DPT Beş Yıllık Kalkınma Planına Göre Arazi Toplulaştırmasının Yeri ve Önemi

091205072KÜBRA GÜL DAĞDELEN

Arazi toplulaştırma çalışmaları ne zaman başladı ve başlangıcından bugüne ne kadar mesafe alındı?

•Ülkemizde arazi toplulaştırma çalışmalarına ilk olarak 1961 yılında başlanabilmiştir. İlk çalışma Konya ili Çumra İlçesi’ne bağlı Kargın Köyü’nde yapılmıştır. Başlangıcından bugüne özellikle 2002 yılından sonra büyük artışlar olmuştur. Şöyle ki 1961-2002 yılları arasında yapılan toplulaştırma 450.000 hektar alan iken bu alan 2002-2011 yılları arası 1.741.000 hektar alan tamamlanmıştır.

Arazi toplulaştırmanın amacı ve hedefleri nelerdir?•Tarım toprakları sabit kalmasına hatta

azalmasına rağmen, nüfus hızla artmakta ve artan nüfusun gıda ihtiyacının karşılanabilmesi giderek zorlaşmaktadır. Nüfusun artışına bağlı olarak tarım topraklarının da arttırılması mümkün olmadığına göre,bu sınırlı kaynağı mümkün olan en verimli şekilde kullanmak gerekmektedir. Bunun anahtarıda ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI dır.

•Arazi toplulaştırmasının amacı; tarımsal altyapının iyileştirilmesidir. Yani parçalı arazileri birleştirip işletme büyüklüklerini arttırmak ve diğer alt yapı hizmetleri olan tarla içi yol, sulama,tahliye,tesviye gibi tarla içi geliştirme hizmetlerini yaparak, çiftçilerimizin gelir düzeyini arttırmak ve kırsal alanda refahın sağlanmasına katkıda bulunmaktadır. Hedef aslında yılda 1 milyon alanın arazi toplulaştırmasını tamamlayarak 2023 yılında ülkemizdeki 1.kuşak arazi toplulaştırmasını tamamlamaktır.

Toprak sahibinin en çok merak ettiği sorulardan biride şu: arazi toplulaştırma mecburi mi? Arazi sahibinin ‘benim tarlama dokunmayın’ demesi mümkün mü?• Arazi toplulaştırmasında maksimum başarıyı sağlamak tabi

ki çiftçilerimizin katılımıyla gerçekleşmektedir. Sonuçta o köye çiftçilerimiz için giriyor ve bir düzenleme yapıyoruz. Bu nedenle ilk olarak çiftçilerimizin muvaffakatını arıyoruz. Bunu yaparken de çiftçilerimize yapacağımız işin ne olduğunu ,faydalarını ,neden yapılması gerektiğini anlatıyoruz. Arazi toplulaştırma yapılacak alanda sulama ,karayolu gibi devletin başka yatırımları varsa ve çiftçilerimiz de muvaffakat vermiyorsa zorunlu toplulaştırma yapılır. Tabi zorunlu derken çiftçilerimizi mağdur etmiyoruz. Yani ellerinden arazileri alıp istediğimiz gibi planlama yapmıyoruz. Yine çiftçilerimizle toplantılar yaparak ; tarlalarını nereden istediklerini sorarak yeni düzenlemeyi bu bilgiler ışığında yapıyoruz.

DPT beş yıllık kalkınma planına göre çevre korunması ve kentsel altyapının geliştirilmesi

• Hızlı nüfus artışı ve sanayileşme süreci doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı üzerinde önemli bir baskı unsuru olmaya devam etmektedir. Çevrenin korunması ve üretim sürecinin olumsuz etkilenmemesi açısından doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı konusunda kurum ve kuruluşlar arasındaki görev ve yetki dağılımındaki belirsizlikler yeterince giderilememiştir.

