Elk. Müh. Olgun SAKARYA - EMO

24-25/02/2007 İç Anadolu Enerji Forumu 1

Elk. Müh. Olgun SAKARYA - EMO


Enerji Politikaları

•Arz Güvenliği

•Serbestleştirme

•Dengeleme-Uzlaştırma

•Dengeleme Uygulaması

•Dengeleme Nasıl Yapılır

•Dağıtım Faaliyetleri

•Özelleştirme


•Arz Güvenliği

Kısaca; enerjiye gereksinim duyulduğu zamanda, gereksinim duyulan miktarda ve kalitede sunulabilme yeteneği olarak tanımlamak mümkündür.


Elektrik Enerjisinde Arz güvenliği Üretim, İletim, Dağıtım ve Pazar (Tüketim) faaliyetleri için eş zamanlı olarak sağlanmalıdır.

•Arz Güvenliği


Elektrik enerjisinde arz güvenliği; birincil (primer) kaynaklar arasındaki denge, bu kaynakların yerli ve ithal oranları ve coğrafya (ülke) çeşitliliği ile yakından ilgilidir.

•Arz Güvenliği


•Serbestleştirme

4628 sayılı Kanun ile düzenlenen bir elektrik piyasası yapısından, piyasa kurallarının geçerli olduğu rekabetçi elektrik piyasası yapısına geçilmiştir.


•Serbestleştirme

Müşteriler “serbest” ve “serbest olmayan” olarak iki grup içinde tanımlanmıştır.

Serbest olmayan müşterilere ait tarifeler piyasa katılımcıları tarafından belirlenerek EPDK tarafından onaylanmaktadır.


•Serbestleştirme

Yine bu kanun ile birlikte, merkezi olarak yapılan planlama anlayışından, piyasa katılımcılarına dayalı dağınık bir planlama anlayışına geçilmiştir.


•Dengeleme-Uzlaştırma

Aktif elektrik enerjisi arz ve talebinin, gerçek zamanlı olarak dengelenmesi ve piyasa katılımları sonucu oluşacak alacak ve borçların mali açıdan uzlaştırılması


•Dengeleme Nasıl YapılırDengeleme, sistem işletmecisi

tarafından yürütülen;

(a) Yük alma tekliflerinin kabul edilmesi suretiyle, dengeleme birimlerinin üretimlerinin artırılması,

(b) Yük atma tekliflerinin kabul edilmesi suretiyle, dengeleme birimlerinin üretimlerinin azaltılmasıdır.


27.12.2006 Günü Sistem

Piyasa katılımcılarının kabul edilmiş yük alma tekliflerine göre, 17.00-18.00 saatleri arasında oluşan arz açığının kapanması için MYTM tarafından verilen YÜK ALMA talimatları sonucu,

Bir saatlik zaman dilimi içinde elektrik fiyatları 1 MW’lık kapasite için 1100 YTL’ye çıkmıştır.*

* Radikal Gazetesi – 06.01.2007


Saat SMF (YTL) Saat SMF (YTL)

00.00 01.00 120,00 12.00 13.00 142,97

01.00 02.00 110,00 13.00 14.00 145,82

02.00 03.00 102,98 14.00 15.00 146,17

03.00 04.00 98,97 15.00 16.00 153,43

04.00 05.00 87,18 16.00 17.00 171,18

05.00 06.00 103,90 17.00 18.00 1100,00

06.00 07.00 119,96 18.00 19.00 218,40

07.00 08.00 87,18 19.00 20.00 159,11

08.00 09.00 140,18 20.00 21.00 148,66

09.00 10.00 146,17 21.00 22.00 142,90

10.00 11.00 162,87 22.00 23.00 140,19

11.00 12.00 167,81 23.00 24.00 137,45

27.12.2006 Günü Sistem



Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği 21.12.2004 tarihli ve 25677 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

20.07.2006 tarih ve 831 sayılı Kurul Kararı ile 01.08.2006 tarihi itibarıyla uygulanmaya başlamıştır.



Hatırlanacağı üzere 01.07.2006 tarihinde, ülkemizin kuzeybatı-batı-güneybatı bölgesi içinde yer alan 13 ilimizi kapsayan ve

21.00-03.00 saatleri arasında yaklaşık 6 saat süren ve sistem çökmesine neden olan bir kesinti yaşanmıştı.


