Energetyka rozproszona na Pomorzu

Gdańsk 14.09.2017r.

• Pomorskie jest regionem uzależnionym od zewnętrznych dostaw energii.

• Około 50% energii elektrycznej importujemy z centralnej i południowej Polski (70% w roku 2011)

• Odczuwany brak bezpieczeństwa dostaw – niedostatecznie rozwinięty system infrastruktury przesyłowej.

• 24% energii elektrycznej generowane jest przez źródła odnawialne

• Istnieje potencjał na rozwój biogazowni, energia elektryczna możliwa do uzyskania z biogazu mogłaby zaspokoić ok. 23% zapotrzebowania.

Bilans energii na Pomorzu

http://www.wiking.edu.pl/

Opracowanie własne na podstawie Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2030

Źródła energii na Pomorzu

Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt)

Biogazownie wysypiskowe i rolnicze

Elektrownie fotowoltaiczne

Turbiny wiatrowe

Elektrownie wodne

Elektrownia szczytowo-pompowa

Źródła energii na Pomorzu

Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt)

Biogazownie wysypiskowe i rolnicze

Elektrownie fotowoltaiczne

Turbiny wiatrowe

Elektrownie wodne

Elektrownia szczytowo-pompowa

Źródła energii na Pomorzu

Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt)

Biogazownie wysypiskowe i rolnicze

Elektrownie fotowoltaiczne

Turbiny wiatrowe

Elektrownie wodne

Elektrownia szczytowo-pompowa

Źródła energii na Pomorzu

Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt)

Biogazownie wysypiskowe i rolnicze

Elektrownie fotowoltaiczne

Turbiny wiatrowe

Elektrownie wodne

Elektrownia szczytowo-pompowa

Źródła energii na Pomorzu

Elektrociepłownie (>1MWt) i ciepłownie (>10MWt)

Biogazownie wysypiskowe i rolnicze

Elektrownie fotowoltaiczne

Turbiny wiatrowe

Elektrownie wodne

Elektrownia szczytowo-pompowa

Źródło: Jan Kiciński, Instytut Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk

Rozwój energetyki rozproszonej w Danii

WYSPA ENERGETYCZNA*

- możliwość regulacji energii produkowanej i zużywanej w ramach systemu, w czasie rzeczywistym,

- możliwość współpracy z innymi, niezależnymi systemami i/lub lokalnymi dystrybutorami energii

*Definicja przyjęta w dokumencie „Regionalny Program Strategiczny w zakresie energetyki i środowiska „Ekoefektywne Pomorze”; UMWP, Gdańsk, 2013

niezależny energetycznie, lokalny system grupujący ograniczoną ilość producentów, konsumentów oraz prosumentów

Na podstawie ustawy o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2017 poz. 1148)

Klaster energii – cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego. Obejmuje wytwarzanie i równoważenie zapotrzebowania, dystrybucję lub obrót energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł lub paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV,. Obszar działania tego klastra nie przekracza granic jednego powiatu lub 5 gmin

Gniewino

Lubań

Przywidz

Osada Burego Misia Bolesławowo

Skórcz

Miastko

Potęgowo

Słupsk

Dofinansowanie w ramach RPO WP 2014-2020 – 10.4

Wnioski złożone w ramach RPO WP 2014-2020 – 10.3.1

MIASTKO Budowa dużego systemu energetycznego wielu

źródeł: m.s.c, el-PV, EW, MEW, kolektory, biogazownia

Klaster

energii

POTĘGOWO Budowy sieci ciepłowniczej wraz węzłami cieplnymi

w Gminie Potęgowo

Klaster

energii

GNIEWINO Budowa lokalnego systemu energetycznego l.s.c,

el-PV, EW, kotłownia na biomasę, kolektory Klaster energii

BOLESŁAWOWO Budowa biogazowni rolniczej oraz instalacji fotowoltaicznej na terenie ZS Rolniczych w

Bolesławowie

„wyspa energetyczna”

Pomorskie klastry energii

„wyspy energetyczne”

