Upload
pieter-dekker
View
112
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Het boek dat alles verklapt!
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 1
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 2
H E T B O E K
D A T A L L E S
V E R K L A P T !
Sollicitatiegids voor
hbo’ers en academici
E.J.W. Zomerplaag
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 3
Meer informatie over deze en andere uitgaven kunt u verkrijgen bij:Sdu KlantenservicePostbus 200142500 EA Den Haagtel.: (070) 378 98 80fax: (070) 378 97 83
© 2006 Sdu Uitgevers bv, Den Haag
Academic Service is een imprint van Sdu Uitgevers bv.
Omslagontwerp: Scherhuis | Snijder BNOFoto omslag: Zefa/CorbisZetwerk: Villa Y, Den HaagDruk- en bindwerk: De Groot Drukkerij bv, Goudriaan
ISBN: 90 5261 573 XNUR: 809
Alle rechten voorbehouden. Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van dezeuitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Sdu Uitgevers bv.
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit dezeuitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of open-baar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotoko-pieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van deuitgever.
Voorzover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan opgrond van artikel 16 h Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoe-dingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.repro-recht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers enandere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich te wenden tot de StichtingPRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofd-dorp, www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave ten behoeve vancommerciële doeleinden dient men zich te wenden tot de uitgever.
Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor de afwe-zigheid van eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden deauteur(s), redacteur(en) en uitgever deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van even-tueel voorkomende fouten en onvolledigheden.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system,or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording orotherwise, without the publisher’s prior consent.
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 4
I N H O U D
Inleiding 9
A L G E M E E N D E E L
Fase 1: De voorbereiding 15
1 Bedenk eerst wat je echt wilt 15
2 Bezoek business courses 16
3 Loop stages 17
4 Gebruik headhunters als oefening 18
5 Solliciteer met focus 19
6 Bachelor: doe een masters 20
7 Maak een pakkend cv 21
8 Schrijf een uitstekende brief 22
9 Bereid je extreem goed voor en wees assertief 23
10 Werk aan je conditie 24
11 Bereid je gesprekken voor met hulp van bekenden 25
12 Bereid intelligentietesten voor als een tentamen 26
13 Leer de basics over je werkgever 27
14 Vergeet de non-basics 28
15 Bouw een pantser voor je zwakke plekken 29
16 Bedenk pakkende voorbeelden 30
17 Lees twee boeken 31
18 Lees elke dag de krant 32
19 Ken je cv 33
20 Gebruik het STAR-model 34
5
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 5
Fase 2: Het gesprek 35
21 Kom altijd ruim op tijd 35
22 Sla toe met je eerste indruk 36
23 Presenteer jezelf 37
24 Overdrijf, maar lieg niet 38
25 Zeg altijd dat het bedrijf je eerste keus is 39
26 Gebruik andere sollicitaties als asset 40
27 Praat niet over salaris 41
28 Bereid je voor op verrassingen 42
29 Blijf scherp tot het eind 43
30 Stel vragen 44
31 Geniet van het spel 45
Fase 3: Na het gesprek 46
32 Evalueer jezelf 46
33 Bescherm je eigen reputatie 47
34 Blijf correct 48
35 Laat je niet van de wijs brengen
door gestuntel van werkgevers 49
36 Vraag altijd om feedback 50
37 Manage je stakeholders 51
38 Besluit op objectieve gronden 52
6
h e t b o e k d a t a l l e s v e r k l a p t !
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 6
B I J Z O N D E R D E E L
MultinationalsUnilever 59
Shell 66
KLM 72
TNT 77
Heineken 81
BankingING 91
ABN Amro 95
ConsultancyThe Boston Consulting Group 101
Booz Allen & Hamilton 104
AdvocatuurLoyens & Loeff 109
De Brauw Blackstone Westbroek 113
OverheidRaio 121
Rijkstraineeship 125
Ministerie van Buitenlandse Zaken 129
7
i n h o u d
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 7
B I J L A G E
Het curriculum vitae 135
Het STAR-model 139
De persoonlijkheids- en intelligentietest 143
De sollicitatiebrief – twee voorbeelden 146
Nawoord 149
Noten 150
8
h e t b o e k d a t a l l e s v e r k l a p t !
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 8
I N L E I D I N G
Als je dit boek in handen hebt, is dat omdat de toekomst roept. Je
studententijd loopt op zijn eind of is net achter de rug. Je bent van
plan een wereldbaan binnen te slepen. Bij het beste bedrijf, advoca-
tenkantoor of ziekenhuis dat er is. Bij de consultant, bank of multi-
national die op-en-top bij jou past. De wereld ligt aan je voeten.
Alleen eerst nog even een paar sollicitaties zien te regelen.
Voor veel net afgestudeerden is solliciteren een crime. Ze zien er
eindeloos tegenop. Stellen het zo lang mogelijk uit. En vallen op het
moment suprême genadeloos door de mand. Onvoldoende focus,
angst en de verkeerde voorbereiding maken dat ook de volgende
sollicitatie sterft in schoonheid. Meer en meer wordt het vinden van
een aantrekkelijke baan een gebed zonder eind. Maand na maand
gaat voorbij, en bij velen die tijdens hun studententijd de hemel
werden ingeprezen vanwege hun intellect, sociale vaardigheden of
commerciële affiniteit, stroomt het zelfvertrouwen weg door het
putje van de douche…
Onnodig. Teruggebracht tot de kern is solliciteren een kunstje. Het
is te oefenen. Het is te perfectioneren. En als je de regels van het
spel beheerst, is het lachwekkend eenvoudig.
Er zijn duizenden boeken verschenen over solliciteren. De meeste
slecht, sommige goed, maar bijna allemaal in hoge mate theore-
tisch. Dit boek gaat over de praktijk. Zonder franje. Niet met verhe-
9
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 9
ven nonsens, maar to the point. Het geeft je een fenomenaal inzicht
in het spelletje dat solliciteren heet. Hoe simpel het in feite in elkaar
zit. Hoe je je moet profileren. Waar de diverse topwerkgevers naar
op zoek zijn. En wat je moet doen om die wereldbaan te krijgen.
Hoe dat kan? Dit boek is niet geschreven door studeerkamergeleer-
den. Niet door de pseudo-psychologen die bij sommige assessment
centers een ‘kaasverhaal’ over je opschrijven. Dit boek is gebaseerd
op de ervaringen van de auteur en een aantal mensen die twee, drie
jaar geleden in dezelfde positie waren als jij. Die business courses
hebben gedaan bij bedrijven als De Brauw Blackstone Westbroek,
The Boston Consulting Group en Shell. Die stage hebben gelopen
bij de ABN Amro, KLM en de overheid. Die aanbiedingen hadden bij
het Academisch Medisch Centrum, het Klasje en Unilever. Die
jarenlang ingeschreven stonden bij en werkten voor headhunters
als Ebbinge, de Human Capital Group, en de Wassenaarse old boys
Veeneman & Brederode. Die tientallen sollicitatiegesprekken
hebben afgenomen en meer assessment centers hebben gedaan dan
er Chinezen in Shanghai wonen. En die de afgelopen jaren vrijwel
wekelijks aan de slag zijn geweest met sollicitanten, om ze voor te
bereiden op assessment centers, interviews en cases.
Dit boek is een boek met adviezen, gedistilleerd uit ervaringen en
gesprekken. Kort, duidelijk, eerlijk. Makkelijk uit te voeren. Morgen
toe te passen. Natuurlijk, met een perfecte sollicitatie alleen kom je
er niet. Acht jaar over het vwo gedaan, na zeven jaar afgestudeerd
met een zes, nul nevenactiviteiten? Wacht dan nog even met Shell
te bellen. Maar wie realisme combineert met ambitie en doet wat er
in dit boek staat, heeft een zee aan mogelijkheden en zal de kansen
die zich voordoen maximaal weten te benutten.
Succes!
10
h e t b o e k d a t a l l e s v e r k l a p t !
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 10
A L G E M E E ND E E L
11
F a s e 1 :
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 11
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 12
A L G E M E E N D E E L
Dit Algemeen deel geeft allerlei tips die voor vrijwel iedere sollici-
tant relevant zijn. Of je nu consultant wilt worden bij BCG of fis-
calist bij Loyens & Loeff. Advocaat bij de Brauw of marketeer bij
Heineken. Officier van Justitie of medewerker bij BuZa. Hoewel het
gesprek in het ene geval wordt afgenomen door een recruiter en in
het andere door een hoogleraar, is de basis hetzelfde. Houd dit in je
achterhoofd bij het lezen van dit deel. Als er een voorbeeld bespro-
ken wordt en daarbij de Raio genoemd wordt, kan dit voor jou wel
degelijk relevant zijn als je zelf eigenlijk binnen het MKB aan de
slag wilt. Als er ‘bedrijf ’ staat, kan er evengoed ‘advocatenkantoor’
gelezen worden. Abstraheer en vertaal de voorbeelden waar nodig
naar je eigen situatie.
De indeling van dit Algemeen deel is als volgt:
Fase 1: De voorbereiding;
Fase 2: Het gesprek;
Fase 3: Na het gesprek.
13
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 13
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 14
1F A S E 1 : D E V O O R B E R E I D I N G
Bedenk eerst wat je echt wilt
Als je (bijna) bent afgestudeerd zijn de mogelijkheden legio.Welke studie je ook hebt gedaan, vaak zijn er meer sectorenwaarin je wel, dan waarin je niet terecht kan. Typisch eenluxeprobleem, maar wel een waar je goed over na moetdenken. Stel jezelf de volgende twee vragen:1 Wat lijkt mij echt leuk om te doen?2 Wat sluit het best aan bij wat ik echt goed kan?
Kies op basis van je antwoorden een, of maximaal twee sec-toren. Dat wil bij het bedrijfsleven bijvoorbeeld zeggen, datje kiest voor multinationals die zich richten op fast movingconsumer goods. Dit geeft je de mogelijkheid te solliciterenmet focus. Rangschik vervolgens binnen de sector de bedrij-ven waar je zou willen solliciteren.Laat je bij je eerste baan zo min mogelijk leiden door lange-termijnplanning, de keuzes van je vrienden, status, hetwensenpakket van je ouders, enzovoort. Dit is allemaal on-eigenlijke argumentatie.
15
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 15
2Bezoek business courses
Business courses, masterclasses, of wat voor hoogdravendenaam er ook gebruikt wordt, zijn bij veel bedrijven en advo-catenkantoren een vaste recruitmentactiviteit geworden. Dewerkgever selecteert een groep studenten die een paar dageneen kijkje in de keuken krijgt. In de regel wordt er flinkuitgepakt om indruk te maken, en niet voor niets; veelstudenten solliciteren na een interessante business coursebij de desbetreffende werkgever.Geef je ook op voor business courses! Als je door alle mooi-praterij heen prikt, is het een nuttige manier om erachter tekomen of het bedrijf iets voor je is. Let er wel op dat het nietalleen voor jou beeldvormend is. Wat bedrijven ook mogenbeweren, na afloop van een business course wordt iedereparticipant aandachtig geëvalueerd. Houd dit in je achter-hoofd. Profileer je, maar niet op de manier die de eveneensaanwezige hielenlikkers doen. ‘Slijmen’ is dermate doorzich-tig dat zelfs de meest wanhopige recruiters er in de regelniet intrappen.De selectie die voorafgaat aan een business class is tevenseen mooie manier om sollicitatie-ervaring op te doen. Maarpas op: als je wordt afgewezen, hoef je in veel gevallen nietmeer te solliciteren voor een baan. Dus als je de tijd hebt enje cv of cijfers aanzienlijk kunt verbeteren, is het beter om tewachten.
16
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 16
3Loop stages
Alles wat voor een business course geldt, geldt in extremisvoor een stage. Voor jou een ideale manier om het bedrijf teleren kennen en je te profileren. Voor de werkgever eenideale manier om jou te beoordelen. En ook hier geldt: afge-wezen voor een stage betekent normaliter einde oefening.Maar de voordelen wegen ruimschoots tegen de nadelen op.Regel daarom bijtijds een interessante stage, in binnen- ofbuitenland.
17
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 17
4Gebruik headhunters als oefening
Zoals vrijwel alle bedrijven, hebben headhunters à laEbbinge en de Human Capital Group primair een doel:zoveel mogelijk geld verdienen. Dit doen ze door getalen-teerde studenten die niet precies weten wat ze willen, tekoppelen aan bedrijven die te lui zijn om hun eigen recruit-ment op poten te zetten. Geen slechte business, want iederegeplaatste student levert hun duizenden euro’s op. En daaris niets mis mee. Maar houd drie gouden regels in je achter-hoofd als je bij ze op de koffie gaat.1 Laat je niet in een hoekje duwen. Jij beslist waar je sollici-
teert. Bedenk dat hun belangen niet altijd dezelfde zijnals die van jou!
2 Je kans om bij een bepaalde werkgever binnen te komenwordt 0,0 % groter als je er via een headhunter naartoegaat. Zelf een brief en cijferlijst sturen is net zo effectief.
3 Headhunters kunnen een goede oefening zijn om jezelf teverkopen; tijdens de intakegesprekken komen dezelfdeonderwerpen aan bod als bij veel sollicitaties. Daarom iser niets op tegen om je sollicitatietechnieken uit te probe-ren tijdens gesprekken met headhunters.
18
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 18
5Solliciteer met focus
Veel te veel studenten zijn eerst weken bezig met het makenvan hun cv en het schrijven van hun sollicitatiebrief. Daarnasturen ze brief en cv op, en doen niets tot drie weken laterhet antwoord in de bus ligt. Vervolgens bereiden ze zich voorop het eerste gesprek, dat twee weken later plaatsvindt. Eenweek hierna horen ze dat ze zijn afgewezen. Waarop ze zotwee maanden verder zijn en weer opnieuw kunnen begin-nen.Jij hebt bedacht op welke sector je je wilt richten. Je weetwelke werkgevers je wilt aanschrijven. Bedenk vervolgenshoe je het hele proces zo kort en overzichtelijk mogelijk kunthouden. Maak een top drie en schrijf de geselecteerden tege-lijkertijd aan. Als je bij een van de drie wordt afgewezen,stuur dan direct een brief naar nummer vier. Probeer degesprekken zo dicht mogelijk op elkaar te plannen. Focusprimair op je sollicitaties, en maak je bijbaantje daaraanondergeschikt. En doe daarnaast regelmatig wat leuks. Solli-citeren is inspannend, om niet te zeggen zenuwslopend. Doedaarom dagelijks iets anders om de moed erin te houden.
19
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 19
6Bachelor: doe een masters
Terecht of niet, een universitaire studie biedt de rest van jeleven status. Een hbo-opleiding is en blijft second-best. Jekomt er bij geen management-traineeship of consultant meebinnen. En bij multinationals zonder traineeship word jemeestal significant lager ingeschaald. Shell is een goed voor-beeld. Het assessment center voor wo en hbo is nagenoegidentiek. Toch worden hbo’ers twee ‘job groups’ lager inge-schaald. Reken twee jaar om een job group te overbruggenen tel uit je verlies. Daarnaast zal elk bedrijf er vanuit gaandat je minder potentieel hebt. Er wordt minder in je geïnves-teerd, en uiteindelijk verandert je predicaat als second-bestin een selffulfilling prophecy. Heb je ambitie, doe dan eenmasters. Als je niet in het MKB terechtkomt of je eigenbedrijf opzet, is het de kortste weg omhoog.
20
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 20
7Maak een pakkend cv
Een goed cv is helder opgebouwd, leest gemakkelijk enaccentueert je sterke kanten. In principe vertelt je cv waar jeje tijd aan besteed hebt. Maar trek daaruit niet de conclusiedat het niet uitmaakt hoe je het opschrijft. Je cv is juist eenideale mogelijkheid om de aanknopingspunten met jebeoogde werkgever te highlighten. Verdeel je cv in duidelijkecategorieën. Werk chronologisch en noem per categorie hetmeest recente als eerste. Bekijk het voorbeeld-cv verderop indit boek. Vraag ook inzage in de cv’s van anderen. Neem deindeling, opbouw en formuleringen over die goed zijn. Laatje cv nauwkeurig nakijken door anderen. En zorg er te allentijde voor dat er niet één spelfout in je cv staat. Eventueelkan je ook een professional inhuren. Die maakt voor ¤ 100een uitstekend cv, en dat is money well spent.
21
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 21
8Schrijf een uitstekende brief
Net als je cv is je brief een milestone in het sollicitatieproces.Het is de opmaat tot meer, of het is je ticket naar de dichtst-bijzijnde uitgang. De ideale sollicitatiebrief is geschreven inhelder, foutloos Nederlands of Engels, is to the point en bevatglobaal drie elementen:1 wat je kan en waar je naar op zoek bent;2 wat de werkgever in jouw ogen te bieden heeft;3 waarom bovenstaande elementen zo goed matchen.
Bekijk de twee brieven in dit boek. Bekijk ook de brieven vanvrienden. Haal de sterke elementen eruit en neem ze over.Herzie het geheel. Doe de spellingcheck. Laat je brief een dagliggen. Laat ’m nalezen door iemand met gevoel voor taal.Stuur ’m pas op als je ervan overtuigd bent dat hij goed is.
22
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 22
9Bereid je extreem goed voor en wees assertief
Er zijn mensen die zich matig voorbereiden, vervolgensworden afgewezen en zich dan tegenover de buitenwereldverschuilen achter hun slechte voorbereiding. Dom. Je krijgtbij iedere werkgever maar één kans, dus die moet je grijpen.Dat je het met een betere voorbereiding beter zou hebbenkunnen doen, doet niet terzake.Voorbereiding loont. Het geeft je zelfvertrouwen en maakt jekans op succes aanmerkelijk groter. Van belang is daarbij datje je voorbereidt op wat er komt. Zoek daarom zo preciesmogelijk uit wat je kan verwachten. Welke cases er aan bodkomen, welke vragen je kan verwachten, hoe lang de inter-views duren. En verder welke eigenschappen er van belangzijn, wie het interview afneemt, wat de procedure is. Als jesolliciteert bij een van de werkgevers die wij in het Bijzonderdeel behandelen, dan krijg je de antwoorden op een presen-teerblaadje aangereikt. Zo niet, bestudeer dan de websitevan je beoogde werkgever, bel op en stel vragen. Vraag hoe deprocedure eruit ziet en wat voor vragen je kan verwachten.Bij welk bureau het assessment plaatsvindt. Welke testen je kan verwachten. Wees assertief. Het doel heiligt de middelen.
23
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 23
10Werk aan je conditie
Het is al eerder genoemd: solliciteren kan zenuwslopendzijn. En is op zijn minst inspannend. Zorg daarom dat je zofit mogelijk bent. Een goede lichamelijke conditie helpt jeom je te concentreren, zowel tijdens de voorbereidingen alstijdens de gesprekken. Daarbij is sport een mooie manier omje gedachten te verzetten. Doe daarom vijf maal per weekiets aan sport. Ga hardlopen, doe oefeningen, of verneder jevrienden op de squashbaan.
24
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 24
11Bereid je gesprekken voor met hulp van bekenden
Niemand is zo goed op de hoogte van de sollicitieprocedurebij een bepaalde werkgever als de mensen die er kort gele-den zijn aangenomen of zijn afgewezen. Focus op mensenmet minder dan vijf jaar werkervaring. Zij weten hoe heteraan toe gaat, je buurman die twintig jaar geleden bij Nutri-cia begon, heeft geen flauw benul. Benader ze. Vraag ze hethemd van hun lijf. Als je niemand bij het advocatenkantoorof de consultant in kwestie kent, benader dan iemand uitdezelfde sector. Of via-via. Of bel het bedrijf en vraag of jeeens met een ‘starter’ mag lunchen. Alle informatie die je opvoorhand verzamelt is goud waard.
25
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 25
12Bereid intelligentietesten voor als een tentamen
Als er één onderdeel van de sollicitatie is waar veel studen-ten tegenop zien, dan is dat de intelligentietest. Cijferreek-sen, analogieën, figuurtjes, dat soort werk. Ten onrechte.P&G, Heineken, VNU, overal worden testen gebruikt. Enoveral lijken ze op elkaar, als ze al niet exact hetzelfde zijn.Recruiters en psychologen beweren vaak dat je intelligentie-testen niet kunt oefenen. Het tegendeel is waar. Hoe meer jeoefent, hoe beter je wordt. Zorg daarom dat je weet wat voortesten je kan verwachten, en oefen tot je een ons weegt.
