Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Öğr. Gör. Enes GÜNDÜZErciyes Üniversitesi
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI
Geniş olarak iş sağlığı; “tüm mesleklerdeçalışanların bedensel, ruhsal, sosyal iyilikdurumlarını sürdürmek, çalışanların çalışma koşullarından kaynaklanan
risklerden korunmasını sağlamak, sağlıklarının bozulmasını önlemek, kendilerine uygun işlere yerleştirmek ve işin insana ve insanın işe uyumunu sağlamak”
olarak tanımlanabilir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI
Geniş olarak iş sağlığı; “tüm mesleklerdeçalışanların bedensel, ruhsal, sosyal iyilikdurumlarını sürdürmek, çalışanların çalışma koşullarından kaynaklanan
risklerden korunmasını sağlamak, sağlıklarının bozulmasını önlemek, kendilerine uygun işlere yerleştirmek ve işin insana ve insanın işe uyumunu sağlamak”
olarak tanımlanabilir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI
İş güvenliği kavramı ise;
“işyerlerini işin yürütümü nedeniyle oluşan
tehlikelerden uzaklaştırmak ve sağlığa zarar
verebilecek koşullardan arındırarak, daha iyi bir
çalışma ortamı sağlamak için yapılan metodlu
ve sistemlisistemli çalışmalar”
olarak tanımlanmaktadır.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI
İş güvenliği kavramı ise;
“işyerlerini işin yürütümü nedeniyle oluşan
tehlikelerden uzaklaştırmak ve sağlığa zarar
verebilecek koşullardan arındırarak, daha iyi bir
çalışma ortamı sağlamak için yapılan metodlu
ve sistemlisistemli çalışmalar”
olarak tanımlanmaktadır.
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 406.06.2016
ILO Tahminleri (2009)
İş kazaları 270 milyon kişi/yılMeslek Hastalıkları 160 milyon kişi/yıl
İş kazalarından ölümler 360 bin kişi/yılMeslek Hastalıklarından ölümler 1.950 bin kişi/yılİSG Nedenli Toplam Ölümler 2.310 bin kişi/yıl
İş kazaları 270 milyon kişi/yılMeslek Hastalıkları 160 milyon kişi/yıl
İş kazalarından ölümler 360 bin kişi/yılMeslek Hastalıklarından ölümler 1.950 bin kişi/yılİSG Nedenli Toplam Ölümler 2.310 bin kişi/yıl
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 506.06.2016
ILO rakamlarına göre: Dünya daiş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle;
• Her gün yaklaşık 6 bin 300 kişi• Her 15 saniyede bir kişi, hayatını kaybetmektedir.
Her yıl zehirli maddelerden dolayı 651 bin işçiyaşamını yitirmektedir.
Her yıl asbest yüzünden 100 bin kişinin yaşamınıyitirdiği tahmin edilmektedir. (TMOB ODA RAPORU)
ILO rakamlarına göre: Dünya daiş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle;
• Her gün yaklaşık 6 bin 300 kişi• Her 15 saniyede bir kişi, hayatını kaybetmektedir.
Her yıl zehirli maddelerden dolayı 651 bin işçiyaşamını yitirmektedir.
Her yıl asbest yüzünden 100 bin kişinin yaşamınıyitirdiği tahmin edilmektedir. (TMOB ODA RAPORU)
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 6
ILO rakamlarına göre: Dünya daiş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle;
• Her gün yaklaşık 6 bin 300 kişi• Her 15 saniyede bir kişi, hayatını kaybetmektedir.
Her yıl zehirli maddelerden dolayı 651 bin işçiyaşamını yitirmektedir.
Her yıl asbest yüzünden 100 bin kişinin yaşamınıyitirdiği tahmin edilmektedir. (TMOB ODA RAPORU)
ILO rakamlarına göre: Dünya daiş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle;
• Her gün yaklaşık 6 bin 300 kişi• Her 15 saniyede bir kişi, hayatını kaybetmektedir.
Her yıl zehirli maddelerden dolayı 651 bin işçiyaşamını yitirmektedir.