13

Pomorskie klastry energii „wyspy energetyczne”

PRZYWIDZ „Przywidzka wyspa energetyczna - Zielona Brama”:

biogazownia, el-PV, kot. opalana biomasą, EW, magazyn energii, E-SzPom, pompy ciepła

Mikro klaster

energii

SKÓRCZ Budowa lokalnego systemu energetycznego z

trigeneracją: m.s.c, trigeneracja na gaz ziemny, el-PV, kolektory

Klaster

energii

LUBAŃ Budowa lokalnego systemu energetycznego:

l.s.c, biogazownia, el-PV, kolektory, EW

Klaster

energii

OSADA

BUREGO MISIA

Budynki Fundacji Wspólnoty Burego Misia:

biogazownia, el-PV, PC, kot. opalana biomasą

Mikro „wyspa energetyczna”

Słupsk Kogeneracja oparta o biogaz wytwarzany przez osady ściekowe, rozwój sieci ciepłowniczej, w

okolicy turbiny wiatrowe i instalacje fotowoltaiczne

Klaster

energii

• możliwość stworzenia stałej nadwyżki ciepła Odległość pomiędzy producentem energii (oczyszczalnia) o odbiorcą publicznym (Centrum zdrowia, rehabilitacji i rekreacji) - efektywna dystrybucja ciepła.

• stabilne źródło energii (3 kogeneratory)

• Spółka „Wodociągi Słupsk” ma status przedsiębiorstwa energetycznego i koncesje na wytwarzanie energii z prawami do certyfikatów OZE i CHP, co poprawia ekonomikę.

• wykorzystania bioodpadów jako zasobów dla źródła energii odnawialnej.

•możliwość stworzenia klastra energetycznego

Energia wytworzona jest energią tańszą od sieciowej

Zalążek klastra energii w Słupsku

Jako początek budowy lokalnego systemu energetycznego?

KOTŁOWNIA REJONOWA

3 FALE AQUAPARK

OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW W

SŁUPSKU

CIEPŁOCIĄG 1,51 km

Szersze spojrzenie…

SŁUPSKA STREFA

EKONOMICZNA

ENGIE - OSD

CHP OCZYSZCZALNIA

TURBINY WIATROWE

BALTIC WIND

PARK WODNY 3FALE WODOCIĄGI

Paula Fish ŁOSOŚ

FOTOWOLTAIKA PARR S.A.

FASER PLAST M&S

HYDRO NAVAL

NordGlass

KAMIR

LEAN

GPZ GRUNWALDZKA

Lokalna sieć

elektroenergetyczna z

wykorzystaniem potencjału

turbin wiatrowych, CHP, inne

OZE ?

Efektywny system ciepłowniczy i

chłodniczy w oparciu o

wysokosprawna kogenerację?

Duzy potencjał wytwórczy i

konsumpcyjny na małej

powierzchni – niski koszt

sieci dystrybucyjnej?

Zalążek gminnego miniklastra energii w Gminie Potęgowo

Biogazownia na odpady po produkcji spożywczej o

mocy 2,5 MWe

POTĘGOWO

Zalążek gminnego miniklastra energii w gminie Przywidz

Biogazownia na odpady po produkcji spożywczej o

mocy 2,5 MWe

POTĘGOWO

Projekty mikrobiogazowni w województwie pomorskim (w realizacji)

