DUVAR VE ZEMİNLERDE DERZ DOLGU FUGA YAPIMI - …megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf... · fuga renginin seçimi ve işçiliğinin kaliteli olmasıgerekmektedir. Derz

.C.MLL ETM BAKANLII

MEGEP(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN

GLENDRLMES PROJES)

NAAT TEKNOLOJS

DUVAR VE ZEMNDE DERZ DOLGU(FUGA)

ANKARA 2007

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 05.09.2008 tarih ve 186 saylKarar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarndakademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retimprogramlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelikgelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr).

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeyerehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm,denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul veKurumlarnda uygulanmaya balanmtr.

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterliikazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir veyaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerindenulalabilirler.

Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarakdatlr.

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlndasatlamaz.

i

GR .......................................................................................................................................1RENME FAALYET1 ....................................................................................................31. DERZLER TEMZLEME...................................................................................................3

1.1. Derz Temizlemede Kullanlacak Malzemeler............................................................... 41.1.1. Kerpeten................................................................................................................. 41.1.2.Ahap Kama ...........................................................................................................41.1.3.Fra ........................................................................................................................ 41.1.4. Snger.................................................................................................................... 41.1.5. Dizlik ..................................................................................................................... 51.1.6. Eldiven ve Maske ..................................................................................................5

1.2. Derz Temizleme Kurallar ............................................................................................ 51.3. Derzlerin Temizlenmesi ................................................................................................ 6

1.3.1. Derzlerin Temizlenmesinde lem Sras............................................................... 6LME VE DEERLENDRME ...................................................................................... 9

RENME FAALYET2 ..................................................................................................101. FUGA HARCINI HAZIRLAMA ...................................................................................... 10

2.1. Fuga Harc................................................................................................................... 102.1.1. Fuga Harc Kvam .............................................................................................. 102.1.2. Fuga Harc Miktar .............................................................................................. 11

2.2. Fuga Harcn Hazrlama Kurallar...............................................................................112.3. Fuga Harcn Hazrlamada lem Basamaklar ........................................................... 122.4. Fuga Harcnn Hazrlanmas ....................................................................................... 12LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 15

3. DERZ DOLGUSU YAPMA .............................................................................................. 163.1. Derz Dolgusu Yapmnda Kullanlan Aralar ve Kullanm artlar ........................... 16

3.1.1. elik Mala ...........................................................................................................163.1.2. Lastik Mala ..........................................................................................................163.1.3. Lastik ekpas ......................................................................................................173.1.4. Sapl Fra............................................................................................................173.1.5. Snger ve Temiz Bez........................................................................................... 173.1.6. Plastik Kova.........................................................................................................17

3.2. Derz Dolgusu Yapma Kurallar .................................................................................. 183.3. Derz Dolgu Yapmnda lem Basamaklar ................................................................ 193.4. Derz Dolgusunun Yaplmas ....................................................................................... 20LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 26

MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 27CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................29KAYNAKA......................................................................................................................... 30

NDEKLER

ii

AIKLAMALAR

KOD 582YIM128

ALAN naat Teknolojisi Alan

DAL/MESLEK Yap Yzey Kaplamacl

MODLN ADI Duvar Ve Zeminde Derz Dolgu (Fuga)

MODLN TANIMIBu modl, yapda kullanlan kaplama malzemeleri arasnayaplan derz dolgu yapma yeterliini kazandrmak iinhazrlanan bir renme meteryalidir.

SRE 40/32(+40/32 uygulama tekrar yaplabilir)

N KOULDuvara ve Zemine Seramik Karo Kaplama modlnbaarmak

YETERLKDerz dolgu yaplacak yerin kullan amacna gre en uygunfuga eidinin seimi ve uygulama yntem ve tekniklerinirenmek.

MODLN AMACI

Genel Ama Gerekli ortam salandnda duvar vezeminde derz dolgusunu kuralna uygun olarakyapabileceksiniz.

Amalar:

1. Derz boluklarn temizleyebileceksiniz.

2. Derz dolgu (fuga) harcn kuralna uygun olarakhazrlayabileceksiniz.

3. Derz dolgusunu kuralna uygun olarakyapabileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Kerpeten, ahap kama, metal ulu kama, fra, elektriklisprge, snger, dizlik, eldiven, klandrlm vehavalandrma koullar salanm atlye.

LME VEDEERLENDRME

Modl ierisinde yer alan her renme faaliyetinden sonratest, boluk doldurma ve doru yanl eklinde verilenlme aralaryla kazandnz bilgileri lerekdeerlendirebileceksiniz.

AIKLAMALAR

1

GR

Sevgili renci,

Bu modln sizlere kazandracak olduu bilgi ve beceriler sayesinde her trl duvarve deme kaplama malzemesinde derz dolgu yapabileceksiniz. Ayrca derz dolguyapmnda kullanlan el aletlerini tanyacaksnz. En uygun derz dolgu yapma becerisinireneceksiniz.

