသငေလာေသာ ဒဇငးမ

အသးျပသမား လျခေဘးကငးမႈ အႏရာယမား

- တတား အရညအေသြး စတခေကာငးမြနေစရန ၿမ႕နယ၊ ျပညနယႏငတငး DRD အငဂငနယာ မားမ TFs မားအား တတား ဒဇငးဆြရာတြင ကညေထာကပေပးရမည။

- လအပပါက လပငနးမစတငမ သကဆငေသာ ခြငျပမန႔ ရရရမည။

- တတား ဒဇငးအား အေတြ႔အၾက အရညအခငးရ အငဂငနယာမ အတညျပ ေထာကခရပါမည။ (လအပပါက)

- သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး အစရငခစာ

ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတ မ TF ၏ အကအညယ၍

စမကနးလပငနးခြ ဒဇငးေရးဆြေနစဥ

-

97

လပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥ ဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမား ႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမား ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမား

တာဝန တာဝန တာဝန တာဝန ဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမား

လပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေဖာမႈဖာမႈဖာမႈဖာမႈ

ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ကနကစရတကနကစရတကနကစရတကနကစရတ

တတား အေဟာငးအား ဖယရားျခငး

ေဆာကလပေရးလပငနးမား ျဖခ ဖယရားရာတြင ေတြ႔ၾကရမည ေဘးအႏရာယမားက ေဆာကလပေရး လပသားမား ေတြ႔ၾကႏငျခငး၊

- ေဆာကလပေရး လပသားမားအား ေဆာကလပေရး လပငနးခြင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ႀကတငျပငဆငမႈမား၊ အကာအကြယ ပစၥညးမား၊ မကႏာဖး၊ လကအတ၊ ဖနပ ႏင ေလကားမားအား မညကသ႔ အသးျပရမညက သငတနးပ႔ခရန၊

- ေဆးသတာမား ထားရရန၊

- ေဆာကလပေရးခြငအား ေန႔စဥ စစေဆးရန၊

- ထခကမႈမား/မေတာတဆ ထခကမႈမားအား မတတမးျပထားရန

- သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး အစရငခစာ

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး ဆပေကာမတ ေခါငးေဆာင

ေဆာကလပေရးခြင ျပငဆငေနစဥ

ေဆာကလပေရး ကနကေငြ

ေဆာကလပေရးခြင သန႔စင ရငးလငးေရး

ျမစေခာငး ညစညမးမႈ ေဆာကလပေရး စြန႔ပစပစၥညးမားအား သတမတထားေသာ ေနရာတြငသာ စြန႔ပစရန၊

- ေဆာကလပေရးခြငအား ေန႔စဥ စစေဆးရန၊

- သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး

ေဆာကလပေရးခြင ျပငဆငေနစဥ

မရ

98

လပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥ ဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမား ႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမား ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမား

တာဝန တာဝန တာဝန တာဝန ဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမား

လပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေဖာမႈဖာမႈဖာမႈဖာမႈ

ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ကနကစရတကနကစရတကနကစရတကနကစရတ

အစအစဥ အစရငခစာ၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး အစရငခစာ

ဆပေကာမတ ေခါငးေဆာင

ေျမယာ ျပငဆငျခငး

ေျမဆလႊာမား မားျပားစြာ ပတဆ႔မႈေၾကာင သဘာဝ ေရႏတေျမာငး နင ေရစးေၾကာငးမား ပတဆ႔ႏငျခငး

ပလေနေသာ ေျမဆလႊာမားအား သတမတထားေသာ ေနရာမားတြငသာ ႏနးတငေစရန

- ေဆာကလပေရးခြငအား ေန႔စဥ စစေဆးရန၊

- သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး အစရငခစာ

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး ဆပေကာမတ ေခါငးေဆာင

ေဆာကလပေရးခြင ျပငဆငေနစဥ

မရ

လပငနးခြငအတြငး လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငအတြငး လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငအတြငး လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငအတြငး လပေဆာငမႈအဆငဆင ေဆာကလပေရးလပငနးခြင စြန႔ပစပစၥညးမား စြန႔ပစျခငး

ျမစေခာငး ညစညမးမႈ ေဆာကလပေရး စြန႔ပစပစၥညးမားအား သတမတထားေသာ ေနရာတြငသာ စြန႔ပစရန၊

- ေဆာကလပေရးခြငအား ေန႔စဥ စစေဆးရန၊

- သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး ဆပေကာမ

ေဆာကလပေရးလပငနးမား လပေဆာငေနစဥ

မရ

99

လပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥ ဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမား ႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမား ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမား

တာဝန တာဝန တာဝန တာဝန ဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမား

လပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေဖာမႈဖာမႈဖာမႈဖာမႈ

ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ကနကစရတကနကစရတကနကစရတကနကစရတ

အစရငခစာ၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး အစရငခစာ

တ ေခါငးေဆာင

ဘလပေျမ ႏင ႏာေၾကာငး သရြတကငျခငး

ျမစေခာငး ညစညမးမႈ ဘလပေျမအား ျမစေခာငးမားႏင ေရာေႏာျခငးမ ကာကြယရန

- ေဆာကလပေရးခြငအား ေန႔စဥ စစေဆးရန၊

- သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး အစရငခစာ

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး ဆပေကာမတ ေခါငးေဆာင

ေဆာကလပေရးလပငနးမား လပေဆာငေနစဥ

မရ

တတား ေဆာကလပေရး လပငနး

သငတငေသာ ကနးမာေရး၊ လျခေရး ႏင အေရးေပၚ အေျခအေန ႀကတငျပငဆငမႈမား မရျခငးသည

- ေဆာကလပေရး လပသားမားအား ေဆာကလပေရး လပငနးခြင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး

သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊ ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး ဆပေကာမ

ေဆာကလပေရးလပငနးမား လပေဆာငေနစဥ

ေဆာကလပေရး ကနကေငြ

100

လပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥ ဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမား ႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမား ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမား

တာဝန တာဝန တာဝန တာဝန ဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမား

လပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေဖာမႈဖာမႈဖာမႈဖာမႈ

ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ကနကစရတကနကစရတကနကစရတကနကစရတ

လပသားမားအား ကနးမာေရးႏင လျခေရး ေဘးအႏရာယမား ျဖစေပၚေစႏငျခငး

ႀကတငျပငဆငမႈမား၊ အကာအကြယ ပစၥညးမား၊ မကႏာဖး၊ လကအတ၊ ဖနပ ႏင ေလကားမားအား မညကသ႔ အသးျပရမညက သငတနးပ႔ခရန၊

- ေဆးသတာမား ထားရရန၊

အစရငခစာ တ ေခါငးေဆာင လထစညးရးေရးမးမား၊ နညးပညာ စညးရးေရးမးမား

စနစတက ေဆာကလပမထားေသာ အေဆာကအအမားအား အသးျပသမား၏ လျခေရး ေဘးအႏရာယကေရာကျခငး

- ေဘးအႏရာယကငးရငးေစေရး အမတအသားမား ထားရရန၊ ဥပမာ- လမးေလာကသမားႏင စကဘးမားသာ၊ တတားေပၚတြင မေဆာရ၊ ျမစေခာငးတြငးသ႔ အမႈကမား ပစမခရ၊

- ေဆာကလပေရးလပငနးမားအား ကၽြမးကငပညာရငမ

- ေဆာကလပေရး အရညအေသြးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ဆငးဘတမား တပဆငထားရေရး ေသခာေစရန ေဆာကလပေရးခြငအား ပမနစစေဆးရန၊

- သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး ဆပေကာမတ ေခါငးေဆာင

ေဆာကလပေရးလပငနးမား လပေဆာငေနစဥ

ေဆာကလပေရး ကနကေငြ

101

လပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥ ဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမား ႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမား ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမား

တာဝန တာဝန တာဝန တာဝန ဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမား

လပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေဖာမႈဖာမႈဖာမႈဖာမႈ

ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ကနကစရတကနကစရတကနကစရတကနကစရတ

ား/လပသားမားျဖင ေဆာငရြကရန ႏင ကၽြမးကင အငဂငနယာ/နညးပညာရငမားမ ႀကးၾကပရန

ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကျဖတျခငး အစရငခစာ

လပငနးခြငၿပးေနာက လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငၿပးေနာက လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငၿပးေနာက လပေဆာငမႈအဆငဆငလပငနးခြငၿပးေနာက လပေဆာငမႈအဆငဆင

ေရႀကးျခငးႏင မးမားျခငး

တကစားျခငးႏင ေျမၿပျခငး

ျမစကမးပါး ကာကြယျခငးႏင တကစားျခငးအား ထနးသမးရန ႀကတငျပငဆငမႈ

သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊ လပငနးလညပတေရးႏင ထနးသမးအေရးအစအစဥ

ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပေကာမတႏင လပငနးလညပတေရးႏင ျပျပငထနးသမးေရး ဆပေကာမတ

လပငနးမား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကၿပးေနာက

O&M ကနကေငြ

သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ စြန႔ပစပစၥညးမား

ေရစးေၾကာငး၊ ႏနးမား စြန႔ပစျခငး အား ထေရာကစြာ ေျပာငးလရန၊

အမႈကသရကမားအား စမးေခာငးအတြငး စြန႔ပစျခငးအား တားျမစရန

သဘာဝပတဝနးကငစမခန႔ခြေရး အစအစဥ အစရငခစာ၊ လပငနးလညပတေရးႏင ထနးသမးအေရးအစအစ

ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပေကာမတႏင လပငနးလည

လပငနးမား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကၿပးေနာက

လပငနးလညပတေရးႏင ျပျပငထနးသမးေရး ကနကေငြ

102

လပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥလပငနးစဥ ဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမားဆးကးသကေရာကမႈမား ႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမားႀကတငျပငဆငမႈမား ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ေစာငၾကညစစေဆးမႈ ညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမားညႊနကနးမား

တာဝန တာဝန တာဝန တာဝန ဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမားဝတရားမား

လပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေလပငနးအေကာငအထညေဖာမႈဖာမႈဖာမႈဖာမႈ

ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ခန႔မနး ကနကစရတကနကစရတကနကစရတကနကစရတ

ဥ ပတေရးႏင ျပျပငထနးသမးေရး ဆပေကာမတ

တတား ဝနေဆာငမႈမား

စနစတက ေဆာကလပ မထားေသာ အေဆာက အအမားအား အသးျပသမား၏ လျခေရး ေဘးအႏရာယ ကေရာကျခငး

- ေဆာကလပေရး လပငနး မစတငမႏင လပငနးခြင လပေဆာငေနစဥအဆငတြင ေဖာျပထားသညအတငး

- ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပေကာမတႏင လပငနးလညပတေရးႏင ျပျပငထနးသမးေရး ဆပေကာမတ

လပငနးမား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကၿပးေနာက

လပငနးလညပတေရးႏင ျပျပငထနးသမးေရး ကနကေငြ

103

ဇယားဇယားဇယားဇယား ကကကက ၅၅၅၅----၃၃၃၃ ေရနကတြငး၊ေရနကတြငး၊ေရနကတြငး၊ေရနကတြငး၊ ေရေလာငကနေရေလာငကနေရေလာငကနေရေလာငကန၊၊၊၊ ေရေပးေဝျခငးတ႔အတြကေရေပးေဝျခငးတ႔အတြကေရေပးေဝျခငးတ႔အတြကေရေပးေဝျခငးတ႔အတြက ရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈ အရငးအျမစမားအရငးအျမစမားအရငးအျမစမားအရငးအျမစမား စမခန႔ခြမႈစမခန႔ခြမႈစမခန႔ခြမႈစမခန႔ခြမႈ စမခကစမခကစမခကစမခက နမနာပစနမနာပစနမနာပစနမနာပစ

လပငနးစဥမားလပငနးစဥမားလပငနးစဥမားလပငနးစဥမား ဆးကးသကေရာက ဆးကးသကေရာက ဆးကးသကေရာက ဆးကးသကေရာက မႈမားမႈမားမႈမားမႈမား

ႀကတငျပငဆငမႈႀကတငျပငဆငမႈႀကတငျပငဆငမႈႀကတငျပငဆငမႈ ေစာငၾကည ေစာငၾကည ေစာငၾကည ေစာငၾကည စစေဆးမႈ စစေဆးမႈ စစေဆးမႈ စစေဆးမႈ ညႊနးကနးမားညႊနးကနးမားညႊနးကနးမားညႊနးကနးမား

တာဝနဝတရားမားတာဝနဝတရားမားတာဝနဝတရားမားတာဝနဝတရားမား လပငနး လပငနး လပငနး လပငနး အေကာင အေကာင အေကာင အေကာင အထညေဖာမႈအထညေဖာမႈအထညေဖာမႈအထညေဖာမႈ

ကနက ကနက ကနက ကနက စရတစရတစရတစရတ

လပငနးခြင အႀက လပေဆာငမႈ အဆငဆင လပငနးခြငအႀက စစေဆးျခငး

ကာကြယထနးသမး ထားေသာ ရပဝတပငး ဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငးအျမစ ရရာ ေဒသအား အကး သကေရာက ေစမႈ

စမကနးလပငနးခြ ခြငျပ ခကရရရနအတြက ေကးလကဥးစးနင ေရး ေဟာငးသေတသန ဥးစး ဌာနတ႔ပးေပါငး၍ ေဆာကလပရနေျမေနရာ အားစစေဆးျခငး

သာသနာေရး ႏင ယဥေကးမႈ ဝနျကးဌာန၊ ေရးေဟာငး သေတသနနင အမးသား ျပတကဥးစးဌာန မ ခြငျပစာရယ ျခငး

နညးပညာစညးရး ေရးမးမား၊ သာသနာေရးနင ယဥေကးမႈ ဝနျကးဌာန၊ ေရးေဟာငး သေတသနနင အမးသား ျပတကဥးစးဌာန၊ ျမနယေကးလက ဥးစးရး၊ ရြာသ/သား မား

လပငနးခြင မစတငမ

မရ

လပငနးခြင သန႔ရငးေရးျပ လပျခငး

စကပးေျမေဒသ မားရ ေျမယာမား ဆးရႈးျခငး၊သစပင မား ခတလျခငး တ႔ေျကာင သဘာဝ ပတဝနးကင နင ရာသဥတေျပာငး လမႈမား ျဖစေပၚျခငး

• ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငး အျမစမား၏ ဥပေဒ/ နညးဥပေဒမား နင ေရးေဟာငးအေမြ အနစဆငရာေတြ႔ရ ခကနင ဆကလက လပေဆာငရန လပငနး

- ရပဝတပငး ဆငရာ ယဥေကးမႈ အရငး အျမစ စမခန႔ခြမႈ စမခက အစရငခစာ

နညးပညာ စညးရး ေရးမးမား၊ ျပညနယ /တငးေဒသျကး ဆငရာလက ေထာက နညးပညာမးမား၊ ေကးရြာစေထာက

လပငနးခြင မစတငမ

မရ

104

စဥမားကရြာသားမားနင နညးပညာ စညးရးေရးမး တ ေဆြးေႏြးမႈျပလပျခငး၊

• ေျမပငရငမားနင သေဘာ တညမႈမားရယျခငး

• မေရာငရားနငပါက အစား ထးသစပငမားစကပးေပး ျခငးနငသစပငခတလမႈ ေလာချခငး

• ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမ အရငးအျမစ ေဒသကမေမာလင ဘေတြ႔ရပါကေရးေဟာငး အေမြအနစဆငရာေတြ႔ရ ခကနင ဆကလက လပ ေဆာငရနလပငနးစဥမား ကလကနာျခငး (ေနာကဆကတြ-၄ သဘာဝပတဝနးကငနင လမစမခန႔ခြမ မေဘာင (ESMF) အတငးလပ ေဆာငျခငး)

-ပစ (၁၄) လဒါနးမႈ ပစ -ေရးေဟာငး သေတသနနင အမးသား ျပတကဥးစးဌာနမေရးေဟာငး အေမြအနစ ဆငရာ ေတြ႔ရမႈ အစရငခစာ

ေကာမတ၊ ရြာသ/သားမား၊ ကနထရကတာမား၊ အလပသမား ေခါငး ေဆာငမား၊ အလပ သမားမား

လပငနးခြငအတြငး လပေဆာငမႈအဆငဆင ေဆာကလပေရး • တနခါျခငး • ေရးေဟာငးအေဆာကအ • လပငနးခြင ေကးရြာစ/ေထာက ေဆာကလပ မရ

105

လပငနးသးပစၥညး မား သယယပ႔ေဆာင ျခငး

သကေရာကမ

• ေဆာကလပေရး လပငနးသး ပစၥညးမား လြနကစြာ သယ ေဆာငျခငး

အမားနင နးကပစြာတညရ ေနေသာ လကရလမးမား ေပၚတြငသယယပ႔ေဆာင ျခငးမားျပလပျခငးအတြက ေအာကပါတ႔က လကနာရမည- - ၃တနအထကယာဥမား

ျဖတသနးသြားလာခြင မျပ

- တစနာရမင ၂၀ ႏႈနးထက ပမေမာငးရန

• ထခကလြယေသာ ယဥေကးမႈ အေမြအနစရရာ ေနရာမားအား မတသား ျခငး

အတြငး ၾကညရႈစစေဆးျခငး

• ရပဝတပငး ဆငရာ ယဥေကးမအရငးအျမစ စမခနခြမႈအစရငခစာ

• ေစာငျကည စစေဆးျခငး အစရငခစာ

• ဝယယေရး စမခက

• ျကးျကပမ မတတမး

ေကာမတ၊ ဝယယ ေရးေကာမတ၊ ရြာ သ/သားမား၊ ကန ထရကတာမား၊ အလပသမားေခါငး ေဆာငမား

ေရးလပငနး သးပစၥညးမား သယယပ ေဆာငေနစဥ အေတာအတြငး

ေျမတးျခငး • ေျမတးျခငးေျကာင ရပဝတပငးဆငရာ ယဥေကးမ အရငးအျမစမား အေပါသကေရာကမမား

• သဘာဝ ေျမမကနာ ျပငအေနအထား ေျပာငးလနငျခငး

• ေျမတးေဖာမအဆငတြင ေရး ေဟာငးသေတသနနင အမသား ျပတကဥးစးဌာန မအျကျပခကအတငး ေအာကပါတကလကနာ သည- အလပသမားေခါငး ေဆာငမားနင အလပ သမားမားအတြက ေရးေဟာငးသေတသန

• လပငနးခြင အား ပမန ျကညရ စစေဆးျခငး

• ရပဝတပငး ဆငရာ ယဥေကးမ အရငးအျမစ စမခနခြမႈ

နညးပညာစညး ရးေရးမး၊ ေကးရြာ စေထာကေကာ မတ၊ ေစာငျကည ျကးျကပေရး ဆပ ေကာမတ၊ကန ထရကတာ၊ အလပသမားေခါငး ေဆာင၊အလပ

ေဆာကလပ ေနစဥအေတာ အတြငး

ေဆာက လပေရး အတြက ကနက စရတ

106

• တနခါမသကေရာက ျခငးမား

ဆငရာအခြငအလမးက ရာေဖြေသာလပထးလပ နညးမား၊ ညြနျကားခက မားက ပပးေပးျခငး၊

• ၃ တနအထကယာဥမား ေမာငးနငခြငမျပ

• တစနာရမင ၂၀ ႏႈနးထက ပမေမာငးရန

အစရငခစာ • ေစာငျကည စစေဆးျခငး အစရငခစာ

• ျကးျကပမႈ မတတမး

သမားမား

ေရနကတြငး တးေဖာျခငး

- တနခါမႈမားေျကာင ေရးေဟာငးသေတသန အေမြအနစေနရာမား ကသကေရာကမရျခငး

-ရႊ႕သားကနမား၏ တည ေနရာကစနစတက ေဖာထတထားရရမည -ေရးေဟာငးအေဆာကအအ တညရရာဇနင ေပ ၁၂၀ ထကမေကာလြနရပါ

• ရပဝတပငး ဆငရာ ယဥေကးမ အရငးအျမစ စမခနခြမ အစရငခစာ

• ေစာငျကည စစေဆးျခငး အစရငခစာ

• ႀကးၾကပမႈ မတတမး

နညးပညာစညးရး ေရးမး၊ ေကးရြာ စေထာကေကာမ တ၊ ေစာငျကည စစေဆးမႈ ဆပေကာမတ၊ ကနထရကတာ၊ အလပသမား ေခာငးေဆာင၊ အလပသမားမား

ေဆာကလပ ေနစဥ အေတာ အတြငး

ေဆာက လပေရး အတြက ကနက စရတ

ပကလငးမား သြယတနး ထားရျခငးနင ေဆာကလပေရး လပငနးသး စြနပစ ပစၥညးမားက

• ေျမဆလႊာတြငအေျခခ ျခငး - ပကအဆကမား မ ေရမားယစးကျခငး အားျဖင အနးအနားရ ရပဝတပငးဆငရာ

� ပကအဆကမားအား ေသခာစြာတပဆငထားရန

� ေရေပးေဝမညပကလငးမား ၏ေရအား စမးသပမျပလပ ျပးေနာကတြင ေျမဖ႔ျခငး အားလပေဆာငရန

� ေဆာကလပ ေရးလပငနး ခြငအား ပမန စစေဆးျခငး

� ရပဝတပငး ဆငရာ

ကနထရကတာ၊ အလပသမားေခါငး ေဆာင၊ အလပ သမားမား

ေဆာကလပ ေနစဥ အေတာ အတြငး

ေဆာက လပေရး အတြက ကနက စရတ

107

စနစတက စြနပစမ မရျခငး

ယဥေကးမအရငး အျမစ (သ႔) ေျမေအာကရ ရပဝတ ပငးဆငရာ ယဥေကးမ အရငးအျမစမားက တျဖညးျဖညး သကေရာကမႈရျခငး

