1

ELEKTRİK TESİSAT ve EKİPMANLARININ

DEPREM KORUMASI ve TİTREŞİM YALITIMI TEKNİK ŞARTNAMESİ

2

DKM İnşaat & Danışmanlık

Bölüm 1 - GENEL

1.01 Tanım

A. Amaç

1. Bütün mekanik ekipmanlar, titreşimin ve mekanik olarak iletilen sesin binaya geçişini

engellemek için, titreşim alıcılara monte edilecektir. Titreşim alıcılar, hepsinde eşit çökme

meydana gelebilmesi için ağırlık dağılımına göre seçilecektir.

2. Bütün izolatörler ve izolasyon malzemeleri, aynı üreticiye ait olacak ve üretici tarafından

onaylanmış (Örnek: OSHPD Kaliforniya Deprem ve Halk Sağlığı Enstitüsü )olacaktır.

3. Bu şartnamenin sismik kısmının amacı, bir deprem anında, binadaki bütün elektrik ve

mekanik sistemlerin yerinde kalmasını sağlamaktır.

4. Bu şekilde bütün sistemler, sismik kodlarla, üreticinin kurallarıyla ve yapı standartlarıyla tam

uyumlu olmalıdır. Üreticinin kuralları ile yapı standartları arasında bir anlaşmazlık olduğu

zaman, daha sert olan kural uygulanacaktır.

5. Bu şartname, sismik faktörler için minimum gereksinimleri karşılamak için oluşturulmuş,

kodların, ulusal veya lokal yapı yönetmeliklerinin yerine kullanılması amaçlanmamıştır.

6. Bu şartnamede belirtilenlerle ilgili bir anlaşmazlık halinde, onaylanmak şartıyla yüklenici

tarafından değişiklikler yapılabilir.

7. Sismik sınırlayıcılar, bölüm 1.0.6’da detaylandırılmış sismik kuvvet seviyeleri ile uyumlu bir

şekilde dizayn edilecektir.

3

B. Bu bölümdeki çalışma, aşağıdakileri kapsamakta fakat onlarla sınırlı kalmamaktadır.

1. Ekipmanlar için titreşim yalıtımı

2. Ekipman yalıtım kaideleri

3. Yalıtılmış ekipmanlar için sismik sınırlayıcılar

4. Yalıtılmamış ekipmanlar için sismik sınırlayıcılar

5. Sismik sınırlayıcı dizayn sertifikası ve uygulama denetimi

6. Betonarme ekipman kaidelerinin sismik bağlantı sertifikası

7. Bütün elektrik sistemler. Yerin altına gömülmüş olan ekipmanlar hariç tutulmuştur fakat

temel duvarına doğru servis girişleri dahil edilmiştir. Aşağıda adı geçen ekipmanlar tipik

olanlardır.

Lamba Armatürleri Akü Rafları

Bus Kanalları Çatı Üstü Üniteleri

Elektrik Panelleri Kablo Tavaları

Transformatörler Jeneratörler

4

C. Tanımlamalar

1. Güvenlik Sistemleri:

a. yangın pompası kontrol panelleri de dahil olmak üzere yangından korunma ile ilgili bütün

sistemler.

b. İlgili bütün sistemler ve / veya bütün jeneratörler, transformatörler ve bütün yangından

korunma akış yolları ve / veya acil durum aydınlatma sistemleri de dahil olmak üzere acil

durum güç kaynağı sistemleri.

c. Bütün tıbbi sistemler ve yaşam destek sistemleri.

d. Ekipman listesindeki bütün güvenlik ekipmanları işaretlidir.

2. Tam Bağlantı:

a. Tam bağlantı demekle kast edilen; kapsüllü dübel, saplama dübel, dikey yüklü çift taraflı

kelepçe veya yapıya kaynaklı ya da civatalı bağlantıdır. Elektrik boruları, busbar kanalları,

kablo tavaları veya her hangi bir ekipman, bu projede sismik bağlantı noktası olarak kabul

edilemez.

3. Çapraz Bağlantı:

a. Sınırlayıcılar, Kablo kanalarının ve busbar’ların orta eksenine dik hareketi

engellemek için uygulanmıştır.

4. Boyuna Bağlantı:

b. Sınırlayıcılar, Kablo kanalarının ve busbar’ların orta eksenine dik hareketi

5

engellemek için uygulanmıştır.

1.02 Ürünlere ait bilgiler

A. Titreşim alıcı ve sismik koruyucuların üreticisi, ürünlere ait aşağıdaki bilgileri verecektir.

1. Tanımlayıcı Bilgiler:

a. Titreşim alıcı ve sismik koruyuculara ait şartname ile uyumlu bilgi föyleri veya kataloglar.

b. Numaralandırılmış tanımlayıcı çizimleri referans vererek, titreşim alıcıların ve sismik

koruyucuların da gösterildiği, esnek ve sabit bağlı ekipmanların detaylı listesi.

2. Montajlı Hal Çizimleri:

a. Ekipman kaidesinin boyutları, kaideyi oluşturan elemanların ebatları ve destek noktalarının

yeri de dahil olmak üzere imalat detayları bildirilmelidir.

b. Tavana asılı ekipmanlar için kullanılan titreşim alıcı ve destek elemanlarının bütün detayları

verilmelidir.

c. Sismik sınırlama için duvarlar, döşemeler veya ilave çelik konstrüksiyonların kullanıldığı

durumlarda kablo tavaları ve bus-bar’lar için kabul edilebilir bağlantı metotlarının detayları

da dahil edilmeli ve uygulamadan önce onaylanmalıdır. Mesafe, statik yükler ve bütün

bağlantı noktalarındaki sismik kuvvetler gibi bilgiler, üretici tarafından verilmelidir.

d. Sismik sınırlayıcı veya bağlantı parçasının bütün spesifik detayları, numarası, ebatları ve

yerleri belirtilmelidir.

6

3. Sismik Sertifikalandırma ve Analizler:

a. Ekipmanın yapıya bağlandığı her nokta için sismik koruma hesapları yapılmış olmalıdır.

Hesaplamalar, sismik dizayn konusunda en az 5 yıl tecrübeli, işin yapıldığı ülkede geçerli

lisansı bulunan profesyonel mühendisler tarafından onaylanmalıdır.

b. Bütün sismik koruyucular, California OSHPD veya maksimum koruma isteyen tanınmış

devlet kuruluşlarından ön onay numarası alacaklardır. Ön onayların, hesaplamalara değil,

bağımsız testlere dayandırılması tercih edilir. Onaylanmış sismik koruyucuların olmaması

halinde, bağımsız testlere dayandırılmış bilgi föyleri tercih edilir. Testler ve hesaplamalar, en

zayıf haldeki gerilme ve kesme yükleri için de yapılmalıdır.

c. Analizler mutlaka, hesaplanmış ölü yükü, statik sismik yükleri ve ekipmana ve yapıya

bağlantı yapmakta kullanılan materyallerin kapasitelerini göstermelidir. Analizler, bağlantı

şeklini, cıvata çapını, cıvatanın gömülü kısmının uzunluğunu veya kaynak uzunluğunu detaylı

bir şekilde vermelidir. Bütün sismik sınırlayıcılar, ekipmanın ağırlık merkezine etkiyen,

Bölüm 1.6’da detayları verilmiş olan kuvvetleri hatasız olarak karşılayabilecek şekilde dizayn

edilecektir. Devrilme momentleri, yer seviyesinde bu kuvvetleri aşabilir.