Her yıl asbest yüzünden 100 bin kişinin yaşamınıyitirdiği tahmin edilmektedir. (TMOB ODA RAPORU)
06.06.2016
AVRUPA BİRLİĞİNDE İSG;
Meslek Hastalığına bağlı ölümlerden 74,000’i asbest dahilişyerindeki tehlikeli maddelerden kaynaklanmaktadır.Kanser vakalarının %9,6’sının işe bağlı olarak ortayaçıktığı tahmin edilmektedir. (ÇSGB- AB’de İSG, Yayın No:12)
EUROSTAT VE EU-OSHA VERİLERİ SAYI
İş Kazası Geçiren Çalışan 6.900.000İş Kazası nedeniyle Ölen Çalışan 5.500İşle İlgili Sağlık Sorunu 23.000.000Meslek Hastalığına bağlı ölüm 159.000
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 7
AVRUPA BİRLİĞİNDE İSG;
Meslek Hastalığına bağlı ölümlerden 74,000’i asbest dahilişyerindeki tehlikeli maddelerden kaynaklanmaktadır.Kanser vakalarının %9,6’sının işe bağlı olarak ortayaçıktığı tahmin edilmektedir. (ÇSGB- AB’de İSG, Yayın No:12)
06.06.2016
Meslek Hastalığına bağlı ölüm 159.000İSG Nedenli Toplam Ölüm 163.500
Ölümlü İş Kazası Oranları / 100.000 işçi
Ülke Oran
Türkiye * 12.3
AB-15 Ülke Ort. 2.3
İngiltere 0.6Almanya 2.4
Fransa 2.7
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 8
Fransa 2.7
İspanya 4.7
Hindistan 30.0
Rusya 12.4(Kaynak: http://laborsta.ilo.org
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/health/health_and_safety_at_work/database)
(*SGK 2014 İstatistik yıllığına göre hesaplanmıştır.)
06.06.2016
Ülkemizde İş Kazaları ve Ölümlerin Yıllara Göre Dağılımı(SGK İstatistik Yıllıklarına göre hazırlanmıştır.)
Yılİş
KazasıSayısı
İş KazalarındaÖlenlerin
Sayısı
Kaza Oranı(100 binişçide)
İş Kazası ÖlümOranı
(100 bin işçide)2007 80.602 1043 948 12.02008 72.963 865 829 10.22008 72.963 865 829 10.22009 64.316 1171 712 12.92010 62.903 1444 627 14.42011 69.277 1700 628 15.42012 74.871 744 627 6,22013 191.389 1360 1533 10,92014 221.366 1626 1672 12,3
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ906.06.2016
Ülkemizde Meslek Hastalıkları ve Ölümlerin Yıllara GöreDağılımı (SGK İstatistik Yıllıklarına göre hazırlanmıştır.)
Yıl Zorunlu 4-1/aSigortalısı
MeslekHastalığı
Sayısı
MeslekHastalığı
Oranı(bin işçide)
MeslekHastalığından
ÖlenlerinSayısı
2007 8.505.390 1.043 0,12 12008 8.802.989 865 0,09 12008 8.802.989 865 0,09 12009 9.030.202 1.171 0,12 -2010 10.030.810 1.444 0,14 102011 11.030.939 697 0,06 102012 11.939.620 395 0,03 12013 12.484.113 351 0,02 -2014 13.240.122 494 0,03 -
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ1006.06.2016
Dünya’da Türkiye’de
İş Kazaları Meslek Hastalıkları
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 1106.06.2016
MESLEKHASTALIĞI
44%
DÜNYADA İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI ORANLARI
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 1206.06.2016
İŞ KAZASI56%
MESLEKHASTALIĞI
44%
MESLEKHASTALIĞI
0,22%
TÜRKİYEDE İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI ORANLARI
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 1306.06.2016
İŞ KAZASI99,78%
HER BİN ÇALIŞANİÇİN YILDA;
4-12YENİ MESLEK
HASTALIĞIBEKLENMEKTEDİR.
BEKLENEN MESLEK HASTALIĞI SAYISI??
BİR ÜLKEDEKİ;
-TEKNOLOJİ KULLANIM DÜZEYİ-RİSKLİ İŞ KOLLARININYOĞUNLUĞU,- ÜLKENİN POLİTİKALARI,- İŞÇİ, İŞVEREN VE DEVLETİNSORUMLU YAKLAŞIMI,- SAĞLIKLI ÇALIŞMA ORTAMI’NA
GÖRE DEĞİŞMEKLE BİRLİKTE
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 14
HER BİN ÇALIŞANİÇİN YILDA;
4-12YENİ MESLEK
HASTALIĞIBEKLENMEKTEDİR.
06.06.2016
BİR ÜLKEDEKİ;
-TEKNOLOJİ KULLANIM DÜZEYİ-RİSKLİ İŞ KOLLARININYOĞUNLUĞU,- ÜLKENİN POLİTİKALARI,- İŞÇİ, İŞVEREN VE DEVLETİNSORUMLU YAKLAŞIMI,- SAĞLIKLI ÇALIŞMA ORTAMI’NA
GÖRE DEĞİŞMEKLE BİRLİKTE
Olması gereken:55 BİN-165 BİN MH(yaklaşık 14 milyon İşçi)
Sağlık Bakanı Müezzinoğlu, 2002'de Türkiye'dekanserden 25 bin 475 kişinin,
2012'de 69 bin 269 kişinin öldüğünü bildirdi
Meslek Hastalığı sonucu ölüm ???
