Enerji Nakil Hattı Haritaları.pdf

7/17/2019 Enerji Nakil Hatt Haritalar.pdf

1/49

T.C.

MLL ETM BAKANLII

HARTA-TAPU-KADASTRO

ENERJNAKL HATTI HARTALARI581MSP099

Ankara, 2011


2/49

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereveretim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarakrencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renmemateryalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARALE SATILMAZ.


3/49

i

AIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGR .......................................................................................................................................1RENME FAALYET1 ....................................................................................................31. ENERJNAKL HATTI ETT ALIMALARI...............................................................3

1.1. Enerjiletim Hatlar ......................................................................................................31.2. Teknik Komisyonun Kurulmas....................................................................................41.3. Balang ve BitiNoktalarndaki Nihayet Direklerinin Yerlerinin Belirlenmesi........51.4. Gzergh Seiminde Dikkat Edilecek Hususlar ...........................................................51.5. Some Noktalarnn Seimi ve Gzergh KrAs.....................................................71.6. Yer Teslimi ...................................................................................................................71.7. Toporafik lmlerin Yaplmas ................................................................................ 7

1.7.1. Aliyman Tesisi ve Some Noktalarnn llmesi .................................................81.7.2. Ett almas........................................................................................................91.8. Rperemalarnn Hazrlanmas ................................................................................ 111.9. Nihayet Direklerinin llmesi ve Hattn Plannn karlmas................................11UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 15LME VE DEERLENDRME ....................................................................................17

RENME FAALYET2 ..................................................................................................182. HESAP VE PLAN PROFL ZM ................................................................................. 18

2.1. Rasat Defteri ...............................................................................................................182.2. Kot ve Kilometraj Cetvelinin Dzenlenmesi ..............................................................18

2.2.1.stasyon Kotlarnn Hesaplanmas .......................................................................19

2.2.2. Ara Noktalarn Kotlarnn Hesaplanmas............................................................192.2.3. Krk Alar.......................................................................................................... 192.3. Toporafik Kontrol Raporu izelgesinin Dzenlenmesi............................................192.4. Plan Profil izimi .......................................................................................................20

2.4.1. Profil Altlnn Dzenlenmesi............................................................................ 212.4.2. Profil izimi ........................................................................................................22

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 30LME VE DEERLENDRME ....................................................................................31

RENME FAALYET3 ..................................................................................................323. DREKLERN APLKASYONU.......................................................................................32

3.1. Direk Yerlerinin Tespit Edilmesi ................................................................................ 32

3.2. Direin Aliymandaleri veya Geriye Alnmas ..........................................................343.3.stimlak Plann almalar .....................................................................................353.3.1.stimlak Alanlar ..................................................................................................373.3.2.stimlak Snr ......................................................................................................38

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 40LME VE DEERLENDRME ....................................................................................41

MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 42CEVAP ANAHTARLARI.....................................................................................................44KAYNAKA ......................................................................................................................... 45

NDEKLER


4/49

ii

AIKLAMALAR

KOD 581MSP099ALAN Harita-Tapu-KadastroDAL/MESLEK HaritaclkMODLN ADI Enerji Nakil HattHaritalar

MODLNTANIMI

Tekniine uygun olarak enerji nakil hatt haritalar izebilmebecerisi kazandracak renme materyalidir.

SRE 40/32

N KOUL

YETERLK Enerji nakil hattharitalaryapmak

MODLN AMACI

Genel AmaTekniine uygun olarak enerji nakil hattharitalarnizebileceksiniz.

Amalar1.Tekniine uygun olarak enerji nakil hatt ett almasyapabileceksiniz.2.Tekniine uygun olarak arazi deerlerini hesaplayarak hattn

plan profilini karabileceksiniz.

3.Tekniine uygun olarak belirlenen direk yerlerini arazizerinde tespit edip aplikasyonunu yapabileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Donanm:Arazi (1/25000lik toporafik harita, krokiler, A3 veA4 kd, kalem, silgi), elektronik lme aleti, reflektr, mira,ahap kazk

Ortam:Snf, arazi ortam

LME VEDEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilenlme aralarile kendinizi deerlendireceksiniz.retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test,

doru-yanlvb.) kullanarak modl uygulamalarile kazandnzbilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir

AIKLAMALAR


5/49

1

GRSevgili renci,Elektriin bulunuu ile birlikte insanlar enerjiye ulamann eitli yollarn aramlar

ve farkl yollardan enerjiye ulaabilmilerdir. Elektrik bilindii gibi kullanm alanlarndayani evin, endstrinin vb. hemen yannda retilip kullanlamayan bir enerjidir. Dolaysyla

bu enerjinin retildii yerden tketildii yere tanmasgerekmektedir ki bu da Enerji letimya da Nakil hatlarile mmkn olmaktadr.

Enerji nakil hatlar, tellerin gelii gzel bir yerden baka bir yere ekilmesi ile tesisedilemezler. Bu hatlar gvenlik, maliyet, corafi artlar vb. unsurlar dnlerek bir projealmasndan sonra tesis edilebilirler. Enerji nakil hatlarnn tesis aamas bir takmtoporafik almalargerekli klar.

Enerji nakil hatlarnn tesis edilmesinde gerekli olan toporafik almalar, enerjininnakledilecei gzerghn belirlenmesi ve bu gzergh zerinde gerekli sabit noktalarretildikten sonra bu sabit noktalarkullanarak gzergh haritalarnn elde edilmesieklindezetlenebilir.

Mesleki eitiminizi tamamladktan sonra eitli kurum ve kurulularda mesleiniziicra edeceksiniz. Elinizdeki bu alma gerek zel haritaclk brolarnda gerekse Elektrik

iletmeleri vb. kurumlarda istihdam olana bulabilecek olan sizlerin karlaabileceinizEnerji Nakil Hattprojelerinin hazrlanmasnda rehber olmasamacyla hazrlanmtr.

Elinizdeki modl enerji nakil hatt haritalarnn hazrlanmasnn retimineyneliktir. Bu modl ile tekniine uygun olarak enerji nakil hattharitalarizebileceksiniz.

GR


6/49

2


7/49

3

RENME FAALYET1

Tekniine uygun olarak enerji nakil hattett almasyapabileceksiniz.

Modle balamadan nce arazi lme ve hesaplar dersinde grdklerinizi

yeniden gzden geiriniz.

1. ENERJNAKL HATTI ETTALIMALARI

Elektrik hattnn gvenli bir ekilde yapm ve elektriin minimum kayplarlailetilmesi ok nemlidir. Bu nedenle Enerji Nakil Hatlarnn (ENH) denmesinde aadakihususlar dikkate alnr:

Maliyet letim hattnn gzergh Corafik durum Arazi durumu Hattn gvenlik konumu

Yukarda saylan hususlarn yerine getirilebilmesinde yer tespiti ve ett almalarnnnemi byktr.

1.1. Enerjiletim Hatlar

Elektrik iletim hatt, elektrik santralinde kontroll ve planl olarak elde edilmielektrik enerjisinin santrallerden datm hatlarna iletilmesini salayan hatlardr. Elektrikretim tesisleri ile elektrik tketim blgeleri yaknlarndaki transformatr istasyonlar,transformatr istasyonlar ile son tketici arasnda elektrik enerjisi iletimini salayansistemdir.

Elektrik iletim hatlar yksek ve dk gerilim olmak zere ikiye ayrlr. Yksekgerilim hatlargenellikle santral ile yerleke arasna denir. Dk gerilim hatlarise ehirii elektrik datmnda kullanlr.

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA


8/49

4

Resim 1.1: Enerji nakil hatt

Modern ada ak arazide, uzun ENHleri (enerji nakil hatt) havai hat; yerleimyerlerinde ise yer alt ENH olarak tesis edilirler. Hava hatt bir ENH; bakr veyaalminyumdan iletken kablo, taycdirek ve taycdirek ile iletken arasndaki balantysalayan yaltkan izolatrden oluur. Trkiyedeki ENH sistemleri Trkiye Elektrik letimA(TEA) tarafndan tesis edilip altrlmaktadr.