1.03 Kod ve Standartlar

A. Tipik Uygulanabilir Kod ve Standartlar

Şartnameyi yazan mühendis’e: Uygulanabilir kodlar için, açıklayıcı manuel’de 1.03 nolu Kod

ve Standart Gerekleri Bölümü’ne bakınız. Coğrafik bölgeye göre 1.03A’da bir veya daha fazla

kodu referans yapacaksınız. 6. ve 7. Sayfadaki haritalar faydalı olabilir.

1.04 Üreticinin sorumlulukları

7

A. Titreşim yalıtımı ve sismik kontrol ekipmanı üreticileri, aşağıdaki sorumluluklara sahip

olacaktır.

1. Titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik sınırlayıcı boyutlarının ve yerleşimlerinin

belirlenmesi

2. Titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik sınırlayıcıların programlandığı ve belirlendiği şekilde

sağlanması

3. İstendiğinde, titreşim yalıtımı yapılmamış ekipmanın sınırlandırılması için hesaplamaların ve

malzemelerin sağlanması

4. Uygulama talimatlarının, çizimlerin ve montajın doğru yapıldığından ve performanstan emin

olmak için eğitimli bir saha elemanının sağlanması.

1.05 Diğer İşler

A. Ekipman kaideleri

1. Çizimlerde belirtilmediyse, ekipman kaidesi takviyesi ve yekpare kaidelerin yapıya bağlantı

detayları ve dizaynı, sınırlayıcıları satanlar tarafından hazırlanacaktır.

2. Ekipman kaideleri, sınırlayıcı satıcıları ile birlikte koordine edilecek ve saplama dübel

kullanılacaksa kaidenin ebatları, dört taraftan da ekipmanın ebatlarından 10 cıvata çapı kadar

fazla olacaktır. Eğer kapsüllü dübeller kullanılacaksa, dübellere ayrılacak yer ve gömülme

miktarı, ACI isteklerini yerine getirecek şekilde düşünülmelidir.

B. İlave Destek Çubuğu

1. Bus-Bar’lar, kablo kanalları ve çatı ekipmanları da dahil olmak üzere bütün ekipmanlar için

destek çubukları, yüklenici tarafından karşılanacaktır.

C. Ekler

8

1. Yüklenici, ekipman kaidesinde kullanılacak olan sınırlayıcı için bağlantı plakaları, beton

donatıları gibi malzemeleri, yapılmış olan hesaplara göre temin edecektir.

1.06 Sismik Kuvvet Seviyeleri

A. Bu projede aşağıdaki kuvvet seviyeleri kullanılacaktır.

1.03’te listelenen bina kodlarına uyan minimum ‘G’ kuvvetleri

Bina

Kodu

Bütün Bus-

Bar ve kablo

kanalları için

‘G’ kuvvetleri

Rijit olarak

monte edilmiş

ekipman için

‘G’ kuvvetleri

Esnek olarak

monte edilmiş

ekipman için

‘G’ kuvvetleri

Esnek veya

rijit olarak

monte edilmiş

hayati

ekipman için

‘G’ kuvvetleri

Bölge

UBC

Yatay Dikey

* *

Yatay Dikey

* *

Yatay Dikey

* *

Yatay Dikey

* *

BOCA

SBCCI

* 5. Sayfaya bakınız. Özel bir proje için gereken bilgileri ekleyin. Bir proje için yalnızca bir kod

kullanın ve gerekli bilgileri ekleyin. Karışıklığa sebebiyet vermemek için uygulanamayacak

kodlar kullanılmamalıdır.

Tablo 1.06-1

Bölüm 2 - ÜRÜNLER

2.01 Amaç

A. Bu bölümdeki bütün titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik koruyucular, tek üreticinin ürünü

olacaktır. Mason Industry’nin ürünleri, bu spesifikasyonların kaynağı olan ürünlerdir. Diğer

9

üreticilerin ürünleri de istenen özellikleri taşımak ve uzman mühendis tarafından onaylanmak

şartıyla kabul edilebilir. Sertifika ve bilgilendirme formları, bölüm 1.02 ile uyumlu olacaktır.

B. Ekipman ve yapı arasındaki bağlantıdaki gevşeklik, dikeyde 1/8 inch (3mm)’den daha büyük,

yatayda ¼ inch (6 mm)’den daha büyük kalıcı deformasyon gibi durumlar, hata olarak

tanımlanmıştır.

2.02 Ürün Tanımları

A. Titreşim Yalıtım Malzemeleri ve Sismik Sınırlayıcılar

ŞARTNAME

1. İki tabaka ¾” (19mm) kalınlığında neopren yastık 2” (50mm) kare petek (waffle)

modüllerden müteşekkil olup iki tabaka arasında 16 geyc (1,5mm) galvanizli sac plaka

bulunmaktadır. Yük dağıtım plakaları ihtiyaç kadar kullanılacaktır. Titreşim yastıkları

(vibration pads) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Super “W”ya da “Super K” tip

olacaktır.

2. Ağır Hizmet Tipi (Bridge bearing) neopren titreşim ayaklarının statik esnemesi 0,20” (5mm)

olacak ve bu ayaklar her yönden gelecek sismik kuvveti taşıyabilir özellikte olacaklardır.

Titreşim ayağının duktil dökme demir bir gövdesi ve bu gövde içinde iki adet yüzyüze

karşılıklı olarak dökülmüş neopren sönümleme elemanı bulunacaktır. Neopren elemanlar

normal çalışma esnasında merkezdeki dişli yatak ve civatanın dökümün iç yüzeyine temas

etmesini önleyeceklerdir. Darbe sönümleyici neopren malzemeler ağır hizmet tipi (bridge

bearing) kalitesinde olacaktır. Titreşim ayaklarının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti)

tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay

Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Titreşim ayakları Mason Industries Inc. tarafından imal

edilen BR tipi olacaktır.

3. Metal sac paneller duvara veya taşıyıcı yapıya iki çelik kovan tarafından yastıklanmış

neopren bir burç içinden geçirilen civata ve somundan müteşekkil bir bağlama takımı ile

10

bağlanacaktır. Dış kovan, metal sac panelin neopren malzemeyi kesmesini

engelleyecektir. Panel delikleri bu bağlantı takımına uygun olarak büyütülecektir. Sac panelin

arka kısmının da yatay olarak desteklemesi amacıyla ilave bir neopren eleman arkadan somun

burcu üzerine geçirilecektir. Bağlantı somununun her 3 düzlemde panelin titreşim

izolasyonunu kısa devre etmesini önlemek için panelin ön tarafındaki neoprene elemanın ön

yüzünü örten çelik bir disk ve iç kısımdaki çelik kovan uzantısı bir durdurucu görevi

yapacaktır. Bu titreşim sönümleyici bağlantı tertibatı çapraz çelik konstrüksiyon

elemanlarının bağlantılarında da uygulanabilir. Bağlantı elemanında kullanılan neopren

malzemeler ağır hizmet tipi (bridge bearing) kalitesinde olacaktır. Bağlama tertibatı Mason

Industries Inc. tarafından imal edilen PB tipi olacaktır.