26
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 26
13Leer de basics over je werkgever
Weet wat er speelt. Weet waarover je komt praten. Op welkeproducten en markten het bedrijf zich concentreert. Welkeonderdelen er tijdens het Rijkstraineeship aan bod komen.Dat Albert Heyn van Ahold is, en C1000 ook. Dat NautaDutilh ook een kantoor heeft in Rotterdam. Iedere werkgeverzal de sollicitant onder andere op enthousiasme en interessebeoordelen, en daarbij hoort dat je je tot op zekere hoogtehebt verdiept in de basics.
27
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 27
14Vergeet de non-basics
Veel studenten denken dat een sollicitatiegesprek iets wegheeft van een overhoring. Dat er getoetst wordt op paratekennis over de werkgever. Dat is bijna nooit het geval. Paratekennis kan zeer relevant zijn, zeker voor juristen en medici.Maar over de organisatie hoef je echt geen details te kunnenreproduceren. Bespaar je dus de moeite en lees niet hoeveelhectoliter bier Heineken in 2004 in China verkocht. Leer nietde vestigingen van Clifford Chance uit je hoofd. Vergeethoeveel benzinestations BP in Nederland exploiteert.
28
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 28
15Bouw een pantser voor je zwakke plekken
Als rechtenstudent op gesprek voor een marketingfunctie bijPepsi? Als psychologe aangeklopt bij Bain? Dan kan je vankilometers zien aankomen wat er in het bijzonder getoetstgaat worden. Tijdens je gesprek doet de interviewer in feiteniet meer dan zoeken naar bevestiging dat je het kan. Of datje juist niet geschikt bent. Kan deze specialist in het straf-recht straks met passie over Pampers praten? Biedt dezedame inderdaad genoeg kwaliteit, ondanks haar alfa-achter-grond? Ogenblikkelijk wordt er ingezoomd op dat wat erwellicht aan ontbreekt, maar cruciaal is voor de functie.Het omgekeerde is ook waar. In Rotterdam Economiegedaan, en een eigen bedrijf opgezet? Dat zit wel goed metdie commerciële affiniteit, zal de recruiter van Sarah Leedenken. Eens kijken of de beste man ooit normaal metiemand heeft samengewerkt. Met achten en negens voornatuurkunde uit Delft weggewandeld? Reken maar datPhilips gelooft in je brainpower. Maar kan deze techneut ookleiding geven?Daarom: weet hoe je je keuzes moet verantwoorden. Wees instaat om uit te leggen dat rechten een goede vooropleidingis, maar dat je commerciële interesse juist gewekt is tijdensacquisitieactiviteiten binnen je studentenvereniging.
29
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 29
16Bedenk pakkende voorbeelden
Op elk cv staan een paar opvallende punten. Daarbij heeftiedereen een aantal interessante ervaringen opgedaantijdens zijn studententijd. Zorg dat je hier geïnspireerd overkan vertellen. En bedenk (waarheidsgetrouwe) pakkendevoorbeelden. Stel je de casusposities voor die je worden voor-gelegd. Houd daarbij voor ogen waar je werkgever naar opzoek is, en focus waar nodig op leiderschap, samenwerking,commerciële affiniteit, of wat er ook maar van belang is.Bereid je voor op de uitgekauwde inkopper over je goede enslechte eigenschappen. Bedenk wat je het meest inspirerendvond tijdens je co-schap in Suriname. Wat je geleerd hebttijdens je praesidiaat van de introductiecommissie. Of je eenvoorbeeld kan geven van een conflictsituatie tijdens hetorganiseren van de studentenbeurs.
30
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 30
17Lees twee boeken
Geloof het of niet, maar er zijn recruiters die het wel gelovenmet de standaardvragen over leidinggevende capaciteiten encommerciële affiniteit. Voor je het weet krijg je een vraagover het soort boeken dat je leest, en na een onbeholpenantwoord wordt er genadeloos doorgevraagd. Onze sugges-tie: lees één literair boek en één boek over ‘het vak’. Zorg datje de inhoud in grote lijnen kan reproduceren. Wees in staatom er met passie over te vertellen.
31
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 31
18Lees elke dag de krant
Lees in de weken dat je solliciteert dagelijks de krant. Leeszowel de headlines van het binnenlandse en buitenlandsenieuws als het economisch katern. Ook als het je niet interes-seert en je het anders nooit doet. Weet wat er speelt. Behalvevoor functies bij de overheid is de kans klein dat er uitge-breid over politieke problemen wordt gesproken, maar nietszo ergerlijk als wanneer bij een toevallige vraag een sollici-tant geen flauw benul heeft wat er zich buiten zijn universi-teitsstadje afspeelt. Nederlands EU-voorzitterschap? Umeent het. Kamerleden bedreigd? In Rusland bedoelt u? Het omgekeerde is ook waar: als je interviewer begint overde situatie in de Amerikaanse politiek en jij weet van de hoeden de rand, dan is dat natuurlijk mooi meegenomen. En ookwel handig als je weet dat Albert Heyn net de prijzen heeftverlaagd als je bij Unilever solliciteert, om maar eens iets tenoemen. Het is mooi als je NRC Handelsblad of de Volkskrant, leest.Denk voor sommige banen ook aan Het Financieele Dagblad.
32
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 32
19Ken je cv
Niets is zo pijnlijk als wanneer er tijdens je sollicitatiege-sprek gevraagd wordt naar je activiteiten als redactielid vande almanakcommissie op je studentenvereniging vier jaargeleden, en je met je mond vol tanden staat. Of je hockey alshobby op je cv hebt staan, maar moet bekennen dat je al tienjaar geen stick meer hebt aangeraakt. Dit is home turf. Dit is wat jij gedaan hebt, en bij uitstek eenmogelijkheid om jezelf te verkopen. Uiteraard is het sollici-tatiegesprek niet het moment om nog eens uitgebreid teoverdenken wat ook al weer je verantwoordelijkheden waren.Zorg er dus voor dat je, naast het bedenken van pakkendevoorbeelden bij de meest aansprekende punten van je cv, vanelk punt in staat bent over de hoofdlijnen te vertellen. Ookals het al vijf jaar geleden is.
33
F a s e 1 : D e v o o r b e r e i d i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 33
20Gebruik het STAR-model
Iedere interviewer zoekt bewust of onbewust naar het STAR-model in je antwoorden. Bij P&G doen ze dit zo ongeveer metde definitie in de hand, maar ook recruiters die nog nooitvan het STAR-model hebben gehoord, zijn er zonder het teweten naar op zoek. STAR staat voor Situation – Task – Action – Result en is metname relevant bij het bespreken van activiteiten die op je cvstaan. Anders gezegd: wat was precies de situatie die je als sollici-tant bedoelt (situation), wat was specifiek jouw taak (task),wat heb je gedaan om het probleem op te lossen (action) enwat was hiervan het resultaat (result).Maak bij het formuleren van je antwoorden gebruik van deSTAR-methodiek. Je zal merken dat je op die manier in staatbent om kort en kernachtig uit te leggen waar het in je voor-beeld om draaide.Zie voor specifieke voorbeelden het Bijzonder deel.
34
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 34
21F A S E 2 : H E T G E S P R E K
Kom altijd ruim op tijd
Doe jezelf een plezier en ga op tijd van huis. Houd rekeningmet files en wisselstoringen. Zorg dat je een halfuur vooraanvang aanwezig bent. Als je je onnodig moet haasten en opéén minuut voor het uur U het advocatenkantoor binnen-rent, komt dit je relaxedheid niet ten goede. Kom je echt telaat, dan zet je jezelf onnodig op een achterstand. Wantnatuurlijk zullen de dames en heren advocaten zich afvra-gen of je verlate entree een indicatie is van je punctualiteit inhet algemeen. Gebeurt dit toch, bel dan ruim voor het beginvan het gesprek en zeg dat je vaststaat in het verkeer dooreen ongeluk. Of dat vandalen het spoor hadden geblokkeerd.Kortom: gooi het op overmacht.
35
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 35
22Sla toe met je eerste indruk
Er zijn honderden boeken over verschenen, maar veel sollici-tanten gaan er keer op keer mee ‘op hun bek’: de eersteindruk. Dom, want dit is het deel van het hele sollicitatie-proces dat je met weinig moeite tot in de puntjes kunt regis-seren. Dus laat de aubergine smoking van je vader in de kasthangen. Doe een net pak aan. Boen de vlekken uit je mantel-pakje. Scheer je. Gebruik genoeg deo. Gebruik niet te veeldeo. Knip je nagels. Was je haren. Eet de avond van tevorengeen knoflook. Poets je schoenen. Zet je charmantste glim-lach op. En veeg vooral het zweet van de binnenkant van jerechterhand voor je hem uitsteekt.
36
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 36
23Presenteer jezelf
Jezelf goed presenteren en verkopen tijdens een sollicitatie-gesprek is een kunst op zich. Er zijn er die er zonder enigeoefening in uitblinken. Maar voor de meeste studenten is heteen kwestie van goed voorbereiden en van ervaring. In allegevallen is het iets wat je kunt leren.Houd je om te beginnen altijd aan een aantal simpele regels.Val de interviewer niet in de rede. Laat hem zijn vragenafmaken, ook als je staat te springen om het antwoord tegeven. Laat twee seconden stilte vallen na de vraag en geefdan je voorgekookte antwoord, geperst in de STAR-metho-diek. Praat rustig. Luister. Formuleer antwoorden waar eenkop en een staart aan zit. Blijf beheerst, ook als je bewustgeprovoceerd wordt. Straal enthousiasme uit als je over jeervaringen praat. Wees standvastig en consequent in jeantwoorden, maar vermijd dat je eigenwijs gevonden wordt.Vraag om verduidelijking als je de vraag niet begrijpt. Denkeven na als dat nodig is. Praat niet al te veel ‘met je handen’.
37
F a s e 2 : H e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 37
24Overdrijf, maar lieg niet
Solliciteren is jezelf verkopen. Bescheidenheid is daarbijvrijwel nooit een deugd, temeer daar je concurrenten inovervloed hebt. Wees er als de kippen bij om uit te leggenhoe enorm de impact was van je ingrijpen als penningmees-ter van het tennisbestuur. Leg uit dat je leiderschap alsaanvoerder van het voetbalteam een conditio sine qua nonvoor het kampioenschap was. En geef overal een positievedraai aan. Ben je een keer blijven zitten? Geen enkele redenom dit te vertellen. Maar wordt er naar gevraagd, benadrukdan dat dit kwam omdat je zo druk was met andere dingen –sport, muziek, enzovoort. Leg uit wat je ervan geleerd hebt.Dat je sinds dat jaar heel goed in staat bent dingen te combi-neren. Vermijd de conclusie dat je te lui of te dom was.Een beetje overdrijven mag dus best. Moet zelfs. Maar liegniet. Verzin geen dingen die niet waar zijn. Als je nooit eenmarathon hebt gelopen, bedenk dan een ander voorbeeld datje doorzettingsvermogen laat zien, maar beweer niet dat jeer in New York bij was. Het is nergens voor nodig om teliegen, en het potentieel boemerangeffect is enorm. Als jewerkgever er in de periode nadat je bent aangenomen achterkomt dat je gewoon maar wat hebt verzonnen, is de kansgroot dat je er alsnog wordt uitgedonderd, en terecht. Daar-bij: onbetrouwbaarheid is een dodelijk predicaat.
38
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 38
25Zeg altijd dat het bedrijf je eerste keus is
Als het je maar matig lijkt om bij een bepaald advocatenkan-toor te werken, solliciteer er dan niet. Fat chance dat je erdiep ongelukkig wordt. Maar het kan natuurlijk zijn datAkzo even peilt of het je er echt zo fantastisch lijkt. Terwijl jehet een mooi bedrijf vindt, maar eigenlijk liever bij Philipsaan de slag gaat als je daar volgende week wordt aangeno-men. Dat is uitstekend, maar houd dit voor je tot je bentuitgesolliciteerd. Tot die tijd is het bedrijf van degene metwie je zit te praten je natte droom. Dat zal degene die tegen-over je zit plezierig in de oren klinken, want hij werkt er. Ende kans is groot dat hij het er erg naar zijn zin heeft. Laat demarketeer van Unilever die bij Mora gestationeerd is in dewaan dat ook jij je niets mooiers kan voorstellen dan het aande man brengen van kipknotsen en satéschijven. Als je strakseen mooier aanbod hebt, kan je altijd nog bedanken.
39
F a s e 2 : H e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 39
26Gebruik andere sollicitaties als asset
Als je bij een directe concurrent van de organisatie waar jesolliciteert een aanbieding hebt of in de laatste ronde zit, ishet nooit slecht dit terloops te laten vallen. Als je het handigspeelt, gaan er verbazingwekkend veel zaken in een hogertempo.Maar probeer niet bij Sara Lee uit te leggen dat je ook bijBCG gaat solliciteren. Vertel niet aan de ING dat je in de laat-ste ronde zit bij De Brauw. Daarmee zeg je in feite dat je geenflauw benul hebt wat je precies wil.
40
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 40
27Praat niet over salaris
Wie zegt dat hij geld onbelangrijk vindt, liegt. En wat je ookgaat verdienen als starter, het is hoe dan ook te weinig. Maartijdens het sollicitatiegesprek is dat in negen van de tiengevallen niet relevant. Regel eerst de baan en vraag je dan afof er ruimte is om over salariëring te onderhandelen. Enonthoud ook dan: een paar duizend euro bruto op jaarbasisblijft een fooi. Je moet altijd voor de beste, en niet voor debest betaalde baan kiezen.
41
F a s e 2 : H e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 41
28Bereid je voor op verrassingen
Je hebt je fantastisch voorbereid. Je weet wat er komen gaaten bent er klaar voor. Maar er zijn dingen die zich niet tot inhet laatste detail laten regisseren, en dat geldt ook voor solli-citatiegesprekken. Houd dit in je achterhoofd. Reken op eenonverwachte vraag. Een zeikerige interviewer. Het verzettenvan je sollicitatie. Lang moeten wachten voor het gesprekbegint. Het hoort er allemaal bij.
42
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 42
29Blijf scherp tot het eind
Laat je niet afleiden. Niet door vermoeidheid. Niet doormensen die per ongeluk komen binnenlopen. Niet door hetbelachelijke pakje van de recruiter. Je bent daar maar vooreen ding, en dat is aangenomen worden. Laat je niet irrite-ren. Al ben je nog zo goed, als ze je een eikel vinden, nemenze je niet aan.
43
F a s e 2 : H e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 43
30Stel vragen
Aan het eind van de meeste sollicitatiegesprekken wordt desollicitant de mogelijkheid geboden om vragen te stellen. Alsje nog vragen hebt, is dit dus je kans. Je kan vragen wat jewilt, zo lang het je uitstekende optreden van het afgelopenuur maar niet ondergraaft. Vraag dus niet aan de dametegenover je of Brand nu eigenlijk bij Grolsch of bij Bavariahoort, als je bij Heineken aan tafel zit.Als je geen vragen hebt, bereid er dan een paar voor. Demeeste recruiters maakt het niet uit, maar er zijn er die hetniet stellen van vragen interpreteren als desinteresse. Vraagbijvoorbeeld naar de ervaringen van de persoon tegenover je,of hoe het sollicitatieproces er verder uitziet. Wanneer jehoort of je door bent naar de volgende ronde, hoe het bedrijfaandacht besteedt aan het trainen van jonge mensen, enzo-voort.
44
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 44
31Geniet van het spel
De recruiter heeft een uitstekend cv en een messcherpe briefvoor zich liggen. Van jou, welteverstaan. Je hebt de afgelopenweken geluncht met diverse starters. En ze de oren van hunhoofd gevraagd. Je propt elke ervaring sinds vorige weekautomatisch in het STAR-framework. Je hebt alle cases geoe-fend die er voor handen waren. Nooit zoveel in de krant gele-zen als de afgelopen week. Je pakkende voorbeelden overleiderschap, sociale vaardigheden en analytisch vermogenzijn teveel om in een uur op te noemen. Je hebt geoefend metbekenden en headhunters. Je weet wat er gaat komen. Je hebtje uitstekend voorbereid. Kortom, je hebt dit boek gelezenen de suggesties eruit ter harte genomen. Ontspan jedaarom als de eerste vraag komt. It’s time to rock and roll.
45
F a s e 2 : H e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 45
32F A S E 3 : NA H E T G E S P R E K
Evalueer jezelf
Gesprek gehad? Tijd om even na te gaan wat er goed en nietgoed ging. Laat een Freudiaanse psychoanalyse rustigachterwege, maar loop secuur het interview door. Welkeindruk maakte je bij binnenkomst? Op welke vragen wist jeeen perfect antwoord? Wat vond je lastige vragen? Waarom?Hoe zou je een dergelijke vraag beter kunnen beantwoor-den? Noteer wat je een volgende keer – want die zal er vastnog komen – beter wilt doen en oefen met dit in je achter-hoofd.
46
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 46
33Bescherm je eigen reputatie
Als je bent afgestudeerd, kan je ieder uur de vraag beant-woorden waar je gaat solliciteren. Mensen hebben nueenmaal niets beters te vragen. Wees specifiek tegen je fami-lie en beste vrienden, en scheep de rest van je omgeving afmet een algemene opmerking. Zeg bijvoorbeeld dat je je opde consultancy en de bankwereld oriënteert. Vertel niet aanJan en Alleman bij welke banken je op gesprek mag komen.Begin niet je waslijst met afwijzingen op te ratelen. Nergensvoor nodig.Dit geldt ook tijdens het gesprek. Geef eerlijke antwoorden,maar houd in je achterhoofd dat je daar zit om jezelf teverkopen. Als de partner vraagt of je nog met meer advoca-tenkantoren in gesprek bent over een stageplaats in de advo-catuur, hoef je niet te vertellen dat je met tien kantoreninmiddels bent uitgepraat, omdat ze je ongeschikt vonden.
47
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 47
34Blijf correct
Als je afgewezen bent, is dat per definitie balen. Wie zegtniet te balen liegt, of is zo dom geweest te solliciteren op eenbaan die hij niet wilde hebben. Maar: take your loss like a(wo)man. Het heeft geen enkele zin om aan de recruiter vanBooz Allen uit te zeggen dat verder iedereen je wél altijd erganalytisch vindt.Blijf ook correct tegen het kleinere kantoor als je meerdereaanbiedingen hebt, en dat kantoor niet je eerste keus is. Hetzou maar zo kunnen dat je je bedenkt. Of dat je de mensendie je gesproken hebt later nog eens in een andere hoedanig-heid tegen het lijf loopt. Nederland is klein, en of je nu in deadvocatuur, het bedrijfsleven of de medische wereld terecht-komt: in de polder kent iedereen elkaars reputatie.
48
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 48
35Laat je niet van de wijs brengen door gestuntel van werkgevers
Al hun blabla over het binnenhalen van toptalent ten spijt,veel werkgevers zijn maar matig in staat een snel en feilloosrecruitingproces op poten te zetten. Sollicitatiebrievenraken kwijt, mensen worden niet of te laat teruggebeld, solli-citanten worden naar Amsterdam gestuurd voor een gesprekdat in Den Haag zou plaatsvinden, enzovoort. Vooral multi-nationals zijn vaak slordig. Bij de overheid zijn het metname de lengte en starheid van sollicitatieprocedures dieterecht tot veel irritatie leiden. Consultants, advocatenkan-toren en perifere ziekenhuizen zijn vaak positieve uitzonde-ringen.Voor jou zit er maar een ding op: keep calm. Begraaf de illusiedat het in de grote-mensenwereld allemaal soepel en goedgeregeld is. Juist bij recruitment lopen veel brekebenenrond, maar bij iedere grote organisatie zijn stroperigeprocessen, onduidelijke afspraken en slechte communicatieschering en inslag. Bovendien: als je wordt aangenomen enhet goed doet, krijg je wellicht nog eens de kans de recruit-mentafdeling met harde hand te saneren.
49
F a s e 3 : N a h e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 49
36Vraag altijd om feedback
Beslissingen zijn final. Een afwijzing is een afwijzing is eenafwijzing. Zelden of nooit krijgen sollicitanten een tweedekans bij dezelfde werkgever, en terecht. Als je als organisatievertrouwen hebt in je wijze van selecteren, is er geen enkelereden om een sollicitant opnieuw te testen.Voor jou betekent het simpelweg dat je: 1 tijdens het gesprek, 2 in de ogen van degene die je beoordeelde, 3 onvoldoende hebt laten zien om je door te laten gaan.