Enerji nakil hatlarnn yatrmna karar verildikten sonra hattn tamamlanmasna kadar

olan aamalarunlardr:

Balantanlamasyaplmas. Enerji nakil hattnn balsisteme dhil edilmesinin tespiti. Enerji hattnn geecei gzerghn tepsinin yaplmas ve ilgili kurululardan

msaadelerinin alnmas. Tespit edilen gzerghn TEA kurumuna onaylatlp kurum tarafndan yer

tesliminin alnmas. Gzerghn plan ve profilinin kartlmas iin arazi almalarnn yaplp

hazrlanan projenin direk yerlerinin tespiti ve ilgili kuruma onaylat lmas. Direklerin araziye aplikasyonu, ayak enkesit diyagramlarnn alnmas ve ilgili

kuruma onaylattrlmas. Direk yerlerinin ve direk aralarnda kalan ksmlarla ilgili kamulatrma

planlarnn hazrlanmas ve ilgili kurululara onaylatlmas (kadastromdrlne, TEAa ve orman idaresine).

Tarm il mdrlnden tarm damaca tahsisinin yaplmas. Kamulatrlacak parsellerle ilgili kymet takdirinin yaplmas.

1.2. Teknik Komisyonun Kurulmas

Elektrik datm kurumlarnn yatrm programlarnda projelendirilme sras bekleyen

hatlar daima vardr. ncelik srasna gre bu hatlarn yapm yllk alma takwimindesraya konulur ve o yln yatrm programna alnr.


9/49

5

Yatrm programna uygun olan yani hat ekilmesi dnlen bir enerji nakil hatt

projesi iin kurum iinde; proje mdrlnden bir elektrik mhendisi, tesis mdrlndenbir elektrik mhendisi veya elektrik teknisyeni, kamulatrma dairesinden de en az birtopograf bir araya gelerek teknik komisyonu olutururlar.

Teknik komisyon 1/25000lik harita zerinde enerji tanmas gereken gzerghlailgili n almalarnyapar ve hazrladklarraporu kurum iinde ilgili birime sunarlar.

1.3. Balang ve BitiNoktalarndaki Nihayet DireklerininYerlerinin Belirlenmesi

Enerji nakil hatt gereken gzerghn yeri 1/25000lik paftalardan tespit edilerekgzergh zerinde hattn balang ve bitinoktalarbelirlenir.

Balang ve biti noktalarndaki nihayet direklerinin seiminde u hususlar dikkatealnacaktr.

Hattn trafo merkezine geli-gidi ynleri ve ileride balanacak hatlarn geli-gidiynleri de gz nne alnarak uygun bir yer seilecektir.

Nihayet direinin trafo portal ekseninden 15 ile 70 metre zerinde olmastercihedilir.

Portaldan nihayet direine k as 67 graddan kk ve 133 graddan bykolmamaldr. Nihayet direinde de hattn gidi ynyle 167-233 grad arasndaa salanmaldr. Bu konumlarn gerekletirilmemesi hlinde konuincelenerek evirme konsolu ilavesi veya baka bir zm bulunacaktr.

Nihayet direklerinin yeri belli olduktan sonra gzergh zerinde uranmasgerekli noktalar varsa bunlar tespit edilip 1/25000 lekli haritalara ilenecektir.

1.4. Gzergh Seiminde Dikkat Edilecek Hususlar

Balang ve biti noktalar tespit edildikten sonra hattn gzerghnn tespitedilmesine geilir. Gzergh 1/25000lik haritada aadaki hususlar dikkate alnarak tespitedilir.

Hat mmkn olduu kadar ksa olacaktr. Tesis bakm ve iletme kolaylklar ynnden hatlarn yola yakn olmas, yol

olmayan yerlerde ulam kolaylhususu dikkate alnacaktr. Nehir, vadi, sel yata, eltik tarlas, bataklk, heyelan, ve kaya

dkntlerine maruz alanlardan geilmeyecek, sonra ett srasnda Gzergh tabu tip zeminlere ksa aralklarda rastlanmashlinde bu gibi hususlar plan-profilzerinde belirtilecektir.

Meskn yerlerden; meskn olmamasna ramen imar planna dhil mcaviralanlardan, orman, zeytin ve meyve aalar, kavaklk gibi kymetli aalarlartl alanlardan askeri birliklerin bulunduu alanlardan geilmeyecektir.Zorunlu hllerde parseller arasndan ve yol kenarlarndan geilebilir.

Hatta dik dorultuda ykselme zellii gsteren zeminlerden kalacaktr.


10/49

6

Demir yolu, kara yolu, su kanal, enerji ve haberleme hatlar, nehir, dere ve

vadiler sk sk kesilmeyecektir. Kesmeler varsa dik kesme imknlararatrlacaktr. Demir yollarkesme as80 graddan kk olmayacak, zorunluhllerde ksa devre akmna gre incelemek kouluyla daha kk a ilekesime mmkn olabilecektir. Kesimelerde klerans salayabilmek iin ksaaklklarda direk konabilecek yerler aranacaktr.

Demir yolu ve kara yolu istimlak snrlarndan en az 20 metre olmak zere enyakn direin boyu 12 metre toleransla geilecektir.

Gaz ve petrol boru hattile yan yana veya paralel geilerde en yakn iletkeniniz dm ile boru ekseni arasnda en az 30 metre, birbiri ile kesime hlinde dedirek ayana en az 30 metrelik mesafe salanacaktr.

Hat gzerghlarhava alan, radar ve telsiz istasyonlarnn zelliklerine gre sz

konusu tesislerin almalarn etkilemeyecek kadar uzakta seilecektir. Havaalanlar yaknn da 10 km yarapnda daire mesafesince kesinlikle girilemez.Hava alanna hattn uzakl7 kmden ksa olmamaldr.

DSkanallarndan geilirken tel ykseklii 13,5 metre olmasgerekmektedir.

ekil 1.1: Gzergh hava alanilikisi ekil 1.2: Kanal geilirken tel ykseklii

Kk hat byk hattn stnden geemez. Demir yollarnda durdurucu direklerle geisalanr. Otoyol kenarlarnda geisalanrken +2 metre emniyet mesafesi salanmaldr. Alar ters kryapmamaldr. Uzun mesafeli direklerin nnde durdurucu direk kullanlmaldr. Direk ara

mesafesi bir nceki mesafenin 2,5 katngememelidir. Gzergh seimi srasnda civarda yaplm ve yaplacak her trl tesisler iin

kara yollar, DS, ziraat teknisyenlii, orman idaresi, il imar mdrl vebelediyelerle temas edilerek hattn geii iin bilgi ve gerekli izinler alnmaldr.Mahallinde temin edilemeyen bilgiler merkezden alnmaldr. Baraj yaplacarenilmiise baraj kodunun maksimum kodu1/25000 lekli haritalar zerineilenmelidir. Bu kurulularn gzergh zerinde bulunan tm projeleri profileilenecektir.

Patlaycmadde depolarve imento fabrikalarnn kl etki alanlarnn dndangeilmelidir.

Enerji iletim hatlarile PTT hatlarnn kesime alarmecbur kalnmadka 60dereceden kk olmayacaktr.

Kavak tarlas hlinde olan kavak yetitirme alanlarndan gzerghgeirilmeyecek, hattn uzamassz konusu olsa bile baka gzergh aranacaktr.


11/49

7

Geite zorunluluk varsa mahalli kavaklk aratrma rgt ile temas edilecek,

bu blgedeki kavaklarn verimlilik boyu renilerek almada dikkatealnacaktr. Hat gzerghlar zel evre koruma blgelerinden gemek zorunda kalrsa

Babakanlk zel evre Koruma Kurumu Bakanlndan gerekli izinleralnmaldr.

1.5. Some Noktalarnn Seimi ve Gzergh KrAs

Gzerghn h e r k rk noktas some noktasdr. Bu noktalar S1, S2,. diyeisimlendirilir.

ekil 1.3: Some noktalar

Some noktalarnn seiminde ise aadaki hususlar dikkate alnr.

Some adedi olabildiince az, zorunlu hller dnda some as fazla keskinolmayacaktr.

Some yeri seilirken ileri ve geriye konacak direk yeri dikkate alnacaktr.Gerekirse kabaca bir profil karlarak some yeri seilecektir. Kritik yerlerdesomenin kaydrlabilmesi iin aliymana yirmier metre mesafelerle noktalarokunarakeritvari bir plankote karlacaktr.