4. Tek parça halinde dökülmüş, ağır hizmet tipi (bridge bearing) neopren ankraj burcu ankraj

civatasını saracak ve yassı rondela yüzeyi metal metale teması önleyecektir. Neopren burç

Mason Industries Inc. tarafından imal edilen HG tipi olacaktır.

5. Yaylı Titreşim İzolatörleri gövdesiz, dikine serbest duran tip ve yatay yüklemeye karşı stabil

olacaklardır. Bu izolatörler ya alttan neopren yuva içine monte edilmiş olacak veya

altlarında ¼” (6mm) kalınlığında akustik neopren sürtünme yastığı bulunacaktır. Bütün yaylı

titreşim izolatörlerinde ekipmana rijid bağlantı için seviye ayarlı somun bulunacaktır. Yay

çapı, nominal yük altında sıkıştırılmış olan yay yüksekliğinin en az 0,8 misli olacaktır.

Yayların nominal yük altına esneme mesafesinden itibaren rijid duruma gelinceye kadar

ilave esneme mesafeleri bulunacak ve bu ilave esneme mesafesi nominal esnemenin %50’sine

eşit olacaktır. Tekliflerde yayın nominal esneme değeri, yay çapı, nominal sıkıştırılmış yay

yüksekliği ve rijid (tam sıkıştırılmış) yay yüksekliği belirtilecektir. Yaylı titreşim izolatörleri

Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SLF tipi olacaktır.

6. Sınırlandırılmış Yaylı İzolatörler yukarda 5. maddede tarif edilen SLF tipi izolatörlerle aynı

özelliklerde olacak, ilaveten izolatörün rijid bir gövdesi ve bu gövde içinde yayın üzerinden

yük kalktığında yayın açılmasını önleyecek dikey hareket sınırlama elemanları bulunacaktır.

Montaj esnasında gövde blokaj görevini yapacaktır. Seviye ayarından sonra çelik ayırıcı

(mesafe tutucu spacer) çıkartılacaktır. Montaj ve çalışma yükseklikleri eşit olacaktır. Yayın

11

çalışma fonksiyonunu yerine getirebilmesi (ve kısa devre yapıp bloke olmaması) için bağlama

civatasının etrafında ve yay ile gövde arasında ½” (12mm) boşluk bırakılmış olacaktır.

Normal çalışma esnasında sınırlandırıcılar ile yay temas halinde olmayacaklardır. İzolatörün

gövdesinin support veya kaide üzerine kaynak veya civata ile monte edilmesi halinde izolatör

gövdesi ile yay arasındada bir iç tampon olmalıdır. Gövde bütün deprem (sismik)

kuvvetlerine karşı direnecek şekilde dizayn edilmiş olacaktır. Titreşim izolatörlerinin OSHPD

(Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük

oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Titreşim izolatörleri

Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SLRS tipi olacaktır.

7. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörlerinin yay özellikleri yukarda 5. maddede tarif

edilen SLF tipi izolatörlerle aynı olacak ve bu yaylar her yönden gelecek sismik zorlamayı

taşıyacak ve sönümleyecek şekilde duktil dökme demir veya çelik bir gövde içine monte

edilmiş olacaktır. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörleri dikey olarak ayarlanabilir

olacak ve elastik sönümleme yakalarına temas etmeden önce her yönde ¼” (6mm) hareket

etme kabiliyetine sahip olacaktır. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörlerinin OSHPD

(Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük

oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik Sönümlemeli

Yaylı Titreşim İzolatörleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SSLFH ya da SLRS

tipi olacaktır.

8. Hava Yastıklı Titreşim Elemanları üstte ve altta bulunan çelik taşıyıcılar arasına yerleştirilmiş

esnek, naylon takviyeli ve değiştirilebilir neopren elemanlardan (körüklerden) müteşekkil

olacaktır. Elemanın konfigürasyonu maksimum doğal frekans olan 3Hz’i elde etmek için birden

fazla körüklü olacaktır. Körükler kataloglarda verilen maksimum işletme basıncının en az 3 kat

fazlası bir patlama basıncını kaldırabilecek şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Bütün körükler

binanın basınçlı enstruman havası sistemine veya bağımsız bir basınçlı hava sistemine

bağlanacaklar ve taşıdıkları cihazın seviyesini ±1/8” (±3mm) toleransında tutabilecek şekilde

için 3 adet seviye kontrol valfi ile techiz edilmiş olacaklardır. Teklifler ile birlikte hava yastıklı

titreşim elemanlarının bağımsız bir laboratuvar ve/veya akustik uzman kuruluş tarafından

yapılmış doğal frekans, yük ve sönümleme test neticeleri verilecektir. Hava Yastıklı Titreşim

12

Elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen MT tipi ve Seviye Ayar Valfleri LV tipi

olacaktır.

9. Sınırlandırılmış Hava Yastıklı Titreşim Elemanları yukarıda 8. maddede tarif edilen MT

tipi elemanlarla aynı özelliklerde olacak, ilaveten izolatörün rijid bir gövdesi ve bu gövde içinde

hava yayının üzerinden yük kalktığında neopren elemanın açılmasını önleyecek dikey hareket

sınırlama elemanları bulunacaktır. Montaj esnasında gövde blokaj görevini yapacaktır. Seviye

ayarından sonra çelik ayırıcı (mesafe tutucu spacer) çıkartılacaktır. Montaj ve çalışma

yükseklikleri eşit olacaktır. Yayın çalışma fonksiyonunu yerine getirebilmesi (ve kısa devre yapıp

bloke olmaması) için bağlama civatasının etrafında ve yay ile gövde arasında ½” (12mm) boşluk

bırakılmış olacaktır. Normal çalışma esnasında sınırlandırıcılar ile yay temas halinde

olmayacaklardır. Gövde bütün deprem (sismik) kuvvetlerine karşı direnecek şekilde dizayn

edilmiş olacaktır. Sınırlandırılmış Hava Yastıklı Titreşim Elemanları (izolatörleri) Mason

Industries Inc. tarafından imal edilen SLR-MT tipi olacaktır.