Gnmzde inaat alanndaki hzl teknolojik ilerleme ok eitli inaat malzemesininretimine imkn vermektedir. Bu teknolojik ilerleme derz dolgu malzeme eidini deartrmaktadr. Daha kaliteli, daha dayankl, daha uzun mrl ve estetik grnml derzdolgu fugalar retilmektedir. zellikle i ve d meknlarda duvar ve deme kaplamamalzemelerinin derz dolgusunda kullanlan fuga, vazgeilmez bir dolgu aracdr. Estetikgrnm artrmas, kaplama malzemesinin mrn uzatmas fugann zelliklerindenbazlardr. naat malzemelerinin kulanm mrn azaltan su ve rutubete kar itici birzellie sahiptir.

imento esasl bir zellie sahip olan fuga, duvar ve deme kaplama yapmnn enson iiliini oluturur. Bu zelliinden dolay, kaplama malzemesinin rengine uygun birfuga renginin seimi ve iiliinin kaliteli olmas gerekmektedir. Derz dolgu yapm ile ilgilibtn sorularn cevabn bu kitapkta bulabileceksiniz.

Mesleki yaantnzda baarlar dilerim.

GR

3

RENME FAALYET1

Uygun ortam salandnda derz boluklarn temizleyebileceksiniz

Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr: Derz dolgu malzemesinin (fuga) teknik zelliklerini, uygulama aralarn

tanmak iin internet ortamnda belirli firmalarn internet sayfalarnda aratrmayapnz.

Derz dolgu ilemine balamadan nce alnmas gereken tedbirleri aratrnz.Aratma ilemleri iin derz dolgu malzemesi ve bu ilerde kulanlan aragereleri satan maazalar gezerek bilgi toplaynz.

evrenizde bu ilerle uraan insanlardan uygulama teknikleri hakknda bilgialnz ve aratrmalarnz rapor haline getirerek snfta arkadalarnzlapaylanz.

1. DERZLER TEMZLEME

Derz, iki malzeme arasnda kalan boluktur. Seramik karo kaplama malzemeleriebatlarna ve meknn kullanm amacna ve fiziksel durumuna gre kesinlikle derzli olarakdenmelidir. nk zaman ierisinde s farkllklar karsnda seramik karolarnhacimlerinde deimeler (byme-klme) olur. Seramik karolarn, hacimlerindeki budeiimleri zararsz olarak atlatabilmeleri iin (rahat hareket edebilmeleri) komusu bulunandier seramiklerle arasnda makul bir boluk (derz) bulunmaldr. Ayrca yapsal hareketlereve hareketli yklere (insan, eya, alan makine) kar seramiklerin deformasyonauramamas iin derzli denmesi arttr.

Seramik kaplama malzemelerinin deformasyona uramamas iin derzli olarakdenmesi her zaman yeterli deildir. Kaplama derzlerinin ne tr bir malzeme iledoldurulduu ve uygulamann nasl gerekletirildii de ok nemlidir. ayet derz boluklarfleks (esnek) olmayan beyaz imento veya al gibi sert malzemeler ile doldurulur ise budurum kaplamadaki seramik karolar zerinde derzsiz denmi gibi etki yapacaktr. nkbeyaz imento (veya gri imento) veya al sert ve krlgan malzemelerdir. Dolaysylaseramikler arasna bu niteliklere sahip sert bir malzeme koymakla derzsiz deme arasndahi fark olmayacaktr. Sonu olarak kaplamada braklan derzler, derz dolgu malzemelerininen uygun olanyla doldurulmaldr.

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA

4

1.1. Derz Temizlemede Kullanlacak Malzemeler

Derz boluklarn temizlemede kullanlan aralar, ilem srasna gre gerekli olanyerlerde ve i gvenliini n planda tutarak dikkatli kullanmalyz. Derz temizlemeileminde kullanlan aralar, derz dolgunun yaplaca duvara veya zemine gre deimeklebirlikte aada isimleri belirtilen malzemelerdir.

1.1.1. Kerpeten

Seramik kaplamalarda derzlerin geniliinin her yerde ayn olabilmesi iin kullanlanderz ubuklarn skmek iin kullanlr.

1.1.2.Ahap Kama

Kaplamas bitmi yzeylerdeki derz aralarnn geniliine uygun ahaptan yaplmderz boluu temizleme malzemesidir.

Resim 1.1: Ahap kama ve kerpeten

1.1.3.Fra

Derz boluklarndaki fazlalklar alndktan sonra derzlerin tozdan arndrlmas ve ibitiminde malzemelerin temizlenmesi iin kullanlr.

1.1.4. Snger

Gerektiinde rahat bir alma iin derz aralarndan kan har kalntlarntemizlemek iin kullanlr.

Resim 1.2: Fra ve snger

5

1.1.5. Dizlik

zellikle seramik yer kaplamas yaplrken kme esnasnda dizlerin tahri olmamasiin kullanlr.