Yukardaki ekilden ve tanmdan da anlalaca zere some noktalar gzerghzerinde bir a olutururlar. Some noktalarnn bu alar gzergh kr as olarakisimlendirilir. Gzergh kralarhattn rzgr yk ile dorudan ilgilidir.

1.6. Yer Teslimi

Seilen gzergh, gerekli toporafik lleri yapmak zere mahallinde bir tutanaklaykleniciye teslim edilir. Drt kopya hlinde dzenlenecek olan tutanaklar TEK yetkilileriile yklenicinin yetkili eleman ve etd yapacak olan topograf veya mhendisi tarafndanimzalanarak taraflara ikier kopya olarak verilir.

1.7. Toporafik lmlerin Yaplmas

Hattn yapm iin teslim alnmasndan sonra toprafik lmlerine balanr. Bu

aama, aliyman tesisi, some noktalarnn llmesi, ett almalar ve poligon tesisindenoluur.


12/49

8

lm yaparkenu hususlara dikkat etmek gereklidir:

ki istasyon arasndaki noktalarnn yarsilerden yarsgeriden okunacaktr. Krokici ve alet operatr okunan noktalarda, birbirlerini dorulayarak iletiim

kuracaklardr. Tamamen dz yerde dahi 50 mde bir detay alnm olacaktr. Dik yamalar

aynmeyil ile devam etseler bile nokta adedi sklatrlacaktr. Gzergh civarndaki nirengi, poligon, ehir haritalar poligonlar ehir ve

kylerin minarelerine balantyaplacaktr. Yatay ve dey mesafeler 0,01 grada kadar okunacaktr.stasyon aralarnda ve

eksen zerinde krk yerlere prizma tutularak boyuna profil karlacaktr. Gzergh ekseninin kat ettii btn arazi krklar, dereler ve azami feyezan

(suyun ykselebildii kot) hatt, her trl inaat ve imalat, yol, demir yolu,kpr, platform kotlar ve kat edilen btn telefon, telgraf, enerji nakilhatlarnn kotlartespit edilecektir.

Demir yolu, kara yolu ve enerji nakil hatlar ile kesime alar llerekistimlak snrve kilometreleri tespit edilecektir.

Kat edilen enerji nakil hattnn zerinden veya altndan geilecei dikkatealnmadan btn tellerin ykseklikleri hattn iki tarafna atlacak poligonlardanokunarak kontroll olarak llecektir. Hattn her iki tarafndaki ilk direklerinara mesafesi, kotu, ykseklii, konsol boy ve ykseklii, llerek direknumaras ve tipleri not edilecektir. Ayrca yan profil ve iki kat mesafesindekitel ykseklikleri tespiti iin dey a alnacaktr. Tel ykseklikleri alnrken

termometre ile scaklkta llmelidir. Aliymann kestii ev st ve ev altlarnn nokta ile tespiti sa ve solda

uzantlarda yine nokta tutularak tespit edilecektir. Baraj ve baraj sahalarndan geildii takdirde, ett poligonlarn mutlaka

1/25000likte mevcut nirengilere veya DS tarafndan baraj almalarna esasolmak zere tesis ettikleri nirengi ve poligonlara balanarak kot irtibatyaplacaktr.

1.7.1. Aliyman Tesisi ve Some Noktalarnn llmesi

Gzergh seilen enerji iletim hattnn nce aliyman tesis edilir. Aliyman tesisi

etdn iskelet yapsnoluturduu iin dzgn olmak zorundadr. Aliyman tesisi iin ncesome noktalarna karlkl birbirini grecek ekilde bayrak dikilir. Someden someyigrebiliyorsak istikamet verilerek some noktalar arasna aliymanda olmak zere flamalardikilerek durulan poligon noktalarna betonlar gmlr. Her 1,5 kmde ya da her hkimtepede betonlarn gmlmesi gereklidir. Some noktalar birbirini grmyor ise iki somearasnda araya girme ilemi yaplr.

Araya girdiimiz hkim tepelerde Elektronik alet yardmyla ara noktasn tesis eder,gerekirse rperleriz. Araya giremediimiz durumlarda her iki noktay gren geri ya da ileriistikamette tepe varsa uzantya (istikametine) girerek aliyman tesis ederiz. Aliyman tesisedildikten sonra etde balanr.


13/49

9

1.7.2. Ett almas

Gzerghn geecei kabaca belirli olan ksmlar iin byk lekli topografik birharita retmek iin gerekli arazi ve bro almalarna ett denir.

Gzergh seimine giderken elimizdeki 1/25000 lekli harita ile izleyeceimizistikamette bulunan tepe, vadi, dere yata, orman gibi haritada bulunan veya zeminde tesisimevcut haritada mevcut olmayan izimler kontrol edilir.

Etde ncelikle almaya hattn balang noktasndan balanr. Ettte iki amavardr. Birincisi profil ksm, aliyman dorultusunun yan kesiti alnarak krk noktalarntespitidir. Her krk noktaya (2 mnin zerindeki) mira tutularak okuma yaplr. Dz

arazilerde 30 mde bir okumak gerekir. Ayrca aliymanda bulunan yol, kanal, dere vs.kesime noktalarna da mira okumasyaplr.

Ettte ikinci ama plan karmaktr. Aliyman dorultusunu ku bak baklarak yol,kanal, dere, ev, hatlar gibi tesislerin ya da tabii olgularn hattmz tarafndan kesildii ya dayanndan getii iin maksimum 80 m sol ve sana kadar alanlara mira okumas gerekir.rnein ev yanndan geiliyorsak en az kesine, yol geiyorsak save solundan en az 1kenarndan nokta okumamz gerekir. Ayn zamanda yaplan profil ve plan almalarndagetiimiz tesislerin yksekliklerini almak zorundayz. Ett de gzleme mani olan aalarkesmemiz gerekir (meyve, kavak vb. aalar hari). Meyve aalarnn azami byme

boylarn profile ilememiz gerektiinden byme boylar mahallinden renilir. rnei

elma aacboyu 2 m ise bununda o yrede byme boyu 6 m ise aa boyu 6 m olarak kabuledilir.

Nihayet direklerinden ett almalarna balarz. lekli izim yapacamz iin bizeyatay mesafe, kot fark ve yatay a gerekmektedir. Bu deerler hattn sonuna kadartanaca iin poligon sisteminden faydalanrz. Mira ile ett yapyorsak 360 mden fazlaaklkta poligon atlmamaldr. Poligon ara mesafesinde yaptmz hata hatta yansdiiniki durumlu olur. Kontrol iin iki durumluda geri poligona okuma yap lr.ki poligon arasdrt kez okunmuolur. Ardndan ortalamalarnalr, esas mesafe ve kot farkntespit ederiz.Poligon atlrken kesinlikle ileri bayragrmek zorundayz. Eer ileri bayragremiyorsakgeri poligona bakar takla sistemi ile ileri poligonu tesis ederiz.lk bayragrdmz yerde

geri poligonlar kontrol etmemiz gerekir. Alet boyu ve yatay a balants kontroledilmelidir.

Ett almalarn kroki tutan kii ynlendirir. Krokici aliymanda zeminde bulunan(dere, tepe, yol vs.) her eyi defterine izer. Krokici n istimlak plan iinde olsa getiitarlalar plan zerine izebilmek iin ke noktalar okumak durumundadr. Kadastro

paftalarvarsa krokici yanndan getii bula bildii betonlara okuma yaptrr. Kadastro yoksatarla sahiplerinden rendii bilgileri krokisine yazar. Ayrca krokiye geilen mevkiler deyazlr.


14/49

10

Resim 1.2: Ett almalarnkrokici ynlendirir.

Ett esnasnda dier kurulularn almalar varsa onlarn projelerine balanabilmek

iin poligonlarna okuma yaplr ve krokiye ilenir. Etdn inaattan ok nce yaplddnlerek poligonlarn sklmeyecei yerlere aklmasgerekir.