Niet meer en niet minder. Hoeft niets te maken te hebbenmet geschiktheid. Kan aan je vorm op die dag hebben gele-gen, maar ook aan het humeur van die dame tegenover je. Sobe it. Zeuren om een tweede kans is zinloos. En als het goedis je eer te na. Maar wat je wel moet doen is navragen waaromje bent afgewezen. Zorg dat je degene aan de telefoon krijgtmet wie je het gesprek had en stel directe, open vragen.Vraag wat de selectiecriteria zijn waar je niet aan voldeed.Loop de vragen langs die je onvoldoende beantwoord hebt enlaat je vertellen wat het antwoord had moeten zijn. Vraag water wel goed ging. Vraag door en laat je niet afschepen. Dit isje kans om te horen wat je een volgende keer beter zoukunnen doen. Als je aangenomen bent, vraag dan ook omfeedback. Dit kan je helpen bij toekomstige sollicitaties. Enals je op de aanbieding ingaat, geeft het je een idee wat voorperceptie je hebt achtergelaten.
50
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 50
37Manage je stakeholders
Je hebt met verschillende mensen overlegd over solliciteren.Ze hebben je geholpen met de case-interviews bij Bain, ofverteld over de cultuur bij Heineken. Om wat voor reden danook hebben ze tijd in jou gestoken. Informeer ze daaromover je vorderingen. Laat weten hoe het gaat. Veel mensenbellen alleen als het goed afloopt. Dat is een zwaktebod.Iedereen weet dat afwijzen bij solliciteren hoort. En als jeniet wordt aangenomen, komen ze dat hoe dan ook te weten.
51
F a s e 3 : N a h e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 51
38Besluit op objectieve gronden
Je bent in de positie waar velen van dromen. Je hebt verschil-lende aanbiedingen binnen. BuZa, de juristen van de Raio enStibbe dingen allen naar je hand. En je moet kiezen. Keerdan nog eens terug naar de vragen uit hoofdstuk 1:1 Wat lijkt mij echt leuk om te doen?2 Wat sluit het best aan bij wat ik echt goed kan?
Als de antwoorden hierop je niet verder helpen omdat ze inalle gevallen positief zijn, vraag je dan af welke organisatiehet beste bij jou zou passen. Waar je de meeste verantwoor-delijkheid krijgt en je het meest kan leren. En waar de carriè-rekansen het grootst zijn. Ga lunchen met een aantal mede-werkers. Treed in contact met je potentiële collega’s om eenindruk te krijgen. En als je afzegt, wees dan beleefd maarbeslist. Nee is nee.
52
A l g e m e e n d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 52
B I JZ O N D E R D E E L
53
F a s e 3 : N a h e t g e s p r e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 53
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 54
B I J Z O N D E R D E E L
In dit Bijzonder deel zullen wij nader ingaan op een aantal ‘zeer
gewilde’ werkgevers. Er bestaan verschillende sites waarop informa-
tie staat over de bedrijven die in dit boek aan de orde komen. Het
grote verschil ten opzichte van dit boek is dat deze sites worden
betaald om reclame te maken voor de bedrijven. Wij zijn daarente-
gen volledig objectief en willen juist alle geheimen verklappen door
de sollicitatieprocedure vakkundig te ontrafelen. Voor de totstand-
koming van dit Bijzonder deel hebben wij interviews afgenomen
met meer dan veertig personen. De interviews zijn afgenomen met
zowel werknemers van de betreffende bedrijven als met ex-werkne-
mers en personen die gedurende het sollicitatieproces zijn afgeval-
len. Hierdoor hebben wij een zeer breed en objectief beeld van alle
sollicitatieprocedures weten te schetsen.
Bij het lezen van dit Bijzonder deel zul je opmerken dat veel bedrij-
ven op zoek zijn naar dezelfde competenties voor hun werknemers.
Grolsch zal voor zijn werknemers niet op zoek zijn naar heel andere
competenties dan Heineken. Dit Bijzonder deel zal je dan ook alge-
meen begrip en inzicht geven in sollicitatieprocedures, dus ook in
die van bedrijven die hier niet behandeld worden.
55
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 55
Achtereenvolgens zullen de volgende sectoren aan de orde komen:
• multinationals;
• banking;
• consultancy;
• advocatuur;
• overheid.
Na behandeling van het sollicitatieproces van de afzonderlijke
bedrijven zal in de bijlage een aantal onderwerpen die in het Alge-
meen deel zijn behandeld, verder worden uitgewerkt. Achtereenvol-
gens zijn dat:
• het cv;
• het STAR-model;
• de intelligentie- en persoonlijkheidstest;
• de sollicitatiebrief.
56
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 56
M U LT I NA T I O NA L S
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 57
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 58
U N I L E V E R
P r o d u c t : Van wasmiddelen tot margarine (en alles wat er tussen
zit). Unilever bestaat uit drie afzonderlijke werkmaatschappijen;
Lever Fabergé (wasmiddelen / persoonlijke verzorging met
merken als Omo, Robijn, Andrelon en Dove), Unilever Bestfoods
(voedingsmiddelen met merken als Knorr, Bertolli, Blue Band en
Calvé) en IgloMora (snack / ijs met merken als Mora, Hertog ijs,
Ola en Ben&Jerry’s).
S e c t o r : Fast Moving Consumer Goods.
K e r n w o o r d e n : Innovatie, Persoonlijke groei, Resultaten, Diversi-
teit en Teamwork.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hieronder.
H b o : Ja, op www.unilever.nl/ vind je de vacatures voor hbo’ers. Je
solliciteert rechtstreeks bij een van de werkmaatschappijen en
doorloopt dan verder het proces als hierna beschreven.
T r a i n e e s h i p : Nee, je wordt meteen bij een van de werkmaatschap-
pijen aangenomen waar je een baan krijgt aangeboden met
verantwoordelijkheden vanaf de eerste dag. Ieder jaar worden er
starters aangenomen in de disciplines Techniek & Supply Chain,
HR, Finance en Marketing & Sales.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Unilever is op zoek
naar diversiteit en daarom maakt het niet uit wat je hebt gestu-
deerd.
E e r s t e b aa n : Supply Chain Manager, HR Manager, Financial
Manager, Brand Manager of Account Manager.
59
m u l t i n a t i o n a l s – u n i l e v e r
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 59
V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n :
Supply Chain Manager: verantwoordelijk voor de technische kant bij
bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe producten;
HR Manager: verantwoordelijk voor recruitment van nieuwe
mensen en loopbaanontwikkeling werknemers;
Financial Manager: verantwoordelijk voor het financiële plaatje met
betrekking tot innovaties, prijsstellingen, marges en marketing
uitgaven;
Brand Manager: eindverantwoordelijk voor een merk van Unilever.
Houdt zich bezig met marketingcampagnes, merkbeleving en
innovaties binnen zijn merk;
Account Manager: verantwoordelijk voor de omzet, winst en het rela-
tiebeheer bij een van de klanten van Unilever (bijvoorbeeld AH).
I m a g o : Unilever staat bekend om de open en ondernemende
cultuur. Door stimulering van ondernemerschap en constante
investering in ontwikkeling van werknemers wil Unilever blij-
ven voorlopen op het gebied van technologie en vernieuwing.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Samenwerking, leiderschap,
wil om dingen te veranderen, analytisch vermogen, creativiteit,
innovatief vermogen en ondernemerschap.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
Ronde 1: Sollicitatieformulier op internet invullen
F o c u s o p : Regulier cv. Daarnaast is er een aantal open vragen. Via
specifieke voorbeelden wil Unilever jou als persoon beter leren
kennen. Daarnaast is het een uitgelezen kans om jezelf te verko-
pen. Doe dit ook; je concurrenten zullen het zeker niet nalaten.
S o o r t v r a g e n :
• Ben je ooit in een situatie geweest waarin je mensen moest over-
tuigen om iets anders te doen? Hoe heb je dat aangepakt?
• Beschrijf een situatie wanneer je een stap extra hebt gezet, meer
dan van je verwacht kon worden.
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 60
• Wanneer heb jij in een team het verschil uitgemaakt? Hoe heb je
dat gedaan en wat heeft het team bereikt?
• Voor een compleet overzicht met voorbeelden, zie het bijge-
voegde Sollicitatieformulier.
V o o r b e r e i d i n g : Cv doornemen. Ook schriftelijke antwoorden
behandelen aan de hand van de STAR-methodiek.
Ronde 2: Gesprek
M e t : Een van de Unilever recruiters.
D u u r : Twee uur.
F o c u s o p : Keuzes die je hebt gemaakt en wat je hebt gedaan. Dit
zal je beantwoorden aan de hand van concrete voorbeelden uit
het verleden. Na het gesprek behandel je een case.
S o o r t v r a g e n :
• Wie ben je, wat heb je gedaan en waarom heb je bepaalde keuzes
gemaakt?
• Wat motiveert je?
• Wat zijn je sterke kanten?
V o o r b e r e i d i n g : Goede voorbeelden bij je cv bedenken van keuzes
die je in het verleden hebt gemaakt en hoe je tot die keuzes bent
gekomen. Daarnaast cases oefenen aan de hand van dit boek.
Ronde 3: Selectiedag gebaseerd op assessmentmethode.Daarna gesprek
M e t : Senior Unilever Managers (acht personen) en twee HR-
mensen.
D u u r : Hele dag (9.00-17.00 uur).
F o c u s o p : Alle bovenstaande selectiecriteria worden getest aan de
hand van concrete situaties waarin jouw kunnen wordt beoor-
deeld.
61
m u l t i n a t i o n a l s – u n i l e v e r
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 61
Assessment bestaat uit de volgende onderdelen:
Wat houdt dit in? Gedurende vijftien minuten wordt uitgelegd dat jij
deze dag ‘Anna’ bent. Anna is ongeveer een jaar als manager
werkzaam bij een multinational die ijs produceert en zal gedu-
rende de dag in allerlei uitdagende situaties worden geplaatst. Je
zal je hier inlezen in ‘Anna’ en het bedrijf waar ze werkzaam is.
Opdracht 1. Groepsopdracht: samenwerking binnen groep
Wat houdt dit in? Je ontvangt een bulk aan informatie, waaronder
tien korte berichten van werknemers in het bedrijf over zaken
die zich binnen het bedrijf voordoen en voor verbetering vatbaar
zijn. Het doel is de drie belangrijkste uit te kiezen. Je zal deze
keuze binnen veertig minuten samen met de andere zes sollici-
tanten van de dag moeten maken. Er mag niet door stemming
een besluit worden genomen. Er zal gekeken worden naar hoe jij
functioneert binnen de groep en hoe jij je aanbevelingen weet te
‘verkopen’. (2,5 uur)
Opdracht 2. Individuele opdracht: analytische case
Wat houdt dit in? Het bedrijf heeft twee jaar geleden een nieuw
ijsproduct op de markt gebracht. De vraag naar dit nieuwe
product is zo enorm dat het de productiecapaciteit overtreft. Er
kan dus niet aan de vraag voldaan worden. Dit terwijl de
verkoop van andere ijsproducten achterblijft. Je krijgt in deze
case een enorme hoeveelheid informatie, logistieke data en
margetechnische cijfers aangeleverd. Aan de hand van deze
informatie en cijfers moet jij een oplossing voor het probleem
bedenken. In de informatie staan al heel veel mogelijke oplos-
singen. Bedenk een korte- en een langetermijnoplossing. Deze
oplossing moet je individueel aan een assessor presenteren.
Deze gaat je ‘doorzagen’ over je oplossing. In deze case wordt in
eerste instantie je analytische kennis en daarnaast je standvas-
tigheid getest. (1 uur)
62
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 62
Opdracht 3. Groepsopdracht: marketingcase
Wat houdt dit in? Het bedrijf waar Anne werkt heeft kort geleden een
overname gedaan van een producent van kinderijsjes. Je zal
ideeën gaan verzinnen om twee nieuw ontwikkelde soorten
kinderijsjes op de markt te brengen. Aan de hand van veel infor-
matie moet je voor beide ijsjes reclamecampagnes opzetten. Er
is echter maar een zeer beperkt budget. Iedere kandidaat
bereidt de opdracht individueel voor. Daarna moet in een
groepsdiscussie binnen een halfuur een strategie worden geko-
zen. Naast analytisch vermogen is creativiteit en innovatief
vermogen van belang. ‘Out of the box’-denken is belangrijk!
(1,5 uur)
Opdracht 4. Individuele opdracht: overtuigingsgesprek
Wat houdt dit in? Er is sprake van groot ziekteverzuim in het bedrijf.
Eén van de speerpunten van het beleid is dit ziekteverzuim
terug te dringen. Hiertoe wordt een projectgroep ziekteverzuim
opgericht. Het is van belang dat die projectgroep door een goed
iemand geleid wordt. De meest geschikte kandidaat is de mana-
ger van een fabriek in Den Bosch. Deze fabriek was verouderd en
liep erg slecht. Nadat hij er manager werd zijn de prestaties er
enorm verbeterd en is ook het verzuim sterk afgenomen. Het is
de bedoeling dat je hem vraagt de leiding van de projectgroep
op zich te nemen. Hij heeft hier echter totaal geen zin in. Hij
heeft het namelijk al enorm druk met zijn eigen baan en heeft er
derhalve geen tijd voor. Daarnaast loopt zijn privé-leven slecht
vanwege zijn drukke baan. Zijn vrouw wil zelfs van hem schei-
den en zijn kinderen presteren slecht op school. Om zijn gezins-
leven te redden wil hij meer tijd thuis doorbrengen. Aan jou de
taak hem te overtuigen toch leider van de projectgroep te
worden. Goed luisteren en vriendelijk blijven is in deze
opdracht van groot belang. (1 uur)
63
m u l t i n a t i o n a l s – u n i l e v e r
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 63
Na het assessment moet je een formulier invullen met wat er goed
ging deze dag en wat je de volgende keer anders zou doen.
Bedenk je bij het invullen al welke antwoorden je zal gaan geven
aan de hand van het ingevulde.
Ter afsluiting van de dag heb je nog een individueel gesprek met
een van de Senior Unilever Managers die de hele dag jouw
verrichtingen hebben aanschouwd. Zij zullen al een bepaald
beeld van jou hebben aan de hand van het verloop van de dag.
Als er bepaalde eigenschappen zijn die zij missen, zullen zij
hierop doorvragen. Realiseer je dat dit nog een goede kans is om
bepaalde eigenschappen te laten zien die gedurende de dag
misschien minder naar voren zijn gekomen.
Voor alle opdrachten krijg je een bepaalde voorbereidingstijd
waarin je veel informatie tot je moet nemen. Je mag aantekenin-
gen maken en deze er tijdens de opdracht bijhouden. Het zal
blijken dat de voorbereidingstijd vaak te kort is. Je wordt daar-
door onder druk gezet.
Ronde 4: Voorstelronde aan de werkmaatschappij waareen vacature is
M e t : Managers uit de betreffende werkmaatschappij.
D u u r : Een à twee uur.
F o c u s o p : Is er een teamfit, met andere woorden pas je binnen het
team?
S o o r t v r a g e n :
• Waarom wil je graag voor Lever Fabergé werken?
• Hoe zou jij Omo willen herlanceren in de markt?
• Waarom heb je voor marketing gekozen?
64
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 64
V o o r b e r e i d i n g : Goed inlezen in de betreffende werkmaatschap-
pij, een aantal strategieën bedenken die je het komende jaar zou
willen uitwerken. Als je de selectiedag hebt ‘overleefd’, is deze
ronde bijna een formaliteit. Het komt maar zeer zelden voor dat
kandidaten in deze fase nog worden afgewezen.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.youandunilever.nl,
www.unilever.com.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Het assessment center. Je zit
met een groep gedreven medekandidaten die ook allemaal hun
beste beentje voor willen zetten. Dit kan soms leiden tot ‘haan-
tjesgedrag’. Laat je hierin niet meeslepen, maar ook zeker niet
ondersneeuwen.
B o n u s : Eigen bedrijf opgezet.
M a l u s : Moeite hebben met snel veranderende omstandigheden.
L e z e n : The Economist, NRC Handelsblad en het laatste Unilever-
jaarverslag
B i j z o n d e r h e d e n :
• Sollicitatieperiode wordt binnen zes tot acht weken afgerond.
• Focus gedurende de hele sollicitatieperiode op de selectiecrite-
ria die Unilever heeft.
O v e r i g e t i p s :
• Ondernemerschap wordt gewaardeerd, speel hier handig op in.
• Bedenk voorbeelden waarin jij kan aantonen dat je initiatief
hebt genomen, kansen hebt aangegrepen en vindingrijk bent
geweest.
65
m u l t i n a t i o n a l s – u n i l e v e r
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 65
S H E L L
P r o d u c t : Energie in de breedste zin van het woord, met historisch
de nadruk op olie.
S e c t o r : Energy / Oil Industry.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hierna.
H b o : Ja.
T r a i n e e s h i p : Nee, je wordt meteen bij een van de werkmaatschap-
pijen aangenomen waar je een ‘echte’ baan krijgt.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Shell trekt veel inge-
nieurs aan – met name uit Delft – voor technische functies. Zij
komen vrijwel zonder uitzondering bij EP (Exploratie en
Productie, ook wel Upstream genoemd) terecht. Daarnaast
neemt Shell jaarlijks een stoot aan high potentials aan met
uiteenlopende studierichtingen.
E e r s t e b aa n : Gezien de omvang en de diversiteit aan dingen die
Shell doet, is het lastig een uitputtende opsomming te geven; de
niet-ingenieur kan bijvoorbeeld aan de slag als Retail Sales
Account Manager, Junior Brand Manager, Controller, Analist, HR
advisor, enzovoort.
V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n : Sterk afhankelijk van de functie. Als
techneut mag je sleutelen aan raffinageprocessen of exploratie-
methodes. Kom je als commerciële hipo terecht bij bijvoorbeeld
Shell Nederland Verkoopmaatschappij (SNV voor ‘Shellers’) en
mag je aan de slag als Retail Account Manager, dan krijg je de
verantwoordelijkheid voor de resultaten van een groep pomp-
stations. Land je daarentegen als analist bij Shell Aviation, dan
66
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 66
reken je de komende jaren aan de optimale kerosineverdeling
per vliegveld.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Samenwerking, leiderschap,
wil om dingen te veranderen, analytisch vermogen, creativiteit,
innovatief vermogen en ondernemerschap.
Aa n ta l r o n d e n : Drie.
Ronde 1: Cv en sollicitatieformulier
A l g e m e e n : Cv en het invullen van het sollicitatieformulier op
internet. Geen kattenpis; dit formulier is in het Engels en de
vragen zijn van hoogdravend karakter. Veel sollicitanten zijn er
dermate door geïntimideerd dat ze het er verder maar bij laten
zitten.
F o c u s o p : een krachtig, logisch opgebouwd cv. Wat het formulier
betreft: zoek de juiste balans tussen assertiviteit en bescheiden-
heid en maak duidelijk dat je begrijpt dat het op winstgevende
wijze verkopen van olie van een geheel andere complexiteit is
dan bijvoorbeeld het verkopen van margarine. Besteed aandacht
aan de betrokken stakeholders: de bevolking, het milieu, de
werknemers, de aandeelhouders, enzovoort. Typisch iets om
door anderen te laten nalezen. Bestudeer ook de website van
Shell, daar vind je de helft van de antwoorden.
V o o r b e r e i d i n g : Cv doornemen. Ook schriftelijke antwoorden
behandelen aan de hand van de STAR-methodiek.
Ronde 2: Gesprek
M e t : Een van de Shell-recruiters; soms in het Engels.
D u u r : Een uur.
67
m u l t i n a t i o n a l s – s h e l l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 67
F o c u s o p : Cv en manier van denken. Ben je in staat hoofd- en bijza-
ken te scheiden. Het eerste deel van het interview gaat over jou,
het tweede deel draait om een case.
S o o r t v r a g e n :
• Wie ben je, wat heb je gedaan en waarom heb je bepaalde keuzes
gemaakt?
• Wat motiveert je?
• Waarom Shell?
• Case: Wat zijn de voor- en nadelen van toerisme voor een
Spaanse badplaats?
• Wat zijn de voor- en nadelen van het investeren in zonne-ener-
gie?
V o o r b e r e i d i n g : Ken je cv van binnen en van buiten en begrijp het
krachtenveld waarin Shell opereert.
Ronde 3: Assessment center
A l g e m e e n : Een dag lang aan allerlei opdrachten werken met
andere Europeanen. In het Engels, derhalve. Aan het eind van de
dag valt het zwaard van Damocles.
M e t : Een mix van HR-personeel en managers uit de business, die
hier speciaal voor getraind zijn. In totaal vier assessoren.
D u u r : Hele dag ( 9.00-17.00 uur).
