۱درس

Shaazka Beyerle, ECCE, 2015

:فساد

کلمه ای دیگر برای سرکوبو بی عدالتی

فساد چیست؟سه تعریف

.سواستفاده از قدرت تفویض شده برای مقاصد خصوصی...

سازمان شفافیت بین الملل

فساد چیست؟

سه تعریف

شامل معمولا–نظامی از سواستفاده از قدرت تفویض شده برای اهداف خصوصی، جمعی یا سیاسی ... رفته شده این منافع در نظر گ. روابط درهم تنیده و پیچیده است که بعضی آشکار و برخی نهان هستند

یاسی، می توانند به صورت عمودی در درون یک سازمان یا به صورت افقی در میان بخش های مختلف س.اقتصادی و اجتماعی در جامعه محلی یا در سطح کشور وجود داشته باشند

شاسکا بایرلی

فساد چیست؟

سه تعریف

قوق، ابراز بیرونی نادیده گرفته شدن یک حق، ح... ...دستمزد، دارو و

MKSSآرونا روی، از بنیان گذاران جنبش

چهار بعد کلی فساد

امیده همچنین فساد سیاسی یا عظیم هم ن)فساد سطح بالا . ۱(می شود

( شودکه به اشتباه فساد خرد نیز نامیده می)فساد اداری . ۲

(Source: U4 Anti-Corruption Resource Center: Anti-Corruption Glossary)

5

چهار بعد کلی فساد

فساد افقی. ۳

فساد عمودی. ۴

(Source: U4 Anti-Corruption Resource Center: Anti-Corruption Glossary) 6

پاسخ گویی چیست؟

عمومی، خصوصی)این مفهوم که افراد، نهادها و سازمان ها ... ول برای انجام وظایف شان به نحو احسن، مسئ( و جامعه مدنی

.شناخته می شوند

(Excerpted from the Transparency International Plain Language Guide, 2009)

7

پاسخ گویی چیست؟

In theory, there are three forms of accountability:

پاسخ گویی مورب. ۱

پاسخ گویی افقی. ۲

پاسخ گویی عمودی. ۳

(Transparency International Plain Language Guide, 2009) 8

شفافیت دولت چیست؟ای این انتظار که دولت به عموم مردم و سایر بخش ه»

، حکومت نشان دهد برنامه های خرج بودجه اش چیستچه کارهایی را در این راستا انجام می دهد، چه

ه می داند؟ و این که مشارکت های سیاسی و اقداماتی کابل بر روی رای گیری اثر می گذارند برای عموم مردم ق

«.رویت باشد

جان کائنی، مدیر اجرایی، خلق دوباره آلبانی

.از مدیران کارگروه شفافیت نیویورکو

Image: Pixabay CC0 Public Domain9

حق دستیابی به اطلاعات چیست؟

اطلاعات، به ویژه همراه با اقدامات غیرخشونت آمیز،

رای می تواند منبع قدرتی باشد ب آوردن اثرگذاری بر فساد و به دست

.پاسخ گویی

Photo: Alex Howard, April 18, 2012

10

حق دستیابی به اطلاعات چیست؟

حق »-جنبش حق دستیابی به اطلاعات هند : مطالعه موردی•«.دستیابی به اطلاعات حق زندگی کردن است

اره نگاهی بیندازید به کتابچه راهنما برای واژه نامه جامع درب•.اصطلاحات ضد فساد

11

12

؟چه نوعی یا انواعی از فساد در محیط اطراف شما شایع است

ونه چه انواعی از فساد در زندگی روزانه مردم شایع است و به گب می زند؟منفی بر زندگی آنها اثر گذاشته یا حتی به ایشان آسی

آیا تا به حال هیچ گونه مشخصی از فساد بوده که تعدادپرشماری از شهروندان را عاصی کند؟ چرا؟

13

14

...آنچه می دانیم

فساد و مصونیت. ۱نجام اعمال هیچ پیامد، پاسخ گویی، تنبیه یا مجازاتی برای ا»مصونیت یعنی

(، مکزیکDHPمایته ازوئلا، یکی از بنیان گذران جنبش )« .اشتباه نیست

Photo: Maite Azuela at DHP table collecting signatures, http://dhpmexico.mx/

15

فساد و اقتدارگرایی. ۲

رژیم های اقتدارگرا، بنابر طبیعت ذاتی خویش، نمونه مصونیت و عدمت هایی و در اطراف دنیا، چنین حکوم. پاسخ گویی دربرابر شهروندان شان هستند