• သဘာဝပတဝနးကင အား ဆးကး သကေရာကမႈရျခငး

� စြနပစပစၥညးမားက သငေလာေသာ အမကပး မားတြင စြနပစရနနင သတမတထားေသာေနရာ တြငစြနပစရန

ယဥေကးမ အရငးအျမစ စမခန႔ခြမႈ အစရငခစာ

� ေစာငၾကည စစေဆးျခငး အစရငခစာ

� ႀကးၾကပမႈ မတတမး

ေရစငမား ေဆာက လပျခငး

• ယဥေကးမအေမြအနစ မားအား ဆးကး သကေရာကမရျခငး

� အျမငေပ ၃၀ ထကမပရပါ � ေရးေဟာငးအေဆာကအအ

မား၏အေရာငနင သငေလာေသာ အေရာငျဖစသငသည

� ေဆာကလပ ေရးလပငနး ခြငအား ပမန စစေဆးျခငး

� ရပဝတပငး ဆငရာ ယဥေကးမ အရငးအျမစ စမခနခြမ အစရငခစာ

� ေစာငျကည စစေဆးျခငး အစရငခစာ � ျကးျကပမ

ကနထရကတာ၊ အလပသမားေခါငး ေဆာင၊ အလပ သမားမား

ေဆာကလပ ေနစဥ အေတာ အတြငး

ေဆာက လပေရး အတြက ကနက စရတ

108

မတတမး ေဆာကလပေရးလပငနးလပေဆာငမအျပးေဆာကလပေရးလပငနးလပေဆာငမအျပးေဆာကလပေရးလပငနးလပေဆာငမအျပးေဆာကလပေရးလပငနးလပေဆာငမအျပး လပေဆာငပအဆငဆငလပေဆာငပအဆငဆငလပေဆာငပအဆငဆငလပေဆာငပအဆငဆင ေရေပးေဝမစနစအား အသးျပျခငး

� ေရမားယထြက ေပါကက ျခငး

� ေျမေအာကေရေအာငးလြာ ေလာချခငး

� အငဂငစြမးအားေလာနညးလာျခငး လညပတေနေသာ စကမားမ ဆညမျဖစျခငး

� လအပေသာ ပကပစဒဇငး မားနင သငေလာ ေသာ အခတ အဆကမား ျပလပ တပ ဆငအသးျပ ျခငး

� သစေတာ မားအား ျပန လညစကပး ေပးျခငး

� သငေလာ ေသာ ျပျပင ထနးသမးမ အစအစဥမား ထားရျခငး

� ရပဝတပငး ဆငရာ ယဥေကးမ အရငးအျမစ စမခနခြမႈ အစရငခစာ

� လပငနး လညပတ ျခငးနငျပျပင ထနးသမး ျခငးစမခက

လပငနးလညပတ ျခငးနငျပျပငထနး သမးျခငး ဆပ ေကာမတ

ေဆာကလပေရး လပငနးခြင ျပးစးျပးေနာက

လပငနး လညပတ ျခငးနင ျပျပင ထနးသမး ျခငးအ တြက ကနက စရတ

109

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ((((၆၆၆၆) ) ) ) ပစပစပစပစ ---- စစစစ ---- ၁၄၁၄၁၄၁၄ ---- ဆႏၵအေလာကဆႏၵအေလာကဆႏၵအေလာကဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငးလဒါနးျခငးလဒါနးျခငးလဒါနးျခငး

တငးေဒသႀကး/ျပညနယ

ၿမ႕နယ

ေကးရြာအပစ

ေကးရြာ

စမကနးလပငနးခြ

လကေထာကနညးပညာမး

ေျမပငရငအမည မတပတငနပါတ စမကနးလပငနးခြ၏ အကး ေကးဇးက ခစားရသမား ရ/မရ

ကား/မ: အသက: အလပအကင

ေနရပလပစာ:

စမကနးလပငနးခြမ သမးယသြားေသာ ေျမႏင ပတသကသည ေဖာျပခက

အကးသက ေရာကမႈရ ေသာ ဧရယာ

အလား

စစေပါငး ပငဆင ေသာ ေျမ အကယ

အကးသက ေရာကမႈရေသာ ေျမအကယႏင စစေပါငး ပငဆငေသာ ေျမအကယ အခး

ေျမပအ မတ (ရရႏငပါက)

110

အန

စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈရစဥႏင ယခလကရႏစစဥစကပးေနေသာ သးႏမားအေၾကာငး ေဖာျပခက

သးန/သစပငအမးအစား သးန/သစပငအေရအတြက

ပကစးသြားေသာ သစပငမား

သစသးပငမား

စးပြားေရးအရ သ႔မဟတ အမသးအတြက စကပးထားေသာ သစပငမား

သကတမးရင သစေတာ သစပငမား

လဒါနးထားေသာေျမေနရာ တြငရေသာ သးနပငမား

စစေပါငး

သစပငျကးမား (အေရအတြက)

သးနပငမား (ဧရယာ)

စမကနးအေကာငအထညေဖာသျဖင ေျပာငးေရြ႕၊ ပကစးသြားေသာ အျခားပငဆငမႈမားက ေဖာျပပါ

ေပးလလကေသာ ပငဆငမႈ၏ တနဖး

111

စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈက ခစားေသာလမားအေနျဖင ေျပာငးေရႊ႕သြားရန လအပပါ သလား

ယချဖညစြကပစတြငလကမတထးလကျခငး၊ လကေဗြႏပျခငးျဖင ေျမပငဆငသ သ႔မဟတ ေျမ က အသးခသသည ပငဆငမႈက စမကနးသ႔ စြန႔လႊတေပးလရာေရာကပါသည။ ထသ႔ လဒါနး ျခငးသည ေစတနာအေလာကျဖစသည။ အကယ၍ ေျမယာပငဆငသႏင အသးခသအေနျဖင မမတ႔၏ ပငဆငမႈမားက စမကနးသ႔ မလတနးလပါက၊ မမတ႔အေနျဖင လကမတထးျခငး၊ လက ေဗြႏပျခငးတ႔ ျပလပျခငးက ျငငးပယႏငၿပး ၎အစား ေလာေၾကးကေတာငးဆပငခြငရသည။

ေန႔စြ:............................

ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတ ကယစားလယ၏ လကမတ

ေန႔စြ:.........................

စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈက ခစားရေသာ လပဂၢလမား၏ လကမတမား (လငေယာကားႏင ဇနးမယားႏစဥးစလး)

112

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ((((၇၇၇၇)))) ျပနလညေနရာခထားေရးမဝါဒေဘာငျပနလညေနရာခထားေရးမဝါဒေဘာငျပနလညေနရာခထားေရးမဝါဒေဘာငျပနလညေနရာခထားေရးမဝါဒေဘာင

၁၁၁၁ မဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာင

၁၄၁။ ႏငငလးဆငရာ လထဗဟျပ စမကနးအတြက ျဖညစြကရနပေငြသည ေကးလကေဒသရ အေျခခ အေဆာကအအမားျဖစေသာ စာသငေကာငး၊ ေဆးေပးခနး၊ ရြာလမးႏင ေလာကလမး၊ ေရေပးေဝေရးစနစ စသညတ႔ အသစတညေထာငေဆာကလပရနႏငအဆငျမႇငျပျပငရနအတြက ေထာကပေပးမည။ ထကသ႔ေသာ စမကနးလပငနးခြမားေၾကာင တကေသာ အေျခအေနမား တြင ပဂၢလကပငေျမမား၊ ပငဆငမႈမား ဆးရႈးရႏငသည။ စမကနး လပငနးခြ၏ အရြယအစား အေပၚ မတည၍ အဆပါအကးသကေရာကမႈသညအေသးစားျဖစႏငၿပးစမကနး၏သကေရာကမႈ က ခစားရေသာ ျပညသမားအေနျဖင ပငဆငမႈမား ဆးရႈးေစသည အဆပါ ရငးႏးျမႇပႏမႈ၏ အကး ေကးဇးမားက တကရကခစားရရမည။ အမေထာငစမား ေရႊ႕ေျပာငးေနထငရျခငးက ခြငမျပ။ ျပနလညေနရာခထားေရးဆငရာ မဝါဒ မေဘာငအေနျဖင ပတဝနးကငႏင လမႈဘဝ စမကြပကျခငး ဆရာ မေဘာငတြငေဖာျပထားေသာ ေျမယာသမးယျခငႏင ဆငသည မဝါဒမား၊ လပငနးစဥမား၊ လပထးလပနညးမားႏင အေကာငအ ထညေဖာေဆာငေရး အစအမမား၏ အႏစခပက စစဥေပးသည။

၁၄၂။ ျပနလညေနရာခထားေရးဆငရာမေဘာငသည မလလားအပေသာ မညသည အကးသက ေရာကမႈက မဆ ေရာငရား၊ အနညးဆးျဖစေအာင ေလာခၿပး စနစတက ကငတြယ စမကြပက ႏငရန ရညရြယသည။ ယခမေဘာငႏင လမးညႊနခကမားသည ကမၻာဘဏ၏ သငေလာေသာ အတငးအကပျပနလညေနရာခ ထားေရး မဝါဒ (WB OP 4.12)ႏင အျပညအဝကကညသည။ ျပနလညေနရာခထားေရးဆငရာမေဘာငက မလစမကနး ျပငဆငေနခနတြင ေရးဆြသည သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝဆငရာ စစစအကျဖတေရး မေဘာငေပၚ အေျခခၿပး ေရးဆြ ထား သည။ ထသ႔ေရးဆြရာတြင မလစမကနးအေကာငအထညေဖာစဥက ရရခေသာ သခၤနးစာ မား ကလညး ထညသြငးထားသည။

၁၄၃။ ျပနလညေနရာခထားေရး မေဘာငသည စညးမဥးစညးကမးမားႏင ရညမနးခကမား၊ အကးဝငမႈ ဆငရာ သတမတခက၊ ဥပေဒႏင အဖြ႕အစညးဆငရာ မေဘာင၊ ဆႏၵအေလာက ေပးအပစြန႔လႊတျခငး ႏင ေလာေၾကးေပးျခငးအတြကသေဘာတညခကႏငလပထးလပနညးမား၊ စမကနး၏ သကေရာကမႈက ခရေသာ ျပညသမား၏ ပါဝငႏငမႈႏင ေဝဖနအၾကျပျခငးဆငရာ လပထးလပနညး တ႔က တငျပထားသည။ အဆပါ ျပနလညေနရာခထားေရး မဝါဒဆငရာမ ေဘာငသည စမကနး လပကငလညပတမႈေၾကာင ျဖစေပၚ လာေသာ ပငဆငမႈမားဆးရႈးျခငးက မညကသ႔ ေရာငရားမည၊ အနညးဆးျဖစေအာင လပေဆာငမညႏင သကသာေအာင ျဖညေလာ မညစသညနညးလမးမားက ညႊနျပေပးသည။

၂. ရညမနးခကမား၊ရညမနးခကမား၊ရညမနးခကမား၊ရညမနးခကမား၊ စညးမဥးစညးကမးမားႏငစညးမဥးစညးကမးမားႏငစညးမဥးစညးကမးမားႏငစညးမဥးစညးကမးမားႏင အကးဝငမႈဆငရာအကးဝငမႈဆငရာအကးဝငမႈဆငရာအကးဝငမႈဆငရာ သတမတခကသတမတခကသတမတခကသတမတခက

113

၁၄၄။ ယခစာတမးျပငဆငရာတြင အတငးအကပ ျပနလညေနရာခထားေရးဆငရာ ကမၻာဘဏ၏ မဝါဒမားတြငေဖာျပထားသည အဓကစညးကမးခကမားက သးစြထားသည။ ၿခငသးသပလကပါက ျဖညစြကရနပေငြက သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝအရ ေရရည အကးရေသာ အျပအမမးျဖင သာမက ကမၻာဘဏ၏ လပငနးမဝါဒ ၄.၁၂ ႏငအည သးစြႏငရန ဤျပနလညေနရာခထားေရး မေဘာငက ရညရြယသည။ ၎တ႔သည စမကနး၏ပထမ လထစကဝနးမရရေသာ အေတြ႕အႀက မားေပၚအေျခခၿပး အခ႕ေသာ ျပ႒ာနးခကအသစမားက အသစမတဆကေဖာျပထားေသာလညး သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝ စစစအကျဖတေရး မေဘာငက ထတျပနေသာထတျပနခကမားႏင အကနနးပါးတညသည။ အေသးစတေဖာျပရ လင ေအာကေဖာျပပါ စညးမဥးစညးကမးတ႔သည ပဂၢလက ေျမယာႏင ပငဆငမႈမား ဆးရႈးျခငးႏငပတသကၿပး ျဖညစြကရနပေငြက ထနးခပကြပက သည။

• လထအစညးအေဝးပြမား စတငကငးပသညေန႔မစ၍ စမကနးၿမ႕နယတြင ေနထငသလတငး

(မညသညတငးရငးသားမဆ၊ ေျမယာပငဆငမႈႏငပတသက၍ မညသညအေျခအေနမဆ)

သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝ စမကြပကေရးမ ေဘာငတြင ပါရေသာ အကာကြယမားက

ခစားပငခြငရသည။

• သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝတ႔အေပၚတြင ျဖစႏငေခရေသာ မလလားအပသည

ဆးကးသကေရာကမႈမားက ေရာငရားရမည၊ နညးသထကနညးေအာင ျပလပရမည၊

ေလာပါးသကသာေစရမည။

• စမကနးေၾကာင ျဖစပြားေသာ သ႔မဟတ အတလကရေသာ အသကေမြးဝမးေကာငးႏင

ဆကစပသည ဆးရႈးမႈမားက ကာကြယရမည။ မေရာငလႊႏငပါက ဆးရႈးမႈမားက

နညးသထကနညးေစရမညျဖစၿပး ဆးရႈးမားမားအတြက အျပညအဝ ေပးေလာရမည။

• စမကနး၏ ေငြေၾကးေထာကပထားေသာ စမကနးလပငနးခြေၾကာင အကးသကေရာကမႈ ရ ေသာ

ေျမယာတြငေနထငသ (သ႔မဟတ) ေျမယာက တရားဝငပငဆငသ (သ႔မဟတ) ယငး ေျမယာျဖင

လပကငစားေသာကသ မညသမဆေလာေၾကးေငြရယခြငရၿပး အဆပါ ေလာေၾကး ေငြသည

စမကနးမစတငမကာလက ရႏငၿပးေသာ ၎တ႔၏ လေနထငမႈ အဆငအတနး၊ ဝငေငြရႏငစြမး၊

ထတလပႏငသည အဆငအတနးမးအတြက လေလာကမႈရရမည။ အဆပါ

ေလာေၾကးေငြရရယရနအတြက ေနာကခ တငးရငးသား မးႏြယႏင ပငဆငမႈအေျခအေန တ႔က

ထညသြငးတြကခကျခငးမရေပ။

• စးပြားေရးအရေသာလညးေကာငး၊ ရပဝတပစၥညးမားအရေသာလညးေကာငး ေရြ႕ေျပာငးပစ ျခငးက

ေရာငရားရမည၊ နညးသထကနညးေအာင ျပလပရမည၊ ေလာပါးသကသာေစ ရမည။

စမကနးေၾကာင အမရာမားေရြ႕ေျပာငးရျခငးက လးဝခြငမျပပါ။

• စမကနးေၾကာင မညသတဥးတေယာကမ ၄ငးတ႔၏ တနဖးရေသာ ပငဆငမႈ ၁ဝ ရာခင ႏႈနးထက ပ၍

114

ဆးရႈးျခငးမရေစရ။ နဂမလအစအစဥပစေၾကာင အမေထာငစတစ၏ တနဖးရ ေသာ ပငဆငမႈမား ၁ဝ

ရာခငႏႈနးထက ပ၍ ဆးရႈးျခငးျဖစေပၚပါကစမကနးဒဇငး က ျပနလညျပငဆငရမည (သ႔မဟတ)

အျခားေနရာတစခက ရာေဖြရမည။

• ျဖစႏငသညေနရာမနသမတြင သဘာဝပတဝနးကငနင လမႈဘဝတ႔ႏင သကဆငသည

အကးသကေရာကမႈမားက ပမေကာငးမြနေစရမည။

• ေလာေၾကးက အျပညအဝေပးေလာၿပးမ သ႔မဟတ ဆႏၵအေလာကေပးလျခငး ျဖစစဥအ

ဆငဆငတ႔ အၿပးသတၿပးမသာ စမကနးလပငနးခြမားက အေကာငအထည ေဖာရမည။

• ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးျခငးအပါအဝင ဆႏၵအေလာကေပးလျခငးႏင အတငးအကပ ေျမယာရ

ယျခငးဆငရာ ျဖစစဥႏင လပထးလပနညးမားက လကကမးစာေစာငတစခ အတြငး

အသးျပႏငသမေသာ ေဒသႏရဘာသာစကားမားျဖင အကဥးခးထညသြငးကာ ပါဝငသည

ေကးရြာမားအားလးက ျဖန႔ေဝရမည။

• သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝဆငရာ အကးသကေရာကမႈမားက စမကြပကရနအ တြက

ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရးဌာန၏ စြမးပကားက အားေကာငးေစရမည။

၃၃၃၃. . . . အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးဆငရာအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးဆငရာအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးဆငရာအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးဆငရာ အစအစဥမားအစအစဥမားအစအစဥမားအစအစဥမား

၁၄၅။ ၿမ႕နယအဆငတြင ၿမ႕နယဆငရာ အစအမမား ေရးဆြျခငးႏင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငေရး ေကာမတႏင ၿမ႕နယအဆင ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဌာနရး (ၿမ႕နယအဆင လထ ဗဟျပ ဖြ႕ျဖးေရး အတြငးေရးမးရးမတဆင) တ႔က လပငနး အေကာငအထညေဖာေရး တာဝနက အဓကထမးေဆာငသည။ ၿမ႕နယအဆင ေကးလက ေဒသဖြ႔ၿဖးတးတကေရးဌာန (ၿမ႕နယအဆင လထဗဟျပဖြ႔ၿဖးေရး) အေနျဖင ဘ႑ာေရးဆငရာ အပခပမႈ၊ ဝယယျဖန႔ျဖးေရး၊ စမကနး အခကအလကနညးပညာ၊ ေဝဖနအၾကျပတငၾကားျခငး မားႏင အျခားကစၥရပမားတြင နညးပညာ ဆငရာ ေထာကပအကအညမားက နညးပညာဆငရာ ေထာကပကညေရးအဖြ႕မား၊ ျပညေထာငစ အဆင ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရးရးတ႔ ေပးအပမညျဖစသည။

၁၄၆။ ေကးရြာအဆင/ေကးရြာအပစအဆငတြင ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတႏင ေကးရြာဆငရာ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတတ႔သည ရပရြာဆငရာ အစအမေရးဆြေရးႏင ေကးရြာအဆငႏင ေကးရြာအပစအဆငမားတြင စမကနးလပငနးခြမား လပကငအေကာငအထညေဖာျခငးစကဝနးတ႔က အမားအယြငးကငးကငး ထေရာကမႈရရႏင စမကနးလပငနးဆငရာလကစြ၊ ျပနလညေနရာခထားေရး မဝါဒေရးရာမေဘာငႏင သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈဘဝဆငရာ စမခန႔ခြေရးမေဘာငတ႔ႏငအေကာငအထညေဖာလပေဆာငရန တာဝနခရမည။

115

ေကးရြာအပစတခစတြင ေကးရြာအပစ ေဝဖနအၾကျပျခငးဆငရာ ဆပ ေကာမတက ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတ၏ ေအာကတြင ထားရရမည ျဖစသည။ ယငးဆပေကာမတ၏ လပငနးမားတြင ေဝဖနအၾကျပေရး သတငးအခကအ လကဆငရာလႈပရားမႈမား၊ေဝဖနအၾကျပေျဖရငးေရးလႈပရားမႈဆငရာတးတကမႈတ႔ကေစာငၾကညေရးႏငမေကနပနစနာမႈ/ ေစာဒကတကမႈမားက စေဆာငးရယ၊ လကခ တ႔ျပနေရး၊ လအပပါက ၿမ႕နယအဆငသ႔ ညႊနးဆေရး တ႔ပါဝငသည။

၁၄၇။ ေကးရြာအဆငတြင ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတမ အစအမ ေရးဆြ ျခငး၊ ဥးစားေပးအစအစဥမား ျပလပျခငးႏင လမႈအဖြ႕အစညးဆငရာအေဆာကအအမား က စမကနးလပငနးခြ အျဖစ လပကငအေကာငအထညေဖာျခငးတ႔က တာဝနယရသည။ ေကးရြာ ဆငရာ ေစာငၾကညႀကးၾကပေရး ဆပေကာမတက ေကးရြာဆငရာ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတလကေအာကတြင ဖြစညးၿပး ရြာသရြာသားမားအား စမကနး လပငနးခြ လပကငျခငးဆငရာ တးတကမႈမားက အစရငခရသည။ အဆပါ ဆပေကာမတသည စမကနးလပငနးခြမား လပကင ေဆာငရြကျခငးက ႀကးၾကပကြပကရသည။ ေကးရြာေစတနာ ဝနထမးမားသည လထစညးရးေရးမး မားက စမကနးကာလတေလာက ကညရသည။ ေဝဖနအၾကျပခကက စေဆာငးသမားအား လထပါဝငသည လထအစညးအေဝးမား က ေရြးခယၿပး ၎တ႔သည မေကနပနစနာမႈမားက ေကးရြာအဆင ကငတြယေျဖရငးရာတြင တာဝနရသညအျပင အဓကအားျဖင မေကနပနစနာသ မားက တငၾကားလသတငး၏ ဆကသြယေရးဆခကျဖစသည။