F o c u s o p : Relationships, Achievement & Capacity. Deze drie
elementen vormen een heiligde drie-eenheid binnen de Shell
HR-wereld. Iedere manager – tot en met de CEO aan toe – wordt
erop beoordeeld. Met Capacity wordt brainpower bedoeld; hoe
slim en scherp ben je? Achievement slaat op resultaatgericht-
heid en drive; iemand die van alles en nog wat gerealiseerd heeft
in de afgelopen paar jaar, zal dat ook in de toekomst doen, is de
gedachte. Shell gebruikt dit criterium daarom zowel bij recruit-
ment als bij promoties. Relationships slaat op je social skills; wat
68
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 68
zijn de leidinggevende kwaliteiten die je meebrengt, en hoe zal
jij binnen een team functioneren?
Het assessment center bestaat uit drie onderdelen: case, groeps-
opdracht en business scenario. Onderbroken door lunch en
pauzes, en voorafgegaan door een diner, bedoeld om je de kans
te geven vragen te stellen en je te laten ‘ontspannen (!)’.
De case
Even testen hoe het met de analytische vaardigheden van de kandi-
daat staat. Hier wordt het blokje Capacity afgevinkt. Je krijgt
ruimschoots de tijd om een case voor te bereiden – verrassen-
derwijs over de olie-industrie – en mag die vervolgens aan een
panel presenteren. Het aanbrengen van structuur, helder
kunnen uitleggen wat je bedoelt en inspelen op de vragen, leve-
ren gegarandeerd succes op. Tijdens het panelgesprek word je
erg onder druk gezet om een en ander snel uit te leggen; blijf
rustig en pak ze in, die ‘jury’ aan de overkant van de tafel, met je
social skills en brainpower.
De lunch
Zogenaamd ontspannen wat eten en babbelen over Shell, maar de
recruiters, zouden gek zijn als ze je niet zouden observeren.
Hoewel op dit onderdeel niet officieel gescoord wordt, maakt
het natuurlijk uit of je hier het muurbloempje uithangt, of juist
een uitermate sociale indruk op de dames en heren recruiters
maakt. Ontspan dus. En laat zien dat je wat te vertellen hebt.
De groepsopdracht
Ook bij Shell schijnt men te denken dat het zinvol is om vijf
nerveuze, ‘sollicitatiegrage’ studenten bij elkaar te zetten,
samen een case te laten oplossen en in een hoekje te gaan zitten
toekijken hoe dit afloopt. En jij hebt – net als iedereen die deze
69
m u l t i n a t i o n a l s – s h e l l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 69
ellende eerder heeft meegemaakt – de pech dat je met een over-
heersende kenau en een stugge natuurkundestudent zit opge-
scheept. Om je door deze onzin heen te slaan, is het zaak de
juiste balans te vinden. Wees assertief maar niet drammerig,
neem initiatief maar betrek de anderen erbij, zoek naar consen-
sus, geef richting aan en zorg dat je aan het woord komt. Wie
zwijgt is sowieso kansloos. Wat goed werkt is regelmatig te
herformuleren wat je groepsgenoten al gezegd hebben, en er
een open of gesloten ‘wij-vraag’ op te laten volgen. Dit levert
met de mensen bij jou aan tafel eerder instemming dan afkeu-
ring op, en maakt de recruiters in de hoek razend enthousiast.
Dit gaat als volgt:
“Oké Eric, als ik je goed begrijp moeten we eerst de strategie op de
rails krijgen en dan over investeringen nadenken. Dit sluit goed
aan bij wat Ans net zei (Ans aankijken), en ik denk dat we daar-
mee op de goede weg zijn. Is het een idee dat we dit proberen te
koppelen aan Willems opmerking over personeelsbeleid, en
vervolgens een conclusie formuleren?”
Halleluja, this girl is good!
Het business-scenario
Capacity- en Relationship-testing uitgesmeerd over twee onderdelen.
Voor het eerste deel krijg je een lijst met vier business problems waar
je er een van kiest, en vervolgens oplost, voor zover dat mogelijk
is in de vijftien minuten die er voor staan. Vervolgens presenteer
je de oplossing gedurende twintig minuten aan de assessoren,
die niets liever willen dan horen over het onderwerp, jouw visie,
plan van aanpak, enzovoort. Belangrijk om met iets goeds te
komen, maar even relevant is je interactie met de assessoren.
Goed nieuws: het tweede deel leent zich uitstekend voor voorberei-
ding. Je dient op de proppen te komen met voorbeelden van
teamsituaties waarin je verzeild bent geraakt. Waarna je wordt
doorgezaagd over jouw rol, eventuele problemen, oplossingen
70
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 70
die jij hebt aangedragen, enzovoort. De Relationship-compo-
nent pur sang.
Final call
De dag eindigt met een laatste gesprek over je cv, je ambities en je
motivatie. Dit is een relatief standaard gesprek, maar er wordt
door de recruiters wel met scherp geschoten, zeker als je op de
eerdere onderdelen redelijk of goed gescoord hebt. In dat geval
bepaalt namelijk dit laatste gesprek of je binnenkort bij Neer-
lands grootste multinational aan de slag mag.
V o o r b e r e i d i n g : Ken je cv, stamp dit boek in je hoofd en zorg voor
voorbeelden waaruit zowel capacity, relationships als achieve-
ment duidelijk naar voren komen.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.shell.com.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Het assessment center. Het is
lang, in het Engels en er wordt een hoog niveau verlangd. Scherp
blijven tot het eind is een kunst op zich.
B o n u s : Ingaan op de milieuproblematiek rondom oliewinning;
zeggen dat het milieu belangrijker is dan het rendement van de
aandeelhouder gaat er paradoxaal genoeg in als koek.
M a l u s : Ze verwachten van een Nederlander geen Queen’s English,
maar als je je niet behoorlijk kunt uitdrukken in de huistaal van
de Koninklijke, is het ‘einde oefening’.
L e z e n : The Economist en NRC Handelsblad.
B i j z o n d e r h e d e n : De procedure kan lange tijd in beslag nemen,
maar na het assessment center wordt er vaart gemaakt; je hoort
nog dezelfde dag of je a contract of a handshake krijgt.
71
m u l t i n a t i o n a l s – s h e l l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 71
K L M
P r o d u c t : Vluchten.
S e c t o r : Luchtvaart.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hierna.
H b o : Nee.
T r a i n e e s h i p : Ja, KLM biedt het zogenoemde Corporate Manage-
ment Traineeship.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Verschilt. De studie-
richting is niet van bijzonder belang.
E e r s t e b aa n : Tijdens het Traineeship doe je vier projecten van elk
zes maanden. Je hebt dan wel echt een baan die voornamelijk
leidinggevend is. Voordeel is dat je vier verschillende divisies
ziet die je goed leert kennen. Nadeel is dat je een project soms
niet helemaal kan afmaken. Voorbeelden zijn:
1 je bent operationeel manager van een team dat water ververst op
de vliegtuigen;
2 je werkt mee aan het integreren van twee dochtermaatschap-
pijen.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Je moet aan het volgende
profiel voldoen:
• maximaal 28 jaar oud;
• maximaal twee jaar werkervaring;
• uitstekende mondelinge en schriftelijke vaardigheden (in het
Nederlands);
• bestuurlijke ervaring.
Aa n ta l r o n d e n : Vijf.
72
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 72
Ronde 1: Invullen sollicitatieformulier
A l g e m e e n :
• Hier valt al een groot deel van de sollicitanten af; zorg dat je dit
Engelse formulier zeer zorgvuldig invult en eventueel laat nale-
zen op spelling en grammatica.
• Houd bij beantwoording van de vragen een standaardpatroon
aan: 1) beschrijf de situatie, 2) omschrijf het probleem, 3) schets
de door jou gekozen oplossing voor dit probleem (zie hiervoor
ook de uitleg van het STAR-model).
• Houd bij beantwoording van de vragen in de gaten dat je voor-
beelden geeft die afkomstig zijn uit verschillende nevenactivi-
teiten.
• Zorg dat je motivatie voor KLM heel helder is. Voorbeelden:
“KLM opereert in een dynamische markt waarin moet worden
gevochten voor iedere cent, dat spreekt me aan”, of “Ik voel me
aangetrokken tot het internationale karakter van de onder-
neming, dat bijvoorbeeld naar voren komt in de samenwerking
met Air France en het Sky Team”.
Ronde 2: Capaciteitentest
M e t : Psychologisch adviesbureau van KLM.
D u u r : Een halve dag.
F o c u s o p : Intelligentietesten:
• figuurreeksen;
• analogieën: dubbele analogieën (“... staat tot lam als koe staat
tot ...”);
• tabellen/grafieken: bij dit onderdeel krijg je een A4 voorgescho-
teld met numerieke data (tabellen en grafieken) waarover vragen
worden gesteld die je vaardigheid met grote hoeveelheid infor-
matie testen.
73
m u l t i n a t i o n a l s – k l m
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 73
V o o r b e r e i d i n g : Raadpleeg bijvoorbeeld De kleine assessment gids
van Wim Bloemers1 Met een goede voorbereiding kom je dan
niet voor verrassingen te staan.
Ronde 3: Gesprek
M e t : Eén recruiter.
D u u r : Varieert: in de regel niet langer dan een halfuur.
F o c u s o p : Dit gesprek is vrij ‘low-profile’. De focus ligt op je profiel
(cv) en je motivatie.
V o o r b e r e i d i n g : Je eigen cv goed kunnen toelichten (met verschil-
lende voorbeelden) en je motivatie helder krijgen.
Ronde 4: Assessment
D u u r : Een dag.
B e s taat u i t :
• Twee rollenspellen: Voorbeeld 1: Je bent een jonge manager en je
moet een oudere medewerker die voor jou werkt vertellen dat hij
iets moet doen wat hij niet graag wil.
Voorbeeld 2: Je bent een jonge manager die aan een medewerker
moet vragen een presentatie te geven op haar vrije vrijdagmid-
dag.
Hoe doe je dit goed? Luister zeer aandachtig naar signalen van
de persoon met wie je het rollenspel doet. Vraag door naar zijn/
haar motivatie om iets wel of niet te willen doen. Denk mee en
wees creatief in het vinden van een voor jullie beiden aanvaard-
bare oplossing (bijvoorbeeld: “Is er meer aan de hand?”, “Kan ik
ander werk van je overnemen?”, “Kan ik je verder nog ergens
mee helpen?”). Herhaal aan het einde van het rollenspel altijd de
afspraak die je hebt gemaakt met je tegenspeler (“Dus om even
samen te vatten...”).
74
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 74
• Een case: voorbeeld: Je bent adviseur van een hotelbedrijf dat wil
uitbreiden. Er zijn drie mogelijkheden om uit te breiden. Je hebt
tien minuten om de beste mogelijkheid toe te lichten aan het
senior management.
Hoe doe je dit goed? Je hebt te weinig tijd om je te verdiepen in
alle drie de opties. Kies daarom één optie en bedenk zoveel
mogelijk realistische voordelen van deze optie. Benadruk in je
presentatie zoveel mogelijk je adviserende rol: dit betekent dat
je niet star moet blijven vasthouden aan de door jou uitgewerkte
optie, maar dat je ook bereid bent om te erkennen dat een
andere weg beter is als het management daar de voorkeur aan
geeft.
• Een interview: zorg dat je voor dit gesprek van elk van je ‘goede
eigenschappen’ ten minste drie voorbeelden kan noemen. Zo
kunnen ze vragen: “Wat is jouw toegevoegde waarde voor de
onderneming?”
• Persoonlijkheidsvragenlijsten: hierbij moet je kiezen tussen
twee opties (“Ik geef aan de armen” of “ik geef aan het milieu”).
Ronde 5: Gesprek met divisiedirecteur
D u u r : Verschilt.
M e t : Senior Manager KLM.
F o c u s o p : Het karakter van dit gesprek verschilt. Als je geluk hebt
verloopt het vrij ontspannen en praat je over jouw en zijn/haar
studententijd. Als je geen geluk hebt, kan er bijvoorbeeld aan je
worden gevraagd een artikel te lezen en daar je mening over te
geven.
V o o r b e r e i d i n g : Dit is de laatste ronde waarin jij weer als onmis-
bare kandidaat naar voren moet komen. Probeer te weten te
komen met wie je het gesprek hebt en bereid je extra voor op
zijn/haar divisie. Bedenk specifieke vragen die diep op de KLM
ingaan.
75
m u l t i n a t i o n a l s – k l m
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 75
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.klm.nl.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Assessment.
B o n u s : Goede communicatieve vaardigheden, goed omgaan met
mensen.
76
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 76
T N T
P r o d u c t : Post en Logistiek.
S e c t o r : Logistiek.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hierna.
H b o : Ja, voor procedure zie hierna.
T r a i n e e s h i p : Ja en nee. Naast je eerste functie die je vervult voor
de periode van anderhalf tot twee jaar volg je het YEP (Young
Executive Program), waar je wordt opgeleid tot manager. Accent
ligt hierbij op communicatie, leidinggeven en samenwerken.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Verschilt. Studieach-
tergrond is overigens van geen enkel belang.
E e r s t e b aa n : Verschilt, afhankelijk van waar een vacature is. Voor-
beeld van je startfunctie: leidinggeven aan een team van veertig
postbodes of sorteermedewerkers.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a :
• Ontplooiing: heeft de kandidaat zich tijdens de studententijd
ontwikkeld (in de vorm van nevenactiviteiten, internationale
ervaring, topsport) en hoe blijkt dit uit het cv.
• TNT neemt voor het traineeship geen mensen aan met meer dan
één jaar werkervaring, maar heeft bij voorkeur zelfs mensen
zonder werkervaring.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
77
m u l t i n a t i o n a l s – t n t
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 77
Ronde 1: Invullen van het sollicitatieformulier op internet
A l g e m e e n : Zorg dat je hierbij een brief toevoegt die helder jouw
motivatie voor TNT weergeeft.
Ronde 2: Cv-selectie
F o c u s o p : Hierbij wordt gelet op:
1 opleidingen (welke en hoe lang);
2 nevenactiviteiten.
Ronde 3: Capaciteitentest
S o o r t v r a g e n :
• Cijferreeksen: wat wordt het volgende nummertje in de reeks?
• Woordtesten: hierbij wordt je woordenschat getest door te
kijken of je de betekenis van bepaalde woorden kent.
• Figuurreeksen: als met cijferreeks maar dan met figuren.
V o o r b e r e i d i n g : Raadpleeg bijvoorbeeld De kleine assessment gids
van Wim Bloemers. Oefen de verschillende testen meerdere
keren.
Ronde 4: Gesprek
M e t : Recruiter.
D u u r : Anderhalf uur.
F o c u s o p : Jouw persoonlijkheid, je loopbaangerichtheid, terug-
koppeling van je capaciteitentest.
V o o r b e r e i d i n g : Je eigen cv goed kunnen toelichten (met meer-
dere voorbeelden) en je motivatie duidelijk kunnen formuleren.
78
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 78
Ronde 5: Gesprek
M e t : Lijnmanager.
D u u r : Eén uur.
F o c u s o p : Hierbij wordt gekeken naar je geschiktheid voor de
specifieke functie waarvoor een vacature openstaat en je loop-
baankwaliteit.
V o o r b e r e i d i n g : Dit is de laatste ronde waar jij weer als onmisbare
kandidaat naar voren moet komen. Probeer te weten te komen
met wie je het gesprek hebt en bereid je extra voor op zijn/haar
divisie. Bedenk specifieke vragen die diep op ‘de wereld van de
Post’ ingaan.
Ronde 6: Assessmentdag
D u u r : Een dag.
S o o r t t e s t e n :
• Rollenspellen: Voorbeeld: een medewerker heeft ruzie met een
klant. Je weet niet wie er gelijk heeft. Hoe houd je de klant tevre-
den, terwijl je je medewerker niet afvalt.
• Postbak: prioriteiten stellen: je neemt een dag het bureau van de
directeur over. In zijn postbak liggen allerlei verzoeken en
mededelingen. Welke behandel je eerst, welke delegeer je, welke
gaan naar de secretaresse?
• Stressbestendigheid. Voorbeeld: je secretaresse heeft allerlei
wijzigingen in je zeer volle agenda. Je hebt een hele korte tijd
om beslissingen te nemen: welke afspraken schrap je, welke laat
je staan?
• Testen die uitslag geven over de geschiktheid voor de specifieke
functie.
V o o r b e r e i d i n g : Vind uit welke testen je krijgt. Ondanks dat dit
heel simpel klinkt, doen veel mensen het niet. Bereid je specifiek
79
m u l t i n a t i o n a l s – t n t
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 79
voor op de testen die je gaat krijgen en oefen eventueel op
iemand uit je omgeving je ‘managerskwaliteiten’.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : http://www.tnt.nl/.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Assessmentdag.
O v e r i g e t i p s :
• Geef in je cv goed aan hoeveel tijd een bepaalde nevenactiviteit
heeft gekost en wat het budget was.
• Neem voor je gesprek goed de website door. Let hierbij ook op
projecten die zijn gericht op maatschappelijk verantwoord
ondernemen (zoals het partnership met het World Food
Program).
• Bedenk dat je bij TNT niet solliciteert voor een bepaalde functie,
maar voor een loopbaan. Bedenk wat jij specifiek en aantrekke-
lijk vindt aan TNT en waarom je in die cultuur past.
80
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 80
H E I N E K E N
B e d r i j f : Heineken NV.
P r o d u c t : Bier en Frisdranken. Heineken is in Nederland verant-
woordelijk voor de merken Heineken, Amstel en Brand. In het
buitenland heeft Heineken nog vele andere merken. Vrumona is
ook van Heineken. Deze tak is verantwoordelijk voor de produc-
tie, marketing en verkoop van allerlei merken frisdrank waaron-
der Pepsi, Sisi, Sourcy en Royal Club.
S e c t o r : Fast Moving Consumer Goods.
K e r n w o o r d e n : Nederlands trots, familiebedrijf, gezelligheid
waarbij het werk is als het merk. Ondernemerschap, gedreven-
heid en passie voor kwaliteit worden binnen Heineken belang-
rijk gevonden.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hierna.
H B O : Ja. Voor hbo’ers is er geen traineeship. hbo’ers moeten meteen
solliciteren naar een startfunctie. De procedure is dan verder
zoals hierna beschreven.
T r a i n e e s h i p : Ja. Als trainee start je in een van de disciplines
commercie, finance, productie of IT. Voor alle richtingen geldt
dat het traineeship minimaal een jaar duurt en twee of drie
opdrachten omvat, waarvan een in het buitenland. Als je daarin
geïnteresseerd bent kun je ook een project buiten je eigen disci-
pline uitvoeren. Na afloop heb je voldoende bagage binnen
Heineken opgebouwd om met succes te kunnen solliciteren naar
een passende baan binnen Heineken. Naast het Management
Traineeship is het ook mogelijk om binnen Heineken meteen
81
m u l t i n a t i o n a l s – h e i n e k e n
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 81
aan de slag te gaan in een startfunctie. Dit is aan te raden voor
studenten die zich niet al te breed willen oriënteren, maar
meteen na hun studie de diepte in willen.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Heineken is op zoek
naar de beste mensen die binnen het profiel passen en daarbij
is de studierichting van ondergeschikt belang. Meest voor-
komende studierichtingen zijn bedrijfskunde, economie, werk-
tuigbouwkunde of een andere technische studie.
E e r s t e b aa n :
• Commercie: Onderverdeeld in marketing en verkoop. Je zult
dan aan de slag gaan als Junior Brand Manager of Junior Product
Manager. Je bent verantwoordelijk voor een van de merken van
Heineken of voor de verkoop aan een van Heinekens afnemers.
• Finance: Junior Controller. Finance stelt zich binnen Heineken
welbewust ten dienste van de overige business activiteiten op. Je
kunt bijvoorbeeld verantwoordelijk worden voor de financiën
van een van de marketingteams.
• Productie: Deze afdeling is binnen Heineken verantwoordelijk
voor alle facetten van het productieproces. Denk hierbij aan het
brouwen en verpakken van bier en transport naar distributie-
punten in binnen- en buitenland. Binnen je eerste baan kun je
bijvoorbeeld aan de slag als maintenance specialist.
• ICT: ICT ondersteunt de efficiency en innovatie van de bedrijfs-
processen. Binnen ICT werk je zelfstandig en krijg je veel verant-
woordelijkheid in de projecten. Binnen je eerste baan zul je met
name veel op projectbasis werken om de processen binnen
Heineken verder te verbeteren.