.طرفداران شان مخالف یا مانع حکومت قانون و شفافیت می شوند

Photo: pixabay.com, CC0 Public Domain

16

فساد و اقتدارگرایی. ۲

:هستندرژیم های اقتدارگرا به چند نحو مختلف با فساد در ارتباط

کردن به آنها به گونه ای فعالانه در صدد برقراری ارتباط یا نفوذ•بخش های غیر دولتی هستند تا بتوانند نظارت و قدرت

.انحصاری خود را حفظ کنند

لی آنها سازمان های اقتصادی تشکیل داده و به غارت منابع م•ویش را دست می برند تا بتوانند در قدرت باقی مانده، نظارت خ

.ازندحفظ کرده و خود، خانواده و دیگر وابستگان شان را غنی س

17

فساد و اقتدارگرایی. ۲

فساد یکی از راه هایی است که رژیم های اقتدارگرا از طریق آن•.می توانند نیروهای وفادار کسب کرده و آنان را حفظ کنند

توانند از طریق فساد، بازیگران عرصه دولتی و غیر دولتی نیز می•ط در این محمل امتیاز و منافع به دست آورند، منافعی که توس

همچنین فساد می تواند در . حاکمان از آن محروم شده بودندبازی تقویت منافع مقرره و برقراری نظام سرکوب گر دولت نقش

.کند

18

فساد و فقر. ۳

:فساد

.بزرگ ترین مانع برای کاهش فقر است... (worldbank.org/anticorruption)

ادی مانعی مداوم برای انجام هر گونه تغییر سیاسی، اجتماعی و اقتص... با بررسی کشورهای مختلف. است که برای توسعه مفید خواهد بود

. می بینیم فساد دلیل و در عین حال نتیجه فقر بوده است(۲۰۰۸، ۲گزارش کارگاه شفافیت بین الملل، ص )

19

فساد و فقر. ۳

:فساد می تواند

ع مانع رسیدن پول حاصل از جمع آوری مالیات توسط دولت و مناف•ه به دست آمده از منابع طبیعی به شهروندان شود و به جای آن ب

.صاحبان قدرت در دولت، گروه ها و سازمان های سیاسی برسد

وص صاحبان قدرت را قادر به تصویب و اجرای سیاست هایی در خص•رت کلی و بودجه کند که صرفا به نفع ایشان است تا این که به صو

ردم به نفع عموم مردم باشد و در نتیجه باعث به حاشیه راندن م.می شود

20

فساد و فقر. ۳

شهروندان ار از خدمات، بهداشت عمومی و تحصیلی که محق آن هستند، محروم سازد•

رف پول و کالایی که قرار بود ص(. برای مثال دارو و غذا)باعث کمبود پول و کالا شود •.کاهش فقر شود

Image: ARASA Alliance

21

فساد و انکار حقوق بشر. ۴

ن از همه مهم تر، وقتی فساد در جامعه فراگیر است،اولیه تری•امنیت حقوق بشر شهروندان نادیده گرفته می شود، حقوقی نظیر

.و دسترسی به عدالت

بر اساس رویه ها و معاهدات سازمان ملل متحد، فساد جلوی •.هنددولت ها را می گیرد تا به تعهدات حقوق بشری خویش تن د

22

فساد و انکار حقوق بشر. ۴

یک سازمان دیده بان حقوق بشر به•ارتباط مستقیم میان فساد و

ی خشونت سیاسی در موقعیت هایکه مقامات دولتی از پول های

تا می کننددزدیده شده استفاده قاصد برای دستیابی بیشتر به م

خویش، خرج خشونت سیاسی و شاره سرکوب مخالفان را بپردازند، ا

.می کند

Photo: The Advocacy Project, Peru, 2.0 Generic 23

فساد و انکار حقوق بشر. ۴

ی فساد هم چنین با سرکوب در ارتباط است چون جلو •ز پاسخ گویی دولت را می گیرد و در موارد مختلف نیست دیده شده که نیروهای امنیتی برای مقاصد مالی د

.به سو استفاده از شهروندان می برند

24

کامبوج-فساد و انکار حقوق بشر . ۴

۲.۱از بیش. کامبوج با یک بحران زمین خواری ادامه دار دست و پنجه نرم می کند•ال میلیون هکتار از زمین ها از دست کشاورزان معیشتی خارج شده و به چنگ