• AB’ ye uyum sürecinde ,atık yönetimi ,doğa koruma ,gürültü ve çevresel etki değerlendirme konularında ilerleme sağlanmasına rağmen ,çevre alanında hala çok sayıda düzenlemeye gereksinim bulunmaktadır. Ancak ,uyumun gerektirdiği yüksek maliyetli yatırımların fazlalığı bu alanda özel sektörün katılımı da dahil yeni finansman yöntemleri arayışını gündeme getirmiştir. Bu kapsamda mezuat uyumunun sağlanması ve gerekli ilave yatırımların yapılabilmesi için uzun bir zaman dilimine ihtiyaç vardır.

• Ülkemizdeki doğal bitki gen kaynağı ile biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilirliği için GDO ve biyoteknoloji ürünlerinin kullanımı ve dolaşımı konusunda standartların oluşturulması ihtiyacı devam etmektedir.

• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinin (İDÇS) TBMM tarafından onaylanmasıyla ülkemiz ;24 Mayıs 2004 tarihi itibariyle İDÇS’ ye taraf olmuştur.

• Çevresel izleme ,denetim ve raporlama sistemlerinin altyapısının geliştirilerek uygulamalarının etkinleştirilmesi ,ilgili kuruluşlar arasında bilgi akışının ve paylaşımının bütüncül bir sistemle sağlanması ihtiyacı devam etmektedir.

DPT beş yıllık planında arazi toplulaştırmasında hedeflenenler;•Ar-Ge ve yenilikçiliğin geliştirilmesi•Bilgi ve iletişim teknolojilerinin

yaygınlaştırılması•Tarımsal yapının etkinleştirilmesi•Sanayi ve Hizmetlerde yüksek katma

değerli üretim yapısına geçişin sağlanması

•İstihdamın arttırılması•İşgücü piyasasının geliştirilmesi

•Eğitim işgücü talebine duyarlı hale getirilmesi

•Aktif işgücü politikalarının geliştirilmesi•Beşeri gelişme ve sosyal dayanışmanın

güçlendirilmesi•Eğitim sisteminin geliştirilmesi•Sağlık sisteminin etkinleştirilmesi•Kültürün korunması ,geliştirilmesi ve

toplumsal diyaloğun güçlendirilmesi gibi sıralayabiliriz.

•Kırsal kalkınma konusu, kalkınma planlarında

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı dışındadoğrudan yer almamıştır. Kalkınma planlarındakırsal kalkınma, toplum kalkınması, köy ve köylüsorunu, kalkınmada öncelikli yöreler, bölgeselgelişme ve köy kalkınması gibi başlıklar altındaincelenmiştir.

Kalkınma Planlarındaki Kırsal KalkınmaPolitikalarımız

•Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, kırsal alanlar

için sağlanacak hizmetlerde etkinlik ve verimliliğisağlamak amacıyla kırsal yerleşme yapısındayeni bir düzenleme yapılmasını gerekli görmüştür. Toprak reformu da planın öngörüleri arasında yer almıştır. (DPT, Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1963-1967)

• İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planında da ilk plandaolduğu gibi, halkın eğitilmesi ve örgütlenmesi için Toplum Kalkınması yöntemi benimsenmiştir. Planda, kırsal kesimde yaşayanların kalkınması ve artan gelirden pay almaları için tarımda çalışan nüfusun tarım dışı sektörlere aktarılması hedeflenmiş; Toprak ve Tarım Reformu Ön Tedbirler Kanunu bu plan döneminde köykent ve tarım kent gibi kırsal yerleşme önerileri geliştirilmiştir. (DPT, İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1968-1972)

•Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı, merkez köy yaklaşımına ilk olarak yer veren kalkınma planıdır. Merkez köylere, kırsal yerleşme düzenini değiştirecek ve köylünün yaşam düzeyini yükseltecek bir araç olarak bakılmıştır. (DPT, Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1974-1978)

•Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planın da, tarımsal gelişmeyle köylünün kalkınması özdeş sayılarak; sanayi toplumuna köylünün katkısıyla

• geçilebileceği varsayımından yola çıkılmıştır. Etkili bir toprak reformu, kooperatifleşme ve köykentler aracılığıyla yeni bir yerleşim düzeninin oluşturulması kırsal kalkınmanın araçları olarak belirlenmiştir. (DPT, Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1979-1983)

•Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planında, köylünün refah seviyesini yükseltmek için kırsal kesime sosyal ve ekonomik hizmetlerin götürülmesi hedeflenmiş; bunun için bu defa merkez köylerin araç olarak kullanılması planlanmıştır. Kırsal bölgelerde, entegre kırsal kalkınma projeleri uygulanması ve başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri olmak üzere Kalkınmada öncelikli yörelerin kalkındırılması hedeflenmiştir.

•Böylece bu bölgeler ile diğer bölgeler arasında gelişmişlik farkının asgariye indirilmesi ; ayrıca, miras hukukunda yeni düzenlemeler yapılarak tarım topraklarının mülkiyetinden kaynaklanan sorunların çözümlenmesi, tarımsal işletmelerin miras vb yollarla küçülmesinin önlenmesi hedeflenmiştir. (DPT, Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1985-1989)

•Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planında, Kırsal AlanPlanlama yaklaşımı çerçevesinde hizmetlerin vetarıma dayalı sanayi yatırımlarının merkez köy ve kasabalara yönlendirilmesi; kırsal alanda, tarım dışı ekonomik faaliyet kollarının desteklenmesi; toprağın rasyonel kullanımı için gerekli düzenlemelerin tarımsal araştırma kurumları ile birlikte yapılması; kırsal alanda, tarım dışı ekonomik faaliyet kollarında da çalışılması;

• kırsal alanda yaşayan ailelerin eğitim ve kültür düzeylerinin yükseltilmesi için eğitim program ve projelerinin artırılması; kırsal alana götürülen sağlık hizmetleri ve ünitelerinin yaygınlaştırılması; köye hizmet götüren kamu kuruluşları arasında koordinasyonun geliştirilerek birbirleriyle uyumlu hizmet vermelerini sağlayacak entegre projelerin uygulanması hedeflenmiştir (DPT, Altıncı Beşinci

Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1990-1994).

• Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planında, Su ve Toprak Yasası çıkarılması: arazi toplulaştırma hizmetlerinin Toprak Yasası içinde yer alması, tarım arazilerinin tarım dışı amaçlarla kullanımının önlenmesi, bölgeler arası dengesizliklerin azaltılması için bölgesel gelişme projeleri hazırlanması; kırsal alan yerleşim düzenin planlanmasında, merkez köyün araç olarak kullanılması; arazi toplulaştırma ve tarım reformu çalışmalarına devam edilmesi planlanmıştır (DPT, Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1996-2000).

• Son olarak; Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planında kırsal alan politikaları; Planın bölgesel gelişme hedef ve politikaları: bölgelerarası dengesizliklerin en aza indirilmesi, geri kalmış yörelerde yaşayan nüfusun refah düzeyinin yükseltilmesi, AB Bölgesel politikalarına uyum sağlanması, bölge planlamasına ağırlık verilmesidir. Planın kırsal alana ilişkin ana hedefleri ise: kırsal alanda istihdamın artırılması, insangücü kaynaklarının geliştirilmesi, kırsal nüfusun gelirinin artırılması, yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, etkili örgütlenme ve katılımcılığın desteklenmesidir.

•Planda kırsal kalkınmanın sağlanması için sivil

toplum örgütlerinin kalkınma sürecine katılımlarınıartırıcı düzenlemeler yapılması hedeflenmiştir. (DPT, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı,2001-2005).

KAYNAKLAR

•TRGM haber •DPT Beş Yıllık Kalkınma Planı, ANKARA