I m a g o : Heineken is toch een beetje het internationale visitekaartje
van Nederland. Naast Johan Cruijff kent iedereen Heineken
overal ter wereld. Het staat ook nog wel bekend als een familie-
bedrijf, al is dat na de terugtrekking uit de publiciteit van de
familie Heineken wel wat minder geworden. Op de arbeids-
markt staat het bedrijf een beetje bekend als een corporaal, wat
82
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 82
studentikoos bedrijf, waar goede mensen werkzaam zijn. Heine-
ken wil daarnaast vooral plezier uitstralen en slaagt daar ook in.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Nevenfuncties worden bij
Heineken heel belangrijk gevonden. Lidmaatschap van een
corporale vereniging is daarbij een pre. In het bestuur van een
van deze verenigingen gezeten? Reken er maar op dat de recrui-
ter van Heineken jouw brief eruit pikt. Verder wordt er gekeken
naar persoonlijkheid, eigen initiatief, probleemoplossend
vermogen, leiderschap en sociale vaardigheden. Hoge cijfers
zijn bij Heineken minder van belang dan een sterk ontwikkelde
persoonlijkheid.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
Ronde 1: Vragenlijst op internet invullen met toevoegingvan sollicitatiebrief en cv
F o c u s o p : Cv en een aantal open vragen. Heineken vraagt in deze
ronde naar een aantal concrete situaties waarmee jij te maken
hebt gehad. Via deze vragen is Heineken op zoek naar een aantal
specifieke zaken waarmee jij je in het verleden hebt weten te
onderscheiden. Neem de tijd om deze vragen grondig te beant-
woorden en houd er daarbij rekening mee dat Heineken op zoek
is naar bovenstaande criteria. Wees niet te bescheiden en
probeer je via deze vragen op een goede, positieve manier te
verkopen. Naar deze kandidaten is Heineken immers op zoek.
Soort vragen die beantwoord dienen te worden in de brief:
• Waarom solliciteer je bij Heineken?
• Beschrijf een situatie waarin je een nieuw initiatief hebt geno-
men en concreet ten uitvoer hebt gebracht.
• Geef aan in welke situatie je een moeilijk besluit hebt genomen
en hoe je tot het oordeel bent gekomen.
• Beschrijf een situatie waarin je een groep mensen hebt aange-
stuurd, welke problemen je hierbij bent tegengekomen en hoe je
die hebt opgelost.
83
m u l t i n a t i o n a l s – h e i n e k e n
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 83
Ronde 2: Gesprek en business cases
M e t : Een of twee recruiters van Heineken.
d u u r : Gemiddeld anderhalf uur.
F o c u s o p : Focus op regulier cv. Daarnaast zullen er een of twee
simpele business cases worden behandeld.
S o o r t v r a g e n : Algemeen van aard. Er zal gevraagd worden naar
concrete voorbeelden uit het verleden. Probeer te putten uit de
sterkste voorbeelden van je cv. Bedenk hierbij dat Heineken op
zoek is naar kandidaten die naast hun studie bezig zijn geweest
met allerlei nevenactiviteiten op hun studentenvereniging of
binnen de sport. Er zal gevraagd worden naar voorbeelden
waarin jij ben opgestaan binnen een groep en de leiding naar je
toe hebt getrokken. Daarnaast zal gevraagd worden naar keuzes
die je op je cv hebt gemaakt en hoe je tot deze keuzes bent geko-
men. Ook zal er gevraagd worden hoe jij bepaalde zaken op je cv
hebt aangepakt en waarin dit verschilde van je voorgangers.
Daarnaast zullen er een of twee simpele business cases worden
behandeld; hierbij kun je denken aan:
• Er wordt een blikje Brand op tafel gezet en de vraag gesteld; Hoe
zou jij Brand positioneren in de Nederlandse markt ten opzichte
van Heineken en Amstel?
• De nieuwe variant Sisi met granaatappel verkoopt niet volgens
verwachting; hoe zou jij dit aanpakken en zorgen dat de verko-
pen gaan stijgen?
V o o r b e r e i d i n g : Goede voorbeelden bij je cv bedenken van keuzes
die je in het verleden hebt gemaakt aan de hand van concrete
voorbeelden. Zorg ervoor dat je bij elk sterk punt van je cv mini-
maal een voorbeeld hebt waaruit leiderschap, initiatief of sociale
vaardigheden naar voren komen.
84
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 84
Ronde 3: Selectiedag gebaseerd op Assessment-methode.Daarna gesprek
M e t : Senior Heineken mensen, een aantal personen van HR en
mensen van het testbureau. Hiernaast wordt er voor de rollen-
spellen een aantal professionele acteurs ingezet.
d u u r : Hele dag ( 9.00 – 17.00 uur)
F o c u s o p : Alle bovenstaande selectiecriteria worden getest aan de
hand van concrete situaties waarin jouw kunnen wordt beoor-
deeld.
Assessment bestaat uit de volgende onderdelen :
Opdracht 1. Groepsdiscussie: samenwerking binnen de groep
Wat houdt dit in? Je zit met zes kandidaten en een gespreksleider
aan tafel. Het betreft een case waarbij Heineken zes fabrieken in
Nederland heeft waarvan er twee gesloten moeten worden. Met
de groep zul je gedurende ruim twee uur moeten uitmaken
welke fabrieken gesloten moeten worden. Elke kandidaat heeft
informatie over een van de zes fabrieken. Iedereen moet in het
kort vertellen over zijn fabriek, een korte presentatie geven over
de beschikbare informatie en verstrekte financiële gegevens.
Vervolgens moet je er met de groep uitkomen welke van de zes
fabrieken gesloten zullen worden. Let er hierbij op dat Heineken
op zoek is naar kandidaten met leiderschapskwaliteiten, pro-
bleemoplossend vermogen en sociale intelligentie.
Opdracht 2. Individuele opdracht: rollenspel over een verkoop-
gesprek met de belangrijkste klant van Heineken
Wat houdt dit in? De grootste klant van Heineken (verantwoordelijk
voor 20% van de nationale omzet) heeft een enorm probleem met
Heineken. De grote leveringen komen elke keer te laat door
inschattingsfouten van de brouwerijen van Heineken. De klant
85
m u l t i n a t i o n a l s – h e i n e k e n
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 85
loopt daardoor kostbare omzet mis en dreigt een deel van haar
eigen klanten te verliezen. Zij dreigt hierdoor over te stappen
naar de grootste concurrent. Hoe pak je dit probleem aan en hoe
zorg je ervoor dat deze klant toch bij Heineken blijft bestellen?
Opdracht 3. Individuele opdracht: rollenspel betreffende een func-
tioneringsgesprek met een ervaren Heinekenwerknemer
Wat houdt dit in? Een medewerker van de brouwerij die al 30 jaar bij
Heineken werkzaam is doet zijn werk al een aantal jaren niet
naar behoren. Ondanks eerdere waarschuwingen loopt hij nog
steeds de kantjes er vanaf. Aan jou om duidelijk te maken dat dit
nu echt de laatste waarschuwing is en hij anders echt in de
problemen gaat komen. Let erop dat dit gesprek vrij emotioneel
kan worden aangezien er met acteurs gewerkt wordt die hun
werk heel goed doen. Het is zaak om vragen te blijven stellen en
ver door te vragen. Dan zal blijken dat deze werknemer in schei-
ding ligt en er daardoor niet altijd met zijn hoofd bij is.
Opdracht 4. Feedbackgesprek
Wat houdt dit in? Aan het einde van de dag zul je nog een gesprek
hebben om de dag terug te koppelen. Bereid je hier ook terdege
op voor. Dit is je laatste kans om je gedurende deze lange dag te
presenteren aan Heineken. Probeer goed te bedenken wat er
deze dag goed is gegaan en wat er beter had gekund. Als je denkt
dat bepaalde kwaliteiten onderbelicht zijn gebleven, is dit je
kans om deze nog voor het voetlicht te brengen. Laat in dit
gesprek vooral je ondernemende geest, je gedrevenheid om voor
Heineken te werken en je passie voor een kwaliteitsproduct als
Heineken te werken nog een keer naar voren komen.
86
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 86
Ronde 4: Twee panelgesprekken
M e t : Twee ervaren, senior medewerkers van Heineken.
d u u r : Afhankelijk, gemiddeld een uur.
F o c u s o p : Deze gesprekken worden gevoerd door ervaren mana-
gers en zijn eigenlijk niet te vergelijken met de andere inter-
views. Dit zijn managers die al vele jaren voor Heineken werken.
Hun voornaamste taak is om te kijken of jij binnen de Heineken-
cultuur past en daarnaast of jij eventueel binnen hun eigen team
zou passen. Deze gesprekken zijn altijd anders, er zit niet echt
een bepaalde lijn in. Deze ervaren managers zullen je testen op
je ondernemerschap, leiderschap en sociale vaardigheden. Het
gaat er bij deze gesprekken ook wat harder aan toe dan gebrui-
kelijk. In dit opzicht is het een redelijk unieke vorm van sollici-
teren. Probeer ervoor te zorgen dat er een goede klik is met deze
interviewers, zij zullen veel op onderbuikgevoel beslissen.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.heinekenjobs.nl.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De panelgesprekken met twee
ervaren senior managers van Heineken. Dit is een redelijk
unieke vorm van solliciteren waarbij het vuur je af en toe na aan
de schenen zal worden gelegd. Veel wilde verhalen doen de
ronde over deze gesprekken, maar naar onze mening is dit een
uitstekende manier om te toetsen of je uit het juiste hout bent
gesneden om binnen Heineken te slagen. Probeer bij deze
gesprekken vooral je eigen mening te laten blijken en je asser-
tief op te stellen. Probeer er echter ook voor te zorgen dat er
sprake is van een klik, aangezien deze managers veel op gevoel
zullen beslissen.
B o n u s : Lidmaatschap van een (corporale) vereniging. Veel neven-
activiteiten tijdens je studie. Heineken is op zoek naar onder-
nemende, sociale studenten die tijdens hun studie een bepaalde
mate van gedrevenheid hebben laten zien.
87
m u l t i n a t i o n a l s – h e i n e k e n
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 87
M a l u s : Tijdens je gesprekken met alle winden meewaaien. Zeker
tijdens de panelgesprekken zal dat je de das omdoen. Zoals
altijd moet je wel openstaan voor andermans interpretatie, maar
bedenk goed dat een bepaalde mate van assertiviteit wel bijzon-
der wordt gewaardeerd binnen Heineken!
L e z e n : Het laatste jaarverslag van Heineken. De passie voor Heine-
ken en haar bezigheden wordt belangrijk gevonden. Probeer
daarom alle beschikbare informatie over Heineken tot je te
nemen.
B i j z o n d e r h e d e n : Heineken verkeert in de luxe positie dat het
bedrijf meer aanmeldingen voor sollicitaties krijgt dan het
eigenlijk kan verwerken. Daarom kan de sollicitatieprocedure
soms wel heel lang duren.
O v e r i g e t i p s : Bedenk dat Heineken een echt familiebedrijf is en
de werknemers ook echt trots zijn om voor dit mooie bedrijf te
werken. Straal daarom ook een bepaalde manier van trots uit en
laat blijken dat je het fantastisch zou vinden om voor zo’n mooi
Nederlands instituut te werken.
88
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 88
B A N K I N G
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 89
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 90
I N G
P r o d u c t : Financiële dienstverlening.
S e c t o r : Financieel.
K e r n w o o r d e n : Alles onder de noemer managementmateriaal.
A c a d e m i c i : Ja, het ING Talent Programme of het Traineeship ING
Real Estate.
H b o : Ja, voor hbo het ING Bank districtstraineeship en het ING
sales traineeship.
Traineeship: Voor wo’ers. Het ITP (ING Talent Programme) is een
traineeship dat bestaat uit drie jaar. Het eerste jaar werk je aan
twee zelfstandige projecten. Daarna begin je aan een commer-
ciële, specialistische of leidinggevende functie van ongeveer
twee jaar.
Afhankelijk van je interesses kies je voor een start in de richting die
het beste bij je past:
• marketing;
• banking – sales management;
• banking – wholesale;
• insurance;
• procesmanagement;
• finance & control.
ING neemt jaarlijks ongeveer dertig ITP-ers aan. Een klein aantal
hiervan komt in aanmerking voor een project in het buitenland
na het projectenjaar. Het gaat om ITP-ers die uitblinken in
leiderschap, visie en ondernemerschap en die door ING worden
herkend als toekomstig general manager. In je projectenjaar zal
blijken of je aan dit profiel voldoet.
91
b a n k i n g – i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 91
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Economie, bedrijfs-
economie, e.d. Maar ING is ook op zoek naar mensen met een
andere studierichting, zoals rechten.
I m a g o : Prettige bank om bij te werken: aantrekkelijke arbeidsvoor-
waarden; zowel het salaris als de secundaire arbeidsvoorwaar-
den.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Interesse in de financiële
dienstverlening, dus affiniteit met financiën, maar ook interesse
in het omgaan met met mensen.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
Ronde 1: Beoordeling van je brief, motivatie en curricu-lum vitae
F o c u s o p : Motivatie, waarom wil je juist voor de ING werken. Geef
ook al aan naar welke richting je interesse uit gaat.
Ronde 2: ITP-selectiedag
A l g e m e e n : De testen – er zijn er twee – zijn intern. Dit zijn allebei
standaardtesten aangepast aan de ING, dus met meer financiële
aspecten. Eerst wordt de capaciteitentest gedaan. Deze duurt
anderhalf uur en bestaat uit de basiscomponenten: cijferreek-
sen, logisch redeneren, figuurreeksen, e.d. Deze kun je van tevo-
ren dus veel oefenen. Voor deze test moet je minimaal een 6
halen. Hierna volgt de persoonlijkheidstest. Dit is een vragen-
lijst waar je geconfronteerd wordt met dilemma’s, beslissingen
nemen, e.d. Deze testen vinden allemaal plaats achter de
computer. Ook deze test zal anderhalf uur in beslag nemen.
Na de testen, indien met goed gevolg afgelegd, volgt een gesprek.
M e t : Twee recruiters.
92
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 92
D u u r : Een uur.
F o c u s o p : Ze willen je nader leren kennen. Ze zullen dus je cv met
je doornemen en vooral ingaan op de punten waar jij kunt aanto-
nen dat je geschikt bent voor de ING. Zorg dus dat je antwoor-
den op standaardvragen hebt zoals: waarom de ING? Maar ook
op vragen waarin ze ingaan op een conflictsituatie met mensen,
hoe dat verliep, hoe je het opgelost hebt, enzovoort. Antwoord
hier volgens de STAR-methode. Studeer je economie, dan zal het
niet moeilijk zijn je financiële affiniteit aan te tonen, maar let er
dan vooral ook weer op dat je aantoont dat je goed met mensen
om kunt gaan.
Ronde 3: Assessment bij een extern bureau
Dit neemt een dagdeel in beslag en vindt plaats bij Right ADC in
Velp. Het assessment bestaat uit vijf onderdelen. In ieder geval
krijg je twee rollenspellen. Deze zullen allebei ongeveer een uur
duren. Hierin kun je bijvoorbeeld een gesprek met een klant
krijgen. Ook zul je een gesprek met een medewerker krijgen van
een uur. Dit gesprek is één op één, en gaat ervan uit dat je een
leidingevende functie hebt en een werknemer bij je krijgt over
wie je klachten hebt gekregen: hoe vertel je dit aan hem, oftewel
hoe ga je daarmee om. Als laatste krijg je de evaluatie, waarin de
medewerker die je de hele dag heeft begeleid, zijn rapport met
je bespreekt en beoordeelt of je doorgaat of niet.
Al deze gesprekken zijn uiteraard lastig voor te bereiden. Wat je wel
kunt doen, is een dag voor je assessment opbellen naar het
assessment center om te horen welke testen je precies zult krij-
gen, zodat je dat in ieder geval al weet.
93
b a n k i n g – i n g
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 93
Ronde 4: Panelgesprek met directieleden
M e t : een directielid of iemand uit de raad van bestuur, iemand van
de ING Talent Programme Commissie en een directielid uit de
richting die je op wilt.
D u u r : Een à twee uur.
F o c u s o p : Pas jij op deze afdeling, pas je in het team?
S o o r t v r a g e n : Waarom wil je voor ING werken?; Waarom nu juist
op deze afdeling?; Hoe denk je dat het op deze afdeling eraan
toegaat?; Wat denk je dat we hier voor werk doen?; Wat zal jouw
meerwaarde hier zijn?
V o o r b e r e i d i n g : Zorg dat je veel weet van de afdeling waar je wilt
gaan werken. Lees er zoveel mogelijk over op internet, en
probeer met mensen te praten die er werken.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : recruitment.ing.nl, www.rightadc.nl.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Assessmentdag; je moet de hele
tijd scherp zijn in een competitieve omgeving.
B o n u s : Financiële kennis en inzichten goed kunnen omgaan met
mensen.
M a l u s : Einzelgänger.
L e z e n : Het Financieele Dagblad, informatie over ING.
B i j z o n d e r h e d e n : Er zijn ongeveer dertig plekken, niet evenredig
verdeeld over de verschillende richtingen.
O v e r i g e t i p s : Als je rechten hebt gestudeerd, besteed dan extra
veel tijd aan je motivatie. Waarom wil je met een juridische
opleiding nu juist het bankwezen in?
94
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 94
A B N A M R O
P r o d u c t : Financiële dienstverlening.
S e c t o r : Financieel.
K e r n w o o r d e n : Klant- en resultaatgericht, doorzettingsvermogen,
teamwork en ambitie. En verder: integriteit, respect, teamwork,
professionaliteit.
A c a d e m i c i : Ja.
H b o : Ja.
T r a i n e e s h i p : Ja, het Management Traineeship. Er zijn vier busi-
nessunits waar je kunt gaan werken: Consumer & Commercial
Clients; Wholesale Clients; Private Clients & Asset Management;
Corporate Center. Er is eerst een traineeship van ongeveer vijf
maanden. Hierna krijg je een startfunctie en word je begeleid
door het Young Talentment Development Programme. Dit is een
management development programma waar je om de zoveel tijd
wisselt van functie.
Voor hbo’ers is het traineeship hetzelfde als voor wo’ers, alleen is er
niet de mogelijkheid om op de wholesale clients-unit te gaan
werken.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Alle richtingen.
Aa n ta l r o n d e n : Vijf.
95
b a n k i n g – a b n a m r o
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 95
Ronde 1: Motivatie/cv-selectie
F o c u s o p : Motivatie, waarom wil je juist voor de ABN Amro gaan
werken. Geef ook al aan naar welke business unit je interesse uit
gaat. Als je al iemand kent binnen de ABN-Amro, kun je deze
ronde overslaan, indien deze persoon je aandraagt.
Ronde 2: Capaciteitentest
A l g e m e e n : Deze capaciteitentest bestaat uit vier onderdelen en
neemt in totaal ongeveer twee uur in beslag. Deze testen zullen
allemaal plaatsvinden op een ABN Amro-kantoor in Amsterdam.
Ze bestaan uit twee taalvaardigheidstesten (analogieëntest en
een ‘redactiesommen’test), een test met tabellen en een cijfer-
reekstest. Voor al deze testen moet je minimaal een 6 halen. Als
je de wholesale unit in wilt, zul je bovengemiddelde resultaten
moeten halen voor deze testen. Deze testen kun je goed van
tevoren oefenen.
Heb je de testen gehaald, dan krijg je een gesprek.
Ronde 3: Gesprek
M e t : Eén recruiter.
D u u r : Een tot anderhalf uur.
F o c u s o p : Je hebt de testen met goed gevolg afgelegd, dus nu
willen ze jou als persoon beter leren kennen. Ze zullen je cv met
je doornemen om je sterke en zwakke punten te bespreken.
Uiteraard zullen ze je vragen naar je motivatie om voor ABN
Amro te werken en waarom je je keuze voor een bepaalde busi-
ness unit hebt gemaakt. Zorg, indien je geen economie hebt
gestudeerd, dat je je affiniteit met de financiële dienstverlening
96
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 96
duidelijk kunt aantonen. Zorg dus dat je hier een goed voor-
beeld van hebt. Volg bij je voorbeelden het STAR-model.
S o o r t v r a g e n : Waarom ABN Amro?; Waarom überhaupt een
bank?; Je toont interesse voor de bank, dus vertel iets over de
structuur van de ABN, wie is de baas?, e.d.; Waarom deze busi-
ness unit?; Hoe zie je het werken voor ABN Amro voor je?
Dit gesprek is pittig, bereid je hier dus ook goed op voor. Lees
langer dan een week van tevoren Het Financieele Dagblad, zodat
je wat betreft actualiteiten niet door de mand valt.
V o o r b e r e i d i n g : Cv doornemen. Ook schriftelijke antwoorden
behandelen aan de hand van de STAR-methodiek.
Ronde 4: Assessment
M e t : Externe bureaus in Amsterdam, LTP of GITP. Het hangt af van
de business unit waar je voor solliciteert, bij welk bureau je
terechtkomt. Bij welke bureau je ook terechtkomt, het zal een
halve dag in beslag nemen. Je krijgt een rollenspel; denk hierbij
aan een gesprek waarbij je een lastige klant krijgt te spreken.