10. Askıların (hangers) titreşim eleman grubu rijid çelik bir çerçeve içine alınmış olacaktır. Bu

çerçevenin içinde, üst kısımda, 1¼” (32mm) kalınlığında neopren bir titreşim elemanı, alt

kısımda ise 5. maddede tarif edilen özelliklere sahip olan çelik bir yay bulunacaktır. Çelik yay

alttan güçlendirilmiş neopren bir muhafaza içine oturtulmuş olacak ve neopren yuvanın

altında, yuva ile çelik çerçeve ile arasında, çelik bir rondela bulunacaktır. Üstteki neopren

elemanın ve ve alttaki neopren muhafazanın çelik çerçevenin üstteki ve alttaki deliğinin içine

oturmalarını sağlayan neopren uzantıları (burçları) bulunacaktır. Stabiliteyi sağlamak için

askı titreşim gruplarının metal çerçevesi ve üst neopren elemanlar, mafsallı askı elemanları

gibi oynak olmamalıdır. Yay çapları ve askı çerçevesinin alt delik çapı askı çubuğunun delik

içindeki neopren burca temas etmeden (yani burca temas ederek yayın kısa devre yapmasına

sebep olmadan) 30º lik bir salınım yapabileceği büyüklükte (çapta) seçilmiş olacaktır.

Tekliflerle birlikte askı çubuğunun 30º lik salınım toleransını gösteren askı eleman resimleri

ve ölçüleri verilecektir. Askılar Mason Industries Inc. tarafından imal edilen 30N tipi

olacaktır.

11. Titreşim askıları yukarda 10. maddede tarif edildiği gibi olacak, ancak montaj esnasında

boru tesisatını veya ekipmanı sabit yükseklikte tutmak için askılardaki yaylar katalogta

13

belirtilen nominal esneme mesafesine bir sismik sönümleme özellikli üst durdurucu

(limitleyici) vasıtası ile önceden sıkılarak kilitlenmiş olacaklardır. Montaj tamamlandığında

ve askılar tam yüke alındığında askı yayını serbest bırakmaya yarayan bir mekanizması

bulunacaktır. Yayın esneme mesafesi, askı üzerindeki ölçek üzerinde açıkça görülebilir

olacaktır. Tekliflerle birlikte askı çubuğunun 30º lik salınım toleransını gösteren askı eleman

resimleri ve ölçüleri verilecektir. Askılar Mason Industries Inc. tarafından imal edilen PC30N

tipi olacaktır.

12. Çelik Tel Halat şeklindeki Sismik Sınırlayıcılar galvanizli çelik uçak (aircraft) tipi

halatlardan imal edilmiş olup her yönden gelecek sismik yüklere minimum emniyet faktörü 2

ile karşı koyacak şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Çelik halatların sertifiye edilmiş olan

minimum elastiklik modülüne ulaşabilmeleri için öngerilimli olmaları gerekmektedir. Çelik

halatın uç bağlantılarında kolay montaj amacı ile açı verilebilir tip özel çelik bağlantı

elemanları ve 2 adet sıkıştırma vidası kullanılacaktır. Çelik halatların keskin köşe yapacak

şekilde eğilmesine müsaade edilmemelidir. Çelik halat tertibatının OSHPD (Amerikan

Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten,

Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Çelik halat sismik bağlantı sistemleri

Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Tavan ve Clevis vida bağlantılı mafsallı ve çift

emniyetli SCB tipi, Askı Çubuğu Civatası ve Clevis bağlantılı SCBH (mafsallı ve çift

emniyetli )tipi veya Çelik Kiriş bağlantılı SCBV tipi olacaktır

13. Sismik sabit bağlantı elemanları (sabit gerdirmeler) köşebent veya U profilden imal edilmiş

olup her yönden gelecek sismik yüklere minimum emniyet faktörü 2 ile karşı koyacak şekilde

dizayn edilmiş olacaklardır. Sismik sabit bağlantı elemanlarının uçlarında kolay montaj amacı

ile açı verilebilir tip özel çelik bağlantı takımı ve 2 adet geçme bağlantı vidası kullanılacaktır

Sismik sabit gerdirme elemanlarının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından

onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası

(R sayısı) bulunacaktır. Sismik sabit bağlantı eleman takımı Mason Industries Inc. tarafından

imal edilen SSB tipi olacaktır.

Not: Şartname 12-14 trapez askılar için olduğu kadar clevis tipi askılar için de

14

geçerlidir. Trapez ankraj (sabit) noktalarında borular trapeze sabit bir şekilde kelepçelenecektir.

Şartnameler sadece boruların değil cihazların asılması durumunda da geçerlidir.

14. Sabitlendirilmek istenen askılarda, burkulmayı önleyecek şekilde boyutlandırılmış çelik

köşebentler boru veya ekipman rodlarına en az 3 adet duktil demir döküm kelepçe ile

bağlanacaktır. Rodların köşebentlere kaynak edilmesi kabul edilmez. Rod kelepçe

tertibatının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış Ankraj Ön Onay

Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Rod kelepçe takımı Mason Industries Inc. tarafından imal

edilen SRC (Sismik rod güçlendirme klemensi) tipi olacaktır.

15. Sabitleyici olarak kullanılan bütün clevis tipi boru askılarında enine askı civatasının takviye

edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla özel şekil verilmiş U-kesitinde bir iki çapraz vidalı bir

takviye parçası kullanılır. Çapraz vidaler enine clevis civatasının üzerinden geçerek

sıkıştırılırlar. Boru clevis çapraz bağlantı takviyesinin OSHPD (Amerikan Kaliforniya

Eyaleti) tarafından onaylanmış Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Çapraz

takviye Mason Industries Inc. tarafından imal edilen CCB tipi olacaktır.

16. Her yönden gelecek sismik zorlamalara karşı koyacak olan sismik sönümleyiciler

(snubberlar) ağır hizmet tipi (bridge bearing) neoprenden tek parça halinde dökülmüş bağlantı

burcu ve çelik bağlantı (kilitleme) elemanlarından müteşekkil olacaktır. Neopren burç ¼”

(6mm) kalınlığında ve değiştirilebilir olacaktır. Nominal yüklemeler 1000 psi (0,7kg/mm²) yi

geçmeyecektir. Sönümleyici (snubber) dizaynı sönümleyicinin rijid ve elastik yüzeylerinin

birbirine temas etmeden önce her yönden hareket için yüzeyler arasında minimum 1/8”

(3mm) hava boşluğu bulunacak şekilde yapılmış olmalıdır. Snubber’ın uç kapakları iç boşluk

payının kontrolü için sökülüp takılabilir olmalıdır. Sistem devreye alınmadan önce herhangi

bir kısa devrenin olup olmadığını kontrol etmek için neoprene burç döndürülecektir.

Snubber’ların OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum

sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı)

bulunacaktır. Sismik sönümlendiriciler (snubberlar) Mason Industries Inc. tarafından imal

edilen Z-1225 tipi olacaktır.

17. Her yönden gelecek sismik zorlamalara karşı koyacak olan sismik sönümleyiciler

15

(snubberlar) ağır hizmet tipi (bridge bearing) şok yutucu lastik malzemeden yapılmış

sönümleme elemanı ve çelik bağlantı (kilitleme) elemanlarından müteşekkil olacaktır.

Elastomerik malzemeler minimum ¾” (19mm) kalınlığında ve değiştirilebilir olacaktır.