၄၄၄၄.... ဆႏၵအေလာကဆႏၵအေလာကဆႏၵအေလာကဆႏၵအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငးဆငရာစြန႔လႊတလဒါနးျခငးဆငရာစြန႔လႊတလဒါနးျခငးဆငရာစြန႔လႊတလဒါနးျခငးဆငရာ သေဘာတညခကမားႏငသေဘာတညခကမားႏငသေဘာတညခကမားႏငသေဘာတညခကမားႏင လပေဆာငမႈလပေဆာငမႈလပေဆာငမႈလပေဆာငမႈ အဆငမားအဆငမားအဆငမားအဆငမား

၁၄၈။ ဆႏၵအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငး။ ။ႏငငလးဆငရာ လထဗဟျပစမကနးအေနျဖင စမကနး လပငနးခြမ အကးအျမတရရေသာ လမႈအဖြ႔အစညးဝငမားမာ စမကနး လပငနးခြသ႔ ေလာေၾကး ေငြမယပ ေျမယာႏင အျခား ပဂၢလကပငဆငမႈမားစြန႔လႊတလဒါနးျခငးက ဆကလကခြငျပ သည။ စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈအမားစက သတဝါမား၏ ရငသန ေနထငမႈအေပၚတြင ေရရည (သ႔မဟတ) ႀကးႀကးမားမား ရကခတျခငးမရပ ဆႏၵအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငးမတဆငေျဖရငး လမမညဟ ေမာလငရသည။ ေအာကပါ သေဘာထား ကငဝတမားျဖင ပဂၢလက ပငဆငမႈမားက ဆႏၵအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငး၌ ထနးကြပ ေဆာငရြကပါမည။

• ဆႏၵအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငးဆသညမာ မမ၏ဆႏၵအေလာက အေၾကာငးၾကားခြငျပ သည

လပရပျဖစသည။ မညသည တငးရငးသားလမးျဖစေစ၊ မညသ႔ေသာအေျခ အေနေၾကာင ေျမယာ

ပငဆငသျဖစေစ ေျမယာႏင အျခားပငဆငမႈမားအား စြန႔လႊတလဒါနးသမားက ထသ႔ ျပလပေစရန

အတငးအကပ ဖအားေပးျခငး၊ ထသ႔ျပလပရန ဝတရားရသညဟ လြမားယၾကညေအာင လညဖား

ျခငးတ႔ မျပလပရပါ။

116

• စမကနးလပငနးခြမားအေနျဖင အစအစဥေရးဆြထားေသာ ေနရာထက အျခားတေနရာက

လပနညးလပဟန သေဘာတရားအရ ေရြ႕ေျပာငးလပကင ႏငမသာလင ဆႏၵအေလာက

စြန႔လႊတလဒါနးျခငးက ခြငျပသည။ အကယ၍ စမကနးလပငနးခြမားသည လပငနးသဘာဝ အရ

သတမတေသာ ေနရာတြငသာ လပကငရမညဆပါက အဆပါ စမကနးလပငနးခြႏင ပတသက၍

ေျမယာသမးယမႈက ေစတနာအေလာက ေျမယာစြန႔လႊတလဒါနးျခငးဟ မသတမတပ သသသာသာ

ပငနကသတမတသည လပေဆာငခကဟသတမတသည။ ထကသ႔ေသာ ကစၥရပမးတြင

အကးခးထားေသာ သ႔မဟတ အျပညအစျပလပထားေသာ

ျပနလညေနရာခထားေရးအစအမမားက အသးဝငပါက ေရးဆြေဆာငရြကမည။

• ေစတနာအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငးက ေအာကပါ လအပခကမားႏင ကကညေသာ

အေသးအဖြ အကးသကေရာကမႈမားအတြကသာ ခြငျပသည

o ေျမသ႔မဟတ အျခားပငဆငမႈမားက လဒါနးေသာ အမေထာငစမားအေနျဖင

စမကနးလပငနးခြမားမ တကရကအကးေကးဇးရရသမား ျဖစရမည။

o စမကနး၏ ရကခတမႈက ခစားရေသာ အမေထာငစအေနျဖင လပကငစားေသာကႏငေသာ

ေျမယာအကယ စစေပါငးမာ 300 စတရနးမတာ ျဖစရမည

o အကးသကေရာကမႈရသညဟ ဝနခထားေသာ အမေထာငစ ပငဆငသည တနဖးရ

ပငဆငမႈ၏ ၅ ရာခငႏႈနးေအာကသာ စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈရရမည။

o မညသတဥးတေယာကမ ေနရာေရႊ႕ေျပာငးရျခငးမျဖစေစရ

• အကးသကေရာကမႈက ခစားရေသာ ျပညသမားက ၎တ႔အေနျဖင ၎တ႔၏အခြင အေရးျဖစေသာ

ေျမယာႏင အျခားေသာ ပဂၢလကပငဆငမႈမားက စြန႔လႊတလဒါနးျခငးမ ျငငးပယႏငၿပး

အစားထးစရတအျဖစ ေလာေၾကးေငြက လကခရယႏငခြငရေၾကာငးအျပင မေကနပ တငၾကားမႈ

ကငတြယေျဖရငးေရး ယႏရားမတဆင ၎တ႔၏ မလတနးလေသာ စတဆႏၵက

ေဖာထတႏငေၾကာငးက ျပညျပညစစ အေၾကာငးၾကားထားေပးသည။ ျပညသမားအေနျဖင

ေမးခြနးမား၊ စစမးစရာမားရပါက စာျဖငလညးေကာငး၊ ႏႈတျဖငလညး ေကာငး မေကနပ

တငၾကားမႈက ကငတြယ ေျဖရငးေရးယႏရားက အသးျပ၍ စစမးေမးျမနး ႏငေၾကာငးက

ျပညသမားအားတကတြနးထားသည။ လေလာကေသာ ေျဖရငး ေဆာငရြကခကမားျဖင

ေစာဒကတကမႈမား မျဖစေစေအာင ထားရေဆာငရြကသည။

• လထစညးရးေရးမးမား၊ ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပေကာမတ၏

ေကးရြာဆငဆင ကယစားလယမားသည စမကနး၏ ရကခတမႈက ခရေသာ ျပညသမားႏင

မကႏာခငးဆင ေတြ႔ဆၿပး အဆပါ ျပညသမားအေနျဖင ေလာေၾကးေငြရယခစားႏငေၾကာငး က

အမနတယသရနားလညးမႈရေၾကာငးႏင ေျမယာအပါအဝင အျခားေသာ ပငဆငမႈမားက

လဒါနးရာတြင မညသညေလာေၾကးေငြကမမယဘ လြတလြတလပလပသေဘာတည ေၾကာငးက

117

အတညျပၾကပါမည။ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဘဝ စမကြပကေရး မေဘာငပါ

ေစတနာအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငးဆငရာ အေျခအေနအားလးႏင ကကညမႈရေၾကာငး

အတညျပေထာကခခကႏငတကြ ေတြ႕ဆစဥေျပာၾကားခေသာ စကား မားပါေသာ

ေတြ႕ဆေဆြေႏြးမႈမတတမးတ႔က တြ၍ ေစတနာအေလာက စြန႔လြတလဒါနး ျခငး ျဖညစြကပစတြင

လကမတထးၾကသည။

• စမကနး၏ သကေရာကမႈက ခရေသာ ျပညသမား၏ မမတ႔ဆႏၵသကသကျဖင သေဘာတ

ခြငျပေၾကာငး လကေရးမျဖင အတညျပခကရယၿပးသညႏင တၿပငနက ေကးရြာ အပစ

စမကနးအေထာကအကျပေကာမတအေနျဖင ဆႏၵအေလာက စြန႔လႊတလ ဒါနးျခငး ျဖညစြကပစက

လပေဆာငပါမည။ စမကနး၏ သကေရာကမႈက ခရေသာ အမေထာငစ၏ လငေယာကားႏင

ဇနမယားျဖစသတ႔ ၂ ဥးစလးက လထစညးရးေရးမးႏင ေကးရြာဆငရာ လပငနးလပကငေရး

ေကာမတတ႔၏ ေရ႕ေမာကတြင ျဖညစြကပစ ၂ ေစာင၌ လကမတေရး ထးေစပါသည။

• ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတအေနျဖင လကမတေရးထးထားေသာ

ဆႏၵအေလာက စြန႔လႊတလဒါနးျခငး ျဖညစြကပစက ျပနလညဆနးစစၿပး အတညျပကာ၊ အဆပါ

ျဖညစြကပစ တစစက ေကးလကေဒသဖြၿဖးေရးဌာနႏင ကမၻာဘဏတ႔က ျပနလညဆနးစစႏငရန

သမးဆညးထားသည။ ကနတစစက စမကနး၏ အကးသက ေရာကမႈက ခရေသာ အဆပါ

အမေထာငစက သမးဆညးထားသည။

• ေကးလကေဒသဖြ႔ၿဖးေရးဌာနရ ၿမ႕နယရးမားမ လပေဆာငေသာ ႏစစဥ လမႈဘဝ

ဆနးစစခကမားက စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈက ခစားရေသာ ျပညသမား၏ အေၾကာငးၾကား

သေဘာတညခကက အတညျပသည။

၅. ေလာေၾကးအတြကေလာေၾကးအတြကေလာေၾကးအတြကေလာေၾကးအတြက စညးကမးခကမားႏငစညးကမးခကမားႏငစညးကမးခကမားႏငစညးကမးခကမားႏင လပေဆာငပအဆငဆငလပေဆာငပအဆငဆငလပေဆာငပအဆငဆငလပေဆာငပအဆငဆင

၁၄၉ ။အကယ၍ စမကနး၏သကေရာကမႈ ခစားရေသာ ျပညသမားအေနျဖင ၎တ႔၏ ပငဆငမႈက

ေလာေၾကးမရပ စြန႔လႊတေပးလရန ဆႏၵမရပါက (သ႔မဟတ) အထကတြငေဖာျပခေသာ ဆႏၵ

အေလာကေပးလျခငး အေနအထားမးမားႏင မကကညပါက ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအ ကျပ

ေကာမတ အေနျဖင လထစညးရးေရးမႈးမား၏ အကအညျဖင ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမအကဥးက

ေရးဆြေဆာငရြကရမည။ ျခြငးခကအျဖစ စမကနးလပငနးခြေၾကာင လေပါငး ၂ဝဝ ႏငအထက

အကးသကေရာကမႈရပါက ျပညစေသာ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမက ေရးဆြေဆာငရြကရမည။

ေအာကေဖာျပပါ စညးမဥးစညးကမးမားျဖင ေျမယာႏင ပငဆငမႈမား ဆးရႈးျခငးဆငရာ ေပးေလာမႈမားက

ကငတြယေျဖရငးရမည။

118

(က) ေျမယာသမးယျခငးက ေရာငရားရမည။ အကယ၍ မေရာငရားႏငပါက တတႏငသမ အနညးဆး ျဖစေစရမည။ ေျမယာသမးယျခငးေၾကာင လမားအေနျဖင အမယာမားဆးရႈးျခငး၊ ဝငေငြ၊ ေနထငအဆငအတနးႏင ရငသနရပတညခကမား ယတေလာေစမည ရလဒမား မျဖစေစသင။ စမကနးေၾကာင အမေထာငစမား ေနအမေျပာငးေရႊ႕ေနထငရျခငးမးက ခြငမျပ။

(ခ) စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာျခငးရလဒေၾကာင မညသတဥးတေယာကမ ယငးတ႔၏ တနဖးရေသာ ပငဆငမႈ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကပ၍ မဆးရႈးသငေပ။ အကယ၍ စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈ ခစားရေသာျပညသမားပါဝငမႈႏငအတ လကေထာကနညးပညာမႈးက ျပလပေသာ တငးတာမႈအရ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကပေသာ တနဖးရ ပငဆငမႈမားသည စမကနးေၾကာင ထခကရပါက စမကနးပစက ျပနလညျပငဆငသငျခငး သ႔မဟတ စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈ ၁ဝ ရာခငႏႈနးထကေလာကေအာင လပေဆာငႏငမည အျခားတေနရာက ေရြးခယသငသည။

(ဂ) သသသာသာ ပငနကသတမတျခငးက မတည၍ ေျမယာသမးယျခငးပါဝငေသာ စမကနး လပငနးခြမားသည လ႔အဖြ႔အစညးအတြက ရငးႏးျမႇပႏရန အကးမဝငေသာ လပငနးအျဖစ (အကးမဝငေသာ စာရငးအတငး) သတမတၿပး အကးျဖစထြနးေသာ လမႈအဖြ႔အစညးမား ကယတငသာလင အျခားေသာ လမႈအဖြ႔အစညးဝငမား၏ ေျမယာ၊ ပငဆငမႈက ႏစဥးႏစဘက ျပလားထားေသာ သေဘာတညခကအရ အစားထးေလာေၾကးအားျဖင ရယႏငသည။

(ဃ) စမကနးဒဏခရသမားအေနျဖင စမကနးမစတငမက ရခေသာဝငေငြစးဆငးမႈက ဖလေစမည ေငြေၾကးအျပင အစားထးေလာေၾကးမား ခစားခြငရသည။ ေကးရြာႏင ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရး ေကာမတႏင စမကနး၏ ရကခတမႈက ခစားရေသာ အမေထာငစတ႔ ပးေပါငးၿပး လထစညးရးေရး မးႏင လကေထာကနညးပညာမးတ႔၏ လမးညႊနမႈျဖင အကးသကေရာကမႈရသည ပမာဏက တနဖးျဖတၿပး အနညးဆး စမကနးမစတငမက ရႏငေသာ ရငသနေနထငမႈႏင ဝငေငြစးဆငးမႈ ပမာဏမး ျဖစေစမည ျပနလညအစားထး ေလာေၾကးက သတမတၾကသည။ ေငြေၾကးအျပင အစားထးေလာေၾကးက စမကနးေၾကာင အကးေကးဇးရေသာ လမႈအဖြ႔အစညးမားကယတင ၎တ႔၏ ပငဆငမႈမားမ ေထာကပေပး သငသည။ (ဒါမမဟတ) အကယ၍ လမႈအဖြ႔အစညးမား ကယတင စမကနးသကေရာကမႈ ခစားရေသာ ျပညသမား၏ မလရငသနမႈ အေျခအေန သ႔ေရာကေအာင အျပညအဝျဖညဆညး ေပးႏငရန လေလာကေသာ ပငဆငမႈမားက သတမတရာ၌ အခကအခမား ႀကေတြ႕ရပါက ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးေကာမတမ ေကးရြာအပစ ဖြ႕ၿဖးေရး ေကာမတမ မမ၏ ဘကဂကထမ စကထတ၍ ရငးျမစမားက ခြေဝေပးရမည။ ကမၻာဘဏမ ေထာကပထားေသာ ေငြေၾကးမားက ေလာေၾကးေပးအပရာတြင အသးျပခြငမရပါ။

(၁) စကပးေျမမား ဆးရႈးျခငး - တညေသာ ေျမ၊ အမးအစား၊ အထြကႏႈနးတ႔က အစားေပးေချခငး၊ လကေျပာငးလကလႊျခငးေၾကာင ေပးေဆာငရေသာ အခြနအခမား ကငးလြတခြငရျခငး (ထအခကက စမကနးအကးသကေရာကမႈခရသမားက လကခႏငၾကသည)၊ အကယ၍ ေပးစရာေျမမရပါက အစားထးတနဖးျဖင အျပညအဝ ေပးေလာရန။

119

(၂) ေနထငေနသည ေျမဆးရႈးျခငး - တညေသာ ေျမ၊ အမးအစား၊ အရညအေသြး တ႔က အစားေပးေချခငး၊ လကေျပာငးလကလႊျခငးေၾကာင ေပးေဆာင ရေသာ အခြနအခမား ကငးလႊတခြင ရျခငး(ထအခကက စမကနး၏ ရကခတမႈက ခရေသာ လပဂၢလမားက လကခႏငၾကသည)၊ အကယ၍ ေပးစရာေျမမရပါက အစားထးတနဖးျဖင အျပညအဝ ေပးေလာရန။

(၃) သစပင အေဆာကအအႏင အျခား ပဂၢလက ပငဆငမႈမား ဆးရႈးျခငး - အစားထး ကနကစရတျဖင ေငြ သ႔မဟတ တညေသာ ေပးေလာျခငး၊ တးေဖာရရေသာအရာမားက စမကနးဒဏခရသမားအား ျပနလညလကလႊေပးျခငး။

(၄) ဝငေငြႏင စကခငးထရ သးႏမားဆးရႈးျခငး - ဝငေငြ သ႔မဟတ စကခငထရ သးႏ မား ဆးရႈးျခငးက ေရာငရားရန အရပဘကဆငရာ အလပမားက အတးအေလာျပလပရ မည။

(င) အကဥးခ႕ထားေသာ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမ သ႔မဟတ အျပညအစေဖာျပထား ေသာ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမတ႔က လထအစညးအရႈးမးႏင လကေထာကနညး ပညာမးတ႔၏ ေထာကပမႈျဖင ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတက ျပငဆငမည။ (ျပနလည ေနရာခထားေရး အစအမႏင ပတသကေသာ အေၾကာငးအရာက ေအာကတြငၾကညပါ)

(စ) လမႈအဖြ႔အစညး၏ အေျခခအေဆာကအဥမားသည အကယ၍မား စမကနးလပငနးခြ ေၾကာင ထခကသြားပါက ျပနလညတညေထာင (သ႔မဟတ) အစားထးရမည။

(ဆ) စမကနး၏ သကေရာကမႈခရေသာ အမေျခမားအား ေပးေလာစရာရသညမားၿပးဆးၿပးမ ေဆာကလပေရးလပငနးမားက စတငရမည။

၆၆၆၆. . . . အကဥးခးအကဥးခးအကဥးခးအကဥးခး ျပနလညေနရာခထားေရျပနလညေနရာခထားေရျပနလညေနရာခထားေရျပနလညေနရာခထားေရ အစအမကအစအမကအစအမကအစအမက ျပငဆငျခငးျပငဆငျခငးျပငဆငျခငးျပငဆငျခငး (RAP)(RAP)(RAP)(RAP)

၁၅၀။ အကယ၍ ေဘးအႏရာယကာကြယေရးဆငရာ စစစမႈတြင ေျမယာသမးယမႈႏင ပဂၢလက ပငဆငမႈမား ဆးရႈးမႈသည ေရာငလႊ၍ မရေသာလညးေကာငး၊ ေစတနာအေလာက ေပးအပစြန႔ လႊတျခငးကလညး မျပလပႏင၍ေသာလညးေကာငး ျဖစပြားလာပါက၊ ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတအေနျဖင ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရး အငဂငနယာမ နညးပညာ သြငး အားစႏင လကေထာကနညးပညာမး၏ ေထာကပကညမႈတ႔ႏငအတ ျပနလညေနရာခ ထားေရး နညးလမးက ျပငဆငရေပမည။ (အကဥးခး (သ႔မဟတ) အျပညအစပါေသာ ျပနလညေနရာခထား ေရး အစအမ) ေကးရြာမားမ ကယစားလယမားအားလးသည ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာ သငတနးက တကေရာကၾကပါမည။ သဘာဝႏင လမႈပတဝနးကငဆငရာ အကာအကြယမားႏင ပတသကသည အေျခခကေသာ လပေဆာငပႏင လပေဆာငနညး အဆငဆငတ႔က စမကနး ေကးရြာအားလးရ ေၾကာျငာသငပနးတြင ေဖာျပထားမညျဖစသည။

120

၁၅၁။ အတခ႕ထားေသာ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမမားက ေရးဆြရာတြင အနညးဆး ပါဝငရမညအခကမားမာ

(၁) စမကနး၏ ရကခတမႈက ခရေသာ ျပညသမား၏ အမညမား

(၂) စမကနး၏ ရကခတမႈက ခရေသာ ျပညသမား၏ လဥးေရစာရငးႏင လမႈစးပြားအခကအလကမား

(၃) အကးသကေရာကမႈရေသာ ပစၥညးစာရငး

(၄) အစားထးျပနေလာေပးမည အရြယအစားႏင အမးအစားမား ပါဝငေသာ ေလာနညးသကသာေစသည နညးလမး

(၅) ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမမားက ေရးဆြ၌ စမကနး၏ ရကခတမႈဒဏခ ျပညသမား ကယတင အေသအခာပါဝငသည လပငနးအေကာငအထညေဖာျခငးဆငရာ အစအစဥေရးဆြျခငး

(၆) ေဆာကလပငနးမား မစတငမ အစားထးေလာေၾကးေပးအပမႈကေသခာေစမည လပငနး အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး ဆငရာ အခနဇယား