1.1.6. Eldiven ve Maske

Resim 1.3: Dizlik, maske ve eldiven

1.2. Derz Temizleme Kurallar

Derz doldurma ilemine balamadan nce kaliteli bir iilik ve salamlk iin gereklitemizliklerin yaplmas gerekmektedir. Genel olarak derz dolgu (fuga) ilemine balamadannce derz boluklarnn temizlenmesinde u kurallara uyulmas gerekmektedir;

Gerekli i gvenliini salanmal,

alma ortam yeterince aydnlatlmal,

Kaplama yaplm yzeyin derz dolgu ilemine hazr olduundan emin olunmal,

Gerekiyorsa yapmann tam salanmas iin bir mddet daha beklenmeli,

evrede bulunan ar har kalnts ve gereksiz olan ara gere ve malzemelerortamdan uzaklatrlmal,

Derz boluklar temizlenirken metal temizleyiciler (spatula, mala, ivi vb.)kullanlmamal,

Seramik karoyu izmeyecek aletler (ahap kama, plastik kama, fra vb.)seilmeli,

Kerpeten kullanarak derz ubuklar, fazla zorlamadan karlmal,

Ahap kama kullanlrken kama ucunun derz boluuna uygun olduunu kontroledilmeli,

Snger ve fra kullanlrken bu malzemelerin ar derecede slak olmasndansaknlmal,

Snger zerinde biriken har kalntlar ve dier engel tekil edecek malzemeartklar sk sk temizlenmeli,

Fra ile temizlik esnasnda frann kllarnn derzler arasna girdiinden eminolunmal,

Derz doldurma ileminde kullanlacak malzemeler, ie balanmadan ncetemizlenerek hazr duruma getirilmelidir.

6

1.3. Derzlerin Temizlenmesi

imento harc ve yaptrma harc ile yaplan kaplamalarda, hem dekoratif amal hemde kaplamann uzun mrl olmas iin derz yaplmaldr. Yaplan derzlerin doldurulmadan,derz dolgusunun gzel grnmesi ve uzun mrl olmas asndan derzlerin ok iyitemizlenmesi gerekir. Har paralarnn temizlenmesi ve derzlerin yeterli derinlikte olmasnsalamak iin sivriltilmi ahap veya plastik kamalar kullanlmaldr. Metal temizleyicilerkullanlmamaldr. Fayanslarn ve derzlerin temizlenmesi iin nemli bez veya nemlisngerler kullanlr.

1.3.1. Derzlerin Temizlenmesinde lem Sras

Kaplamas bitmi yzeylerde derzler arasndaki derz talar kerpeten yardmylaseramikler oynatlmadan karlr.

Ucu derz aralarna gre ayarlanm, ar sivri olmayan ahap veya plastikkamalarla derz derinlii fazlalatrlmadan yukardan aaya ve soldan saahareketlerle derz aralar temizlenir.

Her temizleme hareketinden sonra nemli bir snger ile derz aralarndan kankalntlar silinerek temizlenir.

Kama ileminden sonra plastik fra ile kllar derzlerin arasna tam girecekekilde toz ve ufak paralar temizlenir

Son ilem olarak tekrar temiz nemli bir snger ile kaplanacak yzey tamamentemizlenir.

Resim 1.4: Derzlerin duvarda kerpeten, snger, kama ve fra ile temizlenmesi

Duvarda ve yerde seramik karo kaplamalarnda derz temizleme ilemleri ve derztemizleme malzemeleri ayndr. Zeminlerde, zellikle de insan aknn fazla olduu yerlerdedikkat edilmesi gereken uygun derz boluklarnn uygun fugayla doldurulmasdr.

7

Resim 1.5: Derzlerin zeminde kerpeten, snger, kama ve fra ile temizlenmesi

8

UYGULAMALI TEST

Yaptnz uygulamay aadaki lme aracna gre deerlendiriniz. Deerlendirmesonucunda eksik olduunuz konular tamamlaynz.

Gerekleme dzeyine gre EVET HAYIR seeneklerinden uygun olan kutuuaiaretleyiniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

Derzleri Temizleme

1 Salk ve gvenlik nlemlerini aldnz m?

2Derz temizlemede kullanlacak malzeme, ara gereci rendinizmi?

3 Derz temizleme kurallarn rendiniz mi?

4 Derz ubuklarn kerpeten yardmyla kardnz m?

5 Derz aralarn ahap veya plastik kama ile temizlediniz mi?

6 Derz aralarn snger ile temizlediniz mi?

7Fra ile temizleme yaparken fra kllarnn derz aralarna tamgirmesini saladnz m?

8 Son olarak kaplama yzetini temiz snger ile temizlediniz mi?

DEERLENDRME

aretleme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederekeksiklerinizi tamamlaynz.

9

LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgiler kazandnz aadaki sorular cevaplayarakbelirleyiniz.

Aada verilen sorularda doru olduunu dndnz bir seenei iaretleyiniz.

LME SORULARI ( OKTAN SEMEL )

1. Aadakilerden hangisi derz aralarn temizlemek iin kullanlan alet vemalzemelerden deildir?A) KerpetenB) KrekC) SngerD) Fra

2. Aadakilerden hangisi ile derz boluklar temizlenmemelidir?A) SngerB) FraC) Ahap kamaD) ivi

3. Aadakilerden hangisi dorudur?A) Derz aralar dorudan su ile temizlenmelidir.B) Derz aralar asitli temizleyicilerle temizlenmelidir.C) Derz aralar ahap veya plastik kamalar ile temizlenmelidir.D) Derz aralar temizlenmemelidir.

4. Aadakilerden hangisi yanltr?A) Derz aralar metal kamalar ile temizlenmelidir.B) Derz aralar ahap veya plastik kamalar ile temizlenmelidir.C) Derz aralarna frca kllar girmelidir.D) Ar nemli veya slak snger kullanlmamaldr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Cevabnda tereddt yaadnzsorunlarla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.

Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

LME VE DEERLENDRME

10

RENME FAALYET2

Derz dolgu (fuga) harcn kuralna uygun olarak hazrlayabileceksiniz.

Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlar olmaldr:

nternet ortamnda ve piyasada derz dolgu malzemesi (fuga) uygulamatekniklerini aratrnz.

nternet ortamnda ve malzeme satlan yerlerde derz dolgu malzemesi (fuga)zelliklerini aratrnz.

nternet ortamnda, malzeme sat noktalar ve seramik kaplama ustalarndanderz dolgu malzemesi (fuga) zelliklerini aratrnz ve sonularn snftaarkadalarnzla paylanz.

1. FUGA HARCINI HAZIRLAMA

2.1. Fuga Harc

Fuga; imento esasl, rn performansn, ilenebilirliini, atlama direncini ve renkkalcln artrc kimyasal katklar ieren, tek bileenli ve przsz yzey salayan derzdolgu malzemesidir. Islak hacimler iin, antibakteriyel, scak-souk iklimler iin olaneitleri mevcuttur.

2.1.1. Fuga Harc Kvam

Kaplamas tamamlanm yzeye uygulanacak derz dolgu (fuga) harcnn kvamncelikle ilenebilir olmaldr. Derz aralarn tam doldurmas gereken bu kvamn ne okakkan ne de ok sert olmas istenir. Plastik kvam dediimiz boza kvam en uygunkvamdr. Harc hazrlanrken kullanlacak su miktar derz dolgu malzemesi ambalajlarzerinde yazmaktadr.

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA

11

Resim 2.1: Derz dolgu (fuga) harc kvam

2.1.2. Fuga Harc Miktar

Hazrlanan derz dolgu (fuga) harc en fazla bir saat ierisinde tketilmelidir. Birsaatten fazla bekletilen dolgu harc zelliini kaybeceinden bir daha kullanlmamaldr.Bundan dolay, harc hazrlamaya balamadan nce ncelikle ne kadar i ve buna balolarak ne kadar har yaplacana karar verilmelidir.

2.2. Fuga Harcn Hazrlama Kurallar

Derz dolgu (fuga) harcn hazrlarken uyulmas gereken kurallar aada belirtilmitir

Gerekli i gvenlii salanmal,

Eldiven ve maske kullanlmal,

alma ortam yeterli derecede aydnlatlmal,

Derz dolgu harc hazrlanacak malzemeler nceden temizlenmeli,

Derz dolgu malzemesinin ambalaj zerinde yazan su / karm oranna uyulmalve iilebilir nitelikte su kullanlmal,

nce karm suyu, sonra derz dolgu malzemesi suyun zerine serpilerekkonulmal,

Mala ile kartrma ilemine balanmal, daha sonra mekanik kartrc ileplastik kvama getirilmeli,

Uygun ve devirli mekanik kartrc kullanlmal,

Yaplacak iin byklne ve sresine gre derz dolgu harc hazrlanmal,

Gereinden fazla har hazrlanmamal ve hazrlanan harc bir saat iindetketilmeli,

Dolgu ileminden sonra kaplama yzeyi ve evresi temizlenmelidir.

12

2.3. Fuga Harcn Hazrlamada lem Basamaklar

Fuga harc hazrlama ilemi aada belirtilen ilem basamaklar sras ileuygulanmaldr.

Gerekli i gvenliini salanr.

zellikle epoksi ve imento bazl malzemelerle alrken eldiven ve maskekullanlr.

alma ortamn yeterli derecede aydnlatlr.

Derz dolgu harc hazrlanacak har teknesi veya leende bulunan eski harkalntlarn temizlenir

Kaplama yaplacak yzeydeki seramik karolarn salaml kontrol edilir.

Leen veya har teknesi ierisine iilebilir nitelikte ve belirtilen oranda sukonulur.

Karm suyuna malzeme, serpilerek konulur.

Mala ile kartrlarak tozun su ile karm salanr.

Uygun kartrc u ve devirli bir matkap ile kartrlr.

Hazrlanan har uygulamaya balamadan nce ortamn scaklk ve nemdurumuna gre 5 -10 dakika bekletilir.

Bu srenin sonunda har tekrar mala yardm ile alt st etmek koulu ilekartrlr.

2.4. Fuga Harcnn Hazrlanmas

imento esasl derz dolgu (fuga) malzemelerinin hazrlanma esaslar ayn prensibedayanr. Har teknesi (plastik veya metal leen) ierisine, bir torba derz dolgu iin ambalajzerinde yazan miktar kadar ime suyu niteliinde su konur.

Resim 2.2: Kullanlacak ara gereler Resim 2.3: Karm suyunun konmas

13

Daha sonra su dolu tekne ierisine toz halindeki derz dolgu malzemesi yava yavadklerek (serpitirilerek) mala yardm ile tozun su ile karm (slatma) yaplr. Devriayarlanabilir bir matkaba, uygun kartrc u taklarak dk devirde, mala ile ilk karmyaplm olan har uygun kvama gelene kadar kartrma ilemi yaplr.

Resim 2.4: Harcn slatlmas Resim 2.5: Harcn kartrlmas

Hazrlanan derz dolgu harc olgunlamas iin ortamn scaklna ve nem dzeyinebal olmak kaydyla yaklak 5 il 10 dakika bekletilir. Bu sre sonunda fuga,kullanlmadan nce mala ile tekrar kartrlarak altrlr.