•Dengeleme Uygulaması Bölgesel sistem çökmesine,

MYTM’ nin üretime devam etmesi yönündeki talimatına karşın,

Saat : 22.00’deki tarife değişikliği gerekçesiyle şebekeden ayrılan bir üretim santrali ile bölgedeki diğer otoprodüktör santrallerin şebekeden ayrılmalarının neden olduğu anlaşılmıştır.



Turizmin kalbinin attığı bu bölgede, böylesine geniş bir alanı ve uzun bir zaman dilimini kapsayan kesintinin ülkemiz ekonomisine verdiği zarardan en fazla kimler etkilenmiş olabilir?

Bu kesintinin sosyal yaşamdaki etkisini en çok kimler yaşamış olabilir?



4628 sayılı Kanun, Dağıtım Şirketine, belirlenmiş bölgesindeki dağıtım tesislerini ve şebekesini işletmesine ve/veya sahip olmasına olanak tanımıştır.



Ancak, 5398 ve 5496 sayılı Kanunlarla yapılan değişikliklerle, Organize Sanayi Bölgelerine de,

EPDK’dan lisans almaları koşulu ile dağıtım ve/veya üretim faaliyetlerinde bulunabilmeleri olanağı getirildi.



OSB’lerin Dağıtım Bölgesinden koparılmasının anlamı,

Dağıtım bölgesi içinde yer alan kullanıcılara tahakkuk ettirilecek tüketim faturalarının içinde yer alan “Dağıtım Sistem Kullanım Tarifesi” nin artışı, yani kısacası zam demektir.


•Özelleştirme

Üç dağıtım bölgesi için 19.01.2007 günü tekliflerin alınacağı ilan edilmiştir.

Ancak, son teklif tarihine iki haftadan az bir süre kala, Sayın Başbakanın açıklaması ile Özelleştirme uygulaması ötelenmiştir.


Sayın Başbakanın,

“Benzin fiyatlarındaki artıştan vatandaş bizi sorumlu tuttu. Aynı şeyin olmaması için elektrikte özelleştirme düşünmüyoruz” *

şeklinde ulusal basına yaptığı açıklama, özelleştirmenin sonuçları ile kullanıcılar üzerinde yaratacağı etkiyi özetlemesi bakımından anlamlıdır.

•Özelleştirme

* Milliyet Gazetesi – 06.01.2007


•SonuçÜretim, İletim, Dağıtım ve Pazar (Tüketici) faaliyetlerinin serbestleştirildiği elektrik piyasalarında;

• Piyasa faaliyetlerinin çok sayıda farklı şirket tarafından yürütülmesi, • Her şirketin, sorumluluk ve ekonomik önceliklerinin farklı olması, • Piyasa içindeki faaliyetlerde sağlıklı bir koordinasyonun sağlanamaması, gibi hallerde sorunlarla karşılaşılması her zaman mümkündür.


Serbestleştirme ile merkezi planlama anlayışından, piyasa katılımcılarına dayalı dağınık bir planlama anlayışına geçilmiştir. Oysa “Doğru bir planlama, enerji dar boğazı yaratmayacak kadar erken, yatırım israfı yaratmayacak kadar geç yapılandır” prensibi unutulmamalıdır.

Yüksek ve hızlı talep artışının olduğu ülkemizde bunun bedeli çok ağır olabilir. Kaliforniya krizi unutulmamalıdır...

•Sonuç


Serbest piyasa küçük tüketicilere, Kanunun “düşük maliyetli” vaadinin aksine “pahalılık” getirmektedir.

Yaşanan ve yaşanması muhtemel bu tür olumsuzluklar ve değişikliklerde de, her zaman olduğu gibi kullanıcılar zarar görmektedir.

•Sonuç


Elektrik enerjisi planlamasında; üretim, iletim, dağıtım ve tüketim bir bütün olarak değerlendirilmeli ve merkezi bir yapı içinde ele alınmalıdır.

•Sonuç


Documents

Elk. Müh. Olgun SAKARYA - EMO