Deze testen worden afgestemd op de business unit, dus je krijgt
een gesprek dat je in je toekomstige baan ook zou kunnen krij-
gen. Verder krijg je een psychologische test. Deze testen zijn
uiteraard lastig voor te bereiden, maar voorbeelden kun je wel
vinden op de sites van de desbetreffende bedrijven. Ook is het
verstandig om naar het assessmentbedrijf op te bellen en
precies te vragen welke testen je krijgt. Ze zullen hier niet moei-
lijk over doen. Bij alle testen is het natuurlijk belangrijk dat je
jezelf blijft. Anders zullen ze of hier doorheen prikken (het is
tenslotte hun baan), of ze zullen je verkeerd beoordelen en daar
hun advies op afstemmen.
V o o r b e r e i d i n g : Goede voorbeelden bij je cv bedenken van keuzes
die je in het verleden hebt gemaakt en hoe je tot die keuzes bent
gekomen. Daarnaast cases oefenen aan de hand van dit boek.
97
b a n k i n g – a b n a m r o
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 97
Ronde 5: Twee gesprekken met lijnmanagers van debusiness unit van je keuze
A l g e m e e n : Je krijgt twee een-op-een-gesprekken met lijnmanagers
uit de business unit van je keuze. Hierbij zullen ze je proberen
te testen om te zien of je echt gemotiveerd bent en past in hun
unit. Probeer jezelf hierop uitgebreid voor te bereiden, zowel
qua kennis van de ABN, als algemene kennis, als kennis van
jezelf! Dus lees Het Financieele Dagblad, ken de strategie van
ABN Amro, ken je goede en slechte eigenschappen en weet daar
voorbeelden bij te noemen. De gesprekken kunnen heel
verschillend lopen, ga dus niet bij de pakken neerzitten als een
gesprek minder goed gaat. Beide lijnmanagers zullen hun erva-
ringen van het gesprek met elkaar vergelijken en hun oordeel
daarop baseren.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.gitp.nl, www.ltp.nl.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De laatste gesprekken zijn
pittig.
B o n u s : Weet goed wie je bent, wat je wilt en wat je kunt.
L e z e n : Internetsites, Het Financieele Dagblad, laatste jaarverslag.
98
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 98
C O N S U LT A N C Y
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 99
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 100
T H E B O S T O N
C O N S U LT I N G G R O U P
P r o d u c t : Diensten.
S e c t o r : Strategische consultancy.
A c a d e m i c i : Ja.
H b o : Nee.
T r a i n e e s h i p : Nee. Je wordt opgeleid als consultant. Je doet projec-
ten van een aantal maanden en volgt tegelijkertijd cursussen.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Exacte studies:
natuurkunde, scheikunde, econometrie, enzovoort.
E e r s t e b aa n : Consultant.
B e la n g r i j k s t e v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n :
• Data crunching, het analyseren van kwantitatieve informatie, het
uitwerken van gegevens in excel sheets, enzovoort.
• Interviews met werknemers van de klant.
• Ondersteunend werk binnen je team.
I m a g o : Top-consultant die oog heeft voor creativiteit. Innovatief.
Integer. Soft.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Analytisch vermogen, cijfer-
matig inzicht, teamwork. De eerste twee zijn onmisbaar om
aangenomen te worden. BCG stelt minder hoge eisen dan
bijvoorbeeld McKinsey, maar goed analytisch vermogen blijft
een must.
Aa n ta l r o n d e n : Drie.
101
C o n s u l t a n c y – t h e b o s t o n c o n s u l t i n g g r o u p
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 101
Ronde 1: Het opsturen van je brief, cv, cijferlijst vwo encijferlijst universiteit
V o o r b e r e i d i n g : Zie Algemeen deel over brieven en cv’s.
Ronde 2: Drie gesprekken op één dag
M e t : Drie junior consultants, voorafgegaan door een informeel
ontbijt met recruitment.
D u u r : Ongeveer één uur per gesprek.
F o c u s o p : Cases, en zijdelings je cv.
S o o r t v r a g e n :
• Hoeveel scheidsrechters zijn er actief in Engeland?
• Een retailer ziet zijn omzet teruglopen. Waardoor komt dit?
• Moet Coca-Cola een nieuwe specialiteit op de Nederlandse
markt introduceren?
V o o r b e r e i d i n g : Oefen cases tot je een ons weegt. Doe dit door
middel van:
• dit boek;
• de consulting cases ‘bijbel’ Ace your case van Wet Feet Press2;
• online cases op de websites van de diverse consultants;
• oefenen met bekenden.
Ronde 3: Drie gesprekken op één dag, eventueelgevolgd door een aanbod
M e t : Senior consultants.
D u u r : Ongeveer één uur per gesprek.
F o c u s o p : Cases, en zijdelings je cv.
S o o r t v r a g e n :
• Wat is het aantal autoruiten dat per jaar in Nederland gerepa-
reerd wordt?
102
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 102
• Hoe kan Ahold marktaandeel winnen in de supermarktbranche?
• Een multinational besluit zijn IT te outsourcen. Is dat verstan-
dig?
V o o r b e r e i d i n g : Oefen cases tot je een ons weegt. Doe dit door
middel van:
• dit boek;
• de consulting cases bijbel Ace your case van Wet Feet Press;
• online cases op de websites van de diverse consultants;
• oefenen met bekenden.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.bcg.com/nl; www.wetfeet.com;
www.top-consultant.com.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Cases met senior consultants.
B o n u s : Hoge cijfers, met name voor exacte vakken of tijdens een
exacte studie.
M a l u s : Geen aantoonbare cijfermatige affiniteit.
L e z e n : Competitive Strategy van Michael Porter.3
B i j z o n d e r h e d e n :
• Korte procedure.
• Goede atmosfeer.
• Gestructureerde interviews die weinig verrassingen bevatten.
O v e r i g e t i p s :
• Steek veel tijd in het oefenen van cases. Bij consulting cases
geldt in hoge mate: hoe meer je oefent, hoe beter je wordt.
• Blijf open vragen stellen tijdens de cases.
• Lees het boekje Wet Feet Insider Guide over werken bij BCG, te
verkrijgen via www.wetfeet.com.
103
C o n s u l t a n c y – t h e b o s t o n c o n s u l t i n g g r o u p
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 103
B O O Z A L L E N & H A M I LT O N
P r o d u c t : Diensten.
S e c t o r : Strategische consultancy.
A c a d e m i c i : Ja.
H B O : Nee.
T r a i n e e s h i p : Nee. Je wordt opgeleid als consultant. Je doet projec-
ten van een aantal maanden en volgt en passant cursussen.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Exacte studies:
natuurkunde, scheikunde, etc. Daarnaast worden er ook veel
economen, bedrijfskundigen en econometristen aangenomen.
E e r s t e b aa n : Consultant.
B e la n g r i j k s t e v e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n :
• Data crunching, het analyseren van kwantitatieve informatie, het
in elkaar klussen van Excel sheets, enz.
• Interviews met werknemers van de klant.
• Ondersteunend werk binnen je team.
I m a g o : Vecht met BCG en Bain om de tweede plaats in het wal-
hallah van de strategische consultancy. Uitstekende sfeer, leuke
mensen, ietwat corporaal. Booz vindt social skills net wat
belangrijker dan de concurrenten. Internationale staffing, wat
betekent dat je veel in het buitenland zit.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Analytisch vermogen, cijfer-
matig inzicht, teamwork, social skills. De eerste twee zijn
onmisbaar om aangenomen te worden.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
104
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 104
Ronde 1: Het opsturen van je brief, cv, cijferlijst vwo encijferlijst universiteit
V o o r b e r e i d i n g : Zie Algemeen deel over brieven en cv’s.
Ronde 2: Twee gesprekken op een dag
M e t : Recruitment en junior consultants.
d u u r : Ongeveer een uur per gesprek.
F o c u s o p : Cases, en zijdelings je cv.
S o o r t v r a g e n :
• Hoeveel autobanden zijn er in Duitsland?
• Hoeveel zeilboten worden er per jaar verhuurd in Friesland?
• Moet Grolsch Bavaria overnemen?
V o o r b e r e i d i n g : Oefen cases tot je een ons weegt. Doe dit door
middel van:
• dit boek;
• de consulting cases bijbel Ace your case2 van Wet Feet Press;
• online cases op de websites van de diverse consultants;
• oefenen met bekenden.
Ronde 3: Twee gesprekken op een dag
M e t : Senior consultants.
d u u r : Ongeveer een uur per gesprek.
F o c u s o p : Cases, en zijdelings je cv.
S o o r t v r a g e n :
• Hoeveel luiers worden er per jaar in de Verenigde Staten
verkocht?
• Moet Nestlé uitbreiden in China?
• Een schoenenfabrikant maakt verlies. Waardoor komt dit?
105
C o n s u l t a n c y – b o o z a l l e n & h a m i l t o n
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 105
V o o r b e r e i d i n g : Oefen cases eindeloos. Doe dit door middel van:
• dit boek;
• de consulting cases bijbel Ace your case van Wet Feet Press;
• online cases op de websites van de diverse consultants;
• oefenen met bekenden.
Ronde 4: Gesprek, eventueel case
Hetzelfde als ronde 3, maar het moet raar lopen wil je nu geen
aanbod krijgen. Je hebt bewezen dat je de cases kan, en ligt blijk-
baar goed bij de mensen die je gesproken hebt. Nu is het enkel
nog een kwestie van inkoppen. Je spreekt in deze laatste ronde
een paar partners, die je meer zullen beoordelen op je social
skills dan op je intellectuele vermogens. Het kan zijn dat je een
case krijgt, maar dit is niet bij iedereen het geval. Als je bij de
heren in de smaak valt, krijg je voor je het kantoor aan de
Apollolaan verlaat een contract onder je neus geschoven.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.boozallen.nl; www.wetfeet.com;
www.top-consultant.com.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Cases met senior consultants.
B o n u s : Hoge cijfers, met name voor exacte vakken of tijdens een
exacte studie.
M a l u s : Geen aantoonbare cijfermatige affiniteit.
L e z e n : Competitive Strategy van Michael Porter.4
B i j z o n d e r h e d e n :
• Korte procedure.
• Gestructureerde interviews die weinig verrassingen bevatten.
O v e r i g e t i p s :
• Steek veel tijd in het oefenen van cases. Bij consulting cases
geldt in hoge mate: hoe meer je oefent, hoe beter je wordt.
• Blijf open vragen stellen tijdens de cases.
• Lees het boekje Wet Feet Insider Guide over werken bij BoozAllen,
te verkrijgen via www.wetfeet.com.
106
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 106
A D V O C A T U U R
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 107
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 108
L O Y E N S & L O E F F
B e d r i j f : Loyens & Loeff N.V.
P r o d u c t : Zakelijke dienstverlening.
S e c t o r : Advocatuur.
K e r n w o o r d e n : Wetenschappelijk, Nederlands recht door een
Nederlands kantoor in het buitenland, Advocaten, Notarissen en
Fiscalisten.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hieronder.
H b o : Ja, op www.loyensloeff.com vind je de vacatures voor hbo’ers.
T r a i n e e s h i p : Nee (n.v.t.).
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Rechten (alle richtin-
gen, behoudens strafrecht).
E e r s t e b aa n : Advocaatstagiair, kandidaatnotaris of fiscalist.
I m a g o : Loyens & Loeff steekt met kop en schouders boven de rest
uit met betrekking tot de fiscaliteit. De Advocatuur en het Nota-
riaat zijn van een hoog niveau. Groot Nederlands kantoor met
veel buitenlandse cliënten.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
Ronde 1: Sollicitatiebrief sturen
F o c u s o p : Regulier cv. Gelet wordt op hoge cijfers (voornamelijk
richting het einde van de studie en scriptie), activiteiten buiten
de studie (studie-, studentenverenigingen, sport) en of je een
baan hebt gehad gedurende de studie.
109
A d v o c a t u u r – l o y e n s & l o e f f
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 109
S o o r t v r a g e n : (Vragen moeten beantwoord worden in de brief.) Er
zijn veel (grote) advocatenkantoren in Nederland. Waarom juist
Loyens & Loeff? Waarom moet juist jij in aanmerking genomen
worden? Wat maakt Loyens & Loeff speciaal, ten opzichte van de
andere kantoren?
Ronde 2: Verkennend gesprek
M e t : Twee ‘aandeelhouders’ (aangezien Loyens & Loeff recentelijk
haar structuur heeft gewijzigd en een NV is geworden, worden
de voormalige partners/maten/vennoten/compagnons nu
aandeelhouders genoemd).
D u u r : Gemiddeld anderhalf uur.
F o c u s o p : Dit gesprek moet worden gezien als een verkennend
gesprek. Verkoop jezelf op een goede manier. Maak duidelijk
waarom je de fiscaliteit, het notariaat of de advocatuur in wilt.
Ken je cv, wees voorbereid op vragen over je cv.
S o o r t v r a g e n : Algemeen van aard. Waarom Loyens & Loeff?
Waarom jij? Kan jij in een team werken?
V o o r b e r e i d i n g : Goede voorbeelden bij je cv bedenken van keuzes
die je in het verleden hebt gemaakt aan de hand van concrete
voorbeelden. Ken het kantoor van haver tot gort (hoeveel
mensen werken er, op welke rechtsgebieden verleent Loyens &
Loeff haar service, hoeveel buitenlandse kantoren zijn er).
Ronde 3 of 4: Gesprek
M e t : Wederom twee ‘aandeelhouders’.
D u u r : Verschillend, gemiddeld twee uur.
F o c u s o p : Eventuele zaken waarvan je het gevoel hebt gekregen dat
je daar niet goed op gescoord hebt in de vorige ronde. Verder:
110
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 110
zaken die de vorige ronde niet aan de orde zijn gekomen (bij-
voorbeeld onderdelen uit je cv die nog niet besproken zijn).
Vragen kunnen zeer uiteenlopen. Juridisch inhoudelijk zal je
getoetst worden. Van belang is dat je duidelijk maakt waarom je
voor Loyens & Loeff hebt gekozen en dat je zeer enthousiast bent
om daar te komen werken. Bovendien is het raadzaam om de
achtergrond van de ‘aandeelhouders’ met wie je het gesprek
voert, grondig te kennen. Dit is mogelijk door
www.loyensloeff.com te bezoeken.
Ronde 4 of 3: Testen
B e s taat u i t : IQ-testen (zes aparte in een sessie) en een persoonlijk-
heidstest.
D u u r : Gemiddeld anderhalf tot twee uur.
F o c u s o p : Taalkundigen testen.
S o o r t v r a g e n : Numeriek cijfermatig, taalkundig, verbaal- en
abstract-analytisch.
V o o r b e r e i d i n g : Het is verstandig om ervoor te zorgen dat je veel
IQ-testen heb gezien en geoefend. Dit is onder andere mogelijk
door het bezoeken van www.iq.pagina.nl. Verder zijn er vele
boeken op de markt die een goed hulpmiddel kunnen vormen,
zoals een groot deel van het boek Assessment doen van Kok en de
Jongh.5
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.loyensloeff.com of direct contact met
HR-departement.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Op het tweede gesprek met de
‘aandeelhouders’ is het bijna onmogelijk je voor te bereiden. De
vragen kunnen zeer uiteenlopen. Zorg dat je goed op de hoogte
bent van recente ontwikkelingen op het vlak van fusies en over-
names, gewijzigde wetgeving, enzovoort.
111
A d v o c a t u u r – l o y e n s & l o e f f
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 111
B o n u s : Aantoonbare interesse voor het recht (voorbeelden),
enthousiasme, sociale vaardigheden, motivering waarom je juist
bij Loyens & Loeff wil werken, maatschappelijke en wetenschap-
pelijke belangstelling, aantoonbaar ambitieus (voorbeelden),
stressbestendig, sterk vakinhoudelijk, commercieel inzicht,
gedreven en een combinatie van een hoog ambitieniveau met
maatschappelijke en wetenschappelijke belangstelling.
M a l u s : Slechte cijfers.
L e z e n : Het laatste jaarverslag van Loyens & Loeff, de kranten (o.a.
Het Financieele Dagblad), de website.
B i j z o n d e r h e d e n : Sollicitatieprocedure wordt gemiddeld afge-
rond binnen twee weken. Op verzoek kan dat echter (veel) snel-
ler.
O v e r i g e t i p s : Bedenk voorbeelden waarmee jij laat zien dat je
initiatief hebt getoond, kansen hebt aangegrepen, je leiderschap
hebt getoond en probleemoplossend te werk bent gegaan.
112
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 112
D E B R AU W B L A C K S T O N E
W E S T B R O E K
P r o d u c t : Zakelijke dienstverlening.
S e c t o r : Advocatuur, notariaat en fiscaliteit.
K e r n w o o r d e n : Wetenschappelijk, ‘top of the bill’, klantgericht-
heid, samenwerken en analytisch vermogen.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hieronder.
H b o : Nee.
T r a i n e e s h i p : Nee.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Rechten (alle richtin-
gen); De Brauw is gespecialiseerd in Nederlands Recht, Notari-
eel Recht en Fiscaal Recht.
E e r s t e b aa n : Advocaatstagiair, kandidaat-notaris of fiscalist.
V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n : Of je nu advocaat, kandidaat-notaris
of fiscalist bent, je begint bij De Brauw in ‘De Brauwerij’. Dit is
een half jaar durend introductieprogramma dat een brug slaat
tussen je studie en de praktijk. Je krijgt meteen je eigen zaken
om je kennis in de praktijk te brengen. Twee compagnons, een
adviseur en een aantal ervaren medewerkers staan je dagelijks
bij om je voor te bereiden op een carrière in de juridische dienst-
verlening. Deze opleiding is vergelijkbaar met een ‘trainee-
klasje’ in het bedrijfsleven en is binnen de juridische dienstver-
lening uniek in zijn vorm. Na De Brauwerij ga je je specialiseren
in een van de secties van het kantoor. Halverwege je opleiding
zul je nog een keer van sectie wisselen om de mogelijkheid te
krijgen nog wat meer afdelingen van het kantoor mee te maken.
Zoals bij alle kantoren zal er na drie jaar bepaald worden of je in
aanmerking komt voor een contract.
113
A d v o c a t u u r – d e b r a u w b l a c k s t o n e w e s t b r o e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 113
I m a g o : De Brauw Blackstone Westbroek is werkelijk het ‘neusje van
de zalm’ binnen de Nederlandse advocatuur. Veel bekende juris-
ten en professoren zijn verbonden aan De Brauw waardoor het
ook wetenschappelijk zeer hoog staat aangeschreven. Daarnaast
geniet De Brauw aanzien door het feit dat het ook de juridische
belangen van de koninklijke familie behartigt.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
Ronde 1: Sollicitatiebrief sturen
F o c u s o p : Regulier cv. Probeer daarin naar voren te laten komen
dat je actief bent geweest in het studentenleven, sport of met
maatschappelijke belangen. Daarnaast een uitgebreide cijfer-
lijst. Gelet wordt op hoge cijfers, aangezien ze bij De Brauw de
allerbeste juristen willen hebben. Ook word je geacht om je
scriptie mee te zenden, eventuele stagebeoordelingen en een
cijferlijst van de middelbare school.
S o o r t v r a g e n : (Vragen moeten beantwoord worden in de brief.)
Probeer in je brief duidelijk te maken waarom je juist bij De
Brauw wil solliciteren. Zoals uit het bovenstaande blijkt is het
van belang om je passie voor de juridische sector te laten blij-
ken. Focus daarbij ook op de uitstekende naam die De Brauw
heeft hoog te houden en de reputatie als beste Nederlandse
kantoor. Daarnaast moet je er ook nadruk op leggen dat je naast
studeren ook het beste uit je studententijd hebt gehaald door je
in te zetten voor je studentenvereniging, sport op het hoogste
niveau of de maatschappij.
114
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 114
Ronde 2: Twee gesprekken
M e t : Compagnons (partners).
D u u r : Twee gesprekken van een uur.
F o c u s o p : Het gaat hier om twee afzonderlijke gesprekken waar-
van er een meer algemeen is en de ander meer toegespitst op
juridische vraagstukken en ervaringen.
S o o r t v r a g e n : Algemeen gesprek. Waarom De Brauw? Waarom jij?
Kan jij in een team werken? Heb je een voorbeeld waarin jij
leiderschap hebt getoond? Wat zijn je sterke en je zwakke
kanten. Dit gesprek zal verlopen zoals eerder in het Algemeen
deel beschreven; je kunt het aan de hand van dit boek volledig
voorbereiden.