Resim 2.6: Bekletilen harcn altrlmas

imento bazl derz dolgu malzemeleri ile alma scakl +5 C ile +30 C arasndadr.Bu scaklk aralna mutlaka uyulmaldr. Ortam scakl bu dzeyde deilse nlemalnmaldr. Kullanma hazr hale getirilen derz dolgu malzemesi, ortamn scaklna ve nemdzeyine bal olmak kaydyla ortalama 1 saat ierisinde bitirilmelidir. Bu sre ierisindebitirilebilecek kadar har hazrlanmaldr. Artan har bir baka uygulamadakullanlmamaldr.

Fuga normalden ok fazla sulu kvamda yaplmamaldr. nk fuga ierisindeki suzamanla buharlaacak, yerini boluklara brakacaktr. Bu boluklardan zamanla su gemesiveya fugann krlmas, atlamas ve tozumas kanlmaz olacaktr. Ayn ekilde harcn koyuyaplmamas gerekir. nk koyu har derz aralarna tam dolmaz ve grevini yerinegetiremez.

14

UYGULAMALI TEST





2 Fuga harcn hazrlama kurallarn rendiniz mi?

3 Fuga harc hazrlayacanz tekneyi temizlediniz mi?

4 nce karm suyunu sonra malzemeyi koydunuz mu?

5 Mala ile kartrarak tozun su ile karmasn saladnz m?

6 Uygun kartrc u ve devirli bir matkap ile kartrdnz m?

7 Fuga harcn 5 10 dakika dinlendirdiniz mi?

8 Dinlendirme sresi sonunda mala ile harc altrdnz m?

DEERLENDRME


15

LME VE DEERLENDRME



LME SORULARI ( OKTAN SEMEL )

1. Aadakilerden hangisi olmas gereken fuga harc kvamdr?A) ok suluB) Plastik kvamC) Az suluD) Susuz

2. Hazrlanan fuga harc ka saat ierisinde tketilmelidir?A) 1B) 3C) 5D) 7

3. Aadakilerden hangisi dorudur?A) Fuga harc hazrlarken nce malzeme sonra su konulmaldr.B) Fuga harc bekletilmeden derhal kullanlmaldr.C) Fuga harc hazrlarken nce karm suyu sonra malzeme konmaldr.D) Fuga harc hazrlarken ortam scakl +5 C nin altnda olmaldr.

4. Aadakilerden hangisi yanltr?A) Fuga harc hazrlandktan sonra 5 10 dakika bekletilmelidir.B) Fuga harcnn karmnda devirli matkap kullanlr.C) Fuga harc plastik kvamda olmaldr.D) Fuga harcna kire katlmaldr.

DEERLENDRME



LME VE DEERLENDRME

16

RENME FAALYET3

Derz dolgusunu kuralna uygun olarak yapabileceksiniz.

Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlar olmaldr:

nternet ortamnda veya yap marketlerde derz dolgu malzemesi hakknda bilgialnz

evrenizdeki yap inaatlarn gezerek derz dolgu uygulamalarn yerindegrnz.

Yeni kan derz dolgu malzemelerini aratrarak snfta arkadalarnzlatartnz.

3. DERZ DOLGUSU YAPMA

3.1. Derz Dolgusu Yapmnda Kullanlan Aralar ve Kullanmartlar

Derz dolgusu yapmada kullanlan aralar ilem srasna gre gerekli olan yerlerde vei gvenlii n planda tutarak dikkatli olarak kullanmalyz. Derz dolgusu ilemindekullanlan aralar, derz dolgunun yaplaca duvara veya zemine gre deimekle birlikteaada isimleri belirtilen malzemelerdir.

3.1.1. elik Mala

Gerektiinde derz dolgu harcnn kartrlmasnda ve gerektii yerlere derz dolguharc koymak iin kullanlr.

3.1.2. Lastik Mala

Seramik karolarn derz aralarna derz dolgu malzemesinin doldurulmasnda kullanlr.Lastik ksmnn, kullanlacak derz dolgu malzemesinin eidine gre yumaktan serte dorugider derecede ekilleri vardr.

RENME FAALYET3

AMA

ARATIRMA

17

Resim 3.1: elik mala Resim 3.2: Lastik mala

3.1.3. Lastik ekpas

Zemine seramik karo deme ileminde derz dolgu malzemesinin yaylmas iinkullanlr.

3.1.4. Sapl Fra

Derz dolgu ileminden sonra derz aralarna koruyucu solsyon uygulamak ve geneltemizlik iin kullanlr.

Resim 3.3: ekpas Resim 3.4: Sapl fra

3.1.5. Snger ve Temiz Bez

Gerektii yerde derz boluklarn nemlendirmek, derz aralarn temizlemek ve derzdolgu ileminden sonra yzeyi temizlemek iin kullanlr.

3.1.6. Plastik Kova

Temizlik ilerinde kullanlacak snger ve bezin temizlenmesinde kullanlr.

18

Resim 3.5: Bez Resim 3.6: Plastik kova

3.2. Derz Dolgusu Yapma Kurallar

Derz dolgu uygulamas yaplrken hem estetik hem de yapnn salaml asndanuyulmas gereken baz temel kurallar vardr.