.شرکت های صنعتی کشاروزی افتاده است

ته اند و هزار نفر بر اثر این زمین خواری، تحت تاثیر قرار گرف۴۰۰حدود ۲۰۰۳از سال •

.ر می بردخشونت دولت نیز علیه قربانیان زمین خواری در بیشترین حد خود به س

Photo: Nicolas Axelrod

25

کامبوج-فساد و انکار حقوق بشر . ۴

این انتقال گسترده زمین در نتیجه طرح اعطای زمین کامبوج صورت•ی که می پذیرد که تحت آن دولت زمین های خصوصی کشور را به شرکت های

ال مردمانی که زمین شان اشغ. حاضر به کشت در آن باشند، اجاره می دهدیچ شده است به ندرت غرامت درخوری دریافت کرده اند و بسیاری اصلا ه

.غرامتی دریافت نکرده اند

Photo: Cambodian League for the

Promotion and Defense of Human Rights [LICADO]

26

کامبوج-فساد و انکار حقوق بشر . ۴

۲۰۱۲دسامبر ۱۹روز جهانی حقوق بشر، : را ببینیدویدئو

هزار نفر در سراسر کشور روز جهانی حقوق بشر را گرامی ۴۲دسامبر، بیش از ۱۷تا ۸از •.داشتند

تخاد بخش آنها مراسمی را در سراسر کشور با تاکید بر زمین، کار و حقوق بشر و با شعار ا•.سازمان دهی کردند« ما همه به آزادی و عدالت نیاز داریم»

سازمان دهندگان و . دسامبر انجام یافت۱۷در روز ( پایتخت)مراسم پایانی در شهر پنوم پن •ه اشاره به داوطلبان با آهنگی به سبک گنگم استایل در مقابل مجلس ملی رقصیدند ک

هزار امضا فراهم آوردند که ۴۰آنها بیش از . ماجراهای زمین و حقوق مرتبط با آن داشت. خواستار پایان دادن به تخلیه زمین ها بود

27

کامبوج-فساد و انکار حقوق بشر . ۴

ا در از کامبوج تا ایران، تا زیمباوه، رژیم های اقتدارگر

بخش های مختلف جهان دست به مصادره زمین، ساختمان و

ه ایشان هم چنین ب. خانه های مردم می برند تا درآمد کسب کنند

سرمایه های شخصی شهروندان دست درازی کرده و آن را در

میان نیروهای امنیتی و هواداران خویش پخش می کنند تا .حمایت و وفاداری به دست آورده و آنان را حفظ کنند

28

فساد و درگیری های خشونت آمیز. ۵

دریافت در کشورهایی ۲۰۱۱گزارش بانک جهانی توسعه در سال •ت که فساد حکومت قانون را تحت کنترل داد و کارآمدی دول

درصد بیشتر ۴۵ تا ۳۰ضعیف است، احتمال بروز جنگ داخلی .از سایر کشورهای در حال توسعه است

ری، در فهرست اتحادیه اروپا برای دلایل ریشه ای بروز درگی•ان وقوع رشوه در نظام اداری، جرایم سازمان یافته، و تبانی می

تجار و کارمندان دولت، از اولین شاخصه های نگرانی و اخطار .است

29

فساد و درگیری های خشونت آمیز. ۵

فساد می تواند باعث بروز و •فعال سازی درگیری های

خشونت آمیز شود چون گروه های حاضر در نزاع در کارهای

غیرقانونی و غیرمشروع درگیر ، می شوند تا بتوانند تسلیحات

مهمات، مواد و نیروی انسانی به .دست آورند

Image: pixabay.com 30

فساد و درگیری های خشونت آمیز. ۵

:فساد مانع ایجاد صلح می شود، چون•

کسانی که قدرت را به دست می آورند، در محیط.بعد از نزاع و وضعیتی شکننده به سر می برند

به افراد کلیدی درگیر در نزاع اجازه می دهد به.دولت جدید و نهادهای حکومتی وارد شوند

31

همراه بمانید۲برای درس

فساد در ایران

منابع طبیعی و زمام داری•

شاخص زمام داری منابع•

شاخص درک فساد سازمان شفافیت بین الملل•

شاخصه های فراگیر زمام داری بانک جهانی•

دامات شاخص سازمان شفافیت بین الملل برای دفاع دولت از اق•علیه فساد

32