(၇) ေလာေၾကးအတြက ခန႔မနး တြကခကထားေသာ ကနကစရတႏင ေလာေၾကးက ေငြစကျဖင ေပးပါက ထတယရမည အရငးအျမစ

လထစညရးေရးမးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမား၏ ပပကညမႈျဖင စမကနး၏ ရကခတမႈဒဏခရေသာ ျပညသမား၏ ဝငေငြစးဆငးမႈက နဂမလအေျခအေနသ႔ ျပနလညရရေအာင ဖလမည အျခားေျမေနရာက ႀကတငျပငဆငျခငးအပါအဝင အစားထးေလာေၾကးက သတမတထားရန ေကးရြာစမကနးဆငရာ ေထာကပေရးေကာမတက ကညၾကပါမည။

၁၅၂။ ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမအကဥးသည အနညးဆး ေအာကပါကစၥမားက ေျဖရငးႏငရမည။

မတဆကျခငးမတဆကျခငးမတဆကျခငးမတဆကျခငး

- အေျခခအေဆာကအအအမးအစား၊ အရြယအစားႏင ေဆာကလပေရးလပငနးအ တြက

အခြငအလမးမား ပါေသာ စမကနးလပငနးခြဆငရာ အေထြေထြေဖာျပခက

- ေကးရြာႏင ၿမ႕နယအမည၊ တညေနရာ၊ အဓကတငးရငသားလမး၏ ေနာကခ၊ လဥးေရစသည

121

၁၅၃။ အကယ၍ လထစညးရးေရးမးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမားသည သကဆငရာ စမကနး လပငနးခြတြင ရြာသရြာသား ၂ဝဝ ေကာ၏ ေျမယာတစတတပငး ႏင/သ႔မဟတ ပဂၢလက ပငဆငမႈ မား ဆးရႈးမညဆပါက ကမၻာဘဏ၏ လပငနးဆငရာအဖြ႔သ႔ လမးညႊနမႈေပးရန အၾကဥာဏက အျမနဆး ရယရမည။ ထကသ႔ေသာ ျဖစႏငရန ခကခသည ကစၥရပမားတြင ျပနလညေနရာ ခထားေရး ဆငရာ အစအမအျပညအစက ကမၻာဘဏ၏ လပငနးဆငရာ အဖြ႔၏ တကရက လမးညႊနမႈအျဖစေရးဆြရမည။

စမကနးသကေရာကမႈခရသမား၏ အေျခခလဥးေရစာရငးႏင လမႈစးပြားဆငရာ အစမကနးသကေရာကမႈခရသမား၏ အေျခခလဥးေရစာရငးႏင လမႈစးပြားဆငရာ အစမကနးသကေရာကမႈခရသမား၏ အေျခခလဥးေရစာရငးႏင လမႈစးပြားဆငရာ အစမကနးသကေရာကမႈခရသမား၏ အေျခခလဥးေရစာရငးႏင လမႈစးပြားဆငရာ အခကအလကမားခကအလကမားခကအလကမားခကအလကမား

- စမကနး၏ သကေရာကမႈခရေသာ အမေထာငစ အမညမားႏင အေရအတြက

- စမကနး၏ သကေရာကမႈခရေသာ အမေထာငစ၏ ရငသနေနထငေရး၊ စးပြားေရးအေျခအေန ႏင

အနစနာဆးအပငးႏငပတသကသည အေထြေထြေဖာျပခက ဆးရႈးမႈ စာရငးအေသးစတဆးရႈးမႈ စာရငးအေသးစတဆးရႈးမႈ စာရငးအေသးစတဆးရႈးမႈ စာရငးအေသးစတ

- အကးသကေရာကမႈ အမးအစား (ဆးရႈးသြားေသာ ေျမ၊ ၿခစညးရး၊ တငးကပစသည)

- အတဒကၡေရာကရသည အဆင (ဆးရႈးမႈ ရာခငႏႈနး)

- တမးခငးစအတြက စမကနး၏ ရကခတမႈက ခစားရေသာ အမေထာငစ

- အကးသကေရာကမႈအတြက အၾကမးဖဥးတနဖး တြကခကမႈ (ေငြေၾကးျဖင တငးတာႏငရန

မေသခာေသာ၊ ဆးရႈးသြားေသာ အသကေမြးဝမးေကာငးမႈ အတငးအတာျဖင တငးတာသည။ အကးသကေရာကမႈ ေျဖေလာသကသာေရး အေသးစတ အစအမအကးသကေရာကမႈ ေျဖေလာသကသာေရး အေသးစတ အစအမအကးသကေရာကမႈ ေျဖေလာသကသာေရး အေသးစတ အစအမအကးသကေရာကမႈ ေျဖေလာသကသာေရး အေသးစတ အစအမ

- ေငြေၾကးသာမက အျခားေသာ ေလာေၾကးမားက ေထာကပၿပး တနဖးသတမတသည နညးလမးက

အသးျပသည

- နဂအသကေမြးဝမးေကာငးမႈမး အျပညအဝရရေအာင အျခားနညးလမးျဖင ပပးကည သည သနးေခါငစာရငးႏင စစတမးတ႔အရ သတမတထားေသာ ေနာကထပ အကးသကေရာကမႈႏင ဆကစပသည သနးေခါငစာရငးႏင စစတမးတ႔အရ သတမတထားေသာ ေနာကထပ အကးသကေရာကမႈႏင ဆကစပသည သနးေခါငစာရငးႏင စစတမးတ႔အရ သတမတထားေသာ ေနာကထပ အကးသကေရာကမႈႏင ဆကစပသည သနးေခါငစာရငးႏင စစတမးတ႔အရ သတမတထားေသာ ေနာကထပ အကးသကေရာကမႈႏင ဆကစပသည

ရပငခြငမား မဝါဒရပငခြငမား မဝါဒရပငခြငမား မဝါဒရပငခြငမား မဝါဒ

- မသတမတရေသးေသာ အကးသကေရာကမႈအတြက အဆငမား

- မရညရြယထားေသာ အကးသကေရာကမႈမားက ေျဖရငးရန ႀကတငအစအမမား လပငနးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရး လပေဆာငပအဆငဆငလပငနးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရး လပေဆာငပအဆငဆငလပငနးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရး လပေဆာငပအဆငဆငလပငနးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရး လပေဆာငပအဆငဆင

စမကနးလပငနးခြမား လပကငအေကာငအထညေဖာေရး အစအစဥရပငခြငမား အတြက ႀကတငစမထားျခငး

(ေဆာကလပေရးလပငနးမားထကေစာၿပး လပေဆာငသင) ခန႔မနးကနကေငြအေသးစတႏင သယဇာတခန႔မနးကနကေငြအေသးစတႏင သယဇာတခန႔မနးကနကေငြအေသးစတႏင သယဇာတခန႔မနးကနကေငြအေသးစတႏင သယဇာတ

ရပငခြငအမးအစားတခစအတြက ႀကတငစမထားမႈ ဆငရာ ကနကစရတ

ထကသ႔ ရပငခြငက အေထာကအကျပေစရန သးစြလကသည ရပရြာ၏ သယဇာတ

အကယ၍ ရခပါက အသးျပမည ေကးရြာအပစ သယဇာတ

122

၁၅၄။ စမကနးလပငနးခြဆငရာ စာရြကစာတမးမားႏင အသးခႏငေသာ ျပနလညေနရာခထား ေရး နညးလမးမားက အၾကမးေရးဆြၿပးသညအခါ စမကနး၏အကးေကးဇးက ခစားရေသာ ေကးရြာမား မ ကယစားလယမားအပါအဝင ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတ အဖြ႔ဝငမား၊ ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာ အငဂငနယာမားႏင လကေထာကနညးပညာမး တ႔သည စမကနးလပငနးခြရရာသ႔ သြားေရာက ၾကၿပး ေကးရြာဆငရာ လပငနးလညပတေရး ေကာမတႏင ေန႔ဝကခန႔ အၾကဥာဏေတာငးခ ေဆြးေႏြးျခငးမား ျပလပမည။ ထသ႔ အၾကဥာဏ ေတာငးချခငး အစညးအေဝးျပလပေနခနအတြငး ပၾကမးေရးဆြထားေသာ ပစအေသးစတႏင ျပနလညေနရာခ ထားေရး အစအမ မၾကမး (အတခပ(သ႔မဟတ) အျပညအစ) ႏင ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငး ျဖညစြကပစတ႔က စမကနးလပငနးခြဆငရာ အေခာသတ စာရြကစာတမး မားႏင အတ တငျပ မညျဖစသည။ ေကးရြာအေကာငအထညေဖာေရးေကာမတနင ထခကသမားမ တငျပခကမားသည ျဖစႏငေခရေသာ အကးသကေရာကမႈမားက လလေလာကေလာက ၿခငမျခငးရမရႏင ေလာနညးသကသာေအာင လပျခငးရမမရ၊ ထခကခရေသာ ျပညသမားႏင အထးသျဖင အခြငအေရးမရေသာ လထ၏ အထးလအပခကက ျဖညဆညးေပးႏငရန ၿပးျပညစေသာ စမခကမားသည ပစတက ေပါငးစညးျခငး ရမရ တ႔အား ေဖာထတမညျဖစသည။ ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတသ႔ အတညျပ၊ ခြငျပခကရရန တငျပထားေသာ စမကနးလပငနးခြ၏ ေနာကဆး စာရြကစာတမးမားတြင ထခကခရသ ျပညသမား၏ တငျပခကမား ထညသြငးပါဝငသငၿပး အစညးအေဝးမ ဆးျဖတခကရလဒမားအား မတတမးတငထား၍ စမကနးဖငတြတြင သမးဆညးထားရပါမည။

၁၅၅။ စမကနးလပငနးခြမားအတြက ဖြစညးထားေသာ ျပနလညေနရာခထားေရး ကရယာမားအား ျပညလညေနရာခထားေရး မေဘာငႏင သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈဘဝဆငရာ စမခန႔ခြေရး မေဘာင၏ ႀကတင ျပငဆငခကမားႏင တကဆင၍ ျပညလညသးသပရပါမည။ အကယ၍ ထကရယာမား၏ လအပခကမားအား ေဖာျပရနလအပသညက ေတြ႔ရပါက ဤ ကရယာမားက အေကာငအထညေဖာျခငးလပငနး မစတငမ ခြငျပခကေပးရပါမည။ အထးသျဖင ေအာကပါတ႔အား အကျဖတစစေဆးရပါမည။

(က) ျဖစႏငေခရေသာ ဆးရြားသည အကးသကေရာကမႈမားက ကြကြျပားျပား သတမတထား ျခငး ရပါသလား။ ?

(ခ) လာထားေသာ ေလာနညးသကသာေစသည နညးလမးမားမာ စမကနးသကေရာကမႈခ ရေသာ ျပညသမား၏ ဝငေငြစးဆငးမႈက နဂအေနထားသ႔ ေရာကရေအာင အျပညအဝ ထားေပးႏငမႈ ရပါသလား။?

(ဂ) ေစတနာအေလာက ေပးအပစြန႔လႊတျခငးဆငရာ အေျခအေနအားလးႏင ကကညမႈ ရပါ သလား။?

(ဃ) အေကာငအထညေဖာေရး အစအစဥေရးဆြမႈမားႏင ေဝဖနအၾကျပခကမားဆငရာ ယႏရားတ႔ ျပညစလေလာကမႈ ရပါသလား။?

(င) ခန႔မနးတြကခကထားေသာ ရပေငြ လေလာကမႈ ရပါသလား။?

123

၁၅၆။ အတညျပၿပး ျပနလညေနရာခထားေရး အစအမမား အကဥး (သ႔မဟတ) အျပညအစ ၏ မတမားက ေဒသသးဘာသာစကားသ႔ အႏစခပ ျပနဆၿပး ေကးရြာအပစရးခနးမားႏင စမကနး လပငနးခြမား လညပတေနသည ေကးရြာမားရ အလြယတက လကလမးမႏငေသာ ေနရာမားတြင ထားရမညျဖစသည။

၇၇၇၇.... အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအေကာငအထညေဖာေဆာငေရး လပငနးအဆငဆငလပငနးအဆငဆငလပငနးအဆငဆငလပငနးအဆငဆင

၁၅၇။ ျပနလညေနရာခထားေရးမေဘာငတြင ေဖာျပထားေသာ မဝါဒမားႏင လပေဆာငပ အဆငဆငအရ ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတတငးသည ေစတနာ အေလာက ေပးအပစြန႔လႊတျခငးဆငရာ အေကာငအထညေဖာမႈႏင အကဥး သ႔မဟတ အျပညအစေဖာျပထားေသာ ျပနလညေနရာခထားေရးဆငရာ အစအမမားအတြက တာဝနရသည။

ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတ အေနျဖင

(က) အကဥးခး သ႔မဟတ အျပညအစေဖာျပထားေသာ ျပနလညေနရာခထားေသာ အစအမမား အေကာငအထညမေဖာရေသးမႏင သကဆငသအားလးတ႔အား အျပညအဝ မေပးေလာရေသးမ (သ႔မဟတ)

(ခ) စမကနး၏ အကးသကေရာကမႈက ခစားရေသာ အမေထာငစ(မား)အေနျဖင ဆႏၵ အေလာက ေပးအပစြန႔လႊတျခငး ျဖညစြကပစတြင လကမတမထးရေသးမႏင ၎ျဖညစြကပစက ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတမ ျပနလည စစစအတညမျပရေသးမ

၁၅၈။ ေကးရြာဆငရာ ေစာငၾကညေရး ဆပေကာမတမားအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ကငဝတမား၊ (လအပပါက သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စမခန႔ခြေရး အစအမမား)၊ ဆႏၵအေလာက ေပးအပစြန႔လြတျခငးမား ျဖညစြကပစမား၊အကဥးခးသ႔မဟတအျပညအစေဖာျပထားေသာျပနလည ေနရာခထားေရး အစအမမား ပါဝငသည စမကနးလပငနးခြမားဆငရာ အကာအကြယနညးလမးမား က အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင ေကးရြာေစတနာ ဝနထမးမား၊ လထစညးရးေရးမးမားႏင ပးေပါငးၿပး ေစာငၾကညရမညျဖစသည။ ေကးရြာဆငရာ ေစာငၾကညေရး ဆပေကာမတမားအေနျဖင အဆပါနညးလမးမားအား ပစတကအသးျပမႈက အတညျပရၿပး စမကနးလပငနးခြမားအေနျဖင အေကာငအထညေဖာေဆာငရန အဆငသငျဖစပါက ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတက အေၾကာငးၾကားရမည။ ဆႏၵအေလာကေျမယာေပးအပစြန႔လြတျခငး၊ လအပသျဖင ေျမယာသမးဆညးျခငး သ႔မဟတ ပငဆငမႈမား ဆးရႈးေစျခငးမားအပါအဝင စမကနးလပငနးခြမား တညေထာငလပကငျခငးက အဆပါတညျပခကရ ရၿပးမသာစတငရမည။

၈. ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးေစာငၾကညႀကးၾကပျခငး

124

၁၅၉ ။ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာေနစဥ အတြငး ေကးရြာေစာငၾကညႀကးၾကပ ေရး

ဆပေကာမတမားႏင လထစညး႐ းေရးမး/ လကေထာကနညးပညာမးမားသည ျဖစေပၚ

လာႏငေသာဆးကးမားက ေစာငၾကပၾကည႐ႈေပးရမည။ လထစညး႐းေရးမးမားသည ေကးရြာ မားသ႔ ပမနသြားေရာကၿပး သတငးအခကအလကမား စေဆာငးရမည။ ရြာသားမားဘကက ရပရြာအဆငတြင မေျဖရငးႏငေသာ ေမးခြနးမား၊ မေကနပမႈမားတငျပလာပါက ေဝဖန အႀကျပ တငၾကားေျဖရငးေရး စနစႏငအည အေျဖရာသြားရနတကတြနးရမည။

၁၆၀။ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနႏင အၾကေပးအဖြ႕ မားသည လမႈ စစေဆး မႈမားက ႏစစဥေဆာငရြကမညျဖစသည။ လမႈစစေဆးမႈမားျပလပရနအတြက လထစညး႐းေရး မးမားက ေကးရြာမား၌ လထအစညးအေဝးမားက ဦးေဆာငကငးပမညျဖစသည (ေဝးလသည ေဒသမားတြငရြာအခငးခငးစေပါငးကာအားလးအဆငေျပမညတစေနရာ၌ေတြ႕ဆစညး ေဝးႏငသည)၊ ထ႔ျပင အစညးအေဝးကငးပမညအေၾကာငးကလညး ႀကတငအသေပးေၾကညာၿပး လထပါဝငႏငမႈက အျမငဆး ျမႇငတငႏငမည အခနႏင ေနရာ တ႔က ေရြးခယကာ ကငးပ သြားမညျဖစသည။ ၎အစညးအေဝးသည ျပနာမားက တငျပရန၊ နစနာမႈမား သ႔မဟတ စမကနးႏငဆကစပၿပး ျပညသမား ႀကေတြ႕ရႏငသည ကစၥရပမားအတြက မေကနပသမားက နားေထာငရန ျပလပသည ျပညသ႔ဖရမတစခပငျဖစသည။ လထစညး႐းေရးမးသည တငျပသည ကစၥရပမားႏင ေနာကဆကလာမည စကဝနးတြင မညသ႔ေျဖရငးမည စသည တ႔ကမတသားထားသည အစညးအေဝး မတတမးကျပစမညျဖစသည။ ထအခကအလကမားက ျပငဆငတညးျဖတ မည ေကးရြာအပစ ဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥတြင ထညသြငးကာ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနသ႔ ၎မတတမးက တငျပမသာလင ေနာကႏစအတြက လထသ႔ တက႐ကေထာကပေငြက လႊေျပာငးေပးမညျဖစသည။

၁၆၁။ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည အေကာငအထညေဖာလကရ သည စမကနးလပငနးခြမား၏ လစဥတးတကမႈအစရငခစာမားက အကာအကြယေပးေရးဆငရာ အခကမားကပါထညသြငးေရးသား၍ ေကးလက/ဦးစး ၿမ႕နယအဆငေစာငၾကညႀကးၾကပေရးႏင အကျဖတအရာရ (M&E Officer) ထသ႔ တငျပရမည။ ယငးအစရငခစာတြင အစရငခသည ကာလအတြငး ေဆာငရြကၿပးစးခေသာ ဆႏၵအေလာက လဒါနးခမႈမား၊ျပနလညေနရာခထားေရး အစအစဥ (RAP) အကဥးခပ ႏင RAP အျပညအစ (ဆေလာပါက) တ႔ကပါ အကဥးခပ ေဖာျပသြားမညျဖစသည။ ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးမား၏ အကအညျဖင ေစာငၾကညႀကးၾကပ ဆပေကာမတ သည ေကးရြာအလက ေစာငၾကညႀကးၾကပေရး အစညးအေဝးက ႏစလတစႀကမ သ႔မဟတ လပငနးအဆင မတတငတစခစကၿပးတငး ကငးပရမည။ အစညးအေဝးသ႔ ရြာသရြာသား တတႏငသမမားမားတကေရာကမႈရေစရန အစြမးကန ဂ႐စက အားထညရမည။ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငးမားႏင ဆးကးမားေလာချခငးတ႕ အပါအဝင အေကာငအထည ေဖာမႈႏင ဆငသည က႑အလက တးတကမႈ အေျခအေနမား က ေစာငၾကညဆပေကာမတက ရြာသရြာသားမားအား

125

တငျပအစရငခရမည။ ရြာသရြာသား မားထမလညး ေကးရြာအပစ ဖြြၿဖးတးတကေရးအစအစဥ အေကာငအထညေဖာရာတြင တးတကမႈဆငရာ ေဝဖနအႀကျပ ခကမားႏင ၎တ႕စတထတြငရႏငသညစးရမမႈမားက တငျပႏငမညျဖစသည။ ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတသည ေကးရြာစမကနး အေထာကအကျပေကာမတႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပ ဆပေကာမတတ႕မ တငျပလာသည အစရငခစာမားက အေျခခ၍ ျပနလည ေနရာခထားမႈ မဝါဒေဘာငအား အေကာငအထညေဖာသည အေျခအေနက မတတမးတငမည ျဖစၿပး ေျဖရငးရနကနရသညအခကမားႏင ေဖာျပလာသညမေကနပမႈမားကပါ မတသားထား မည ျဖစသည။ ၿမ႕နယအငဂငနယာႏင ေကးလကဦးစး ဌာန ၿမ႕နယ႐းမ M&E အရာရတ႔သည ေကးရြာမားရ စမကနးလပငနးခြမား ရရာေနရာမားသ႔ ပမနသြားေရာက ကြပကၿပး ျပနလည ေနရာခထားမႈ မဝါဒေဘာငအား အေကာငအထညေဖာမႈက ေဝဖနသးသပမညျဖစသည။ ႀကးၾကပကြပကေရး ခရးစဥမားမ အဓက ေလလာေတြ႕ရခကမားက သးလပတ ၿမ႕နယ လပငနး တးတကမႈ အစရငခစာတြင တစေပါငးတညး ထညသြငး ထားရမည။