Bunlar;

Gerekli i gvenlii salanmal,

Eldiven ve maske kullanlmal,

alma ortam yeterli derecede aydnlatlmal,

Derz dolgu uygulamas yaplacak malzeme ara ve gereler temizlenmeli,

Ortam ve kaplama yzeyi koullarnn derz dolgusu ilemi yaplacak durumdaolup olmad kontrol edilmeli, deil ise nlem alnmal,

Seramik karoyu izmeyecek aletler seilmeli,

Derz boluklar beyaz imento, al, tutkal vb. malzemelerle doldurulmamal,

Beyaz fugalar renklendirmek iin ierisine toz boya, yal ve plastik boya aslakatlmamal,

Derz dolgu malzemesi, kaplama yzeyinde apraz hareketler yaplarak derzaralar doldurulmal,

Lastik mala ile bir derz boluu zerinden birden fazla geilmeli,

2 3 metrekarelik alanlarda derz doldurma ilemi bittikten sonra nemli birsngerle silinmeli,

Uygulama sonunda yzey kuru ve temiz bir bezle silinmelidir.

Derz dolgu uygulamasna balanmadan nce kullanlacak ara ve gerecintemiz olmasna nem gsteriniz.

19

ekil 3.1: Derz dolgu rnekleri

3.3. Derz Dolgu Yapmnda lem Basamaklar

Salkl bir delz dolgusu yaplabilmesi iin izlenecek ilem basamaklar unlardr;

Gerekli i gvenlii salanr.

zellikle epoksi ve imento bazl malzemelerle alrken eldiven ve maskekullanlr.

alma ortam yeterli derecede aydnlatlr.

Derz dolgu harc hazrlanacak har teknesi veya leende bulunan eski harkalntlar temizlenir.

Ortam ve kaplama yzeyi koullarnn derz dolgusu ilemi yaplacak durumdaolup olmad kontrol edilir.

Dinlendirilen derz dolgu malzemesi mala ile tekrar kartrlarak altrlr.

Boza (plastik kvam) kvamnda hazrlanan malzeme, lastik mala ile yzeydeapraz hareketler yaplarak derz aralar doldurulur.

Doldurma ilemi srasnda fazla fugalar lastik mala ile syrlr.

Derz boluklar zerinden birka defa geilir.

2 3 metrekarede bir dolgu yaplm yzey nemli snger ile silinir.

Bir mddet sonra snger ile silinen yzeyde uuk bir renk tabakas oluacaktr.Bu uukluu ortadan kaldrmak iin temizlenmi nemli snger ile tekrar silinir.

Derz dolgu ilemi bittikten sonra temiz ve kuru bir bezle son silme ilemiyaplr.

Silme ileminden sonra derz geniliine uygun ahap bir kama ile derzlereoluklandrma yaplarak uniform bir grnt elde edilir.

Son olarak yzeye yzey koruyucu srlr.

20

3.4. Derz Dolgusunun Yaplmas

Derz boluklarnn derz dolgu malzemeleriyle doldurulmasnn sebebi, seramikkarolarn s farkllklar ve yapsal hareketler karsnda rahat hareket edebilmelerinisalamak, dekoratif ve estetik bir grnm elde etmek, kaplamann mukavemetini artrmak,derz boluklarna istenmeyen malzemelerin (kir, toz, haere, su vb.) dolmasn engellemek vederzlerin uzun mrl olmasn salamak olarak sralayabiliriz.

Yaplacak ilemin temiz, salam ve kalc olmas iin de duvarda en erken 8 saat,zeminde en erken 24 saat sonra derz dolgu ilemine geilir.

Derz dolgu ilemine geilmeden nce ortam ve zemin koullarnn derz dolgusu ilemiyaplabilecek durumda olup olmad kontrol edilir. Deilse nlem alnr. rnein kaplamayaplacak mahal nceden stlabilir.

Salkl bir doldurma ilemi salanabilmesi iin derz aralklar temizlenir. Butemizleme ileminde sert ulu metal temizleyiciler kullanlmamal ve derzlerderinletirilmemelidir. Dolgu ilemine balamadan nce kaplamadaki tm derz ubuklaryerlerinden kartlmaldr.

Baz durumlarda derz ubuklar, stten bastrlarak derzin iine gmlr ve zeri fugaile doldurulur. Bu ok yanl bir uygulamadr. Derz arasnda kalan derz ubuu, bulunduuyerde zayf bir tabaka ve boluklu bir hacim meydana getirir. Zamanla o noktalardakopmalar ve ieklenmelerin olumas da kanlmaz olur.

Resim 3.7: Duvarda derz ubuklar

Duvarda iin boza (palstik kvam) kvamnda hazrlanan har, lastik mala ile yzeydeapraz hareketler yaplarak derz aralar doldurulur. Lastik mala ne ok dik ne de ok eiktutulmaldr. En uygun tutma as 45 derecedir. Bu esnada fuga fazlalklar lastik mala ilesyrlr. Derz boluklar zerinden bir kere gemek boluklar tam anlamyladolduramayacandan lastik mala ile derz boluklar zerinden birka defa daha geilir.