Nominal yüklemeler 1000 psi (0,7kg/m²) yi geçmeyecektir. Snubber içindeki elastik malzeme

ile sert malzemenin arasındaki hava boşluğu 1/8” (3mm) den az ¼” (6mm) den fazla

olmayacak şekilde imal edilecektir. Snubber’lar fabrikasında ayarlanmış toleranslar ile monte

edilecektir. Sismik snubber’ın 3/8” (9mm) esneme altındaki yük kapasitesi, snubber

tarafından taşınan eleman ağırlığının geçerli “G kuvveti” çarpılması ile elde edilen yükten

daha fazla veya bu yüke eşit olacaktır. Teklifler ile birlikte snubber ın x,y ve z eksenlerindeki

½” e kadar esneme ve yük eğrileri verilecektir. Snubber’ların OSHPD (Amerikan Kaliforniya

Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük değerlerini

belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik sönümlendiriciler

(snubberlar) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Z-1011 serisi olacaktır.

18. Saplama ankraj dubelleri çapı standart olan dolu malzemeden, üzerine diş açılmak sureti ile

üretilmiş olacaktır. Dişli kısmın geriye doğru şişirilerek teşkil edildiği ince çaplı malzeme

kabul edilmez. Dübel saplamasının yük altında dübel halkasını (wedge) destekleyen bir

emniyet kafası (shoulder) bulunacaktır. Ankraj dübellerinin I.C.B.O. Değerlendirme Servisi

tarafından verilen, müsaade edilen yükleri gösterir bir rapor kodu bulunacaktır. Matkapla içe

gömülen saplama ankraj dübelleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAS tipi

olacaktır.

19. Dişi saplama ankraj dübelleri zemine yapılan montajlarda tercih edilir. Bu tip dübellerin

kullanıldığında dübel yerine takıldıktan sonra titreşim izolatörleri veya cihazları bu ankraj

dübelleri üzerine oturtmak mümkün olmaktadır. Dişi saplama ankraj dubelleri çapı

standart olan dolu malzemeden, üzerine diş açılmak sureti ile üretilmiş olacaktır. Dişli kısmın

geriye doğru şişirilerek teşkil edildiği ince çaplı malzeme kabul edilmez. Dübel saplamasının

yük altında dübel halkasını (wedge) destekleyen bir emniyet kafası (shoulder) bulunacaktır.

Dişi ankraj dübellerinin I.C.B.O. Değerlendirme Servisi tarafından verilen, müsaade edilen

yükleri gösterir bir rapor kodu bulunacaktır. Matkapla içe gömülen dişi saplama ankraj

dübelleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAB tipi olacaktır.

16

20. Titreşim yalıtım firması titreşim yalıtım elemanları ile birlikte bunların entegre edildiği

çelik ekipman kaidelerini de temin edecektir. Diktörtgen taşıyıcı kaideler bütün ekipmanlar

için tercih edilecektir. Yer sıkıntısı varsa santrifüj soğutma makinaları (chillerler) ve pompa

gruplarının taşıyıcı çelik kaideleri T veya L şeklinde olabilir. Yatay bölünebilir gövdeli

pompa gruplarının kaidelerinde emme ve basma dirseklerini taşıyabilecek destekler

bulunacaktır. Kaidenin bütün çevre çerçeve elemanları çelik profilden olacak ve bunların

yüksekliği (derinliği) kaidenin en uzun ölçüsünün minimum 1/10 una eşit olacaktır. Statik

çökme ve yük altında şekil değiştirme imalatçı tarafından kabul edilebilir sınırlar içinde

kaldığı müddetçe çelik kaide elemanlarının yüksekliği 14” (350mm) yi geçmeyecektir.

Kaideyi yerden 1” yükseklikte tutacak şekilde, titreşim elemanlarının kaideye bağlantı

noktalarında yükseklikten tasarruf edici tip üstten ankastre bağlantı destekleri

kullanılacaktır. Çelik kaideler Mason Industries Inc. tarafından imal edilen WF tipi olacaktır.

21. Titreşim yalıtım firması titreşim yalıtım elemanları ile birlikte bunların entegre edildiği,

betonlu yüzer kaide veya eylemsizlik kaidesi (inertia base) olarak kullanılacak ve beton

dökümü için aynı zamanda bir kalıp görevi yapacak çelik ekipman kaidelerini de temin

edecektir. Yatay bölünebilir gövdeli (split case) pompa gruplarının kaideleri emme ve basma

dirseklerinin desteklerini de kapsayacak genişlikte olacaktır. Kaidelerin çerçeve çelik

elemanlarının yüksekliği kaidenin uzun kenarının en az 1/12 si kadar olacak fakat 6”

(150mm) den az olmayacaktır. Kaidenin derinliğinin, kütle ve sağlamlık açısından kaide

imalatçısı tarafından aksi tavsiye edilmedikçe, 12” (300mm) den daha fazla olması gerekmez.

Kaidenin alt kısmından 1½”(38mm) yükseklikte, her iki yönde (kafes şeklinde) 6” (150mm)

aralıklarla kaynak edilerek yerleştirilmiş, ½” (12mm) kalınlığında betonarme takviye

demirleri bulunacaktır. Betonun dökülmesi esnasında ankraj somunlarının ve bunların

gömleklerinin (sleeves) tam yerinde bulunmasını sağlayan çelik şablonlar kaide ile

birlikte verilecektir. Kaideyi yerden 1” yükseklikte tutacak şekilde, titreşim elemanlarının

kaideye bağlantı noktalarında yükseklikten tasarruf edici tip üstten ankastre bağlantı

destekleri kullanılacaktır. Çelik çerçeveli kaide yerine sadece beton dökmek için kullanılan

ahşap kalıp kaideleri kullanılması kabul edilmez. Kaideler Mason Industries Inc. tarafından

17

imal edilen BMK veya K tipi olacaktır.

22. Çatı üstü klima cihazları titreşim sönümleyici yaylarla techiz edilmiş olan iki parçalı özel bir

eşikli kaide üzerine monte edilecektir. Eşikli kaidenin alt parçası (eşik) Z profilli kalın çelik

sactan imal edilmiş olup, yüzer üst taşıyıcı kaide ile alt eşik arasında ayarlanabilir ve

değiştirilebilir çelik titreşim yayları bulunacaktır. Üst kaide hem ekipmanı taşıyacak hem de

rüzgar ve sismik kuvvetlere esnek bir şekilde karşı koyacak mukavemette olacaktır. Her

yönden gelebilecek sismik kuvveti sönümlemeye yarayan neoprene snubber burçları en az ¼”

(6mm) kalınlığında olacaktır. Çelik yaylar yatay olarak stabil olup ¼” (6mm) kalınlığındaki

akustik neoprene tampon üzerinde oturacaktır. Taşıyıcı kaide elemanları korozyona mukavim

kaplamalı ve yaylar paslanmaya karşı özel koruma kaplamalı olacaklardır. Çatı üzerine oturan

alt eşiğin suya karşı izolasyonu eşik yan panellerinin üstüne vidalanan galvanizli fleks üst

flaşlama malzemesi ve köşelerde bunun EPDM körük (MFNC) ile birleştirilmesi sureti ile

sağlanacaktır. Yayların bulunduğu noktalarda bu yaylara erişimi sağlamak için erişim

kapakları olacak ve kapaklar sökülebilir su geçirmez olacaktır. Alt eşiğin izolasyonu için 2”

lik bir mesafe bırakılmış olacaktır. Çatı üstü klima cihazının eşikli kaidesi klima cihazının

aynı zamanda sismik korumasını da sağlayacak şekilde yapılmış olacaktır. Klima cihazı,

eşikli kaidenin üst parçasına rijid bir şekilde bağlanacak, Z-kesitli alt eşik parçası ise çatı

strüktürüne ankrajlanacaktır. Çatı üstü klima cihazı eşikli kaidelerinin OSHPD (Amerikan

Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük

değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Eşikli kaideler Mason

Industries Inc. tarafından imal edilen RSC tipi olacaktır.