၁၆၂။ ေကးလက/ဦးစးဌာန ျပညေထာငစ႐းဝနထမးမားႏင အျခား ပတသကေသာ နညး ပညာ အကအညအတငပငခမားသည ၿမ႕နယမား၊ ေကးရြာအပစမားႏင ေကးရြာ စမကနးလပငနး ခြငမားသ႔ ပမနႀကးၾကပကြပကေရးႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးခရးမား သြားေရာက၍ အကာ အကြယအစအမမားအပါအဝင စမကနး၏ေကာငးမြနမႈက ေလလာသးသပရမည။ ျပညေထာငစ အဆင ေကးလက/ဦးစးဌာန ႐းဝနထမးမားႏင ျပညေထာငစ နညးပညာ အကအည အတငပငခ မားသည ၿမ႕နယအဆင ေကးလကဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာန႐းဝနထမးမားႏင ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတမားသ႔ အကာအကြယအစအမမား အပါအဝင နညးပညာ အကအညမား လအပသလ ဆကလကေပးသြားရမည။ ျပညေထာငစအဆင ေကးလက/ ဦးစးဌာန M&E အရာရသည သးလတစႀကမ တးတကမႈအစရငခစာက ေအာကပါ စြမးေဆာငရည အၫႊနးကနးမားထညသြငး၍ ျပစရမည။

(က) ဆႏၵအေလာက လဒါနးသည ျဖစစဥ အေရအတြက

(ခ) ေကးရြာလထ၏ သေဘာဆႏၵမပါဘ ေျမယာမား သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားသမးယခသည ျဖစစဥ အေရအတြက

(ဂ) ျပနလညေနရာခထားေရးအစအစဥ (RAP) အကဥးႏင (RAP) အျပညအစ ေရးဆြခသည အႀကမအေရအတြြက

(ဃ) ေကးရြာလထ၏ သေဘာဆႏၵမပါဘ ေျမယာမား သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားသမးယခရာတြင ေပးေလာခေသာ ပမာဏ

(င) တငးရငသား လမးအလက စမကနးေၾကာင အကးခစားမညသမား/ ထခကမႈရမညသမား စစေပါငး အေရအတြက ႏင

126

(စ) ေအာကတြငေဖာျပထားေသာ နညးလမးမးစမ တငျပခသည မေကနပခကမားႏင ၎တ႕၏ လကရအေနအထား

၁၆၃။ကမၻာဘဏအေနျဖငအကာအကြယမားဆနးစစေလလာျခငးပစမား၊ဆႏၵအေလာကလဒါနး ျခငး၊ ျပနလညေနရာခထားေရးအစအစဥ (RAP) အကဥး အသးခမႈမားက ကပမးစနစျဖင ျပနလနစစေဆးၿပး ယချပနလညေနရာခထားမႈ မဝါဒေဘာင (RPF) ၊ သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) ႏင စမကနးႏငဆင သည အျခားေသာ လကစြမားပါ အခကမားႏငအည အကာအကြယအစအမမား ကကညမႈ ရမရက စစစရနအတြက ကြငးဆငး စစေဆးမညျဖစသည။

၉ ၉ ၉ ၉ .... ေေေေဝဖနအႀကျပဝဖနအႀကျပဝဖနအႀကျပဝဖနအႀကျပမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥ

၁၆၄။ တငၾကားမႈမားႏင နစနာမႈမားက လထဗဟျပစမကနးပါ ေဝဖနအၾကျပ ေျဖရငးေရး နညးစနစက အသးျပၿပး ကငတြယေျဖရငးေပးပါသည။ ယငးမာ စမကနးက အေကာငအထည ေဖာရာတြင ပြငလငးျမငသာမႈရၿပး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈရေၾကာငး၊ ဆငးရသားမားႏင အဖယၾကဥခ လအပစမား၏အသကလညး ပစမထားေၾကာငးႏင ေပၚေပါက လာသည ျပနာ ရပမား၊ နစနာမႈမားက ထထေရာကေရာကႏင ျမနျမနဆနဆနေျဖရငးေပးေၾကာငး ခငမာေစရန ျဖစသည။ ေဝဖနအႀကျပမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥ ၏ အဓက စညးမဥးမားက သဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) ၏ အပငး (ဋ) တြငေဖာျပထားသည။ လပငနးစဥမားႏင လပထးလပနညး အေသးစတမားက စမကနး အေကာငအထညေဖာေရး လကစြတြင ေဖာျပ ထားပါသည။ ၎ တ႔က ေကးရြာအဆငအထ လကလမးမ သရႏငေစရနအတြက ပစတာမား၊ မကျမငအေထာကအကျပပစၥညးမား အသးျပၿပး ေၾကညာ ေပးပါသည။

၁၀.၁၀.၁၀.၁၀.ခစားပငခြငျပ ဇယားခစားပငခြငျပ ဇယားခစားပငခြငျပ ဇယားခစားပငခြငျပ ဇယား

ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ အမးအစားအမးအစားအမးအစားအမးအစား

ခစားခြငရသမားခစားခြငရသမားခစားခြငရသမားခစားခြငရသမား ခစားခြငခစားခြငခစားခြငခစားခြင အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ ကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမား

ပဂၢလကပငေျမ ဆးရႈးျခငး

ဥပေဒအရ ေျမပငသ သ႔မဟတ ေျမအသးျပသ

အမးအစားတ၊ အထြကႏႈနးတ ေျမယာ အစားထးရယခြင ႏင ေျမယာ ေျပာငးေရႊ႕ရာတြင ကနကစရတ ကငးလြတခြင (အခြနမား၊ စမခန႕ခြမႈ ဆငရာ အခေၾကးေငြမား)

ေျမယာဆး႐ ႈးမႈသည စစေပါငး

စကပးေျမ၏ ၁ဝ% ထက မေကာလြနေစရ

127

ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ အမးအစားအမးအစားအမးအစားအမးအစား

ခစားခြငရသမားခစားခြငရသမားခစားခြငရသမားခစားခြငရသမား ခစားခြငခစားခြငခစားခြငခစားခြင အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ ကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမား

အသးျပေနသည ေျမက ဥပေဒအရ ပငဆငခြင မရသညတင ထခကခစားရသမား

အနမဆး အေနျဖင စမကနးမစတငမ သ႔မဟတ စမကနး လပငနးခြမား အေကာငအထည မေဖာခငက ရခေသာ အသက ေမြးဝမးေကာငးမႈ ႏင လေနမႈ အဆငအတနး အေနအထားမား အတငး မညသညအေနအထားက ပမေကာငးမြန သညျဖစေစ ျပနလည ရရႏငရန ျပနလည ထေထာငေရး အကအညမား ရယခြင

ေျမယာဆး႐ႈးမႈသည စစေပါငး စကပးေျမ၏ ၁ဝ% ထက မေကာလြနေစရ

သစပငမား၊ အေဆာက အအမားႏင အျခားေသာ ပဂၢလက ပငဆငမႈမား

ဆး႐ႈးျခငး

လကဝယထားရ ပငခြင အေနအထား မညသ႕ပငရေစကာမ ထခကခစားရသမား အားလး

အစားထး သးစြစားရတမား အတြက ေငြသားအားျဖင သ႔မဟတ ပစၥညးအားျဖင ေလာေၾကးေပးျခငး

ေျမယာရငးလငးရာမ ထြကရလာသည ပစၥညးမားက ထခကခစားရသမား ထသ႕ လႊေျပာငးေပးအပရမည။

အေဆာကအအမား ရငးလငးရာမ ကန ရေသာ ပစၥညးအစတအပငး မားသည ျပနလညအသးျပရန မလေလာကပါက အေဆာကအအ တစခလးစာအတြက ေလာေၾကးေပးအပရမည။

ရငးလငးရာမ ထြကရလာသည ပစၥညး မားက သယယပ႕ေဆာငေရး အတြြက စမကနးမ ကညမည။

ဝငေငြ ႏင စကပးထား ေသာ

လကဝယထားရ ပငခြင အေနအထား

ဝငေငြ/ စကပးထားေသာ သးႏမား ဆး႐ႈးျခငး မရေစရန ၿမ႕ျပဆငရာ လပငနးမား က

128

ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ ဆး႐ႈးနစနာမႈ အမးအစားအမးအစားအမးအစားအမးအစား

ခစားခြငရသမားခစားခြငရသမားခစားခြငရသမားခစားခြငရသမား ခစားခြငခစားခြငခစားခြငခစားခြင အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ အေကာငအထညေဖာေရးဆငရာ ကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမားကစၥရပမား

သးႏမား ဆး႐ႈးျခငး

မညသ႕ပငရေစကာမ ထခကခစားရသမား အားလး

ခနညေဆာငရြကမည။

ေျမယာယ အသးျပျခငး

ဥပေဒအရ ေျမပငသ သ႔မဟတ ေျမအသးျပသ

ဝငေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈ ဆး႐ႈးျခငး အတြက အသားတငႏႈနးထားႏင တြကခက၍ ပစၥညးအားျဖင ေလာေၾကး ေပးအပမည။

ၿမ႕ျပဆငရာ လပငနးမား ၿပးစးပါက ေျမယာက မလအေနအထား အတငး ျပနလည ျပငဆငေပးမည။

စမကနး အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတ သည ျပငပ မ ဝနေဆာငမႈ ေပးအပသမား ၏ အကအညႏင အေကာငအထညေဖာမႈက ေစာငၾကည ႀကးၾကပမည။

129

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၈၈၈၈ ---- တငးရငးသားတငးရငးသားတငးရငးသားတငးရငးသား လမးမားဆငရာလမးမားဆငရာလမးမားဆငရာလမးမားဆငရာ မဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာင

၁. မဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာငမဝါဒေဘာင

၁၆၅။ ျမနမာလထဗဟျပ စမကနးအတြက ဤျဖညစြကရနပေငြသည ေကးလက အေျခခ အေဆာကအအမားျဖစသည ေကာငးမား၊ ေဆးေပးခနးမား၊ အေသးစား ေကးလကလသြား လမးမား၊ ေရေပးေဝေရးစနစမား ပမေကာငးမြနတးတကေစရန သ႔မဟတ အသစတည ေဆာကရနအတြက ေထာကပရန ျဖစသည။ စမကနး အေကာငအထညေဖာေသာ ေနရာမား တြင ေဒသခ တငးရငးသားမား ရေနမညဟ ေမာလငသည။ ဤတငးရငးသား လမးမားဆငရာ မဝါဒေဘာငသည စမကနးႏင သကဆငေသာ ေဒသမားရ တငးရငးသား လနညးစမား အေနျဖင ေအာကပါ အခကမားက ေဆာငရြကခြငရရေစရန ရညရြယသည။

(က) ဥးစားေပး ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးမားက ဆးျဖတရနအတြက ေဒသတြငး စမမႈလပငနး စဥမားႏင တြင ပါဝငေဆာငရြကျခငး

(ခ) ေဒသတြငးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဆငရာ စနေခၚမႈမားက ေျဖရငးရနအတြက တငးရငး သား လနညးစမားထမ ႀကတငအသေပးထားေသာ ဆးျဖတမႈမားမ တဆင ရရလာေသာ စမကနးလပငနးခြမား အား ေရြးခယရာတြင အကအညေပးျခငး

(ဂ) စမကနးလပငနးခြမား ေရးဆြမႈ၊ ေဖာထတမႈ ႏင အေကာငအထညေဖာမႈ တ႕တြင တကၾကြစြာပါဝငျခငးႏင ဥးေဆာငႏငျခငး

(ဃ) စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာမႈႏငပတသက၍လညးေကာငး၊ တငးရငးသား လနညးစမား အေပၚတြင သကေရာကႏငသည ေကာငးကး၊ ဆးကးမား ႏငလညးေကာငး အႀကျပခကမားေပးျခငး

၁၆၆။ ဤတငးရငးသား လမးမားဆငရာ မဝါဒေဘာင (IPPF) သည ျဖညစြကရနပေငြအား ကမာၻ႕ဘဏ၏ လပငနးအေကာငအထညေဖာေရး မဝါဒ ၄.၁ဝ တငးရငးသားလမးမား ႏင အညဆကလက အေကာငအထည ေဖာႏငရန ရညရြယသည။

၂၂၂၂....တငးရငးသားလနညးစမားႏငတငးရငးသားလနညးစမားႏငတငးရငးသားလနညးစမားႏငတငးရငးသားလနညးစမားႏင လပငနးေဆာငရြကရနလပငနးေဆာငရြကရနလပငနးေဆာငရြကရနလပငနးေဆာငရြကရန လမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမားလမးညႊနခကမား

၁၆၇။ ျဖညစြကရနပေငြသည တငးရငးသား လနညးစမားအေနျဖင ပတဝနးကငႏင လမႈအကာအကြယမား အပါအဝင စမကနး၏ အယအဆ ႏင ခဥးကပပမား အားနားလည သေဘာေပါကေစရန၊ စမကနး လပငနးစဥမားတြင အျပညအဝ ပါဝငႏငေစရနႏင စမကနးမ အကးအျမတရရေစရန စဥဆကမျပတ

130

အာ႐စကသြားမည။ ျဖညစြကရနပေငြ အေကာငအထည ေဖာျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာႏငသညဆးကးမားက အနညးဆးျဖစေအာငေလာခမည သ႔မဟတ ေရာငရားသြားမည။ လထစညး႐းေရးမးမား၏အကအညျဖင ရြာသရြာသားမားကယတင အားလး ပါဝငေသာ လမႈဆနးစစေလလာမႈမားက တငးရငးသားလနညးစမားတညရသည ရြာမား အပါအဝင စမကနးရရာ ရြာတငးတြင ျပလပမည။ အားလးပါဝငေသာ လမႈဆနးစစေလလာမႈ၏ တစစတတစေဒသအျဖစ ရြာတငးတြင လမးစစာရငးေကာကယမည။ တငးရငးသားလနညးစမား တညရသညရြာမားတြင အဆျပထားေသာ စမကနးလပငနးခြမားႏင ပတသက၍ လထ၏ ကည ေထာကပမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ ရရေစရနအတြက လမးစငယမားႏင တငႀကအသေပးေသာ၊ လြတလပေသာ အၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမားက ေဆာငရြကသြားမည။အားလးပါဝငေသာလမႈဆနးစစ ေလလာမႈအတြက လပငနးစဥမားႏင လပထးလပနညးအေသးစတမားက စမကနး အေကာငအ ထညေဖာေရး လကစြတြင ေဖာျပ ထားပါသည။

၁၆၈။ တငးရငးသား လနညးစမားအေနျဖင စမကနး အေကာငအထညေဖာမႈတြင အျပညအဝ ပါဝင ေဆာငရြကႏငမႈ မရျခငး၊ စမကနးမ အကးေကးဇး မခစားရျခငးႏင ၎တ႕ထသ႕ ဆးကးမားသကေရာကျခငးတ႔က အတတႏငဆးေလာခရနအတြက ေအာကပါ နညးလမးမား က လထဗဟျပစမကနးက အသးျပသြားပါမည။

• စမကနးအေကာငအထညေဖာသည ကာလတစေလာကလး လထစညး႐းေရးမးမားက

ကညမညေကးရြာေစတနာဝနထမးမားေရြးခယရာတြငတငးရငးသားလမးစငယမားပါဝင ႏင ေအာင

ေဆာငရြက ျခငး။

• လထစညး႐းေရးမးမား/လကေထာကနညးပညာမးမားအား လမး၊ ဘာသာႏင

ေဘးဖယထတမႈဆငရာ ကစၥရပမားကဂ႐စကမႈျမငမားလာေစရန ေလကငသငၾကား ေပးျခငး

• ေကးရြာႏငေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥမားႏငပတသကၿပး တငးရငးသားလမးစ ငယမား အား

လြတ လပေသာ ႀကတငအသေပးညႇႏႈငးမႈမားေဆာငရြကျခငး

• ေကးရြာအပစစမကနး အေထာကအကျပေကာမတက ဆးျဖတခကခမတရာတြင

တငးရငးသားလနညးစ မားပါဝငႏငေအာငေဆာငရြကျခငး

• လပငနးအရညအေသြး ေစာငၾကညစစေဆးျခငးႏင အကးစးပြားဆနးစစ ေလလာမႈမား

ျပလပရာတြင ဆငရာအသငးအဝငး၏ သေဘာသဘာဝအေျခအေနႏင တငးရငးသား လမးမား၊

အမးသမးမားႏင အထခကအခရႏငဆးေသာပဂၢလမားအေပၚ အထးဂ႐ျပ အာ႐စကျပးလင

ပငမအစဖြ႕ေဆြးေႏြးပြမားႏင အဓကကေသာ အခကအလကရယမႈ အငတာဗးမားကအသးျပျခငး

• စမကနးအေၾကာငးသတငးထတျပနရာတြင ေဒသသးဘာသာစကားမားျဖငပါ ေဖာျပျခငး

131

၃၃၃၃. . . . အေကာငအထညေဖာမႈအေကာငအထညေဖာမႈအေကာငအထညေဖာမႈအေကာငအထညေဖာမႈ အခငးအကငးမားအခငးအကငးမားအခငးအကငးမားအခငးအကငးမား

၁၆၉ ။ ၿမ႕နယအဆငတြငမ ၿမ႕နယစမကနး ေရးဆြေရးႏင အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတ (TPIC) ႏင ၿမ႕နယ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာန႐းခြမားသည (ၿမ႕နယ လထဗဟျပစမကနးအတြငးဝန႐း) စမကနး အေကာင အထည ေဖာမႈ ဆငရာ အဓက တာဝနမားကရယသည။ ၿမ႕နယအဆင ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာန (ၿမ႕နယ လထဗဟျပဖြ႕ၿဖးေရးအတြငးဝန႐း) တစခခငးစသည ဘ႑ာေငြစမခန႔ခြမႈ၊ ဝယယျဖန႔ျဖးမႈ၊ စမခန႔ခြမႈသတငးအခက အလကစနစ၊ နစနာမႈမား ေျဖရငးျခငးႏင အျခားေသာကစၥမားအတြက နညးပညာအကအညအသငးမားႏင ျပညေထာငစအဆင ေကးလက/ဥးစး မားထမ နညးပညာအကအညရရသည။

၁၇၀။ ေကးရြာအပစ/ ေကးရြာအဆငတြင ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတ (VTPSC) ႏင ေကးရြာ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတတ႔ ပးေပါငး၍ ေကးရြာအပစႏင ေကးရြာအဆငမားတြင ေကးရြာအဆင စမကနးေရးဆြေရး လပငနးစဥႏင စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာမႈႏစအလကအဆင မားက အသးသး အေကာငအထညေဖာရာတြင သတမတထားခကသညအတငး ကကညမႈကေသာလညးေကာငး၊ ထေရာကသင သေလာက ထေရာကေၾကာငး ေသာလညးေကာငး၊ စမကနး အေကာငအ ထညေဖာေရးလကစြ၊ ဤ တငးရငးသား လမးမားဆငရာ မေဘာငမဝါဒႏင သဘာပတဝနး ကငႏငလမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈမေဘာငတ႔ႏငအည ေဆာငရြကမႈရမရကလညးေကာငး စစေဆး ရမညျဖစသည။ ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတသည ေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရး စမခကမားက အေျခခ၍ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရး စမခကမားက ေဖာထတမညျဖစၿပး အဆပါ စမခကမားသည တငးရငးသားလမးမားဆငရာ စမခကအျဖစ ထမးေဆာငေစ မညျဖစသည။ ေကးရြာအပစတစခခငးစတြင ေကးရြာအပစေဝဖနအၾကျပဆပေကာမတက VTPSC ၏ေအာကတြငဖြ႕စညးသည။ ထဆပေကာမတ၏ တာဝနမားမာ မေကနပခက အသမား နားေထာငေရးလႈပရားမႈက ကညအားျဖညရန၊ ေဝဖနအၾကျပမႈ ေျဖရငးေရး လပငနးမား တးတကမႈကေစာငၾကညရန၊ မေကနပခက/ေဝဖနအၾကျပခကမားက စေဆာငး/လကချခငးႏင တ႔ျပန ေဆာငရြကျခငးတ႔အျပင လအပလာပါ ၎တ႔ကၿမ႕နယအဆငသ႔ လႊေျပာငး ေပးျခငး စသညတ႔ျဖစသည။

၁၇၁။ ေကးရြာစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည ေကးရြာအေျခခအေဆာကအအ စမကနးလပငနးခြမားအတြက စမကနးေရးဆြျခငး၊ ဦးစားေပးသတမတျခငး ႏင အေကာငအ ထညေဖာျခငးတ႔က ေဆာငရြကရနတာဝနယသည။ ေကးရြာစမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတေအာကတြင ေကးရြာေစာငၾကညႀကးၾကပေရး ဆပေကာမတမားက ဖြ႕စညးၿပး စမကနးလပငနးခြ အေကာငအထညေဖာရာတြင တးတကမႈမားက ေကးရြာသရြာသား မားထ ပမနအစရငခရမညျဖစသည။ အဆပါ ဆပေကာမတသည စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာမႈက ႀကးၾကပကြပကမညျဖစသည။ လထစညး႐းေရးမးမားက ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးမားက စမကနး အေကာငအထညေဖာစဥ ကာလ တစေလာက ကညပပးမညျဖစသည။ ထ႔ျပင ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတမား၏ ဆးျဖတခက ခမတသည ျဖစစဥမားတြင တငးရငးသားလနညးစမားပါဝငမႈ၊ ေကးရြာ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာမတမား ႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပေရး ဆပေကာမတမားအတြငး

