Embed Size (px)
Citation preview
Mechanizmy poznawcze związane z
reprezentacją umysłową wielkości
• umysłowa reprezentacja ilości ma charakter
abstrakcyjny
• reprezentacja ilości jest kodowana w postaci
analogowej i w sposób przybliżony charakteryzuje
daną wielkość
• umysłowe reprezentacje ilości są uporządkowane
wzdłuż mentalnej osi liczbowej
• prawdopodobnie w płatach ciemieniowych istnieje
ogólny system wielkości, odnoszący się do czasu,
przestrzeni, liczebności itp. (Walsh,2003)
Mechanizmy poznawcze związane z
reprezentacją umysłową wielkości
• Analogowe reprezentacje wielkości uporządkowane w postaci umysłowej osi liczbowej są podstawą dla porównywania liczb (Moyer & Landauer, 1967; Gallistel & Gelman, 1992; Dehaene & Cohen, 1995)
• Niestety dotychczas nie wiemy jak dokładnie jest zrealizowany proces porównywania wielkości
• Relacje pomiędzy kodem symbolicznym liczby i jej reprezentacją umysłową możemy analizować na postawie:
- efektu odległości
- efektu wielkości
- efektu SNARC
Efekt odległości i wielkości (Występuje przy porównywaniu ilości przedstawianych za pomocą cyfr arabskich, zbiorów kropek i
liczebników)
Efekt odległości: Wielkość opóźnienia reakcji jest odwrotnie
proporcjonalna do dystansu między liczbami
Efekt wielkości: Porównanie par liczb tak samo odległych jest szybsze dla mniejszych liczb niż dla większych
Dane eksperymentalne z Butterworth, Zorzi, Girelli, & Jonckheere, 2001, QJEP
R2=0.43 R2=0.26
RT
rig
ht
- R
T l
eft
(m
s)
Efekt SNARC 40
20
8
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
-20 Parzysty czy nieparzysty?
-40
Cyfry
Spatial-Numerical Association of Response Codes Dehaene et al. (1993, JEP-General)
Metoda badania
• W doświadczeniu wzięło udział 42 studentów WSFiZ (31 kobiet i 11 mężczyzn).
• Badanym prezentowano bodźce różniące się intensywnością i polecono aby klasyfikowali je jako jasne/ciemne przez naciśnięcie lewego/prawego klawisza (połowa badanych otrzymała odwrotną instrukcję przypisania ręki do jasności bodźca).
• Prezentowano w centrum ekranu kwadraty, rozmiaru 3cmx3cm, wyświetlano losowo jeden z 4 typów kwadratów różniących się poziomem jasności (luminancji).
• Każda próbka rozpoczynała się prezentacją w centrum pola widzenia czerwonego krzyżyka. W zadaniu właściwym kwadraty wyświetlane były w dwóch podobnych blokach po 100 razy.
• Zadaniem osoby badanej było stwierdzenie czy bodziec aktualnie zaprezentowany należy do grupy dwóch jaśniejszych kwadratów czy też jest z grupy dwóch ciemniejszych kwadratów i następnie możliwe szybkie oraz poprawne potwiedzenie tego wyboru poprzez naciśnięcie właściwego klawisza z lewej lub prawej strony.
+
+
....
+
2000 ms
Do czasu uzyskania odpowiedzi (nie dłużej niż 3000 ms)
2000 ms
Do czasu uzyskania odpowiedzi (nie dłużej niż 3000 ms) Prezentowano
100 próbek w każdym bloku
Bodźce 4 kwadraty o poniższych wartościach luminancji: 2,60; 5,64; 33,46 and 67,31 cd/m²
SCHEMAT PRÓBY W BADANIU SNARC-LUMINANCJA
Wyniki badania
• Uzyskane wyniki: zarówno czas reakcji – RT, jak i procent poprawnych odpowiedzi – PC, nie wykazały istotnych różnic w reagowaniu na bodźce określonej jasności w zależności od tego do której ręki jest “przypisana” określona jasność bodźca.
• Wyniki wszystkich analiz (ANOVA) zarówno dla RT jak i PC, w których czynnik luminancja jest na 4 poziomach wychodzi istotność tego czynnika. Wynika z powyższego, że poziom luminancji bodźców miał istotny wpływ na wielkość czasu reakcji i poprawność wykonania zadań osób badanych.
0
100
200
300
400
500
600
700
RT_Ciemny_1 RT_Ciemny_2 RT_Jasny_1 RT_Jasny_2
Jasny_Lewy & Ciemny_Prawy
Jasny_Prawy & Ciemny_Lewy
460
480
500
520
540
560
580
600
Jasny_Lewy & Ciemny_Prawy
450
460
470
480
490
500
510
520
530
540
550
Jasny_Prawy & Ciemny_Lewy
Wnioski • Uzyskane wyniki nie wykazały istotnych różnic w czasie reakcji
zależnych od sposobu przypisania strony reagowania do jasnosci bodźca.
• Na tej podstawie, trzeba stwierdzić, że nie została potwierdzona hipoteza o istnieniu efektu typu SNARC dla wielkości luminancji.
• Jednak poziom luminancji bodźców miał istotny wpływ na: RT (czas reakcji) badanych
PCR (procent poprawnych odpowiedzi) badanych.
• Wydaje się, że kluczowe znaczenie dla wystąpienia efektu SNARC, może mieć właściwy dobór wartości luminancji dla bodźców. Ze względu na to, że w przeciwieństwie do cyfr wartość luminancji zmienia się w sposób ciągły, znalezienie takich intensywności odpowiadających wystąpieniu efektu SNARC może być zadaniem trudnym do rozwiązania.
Efekt SNARC dla luminancji
Badanie zostało wykonane w ramach mojej pracy magisterskiej na
Wydziale Psychologii, Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w
Warszawie.
Jestem niezmiernie wdzięczny i chciałbym serdecznie podziękować
dr Małgorzacie Gut za ogromną pomoc, wyrozumiałość dla moich
błedów oraz krytyczne i pożyteczne uwagi do mojej pracy.