23. Küresel kompansatörlerin dış yüzeyi peroksit ile sertleştirilmiş EPDM (DuPont Nordel)

kauçuk malzemeden , iç kısımdaki kord bezi ise Kevlar (DuPont Kevlar) malzemeden

olacaktır. Bu malzemenin yerine bir başkasının kullanılması durumunda kullanılan

malzemenin fiziksel ve kimyasal özellikleri daha iyi veya buna eşit olmalıdır. Kauçuk

elemanın flanştan çıkmasını önlemek amacı ile flanşın geçtiği ve flanşı tutan kauçuk

elemanın yakalarında içi dolu çelik halkalar kullanılacaktır. Çelik halka yerine esnek tel lastik

kablosu (bead wire) kullanılması kabul edilmez. Çapı 2” (50mm) ve daha büyük olan

kompansatörlerde kauçuk eleman 2 adet küreden müteşekkil olacak ve iki küre arasında

18

takviye olarak dıştan takılmış düktil demir döküm bir halka (kemer) bulunacaktır. Flanşlar

iki parça düktil demir döküm veya çelik olacak ve iki parçanın birleştirilmesi çelik kancalı ve

benzeri kilitleme tertibatı ile sağlanacaktır. 16” (400mm) ile 24” (600mm) arası

kompansatörlerin esnek elemanı tek küreli olabilir. ¾” (20mm) den 1½” (40mm) e kadar olan

kompansatörlerin flanşları iki parça dişli bağlantılı, vidalı birleştirmeli ve çelik sınırlama

kablolu olabilirler. Kompansatörlerin 14” (350mm) nominal çapa kadar olanları 170ºF

(77ºC) ye kadar sıcaklıklarda 250psi (1,72MPa) nominal basınca haiz olacak ve 170ºF (77ºC)

ile 250ºF (121ºC) arasındaki sıcaklıklarda doğrusal bir basınç düşüşü ile nominal basınç

asgari 215psi (1,48Mpa) ye kadar düşebilecektir. 16” (400mm) den 24” (600mm) e kadar tek

küreli kompansatörlerde ise minimum nominal basınç değerleri 170ºF (77ºC) ye kadar 180psi

(1,24Mpa) ve 250ºF (121ºC) ye kadar 150psi (1,03Mpa) olacaktır. İşletme şartlarının daha

yüksek olduğu durumlarda bu şartlara uygun kompansatörler kullanılacaktır. Bütün

kompensatörler sevkiyattan önce fabrikasında nominal basıncın %150 sine 12 dakika süre ile

test edileceklerdir. Patlama ve flanştan kopma emniyet katsayısı en az 3/1 olacaktır. Gerekli

yerlerde yukardaki özelliklerde konsantrik redüksiyon tipi kompansatörler kullanılacaktır.

Kompansatörün monte edileceği iki boru ucu arasındaki mesafe kompansatörün işletme

basıncı altındaki uzunluğuna eşit olacaktır. Kompansatörün gerektiğinden fazla açılmasını

engelliyecek kontrol rodları ancak kompansatörün bağlandığı boru parçasının

sabitlenmediği ve borudaki basıncın artabileceği durumlarda kullanılacaktır. Kontrol

rodlarının kullanıldığı durumlarda, kontrol rod bağlantılarında ½” (12mm) kalınlığında

neoprene rondelalı yatak bulunmalı ve bu rondelanın ölçüleri 1000psi (0,7kg/mm²) daki

basıncı taşıyabilecek büyüklükte olmalıdır. Teklifle birlikte bağımsız danışmanlık

şirketlerinden alınmış iki adet test raporu verilecektir. Bu raporlarda kompansatörlerin

bağlandığı ekipman boru bağlantılarında test edilen kompansatörler tarafından titreşim

ivmesinin en az 20dB ve ses basıncı değerinin de en az 10dB düşürüldüğü ekipmanın kanat

pasaj frekans değerleri baz alınarak gösterilmiş olacaktır. Ekipmanlara bağlanan bütün

kompansatörler ekipman ağzı ile ekipman kesme vanası arasına monte edilecektir.

Kompansatörler Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAFEFLEX SFDEJ,

SFEJ, SFDCR , MFTNC veya SFU tipi, kontrol rodları ise CR tipi olacaktır.

24. Esnek paslanmaz çelik hortumlar örme gömlekli ve karbon çelik fittingli olacaklardır. 3”

19

(75mm) ve daha büyük çapta olanlar flanşlı olacaktır. Küçük ebatlarda olanların erkek

nipelleri bulunacaktır. Minimum uzunluklar aşağıdaki tablodaki gibidir.

Flanşlı

3''x14'' (75x350mm) 6''x20'' (150x500mm) 12''x28'' (300x700mm)

4''x15'' (100x375mm) 8''x22'' (200x550mm) 14''x30'' (350x700mm)

5''x19'' (125x475mm) 10''x26'' (250x650mm) 16''x32'' (400x800mm)

Erkek nipelli

1/2''x9'' (12x225mm) 11/4''x12'' (32x300mm) 2''x14'' (50x350mm)

3/4''x10'' (19x250mm) 11/2''x13'' (38x325mm) 21/2''x18'' (64x450mm)

1''x11'' (25x275mm)

Ekipman bağlantılarında hortumlar ekipmanın kesme vanası ile ekipman arasına yatay ve

tercihan ekipman şaftına paralel olarak monte edilecektir. Çelik hortumlar Mason Industries Inc.

tarafından imal edilen BSS tipi olacaktır.

25. Her yönden gelecek kuvvetlere karşı mukavemet edebilecek şekilde dizayn edilmiş olan

akustik boru ankraj (sabit nokta) elemanı birbiri içine geçmiş iki farklı ebattaki iki çelik boru

parçası ile bu ikisi arasına yerleştirilmiş ½” (12mm) kalınlığında 60 durometer neopren

izolatörden müteşekkil olacaktır. Yukarı aşağı yönde dikey hareket sınırlama parçası da aynı

malzemeden yapılmış olacak ve her iki yöndeki dikey hareketi engelleyecektir. İzolatör

eleman malzemesinin müsaade edilebilir çalışma yükü 500psi (3,45N/m²) yı geçmeyecek ve

her yönden gelecek kuvvete karşı eşit direnç gösterecek şekilde dizayn edilmiş olacaktır.