Biogazownia na odpady rolnicze

w Zespole Szkół Rolniczych Bolesławowie

Moc elektryczna 40 kW

Biogazownia rolnicza PODR w Lubaniu

Moc elektryczna 10 kW

Koncepcja zagospodarowania osadów ściekowych w województwie pomorskim

GDAŃSK

734 700 RLM

20,5

G.DĘBOGÓRZE

440 000 RLM

29,8

KARTUZY

32 300 RLM

24,4

NOWY DWÓR

35 500 RLM

21,3

SIERAKOWICE

10 400 RLM

24,8

MALBORK

71 100 RLM

30,7

TCZEW

65 100 RLM

52,7

STAROGARD

51 500 RLM

28,4

SZTUM

30 200 RLM

23,2

PRABUTY

12 800 RLM

45,1

KWIDZYN

448 800 RLM

BD

PELPLIN

11 700 RLM

43,7

STEGNA

14 400 RLM

34,1

SŁUPSK

201 600 RLM

21,5

USTKA

48 000 RLM

29,3

DĘBNICA KASZUNSKA

11 700 RLM

23,9

KĘPICE

12 000 RLM

37,6

LĘBORK

41 600 RLM

37,3

ŁEBA

21 900 RLM

29,3 GNIEWINO

13 400 RLM

43,5

SWARZEWO

55 700 RLM

32,9

J.GÓRA

12 600 RLM

64,4 ŻARNOWIEC

26 700 RLM

9,3

KOŚCIERZYNA

25 000 RLM

58,8

MIASTKO

17 000 RLM

33,8

BYTÓW

20 700 RLM

48,0

CZŁUCHÓW

17 400 RLM

48,7

CZARNE

11 200 RLM

18,6

PRZECHLEWO

10 300 RLM

44,0

CHOJNICE

64 000 RLM

31,3

CZERSK

17 600 RLM

51,2

BRUSY

11 300 RLM

25,5

FM

FM

FM

FM

FM

FM

FM

FM

FM FM

FM

FM

FM

FM

FM

ISTNIEJĄCA FERMENTACJA WRAZ Z PRODUKCJA ENERGII Z BIOGAZU

WSTĘPNIE REKOMENDACJE DO BUDOWY FERMANTACJI Z KOGENERACJĄ

FM

FM

Rekomendacje do budowy

instalacji fermentacji osadów ściekowych z kogeneracją

Analiza opłacalności instalacji fermentacji osadów ściekowych

0

100 000

200 000

300 000

400 000

500 000

600 000

10 000 20 000 30 000 40 000 50 000

zł/r

ok

RLM

Roczny koszt inwestycji - C Przychody po odliczeniu kosztów eksploatacyjnych

Korzyści z klastrów energii

Wykorzystanie lokalnego potencjału

Rozwijanie sąsiedzkiej współpracy

Produkcja energii na miejscu bez konieczności

przesyłania

Poprawa warunków zasilania i zwiększenie

bezpieczeństwa energetycznego

Rozwój rodzimych technologii

rynku pracy

i edukacji

Ograniczanie niskiej emisji – poprawa jakości

powietrza

Likwidacja ubóstwa

energetycznego

Inicjatywy klastrowe mogą i powinny liczyć na samorządy!

Samorządy mogą inicjować te przedsięwzięcia!

• w sąsiedztwie lub na terenie gminnej oczyszczalni ścieków – przeróbka sadów ściekowych;

• na terenie RIPOK – dostępność energii z odpadów;

• przy istniejących PEC – efektywniejsze wykorzystanie ciepła + OZE + magazyn ciepła;

• we współpracy z lokalnym przedsiębiorcą posiadającym nadwyżki energii odpadowej;

• we współpracy z rolniczą biogazownią przemysłową;

• we współpracy z gospodarstwem rolnym posiadającym zasoby energii w odpadach rolniczych;

• przy obiektach komunalnych zaopatrzonych w OZE i posiadających niewykorzystane nadwyżki energii (np. obiekty szkolne i sportowe);

• przy obiektach turystycznych i hotelowych posiadających w ofercie „aqua” atrakcje;

• przy obiektach rehabilitacyjnych i sanatoryjnych;

Gdzie lokalizować klastry energii ?

Siedziba WFOŚiGW w Gdańsku

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

w Gdańsku

Ul. Rybaki Górne 8 80-765 Gdańsk

58-743-18-00

www.wfos.gdansk.pl fundusz@wfos.gdansk.pl

Tel. 58-743-18-00

Wykorzystano częściowo materiały z prezentacji: Zbigniewa Borkowskiego Agnieszki Przesmyckiej Andrzeja Wójtowicza Tadeusza Żurka