Ettte nemli olan yan profildir. 34,5 kw hatlarda 4 m, 154 kw hatlarda 8 m, 380 kwhatlarda 16 m yan profil karmak gerekir. Yan profilde ykselti az ise krokiye not almamzgerekir. 34,5 kw hatlarda ykselti 0,5 mnin zerindeyse yanal ykseltinin balayp devamettii ve bittii yerlere okuma yapmamz gerekir. Bu durum 154 kw hatlarda 1 mde, 380 kwhatlarda ise 1,5 mde uygulanr.

Yan dhilindeki ksmi ykseltiler (kaya, aa, vb.) okunur ve krokiye not alnr.Derelerin ak yn, yollara ait ynler krokiye yazlr. Karayolu ve demir yolu istimlk

snrlarn kestiimiz noktalara okuma yaplr. Poligonlar kaya gibi tabii (doal) yerlererastladysa yaklak 10 cm apnda krmz boya ile daire izilir ortasn istikamet alaraknoktalanr.

Ett srasnda gzergh boyunca 1/25000lik haritada mevcut nirengi ve dier tesisleraratrlarak bunlara ave mesafe okunacaktr. Aliymana uzak olan nirengiler ise some veyamuhtelif poligonlarndan a okunarak kestirme suretiyle tespit edilecek, ileride hattn1/25000lik haritaya oturtulmasbu sayede temin edilmiolacaktr.

Ett bittikten sonra gerek kroki ve gerekse l defterleri tekrar gzden geirilerek,alnmam demir yolu ve karayolu kilometreleri alnr ve irtibat kurulamayan tekilatlaramutlaka ulalr.

Enerji nakil hattnn balang ve biti nihayet direklerinde trafolar ina edilmi isemevcut tesisler tamamen llerek tam bir rleve plan karlacaktr. Nihayet direklerinintrafo tesislerine irtibatlarelikerit metre ile yaplacaktr. Trafodan kan mevcut hatlar isekarlklrasatlar yaplarak balant temin edilecektir.na edilemeyen fakat etd yaplmhatlar var ise aratrlacak ve ayniekilde balanttemin edilecektir.

1.7.3.Poligonlarn Tesisi

Enerji nakil hatt almalarnda poligon noktas olarak seilecek noktalar uzellikleri tamaldr:


15/49

11

Poligon noktalar (istasyon noktalar) aralar ortalama 250 m, zorunluluk

hlinde en fazla 350 myi geemez. Zorunluluk hlinde 350 mden fazla mesafeli poligon atlrsa iki poligon arasayrca tali bir poligon hattile balanmaldr.

Poligon noktalar etraf kolayca grebilecek tepecikler veya hkim noktalarolmaldr.

Bir poligon noktas kendinden bir nceki ve bir sonraki poligon noktalarngrebilmelidir.

1.8. Rperemalarnn Hazrlanmas

Some noktalar ve aliyman zerinde rperlenen poligon noktalar semt ve rperlere

mesafe ve alargsterilmek suretiyle 1/200 lekli birema tanzim edilir.

Rperlerin doal olmas tercih edilecek, mmkn olmad taktirde daha ok tarlasnrlarna beton kazklar konacaktr. Rper mesafeleri yatay olarak okunacak ve cinsleri

belirtilecektir.

1.9. Nihayet Direklerinin llmesi ve Hattn Plannn karlmas

Buraya kadar yaptmz almalarla balang ve biti noktalarn, poligon ve somenoktalarn tespit etmi olduk. Bundan sonra belirlenen bu noktalara alet kurularak almyaplacaktr. Bu alm ile gzerghn plan ve profilini kartarak enerji nakil hattdireklerininyer tespiti almalarna altlk salamolacaz.

Araziye krokici, alet operatr, reflektrc ve gerei kadar yardmceleman ile klr.Gzergh ve noktalar belirlenen yere gidilerek, balang noktasndan itibaren her somearalklarnda (her krk noktalar arsnda) alm yaplr ve krokisi izilir. Bu ilemu ekildeyaplr:

ekil 1.4: Krokisi izilecek BN-S1 aral

Yukardaki gibi bir hat iin ncelikle BN-S1 arasnn almnn yaplarak krokisiizilmesi gerekir. Bu ilemde alet BN. Noktasna kurulur ve bir sonraki poligonnoktasna kadar alm yaplr.

Krokici bobir sayfaya aadaki gibi bir altlk hazrlar.


16/49

12

ekil 1.5: Kroki iin altlk

Kroki altlmzn boy kesit yani profil ksmna BN-S1 aralnn tahmini olarakprofil grnts izilir ve bu aralktaki poligon noktalar, dere yol vb. unsurlargsterilir.

Kroki altlmzn plan ksmna BN-S1 aralnn tahmini olarak kubakgrnts profil ile birbirini karlayacakekilde izilir.

ekil 1.6: Plan ksmnn alm

Almyaplan yerler krokici tarafndan izilir ve okunan her noktaya bir numaraverilir.

Dere, yol,ev yanal ykselti vb. tm unsurlar plan zerinde (hattn tama gcdikkate alnarak 154 kw hatlarda eksene 8 m, 380 kw hatlarda eksene 16 mgeniliinde) belirtilen aralklarda krokiye izilir ve bu unsurlar aletle okunur.


17/49

13

ekil 1.7: Tamamlanmkroki

Bu ilem btn krk noktalar arasnda (S1-S2, S3-ND gibi) yapld zaman btn

hattn byn krokisi ve almtamamlanmolur. Bu aamadan sonra ENHnin lekli olarakplan ve profili karlr.

Alm yaparken toporafik lmlerin yaplmas konusunda deinilen hususlara ilaveolarak aadaki hususlarda dikkate almak gereklidir;

Gzergh ekseninin 50 m sa ve 50 m solundaki 100 m geniliindeki eritdhilindeki btn yollar, demir yollar, enerji, telefon ve havai nakil hatlarna aittesisler, hendekler kprler, orman, tarla, memba, nehir, gl, krfez, uurum,ta oca, maden ve insanlar tarafndan yaplm dier tesislerin eksen hattnagre durumlarllecek ve kot verilecektir.

ekil 1.8: Gzergha konu olan 100 mlikerit


18/49

14

Arazi cinsi kayalk, heyelan, bataklk, orman, tarla, sulu arazi, dere yata,

feyezan (suyun ykselebildii kot) yata eklinde yazlacaktr. Balang vebitinoktalarkrokiye iaretlenecektir. Direk dikilemeyecek yerler tespit edilecek ve sebebi not edilecektir. Meyve aac ve kavaklklar tespit edilecek ykseklikleri llecek youn,

seyrek ve tekil oluuna gre kesilebilecek veya kesilmeyecek ksmlarnsnrlara tespit edilecektir.

Her hattn voltaj gcne gre (4 m, 6 m, 8 m, 16 m) mesafe sa ve solda veyksek tarafta gzergh eksenine paralel mira okumak suretiyle yan profilkarlacaktr.

Yan profil dz arazide dahi her istasyonda mutlaka alnmaldr. Arazi eiminin

deimesi hlinde her aliyman noktasiin yan profil alnmaldr.

Yan profil mesafesinin iki kat mesafesi iindeki bina ve tellerde yan profil eklindegsterilmelidir.

Gzergh civarndaki nirengi, poligon, ehir haritalar poligonlar ehir vekylerin minarelerine balantyaplacaktr.

Telefon hatlarnn hangi idareye ait olduu ve tel adedi tespit edilecektir. Direkleri dikilmi veya ukurlar alm enerji nakil hatlarnn ne hattolduu

ve nereye gittii renilecek, arazide gerekli lmler yaplacak ve mmknseprojeleri temin edilerek direk tipleri renilecektir.

DS kanallar ve akaryakt boru hatlar istimlak snrlar llerek mahallindesnrlar gsterir zel iaretler yok ise istimlak sahalarnn kaar metre olduuDS kanalnda ekskavatr (kazc i makinesi) alp almad ve bomykseklii mahalli DS ve alakal akaryakt tekilat veya iletmesindenrenilecektir.

Aliymann kestii ev st ve ev altlarnn nokta ile tespiti sa ve soldauzantlarda yine nokta tutularak tespit edilecektir.

Arazi cinsi kayalk, heyelan, bataklk, orman, tarla, sulu arazi, dere yata,feyezan (suyun ykselebildii kot) yata eklinde yazlacaktr. Balang ve

bitinoktalarkrokiye iaretlenecektir. Meyve aac ve kavaklklar tespit edilecek ykseklikleri llecek youn,

seyrek ve tekil oluuna gre kesilebilecek veya kesilmeyecek ksmlarnsnrlara tespit edilecektir.