Kanserden ölümlerin %9,6’sı meslekinedenlere bağlıdır (EU-OSHA)
Sağlık Bakanı Müezzinoğlu, 2002'de Türkiye'dekanserden 25 bin 475 kişinin,
2012'de 69 bin 269 kişinin öldüğünü bildirdi
06.06.2016 Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 15
MESLEKİ KANSERSONUCU 6650 ÖLÜM????
iş kazası geçirmekte,
iş kazası sonucu hayatınıkaybetmekte,
615
işçi
4-5
işçi
,
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 16
Her gün 19 kişi iş hayatından çekiliyor…19 Ocağa ateş düşüyor
iş kazası sonucu hayatınıkaybetmekte,
iş kazası sonucuiş göremez hale gelmektedir.
4-5
işçi
,14
-15
kişi
,
1906.06.2016
İŞ KAZALARI %98’i,
MESLEK HASTALIKLARI %100 ÖNLENEBİLİR….
- İş kazalarının;
%88’i tehlikeli hareketler,%10’u tehlikeli durumlar,%2’si de kaçınılmaz sebeplerden kaynaklanır
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 17
- (kazaların %50’si kolay,- %48’i sistemli çalışma ile önlenir,
yani %98’i önlenebilir…)
- İş kazalarının;
%88’i tehlikeli hareketler,%10’u tehlikeli durumlar,%2’si de kaçınılmaz sebeplerden kaynaklanır
06.06.2016
İş kazası ve meslek hastalıklarını önlemektazmin etmekten daha ucuz ve daha insanidir.
Ölüm halinde geride kalanların, sakatlanma halinde isekişinin ve ailesinin gelir kayıpları devasa boyutlaraulaşmaktadır. İş kazaları ve meslek hastalıklarınınekonomik maliyeti dünya milli gelirinin %5'ineulaşmaktadır (ILO, 2009).
İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu her yıldünyada yüz binlerce, Türkiye’de ise yüzlerce insanhayatını kaybetmektedir. (O. Karadeniz; Çalışma ve Toplum, 2012/3)
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 18
İş kazası ve meslek hastalıklarını önlemektazmin etmekten daha ucuz ve daha insanidir.
Ölüm halinde geride kalanların, sakatlanma halinde isekişinin ve ailesinin gelir kayıpları devasa boyutlaraulaşmaktadır. İş kazaları ve meslek hastalıklarınınekonomik maliyeti dünya milli gelirinin %5'ineulaşmaktadır (ILO, 2009).
İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu her yıldünyada yüz binlerce, Türkiye’de ise yüzlerce insanhayatını kaybetmektedir. (O. Karadeniz; Çalışma ve Toplum, 2012/3)
06.06.2016
ILO verilerine göre endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslekhastalıklarının toplam maliyetinin, bu ülkelerin Gayrı Safi Yurt İçiHasılalarının (GSYİH) % 1’i ila %3’ü oranında değiştiğibelirtilmektedir.Gelişmekte olan ülkeler için ise bu kayıplarının GSYİH'larınınyüzde 4'ü kadar olduğu tahmin edilmektedir.(H. Ceylan; International Journal of Engineering Research and Development, Vol.3, No.2, June 2011)
Yapılan araştırmalar, dolaylı (görünmez) maliyetlerin doğrudan(görünür) maliyetlere göre yaklaşık 4 ile 10 kat daha yüksekolduğunu göstermektedir. (www.is-sagligi-ve-guvenligi.com )
İŞ KAZALARI VE MESLEKHASTALIKLARININ MALİYETİ
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 19
ILO verilerine göre endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslekhastalıklarının toplam maliyetinin, bu ülkelerin Gayrı Safi Yurt İçiHasılalarının (GSYİH) % 1’i ila %3’ü oranında değiştiğibelirtilmektedir.Gelişmekte olan ülkeler için ise bu kayıplarının GSYİH'larınınyüzde 4'ü kadar olduğu tahmin edilmektedir.(H. Ceylan; International Journal of Engineering Research and Development, Vol.3, No.2, June 2011)
Yapılan araştırmalar, dolaylı (görünmez) maliyetlerin doğrudan(görünür) maliyetlere göre yaklaşık 4 ile 10 kat daha yüksekolduğunu göstermektedir. (www.is-sagligi-ve-guvenligi.com )
06.06.2016
GÖRÜNMEZ MALİYET
İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARININ MALİYETİ
GÖRÜNÜR MALİYET
GÖRÜNMEZ MALİYET
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 2006.06.2016
İş Sağlığı ve Güvenliği temelli kayıplar İLO verileriesas alınarak hesaplandığında;
DÜNYADA 3 TRİLYON $
TÜRKİYE DE 32 MİLYAR $
gibi devasa bir tablo karşımıza çıkmaktadır.Ülkemiz için bu rakam bir çok bakanlığın
bütçesinden daha yüksektir.