Akustik boru ankraj elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen ADA tipi

olacaktır.

26. Boru klavuzları (guides) birbiri içine teleskopik bir biçimde geçmiş iki farklı ebattaki iki

çelik boru parçası ile bu ikisi arasına yerleştirilmiş ½” (12mm) kalınlığında 60 durometer

neopren izolatörden müteşekkil olacaklardır. Klavuz yüksekliği borunun ısıl genleşmesi veya

ısıl büzülmesinden dolayı aşağı yukarı harekete müsaade etmesi amacı ile bir yatay pim ile

önceden ayarlanabilir olacaktır. Yatay pim boru ısıl hareketi yönüne uygun olarak

20

çıkarılabilir ve takılabilir olacaktır. Boru klavuzları borunun ±15/8” (42mm) hareketine

müsaade edebilecek ve zemin özelliklerine uyabilecek şekilde yapılmış olacaktır. Boru

klavuzları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen VSG tipi olacaktır.

27. Boruların duvar geçişlerinde kullanılan yalıtım elemanları iç yüzeylerine ¾” (19mm)

kalınlığında neoprene sünger yapıştırılmış birbirine vidalanan iki yarım boru parçasından

oluşacaktır. Yalıtım elemanı borunun duvarı geçtiği yerde duvar içinde borunun etrafına

sarılarak vidalarla sıkıştırılacak ve bu suretle yalıtım elemanının içindeki süngerin iç yüzeyi

ile borunun dış yüzeyi arasında herhangi bir boşluk bırakılmayacaktır. Daha sonra borunun

geçtiği ve yalıtım elemanının takıldığı duvar, döşeme veya tavan deliği beton ile

doldurularak kapatılacaktır. Yalıtım malzemesi duvarın her iki taraftaki yüzünden en az 1”

(25mm) dışarıya taşacak şekilde seçilecektir. Isının 240ºF (115ºC) geçtiği yerlerde neoprene

süngerin yerine yoğunluğu 10 lb/ft3 olan mineral yünü malzeme kullanılacaktır. Yalıtım

malzemesi Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SWS tipi olacaktır.

28. Hava kanallarının fleksibl bağlantılarında kullanılan yatay gerilmeyi sınırlama elemanları

yukarda Şartname 5 te tarif edildiği gibi neopren yuvalı bir yay takımı ihtiva edecektir. Yay

takımı fabrikasında belli bir ön gerilime set edilecek ve şantiyede montaj esnasında bağlanacağı

ekipmanın kalkış ve duruşunda en fazla ¼” (6mm) hareket edeceği şekilde ayarlanacaktır.

Eleman, havalandırma kanallarına, bina strüktürüne ve binanın içindeki ekipmanlara

bağlanabilmesi için gerekli köşebent ve rod ile birlikte verilecektir. Yatay sınırlama elemanları

ekipmanın her iki tarafına birden simetrik olarak aynı merkezde olacak şekilde bağlanacaktır.

Yatay sınırlama elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen WBI/WBD tipi olacaktır.

29. Sonradan hazırlanan betonarme ekipman kaidelerinin betonarme döşemeler üzerinde

sabitlendirilmesinde düktil demir döküm, altı köşeli, kama şeklinde özel ankraj dübelleri

kullanılacaktır. Ankraj dubellerinin üst kısmında ekipman kaidesi betonarme takviye

demirlerinin geçmesi için delikleri olacaktır. Ankraj dübelinin beton kaideden zemin betonuna

tutturulabilmesi için yukarıdan aşağıya kadar diş çekilmiş olması gerekir. Beton ekipman

kaidelerinin zemin betonuna tutturulabilmesi için özel tırnaklı, dübel saplamasının

sıkıştırılması ile genişleyen kovan veya rondelalar kullanılacaktır. Beton kaide ankraj dubeli

21

Mason Industries, Inc. tarafından imal edilen tip HPA, saplamalar ise tip SAS olacaktır.

Bölüm 3. UYGULAMA

3.01 Genel

A. Bütün titreşim izolatörlerinin ve sismik sönümleyicilerinin kesinlikle imalatçının yazılı

talimatları ve onaylanmış verileri dahilinde montajı yapılmalıdır.

B. Titreşim izolatörlerinin ve sismik sönümleyicilerinin montajı, ekipmanlarda bus-bar ve

elektrik tavalarında gerilmelere ve kaymalara yol açacak pozisyon değişiklikleri meydana

getirmemelidir.

C. Ekipmanlarla ve bina strüktürü arasında bu şartnamede tanımlanan ses ve titreşim kontrolunu

bozacak rijid bağlantılar yapılmamalıdır.

D. Herhangi bir ses ve titreşim yalıtımı tanımlaması yapılmamış yerlerde Elektrik Sistemler

Yüklenicisi bina strüktürüne rijid bir şekilde ekipman, boru, hava kanalı bağlantısı

yapmayacaktır. Buradaki “bina strüktürü” ile genel olarak binadaki döşemeler, tavanlar,

kolonlar, duvarlar ve kirişler tanımlanmış olmakla birlikte, bunların dışında herhangi bir inşai

eleman da olabilir.

E. İşin diğer servisler ile de koordinasyonu yapılarak binaya rijid bağlantıların yapılmasından

kaçınılacaktır.

F. Diğer servisler ile anlaşmazlıktan kaynaklanan veya yer yetersizliğinden ya da diğer

öngörülmeyen herhangi bir sebepten oluşan ve ekipmanların, ve boruların bina strüktürüne rijid

bir şekilde bağlanmasına yol açacak her türlü durum montaj yapılmadan evvel Kontrol

Mühendisliğine bildirilecektir. Kontrolluğun onayı olmadan yapılacak olan hatalı montajın

düzeltme işlemlerinden Yüklenici sorumlu olup bunlar için ayrı bir bedel ödenmeyecektir.

G. Şartnamedeki maddeler ile saha şartları arasında herhangi bir tutarsızlık olması veya ekipman

22

seçimlerinde herhangi bir değişiklik yapılması durumları montajdan evvel Kontrol

Mühendisliğinin dikkatine sunulacak ve onay istenecektir. Bu tip tartışmalı durumlarda

Kontrolluğun onayı olmadan yapılacak olan montajın düzeltme işlemlerinden Yüklenici

sorumlu olup bunlar için ayrı bir bedel ödenmeyecektir.

H. Yanlış malzeme kullanılarak veya hatalı yapılan montaj Yüklenici tarafından bedelsiz olarak

düzeltilecektir.

I. Ekipmanların asılmasından dolayı bina strüktüründe herhangi bir aşırı gerilme oluşmamalıdır.

Yüklenici firma ekipman yüklerini ve yerlerini montajdan önce Statik Mühendisine

onaylattırmakla yükümlüdür. Askılar genel olarak aşağıdaki yapı elemanlarına bağlanacaktır:

a. Kiriş profil flanşlarına (çelik konstrüksiyon).

b. Çatı taşıyıcı çelik sisteminin üst çelik elemanlarına.

c. Betonarme konstrüksiyonda beton dökülürken bırakılan askı

demirlerine veya betonarme için özel yapılmış onaylı dübellere.