21

Resim 3.8: Duvarda derz dolgu uygulamas

Ortamn scaklna ve nemine gre 2-3 metrekarelik alann, lastik mala ile derzdoldurma ilemi bittikten sonra, daha fazla ilerlemeden doldurma ilemi biten yzeyler,nemli bir snger ile silinir. zellikle st yzeyi dz olmayan inili kl olan seramiklerin(cam bordr gibi) derz boluklar doldurulurken fuga, seramik yzeyine olabildiincededirilmemelidir. Aksi takdirde fuga kalntlarnn temizlik esnasnda karlmas zorlar.Silme ileminde ar slak bez veya snger kullanlmamaldr. Kullanlacak silmemalzemeleri sk sk temizlenmelidir.

Resim 3.9: Nemli snger ile ilk silme

Bir mddet sonra snger ile silinen yzeylerde uuk bir renk tabakas oluacaktr. Buuukluu gidermek iin snger temiz suda iyice ykanp skldktan sonra silinen yzeyler birdaha silinmelidir. Son olarak kuru ve temiz bir bezle silme ii yaplr. Bu esnada derzgeniliine uygun ahap bir kama ile derzlere oluklandrma yaplarak uniform bir grntelde edilir. Derz oluklandrma ileminde kullanlacak kamann fazla sivri olmamas ve fazlabastrlmamas gerekir.

22

Resim 3.10: Uuk renk tabakasn tekrar silme ve derzleri oluklandrma

Ayn yntem ile kaplamann geri kalan derzleri de doldurulur. Derz doldurma ilemibittikten sonra, seramiklerin ve fugalarn kirlenmemesi ve yosun tutmamas iin 24 saatsonra btn yzeylere (seramik+derz) yzey koruyucu srlr.

Zeminde derz dolgu ilemi duvarda uygulanan ilemlerden ok farkl deildir.Zeminin durumuna, insan ve eya yklerine, hareket akna gre derz aralklarnn boyutuve kullanlacak derz dolgu tipinde deiimler olmaktadr. Derzlerin temizlenmesindeuygulanan metotlar duvarlardaki ilemlerle ayndr.

Derz dolgu ilemine geilmeden nce ortam ve zemin koullarnn derz dolgusu ilemiyaplabilecek durumda olup olmad kontrol edilir. Deilse nlem alnr. Seramik karolardaoynama, krk, atlak veya herhangi olumsuzluk varsa bunlar derz dolgu ileminebalanmadan halledilmelidir. zellikle d meknlarda, gne nlarna maruz kalan yerlerdederz dolgu ilemine gemeden nce, seramik kenarlar slak sngerle nemlendirilmelidir.

Zeminde, boza (palstik kvam) kvamnda hazrlanan har bir elik mala yardmylakaplama yzeyine alnr. Lastik mala ile yzeyde apraz ve dairesel hareketler yaplarak derzaralar doldurulur. Bu esnada fuga fazlalklar lastik mala ile syrlr. Derz boluklarzerinden bir kere gemek boluklar tam anlamyla dolduramayacandan lastik mala ilederz boluklar zerinden birka defa daha geilir. Derz doldurma ilemi zeminde lastik malaile yapld gibi lastik ekpas ile de uygulanmaktadr.

Resim 3.11: Harcn yzeye konulmas Resim 3.12: Lastik malann tutulmas

23

Resim 3.13: Zeminde derz dolgunun yaplmas

Lastik ekpas ile uygulamalarda manevra kabiliyeti daha kolay olduu iin dolguharc kaplama yzeyine biraz daha fazla konulur. Dairesel ve zikzak hareketlerle derzboluklar zerinden birden fazla geilir.

Resim 3.14: Derz dolgu miktar Resim 3.15: ekpas ile derz dolguuygulamas

Ortamn scaklna ve nemine gre 2-3 metrekarelik alann, lastik mala ile derzdoldurma ilemi bittikten sonra, daha fazla ilerlemeden doldurma ilemi biten yzeyler,nemli bir snger ile silinir. Silme ileminde kullanlan snger ve bezler ar slakolmamaldr. Bu silme ileminde ortaya kan uuk renk tabakas ilk silme ile giderilir.

24

Resim 3.16: Zemin derz dolgu ileminde ilk silme

Dolgu ilemi bu ilem basama srasnda bitirildikten sonra zemin kuru ve temiz birbezle son defa silinir. Silme ilemi yaplrken ayn anda derz aralna uygun ahap bir kamaile oluklandrma yaplarak uniform bir grnt elde edilir. Oluklandrma ileminde ahapkamann ucu ok sivri olmamal ve derzlere uygulama yaplrken normalden fazlabastrlmamaldr.

Resim 3.17: Zemin derz dolgu ileminde son silme ve oluklandrma ilemi

Derz doldurma ilemi bittikten sonra, seramiklerin ve fugalarn kirlenmemesi veyosun tutmamas iin 24 saat sonra btn yzeylere (seramik+derz) fra veya sapl fra ileyzey koruyucu srlr.

Resim 3.18: Koruyucunun fra ve sapl fra ile uygulanmas

25

UYGULAMALI TEST





2 Kullanlan ara gereci rendiniz mi?

3 Derz dolgusu yapma kurallarn okudunuz mu?

4 Uygulamaya balamadan once ara gereci temizlediniz mi?

5Uygulamaya balamadan nce ortam koullarn gzdengeirdiniz mi?