Toegespitst gesprek. Dit gesprek zal meer zijn om je juridische
kennis te testen. Waar het in het algemene gesprek er meer om
ging of je binnen het kantoor past, gaat de compagnon in dit
gesprek verder in op juridische vraagstukken. Aangezien je dit
gesprek redelijk kunt sturen, is het zaak om een algemene vraag
snel in een richting te sturen waar jij verstand van hebt. Probeer
een vraag in dit gesprek dan ook bijvoorbeeld richting je scriptie
te sturen. Grote kans dat jij van het betreffende onderwerp meer
weet zodat jij ‘in control’ bent.
V o o r b e r e i d i n g : Goede voorbeelden bij je cv bedenken van keuzes
die je in het verleden hebt gemaakt aan de hand van concrete
voorbeelden. Probeer je daarnaast heel goed in het kantoor te
verdiepen door informatie van internet bij elkaar te zoeken.
Aangezien het in het toegespitste gesprek over specifiek juridi-
sche kennis gaat, is het aan te raden om een aantal arresten heel
goed voor te bereiden, zodat je het gesprek die kant op kunt
sturen. Daarnaast is het zaak om je scriptie nog eens goed te
bestuderen, zodat je daar een aantal voorbeelden uit kunt halen.
115
A d v o c a t u u r – d e b r a u w b l a c k s t o n e w e s t b r o e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 115
Ronde 3: Twee gesprekken
M e t : Twee compagnons.
D u u r : Twee gesprekken van een uur.
F o c u s o p : Deze gesprekken zullen van hetzelfde kaliber zijn als de
eerste twee gesprekken. Ook hier zal een van de gesprekken
meer algemeen van aard zijn en de andere meer toegespitst van
aard om je juridische kennis te toetsen. Probeer je voor deze
tweede ronde van gesprekken op dezelfde manier voor te berei-
den. Probeer ook een goed idee te hebben in welke juridische
sector je na De Brauwerij je opleiding zou willen beginnen.
Daarbij is het ook zaak om naast de informatie uit dit boek alle
ins en outs van het kantoor te kennen, zodat je aan het einde nog
een paar slimme, gerichte vragen kunt stellen. Probeer ook in
dit gesprek niet te vergeten enthousiast over te komen. Naast de
beste juristen zijn ze bij De Brauw ook op zoek naar leuke,
enthousiaste nieuwe werknemers.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.debrauw.com of direct contact met
HR-afdeling.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De toegespitste gesprekken met
de compagnons in zowel de tweede als de derde ronde. Deze
gesprekken zijn juridisch behoorlijk diepgaand en daarom is
het van het grootste belang om hierop goed voorbereid te zijn.
Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de laatste juridische
trends en de meest recente jurisprudentie. Daarnaast is het aan
te raden om een aantal arresten waar je zeer bekend mee bent, in
het gesprek in te brengen, zodat je hierover met veel enthousi-
asme en kennis kan praten. Vergeet ook niet nog een keer gron-
dig je scriptie door te nemen om eventuele vragen daarop goed
te kunnen pareren.
116
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 116
B o n u s : De grootste bonus krijg je voor uitstekende cijfers en
aantoonbare juridische resultaten behaald tijdens je studenten-
tijd (bijvoorbeeld publicaties of student-assistentschappen).
Verder vinden ze het bij De Brauw erg belangrijk dat je je ook op
het sociale vlak hebt onderscheiden. Als je weet aan te tonen dat
je je tijd enerzijds hebt gebruikt om uitstekende studieresulta-
ten te behalen en daarnaast actief bent geweest binnen je
studentenvereniging, dan maak je een goede kans om te worden
aangenomen.
M a l u s : Slechte cijfers.
L e z e n : Het laatste jaarverslag van De Brauw, de meest recente
jurisprudentie. Daarnaast is het aan te raden om goed op de
hoogte te zijn van de belangrijkste vakliteratuur van de periode
voorafgaand aan je sollicitatie.
B i j z o n d e r h e d e n : Sollicitatie wordt zeer snel afgehandeld. Twee
weken na het verzenden van je brief zul je na de twee ronden van
gesprekken reeds horen of je een aanbieding krijgt.
O v e r i g e t i p s : Probeer de mensen van de Brauw er allereerst van te
overtuigen dat je een uitstekende jurist bent met een passie voor
rechten. Het feit dat je naast je studie actief bent geweest, is wel
belangrijk, maar heel duidelijk van secundair belang.
117
A d v o c a t u u r – d e b r a u w b l a c k s t o n e w e s t b r o e k
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 117
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 118
O V E R H E I D
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 119
120
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 120
R A I O
S e c t o r : Rechterlijke macht of Openbaar Ministerie.
K e r n w o o r d e n : Maatschappelijk betrokken, degelijk, verstandig.
A c a d e m i c i : Ja.
H b o : Nee.
T r a i n e e s h i p : Ja, Raio-opleiding.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g : Rechten.
D u u r : De Raio-opleiding duurt zes jaar en start ieder jaar in de
maanden april en oktober.
Het praktijkgedeelte bestaat als eerste uit een vierjarige binnen-
stage, verdeeld over de verschillende sectoren, te weten een half-
jaar strafrecht, vervolgens tien maanden civiel recht, daarna nog
eens tien maanden bestuursrecht, om af te sluiten met een jaar
op het parket, en een tweejarige buitenstage, meestal in de advo-
catuur. Na de binnenstage besluit je of je rechter of officier van
justitie wilt worden, waarna je nog een jaar opgeleid wordt. Heb
je de opleiding met succes afgerond, dan word je benoemd tot
gerechtsauditeur of substituut-officier. Deze benoeming kan
een jaar later worden omgezet tot rechter of arrondissementsof-
ficier.
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Analytisch sterk, juridisch
inzicht en besluitvaardig.
Aa n ta l r o n d e n : Vijf.
121
o v e r h e i d – r a i o
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 121
Ronde 1: Inschrijfformulier Raio
A l g e m e e n : Toon je maatschappelijke betrokkenheid, dus noem
niet alleen de geëffende paden. Denk bij je referenties aan
mensen met gezag, professoren, e.d. Maak kopieën van al je
ingevulde formulieren; hier wordt later op teruggekomen, dus
weet wat je hebt ingevuld.
Ronde 2: De analytische/cognitieve test, een schrifte-lijke toetsing op intelligentie
A l g e m e e n : Dit vindt plaats op een rechtbank met andere sollicitan-
ten. De testen hebben betrekking op: figuurreeksen, analogieën,
taal en spelling (geen getallenreeksen). Goed oefenen. Na deze
ronde valt meestal al de helft af.
Ronde 3: Onderhoud met een commissie die beoordeeltop basisvaardigheden en persoonlijkheidskenmerken
M e t : Iemand van de rechterlijke macht (rechter of officier van justi-
tie) en een psycholoog.
D u u r : Een uur.
F o c u s o p : Motivatie, persoonlijkheid.
S o o r t v r a g e n : Relaxed gesprek over maatschappelijke kwesties
als preventief fouilleren. Verder over je persoon, dus je moti-
vatie, e.d.
V o o r b e r e i d i n g : Lees opinietijdschriften, bedenk goed wat je
motivatie is, zodat je die duidelijk onder woorden kunt brengen.
Bedenk je goede en slechte eigenschappen en weet die toe te
lichten aan de hand van voorbeelden.
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 122
Ronde 4: Assessment
Uitgebreid persoonlijkheidsonderzoek bij het LTP in Amsterdam.
M e t : Verschillende testen: slecht-nieuws-gesprek, aanbestedings-
plan: kies uit drie plannen het beste; waarom die keuze? Let op:
kies het maatschappelijke. Aan de hand van je keuze heb je een
gesprek waarin je je keuze moet verdedigen.
D u u r : De hele dag.
F o c u s o p : Maatschappelijke instelling en je persoon. Ze zijn op
zoek naar uitgebalanceerde, serieuze mensen. Wees niet te
informeel of te joviaal.
Ronde 5: Gesprek met de Raio-selectiecommissie
B e s taat u i t : Er wordt gekeken naar motivatie om de opleiding te
gaan volgen en naar je juridische vaardigheden.
Het eerste deel van het gesprek wil de commissie, bestaande uit een
rechter of een officier van justitie en een advocaat, je mening
weten omtrent bijvoorbeeld een negatieve en een positieve
maatschappelijke ontwikkeling.
Hierna zal in een halfuur een juridische casus worden behandeld.
Deze krijg je vóór het gesprek. Je kan kiezen uit een bestuurs-
rechtelijke, een civielrechtelijke, of een strafrechtelijke casus. Je
moet over deze casus een betoog van honderd woorden schrij-
ven. Zorg dus dat je van tevoren een compendium of iets derge-
lijks hebt doorgelezen. Bij de behandeling van de juridische
casus zul je ook je kladblok moeten inleveren, wees daar dus op
voorbereid.
123
o v e r h e i d – r a i o
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 123
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.rechtspraak.nl.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : Laatste ronde: je wordt behoor-
lijk doorgezaagd over de casus, wees hierop dus voorbereid door
stevig in je schoenen te staan.
B o n u s : Degelijke verstandige maatschappelijk betrokken mensen
met een eigen mening. Tip: zeg niet dat je al weet dat je officier
of rechter wilt worden; dat wordt niet op prijs gesteld.
M a l u s : Onzekerheid, onvolwassenheid.
L e z e n : Opiniebladen, diverse websites.
B i j z o n d e r h e d e n : De verhalen over het aantal mensen dat
meedoet zijn overtrokken. Per keer doen er ongeveer driehon-
derd mensen mee. Er zijn dertig plekken beschikbaar.
Uiteindelijk ben je met de hele procedure ongeveer twee maan-
den kwijt. Let er wel op dat het dan nog een halfjaar kan duren
voordat je begint. Houd daar rekening mee en zorg ervoor dat je
erop voorbereid bent.
124
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 124
R I J K S T R A I N E E S H I P
P r o d u c t : Diensten.
S e c t o r : Overheid.
A c a d e m i c i : Ja.
H b o : Ja, mits aan het wo-niveau wordt voldaan. Het aantal hbo-
plaatsen is beperkt.
T r a i n e e s h i p : Ja, het Rijkstraineeship. Het traineeprogramma
duurt twee jaar. Het grootste deel van deze periode werk je bij
één ministerie. Binnen dat ministerie werk je bij één, twee of
soms meer verschillende onderdelen. In het tweede jaar werk je
drie tot zes maanden bij een ander ministerie.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Alle richtingen, maar
vooral vraag naar rechten, bestuurskunde / organisatieweten-
schappen / bedrijfskunde, economie en techniek. In mindere
mate wordt gevraagd naar gezondheidswetenschappen, sociale /
maatschappijwetenschappen, milieuwetenschappen, communi-
catie en letteren.
V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n : Het verkennen en analyseren van
problematiek, het evalueren van bestaand beleid, het voeren van
overleg met betrokken instanties, medeoverheden en belangen-
organisaties, het ontwikkelen van beleidsvoorstellen en het
begeleiden van besluitvorming. In de praktijk betekent dit dat je
deelneemt aan projectgroepen, notities schrijft, bijeenkomsten
organiseert of een werkgroep leidt.
I m a g o : Moeilijk om doorheen te komen, en zelfs dan nog niet zeker
van een baan na afloop.
125
o v e r h e i d – r i j k s t r a i n e e s h i p
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 125
B e la n g r i j k s t e s e l e c t i e c r i t e r i a : Maatschappelijk betrokken,
omgevingsgericht en kunnen samenwerken, resultaatgericht en
enthousiast, innovatief en communicatief, brede inzetbaarheid
en flexibiliteit.
Aa n ta l r o n d e n : Vijf.
Ronde 1: Schifting aan de hand van cv’s met een loting
F o c u s o p : Eerst wordt er gekeken naar de harde criteria, dat wil
zeggen dat je rechten op universitair niveau moet hebben gestu-
deerd en de onderdelen Nederlands burgerlijk (proces)recht,
straf (proces)recht en bestuurs(proces)recht moet hebben door-
lopen. Als je hieraan voldoet, krijg je (ook weer via internet) twee
pretesten om in te vullen. Eén pretest is de persoonlijkheidstest.
In deze persoonlijkheidstest krijg je concrete situaties met
meerkeuze-vragen. Bijvoorbeeld: tijdens je traineeship heb je
een opleidingsdag. Vlak voor die dag geeft je direct-leidingge-
vende je een opdracht om uit te voeren. Wat doe je?: a) Je voert
de opdracht uit en laat de opleidingsdag schieten, b) Je gaat naar
de opleidingsdag en laat de opdracht gaan, enzovoort.
De tweede pretest is een motivatietest: waarom wil je het trai-
neeship doen? Deze pretesten en het formulier worden beide
door Meurs HRM gemaakt. Meer informatie over deze testen op
www.q1000.nl.
B i j z o n d e r h e d e n : Van de 4000 gegadigden gaan er ongeveer
duizend door.
Ronde 2: Psychologische testen
B e s taat u i t : Deze zullen bestaan uit een cognitieve-capaciteiten-
test en een persoonlijkheidstest. De testen doe je bij Meurs HRM
126
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 126
in Woerden De totale afnameduur voor de testen bedraagt
anderhalf à tweeënhalf uur. De persoonlijkheidstest is afge-
stemd op de selectiecriteria die hiervoor genoemd zijn. Het kan
zijn dat je vragen krijgt waarin je jezelf moet beoordelen (zoals:
neem je makkelijk een beslissing?) of vragen op basis waarvan
anderen jou zullen beoordelen. De capaciteitentest is een Brain
capaciteitentest, die kan bestaan uit:
1 woordenschat;
2 figuurreeksen;
3 analogieën;
4 syllogismen;
5 cijferreeksen;
6 kubussen;
7 rekenopgaven.
Oefen al deze testen van tevoren goed.
De volgende rondes verschillen per ministerie in aantal. Bij
sommige zul je dus meteen de vierde ronde ingaan na de testen,
en bij andere zul je eerst nog een gesprek hebben met een
recruiter en een medewerker.
Ronde 3: Gesprek departement
M e t : Recruiter en medewerker.
D u u r : Eén uur.
F o c u s o p : Opleiding, motivatie en persoonlijkheid, reslutaten testen.ccv, motivatie, door jou ingevulde formulier.
S o o r t v r a g e n : Ze nemen jouw formulieren nog een keer door; als
ze sommige karaktereigenschappen missen, zullen ze daarover
vragen stellen.
• Waarom wil je het Rijkstraineeship bij dit ministerie doen?
• Waar houdt dit ministerie zicht voornamelijk mee bezig?
127
o v e r h e i d – r i j k s t r a i n e e s h i p
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 127
• Een vraag naar een actuele kwestie waar het ministerie zich mee
bezighoudt, bijvoorbeeld ‘veiligheid’.
V o o r b e r e i d i n g : Zorg dat je veel af weet van het ministerie, en dat
je goed je motivatie onder woorden kan brengen.
Ronde 4: Gesprek departement
M e t : Medewerker en directeur van het departement. Indien dit
tweede gesprek plaatsvindt, zal het ongeveer dezelfde strekking
hebben als het eerste gesprek. Ze zullen alleen meer ingaan op
het ministerie en je motivatie kritischer bekijken. Dit is echt het
laatste gesprek, dus willen ze kijken of het ‘klikt’ en of jij
iemand voor hun ministerie bent. Wees dus extra goed voorbe-
reid en weet beter te veel dan te weinig van het ministerie.
B i j z o n d e r h e d e n : Ongeveer zeventig personen worden uiteinde-
lijk aangenomen.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.rijkstrainee.nl, www.q1000.nl.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De assessmentdag. Zorg dat je
scherp bent en goed voorbereid, aangezien veel mensen hier
afvallen.
B o n u s : Maatschappelijk betrokken; laat dit ook blijken en zorg dat
je de actualiteiten goed kent.
M a l u s : Star en conservatief.
L e z e n : Diverse websites ministeries, opiniebladen.
B i j z o n d e r h e d e n : Veel aanmeldingen voor relatief weinig plaat-
sen.
O v e r i g e t i p s : Wees betrokken en zorg dat je dit ook kunt aanto-
nen aan de hand van concrete voorbeelden. Gezien de breedte is
het moeilijk aan te geven welk ministerie voor jou geschikt is;
ken goed de gebieden waarop de verschillende ministeries
opereren.
128
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 128
M I N I S T E R I E VA N
B U I T E N L A N D S E Z A K E N
S e c t o r : Overheid.
A c a d e m i c i : Ja, voor procedure zie hierna.
H b o : Nee.
M e e s t v o o r k o m e n d e s t u d i e r i c h t i n g e n : Rechten en economie.
E e r s t e b aa n : Junior beleidsmedewerker; werkzaam bij het minis-
terie of bij een van de ambassades, consulaten of permanente
vertegenwoordigingen in het buitenland.
Aa n ta l r o n d e n : Vier.
Ronde 1: Briefselectie
P e r i o d e : Tussen eind september en half oktober.
M e t : Werving & Selectie ministerie BZ.
F o c u s o p : Er wordt getoetst aan het functieprofiel van junior
beleidsmedewerker. Dit profiel is:
• afgeronde academische opleiding (economie of rechten is een
pre);
• minimaal één en maximaal drie jaar relevante werk- of stage-
ervaring;
• uitstekende mondelinge en schriftelijke vaardigheden in Neder-
lands, Engels en Frans;
• buitenlandervaring is een pre; omdat vrijwel iedereen dat tegen-
woordig heeft, is dit in toenemende mate een must.
129
o v e r h e i d – m i n i s t e r i e v a n b u i t e n l a n d s e z a k e n
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 129
Ronde 2: Sollicitatiegesprek
P e r i o d e : November.
M e t : Twee medewerkers van de afdeling Werving & Selectie
D u u r : Driekwartier à een uur.
F o c u s o p : Kennis en competenties. Kennis en affiniteit met de
actualiteit, belangrijke politieke ontwikkelingen, cultuur en
geschiedenis. Daarnaast wordt getest op competenties. Beide
onderdelen wegen even zwaar.
V o o r b e r e i d i n g : Uitstekend op de hoogte zijn van actuele ontwik-
kelingen in binnen- en buitenland is een must. Lees vooral ook
buitenlandse kranten, dat maakt altijd indruk.
Ronde 3: Assessment en talentest
P e r i o d e : Begin tot half december.
D u u r : Eén dag.
B e s taat u i t :
• Psychologische testen.
Intelligentietest: er worden geen cijfermatige vragen gesteld. Wel
verbale testen zoals: “Een koe staat tot een … als een … staat tot
een lammetje”. Niet overdreven ingewikkeld, en vergeet boven-
dien niet: je weet nooit hoe een koe een haas vangt.
Rollenspel: ook bij de overheid doorgedrongen. In dit geval
wordt er met name bekeken in hoeverre je in staat bent om
hoofd- van bijzaken te scheiden.
Individueel gesprek met psycholoog.
• Talentest Engels en Frans: goede beheersing van Engels is essen-
tieel. Je Frans moet een behoorlijk niveau hebben, maar dit
wordt niet al te streng beoordeeld.
130
b i j z o n d e r d e e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 130
Ronde 4: Toetsing door aanstellingscommissie
B e s taat u i t :
1 Gesprek met negen lijnmanagers.
2 Gesprek met twee individuele leden van de aanstellingscommis-
sie.
Tijdens de gesprekken wordt getest op kennis van politieke ontwik-
kelingen in binnen- en buitenland, ontwikkelingssamenwer-
king, cultuur, economie en geschiedenis.
E x t r a i n f o r m at i e v i a : www.minbuza.nl.
La s t i g s t e o n d e r d e e l s e l e c t i e : De laatste ronde is nog echt
even doorbijten. Je bent er dan nog niet!
B o n u s : Goede beheersing van andere talen dan Engels en Frans.
Een scriptie op het gebied van internationale betrekkingen.
M a l u s : Geen werkervaring: er is elk jaar maar een beperkt aantal
plaatsen voor mensen die geen werkervaring hebben.
L e z e n : Kranten, weekbladen, enzovoort. The Economist, The Guar-
dian, The New York Times, Die Süddeutsche Zeitung, Der Frankfur-
ter Algemeine, NRC Handelsblad, etc. Laat de Panorama, de Bild-
zeitung en News of the World nog even liggen tot na je sollicitatie.
O v e r i g e t i p s : Zorg dat je meerdere ijzers in het vuur hebt bij
andere instellingen die zich met internationale betrekkingen
bezighouden, zoals internationale organisaties. Hier wordt naar
gevraagd om je motivatie te testen. Kandidaten die naast het
ministerie voornamelijk bedrijven kiezen om bij te solliciteren,
worden beschouwd als minder interessant. Zorg dus dat je je
motivatie helder hebt en dat die wordt weerspiegeld in je andere
sollicitaties.