132

တငးရငးသားလနညးစကယစားလယမား ပါဝငေဆာငရြကမႈ၊ စမကနးအေၾကာငး သတငးျဖန႔ခ ရာတြင ေဒသသး ဘာသာစကားမား အသးျပမႈ စသည တ႔ကလညး ကည ျမႇငတငေပး မည ျဖစသည။ အၾကျပခက ေျဖရငးေရး႐းမားက အားလး ပါဝငသည ရပရြာလထ အစညးအေဝး မားမတစဆင ေရြးခယပါသည။ ေျဖရငးေရး႐းမားသည ေကးရြာအဆင တငၾကားမႈမားက ကငတြယ ေျဖရငးေပးရနတာဝနရၿပး နစနာမႈအတြကတငၾကားလသမား အတြက ပငတငထား ဆကသြယရမည ႐းလညးျဖစ သည။

၄၄၄၄....တငးရငးသားလနညးစမားႏငတငးရငးသားလနညးစမားႏငတငးရငးသားလနညးစမားႏငတငးရငးသားလနညးစမားႏင တငႀကအသေပးေသာ၊တငႀကအသေပးေသာ၊တငႀကအသေပးေသာ၊တငႀကအသေပးေသာ၊ လြတလပေသာလြတလပေသာလြတလပေသာလြတလပေသာ အၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမားအၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမားအၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမားအၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမား ဆငရာဆငရာဆငရာဆငရာ မေဘာငမေဘာငမေဘာငမေဘာင ႏငႏငႏငႏင လမႈဆနးစစမႈေဆာငရြကရနလမႈဆနးစစမႈေဆာငရြကရနလမႈဆနးစစမႈေဆာငရြကရနလမႈဆနးစစမႈေဆာငရြကရန စမခကစမခကစမခကစမခက

၁၇၂။ ဤအပငးတြင စမကနးလပငနးမားႏင ပတသက၍ တငးရငသား လနညးစမားႏင လေလာကစြာ တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင ပါဝငေဆာငရြကႏငေစျခငးတ႕ အတြက အဆငလကလပ ေဆာငရမည လပထးလပနညးမားက ေဖာျပထားသည။ ထ႕သ႕လပေဆာငျခငးျဖင လထ၏ ကညေထာကပမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ ရရေစရန ႏင တငးရငးသား တ႕၏ယဥေကးမႈႏင ကကည ေသာ ပစအားျဖင စမကနး၏အကးေကးဇးမား ရရခစားႏငေစရန ရညရြယသည။ ထ႕အျပင လမႈဆနးစစမႈ (SA) က လပငနးအေကာငအထညေဖာေရး မဝါဒ ၄.၁ဝ ပါ အခကမားျဖင ကကညေအာင ေဆာငရြကႏငမည လမးညႊနခကမား ကလညးေဖာျပထားသည။

အဓကလပငနးအဆငမားအဓကလပငနးအဆငမားအဓကလပငနးအဆငမားအဓကလပငနးအဆငမား

အဆငအဆငအဆငအဆင ((((၁၁၁၁) ) ) ) စမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမားစမကနးလပငနးခြမား ေဖာထတျခငးေဖာထတျခငးေဖာထတျခငးေဖာထတျခငး

၁၇၃။ ေကးရြာအဆငတြင လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခက (SA)၊ တငႀကအသေပးေသာ၊ လြတလပေသာ အၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမား၊ လမးစ စစေဆးမႈႏင ဦးစားေပးလအပခက မားေဖာထတျခငး - လထစညး႐းေရးမးမား၏ ပပးမႈျဖင အကးခစားရမည ေကးရြာမားတြင ေကးရြာအစညးအေဝးမား စဥဆကမျပတ ျပလပၿပး လမႈဆနးစစခကမားကအေျခခ၍ ရြာသရြာသားမားအေနျဖင ဦးစားေပးလအပခကမား ေဖာထတျခငး၊ ေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥမားျပစျခငး၊ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတ အတြက ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးမားႏင ကယစားလယမား တငေျမႇာကျခငးက ေဆာငရြကပါသည။

၁၇၄။ လထပါဝငေသာလမႈဆနးစစခကမားတြင စမကနးဧရယာအတြငး တငးရငးသားလမး မား ရမရကလညးဆနးစစပါသည။ အကယ၍ ရေနပါက ၎တ႔၏ လမႈစးပြား အေျခအေနမား၊ ရပရြာအသငးအဝငးအတြငး ဆးျဖတခကခမတသညကစၥမားတြင ၎တ႔ ပါဝငႏငမႈ အဆငႏင စမကနးလပငနးမားအေပၚ ၎တ႔အျမငမားက လမႈဆနးစစခက၏ တစတတပငးအေနျဖင ဆနးစစပါသည။ ထ႕အျပင လြတလြတလပလပ၊ တငကးအသေပးတငပငမႈမားက တငးရငးသား မား နားလညႏငသည

133

ဘာသာစကားျဖငေသာလညးေကာငး၊ ႐ပသကရယာမား အသးျပ၍ ေသာလညးေကာငး ဆနးစစခကတြင ထညသြငးေဆာငရြကသည။ လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခကမား ႏငပတသက၍ ရြာသရြာသားမား အား လေလာကစြာ တငႀက အသေပးၿပး တတႏငသမ လြတလပစြာ ေဆြးေႏြးႏငေစရန အပစငယမားဖြ႕၍ ေတြ႕ဆပြမားျပလပသည။

၁၇၅။ လမးစ စစေဆးမႈ ႏင တငႀကအသေပးေသာ၊ လြတလပေသာ အၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမားမ ရရလာေသာ ရလဒမားအျပင လပငနးအေကာငအထညေဖာေရး မဝါဒ ၄.၁ဝ ပါ လမႈဆနး စစခကအျဖစ အလးစကကညေစေရးအတြက လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခကသည ေအာကပါအခကမားကပါ ကငတြယ ေျဖရငးသည။

(က) တငးရငးသားလနညးစမား အပါအဝင စမကနး အကးခစားမညသမား၏ လဥးေရ၊ လမႈစးပြား၊ ယဥေကးမႈ ႏင ႏငငေရးဆငရာ ဝေသသ လကၡဏာမားက အေျခခ သတငး အခကအလက မားအျပင ထးတမးစဥဆက ပငဆငေသာ သ႔မဟတ မ႐းဖလာ အသးျပေသာ ေျမႏင နယနမတမား၊ ၎တ႕ မခအားထားေသာ သဘာဝ အရငးအျမစမား

(ခ) တငးရငးသားလနညးစမား အပါအဝင စမကနး အကးခစားမညသမား အဓပၸါယရ၍ တကၾကြစြာ ပါဝငႏငေရးအတြက စမကနး အေကာငအထညေဖာစဥကာလာအတြငး တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင ပါဝငေစျခငး လပငနးစဥမား

(ဂ) အကးခစားမည ရြာသရြာသားမားကယတင ၎တ႕၏ လအပခကမားက ေျဖရငးရန တကၾကြစြာ ပါဝင၍ ေဖာထတထားေသာ စမကနးလပငနးခြမား စာရငး

(ဃ) လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခက ၏ တစစတတစပငး အျဖစေဖာထတေသာ စမကနးလပငနးခြမား ၏ ျဖစလာႏငေသာ ေကာငးကး၊ ဆးကးမား၊ ဆးကးမားက ေရာငလႊရန၊ ေလာခရန ႏင သကသာမႈရေစရန ႏင ေကာငးကးမားက ျမငတငႏငမည နညးလမးမား

(င) အကးေကးဇးခစားမည ေဒသခမားကယတင ေဖာထတထားေသာ စမကနး လပငနးခြမား က လထ၏ကညေထာကပမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ရရေၾကာငး သကေသ။ လမႈဆနးစစခကအရ ထသ႕ေထာကခမႈမာ မေသခာပါက စမကနးလပငနးခြက အေကာငအထညေဖာမည မဟတ။

၁၇၆။ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥမား (VTDP) အရ ဦးစားေပးလအပခကမားက ခငမာေအာင ျပလပျခငး ေကးရြာ အပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတသည ေကးရြာအပစတြင ပါဝငေသာ ေကးရြာမားမ ေဖာထတထားသည ေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥမားက ထညသြငးဦးစားေပးကာ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ မားအျဖစသ႔ စစညး သြားမညျဖစသည။ ဤ စမကနးေအာကတြင ေကးရြာအပစအတြငးရ တငးရငးသားလနညးစ မား ထခကနစနာမႈရပါက ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥသည လပငနးအေကာငအထည ေဖာေရး မဝါဒ ၄.၁ဝ ေအာကရ

134

တငးရငးသားလမးစမားဆငရာ အစအစဥ အျဖစထမး ေဆာငသည။ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥတြင အနညးဆးအေနျဖင ေအာကပါအခကမား ပါဝငသည။

(က) ထခကခစားရသည တငးရငးသား လနညးစမား။ လထပါဝငေသာ လမႈဆနး စစခက တစစတတစပငးအျဖစ ျပလပေသာ လမးစစစေဆးမႈမ ေဖာထတေတြ႕ရသည ေကးရြာ အပစအတြငးရ တငးရငးသား လနညးစမားက ေဖာျပသည

(ခ) ထခကခစားရသည တငးရငးသားမားႏင ျပလပေသာ တငႀကအသေပးေသာ၊ လြတလပေသာ အၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမားမ ရရလာေသာ ရလဒမားအပါအဝင လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခက မေတြ႕ရခကမား အကဥးခပႏင ဥးစားေပး စမကနးလပငနးခြမားက လထ၏ကညေထာကပမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ ရရေၾကာငး သကေသ

(ဂ) စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာေနခနတြင ထခကခစားရသည တငးရငးသားမားႏင တငႀကအသေပးေသာ၊ လြတလပေသာ အၾကေပးေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပရန မေဘာင

(ဃ) တငးရငးသား လနညးစမား အေနျဖင ယဥေကးမႈႏငကကညေသာ လမႈစးပြား အကးေကးဇးမားရရေစရနႏင ၎တ႕အေပၚ သကေရာကႏငေသာ ဆးကးမား ေရာငလြႏငရန၊ ေလာခႏငရန ႏင သကသာေစရန အစအမမား

(င) တငးရငးသား လနညးစမား အေပၚသကေရာကႏငေသာ ဆးကးမား သကသာ ေလာ႔ပါးေစရန အစအမမား အပါအဝင ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ ၏ ခန႕မနး ကနကေငြ ႏင အဆပါ အစအမမား က အေကာငအထညေဖာေရးအတြက ရနပေငြ ရရႏငသည ရငးျမစမား

(စ) ေဝဖနအႀကျပမႈမား ေျဖရငးျခငးႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငး လပငနးစဥမား

၁၇၇။ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥမားက ေထာကခအတညျပျခငး - ၿမ႕နယစမကနးေရးဆြေရးႏင အေကာငအထညေဖာေရးေကာမတသည ေကးရြာအပစ ဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥမားက လကရဖြ႕ၿဖးေရး စမကနးမား၊ သရထားေသာ အေထာကအပအစအစဥမားႏင တကဆငစစေဆးၿပး အတညျပေပးပါမည။ အတညျပလကသည အစအစဥမားက ေဒသ ဘာသာစကားျဖင ျပနဆၿပး ေကးရြာအပစ႐းမား၊ ရြာသရြာသားမား လကလမးမမည အျခား သငေလာမည ေနရာမားတြင ထားရေပးပါသည။ စာအေရးအသား စနစ မရျခငးေၾကာငျဖစေစ၊ တျခားေသာ နညးပညာပငးအရ ခငမာသညအေၾကာငးတစခခေၾကာငျဖစေစ ေဒသသး ဘာသာ စကားမားသ႔ ျပနဆရနခကခပါက အနညးဆး အတညျပၿပးသား စမကနးလပငနးခြမား အပါအဝင အတညျပၿပးေသာ ေကးရြာအပစ ဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥအႏစခပက လကကမး စာေစာင၊ ပစတာ သ႔မဟတ အသေပးေၾကာျငာပစၥညးတစခခတြင ေဖာျပကာ ေကးရြာအတြငးႏင ေကးရြာအပစ႐းမားရ ေၾကာျငာသငပနးမားတြင ကပထားရမည။

135

၁၇၈။ ေကးရြာဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥႏင ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥမား ျပငဆငျခငး - ရြာသားမား၊ သကဆင ရာ ေကးရြာအပစ စမကနး အေထာကအကျပ ေကာမတတ႔သည ဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥမားက ႏစစဥ ျပနလည သးသပၿပး လအပသလ ျပငဆငမညျဖစသည။ အႀကးစား ျပငဆငမႈမားရခပါက ၿမ႕နယစမကနးေရးဆြေရးႏင အေကာငအထည ေဖာေရးေကာမတက ေထာကခေပးမည ျဖစသည။ ျပငဆငသည အႀကမတငးတြင လြတလပၿပး ႀကတငအသေပး ထားသည တငပငညႇႏႈငးပြမားက အကးခစားမညရပရြာအသငးအဝငးမား၊ တငးရငးသား လမးမားႏင ျပလပသြား ျခငးျဖင ျပငဆငလကသညအစအစဥမားအေပၚ ကယကယျပန႔ျပန႔ ေထာကခမႈ ရေအာင လပသြားမညျဖစသည။

၁၇၉။ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥက ျပငဆငၿပး သကဆငရာ စမကနးလပငနးခြမား၏ ပစမား အဆငသငျဖစပါက သကေရာကမႈမား၏ ပမာဏက ေဖာျပမည။ စမကနးလပငနးခြမား၏ အကးေကးဇး၊ ထခကႏငမႈ ႏငသကေရာကမႈ ပမာဏမားက အကးခစားမညရပရြာ အသငးအဝငးမားသ႕ ရပရြာတစခလးတကေရာကေသာ ေတြ႕ဆပြမား ျပလပ၍ ရငးလငး တငျပၿပး လထ၏ ကယကယျပန႔ျပန႔ ကညေထာကပမႈ က ေတာငးခရယကာ ျပငဆငထားေသာ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥတြင မတတမးတငသည။

၁၈၀။ ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတတစခစသည ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖး ေရး အစအစဥ အပါအဝင စမကနးလပငနးခြ အကာအကြယ အစအမမားက ဤ တငးရငးသား လမးမားဆငရာ မဝါဒေဘာငႏင သဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) တြင ေယဘယေဖာျပထားသညအတငး အေကာငအထညေဖာရန တာဝနရသည။ ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတ သည ျပငဆငထားေသာ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ ႏင သကေရာကမႈေဖာျပခကမားက ထခကခစားရသည ရပရြာအသငးအဝငးမားသ႕ တငပင ေဆြးေႏြးမႈမျပမႏင လထ၏ ကညေထာကပမႈ ကယကယျပန႔ျပန႔ မရရေသးမ စမကနး လပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာျခငး မရေစရန ေဆာငရြကရမည။

၁၈၁။ ေကးရြာေစာငၾကညစစေဆးေရး ဆပေကာမတမားသည လထစညး႐းေရးမးမား၊ ေကးရြာေစတနာ ဝနထမး တ႔ႏငအတလကတြၿပး စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထည ေဖာမႈက ေစာငၾကညႀကးၾကပသည။ ေကးရြာေစာငၾကညစစေဆးေရး ဆပေကာမတ အေနျဖင တငးရငးသား လနညးစ အသငးအဝငးမားသ႕ ဆးကးမား သကေရာကမႈမရေၾကာငး ႏင သကေရာကမႈရပါကလညး လေလာကစြာ ေျဖရငးၿပးေၾကာငး အတညျပေပးသည။ ဆႏၵ အေလာက ေျမလဒါနးျခငး၊ ဆႏၵမပါဘ ေျမကရယျခငး သ႔မဟတ ပငဆငမႈဆး႐ႈးျခငးမားပါ ဝငေသာ စမကနး လပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာရနအတြက ဤ အတညျပခကလ အပပါသည။

၅၅၅၅. . . . ႀကတငမမနးဆထားေသာႀကတငမမနးဆထားေသာႀကတငမမနးဆထားေသာႀကတငမမနးဆထားေသာ သကေရာကမႈမားသကေရာကမႈမားသကေရာကမႈမားသကေရာကမႈမား

136

၁၈၂။ သြယဝကသည/သ႕မဟတ ႀကတငမမနးဆထားေသာ သကေရာကမႈမားသည စမကနး လပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာေနစဥအတြငး ေပၚေပါကလာႏငသည။ ထအခကေၾကာင ေကးရြာအပစ စမကနးအေထာကအကျပ ေကာမတ သည လထပါဝငေသာ လမႈဆနးစစခကက ျပလပေစျခငးႏင ႀကတငမမနးဆထားေသာ သကေရာကမႈမားက ဤတငးရငးသား လမးမား ဆငရာ မဝါဒေဘာငႏင အညေျဖရငးရန ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ ကျပငဆငေစျခငးတ႔ က ေဆာငရြကသည။

၆၆၆၆.... ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးေစာငၾကညႀကးၾကပျခငး

၁၈၃။ စမကနးလပငနးခြမား အေကာငအထညေဖာေနစဥ အတြငး ေကးရြာေစာငၾကညစစေဆး ေရး ဆပေကာမတမားႏင လထစညး႐းေရးမး/ လကေထာကနညးပညာမးမားသည ျဖစေပၚ လာႏငေသာဆးကးမားက ေစာငၾကပၾကည႐ႈေပးရမည။ လထစညး႐းေရးမးမားသည ေကးရြာ မားသ႔ပမနသြားေရာကၿပး သတငးအခကအလကမား စေဆာငး ရမည။ ရြာသားမားဘကက ေကးရြာအဆငတြင မေျဖရငးႏငေသာေမးခြနးမား၊ မေကနပမႈမားတငျပလာပါက ေဝဖန အၾကျပ တငၾကားမႈေျဖရငးေရး စနစႏငအည အေျဖရာသြားရန တကတြနးရမည။

၁၈၄။ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဦးစးဌာနႏင အၾကေပးအဖြ႕ မားသည လမႈ စစေဆးမႈမားက ႏစစဥေဆာငရြကမညျဖစသည။ လမႈစစေဆးမႈမားျပလပရနအတြက လထ စညး႐းေရးမး မားက ေကးရြာမား၌ လထအစညးအေဝးမားက ဦးေဆာငကငးပမညျဖစသည (ေဝးလသည ေဒသမားတြင ရြာအခငးခငးစေပါငးကာ အားလးအဆငေျပမညတစေနရာ၌ ေတြ႕ဆစညးေဝးႏငသည)၊ ထ႔ျပင အစညးအေဝးကငးမညအေၾကာငးကလညး ႀကတငအသေပး ေၾကညာၿပး လထပါဝငႏငမႈက အျမငဆး ျမႇငတငႏငမည အခနႏင ေနရာ တ႔က ေရြးခယကာ ကငးပသြားမညျဖစသည။ ၎အစညးအေဝးသည ျပနာမားက တငျပရန၊ နစနာမႈမား သ႔မဟတ စမကနးႏငဆကစပၿပး ျပညသမား ႀကေတြ႕ရႏငသည ကစၥရပမားအတြက မေကနပသမားကနားေထာငရန ျပလပသည ျပညသ႔ဖရမတစခပငျဖစသည။ လထစညး႐း ေရးမး သည တငျပသည ကစၥရပမားႏင ေနာကဆကလာမည စကဝနးတြင မညသ႔ေျဖရငးမည စသညတ႔ကမတသားထားသညအစညးအေဝးမတတမးကျပစမညျဖစသည။ ထအခကအလကမားက ျပငဆငတညးျဖတမည ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥတြင ထညသြငးကာ ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဦးစးဌာနသ႔ ၎မတတမးက တငျပမသာလင ေနာကႏစအတြက လထသ႔တက႐ကေထာကပေငြက လႊေျပာငးေပးမညျဖစသည။

၁၈၅။ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည အေကာငအထညေဖာလကရ သည စမကနးလပငနးခြမား၏ လစဥတးတကမႈအစရငခစာမားက ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥ အေကာငအထညေဖာမႈႏင အျခားေသာအကာအကြယေပးေရးဆငရာ အခကမားက ပါ ထညသြငး၍ ေကးလက/ဦးစး ၿမ႕နယအဆင ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးႏငအကျဖတအရာရ (M&E Officer) ထသ႔ တငျပရမည။ ေကးရြာ ေစတနာဝနထမးမား၏ အကအညျဖင ေစာငၾကည ႀကးၾကပ ဆပေကာမတသည ေကးရြာအလက ေစာငၾကညႀကးၾကပေရး အစညးအေဝးက ႏစလတစႀကမခန႕ သ႔မဟတ လပငနးအဆင