19/49

15

UYGULAMA FAALYETOkulunuzda tesis edilmi en az sabit noktay kullanarak, bu noktalardan bir ENH

(enerji nakil hatt) oluturunuz.

lem Basamaklar neriler

Gzergh zerinde enerji balang vebitinoktasnbelirleyiniz.

1/25000 lekli haritalardan yararlannz.

Gzerghn krasve somenoktalarnbelirleyiniz.

Some alarnfazla keskin olmamasnadikkat ediniz.

Enerji alnacak noktann almnyapnz. Almda elektronik alet kullanarak

noktalarn yerlerini kroki zerindegsteriniz

Gzergh zerindeki some noktalarnnalmnyapnz.

Some noktalarna karlklbirbirinigrecekekilde bayrak dikip. nce hattnaliymanntesis ediniz.

Varlan son noktann almnyapnz. Trafo merkezi olacak son noktada bir

rleve plankarnz.

1/25000 lekli harita zerindegzerghbelirleyiniz.

Almyaplan noktalarharita zerindeiaretleyiniz.

UYGULAMA FAALYET


20/49

16

KONTROL LSTESBu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileriEvet

veHayrkutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1. Gzergh zerinde enerji balang ve biti noktasnbelirlediniz mi?

2. Gzerghn krasve some noktalarnbelirlediniz mi?

3. Enerji alnacak noktann almnyaptnz m?

4. Gzergh zerindeki some noktalarnn almnyaptnz m?

5. Varlan son noktann almnyaptnz m?

6. 1/25000 lekli harita zerinde gzerghbelirlediniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.


21/49

17

LME VE DEERLENDRME

Aada yer alan ifadeleri dikkatle okuyunuz. Bo braklan yerleri doruszcklerle doldurunuz.

1. Enerji nakil hatlarnn (ENH) denmesinde u hususlar dikkate alnr. ..,, , .. ve.

2. Gzerghseilen enerji iletim hattnn nce tesis edilir.

3. Poligon noktalar(istasyon noktalar) aralarortalama m, zorunluluk hlinde en

fazla myi geemez.

4. ENH gzergh seilirken hava alanlar yaknnda . km yarapnda dairemesafesince kesinlikle girilemez. Hava alanna hattn uzakl . Kmden ksaolmamaldr.

5. Hatta dik dorultuda ykselme zellii gsteren zeminlerden . .

Aada yer alan ifadeleri dikkatle okuyunuz. Doru olanlarD, yanlolanlarYile iaretleyiniz.

6. ( )Balang ve bitinoktalartespit edildikten sonra hattn gzerghnn tespitedilmesine geilir.

7. ( )DSkanallarndan geilirken tel ykseklii 13,5 metre olmasgerekmektedir.

8. ( )Patlayc madde depolar ve imento fabrikalarnn kl etki alanlarnn dndangeilmelidir.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

LME VE DEERLENDRME


22/49

18

RENME FAALYET2

Tekniine uygun olarak arazi deerlerini hesaplayarak hattn plan profilinikarabilecek siniz.

Boy kesitleri ve izim yntemini aratrarak bunlarn nerelerde ve nasl

kullanldn reniniz. Edindiiniz bilgileri snfta arkadalarnzla paylanz.

2. HESAP VE PLAN PROFL ZMArazi almalarn (kroki ve alet okumalarn) tamamladktan yani etd

tamamladktan sonra rasat defterinin hesaplarna balarz.

2.1. Rasat Defteri

nce istasyonlarn kot kontrollerini yaparz. Okunan deerlerinin ortalamaskotta +-2,5 cm civarndaysa bu normaldir. Karlkl okunan mesafelerde 1 m gibi farkllklarolabilir. Ortalamasnaldmz istasyon deerlerini kilometraj cetveline yazarz.

2.2. Kot ve Kilometraj Cetvelinin Dzenlenmesi

Cetvel ister elle ister bilgisayar kts eklinde aadaki gibi hazrlanr. Cetveldenokta isimleri, noktalar aras mesafeler, noktalarn balangtan itibaren kilometre deeri,zemin kotlarve krk adeerlerinin bulunmasgerekecektir.

Tablo 2.1: Kot ve kilometraj cetveli

RENME FAALYET2

ARATIRMA

AMA


23/49

19

Tablo 2.2: Kot ve kilometraj cetveli

2.2.1.stasyon Kotlarnn Hesaplanmas

Her istasyonun kilometresini ara mesafeleri toplayarak buluruz. Poligon numaralarndz almaya gre yazdmz iin kot farklar hanesine +- olarak yazlr. Balangnoktasna verdiimiz tabii zemin kotundan yola karak bir sonraki istasyonun + ya da deerini birinci istasyonun deerinden iarete gre ileme sokup ikinci istasyonun tabiizemin kotunu buluruz. Bulduumuz ikinci istasyonun kotundan ncs ayn ekilde

ileme sokularak tm istasyon kotlaraynsra ile bulunmuolur.

2.2.2. Ara Noktalarn Kotlarnn Hesaplanmas

Bulduumuz poligon kotlar rasat defterindeki durulan nokta dediimiz ilk stunahizalarna yazlr. Kot istasyonun zemin kotudur. O poligondan okunan ara noktalarnkotlarn bulmak iin o istasyonun kotuna alet boyunu ekler ve gzlem kotunu buluruz.Gzlem kotundan o noktalarkotlandrrz.

2.2.3. Krk Alar

Aliyman dorultusunda yani bir doru zerinde olmayan noktalarn alarnnbilinmesi hesaplar ynnden zorunluluktur. Bu nedenle krk alar leriz ve kot vekilometraj cetvelinin krk alar hanesine yazarz. Hesaplar tamamlannca profil izimine

balarz.

2.3. Toporafik Kontrol Raporu izelgesinin Dzenlenmesi

Hesaplamalar tamamlandktan sonra projedeki deerlerle arazi lm deerlerikarlatrlr ve toporafik kontrol cetveli dzenlenir.


24/49

20

Cetvel aadaki rnee uygun olarak hazrlanr. Cetvelde proje deerleri ile enerji

nakil hatt almalarndaki mevcut durum farkllklarnn tamam karlatrmal olarakbulunur.

Tablo 2.3: Toporafik kontrol raporu izelgesi

2.4. Plan Profil izimiBoy kesitler (profiller) kara yolu, demir yolu ve enerji nakil hatlar projelerinin

hazrlanmasnda kullanlr. Bunlar kolay izilebilmesi ve ucuz bir ekilde oaltlarakzerinde proje almalar yaplabilmesi sebebi ile saydam ve milimetrik ktlar zerineizilir. Kesitler uzun olduundan genellikle ruloeklinde ktlar kullanlr.

izim lei yatay uzunluklar iin ihtiyaca gre 1/1000 ile 1/5000 aras nda alnabilir.Dey lekler, genellikle arazinin ykseklik farklarnabartlolarak gsterecekekilde veyatay lee gre beon kat daha byk alnr.

izim dik koordinat esaslarna gre yaplr. Yatay eksen, uzunluklar, dey eksen deykseklik farklarngsterir.


25/49

21

2.4.1. Profil Altlnn Dzenlenmesi

Profil kdnn bandan 25 cm boluk braklr. Alt izgileri kdn tersinden izilir.izgi aralarstandarttr.

Alttan 15inci cmden geen kaln izgiden balayarak kdn dz tarafndanbaktmzdau sralamaygrrz.

Some ve poligon numaras, satr ykseklii 0,5 cm Tabii zemin kotu, satr ykseklii 1,5 cm Poligon ara mesafesi, satr ykseklii 0,5 cm yksekliindedir. Poligon batan mesafeleri, (istasyon kilometresi) satr ykseklii 1,5 cm

Kilometreler, satr ykseklii 0,5 cm Direk numaras, satr ykseklii 0,5 cm Direk tipi, satr ykseklii 0,5 cm Direk batan mesafesi, satr ykseklii 0,5 cm Direk ara mesafesi, satr ykseklii 0,5 cm Krk alar, (some yatay as) satr ykseklii 0,5 cm

Balk ksmna hattn ad, profil ve plan pafta no su, ayet hat 2 pafta ise ilk pafta 1/2,ikinci pafta 2/2, hat bir pafta ise 1/1 gibi yazlr. lek 1/500(dey), 1/2000(yatay) yazlr.