131
o v e r h e i d – m i n i s t e r i e v a n b u i t e n l a n d s e z a k e n
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 131
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 132
B I J L A G E
133
o v e r h e i d
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 133
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 134
H E T C U R R I C U L U M V I T A E
Zoals in het algemene deel is beschreven is het cv, naast je brief, je
visitekaartje om ergens binnen te komen. De bedoeling van het cv is
om een helder, duidelijk en gestructureerd overzicht te geven van
jezelf en de activiteiten die je hebt ondernomen. Daarnaast dient
het ook als legitimatie van je tijdsbesteding. Zes jaar over je rech-
tenstudie kan je marktwaarde zelfs aanzienlijk verhogen in een cv
dat verder opvalt door veel stages, buitenlandervaring en een jaar in
het bestuur van je studentenvereniging. Kortom, je cv is een uitste-
kende tool om de interesse van je potentiële werkgever verder te
wekken en ervoor te zorgen dat deze overgaat tot een nadere
kennismaking.
Het cv moet aan de volgende criteria voldoen:
• Wees duidelijk, nauwkeurig en eerlijk.
• Probeer de aandacht te trekken naar de sterkste onderdelen van
je cv. Als je weinig referenties hebt in een van de onderdelen,
bijvoorbeeld werkervaring, probeer dan de nadruk te leggen op
je sterke nevenactiviteiten.
• Schrijf je cv in een dynamische stijl. Gebruik actieve woorden en
benadruk waar mogelijk ook de resultaten.
• Gebruik korte zinnen, to the point, in plaats van lange zinnen.
• Werk in omgekeerd chronologische volgorde. Met andere woor-
den begin met het meest recente en werk dan terug naar het
verleden. Over dat bijbaantje dat je op de middelbare school
had, hoeft de recruiter immers niet als eerste te lezen.
135
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 135
• Maak een cv niet te lang, maximaal twee kantjes. Hoe langer het
cv, hoe minder kans dat de selecteur het geheel doorloopt en hoe
groter de kans dat hij de werkelijk relevante punten over het
hoofd ziet.
• Vraag iemand om naar je cv te kijken, en vraag daarna iemand
anders om het nog een keer te checken. Kortom, laat je cv chec-
ken door een groot aantal mensen die er nuttige feedback op
kunnen geven en die eventuele spelfouten eruit kunnen halen.
Op de volgende pagina kun je een voorbeeld vinden van een cv dat
aan bovenstaande criteria voldoet.
136
b i j l a g e
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 136
C U R R I C U L U M V I TA E
P E R S O O N L I J K E I N F O R M AT I E
Naam Hans de Rijk
Geboortedatum 19 september 1981
Geboorteplaats Amsterdam
Nationaliteit Nederlandse
Adres Koningskade 25
1067 GG Amsterdam
Telefoon 010-22334987
E-mailadres [email protected]
O P L E I D I N G
1998 – mrt ’05 Vrije Universiteit, Amsterdam
Master of Science in Finance
Scriptie : ‘Is de aftrekbaarheid van de hypotheekrente houdbaar’
(cijfer: 9)
1992 – 1997 Barlaeus Gymnasium, Amsterdam
( Je zou ervoor kunnen kiezen om hier ook je pakket en cijfers te vermelden. Doe dit alleen
als je cijfers erg goed zijn of er specifiek om wordt gevraagd; anders kan het alleen maar
vragen opwekken.)
W E R K E R VA R I N G / S TA G E S
dec ’01 – heden ABN Amro
Junior Research assistent
- bedrijven in kledingindustrie waarderen en modellen uitwerken
- rapporten schrijven over de kledingindustrie
- aandeelhoudersvergaderingen en seminars bezoeken om een beter
idee van betreffende bedrijven te krijgen
- ca. twintig uur per week
Zomer 2003 Ahold
Internationale stage
- onderzoek naar het optimaliseren van supply chain van Ahold USA
- onderzoeksbudget van 230.000 euro, gestationeerd in New York
137
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 137
1999 – 2002 Heineken Brouwerijen NV
Rondleider
- verantwoordelijk voor rondleidingen door de brouwerij in de talen
Nederlands, Engels, Duits en Frans
1995 – 1999 Verscheidene baantjes
- o.a. horecawerk, promotionele activiteiten, marketing research, etc.
O V E R I G E A C T I V I T E I T E N
2004 – 2005 Voorzitter van de Symposiumcommissie GSK (budget 25.000 euro).
Verantwoordelijk voor acquisitie en aansturen commissie van twaalf
man
2003 – 2004 Senaat van Studentenvereniging Amsterdam (SVA)
- voltijd bestuurder van de grootste studentenvereniging van
Amsterdam (3200 leden); eindverantwoordelijk voor een budget
van 2.300.000 euro;
functie : voorzitter
taken :
- verantwoordelijk voor langetermijnstrategie vereniging
- onderhouden contacten met Universiteit
- contacten met alumni onderhouden
- eindverantwoordelijk voor personeelsmanagement
2001 – 2002 Studenten Voetbal Vereniging ‘Be Fair’ – voorzitter van studenten-
voetbal vereniging met 300 actieve leden
2000 – 2001 Universiteit van Amsterdam – lid van faculteitsraad Fiscaal Recht
TA L E N K E N N I S
Nederlands Engels Duits Frans
Moedertaal Vloeiend Goed Matig
P E R S O O N L I J K E I N T E R E S S E S
Economie, literatuur, koken en reizen
H O B B Y ’ S
Sport, o.a. voetbal, squash, skiën, hardlopen; reizen
138
b i j l a g e
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 138
H E T S T A R - M O D E L
In het algemene deel van het boek wordt aan het STAR-model gere-
fereerd. Het STAR-model is een handige techniek om los te laten op
alle vragen die je gedurende het gesprek worden gesteld. Zodoende
kun je op een heldere, gestructureerde manier alle antwoorden op
mogelijke vragen gedurende je sollicitatie voorbereiden. Hieronder
wordt het STAR-model toegelicht.
Situation Je begint met een omschrijving van de situatie waar je je
in bevond; bij voorkeur een situatie waarin je kan refereren aan je
cv.
Task Hier ga je in op jouw specifieke taak in deze situatie. Sollici-
tanten maken nog wel eens de fout om te refereren aan de groep
waar ze zich in bevonden. Stap niet in deze valkuil, maar betrek het
op jezelf. De interviewer is op zoek naar jouw specifieke taak in dit
voorbeeld en niet naar de taak van de groep.
Action Welke actie heb jij ondernomen? Hiervoor heb je jouw taak
al besproken; dit borduurt daar op voort. Ga dus in op de specifieke
actie die jij hebt ondernomen. Zoals al in het algemene deel staat
vermeld; een beetje overdrijven mag, maar lieg nooit.
Result Deze laatste stap wordt vaak vergeten. In het bedrijfsleven
word je afgerekend op je resultaten, dus vergeet die vooral ook niet
te vermelden. Ook als het resultaat niet super was, toch vermelden.
139
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 139
Immers, niet altijd alles kan perfect gaan en het feit dat je het hebt
ondernomen is een pre.
Een voorbeeld
Een standaardvraag in een sollicitatiegesprek kan zijn of je een
voorbeeld kan aanhalen waaruit jouw vermeende leiderschap blijkt
waar je in je brief aan refereert.
Mogelijk antwoord
In mijn derde jaar was ik voorzitter van de Amsterdamse Studen-
tenvereniging ASV. Dit is de grootste studentenvereniging van
Amsterdam waar ik eerder al aan refereerde. Mijn vicevoorzitter van
dat bestuur kwam ’s ochtends altijd pas om 11 uur aanzetten terwijl
er duidelijke afspraken binnen het bestuur waren gemaakt dat
iedereen elke ochtend om 10 uur bij de koffie aanwezig zou zijn. Het
feit dat hij altijd te laat kwam wekte irritatie bij een aantal anderen
binnen de groep, wat weer ten koste ging van de sfeer en producti-
viteit van de groep. (Situatie)
Als voorzitter was ik eindverantwoordelijk voor het resultaat en ook
eindverantwoordelijk voor het functioneren van de groep als geheel.
(Task)
Ik heb mijn vicevoorzitter apart genomen en hem duidelijk
gemaakt dat het zo niet langer ging. De sfeer en productiviteit
gingen zienderogen achteruit en als we op deze manier zouden
doorgaan, zouden we de vooraf gestelde doelstellingen met geen
mogelijkheid behalen. Daarnaast heb ik hem gevraagd wat de reden
was van zijn veelvuldige te laat komen. Nadat wij onder vier ogen
alles hadden uitgesproken en mogelijke oplossingen hadden
besproken, heb ik voorgesteld dat hij gedurende de volgende verga-
140
b i j l a g e
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 140
dering de rest van de groep ook deze achtergrond zou geven, waar-
door er meer begrip voor zijn veelvuldige te laat komen zou zijn.
(Actie)
Bij de volgende vergadering heeft de vicevoorzitter zijn verhaal aan
de hele groep verteld en daarbij ook zijn excuses aangeboden en
beterschap beloofd. Als resultaat kreeg iedereen meer begrip voor
zijn situatie en was de lucht weer geklaard. Daardoor werd de sfeer
en productiviteit binnen de groep beter en hebben wij de vooraf
gestelde doelstellingen van ons bestuursjaar uiteindelijk gemakke-
lijk behaald. (Resultaat)
Tips
Blijf bij je antwoorden nooit in algemeenheden steken, maar word
altijd zo specifiek mogelijk. Als je dan je gespecificeerde antwoor-
den via het STAR-model voorbereidt, zul je heel gestructureerd en
analytisch overkomen, wat je kansen aanzienlijk zal vergroten.
Bereid je sollicitatiegesprek minutieus voor zoals besproken in het
Algemeen deel van dit boek. Vergeet bij die voorbereiding niet om
bij alle activiteiten die in je cv staan een voorbeeld te bedenken dat
je tot in detail in een STAR-model hebt gegoten.
141
H e t S T A R - m o d e l
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 141
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 142
D E P E R S O O N L I J K H E I D S -
E N I N T E L L I G E N T I E T E S T
Een zeer belangrijk onderdeel van de meeste sollicitatieprocedures
zijn de zogenoemde persoonlijkheids- en intelligentietesten. Veel
sollicitanten zien enorm tegen het testgedeelte op. Dit is nergens
voor nodig, zie de testen eerder als een spel waar je door veel te
oefenen enorme stappen kan maken. Pak het wel serieus aan, het
beste advies is om elke dag een uurtje te oefenen. Op alle testen die
op internet worden aangeboden, zul je zien dat je IQ en je scherpte
met sprongen vooruit gaan. Bewezen is dat je je eigen testprestatie
met twintig procent kan verbeteren.
Wees in de voorbereiding op testen ook vooral assertief. Veel bedrij-
ven zijn bereid mee te delen aan welke test je onderworpen zult
worden. Mocht dit bij jouw sollicitatie niet het geval zijn, bel dan de
betreffende recruiter en vraag welke testen je kunt verwachten.
Vraag ook of hij er voorbeelden van heeft en of het bij de organisatie
zelf plaats zal vinden of bij een extern bureau. Als het bij een extern
bureau plaatsvindt, vraag dan ook bij welk extern bureau. Je zult
merken dat de recruiters het helemaal niet vreemd vinden als jij
doorvraagt naar de testen. Ook zij zijn gebaat bij een gedegen voor-
bereiding van hun kandidaten en het onderstreept je assertiviteit.
Je zult bij veel bedrijven ook voorbeeldtesten op hun website
vinden.
143
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 143
De persoonlijkheidstest
Lees hiervoor bijvoorbeeld het Handboek Assessment van P.
Hendriks en W. Schoonman.6 De meeste testen zijn gebaseerd op de
‘Big Five’. Dit zijn de vijf kenmerkende dimensies van onze
persoonlijkheid. Zij bestaan uit de volgende dimensies.
• Dominantie/extraversie; praat graag, lacht veel; raakt anderen
aan.
• Vriendelijkheid; houdt rekening met gevoelens en belangen van
anderen.
• Consciëntieusheid; doet dingen volgens plan, werkt schema-
tisch, werkt taken direct af, schept orde, komt op tijd.
• Emotionele stabiliteit; kan problemen van zich afzetten, zet
tegenslag snel opzij, is steeds in dezelfde stemming.
• Autonomie; weet verbanden te leggen, vormt eigen mening,
denkt snel, analyseert problemen, weerlegt argumenten.
Het is natuurlijk aan te raden om de persoonlijkheidstest zo eerlijk
mogelijk in te vullen, alleen kan het wel handig zijn om op
sommige van jouw sterke eigenschappen wat extra nadruk te
leggen. In dit boek of op de websites van de verschillende bedrijven
zul je kunnen zien welke competenties heel belangrijk worden
gevonden. Zoals eerder in het boek vermeld, kun je zien dat Unile-
ver belang hecht aan de competenties innovatie, persoonlijke groei,
resultaten, diversiteit en teamwork. Gedurende de persoonlijk-
heidstest zullen er ook vragen de revue passeren waarmee Unilever
inzicht wil krijgen in jouw vermogen tot innovatie. Als je weet dat
dit het geval is, probeer er dan wat extra op te focussen.
Pas op
In elke persoonlijkheidstest wordt ook gerekend met een sociale
wenselijkheidsfactor. Op deze manier proberen ze eruit te halen of
je geen sociaal wenselijke antwoorden geeft. Een voorbeeld kan zijn:
144
b i j l a g e
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 144
“Ik heb nog nooit vals gespeeld” of “Ik heb nog nooit iets gestolen”.
Het zit in het woordje ‘nooit’: te verwachten is dat iedereen wel eens
een keertje iets heeft gepikt of voor de grap een keertje vals
gespeeld bij een potje kaarten. Als je hier invult dat je dit nog nooit
hebt gedaan, zal dit je niet betrouwbaarder maken, maar juist
vraagtekens zetten bij jouw sociaal wenselijke gedrag zoals jij dat
omschrijft in de test (en bij dat gedrag in je toekomstige baan).
De intelligentietest
Zoals hiervoor al werd aangegeven is door middel van psycholo-
gisch onderzoek bewezen dat je je testresultaat met twintig procent
kan verbeteren. Daarom loont het absoluut om de testen minutieus
als een tentamen voor te bereiden. Aangezien de meeste testen via
de computer worden afgenomen, is het aan te raden om de testen
ook op het internet te oefenen. Op het internet wordt een enorme
hoeveelheid testen aangeboden. Ook hier geldt weer, probeer uit te
zoeken aan wat voor testen het bedrijf jou wil onderwerpen en zoek
de vergelijkbare testen daarbij. Er is een aantal sites dat een enorme
hoeveelheid testen aanbiedt.
145
D e p e r s o o n l i j k h e i d s - e n i n t e l l i g e n t i e t e s t
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 145
D E S O L L I C I A T I E B R I E F
Jan de RijkKoningskade 26
T.a.v. xxx 1067 GG AmsterdamHeineken Nederland Tel: 020-54378439Afdeling Recruitment
Amsterdam, 14 augustus 2006
Geachte mevrouw xxx,(Altijd van tevoren bellen om uit te zoeken aan wie je de brief exact moet richten; dus nooit het alge-mene: Geachte heer/mevrouw.)
Nu ik mijn studie aan de Universiteit van Amsterdam heb beëindigd, zie ik ernaar uit om mijnprofessionele carrière te beginnen. Gedurende de afgelopen jaren heb ik mijn energie geïnves-teerd in allerlei activiteiten waarin intellectuele uitdaging, werken in teamverband en het oplos-sen van problemen een belangrijke rol speelden. (Wat kun jij, wat onderscheidt je van je medekan-didaten en waar heb jij afgelopen jaren je tijd in geïnvesteerd.)
Deze elementen zoek ik ook in mijn toekomstige werk. Daarnaast hoop ik mijn kwaliteiten nogverder te kunnen ontwikkelen. Tijdens mijn studie hebben wij vele business cases over Heine-ken behandeld. Elke keer ben ik weer onder de indruk van de verrassende en originele oplossin-gen waar Heineken mee komt. Na een stage in de Verenigde Staten is de internationale allurevan Heineken voor mij nogmaals bevestigd. Ondanks de moordende concurrentie van allekanten blijft het merk en het product als een huis overeind staan. (Motivatie waarom je bij Heine-ken solliciteert.)
Mijn belangstelling voor Heineken is de afgelopen maanden nog verder toegenomen. Onderandere door gesprekken te voeren met mensen die zijn begonnen als commercieel trainee, hebik een goed beeld gekregen van de inhoud van deze functie. Ik ben onder de indruk geraakt vande mogelijkheden die Heineken te bieden heeft en heb daarbij sterk het idee dat dit aansluit bijwat ik zoek. Daarom zou ik graag met u van gedachten wisselen over de carrièremogelijkhedenbij Heineken. (Interesse verder specificeren en altijd vragen om een afspraak om jezelf verder tekunnen verkopen.)
Met vriendelijke groet,
Jan de Rijk
Bijlagen: - Curriculum Vitae- Cijferlijst
146
b i j l a g e
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 146
– T W E E V O O R B E E L D E N
Hans de RijkKoningskade 26
Philips Nederland 1067 GG AmsterdamAfdeling Recruitment Tel: 020-54378439T.a.v. Mijnheer xxx
Amsterdam, 4 augustus 2006
Geachte heer xxx,
Graag wil ik uw aandacht vragen voor het volgende.
Onlangs heb k mijn studie Technische Bedrijfskunde aan de TU Delft afgerond. Na een aantaljaren met een academische blik naar de zaken gekeken te hebben, zie ik er nu naar uit om hetgeleerde in de praktijk verder te ontwikkelen. Door mijn technische achtergrond heb ik geleerdom op een zeer objectieve en analytische wijze tegen de zaken aan te kijken. Ik denk dat dezeanalytische benadering een goede basis is om mijn carrière te starten.
De markt van de consumentenelektronica vind ik zeer interessant gezien de scherpe concurren-tieverhoudingen en de grote reclame- en marketingmogelijkheden. Het bedrijf Philips beschiktop deze markt in mijn ogen over een uitstekende reputatie door haar internationale karakter enA-merken van wereldfaam. De merknaam Philips kan zich daarnaast rekenen tot de bekendstemerken van de wereld.
Binnen Philips ambieer ik een commerciële functie. Om te slagen binnen marketing en sales isnaar mijn mening klantgerichtheid, creativiteit, overtuigingskracht en een vooruitziende blikvereist. Aangezien ik bijzonder veel voldoening haal uit de omgang met mensen, vasthoudendben en een duidelijke visie heb, meen ik over deze eigenschappen te beschikken.
De originele aanpak en diversiteit van personen en werkzaamheden bij Philips hebben diepeindruk op mij gemaakt. Al lezende heb ik kennis genomen van uw commerciële trainingspro-gramma. De mogelijkheid om meteen op een van de commerciële afdelingen te beginnen endaarbinnen ook de eindverantwoordelijkheid te dragen, spreekt mij zeer aan.
De mogelijkheden die Philips te bieden heeft sluiten zeer goed aan bij wat ik zoek. Daarom zouik graag met u van gedachten wisselen over de carrièremogelijkheden bij Philips.
Hoogachtend,
Hans de Rijk
147
D e s o l l i c i a t i e b r i e f
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 147
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 148
NAW O O R D
E-mail ons
We zijn zeer geïnteresseerd in je sollicitatie-ervaringen. In wat er
goed en niet goed gaat. We willen ook graag weten hoe je dit boek
vindt aansluiten op de praktijk. We kijken uit naar je feedback.
Deze kun je sturen naar: [email protected]
Disclaimer
Ondanks het soms stugge en starre karakter van sollicitatieproce-
dures, kan er in de toekomst het een en ander veranderen aan de
door ons beschreven procedures.
Check dus voor de zekerheid de procedure voordat je gaat sollicite-
ren, anders sta je wellicht op-en-top voorbereid voor het verkeerde
assessment center!
Bedenk: jíj moet het doen, en als het niet lukt zijn wij op geen
enkele manier verantwoordelijk voor het mislukken.
149
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 149
Noten
1 Bloemers, W. De kleine assessment gids. Baarn: Ambo 2004.
2 Ace your case! The Wetfeet Insider Guide to Consulting Interviews. 2003.
3 Porter, M. Competitive Strategy. NewYork: Free Press 1980.
4 Zie noot 3.
5 Kok, B. en F. de Jongh, Assessment doen; Hoe werkt het voor jou? Utrecht: Het
Spectrum 2004.
6 Hendriks, P. en W. Schoonman, Handboek Assessment. Assen: Van Gorcum
2006.
150
b i j l a g e
binnenwerkdef 13-09-2006 22:02 Pagina 150