137

မတတငတစခစကၿပးတငး ကငးပရမည။ အစညးအေဝးသ႔ ရြာသရြာသား တတႏငသမမားမားတကေရာကမႈရေစရန အစြမးကန ဂ႐စက အားထညရမည။ ဆႏၵအေလာက လဒါနးျခငးမားႏင ဆးကးမားေလာချခငးတ႕ အပါအဝင အေကာငအထညေဖာမႈႏင ဆငသည က႑အလက တးတကမႈ အေျခအေနမား က ေစာငၾကညဆပေကာမတက ရြာသရြာသားမားအား တငျပအစရငခရ မည။ ရြာသရြာသား မားထမလညး ေကးရြာအပစ ဖြြၿဖးတးတကေရး အစအစဥ အေကာငအထညေဖာရာတြင တးတကမႈဆငရာ ေဝဖနအႀကျပခကမားႏင ၎တ႕စတထတြငရႏငသည စးရမမႈမားက တငျပႏငမညျဖစသည။ ေကးရြာအပစစမကနးအေထာကအကျပေကာမတသည ေကးရြာ စမကနး အေထာကအကျပေကာမတႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပ ဆပေကာမတ တ႕မ တငျပလာ သည အစရငခစာမားက အေျခခ၍ ဤ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥအား အေကာငအထည ေဖာသည အေျခအေနက မတတမးတငမညျဖစၿပး ေျဖရငးရနကနရသည အခကမားႏင ေဖာျပ လာသညမေကနပမႈမားကပါ မတသားထားမညျဖစသည။ ၿမ႕နယအငဂငနယာႏင ေကးလကဦးစးဌာန ၿမ႕နယ႐းမ M&E အရာရတ႔သည ေကးရြာမားရ စမကနးလပငနးခြမား ရရာေနရာမားသ႔ ပမနသြားေရာကကြပကၿပး ျပနလညေနရာခထားမႈ မဝါဒေဘာငအား အေကာငအထညေဖာမႈက ေဝဖနသးသပမညျဖစသည။ ႀကးၾကပကြပကေရးခရးစဥမားမ အဓက ေလလာေတြ႕ရခကမားက သးလပတၿမ႕နယလပငနးတးတကမႈ အစရငခစာတြင တစေပါငး တညး ထညသြငး ထားရမည။

၁၈၆။ ေကးလက/ဦးစးဌာန ျပညေထာငစ႐းဝနထမးမားႏင အျခား ပတသကေသာ နညး ပညာ အကအညအတငပငခမားသည ၿမ႕နယမား၊ ေကးရြာအပစမားႏင ေကးရြာ စမကနးလပငနး ခြငမားသ႔ ပမနႀကးၾကပကြပကေရးႏင ေစာငၾကညႀကးၾကပေရးခရးမား သြားေရာက၍ အကာ အကြယအစအမမားအပါအဝင စမကနး၏ေကာငးမြနမႈက ေလလာသးသပရမည။ ျပညေထာငစ အဆင ေကးလက/ဦးစးဌာန M&E အရာရသည သးလတစႀကမ တးတကမႈ အစရငခစာက ေအာကပါ စြမးေဆာငရည အၫႊနးကနးမားထညသြငး၍ ျပစရမည။

(က) ဆႏၵအေလာက လဒါနးသည ျဖစစဥ အေရအတြက

(ခ) ေကးရြာလထ၏ သေဘာဆႏၵမပါဘ ေျမယာမား သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားသမးယခသည ျဖစစဥ အေရအတြက

(ဂ) ျပနလညေနရာခထားေရးအစအစဥ (RAP) အကဥးႏင (RAP) အျပညအစ ေရးဆြခသည အႀကမအေရအတြြက

(ဃ) ေကးရြာလထ၏ သေဘာဆႏၵမပါဘ ေျမယာမား သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားသမးယ ခရာတြင ေပးေလာခေသာ ပမာဏ

(င) တငးရငသား လမးအလက စမကနးေၾကာင အကးခစားမညသမား/ ထခကမႈရမညသမား စစေပါငး အေရအတြက ႏင

138

(စ) ေအာကတြငေဖာျပထားေသာ နညးလမးမးစမ တငျပခသည မေကနပခကမားႏင ၎တ႕၏ လကရအေနအထား

၁၈၇။ အကးခစားသညရပရြာတြင လမးစ တစမးထက ပမေနထငပါက လညးေကာငး၊ သကဆငရာ စမကနးလပငနးခြေၾကာင လမးစ တစမးထက ပမထခကမႈရပါက လညးေကာငး အခကအလကအားလးက လမးအလက ခြျခားသည။ ကမၻာဘဏအေနျဖင အကာ အကြယမား ဆနးစစေလလာျခငးပစမား၊ ေကးရြာအပစဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ အေကာငအ ထညေဖာမႈမားက ကပမးစနစျဖင ျပနလနစစေဆးၿပး ယခ တငးရငးသား လမးမားဆငရာ မဝါဒေဘာင (IPPF)၊ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) ႏင စမကနးႏငဆင သည အျခားေသာ လကစြမားပါ အခကမားႏငအည အကာအကြယ အစအမမား ကကညမႈ ရမရက စစစရနအတြက ကြငးဆငးစစေဆးမညျဖစသည။

၇. အေကာငအထညေဖာစဥအေကာငအထညေဖာစဥအေကာငအထညေဖာစဥအေကာငအထညေဖာစဥ သတငးအခကအလကထတျပနေၾကျငာျခငးသတငးအခကအလကထတျပနေၾကျငာျခငးသတငးအခကအလကထတျပနေၾကျငာျခငးသတငးအခကအလကထတျပနေၾကျငာျခငး

၁၈၈။ မလလထဗဟျပစမကနးမရသည အေတြ႕ အၾကအရ အထအခက နညးပါးေရး စညးမဥးမားအေၾကာငးအပါအဝင စမကနး၏ခဥးကပလပေဆာငမႈ မားႏင ပတ သကၿပး လနညးစ တငးရငးသားမားအား မကျမင အကပစၥညးမား သးၿပး ႏႈတျဖင ရငးလငး တငျပျခငးက အဓပၸာယ အရဆးႏင လကေတြ႕အကဆးနညးလမးျဖစသညဟ ေတြ႕ရရသည။ စမကနး ပထမ စကဝနးတြင လထစညး႐းေရး မးမားႏင လကေထာကနညးပညာမးမားထတြင သကဆငရာ ၿမ႕နယရ ေဒသသးဘာသာ စကားက ေျပာဆႏငသ မားက ထညသြငးခသည။ ယငးမာ စမကနးေၾကာငအကးခစားမညသမားေရာ ထခကနစနာမညသမားပါ ယခ ထခကမႈ ကာကြယေရး စညးမဥးမားက နားလညမႈရေအာင လပေဆာငရာ၌ အသးတညေၾကာငး ေတြ႕ရသည။ ေရ႕ ဆကေဆာငရြကရာတြင အဓက ဘာသာစကား အားလးျဖင မကျမငအက ပစၥညးမား ပမျပလပရန၊ သ႔မသာ တငးရငး သားမားအေနျဖင စမကနးပါ အကာအကြယ ေပးေရး စညးမဥးမားက နားလညႏငေစရန ဆကလကအားထတသြား မညျဖစပါသည။

၁၈၉ ။ ေကးလက/ဥးစးဌာနသည ဆကသြယေရးနညးဗဟာ ၏ တစစတတစပငး အျဖစ တငးရငးသားဘာသာစကားမားက အသးျပ၍ တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင သတငးထတျပနေၾကညာ ျခငးအတြက လမးညႊနမႈမား ေရးဆြလကရသည။ ထသ႕အားျဖင ေကးလကဥးစးဌာနသည ဤ ျဖညစြကရနပေငြ ျပငဆငသညကာလအတြငး အကာအကြယေပးေရး အစညးအေဝးမားတြင ရရခသည ေဝဖနသးသပခကမားက ထညသြငးစဥးစားသည။ ၎အစညးအေဝမားတြင ပါဝငတကေရာကခသမားက တငးရငးသားမား လနညးစမားအေနျဖင စမကနးႏင သဘာဝ ပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) တြင ေပးအပထားသည ကာကြယမႈမား က ရငးလငးစြာနားလညသေဘာေပါကေစရန ႐ပသအကပစၥညးမား အသးျပရန အေရးႀကးပက ေထာကျပခသည။ လမးညႊနခကမားတြင ေဒသသးဘာသာစကားသ႔ျပနဆမည အဓကစာ ရြကစာတမးမားစာရငး၊ ၿမ႕နယအတြငးရ လနညးစတငးရငးသားမား၊ အသးျပသည ဘာသာ စကားမားႏင ၿမ႕နယအၾကေပးအဖြ႕ႏင အကာအကြယေပးေရး အစညးအေဝး တကေရာကသ မား၏ အႀကျပခကမားေပၚ မတညသည

139

ဘာသာျပနဆရန ျဖစႏငေျခရမရ/ အဆငေျပႏငေျခ ရမရတ႕ပါဝငမညျဖစသည။ ဘာသာျပနဆမည အဓကစာရြကစာတမးမားတြင ဤတငးရငးသား လမးမားဆငရာ မဝါဒေဘာင (IPPF)၊ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) တစခလး ပါဝငမညျဖစၿပး အတညျပ ၿပးေသာ ေကးရြာအပစ ဖြ႕ၿဖးေရးအစအမမား အျပင ဆႏၵအေလာကလဒါနးေၾကာငးပစ ႏငအတ ျပနလညေနရာခ ထားေရးအစအစဥ (RAP) အကဥး၊ သ႔မဟတ RAP ျပလပရနလအပသညေနရာမားတြင RAP အျပညအစတ႔က လညး ထညသြငးႏငသည။ ယငးစာရငးမားက အဓကပါဝငပတသကသမားႏင တငပငေဆြးေႏြးၿပးမ ေရးသားျပစရန သေဘာတညျပးျဖစသည။ ေကးလက/ဦးစးဌာနသည ထပတး ေငြေၾကး အေထာကအပအတြကကငးပမညအကာအကြယေပးေရးအစညးအေဝးမားတြငတကေရာကလာသမား၏ေဝဖနအၾကျပခကမားကရယခၿပးလမးၫႊနခကမၾကမးမားကအဓကပါဝငပတသကသမား ထ ေဝမ၍ ေနာကထပ အႀကျပခကမား ေတာငးခခသည။

၈၈၈၈....ေဝဖနအႀကျပေဝဖနအႀကျပေဝဖနအႀကျပေဝဖနအႀကျပမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥ

၁၉ ၀။ တငၾကားမႈမားႏင နစနာမႈမားက လထဗဟျပစမကနးပါ ေဝဖနအၾကျပ ေျဖရငးေရး နညးစနစက အသးျပၿပး ကငတြယေျဖရငးေပးပါသည။ ယငးမာ စမကနးက အေကာငအထည ေဖာရာတြင ပြငလငးျမငသာမႈရၿပး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈရေၾကာငး၊ ဆငးရသားမားႏင အဖယၾကဥခ လအပစမား၏အသကလညး ပစမထားေၾကာငးႏင ေပၚေပါက လာသည ျပနာ ရပမား၊ နစနာမႈမားက ထထေရာကေရာကႏင ျမနျမနဆနဆနေျဖရငးေပးေၾကာငး ခငမာေစရန ျဖစသည။ ေဝဖနအႀကျပမႈမား ေျဖရငးေရးလပငနးစဥ ၏ အဓက စညးမဥးမားက သဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈဆငရာစမခန႔ခြမႈမေဘာင (ESMF) ၏ အပငး (ဋ) တြငေဖာျပထား သည။ လပငနးစဥမားႏင လပထးလပနညး အေသးစတမားက စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေရး လကစြတြင ေဖာျပထားပါသည။ ၎ တ႔က ေကးရြာအဆငအထ လကလမးမ သရႏငေစ ရနအတြက ပစတာမား၊ မကျမငအေထာကအကျပပစၥညးမား အသးျပၿပး ေၾကညာ ေပးပါသည။

140

ေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြေနာကဆကတြ ၉၉၉၉ ::::ပစပစပစပစ ---- စစစစ----၁ဝ၁ဝ၁ဝ၁ဝ ---- လပငနးၿပးစးမႈလပငနးၿပးစးမႈလပငနးၿပးစးမႈလပငနးၿပးစးမႈ စစေဆးခကပစစစေဆးခကပစစစေဆးခကပစစစေဆးခကပစ (FORM PC 10)(FORM PC 10)(FORM PC 10)(FORM PC 10)

လမးၫႊန။

စညး႐းေရးမးအမည။

ရကစြ။ ☐ပ ႏစ☐ဒ ႏစ☐တ ႏစ☐ စ ႏစ

ျပညနယ/ တငးေဒသႀကး

ၿမ႕နယ ေကးရြာအပစ ေကးရြာ

စမကနးလပငနးခြအေၾကာငးေဖာျပခကစမကနးလပငနးခြအေၾကာငးေဖာျပခကစမကနးလပငနးခြအေၾကာငးေဖာျပခကစမကနးလပငနးခြအေၾကာငးေဖာျပခက

လပငနးလပငနးလပငနးလပငနး က႑က႑က႑က႑ အရြယအစားအရြယအစားအရြယအစားအရြယအစား////ပမာဏပမာဏပမာဏပမာဏ တက႐ကအကးျပဥးေရတက႐ကအကးျပဥးေရတက႐ကအကးျပဥးေရတက႐ကအကးျပဥးေရ

လာထား ေနာကဆးအမန #လာထား # အမန

141

ဘ႑ာေရးဆငရာေျကာငးဘ႑ာေရးဆငရာေျကာငးဘ႑ာေရးဆငရာေျကာငးဘ႑ာေရးဆငရာေျကာငး ေဖာျပခကေဖာျပခကေဖာျပခကေဖာျပခက

လထဗဟျပစမကနး ရနပေငြ

ေကးရြာ ထညဝငေငြ အျခား

လာထား အမန လာထား အမန လာထား အမန

တညေဆာကေရး။တညေဆာကေရး။တညေဆာကေရး။တညေဆာကေရး။

ျပးစးမႈ

□ မရေသး □ ၿပးစး၊ (ေဖၚျပပါ)

ဝယယေရး။ဝယယေရး။ဝယယေရး။ဝယယေရး။

ပစၥညး ဝယယေရး၊ ကနထ႐က ငားရမးေရး ဆငရာ ျပနာ

□ မရပါ □ ရသည၊ (ေဖၚျပရန)

လထလပအားအသးျပမလထလပအားအသးျပမလထလပအားအသးျပမလထလပအားအသးျပမ

စစေပါငးပါဝငသ ကား……… မ………

စစေပါငးလပအားအသးျပသညရက ကား……… မ………

142

အကာအကြယအကာအကြယအကာအကြယအကာအကြယ/ECOP/ECOP/ECOP/ECOP

(က) ေျမသမးယမႈ ဆငရာ ျပနာ

□ မရပါ □ ရသည၊ (ေဖၚျပရန)

(ခ) သဘာဝပတဝနးကင ဆငရာ ျပနာ

□ မရပါ □ ရသည၊ (ေဖၚျပရန)

လညပတေရးလညပတေရးလညပတေရးလညပတေရး ႏငႏငႏငႏင ျပျပငထနးသမးေရးျပျပငထနးသမးေရးျပျပငထနးသမးေရးျပျပငထနးသမးေရး ေကာမတ။ေကာမတ။ေကာမတ။ေကာမတ။

ဖြ႕စညးမႈ ႏင လပငနး ေဆာငရြကမႈ

□ မရ (ေဖၚျပပါ) □ ရ

စမကနးလပငနးခြ၏စမကနးလပငနးခြ၏စမကနးလပငနးခြ၏စမကနးလပငနးခြ၏ နညးပညာအရညအေသြးနညးပညာအရညအေသြးနညးပညာအရညအေသြးနညးပညာအရညအေသြး

လပငနး အရညအေသြး

□ ည □ သင □ ေကာငး □ အလြနေကာငး

ဓာတပအေထာကအထားဓာတပအေထာကအထားဓာတပအေထာကအထားဓာတပအေထာကအထား---- စမကနးလပငနးခြစမကနးလပငနးခြစမကနးလပငနးခြစမကနးလပငနးခြ မစတငမမစတငမမစတငမမစတငမ ရကကးထားေသာရကကးထားေသာရကကးထားေသာရကကးထားေသာ ဓာတပဓာတပဓာတပဓာတပ ((((၂၂၂၂) ) ) ) ပပပပ နငနငနငနင စမကနးလပငနးခြစမကနးလပငနးခြစမကနးလပငနးခြစမကနးလပငနးခြ ေဆာကလပျပးစးျပးေဆာကလပျပးစးျပးေဆာကလပျပးစးျပးေဆာကလပျပးစးျပး ဓာတပဓာတပဓာတပဓာတပ ((((၂၂၂၂) ) ) ) ပတငျပရန၊ပတငျပရန၊ပတငျပရန၊ပတငျပရန၊

ရေထာငရေထာငရေထာငရေထာင ((((၁၁၁၁))))

143

ရေထာငရေထာငရေထာငရေထာင ((((၂၂၂၂))))

အျခား တငျပခက

အထကေဖၚျပပါ လပငနးသည ၿပးစးၿပး ျဖစကာ စတင သးစြလက ရေၾကာငး ေထာကခအပပါသည

ရကစြ ________________

ဥက႒၊ ေကးရြာ စ/ေထာကေကာမတ ___________________ လကမတ

ဥက႒၊ ေကးရြာ ဝယယေရး ဆပေကာမတ ______________ လကမတ

စာရငးကင _________________________ လကမတ

သကေသ (နညးပညာရင) _______________________ လကမတ ______________ ရကစြ

144

145

146

147

148

149

150

ပပပပ ((((ကကကက) ) ) ) ၁၀၁၀၁၀၁၀....၁။၁။၁။၁။ ပဂၿမ႕ပဂၿမ႕ပဂၿမ႕ပဂၿမ႕ ယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈ အေမြအႏစဇနမားျပအေမြအႏစဇနမားျပအေမြအႏစဇနမားျပအေမြအႏစဇနမားျပ ေျမပေျမပေျမပေျမပ

Sources; Regional Department of Archaeology, National Museum and Library in Ministry of Religious affairs and Culture.

151

ဇယားဇယားဇယားဇယား ((((ကကကက) ) ) ) ၁၀၁၀၁၀၁၀....၂။၂။၂။၂။ ပဂပဂပဂပဂ ယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈယဥေကးမႈ အေမြအႏစဇနမားတြငအေမြအႏစဇနမားတြငအေမြအႏစဇနမားတြငအေမြအႏစဇနမားတြင တညရလကရေသာတညရလကရေသာတညရလကရေသာတညရလကရေသာ ေကးရြာေကးရြာေကးရြာေကးရြာ((((၁၆၁၆၁၆၁၆))))ရြာစာရငးရြာစာရငးရြာစာရငးရြာစာရငး

ေရးေဟာငးအေဆာကအအဇနေရးေဟာငးအေဆာကအအဇနေရးေဟာငးအေဆာကအအဇနေရးေဟာငးအေဆာကအအဇန

စဥ ေကးရြာ ဇန

၁ မငးနနသရြာ ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာဇန

၂ ေတာငဘရြာ ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာဇန

၃ ျမငးကမ ၻာရြာ ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာဇန

ေရးေဟာငးဇေရးေဟာငးဇေရးေဟာငးဇေရးေဟာငးဇနနနန

ကာကြယထနးသမးထားေသာကာကြယထနးသမးထားေသာကာကြယထနးသမးထားေသာကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇဇဇဇနနနန

စဥ ေကးရြာ ဇန မတခက

၁ အေရကနေပါကရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၂ အေနာကကနေပါကရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၃ သနစငၾကယရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၄ လကေဝရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၅ တအနးတငရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၆ ဘနးနကနရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၇ ေညာငတရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၈ နတၾကးဝကအငရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ၉ ေျဖာကဆပပငရြာ ကာကြယထနးသမးထားေသာ ဇန ေရးေဟာငးဇန

စဥ ေကးရြာ ဇန မတခက

၁ ေျဖာကဆပပငရြာ ေရးေဟာငးဇန

၂ ကြနတနးၾကးရြာ ေရးေဟာငးဇန

၃ အေနာကဖြားေစာရြာ ေရးေဟာငးဇန

၄ အေရဖြားေစာရြာ ေရးေဟာငးဇန

၅ သေဌးကနရြာ ေရးေဟာငးဇန

၆ မငးနနသရြာ ေရးေဟာငးဇန ေရးေဟာငးအေဆာကအအတညရရာဇန

152

ပပပပ ((((ကကကက) ) ) ) ၁၀၁၀၁၀၁၀....၂။၂။၂။၂။ နထးႀကးနထးႀကးနထးႀကးနထးႀကး ၿမ႕နယႏငၿမ႕နယႏငၿမ႕နယႏငၿမ႕နယႏင ၎ပတဝနးကငရ၎ပတဝနးကငရ၎ပတဝနးကငရ၎ပတဝနးကငရ ေကးရြာမား၏ေကးရြာမား၏ေကးရြာမား၏ေကးရြာမား၏ ဝဒးဝဒးဝဒးဝဒး ေရးေဟာငးတညေနရာဇနမားျပေရးေဟာငးတညေနရာဇနမားျပေရးေဟာငးတညေနရာဇနမားျပေရးေဟာငးတညေနရာဇနမားျပ ေျမပေျမပေျမပေျမပ

153

Annex 11: List of Activities/Projects Require IEE/EIA (Annex 1 to the

Ministerial Notification No.616/2015 – EIA Procedures

ANNEX1

CategorizationofEconomicActivitiesforAssessmentPurposes

a. ThisAnnexprovidesguidanceastowhetheranIEEorEIAisrequiredforanyproposedprojectoractivity.If,asaresultofthatdetermination,anIEEoranEIAisdeterminedtoberequired,thentheproponentoftheprojector activitywillbeobliged toprepare,obtainapprovalfor,andimplementanappropriateEMPinrespectoftheproposedprojectoractivity.AnyappealfromsuchdeterminationmustbemadeinaccordancewiththeEIAProcedure.

b. IfaProjectProponentofanexistingprojectoractivityintendstoexpandthatprojectoractivity,thentheDepartmentshallconsiderandusethetypeandsizethresholdsspecifiedinthecategorizationbelowasthebasisfordeterminingwhethersuchexpandedprojectoractivitywillberequiredtoconductanyadditionalassessment,eitherintheformof anIEE,anEIAor anEMP.

c. Ifaproductioncapacityincludedinthecategorizationbelowhasnotbeenexplicitlyexpressedasatotalproductioncapacity(e.g.installedcapacityforenergyproduction),thentheapplicableproductioncapacitythresholdshallbethetotalproductionoutputundernormaloperations.

d. TheMinistryreservestherighttointerpret,clarifyandamendthisAnnexfromtimetotimeasand whenitdeemsnecessary inaccordancewiththeArticle30of theProcedure.