380 kwAlacaky Talk EH.

Profil ve PlanLEK: 1/500

1/2000PAFTA NO: 1/2

KISIM: ND-S1 arasNot: Yan profil eksene 16 mSol: . . . . . . . . . . . . . . .Sa: - - - - - - - - - - - -TOPLAM Km: 12+000

SOME VE POLGON NO.

TAB ZEMN KOTU

POLGON ARA MESAFES

POLGON BATAN MESAFES

KLOMETRE

DREK NO

DREK TP

DREK BATAN MESAFES

DREK ARA MESAFES

KIRIK AILAR

izim 2.1: Plan ve profil altl


26/49

22

2.4.2. Profil izimi

Profiller yatayda 1/2000, deyde 1/500 lei ile araziyi belirtecek nitelikteolmaldr. Profilde nce poligonlar izer (Dikleri karz.), ara mesafelerini, batanmesafelerini ve nokta numaralarn yazarz . B u k sm iskelet saylaca iin kontroledilmelidir. Olabilecek izim hatalar arlkl olarak bu ksmda olur. Poligon dikleriktktan sonra ara aliyman noktalarnn dkmne geilir. Nokta dkm yaplrkenkrokiden takip edilir. Profile yol, hat, ev ykseklii gibi deerler kurun kalemle ilenir. Buizim tamamlandktan sonra poligon iz dmleri plan ksmndaki aliyman izgisine ilenir.

Plan ksmn istimlak plan izer gibi yan noktalarn tersimat yaplr. Derelerin akyn, ev taramalar, yol emniyet snr, PTT ve Enerji letim Hatt gibi tesisler ilenir.

Krokide belirlediimiz yan profil plan ksmnn solunda noktalama (...), sanda iseizgi (- - - - -) izilir. Okunan yan noktalarn tersimi plan ksmnda yaplr. Yan profil Hattagre 35,5 kwda aliymana 4 m diklikte hatta paralel alnr. 154 kwlik hatta 8 m, 380 kwlikhatta 16 m olmasgerekir.

Otoyol, demir yolu ve doal gazn istimlak ve emniyet mesafesi iine Direkdikilemez. yazlr.

ekil 2.1: Plan profil zerinde simgelerin gsterilii

2.4.2.1. Nokta Dkm

Arazide alm yaplan ve krokisi izilen gzerghn alm elektronik alet ile yaplmise datalar aletten bilgisayara aktararak dnmn yapar ve cad ortamnda aarz. Buaamada elimizde krokiler ve kesin noktalarcad ortamnda almolan noktalar vardr.

Bu ilemi hesapla yapacak isek rasat defterinde hesaplanan deerleri kullanrz. Herikiekilde de noktalarprofil altlnn ilgili ksmna some ve poligon numaras, tabii zeminkotu, poligon ara mesafesi, poligon batan mesafesi ve krk alar aadakiekildeki gibiyazarz.


27/49

23

izim 2.2: Nokta dkmlerinin altla geirilmesi

Noktalar daha sonra milimetrik kda aadaki gibi alr.

izim 2.3: Noktalarn almas

Bundan sonra gereken lekte (deyde 1/500, yatayda 1/2000 gibi) her nokta arasnkrokiye bakarak izgilerle birletiririz.

izim 2.4: Noktalarn birletirilmesi

Krokiyi takip ederken dikkat edilmesi gereken en nemli konu iki nokta arasnda neolduudur. Yani bozemin, dere, yol,evin varldr.ki nokta arasbozemin ise dz izgiile birletiririz. Yol var ise yol, dere var ise dere, baka her ne var ise gerekli belirtelerinikullanrz. Bunlar ekil 1.1de gsterilmitir. Nokta birletirirken noktalar arasnda neolduunu da profil zerine yazarak belirtiriz.


28/49

24

izim 2.5: Profilin tamamlanmas

2.4.2.2. Yan Nokta Tersimat

Birletirme ilemini belirtelerini ve yazlarn tamamladktan sonra plan ksmnageeriz. Plan ksm profil altlnn altndaki bo alana, noktalar profildeki noktalarlaaktrlabilecekekilde izilir.

Plan iziminde alet ile yaptmz detay almlarnoktalarkullanlr. Pafta altlnn enaltndaki bo alana profildeki noktalarla akacakekilde gzergah izgisi izilir. izilengzergh zerine nce noktalar dklr ve bu noktalar profilde yapt mz gibi birletirilir.

Profil altlnn en altnda yer alan plan ksmnn izimini rasat defteri hesaplamalaryardmyla yaplacak olursa gzergh dorultusu zerine yan noktalarn tersimini yaparaknokta yerlerini tespit ederiz. Bu aamadan sonrastpkelektronik alet ile yaplan lmlerin

kda geirilmesi gibidir.


29/49

25

izim 2.6: Profilin tamamlanmas

Plan ve profil tamamlandktan sonra gzergahn proje almalarbitmitir.

imdi oluturulmu bir plan profili birlikte inceleyelim. Aada ett almalartamamlanmgzerghn plan profilini aama aama takip edelim.

Birinci aamada profil altlnhazrladk ve profil alannn kot taksimi yaplr.


30/49

26

izim 2.7: Profil altlnn hazrlanmas

Bu aamada profil altlnn kot, mesafe, avs. haneleri doldurulur.

izim 2.8: Profil altlna kot, mesafe, ayazlmas


31/49

27

Some ve poligon noktalarndan profile dikler klr.

izim 2.9: Some ve poligon noktalarndan profile dikler klmas

Noktalar birletirilerek profil grnts elde edilir.

izim 2.10: Profilde noktalarn birletirilmesi

Plan ksmnda some ve poligon noktalar iaretlenerek some as ve istikametigsterilir.


32/49

28

.

izim 2.11: Planda noktalarn iaretlenmesi

Plan ksmnda noktalar birletirilerek plan grnts elde edilir.

izim 2.12: Planda noktalarn birletirilmesi

Btn aamalar tamamlandktan sonra plan ve profil izimi tamamlanmolur.

izim 2.13: Plan ve profilin tamamlanmas

Plan ve profil izildikten sonra proje paftasna aadaki gibi bir balkhazrlanr.


33/49

29

izim 2.13: Plan ve profilin tamamlanmas


34/49

30

UYGULAMA FAALYETAlm yaptnz gzergh ile ilgili plan profil izimini yapnz.


Noktalarn kotlarnve mesafelerinibelirleyiniz.

Kot ve kilometraj cetvelini kullannz.

Profil altlnhazrlaynz. Profil altlnn dzenlenmesi konusunda

tarif edildii gibi hazrlaynz.

Profil izimini yapnz. nce some ve poligon noktalarndan

dikler knz ve noktalarbirletiriniz.

Plan izimini yapnz. Poligon noktalarnprofilden aktrnz.

KONTROL LSTES

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, uygulama faaliyeti 1deki rnek olayincelemesini deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre Evet-Hayr seeneklerindenuygun olaniaretleyiniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Noktalarn kotlarnve mesafelerini belirlediniz mi?2. Profil altlnhazrladnz m?

3. Profil izimini yaptnz m?4. Plan izimini yaptnz m?

DEERLENDRME


UYGULAMA FAALYET


35/49

31

LME VE DEERLENDRMEAada yer alan ifadeleri dikkatle okuyunuz. Bo braklan yerleri doruszcklerle doldurunuz.

1. Her istasyonun kilometresini ... toplayarak buluruz.

2. Hesaplar tamamlannca ... balarz.

3. Boy kesitler (profiller) ... , ...ve ..... projelerinin hazrlanmasnda kullanlr.

4. Profiller yatayda .., deyde .. lei ile araziyibelirtecek nitelikte olmaldr.

5. Profilde nce .... , ara mesafelerini, batanmesafelerini ve nokta numaralarnyazarz.

6. Otoyol, demir yolu ve doal gazn istimlak ve emniyet mesafesi iine , yazlr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

LME VE DEERLENDRME


36/49

32

RENME FAALYET3

Tekniine uygun olarak belirlenen direk yerlerini arazi zerinde tespit edipaplikasyonunu yapabileceksiniz.