6Derz dolgu harcn lastik mala ile zikzak yaparak uyguladnzm?

7Uygulama sonunda oluklandrma ilemi yapp son silmeyiyaptnz m?

8 Kaplama yzeyine yzey koruyucu srdnz m?

DEERLENDRME


26

LME VE DEERLENDRME



1. Aadakilerden hangisi derz dolgu ileminde kullanlmaz?A) elik malaB) Lastik malaC) ekpasD) ivi

2. Duvarda derz dolgu ilemi kaplamadan ka saat sonra yaplmaldr?A) 8B) 3C) 5D) 2

3. Aadakilerden hangisi dorudur?A) Derz aralar ncelikle ykanmaldr.B) Derz dolgularn zerinden bir defa gemek yeterlidir.C) Dolgu ileminden 24 saat sonra yzey koruyucu srlr.D) Dolgu ilemi tamamen bittikten sonra ilk silme yaplmaldr.

4. Aadakilerden hangisi yanltr?A) Oluklandrma ivi ile yaplr.B) Son silme ilemi kuru ve temiz bir bezle yaplr.C) Derz dolgularn zerinden bir defa gemek yeterlidir.D) Zeminde dolgu ilemine 24 saat sonra balanr.

DEERLENDRME



LME VE DEERLENDRME

27

MODL DEERLENDRMESoru: Size verilen bir ahap veya metal yzeyde boyama ncesi yzey hazrl ile

birlikte tm boyama ilemlerini yapnz.

Aadaki performans testi ile modl le kazandnz yeterlilikleri lebilirsiniz

UYGULAMALI TEST

Dersinad

Duvar ve zemin kaplamalar rencinin

AmaDerz dolgusu yapma becerilerininllmesi

Ad soyad

KonuDerz boluklarn temizleyebilme, derzdolgu harc hazrlayabilme, derz dolgusuyapabilme

Snf No

Balang saati

Biti saatiZaman

Toplam sre


1. gvenlii tedbirlerini aldnz m?

2. Yzey temizleme aralarn hazrladnz m?

3. eldivenini giydiniz mi?

4. Derz temizlemede kullanlacak malzemeleri rendiniz mi?

5. Derz temizleme kurallarn rendiniz mi?

6. Derz ubuklarn kerpeten yardmyla karttnz m?

7. Derz aralarn ahap veya plastik kama ile temizlediniz mi?

8. Derz aralarn snger ile temizlediniz mi?

9. Fra ile temizleme yaparken fra kllarnn derz aralarna tamgirmesini saladnz m?

10. Kaplama yzeyini temiz snger ile temizlediniz mi?

11. Fuga harcn hazrlama kurallarn rendiniz mi?

12. Fuga harc hazrlayacanz tekneyi temizlediniz mi?

MODL DEERLENDRME

28

13. nce karm suyunu sonra malzemeyi koydunuz mu?

14. Mala ile kartrlarak tozun su ile karmn saladnz m?

15. Uygun kartrc u ve devirli bir matkap ile kartrdnz m?

16. Fuga harcn 5 10 dakika dinlendirdiniz mi?

17. Dinlendirme sresi sonunda mala ile harc altrdnz m?

18. elik mala ile hazrlanan fugay derz dolgusu yaplacak zeminekoydunuz mu?

19. Duvarda lastik mala ile zikzaklar yaparak derzleri doldurdunuzmu?

20. Zeminde lastik ekpas ile zikzaklar yaparak derzleri doldurdunuzmu?

21. Derzleri doldurduktan sonra oluklandrma ilemi yaptnz m?

22. Yzeyin son temizliini yaptnz m?

23. Kullanlan ara ve gereci temizleyip kaldrdnz m?

Toplam Evet veya Hayr Saylar

DEERLENDRME

Performans testi deerlendirmesi sonucunda eksik olduunuz konular yeniden tekrarederek eksik bilgilerinizi tamamlaynz. Kendinizi yeterli gryorsanz; bir sonraki modlegemek iin retmeninize bavurunuz.

29

CEVAP ANAHTARLARIRENME FAALYET 1N CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

RENME FAALYET 2NN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 A

3 C

4 D

RENME FAALYET 3N CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 C

4 A

CEVAP ANAHTARLARI

30

KAYNAKA SEVN, M, Seramik Yer ve Duvar Karosu Uygulama Teknikleri, Dr.(h.c)

brahim Bodur Kaleseramik Eitim, Salk ve Sosyal Yardm Vakf stanbul,

2006.

MEK, O, Yap malzemesi II, Gazi niversitesi Teknik Eitim Fakltesi,

Ankara, 2000.

ZCAN, K, Yap, IX. Bask, Bilim Yaynevi Yaynlar, Ankara, 2002.

TS 12846. Seramik Yer ve Duvar Kaplamacs, Trk Standartlar Enstits,

Ankara, 2002.

www.e-kale.com.tr

www.egeseramik.com

KAYNAKA

Documents

DUVAR VE ZEMİNLERDE DERZ DOLGU FUGA YAPIMI - …megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf... · fuga renginin seçimi ve işçiliğinin kaliteli olmasıgerekmektedir. Derz