J. Titreşim izolasyonlu askılarla asılmış olan ekipman, boru tesisatı veya kablo kanallarına

bağlanacak olan ve Şartname12’de tarif edilen sismik sınırlayıcı kablo tertibatı kısa devre

yapmasını önlemek için hafif gevşek bırakılacaktır.

K. Şartname 12’de tarif edilen sismik sınırlayıcı kablo tertibatı, titreşim izolasyonsuz askılarda

gergin bağlanacaklardır. Sadece titreşim izolasyonsuz rijid askılarda kablo yerine Şartname 13’te

tarif edilen rijid sismik bağlantılar kullanılabilir.

L. Şartname 12 veya 13’teki sismik sınırlayıcıların kullanıldığı askılarda basınç yükünün

karşılanabilmesi için askı rodları Şartname 14 de tarif edilen tip özel çelik elemanlarla

kuvvetlendirilecektir.

M. Şartname 12 veya 13’teki sismik sınırlayıcıların bağlandığı bütün boru clevis tipi askılarında

clevis askısının taşıyıcı yatay civatası Şartname 15’te tarif edilen tip kelepçelerle takviye

edilecektir.

23

N. Tavan ve duvarlarda montaj için kullanılan betonarme saplama ankraj dübelleri Şartname 18

de tarif edildiği gibi olacaktır. Zemine bağlantılı ekipmanlarda ise Şartname 19’da tarif edilen

dişi saplama ve dübeller kullanılacaktır.

O. Entegre çelik konstrüksiyon ekipman kaideleri Titreşim Yalıtım Firması tarafından temin

edilecektir. Bu projede bağımsız olarak imal edilen veya ettirilen çelik konstrüksiyon ekipman

kaidesi kullanılmayacaktır.

P. Boru tesisatının 24” tan daha fazla olduğu ve spesifiye edilen titreşim hareketlerinin şartname

23’ün kapasitesini aştığı durumlarda özel yapım elastomerik kompansatörler kullanılabilir.

R. Boruların duvarları, döşeme ve tavanı deldiği yerlerde Titreşim Yalıtımı Firmasından temin

edilecek olan ve şartname 27’de tarif edilen yalıtım elemanları kullanılacaktır.

S. Titreşim izolasyonlu askıların titreşim elemanları montajda mümkün olduğu kadar askının

asıldığı yapı elemanına (bina strüktürüne) yaklaştırılacaktır.

T. Elektrik İşlerinde alınacak Sismik Önlemler:

1. Çapı 2½” (64mm) veya daha fazla olan bütün elektrik kablo kılıf borularının askılarında

aşağıda tarif edilen aralıklarla şartname 12‘deki sismik sınırlandırma kablosu veya şartname

13’teki sismik rijid bağlantılar kullanılacaktır.

2. Bütün elektrik busbar kanalları, kablo tavaları ve kablo merdivenleri askılarında aşağıda tarif

edilen aralıklarla şartname 12‘deki sismik kablo bağlantı elemanları ile veya şartname 13’teki

sismik rijid bağlar kullanılacaktır.

3. Enine (travers) sınırlandırıcılar 30’ (9m) aralıklarda veya kablo kanalı ya da tavası belirtilen

uzunluktan kısa ise kablo kanalının veya tavasının her iki ucunda bulunacaktır. Ayrıca kablo

24

kanalının veya tavasının dönüş yaptığı her noktada ve kanal veya tava sisteminin başında ve

sonunda enine sınırlandırıcı bulunacaktır.

4. Uzunlamasına sınırlandırıcılar 60’ (18m) aralıklarla ve bir elektrik kanalı veya tavası boyunda

en az bir uzunlamasına sınırlandırıcı bulunacak şekilde uygulanacaktır. Bir kanal veya tava

parçası için konulan enine (travers) sınırlandırıcı bu kanal veya tava parçasına dik olarak

bağlanmış diğer bir kanal veya tava parçası için uzunlamasına (longitunidal) sınırlandırıcı

görevi görebilir. Ancak, bunun kabul edilebilmesi için enine sınırlandırıcının kanalların veya

tavaların kesiştiği noktadan en fazla 4’ (1.2m) mesafe içinde bulunması ve ebatları daha

büyük olan kanala veya tavaya göre seçilmiş olması gerekir.

5. Zemine rijid olarak bağlanmış bütün ekipmanlarda ekipmanın bağlantı deliği ile ankraj

saplaması arasında esnek bir malzeme bulunacaktır. Ankraj saplamaları Bölüm 1.06 da

belirtilen sismik kuvvetlere göre dizayn edileceklerdir. Ankraj deliği ile saplama arasına

konacak olan neopren burçlar şartname 4’te, ankraj saplamaları ise şartname 18 ve 19’da tarif

edildiği gibi olacaklardır.

6. Duvara bağlanacak paneller şartname 3’teki burçlar kullanılarak monte edileceklerdir.

Zemine bağlanacak paneller şartname 4’teki burçlar kullanılarak monte edileceklerdir.

Ankoraj saplamaları ise şartname 18 ve 19’da tarif edildiği gibi olacaklardır.

7. Bütün yangın söndürme boru tesisatının sismik bağlantıları NFPA 13 ve 14 de belirtildiği

gibi yapılacaktır.

8. Bütün mekanik ekipmanlarda bu şartnamenin 4 nolu maddesi doğrultusunda titreşim

izolasyonu ve sismik bağlantılar yapılacaktır.

9. Bütün yangın söndürme ekipmanları hayati önem taşıdığından tablo 1.06-1’deki hayat

kurtarma ekipmanlarının sismik kuvvet değerleri kullanılarak bunlara mukavemet edecek

şekilde sismik bağlantıları yapılacaktır.

25

3.02 Sismik Bağlantı Yapılması Gerekmeyen Ekipmanlar

A. Elektrik Tesisatı

1. Çapı 21/2'' den az olan ve bireysel olarak askı çubukları ile asılan elektrik boru kablo kılıfı

tesisatı.

2. Tekli kablo kılıf borusu askılarında borunun üstünden askı supportunun alt noktasına kadar

olan mesafe 12'' (300 mm) ve daha az olan bütün kablo kılıf boru tesisatı. Ancak, boru

boyunca 12'' (300 mm) limitini aşan nokta olursa bütün kılıf borusu boyunca sismik

bağlantılar yapılacaktır.

12'' (300 mm) kuralı trapez askılı sistemler için de geçerlidir. Bu askıların bina strüktürüne

bağlantıları sürtünmeye karşı dirençli olacaktır.(no ''C'' kelepçeleri kullanılacaktır).

B. Asılı Ekipmanlar

1. Ağırlığı 50 lbs. (23kg) geçmeyen, çıkış hava kanalına rijid olarak bağlanmış ve en az 4

adet askı çubuğu ile asılmış VAV ve Fanlı VAV kutuları ve fanlı ekipmanlar.