Haritada konumlandrlm bir noktann arazi zerindeki yerini tespit etme

konusunda yntem ve teknikleri aratrnz.

3. DREKLERN APLKASYONUHazrlanm olan plan ve profil zerinde elektrik mhendisleri gerekli almalar

yaparak direk yerlerini ve direk tiplerini belirlerler. Belirlenen direkler plan ve profil zerineizilir bu ilemeablon atmak denir.

Bu aamadan sonra belirlenen direklerin zemine aplikasyonu yaplr.

Resim 3.1: ENH direi

3.1. Direk Yerlerinin Tespit Edilmesi

Topograflarablonu atlmharitalaralarak zemin zerinde direk yerlerini tespit ederve direk ayaklarnn gelecei yerlere kazklar akarlar. Bu ilem yaplrken aadakihususlara dikkat edilmesi gereklidir.

Hattn aplikasyon yaplacak iki somesi arasna tam bir aliyman tesis edilecektir.Aliyman hatt zerinde birbirini grecek ekilde gerekli noktalar ve ara

RENME FAALYET3

AMA

ARATIRMA


37/49

33

noktalara iaretler dikilecek ve aplikasyon ileri iareti grerek yaplacaktr.

Somelerin birbirini grmemesi durumunda (uzantsna girilerek) aliyman tesisibirbirini gren ett ara betonlarna gre yaplmak suretiyle aplikasyon ettgzerghntakip edecektir.

ki some arasnda ett kazklar bulunacak (mesafe bakmndan) ve aplikasyondirek yerine en yakn kazktan yaplacaktr. Kazk kilometresi ile direkkilometresi arasndaki fark hesaplanacak, bu fark kadar kazk kilometresininilerisine veya gerisine alnarak direk yeri iaretlenecektir.

Tekil olarak bulunmayan ett kazklar ileri-geri poligon noktalarna gre tesisedilecek ve aplikasyon bu kaza gre yaplacaktr.

Ett kazklar sradan kaybolmu ise someler ara betonlar veya mevcut enyakn kazklar arasnda yeni bir poligon hatttesis edilecektir.

Direklerin en yakn ett kazna gre profildeki yerine aplike edilmesineramen; Hesap, aplikasyon ve profil hatalarntespit edebilmek iin aplikasyonu

yapan tarafndan direk ara mesafeleri ve poligon ara mesafeleri llerekkontrol edilecektir. Bu kontrolde kilometrik mesafe karekk x 0,003 = tecvizihata sistemi uygulanacaktr. Buna gre:

ki direk ara mesafesi 1 km ise 3 mki direk ara mesafesi 0,810 km ise 2,7 mki direk ara mesafesi 0,640 km ise 2,4 mki direk ara mesafesi 0,490 km ise 2,1 mki direk ara mesafesi 0,420 km ise 2 m

Profilin zemine uygunluu zellikle direk yerlerinde ve sehim bakmndankritik yerlerde gzle kontrol edilecek ve, gerekli hllerde kot ve mesafe kontrolyaplacak, profil hatas grlmesi hlinde o ksmda yeniden profil karlarakhata tespit edilecektir. Ettten sonra yaplm ev, yol, kanal, ENH, PTT hatt,aalandrma gibi yeni inaat ve tesisler ile doal afet sonucu heyelan, knt,akarsu yata deimesi gibi deiiklikler aplikasyon srasnda tespit edilecek,llerek profil ve plana ilenecektir.

Yukardaki artlara gre yaplacak aplikasyonda; direk profildeki yerindenaliymanda olmakartyla ileri veya geriye 1 m den fazla kayamaz, aliymandansaa ve sola 0,10 m den fazla kaamaz.

Aplikasyon srasnda direk yerinin aliyman zerinden 1 mden fazlakaydrlmasiin nemli bir sebep varsa sebebi mdrle bildirilecektir. 5x10x33 cm ebadndaki direk merkez kazklar, krmz yal boya ile boyanr

ve istikametinde ivi aklr. leri-geri ve konsol istikametindeki sigorta kazklar hafriyatta kaybolmayacak

kadar uzunlukta ve aynmesafede tercihen 10 mde olacaktr. Deiik mesafeleriin not alnacaktr.

Direk numaralar 2x5x33 cmlik kazklara yal boya yazlarak merkez kazyanna aklacaktr. Ayrca aa, kaya, duvar gibi sabit noktalar varsa

boyanacak,erit metre ile llerek rper tesis edilecektir. Direk yeri ok meyilli, dknt arazi ise veya dere yatana ok yaknda ise her

iki apraz istikametinde uygun bir uzunluk iin ayrca bir profil karlacak


38/49

34

1/100 leinde izilerek, ilave ayaklarn seilmesi ve ayak tahkimi iin faydal

bilgi not edilecektir. Dikilmibir direi dey eimi 0,005 (binde be)ten fazla olamaz.

3.2. Direin Aliymandaleri veya Geriye Alnmas

Harita ve plan zerinde yeri belirlenmi olan direk yerleri eitli nedenlerledeitirilmek zorunda kalnabilir. Byle bir durumda direin aliymanda ileri veya geriyealnmasnda direin sanda veya solundaki direklerin rzgr menzilleri ve direin sandave solundaki iki direin tek taraflaklklarnn deerlendirilmesi gerekir.

Deitirilen direkten sonraki aklk, nceki akln karlkl olarak 2,5 katn

gememesine dikkat edilmelidir (2,5 kat geilirse o direk durdurucudur). Direin aliymandna saa veya sola ekilmesi hlinde; her direkte a olacandan projede verilen hatalarngeemez.

Direi ileri veya geri ektiimizde rzgr menzili etkilenmez ancak direk saa veyasola ekildiinde rzgr menzili etkilenir. Rzgr menzili (aw) iki direk aklnntoplamnn yarsdr.

Rzgr menzili,

ekil 1.1: Arlk ve rzgar menzili

Arlk menzili (ag) direin sandaki ve solundaki en dk sehim noktalararasndaki mesafedir.

154 kw hatta,

A=Tayc


39/49

35

350 ag

275 aw

ekil 1.2: Dey ve yatay uzaklklar

0-1 kw 1-17,5 kw 36 kw 72,5 kw 170 kw 380 kwDey uzaklk (en az) D 1 m 2,5 m 2,5 m 2,5 m 3,5 m 4,5 mYatay emniyet uzakl S 1 m 1 m 1,2 m 1,4 m 2 m 3 m

3.3.stimlak Plann almalar

Gzergh net olarak 1/25000 lekli haritalara ilendikten sonra gerekli olandeerlendirilmipaftalar alnr (bk. Belge 1.1:stimlak planalmalar). Some koordinatlar

belli olduu iin paftalar zerine some noktalarilenir (Kadastro grmemiyerlerde tarlalarkapatlp yz lmleri hesaplanmaldr.).

Grafikte tm parsel keleri aliymanda elik erit metreyle llerek direk yerleriyerlerine oturtulur.

Koordinatl olarak ise kadastrodan alnan koordinatlar yardmyla arazide mevcutdurumda bulunan nirengi ve poligon noktalar bulunur. Nirengi ve poligon noktalarndan

birine alet kurularak koordinat bilinen dier noktaya baklr. Bundan sonra direkler iintespit edilmi noktalara baklarak aliyman stnde her direin koordinat verilir. Eermevcut nirengi bulunamam ise o noktaya koordinat bilinen noktalar yardmyla kr

poligon atlabilir. Ardndan aleti yeni atlan noktaya (kr poligona) kurarak koordinatbilinen noktalara bakarz ve koordinatlar ykleriz. Koordinat bilinen dier nokta aranarak


40/49

36

attmz kr poligonun dorultusunu kontrol ederiz. Eer aynnoktaya dlmise o nokta

kullanlr.