Bu tablonun önlenmesi için bir çok çalışma yapılmıştır.Bunlardan belki de en önemlİsi müstakil bir
“İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU”ÇIKARILMASI OLMUŞTUR.
06.06.2016 Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 21
İş Sağlığı ve Güvenliği temelli kayıplar İLO verileriesas alınarak hesaplandığında;
DÜNYADA 3 TRİLYON $
TÜRKİYE DE 32 MİLYAR $
gibi devasa bir tablo karşımıza çıkmaktadır.Ülkemiz için bu rakam bir çok bakanlığın
bütçesinden daha yüksektir.
Bu tablonun önlenmesi için bir çok çalışma yapılmıştır.Bunlardan belki de en önemlİsi müstakil bir
“İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU”ÇIKARILMASI OLMUŞTUR.
6331 sayılıİş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
(30 Haziran 2012)
Sayı sınırı olmaksızın,Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar,
Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri,Tarım vb. dahil tüm işkolları
İstisna:TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri,
kendi nam ve hesabına tek başına çalışanlar
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 22
Sayı sınırı olmaksızın,Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar,
Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri,Tarım vb. dahil tüm işkolları
İstisna:TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri,
kendi nam ve hesabına tek başına çalışanlar
6331
06.06.2016
6331
30 Haziran 2012
Kanunla süreç tanımlandı
31 Aralık2012
• İSGProfesyonelleri(6,7,8. maddeler)<50 çalışanı olan,tehlikeli ve çoktehlikeli sınıftayer alan işyerleri
1 Temmuz2016
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 23
• Yayım
30 Haziran2012
• Yürürlük
31 Aralık2012
• İSGProfesyonelleri(6,7,8. maddeler)<50 çalışanı olan,tehlikeli ve çoktehlikeli sınıftayer alan işyerleri
1 Ocak2014
• İSG Profesyonelleri(6,7,8. maddeler)Kamu kurumları ile< 50 çalışanı olan veaz tehlikeli sınıfta yeralan işyerleri
06.06.2016
KANUNUN 31 ARALIK 2012 TARİHİ İTİBARI İLEİŞLETMELERE GETİRDİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLER
No Uygulamalar1 Risk değerlendirme raporunun hazırlanması
2 Acil eylem planının hazırlanması, yangın ve ilk yardımekiplerinin kurulması
3 Tahliye Planlarının hazırlanması, tatbikatların yapılması
6331
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 24
3 Tahliye Planlarının hazırlanması, tatbikatların yapılması4 Çalışanların sağlık gözetimi5 İş kazaları ve meslek hastalıklarının bildirilmesi6 Çalışanların eğitimlerinin tamamlanması7 Ölçüm ve muayene işlemlerinin tamamlanması8 İş yeri çalışan temsilci seçimi (atama)nin yapılması9 İş sağlığı ve iş güvenliği kurulu kurulması
06.06.2016
Bu yükümlülükleri yerine getirme sorumluluğu Kanun ileİŞVEREN’e yüklenmiştir. Ancak Kamu kurumları ile 50’den azçalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bütün buişleri yapacak İSG Profesyoneli çalıştırma zorunluluğu 1/7/2016tarihine ertelenmiştir.
Kanunun Özel sektör mantığı ile hazırlanması, İşyeri tesbitin deSGK İşyeri tescilini esas alması, henüz memurlar için İSG Katipsisteminin kapalı olması, Kamuda İSG uygulama rehberioluşturulmaması vb. nedenlerle kanunun kamudaki uygulama veanlaşılmasında büyük farklılıklar bulunmaktadır.
İSG uygulamalarında birliğin sağlanması, konunun daha iyianlaşılması, sorunların daha net tesbiti için PANEL’in faydalıolacağını ümit ediyorum…
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 25
Bu yükümlülükleri yerine getirme sorumluluğu Kanun ileİŞVEREN’e yüklenmiştir. Ancak Kamu kurumları ile 50’den azçalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bütün buişleri yapacak İSG Profesyoneli çalıştırma zorunluluğu 1/7/2016tarihine ertelenmiştir.
Kanunun Özel sektör mantığı ile hazırlanması, İşyeri tesbitin deSGK İşyeri tescilini esas alması, henüz memurlar için İSG Katipsisteminin kapalı olması, Kamuda İSG uygulama rehberioluşturulmaması vb. nedenlerle kanunun kamudaki uygulama veanlaşılmasında büyük farklılıklar bulunmaktadır.
İSG uygulamalarında birliğin sağlanması, konunun daha iyianlaşılması, sorunların daha net tesbiti için PANEL’in faydalıolacağını ümit ediyorum…06.06.2016
Öğr.Gör. Enes GÜNDÜZ 26
İLGİNİZ İÇİNTEŞEKKÜR EDERİM
06.06.2016