154

No.

Type ofEconomicActivity CriteriaforIEEType EconomicActivities

CriteriaforEIAType EconomicActivities

SPECIALINVESTMENTPROJECTS 1. ProjectsinwhichinvestmentisdecidedbytheParliame

ntorthegovernmentcabinetorthePresident - Allsizes

ENERGYSECTORDEVELOPMENT 2. HydroPowerPlants Installedcapacity≥1MWbut<15 MWand

Reservoirvolume(fullsupplylevel)<20,000,000m3

and Reservoirarea(fullsupplylevel)<400ha

Installedcapacity≥15MWor Reservoirvolume(fullsupplylevel)≥20,00

0,000m3

or Reservoirarea(fullsupplylevel)≥400ha

3. NuclearPowerPlants - Allsizes 4. NaturalGasorBioGasPowerPlants Installedcapacity≥5MWbut<50 MW Installedcapacity≥50MW 5. Coal-firedPowerPlants Installedcapacity≥1MWbut<10 MW Installedcapacity≥10MW 6. PowerPlantsfromWasteProducts Installedcapacity≥50MW AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 7. GeothermalFacilities Installedcapacity≥5MWbut<50 MW Installedcapacity≥50MW 8. CombinedCyclePowerPlants(gas&thermal) Installedcapacity≥5MWbut<50 MW Installedcapacity≥50MW 9. ThermalPowerPlants(otherthanthetypesinitems4,5,

6,7and8) Installedcapacity≥5MWbut<50 MW Installedcapacity≥50MW

10. WindPowerPlants Installedcapacity≥5MWbut<50 MW Installedcapacity≥50MW 11. SolarPowerPlants Installedcapacity≥50MW AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 12. OnshoreOilandGasSeismicSurveys Allsizes 13. OnshoreOilandGasExplorationDrillings - Allsizes 14. OnshoreOilandGasProductiondrillingandproductionactivitie

s;transportationactivitiesincludingpipelines;pumpstations,compressorstationsandstoragefacilities;ancillaryandsupportoperations;

- Allsizes

155

anddecommissioning 15. OffshoreOilandGasSeismicSurveys Allsizes - 16. OffshoreOilandGasExplorationDrillings - Allsizes 17. OffshoreOilandGasProductiondrillingandproductionact

ivities;offshorepipelineoperations,offshoretransportation,compressorstationsandstoragefacilities;ancillaryandsupportoperations;anddecommissioning

- Allsizes

18. PetroleumRefineriesorNaturalGasRefineries(includingmanufacturingofliquefiedpetroleumgas,motorgasoline,kerosene,dieseloil,heatingoil,fueloil,bitumen,asphalt,sulphur,andintermediateproductse.g.propane/propylenemixtures,virginnaphtha,middledistillateandvacuumdistillateforthepetrochemicalindustry)

- Allsizes

19. NaturalGasProcessingPlants;Productionofliquidproductsfromnaturalgas(thismayincludemethanolandpetroleumliquidproductssuchasnaphtha,gasoline,kerosene,dieselfuel,waxes,andlubes)

- Allsizes

20. NaturalGasLiquefactionPlants - Allsizes 21. OilorNaturalGasTerminals - Allsizes 22. PetroleumDepotsorLiquidGasDepots StoragecapacityPetroleum<10,000t;Liquid

gas<2,500t Storagecapacity

Petroleum≥10,000t;Liquidgas≥2,500t 23. OilorGasTransmissionorDistributionSystems <10km ≥10km 24. FillingStations(includingliquefiedpetroleumgasandcompre

ssednaturalgas) ≥10m3(10,000l)fuelstoragecapacity AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 25. Petroleum-basedOrganicChemicalsManufacturing - Allsizes

26. ElectricalPowerTransmissionLines≥115kVbut<230kV ≥50km AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

27. ElectricalPowerTransmissionLines≥230kV Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

28. HighVoltage(230kVand500kV)TransformerSubstations

≥4ha AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

156

AGRICULTURE,LIVESTOCKANDFORESTRYDEVELOPMENT 29. PlantationIndustrial/CropProduction(e.g.rubber,palmoi

l,cocoa,coffee,tea,bananas,sugarcane) ≥200habut<500ha ≥500ha

30. AnnualCropProduction(e.g.cereals,pulses,roots,tubers,oil-bearingcrops,fibrecrops,vegetables,andfoddercrops)

≥500habut<3,000ha ≥3,000ha

31. LivestockFarms(e.g.cows,buffaloes,horses,goats,sheepandothers)

≥500livestock unitsbut<3,000livestocku

≥3,000livestockunits

32. FarmsforPoultryandOtherCommerciallyRaisedFowl Fowl(poultry,ducks,turkeys)≥5,000but<20,000 Ostriches≥50but<200

Quail≥25,000but<100,000

Fowl≥20,000 Ostriches≥200 Quail≥100,000

33. PigFarms ≥2,000pigsbut<5,000pigs ≥5,000pigs 34. InlandFishRaisingandAquaculture(inrivers,lakes,ponds;in

cludingshrimpraising) Totalwatersurface≥1habut<25ha Totalwatersurface≥25ha

35. MarineandCoastalFishRaisingandAquaculture Totalwatersurface≥1habut<100ha Totalwatersurface≥100ha 36. OysterRaisingandPearlProduction ≥50habut<200ha ≥200ha 37. RaisingandCaringforWildAnimals Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 38. ReptileFarms Alligators,monitorlizardsorpythons

<1,000reptiles otherreptiles<5,000reptiles

≥1,000alligators,monitorlizardsorpythons ≥5,000snakesorotherreptiles

39. Clear-cutLogging <500ha ≥500ha 40. ConcessionForest <10,000ha ≥10,000ha 41. IrrigationSystems ≥100habut<5,000ha ≥5,000ha

Manufacturing

FoodandBeverageManufacturing 42. MeatProcessingPlants(slaughterofcattle,pigs,sheepand

otherlivestock) ≥15t/dbut<50t/dcarcaseproduction ≥50t/dcarcaseproduction

43. PoultryProcessingPlants(slaughterofpoultryandothercommerciallyraisedfowl)

≥15t/dbut<50t/dcarcaseproduction ≥50t/dcarcaseproduction

44. FishProcessingPlants ≥15t/d but<75t/d ≥75t/d

157

(fish,crustaceans,gastropods,cephalopods,andbivalves;includesby-productssuchasfishoilandfishmeals)

45. FoodandBeverageProcessingFacilities(processingofbeef,pork,muttonandpoultrymeats,vegetable,andfruitrawmaterialsintovalue-addedfoodand non-fermentedbeverageproductsforhumanconsumption)

≥10t/d but<20t/d ≥20t/d

46. DairyProcessingPlants (reception,storage,andindustrialprocessingofrawmilkandthehandlingandstorageofprocessedmilkanddairyproducts)

≥200t/drawmilkonannualaveragebasis AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

47. ManufactureofAnimalFeeds ≥100t/dbut<300t/dproductand <600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

≥300t/dproductor ≥600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

48. VegetableOilProductionandProcessingFacilities ≥100t/dbut<300t/dproductand <600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

≥300t/dproductor ≥600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

49. ManufactureofStarchesandStarchProducts ≥100t/dbut<300t/dproductand <600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

≥300t/dproductor ≥600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

50. ManufactureofGrainMillProducts(grainmilling,ricemilling,productionofriceflour,vegetablemilling,coffeeandcocoamilling,manufactureofflour)

≥100t/dbut<300t/dproductand <600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

≥300t/dproductor ≥600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

51. MonosodiumGlutamate(seasoningpowder)Factories

≥50t/dbut<100t/d ≥100t/d

52. SugarManufacturingPlants ≥50t/dbut<300t/dand <600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

≥300t/drefinedsugaror ≥600t/difproductionisoperatingamaxim

umof90d/a

53. Alcohol,WineandBeerProductionFactories ≥50,000l/dbut<300,000l/dproductand ≥300,000l/dproductor

158

<600,000l/difproductionisoperatingamaximumof90d/a

≥600,000l/difproductionisoperatingamaximumof90d/a

54. Non-AlcoholFactories(soda,softdrink,mineralwaterproduction)

≥20,000l/d AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

55. IceFactories ≥500t/dbut<2,000t/d ≥2,000t/d 56. DrinkingWaterFactories(forbottledrefinedwater) ≥100,000l/d AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 57. TobaccoProcessingPlants ≥1t/dbut<15t/dproduct ≥15t/dproduct

Garments,TextilesandLeatherProducts 58. TextileManufacturingFacilities

(productionofyarn,fabric,garmentsandfinishedgoodsbasedonnaturalfibres,syntheticfibresand/orregeneratedfibres)

Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

59. Pre-treatment(washing,bleaching,mercerisation)orDyeingofTextilesorFibres

≥1t/d but <10t/d ≥10t/d

60. LeatherProductsManufacturing(includessyntheticleather,handbags,luggage,saddle,footwear)

≥1,000t/a AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

61. TanningandLeatherFinishing <12t/dfinishedproducts ≥12t/dfinishedproducts WoodManufacturing

62. SawmillingandManufacturedWoodProducts

Sawmills:input≥3,000m3/abut<50,000m3/a Woodproducts:input≥1,000m3/abut<15,000

m3/a

Sawmills:input≥50,000m3/aWoodproducts:input≥15,000m3/a

63. BoardandParticle-basedProductsManufacturing(boardandparticle-basedproducts,plywoodandgluedandlaminatedproducts,boardfromotherrawmaterialssuchassugarcanebagasse,straw,andlinen)

<600m3/dor <420t/d

≥600m3/dor ≥420t/d

64. Pulpand/orPaperMills ≥20t/d but<50t/d ≥50t/d 65. PrintingorOtherSurfaceTreatmentFacilities(usingorganics

olvents,inparticularfordressing,printing,coating,degreasing,waterproofing,sizing,painting,cleaningorimpregnating)

≥6kg/hbut<150kg/hconsumptionoforganicsolvents

≥150kg/hor ≥200t/aconsumptionoforganicsolvents

159

ChemicalsManufacturing 66. LargeVolumeInorganicCompoundsManufacturing

andCoalTarDistillation(includesammonia,acids[nitric,hydrochloric, sulphuric,hydrofluoric,phosphoricacid],chlor-alkali [e.g.chlorine,causticsoda,sodaash],carbonblack,andcoaltardistillation[naphthalene,phenanthrene,anthracene])

- Allsizes

67. Petroleum-basedPolymersManufacturingPlants - Allsizes 68. CoalProcessingPlants(processingofcoalintogaseouso

rliquidchemicalsincludingfuels) Allsizes

69. ChemicalFertilizerManufacturingPlants - Allsizes 70. PesticideManufacturing,Formulation,andPackagingPlants - Allsizes

71. OleochemicalsManufacturingPlants (productionoffattyacids,_lycerine,andbiodieselusingfatsandoilsfromvegetableoranimalsources)

Allsizes

72. PharmaceuticalsandBiotechnologyManufacturingPlants <50t/a ≥50t/a

73. OtherBasicOrganicChemicalsManufacturingPlants - Allsizes 74. OtherBasicInorganicChemicalsManufacturingPlants - Allsizes

75. OtherChemicalProductsManufacturingPlants(e.g.paints,inks,varnishes,soap,detergents,perfumes,pyrotechnicproducts,photographicchemicals)

≥5t/d but <10t/d ≥10t/d

76. ExplosivesManufacturingPlants - Allsizes 77. ManufacturingofExtinguishersandOtherFirefightingProduc

ts Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 78. ManufacturingofCO2GasandFillingandLiquefyingIndustri

alGas ≥1,000t/abut<3,000t/a ≥3,000t/a

ManufactureofGlassandCeramics 79. Glass,GlassFibreorMineralFibreManufacturingPlants Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA

160

80. CeramicTileandSanitaryWareManufacturingPlants ≥1,000t/afineceramics ≥10,000t/aceramictiles

AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

ManufactureofConstructionMaterials 81. CementandLimeManufacturingPlants Cement≥10t/hbut<30t/hLime≥

20t/dbut<50t/d Cement≥30t/hLi

me≥50t/d 82. ClinkerPlants Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 83. OtherConstructionSuppliesandMaterialsProduction ≥30,000t/abut

<50,000t/a ≥50,000t/a

84. AsphaltProductionPlants <100t/d ≥100t/d Metal,MachineryandElectronics

85. BaseMetalSmeltingandRefiningPlants (basemetalsmeltingandrefiningoflead,zinc,copper,nickel,andaluminium)

Non-ferrousmetal<20t/dmeltingcapacity,exceptforlea

dandcadmium<4t/dmeltingcapacity

Non-ferrousmetal≥20t/dmeltingcapacity,exceptforlea

dandcadmium≥4t/dmeltingcapacity 86. ManufactureofPigIron,RawandLowAlloySteelfromIro

nOreorScrapMetal <2.5t/h ≥2.5t/h

87. Foundries(castingferrous[ironandsteel]andnonferrous[primarilyaluminium,copper,zinc,lead,tin,nickel,magnesium,andtitanium]metals)

Ferrousmetal<20t/dproductioncapacityNon-ferrousmetal<20t/dproductioncapacityexceptforle

adandcadmium<4t/dproductioncapacity

Ferrousmetal≥20t/dproductioncapacityNon-ferrousmetal≥20t/dproductioncapacityexceptfo

rleadandcadmium≥4t/dproductioncapacity

88. Non-ferrousMetalMelting,SmithyandFiligree Productioncapacity≥5t/dbut<20t/d Productioncapacity≥20t/d 89. ShipyardsandShipBuildingEnterprises <1

haand <20,000tliftingcapacity

≥1haor

≥20,000tliftingcapacity 90. LocomotivesandOtherRailwayRollingMaterialManuf

acturing,RepairingandAssembling - ≥100vehicles/a

91. Metal,Plastic,FibreandRubberProductsManufacturingPlants(materialprocessingoperationscommontomultipleindustriesengagedinthemanufactureofmetal,plastic,fibre,andrubberproducts)

≥5,000m2productionarea,or ≥6kg/hconsumptionoforganicsolvents

AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

92. RubberandLatexProcessingPlants ≥2,000t/a AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

161

93. VehicleTireManufacturingPlants ≥5,000m2productionarea,or AllactivitieswheretheMinistryrequiresthat

≥6kg/hconsumptionoforganicsolvents theProjectshallundergoEIA 94. SemiconductorsandOtherElectronicsManufacturingPlants(

manufacturingofsemiconductors,printedcircuitboards,printedwiringassemblies,screens,passivecomponents,andmagneticdevices)

≥5,000m2productionarea,or ≥6kg/hconsumptionoforganicsolvents

AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

95. ElectronicandElectricEquipmentManufacturingPlants(computers,communicationequipment,consumerelectronics(cooking,washing,food,warmandcoolingdomesticandpublicelectronic,laboratoryequipment,electricmotors,electriclightningetc.)

≥5,000m2productionarea,or ≥6kg/hconsumptionoforganicsolvents

AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

96. BatteriesandAccumulatorsManufacturingPlants <3,000t/a ≥3,000t/a 97. Machinery,VehiclesandEquipmentManufacturingPlants ≥5,000m2productionarea,or

≥6kg/hconsumptionoforganicsolvents AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 98. MotorVehicleandMotorBikeAssemblyPlants ≥5,000m2productionarea,or

≥6kg/hconsumptionoforganicsolvents AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 99. MotorVehicleAccessories,RelatedEquipmentandEngine

ManufacturingFactories ≥5,000m2productionarea,or

≥6kg/hconsumptionoforganicsolvents AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 100. MotorVehicleMaintenanceWorkshops Utilizationarea≥5,000m2 AllactivitieswheretheMinistryrequiresthatthePro

jectshallundergoEIA 101. CarBreaking <10vehicles/d,

<50motorbikes/d ≥10vehicles/d ≥50motorbikes/d

102. WeaponsandAmmunitionManufacturingPlants - Allsizes

WasteManagement 103. Non-HazardousWasteDisposalFacilities Landfills<10t/dan

d totalcapacity<25,000tOthe

rs<50t/d

Landfills≥10t/dor totalcapacity≥25,000tOth

ers≥50t/d

104. Non-HazardousWasteIncinerators <3t/h ≥3t/h

105. Non-HazardousWasteRecycling,RecoveryorReuseFacilities <50t/d ≥50t/d

162

106. HazardousWasteDisposalFacilities - Allsizes

107. HazardousWasteRecycling,RecoveryorReuseFacilities

<10t/d ≥10t/d

108. WastewaterTreatmentPlants(centralizedsystems) - Allsizes

109. WastewaterandStormWaterCollectionSystems Length≥1kmbut<10km ≥10km

WaterSupply 110. GroundwaterDevelopmentforIndustrial,AgriculturalorUrb

anWaterSupply <4,500m3/d ≥4,500m3/d

InfrastructureandServiceDevelopment 111. DamsandReservoirs Dam height<15mand

Reservoirarea<400ha Damheight≥15mor

Reservoirarea≥400ha

112. Lake,RiverandChannelLandFillingwhichImpactsonthePublic

Area<50ha Area≥50ha

113. OtherLargeCivilWorksConstruction(embankments,seawalls,offshorebreakwater)

Length<2kmand

Area<25ha

Length≥2kmor Area≥25ha

114. Dredging Total<500,000t Total≥500,000t 115. RiverChannelConservation(surfacewater&watervolumec

ontrol) Allsizes

116. Shipping(operationandmaintenanceofshipsusedforthetransportofbulk cargo,andgoods,andshipbreaking)

Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

117. Ports,Harbours,andTerminals(ports,harbours,andterminalsforcargoandpassengerstransfer)

Area<25ha Area≥25ha

118. IndustrialZoneConstructionandDevelopment - Allsizes

119. Hospitals Allsizes AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

120. CemeteriesandCrematoria(forburial,incinerationandotherforms)

Allsizes

163

121. TourismandHospitalityDevelopment ≥80roomsbut<200roomsor ≥200roomsor

totalutilizationarea≥200,000m2but<500,000m2

totalutilizationareais≥500,000m2

122. Golfcourses 9holes 18holes Transportation 123. RailwaysandTramways(constructionandmaintenanceof

railinfrastructureandoperationofrollingstock) Length<5km Length≥5km

124. CableCars Length<0.5km Length≥0.5km 125. AirportsandRunwayConstruction Runwaylength<2,100m Runwaylength≥2,100m 126. Bridges,RiverBridgesandViaducts(newconstru

ction) Length≥200m but<2km Length≥2km

127. Bridges,RiverBridgesandViaducts(upgrading) Length≥300m AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

128. Tunnels Length<1km Length≥1km 129. ExpresswaysandHighways(ASEANHighwayStand

ard;newconstructionorwidening) Length≥2kmbut<50km Length≥50km

130. OtherRoads(state,region,urban;newconstructionorwidening)

Length≥50km but<100km Length≥100km

131. RoadImprovement(upgradingfromseasonaltoallweathersurface,wideningofshoulders)

Length≥50km AllactivitieswheretheMinistryrequiresthattheProjectshallundergoEIA

Mining 132. ExtractionofRock,GravelorSandfromaRiverorMarineW

aters ≥1,000m3/abut<50,000m3/a ≥50,000m3/a

133. Construction,BuildingandCeramicMineralsExtraction(aggregates,limestone,slates,clay,gypsum,feldspar,silicasands,granite,kaolin,bentonite,marble,andquartzite)

<200acreand

<100,000t/a

≥200acreor ≥100,000t/a

134. ExtractionandRefiningofIndustrialMinerals(barite,fluorite,phosphate,potash,salt,sodaash,asbestos)

<200acreand

<100,000t/aore

≥200acreor ≥100,000t/aore

164

135. ExtractionofFerrous,Non-FerrousMetalandPreciousMetalOreExceptGold(iron,manganese,silver,copper,tin,antimony,lead,nickel,zinc,chromium,bauxite),andPreciousStone

<50acreand

<50,000t/a

≥200acreor ≥50,000t/a

136. RefiningofMetalMineralOre(withoutusinghazardouschemicals)

<50,000t/a ≥50,000t/a

137. RefiningofMetalMineralOre(usinghazardouschemicals)

<25,000t/a ≥25,000t/a

138. ExtractionandRefiningofGoldOre(withoutusinghazardouschemicals)

<20acre ≥20acre

139. ExtractionandRefiningofGoldOre(usinghazardouschemicals)

<20acreand

<25,000t/a

≥20acreor ≥25,000t/a

140. CoalMining(undergroundandsurface) <100,000t/acoal ≥100,000t/acoal 141. Mining,includingDredgingofHeavyMineralSands(tungste

n,ilmenite,rutile,zircon,titanium,monazite) ≥1,000m3/abut<50,000m3/a ≥50,000m3/a