Belge 1.1:stimlak planalmalar


41/49

37

ekil 1.3: Kr poligon atlmas

3.3.1.stimlak Alanlar

stimlak alan belirlenirken direk tiplerinin bilinmesi gereklidir. nk direklerinayaklar arasndaki mesafeler ve oturum alanlar direk tiplerine gre farkllk gsterir.stimlak alan ekil 1.4. teki gibi her direk ayann oturduu temelden 1m emniyet mesafesialnarak bulunur.

ekil 1.4:stimlak alanlar

Arazide nirengi ve poligon noktalarna koordinat verildikten sonra kadastrodakipaftalarla bizim lmlerle elde ettiimiz koordinatlarn uymas gerekir. Eer uymuyorsadnm yaplmaldr. Direklere koordinat verildikten sonra paftalar zerinde, direklerindt parsellerin doruluu kontrol edilir. Paftalara koordinatl direk yerleri izilerekgabarisi (ablon) izilir. Pafta stnde koordinatlar verilir ve gabarisine gre tm alanlarhesaplanr, bylece istimlak plannetlemiolur.


42/49

38

Paftalar kadastroda kurun kalemle ilenir. Harita mhendisi imzaladktan sonra

kadastroya kontrol ettirilir.

3.3.2.stimlak Snr

Enerji iletim hatlarnda istimlak snrlar yledir; 154 kw hatlar iinA tipi direklerde 49 m2 ( 7 x 7 )B tipi direklerde 64 m2 ( 8 x 8 )C tipi direklerde 81 m2 ( 9 x 9 )D tipi direklerde 100 m ( 10 x 10 ) 380 kw hatlar iin,

Direk tipi / Gvde alan boyut3A,3B,3C/ +0 ve+3

144 m2 ( 12 x 12 )

3A,3B,3C/ +6, +9 169 m2 ( 13 x 13 )3A,3B,3C/ +12 196 m2 ( 14 x 14 )3A,3B,3C/ +15 225 m2 ( 15 x 15 )3D/ +0 289 m ( 17 x 17 )3D/ +3 324 m2 ( 18 x 18 )3D/ +6 361 m ( 19 x 19 )

3D/ +9 400 m ( 20 x 20 )3D/ +12 441 m2 ( 21 x 21 )3D/ +15 484 m (22 x 22 )3F/ +0 324 m ( 18 x 18 )3F/ +3 361 m2 ( 19 x 19 )3F/ +6 400 m2 ( 20 x 20 )3F/ +9 441 m ( 21 x 21 )3F/ +12 484 m2 ( 22 x 22 )3F/ +15 529 m ( 23 x 23 )

Direk tiplerine gre istimlak edilecek alanlar m2 olarakyledir;

Direk tipi 3A,

+0 Gvde +3 Gvde +6 Gvde +9 Gvde +12

Gvde+15

Gvde73 m2 84 m2 96 m2 110 m2 124 m2 139 m2

Direk tipi 3B,


Gvde

+15

Gvde75 m2 87 m2 100 m2 113 m2 128 m2 143 m2


43/49

39

Direk tipi 3C,


Gvde+15

Gvde79 m2 91 m2 104 m2 118 m2 133 m2 148 m2

Direk tipi 3D,


Gvde+15

Gvde176 m 207 m 241 m 276 m 314 m 354 m

Direk tipi 3E,


Gvde+15

Gvde180 m2 211 m2 245 m2 280 m2 318 m2 359 m2

Direk tipi 3F,


Gvde+15

Gvde

191 m2 223 m2 258 m2 294 m2 333 m2 375 m2


44/49

40

UYGULAMA FAALYETGzergh ve plan profili izilmi enerji nakil hatlarnn aplikasyon ve istimlakalmasnyapnz.


Direk yerlerini harita ve plan profilzerinde tespit ediniz.

Belirlenmi olan direk yerleri ve direktipleri dikkate alnmaldr.

Tespit edilen direk yerlerinin zemineaplikasyonunu yapnz. Zemine aplikasyonda plan ve profilikullannz.

stimlak alannve snrnbelirleyiniz. stimlak alann ve snrn belirlemek iin

direk tipini seiniz.

KONTROL LSTES

Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileriEvetveHayrkutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.


Direk yerlerini harita ve plan profil zerinde tespit ettiniz mi?

Tespit edilen direk yerlerinin zemine aplikasyonunu yaptnz m?

stimlak alannve snrnbelirlediniz mi?

DEERLENDRME


UYGULAMA FAALYET


45/49

41

LME VE DEERLENDRME


1. Direk profildeki yerinden aliymanda olmak artyla ileri veya geriye denfazla kayamaz, aliymandan saa ve sola den fazla kaamaz.

2. 5x10x33 cm ebadndaki , krmz yalboya ileboyanr ve istikametinde ivi aklr.

3. Dikilmibir direi dey eimi .. den fazla olamaz.

4. Direi ileri veya geri ektiimizde .. etkilenmez ancakdirek saa veya sola ekildiinde etkilenir.

5. direin sandaki ve solundaki en dk sehimnoktalararasndaki mesafedir.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerekkendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnzsorularla ilgili konularfaaliyete dnerek tekrar inceleyiniz.

LME VE DEERLENDRME


46/49

42

MODL DEERLENDRMEYET

Belirlediiniz bir arazi zerinde ENH almasyapnz.


Yer tespiti ve ett almasyapnz.

Gzergh zerinde enerji balang vebitinoktasn, krasve somenoktalarnbelirleyiniz.

Gzergh zerindeki some noktalarnnalmnyapnz.

1/25000 lekli harita zerindegzerghbelirleyiniz.

Belirlenen direk yerlerini arazi zerindetespit edip aplikasyonunu yapnz.

Noktalarn kotlarnve mesafelerinibelirleyiniz.

Profil ve plan izimini yapnz.

Arazi deerlerini hesaplayarak hattnplan profilini kararak istimlakalmasnyapnz.

Direk yerlerini harita ve plan profilzerinde tespit ediniz.

Tespit edilen direk yerlerinin zemineaplikasyonunu yapnz.

stimlak almasyapnz.

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileriEvetveHayrkutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.


1. Yer tespiti ve ett almasyapnz.

2. Belirlenen direk yerlerini arazi zerinde tespit edipaplikasyonunu yapnz.

3. Arazi deerlerini hesaplayarak hattn plan profilini kararakistimlak almasnyapnz.

DEERLENDRME

Yaptnz deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzdengeiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetlerini tekrar ediniz

MODL DEERLENDRME


47/49

43


1. Gzerghn some adedi olabildiince .., zorunlu hller dnda some asfazla .. olmayacaktr.

2. Ettte iki ama vardr. Birincisi .. ksm, ikincisi de .. karmaktr.

3. Aliyman dorultusunda olmayan noktalarn alarnn bilinmesi .ynnden zorunluluktur.

4. Profil izimi . esaslarna gre yaplr. Yatay eksenuzunluklar, dey eksen ise ykseklik farklarngsterir.

5. . net olarak 1/25000 lekli haritalara ilendikten sonragerekli olan deerlendirilmi paftalar alnr. Some koordinatlar belli olduu iin

paftalar zerine . noktalarilenir

6. Direklere koordinat verildikten sonra direklerin dt doruluu kontrol edilir.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerekkendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnzsorularla ilgili konulartekrar inceleyiniz.


48/49

44

CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET1N CEVAP ANAHTARI

1

Maliyet,letim hattnngzergh, Corafikdurum, Arazi durumu veHattn gvenlik konumu.

2 Aliyman3 250 / 3504 10 / 7

5 Kalacaktr6 Doru7 Yanl8 Doru

RENME FAALYET2NNCEVAP ANAHTARI

1 ara mesafeleri2 profil izimine

3

kara yolu, demir yolu ve

enerji nakil hatlar4 1/2000 1/5005 poligonlarizer6 Direk dikilemez

RENME FAALYET3N CEVAP ANAHTARI

1 1 m / 0,10 m2 direk merkez kazklar3 0,005 (binde be)4 rzgr menzili5 Arlk menzili (ag)

MODL DEERLENDRMENN CEVAP ANAHTARI

1 Az / keskin2 Profil / plan3 Hesaplar4 dik koordinat

5 Gzergh /some6 parsellerin

CEVAP ANAHTARLARI


49/49

KAYNAKA KONYALIOLU Grol, Yol Bilgisi ve Uygulamas Temel Ders Kitab,

Devlet Kitaplar, 1. Basm,stanbul, 2004.

KAYNAKA

Documents

Enerji Nakil Hattı Haritaları.pdf